PN E 05100 1[Elektroenergetyczne Linie Napowietrzne

5/17/2018 PN E 05100 1[Elektroenergetyczne Linie Napowietrzne - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pn-e-05100-1elektroenergetyczne-linie-napowietrzne

marzec 1998

POLSKA NORMA

Numer: PN-E-05100-1:2000

Tytuł: Elektroenergetyczne linie napowietrzne - Projektowaniei budowa - Linie prą du przemiennego z przewodamiroboczymi gołymi

Grupa ICS: 29.240.20

Deskryptory: 0001362 - linie elektroenergetyczne, 0857394 - linie elektryczne napowietrzne, 0260740 -

projektowanie, 0054768 - konstrukcje budowlane, 0396727 - wymagania.

PRZEDMOWA

Niniejszy arkusz normy zastępuje PN-E-05100:1975 (PN-75/E-05100) w zakresie postanowień dotyczą cychprojektowania i budowy elektroenergetycznych zasilają cych linii napowietrznych prą du przemiennego o napięciach

znamionowych do 400 kV włą cznie z przewodami roboczymi gołymi.

W niniejszym arkuszu podano postanowienia dotyczą ce wymiarowania elementów linii z uwagi na ich wytrzymałośćmechaniczną oraz wytrzymałość elektryczną odstępów między elementami znajdują cymi się pod napięciem, a takŜe

między nimi a uziemionymi częściami linii. Dotyczą one równieŜ sposobu ochrony ludzi i obiektów znajdują cych sięw pobliŜu linii przed jej oddziaływaniem, jak równieŜ przed zagroŜeniami mogą cymi wystą pić w przypadkach

uszkodzeń linii.

Akrusz normy zawiera załą cznik A (informacyjny).

Przewidziano opracowanie arkusza 2 normy, który będzie zawierał postanowienia dotyczą ce projektowania i budowy

linii napowietrznych prą du przemiennego z przewodami roboczymi w izolacji i w osłonach izolacyjnych.

W normach międzynarodowych nie istnieje odpowiednik tej normy.

W stosunku do normy PN-E-05100:1975 (PN-75/E-05100) wprowadzono w PN-E-05100-1:1998 następują ce istotne

zmiany i uzupełnienia:- wprowadzono wymagania dotyczą ce uwzględniania oddziaływań linii elektroenergetycznych na otoczenie, podają codpowiednie przepisy,

- uściślono wymagania w odniesieniu do odległości przewodów pod napięciem od szlaków komunikacyjnych oraz od

stref pracy dźwignic i maszyn przeładunkowych,

- wprowadzono wymagania dotyczą ce zachowania bezpiecznej odległości przewodów fazowych linii o napięciu

110 kV i wyŜszym od ziemi i krzyŜowanych obiektów przy nagrzaniu tych przewodów do temperatury granicznej

roboczej,

- określono wymagania dotyczą ce sposobu rozmieszczania tablic bezpieczeństwa - ostrzegawczych i tablic

identyfikacyjnych,

- okreś lono współczynnik bezpieczeństwa dla elementów osprzętu, nie uwzględniony w normie PN-E-06400:1991

(PN-91/E-06400), jak równieŜ zestawiono wymagane współczynniki bezpieczeństwa dla izolatorów,

- określono wymagania dla izolatorów z tworzyw sztucznych (izolatorów kompozytowych) oraz poprzeczników

izolacyjnych,

- uwzględniono rozwią zania elementów linii dla terenów szkód górniczych i terenów osuwiskowych,

PN-E-05100-1:2000

ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNEwww.aslan.com.pl

Strona 1



p

- uściślono warunki obciąŜenia słupów i dostosowano sformułowania normy do metody stanów granicznych,

- określono wymagania dotyczą ce modernizacji i remontów linii istnieją cych,

- ograniczono wymaganie dotyczą ce wykonywania dodatkowej wycinki drzew do linii o napięciu 400 kV.

SPIS TREŚCI

1 Wstęp

1.1 Zakres arkusza normy

1.2 Normy powołane

1.3 Definicje i zalecane symbole literowe

2 Warunki klimatyczne

2.1 Wymagania ogólne

2.2 Strefy klimatyczne

2.3 ObciąŜenie wiatrem

2.4 ObciąŜenie sadzią 3 Przewody

3. 1 Postanowienia ogólne

3.2 Najmniejsze dopuszczalne przekroje przewodów3.3 Najmniejsze dopuszczalne nacią gi zrywają ce przewodów elektroenergetycznych oraz przewodów

telekomunikacyjnych

3.4 Dopuszczalne napręŜenia normalne i katastrofalne przewodów

3.5 Wymiarowanie przewodów na obciąŜenia prą dowe

4 Izolatory

4.1 Postanowienia ogólne

4.2 Wytrzymałość elektryczna

4.3 Wytrzymałość mechaniczna i elektromechaniczna

5 Osprzęt

6 Tablice ostrzegawcze i identyfikacyjne


6.2 Tablice ostrzegawcze

6.3 Tablice identyfikacyjne7 Konstrukcje wsporcze i posadowienia

7.1 Ogólne zasady projektowania konstrukcji wsporczych

7.2 Obliczanie konstrukcji wsporczych w normalnych warunkach pracy

7.3 Obliczanie konstrukcji wsporczych w wyją tkowych warunkach pracy

7.4 Ogólne zasady projektowania posadowień7.5 Odcią gi

7.6 Ochrona konstrukcji wsporczych przed szkodliwymi wpływami

8 Zawieszenie przewodów


8.2 NapręŜenie w przewodach

8.3 Zabezpieczenie linii przed drganiami przewodów

8.4 Zawieszenie przelotowe przewodu roboczego

8.5 Zawieszenie odcią gowe przewodu roboczego

8.6 Zawieszenie przelotowo-odcią gowe

8.7 Zawieszenie przewodu odgromowego

8.8 Zawieszenie przewodów telekomunikacyjnych

9 Odległości przewodów i części pod napięciem

9.1 Odległości przewodów od powierzchni ziemi

9.2 Odległości między przewodami w środku przęsła

9.3 Odległości między poszczególnymi elementami linii napowietrznej na słupach

10 Ochrona od przepięć10.1 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu 110 kV i wyŜszym

10.2 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV, a niŜszym niŜ110 kV

10.3 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu do 1 kV

11 Ochrona przed poraŜeniami


PN-E-05100-1:2000


Strona 2



p

11.2 Wymagania szczególne

12 Oddziaływanie linii elektroenergetycznych

12.1 Oddziaływanie na linie i urzą dzenia telekomunikacyjne

12.2 Oddziaływanie na odbiór radiowy i telewizyjny

12.3 Oddziaływanie pola elektrycznego

12.4 Oddziaływanie akustyczne13 Obostrzenia

13.1 Stosowanie obostrzeń13.2 Wykonanie obostrzeń14 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych między sobą oraz z przewodami trakcji elektrycznej


14.2 Odległości pionowe między przewodami krzyŜują cych się linii

14.3 Odległości poziome między kablem ziemnym linii telekomunikacyjnej a konstrukcją wsporczą linii

elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV, lub od uziomów słupów tych linii

14.4 Odległości poziome między przewodami i słupami na zbliŜeniu linii

15 Prowadzenie linii elektrycznych na wspólnych konstrukcjach wsporczych

15.1 Prowadzenie dwóch lub więcej linii elektroenergetycznych na wspólnych konstrukcjach wsporczych

15.2 Prowadzenie przewodów telekomunikacyjnych na słupach linii elektroenergetycznej

16 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z budynkami16.1 Postanowienia ogólne

16.2 Odległości pionowe przewodów linii elektroenergetycznych od budynków w przypadku skrzyŜowania przy

największym zwisie normalnym

16.3 ZbliŜenia linii elektroenergetycznych do budynków

16.4 Wprowadzenie do budynku przewodów linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV

16.5 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od reklam świetlnych

17 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z mostami, wiaduktami, tamami, groblami i podobnymi

budowlami


17.2 SkrzyŜowania

17.3 Przejścia linii elektroenergetycznych wzdłuŜ mostów, wiaduktów i podobnych budowli

17.4 ZbliŜenia

18 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z rurocią gami18.1 Postanowienia ogólne

18.2 SkrzyŜowania linii elektroenergetycznych z rurocią gami naziemnymi

18.3 ZbliŜenia linii elektroenergetycznych do rurocią gów naziemnych

18.4 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z rurocią gami podziemnymi

19 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z drogami kołowymi


19.2 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od powierzchni dróg w przypadku skrzyŜowania linii z drogą 19.3 Odległość pozioma przewodów roboczych od krawędzi drogi przy zbliŜeniu

20 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z kolejami uŜytku publicznego


20.2 Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznych od linii kolejowych uŜytku publicznego

20.3 Odległość pozioma przewodów linii elektroenergetycznych od linii kolejowych uŜytku publicznego w przypadku

zbliŜenia

21 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z kolejami linowymi


21.2 Odległość przewodów linii elektroenergetycznej od kolei linowej naziemnej

21.3 Odległość przewodów linii elektroenergetycznej od kolei linowej napowietrznej

21.4 ZbliŜenia

22 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z drogami wodnymi i wodnymi szlakami turystycznymi


22.2 SkrzyŜowania

22.3 ZbliŜenia

22.4 SkrzyŜowania i zbliŜenia z ośrodkami sportów wodnych

23 Prowadzenie elektroenergetycznych linii przez lasy i w pobliŜu drzew


23.2 Odległość przewodów od gałęzi drzew

23.3 Wycinka podstawowa drzew na trasie linii

PN-E-05100-1:2000


Strona 3



p

23.4 Wycinka dodatkowa drzew na trasie linii

24 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu lotnisk, lą dowisk i lotniczych urzą dzeń radionawigacyjnych

25 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu budowli zawierają cych materiały niebezpieczne poŜarowo lub

strefy zagroŜone wybuchem i stacje paliw

26 Prowadzenie elektroenergetycznych linii przez tereny szkód górniczych i przez tereny mogą ce ulegać naturalnym

deformacjom26.1 Postanowienia ogólne

26.2 Zawieszenie przewodów

26.3 Łańcuchy izolatorowe i zawiesia

26.4 Słupy i posadowienia

27 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu obiektów o artystycznym znaczeniu, obiektów zabytkowych i

cmentarzy

28 Prowadzenie elektroenergetycznych linii nad i w pobliŜu stref działania dźwignic lub urzą dzeń przeładunkowych o

stałym miejscu lokalizacji

29 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z deszczowniami i opryskiwaczami


29.2 Odległość słupów linii elektroenergetycznych od dysz wyrzucają cych strugę cieczy

29.3 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od deszczowni i opryskiwaczy

29.4 Stopień obostrzenia przy skrzyŜowaniachZałą cznik A (informacyjny) Bibliografia. Akty prawne zawierają ce zalecenia i wymagania mają ce wpływ na

projektowanie i budowę elektroenergetycznych linii napowietrznych prą du przemiennego.

1 Wstęp

1.1 Zakres arkusza normy

Przedmiotem arkusza normy są wymagania dotyczą ce projektowania i budowy elektroenergetycznych zasilają cych

linii napowietrznych prą du przemiennego, o napięciach znamionowych do 400 kV włą cznie z przewodami roboczymi

gołymi. Norma dotyczy równieŜ przewodów telekomunikacyjnych zawieszonych na konstrukcjach wsporczych tych

linii.

Normę stosuje się do projektowania i budowy elektroenergetycznych linii napowietrznych nowo budowanych. Przy

modernizacjach, przebudowach i remontach linii, gdy istnieją ce elementy linii zastępuje się lub uzupełnia nowymi oinnych rozwią zaniach konstrukcyjnych, postanowienia normy stosuje się do nowych elementów oraz do fragmentów

linii, które ulegają zmianie wskutek zabudowania tych elementów.

Normy nie stosuje się do:

a) modernizowanych, przebudowywanych, remontowanych elektroenergetycznych linii napowietrznych prą du

przemiennego, w których rozwią zania konstrukcyjne oraz największe dopuszczane siły działają ce na elementy linii

nie ulegają zmianie w stosunku do warunków normy według której zostały zaprojektowane,

b) elektroenergetycznych linii napowietrznych znajdują cych się na ogrodzonych terenach ruchu elektrycznego, jeŜeli

normy dotyczą ce takich linii postanawiają inaczej,

c) napowietrznych sieci jezdnych trakcji kolejowej, tramwajowej i trolejbusowej,

d) elektroenergetycznych linii zawieszonych na wspólnych konstrukcjach wsporczych z przewodami jezdnymi

napowietrznych sieci trakcyjnych,

e) elektroenergetycznych przewodów ślizgowych zewnętrznych urzą dzeń transportowych i dźwigowych.

1.2 Normy powołane

PN-B-02151-1:1987 (PN-87/B-02151/01) Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach

- Wymagania ogólne i środki techniczne ochrony przed hałasem

PN-B-02151-2:1987 (PN-87/B-02151/02) Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach

- Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach

PN-B-03154:1983 (PN-83/B-03154) Elektroenergetyczne linie napowietrzne - Drewniane konstrukcje wsporcze -

Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03205:1996 Konstrukcje stalowe - Podpory linii elektroenergetycznych - Projektowanie i wykonanie

PN-B-03265:1987 (PN-87/B-03265) Elektroenergetyczne linie napowietrzne-elbetowe i spręŜone konstrukcje

wsporcze - Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03322:1980 (PN-80/B-03322) Elektroenergetyczne linie napowietrzne - Fundamenty konstrukcji wsporczych -

Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-E-01242:1990 (PN-90/E-01242) Oznaczenia identyfikacyjne zacisków urzą dzeń i zakończeń przewodów orazogólne zasady systemu alfanumerycznego

PN-E-05100-1:2000


Strona 4



p

PN-E-05001:1981 (PN-81/E-05001) Urzą dzenia elektroenergetyczne wysokiego napięcia - Znamionowe napięcia

probiercze izolacji

PN-E-05118:1977 (PN-77/E-05118) Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne - Elektroenergetyczne linie i stacje

wysokiego napięcia - Dopuszczalny poziom zakłóceń - Ogólne wymagania i badania terenowe

PN-E-05125:1976 (PN-76/E-05125) Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe-Projektowanie i budowa

PN-E-06303:1979 (PN-79/B-06303) NaraŜenie zabrudzeniowe izolacji napowietrznej i dobór izolatorów do warunkówzabrudzeniowych

PN-E-06308:1990 (PN-90/E-06308) Elektroenergetyczne izolatory wysokonapięciowe - Izolatory liniowe - Ogólne

wymagania i badania

PN-E-06313:1988 (PN-88/E-06313) Dobór izolatorów liniowych i stacyjnych pod względem wytrzymałości

mechanicznej

PN-E-06400-1:1991 (PN-91/E-06400/01) Osprzęt linii napowietrznych i stacji - Postanowienia ogólne

PN-E-06400-2:1991 (PN-91/E-06400/02) Osprzęt linii napowietrznych i stacji - Osprzęt z przewodami giętkimi

PN-E-08501:1988 (PN-88/E-08501) Urzą dzenia elektryczne - Tablice i znaki bezpieczeństwa

PN-E-90081:1974 (PN-74/E-90081) Elektroenergetyczne przewody gołe - Przewody miedziane

PN-E-91030:1996 Elektroenergetyczne izolatory niskonapięciowe - Izolatory ceramiczne - Wymagania i badana

PN-IEC 1089:1994 Przewody gołe okrą głe o skrętkach regularnych do linii napowietrznych

PN-L-49001:1989 (PN-89/L-49001) Lotniska - Wyznaczenie stałych powierzchni ograniczają cych wysokość

obiektów na lotniskach i w ich rejonachPN-L-49002:1965 (PN-65/L-49002) Ruch lotniczy - Oznaczanie naziemnych przeszkód lotniczych

PN-M-34501:1991 (PN-91/M-34501) Gazocią gi i instalacje gazownicze - SkrzyŜowania gazocią gów z przeszkodami

terenowymi - Wymagania

1.3 Definicje i zalecane symbole literowe

1.3.1

elektroenergetyczna linia napowietrzna prą du przemiennego

linia

urzą dzenie napowietrzne prą du przemiennego przeznaczone do przesyłania energii elektrycznej, składają ce się z

przewodów (1.3.10), izolacji(1.3.30), konstrukcji wsporczych, osprzętu oraz innych elementów wynikają cych ze

sposobu pracy linii

1.3.2

napięcie znamionowe linii

napięcie

U

napięcie międzyprzewodowe, na które jest zbudowana linia (1.3.1)

1.3.3

części linii pod napięciem

części pod napięciem

przewód roboczy (1.3.10.1) nieuziemiony, goły, przeznaczony do przesyłania energii, wszystkie części metalowe

linii (1.3.1) bezpośrednio z nim (galwanicznie) połą czone, ponadto główka, szyjka i górny klosz izolatora stoją cego,

jak równieŜ dolna powierzchnia klosza izolatora wiszą cego, najbliŜszego przewodowi roboczemu (1.3.10.1)

1.3.4

teren ruchu elektrycznego

obszar przeznaczony trwale na urzą dzenia elektryczne jak maszyny i przyrzą dy elektryczne, transformatory,

przewody (1.3.10) elektryczne inne niŜ linii (1.3.1) itp. ogrodzony, odpowiednio oznakowany i dostępny tylko dla

personelu upowaŜnionego do obsługi znajdują cych się na nim urzą dzeń

1.3.5

obciąŜalność prą dowa linii

wartość długotrwałego prą du elektrycznego w przewodach roboczych (1.3.10.1) linii (1.3.1), przy której to wartości

przewody robocze (1.3.10.1) nagrzewają się do temperatury granicznej roboczej (1.3.9), dla której są projektowane odległości przewodów roboczych (1.3.10.1) od ziemi i od krzyŜowanych obiektów, w danej linii

(1.3.1)

PN-E-05100-1:2000


Strona 5



p

1.3.6

znamionowa obciąŜalność prą dowa danej linii

wartość obciąŜalności prą dowej linii (1.3.5) w określonych warunkach atmosferycznych1)

1.3.7

temperatura otoczeniatemperatura powietrza otaczają cego elementy linii (1.3.1)

1.3.8

temperatura przewodu temperatura jaką ma przewód (1.3.10), której wartość zaleŜy od nagrzania przez płyną cy

nim prą d elektryczny i od panują cych warunków atmosferycznych

1.3.9

temperatura graniczna robocza

temperatura przewodów roboczych (1.3.10.1) przyjęta przy projektowaniu linii (1.3.1) w celu określenia

największego zwisu normalnego (1.3.19) oraz wymiarowania odległości przewodów roboczych (1.3.10.1) od

ziemi i od krzyŜowanych obiektów

1.3.10

przewód linii

przewód

element słuŜą cy do przekazywania energii lub informacji, względnie do ochrony innych elementów linii (1.3.1) i jej

otoczenia

1.3.10.1

przewód roboczy

przewód (1.3.10) słuŜą cy do przesyłu energii elektrycznej, nieuziemiony, który moŜe być przewodem pojedynczym

lub wią zką przewodową , składają cą się z dwóch lub więcej przewodów pojedynczych

UWAGA - Przewód ochronno-neutralny uwaŜa się za przewód roboczy

1.3.10.2

przewód fazowy

przewód roboczy (1.3.10.1) linii (1.3.1) prą du przemiennego, połą czony z określoną fazą systemu przesyłowego1.3.10.3

przewód odgromowy

przewód (1.3.10) uziemiony chronią cy przewody robocze (1.3.10.1) przed bezpośrednimi wyładowaniami

atmosferycznymi; moŜe być wykorzystany równieŜ do innych celów, jak zamykanie obwodu zwarcia doziemnego,

ograniczanie oddziaływania zwarć na urzą dzenia telekomunikacji, prowadzenie światłowodów itp.

1.3.10.4

przewód ekranują cy

przewód (1.3.10) uziemiony słuŜą cy do zmniejszania natęŜenia pola elektrycznego pochodzą cego od przewodów

roboczych (1.3.10.1), zawieszony między nimi a ziemią lub chronionymi obiektami

1.3.10.5

przewód uziemiają cy

przewód (1.3.10) łą czą cy element wymagają cy uziemienia z uziomem lub uziemionym słupem (1.3.36); np.

uziemienie przewodu odgromowego (1.3.10.3)1.3.10.6

przewód zabezpieczają cy przewód roboczy linii przed opadnięciem

przewód zabezpieczają cy

przewód (1.3.10) dodatkowy, wykonany z tego samego materiału i o tym samym przekroju co zabezpieczany

przewód roboczy (1.3.10.1), nie odciąŜają cy zabezpieczanego przewodu roboczego (1.3.10.1) dopóki ten się nie

zerwie, przymocowany do zabezpieczanego przewodu roboczego (1.3.10.1):

a) złą czkami w dwóch punktach znajdują cych się po przeciwnych stronach izolatora stoją cego, podtrzymują cego

przewód roboczy (1.3.10.1) - w przypadku zawieszenia przelotowego (1.3.11.1),

b) złą czkami z jednej strony izolatora, do którego mocowany jest zabezpieczony przewód roboczy (1.3.10.1) - w

przypadku zawieszenia odcią gowego (1.3.11.2)

1.3.10.7

przewód światłowodowy

przewód (1.3.10) zawierają cy włókna światłowodowe słuŜą ce do przesyłania sygnałów świetlnych; w linii (1.3.1)

elektroenergetycznej przewody światłowodowe są zabudowane:

PN-E-05100-1:2000


Strona 6



p

a) przez wbudowanie w przewód odgromowy (1.3.10.3) albo przewód roboczy (1.3.10.1),

b) przez owinięcie lub mocowanie na przewodzie odgromowym (1.3.10.3) albo na przewodzie roboczym

(1.3.10.1),

c) przez zawieszenie na konstrukcjach wsporczych jako kabla samonośnego nieprzewodzą cego

1.3.10.8

przewód telekomunikacyjnyprzewód (1.3.10) metalowy słuŜą cy do przesyłania telekomunikacyjnych sygnałów elektrycznych

1.3.11

zawieszenie przewodu

zamocowanie przewodu na konstrukcji wsporczej

1.3.11.1

zawieszenie przelotowe

zawieszenie przewodu (1.3.11) podtrzymują ce go, gdy siły nacią gu przewodu są z obu stron zawieszenia

jednakowe, lub gdy róŜnica tych sił z obu stron zawieszenia spełnia warunki podane w 8.4

1.3.11.2

zawieszenie odcią gowe

zawieszenie przewodu (1.3.11), przenoszą ce jego nacią g

1.3.11.3zawieszenie przelotowo-odcią gowe

zawieszenie przewodu (1.3.11), podtrzymują ce przewód roboczy (1.3.10.1) w normalnych warunkach pracy, a

przenoszą ce określoną wielkość nacią gu w przęśle obostrzonym, gdy przewód roboczy (1.3.10.1) zerwie się w

przęśle są siednim (8.6)

1.3.12

zawieszenie bezpieczne przewodu na izolatorach stoją cych

zawieszenie przewodu (1.3.11) przy zastosowaniu przewodu zabezpieczają cego (1.3.10.6)

1.3.12.1

zawieszenie bezpieczne na dwóch izolatorach

zawieszenie bezpieczne przewodu na izolatorach stoją cych (1.3.12), gdy przewód zabezpieczają cy (1.3.10.6)

jest zamocowany do dodatkowego izolatora znajdują cego się obok lub powyŜej izolatora, na którym jest

zamocowany zabezpieczany przewód roboczy (1.3.10.1)1.3.12.2

zawieszenie bezpieczne przelotowe na jednym izolatorze

zawieszenie bezpieczne przewodu na izolatorze stoją cym (1.3.12), gdy przewód zabezpieczają cy (1.3.10.6)

jest zamocowany do tego samego izolatora co zabezpieczany przewód roboczy (1.3.10.1), lecz po jego przeciwnej

stronie

1.3.13

zawieszenie bezpieczne przewodu na łańcuchu izolatorowym

zawieszenie zapobiegają ce opadnięciu przewodu roboczego (1.3.10.1), w przypadku gdy zerwie się jeden rzą dłańcucha izolatorowego (1.3.31), polegają ce na zastosowaniu wielorzędowego łańcucha izolatorowego

(1.3.32.2) o liczbie rzędów większej o jeden niŜ wymagana przy zawieszeniu normalnym przewodu na

jednorzędowym lub dwurzędowym łańcuchu izolatorowym; zawieszenie przewodu na trzech lub więcej rzędach

izolatorów przyjmuje się za odpowiadają ce warunkowi bezpiecznego zawieszenia i nie wymaga stosowaniadodatkowego rzędu izolatorów

1.3.14

przęsło

część linii (1.3.1) zawarta między są siednimi konstrukcjami wsporczymi; rozróŜnia się:

a) przęsło nominalne,

b) przęsło wiatrowe,

c) przęsło cięŜarowe,

d) przęsło gabarytowe,

e) przęsło specjalne,

f) przęsło skrzyŜowaniowe,

g) podprzęsło

PN-E-05100-1:2000


Strona 7



p

1.3.15

rozpiętość przęsła

a

pozioma odległość między osiami są siednich konstrukcji wsporczych (rysunek 1)

1.3.15.1

rozpiętość przęsła nominalnegoa n

rozpiętość przęsła (1.3.15), którą przyjmuje się do ustalenia w terenie płaskim podstawowej wysokości konstrukcji

wsporczych tak, aby przewody (1.3.10) podtrzymywane przez nie znajdowały się nad ziemią , w środku przęsła

(1.3.14) - w odległości nie mniejszej niŜ określona niniejszą normą 1.3.15.2

rozpiętość przęsła wiatrowego

a w

rozpiętość przęsła (1.3.15), którą przyjmuje się do ustalenia obciąŜenia konstrukcji wsporczej przez parcie wiatru

na przewody (1.3.10). Rozpiętość przęsła wiatrowego jest średnią arytmetyczną rozpiętości przęseł (1.3.15)

są siadują cych na konstrukcji wsporczej

1.3.15.3

rozpiętość przęsła cięŜarowego

a crozpiętość przęsła (1.3.15), którą przyjmuje się do ustalenia obciąŜenia pionowego konstrukcji wsporczej, izolacji

(1.3.30) i przewodów (1.3.10)

1.3.15.4

rozpiętość przęsła gabarytowego

a g

rozpiętość przęsła (1.3.15), którą przyjmuje się do ustalenia odległości między przewodami (1.3.10) i przewodów

roboczych (1.3.10.1) od konstrukcji słupa (1.3.36)

1.3.15.5

rozpiętość przęsła specjalnego

a s

rozpiętość przęsła (1.3.15) większa co najmniej o 100 % rozpiętości przęsła nominalnego (1.3.15.1) lub

rozpiętość przęsła ograniczonego słupami (1.3.36) o wysokości większej o 100 % od wysokości słupów (1.3.36)

ograniczają cych przęsło (1.3.14) o rozpiętości przęsła nominalnego (1.3.15.1), w terenie płaskim bezskrzyŜowań (1.3.52)

1.3.15.6

rozpiętość przęsła skrzyŜowaniowego

a p

odległość między osiami słupów (1.3.36) ograniczają cych przęsło (1.3.14), w którym linia (1.3.1) krzyŜuje inny

obiekt

1.3.15.7

rozpiętość podprzęsła

a o

odległość między odstępnikami wią zki przewodowej (1.3.34.1) lub osiami ich zestawów na wią zkach

przewodowych

1.3.16odcinek skrzyŜowaniowy

część linii (1.3.1) ograniczona słupami mocnymi (1.3.43), obejmują ca jedno lub kilka przęseł (1.3.14), w której

przynajmniej jedno przęsło (1.3.14) jest przęsłem skrzyŜowaniowym

1.3.17

przyłą cze

część linii (1.3.1) o napięciu (1.3.2) do 1 kV zasilają cej odbiorcę energii elektrycznej, ograniczona z jednej strony

słupem (1.3.36) linii (1.3.1), a z drugiej strony konstrukcją znajdują cą się na zasilanym obiekcie, do której to

konstrukcji są zamocowane końce przewodów (1.3.10) dochodzą cych od linii (1.3.1)

1.3.18

zwis

f

PN-E-05100-1:2000


Strona 8



p

odległość pionowa między przewodem (1.3.10) a prostą łą czą cą punkty zawieszenia przewodu (1.3.10), w środku

rozpiętości przęsła (1.3.15) (rysunek 1)

Rysunek 1 - Schemat przęsła

1.3.19

największy zwis normalny

f n

największy z następują cych zwisów (1.3.18):

a) zwis (1.3.18) występują cy przy obciąŜeniu przewodu (1.3.10) sadzią (1.3.21) normalną , przy temperaturze

przewodu (1.3.8) -5 °C i przy bezwietrznej pogodzie - uwzgl ędniany w kaŜdej linii (1.3.1),

b) zwis (1.3.18) występują cy przy temperaturze granicznej roboczej (1.3.9) przewodu roboczego (1.3.10.1)

+40 °C - uwzgl ędniany w linii (1.3.1) o napięciu (1.3.2) niŜszym niŜ 110 kV,

c) zwis (1.3.18) występują cy przy temperaturze granicznej roboczej (1.3.9) przewodu roboczego (1.3.10.1)

ustalanej przy projektowaniu linii (1.3.1) o napięciu (1.3.2) 110 kV i wyŜszym

1.3.20

zwis katastrofalny

f k

zwis (1.3.18) występują cy przy obciąŜeniu przewodu (1.3.10) sadzią (1.3.21) katastrofalną w temperaturze

przewodu (1.3.8) -5 °C i przy bezwietrznej pogodzie

1.3.21

sadźosad śniegu, szronu lub lodu występują cy na przewodach (1.3.10) w sprzyjają cych temu zjawisku warunkach

meteorologicznych. W obliczeniach przyjmuje się sadź rozłoŜoną równomiernie na całej długości przewodu (1.3.10)

i mają cą określony cięŜar - G s wyraŜony w niutonach na metr długości przewodu (1.3.10); rozróŜnia się sadźnormalną i katastrofalną (tablica 4)

1.3.22

największe dopuszczalne napręŜenie przewodów

σσσσd

napręŜenie, które nie moŜe być przekroczone w Ŝadnym punkcie zawieszonego przewodu (1.3.10); rozróŜnia sięnajwiększe dopuszczalne napręŜenie przewodu (1.3.10):

a) normalne σdn - które moŜe występować w przewodzie (1.3.10) przy temperaturze przewodu (1.3.8) -25 °C bez

sadzi (1.3.21) lub przy -5 °C z sadzią (1.3.21) normalną ,b) zmniejszone σdz - które moŜe występować w przewodzie (1.3.10) przy temperaturze przewodu (1.3.8) -25 °C

bez sadzi (1.3.21) lub przy -5 °C z sadzią (1.3.21) normalną , w sekcjach odcią gowych, w których zastosowane

obostrzenie (1.3.54) wymaga zwiększenia mechanicznej pewności przewodu (1.3.10),

c) normalne katastrofalne σdnk - które moŜe występować w przewodzie (1.3.10) przy temperaturze przewodu

(1.3.8) -5 °C i sadzi (1.3.21) katastrofalnej, gdy przewód (1.3.10) jest zawieszony z napręŜeniem normalnym,

d) zmniejszone katastrofalne σdzk - które moŜe występować w przewodzie (1.3.10) przy temperaturze przewodu(1.3.8) -5 °C i sadzi (1.3.10) katastrofalnej, gdy przewód (1.3.10) jest zawieszony z napręŜeniem zmniejszonym

PN-E-05100-1:2000


Strona 9



p

UWAGA - W warunkach krajowych pomija się wpływ wiatru na wielkość napręŜenia w przewodzie. Największe

dopuszczalne napręŜenie w przewodzie podano w tablicy 8.

