Podnoszenie świadomości ekologicznej · Ecolabel przyznawany jest na podstawie skróconej analizy cyklu życia produktu.W Polsce Ecolabel przyznawwanyjest przez Polskie Centrum

GenderExpertsPoznań 25 kwietnia 2013

Podnoszenie świadomości ekologicznejwarsztaty


Ramowy plan warsztatów

1. Definicje;2. Świadomość ekologiczna;3. Paradygmaty ekologiczne a prawodawstwo unijne;4. Dobre praktyki:

Ekobiuro; Recykling; Ekoefektywność; Bioróżnorodność; Zrównoważony transport; Ekobudownictwo; Edukacja ekologiczna; Programy prośrodowiskowe.


Definicje

Rozwój zrównoważony

to taki rozwój, który zaspokaja potrzeby obecnego pokolenia bezpozbawiania możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich potrzeb.


Świadomość

jest stanem jednostki, w którym zdaje ona sobie sprawę z zachodzeniaprocesów wewnętrznych i zewnętrznych i zdolna jest do reagowania na nie.


Poziomy świadomości jednostki

PODSTAWOWY (świadomość przyrodnicza)pierwotna i wrodzona, uwarunkowana zasadą przyjemności (wszystko co jest

przyjemne dla organizmu jest automatycznie pożyteczne)

WYŻSZY (świadomość społeczna)uwarunkowana wychowaniem, uwarunkowaniami kulturowymi, normami

społecznymi, obcowaniem z innymi ludźmi

NAJWYŻSZY (świadomość duchowa)człowiek postrzegany jest jako element wszechświata


Świadomość ekologiczna jednostki/grupy społecznejskłada się z:

· wiedzy ekologicznej, wyrażającej się znajomością i zrozumieniem sposobuwspółistnienia człowieka z przyrodą;

· wrażliwości ekologicznej, czyli emocjonalnego nastawienia do przyrody;

· postawy proekologicznej, a więc działań podejmowanych na rzecz ochronyśrodowiska przyrodniczego.



Na bazie świadomości ekologicznej realizowane są postawy oraz działaniazarówno jednostek jak tez całych grup społecznych. Kreowanie i krzewieniewysokiego poziomu świadomości ekologicznej powinno odbywać się poprzezwdrażanie i realizację działań związanych z szeroko pojęta edukacjąekologiczną.


Edukacja ekologiczna obejmuje:

- kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowaniaspołeczeństwa wzajemnie powiązanymi kwestiami ekonomicznymi,społecznymi, politycznymi i ekologicznymi;

- umożliwienie każdemu człowiekowi zdobywania wiedzy i umiejętnościniezbędnych do poprawy stanu środowiska;

- tworzenie nowych wzorców zachowań, kształtowanie postaw; wartościi przekonań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających troskę ojakość i stan środowiska.


Jednostka dysponująca wiedzą i świadomością ekologiczną charakteryzuje sięzdolnością do myślenia ekologicznego, czyli posiada:

- umiejętność przewidywania ewentualnych, ekologicznych skutków podjętychdziałań;

- umiejętność myślenia systemowego czyli całościowego i zarazem cząstkowegopostrzegania otaczającej nas rzeczywistości;

- umiejętność dostrzegania w układach ekologicznych wzajemnych powiązań iich hierarchizacji.




Czy zdajemy sobie sprawę z istnienia następujących zależności pomiędzypodjętymi działaniami a ich skutkami (przeanalizuj poniższą rycinę)?


Sfery, w których ujawniają się postawy proekologiczne:

- zachowania konsumenckie,- komunikacja,- gospodarka śmieciami i odpadami,- problemy ochrony terenów chronionych.

Jak weryfikować zachowania w poszczególnych zakresach?


Panujące światopoglądy

Większość ludzi w społecznościach uprzemysłowionych ma błędne wyobrażenieo przyrodzie i o zarządzaniu jej zasobami. Podstawowe elementy tychwyobrażeń to tzw.

Paradygmat Unikalności Człowieka (ang. Human Exceptionalist Paradigm)


Jesteśmy najważniejszym gatunkiem planety, i możemy w dowolny sposóbmanipulować przyrodą dostosowując ją do własnych wymagań i potrzeb.

Zasoby naturalne są nieskończone i są tylko dla nas.

Wzrost ekonomiczny jest wartością nadrzędną zaś potencjał potrzebny dlajego utrzymania jest nieograniczony.


Nasz sukces zależy od tego jak dobrze możemy zdominować przyrodę,oraz kontrolować i zarządzać zasobami Ziemi dla naszych własnychkorzyści.

Kultura, którą tworzy człowiek rozwija się szybciej niż biologia/ekologia.

Kultura umożliwia człowiekowi rozwiązanie wszystkich problemów.


Alternatywa, tzw. Nowy Paradygmat Ekologiczny (ang. New EcologicalParadigm):

Przyroda istnieje dla wszystkich gatunków żyjących na Ziemi , a człowiek jest jedynie pojedynczym elementem złożonych układów ekologicznych.

Niestety zasoby nie są nieograniczone, i nie wszystko jest tylko dla nas.

Owszem poziom życia społeczeństwa jest bardzo ważny niemniej jednak wzrost gospodarczy nie może się odbywać wyłącznie kosztem środowiska.


Nasz sukces zależy od umiejętności kooperacji z innymi ludźmi i z przyrodą,zamiast prób dominacji należałby poznać i zrozumieć prawa którymi rządzisię natura.

Oprócz celowych i zamierzonych skutków działań ludzkich istnieją skutkiniezamierzone, groźne dla prawidłowego funkcjonowania biosfery.

Istnieją granice postępu technicznego, których przekroczenie grozikatastrofą biosfery, a w konsekwencji życia ludzkiego.


