PLAST IGALA

DINKO TELEĆAN

SADRŽAJ

REČENICE 1 ............................................................................................................................

rečenica o rečenici 2 ................................................................................................................

vezana 3 ...................................................................................................................................

pogodbena 4 .............................................................................................................................

zavisna 5 ..................................................................................................................................

libanonska dječja 2006. 6 ........................................................................................................

zapitana 7 .................................................................................................................................

domaćinska 8 ...........................................................................................................................

pokornička 9 ............................................................................................................................

Isusova 10 ................................................................................................................................

Zeusova 11 ...............................................................................................................................

Beethovenova 12 ......................................................................................................................

vatrina 13 .................................................................................................................................

krvnikova 14 .............................................................................................................................

umetnuta upitna 15 ..................................................................................................................

bônikova 16 ..............................................................................................................................

Jonina 17 ..................................................................................................................................

ljubavnikova 18 ........................................................................................................................

istraživačka 19 .........................................................................................................................

prodiruća 20 .............................................................................................................................

ajkulina 21 ...............................................................................................................................

vučja 22 ....................................................................................................................................

janjeća 23 .................................................................................................................................

rađalačka 24 ............................................................................................................................

šangajska 25 ............................................................................................................................

sutonska 26 ..............................................................................................................................

zimska 27 .................................................................................................................................

probuđena 28 ...........................................................................................................................

dišuća 29 ..................................................................................................................................

zaključna 30 .............................................................................................................................

OPKORAČENJA 31 ...................................................................................................................

I 32 ...........................................................................................................................................

II 33 ..........................................................................................................................................

III 34 ........................................................................................................................................

IV 35 .........................................................................................................................................

ZAVJEŠTAJI 36 .........................................................................................................................

prosvjed jezika 37 ....................................................................................................................

klavičembalo 38 .......................................................................................................................

ponuda 39 ................................................................................................................................

zavičaj 40 .................................................................................................................................

odsutnik 41 ..............................................................................................................................

posjet sjete 42 ..........................................................................................................................

službenički blues 43 .................................................................................................................

robovi 44 ..................................................................................................................................

zimska brda 45 .........................................................................................................................

prijateljeva kći 46 .....................................................................................................................

zubanje 47 ................................................................................................................................

stali kotač 48 ............................................................................................................................

makovo zrno 49 ........................................................................................................................

zlatni pijetao 50 .......................................................................................................................

pjesma o Drugom 51 ................................................................................................................

dva 52 .......................................................................................................................................

smjerovi 53 ...............................................................................................................................

Hrvati 54 ..................................................................................................................................

dan kad je bombardiran Mjesec 55 ..........................................................................................

dvoje susjeda 56 .......................................................................................................................

pismo i san 57 ..........................................................................................................................

k Buddhi 58 ..............................................................................................................................

zvijer 60 ...................................................................................................................................

večera 62 ..................................................................................................................................

Ti(das Du) 63 ...............................................................................................................................

o smrti, suglasnika puna 64 .....................................................................................................

iznad 65 ....................................................................................................................................

O autoru 66 ..............................................................................................................................

Impresum 68 ............................................................................................................................

REČENICE

1

REČENICA O REČENICI

kad u svem tom glagoljanjunema riječione jedne koja se iscijedi iz svih poraone jedne za koju se žrtvuju milijunione jedne u plastu igalakoja božanski uporno sebe tajionda se u katakombi nižu rečenicegnijezda iz kojih valjda će sanjana pticajednom odista u vis jednote uzletjeti

2

VEZANA

sloboda postade ljušturomzaboravljene školjkekoju drobe u prah iod toga praha prave gustu žutu bojukojom premazuju fasadeiza kojih tamno živujunerođeni

3

POGODBENA

ako virtualni virusi pa bankei panoi straha i strankei ta prištava plastikaonda sasvim stvarna odajamekih bijelih zidovaili kućerak na stabluzelenom vrpcom od satenaizoliran od vrijednosti vremena

4

ZAVISNA

kad zaspeš za vatru svoje jezgrepred vodenim ti očima samoigračka na križu slučajnostiizložena drogama noćiizložena riječi srećiizložena rijeci i kotačimaa ti čekaš bez pomoći da mine taj sanšto tako te zamamno načima

5

LIBANONSKA DJEČJA 2006.

bez riječi primamorečenice ispisane ručicama izraelske djecena bombama što nas šalju u dženetprije no što naučismozapisati tu riječ u školsku teku

6

ZAPITANA

niječe li nebo sebe u njimaili sam slijep za rumenu im jezgrushrvanu sivom horizontalomi opečene im ruke koje se mučeotvoriti prozor?