1.3.23

napręŜenie podstawowe

σσσσp

przyjęta dla danej linii (1.3.1) wartość największego napręŜenia w przewodzie (1.3.10), występują cego w

najniŜszym punkcie przewodu (1.3.10) w przęśle (1.3.14) przy temperaturze -5 °C i sadzi (1.3.21) normalnej lub

bez sadzi (1.3.21) w temperaturze przewodu (1.3.8) -25 °C

1.3.24

napręŜenie codzienne

σσσσc

największe napręŜenie występują ce w przewodzie (1.3.10) linii (1.3.1), gdy temperatura przewodu (1.3.8) wynosi

+10 °C

1.3.25

wytrzymałość przewodu na rozcią ganie

σσσσm napręŜenie w przewodzie (1.3.10) określone jako iloraz nacią gu zrywają cego przewód (1.3.10) czyli największej

siły rozcią gają cej przewód (1.3.10) w czasie próby statycznej rozcią gania, przez powierzchnię przekroju

począ tkowego przewodu (1.3.10)

UWAGA - Wytrzymałość przewodu na rozcią ganie określa się wzorem:

(1)

w którym:

F - nacią g zrywają cy przewód, w niutonach,

q - powierzchnia przekroju począ tkowego przewodu, w milimetrach kwadratowych,

σm - wytrzymałość przewodu na rozcią ganie, w megapaskalach.W przypadku przewodu (1.3.10) - linki z drutów z jednego materiału, wytrzymałość przewodu (1.3.10) na

rozcią ganie przyjmuje się równą wytrzymałości na rozcią ganie materiału drutów tworzą cych przewód (1.3.10) - R md

σm = R md

W przypadku przewodu (1.3.10) składają cego się z drutów z róŜnych materiałów jak np. przewody (1.3.10)

aluminiowo-stalowe, nacią g zrywają cy F dla określenia wytrzymałości przewodu na rozcią ganie wylicza się z wzoru:

F = R msS sk + R mAS A (2)

w którym:

R ms

- wytrzymałość materiału o większej wytrzymałości,

R mA- wytrzymałość materiału o mniejszej wytrzymałości,

S s - suma powierzchni przekrojów drutów z materiału o większej wytrzymałości,

S A - suma powierzchni przekrojów drutów o mniejszej wytrzymałości,

k - współczynnik uwzględniają cy róŜnicę między wydłuŜeniem obu rodzajów materiału.

Dla przewodów (1.3.10) z aluminium i stali przyjmuje się k = 0,9.

Dla przewodów (1.3.10) z aluminium i stopów aluminium przyjmuje się k = 0,95

1.3.26

nacią g przewodu w określonym miejscu

N

siła styczna do osi podłuŜnej przewodu (1.3.10), wyraŜona iloczynem napręŜenia i przekroju przewodu (1.3.10) w

tym miejscu

1.3.27

PN-E-05100-1:2000


Strona 10



p

nacią g podstawowy przewodu

Np

siła w przewodzie (1.3.10) przy występują cym w nim napręŜeniu podstawowym (1.3.23) wyraŜona iloczynem tego

napręŜenia i przekroju przewodu (1.3.10)

1.3.28drganie przewodu linii

ruchy periodyczne przewodu (1.3.10) powodowane zjawiskami atmosferycznymi

1.3.28.1

wibracja przewodu

drgania eolskie

drganie przewodu linii (1.3.28) charakteryzują ce się częstotliwością kilkanaście do kilkudziesięciu okresów na

sekundę i małą amplitudą 1.3.28.2

oscylacja przewodów

drgania odcinkowe

drgania przewodów linii (1.3.28) w podprzęsłach (1.3.14), wią zek przewodowych charakteryzują ce się małą częstotliwością kilku okresów na sekundę i duŜymi amplitudami

1.3.28.3galopowanie przewodu

taniec przewodu

drganie przewodu linii (1.3.28) charakteryzują ce się bardzo małą częstotliwością - około 1 Hz i bardzo duŜą amplitudą - do kilku metrów

1.3.29

ochrona przeciwdrganiowa przewodu linii

ochrona przeciwdrganiowa

Zespół środków zabezpieczają cych przewód (1.3.10) linii (1.3.1) przed skutkami drgań przewodu (1.3.28)

1.3.29.1

ochrona przeciwdrganiowa bierna

samorzutne rozpraszanie energii drgań przewodu linii (1.3.28) w samym przewodzie (1.3.10) w stopniu

dostatecznym, aby występują ce drgania przewodu linii (1.3.28) nie powodowały uszkodzeń przewodu (1.3.10) lubinnych elementów linii

1.3.29.2

ochrona przeciwdrganiowa czynna

rozpraszanie energii drgań przewodu linii (1.3.28) przez stosowanie oddzielnych elementów zwanych tłumikami

drgań

1.3.30

izolacja linii

izolacja

elementy z materiału nieprzewodzą cego między przewodami roboczymi (1.3.10.1) a konstrukcjami wsporczymi;

izolacja linii występuje w formie:

a) izolatorów stoją cych liniowych lub łańcuchów izolatorowych,

b) poprzeczników izolacyjnych

1.3.31

łańcuch izolatorowy

jeden lub więcej izolatorów wiszą cych, połą czonych z osprzętem umoŜliwiają cym przegubowe połą czenie izolatorów

między sobą , z konstrukcją zawieszeniową , z uchwytem przewodu (1.3.10), a w razie potrzeby wyposaŜony równieŜw osprzęt do ochrony przed skutkami łuku elektrycznego

1.3.32

układ łańcuchów izolatorowych

zestaw łańcuchów izolatorowych (1.3.31) zawieszany na konstrukcji wsporczej w celu izolowania przewodu

roboczego (1.3.10.1) linii (1.3.1) oraz w celu przenoszenia na konstrukcję wsporczą obciąŜeń mechanicznych

pochodzą cych od przewodu roboczego (1.3.10.1)1.3.32.1

PN-E-05100-1:2000


Strona 11



p

jednorzędowy łańcuch izolatorowy

łańcuch złoŜony z jednego lub więcej izolatorów wiszą cych połą czonych szeregowo

1.3.32.2

wielorzędowy łańcuch izolatorowy

zespół dwóch lub więcej jednorzędowych łańcuchów izolatorowych (1.3.32.1) o tych samych właściwościach

elektrycznych i mechanicznych, połą czonych równolegle tak, aby obciąŜenie zewnętrzne rozkładało się na nierównomiernie w normalnych, i awaryjnych warunkach pracy

1.3.32.3

złoŜony układ łańcuchów izolatorowych

zespół dwóch lub więcej jednorzędowych (1.3.32.1) albo wielorzędowych łańcuchów izolatorowych (1.3.32.2)

zapewniają cy uzyskanie określonych właściwości elektrycznych lub mechanicznych, np. układy V,A,Y,X

1.3.33

poprzecznik izolacyjny

sztywny układ izolatorów lub elementów kompozytowych (z tworzyw sztucznych) albo izolatorów długopniowych

ceramicznych, mocowany na słupie (1.3.36) jako jego poprzecznik, zastępują cy pod względem elektrycznym

izolator stoją cy lub łańcuch izolatorowy (1.3.31)

1.3.34odstępnik

element sztywny lub spręŜysty, zamocowany na dwóch lub więcej przewodach (1.3.10), dla utrzymywania między

nimi określonego odstępu

1.3.34.1

odstępnik wią zki przewodowej konstrukcja utrzymują ca wymagany odstęp między przewodami (1.3.10)

składowymi wią zki przewodowej

1.3.34.2

odstępnik międzyfazowy

separator

element izolacyjny dostosowany do napięcia międzyprzewodowego linii, utrzymują cy wymagany odstęp między

róŜnymi przewodami fazowymi (1.3.10.2) tej samej linii (1.3.1)

1.3.35

zawiesie przewodu

element lub więcej elementów osprzętu połą czonych w szereg do podtrzymania lub przejęcia nacią gu przewodu

(1.3.10) uziemionego; odgromowego (1.3.10.3), ekranują cego (1.3.10.4) itp.

1.3.36

słup

konstrukcja wsporcza linii (1.3.1), osadzona w gruncie bezpośrednio lub pośrednio za pomocą fundamentu

1.3.37

uzbrojenie słupa

izolatory stoją ce, łańcuchy izolatorowe (1.3.31), poprzeczniki, aparatura, kable z głowicami, haki itp. znajdują ce się

na słupie (1.3.36)

1.3.38

wspornik

konstrukcja wsporcza linii (1.3.1) przymocowana do innej budowli nie naleŜą cej do linii (1.3.1), np. do przęsła

mostu, budynku i podobnych budowli

1.3.39

słup przelotowy

P

słup (1.3.36) przeznaczony do podtrzymywania przewodów (1.3.10) bez przejmowania nacią gu lub przejmują cy

obciąŜenie równoległe do linii (1.3.1) według 7.2.2.d), ustawiony na szlaku prostym lub na załomie linii (1.3.46)

wynikają cym z jego wytrzymałości, lecz przy ką cie odchylenia trasy (1.3.48) nie przekraczają cym 2°w przypadku

linii (1.3.1) powyŜej 1 kV i 5°w przypadku linii (1.3.1) do 1 kV

PN-E-05100-1:2000


Strona 12



p

1.3.40

słup przelotowo-skrzyŜowaniowy

PS

słup (1.3.36) obliczony z uwzględnieniem zwiększonego bezpieczeństwa, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami

normy dla przypadków skrzyŜowań linii z róŜnymi obiektami, a z uwagi na swą funkcję odpowiadają cy słupowi

przelotowemu (1.3.39)

1.3.41

słup naroŜny

N

słup (1.3.36) przeznaczony do podtrzymania przewodów (1.3.10) i przejmowania wypadkowej nacią gu wynikają cej

z ką ta załomu (1.3.47), na którym jest ustawiony

1.3.42

słup naroŜno-skrzyŜowaniowy

NS

słup (1.3.36) obliczony z uwzględnieniem zwiększonego bezpieczeństwa, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami

normy dla przypadków skrzyŜowań linii (1.3.1) z róŜnymi obiektami, a z uwagi na swą funkcję odpowiadają cysłupowi naroŜnemu (1.3.41)

1.3.43

słup mocny

M

słup przeznaczony do przejmowania nacią gu przewodów (1.3.10)

1.3.43.1

słup odporowy

O

słup mocny (1.3.43) przeznaczony do przejmowania nacią gu, ustawiony na szlaku prostym lub na załomie (1.3.46)

przy odchyleniu osi trasy linii od prostej (1.3.48) nie przekraczają cym 5° i stanowią cy punkt oporowy dla

umiejscowienia zakłóceń mechanicznych

1.3.43.2słup odporowo-naroŜny

ON

słup mocny (1.3.43) przeznaczony do przejmowania nacią gu i spełniają cy funkcję słupa odporowego (1.3.43.1)

oraz naroŜnego (1.3.41)

1.3.43.3

słup krańcowy

K

słup mocny (1.3.43) przeznaczony do przejmowania jednostronnego nacią gu przewodów (1.3.10) i ustawiony na

zakończeniu linii (1.3.1)

1.3.44

słup rozgałęźny

R słup (1.3.36) ustawiony w punkcie rozgałęzienia linii (1.3.1), i w zaleŜności od spełnianej funkcji łą czą cy w sobie

cechy róŜnych rodzajów słupów (1.3.36)

1.3.45

oś trasy linii

oś trasy

geometryczna linia prosta, określają ca przebieg linii (1.3.1) w terenie

1.3.46

załom linii

załom

zmiana kierunku przebiegu linii (1.3.1), charakteryzują ca się odchyleniem osi trasy linii od prostej (1.3.48)

PN-E-05100-1:2000


Strona 13



p

1.3.47

ką t załomu linii

ką t załomu

ką t zawarty między odcinkami osi trasy linii (1.3.45) z obu stron punktu załomu linii (1.3.46)

1.3.47.1

ką t wewnętrzny załomuką t załomu (1.3.47) mniejszy od 180°

1.3.47.2

ką t zewnętrzny załomu

ką t załomu (1.3.47) większy od 180°

1.3.48

ką t odchylenia osi trasy linii od prostej

ką t odchylenia trasy

ką t stanowią cy dopełnienie wewnętrznego ką ta załomu (1.3.47.1) do 180°

Rysunek 2 - Ką ty przy załomie trasy linii

1.3.49

odległośćnajmniejszy odstęp między rozpatrywanymi punktami przedmiotów

1.3.49.1

odległość przewodu

odległość (1.3.49) osi geometrycznej przewodu (1.3.10) od określonego przedmiotu

1.3.49.2

odległość wią zki przewodowej

odległość (1.3.49) osi geometrycznej przewodu (1.3.10) składowego wią zki przewodowej, najbliŜszegookreślonemu przedmiotowi, od tego przedmiotu

1.3.50

odległość pionowa

odległość (1.3.49) między rzutami prostoką tnymi przedmiotów na płaszczyznę pionową

1.3.51

odległość pozioma

odległość (1.3.49) między rzutami prostoką tnymi przedmiotów na płaszczyznę poziomą

1.3.52

skrzyŜowanie

usytuowanie linii (1.3.1) takie, Ŝe rzuty prostoką tne na płaszczyznę poziomą jakichkolwiek części linii (1.3.1) oraz

PN-E-05100-1:2000


Strona 14



p

innego obiektu jak: innej linii (1.3.1), drogi kołowej, toru kolejowego, wody Ŝeglownej, budynku, budowli (np. mostu)

itp. pokrywają się lub przecinają , a takŜe takie gdy odległość pozioma (1.3.51) linii (1.3.1) od powyŜszych obiektów

jest mniejsza niŜ odległość określona w odpowiednich rozdziałach niniejszej normy

1.3.53

zbliŜenietakie usytuowanie linii (1.3.1), Ŝe odległość pozioma (1.3.51) linii (1.3.1) i innego obiektu jest mniejsza niŜ połowa

wysokości zawieszenia najwyŜej połoŜonego przewodu roboczego (1.3.10.1) linii (1.3.1) na wyŜszym słupie

(1.3.36) przęsła (1.3.14) i nie zachodzi przy tym skrzyŜowanie (1.3.52); określenie to nie dotyczy przewodów

(1.3.10) róŜnych linii (1.3.1) elektrycznych prowadzonych na wspólnych konstrukcjach wsporczych

1.3.54

obostrzenie linii

obostrzenie

szereg dodatkowych zabezpieczeń dotyczą cych linii (1.3.1) na odcinku wymagają cym zwiększonego

bezpieczeństwa obiektów krzyŜowanych lub będą cych w zbliŜeniu; rozróŜnia się obostrzenia pierwszego, drugiego i

trzeciego stopnia (tablica 15)

1.3.55

łatwo dostępna część budynku

część budynku, na którą moŜna dostać się bez środków pomocniczych, np. parapet okienny, balkon, dach płaski lub

o nachyleniu nie większym niŜ 15°, zaopatrzony we właz

1.3.56

trudno dostępna część budynku

część budynku, na którą moŜna się dostać tylko za pośrednictwem środków pomocniczych; np. stromy dach

budynku, to znaczy o ką cie nachylenia większym niŜ 15°, okienko strychowe zamkni ęte na stałe lub zakratowane

1.3.57

ustalona strefa działania dźwignic, dźwigów lub urzą dzeń przeładunkowych

obszar wyznaczony lokalizacją oraz skrajnymi połoŜeniami elementów dźwignicy, dźwigu, urzą dzeniaprzeładunkowego łą cznie z przemieszczanym ładunkiem, przy czym przekroczenie skrajnego połoŜenia jest

uniemoŜliwione odpowiednim rozwią zaniem maszyn, lub innymi urzą dzeniami

1.3.58

ką t ochrony odgromowej

największy ką t na płaszczyźnie pionowej, zawarty między linią prostą poprowadzoną pionowo przez wierzchołek

zwodu i linią prostą łą czą cą wierzchołek zwodu lub oś przewodu odgromowego (1.3.10.3) z punktem chronionego

urzą dzenia - osią przewodu roboczego (1.3.10.1)

1.3.59

ogranicznik przepięćurzą dzenie przeznaczone do ochrony aparatury elektrycznej przed przepięciami

1.3.60

iskiernik

urzą dzenie ochronne przeciwprzepięciowe składają ce się z przerwy powietrznej między jedną lub kilku połą czonymi

szeregowo elektrodami znajdują cymi się pod napięciem a elektrodą uziemioną

2 Warunki klimatyczne

2.1 Wymagania ogólne

Przy stosowaniu niniejszej normy naleŜy przyjmować warunki klimatyczne według tablicy 1

2.2 Strefy klimatyczneGranice stref obciąŜenia wiatrem naleŜy przyjmować według rysunku 3, zaś granice stref obciąŜenia sadzią według

PN-E-05100-1:2000


Strona 15



p

rysunku 4. Dokładne granice tych stref powinien określać właściciel linii.

2.3 ObciąŜenie wiatrem

NaleŜy przyjąć, Ŝe wiatr wieje w sposób cią gły w kierunku poziomym.

ObciąŜenie wiatrem naleŜy przyjąć jako siłę działają cą na rzuty rozpatrywanych części składowych linii - prostopadłe

do kierunku wiatru.ObciąŜenie wiatrem W naleŜy obliczać z wzoru:

W = CKpA (3)

w którym:

C - współczynnik nierównomierności parcia wiatru - według tablicy 2,

K - współczynnik opływu zaleŜny od wielkości i kształtu powierzchni części linii - według tablicy 3,

p - obciąŜenie podstawowe, w niutonach na metr kwadratowy - według tablicy 2,

A - rzut powierzchni części linii (np. kształtowników, przewodów) od strony nawietrznej na płaszczyznę prostopadłą do kierunku wiatru, w metrach kwadratowych.

Rysunek 3 - Strefy klimatyczne; granice stref obciąŜeń wiatrem

PN-E-05100-1:2000


Strona 16



p

Przy obliczaniu wychylenia się przewodu wskutek działania wiatru nie naleŜy uwzględniać obciąŜenia przewodu

sadzią i wzrostu napręŜenia lub powiększenia zwisu wywołanego w przewodzie działaniem wiatru.

Jeśli kierunek wiatru jest równoległy do płaszczyzny przechodzą cej przez osie nóg słupa bramowego, rozkrocznego

itp., dla nogi zawietrznej moŜna zmniejszyć współczynnik opływu określony w tablicy 3, mnoŜą c go przezwspółczynnik osłony ϕ obliczony z wzoru:

(4)

w którym:

b - odległość między osiami nóg w połowie ich wysokości, w metrach,

D - średnica nogi w połowie wysokości, w metrach.

W przypadku, gdy nogi słupa posiadają przekrój prostoką tny, za wielkość D naleŜy przyjąć długość tego boku

przekroju nogi prostopadłego do jej osi, który jest prostopadły do płaszczyzny przechodzą cej przez osie nóg słupa.

W przypadku wią zki przewodów współczynnik opływu naleŜy przyjmować dla kaŜdego przewodu oddzielnie według

tablicy 3.

2.4 ObciąŜenie sadzią W obliczeniach naleŜy uwzględniać tylko cięŜar sadzi występują cej na przewodach.

CięŜar sadzi normalnej G n i katastrofalnej G k, stanowią cy obciąŜenie przewodu, w zaleŜności od stref klimatycznych

i średnicy przewodu, naleŜy przyjmować według tablicy 4.

JeŜeli przewód jest zawieszony na lince nośnej, to za obciąŜenie tej linki naleŜy przyjąć:

- cięŜar linki,

- cięŜar przewodu i uchwytów,

- cięŜar sadzi występują cej na przewodzie i lince.

PN-E-05100-1:2000


Strona 17



p

Rysunek 4 - Strefy klimatyczne; granice stref obciąŜeń sadzią

Tablica 1 - Warunki klimatyczne

PN-E-05100-1:2000


Strona 18



p

Lp. W ielkości charakterystyczne

Temperatura

przewodu

°C

Warunki klimatyczne

prędkość wiatru dla róŜnych stref

obciąŜenia wiatrem

obciąŜenie sadzią

strefa WI strefa WII

m/s

1 2 3 4 5 6

1Największy zwis normalny

przewodów

+40

lub +60

lub +80

wg 3.5

0nie uwzględnia

się

-5 0 normalną

2Nacią g podstawowy

przewodów

-5 01) normalną

-25 01)nie uwzględnia

się

3Zwis katastrofalny, nacią gkatastrofalny przewodów

-5 0 katastrofalną

4Nacią g przewodów przy

obciąŜeniu wiatrem+10 wg tablicy 2

nie uwzględnia

się

5

Odległość wychylonych

części znajdują cych się pod

napięciem od uziemionej

konstrukcji

+10

15 - przy

wysokości

zawieszenia do

15 m;

20 - przy

wysokości

zawieszenia

przekraczają cej

15 m.

20 - przy

wysokości

zawieszenia do -

15 m;

25 - przy

wysokości

zawieszenia

przekraczają cej

15 m.

nie uwzględnia

się

6

Odległość między

przewodami w środku

przęsła

+40 nie normuje się2)

nie uwzględnia

się7

ZagroŜenia drganiowe

przewodów+10 nie normuje się

8ObciąŜenie montaŜowe

słupów

nie normuje

sięnie normuje się

9 ObciąŜenie zakłóceniowe +10 01) Przy okre śleniu obci ąŜ e ń działaj ą cych na słup uwzgl ędnia si ę obci ąŜ enie wiatrem według tablicy 2

działaj ą ce tylko na konstrukcje wsporcze i uzbrojenie słupa 2) Działanie wiatru jest uwzgl ędnione w formule wzoru według tablicy 10

Tablica 2 - Prędkość wiatru, obciąŜenie podstawowe i współczynnik nierównomierności parcia wiatru dla

róŜnych stref klimatycznych w zaleŜności od odległości pionowej rozpatrywanej części elektroenergetycznej

linii napowietrznej od terenu

PN-E-05100-1:2000


Strona 19



p

Rodzaj

linii

elektro-

energe-

tycznej

Odległośćpionowa

części od

terenu1) (dla

przewodówwysokość

zawieszenia)

m

Strefa WI Strefa WII

prędkośćwiatru, v

m/s

obciąŜenie

podstawo-

wep = 0,613 v 2

N/m2

współczynnik

nierównomierności

parcia wiatru, C prędkośćwiatru, v

m/s

obciąŜenie

podstawo-

wep = 0,613 v 2

N/m2

współczynnik

nierównomierności

parcia wiatru, C

dla

słupów i

izolato-

rów

dla

przewo-

dów w

przęśle

dla

słupów i

izolato-

rów

dla

przewo-

dów w

przęśle

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Linie

440 kV

220 kV

i

wieloto-rowe

110 kV

0 do 16 32 628 1 0,8 34,7 738 1 0,8

powyŜej 16

do 4036,5 817 1 0,75 41 1030 1 0,75

powyŜej 40

do 10041 1030 1 0,75 46,5 1325 1 0,75

powyŜej 100

do 15046,5 1325 1 0,75 52,9 1715 1 0,75

powyŜej 150

do 20048,7 1454 1 0,75 54,4 1814 1 0,75

Linie

110 kV

jednoto-

rowe,linie

poniŜej

110 kV

0 do 10 28,3 491 1 0,8 30,8 582 1 0,8

powyŜej 10

do 1629,6 537 1 0,8 32,2 636 1 0,8

powyŜej 16

do 4033,5 688 1 0,75 37,8 876 1 0,75

powyŜej 40do 100

38 885 1 0,75 42,9 1128 1 0,75

powyŜej 100

do 15043 1133 1 0,75 49 1472 1 0,75

powyŜej 150

do 20045 1241 1 0,75 50,3 1551 1 0,75

1) Słupy nie osłoni ęte przed działaniem wiatru, ustawione w odległo ści do 20 m od urwistego brzegu rzeki lub

urwistego zbocza góry, nale Ŝ y oblicza ć na obci ąŜ enie wiatrem odpowiadaj ą ce odległo ści mierzonej od najni Ŝ szego

wyst ępuj ą cego poziomu wody lub podstawy urwiska góry.

3 Przewody


W elektroenergetycznych liniach napowietrznych zaleca się stosować przewody o budowie i właściwościach według

PN-IEC 1089:1994, PN-E-90081:1974 (PN-74/E-90081).

Współczynniki wydłuŜenia cieplnego α i spręŜystego β dla przewodów stosowanych w liniach, względnie materiałów

z których jest wykonany przewód, powinien dostarczyć wytwórca - dostawca przewodu.

W przypadku braku danych od wytwórcy, dopuszcza się do obliczeń korzystanie z przybliŜonych wartości podanych

w tablicy 5.

Zabrania się stosowania przewodów jednodrutowych w elektroenergetycznych liniach o napięciu znamionowym

wyŜszym niŜ 1 kV.

W elektroenergetycznych liniach napowietrznych o napięciu znamionowym do 1 kV dopuszcza się stosowanie

PN-E-05100-1:2000


Strona 20



p

przewodów jednodrutowych gołych z miedzi o przekrojach od 10 do 16 mm2.

Przewody nie znormalizowane mogą być stosowane pod warunkiem, Ŝe materiały i budowa tych przewodów zostaną wcześniej zbadane przez instytucję naukowo-badawczą i uznane za odpowiednie dla linii napowietrznych albo jeŜeli

przewody te, z dodatnim wynikiem, znalazły powszechne zastosowanie w praktyce zagranicznej.

W elektroenergetycznych liniach napowietrznych nie naleŜy stosować przewodów z następują cych materiałów:

- brą zu o wytrzymałości większej niŜ 700 N/mm2, ze względu na jego kruchość,- aluminium, w środowiskach zanieczyszczonych wyziewami chloru, siarki i alkaliów.

3.2 Najmniejsze dopuszczalne przekroje przewodów ze względu na wytrzymałość mechaniczną w zaleŜności od

stopnia obostrzenia, podano w tablicy 6.

3.3 Najmniejsze dopuszczalne nacią gi zrywają ce przewodów elektroenergetycznych oraz przewodów

telekomunikacyjnych w zaleŜności od obostrzenia podano w tablicy 7.

