INTERNACIONALNI UNIVERZITET TRAVNIK

SAOBRAĆAJNI FAKULTET

SEMINARSKI RAD

Analza prometne signalizacije na raskržiu

Ulice Šehida i Kulina Bana

Predmet: Planiranje saobraćaja

Travnik, 2015

SADRŽAJ Stranica

1.UVOD..................................................................................................................................1

2. OPIS POSTOJEĆEG STANJA........................................................................................4

2.1.Vizualni prikaz raskrižja........................................................................................................5

3. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA................................................................................1

3.1. Tablični prikaz rezultata brojanja saobraćaja....................................................................2

3.2. Grafički prilozi trenutnog stanja na raskrižju....................................................................5

3.2.1. Tlocrt raskrižja s planom i položajem postojeće horizontalne signalizacije.........3

3.2.2. Shematski prikaz tokova.......................................................................................3

4. OPIS PROMETNOG PROBLEMA..................................................................................4

5. PRIJEDLOG RIJŠENJA..................................................................................................1

5.1. Grafički prilozi prijedloga novog rješenja...........................................................................2

5.1.1. Prijedlog plana i položaja horizontalne signalizacije............................................3

5.1.2. Prijedlog plana i položaja horizontalne i vertikalne signalizacije........................6

6. ZAKLJUČAK.....................................................................................................................1

LITERATURA.......................................................................................................................1

POPIS TABELA....................................................................................................................1

POPIS SLIKA........................................................................................................................1

2

1. UVOD

Raskrsnica je povrsina na kojoj se ukrstaju  i spajaju dva ili vise puteva , kao i sira

saobraćajna povrsina - trg . Raskrsnice obuhvataju i pesacke prelaze i biciklisticke staze

ukoliko su na tom mestu .Vozač koji se približava raskrsnici mora da vozi sa povećanom

opreznošcu koja odgovara uslovima saobraćaja i da vozi takvom brzinom da se može

zaustaviti i propustiti vozila koja na raskrsnici imaju prvenstvo prolaza.   

Najveći uticaj na kvalitet odvijanja saobraćajnih tokova ima projektno rješenje raskrsnica u

smislu geometrijskog oblika i načina regulisanja saobraćaja jer su upravo raskrsnice lokacije

gdje se stvaraju zagušenja i veći zastoji na putnoj mreži. Danas se u svijetu koriste različite

metode koje služe za određivanje kvaliteta odvijanja saobraćaja izražene preko nivoa usluge.

Nivo usluge u opštem značenju predstavlja kvalitativnu mjeru uslova odvijanja saobraćaja na

posmatranom funkcionalnom dijelu mreže drumskih saobraćajnica.

Velika zainteresovanost za savremene raskrsnice sa kružnim tokom u mnogim zemljama

zapadne Evrope i na australijskom kontinentu, a poslednjih godine i u SAD, zbog rezultata

koje su pokazale na polju bezbednosti i kapaciteta, dostigla je takve razmere da se može

smatrati strateškim konceptom u projektovanju površinskih raskrsnica.

Postoji nekoliko kriterijuma za uvođenje raskrsnice ili tačke priključka, koji se po svojoj

prirodi razlikuju. Stoga, prilikom utvrđivanja primjerenosti uvođenja nove raskrsnice

potrebno je provjeriti usklađenost sa sljedećim kriterijumima:

- Funkcionalni kriterij;

- Kriterij propusnosti;

- Prostorni kriterij;

- Saobraćajno-bezbjednosni kriterij.

Raskrižja možemo podijeliti prema razinama razdjeljivanja tokova i broju privoza:

- raskrižja u razini tj. RUR

- raskrižja s kružnim tokom, tj. RKT

- raskrižja izvan razine, tj. RIR

3

Slika 1. Vrste raskrsnica

2. OPIS POSTOJEĆEG STANJA

Raskrižje Ulice Šehida s Kulina Bana je klasično trokrako raskrižje. Glavna ulica je Ulice

Šehida na kojoj na jednoj stani postoje 2 trake za oba smjera kretanje vozila ravno,a na

drugoj postoje tri trake i to dvije za kretanje ravno i jedna za skretanje lijevo . Sporedna ulica

je Kulina Bana. U Kulina Bana postoji dvije trake,jedna je za uljevanje vozila u sporednu

ulicu a druga traka je za i lijevo ili desno skretanje na glavnu ulicu .