7

DOMAĆINSKA

ne ponijevši ništaostanite ne manje od tri danai nek sve bude vašei bogovi i vrazi na ognjištua u času kad me spopadne nemirzbog napuklih i pomaknutih stvaristjerat ću sebe u taman kut podrumai sjetiti se svih velikih domaćinau svijetu bez natpisa na vratima

8

POKORNIČKA

ustrajno se gušimgutajući na određene danebez začina ponosa i patnjesvoje lažno perjepotiskujući misaoda ću jednoga jutraosvanuti goluždravi kad poželim oplijeviti cijelo neboi doletjeti prvi do nekog ciljasjetim se da sam smiješanbarem kao Aleksandar Veliki

9

ISUSOVA

nisam umio jednostavnijepokušati biti čovjeka od svega ostapraštanje na papirupatnja s gorčinomsamovanje odsječeno od nebai pravljenje idola od menedok spasit biste moglibarem onaj komad zemljena koji pada vam vlastita sjenaal i dalje ne umijem drugono da se dajemu ribi kruhu vinu i suncui ljubim vas do zadnjeg daha

10

ZEUSOVA

ne slute svrgnutikako jene razapet bitine izboden spaljenni mrtvim proglašennego survan s Olimpau stručnu šutnjuknjiških moljaca

11

BEETHOVENOVA

kako li je lakobilo Johannu Sebastianu:on je samoprepisivao od Boga

12

VATRINA

tko iz kostiju ne osjetida poduka je mojagutanje bez razlikei da čistim najčistijeod svih sila što čisteizgorjet će ko stijenjna staklu il se svestina sjenu sjene sitnog dima

13

KRVNIKOVA

svaki put samo malo preduhitrim vrijemei te glave već su kao glavice zeljakoje skrivile su same crva u sebia krv ću s očiju spirati sporoko što dogorijeva im ta vječna cigarameđu crvoliko drhtavim usnama

14

UMETNUTA UPITNA

radim li uopće išta drugono što riječju zidam peću koju zidajuć je ubacujemsve što suši se u meništo postaje teško tvrdo i staroi kraj koje odlažemsve što još je vlažnosvu buduću građu svojudok pepelu sadašnjost otimajućikroz dimnjak ne pokuljamka zvijezdi što izgarabez doljnjega neimara?

15

BÔNIKOVA

i nakon staloženo ispisanih svitakao stalnosti bolazbog jednog iščupanog noktastropoštava se cijelaveličajna zgrada umakrzno lijepih životinja gubi sjaja u kapima krvi zrcali sejedna gromoglasno rasprsnula zvijezda

16

JONINA

u velikoj sam ribi sadavidim sasma dobro dok ona plivai mrakom njene utrobeboljem od bršljanova hladabrodim što dalje od Ninivešto dalje od usijane Kobi

17

LJUBAVNIKOVA

već deset tisuća životautaborujem sepo hladnom pijesku hodećsamo da stignem na našodvajkada urečeni sastanak

18

ISTRAŽIVAČKA

sedamdeset četiri madeža na tvojimleđima– neistraživa galaksijaneoplovljivo jezero:tamne zvijezde na bijelom nebukoje stane na sitno prostranstvo crveneplahtea briše točkuna rubu svih rečenica

19

PRODIRUĆA

kuhača u lećinoj kaši –u rijeci vrbova šiba –šaka u podmorskoj škrapi –u srnećoj slabini strelica –munja u crnoj zemlji –misao u sunce zabodena

20

AJKULINA

ja sam sivoplavo nemišljenjeslanje dubine u dublje vrenjeja sam grlati klizavi uskličniki gibanje što hrli od glibanadolje tokom hrapavih hladnih tonaotprije razloga i bolaotprije mira i rime i sporapa i prve olovne kapi mora

21

VUČJA

na janjetu brusim zubei brojim kapi krvi u snijegukao dane u veljačimisleći žudne misli o ožujkukad već otupjelih oštrica u znojuljubit ću vučicu svoju

22

JANJEĆA

jer me izbra Višnji da mu znakom budempa meko svoje meso nudimza dobrobit pitomom i divljemi jer vidi svetac i vidi huljada sam krhak kao pahuljazato znade vuk i u veljačida sam vazda od njeg jači

23

RAĐALAČKA

kad prerežu se pupčane vrpcerazbiju zlatne maskei poruše mostovi nad krvavim moremostaje junački posao vijekada prepili se začarani most metaforei podigne ponton k stvarnoj obali

24

ŠANGAJSKA

u vrtovima Yunaći ću ja njutu jezgru treperavusred tornjeva što skrivaju njutu rijeku Huang-hui u vrtovima Yuprocvast će hibiskuskao da se nikad ništanije zarilo u neboskloni razderalo ga do crvenila

25

SUTONSKA

kada dođe taj dansići ću u suton do morasvući se porinuti na zapadi među stopalima dugo zibati suncea kad ono zađepoći ću za njimduboko kroz tminuka drugome suncu