Tablica 3 - Wartość współczynnika opływu K

Lp. Rodzaj części linii

Wartość współczynnika opływu

K

1 2 3

1 Przewody o średnicach do 14 mm 1,1

2 Przewody o średnicach większych niŜ 14 mm 1,0

3Słupy o przekroju kołowym (drewniane, stalowe, betonowe) oraz

izolatory0,7

4 Słupy o przekroju wieloką tnym (sześcioką tne, ośmioką tne) 1,0

5Słupy o ścianach pełnych i przekroju prostoką tnym oraz słupy

płaskie aŜurowe1,4

6Słupy o płaskich ścianach aŜurowych, wykonane z rur lub prętów

okrą głych1,1

7

Słupy o konstrukcji przestrzennej o przekroju kwadratowym,

prostoką tnym, trójką tnym i ścianach aŜurowych, wykonanych z

kształtowników walcowanych

2,6

8Słupy o konstrukcji jak w lp. 7, lecz wykonane z rur lub prętów

okrą głych2,0

9

Słupy bliźniacze i słupy strzałkowe o prześwicie między drą gami

równym co najwyŜej średnicy jednego drą ga - przy wietrze

prostopadłym do płaszczyzny przechodzą cej przez osie drą gów

0,8

Tablica 4 - CięŜar sadzi normalnej i katastrofalnej w zaleŜności od stref obciąŜenia sadzią i średnicy

przewodów

PN-E-05100-1:2000


Strona 21



p

Lp. Rodzaj przewodu Strefa

CięŜar sadzi

normalnej katastrofalnej

N/m

1 2 3 4 5

1 Przewody dowolnego rodzaju z wyją tkiem

roboczych o d mniejszym od 12 mm

SI i SIa 2,75 + 0,275 d 5,49 + 0,549 d

2 SII i SIIa 4,12 + 0,412 d 8,24 + 0,824 d

3

Przewody robocze o d mniejszym niŜ 12 mm

SI 2,75 + 0,275 d 5,49 + 0,549 d

4 SIa i SII 4,12 + 0,412 d 8,24 + 0,824 d

5 SIIa 8,24 + 0,412 d 16,5 + 0,824 d

d - średnica zewn ętrzna przewodu (lub średnica okr ęgu opisanego na przewodzie o przekroju niekołowym), w

milimetrach.

3.4 Dopuszczalne napręŜenia normalne i katastrofalne przewodów podano w tablicy 8.

W przypadku gdy przewód jest zawieszony na lince nośnej, dane dotyczą linki nośnej.

3.5 Wymiarowanie przewodów na obciąŜenia prą dowe

Wymagania dotyczą ce warunków przyjmowanych do obliczania nagrzania przewodów z uwagi na graniczną roboczą temperaturę przewodu roboczego linii naleŜy przyjmować jak dla określania dopuszczalnej, najwyŜszej temperatury

przewodu2).

W przypadku przewodu odgromowego z wbudowanym światłowodem, warunki obciąŜenia prą dem zwarcia naleŜyuzyskać od wytwórcy.

Temperaturę graniczną roboczą przewodów naleŜy przyjmować:

- dla linii o napięciu niŜszym niŜ 110 kV: +40 °C

Tablica 5 - Współczynniki wydłuŜenia cieplnego αααα i ββββ materiałów na druty przewodów, dopuszczane do

stosowania w obliczeniach w przypadku braku danych od wytwórcy

Lp. Materiał przewodu Budowa i wymagania wg

Współczynnik

wydłuŜenia cieplnego

α1)

Współczynnik

wydłuŜenia spręŜystego

β1)

mm2 /N

1 2 3 4 5

1 Miedź twardaPN-E-90081:1974

(PN-74/E-90081)17 × 10-6 7,9 × 10-6

PN-E-05100-1:2000


Strona 22



p

2 Aluminium A1

PN-IEC

1089:1994

Załą cznik

krajowy NC23 × 10-6

18,182 × 10-6 2)

3 Aluminium A2 Załą cznik

krajowy NA23 × 10-6

4 Aluminium A3

5Stal zwykła S1A

S1B

Załą cznik

krajowy NB11,5 × 10-6 5,263 × 10-6 2)6

Stal wysoko

wytrzymałościowa

S2A S2B

7

Stal o szczególnie

duŜej wytrzymałości

S3A

1) Współczynniki wydłu Ŝ enia cieplnego α i spr ęŜ ystego β podane w tej tablicy mog ą by ć stosowane do

oblicze ń w przypadku braku odpowiednich danych od wytwórcy, przy czym nale Ŝ y wzi ąć pod uwag ę

mo Ŝ liwo ść mniejszej dokładno ści wyliczonych warto ści zwisów i napr ęŜ e ń.W przypadku przewodów aluminiowo-stalowych o konstrukcji według normy PN-E-90083:1974 (PN-74/E-

90083), obowi ą zuj ą cej do 1994 r. mo Ŝ na posługiwa ć si ę współczynnikami α i β podanymi w PN-E-05100:1975

( PN-75/E-05100 ).2) Współczynniki β stanowi ą odwrotno ści modułów spr ęŜ ysto ści E a = 55000 MPa E s = 190000 MPa według

Raportu Technicznego - Typ 3 IEC 1597:1995.

Tablica 6 - Najmniejsze przekroje przewodów dopuszczalne ze względu na wytrzymałość mechaniczną

Lp. Rodzaj przewodu

Najmniejszy przekrój przewodu zawieszonego w przęśle

bez obostrzeń z obostrzeniem 1 stopnia

z

obostrze-

niem 2 lub

3 stopnia


do 1 kV

wyŜsze

niŜ 1 kV

do 1 kV

wyŜsze

niŜ 1 kVrozpiętość przęsła a rozpiętość przęsła a

a ≤ 45 m a > 45 m a ≤ 45 m a > 45 m

mm2

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

Miedziany wg

PN-E-90081:1974

(PN-74/E-90081)

10 10 10 10 10 10 16

2

Aluminiowy wg

PN-IEC-

1089:1994

16 25 25 16 25 25 35

3

Aluminiowo-

stalowy wg

PN-IEC-

1089:1994

16 16 16 16 16 251) 251)

1) Dla przewodów o stosunku stali do aluminium wi ększym od 0,35 dopuszcza si ę najmniejszy przekrój

16 mm 2 .

PN-E-05100-1:2000


Strona 23



p

Tablica 7 - Najmniejsze dopuszczalne nacią gi zrywają ce przewodów elektroenergetycznych oraz przewodów

telekomunikacyjnych

Lp. Rodzaj przewodu

Najmniejsze dopuszczalne nacią gi zrywają ce przewodów zawieszonych w

przęśle

bez obostrzeń z obostrzeniem 1 stopnia

z

obostrze-

niem 2

lub 3

stopnia


do 1 kV

wyŜsze

niŜ 1 kV

do 1 kV

wyŜsze

niŜ 1 kV


a


a

a ≤ 45 m a > 45 m a ≤ 45 m a > 45 m

N

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1Przewody

elektroenergetyczne2 300 3 800 3 800 3 800 3 800 3 800 6 000

2

Przewody

telekomuni-

kacyjne

zawieszone

na słupach

linii na

napięcia

znamionowe

do 1 kV

1 250 2 300nie

dotyczy

2 300

5 000 - zawieszone

nad przewodami

trakcji elektrycznej

(jezdnymi,

nośnymi,

zasilają cymi)

nie

dotyczy

nie

dotyczy

zawieszone

na słupach

linii nanapięcia

znamionowe

wyŜsze niŜ 1

kV

nie

dotyczy

nie

dotyczy3 800

nie

dotyczy

nie

dotyczy3 800 6 000

Tablica 8 - Największe dopuszczalne napręŜenia przewodów

PN-E-05100-1:2000


Strona 24



p

Lp. Rodzaj przewodu

Największe dopuszczalne napręŜenie

normalne zmniejszone

katastrofalne dla przewodu

zawieszonego z napręŜeniem

normalnym zmniejszonym

nie więcej niŜ, N/mm2

1 2 3 4 5 6

1

Miedziany

Wg PN-E-

90081:1974 (PN-

74/E-90081)

druty - D 118 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy

linki - L 186 140 314 235

2

Aluminiowy,

aluminiowo-stalowy i

aluminiowo-stopowy

Wg PN-IEC

1089:1994

linki w części

aluminiowej1)

40%

wytrzymałości

na

rozcią ganie

2)

28%

wytrzymałości

na

rozcią ganie

2)

80%

wytrzymałości

na

rozcią ganie

2)

56%

wytrzymałości

na

rozcią ganie

2)

3

Inne przewody

elektroenergetyczne

w tym takŜe

przewody

odgromowe oraz

telekomunikacyjne

druty

30%

wytrzymałości

na

rozcią ganie2)

nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy

linki

40%

wytrzymałości

na

rozcią ganie2)

28%

wytrzymałości

na

rozcią ganie2)

80%

wytrzymałości

na

rozcią ganie2)

56%

wytrzymałości

na

rozcią ganie2)

1) W przypadku przewodu skr ęconego z drutów kilku rodzajów aluminium (stopy), wymagania zawarte w

tablicy dotycz ą drutów z aluminium o najmniejszej wytrzymało ści.

2) Wytrzymało ść na rozci ą ganie odpowiada sile zrywaj ą cej przewód, która jest podawana w odpowiednich normach, lub okre ślana przez wytwórc ę przewodu. Gdy wytwórca przewodu zaleci wielko ść mniejsz ą ni Ŝ jest

w normie przewodu, do projektowania nale Ŝ y przyj ąć t ę podan ą przez wytwórc ę.

- dla linii o napięciu 110 kV i wyŜszym przy uwzględnieniu dopuszczalnej długotrwałej obciąŜalności prą dowej

przewodów, nagrzania przewodów przez płyną cy nimi prą d oraz wpływu warunków otoczenia na ich chłodzenie,

odpowiednio: +40 °C, +60 °C lub +80 °C, stosownie d o potrzeb.

Dla przewodów stalowo-aluminiowych linii o napięciu 110 kV i wyŜszym zaleca się przyjmowanie granicznej roboczej

temperatury przewodów roboczych +60 °C.

4 Izolatory


Izolatory elektroenergetyczne linii napowietrznych o napięciu znamionowym do 1 kV powinny spełniać wymagania

PN-E-91030:1996 oraz wymagania odpowiednich norm wyrobów.

Izolatory telekomunikacyjne szklane i porcelanowe powinny spełniać wymagania odpowiednich norm wyrobów.

Izolatory elektroenergetyczne i poprzeczniki izolacyjne linii napowietrznych o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ1 kV powinny spełniać wymagania PN-E-06308:1990 (PN-90/E-06308).

Izolatory przeznaczone do zawieszania przewodów linii telekomunikacyjnych na słupach linii elektroenergetycznych

powinny być dobrane zgodnie z wymaganiami dotyczą cymi linii telekomunikacyjnych.

4.2 Wytrzymałość elektryczna

4.2.1 Napięcie przebicia izolatorów liniowych ceramicznych, szklanych lub z tworzyw sztucznych powinno

PN-E-05100-1:2000


Strona 25



p

być wyŜsze niŜ napięcie przeskoku.

4.2.2 NaraŜenie zabrudzeniowe izolatorów naleŜy uwzględniać w określonych strefach zabrudzeniowych zgodnie

z wymaganiami normy PN-E-06303:1979 (PN-79/E-06303).

4.3 Wytrzymałość mechaniczna i elektromechaniczna

4.3.1 Wytrzymałość mechaniczna izolatorów dla linii o napięciu do 1 kV

Izolatory linii o napięciu do 1 kV powinny mieć znamionową wytrzymałość mechaniczną nie mniejszą niŜ dwukrotne

obciąŜenie wynikają ce z mogą cych na nie działać sił; w przypadku izolatorów pracują cych odcią gowo - nacią gu

podstawowego i przy obciąŜeniu przewodu sadzią normalną , a w przypadku izolatorów pracują cych przelotowo -

parcia wiatru na przewód o długości przęsła wiatrowego, działają cego prostopadle do osi linii, wyliczonego

według 2.3 oraz niezaleŜnie - cięŜaru przewodu z sadzią normalną .

4.3.2 Wytrzymałość mechaniczna i elektromechaniczna izolatorów dla linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV

Znamionowa wytrzymałość mechaniczna i elektromechaniczna izolatorów powinna być zgodna z wymaganiami PN-

E-06308:1990 (PN-90/E-06308) i norm wyrobów.

Izolatory stoją ce i izolatory wiszą ce wchodzą ce w skład łańcuchów izolatorowych oraz poprzeczników izolacyjnychpowinny spełniać wymagania PN-E-06313:1988 (PN-88/E-06313) przy obciąŜeniu wynikają cym z działania na nie

sił; w przypadku izolatorów pracują cych odcią gowo - nacią gu podstawowego i przy obciąŜeniu przewodu sadzią normalną , a w przypadku izolatorów, łańcuchów izolatorowych lub poprzeczników izolacyjnych pracują cych

przelotowo - parcia wiatru na przewód o długości przęsła wiatrowego, działają cego prostopadle do osi linii,

wyliczonego według 2.3 oraz niezaleŜnie - cięŜaru przewodu z sadzią normalną .Według tej normy wymagane wartości współczynnika bezpieczeństwa w stosunku do znamionowej wytrzymałości

mechanicznej wynoszą :- w liniach o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV do 30 kV włą cznie dla izolatorów:

stoją cych - 2,0,

wiszą cych pniowych - 2,5;

- w liniach o napięciu wyŜszym niŜ 30 kV dla izolatorów:

wiszą cych kołpakowych - 3,2,

wiszą cych długopniowych - 3,0.Izolatory z tworzyw sztucznych oraz poprzeczniki skonstruowane z tych izolatorów powinny spełniać wymagania

normy PN-E-06313:1988 (PN-88/E-06313) stawiane izolatorom długopniowym oraz dodatkowo wymagania

szczególne według norm wyrobów.

5 Osprzęt

Osprzęt przeznaczony do budowy elektroenergetycznych linii napowietrznych powinien spełniać wymagania wg PN-

E-06400:1991 (PN-91/E-06400).

Minimalne obciąŜenie niszczą ce elementów osprzętu izolatorowego w łańcuchach izolatorowych i zawiesiach

przewodów powinno być nie mniejsze niŜ 2,5-krotna wielkość siły działają cej na element w warunkach normalnych,

przy obciąŜeniu przewodu sadzią normalną i przy nacią gu podstawowym przewodu, jeŜeli w normie PN-E-

06400:1991 (PN-91/E-06400) nie podano inaczej.

6 Tablice ostrzegawcze i identyfikacyjne


Na słupach elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV naleŜy umieszczać tablice

ostrzegawcze oraz tablice identyfikacyjne dla obsługi linii.

Tablice identyfikacyjne a takŜe tablice ostrzegawcze na słupach z Ŝerdzi lub na słupach pełnościennych mogą byćzastą pione odpowiednimi napisami i figurami naniesionymi trwale na konstrukcję słupa (np. malowanie).

Napisy i figury zastępują ce tablice ostrzegawcze powinny treścią napisu, kształtem figur i kolorami odpowiadaćwzorom podanym w PN-E-08501:1988 (PN-88/E-08501).

6.2 Tablice ostrzegawczeNa kaŜdym słupie napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV naleŜy umieszczać tablice

PN-E-05100-1:2000


Strona 26



p

ostrzegawcze według PN-E-08501:1988 (PN-88/E-08501) na wysokości od 1,5 m do 3 m nad ziemią .Słupy kratowe powinny mieć dwie tablice ostrzegawcze rozmieszczone po przeciwnych stronach trzona słupa tak,

aby były one widoczne przy dochodzeniu do słupa w kierunku prostopadłym do osi trasy linii.

Na słupach jednoŜerdziowych dopuszcza się umieszczenie tylko jednej tablicy ostrzegawczej.

Na słupach wieloŜerdziowych zaleca się stosowanie po jednej tablicy ostrzegawczej na kaŜdej Ŝerdzi.

Odcią gi zamocowane w ziemi w odległości większej niŜ 10 m od słupa powinny mieć tablicę ostrzegawczą zamocowaną na odcią gu lub obok odcią gu tak, aby była ona widoczna przy dochodzeniu do słupa po linii łą czą cej

miejsce zamocowania odcią gu w ziemi z osią słupa.

6.3 Tablice identyfikacyjne

6.3.1 Tablice numeracyjne

Wszystkie słupy linii elektroenergetycznych powinny być wyposaŜone w trwałe znaki lub tablice numeracyjne.

KaŜdy słup powinien mieć co najmniej jeden znak lub jedną tablicę numeracyjną na wysokości od 1,5 m do 3 m nad

powierzchnią ziemi.

W przypadku linii dla których przewiduje się kontrolę ich stanu i zabiegi konserwacyjne z zastosowaniem transportu

powietrznego, co najmniej co pią ty słup powinien mieć dwie tablice numeracyjne, zamocowane do górnych części

słupa po przeciwnych stronach konstrukcji. Cyfry numeru słupa na tych tablicach powinny być czytelne, o wysokości

nie mniejszej niŜ 20 cm i kontrastują ce z tłem tablicy.

6.3.2 Tablice oznaczeniowe linii

Zaleca się aby słupy linii o napięciu 110 kV i wyŜszym miały tablice z symbolem linii. Tablice oznaczenia linii naleŜy

rozmieszczać tak samo jak tablice numeracyjne na dolnych częściach słupów.

Symbol linii moŜe być zamieszczony na tablicach numeracyjnych.

Symbol linii ustala uŜytkownik linii.

6.3.3 Tablice torowe

Na kaŜdym słupie linii dwu- lub wielotorowej o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, kaŜdy tor liniowy powinien być oznaczony

tablicą torową .

Tablica torowa powinna mieć symbol - oznaczenie liczbą rzymską oraz zaleca się aby miała charakterystyczną dladanego toru barwę. Tablica powinna być widoczna przy dochodzeniu do słupa. Miejsce zamocowania tablic

torowych powinno być tak dobrane, aby kaŜda tablica była jednoznacznie przyporzą dkowana odpowiedniemu torowi

liniowemu.

Dla linii o napięciu 110 kV i wyŜszym zaleca się tablice torowe w kolorze:

Tor I - białym

Tor II - jasnoczerwonym

Tor III - błękitnym

Tor IV - jasnobrą zowym.

Dla linii o napięciu niŜszym niŜ 110 kV kolory tablic torowych określa uŜytkownik linii.

6.3.4 Tablice fazowe

Na słupach mocnych linii elektroenergetycznych o napięciu 60 kV i wyŜszym powinny być umieszczone tablice z

oznaczeniem faz. Oznaczenia faz powinny być zgodne z oznaczeniami przewodów linii prą du przemiennego,podanymi w normie PN-E-01242:1990 (PN-90/E-01242); symbole L1, L2 i L3 powinny być czarne na Ŝółtym tle.

Miejsce mocowania tablic fazowych powinno być tak wybrane, aby tablice jednoznacznie określały odpowiednie

fazy.

7 Konstrukcje wsporcze i posadowienia

7.1 Ogólne zasady projektowania konstrukcji wsporczych

7.1.1 Podstawowe zasady projektowania

Konstrukcje wsporcze naleŜy projektować według odpowiednich norm budowlanych z uwzględnieniem

specyficznych warunków pracy tych konstrukcji. W szczególności projektowanie to powinno być zgodne z normami

dotyczą cymi elektroenergetycznych konstrukcji wsporczych: stalowych - PN-B-03205:1996, Ŝelbetowych i

PN-E-05100-1:2000


Strona 27



p

spręŜonych - PN-B-03265:1987 (PN-87/B-03265) oraz drewnianych - PN-B-03154:1983 (PN-83/B-03154).

Konstrukcje wsporcze naleŜy obliczać w zaleŜności od warunków pracy:

a) normalnych,

b) wyją tkowych.

Do obciąŜeń w warunkach wyją tkowych zalicza się obciąŜenia zakłóceniowe oraz obciąŜenia montaŜowe

występują ce przy montaŜu słupa.

7.1.2 ObciąŜenia przyjmowane do projektowania

Do projektowania naleŜy przyjmować następują ce obciąŜenia:

a) cięŜar elementów konstrukcji, uzbrojenia słupa i przewodów,

b) cięŜar sadzi na przewodach,

c) obciąŜenie parciem wiatru elementów konstrukcji, uzbrojenia słupa i przewodów bez sadzi,

d) nacią g przewodów.

CięŜar elementów konstrukcji, uzbrojenia słupa i przewodów naleŜy uwzględniać w kaŜdym przypadku. JeŜeli w

obciąŜeniach występuje nacią g podstawowy, to w obliczeniach naleŜy uwzględnić cięŜar sadzi na przewodach.

ObciąŜenia parciem wiatru nie uwzględnia się w obliczeniach na obciąŜenia zakłóceniowe.

Siły od parcia wiatru i siły od nacią gu przewodów naleŜy przyjmować jako siły działają ce w kierunku poziomym.

NaleŜy równieŜ uwzględniać siły pionowe, wynikają ce z róŜnicy poziomów zawieszenia przewodów na są siadują cych

ze sobą słupach.

7.2 Obliczanie konstrukcji wsporczych w normalnych warunkach pracy

7.2.1 Postanowienia ogólne

Konstrukcje wsporcze naleŜy obliczać w normalnych warunkach pracy zgodnie z metodą stanów granicznych.

ObciąŜenia podane poniŜej naleŜy traktować jako charakterystyczne.

7.2.2 Słup przelotowy P i naroŜny N naleŜy obliczać na:

a) obciąŜenie słupa, uzbrojenia słupa i przewodów wiatrem działają cym w kierunku prostopadłym do linii lub w

kierunku wypadkowej nacią gów przewodów oraz jednoczesne działanie wypadkowej nacią gów przewodów o

temperaturze +10 °C, gdy słup znajduje si ę na załomie trasy linii,

b) wypadkową nacią gów podstawowych oraz jednoczesne obciąŜenie słupa i uzbrojenia słupa wiatrem działają cymw kierunku tej wypadkowej (przy szlaku prostym w kierunku prostopadłym do linii),

c) wypadkową nacią gów podstawowych oraz jednoczesne obciąŜenie słupa i uzbrojenia słupa wiatrem działają cym

w kierunku prostopadłym do tej wypadkowej (przy szlaku prostym w kierunku linii),

d) umowne siły poziome równe 1/4 obciąŜenia wiatrem przewodów działają ce prostopadle do płaszczyzny pionowej

przechodzą cej przez dwusieczną ką ta załomu linii (przy szlaku prostym w kierunku linii).

7.2.3 Słup odporowy O i odporowo-naroŜny ON naleŜy obliczać na:

a) - c) wg p. 7.2.2,

d) umowne siły poziome równe 2/3 jednostronnych nacią gów podstawowych wszystkich przewodów, w miejscach

ich zaczepienia.

7.2.4 Słup krańcowy K naleŜy obliczać na:

a) jednostronny nacią g podstawowy przewodów oraz jednoczesne obciąŜenie słupa i uzbrojenia słupa wiatremdziałają cym w kierunku prostopadłym do linii,

b) jednostronny nacią g przewodów o temperaturze +10 °C oraz jednoczesne obciąŜenie słupa, uzbrojenia słupa i

przewodów wiatrem działają cym w kierunku prostopadłym do linii.

7.2.5 Słup rozgałęźny R zaleŜnie od pełnionej funkcji w linii głównej naleŜy obliczać na kombinacje jednocześnie

działają cych obciąŜeń wg 7.2.2, 7.2.3 lub 7.2.4.

W liniach o napięciu do 1 kV słupy wielorozgałęźne powinny umoŜliwiać likwidację dowolnych odgałęzień.

Słupy przelotowe linii o napięciu do 1 kV z przyłą czami jednoprzęsłowymi, naleŜy liczyć tak jak słupy rozgałęźne linii

do 1 kV, z tym zastrzeŜeniem, Ŝe moŜna przyjmować do obliczenia słupa składową prostopadłą (do kierunku linii)

wypadkowej nacią gu podstawowego przewodów przyłą czy, zmniejszonego o 80 %, bez uwzględnienia składowej

równoległej do kierunku linii elektroenergetycznej.

7.2.6 Wsporniki, wieszaki itp. naleŜy obliczać, zaleŜnie od pełnionej funkcji tak, jak słupy, np. przelotowe, naroŜne,

PN-E-05100-1:2000


Strona 28



p

krańcowe.

Budowle, do których wsporniki są przymocowane, powinny wytrzymywać dodatkowe obciąŜenia wywołane przez

wsporniki i działają ce na nie siły.

7.2.7 Poprzeczniki, wieŜyczki, wysięgniki i trzony izolatorów stoją cych naleŜy obliczać na te same przypadki

obciąŜeniowe co słupy, z wyją tkiem sytuacji, gdy na jednym z wymienionych elementów zawieszonych jest mniej niŜtrzy przewody; elementy takie naleŜy liczyć na całkowity, jednostronny, podstawowy nacią g zawieszonych

przewodów.

7.2.8 Słupy na terenach szkód górniczych, naleŜy w przypadku linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, obliczaćuwzględniają c ich odchylenie od pionu, spowodowane ruchami ziemi, a takŜe uwzględniać największe dopuszczalne

napręŜenie podstawowe w linii, według 26.

7.3 Obliczanie konstrukcji wsporczych w wyją tkowych warunkach pracy


Obliczanie konstrukcji wsporczych w wyją tkowych warunkach pracy naleŜy wykonywać zgodnie z metodą stanów

granicznych. ObciąŜenia podane poniŜej naleŜy traktować jako charakterystyczne.

7.3.2 Obliczanie konstrukcji wsporczych na obciąŜenia zakłóceniowe

7.3.2.1 Zakres i zasady ogólne obliczania

Na obciąŜenia zakłóceniowe naleŜy obliczać wszystkie rodzaje słupów linii o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ1 kV z wyją tkiem słupów przelotowych i naroŜnych.

Za obciąŜenie zewnętrzne naleŜy przyjąć nacią gi przewodów o temperaturze +10 °C przy zało Ŝeniu, Ŝe został

zerwany po jednej stronie słupa:

a) przewód fazowy w linii o pojedynczych przewodach fazowych,

b) wszystkie przewody składowe jednej wią zki przewodowej w przypadku słupów mocnych,

c) jeden przewód składowy wią zki przewodowej w przypadku słupów przelotowo-skrzyŜowaniowych i naroŜno-

skrzyŜowaniowych,

d) jeden przewód odgromowy - tylko w przypadku słupów mocnych.

7.3.2.2 Słupy przelotowo-skrzyŜowaniowe i naroŜno-skrzyŜowaniowe W obliczeniach nacią gu przewodów pozerwaniu moŜna uwzględnić zmniejszenie nacią gu spowodowane wychyleniami łańcuchów izolatorowych,

spręŜystością słupów itp. Dla słupów stalowych z łańcuchami izolatorowymi i z uchwytami przelotowo-odcią gowymi,

zaleca się następują ce wartości współczynników zmniejszają cych:

- dla przewodu pojedynczego o przekroju do

185 mm2 - 0,7

- dla przewodu pojedynczego o przekroju powyŜej

185 mm2 - 0,6.

Dla linii z przewodami wią zkowymi, zmniejszenie nacią gu obliczeniowego naleŜy określać uwzględniają c wpływ

zerwania jednego przewodu składowego wią zki na odchylenie od pionu łańcucha podtrzymują cego wią zkę.

7.3.2.3 Poprzeczniki, wieŜyczki, wysięgniki i trzony izolatorów stoją cych

Konstrukcje poprzeczników, wieŜyczek, wysięgników i trzony izolatorów stoją cych naleŜy obliczać na obciąŜenia

zakłóceniowe tak jak słupy.

7.3.3 Obliczenia konstrukcji wsporczych na obciąŜenia montaŜowe

Słupy naleŜy obliczać na obciąŜenia montaŜowe zgodnie z przyjętą technologią stawiania słupów i montaŜu

przewodów.

Poprzeczniki, na których przewiduje się prace montaŜowe, połą czone z wejściem montera na poprzecznik,

zawieszenie kosza montaŜowego itp., naleŜy obliczać równieŜ na obciąŜenia montaŜowe dodatkową siłą pionową ,działają cą w miejscu zawieszenia skrajnego przewodu i równą :- 1 000 N - dla poprzeczników, na których są zawieszone przewody o przekroju obliczeniowym do 120 mm2,

- 2 000 N - dla poprzeczników, na których są zawieszone przewody o przekroju obliczeniowym większym niŜ120 mm2,

- 3 000 N - dla poprzeczników słupów linii 220 kV i 400 kV.

7.4 Ogólne zasady projektowania posadowień

Posadowienia naleŜy projektować według odpowiednich norm budowlanych, z uwzględnieniem ich specyficznych

PN-E-05100-1:2000


Strona 29



p

warunków pracy. W szczególności projektowanie to powinno być zgodne z normami dotyczą cymi fundamentów

elektroenergetycznych konstrukcji wsporczych - PN-B-03322:1980 (PN-80/B-03322).

Fundamenty słupów ustawionych na skarpach lub terenach zalewanych wodą powinny być zabezpieczone przed

skutkami spływają cej lub zalewają cej wody, mogą cymi zagrozić stateczności słupów.

Słupy znajdują ce się w dolinach rzek, na obszarach zagroŜonych moŜliwością pochodu lodów powinny być

odpowiednio zabezpieczone, np. izbicami ochronnymi.Fundamenty na terenach szkód górniczych naleŜy wykonywać z uwzględnieniem warunków rozdziału 26.