Skutki braku świadomości ekologicznej = Globalny kryzys ekologiczny

Przejawia się bezwzględną degradacją środowiska przyrodniczego w wynikuutraty przez przyrodę jej zdolności do samoodtwarzania się w sposób zgodnyz potrzebami życia światowej społeczności.


Przyczyny powstawania globalnego kryzysu ekologicznego:

rozwój technologii, połączony z nadmiernym wykorzystywaniem zasobównaturalnych (zwłaszcza nieodnawialnych);

ludzie redukują ilość i degradują jakość zasobów szybciej, niż są oneodnawiane;

asymetryczny podział zasobów wewnątrz społeczeństwa: zaopatrzenie jestskoncentrowane w rękach mniejszości, skazując resztę na skrajne braki, a towywołuje gwałtowne konflikty społeczne;

eksplozja demograficzna; podwojenie obecnej liczby ludności wymagałoby prawdopodobnie 4-

krotnego wzrostu produkcji rolnej, 6-krotnego zużycia energii, 8-krotnegowzrostu wartości produkcji globalnej;


źródło: www.atmosphere.mpg.de, stan z dn. 03.01.2013r.


zanieczyszczenie i degradacja środowiska naturalnego (przyrodniczego ispołecznego);

zmiana parametrów środowiska może skutkować pojawieniem się tzw.syndromu afrykańskiego Kaplana:

Deforestacja, załamanie się rolnictwa i migracje rolników do miast-slumsówlub zagranicę;

erozja rodziny, struktury społecznej i systemu wartości, rośnie bezrobocie; rozpad gospodarki i państwa, porządek społeczny zostaje zastąpiony

przez kryminalną przemoc; wzrost demograficzny równoległy do rosnącego deficytu żywności czyni

sytuację beznadziejną → wojny kulturowe;


Świadomość w obrazkach









Prawodawstwo UE

Społeczeństwo staje wobec wielu wyzwań związanych ze środowiskiem, w tym wobecwyczerpywania się zasobów naturalnych, zanieczyszczenia, zmian klimatu, niszczenia siedlisknaturalnych, wymierania gatunków, zagłady całych ekosystemów oraz degradacji miejskich iwiejskich terenów zamieszkałych przez człowieka. W miarę wzrostu światowej populacji izużycia zasobów, zmiany te stają się coraz poważniejszymi zagrożeniami dlabezpieczeństwa człowieka oraz zdrowia i dobrobytu społeczeństwa. Konieczne jestzidentyfikowanie wzorców produkcji i konsumpcji, a także zapewnienie zrównoważonegozużycia zasobów w przeliczeniu na jedną osobę.Sprawy dotyczące środowiska na poziomie lokalnym, regionalnym i globalnym są ze sobąwzajemnie powiązane. Odniesienie się do nich wymaga zastosowania kompleksowego,systematycznego i kolektywnego podejścia.

Norma PN-ISO 26000:2012Wytyczne dotyczące społecznej odpowiedzialności

listopad 2012


Ja konsument?


OFICJALNY ZNAK EKOLOGICZNY W POLSCE - ZNAK EKO, przyznawany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji dla produktów przemysłowych. PCBC przyznaje Znak EKO polskim i zagranicznym produktom, które nie powodują negatywnych skutków dla środowiska naturalnego oraz spełniają szereg kryteriów odnoszących sią do ochrony zdrowia, środowiska oraz ekonomicznego wykorzystania zasobów.


ECOLABEL znany także jako Stokrotka lub Margerytka to oficjalny znak, nadawany produktom spełniającym wymagania uzgodnione przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Otrzymanie tego znaku jest równoznaczne ze spełnianiem najostrzejszych norm środowiskowych. Ecolabel przyznaje się w 24 kategoriach, do których należą między innymi AGD, detergenty, tekstylia oraz papier. Ecolabelprzyznawany jest na podstawie skróconej analizy cyklu życia produktu. W Polsce Ecolabelprzyznawwany jest przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.


EKOLAND to znak ekologiczny nadawany produktom spożywczym, jest jednym z najlepiej rozpoznawanych znaków towarowych w branży spożywczej w Polsce. Oznacza, że produkcja odbywała się w sposób przyjazny dla środowiska, bez użycia nawozów mineralnych, z zachowaniem naturalnego obiegu substancji w przyrodzie. Gospodarstwa, które chcą się oznaczać tym symbolem swoje produkty muszą uzyskać atest Polskiego Stowarzyszenia Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi. Certyfikat mogą wydać jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym.


Znak ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Unii Europejskiej. Produkty znakowane muszą pochodzić z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych. Użycie tego znaku gwarantuje, że produkt spełnia wymogi oficjalnego nadzoru, pochodzi bezpośrednio od producenta lub został przygotowany w zamkniętym opakowaniu oraz zapewnia, że przynajmniej 95% składników produktu zostało wyprodukowane metodami ekologicznymi.


Znak towarowy ZIELONY PUNKT to informacja, że producent wniósł wkład finansowy w budowę i funkcjonowanie systemu recyklingu i odzysku odpadów polskiej organizacji Rekopol Organizacja Odzysku S.A.


Międzynarodowy znak FAIRTRADEprzyznawany jest przez organizacje zrzeszone w fairtrade Labeling OrganizationsInternational FLO. Umieszczany jest na towarach importowanych takich jak: banany, kakao, kawę, miód, owoce suszone oraz świeże, przyprawy, ryż, wino…Celem znakowania jest troska o pracowników z krajów ubogich. Kupując oznakowane produkty mamy pewność, że zostały spełnione standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy, równe warunki dla kobiet i mężczyzn, sprawiedliwe wynagrodzenia pracowników oraz standardy ekologiczne. Certyfikaty wydaje FLO-Cert. Więcej informacji na temat Sprawiedliwego Handlu: www.fairtrade.org.pl


Opakowanie nadaje się do recyklingu


Produkt nie testowany na zwierzętach. Oznacza, że w fazie badań produkt nie był testowany na zwierzętach. Umieszczanie tego oznaczenia na opakowaniach nie jest poprzedzone weryfikacją bądź certyfikacją.