26

ZIMSKA

vrabac kavene bojena snijegom posutoj brezinoj grani:mogao bi biti bilo koji ptićna bilo kojem stablui s kuhinjskog prozoramogli bi ih gledatibilo koja žutooka mačkai bilo koji crnooki pjesnik

27

PROBUĐENA

prvo sam si bacao crnu prašinu u očipotom sam si bacao bijelu prašinu u očionda sam si bacao crvenu prašinu u očia na kraju sam bacio oči u prašinui ostao je vid koji gleda sebebezbojnog sred raspjevane prašine

28

DIŠUĆA

u jednom dahudahu jednogne uzdahupraha bijednogne u mrakustraha čednogjednim dahomdišemo sedišem tebedišeš menebrusiš sluhoštrim njuhtebe čuhpjeva duhu jednom dahudahu jednogdahnuh tebeizvan sebepa u krečbacih riječ

29

ZAKLJUČNA

(prema Czesławu Miłoszu)

što su rečenicekoje ne spašavaju narode i svijetili barem jedno prestravljeno dijetešto nijemo stoji sred zapaljena selai kojemu nikad nikad neće čitati pjesme?

30

OPKORAČENJA

31

I

Mici

on se srebri kao da nijedno narje-čje izumrijet neće, ko da sebedarjeneko ga nuka da mu prsluk puca štobombama u njemu vodu traže. zaštoda trepne, zašto da i dalje ne blago-slivlja noćnike i besanike nagomrukom koja nadživljuje bombardere,koja vodi moju ruku tvojim tere-nima srebrenim i mekim gdje se može-mo praviti da nema uništenja. gložese i on obasjava dalje, niže. li-vade sahnu, znamo, pa makar želina njima, nad sobom, mekano lišava-jući se uputa koje nam bez šavakroje ruho za boravak na crnom glo-busu što mirno prima nestanke, naglozaboravljajući kako je njegova sre-brnina krotko večeras stala nasredzelene ti zjene, koju smjerno znam. Te-bi jedinoj bih dao da ti zjene plamte.

32

II

što si sve u padu zaboravio: tera-su s koje si odlučio pasti, vera-nje do te terase, razlog uspona, do-bitke i gubitke, tu prevaru nadom.pa sada pamtiš tek raspale udove,razbijenost do koje te varkom dove-o pad, podrazumljenu horizontalu.tome se ipak odupireš, sad falu-sno, sad statusno, dodaješ stalno var-ke u strahu od zaborava, niječeš tovarsvoj svagdašnji koji nosiš još od pada.što bi u nizini mogao nego nada-ti se, penjati se na smiješne brego-ve, pozvati se na doseg segnut stegom.okretnost s riječima nadomješta mnogodobrih slutnji: zašto da bude sramna, go-lotinja je uvijek lijepo stanje,u golotinji padamo, u njoj branje-no je ono naše najljepše, krušno. pa-dom tek možeš sabrati rasutost snopa.

33

III

samo još sada, nikad nego sada, mo-žeš biti bolji od sebe, sada Damo-klov mač može se spustiti. nikad više,upozorili su, budi budno nadvit. še-stari čekaju tvoj krug, mačje oči tečekaju da progledaš kroz njih, očite,providne, žude te kao ti sam sebe.vježbanje je vježbanje, no čeka se be-zočno opkoračenje, bez kojeg ne mo-žeš opravdano piti čaj. ta nemo-gućnost jutra istom omogućuje dan,daje da oslušneš mijauk, il jedans glazbom sasma neuskladiv štropot ko-la, il cvrkut koji postat će ti potka.samo još sada, to neće biti spektakl,makovi bit će neuništivi ko da takl-o ih nije ništa, ko paučina od čelika.ko da pucnji još nisu ni počeli, ka-liš se u tom nesmiljenom sada, dano-mice bdijući, s ognjeno prozirnim planom.

34

IV

šećem od iluzije do iluzije.premještam se gotovo na silu. zije-va neuvjerljivo zatrpani ponor.čudno je i pomišljati na uspon. or-dinate i apscise podjednako suneumjesne. izostavljive. a kosu-rina raste gdje ju ne zalijevanitko, gdje nijednoj sujeti nije va-žna, kao ni sipka ljubav koja ničegdje je nisi sijao. tihi slani če-tinari su ti slijeva, zdesna zami-šljeno more, na njemu leuti samikao ti koji se nećeš predati vi-ru, okončati u toj sigurnoj štivi.i vrh jarbola pred tobom tek puzi, jersveđer šećeš od iluzije do iluzije,noću pod zvijezdama morskim crtaš man-dale od pijeska i brišeš ih kad zaiskri dan.ponor je smiješna, šuplja točka što sta-ne u nabor nasmijanog dlana: dosta.