7.5 Odcią gi są częścią składową konstrukcji wsporczych i podlegają tym samym zasadom obliczania co inne części

składowe tych konstrukcji.

Odcią gi naleŜy wykonywać ze stalowych ocynkowanych linek lub prętów o granicy plastyczności nie mniejszej niŜ400 MPa i przekroju co najmniej 16 mm2.

W przypadku gdy konstrukcja wsporcza jest uziemiona, odcią gi powinny być elektrycznie połą czone z uziemieniem,

a w przypadku gdy konstrukcja wsporcza nie jest uziemiona, odcią gi powinny być izolowane od części

przewodzą cych, np. poprzeczników, trzonów.

W przypadku słupa z materiałów izolacyjnych w tym teŜ słupa drewnianego, jeŜeli odległość mierzona wzdłuŜ słupa

między zamocowaniem odcią gu na słupie a najbliŜszą nie uziemioną konstrukcją poprzecznika stalowego lub

izolatora stoją cego jest mniejsza niŜ 2,5 m, odcią g naleŜy wyposaŜyć w izolator odcią gowy. Izolator powinien być

zainstalowany na wysokości co najmniej 2,5 m nad ziemią , a jego napięcie znamionowe powinno wynosić ,

gdzie U - napięcie znamionowe linii w woltach.

W przypadku słupa stalowego lub betonowego odległość między odcią giem a częściami pod napięciem według

tablicy 12.

JeŜeli odcią g moŜe być naraŜony na uszkodzenie, np. przy zakotwieniu go w ziemi - powinien być skutecznie

zabezpieczony przed uszkodzeniem mechanicznym i uwidoczniony, np. za pomocą pachołków o wysokości co

najmniej 1 m.

7.6 Ochrona konstrukcji wsporczych przed szkodliwymi wpływami


Części konstrukcji wykonane z materiałów podlegają cych wpływom atmosferycznym, korozji elektrolitycznej,

chemicznej lub biologicznej naleŜy chronić na całej powierzchni naraŜonej na takie wpływy.

7.6.2 Ochrona drewna

Drewno zarówno w części podziemnej, jak i nadziemnej powinno być chronione przez nasycenie środkami

impregnacyjnymi.

Środki te powinny przenikać dostatecznie głęboko w drewno i nie powinny być łatwo wypłukiwane przez wodę.

7.6.3 Ochrona stali

Stalowe części konstrukcji naleŜy chronić przez stosowanie powłok ochronnych, np. cynkowanie, malowanie.

7.6.4 Ochrona betonu

Betonowe części konstrukcji znajdują ce się w agresywnym środowisku gruntowym naleŜy chronić przez stosowanie

powłok ochronnych, antykorozyjnych dodatków do betonu itp.

8 Zawieszenie przewodów


Przewody podlegają ce działaniu siły nacią gu naleŜy tak łą czyć lub tak zawieszać na konstrukcji wsporczej, aby

wytrzymałość połą czenia uchwytu odcią gowego lub miejsca uchwycenia przewodu spełniała wymagania normy PN-

E-06400:1991 (PN-91/E-06400).

Przewody naleŜy łą czyć złą czkami; dopuszczalne jest łą czenie przewodów energetycznych jednodrutowych przez

ich skręcenie, a przewodów telekomunikacyjnych przez skręcenie i dodatkowo lutowanie lub spawanie.

Zamocowanie przewodu do izolatora powinno być takie, aby nie wpływało szkodliwie na przewód i nie osłabiało jego

wytrzymałości mechanicznej.

ZaleŜnie od funkcji jaką spełnia konstrukcja wsporcza oraz od wytrzymałości tej konstrukcji naleŜy stosowaćzawieszenie przewodu przelotowo wg 8.4, odcią gowe wg 8.5, lub przelotowo-odcią gowe wg 8.6, a w przypadkach

PN-E-05100-1:2000


Strona 30



p

przewidzianych w rozdziale 13, wymagają cych zwiększenia pewności umocowania przewodu - przelotowe

bezpieczne lub odcią gowe bezpieczne.

8.2 NapręŜenie w przewodach

8.2.1 NapręŜenie podstawowe w przewodzie powinno być tak dobrane aby największe napręŜenie normalne

przewodu nie przekroczyło:

a) dopuszczalnego napręŜenia normalnego - jeŜeli przęsło linii nie podlega obostrzeniu albo podlega obostrzeniu

pierwszego lub drugiego stopnia; przy obostrzeniu drugiego stopnia jest ograniczone słupami przelotowo-

skrzyŜowaniowymi, naroŜno-skrzyŜowaniowymi lub mocnymi,

b) dopuszczalnego napręŜenia zmniejszonego jeŜeli przęsło podlega obostrzeniu trzeciego stopnia lub obostrzeniu

drugiego stopnia gdy nie jest ograniczone słupami przelotowo-skrzyŜowaniowymi, naroŜno-skrzyŜowaniowymi lub

mocnymi.

Przy tak dobranym napręŜeniu podstawowym nie powinno być przekroczone, odpowiednio dla a) i b), dopuszczalne

napręŜenie katastrofalne (tablica 8).

W przypadku linii na terenach szkód górniczych napręŜenie podstawowe naleŜy przyjmować uwzględniają c warunki

według 26.

8.2.2 PrzepręŜenie przewodów dopuszcza się w przypadku przewodów aluminiowych, aluminiowo-stalowych i ze

stopów aluminium, które wskutek pełzania materiałów powiększają swoją długość.

PrzepręŜenie przewodów moŜna przeprowadzić przy budowie linii przez stosowanie zmniejszonych zwisów lub

poddanie przewodu przed montaŜem zwiększonemu napręŜeniu.

Dobór zmniejszonych zwisów lub zwiększonego napręŜenia przed montaŜem naleŜy określić w zaleŜności od

rodzaju przewodu. Dotyczy to w szczególności przewodów ze światłowodami, dla których warunki przepręŜenia

naleŜy uzgodnić z wytwórcą .W przypadku ponownego zawieszania przewodów pochodzą cych z demontaŜu przepręŜenie naleŜy stosować w

ograniczonym zakresie lub zawiesić przewody bez przepręŜenia.

Zabrania się regulować napręŜenie w przewodzie przez zmianę długości linki rozkręcaniem lub skręcaniem.

8.3 Zabezpieczenie linii przed drganiami przewodów

8.3.1 Wibracja przewodów

Przed wibracją przewodów naleŜy zabezpieczyć linię, w przypadku gdy napręŜenie codzienne w przewodach

przekracza wartość odpowiadają cą 18 % wytrzymałości przewodu na rozcią ganie σm.

Dla przeciwdziałania skutkom drgań przewodów naleŜy stosować:

- ochronę czynną , zawieszają c tłumiki drgań,

- ochronę bierną , zawieszają c przewody z takim napręŜeniem podstawowym, by zachować warunek podany na

wstępie.

Złą czki śródprzęsłowe w liniach 110 kV i powyŜej zaleca się umieszczać w odległości większej niŜ 30 m od

uchwytów łańcuchów izolatorowych.

8.3.2 Oscylacja przewodów

Przed oscylacją przewodów naleŜy zabezpieczać linie, w których zawieszono wią zki przewodowe.

Przewody linii naleŜy zabezpieczyć przed skutkami oscylacji:- odpowiednio dobierają c rozpiętość podprzęseł między odstępnikami lub grupami odstępników,

- stosują c odstępniki tłumią ce.

8.3.3 Galopowanie przewodów

W przypadku wystą pienia w linii galopowania - tańca przewodów naleŜy temu przeciwdziałać montują c odstępniki

izolacyjne międzyfazowe - separatory.

8.4 Zawieszenie przelotowe przewodu roboczego naleŜy stosować:

a) na izolatorach stoją cych - gdy obliczenia, dla warunków normalnych wykaŜą , Ŝe róŜnica sił obciąŜają cych słup, a

wynikają ca z róŜnicy nacią gów w są siednich przęsłach, nie przekracza sił poziomych skierowanych wzdłuŜ osi linii,

przyjmowanych do obliczenia odpowiednich części konstrukcji; jeŜeli ta róŜnica sił przekracza siły określone

powyŜej, naleŜy stosować wahliwe konstrukcje uzbrojenia słupa, poddają ce się nacią gowi, lub zastosować łańcuchy

izolatorowe,

PN-E-05100-1:2000


Strona 31



p

b) na łańcuchach izolatorów wiszą cych lub zawiesiach - w przypadku gdy łańcuch lub zawiesie nie podlegają sile

nacią gu a przenoszą tylko siły pionowe lub gdy nacią g ten nie przekracza siły umownej równej 1/4 obciąŜenia

wiatrem przewodów, w przęśle wiatrowym.

Zawieszenie przelotowe powinno być tak wykonane, aby:

- nie następowało samoistne trwałe rozregulowanie zwisów przewodów wskutek nierównomiernych lub

dynamicznych obciąŜeń uchwycenia przewodu, powodują ce niedopuszczalne przez normę zbliŜenie przewodu doziemi lub krzyŜowanego obiektu,

- ograniczało siły działają ce wzdłuŜ przewodu, aby nie nastą piło uszkodzenie konstrukcji wsporczej.

8.5 Zawieszenie odcią gowe przewodu roboczego naleŜy stosować w przypadkach nie wymienionych w 8.4 i 8.6.

Zawieszenie odcią gowe powinno być zwymiarowane dla podstawowego nacią gu przewodu; uchwyt odcią gowy

powinien utrzymać przewód bez wyślizgu przy obciąŜeniu siłą równą 0,9 siły obliczeniowej, zrywają cej przewód

zgodnie z PN-E-06400-2:1991 (PN-91/E-06400/02).

Ponadto inne elementy wchodzą ce w skład zawieszenia powinny spełniać wymagania rozdziału 5 oraz

odpowiednich norm: PN-E-06313:1988 (PN-88/E-06313), PN-E-06400:1991 (PN-91/E-06400) oraz PN-B-

03205:1996.

8.6 Zawieszenie przelotowo-odcią gowe naleŜy stosować na słupach przelotowo-skrzyŜowaniowych i naroŜno-

skrzyŜowaniowych.Zawieszenie przelotowo-odcią gowe powinno spełniać następują ce warunki:

a) w stanach normalnych - podtrzymywać przewód,

b) w stanach zakłóceniowych - utrzymywać przewód bez wyślizgu i wyczepienia w przęśle objętym obostrzeniem

drugiego stopnia.

Zawieszenie przelotowo-odcią gowe w liniach o napięciu 110 kV i wyŜszym powinno, w stanie zakłóceniowym,

utrzymać przewód bez wyślizgu i zniszczenia pod działaniem siły równej dwukrotnemu nacią gowi przewodu w

przęśle obostrzonym przy napręŜeniu występują cym po wychyleniu łańcucha izolatorowego w temperaturze -5 °C i

bez sadzi.

W przypadku linii o napięciu niŜszym niŜ 110 kV, zawieszenie przelotowo-odcią gowe powinno, w stanie

zakłóceniowym, utrzymać przewód bez wyślizgu i zniszczenia pod działaniem siły równej półtorakrotnemu nacią gowi

występują cemu po wychyleniu zawiesia w temperaturze -5 °C i bez sadzi.

8.7 Zawieszenie przewodu odgromowego na konstrukcji wsporczej moŜe być przelotowe i wykonane według 8.4

lub odcią gowe wykonane według 8.5. Wybór sposobu zawieszenia powinien zaleŜeć od wytrzymałości k onstrukcji

wsporczej.

Na słupach przelotowo-skrzyŜowaniowych i naroŜno-skrzyŜowaniowych stosuje się przelotowe zawieszenie

przewodu odgromowego wykonane według 8.4.

8.8 Zawieszenie przewodów telekomunikacyjnych na konstrukcjach linii elektroenergetycznych naleŜy

wykonywać tak jak przewodu odgromowego według 8.7.

9 Odległości przewodów i części pod napięciem

9.1 Odległości przewodów od powierzchni ziemi

9.1.1 Odległość przewodów od ziemi w warunkach normalnych

Najmniejsza dopuszczalna odległość pionowa przewodów od ziemi przy największym zwisie normalnym na całej

długości elektroenergetycznej linii napowietrznej, z wyją tkiem przęseł krzyŜują cych drogi lą dowe i wodne oraz inne

obiekty, jest określona według tablicy 9 kolumna 3 i 4.

9.1.2 Odległość przewodów od ziemi w warunkach katastrofalnych

Najmniejsza dopuszczalna odległość przewodów od ziemi przy zwisie katastrofalnym na całej długości

elektroenergetycznej linii napowietrznej, z wyją tkiem przęseł krzyŜują cych drogi lą dowe i wodne oraz inne obiekty,

jest określona według tablicy 9 kolumna 5.

9.2 Odległości między przewodami w środku przęsła

PN-E-05100-1:2000


Strona 32



p

9.2.1 Odległość uwzględniają ca kołysanie przewodów

Najmniejsze dopuszczalne odległości miedzy przewodami elektroenergetycznej linii napowietrznej przy bezwietrznej

pogodzie w środku przęsła, w płaszczyźnie pionowej prostopadłej do osi przęsła powinny spełniać wymagania

podane w tablicy 10.

9.2.2 Odległość przy podskoku przewoduW przypadku linii o napięciu znamionowym 110 kV i wyŜszym, z przewodami zawieszonymi w układzie pionowym

albo zbliŜonym do pionowego, gdy odległość między rzutami poziomymi są siednich przewodów jest mniejsza niŜ

określona z zaleŜności: , w metrach (U - napięcie znamionowe linii w kilowoltach), za najmniejszą

dopuszczalną odległość między przewodami naleŜy przyjąć większą odległość wybraną z następują cych:

a) określonej według punktu 9.2.1

b) tak dobranej, aby przy obciąŜeniu przewodu górnego sadzią katastrofalną i nagłym podskoku są siedniego

przewodu dolnego po opadnięciu z niego sadzi katastrofalnej, odległość między tymi przewodami była nie mniejsza

niŜ , w metrach.

Tablica 9 - Najmniejsze dopuszczalne odległości pionowe przewodów elektroenergetycznych linii

napowietrznych od poziomu ziemi

Lp. Rodzaj przewodu

Najmniejsze odległości pionowe od powierzchni ziemi przewodu

linii o napięciu

do 1 kV

powyŜej 1 kV

przy największym zwisie

normalnym1)

przy największym zwisie

katastrofalnym

co najmniej, m

1 2 3 4 5

1 Elektroenergetyczny nieuziemiony 5

2 Elektroenergetyczny uziemiony 4,5 5 nie określa się

3 Telekomunikacyjny 4,5 5 nie określa się

4

Telekomunikacyjny kabel

światłowodowy, samonośny,

nieprzewodzą cy

4,5 5 4

U - napięcie znamionowe linii, w kilowoltach.

1) W warunkach normalnych pod przewodami linii mog ą przemieszcza ć si ę maszyny rolnicze i budowlane o

wysoko ści do 4,2 m z osłon ą dla obsługi, uniemo Ŝ liwiaj ą c ą wysuni ęcie si ę człowieka poza jej obrys. Maszyny

takie nie mog ą mie ć anten czy innych elementów wysuni ętych ponad okre ślony powy Ŝ ej obrys.

2) W przypadku linii 400 kV odległo ść przewodów od ziemi nale Ŝ y ponadto tak ustali ć , aby przy najwi ększym

zwisie normalnym nat ęŜ enie pola elektrycznego pod przewodami na wysoko ści 1,8 m nad ziemi ą nie

przekraczało 10 kV/m.

Amplitudę podskoku od połoŜenia przy sadzi katastrofalnej w środku przęsła - c , w metrach, naleŜy obliczać z

wzoru:

(5)

PN-E-05100-1:2000


Strona 33



p

w którym:

k - współczynnik - dla przewodu pojedynczego k = 1,0, a dla wią zki wieloprzewodowej k = 0,5,

f sk - zwis przy obciąŜeniu przewodu sadzią katastrofalną w temperaturze przewodu -5 °C, w metrach,

f -5 - zwis przewodu o temperaturze -5 °C bez obci ąŜenia go sadzią , w metrach.

W przypadku zastosowania separatora w przęśle, wielkości f sk i f -5 naleŜy przyjmować dla podprzęseł powstałychmiędzy łańcuchami na słupach a separatorem, względnie między separatorami.

9.2.3 Odległości między przewodami róŜnych linii

Najmniejsze dopuszczalne odległości między przewodami róŜnych linii (np. dwóch linii elektroenergetycznych lub

linii elektroenergetycznej i telekomunikacyjnej) powinny być równe co najmniej odległości między nie uziemionymi

przewodami linii wyŜszego napięcia, lub w przypadku linii o jednakowym napięciu - równe większej z odległości

między nie uziemionymi przewodami tych linii, wyliczonych według tablicy 10, niezaleŜnie od rozwią zania

konstrukcyjnego linii.

Tablica 10 - Najmniejsze dopuszczalne odległości miedzy przewodami w środku przęsła

Napięcie

znamionowe

linii

Sposób zawieszana przewodów

Materiał i przekrój

lub napręŜenie

przewodów

Odległość między przewodami jednejlinii elektroenergetycznej nie

uziemionymi oraz między przewodami

nie uziemionymi a uziemionymi, co

najmniej

m

1 2 3 4

Do 1 kV

zawieszone na

wysięgnikach

ściennych przy

rozpiętości przęsła nie

przekraczają cej 20 m,

w płaszczyźnie

pionowej nie określa się 0,15

poziomej

lub

skośnej

nie określa się 0,25

zawieszone w dowolny

sposób przy

rozpiętości przęsła do

80 m i zwisie f +40 nie

przekraczają cym 1 m,

z wyją tkiem

przewodów na

wysięgnikach o

rozpiętości przęsła do

20 m, w płaszczyźnie

pionowej nie określa się 0,25

poziomej

lub

skośnej

nie określa się 0,35

Zawieszone w dowolny sposób

przy rozpiętości przęsła

przekraczają cej 80 m lub w zwisie

f +40 przekraczają cym 1 m,

wykonane

z jednakowego

materiału i o

jednakowym

przekroju lub

napręŜeniu jednak nie mniej niŜ 0,35

PN-E-05100-1:2000


Strona 34



p

f +40 przekraczają cym 1 m,

wykonane

WyŜsze niŜ1 kV

z róŜnych

materiałów lub o

róŜnych

przekrojach lub

napręŜeniach jednak nie mniej niŜ 0,35

zawieszone w dowolny sposób i

wykonane

z jednakowego

materiału i o

jednakowym

przekroju lub

napręŜeniu

z róŜnych

materiałów lub o

róŜnych

przekrojach lub

napręŜeniach

Oznaczenia:

U - napi ęcie znamionowe linii, w kilowoltach.k - współczynnik liczbowy, którego warto ść nale Ŝ y dobra ć według tablicy 11.

k' i k" - współczynniki liczbowe, z których ka Ŝ dy równy jest połowie odpowiedniego dla danego przewodu

współczynnika k dobranego według tablicy 11,

f +40 - zwis przewodu w temperaturze +40 °C, w metrach,

f' +40 i f" +40 - odpowiedni zwis ka Ŝ dego z obu przewodów w temperaturze +40 °C w metrac h,

I i - długo ść pionowa ła ńcuchów izolatorów przelotowych i przelotowo-odci ą gowych, mierzona od punktu

zawieszenia ła ńcucha do przewodu, w metrach:

dla ła ńcuchów izolatorowych odci ą gowych i izolatorów stoj ą cych nale Ŝ y przyjmowa ć I i = 0.

W prz ęsłach ograniczonych z jednej strony ła ńcuchem odci ą gowym a z drugiej ła ńcuchem przelotowym lub

przelotowo-odci ą gowym do wzoru na b, w miejsce I i, nale Ŝ y przyjmowa ć połow ę pionowej długo ści I i ła ńcucha

przelotowego lub przelotowo-odci ą gowego.

I' i i I" i - odpowiednie długo ści pionowe ła ńcuchów dla ka Ŝ dego z obu przewodów w metrach.

Tablica 11 - Wartości współczynnika k w zaleŜności od materiału i przekroju przewodów dla róŜnych

rozmieszczeń przewodów

Materiał przewodu Przekrój mm2

Wartość współczynnika k przy odległościach między

rzutami poziomymi przewodów

nie mniejszych niŜ mniejszych niŜ

1 2 3 4

Miedź i jej stopy, stal

10 i 16

od 25 do 50

70 i więcej

0,75

0,7

0,65

0,95

0,85

0,75

Aluminium-stal

o stosunku stali do aluminium

powyŜej 0,1

od 16 do 70

od 95 do 120

150 i więcej

0,75

0,7

0,65

0,95

0,85

0,75

Aluminium i jego stopy oraz

aluminium-stal

o stosunku stali do aluminium

poniŜej 0,1

od 16 do 150

185 i więcej

0,75

0,7

0,95

0,85

U - napi ęcie znamionowe linii, w kilowoltach.

PN-E-05100-1:2000


Strona 35



p

9.2.4 Odległość między przewodami o jednakowym potencjale

Nie normalizuje się najmniejszych dopuszczalnych odległości między przewodami uziemionymi oraz między

przewodami nie przeznaczonymi do przesyłu energii, albo przewodami tej samej fazy i napięcia równocześnie

wyłą czanymi z obwodu prą du.Dotyczy to równieŜ samonośnych kabli dielektrycznych ze światłowodami.

9.3 Odległości między poszczególnymi elementami linii napowietrznej na słupach

Między poszczególnymi elementami linii, jeśli którykolwiek z nich moŜe odchylać się na słupach od połoŜenia

normalnego pod wpływem wiatru, przy największym przewidywanym zbliŜeniu powinny być zachowane odległości

według tablicy 12. W obliczeniach wychyleń łańcuchów izolatorowych przelotowych i przelotowo-odcią gowych oraz

odpowiednich zawiesi naleŜy przyjmować parcie wiatru według tablicy 1, lp. 5. Wychylenie mostków prą dowych

naleŜy obliczać przyjmują c parcie wiatru według tablicy 1, lp. 5 oraz współczynnik sztywności mostka, ograniczają cej

wpływ parcia wiatru, który wynosi w przypadku linii o napięciu:

poniŜej i 110 kV - 0,3

220 kV - 0,5,

400 kV - 0,7.

Odległość między elementami tej samej fazy, znajdują cymi się pod jednakowym napięciem, które tylko

równocześnie mogą być włą czane do obwodu prą du lub wyłą czane z niego, mogą być dowolne.

Odległości przewodów światłowodowych, w postaci kabli samonośnych, nieprzewodzą cych, od innych elementów

linii są uwarunkowane względami zabezpieczenia kabla przed uszkodzeniem; kabel nie powinien uderzać ani trzeć o

konstrukcję lub o inne przewody.

Tablica 12 - Odległość między częściami linii napowietrznej

Lp. Część linii

Odległości między częściami linii

Napięcie znamionowe linii:

do 1 kV wyŜsze niŜ 1 kV

co najmniej, m

1 2 3 4

1 Między częściami pod napięciem róŜnych faz,

umieszczonymi na konstrukcji wsporczej0,05

2 Między częściami pod napięciem a konstrukcją wsporczą ze stali, betonu lub drewnianą z uziemionymi metalowymi

elementami1)

0,0353 Między częściami pod napięciem a konstrukcją wsporczą drewnianą nieuziemioną

4 Między przewodami uziemionymi przeznaczonymi do

przesyłania energii elektrycznejnie dotyczy

5 Między przewodami uziemionymi a konstrukcją wsporczą nie normalizuje się2)

PN-E-05100-1:2000


Strona 36



p

U - napięcie znamionowe linii napowietrznej, w kilowoltach1) W przypadku linii o napi ęciu znamionowym 110 kV i wy Ŝ szym, przy bezwietrznej pogodzie pomi ędzy

cz ęściami pod napi ęciem a konstrukcj ą uziemion ą powinny by ć zachowane odst ępy okre ślone wzorem

(6)

w którym:

I k - odst ęp wymagany mi ędzy cz ęści ą pod napi ęciem a uziemion ą konstrukcj ą , przy bezwietrznej pogodnie, w

metrach,

I l - odst ęp na ła ńcuchu izolatorowym przyjmowany dla linii:

110 kV - 0, 90 m,

220 kV - 1,80 m,

400 kV - 3,10 m.

k - współczynnik przyjmowany dla linii:

110 kV - 1,1,

220 kV - 1,05,

400 kV - 1,05.2) Przewody nale Ŝ y zabezpieczy ć przed uderzeniem lub tarciem o konstrukcj ę.

10 Ochrona od przepięć

10.1 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu 110 kV i wyŜszym

Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu 110 kV i wyŜszym powinna spełniaćwymagania podane poniŜej oraz dodatkowe wymagania dotyczą ce ochrony odgromowej3).

10.1.1 Elektroenergetyczne linie o napięciu znamionowym 110 kV i wyŜszym naleŜy chronić przewodami

odgromowymi na całej długości.

10.1.2 Ką t ochrony odgromowej wyznaczony przy bezwietrznej pogodzie dla skrajnego przewodu roboczego nie

powinien być większy niŜ:

30°w liniach o napi ęciu znamionowym 110 kV,

20°w liniach o napi ęciu 220 i 400 kV.

Ką t ochrony odgromowej wyznaczony przy bezwietrznej pogodzie dla środkowego przewodu roboczego,

znajdują cego się między dwoma innymi przewodami nie powinien być większy niŜ:

60°w liniach o napi ęciu znamionowym 110 kV,

45°w liniach o napi ęciu znamionowym 220 i 400 kV

Przewody odgromowe naleŜy uziemiać na kaŜdym słupie linii.

Rezystancja (opór czynny) uziemienia kaŜdego ze słupów linii elektroenergetycznych wyposaŜonych w przewody

odgromowe oraz rezystancja uziemienia ograniczników przepięć i iskierników zainstalowanych na słupach tych linii

nie powinna przekraczać wartości podanych w tablicy 13.

Tablica 13 - Największe dopuszczalne wartości rezystancji uziemienia słupa linii

PN-E-05100-1:2000


Strona 37



p

Lp.Napięcie znamionowe linii

Największa rezystancja

uziemienia1)

Rezystywnośćgruntu

ρ < 1 000 Ω ⋅ m

Rezystywnośćgruntu

ρ ≥ 1 000 Ω ⋅ m

kV Ω

1 2 3 4

1

2

110 kV i niŜsze

220 kV i 400 kV

10

15

15

20

1) Je Ŝ eli uzyskane warto ści rezystancji (oporów czynnych) uziemie ń

podanych w tablicy jest trudne do osi ą gni ęcia ze wzgl ędów

ekonomiczno-technicznych, dopuszcza si ę wi ększe warto ści rezystancji

uziemie ń, pod warunkiem zapewnienia nie mniejszej skuteczno ści

ochrony odgromowej linii elektroenergetycznych (np. przez odpowiednie

zwi ększenie poziomu izolacji).

Na wejściu do stacji przewody odgromowe powinny być połą czone z konstrukcjami wsporczymi i uziomem stacji.

Zaleca się, aby odstęp d r między przewodem roboczym a odgromowym mierzony w środku przęsła przy

temperaturze +10 °C spełniał warunek:

dr ≥ 0,015 a, w metrach (7)

w którym:

a - rozpiętość przęsła, w metrach.

NiezaleŜnie od spełnienia tego warunku odstęp d r, powinien spełniać wymagania zawarte w rozdziale 9.

10.1.3 Izolacja w przęsłach specjalnych linii z przewodami odgromowymi, zawieszona na słupach

ograniczają cych przęsło specjalne, powinna mieć wytrzymałość na udary piorunowe UPS nie mniejszą niŜ wyliczona

z wzoru:

U ps = U 1 + 10(h ps - h 1) (8)

w którym:

U ps - wytrzymałość na udary piorunowe izolacji w przęśle specjalnym, w kilowoltach,

U 1 - wytrzymałość na udary piorunowe izolacji zastosowanej w linii, w kilowoltach,

h ps - wysokość zawieszenia najwyŜej umieszczonego przewodu roboczego na słupie ograniczają cym przęsło

specjalne, w metrach,

h 1 - umowna wysokość zawieszenia przewodów roboczych w linii, w metrach.

NaleŜy przyjmować następują ce wartości h 1:- dla linii o napięciu znamionowym 110 kV: h 1 = 30 m,

- dla linii 220 kV: h 1 = 50 m,

- dla linii 400 kV: h 1 = 80 m.

UWAGA - Z wzoru korzysta się gdy h ps > h 1. W przypadku gdy h ps < h 1, w przęśle specjalnym stosuje się taką samą izolację jak w linii.

W przypadkach uzasadnionych obliczeniami techniczno-ekonomicznymi dopuszcza się odstępstwo od wymagania

powiększenia wytrzymałości izolacji na udary piorunowe, pod warunkiem zastosowania na słupach ograniczają cych

przęsło specjalne ograniczników przepięć lub iskierników zainstalowanych na oddzielnych izolatorach w celu

odsunięcia łuku elektrycznego i zjonizowanych gazów od izolatorów utrzymują cych przewody.

