Planlama Kademeleri ve Örnek Planlar

Pln 1121 Şehir Planlamasına Giriş 28.11.2011

Kent PlanıAraştırmalardan elde edilen bilgileri

özetleyen bir giriş, çözümlerden elde edilen bilgileri içeren bir varsayımlar bölümü ve bunlara dayanılarak saptanmış amaçlar bildiriminden oluşan bir plan raporu ile, haritadan çok bir şemaya benzeyen ve kentin gelecekteki arazi kullanış biçim ve bölgelerini, ulaşım ağını, kent hizmet ve tesislerini gösteren bir tasarım belgesidir.

Plan Türleri Ve Kavramlarıİmar Yasasındaki Plan Kavramları

Bölge PlanıÇevre Düzeni Planı Imar PlanıNazım İmar PlanıUygulama İmar Planı

İmar Planı Yapılması ve

Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik

Revizyon İmar Planı İlave (ek) İmar PlanıMevzii İmar PlanıDiğer Yasalardaki Planlar Islah İmar PlanıTurizm Amaçlı PlanlarKoruma Amaçlı İmar

PlanıUlusal Park Gelişme

PlanıStratejik Plan

3194 - İmar Kanunu Amaç: Bu Kanun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen,

sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.

Kapsam: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapılar bu Kanun hükümlerine tabidir.

Genel Esas: Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamaz.

İstisnalar: 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır.

       Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için, bu Kanun hükümlerinden hangisinin ne şekilde uygulanacağı Milli Savunma Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.

3194 - Tanımlar Yerleşme Alanı; imar planı sınırı içindeki yerleşik ve gelişme

alanlarının tümüdür.

İmar Adası; imar planındaki esaslara göre meydana gelen adadır.

İmar Parseli; İmar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin İmar Kanunu, İmar Planı ve yönetmelik esaslarına göre düzenlenmiş şeklidir.

Kadastro Adası; kadastro yapıldığı zaman var olan adadır. 

Kadastro Parseli; kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.

Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.

Mücavir Alan; imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş olan alanlardır.

Bölge PlanıSosyo-ekonomik gelişme

eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyellerini, sektörel gelişme hedeflerini, faaliyetlerin ve altyapının dağılımını belirlemek üzere hazırlanan plandır. Gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır

Çevre Düzeni PlanıÜlke ve varsa bölge planı

kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen, 1/100 000, 1/ 50 000 veya 1/25 000 ölçekte Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca İmar Kanunu çerçevesinde yapılan, yaptırılan ve onaylanan, raporuyla bir bütün olan plandır.

İmar PlanıBelde halkının sosyal ve kültürel

gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesin yükseltmeyi hedefleyen planlardır. Bu amaçla beldenin ekonomik, demografik, sosyal, kültüreli tarihsel, fiziksel özelliklere ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirleyen, arazi kullanımı, koruma kısıtlama kararları, örgütleme ve uygulama ilkelerini içeren pafta, rapor ve notlardan oluşan belgedir.

Nazım İmar PlanıOnaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral

durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır.

Uygulama İmar PlanıOnaylı halihazır haritalar üzerine varsa

kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plandır.

Revizyon İmar PlanıGerek nazım ve gerekse

uygulama imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği ve uygulamasının problem olduğu durumlarda; planın tümünün veya büyük bir kısmının plan yapım tekniklerine uyularak yenilenmesi sonucu elde edilen plandır.

İlave (Ek) İmar PlanıMevcut imar planının gelişme

alanları açısından ihtiyaca cevap vermediği hallerde, mevcut imar planına bitişik ve mevcut imar planının genel arazi kullanış kararları ile tutarlı ve yine mevcut imar planı ile ulaşım açısından bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde hazırlanmış bulunan plandır.

Mevzii İmar PlanıMevcut planların yerleşmiş nüfusa

yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır.

Islah İmar PlanıDüzensiz ve sağlıksız biçimde

oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumunu da dikkate alarak, dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesini amaçlayan imar planıdır.