35

ZAVJEŠTAJI

36

PROSVJED JEZIKA

moj je jezik nepovratno prevedenrežem ga a on prkosno rasteon se odupire mojoj štednjii baca se u prozirnu opsesiju

kada je studeno i vedrovodim svoj jezik na pojilištadajem mu da spere sa sebesline s nijemih usana

čist kao smokvin list u zoruon se otrgne užetu moga mirai požuri da s našeg krovarazgóvori istu staru istinu:

kad si ne bismo lomili kostiskokom sa nebnog stropaprijetnjom novoga nervnog slomai u bezdan se strovaljivali učestalo

kada bi u cvatu svog protestati mogla prestati s ratomšto krati nam već porozne satetada bi nas dušo moja sasvim nestalo

37

KLAVIČEMBALO

čisto kao kad se u ljetnoj noćina radiju začuje klavičembaločisto kao andaluzijske fasadekao zdjela netom ubranih višanja

čisto ko što uspije nam ponekaddodirnuti se neopjevljiva mojakad zaneseno razgrnemo svoje smećesvoje slojeve gluhih fasada

čisto ko ruke što previjaju ranenespasivom ranjeniku u ničijoj bitcitako čisto neizbježna moja višnjo rosnaželim da na kraju stupimo pred Vatru

tako želim da nasmijemo se svemušto smo imali što nas je pekloi što smo pred njom čuvalida prištedimo joj barem malo truda

i čujem već taj klavičembalogdje svileno svira u plamtećoj noćibez čembalista i bez nas vilosažganih do bjelokosne mu note

38

PONUDA

samo neka ne dođupo utjehu i sedativepo doručak kojipozlaćuje vrata dana

na meniju supapren ručakjaki čaji treptav zagrljaj

nude se samo sjećanjana stradanjevečera od kostrijetii desert za dezertere

a smirenje možda nastupimalo prije jutra

39

ZAVIČAJ

zavičaj je vazdajedan život ispred ili izaod napukla pamćenja sazdanklizav i nevidljiv izbliza

iskoračiv iz zbivanja vidadotegli se duša do sebei uroni u sebe ispod sebeiznad zvjezdanog zida

tamo se s luči skobis luči što je nekad bilai negve svoje kobi zdrobipa onda snova izgubi krila

zavičaj je duša vidjela tamoi otada u trajanju stenježudeć da vrati se samozavičaju koji joj je nerođenje

40

ODSUTNIK

(prema Blás Sanchez: “El ausente”,skladba za dvije gitare ili gitaru solo)

je li oaza fantazmaili okoštala frazataj gradgdje svidje mu se odsustvovati

Córdobadaleka u njemu odsutnom i plahai dalje gaji svoje gorke narančea jedan kalif i jedan biskupondje i dalje igraju partiju šaha

jedan poludjeli crni bikgleda starog Roma u očii zadnji put se ustobočivapeći za propalom pravdom

odsutnik na sprudimazna da je neoplovljiva plava dušaslijepa i bijela meta vjetras velikom crnom ribom u grudima

odsutnik gleda gradkao davno ugaslu zvijezduu čijoj bijeloj glazbijoš može biti mlad

41

POSJET SJETE

u najsretnijoj večeri ljetasjetim se sjete svega pod suncem:sjete svijeta koji gubi ljubavnikei ljubavnika koji gube svijet

sjete užasne jeseni u trulom kestenui nas koji smo tako beznačajniu očima velikog vedrog sunca

sjete otoka – miljenika suncakoji ne sluti tektonski lomili zmijski bič diktatora

sjete života u tvrdoj košnici bez medasjete svega uništivog i predanog mijenama:sjetim se sjete koja se zaludu zastirei prezrelih plodova njenih

i grlim bića požutjela od sjetei otvaram se jeseni da na nju podsjetida osvijetli sitnicu koja dobima bježiplam koji na dnu suha korita ležii sjetno čeka da bude Sunce

42

SLUŽBENIČKI BLUES

od rumenog sutona samo jedno sizvija se kroz savršene soliterekroz u zoru dezinficirano staklo

tjeme probodeno neonoma lice likvidnim kristalomgrlo izjedeno kavom iz aparataa misao izigranom budućnošću

u pauzi se mašta i batrga daljinanakon petka i nakon nuždecigareta znači pet minuta vertikalei ponosa na unutarnji život

javio sam se na taj oglasodjavio se iz spiska mogućnikai pospremio nemire na sigurno mjesto

radi žene i radi djeteta navodnopristojno sam blijedo licekojem glavni prkos-potres bivaprekobrojni pogled u već crno staklo

a sve to zbog šake parakoja je nasušno ušutkala muziku

43

ROBOVI

napokon smo slavna većinaveća i od Mezopotamijerobovi smo a slatko je ne zvati se takojer smo korisni i uslužni štakori