ENERGY STAR. Energy Star to znak ekologiczny nadawany w ramach programu prowadzonego przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (U.S. EnvironmentalProtection Agency) oraz Amerykański Departament Energii (U.S. Department of Energy). Otrzymują je produkty takie jak: RTV, AGD, sprzęt biurowy, ogrodniczy, urządzenia klimatyzacyjne, wyróżniające się energooszczędnością. Począwszy od 2006 roku w programie biorą także udział państwa członkowskie Unii Europejskiej.


ZIELONE PŁUCA POLSKI. Znak ten nadawany jest przedsiębiorstwom oraz instytucjom prowadzącym działalność na obszarze "Zielonych Płuc Polski" zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.Przyznawany jest towarom, usługom oraz ważnym społecznie inicjatywom na mocy decyzji Kapituły Znaku Promocyjnego ZPP.


BŁĘKITNY ANIOŁ. Niemiecki znak ekologiczny, świadczący o znacznie lepszej charakterystyce środowiskowej oznaczonego produktu od analogicznych artykułów. Ocena odbywa się na podstawie uproszczonej analizy cyklu życia produktu. Certyfikacja znakiem Błękitny Anioł obejmuje 75 grup produktów.


Bezpieczny dla ozonu. Produkt nie zawiera związków CFC (chloro-fluoro-carbon). Oznaczenie może występować w języku angielskimOzonFriendly (Przyjazny dla ozonu) lub jako CFC free (bez chlorofluorowęglowodorów). Nie jest nadawnay przez żadną z organizacji certyfikujących, stosowność jego użycia może byczweryfikowana przez organizacje konsumenckie.


DBAJ O CZYSTOŚĆ. Symbol przypomina, że opakowanie po zużytym produkcie należy wyrzucić do kosza, tak aby nie zaśmiecać otoczenia.


OPAKOWANIE BIODEGRADOWALNE, które w czasie kompostowania nie uwalnia żadnych szkodliwych substancji. Certyfikat przyznawany jest przez Niemiecki Instytut Standaryzacji DIN CERTCO


OPAKOWANIE DO PONOWNEGO WYKORZYSTANIA. Symbol ten oznacza, że po wykorzystaniu produktu jego opakowanie nadaje się do ponownego wykorzystania co najmniej drugii raz - nie staje się odpadem. Znak można znaleźć na kontenerach, beczkach, pudełkach, puszkach, kanistrach.


Dobre praktyki


RAPORTYKONFERECJEEVENTY


Ekobiuro Recykling Ekoefektywność Bioróżnorodność Zrównoważony transport Ekobudownictwo Edukacja ekologiczna Programy prośrodowiskowe


Ekobiuro


Co wyróżnia proekologiczne miejsce pracy?

Według kryteriów certyfikatu „Zielone Biuro” Fundacji Partnerstwo dla Środowiska oraz programów środowiskowych jest to:


Zarządzanie zużyciem i oszczędnością energii elektrycznej oraz cieplnejpoprzez:

optymalizację jej wykorzystywania dzięki stosowaniu m.in. nowoczesnych,energooszczędnych urządzeń IT, drukarek, kopiarek (np. wyposażonych wsystemy „quick start up”, „auto power off”),

maksymalne wykorzystanie światła dziennego i zastosowanie nowoczesnych,energooszczędnych systemów oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego (niskipobór mocy, włączanie kontrolowane za pomocą czujników, dopasowanienatężenia do pory, stosowanie timerów na urządzeniach elektrycznychnieużywanych w ciągu dnia),

regularną konserwację urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, instalację ogrzewania wyposażonego w termoregulatory, korzystanie z

alternatywnych źródeł ogrzewania (energia słoneczna, geotermia).


Monitorowanie zużycia i oszczędności wody dzięki instalacji baterii z czujnikamiruchu, wyposażeniu toalet w dwufazowe spłuczki, gotowaniu tylko niezbędnej ilościwody.

Ograniczenie zużycia papieru poprzez elektroniczną archiwizację dokumentów,zmniejszenie liczby wydruków i druk dwustronny.



Polityka kupowania wyposażenia, materiałów i urządzeń uwzględniać powinnawymogi środowiska:

wyposażenie od producentów wdrażających programy prośrodowiskowe(np. wykorzystujących certyfikowane drewno, pochodzące z legalnejeksploatacji lasów, produkujących z materiałów pozyskiwanych zrecyklingu),

sprzęty i urządzenia energooszczędne, przyjazne środowisku, ekologiczne materiały biurowe (np. papier z recyklingu, napełniane

kartridże drukarek) i gadżety reklamowe (np. torby biodegradowalne zwłókien celulozowych),

ekologiczne środki czystości ulegające biodegradacji.


Uregulowana gospodarka odpadami i zużytym sprzętem:

segregacja śmieci: osobne pojemniki na papier, plastik, szkło, metal, baterie, zbieranie makulatury biurowej, np. współpraca z firmą specjalizującą się w

jej przerobie (EKOBIURO, www.bpeko.pl), wykorzystywanie opakowań wielokrotnego użytku, przekazywanie używanych, niewykorzystywanych mebli i sprzętów

instytucjom charytatywnym.