Turizm Amaçlı Planlar2634 Turizmi teşvik kanunu kapsamında, turizm

bölgelerinde imar planlarının öncelikle ve hızlıca hazırlanması istendiği gibi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca onayanmış bulunan nazım imar planına uygun olarak, turizm amaçlı uygulama imar planı yapılması amaçlanıyor. Bunun için turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde imar planlarının hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin yönetmelik hazırlanıyor. Buna göre: Nazım imar planlarında turizm kullanımına ayrılan alanlar ile sınırları nazım imar planına uygun olarak Bayındırlık ve iskan, Kültür ve Turizm bakanlıklarınca belirlenen turizme dönük kullanımların ağırlıklı olduğu alanlar için düzenlenen uygulama imar planları.

Koruma Amaçlı İmar Planıİdarenin belirleyeceği ölçekte

1/10000, 1/5000 veya 1/2000 ölçekli halihazır haritalar üzerine çizili, sit olarak ilan edilen alanlar için imar planı. En geç 1 yıl içinde, valilikler veya belediyelerce, onaylanmak üzere Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu alanda, yapı yapma ve koruma ilkelerini belirler.

Ulusal Park Gelişme Planıulusal park alanlarının nitelikleri

göz önünde bulundurularak, koruma ve kullanma amaçlarını geliştirmek üzere, bu yerlerin kuruluş, gelişme ve işletilmelerini sağlar.

Stratejik PlanYasalarda tanımı bulunmayan

fakat tanımlanması yönetmeliklere bırakılan s.p. kavramıyla, ilin ve kentin gelecekte ulaşması istenen hedeflere ulaşmak ve sorunları çözmek üzere izlenmesi gereken yollar ve kullanılabilecek olanakların birlikte değerlendirilmesi.

İmar Planı İle İlgili Esaslar Planlama Kademeleri: Planlar, kapsadıkları alan ve

amaçları açısından; "Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planları ise, "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanır. Uygulama imar planları, gerektiğinde etaplar halinde de yapılabilir.

Halihazır harita ve imar planlarının yapılmasında aşağıda belirtilen hususlara uyulur.

a) Halihazır haritası bulunmayan yerleşim yerlerinin halihazır haritaları belediyeler veya valiliklerce yapılır veya yaptırılır. Bu haritaların tasdik mercii belediyeler ve valilikler olup tasdikli bir nüshası Bakanlığa, diğer bir nüshası da ilgili tapu dairesine gönderilir.

b) Son nüfus sayımında, nüfusu 10.000‘i aşan yerleşmelerin imar planlarının yaptırılmaları mecburidir. Son nüfus sayımında nüfus 10.000‘i aşmayan yerleşmelerde, imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına belediye meclisi karar verir. Mevcut imar planları yürürlüktedir.

c) Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz olması durumunda veya yeni yerleşme alanlarının acilen kullanmaya açılmasını temin için; belediyeler veya valiliklerce yapılacak mevzi imar planlarına veya imar planı olmayan yerlerde Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre uygulama yapılır.

PLAN ÖRNEKLERİ• 1/1000 Uygulama İmar Planı –

Aliağa • 1/5000 Nazım İmar Planı – Aliağa• 1/25000 İzmir Kentsel Bölge Nazım

İmar Planı• 1/100000 Manisa-Kütahya-İzmir

Çevre Düzeni Planı

1/1000 UYGULAMA İMAR PLANI (Aliağa)

1/1000 Halihazır

1/1000 İmar Planı Gösterim

1/1000 İmar Planı Gösterim

1/5000 ALİAĞANAZIM İMAR PLANI

1/25000 İZMİR KENTSEL BÖLGENAZIM İMAR PLANI

GÖSTERİM

SINIRLAR

ARAZİ KULLANIM

KORUMA ALANLARI

ALTYAPI VE ULAŞIM

ENERJİ VE SULAMA

SU, KANALİZASYON VE ÇÖP

1/100000 ÇEVRE DÜZENİ PLANIMANİSA-KÜTAHYA-İZMİR

SINIRLAR

ARAZİ KULLANIM

GÖSTERİM

KORUMA ALANLARI

ALTYAPI

ENERJİ - SULAMA

SU YÜZEYLERİ

ATIK VE ARITMA TESİSLERİ