imamo sve gotovo svea ono čega usfali zaradit ćemokad se naradimo zabavljat ćemo sekad se nazabavljamo radit ćemokad sve odradimo zarobit ćemo se hobijemkad spopadnu nas fobije ići ćemo doktorimai za njih ćemo zaraditi

zaradit ćemo i za ovaj i za onaj svijeti snimit ćemo zarađenim aparatima sve što radimoi kad se ubijemo od rada hvalit će naš radali neće nas robovima zvati

jer imali smo široko polje za bjegoveimali smo prostor za proglase i prohtjevei ušteđevinu za ljubimce i vikendiceimali smo izlete svetu nedjelju i izlaske u bukuimali smo prostor veći od Mezopotamijeimali smo široke luke i mladost spremnu za moreimali smo gozbicu i glazbicu izvan radnog vremena

i usred sveg tog imanja imali smoi neke tihe beskorisne prisutnikekoji sadili su voćke čiji se plodovi ne prodajukoji dizali su čašu za sedam milijardi robovai u suton lovili jednu jedinu ribuza sedam milijardi u nebo vapijućih usta

44

ZIMSKA BRDA

onkraj staze kraj ulaza u spiljuo stablo naslonjen kostur bicikla:plavu boju pobjeđuje rđanebo pobjeđuje siva mrena

stabla su tamna i nijemaodložila su hrđavo ruho na staze:lijepo je nijemo tražiti stazei hodati nijem kroz bridak zrak

lijepo je misliti na toplu sobuznati da te skoro sigurno čekai da ovuda kročiš jednog četvrtkadok ti braća blijede u tlačenju

ti se dotle sklanjaš u brdaodgađaš predgrađa i gladnu djecui stigneš se sjećati skoro zaboravljenih akoradai skoro zaboravljenog lepeta krila

stigneš se pojiti hladnoćomodvajati bršljan od debalai dugo stajati na ulazu u spiljeo tako zanosno beskoristan

u spiljama je toplinau teturavom potoku jedini govoru hrđavom biciklu tajna:što te dovelo onkraj staza?

45

PRIJATELJEVA KĆI

prijatelj imao čedoprijatelj imao čudo

čudo je prije propjevalonego što je prohodalo

a kada je prohodalolimeno zlo ga pregazilo

prijatelj ne vjeruje u Bogai Bog mu to ne zamjera

46

ZUBANJE

na žarulji muha u sjeni žarke očiuza zidove nacereni kibicioko stola isluženi stolcia iznad stola carski ulog

zlatni zubi krzaju koruoznojenu glatku opnu suncašto crveno visi o najlonskoj niti

strop je nevidljiv jabuka se klatičeljusti je čekajupogledi zaustavljaju

i kad je najdalje od tebetada procijediš staru kletvui razjapljenih laloka čekaš da doleti

da je možda prvi zagrizešda je zakočiš i da sok potečedo srca ciganskog cara

47

STALI KOTAČ

u spomen na Kasuma Canu

velikih očiju uprtih u nebo nad Jaipurom(nad rumenim Jaipurom koji je mogao biti iZagreb i Prizren)velikog trbuha u koji sve je staloraskriljenih ruku stajao si raskrečen u prašinii klicao pradomovini

na rubu druma bez rubanaslagane su bile izlizane gumepleteni ležajevi za putnikei čaše s čajem mile muhama

dom ti je treperio među žbicamai velika glad i žudnja su treperilei glasne pjesme o bezdomnom rodukoji si htio darivati

bio si radosno progonstvoruka pružena k sreći sred trubačaruka koja je htjela sići i stićinaslikati i milovati i zagrabitiduboko u crvenu bol

Ciganin kad umrene izgubi stanara zemljanego nebo

48

MAKOVO ZRNO

Zapečati me u samicu sa zrnom maka;Ostavi me unutra bez vode i ića.Vidjet ću gdje kap se u njem cakli svaka,Jednakost vidjet krvi i oceanskog bića.

Motrit ću u zrnu ponore i ždrijela,Pâsti oči svim tijelima što sjaje,Slušat pjev svih ptica, muziku sferâ,Velebnost gorja što kroz vijeke traje.

I hranit će me harno to najmanje zrno,Davat mi krila, neba, sunca i zraka,Sjajem svim me nosit i svime što je crno;

Jer dizat ću sve što uslijed sljepila pade,Darovat će mi pluća tako bezmjerno jakaDa usišem sve što u kozmos dosad stade.