Zdrowe, przyjazne dla pracowników i klientów środowisko, którecharakteryzuje się:

dopasowaniem aranżacji do struktury organizacyjnej firmy oraz specyfikipracy (komunikacja między pracownikami, indywidualne stanowiska, openspace, elastyczne biuro, strefy pracy, spotkań, relaksu),

wykończeniem i wyposażeniem pomieszczeń zgodnie z wymogami BHP(wentylacja/klimatyzacja, oświetlenie dzienne/sztuczne, warunki akustyczne,kolorystyka),

personalizacją stanowisk według potrzeb i preferencji pracownika:ergonomiczne, regulowane meble (krzesło, biurko), właściwy dobóroświetlenia, możliwość konfiguracji szafek i półek,

używaniem wyposażenia wysokiej jakości, które ma długą żywotność iponadczasowe wzornictwo, a także jest tańsze w eksploatacji.



Do najbardziej znanych certyfikatów dotyczących wyposażenia biur należą:

ZIELONE BIURO w ramach programu CZYSTY BIZNES – certyfikat przyznawany (na okres 2 lat) przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska (www.czystybiznes.pl) firmom i instytucjom, które podejmują nowe inicjatywy na rzecz ochrony środowiska, wzmacniają swój proekologiczny wizerunek i spełniają kryteria „Zielonego Biura”.

FSC – certyfikat nadawany przez międzynarodową organizację Forest StewardshipCouncil (www.fsc.org; www.fsc.pl), za pośrednictwem akredytowanych jednostek certyfikujących, wyrobom wykonanym z drewna pochodzącego z legalnej eksploatacji lasów. Dzięki znakowi FSC konsument może wybrać produkty, które powstały z respektowaniem zasad ochrony przyrody i praw społeczności lokalnych.

ENERGY STAR – amerykański program oceny (www.energystar.gov) i znak przyznawany od 1992 roku energooszczędnym produktom przez U.S. EnvironmentalProtection Agency i U.S. Department of Energy.

EPEAT – amerykański system wybierania, wartościowania i nagradzania sprzętu elektronicznego przyjaznego dla środowiska (www.epeat.net).


Ekobiuroprogram zarządzania


Ekobiuro – praktyki:

ENEA wprowadziła system dwustronnego wydruku, co oznacza, że wszystkie urządzenia drukujące, które pracują w biurach firmy, ustawione są domyślnie na tryb druku dwustronnego i czarno-białego.

Capgemini wprowadziło w swoich biurach w Krakowie i Katowicach system segregacji śmieci. W tych dwóch miastach firma zatrudnia ponad 4 tys. osób i to właśnie pracownicy byli inicjatorami tej akcji. Śmieci segregowane są: w kuchniach – na frakcję mokrą i suchą; w open space'ach – na papier, szkło, plastik i metal.


GlaxoSmithKline prowadzi projekt Green Lab (Zielone Laboratorium), wramach którego podejmowany jest szereg inicjatyw mających doprowadzić dotego, by laboratoria GSK były przyjazne dla środowiska i pracowników.Wdrożone zostały rozwiązania zapobiegające marnowaniu energii, wody iodczynników oraz zapewniające właściwą segregację odpadów.


TRI (Poland) w swoim programie WARM-BIZ, redukujemy CO2 koncentruje sięna ograniczaniu emisji CO2. Aby osiągnąć ten cel, przeprowadzona została wfirmie kampania informacyjna promująca zachowanie w biurze optymalnejtemperatury (za pomocą m.in.: systematycznej kontroli temperatury wpomieszczeniach zamkniętych, ograniczenia przeciągów, noszenia kilku warstwubrań). Dodatkowo wymienione zostało oświetlenie na lampy o wyższejefektywności energetycznej oraz zamontowano czujniki ruchu w miejscach,gdzie praca odbywa się sporadycznie.


Firma Carlsberg Polska, prowadząc zielone biuro, podejmuje następujące działania:

segregacja odpadów w podziale na szkło, plastik, papier i odpady organiczne; butelki plastikowe przed wyrzuceniem zgniatane są w zgniatarkach; koperty do korespondencji zewnętrznej wykonane są z ekologicznego papieru; kartki świąteczne wykonane są z bawełny ekologicznej; spotkania i konferencje Zarządu oraz top managementu organizowane są w sposób

ekologiczny; papier używany do wydruków i kopii pochodzi z recyklingu; minimalizowana jest ilość wydruków.

Dzięki tym działaniom firmie udało się zmniejszyć zakupy papieru o mniej więcej 20%, a w roku2012 w biurze firmy zużyto o 8% mniej energii niż w roku poprzednim. Cała inicjatywadoceniona została przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska, która przyznała firmie CarlsbergPolska Certyfikat Zielonego Biura.


Recykling


Kompania Piwowarska realizuje Projekt ekologiczno-społeczny ekotorby.

Firma wykorzystała bannery ze swoich kampanii reklamowych do stworzeniaekologicznych toreb.Zazwyczaj bannery po zakończonej kampanii outdoorowej podlegają utylizacji.Kompania Piwowarska postanowiła ponownie je wykorzystać. Torby były elementemaranżacji przestrzeni podczas happeningów Zgrani z Naturą, które odbyły się z okazjiogłoszenia Raportu zrównoważonego rozwoju 2012 Kompanii Piwowarskiej. Były teżnagrodą w konkursach o tematyce ekologicznej, skierowanych do pracowników firmy, atakże użytkowników Facebooka. Torby trafiły również do innych grup interesariuszy:dziennikarzy i partnerów biznesowych. Oprócz tego są dostępne w sklepikach przyCentrum Wycieczkowym Lech w Poznaniu oraz w Tyskim Browarium.

Dodatkową wartość projektu stanowi fakt, że zostały uszyte przez pracownikówZakładu Aktywności Zawodowej z Piły – przedsiębiorstwa społecznego zajmującego sięaktywizacją zawodową osób z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością. Jego misjąjest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych z upośledzeniemumysłowym i chorych psychicznie.



