Monika Dąbrowska (ZSO nr 2 w Rykach)

POCZĄTKI DEMOKRACJI

SZLACHECKIEJ W POLSCE

PO DZISIEJSZYCH ZAJĘCIACH

BĘDZIECIE:

• znali definicje pojęć: szlachta, przywilej,

sejmik,

• znali podział wewnętrzny stanu szlacheckiego,

• potrafili wyjaśnić, dlaczego władcy polscy

nadawali szlachcie przywileje,

• umieli podać skutek nadawania szlachcie

przywilejów.

szlachta, jeden ze stanów społecznych w

dawnej Polsce. Wykształcił się z rycerstwa w

XIV – XV w. Przynależność do sz. określało

kilka czynników: służba wojskowa, własność

ziemi na prawie rycerskim, posiadanie

herbów i nazwisk rodowych; obowiązkiem sz.

była służba rycerska (pospolite ruszenie).

PODZIAŁ WEWNĘTRZNY STANU

SZLACHECKIEGO

MAGNACI SZLACHTA

ŚREDNIA

SZLACHTA

ZAŚCIANKOWA

SZLACHTA

GOŁOTA

Ilustracja pochodzi z podręcznika: Stanisław Roszak, Śladami przeszłości, Podręcznik do historii dla klasy drugiej gimnazjum, Nowa Era, Straszyn

2011, s. 174.

Ciołek – herb

Poniatowskich Źródło:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Ciołek_(herb

_szlachecki)

Ciołek – herb

miasta Ryki Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ryki

Pogoń litewska

herb rodu Czartoryskich Źródło:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Czartoryscy#mediaviewer/Plik:POL_COA_Czar

toryski_du%C5%BCy.svg

ZADANIE 1

Zdefiniujcie pojęcie PRZYWILEJ.

Pamiętajcie, aby definicja była poprawna pod

względem językowym i ortograficznym.

Zapiszcie ją na przygotowanej kartce papieru.

Czas: 4 minuty

ZADANIE 2

Wypiszcie przykłady współczesnych przywilejów.

Czas: 2 minuty

„Szlachcic na zagrodzie

równy wojewodzie”

Jak rozumiecie to przysłowie?

ZADANIE 3

Każda z grup otrzymała informację o jednym

przywileju szlacheckim.

Na jej podstawie przygotujcie odpowiedź na

pytanie: kto, kiedy, gdzie i dlaczego nadał szlachcie

ten przywilej oraz jakie były jego postanowienia?

Czas: 5 minut

LUDWIK

WĘGIERSKI Źródło: www.pinakoteka.zascianek.pl

WŁADYSŁAW

JAGIEŁŁO Źródło: www.pinakoteka.zascianek.pl

KAZIMIERZ

JAGIELLOŃCZYK Źródło:www. pinakoteka.zascianek.pl

JAN

OLBRACHT Źródło: www.pinakoteka.zascianek.pl

sejmiki ziemskie, zjazdy lokalne

organizowane od XV w. Oprócz szlachty i

duchowieństwa początkowo udział w nich

mogli wziąć także reprezentanci największych

miast danego regionu.

Jan Piotr Norblin, Obrady sejmiku ziemskiego Źródło: www. pinakoteka.zascianek.pl

Źródło: www.pinakoteka.zascianek.pl

Stężyca, kościół z XIV wieku pod wezwaniem św. Marcina Źródło: zbiory własne autorki

Wypiszcie teraz na kartkach trzy informacje, które

utkwiły Wam w pamięci po dzisiejszej lekcji.

PRACA DOMOWA

DLA WSZYSTKICH

Pobrać ze strony internetowej szkoły z zakładki Publikacje

tekst źródłowy „Sejmiki”. Każdy powinien go wydrukować,

odpowiedzieć na pytania i wkleić do zeszytu.

DLA CHĘTNYCH

Sporządzić notatkę dotyczącą historii sejmu walnego

korzystając z filmu „Sejm RP – Tradycja i współczesność”

(obejrzeć pierwsze 17 minut nagrania).

Film dostępny na www.sejm.gov.pl na dole strony zakładka

Poznaj sejm, po prawej stronie zakładka z filmem.