W liniach 110 kV i powyŜej naleŜy stosować ograniczniki przepięć tylko w przypadkach instalowania urzą dzeń dla

których jest wymagana ochrona na podstawie tych i innych przepisów (np. przęsła specjalne, głowice kablowe).

10.1.4 Przekrój przewodów odgromowych powinien być dobrany do warunków zwarciowych występują cych w

PN-E-05100-1:2000


Strona 38



p

chronionej linii. Przekrój przewodu odgromowego nie powinien być mniejszy niŜ 50 mm2.

10.2 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV, a niŜszym

niŜ 110 kV

10.2.1 Elektroenergetyczne linie o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, a niŜszym niŜ 110 kV naleŜy chronić przed

przepięciami, stosują c ograniczniki przepięć lub iskierniki.

W liniach o napięciu znamionowym niŜszym niŜ 110 kV nie zaleca się stosowania przewodów odgromowych do

ochrony linii na całej długości.

10.2.2 Zastosowanie ograniczników przepięć lub iskierników powinno następować w miejscach określonych

poniŜej:

1) przy połą czeniu linii mają cej słupy lub poprzeczniki z materiałów nieprzewodzą cych z linią na słupach stalowych

lub Ŝelbetowych,

2) w miejscach pomiaru energii elektrycznej, znajdują cych się na słupach linii napowietrznych,

3) przy połą czeniach linii napowietrznej z linią kablową .

10.2.3 Przy przęsłach specjalnych w liniach bez przewodów odgromowych naleŜy na słupach ograniczają cychprzęsło specjalne, o rozpiętości większej niŜ 250 m, zainstalować ograniczniki przepięć lub iskierniki. Ograniczniki

przepięć lub iskierniki powinny być zainstalowane na oddzielnych izolatorach w celu odsunięcia łuku elektrycznego i

zjonizowanych gazów od izolatorów utrzymują cych przewody robocze.

10.3 Ochrona od przepięć elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu do 1 kV

10.3.1 Napowietrzne linie elektroenergetyczne o napięciu do 1 kV powinny być chronione od przepięćatmosferycznych ogranicznikami przepięć o napięciu znamionowym dobranym do napięcia znamionowego sieci. W

sieci 400/230 V napięcie znamionowe ograniczników powinno być nie niŜsze niŜ 500 V.

10.3.2 Rozmieszczenie ograniczników przepięćOgraniczniki przepięć naleŜy instalować:

1) w liniach napowietrznych - na krańcach linii oraz w taki sposób, aby na kaŜde 0,5 km długości linii przypadał

przynajmniej jeden komplet ograniczników,

2) na krańcach linii kablowych - w miejscach przyłą czenia do napowietrznych linii elektroenergetycznych,

3) w liniach o napięciu do 1 kV, zasilają cych instalacje odbiorcze w budynkach.

W przypadku wykonania dla budynków przyłą cza napowietrznego z zastosowaniem izolatorów dościennych,

ograniczniki przepięć powinny być umieszczone w pobliŜu tych izolatorów, na zewną trz budynku. W przypadku

innego wykonania przyłą cza dla tych budynków, ograniczniki przepięć naleŜy zainstalować na najbliŜszym słupie linii

elektroenergetycznej.

10.3.3 Uziemienie ograniczników przepięć powinno być wykonane jako wspólne, w zaleŜności od lokalnych

warunków, z uziemieniem:

- przewodu ochronno-neutralnego,

- metalowej powłoki i pancerza kabla,

- instalacji piorunochronnej.

Rezystancja (opór czynny) uziemienia ograniczników przepięć nie powinna przekraczać 10 Ω.

11 Ochrona przed poraŜeniami


Ochronę przeciwporaŜeniową na liniach elektroenergetycznych wykonuje się w miejscach oraz środkami

określonymi w odpowiednich przepisach4).

11.2 Wymagania szczególne

W słupach Ŝelbetowych z betonu niespręŜonego moŜna zbrojenie wykorzystać jako przewody uziemiają ce pod

warunkiem cią głości elektrycznej i dostatecznej wytrzymałości cieplnej zbrojenia na prą dy zwarcia doziemnego.Dopuszczalne wartości obciąŜenia prą dem zwarcia elementów zbrojenia, jako przewodów uziemiają cych, określają

PN-E-05100-1:2000


Strona 39



p

odpowiednie przepisy4).

W przypadku słupów z betonu spręŜonego (strunobeton, kablobeton) jako przewód uziemiają cy naleŜy stosowaćoddzielny pręt metalowy, specjalnie do tego przeznaczony, o dostatecznej obciąŜalności cieplnej.

Zbrojenia fundamentów albo Ŝerdzie Ŝelbetowe moŜna wykorzystywać jako uziom tylko w przypadku, gdy grubośćwarstwy betonu w fundamencie lub Ŝerdzi między zbrojeniem a gruntem nie przekracza 0,05 m.

12 Oddziaływanie linii elektroenergetycznych

12.1 Oddziaływanie na linie i urzą dzenia telekomunikacyjne

Sposób wyliczania wartości oddziaływania niebezpiecznego i zakłócają cego linii elektroenergetycznych na linie i

urzą dzenia telekomunikacyjne oraz zabezpieczenia przed nimi, podają odpowiednie przepisy5).

12.2 Oddziaływanie na odbiór radiowy i telewizyjny

Dopuszczalny poziom natęŜenia pola zakłóceń mierzony w warunkach eksploatacyjnych nie powinien przekraczaćwartości według PN-E-05118:1977 (PN-77/E-05118).

W przypadku przekroczenia wartości określonych w normie PN-E-05118:1977 (PN-77/E-05118) zaleca sięodpowiednie dostosowanie urzą dzeń odbiorczych (np. anteny wyniesione itp.).

12.3 Oddziaływanie pola elektrycznego

12.3.1 NatęŜenie pola elektrycznego pochodzą cego od przewodów linii 110 kV i powyŜej nie powinno przekraczaćwartości:

a) 1 kV/m na wysokości 1,8 m od poziomu ziemi na obszarach lokalizacji budynków mieszkalnych i innych

(zwłaszcza szpitali, internatów, Ŝłobków, przedszkoli itp.), w odległości 1 m od krawędzi balkonu lub tarasu tych

budynków, oraz na wysokości 1,8 m od dachów wykorzystywanych jako tarasy i od innych płaszczyzn poziomych

przeznaczonych na pobyt ludzi przez czas dłuŜszy niŜ 8 h na dobę,

b) 10 kV/m na wysokości 1,8 m od poziomu ziemi i innych płaszczyzn poziomych (w tym równie Ŝ dachów i tarasów

budynków), przeznaczonych na pobyt ludzi przez czas nie przekraczają cy 8 h.

Na zewną trz granicy strefy ochronnej II stopnia, tj. przy natęŜeniu pola 1 kV/m lub mniejszym, czas przebywania

ludzi jest nieograniczony6).

Kontrola spełnienia wymagań następuje przez pomiar, który naleŜy wykonać na podstawie odpowiednich

przepisów7).

12.3.2 Ograniczenie wartości natęŜenia pola

W przypadku konieczności ograniczenia wartości natęŜenia pola naleŜy:

a) wykorzystywać naturalne ekrany jak: krzaki, drzewa, budowle,

b) zawieszać uziemione przewody ekranują ce;

W przypadku przewodów ekranują cych stosuje się wymagania rozdziału 3 jak dla przewodów telekomunikacyjnych,

c) zakładać uziemione osłony metalowe o rozwią zaniach indywidualnych.

Skuteczność ekranowania naleŜy sprawdzać pomiarami.

12.3.3 SprzęŜenie pojemnościowe

W przypadku występowania duŜych przedmiotów metalowych izolowanych od ziemi, natęŜenie prą dupojemnościowego nie powinno przekroczyć wartości granicznej 4 mA8).

W przypadku gdy ustalona wartość prą du pojemnościowego przekracza graniczną ustaloną wartość, przedmiot

metalowy naleŜy uziemić.

12.4 Oddziaływanie akustyczne

Dopuszczalne wartości oddziaływania akustycznego linii elektroenergetycznej na środowisko określają oddzielne

przepisy9).

Hałas emitowany przez linie elektroenergetyczne usytuowane w pobliŜu budynków mieszkalnych nie moŜe

powodować przekroczenia w budynkach dopuszczalnego poziomu hałasu według PN-B-02151:1987 (PN-87/B-

02151).

13 Obostrzenia

PN-E-05100-1:2000


Strona 40



p

13.1 Stosowanie obostrzeńW zaleŜności od waŜności obiektu z którym elektroenergetyczna linia napowietrzna krzyŜuje się lub do którego sięzbliŜa, w odcinkach linii na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach naleŜy stosować obostrzenia. Stopień obostrzenia według

tablicy 14.

W przypadku róŜnych linii elektroenergetycznych zawieszonych na wspólnych konstrukcjach wsporczych naleŜy

stosować stopień obostrzenia według rozdziału 15.

Tablica 14 - Stopień obostrzenia elektroenergetycznych linii napowietrznych na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach

z obiektami

Lp. Obiekt

PołoŜenie obiektu

względem

elektroenergetycznej

linii napowietrznej

Stopień obostrzenia linii elektroenergetycznej na

skrzyŜowaniach i zbliŜeniach

Elektroenergetyczna linia napowietrzna o napięciu

znamionowym

do 1 kV wyŜszym niŜ 1 kV

skrzyŜowanie zbliŜenie skrzyŜowanie zbliŜenie

1 2 3 4 5 6 7

1

Teren nie

zabudowany pola,

łą ka, nieuŜytek

poniŜej 0 0 0 0

2

Droga wewnętrzna,

droga do

poszczególnych

domów lub

posiadłości, droga

polna, droga do

wywoŜenia drzew zlasu, dróŜka, ścieŜka

poniŜej 0 0 0 0

3 Droga zakładowa poniŜej 0 0 13) 0

4Droga wojewódzka,

gminna i lokalnaponiŜej 0 0 1 1

5Droga krajowa i

miejskaponiŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 2 1

6Autostrada, drogaszybkiego ruchu,

droga ekspresowa

poniŜej zabrania się5) 0 3 1

6a Dworce autobusowe poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

1

3 w

przypadku

linii o

napięciu 400

kV

zabrania się

1

7 Rów, rzeczka poniŜej 0 0 0 0

8

Stawy rybne i jeziora

nieŜeglowne poniŜej 0 0 1 0

PN-E-05100-1:2000


Strona 41



p

9Szlaki Ŝeglarskie

turystyczneponiŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 2 1

10

Woda Ŝeglowna

dostępna dla statków

pasaŜerskich

holowników, pchaczy

barek oraz ośrodki

sportów wodnych i

baseny ką pielowe

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 3 1

11 Zapora, tama, grobla poniŜej według rozdziału 17

12 Linie kolejowe uŜytkuniepublicznego poniŜej 0 0 1 0

13Linie kolejowe

znaczenia miejscowegoponiŜej 0 0 1 0

14

Linie kolejowe

znaczenia ogólnego

drugorzędne i kolej

miejska

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 21;

nie zaleca się

15

Linie kolejowe

magistralne ipierwszorzędne

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji znapręŜeniem

zmniejszonym

0 32;

nie zaleca się

16Teren ruchu

elektrycznegoponiŜej 0 0 0 0

17

a) Budynek

niemieszkalny (szopa)

poza wymienionymi w

lp. 17b) i 18, mur

poniŜej

0 0 0 0

b) Spichlerz

gospodarczy, stodoła

budynek gospodarczy

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

(przy

przyłą czach

0)

0 14) 0

PN-E-05100-1:2000


Strona 42



p

18

Budynek mieszkalny,

garaŜ, domek letni,

domek kampingowy,

budynek uŜyteczności

publicznej, budynek

przemysłowy, spichlerzprzemysłowy, stajnia,

szklarnia przemysłowa,

stałe składowisko

materiałów

niebezpiecznych

poŜarowo z wyją tkiem

wybuchowych

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji znapręŜeniem

zmniejszonym

(przy

przyłą czach

0)

0 21) 1

19 Las poniŜej 0 0 0 0

20

Ogród, sad, inspekty,

małe obiekty

szklarniowe,

gospodarcze

poniŜej 0 0 1 0

21

Ogród publiczny,

oznakowany parking,

plac targowy, podwórze,

pracownicze ogródki

działkowe, cmentarz,

zagospodarowany teren

przemysłowy (teren

pracy), teren koszar

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0

2; w

przypadku

linii o

napięciu 60

kV i wyŜszym

nie zaleca się

1

22

a) Ustalona strefadziałania dźwignic lub

urzą dzeńprzeładunkowych

poniŜej zabrania się

0;odległość wg

rozdz. 28

3

odległość wg

rozdz. 28

1

odległość wg

rozdz. 28

b) Nieustalona strefa

działania dźwignic lub

urzą dzeńprzeładunkowych

zabrania się zabrania się zabrania się

23

Budynek, magazyn,

urzą dzenie

technologiczne i stałe

składowisko -

zawierają ce materiaływybuchowe lub ze

strefami zagroŜonymi

wybuchem, stacje

paliw

poniŜej

zabrania się skrzyŜowania; zbliŜenia oraz wyją tkowe moŜliwości

skrzyŜowań według wymagań podanych w rozdziale 25

24

Teren szkód

górniczych i teren, na

którym mogą wystą pićzniekształcenia

naturalne

poniŜej według wymagań podanych w rozdziale 26

25

Poligon wojskowy,

strzelnica, boisko

sportowe

poniŜejskrzyŜowań i zbliŜeń nie zaleca się, obostrzenia w razie

istnieją cej potrzeby

PN-E-05100-1:2000


Strona 43



p

26

Lotnisko, lotnicze

urzą dzenia

radionawigacyjne,

lą dowisko stałe

poniŜejwedług indywidualnych ustaleń z organami państwowego

nadzoru lotniczego

27

Przewody trakcji

elektrycznej (jezdne,

nośne, wzmacniają ce,

zasilają ce)

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 2 1

28Linia

telekomunikacyjna

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji

0 i

zabezpieczyćprzed

przerzutemnapięcia

w przypadku

linii do 60 kV

2 albo 0 i

linię

wykonaćkablem; w

przypadku linii

60 kV i

wyŜszym

12) lub 0 i

wykonaćkablem

1

powyŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji linii do

1 kV, lub 0 i

zabezpieczyć

przedprzerzutem

napięcia

0

zabezpieczyćprzed

przerzutami

napięcia lub

jego skutkami

w przypadku

zetknięcia sięprzewodów

obu linii

zabrania się

0

zabezpieczyćprzed

przerzutami

napięcia lub

jego skutkami

w przypadku

zetknięcia sięprzewodów

obu linii

29

Elektroenergetyczna

linia napowietrzna na

napięcie znamionowe

do 1 kV

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji jednej

z linii

0

w przypadku

linii poniŜej 60

kV 2 lub 0 i

linięwykonać

kablem; w

przypadku linii

60 kV i wyŜej

1

1

powyŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji jednej

z linii

0 2;

nie zaleca się 1

30

Elektroenergetyczna



wyŜsze niŜ 1 kV, lecz

niŜsze niŜ 60 kV

poniŜej2;

nie zaleca się1 1 1

powyŜej

2 lub 0 i

linię wykonaćkablem

1 1 1

PN-E-05100-1:2000


Strona 44



p

31

Elektroenergetyczna



nie niŜsze niŜ 60 kV

poniŜej zabrania się zabrania się 1 1

powyŜej 1 1 1 1

32

Rurocią g naziemny z

materiałami

niebezpiecznymi

poŜarowo w tym takŜe

gazocią g

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 2 1

powyŜej 0 0 0; nie zaleca się

33

Rurocią g naziemny z

innymi materiałami nie

wymienionymi w lp. 32

poniŜej 0 0 0 0

powyŜej 0 0 0 0

34 Kolej linowa naziemnatowarowa

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 2 1;nie zaleca się

35Kolej linowa naziemna

osobowaponiŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 32;

nie zaleca się

36 Kolej linowanapowietrzna towarowa

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 21;

nie zaleca się

powyŜej 0 0 nie zaleca się

37Kolej linowa

napowietrzna osobowa

poniŜej

1 lub 0 i

przewody w

izolacji z

napręŜeniem

zmniejszonym

0 32;

nie zaleca się

powyŜej 0 0 nie zaleca się

PN-E-05100-1:2000


Strona 45



p

Znaki kwalifikacyjne:

0 - obostrzenia nie stosuje się,

1 - stosuje się obostrzenie pierwszego stopnia,

2 - stosuje się obostrzenie drugiego stopnia,

3 - stosuje się obostrzenie trzeciego stopnia,

- obostrzeniu podlega linia wymieniona w górnej rubryce tablicy,

- obostrzeniu podlega linia wymieniona w bocznej rubryce tablicy.1) Zabrania si ę krzy Ŝ owa ć liniami napowietrznymi o napi ęciu 400 kV i nowobudowanymi liniami 220 kV

budynki mieszkalne, szkoły, budynki u Ŝ yteczno ści publicznej itp., w których mog ą przebywa ć stale ludzie; w

przypadku linii o napi ęciu 110 kV i modernizowanych linii 220 kV dopuszcza si ę takie skrzy Ŝ owania.2) W przypadku linii o napi ęciu znamionowym 110 kV i wy Ŝ szym, maj ą cej czasowo pracowa ć przy napi ęciu

ni Ŝ szym ni Ŝ 110 kV, nale Ŝ y skrzy Ŝ owanie wykona ć z obostrzeniem drugiego stopnia, lub w stacjach

ko ńcowych wprowadzi ć zabezpieczenie powoduj ą ce - w razie zwarcia doziemnego - wył ą czenie linii w czasie

takim jaki byłby dla napi ęcia znamionowego, dla którego została zaprojektowana.3) Stopie ń obostrzenia ulega podwy Ŝ szeniu w przypadku drogi o du Ŝ ym nat ęŜ eniu ruchu. Stopie ń obostrzenia

ustala si ę na podstawie uzgodnienia z u Ŝ ytkownikiem obiektu.4) Przewody prz ęsła skrzy Ŝ owania nale Ŝ y zawiesi ć na ła ńcuchach izolatorowych o zwi ększonej pewno ści

mechanicznej, to jest takich jak dla obostrzenia drugiego stopnia.5) Linia o napi ęciu znamionowym 1 kV, wybudowana na odcinku skrzy Ŝ owania według wymaga ń stawianych

linii powy Ŝ ej 1 kV, na odcinku tym podlega obostrzeniu jak linia powy Ŝ ej 1 kV.

13.2 Wykonanie obostrzeńPrzy obostrzeniu linii dodatkowe wymagania dotyczą przewodów, izolatorów, słupów, zawieszenia przewodów i ich

uchwycenia. Szczegółowe wymagania według tablicy 15,

Przewody odgromowe, ekranują ce i inne przewody uziemione, względnie przewody światłowodowe samonośne,

nieprzewodzą ce, podlegają obostrzeniu tylko w zakresie podanym w tablicy 15 lp. 1.

Tablica 15 - Wykonanie obostrzeń

Lp. Elementy linii podlegają ce

Wykonanie obostrzeńŚrodki zwiększają ce bezpieczeństwo linii przy obostrzeniu

pierwszego stopnia drugiego stopnia trzeciego stopnia

1 2 3 4 5

a) jednodrutowe

miedziane lub z

brą zu

dopuszcza się tylko

w liniach o napięciu

do 1 kV przy

rozpiętości a ≤ 45 m

dopuszcza się tylko

robocze uziemienie

w liniach o napięciu

do 1 kV przy

rozpiętości a ≤ 45 m

zabrania się

b) najmniejsze

dozwolone

przekroje lub

nacią gi zrywają ce

według tablicy 6 lub tablicy 7

PN-E-05100-1:2000


Strona 46



p

1 Przewody

c) łą czenie

przewodu w

przęśle lubłą czenie

odgałęzienia od

przewodu w

przęśle

nie zaleca się

nie zaleca się, a dla

przewodów w

przęśle, o

przekrojach

mniejszych niŜ240 mm2 w liniachnowych i 185 mm2

w liniach

remontowanych

oraz na

skrzyŜowaniach linii

kolejowych -

zabrania się1)

d) napręŜenie normalne i

odpowiednio

katastrofalne

według tablicy 8

normalne i

odpowiednio

katastrofalne według

tablicy 8 przy

ograniczeniu przęsłasłupami mocnymi

lub przelotowo-

skrzyŜowaniowymi

(naroŜo-

skrzyŜowaniowymi)2)

lub zmniejszone i

odpowiednio

katastrofalne według

tablicy 8 gdy przęsło

jest ograniczone co

najmniej jednym

słupem

przystosowanym dopracy jako

przelotowy

zmniejszone i

odpowiednio

katastrofalne

według tablicy 8

a) wielkośćizolatorów

stoją cych lub

wiszą cych i liczba

ogniw w jednym

rzędzie łańcucha

izolatorów

wiszą cych

jak dla linii bez obostrzeń

b) zwiększenie

pewności

elektrycznej

a) jeŜeli okucia izolatorów (trzony, wieszaki) są uziemione, to

rezystancja uziemienia słupów na odcinku linii podlegają cym

obostrzeniu oraz kaŜdego słupa są siadują cego z tym odcinkiem

powinna być nie większa niŜ rezystancja uziemienia dalszych

są siednich słupów;

b) jeŜeli okucia izolatorów (trzony, wieszaki) nie są uziemione lub

są przymocowane do poprzeczników wykonanych z materiałów

izolacyjnych (drewna, tworzywa sztucznego), to uziemiać słupów

nie naleŜy, poza przypadkami podanymi w rozporzą dzeniu

ministra przemysłu10)

PN-E-05100-1:2000


Strona 47



p

2Izolatory

liniowe

c) zwiększenie

pewności

mechanicznej

jak dla linii bez

obostrzeńuzyskuje się przez

stosowanie na

słupach przelotowo-

skrzyŜowaniowych i

naroŜno-

skrzyŜowaniowych,na słupach mocnych

ograniczają cych

przęsło z

obostrzeniem, oraz

w przypadku sekcji

ze zmniejszonym

napręŜeniem na

wszystkich słupacj w

obrębie tej sekcji:

a) dodatkowych

izolatorów - w

przypadku

izolatorów stoją cychb) dwu- lub

trójrzędowych

łańcuchów - w

przypadku

izolatorów

wiszą cych

wprowadzają c jeden

rzą d więcej niŜwynika to z

obciąŜenia

mechanicznego.

W przypadku, gdy z

uwagi na obciąŜeniamechaniczne

potrzebny jest

łańcuch trójrzędowy,

zwiększenie ilości

rzędów izolatorów

nie jest wymagane

c) dodatkowych

elementów

izolacyjnych

zabezpieczają cych

przed opadaniem

przewodu - w

przypadkupoprzeczników

izolacyjnych,

ceramicznych lub

kompozytowych

uzyskuje się przez

stosowanie w całej

sekcji odcią gowej

obejmują cej przęsło

skrzyŜowania na

słupach mocnych iprzelotowych

a) dodatkowych

izolatorów - w

przypadku

izolatorów stoją cych

b) dwu- lub

trójrzędowych

łańcuchów - w

przypadku

izolatorów

wiszą cych,

wprowadzają c jeden

rzą d izolatorówwięcej niŜ wynika to

z obciąŜenia

mechanicznego.

W przypadku gdy z

uwagi na obciąŜenie

mechaniczne

potrzebny jest

łańcuch trójrzędowy,

zwiększenie ilości

rzędów izolatorów

nie jest wymagane;

c) dodatkowych

elementówizolacyjnych

zabezpieczają cych

przed opadnięciem

przewodu - w

przypadku

poprzeczników

izolacyjnych,

ceramicznych lub

kompozytowych

PN-E-05100-1:2000


Strona 48



p

3 Słupy

a) drewniane średnica drą gów w czubie nie mniejsza niŜ 15 cm

b) na krańcach

przęsła

skrzyŜowaniowego

jak dla linii bez

obostrzeń

przystosowane do

pracy jako

przelotowo-

skrzyŜowaniowe,naroŜno-

skrzyŜowaniowe,

mocne

mocne a w odcinku

skrzyŜowaniowym

wg 3 c) - przelotowe

lub naroŜne

c) wewną trzodcinka

skrzyŜowaniowego

przelotowe i

naroŜne, gdy w

przewodach

zastosowano

napręŜenie

zmniejszone

przelotowe i naroŜne

d) na odcinku

zbliŜenia jak dla linii bez obostrzeń

4

Zawieszenie

przewodów w

linii z

izolatorami

stoją cymi

a) na słupach

przelotowych

bezpieczne

przelotowe z

przewodem

zabezpieczają cym

przymocowanym do

dodatkowego

izolatora, gdy jest to

w linii o napięciu

wyŜszym niŜ 1 kV, a

przymocowanym do

tego samego

izolatora, na którym

jest zawieszonyprzewód roboczy,

gdy jest to linia do 1

kV

bezpieczne przelotowe z przewodem

zabezpieczają cym przymocowanym do

dodatkowego izolatora

b) na słupach

naroŜnych linii o

napięciu 1 kV

bezpieczne przelotowe z przewodem

zabezpieczają cym przymocowanym do

dodatkowego izolatora lub zawieszenie na

izolatorze odcią gowym szpulowym

dwurowkowym przewodu zabezpieczanego

i zabezpieczają cego

nie występuje

c) na słupach

naroŜnych linii o

napięciu wyŜszymniŜ 1 kV

bezpieczne przelotowe z przewodem zabezpieczają cym

przymocowanym do dodatkowego izolatora

d) na słupach

odporowych,

odporowo-

naroŜnych lub

krańcowych bez

względu na

napięcie linii

jak dla linii bez

obostrzeńbezpieczne odcią gowe z przewodem

zabezpieczają cym zamocowanym

odcią gowo do dodatkowego izolatora

PN-E-05100-1:2000


Strona 49



p

5

Zawieszenie

przewodów w

linii z

łańcuchami

izolatorów

wiszą cych

a) na słupach

przelotowych i

naroŜnych

jak dla linii bez

obostrzeńbezpieczne

przelotowe, w

sekcjach ze

zmniejszonym

napręŜeniem w

przewodach

bezpieczne

przelotowe

b) na słupach

przelotowo-

skrzyŜowaniowych

i naroŜno-

skrzyŜowaniowych

nie występuje bezpieczne

przelotowo-

odcią gowe

nie występuje

c) na słupach

mocnych

jak dla linii bez

obostrzeńbezpieczne odcią gowe

6

Zawieszenie

przewodów w

linii z

poprzecznikami

izolacyjnymi

a) na słupach

przelotowychpoprzeczniki

sztywne

jak dla linii bez

obostrzeń

nie zaleca się

b) na słupach

przelotowych

poprzeczniki

wahliwe

zwiększenie

pewności

mechanicznej

górnego pasa

poprzecznika jak w

łańcuchach

izolatorowych - w

sekcjach ze

zmniejszonym

napręŜeniem wprzewodach

zwiększenie

pewności

mechanicznej

górnego pasa

poprzecznika jak w

łańcuchach

izolatorowych

7Uchwycenie

przewodu

a) przy

zawieszeniu

przelotowym


b) przy

zawieszeniu

przelotowo-

odcią gowym

nie występuje rodzaj wią zania lub

uchwytu naleŜy tak

dobrać, aby

przewód w razie

zerwania się w

przęśle są siednim

mógł się przesunąć

jedynie na odległośćuwarunkowaną dopuszczalną odległością przewodu od

obiektu dla takiego

przypadku

nie występuje

c) przy

zawieszeniu

odcią gowym


PN-E-05100-1:2000


Strona 50



p

1) Dopuszcza si ę w uzasadnionych przypadkach ł ą czenie przewodów w prz ęśle skrzy Ŝ owaniowym, gdy

całkowity przekrój przewodu ł ą czonego w prz ęśle ma co najmniej 240 mm 2 w liniach nowych, za ś 185 mm 2 w

liniach remontowanych - lub jest wi ększy. Nie dotyczy to przewodu odgał ęzienia.

Wytrzymało ść zł ą cza powinna by ć zgodna z wymaganiami normy PN-E-06400:1991 (PN-91/E-06400).

Dopuszczenie ł ą czenia przewodów w prz ęśle skrzy Ŝ owaniowym nie dotyczy skrzy Ŝ owa ń z liniami kolejowymi 2) W przypadku linii elektroenergetycznej o napi ęciu znamionowym wy Ŝ szym ni Ŝ 1 kV, przy skrzy Ŝ owaniu z obostrzeniem drugiego stopnia, gdy napr ęŜ enie w przewodach zastosowano wi ększe od dopuszczalnego

zmniejszonego nale Ŝ y uwzgl ędni ć wymagan ą w odpowiednim rozdziale odległo ść mi ędzy krzy Ŝ owanym

obiektem a przewodem o temperaturze -5 °C i bez sad zi przy zało Ŝ eniu, Ŝ e uległ on zerwaniu w s ą siednim

prz ęśle i przemie ścił si ę na słupie odpowiednio do sposobu zawieszenia.