Firma Orange Polska postanowiła zareagować na problem utylizacji niepotrzebnychtelefonów komórkowych. Badania wskazują na to, że w Polsce w przeciętnymgospodarstwie domowym przechowuje się do trzech starych, nieużywanych telefonów.Odpowiedzią na tę sytuację jest inicjatywa Orange Recykling – skupowanie używanychtelefonów komórkowych w salonach oraz przez serwis internetowywww.orangerecykling.pl.

Celem programu jest promowanie wśród klientów i pracowników Orange Polskaświadomości ekologicznej w zakresie odzysku surowców naturalnych z używanych,starych i często niewykorzystywanych telefonów komórkowych. Firma postawiła sobietakże za cel konsekwentne podnoszenie wskaźnika pozyskiwania używanych urządzeń,w stosunku do liczby sprzedaży nowych telefonów.

Recycling ma za zadanie zachęcenie klientów (nie tylko Orange) oraz pracowników dooddawania niewykorzystywanych telefonów na potrzeby odzysku surowców. Aby toumożliwić, Orange we współpracy z firmą Greenfone uruchomił serwiswww.orangerecykling.pl.


Oprócz skupowania telefonów Orange Polska realizuje także projekt Odnowionetelefony komórkowe dla klientów Orange, który polega na profesjonalnym odnawianiutelefonów komórkowych oraz innych urządzeń np. modemów, przy współpracy z firmamiposiadającymi certyfikację producentów i sprzedaży ich w ofercie promocyjnej.

Projekt ten to przykład realizacji zasady 3R – Reuse, Reduce, Recycle. Urządzeniamultimedialne są wydzierżawiane klientom na czas świadczenia usługtelekomunikacyjnych. Oddany produkt (telefon, modem) jest poddawany procesowiodnowy (refurbishment). Dzięki temu produkty, które nie znajdują się jeszcze na końcucyklu swojego życia, są ponownie wprowadzane na rynek.

Recyklingowi poddawane są wszystkie części produktu, łącznie z opakowaniamikartonowymi zwróconych modemów, które są ponownie wykorzystywane jakowypełniacz pudełek stosowanych przy wysyłce towarów do klientów. Dziękiwykorzystaniu własnej linii produkcyjnej (in-house) Orange może lepiej kontrolowaćjakość pracy, zapewnić rozwój procesu, a także zwiększyć własne oszczędności orazekoefektywność.



STENA Ekostacja

pierwsza stacja recyklingu w Warszawie. Jest to pierwsza w stolicy stacja recyklingustworzona dla mieszkańców, umożliwiająca im przekazanie odpadów do przetworzenia.

Można tam bezpłatnie oddać wszystkie odpady opakowaniowe (butelki PET, puszki,makulatura), elektroodpady (RTV i AGD, telefony, świetlówki, komputery) oraz odpadywielkogabarytowe (meble, złom, opony) i niebezpieczne (tonery, baterie, akumulatory,aerozole).Wszystkie przyniesione odpady zostają poddane recyklingowi lub utylizacji, zgodnie zobowiązującymi standardami i normami.

Na stacji przyjmowane są też niepotrzebne ubrania, które przekazywane są PCK.

W ramach ekostacji prowadzony jest także program edukacyjny. Powstał specjalny salonpokazowy – Showroom – w którym dowiedzieć się można, na czym polega proces recyklingu.


www.stenaecostacja.pl/klimat


Recycling Drophttp://gra.stenaekostacja.pl/


http://stenaekostacja.pl/klimat/


gry ekologiczne

http://www.zielonalekcja.pl/?mod=gry




Ekoefektywność


Ograniczanie zasobów używanych w procesie produkcyjnym bądź zmianatechnologii produkcji lub sposobu funkcjonowania firmy.

Dla CEMEX jednym z najważniejszych zasobów naturalnych jest woda. Jest onaistotnym składnikiem w procesie produkcji cementu i mieszanki betonowej, atakże nieodzownym elementem w produkcji żwirów. Z tego powodu firmarealizuje program Ograniczanie wykorzystania wody w CEMEX.Ponad 91% wytworni betonu CEMEX Polska wyposażane jest w urządzenia dorecyklingu betonu i instalacje do recyklingu wody. Odzyskiwana w tym procesiewoda kierowana jest ponownie do produkcji. Wykorzystanie wody wżwirowniach eksploatowanych przez CEMEX Polska odbywa się w obieguzamkniętym, co oznacza, że ilość wody pobrana z wyrobiska jest praktycznierówna ilości wody zrzucanej po procesie do wyrobiska.


PepsiCo, która prowadzi odzyskiwanie wody w zakładzie produkcyjnym w Grodzisku Mazowieckim. Abyosiągnąć cel, którym jest redukcja zużycia wody, firma podjęła następujące działania:

1) zastosowanie najnowszej technologii, m.in.: instalacja liczników zużycia wody na każdym etapie obróbki ziemniaków; instalacja odzysku wody i skrobi z etapu płukania plastrów ziemniaczanych oraz obieranie ziemniaków w zamkniętym obiegu wody; likwidacja blanszowania, tj. wstępnego podgrzewania plastrów ziemniaczanych za sprawą wspólnej pracy nad jakością

ziemniaków z rolnikami-dostawcami (program agrarny); odzysk ciepłej wody z chłodzenia oleju i wykorzystanie do mycia linii; wprowadzenie technologii Dip Wash, która zmniejsza zjawisko wypłukiwania skrobi po przekrojeniu ziemniaka w plastry, dzięki

czemu poprawiona jest produktywność ziemniaka i zmniejszone zużycie wody w procesie płukania plastrów,

2) budowanie nawyku traktowania tego obszaru jako potencjału do ciągłych usprawnień –wprowadzenie Lean Management na linii produkcyjnej. W celu edukacji pracowników i szukaniausprawnień powołano tzw. grupę wodną. Na jej czele stoi kierownik produkcji, a w jej skład wchodząoperatorzy linii i technicy utrzymania ruchu oraz operatorzy oczyszczalni. Grupa regularnie spotyka się,zgłasza pomysły na poprawę gospodarki wodnej i je realizuje. W codziennej praktyce buduje touważność na przestrzeganie standardów w czasie pracy linii produkcyjnej i monitoruje ilość wodyzużywanej do mycia maszyn,3) innowacyjne inicjatywy oszczędzania wody i powtórnego jej wykorzystania we wstępnym procesieobróbki.