Na tom raskrižju saobraćaj je reguliran svjetlosnom saobraćajnom signalizacijom –

semaforima. Sistem regulacije je u vršnim satima izveden u pet faza sa ciklusom od 140

sekundi. U izvanvršnim i noćnim satima ciklus je nešto kraći. Raskrižje je naročito opasno za

pješake, bicikliste i lijeve skretače sa zapadnog prelaza.

SIGANLIZACIJA NA GLAVNOJ ULICI ŠEHIDA TRAJE :

CRVENO SVJETLO 15 sekundi

ZUTO SVIJETLO 3 sekundi

ZELENO SVIJETLO 40 sekundi

NA SPOREDNOJ ULICI KULINA BANA TAJE

CRVENO SVJETLO 40 sekundi

ZUTO SVIJETLO 3 sekundi

ZELENO SVIJETLO 15 sekundi

4

Slika 2. Slike iz ptičije perspektive iz koji se vidi gdje se nalaze raskržije u gradu

Slika 3. Približene raskrsnice iz ptičije perspektive

2.1. Vizualni prikaz raskrižja

Na ovom vizualnom prikazu postojećeg stanja biti će prikazana opasnosti i ne opremljenosti

po potanju manjine u saobraćaju a to se odnosi na pješake i bisikliste.

5

Slika 4. Skica postojeceg predmetnog raskrižja

3. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

Analiza postojećeg stanja izvršena je metodom brojanja saobraćaju na raskrižju. Vozila su

brojena sat vremena u razmaku, po 15 minuta u svakom satu. Kao karakteristični sati uzet je:

6:30 – 7:30,

Brojana vozila su svrstana u šest kategorija:

- osobna vozila,

- laka teretna vozila,

- teška teretna vozila,

- autobusi,

- bicikli,

- motocikli,

- zaprezna kola

- ostalo.

6

Svaka kategorija vozila množena je određenim koeficijentom i tako svedena na jedinstvenu

jedinicu mjerenja: jedinica osobnog automobila (JOA). Koeficijenti za množenje određenih

kategorija su prikazana u tabeli 1.

Tabela 1. Kategorije vozila u saobraćaju izrazene u putnickim automobilima

Kategorija

vozila  

Jedinica

mjerenja

Motocikli   0,2

Putnički

automobil

  1

Autobusi   2

Teretna

vozila

m < 5t 1,5

  m > 5t 2,5

Kombi

vozila

  4,5

3.1. Tablični prikaz rezultata brojanja saobraćaja

Brojanje saobraćaja

Lokacija: Ulice Šehida – Kulina Bana

Datum: 24.05.2015.

Dan: nedelja

7

Tabela 2. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz

KALBUNAR ULICE

TERETNA VOZILA

Vrijem

e

Bicikl

i

motoc

ikli

Zapre

ž.kola

Putnič.

autom

kombi

vozila

Autobus

i

Laka Teška Teška sa

prikolic

Auto-

vozo

07:00-

07:17

- 1 - 8 2 - - - - -

07:16-

07:32

- - - 14 - 1 - - - 2

07:31-

07:47

2 - - 24 1 - - - - 3

07:46-

08:02

- 2 - 28 3 - 1 - - -

08:01-

08:17

- 1 - 20 - 2 - - - 1

08:16-

08:32

1 - - 15 - - - - -

08:31-

08:47

1 - - 18 1 1 - - - 1

08:46-

09:02

- - - 13 - - - - - -

UKU

PNO

4 4 0 140 7 4 1 0 0 7

8

Tabela 3. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz ULICA

ŠEHIDA

TERETNA VOZILA

Vrijeme Bicik

li

motocikli Zapre

ž. kola

Putnič

autom

kombi

vozila

Autobusi

Laka Teška Teška sa

prikolic.

Auto-

vozo

07:00-

07:17

- - - 9 - - - - - -

07:16-

07:32

1 1 - 14 1 - - - - 1

07:31-

07:47

- - - 18 - 1 - 1 - 2

07:46-

08:02

- 1 - 21 2 - - - - 1

08:01-

08:17

1 - - 19 - - - 2 - 1

08:16-

08:32

- - - 25 1 - 1 - -

08:31-

08:47

2 - - 14 - 2 - - -

08:46-

09:02

- 1 - 8 - - - - - -

UKUP

NO

4 3 0 128 4 3 1 3 0 5

9

Tabela 4. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz ULICA

KULINA BANA

            TERETNA VOZILA  

Vrijeme Bicikli motoci

kli

Zaprež.

kola

Putnič.

autom.