14 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych między sobą oraz z przewodamitrakcji elektrycznej


Przewody linii o wyŜszym napięciu znamionowym powinny być prowadzone nad przewodami linii o niŜszym napięciuznamionowym, a przewody linii elektroenergetycznej nad przewodami linii telekomunikacyjnej. Dopuszczalne jest

odstępstwo od tego wymagania, jeŜeli jego spełnienie wiąŜe się ze znacznymi trudnościami lub kosztami (np.

przebudowa istnieją cej linii), albo jeŜeli miejscowe warunki umoŜliwiają inne wykonanie (np. poprowadzenie linii

telekomunikacyjnej na stojakach dachowych).

Zabrania się umieszczania linii telekomunikacyjnej nad linią elektroenergetyczną o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV.

Zaleca się aby:

a) ką t między poziomymi rzutami krzyŜują cych się linii zawierał się w granicach 30°- 90°,

b) jeden słup przęsła krzyŜują cego linii z przewodami wyŜej zawieszonymi znajdował się w pobliŜu linii z przewodami

niŜej zawieszonymi.

Oprawy oświetleniowe na słupach linii naleŜy traktować jak trudno dostępne części budynku, według 16.

14.2 Odległości pionowe między przewodami krzyŜują cych się linii

Przewody krzyŜują cych się linii powinny być tak zawieszone, aby odległości pionowe między nimi były nie mniejszeniŜ podane w tablicy 16.

14.3 Odległości poziome między kablem ziemnym linii telekomunikacyjnej a konstrukcją wsporczą linii

elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV, lub od uziomów słupów tych linii powinny

wynosić co najmniej:

a) 50 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracują cych w układzie z bezpośrednio (skutecznie) uziemionym

punktem zerowym, niezaleŜnie od rodzaju zastosowanych konstrukcji wsporczych linii,

b) 5 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracują cych w układzie z izolowanym punktem zerowym lub linii

skompensowanych, mają cych konstrukcje wsporcze stalowe, betonowe lub drewniane uziemione,

c) 0,8 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracują cych w układzie z izolowanym punktem zerowym, linii

skompensowanych, mają cych konstrukcje wsporcze drewniane nieuziemione oraz linii do 1 kV (niezaleŜnie od

rodzaju konstrukcji wsporczych).

JeŜeli zachowanie tych odległości nie jest moŜliwe, to moŜna dopuścić mniejsze odległości pod warunkiemzastosowania niezbędnych środków ochronnych uzgodnionych uprzednio z uŜytkownikami linii telekomunikacyjnych.

Tablica 16 - Odległości pionowe między przewodami krzyŜują cych się linii

Lp. Charakterystyka krzyŜują cych się linii

Odległości pionowe między przewodami

krzyŜują cych się linii w przypadku

warunków

normalnych1)

podskoku

przewodu2)

zerwania

przewodu3)

co najmniej, m

1 2 3 4 5

PN-E-05100-1:2000


Strona 51



p

1 - Linie o napięciu do 1 kV

- Linia elektroenergetyczna o napięciu 1 kV i linia

telekomunikacyjna

1,2 nie określa sięnie określa

się

2 - Linie o napięciu do 1 kV, jeŜeli przewody choć

jednej linii są w przęśle skrzyŜowania w izolacji- Linia elektroenergetyczna o napięciu do 1 kV i

kabel światłowodowy samonośny, nieprzewodzą cy

- Przewody telekomunikacyjne zawieszone na

konstrukcji wsporczej linii elektroenergetycznej do

1 kV i linia telekomunikacyjna


się

3 Linia elektroenergetyczna o napięciu do 1 kV i

przewody trakcji elektrycznej (jezdne, nośne,

wzmacniają ce, zasilają ce)


się

4 - Przewody telekomunikacyjne zawieszone na

konstrukcjach wsporczych linii elektroenergetycznej

o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV i linia

telekomunikacyjna- Kabel światłowodowy samonośny, nieprzewodzą cy

zawieszony na konstrukcjach wsporczych linii

elektroenergetycznej o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV i

linia telekomunikacyjna

1,0 nie określa się nie określasię

5 - Jedna l inia lub obie o napięciu od 1 kV do 110 kV

- Linia elektroenergetyczna o napięciu od 1 kV do

110 kV i przewody trakcji elektrycznej (jezdne,

nośne, wzmacniają ce, zasilają ce)

1,5

6 - Jedna l inia lub obie o napięciu od 1 kV do 110 kV,

gdy przewody linii o wyŜszym napięciu są w izolacji 0,5 0,5

7 - Jedna l inia lub obie o napięciu wyŜszym niŜ110 kV

- Linia elektroenergetyczna o napięciu wyŜszym niŜ110 kV i przewody trakcji elektrycznej (jezdne,

nośne, wzmacniają ce, zasilają ce)

8 Linia elektroenergetyczna o napięciu wyŜszym niŜ1 kV i linia telekomunikacyjna nie określa się 1,54)

9 Linia elektroenergetyczna o napięciu wyŜszym niŜ1 kV i kabel światłowodowy samonośny,

nieprzewodzą cy

nie określa sięnie określa

się

U - napięcie znamionowe tej linii, której napięcie jest wyŜsze, w kilowoltach.1) Przy najwi ększym zwisie normalnym lub w temperaturze -25 °C i przy bezwietrznej pogodzie.2) Przy podskoku najwy Ŝ ej poło Ŝ onego przewodu linii zawieszonej ni Ŝ ej, spowodowanym nagłym opadni ęciem

sadzi katastrofalnej, przy obci ąŜ onym nadal sadzi ą katastrofaln ą najni Ŝ ej poło Ŝ onym przewodzie linii

zawieszonej wy Ŝ ej (amplitud ę podskoku w środku prz ęsła nale Ŝ y obliczy ć wg 9.2).3) Przy zerwaniu si ę w prz ęśle s ą siaduj ą cym z prz ęsłem rozpatrywanym, najni Ŝ ej poło Ŝ onego przewodu linii

górnej, przy sadzi katastrofalnej w temperaturze -5 °C i zało Ŝ eniu, Ŝ e podczas zerwania przewodu sad ź spadła

z przewodów w prz ęśle rozwa Ŝ anym i w prz ęsłach s ą siednich (przypadek ten nale Ŝ y uwzgl ędnia ć tylko wtedy,

gdy przewody s ą zawieszone na izolatorach wisz ą cych z napr ęŜ eniem wi ększym ni Ŝ dopuszczalne napr ęŜ enie

zmniejszone; nie dotyczy prz ęseł skrzy Ŝ owania wykonanych z obostrzeniem pierwszego stopnia).4) Dotyczy linii o napi ęciu ni Ŝ szym ni Ŝ 60 kV.

14.4 Odległości poziome między przewodami i słupami na zbliŜeniu linii

PN-E-05100-1:2000


Strona 52



p

Odległość pozioma między przewodami zbliŜają cych się linii elektroenergetycznych lub elektroenergetycznej i

telekomunikacyjnej powinna być większa niŜ największa (obliczona według 9.2) odległość w środku przęsła między

przewodami kaŜdej z tych linii o:

a) 0,5 m lecz nie mniejsza niŜ 1,2 m - gdy zbliŜają ce się linie są liniami o napięciu do 1 kV,

b) 1 m lecz nie mniejsza niŜ 2,5 m - gdy choć jedna ze zbliŜają cych się linii jest linią o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV.

Ponadto przewody zbliŜają cych się linii, wychylone pod wpływem parcia wiatru (według tablicy 2), nie powinnyzbliŜać się do konstrukcji wsporczych są siedniej linii na odległość - a , mniejszą niŜ obliczona, w metrach, z wzoru:

(9)

w którym:

U - napięcie znamionowe linii, której napięcie jest wyŜsze, w kilowoltach.

JeŜeli zachodzi zbliŜenie między napowietrzną linią elektroenergetyczną o napięciu 110 kV lub wyŜszym a

napowietrzną linią telekomunikacyjną , odległość między słupami lub uziomami słupów obu tych linii powinna

wynosić co najmniej 15 m.

JeŜeli dotrzymanie tej odległości jest niemoŜliwe, to naleŜy wykonać obliczenia oddziaływań niebezpiecznych -

galwanicznych. W przypadku gdy dopuszczalne wielkości oddziaływań będą przekroczone naleŜy zastosowaćodpowiednie środki zabezpieczają ce linię telekomunikacyjną przed szkodliwym oddziaływaniem linii

elektroenergetycznej.

Sposób zabezpieczenia powinien być uzgodniony z uŜytkownikiem linii telekomunikacyjnej.

15 Prowadzenie linii elektrycznych na wspólnych konstrukcjach wsporczych

15.1 Prowadzenie dwóch lub więcej linii elektroenergetycznych na wspólnych konstrukcjach wsporczych


Linia wyŜszego napięcia powinna być zawieszona nad lub obok linii niŜszego napięcia.

Linia o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV zawieszona nad lub obok linii o napięciu do 1 kV powinna mieć obostrzenie

pierwszego stopnia.Nie wymagają obostrzeń zawieszone na wspólnych konstrukcjach wsporczych linie o tym samym napięciu

znamionowym (bez względu na wysokość napięcia).

15.1.2 Odległość między przewodami róŜnych linii powinna być równa co najmniej odległości obliczonej według

tablicy 10, między przewodami tej linii w której odległość ta jest większa.

15.1.3 SkrzyŜowania i zbliŜenia

Na skrzyŜowaniu lub zbliŜeniu z obiektami dla kaŜdej linii prowadzonej na wspólnych konstrukcjach wsporczych

powinien być zachowany taki stopień obostrzenia oraz powinna być zachowana taka najmniejsza odległość jej

przewodów od obiektów, jak dla linii samodzielnej ustawionej w tych samych warunkach terenowych.

15.2 Prowadzenie przewodów telekomunikacyjnych na słupach linii elektroenergetycznej


Zawieszenie przewodów telekomunikacyjnych na słupach linii elektroenergetycznej jest dopuszczalne tylko po

uzgodnieniu z uŜytkownikiem linii elektroenergetycznej.

Przewody linii telekomunikacyjnej powinny być zawieszone poniŜej przewodów energetycznych; zalecenie to nie

dotyczy samonośnych, nieprzewodzą cych kabli światłowodowych.

Na słupach linii elektroenergetycznej o napięciu znamionowym:

a) do 1 kV - moŜna zawieszać przewody telekomunikacyjne, kable telekomunikacyjne samonośne o izolacji i

powłokach z tworzyw termoplastycznych przeznaczone dla potrzeb publicznej sieci telekomunikacyjnej i energetyki,

b) wyŜszym niŜ 1 kV - moŜna zawieszać przewody telekomunikacyjne przeznaczone do celów łą czności między

ośrodkami zarzą dzania, budowy i eksploatacji urzą dzeń energetycznych, jeŜeli oddziaływanie linii

elektroenergetycznej na linię telekomunikacyjną nie przekracza wartości dopuszczalnych według 12.1.

PN-E-05100-1:2000


Strona 53



p

15.2.2 Wykonanie

Zawieszenie przewodów telekomunikacyjnych na słupach linii elektroenergetycznej powinno być zgodne z

wymaganiami dotyczą cymi linii telekomunikacyjnych, z uwzględnieniem wymagań podanych w niniejszej normie.

JeŜeli przewody linii telekomunikacyjnych są zawieszone na słupach linii energetycznej o napięciu do 1 kV, to nie

wymaga się obostrzenia linii energetycznej.

JeŜeli przewody telekomunikacyjne są zawieszone na słupach linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, to linia,elektroenergetyczna powinna mieć obostrzenie pierwszego stopnia; obostrzenie to nie obowią zuje jednak, gdy linia

telekomunikacyjna jest zabezpieczona od przerzutu napięcia w przypadku zetknięcia się przewodów

telekomunikacyjnych z przewodami elektroenergetycznymi.

15.2.3 Odległość między przewodami telekomunikacyjnymi a przewodami elektroenergetycznymi powinna

być równa co najmniej odległości w środku przęsła między przewodami elektroenergetycznymi.

W przypadku kabli światłowodowych samonośnych, nieprzewodzą cych odległość ta powinna być taka, aby przy

temperaturze kabla +10 °C i wietrze, według tablicy 2, nie nastą piło zetknięcie kabla światłowodowego z innymi

przewodami.

15.2.4 SkrzyŜowania i zbliŜenia

15.2.4.1 SkrzyŜowania i zbliŜenia przewodów telekomunikacyjnych zawieszonych na słupach linii o napięciu

do 1 kVPrzewody telekomunikacyjne zawieszone na słupach linii do 1 kV na skrzyŜowaniach z drogami wodnymi

Ŝeglownymi, liniami kolei uŜytku publicznego magistralnymi, pierwszorzędnymi i drugorzędnymi, drogami kołowymi

pierwszego i drugiego rzędu oraz z budynkami mieszkalnymi, budynkami przemysłowymi, składami, spichrzami,

stodołami, stajniami i innymi budynkami powinny być zawieszone z zastosowaniem bezpiecznego zawieszenia co

najmniej przelotowego z przewodem zabezpieczają cym przymocowanym do tego samego izolatora, na którym jest

zawieszony przewód roboczy.

Przewody telekomunikacyjne prowadzone na wspólnych konstrukcjach wsporczych, zawieszone nad przewodami

linii do 1 kV, powinny być zawieszone z zastosowaniem bezpiecznego zawieszenia odcią gowego.

Odległości pionowe przewodów telekomunikacyjnych od skrzyŜowanych obiektów naleŜy stosować zgodnie z

wymaganiami podanymi w poszczególnych rozdziałach. W przypadku braku w odpowiednim rozdziale wymagania

dotyczą cego odległości przewodu telekomunikacyjnego naleŜy stosować odległości wymagane dla przewodów linii

do 1 kV.

W przypadku zbliŜeń naleŜy stosować odległości poziome przewodów telekomunikacyjnych od obiektów jak dla liniio napięciu do 1 kV.

15.2.4.2 SkrzyŜowania i zbliŜenia przewodów telekomunikacyjnych zawieszonych na słupach linii o napięciu

wyŜszym niŜ 1 kV

Przewody linii telekomunikacyjnej zawieszone na słupach linii elektroenergetycznej o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV na

skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z obiektami podlegają obostrzeniu jak linie elektroenergetyczne do 1 kV oraz ich

odległości od obiektów powinny być takie, jak przewodów linii elektroenergetycznych do 1 kV.

16 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z budynkami


Elektroenergetyczną linię napowietrzną na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z budynkami naleŜy tak prowadzić i

wykonać, aby jej zakładanie, istnienie i utrzymanie nie powodowało ani przeszkód, ani trudności w uŜytkowaniu inaleŜytym utrzymaniu budynków.

Zaleca się, aby:

a) przęsło linii znajdują ce się nad budynkiem było jak najkrótsze,

b) nie prowadzić przewodów elektrycznych nad kominami i budynkami z dachami o pokryciu łatwo zapalnym tj.

słomą , drewnem, lub papą ułoŜoną na drewnie,

c) przy skrzyŜowaniach i zbliŜeniach linii elektroenergetycznych o napięciu powyŜej 30 kV do budynków

mieszkalnych, szkół, internatów, szpitali, sanatoriów itp. gdzie stale przebywają ludzie, natęŜenie pola elektrycznego

oraz natęŜenie hałasu od linii nie przekraczały wartości określonych w rozdziale 12.

W przypadku stwierdzenia oddziaływania linii na budynki większego niŜ dopuszczalne, naleŜy stosowaćodpowiednie środki zapobiegawcze według rozdziału 12.

d) nie stawiać słupów linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV w strefach zbliŜeń z budynkami

Zabrania się krzyŜować budynki mieszkalne, szkoły, budynki uŜyteczności publicznej, w których stale mogą

przebywać ludzie, liniami o napięciu znamionowym 400 kV i nowobudowanymi liniami 220 kV.Dopuszcza się krzyŜowanie określonych powyŜej budynków liniami 110 kV i modernizowanymi liniami 220 kV.

PN-E-05100-1:2000


Strona 54



p

Oprawy oświetleniowe na budynkach naleŜy traktować jak trudno dostępne części budynku.

Stopień obostrzenia linii elektroenergetycznej w przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia z budynkami według

tablicy 14 lp. 17 i 18.

16.2 Odległości pionowe przewodów linii elektroenergetycznych od budynków w przypadku skrzyŜowania

przy największym zwisie normalnym powinny być nie mniejsze niŜ podano w tablicy 17.Ponadto w przypadku linii elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV, przy skrzyŜowaniu z

obostrzeniem drugiego stopnia, gdy napręŜenie w przewodach zastosowano większe od dopuszczalnego

zmniejszonego, naleŜy uwzględnić wymaganą odległość między krzyŜowanym budynkiem a przewodem o

temperaturze -5 °C i bez sadzi przy zało Ŝeniu, Ŝe uległ on zerwaniu w są siednim przęśle i przemieścił się na słupie

odpowiednio do sposobu zawieszenia. Odległość ta powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

(10)

(11)

Tablica 17 - Odległości pionowe przewodów linii elektroenergetycznych od budynków przy największym

zwisie normalnym

Lp. Część budynku

Odległość pionowa przy największym zwisie normalnym

Przewód linii o napięciu:

Przewóduziemiony


nieuziemionytelekomu-

nikacyjny1) nieuziemionytelekomu-

nikacyjny1)

co najmniej, m

1 2 3 4 5 6 7

1 Łatwo dostępna częśćbudynku (z wyją tkiem

wymienionych w lp.2)

2,5 1,5 2,0 1,5

2 Podłoga tarasu, balkonu,

galeryjki itp. przeznaczonych

na pobyt ludzi

2,5 2,5 2,5 2,5

3 Trudno dostępna częśćbudynku 1,0 0,75 1,5 1,0

4 Łatwo zapalna część budynkunie określa

sięnie określa

sięnie określa

się

nie

określa

się

5 Trudno zapalna część budynku

(z wyją tkiem wymienionych w

lp.2)

nie określa

sięnie określa

sięnie określa

się

nie

określa

się

PN-E-05100-1:2000


Strona 55



p

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach.1) Przewód telekomunikacyjny metalowy lub kabel światłowodowy samono śny, nieprzewodz ą cy.2) Dodatkowo nale Ŝ y uwzgl ędni ć wymagania punktu 12.3.1.

16.3 ZbliŜenia linii elektroenergetycznych do budynków

16.3.1 Postanowienia ogólne Postanowienia w niniejszym punkcie nie dotyczą zbliŜeń linii elektroenergetycznych z

budynkami i magazynami zawierają cymi materiały wybuchowe lub ze strefami zagroŜonymi wybuchem oraz stacjami

paliw (tablica 14 lp. 23),

16.3.2 Odległość przewodu nieuziemionego linii o napięciu do 1 kV przy największym zwisie normalnym albo w

temperaturze -25 °C i przy bezwietrznej pogodzie po winna wynosić co najmniej:

- 1 m - od kaŜdej trudno dostępnej części budynku, konstrukcji i krawędzi dachu,

- 0,2 m - od trudno dostępnej części budynku, jeŜeli przewód jest zawieszony na wspornikach ściennych, przy

rozpiętości przęsła do 20 m,

- 2,5 m - od łatwo dostępnej części budynku w kierunku pionowym w górę;

- 1,5 m - w kierunku pionowym w dół i poziomym - od ka Ŝdej łatwo dostępnej części budynku (np. parapetu okna,

podłogi balkonu; nie dotyczy dachu nie słuŜą cego za taras); przykład strefy zagroŜenia od przewodu nieuziemionego

w przypadku okna podano na rysunku 5 - linia cią gła.

W miejscach zawieszenia odległość od budynku przewodu i części pod napięciem moŜe być mniejsza niŜ podana

wyŜej, lecz nie mniejsza niŜ według 9.3.

PowyŜszych postanowień nie stosuje się wówczas, gdy zachowana jest odległość pionowa od budynku według 16.2.

PN-E-05100-1:2000


Strona 56



p

Rysunek 5 - Strefy zagroŜenia od przewodu linii o napięciu do 1 kV

16.3.3 Odległość pozioma przewodu nieuziemionego linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV od budynków

W przypadku zbliŜenia linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV do budynku naleŜy zachować bezpieczną odległośćpoziomą . Odległość ta:

a) przy bezwietrznej pogodzie powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

(12)

(13)

b) przy wietrze - według tablicy 2 - oraz zwisie przewodu w temperaturze +40 °C powinna wynosi ć, w metrach, co

najmniej:

(14)

Odległość ta moŜe być określona w przestrzeni a nie w poziomie, jeŜeli przy zwisie w temperaturze +40 °C

odległość pionowa od budynku jest większa niŜ 0.

b - odległość między przewodami linii elektroenergetycznej obliczona według 9.2, w metrach,

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach.

16.3.4 Odległość przewodu uziemionego linii elektroenergetycznej od budynku przy największym zwisie

normalnym albo w temperaturze - 25 °C i przy bezwie trznej pogodzie powinna wynosić co najmniej:

- 0,75 m - od kaŜdej trudno dostępnej części budynku,

- 0,75 m - od krawędzi dachu nie słuŜą cego za taras, jeŜeli na odcinku zbliŜenia przewód znajduje się na poziomie

wyŜszym niŜ ta krawędź,

- 0,2 m - od trudno dostępnej części budynku, jeŜeli przewód jest zawieszony na wspornikach ściennych przyrozpiętości przęsła do 20 m,

- 2,25 m - od łatwo dostępnej części budynku w kierunku pionowym w górę,

- 1,25 m - w kierunku pionowym w dół i poziomym od kaŜdej łatwo dostępnej części budynku (np. parapetu okna,

podłogi balkonu), z wyją tkiem dachu nie słuŜą cego za taras (przykład strefy zagroŜenia na rysunku 5).

Odległość między przewodem uziemionym a budynkiem w miejscu zawieszenia przewodu według tablicy 12 lp. 4.

16.3.5 Odległość części pod napięciem od budynku w miejscu zawieszenia przewodu powinna spełniaćwymagania według 16.4.

16.4 Wprowadzenie do budynku przewodów linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV


Zaleca się:

PN-E-05100-1:2000


Strona 57



p

a) w przyłą czach stosować przewody w izolacji;

b) przyłą czowe przewody gołe zawieszać na izolatorach osadzonych na wsporniku ściennym, a jeŜeli wysokośćbudynku na to nie pozwala - na stojaku dachowym; przyłą czowe przewody w izolacji zawieszać na haku lub

wsporniku ściennym, a jeŜeli wysokość budynku na to nie pozwala na stojaku dachowym;

c) w przypadku zastosowania przewodów gołych, zawiesić przewody przyłą cza tak, aby ką t między przewodami

przyłą cza prowadzonymi od słupa linii elektroenergetycznej do budynku a licem budynku był nie mniejszy niŜ 30°,przewody przyłą cza w izolacji zawieszać tak, aby ten ką t nie był mniejszy niŜ 20°.

Stojak ponaddachowy naleŜy tak ustawić, aby odcinek przewodów zawieszonych nad budynkiem był jak najkrótszy.

Zabrania się zawieszać przewody przyłą cza nad kominem.

16.4.2 Odległość przewodów przyłą cza od budynku

Odległość pionowa przewodu przyłą cza zawieszonego nad dachem, np. przymocowanego do izolatora osadzonego

na stojaku ściennym lub ponaddachowym, przy największym zwisie normalnym powinna wynosić co najmniej:

- 1,0 m - od dachu o pokryciu z materiałów łatwo zapalnych,

- 0,5 m - od trudno dostępnego dachu o pokryciu innym niŜ łatwo zapalne,

- 2,5 m - od łatwo dostępnego dachu nie słuŜą cego za taras oraz od podłogi dachu słuŜą cego za taras.

Odległość od budynku przewodów przyłą cza zawieszonych na izolatorach osadzonych na trzonie przymocowanym

do ściany lub osadzonym na wsporniku ściennym - według tablicy 18.

16.5 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od reklam świetlnych powinna spełniać wymagania

podane niŜej.

a) Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od budynków wyposaŜonych w reklamy świetlne naleŜy ustalać jak dla przewodu nieuziemionego według tablicy 17 oraz według 16.2 i 16.3.

b) Odległość przewodów linii elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV oraz przewodów uziemionych tych linii przy

największym zwisie normalnym i bezwietrznej pogodzie, mierzona w dowolnym kierunku powinna wynosić co

najmniej:

- 1,5 m - od metalowych konstrukcji wsporczych rur jarzeniowych z elektrodami w osłonach metalowych oraz od

przewodów w izolacji o powłoce metalowej zasilają cych rury,

- 2,5 m - od rur jarzeniowych z elektrodami nieosłoniętymi umieszczonych bezpośrednio na elewacji budynku oraz

od przewodów gołych łą czą cych poszczególne elementy reklam jarzeniowych.

c) Odległość przewodów nie uziemionych linii o napięciu powyŜej 1 kV od rur jarzeniowych, elektrod, przewodów

łą czą cych elementy reklam jarzeniowych oraz od konstrukcji wsporczych tych reklam powinna:

- wynosić przy bezwietrznej pogodzie i zwisie normalnym przewodu, w metrach, co najmniej wielkość wyliczoną ze

wzoru (13), w punkcie 16.3.3,

- wynosić przy wietrze według tablicy 2 i zwisie przewodu w temperaturze +40 °C, w metrach, co najmniej wielko śćwyliczoną ze wzoru (14) w punkcie 16.3.3.

W przypadku przewodów uziemionych tych linii we wzorach (13) i (14) moŜna pominąć wyraŜenie .

Tablica 18 - Odległość od budynku przewodów przyłą cza zawieszonych na stojaku ponaddachowym lub

wsporniku ściennym

PN-E-05100-1:2000


Strona 58



p

Lp. Elementy budynku

Odległość przewodów przyłą cza od budynku

Przewód przyłą cza:

nieuziemiony uziemiony

co najmniej, m

1 2 3 4

1 Otwór okienny lub drzwiowy, balkon, taras,

galeryjka, krawędź dachu

w dowolnym kierunku

0,75 0,5

2 Komin w kierunku poziomym

1,5

3 Podłoga balkonu, tarasu itp., w przypadku

gdy odległość pozioma jest mniejsza niŜ 1 m

w kierunku pionowym

2,5

w dowolnym kierunku

2,5

17 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z mostami, wiaduktami,tamami, groblami i podobnymi budowlami


Linie elektroenergetyczne na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z mostami, wiaduktami, zaporami, tamami, groblami i

podobnymi budowlami oraz przy zawieszeniu wzdłuŜ tych budowli naleŜy wykonywać zgodnie z przepisami

dotyczą cymi szlaków komunikacyjnych, którym słuŜą te budowie to jest dróg kołowych lub torów kolejowych.

Istnienie i utrzymywanie linii nie powinno powodować przeszkód w eksploatacji tych budowli oraz znajdują cych sięna nich urzą dzeń.

Wykorzystanie konstrukcji mostu, wiaduktu i podobnych obiektów do zamocowania na nich konstrukcji wsporczych

linii elektroenergetycznej moŜe następować w wyją tkowych przypadkach za zgodą właściciela takiej budowli oraz

urzą dzeń znajdują cych się na niej. W przypadku dróg wymagana jest zgoda Generalnego Dyrektora DrógPublicznych.

Konstrukcje mostu, wiaduktu i podobnych obiektów, wykorzystane do zamocowania na nich konstrukcji wsporczych

linii elektroenergetycznej, powinny być wytrzymałe na dodatkowe obciąŜenie siłami wywołanymi przez linięelektroenergetyczna, a stalowe części mostu stalowego lub betonowego powinny być uziemione.

Sposób prowadzenia linii elektroenergetycznej, odległość przewodów od urzą dzeń wodnych i stopień obostrzenia

linii naleŜy ustalać uwzględniają c charakter urzą dzenia, np. jeśli zapora jest równocześnie częścią drogi publicznej,

naleŜy zastosować wymagania normy według rozdziału 19 (skrzyŜowania z drogami), jeśli jej budowa jest zbliŜona

do budowy mostu - wymagania według rozdziału 17, a jeŜeli linia przechodzi wzdłuŜ grobli nie przeznaczonej do

celów komunikacyjnych naleŜy linię prowadzić z zachowaniem odległości według 9.1.

Przy skrzyŜowaniach i zbliŜeniach do wałów powodziowych, krawędzie fundamentów słupów powinny znajdować sięw odległości co najmniej 50 m od stopy wału; dopuszcza się odległość mniejszą po uzgodnieniu z władzami

administracji wodnej.

JeŜeli urzą dzenia wodne mają zasuwy, dźwigi i podobne części ruchome, których uruchomienie i poruszaniemogłoby spowodować niebezpieczne zbliŜenie tych części do przewodów linii elektroenergetycznej, wysokośćzawieszenia przewodów linii naleŜy projektować uwzględniają c gabaryt części ruchomych i stosują c w odniesieniu

do niego odległości wymagane według rozdziału 28.