49

ZLATNI PIJETAO

u meni se pagode podižu i rušeu meni se bogovi odriču svog porodau meni otoci izranjaju i zaranjajuu meni djecu tetoše i silujuu meni nebo obaraju na zemljuu meni žene polijevaju kiselinomu meni pjesnicima čupaju jezikeu meni je feniks prazna riječu meni jedan ludo zaljubljeni parpostaje jači od razornog kotačai svoj toj vrtnji staje na krajkad kukurikne zlatni pijetaou menii sve se zavrti iznovakad zlatnog pijetla meni žrtvujuodljubljeniu meni

50

PJESMA O DRUGOM

Marijanu Cipri u spomen

Gospod se danas zove Drugoi njegovo ime izgovara se tiho i dugoa one koji ga drukčije zovubombardira se debelim traktatimarešeta dugim referatimai prezire visokom tehnologijom

Drugo ima hram u svakom pristojnom društvui ondje je krivovjerno zboriti o Jednom i Prvomjer ono pripada davnome mračnom dobuprvosti jednote i Pindarovih prvaka

Drugo se zaboravlja u vedrom gorjugdje sunce udijeva obećanja među ploče škriljcai zato treba što prije sići odandeu betonske osinjake napretkagdje Drugo na svom tronu drži lubanju i kaže:ne biti

Farrera de Pallars, svibanj 2010.

51

DVA

Marku

život san minoćca dan mikamen lebdioganj led mikorak stojituđi svojikoza konj mimiris vonj mišutnja zvuk mivoda luk mivrba mrdasjena tvrdakrila pad mipokoj rad mikvadrat krug mipustoš lug mihvala kudisanak budicjelov dijeliboljka cijeli

52

SMJEROVI

Zapad je samouvjereno mucanjeplitki krtičnjaci u koje ubacuje se sumpor govorakopriva koja uvene kad ugleda suncevjetrokaz koji se ulji ekstraktom oceana

Sjever je bijela haljina s mrljama na debeloj podstavivrlo točna melodija koja zapovijeda i rujelišaj koji se pakira za izvozrasporena prepona što zašiva se iglama od leda

Istok je miris od kojeg ne vidi se mjesecsunce od kojeg odjeća izgara u trenusamoubojstvo svitaca na tronu od smećapolazište konačište nepotrošivo ljepilo

Jug je uzavrela glava i ledeni tabanglad koja sporo se vješa o crveno granjeplod koji umire u strastvenom umirustvaranje maske koja sebi se smije

53

HRVATI

Hrvati mi ne idu na jetraHrvati mi ne idu ni na štani na jedan organ mi ne iduviše nego druga plemena

sustanar sam s njimau istoj kući jezikai u još ponekim kućamagdje viđamo se ovlaš

mahom ulažu oštre protestekad u kuću zovem druga plemenaa oni što ih ne ulažu su tihii s njima jedem ribu

Hrvatima idem na jetrakad se miješam sa ženamaiz susjednog plemenai pravim lijepu bastardnu djecu

mniju da im je sklonjedan trojedni kloni pate za krivoustim tatomi ratom koji kače za rever

tata je narod nazvao malima on bi toliko velik da budeda mu se rasprsne naduta utrobai žuč se izlije u ravnodušno more

54

DAN KAD JE BOMBARDIRAN MJESEC

ništa se čulo nijenijedna žaluzina zatresla se nije

Sunce je tek trepnuloa dnevna kvota nevažnihskapala je u prašini

muhe su zadovoljnegotovo kao učenjacii njihova debela djeca u supermarketu

istraživanja se nastavljajua optimisti razmišljaju o proširenju obitelji

listopada 2009.9.

55

DVOJE SUSJEDA

sjedokosa susjeda rovala je štapompo zelenom kontejneruna uglu prestižne ulice

osvrtanjem je odavalada to čini prvimožda drugi put

pet boca znači kruhdeset boca kilu jabukaa dvadeset bi bilo gozba

sreli im se pogledina uglu prestižne uliceizmeđu dva auta debelih kotača

on je s tržnice nosiodvije kile jabuka:rovao je od rane zore

skrenuli su pogledeizdahnuli ledenu paru:popodne će uz kavu dugo šutjeti

56

PISMO I SAN

pisati i snivatisnivati o pisanjupisati o snivanjudok toliki u svom surovom snukrvare nesanjani i nenapisani

pisati o istinitom snupisati o pravednom snupisati o nekoj jebozovnoj javidok se niz štakorski sive olukeslijevaju krvave kiše tijelā

sanjati rječito o snu mudracaškrabati o bespućima snai surim serpentinama pismaneprobuđen sivim suzamau krvavom moru tolikih snomorica

san je mramorni jaguarišaran grafitima sanjačačiji se štitovi sudaraju u mrakua koplja zarivaju u sjene

olovka je sivo kopljeteže i od sna u tropsko popodneolovka je igla koja sanjada zašiva raskomadana tijela

između olovke i javepjeni se more raščetvorenih bogovaizmeđu sna i snasmije se bestidna bezrijekatirkizna budnost