IKEA przechodzi na ekologiczną technologię LED to projekt firmy IKEA Retail.

Zakłada on wymianę wszystkich żarówek oraz lamp w asortymencie IKEA naLED-owe do 2016 roku oraz wewnętrzną wymianę oświetlenia w budynkachIKEA na bardziej przyjazne dla środowiska (w większości diody LED).

Dodatkowo każdemu pracownikowi IKEA przekazano żarówkę LED-ową dozastosowania u siebie w domu (dzięki czemu pracownicy IKEA mogli stać sięambasadorami programu, którzy sami doświadczają jego benefitów).

W ramach działania promowane jest także zrównoważone oświetlenie naprzykładzie LED podczas eventów marketingowych i targów designu. Dobrapraktyka IKEA pokazuje, jak istotne w myśleniu o społecznej odpowiedzialnościjest promowanie zrównoważonych produktów, oferowanych przez daną firmę.


Bioróżnorodność


Firma CEMEX podjęła się rekultywacji przyrodniczej byłej kopalni w Sitnie.CEMEX, we współpracy ze Stołecznym Towarzystwem Ochrony Ptaków (STOP)zrealizował działania w zakresie proprzyrodniczej rekultywacji wyrobisk po to,by chronić biorożnorodność.

Zgodnie z zaleceniami STOP, w kopalni w Sitnie utworzono kilka mniejszych ipłytszych zbiorników wodnych, które odpowiednio ukształtowano, abyumożliwić ich zasiedlenie przez zwierzęta. Brzegi zbiorników obsadzonoroślinnością wodną. Nasadzono również odpowiednio dobrane rodzime gatunkidrzew i krzewów, które wzmocnią skarpy i brzegi zbiorników, będąschronieniem dla zwierząt oraz wzbogacą bazę pokarmową ptaków.

Efektywność działań rekultywacyjnych mierzono w ramach monitoringuprzyrodniczego, prowadzonego od kwietnia do września 2012 roku przez KołoNaukowe Wydziału Nauk o Zwierzętach SGGW.


Zrównoważony transport


Lyreco Polska realizuje projekt EKO Jazda (ekologiczny transport). Został onzapoczątkowany w 2008 roku i od tego czasu wszyscy kierownicy zRegionalnych Centrów Dystrybucyjnych (RCD) przyjęli zobowiązanieprzeszkolenia swoich pracowników z technik ekojazdy. Zgodnie z założeniem,program jest również stałym elementem corocznego szkolenia pracownikówRCD.


firma Ricoh

Praktyka Ekojazda, czyli sposób na ograniczenie wpływów firmy na zmianyklimatyczne zapoczątkowana została w marcu 2012 roku szkoleniem z zasadekojazdy, przeznaczonym dla techników Ricoh. Szkolenie, przeprowadzoneprzez specjalistow szkoły jazdy Renault, podzielone zostało na dwie części:teoretyczną, na której zostały zaprezentowane korzyści i zasady stosowaniazasad ekojazdy orazquasi-praktyczną, podczas której każdy uczestnik miał możliwość sprawdzeniawpływu swojego stylu jazdy na zużycie paliwa i emisję CO2 na – specjalnymsymulatorze na bieżąco informującym o poprawności zachowań uczestnikaszkolenia.

W efekcie prowadzonych pomiarów udało się osiągnąć poprawęwspołczynnika ekoefektywności jazdy średnio o 6% do 16% w najbardziej„ekoefektywnym” miesiącu, przy zachowaniu pozytywnego trendu zmian.


intermodal jako produkt ekologiczny

Transport intermodalny zakłada przewóz towaru z użyciem rożnych środków transportu za pomocątej samej jednostki ładunkowej (np. kontenera, naczepy), która jest przeładowywana w zależnościod potrzeb, z jednego środka na drugi. Oznacza to, że większość pokonywanej trasy odbywa siętransportem kolejowym. Tylko na odcinku początkowym i końcowym towary przewożone sąsamochodem.Rozwiązania intermodalne są przyjazne dla środowiska. Mniej ładunków na drogach to wyższebezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i mniej zanieczyszczeń oraz hałasu. Poziom emisjiCO2 rożni się w zależności od stosowanej formy transportu i pokonanej trasy. Ograniczenie emisjiCO2 można szczegółowo obliczyć, korzystając z kalkulatora dostępnego na stronie ecotransit.org.Klienci mogą również korzystać z raportów emisji spalin w związku z transportem ich towarów zadany okres i na określonej trasie. Podkreślić należy, że ograniczenie emisji spalin jest bardzowysokie.Przykładowo pociąg na trasie Wrocław – Londyn to 75% oszczędności w emisji dwutlenku węgla,90% oszczędności w emisji tlenku azotu i 80% oszczędności w emisji pyłu w stosunku do transportusamochodowego; 500 transportów na tej trasie to ok. 900 ton CO2 mniej.


Firma IKEA Retail przeprowadziła, skierowaną do pracowników, klientów imieszkańców Krakowa, akcję Zrównoważony Transport do IKEA Kraków.