17.2 SkrzyŜowania

17.2.1 Wykonanie skrzyŜowańSkrzyŜowania z mostami, wiaduktami i podobnymi budowlami zaleca się tak wykonać, aby odcinek przęsła

krzyŜują cego obiekt był moŜliwie najkrótszy i aby jeden słup przęsła skrzyŜowania znajdował się w pobliŜu budowli.

Przy skrzyŜowaniu górą , tj. przejściu linii nad budowlą , naleŜy zastosować taki stopień obostrzenia, jak w przypadku

skrzyŜowania drogi komunikacyjnej prowadzonej po tej budowli.

Przy skrzyŜowaniu dołem, tj. przejściu linii pod budowlą (np. pod przęsłem wiaduktu), obostrzenie jest konieczne

tylko wówczas, gdy linia krzyŜuje równocześnie inny obiekt znajdują cy się pod tą budowlą , lub gdy występuje

PN-E-05100-1:2000


Strona 59



p

zbliŜenie linii z innym obiektem. Stopień obostrzenia ustala się według zasad obowią zują cych dla skrzyŜowania lub

zbliŜenia linii z tym obiektem.

Zabrania się prowadzenia pod wiaduktami, mostami itp. linii elektroenergetycznych o napięciu znamionowym 60 kV i

wyŜszym.

W przypadku przejścia pod budowlą linii o napięciu niŜszym niŜ 60 kV, przewody linii naleŜy zabezpieczyć przed

przedmiotami mogą cymi opaść z budowli oraz przed spływają cymi strugami cieczy; zaleca się stosować okapnikimocowane do budowli nad przewodami linii elektroenergetycznej.

17.2.2 Odległość przewodów od mostu, wiaduktu i podobnych budowli przy przejściu nad tą budowlą naleŜy

ustalać tak jak w przypadku krzyŜowania drogi komunikacyjnej (np. drogi kołowej, kolei) prowadzonej po tej budowli,

a ponadto jeŜeli budowla w miejscu skrzyŜowania ma wieŜyczki, arkady itp., naleŜy uwzględnić ewentualne

zwiększenie odległości, ustalają c ją tak jak w przypadku skrzyŜowania linii z budynkami według rozdziału 16.

JeŜeli krzyŜowana budowla ma u góry dźwigary, pasy mostowe, wiatrownice itp., odległość przewodu od tych

konstrukcji naleŜy ustalać według 17.3.

17.2.3 Odległość przewodów od mostu, wiaduktu i podobnych budowli przy przejściu linii pod tą budowlą 17.2.3.1 Odległość od mostu, wiaduktu i podobnych budowli przewodu nieuziemionego l inii w temperaturze -25 °C i

przy bezwietrznej pogodzie powinna spełniać wymagania według tablicy 19.

Tablica 19 - Odległość przewodu nieuziemionego linii od mostu, wiaduktu i podobnych budowli, przy

przejściu linii pod tą budowlą

Lp. Część budowli

Odległość przewodu nieuziemionego od budowli

Przewody nieuziemione zawieszone na:

budowli jako konstrukcji wsporczej

innej konstrukcji wsporczej linii o napięciu


co najmniej, m

1 2 3 4 5

1 Trudno dostępna

część budowli

w kierunku pionowym wg 9.3, w

kierunku poziomym wartości wg 9.3

oraz największe wychylenie przewodu

wskutek parcia wiatru jeŜeli przewód

jest wystawiony na jego działanie

przy rozpiętości

przęsła do 20 m

0,2

lecz nie mniej niŜ1 m

przy rozpiętości

przęsła większej niŜ20 m

1,0

2 Łatwo dostępna

część budowli

w kierunku pionowym wg 16.3, w

kierunku poziomym wartość wg 9.3

oraz największe wychylenie przewodu

wskutek parcia wiatru jeŜeli przewód jest wystawiony na jego działanie,

lecz nie mniej niŜ wg 16.31)

wg 16.31)

lecz nie mniej niŜ2 m1)

b - odległość obliczeniowa między przewodami linii elektroenergetycznej, według 9.2.1, w metrach.

U - napięcie znamionowe linii, w kilowoltach.1) W przypadku niemo Ŝ no ści dotrzymania tych odległo ści, łatwo dost ępne cz ęści budowli powinny by ć

odgrodzone od przewodów dostatecznie g ęst ą krat ą lub siatk ą wysoko ści 1,5 m albo w inny pewny sposób

powinien by ć uniemo Ŝ liwiony dost ęp do przewodów.

17.3 Przejścia linii elektroenergetycznych wzdłuŜ mostów, wiaduktów i podobnych budowli

17.3.1 Wykonanie

PN-E-05100-1:2000


Strona 60



p

Przewody linii prowadzonej wzdłuŜ mostu, wiaduktu i podobnej budowli, zaleŜnie od konstrukcji budowli, mogą byćumieszczone na zewną trz (z boku lub powyŜej) albo wewną trz obrysu.

Zaleca się, aby słup ustawiony najbliŜej mostu był słupem mocnym.

W przypadku mostu zwodzonego, konstrukcja wsporcza linii elektroenergetycznej znajdują ca się najbliŜej

zwodzonej części mostu powinna być odporowa.

Przęsła linii przechodzą cej wzdłuŜ wiaduktu, mostu i podobnych budowli powinny mieć taki stopień obostrzenia, jakw przypadku skrzyŜowania z drogą komunikacyjną prowadzoną po tej budowli.

W przypadku gdy linia elektroenergetyczna znajduje się obok mostu, a przęsło linii krzyŜuje się z drogą wodną ,stopień obostrzenia przęsła krzyŜują cego nie powinien być mniejszy niŜ w przypadku krzyŜowania się linii z tą drogą wodną .

17.3.2 Odległość przewodu od mostu, wiaduktu i podobnych budowli

Odległość przewodu od jezdni lub chodnika drogi kołowej, główki szyny kolei, przewodów trakcji elektrycznej i

podobnych części drogi komunikacyjnej prowadzonej wzdłuŜ budowli naleŜy tak ustalać jak dla skrzyŜowań z tymi

obiektami.

Odległość przewodu od dźwigarów, górnych pasów mostowych, wiatrownic, wieŜyczek, arkad, barier i podobnych

części konstrukcyjnych budowli naleŜy ustalać tak jak w przypadku skrzyŜowań lub zbliŜeń z budynkami, według

rozdziału 16 (naleŜy brać pod uwagę łatwą lub trudną dostępność części konstrukcyjnych budowli).Dopuszcza się odległości o 1 m mniejsze niŜ w 16.2 dla skrzyŜowań lub 16.3.3a) dla zbliŜeń w przypadku

przewodów uziemionych.

17.3.3 Odległość przewodu od wody w przypadku prowadzenia linii elektrycznej obok mostu (wzdłuŜ mostu)

naleŜy tak ustalać, jak w przypadku krzyŜowania linii z drogą wodną według rozdziału 22.

Dopuszcza się zmniejszenie odległości pionowej przewodu (przy największym zwisie normalnym) od wody do

odległości wynikają cej z gabarytu mostu od wody powiększonego o:

(15)

U - napięcie znamionowe linii, w kilowoltach

17.4 ZbliŜenia

W przypadku zbliŜenia z wiaduktem, mostem i podobną budowlą linię elektroenergetyczną naleŜy wykonać z takim

obostrzeniem, jak w przypadku zbliŜenia linii z budynkiem z drogą kołową itp., to jest wynikają cym z tablicy 14.

18 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z rurocią gami


Linię elektroenergetyczną naleŜy tak prowadzić na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z rurocią gami, aby jej istnienie nie

powodowało przeszkód w eksploatacji rurocią gu.

W przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia linii elektroenergetycznej z:- rurocią gami naziemnymi - naleŜy zastosować stopień obostrzenia linii według tablicy 14 lp. 32 lub 33,

- rurocią gami podziemnymi - nie naleŜy stosować obostrzenia linii.

Zaleca się, aby ką t między rzutami prostopadłymi na płaszczyznę poziomą linii i rurocią gu naziemnego zawierał sięmiędzy 90°a 30°

Zabrania się krzyŜowania studzienek kontrolnych i włazów do rurocią gów przenoszą cych czynnik wybuchowy lub

materiał niebezpieczny poŜarowo, a w przypadku zbliŜeń, linię elektroenergetyczną naleŜy wykonać z obostrzeniem

trzeciego stopnia.

18.2 SkrzyŜowania linii elektroenergetycznych z rurocią gami naziemnymi

18.2.1 Odległość pozioma słupów linii elektroenergetycznych od rurocią gu z materiałem wybuchowym lub

łatwo zapalnym

Odległość pozioma słupa przelotowego linii elektroenergetycznej od krzyŜowanego rurocią gu z materiałem

PN-E-05100-1:2000


Strona 61



p

wybuchowym lub łatwo zapalnym powinna być nie mniejsza niŜ wysokość słupa. W przypadku niemoŜności

spełnienia tego warunku naleŜy zastosować słup mocny.

18.2.2 Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznej od rurocią gu naziemnego i konstrukcji

wsporczych rurocią gu powinna spełniać wymagania podane niŜej:

a) Przy największym zwisie normalnym, gdy linia przechodzi nad rurocią giem albo przy zwisie przewodu otemperaturze -25 °C, gdy linia przechodzi pod ruroc ią giem, odległość przewodów linii elektroenergetycznych od

rurocią gu naziemnego i konstrukcji wsporczych rurocią gu - według tablicy 20,

b) W przypadku linii elektroenergetycznych o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, odległość przewodów linii od rurocią gu i

konstrukcji wsporczych rurocią gu, przy obciąŜeniu sadzią katastrofalną najniŜej zawieszonego przewodu linii oraz w

warunkach według tablicy 16 odsyłacz3) powinna wynosić; w metrach, co najmniej:

(16)

- w przypadku rurocią gu z materiałem niepalnym,

(17)

- w przypadku rurocią gu z materiałem wybuchowym lub łatwo zapalnym.

18.3 ZbliŜenia linii elektroenergetycznych do rurocią gów naziemnych

W przypadku zbliŜenia lub równoległego prowadzenia linii elektroenergetycznej względem rurocią gu, odległośćprzewodu od rurocią gu powinna spełniać wymagania podane niŜej:

a) Odległość przewodów linii elektroenergetycznej od rurocią gu z materiałem wybuchowym lub z materiałem

niebezpiecznym poŜarowo powinna być nie mniejsza niŜ wysokość słupa.

Tablica 20 - Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznych od rurocią gu naziemnego i

konstrukcji wsporczych rurocią gu, przy przejściu linii nad rurocią giem jak i pod rurocią giem

Lp. Przewód

Odległość pionowa przewodów

Linia elektroenergetyczna o napięciu


co najmniej, m

1 2 3 4

1 Nieuziemiony3,0

2 Uziemiony2,0

3 Telekomunikacyjny

U - napięcie znamioniowe linii, w kilowoltach.

b) Odległość pozioma przewodów nieuziemionych i uziemionych linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV od

rurocią gu naziemnego z materiałem niepalnym i od jego konstrukcji wsporczych powinna wynosić co najmniej 1,5 m

c) Odległość pozioma przewodów linii elektroenergetycznej o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV od rurocią gu naziemnego i

konstrukcji wsporczych rurocią gu z materiałem niepalnym powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

PN-E-05100-1:2000


Strona 62



p

(18)

- oraz pod wpływem parcia wiatru według tablicy 2 i przy zwisie w temperaturze +10 °C

(19)

b - odległość (wg 9.2.1) między przewodami linii elektroenergetycznej, w metrach,


18.4 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z rurocią gami podziemnymi

W przypadku skrzyŜowania linii elektroenergetycznej z gazocią giem, wymagania określa PN-M-34501:1991 (PN-

91/M-34501).

W przypadku zbliŜenia linii elektroenergetycznej do gazocią gu lub do stacji gazowej, odległości minimalne są określone w odpowiednich przepisach11).

W przypadku skrzyŜowań lub zbliŜeń linii elektroenergetycznej do ropocią gu, naleŜy stosować wytyczneodpowiednich przedsiębiorstw eksploatacji rurocią gów naftowych.

W odniesieniu do rurocią gów, przesyłają cych materiały palne, inne niŜ niebezpieczne poŜarowo, zaleca sięzachowanie warunków skrzyŜowań i zbliŜeń jak dla gazocią gów.

Nie określa się odległości linii elektroenergetycznej od rurocią gu prowadzą cego materiały niepalne. W przypadku

skrzyŜowania lub zbliŜenia stosuje się przepisy dotyczą ce budowy rurocią gu, o ile takie istnieją .

19 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z drogami kołowymi


Linię elektroenergetyczną na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z drogami kołowymi naleŜy tak prowadzić i wykonać, aby

nie powodowała przeszkód lub trudności w ruchu kołowym i pieszym oraz w naleŜytym utrzymaniu dróg12).

W przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia z drogą kołową w linii elektroenergetycznej naleŜy zastosować obostrzeniawedług tablicy 14 lp. od 2 do 6.

Słupy linii elektroenergetycznych naleŜy ustawiać poza pasem drogowym zachowują c co najmniej 5,0 m odległośćmiędzy częścią przyziemną słupa a granicą pasa drogowego.

Odstą pienie od powyŜszego wymagania moŜe nastą pić w szczególnie uzasadnionych przypadkach po uzgodnieniu

z właściwym zarzą dem dróg i uzyskaniu zezwolenia od Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych na warunkach

podanych w zezwoleniu.

Za szczególnie uzasadnione przypadki uwaŜa się:

- tereny zalewowe,

- tereny górskie i zalesione,

- tereny zabudowane.

JeŜeli słupy linii są ustawiane w obrębie pasa drogowego, powinny być ustawione poza koroną drogi, a w miaręmoŜliwości poza ścieŜkami dla pieszych i rowerzystów.

Zaleca się:- aby przęsła skrzyŜowań z obostrzeniem trzeciego stopnia ograniczać słupami mocnymi,

- tak prowadzić linię elektroenergetyczną ; aby ką t skrzyŜowania linii z drogą był nie mniejszy niŜ 30°,

- w obrębie miast budowanie linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV w specjalnie do tego celu wydzielonych pasach

zieleni.

Przy skrzyŜowaniach linii 400 kV z publicznymi drogami krajowymi, wojewódzkimi, gminnymi oraz lokalnymi

miejskimi naleŜy ustawić znaki zakazu zatrzymywania się. Znaki powinny być ustawione na poboczu drogi w

odległości 20 m od skrajnego przewodu linii po uzgodnieniu z władzami administracji drogowej i po uzyskaniu

odpowiedniego zezwolenia zarzą du drogi, według warunków podanych w tym zezwoleniu.

19.2 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od powierzchni dróg w przypadku skrzyŜowania linii

z drogą

19.2.1 Odległość pionowa od powierzchni drogi przewodów linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV

PN-E-05100-1:2000


Strona 63



p

przy największym zwisie normalnym powinna spełniać wymagania według tablicy 21.

19.2.2 Odległość pionowa od powierzchni drogi przewodów linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV powinna

spełniać wymagania według tablicy 22.

Tablica 21 - Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV od powierzchni

drogi

Lp. Rodzaj przewodu

Odległość pionowa przewodów linii o napięciu do 1 kV przy

największym zwisie normalnym od drogi:

krajowej,

wojewódzkiej,

gminnej, lokalnej

miejskiej zakładowej

wewnętrznej

po której nie

przewiduje się ruchu

pojazdów, np. aleja

dla pieszych

co najmniej, m

1 2 3 4 5

1Przewód nieuziemiony linii o

napięciu do 1 kV6,0 5,0 4,0

2Przewód uziemiony, przewód

telekomunikacyjny5,5 4,5 3,5

Tablica 22 - Odległość pionowa przewodów linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV od powierzchni drogi

Lp.Rodzaj drogi

kołowej

Odległość pionowa przy największym zwisie od drogi

Przewód linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV

nieuziemiony uziemiony

przewód

telekomunikacyjny,

kabel

światłowodowy

samonośny

nieprzewodzą cy

przy

największym

zwisie

normalnym

przy zwisie

katastrofalnym

przy

zerwaniu

przewodu w

są siednim

przęśle

przy

największym

zwisie

normalnym

przy zwisie

katastrofalnym

1 2 3 4 5 6 7

PN-E-05100-1:2000


Strona 64



p

1 Dworzec

autobusowy,

oznaczony parking nie dotyczy

5,5 5,0

2 Droga krajowa

3 Droga wojewódzka

4 Droga gminna,

droga lokalna

miejska

nie dotyczy5 Droga zakładowa,

droga wewnętrzna

4,5 4,06 Droga polna


19.3 Odległość pozioma przewodów roboczych od krawędzi drogi przy zbliŜeniu

Nie uwzględnia się skrzyŜowania linii z drogą gdy odległość pozioma przewodów roboczych od krawędzi korony

drogi wynosi, w metrach, co najmniej:

(20)

gdzie:

b - odległość (wg 9.2.1) między przewodami w środku przęsła zbliŜenia, w metrach,U - napięcie znamionowe linii, w kilowoltach.

20 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetyczych z kolejami uŜytku publicznego


W przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia z kolejami uŜytku publicznego, linie elektroenergetyczne naleŜy tak

prowadzić i wykonać, aby nie naruszały skrajni dróg kolejowych, nie zasłaniały sygnałów kolejowych, nie

powodowały zakłóceń w sygnalizacji i nie zmniejszały widoczności torów oraz aby ich zakładanie, istnienie i

utrzymanie nie powodowało przeszkód w ruchu kolejowym oraz utrzymaniu i obsłudze urzą dzeń kolejowych.

W przypadku skrzyŜowań lub zbliŜeń z kolejami obowią zuje stopień obostrzenia linii elektroenergetycznych - według

tablicy 14 lp. od 12 do 15 lub lp. 27 - w przypadku trakcji elektrycznej 13).

Warunki wykonania skrzyŜowania i ustawienia konstrukcji wsporczych naleŜy uzgodnić z właścicielem szlakukolejowego.

Zabrania się:

a) krzyŜować liniami o napięciu 220 kV i wyŜszym semafory i zapory drogowe,

b) wykorzystywać szyny lub inne urzą dzenia kolejowe jako uziemienia.

Zaleca się:

a) nie krzyŜować liniami elektroenergetycznymi o napięciu znamionowym 220 kV i wyŜszym stacji i przystanków

kolejowych oraz zachować między nimi co najmniej 100 m odległość poziomą ,b) stosować jak najmniejszą liczbę przęseł i ograniczać przęsła skrzyŜowania słupami, przejmują cymi nacią gprzewodów (np. odporowymi), w przypadku skrzyŜowania linii elektroenergetycznej z linią kolejową : znaczenia

ogólnego, magistralą , pierwszorzędnego znaczenia lub linią mniejszego znaczenia lecz z trakcją elektryczną ,c) aby jeden słup przęsła krzyŜują cego linii elektroenergetycznej znajdował się w pobliŜu trakcji kolejowej nie

zelektryfikowanej lub elektrycznej,

d) w przypadku skrzyŜowania, aby ką t między linią elektroenergetyczną a kolejową znaczenia ogólnegopierwszorzędną lub trakcji elektrycznej zawierał się między 60° a 90°, za ś między linią elektroenergetyczną i

PN-E-05100-1:2000


Strona 65



p

pozostałymi liniami kolejowymi między 45°a 90°.

Zalecenia te nie dotyczą przebudowy istnieją cych modernizowanych linii elektroenergetycznych, gdy modernizacja

nie obejmuje wymiany słupów przy skrzyŜowaniu.

Dopuszcza się, po uzgodnieniu z władzami PKP ustawiać między torami słupy linii elektroenergetycznych w

przypadku krzyŜowania stacji kolejowych i duŜej liczby torów.

W przypadku prowadzenia linii elektroenergetycznych po mostach kolejowych stosuje się postanowieniarozdziału 17.

20.2 Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznych od linii kolejowych uŜytku publicznego

Odległość pionowa od główki szyny linii kolejowej:

- przewodów nieuziemionych linii o napięciu znamionowym do 1 kV,

- przewodów uziemionych (linii wszystkich napięć),

- przewodów linii telekomunikacyjnych zawieszonych na słupach linii elektroenergetycznych,

przy największym zwisie normalnym powinna wynosić co najmniej 6 m.

Odległość pionowa od główki szyny linii kolejowej przewodów nieuziemionych linii, o napięciu znamionowym

wyŜszym niŜ 1 kV, przy największym zwisie normalnym powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

(21)


Ponadto odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznych od główki szyny:

- kaŜdej kolei, przy obciąŜeniu sadzią katastrofalną najniŜej zawieszonego przewodu linii elektroenergetycznej,

- kolei znaczenia ogólnego drugorzędnej lub miejskiej, w warunkach według tablicy 16 odsyłacz3), powinna wynosić,

w metrach, co najmniej:

(22)

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach.Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od przewodów trakcji elektrycznej (ślizgowych, nośnych,

wzmacniają cych, zasilają cych) - według rozdziału 14.

20.3 Odległość pozioma przewodów linii elektroenergetycznych od linii kolejowych uŜytku publicznego w

przypadku zbliŜenia

Odległość pozioma skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej od osi skrajnego toru kolejowego, przy

bezwietrznej pogodzie, powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

5 - w przypadku linii do 1 kV; odległość ta moŜe być zmniejszona do 3 m w razie występowania szczególnych

trudności w prowadzeniu linii,

- w przypadku linii o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV

Ponadto w przypadku linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, przy zwisie przewodu w temperaturze +10 °C or az wietrze

według tablicy 2 odległość przewodów linii elektroenergetycznej od kolejowej skrajni budowlanej powinna wynosić, w

metrach, co najmniej:

(23)


21 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z kolejami linowymi

PN-E-05100-1:2000


Strona 66



p


Linię elektroenergetyczną napowietrzną , w przypadkach skrzyŜowania lub zbliŜenia z koleją linową , naleŜy tak

prowadzić, aby nie powodowała przeszkód ani trudności w uŜytkowaniu i utrzymaniu kolei linowych.

Stopień obostrzenia linii elektroenergetycznej - w przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia z koleją linową - według

tablicy 14 lp. od 34 do 37.

Metalowe części konstrukcyjne kolei linowych, jak liny nośne, napędowe, napędy, mosty, galeryjki, podpory, siatkiochronne itp., powinny być uziemione w miejscach skrzyŜowania lub zbliŜenia z linią elektroenergetyczną .Zaleca sięa) w przypadku prowadzenia linii elektroenergetycznej nad koleją linową naziemną lub napowietrzną , aby jeden słup

linii elektroenergetycznej znajdował się w pobliŜu kolei lub najlepiej w pobliŜu jej wspornika,

b) w przypadku skrzyŜowania aby ką t między linią elektroenergetyczną a koleją linową był zbliŜony do ką ta prostego.

Nie zaleca się:

a) prowadzić linii elektroenergetycznej pod koleją linową napowietrzną ; w przypadku konieczności wykonania

takiego skrzyŜowania lub zbliŜenia naleŜy między koleją linową a linią elektroenergetyczną przewidzieć urzą dzenia

(np. pomosty lub siatki ochronne) umoŜliwiają ce wymianę lin nośnych lub napędowych kolei oraz chronią ce linie

elektroenergetyczne przed przedmiotami wyrzucanymi z wagonów kolei,

b) zawieszać przewodów linii elektroenergetycznej nad wspornikami lub innymi budowlami kolei linowej.

21.2 Odległość przewodów linii elektroenergetycznej od kolei linowej naziemnej powinna spełniać wymaganiarozdziału 20.

21.3 Odległość przewodów linii elektroenergetycznej od kolei linowej napowietrznej

Odległość pionowa przewodów linii elektroenergetycznej od:

a) lin kolei linowej, w przypadku zawieszenia ich nad koleją , naleŜy tak ustalać, jak w przypadku skrzyŜowania

dwóch linii elektroenergetycznych według rozdziału 14; liny kolei linowej naleŜy traktować jak przewody linii

elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyŜszym niŜ 1 kV,

b) budowli kolei linowej, np. wsporników, siatek ochronnych, pomostów,

- jeŜeli znajdują się pod lub obok linii elektroenergetycznej, naleŜy tak ustalać, jak w przypadku skrzyŜowania linii

elektroenergetycznej z budynkami według rozdziału 16,

- jeŜeli znajdują się nad linią , naleŜy tak ustalać, jak w przypadku skrzyŜowania linii elektroenergetycznej z mostami,

wiaduktami i podobnymi budowlami według rozdziału 17.

21.4 ZbliŜenia

Prowadzą c linię w zbliŜeniu do kolei linowej naleŜy zachować odległość poziomą przewodów linii

elektroenergetycznej od najbliŜszej liny nośnej kolei linowej, w metrach, co najmniej:

5 - w przypadku linii do 1 kV,

(24)

Ponadto, w przypadku linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, przy zwisie przewodu o temperaturze +10 °C or az przy

wietrze według tablicy 2, odległość przewodów linii elektroenergetycznej od gabarytu kolei linowej powinna wynosić,w metrach, co najmniej:

(25)


22 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z drogami wodnymi i wodnymiszlakami turystycznymi


PN-E-05100-1:2000


Strona 67



p

Elektroenergetyczne linie napowietrzne na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z drogami wodnymi naleŜy tak poprowadzići wykonać, aby nie powodowały przeszkód w Ŝegludze oraz w naleŜytym utrzymaniu dróg wodnych i ich brzegów14).

Słupy naleŜy ustawiać poza drogą lub ścieŜką holowniczą , liczą c od strony wody i w takich miejscach oraz w taki

sposób, aby przy ruszaniu lodów lub w przypadku powodzi nie były nara Ŝone na uszkodzenie. NaleŜy je więc

ustawiać poza granicami zasięgu średniej wody, a te, które mogłyby znaleźć się w granicach wielkich wód, powinny

mieć mocny ustój i izbice o wierzchołkach wzniesionych co najmniej 0,5 m ponad najwyŜszy notowany stan wody.Granicę zasięgu średniej wody i najwyŜszych wód określa się na podstawie wskazówek udzielonych przez właściwy

organ administracji dróg wodnych, z którym naleŜy równieŜ uzgodnić poziomy wody oraz wysokość obrysu statków,

niezbędną do ustalania odległości zgodnie z wymaganiami podanymi w 22.2.2.

W przypadku wód nieŜeglownych ich wykorzystanie dla celów turystycznych, wysokość najwyŜszych wód oraz

wysokość sprzętu Ŝeglarskiego naleŜy ustalić na podstawie wskazówek udzielonych przez właściwy organ

administracji terenowej.

Przy skrzyŜowaniu wód obwałowywanych słupy powinny być ustawione na zewną trz wałów. Odległość fundamentów

słupów od wałów przeciwpowodziowych - według rozdziału 17. W razie konieczności ustawienia słupów między

wałami słupy powinny mieć izbice.

Nie naleŜy słupów odporowych i naroŜnych ustawiać w pobliŜu stromych brzegów rzek oraz brzegów rozmywanych

na zakrętach wód bieŜą cych.

KrzyŜowanie drogi wodnej uregulowanej, znajdują cej się w regulacji lub nie regulowanej, dla której jest zatwierdzony

projekt regulacji, naleŜy w miarę moŜności wykonać jednym przęsłem. Za kierunek drogi wodnej nie regulowanejnaleŜy przyjmować kierunek nurtu.

Zaleca się, aby ką t skrzyŜowania z osią drogi wodnej był nie mniejszy niŜ 30°.

W przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia linii elektroenergetycznej z drogą wodną obowią zuje stopień obostrzenia

linii według tablicy 14 lp. od 7 do 9.

22.2 SkrzyŜowania

22.2.1 Znaki Ŝeglugowe na skrzyŜowaniach

SkrzyŜowanie drogi wodnej Ŝeglownej z linią elektroenergetyczną powinno być oznaczone wyraźnymi i trwałymi

znakami ostrzegawczymi, dobrze widocznymi ze środka wody, aby sygnalizowały one skrzyŜowanie zbliŜają cym sięstatkom.

Znaki Ŝeglugowe powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami odpowiednich przepisów15).

Zaleca się, aby znaki Ŝeglugowe na skrzyŜowaniu były pokryte powłoką odblaskową o odpowiednich barwach.Przy skrzyŜowaniu drogi wodnej Ŝeglownej naleŜy ustawić znaki Ŝeglugowe; w przypadku:

a) linii o napięciu do 110 kV - znaki wskazania E.2,

b) linii o napięciu 220 kV i wyŜszym - znaki wskazania E.2 i znaki zakazu A.6.

Znaki wskazania, E.2 w liczbie cztery na jedno skrzyŜowanie, naleŜy ustawić po dwa na kaŜdym brzegu, w

odległości 300 m od skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej z obu jej stron.

Znaki zakazu A.6, w liczbie cztery na jedno skrzyŜowanie, naleŜy ustawić po dwa na kaŜdym brzegu, w odległości

50 m od skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej z obu jej stron.

22.2.2 Odległość przewodu od powierzchni wód

22.2.2.1 Odległość pionowa przewodu nieuziemionego linii o napięciu do 1 kV oraz przewodu uziemionego

(bez względu na napięcie linii) lub przewodu telekomunikacyjnego przy największym zwisie normalnym powinna

odpowiadać odstępom podanych w tablicy 23.