57

K BUDDHI

dalek od Buddhe:nedovoljno predanoubijam Buddhu

ubijam Buddhuučeći drevne himneu slavu Buddhe

u slavu Buddherežem smokvu pod kojomprocva mu budnost

procva mu budnostbez stapki i stabalabez gromke pompe

bez gromke pompeu prah mrvim cvjetovekoji hrane san

koji hrane sanulaguju se javiuzvisuju me

uzvisuju medostignuća riječiponosna na san

ponosna na sanvješta su komešanjau toplom logu

u toplom logubivam strašno rječitodalek od Buddhe

58

dalek od Buddhe:nedovoljno predanoubijam Buddhu

59

ZVIJER

zvijer ima sto šapao sto šapa govore ludi

ludi bježe u ludilo svojeu tijelo što od šapa se krije

stostruki trikovi mimikriješareno su oružje zvijeri

stoljetna su ljetna znanjanajzad utekla od svoje zime

šarenost je vlažna tkanicana koju zvijer svoje šape polaže

stotina krikova su glazbakoja pomamno doziva zvijer

stotina ludih zadijeva kolutu vatrenu nozdrvu zvijeri

stotina se vješa o koluti visi nad rubovima vatre

zvijer se gubi na rubovimaa vatra joj se hladi na zubima

zvijer ima sto rasplesanih vatrisvakome za njegovu radost

raduju se stolikoj zvijerisvi sa svojim satkanim spasenjima

zvijer priprema strahovitu rimuotetu od sto slijepih šapa

60

zvijer ima sto glatkih licao kojima marno govore ludi

zvijer se žarno ustostručida tebe jednog budi

61

VEČERA

jutro je i ulazim u kuhinju

pripremam večeru za tisuću ljudiod skromnog noćnog ulova na pučini

dok je svitalo na putu prema kuhinjibrao sam kadulju lovor i motari slana slova u kamenu:sve će mi dobro doći

kada dovršim večeru moram nestatii za mene se ne smije znati

a ako sve bude kako trebadeset tisuća ljudi postat će galebovi

62

TI(das Du)

Ti je erupcija prljavog zlatašto izbacuje taštu zlatnu sandaluTi se potuca od vrata do vratacrtajući svoju skitničku mandalu

Ti je parkiralište u centru gradašto jedva prima Ja na tri kotačaa lako i od blage rose stradai još lakše bude crna žrtva trača

Ti je kolosalna sila Titicacau kojoj Ja je jedva drčan talasili baš ona tvrdokljuna svrakakoja Ja je iz jadnog jajeta krala

Ti je podatno prastaro strpljenjeza sva lica u svim tim zagradamai za dično zagrađeno pokoljenjekoje prekrila je tiha žuta skrama

Ti je samo Ja osokoljeno za skoku tu stravičnu ljubičastu lavuTi je nenadano oživljeni bogkoji u vulkan se baca na glavu

63

O SMRTI, SUGLASNIKA PUNA

o smrti, suglasnika punapravilno opisuješ mlado suncei mudro se uklanjaš bijelim ljubavima

gnijezdiš se na dnu vaze, u suterenimagdje je nemoguće osušiti rubljei zaboravljena čekaš turistima u džepu

ulaziš i u krošnju koja sebe osiguravazaljubljenim znanjem o proljećui u misao radosne djevicetako gordo punu samoglasnika

bivaš lijepa i sasma običnakad pod suncemokružiš tijelo sa svih stranai stidljivo mu se najavljuješ

dođi ili nemoj doćii imaj oči čije hoćeš,crna sestro ljubavi:znam da si točka iza koje novi red već slijedio smrti, suglasnika puna

64

IZNAD

pjevam nažderan od slovaa beskrajno žedan cjelovana besramno napučenom dnu:

do iznad krovova bez tona kerozinado iznad mora bez kužnih isparenjado iznad oblaka bez skupe kartedo iznad riječi bez jeftine nijemostido iznad snova bez prisiljena nesnado iznad smrti bez kiseljena trajanjado iznad zaborava bez plastičnog suvenirado iznad sebe bez olake omamedo iznad dvojstva samo s Tobom

s jednim slovomi jednim cjelovomnad Bezdanom

65

Dinko Telećan

Rođen 1974. godine u Zagrebu, gdje je na Filozofskom fakultetu diplomirao filozofiju ianglistiku. Trenutno studira sinologiju na istom fakultetu. Objavio zbirke pjesama Kreševa(1997), Vrtovi & Crvena mijena (2003), Iza (2005) i Plast igala (2011) i Dok ti oči ne dogore(2017), knjigu Sloboda i vrijeme (2003), putopisne knjige Lotos, prah i mak (2008) i Azijskasuita (2015), zbirku eseja pod naslovom Pustinja i drugi ne-vremeni ogledi (2009) i romanDezerter (2013). Pjesme su mu objavljivane u brojnim domaćim časopisima, a kraći izbori izopusa prevedeni na njemački, engleski, mađarski, španjolski, galješki, rumunjski, grčki,kineski, makedonski, slovenski, slovački, bugarski i katalonski (dvojezična zbirka Cada olivaés un estel fos, Barcelona, 2010, s Markom Pogačarom). Pjesme na engleskom uvrštene sumu u antologije Poets’ Paradise, The Fancy Realm i Poetic Bliss (Guntur, Indija, 2010-2012).Koscenarist je animiranog filma Plima Alena Zanjka (2011).