POLPHARMA popularyzuje regularne dojazdy rowerem do pracy.

Jednym z najważniejszych elementów praktyki było umożliwienie pracownikomdojazdu rowerem bezpośrednio do stanowiska pracy, co wymagało inwestycjiw budowę parkingów rowerowych na terenie firmy.

Rozpoczęto od przeprowadzenia ankiety, by oszacować liczbę potencjalnychrowerzystów oraz miejsc parkingowych i ich lokalizacji. Finalnie zbudowanoponad 100 zadaszonych miejsc parkingowych w 9 lokalizacjach na tereniezakładu w Starogardzie, a także ok. 20 miejsc w Duchnicach i Sieradzu.

Dla zapewnienia bezpieczeństwa rowerzystów zmniejszono dopuszczalnąprędkość dla ruchu samochodów na terenie firmy do 20 km/h.


Carpoolinggra




Allegrowww.zaparkujklimatycznie.pl,

Projekt „Kręć kilometry, zaparkuj klimatycznie” realizowany był w czerwcu i lipcu 2012roku. Konkursowe kilometry można było pokonać także na prawdziwym rowerze. W tymcelu zaprojektowano aplikację mobilną (iOS i Android), która w oparciu o sygnał GPSodmierzała dystans 10 km potrzebnych do udziału w konkursie. O nagrody walczyłytakże województwa. Regiony miały szansę zdobyć część z puli 100 km stojaków.Przejechane przez uczestników kilometry trafiały na konto wybranego województwa. Teregiony, których mieszkańcy „wykręcili” najwięcej kilometrów, wygrywały stojakirowerowe, a konkretne lokalizacje dla nowych parkingów rowerowych wskazywali samiuczestnicy akcji.

Akcja została nagrodzona, m.in. w konkursie na najlepsze i najbardziej kreatywne akcjepublic relations w Polsce jurorzy konkursu „Złote Spinacze 2012” uznali ją zanajciekawszą kampanię w sektorze technologii, IT i telekomunikacji.


www.zaparkujklimatycznie.pl



Ekobudownictwo


Tebodin Poland realizuje praktykę zrównoważone budownictwo.Firma chce aktywnie przyczyniać się do poprawy standardów środowiskowychw projektowaniu obiektów komercyjnych i przemysłowych.

Tebodin szkoli swoich pracowników w zakresie systemów certyfikowaniabudynków LEED i BREEAM, które dotyczą obiektów wyróżniających się wsposób szczególny pod względem dbałości o środowisko w procesiebudowlanym. Dzięki wyspecjalizowanej kadrze mającej szerokiedoświadczenie firma jest w stanie zachęcić swoich klientów do realizacji ichprojektów zgodnie z założeniami zrównoważonego budownictwa.

Tebodin stosuje także nowoczesne rozwiązania ograniczające zużycie wody iprądu w trakcie eksploatacji obiektu, które pozwalają na odzyskanie ciepłaoraz energetyczną wydajność.


Edukacja ekologiczna


Do efektywności ekologicznej związanej z drukowaniem dokumentów możnarównież namawiać swoich interesariuszy.

Firma doradcza KPMG w Polsce jest inicjatorem akcji społecznej No printingDay. Celem akcji jest zachęcenie jak największej liczby osób i firm na całymświecie do powstrzymania się od drukowania na jeden symboliczny dzień wroku – w każdy pierwszy piątek października. Udział w akcji jest bezpłatny, adołączyć do niej można za pośrednictwem strony NoPrintingDay.pl (firmy iinstytucje) oraz portalu Facebook (osoby indywidualne).

W 2012 roku, podczas pierwszej edycji akcji, przyłączyło się do niej 61 firm iinstytucji, co przełożyło się na 3962 wyłączone tego dnia drukarki. Dodatkowązachętą do dołączenia do akcji może być fakt, iż KPMG w Polsce planuje coroku, po finale akcji odbywającym się w październiku, posadzić drzewa –których będzie tym więcej, im więcej osób i instytucji przyłączy się do akcji.


Edukacja dzieci - praktyki Eco-kids zrealizowane przez Global e-BusinessOperations.

Wolontariusze firmy z zespołu CSR Ecology przeprowadzili lekcje ekologii dla32 dzieci w wieku od 6 do 10 lat. Spotkania opierały się na prezentacji filmówi slajdów oraz interaktywnej dyskusji. Dzieci miały za zadanie np. namalowaćodpowiedź na pytanie: co się stanie, jeśli chcielibyśmy wydrukować wszystkiestrony internetowe. Dzieci podawały również przykłady działań, jakie mogąpodjąć z rodzicami w domu, aby chronić środowisko naturalne. Uczestnicyspotkań otrzymali okolicznościowe pamiątki: encyklopedie ekologii dla dzieci.



Volkswagen Poznań podejmuje liczne inicjatywy podnoszące świadomośćekologiczną zarówno wśród własnych pracowników, jak i w najbliższymotoczeniu. Jedną z takich inicjatyw jest ogłoszenie konkursu grantowegoskierowanego do najbliższego sąsiedztwa zakładów VWP, czyli domieszkańców poznańskiej Wildy, Antoninka oraz Swarzędza.

Celem pierwszej edycji konkursu Niebieskie granty Volkswagen Poznań,organizowanego we współpracy z Fundacją Nasza Ziemia, jest przygotowanieoraz realizacja działań na rzecz poszerzania wiedzy o ochronie przyrody,kształtowania postaw i świadomości ekologicznej wśród społeczności z ww.osiedli Poznania.

Program składa się z trzech konkursów – dla szkół, organizacji pozarządowychoraz pracowników spółki, którzy działają w organizacjach pozarządowych.Łączna pula konkursu wynosi 18 tys. zł.