kombi

vozila

Autobusi

Laka Teška Teška sa Auto-

prikolic vozo

07:00-

07:17

1 - - 5 - - - - - -

07:16-

07:32

- 1 - 8 - - 1 - - 1

07:31-

07:47

- - - 20 2 1 - 1 - -

07:46-

08:02

2 1 - 17 - 1 1 1 - 1

08:01-

08:17

1 3 - 25 3 - - 2 - -

08:16-

08:32

1 - - 22 - - 1 - -

08:31-

08:47

- - - 18 1 - - - - 1

08:46-

09:02

- 1 - 22 - 1 - 1 -

UKUP

NO

5 6 0 137 6 3 3 5 0 3

10

3.2. Grafički prilozi trenutnog stanja na raskrižju

Kako trenutno stanje raskrižja nije na zadovoljavajućem nivou saobraćajne usluge prikazat

ćemo grafičkim prilozima, koji su napravljeni na predmetnom raskrižju.

Slika 5. Prikaz raskržija iz žablje perspektive iz smijera ULICE ŠEHIDA

11

Slika 6. Prikaz raskrsnice iz smjera KALBUNARSKE ULICE

Slika 7. Prikaz raskrsnice iz smjera ULICE KLINA-BANA

12

3.2.1. Tlocrt raskrižja s planom i položajem postojeće horizontalne signalizacije

Slika 8 . Skica raskrižja sa postojećom saobraćajnom signalizacijom i dimenzijama

3.2.2. Šematski prikaz saobraćajnih tokova

Slika 9. Raskržije sa smjerovima koji se odvijaju( smjerovi iz Ulice Šehida, Kalbunarske

ulice, Ulice Kulinabana)

13

4. OPIS SAOBRAĆAJNOG PROBLEMA

Prvo bih napomenuo je da se ovo raskrižje ne bi trebalo gledat odvojeno već ga treba

promatrat šire kroz cijeli potez Ulice Šehida od mjesta Zenjaka do Kalbunara. Na cijelom

ovom potezu problema je mnogo i trebali bi se rješavati zajedno. Kad bih gledali ovo raskrižje

odvojeno, onda saobraćajnih problema na ovom raskrižju ima puno i ugrožena je sigurnost

sudionika u saobraćaju. Raskrižje je regulirano svjetlosnom signalnom saobraćajnom

signalizacijom – semaforima. Pa sama ta činjenica uz podatak o velikoj količini vozila koja

prolazi raskrižjem predstavlja manji problem. To vidimo kroz velik broj saobraćajnih

nesreća.Vozila koja dolaze iz pravca zapada nemaju veliku preglednost zbog objekta koji se

nalazi blizu raskrsnice .A najugroženija skupina sudionika na ovom raskrižju su pješaci i

biciklisti koji doslovce „nose glavu u torbi“ dok prelaze raskrižje jer iako su vertikalnom

signalizacijom jasno obilježeni pješački prijelazi vozači ne obaziru pozornost na njih. Pješaci

su često primorani pretrčavati raskrižje.

14

5. PRIJEDLOG RJEŠENJA

Kao što sam i prije naveo optimalno rješenje bi se trebalo tražiti u sklopu cjelokupne

rekonstrukcije tokova ulicom sehida i ako postoji reguliranje rada raskrižja signalne

sobraćajne signalizacije učesnici svojim ne poštivanjem ugrožavaju manje učesnike u

saobraćaju .Konačno riješenje bi bilo uvodjenje stacionarni radara i kamera prolaženje kroz

crveno svijetlo, i bilo kakav prekrsaj da se napravi da bude zabiljeđen video zapisom.

5.1. Grafički prilozi prijedloga novog rješenja

Kod izgleda raskrsnice nema potrebe za novim rekonstrukcijskim riješenjima jer za to nema

ni prostora jer s jedne strane se nalazi objekat, a sa druge strane bolnica kojoj se ne može

uskratiti prostor da bi se proširio samobraćaj. Tako da bi idealno riješenje bilo video nadzor i

radarska kontrola.

5.2. Prijedlog plana i položaja horizontalne signalizacije

Na sljedećoj slici su prikazani znakovi hirnzontalne i vertikalne siganilizacije koji bi trebali

stajati u blizini raskržija i na samom raskržiju, a to su znakovi (znak stop, znak pješačkog

prelaz, znak video nadzora, znak za semaforziranu raskrsnicu, znak za kontrolu brzine i

polaska kroz crveno svjetlo).

15

Slika 10. Skica rijesenjima raskržija i položajem horizontalne i vertikalne signalizacije

6. ZAKLJUČAK

U ovom seminarskom radu analizirao sam odvijanje saobraćaja na raskrižju Ulice Šehide.