Prevodi prozu i poeziju, teorijska i publicistička djela s engleskog i španjolskog jezika. Dosadobjavio više od 70 knjiga u prijevodu. Prevodio, među ostalima, R. Bolaña, J. L. Borgesa, J.Cortázara, H. Džubrana, T. Eagletona, R. Flanagana, J. G. Frazera, R. Gravesa, S.Greenblatta, M. V. Llosu, W. Morrisa, E. Sabata, D. H. Thoreaua i S. Žižeka. Prevodi i zaradio i televiziju. Povremeni je vanjski urednik i lektor u književnom izdavaštvu te od 2009.do 2018. honorarni urednik na Trećem programu Hrvatskoga radija, na kojemu je uređivaoemisije Svjetska proza, Ogledi i rasprave te Lica okolice, a odnedavno i emisiju o svjetskojknjiževnosti Do korica. Ukupno uredio više od 300 radijskih emisija.

Sudjelovao na književnim festivalima u Jaipuru (Indija, 2009), Užicu (Srbija, Na pola puta,2009), Santa Cruz de Tenerifeu (Kanarski otoci, Španjolska, 2010), Wardhi (Indija, 2011),Zagrebu (pjesnički festival Stih u regiji, 2012), Bijelom polju (Crna Gora, 2012), Gunturu(Indija, 2012), Curtea de Argeşu (Rumunjska, 2013), Strugi (Makedonija, 2013), Solunu(Grčka, 2014), Thiruvananthapuramu (Indija, 2014), Prištini (festival Polip, Kosovo, 2017),Peći (Književni susreti „Azem Shkreli”, 2017) i Chengduu (Kina, 2018). Boravio naspisateljskim rezidencijama u Pazinu (2013), Tianjinu (Kina, 2016), Prištini (Kosovo, 2017),Ljubljani (2016), Prištini (2017) i Pekingu (2017).

Za prijevod Frazerove Zlatne grane nagrađen je 2003. godišnjom nagradom Društvahrvatskih književnih prevodilaca, a nagradu „Josip Tabak“ istoga društva dobio je i 2014.godine za prijevod knjige Pjesme: moj izbor Roberta Gravesa. Godine 2017. dobio jenagradu „Iso Velikanović“ za prijevod Gravesove Bijele božice. Dobitnik je prve nagrade nanatječaju časopisa Zarez za najbolji esej 2005. Na Sajmu knjiga u Sarajevu 2006. nagrađen

66

za najbolji nefikcionalni prijevod godine (Slavoj Žižek, Škakljivi subjekt). Knjiga esejaPustinja ušla je 2010. u najuži izbor za nekoliko književnih nagrada (Nagrada Zvane Črnja,Vjesnikova nagrada, Kiklop). Dobitnik Europske nagrade za poeziju na pjesničkom festivaluu Curtea de Argeşu 2013. godine. Za roman Dezerter dobio je 2014. Priznanje za knjigugodine koja pridonosi ozračju boljeg razumijevanja mirotvorstva, nenasilja i ljudskih prava.Dobitnik je nagrade „Sahitya Shree“ za doprinos književnosti na književnom festivalu koji je2014. održan u indijskom Thiruvananthapuramu.

Od 2002. godine član Hrvatske zajednice samostalnih umjetnika. Iste godine učlanjen je i uDruštvo hrvatskih književnih prevodilaca, u čijem je Upravnom odboru bio od 2004. do2010. godine. Od 2009. član je Hrvatskog društva pisaca, a od 2013. do 2017. HrvatskogP.E.N. centra. Od 2015. do 2017. bio je član Upravnog odbora Hrvatskog društva pisaca.

67

Biblioteka Onlineknjiga 174

Dinko TelećanPlast igala

© 2020 Dinko Telećan© za elektroničko izdanje: Društvo za promicanje književnostina novim medijima, 2020

IzdavačDruštvo za promicanje književnostina novim medijima, Zagreb

Za izdavačaKrešimir Pintarić

UrednikKrešimir Pintarić

FotografijaAlexis / Pixabay.com

ISBN 978-953-345-753-6 (HTML)ISBN 978-953-345-754-3 (EPUB bez DRM)ISBN 978-953-345-755-0 (PDF)ISBN 978-953-345-756-7 (MOBI)

Prvo izdanjeHrvatsko društvo pisaca, Zagreb, 2011.

Knjiga je objavljena uz financijsku potporuGrada Zagreba i Ministarstva kultureRepublike Hrvatske.

68

69