Ekologiczna reklama „Przyszło świeże w IKEA Targówek” przygotowana i zrealizowanana zlecenie IKEA Retail to kampania marketingowa wykorzystująca naturalne nośnikireklamowe.

Na jej potrzeby stworzono i umieszczono w przestrzeni miejskiej ekologiczne formyreklamowe w postaci gigantycznych mebli wykonanych ze świeżej trawy, jeżdżącegosamochodu marki Żuk w pełni pokrytego trawą, haseł reklamowych wyczyszczonych nachodnikach (tzw. Clean Ads’ow), billboardów porośniętych kwiatami i „kwitnących”ulotek z nasionami.Wszystkie materiały wykonano z naturalnych składników i były one w pełnibiodegradowalne. Przez cały okres trwania akcji nośniki znajdowały się pod stałąopieką ogrodnika, a po jej zakończeniu rośliny na powrót trafiły do gleby na tereniewarszawskiego zoo.Kampania udowodniła, że działania reklamowe mogą być całkowicie ekologiczne i nietylko nie zaśmiecać przestrzeni publicznej, ale także upiększać ją w naturalny sposób.Oryginalny charakter kampanii wpłynął na jej popularność nie tylko wśród mieszkańcówWarszawy, ale także wśród dziennikarzy, redaktorów i najpopularniejszych blogerów.


Ekologiczna reklama








CSR, zarządzanie różnorodnościąOPŁACALNOŚĆ


We wrześniu 2012 roku ruszyła akcja Ekologia się opłaca, którą KompaniaPiwowarska chciała przypomnieć konsumentom i detalistom zalety opakowańzwrotnych.

W Polsce przeciętnie obieg takiej butelki to kilkanaście razy w ciągu 2–4 lat.Butelka zwrotna ma ekonomiczny i ekologiczny sens tylko pod warunkiem, żewykona dużą liczbę rotacji – od napełnienia do sprzedaży i zwrotu.

Udział butelki zwrotnej w polskim rynku plasuje się na poziomie powyżej 50%,co daje średni wynik w Europie. Wyprzedzamy pod tym względem Francję,Włochy, Wielką Brytanię i Irlandię (poniżej 20%), ale znajdujemy się za Danią,Finlandią, Holandią, Niemcami i Austrią (ponad 60%).



Programy prośrodowiskowe


W firmie Diageo Polska istnieje Zespół GreenIQ skupiający pracowników, którym bliskie są tematyekologiczne. Działa on na trzech polach:

ekobiuro, ekoeventy, ekokomunikacja.

W ramach ekobiura – pracownicy zachęcani są do oszczędzania prądu i papieru oraz recyklingu. Wcałym biurze rozmieszczone zostały etykiety przypominające o wyłączaniu prądu. Za namową firmy,administrator budynku wstawił dodatkowe pojemniki umożliwiające recykling szkła, plastiku i papieruoraz odpadów organicznych w biurze.

Jeśli chodzi o ekoeventy – firma, we współpracy z Fundacją Aeris Futuro, zorganizowała Community Day,w trakcie którego ok. 110 pracowników w ramach wolontariatu posadziło 2 tys. Dębów w LasachChojnowskich pod Warszawą.

Ekokomunikacja przejawia się tym, że za pomocą firmowego newslettera prezentowane są tematyekologiczne.


Grupa Kapitałowa Pelion realizuje Eko Projekt Pelion.

W ramach projektu zawiązał się w firmie Eko Zespół, który był oddolną inicjatywą grupy osób z rożnychdziałów. Spotkania grupy, podczas których powstają nowe inicjatywy i pomysły, odbywają się raz wmiesiącu.

Firma prowadzi segregację baterii oraz tonerów. Opracowane zostały humorystyczne naklejkizachęcające do oszczędzania wody, energii oraz papieru. Są one wywieszone przy kserokopiarkach, włazienkach oraz kuchniach. Na elektronicznej tablicy ogłoszeń zamieszczane są porady ekologiczne.W firmie pracownicy biorą udział w Dniu bez Samochodu oraz carpoolingu. Opracowany został równieżpodręcznik ekojazdy dostępny dla pracowników.Zapoczątkowano cykl szkoleń dla pracowników z zakresu ekologicznej i bezpiecznej jazdy.W firmie wprowadzono elektroniczny system fakturowania. Z okazji świąt partnerom wysyłane są kartkielektroniczne.Firma wydaje szereg publikacji, zarówno dla pracowników, jak i partnerów biznesowych, pacjentów. Wkażdym czasopiśmie zamieszczony jest znak zachęcający do oszczędności papieru i wyrzucenia doodpowiedniego pojemnika.W firmie wprowadzono również wymianę oświetlenia, a przy remontach instalowane są czujniki światła.


Źródła:

Gąsecki J. K., Świadomość ekologiczna i jej stan w świetle badań społecznych w Polsce, w: Humanistyka i Przyrodoznawstwo, tom 3, 1997. Stepniuk K., Podstawy ekologii, 2012.Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Dokument elektroniczny. Tryb dostępu: http://cee.elk.pl/uploads/PDF/NSEE.pdf, stan z dn. 03.01.2013 r.Raport Odpowiedzialny Biznes w Polsce. Dobre praktyki, Forum Odpowiedzialnego Biznesu 2012.Raport zrównoważonego rozwoju Kampanii Piwowarskiej 2011.


Dziękujemy za uwagę.

www.facebook.com/GenderExperts

http://genderexperts.wordpress.com

Documents

Podnoszenie świadomości ekologicznej · Ecolabel przyznawany jest na podstawie skróconej analizy cyklu życia produktu.W Polsce Ecolabel przyznawwanyjest przez Polskie Centrum