Uočio sam mnogo problema i dao sam prijedloge za poboljšanje propusne moći raskrižja i

povećanje sigurnosti odvijanje saobraćaja (to se posebno odnosi za pješake i bicikliste kao

najugroženijim skupinama na raskrižju). Povećanje sigurnosti i propusnosti na raskrižju bi se

postiglo uvođenjem sigurnosni kamera i radara. Ipak, optimalno rješenje bi se trebalo tražiti u

sklopu cjelokupne rekonstrukcije tokova Ulice Šehida

U momentu kada postojeća raskrsnica, usljed preopterećenja ili velikog broja registrovanih

nesreća, više ne funkcioniše kako je planirano, postavlja se pitanje da li postoji neko bolje

rješenje, neki drugi tip raskrsnice koji bolje funkcioniše. Pri uvođenju nove raskrsnice u

saobraćajnu mrežu postoji često dilema koji tip raskrsnice primjeniti. Put do rješenja za

pomenute probleme nije jednostavan. Na izbor najpovoljnijeg rješenja pri izboru tipa

raskrsnice utiču aspekti kao što su saobraćajne sigurnost i kvalitet protoka saobraćaja određen

kapacitetom, vremenom čekanja i stepenom zasićenosti. Ostali aspekti koji mogu uticati na

izbor su uklapanje rješenja u okolinu (površinsko i estetsko) i naravno troškovi kako građenja

tako i održavanja raskrsnice. Da bi se aspekti koji utiču na izbor tipa raskrsnice mogli na

objektivan način sagledati predstavljena je u ovom radu jedna multikriterijska analiza kojom

se na jednostavan, brz a prije svega strukturan način utvrđuje opravdanost primjene

određenog tipa raskrsnice.

16

LITERATURA

1. Kulović, M.: Uvod u saobraćajno inženjerstvo, Saobraćajni fakultet Travnik 2011.

2. Sinan Alispahić: Planiranje saobraćaja; Skripta; Internacionalni Univerzitet Travnik,

Saobraćajni fakultet

3. Zelenika, R.: «Metodologija i tehnologija izrade znanstvenog i stručnog djela»,

Ekonomski fakultet u Rijeci, Rijeka, 1998.

4. Bauer, Z.: «Razvoj i planiranje saobraćaja u gradovima», Informator, Zagreb, 1989.

5. Kolariü, N. V.: „Savremene koncepcije u saobraüajnoj politici i upravljanju

saobraüajnim sistemom“, Beograd, 1987.

INTERNET IZVORI (20.06.2015)

1. https://play.google.com/store/apps/details?id=org.microemu .

2. https://hr.wikipedia.org/wiki/Geografski_informacijski_sustav

3. http://www.ipv-zg.hr/docs/studenti/Primjer_

4. http://www.unizg.hr/rektorova/upload/Simunovic.pdf

5. http://astrogeo.geoinfo.geof.hr/pelagosa_arhipelag/wp-content/uploads/

2013/10/karlo.pdf

17

Prilog 1. POPIS TABELA

Tabela 1. Kategorije vozila u saobraćaju izrazene u putnickim automobilima..........................8

Tabela 2. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz KALBUNAR

ULICE........................................................................................................................................9

Tabela 3. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz ULICA

ŠEHIDA....................................................................................................................................10

Tabela 4. Broj vozila u vremenskom intervalu od 07:00 do 09:00 h za smjer iz ULICA

KULINA BANA.......................................................................................................................11

18

Prilog 2. POPIS SLIKA

Slika 1. Vrste raskrsnica............................................................ ............................................3

Slika 2. Slike iz ptičije perspektive iz koji se vidi gdje se nalaze raskržije u gradu..............4

Slika 3. Približene raskrsnice iz ptičije perspektive ..............................................................5

Slika 4. Skica postojeceg predmetnog raskrižja......................................................................6

Slika 5. Prikaz raskržija iz žablje perspektive iz smijera ULICE ŠEHIDA.........................11

Slika 6. Prikaz raskrsnice iz smjera KALBUNARSKE ULICE..........................................12

Slika 7. Prikaz raskrsnice iz smjera ULICE KLINA-BANA...............................................13

Slika 8 . Skica raskrižja sa postojećom saobraćajnom signalizacijom i dimenzijama...........13

Slika 9. Raskržije sa smjerovima koji se odvijaju( smjerovi iz Ulice Šehida, Kalbunarske

ulice, Ulice Kulinabana)........................................................................................................14

Slika 10. Skica rijesenjima raskržija i položajem horizontalne i vertikalne signalizacije......16

19