Tablica 23 - Najmniejsze odległości pionowe przewodów linii elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV od

powierzchni wód

PN-E-05100-1:2000


Strona 68



p

Lp.Określenie

odległości

Odległość przewodów od powierzchni wód

Wody nie

objęte

wykazem

wódŜeglownych

Wody Ŝeglowne klasy

I II III IV Va i Vb

co najmniej, m

1 2 3 4 5 6 7 8

1 Od najwyŜszego

znanego poziomu

wody

4 4 4 4 4 4

2 Od najwyŜszej

wody Ŝeglownejnie dotyczy 8 8 10 12 15

Tablica 24 - Najmniejsze odległości pionowe przewodów nieuziemionych elektroenergetycznych linii

napowietrznych o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV od powierzchni wód

Lp.Określenie

odległości

Odległość przewodów od powierzchni wód

Wody nie

objęte

wykazem

wód

Ŝeglownych

Wody Ŝeglowne klasy:

I II III IV Va i Vb

co najmniej, m

1 2 3 4 5 6 7 8

1 Od najwyŜszego

znanego poziomu

wody

2 Od najwyŜszej

wody Ŝeglownej nie dotyczy


22.2.2.2 Odległość pionowa przewodu nieuziemionego linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV od powierzchniwód, przy największym zwisie normalnym, powinna odpowiadać odstępom podanym w tablicy 24.

22.3 ZbliŜenia

W przypadku zbliŜenia linii elektroenergetycznej do drogi wodnej powinny być spełnione wymagania podane

poniŜej:

a) JeŜeli słupy linii zbliŜają cej się do drogi wodnej Ŝeglownej są ustawione na terenie zalewowym, odległośćpionowa przewodów od najwyŜszego znanego poziomu wody przy największym zwisie normalnym powinna wynosić,

w metrach, co najmniej:

4 - w przypadku przewodu nieuziemionego linii o napięciu do 1 kV, przewodu uziemionego (bez względu na napięcie

linii), przewodu telekomunikacyjnego,

PN-E-05100-1:2000


Strona 69



p

(26)

b) W przypadku prowadzenia linii w zbliŜeniu do drogi wodnej Ŝeglownej odległość poziomą linii

elektroenergetycznej od linii brzegowej naleŜy uzgodnić z jej uŜytkownikiem. NaleŜy jednak zachować minimalną odległość skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej od linii brzegowej, tj.

5 m - w przypadku linii do 1 kV,

(27)

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach.JeŜeli odległość pozioma przewodu skrajnego linii o napięciu 220 kV i wyŜszym od linii brzegowej wody Ŝeglownej,

przy najwyŜszym znanym poziomie wody, jest mniejsza niŜ 50 m, na brzegu od strony linii naleŜy ustawić znaki

zakazu A.6.

22.4 SkrzyŜowania i zbliŜenia z ośrodkami sportów wodnych

W przypadku skrzyŜowania lub zbliŜenia linii elektroenergetycznej z obszarem wodnym wykorzystywanym przez

zorganizowany ośrodek sportów wodnych, powinny być zachowane wymagania według 22.2, 22.3.

Przy przejściu linii elektroenergetycznej przez zagospodarowany teren ośrodka sportów wodnych, skrzyŜowania i

zbliŜenia do obiektów powinny spełniać wymagania odpowiednich rozdziałów.

Nie zaleca się stawiania słupów linii elektroenergetycznych powyŜej 1 kV na terenie ośrodka sportów wodnych lub

przy granicy tego terenu.

23 Prowadzenie elektroenergetycznych linii przez lasy i w pobliŜu drzew


NaleŜy unikać prowadzenia linii przez lasy. W przypadku konieczności prowadzenia linii przez las naleŜy tak

prowadzić trasę linii, aby jak najbardziej wykorzystać sieć linii podziału powierzchniowego, drogi leśne, pasy

przeciwpoŜarowe, obszary pozostawione bez zalesienia lub grunty o najsłabszych siedliskach, wycinki le śne

wykonane dla innych obiektów, jak np. rurocią gów gazowych. Prowadzenie linii elektroenergetycznej przez las lub

tereny zadrzewione wymaga wyznaczenia pasa terenu, którego szerokość i sposób zagospodarowania powinny

spełniać wymagania według 23.3.

NaleŜy dąŜyć do omijania kompleksów leśnych, które stanowią przedmiot szczególnej ochrony oraz mniejszych

kompleksów leśnych na obszarach słabo zalesionych. W przypadku prowadzenia przez tereny leśne kilku linii

elektroenergetycznych o przebiegu równoległym naleŜy w miarę moŜliwości stosować linie dwu- lub wielotorowe.

23.2 Odległość przewodów od gałęzi drzew

Odległość przewodu nieuziemionego elektroenergetycznej linii napowietrznej od kaŜdego punktu korony drzewa

przy bezwietrznej pogodzie oraz zwisie normalnym powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

1 m - w przypadku linii, o napięciu do 1 kV,

(28)

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach,

s - wielkość przyrostu pięcioletniego, właściwego dla gatunku i siedliska drzewa, w metrach.

Odległości przewodów od koron drzew powinny być ustalone na podstawie aktualnych wymiarów koron z

PN-E-05100-1:2000


Strona 70



p

uwzględnieniem pięcioletniego przyrostu właściwego dla gatunku i siedliska drzewa.

Odległości te naleŜy powiększyć co najmniej o 1 m w uzasadnionych okolicznościach, np. w przypadku zbliŜenia

przewodów do drzew owocowych lub ozdobnych, podlegają cych przycinaniu, strzyŜeniu itp.; naleŜy uwzględnićdługość narzędzi ogrodniczych.

23.3 Wycinka podstawowa drzew na trasie liniiSzerokość pasa wycinki:

S = B + 2(29)

- w przypadku linii, o napięciu do 1 kV, w metrach,

(30)

- w przypadku linii, o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV, w metrach

w których:B - szerokość linii elektroenergetycznej (odległość między skrajnymi przewodami roboczymi), w metrach.

Dopuszcza się w pasie wycinki prowadzenie gospodarki leśnej oraz pozostawianie drzew, pod warunkiem

zachowania odległości według 23.2 oraz pozostawienie wokół kaŜdego słupa linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV

terenu nie zalesionego w odległości 4 m od obrysu trzonu słupa przy powierzchni terenu.

23.4 Wycinka dodatkowa drzew na trasie linii

W przypadku linii o napięciu 400 kV wycince dodatkowej podlegają drzewa znajdują ce się przy trasie linii, o

wysokości H d obliczonej według wzoru podanego poniŜej, a które przy wywróceniu mogą uszkodzić linię.

(31)

w którym:

H d - wysokość drzewa z uwzględnieniem średniego przyrostu wysokości drzewa w cią gu pięciu lat, w metrach,

I - odległość pozioma pnia drzewa przy ziemi od skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej, w metrach,

∆h - róŜnica poziomów przewodu o temperaturze +10 °C i tere nu przy pniu drzewa, w płaszczyźnie prostopadłej do

kierunku linii, w metrach,


Wycięcie drzew o wysokości H d nie jest wymagane, gdy są to drzewa rosną ce samotnie, na otwartej przestrzeni i w

zwią zku z tym mają ce większą odporność na złamanie i wywrócenie. Nie dotyczy to drzew chorych.

24 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu lotnisk, lą dowisk i lotniczychurzą dzeń radionawigacyjnych

Budowa elektroenergetycznych linii napowietrznych w pobliŜu lotnisk i lą dowisk powinna spełniać wymagania

określone w PN-L-49001:1989 (PN-89/L-49001).

NiezaleŜnie od tego, lokalizację linii elektroenergetycznych w odleglości mniejszej niŜ 3 000 m od granicy lotniska i 1

000 m od krawędzi czołowej pasa startowego lotniska oraz w odległości mniejszej niŜ 4 km od lotniczych urzą dzeńradionawigacyjnych naleŜy kaŜdorazowo uzgadniać z organami państwowego nadzoru lotniczego.

Organa nadzoru lotniczego mogą zaŜą dać i określić sposób oznakowania przeszkodowego linii.

W przypadku konieczności stwierdzonej przez słuŜby lotnicze oznakowania słupów jako naziemnych przeszkód

lotniczych - oznakowanie naleŜy wykonać zgodnie z PN-L-49002:1965 (PN-65/L-49002).

25 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu budowli zawierają cych materiałyniebezpieczne poŜarowo lub strefy zagroŜone wybuchem i stacje paliw

PN-E-05100-1:2000


Strona 71



p

ZbliŜenie elektroenergetycznych linii napowietrznych do budynków produkcyjnych, stałych składowisk zbiorników lub

innych urzą dzeń technologicznych z materiałami wybuchowymi lub strefami zagroŜonymi wybuchem oraz stacji

paliw naleŜy wykonywać zgodnie ze specjalnymi przepisami budowy dla tych urzą dzeń i w uzgodnieniu z właściwym

organem administracyjnym.

Jeśli przepisów takich nie ma, trasa linii powinna przebiegać od wymienionych obiektów co najmniej w odległości

równej 1,5-krotnej wysokości zawieszenia najwyŜszego przewodu nieuziemionego na słupie, którego uwzględnieniepowoduje, Ŝe odległość ta jest większa niŜ w przypadku innych słupów.

Jeśli istnieje konieczność przejścia bliŜej niŜ na 1,5-krotną wysokość zawieszenia najwyŜej połoŜonego przewodu

nieuziemionego, wówczas naleŜy przewody linii zawiesić z obostrzeniem pierwszego stopnia w przypadku linii do

1 kV lub z obostrzeniem trzeciego stopnia w przypadku linii o napięciu wyŜszym niŜ 1 kV.

Linie elektroenergetyczne nie powinny krzyŜować budowli zawierają cych materiały niebezpieczne poŜarowo, stref

zagroŜonych wybuchem, stacji paliw płynnych i gazowych (tablica 14 lp. 23).

W liniach o napięciu znamionowym powyŜej 1 kV, lecz nie wyŜszym niŜ 110 kV dopuszcza się skrzyŜowanie stacji

paliw płynnych. W takim przypadku przęsło skrzyŜowania naleŜy ograniczyć słupami odporowymi oraz wykonać je z

obostrzeniem trzeciego stopnia. Odległość słupa od stacji paliw płynnych (budynek zawierają cy materiały

niebezpieczne poŜarowo, zbiorniki, pompy) powinna wynosić co najmniej 30 m.

Odległość pionowa przewodów linii powinna wynosić, w metrach, co najmniej:

(32)


Odległość przewodów linii od podjazdów - według tablicy 22, rozdział 19, pozycje od 1-4.

26 Prowadzenie elektroenergetycznych linii przez tereny szkód górniczych i przeztereny mogą ce ulegać naturalnym deformacjom


Prowadzą c elektroenergetyczne linie napowietrzne przez tereny eksploatowanych i opuszczonych kopalń, jak

równieŜ przez tereny osuwiskowe naleŜy liczyć się z moŜliwością deformacji terenu. Sposób zabezpieczenia linii

elektroenergetycznych prowadzonych przez takie tereny naleŜy opracowywać indywidualnie na podstawie

uzgodnień z właściwymi terytorialnie kopalniami oraz Urzędami Górniczymi - w przypadku terenów szkód

górniczych, względnie ze słuŜbami geologicznymi - w przypadku osuwisk.

W przypadku projektowania linii elektroenergetycznych na terenach szkód górniczych czy osuwiskach zaleca się:

a) prowadzenie linii w miarę moŜliwości długimi odcinkami prostymi, umoŜliwiają cymi wykonywanie długich

wieloprzęsłowych sekcji odcią gowych,

b) unikanie stawiania słupów w przewidywanych nieckach bezodpływowych,

c) stosowanie słupów niskich, a szczególnie niskich słupów mocnych; odporowych, odporowo-naroŜnych,

d) skrzyŜowanie szlaków komunikacyjnych; kolei czy dróg przy uzgodnieniu i uwzględnieniu zmiany wysokości

krzyŜowanego obiektu spowodowanej rektyfikacją przez podwyŜszenie w miejscu zapadliska,

e) zawieszenie na słupach przelotowych przewodów nieuziemionych na łańcuchach przelotowych pionowych, a

przewodów odgromowych, światłowodowych, na zawiesiach o powiększonej długości, w zaleŜności od kategoriiszkód górniczych i przewidywanych deformacji linii.

26.2 Zawieszenie przewodów

Na terenach szkód górniczych oraz terenach osuwiskowych pochylenie słupów lub ich przemieszczenie powoduje

zmianę napręŜenia w zawieszonych na nich przewodach. W celu utrzymania prawidłowego stanu linii przy budowie i

utrzymaniu linii, zaleca się uwzględnienie trzech wartości napręŜenia podstawowego w przewodzie:

a) napręŜenie podstawowe maksymalneσpm - napręŜenie słuŜą ce do określenia obciąŜenia słupów nacią giem. W

przypadku dojścia napręŜenia przewodu do tej wartości lub jej przekroczenia w czasie eksploatacji, naleŜy tak

przeprowadzić regulację zwisów, by napręŜenie w przewodach zawierało się między wartościami σpm i σpn.

b) napręŜenie podstawowe średnie σps - napręŜenie mniejsze od maksymalnego o określoną wartość w

zaleŜności od kategorii szkód górniczych, stosowane przy montaŜu i regulacji zwisów w czasie budowy linii,

c) napręŜenie podstawowe najmniejsze σpn - napręŜenie słuŜą ce do określania przy projektowaniu odległości

przewodów od ziemi i od krzyŜowanych obiektów. W przypadku zmniejszenia się napręŜenia w przewodach do tej

PN-E-05100-1:2000


Strona 72



p

wartości lub poniŜej jej, naleŜy tak przeprowadzić regulację zwisów, by napręŜenie w przewodach zawierało sięmiędzy wartościami σpm i σpn;

W przypadku stosowania napręŜenia zmniejszonego, z uwagi na obostrzenie, naleŜy odpowiednio dobraćnapręŜenia maksymalne, średnie i najmniejsze.

Relacje między napręŜeniami: największym, średnim, najmniejszym podstawowym i zmniejszonym naleŜy ustalać w

zaleŜności od przewidywanych deformacji przy określonej kategorii szkód górniczych.

26.3 Łańcuchy izolatorowe i zawiesia

Łańcuchy izolatorowe i zawiesia stosowane w liniach na terenach szkód górniczych lub na terenach osuwiskowych

powinny ograniczać deformacje linii.

W zwią zku z tym zaleca się aby:

a) łańcuchy przelotowe i zawiesia przewodów odgromowych miały zwiększoną długość tak, aby przy pochyleniu

słupa, wpływają cym na zmianę napręŜeń w przewodach w poszczególnych przęsłach, wychylenie łańcuchów lub

zawiesi powodowało wyrównywanie napręŜeń i ograniczało siły działają ce na słupy przelotowe. Długość łańcuchów i

zawiesi naleŜy dobierać w zaleŜności od kategorii szkód górniczych,

b) łańcuchy odcią gowe i zawiesia odcią gowe były przystosowane do regulacji ich długości, pozwalają cej na

zmniejszenie lub zwiększenie napręŜenia w przewodach. W celu umoŜliwienia takiej zmiany napręŜeń w

przewodach naleŜy łańcuchy i zawiesia o regulowanej długości zawieszać przy ich średniej długości.

26.4 Słupy i posadowienia

Słupy i posadowienia linii na terenach szkód górniczych naleŜy obliczać na obciąŜenie nacią giem przewodów przy

napręŜeniu podstawowym maksymalnym (26.2 a)). Przy obliczaniu naleŜy uwzględnić odchylenie od pionu

fundamentu i słupa spowodowane ruchami ziemi. Ką t odchylenia od pionu naleŜy przyjmować na podstawie

informacji o szkodach górniczych, względnie osuwiskowych w miejscu usytuowania linii.

Wskutek odchylenia od pionu lub przemieszczenia słupa moŜe powstać efekt załomu na szlaku prostym, a na

istnieją cym załomie zmiany wielkości jego ką ta. Zmianę ką ta naleŜy przyjmować na podstawie informacji o

szkodach górniczych, względnie osuwiskach w miejscu usytuowania linii.

Na terenach szkód górniczych, zaleca się począ wszy od III kategorii, stosować słupy na wą skich trzonach,

osadzonych w fundamentach monolitycznych.

W przypadku konieczności posadowienia słupa na obszarze przewidywanego zapadliska bezodpływowego, naleŜy

przewidzieć ustawienie słupa na fundamencie podwyŜszonym do wysokości przewidywanego poziomu zwierciadła

wody powiększonej o 0,5 m. Przy obliczaniu fundamentu naleŜy uwzględnić nawodnienie gruntu i wypór wody. Dotakiego fundamentu naleŜy przewidzieć drogę dojścia po powstaniu zalewu.

27 Prowadzenie elektroenergetycznych linii w pobliŜu obiektów o artystycznymznaczeniu, obiektów zabytkowych i cmentarzy

Nie zaleca się prowadzić linii elektroenergetycznych:

- nad i w pobliŜu obiektów o artystycznym znaczeniu i obiektów zabytkowych,

- terenami objętymi ochroną przyrody, np. parkami narodowymi, rezerwatami, oraz

- nad cmentarzami.

Linie przeznaczone do oświetlenia tych obiektów zaleca się w miarę moŜności budować jako linie kablowe.

28 Prowadzenie elektroenergetycznych linii nad i w pobliŜu stref działania dźwignic luburzą dzeń przeładunkowych o stałym miejscu lokalizacji

SkrzyŜowania przez linię elektroenergetyczną strefy działania dźwignic lub urzą dzeń przeładunkowych, takich jak

urzą dzenia dźwigowo-transportowe, maszyny i urzą dzenia do eksploatacji i przeładunku kopalin itp. oraz zbliŜenia

do takiej strefy są dopuszczalne dla określonych poniŜej linii tylko w przypadku, gdy strefa działania tych maszyn i

urzą dzeń jest ustalona.

SkrzyŜowanie ustalonych stref działania dźwignic lub urzą dzeń przeładunkowych przez określone niŜej linie

elektroenergetyczne, czy zbliŜenie takich linii do ustalonych stref działania powyŜszych urzą dzeń jest dopuszczalne,

lecz nie zalecane.

Dopuszcza się krzyŜowanie ustalonych stref działania tych maszyn i urzą dzeń przemysłowych liniami o napięciu

wyŜszym niŜ 1 kV, pod warunkiem Ŝe natęŜenie pola elektrycznego na obszarze działania dźwignicy oraz przy

kabinie operatora nie przekracza 10 kV/m, zaś na odsłoniętych stanowiskach operatorów maszyn nie przekracza

PN-E-05100-1:2000


Strona 73



p

1 kV/m.

Zabrania się krzyŜować ustalone strefy działania tych maszyn i urzą dzeń przemysłowych liniami

elektroenergetycznymi o napięciu do 1 kV.

W razie konieczności zbliŜenia lub skrzyŜowania ustalonych stref działania tych maszyn lub urzą dzeń liniami

elektroenergetycznymi, odległości między liniami a tymi strefami nie powinny być mniejsze niŜ podane w tablicy 25,

a obostrzenie linii - według tablicy 14, lp. 22.Dźwignice i urzą dzenia przeładunkowe, znajdują ce się w mniejszej odległości poziomej od linii niŜ podano w

tablicy 25 kol. 3, naleŜy uziemić. (Za dostateczne połą czenie uziemienia uwaŜa się między innymi styk kół jezdnych

stalowych z uziemionymi stalowymi szynami). Maszyny na kołach ogumionych powinny być wyposaŜone w łańcuchy

antyelektrostatyczne.

Tablica 25 - Odległości poziome i pionowe przewodów linii elektroenergetycznych od ustalonych stref

działania dźwignic i urzą dzeń przeładunkowych, takich jak urzą dzenia dźwigowo-transportowe, maszyny i

urzą dzenia do robót ziemnych itp.

Lp.

Napięcie znamionowe

linii elektroenergetycznej

kV

Odległości przewodów od ustalonych stref działania

Odległość pozioma

przewodu skrajnego,

nieuziemnionego linii od

ustalonej strefy działania

dźwignic lub urzą dzeńprzeładunkowych

Odległość pionowa przewodów linii

napowietrznej od ustalonej strefy działania

dźwignic lub urzą dzeń przeładunkowych

posiadają cych

przekładnie liniowe

nie posiadają cych

przekładni liniowych

co najmniej, m

1 2 3 4 5

1 Do 13

krzyŜowanie

zabronione

krzyŜowanie

zabronione

2 WyŜsze niŜ 1,

do 30 5

3 WyŜsze niŜ 30,

do 110 10

4 WyŜsze niŜ 110,

do 400 20


29 SkrzyŜowania i zbliŜenia linii elektroenergetycznych z deszczowniami iopryskiwaczami


Elektroenergetyczną linię napowietrzną na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z deszczowniami i urzą dzeniami do

zraszania pól naleŜy tak prowadzić i wykonać, aby jej istnienie nie powodowało przeszkód i trudności w uŜytkowaniu

tych urzą dzeń, których połoŜenie względem linii oraz dane techniczne zostały uzgodnione przy wykonywaniu

projektu.

Prowadzenie linii elektroenergetycznej nad deszczowniami i urzą dzeniami zraszają cymi oraz w odległości mniejszej

niŜ 100 m naleŜy uzgodnić z uŜytkownikiem tych urzą dzeń.

Na terenach objętych deszczowaniem naleŜy uwzględnić ochronę fundamentów słupów przed agresywnym

działaniem wody.

Rurocią gi znajdują ce się pod przewodami linii elektroenergetycznej oraz w odległości poziomej mniejszej niŜ według

tablicy 26 lp. 2 powinny mieć zabezpieczenia przed przypadkowym rozłą czeniem lub powinny być zakopane w ziemina głębokość co najmniej 0,8 m.

PN-E-05100-1:2000


Strona 74



p

Zaleca się, aby rurocią gi deszczowni i opryskiwaczy na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z liniami elektroenergetycznymi

były wykonywane z materiałów nieprzewodzą cych.

Rurocią gi deszczowni i opryskiwaczy z materiałów przewodzą cych na skrzyŜowaniach i zbliŜeniach z liniami o

napięciu 60 kV i wyŜszym powinny być uziemione co 60 m. Zaleca się aby odległość między uziemieniem rurocią gu

a uziemieniem słupa wynosiła nie mniej niŜ 30 m.

29.2 Odległość słupów linii elektroenergetycznej od dysz wyrzucają cych strugę cieczy

Odległość słupów linii elektroenergetycznej od dysz wyrzucają cych strugę cieczy powinna spełniać wymagania

według tablicy 26 lp. 2.

29.3 Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od deszczowni i opryskiwaczy

Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od deszczowni i opryskiwaczy przy największym zwisie normalnym

i bezwietrznej pogodzie powinna spełniać wymagania według tablicy 26.

29.4 Stopień obostrzenia przy skrzyŜowaniach

W przypadku deszczowni i opryskiwaczy naleŜy stosować obostrzenie wynikają ce z klasyfikacji terenu na którym są ustawione (np. tablica 14 lp. 1, 20, 21).

Tablica 26 - Odległość przewodów linii elektroenergetycznych od deszczowni i opryskiwaczy

Lp. Część deszczowni lub opryskiwacza

Odległość przewodów od deszczowni i opryskiwaczy

Przewody linii elektroenergetycznej o napięciu znamionowym


co najmniej, m

1 2 3 4

1 Część konstrukcyjna2,5

2 Dysze słuŜą ce do wytrysku strugi

cieczy 2,5 + r


r - największy zasięg strugi cieczy określony na podstawie charakterystyki technicznej deszczowni lub

opryskiwacza, w metrach.

Załą cznik A

(informacyjny)

BIBLIOGRAFIAAKTY PRAWNE ZAWIERAJĄ CE ZALECENIA I WYMAGANIA MAJĄ CE WPŁYW NA

PROJEKTOWANIE I BUDOWĘ ELEKTROENERGETYCZNYCH LINII NAPOWIETRZNYCHPRĄ DU PRZEMIENNEGO

A.1 Rozporzą dzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie

warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 10 z 1995 r. poz. 46.)

A.2 Rozporzą dzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1995 r. w

sprawie określenia rodzajów inwestycji szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz ocen oddziaływania na

środowisko (Dz. U. nr 52 poz. 284.)

PN-E-05100-1:2000


Strona 75



p

A.3 Rozporzą dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. zmieniają ce rozporzą dzenie w

sprawie dopuszczalnych stęŜeń i natęŜenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 3 z

1995 r. poz. 16.)

A.4 Rozporzą dzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1995 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz.U. nr 139 poz. 686.)

A.5 Rozporzą dzenie Ministra Przemysłu z dnia 8 października 1990 r. w sprawie warunków technicznych, jakim

powinny odpowiadać urzą dzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwporaŜeniowej (Dz.U. nr 81

poz. 473.)

Uwaga: Rozporzą dzenie straciło waŜność w zwią zku z art. 107 ustawy: Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r.

Patrz pozycja A.17.

Z uwagi na brak obowią zują cych przepisów, dotyczą cych warunków ochrony przeciwporaŜeniowej moŜna kierowaćsię powyŜszym rozporzą dzeniem do czasu ogłoszenia nowego obowią zują cego aktu prawnego; rozporzą dzenia,

zarzą dzenia względnie normy.

A.6 Rozporzą dzenie Rady Ministrów z dnia 5 sierpnia 1977 r. w sprawie granic wód, linii brzegu, urz ą dzeń nad

wodami oraz klas wód śródlą dowych Ŝeglownych (Dz.U. nr 26 poz. 110; zm.: 82 r. nr 29, poz. 203; 94 r. nr 98poz. 477.)

A.7 Rozporzą dzenie Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. w sprawie ochrony środowiska przed hałasem i

wibracjami (Dz.U. nr 24 poz. 90.)

A.8 Rozporzą dzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1980 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony przed

elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizują cym szkodliwym dla ludzi i środowiska (Dz.U. nr 25 poz. 101.)

A.9 Zarzą dzenie Ministra Górnictwa i Energetyki oraz Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z

dnia 12 marca 1969 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinna odpowiadać ochrona odgromowa sieci

elektroenergetycznych (Dz. Bud. nr 6 poz. 21.)

A.10 Zarzą dzenie nr 29 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1974 r. w sprawie doboru przewodów i kabli

elektroenergetycznych do obciąŜeń prą dem elektrycznym. (Dz. Bud. nr 7 poz. 22.)

A.11 Zarzą dzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 r. w sprawie szczegółowych wytycznych

projektowania i eksploatacji urzą dzeń elektroenergetycznych w zakresie ochrony ludzi i środowiska przed

oddziaływaniem pola elektromagnetycznego (Mon. Pol. nr 3 poz. 24.)

A.12 Zarzą dzenie nr 85 Ministra Komunikacji z dnia 1 czerwca 1973 r. w sprawie warunków technicznych jakim

powinny odpowiadać linie kolejowe normalnotorowe uŜytku publicznego (Dz. Bud. nr 5, poz. 18.)

A.13 Zarzą dzenie nr 13 Ministra Łą czności z dnia 28 lutego 1986 r. w sprawie warunków jakim pod względem

zapobiegania szkodliwemu oddziaływaniu na linie i urzą dzenia telekomunikacyjne powinny odpowiadać linieelektroenergetycznei kolejowe, linie trakcji elektrycznej prą du 0 napięciu 3 kV (Opublikowane wraz z załą cznikiem o

tytule "Wytyczne o ochronie linii i urzą dzeń telekomunikacyjnych przed szkodliwym oddziaływaniem linii

elektroenergetycznych i trakcji elektrycznej prą du stałego" przez Instytut Łą czności w Warszawie w 1987 r.)

A.14 Zarzą dzenie Ministra Łą czności z dnia 26 marca 1986 r. w sprawie sposobu przeprowadzenia pomiarów

kontrolnych pól elektromagnetycznych i oceny ich wyników oraz oznakowania stref ochronnych pierwszego stopnia

do celów ochrony środowiska (Mon. Pol. nr 13 poz. 90.)

A.15 Zarzą dzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 grudnia 1991 r. w sprawie przepisów

Ŝeglugowych na śródlą dowych drogach wodnych (Mon. Pol. nr 4 z 1992 r. poz. 20.)

A.16 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (DzU nr 14 poz. 60; 88 r. nr 19, poz. 132; 89 r. nr 35,

poz. 192 (art. 71); 90 r. nr 34, poz. 198 (art. 1 p. 28, art. 2 p. 6, art. 3 p. 18, art. 7 p. 4, art. 35); 91 r. nr 75, poz. 332

PN-E-05100-1:2000


Strona 76



p

(art. 22); 93 r. nr 47, poz. 212 (art. 1); 94 r. nr 127, poz. 627 (art. 65.)

A.17 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DzU nr 89 poz. 414.)

PN-E-05100-1:2000

Documents

PN E 05100 1[Elektroenergetyczne Linie Napowietrzne