Upload
ngonhu
View
212
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Czym jest TEX
TEX jest to komputerowy system profesjonalnego składu tekstu. Zostałstworzony przez Donalda Knutha i od 1982 roku, czyli momentuudostępnienia prawie się nie zmienił. Jest on natomiast intensywnierozszerzany. Przykładowe rozszerzenia to AMSTEX stworzony w AmericanMathematical Society oraz, najbardziej obecnie popularny, LATEXstworzony przez Leslie Lamporta. TEX oraz jego rozszerzenia sąudostępniane na zasadzie OpenSourse.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Kompilowanie
Najpopularniejsze środowiska do tworzenia dokumentów texowych toWinshell, Winedit, TeXnicCenter lub pod linuksem Kile. Plik źródłowyma rozszerzenie tex i moze być kompilowany do pliku o rozszerzeniu dvi(jeśli jest pisany w TEX-u, to za pomocą polecenia tex, jeśli posiadapolecenia LATEX-a, to używamy polecenia latex) lub do formatu pdf (zapomocą polecenia pdflatex). Poleceniem dvi2ps możemy dokonaćkonwersji pliku dvi do PostScriptu.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Kompilowanie
plik.tex
+
plik.dviplik.log
LATEX
Ekran
QQQQsDVIPS
plik.ps
?
Ekran
QQQQQs
PDFLATEX
plik.pdf
?
Ekran
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Preambuła
Każdy dokument texowy zaczynać się musi poleceniem\documentclassklasa,gdzie zamiast słowa klasa wpisujemy rodzaj dokumentu, przykładowobook, article, letter, amsart1. Przed klasą możemy dodać [opcje] -przykładowo wielkość czcionki w pliku wyjściowym.
1ten wykład jest pisany jako beamerTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Preambuła
Następnie możemy dodać odpowiednie pakiety poleceniem\usepackage[opcje]pakiet.Przykładowe pakiety to polski, graphics, color itd. Poza tym wpreambule mogą znaleźć się inne polecenia definiujące wygląddokumentu. Pisanie właściwej treści dokumentu rozpoczynamypoleceniem \begindocumentna końcu dokumentu musi znaleźć się zatem polecenie\enddocument
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Preambuła
\documentclass[12pt]article\usepackage[cp1250]inputenc% umożliwia pisanie polskich znaków\usepackagepolski % nadaje dokumentowi polską składnię
\begindocumentTu wpisujemy treść dokumentu.
\enddocument
Komentarze pisane po symbolu % nie są dla programu "widoczne" - niewpływają na kompilację.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Nagłówek
Jeśli w preambule dopiszemy
\titlePodstawy \TeX-a\authorTomasz Bielaczyc\date17 lutego 2012 %domyślna data to data ostatniej kompilacji
będziemy mogli poleceniem \maketitle wypisać wycentrowany tytuł,autora oraz datę;
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Marginesy
Domyślne marginesy są dosyć duże. Możemy je zmniejszyć (lubzwiększyć) poleceniami (umieszczonymi w preambule)
\addtolength\topmargin-1cm %zmniejszamy górny margines\addtolength\textheight3cm %zwiększamy wysokość tekstu
%czyli zmniejszamy dolny margines\evensidemargin -1cm %zmniejszamy lewy margines
%na parzystych stronach\oddsidemargin -1cm %oraz na nieparzystych\addtolength\textwidth3cm %zwiększamy szerokość tekstu
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Marginesy
Lub inaczej:
\setlength\oddsidemargin-1cm\setlength\evensidemargin-1cm\setlength\textwidth17cm\setlength\topmargin-2cm\setlength\textheight25cm
Jeśli wybierzemy skład jednostronny (opcja [oneside] w klasiedokumentu, to wystarczy modyfikować \oddsidemargin.)
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Odstępy
Poleceniem \renewcommand\baselinestretch1.3 (pisanympreambule) możemy zwiększyć odstępy między wierszami.
Polecenie \newline lub \\kończy daną linię. Jeśli dodamy do niego polecenie \indent nową linięzaczniemy akapitem.Nowy akapit uzyskamy także robiąc linijkę odstępu. Polecenie\linebreaktakże rozpoczyna pisanie w nowej linii, ale rozciąga tekst w poprzedniejdo prawego marginesu.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Odstępy
Poleceniem \vspace2cm
wstawionym przed przejściem do nowej linii tworzymy półcentymetrowyodstęp między liniami. Możemy też w tym celu użyć \vskip .5cm.Aby otrzymać poziomy odstęp używamy polecenia \hspace1cm.
Polecenie \newpage zaczyna nową stronę. Poleceniem \pagebreakrozpoczniemy nową stronę rozciągając poprzednią do dolnego marginesu.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Centrowanie
Używając otoczenia center, czyli pisząc
\begincenterwyśrodkowywujemy wpisany tutaj\\tekst\endcenter
wyśrodkowywujemy wpisany tutajtekst
Jeśli tekst, który ma być wyśrodkowany mieści się w jednej linii, to aby gowyśrodkować możemy napisać \centerlinetekstPrzy użyciu otoczenia flushright
możemy pisany tekst wyrównaćdo prawej strony.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Symulacja maszynopisu
Tekst pisany w otoczeniu verbatim LATEX składa, jakby był pisany namaszynie. Normalnie, pisząc
\\Tekst z bardzo długimiodstępami robionymi za pomocą
klawisza spacji
otrzymamyTekst z bardzo długimi odstępami robionymi za pomocą klawisza spacji
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Symulacja maszynopisu
ale, pisząc
\beginverbatim\\Tekst z bardzo długimi
odstępami robionymi za pomocąklawisza spacji
\endverbatimotrzymamy
\\Tekst z bardzo długimiodstępami robionymi za pomocą
klawisza spacji
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rodzaje pisma
Polecenia takie jak\emph... (lub \em ...), \underline..., \textbf...
(lub \bf ...) dają tekst odpowiednio
pochylony, podkreślony bądź ewentualnie pogrubiony.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Stopień pisma
Poleceniami takimi jak
\tiny ..., \small ..., \large ..., \Large ..., \huge ...
możemy stopniować rozmiar pisanego tekstu.
Można też napisać \beginHugewielkie\endHuge lub\beginbfgrube\endbf lub \beginempochyłe\endem abydostać
wielkie lub grube lub pochyłe.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rodzaje pisma
Pisząc \bf\Large\em grube, duże i pochylone otrzymamy literygrube, duże i pochylone
Polecenie \textsc pozwala pisać tzw. KAPITALIKAMI.
Za pomocą polecenia \footnote... robimy przypisy2.
2które pojawiają się na dole stronyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Strona tytułowa
Powyższe opcje można wykorzystać np. do tworzenia strony tytułowej.Jeśli użyjemy do tego otoczenia titlepage, dokument będzienumerowany od następnej strony.(Polecenie \thispagestyleempty sprawi, że numer strony będzieniewidoczny.)
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie w punktach
Do robienia planu w punktach można użyć otoczenia enumerate, każdykolejny punkt rozpoczynamy poleceniem \item. Przykładowo pisząc
\beginenumerate\item Punkt pierwszy.\item Punkt drugi.\item Punkt trzeci.
\endenumerate
otrzymamy
1. Punkt pierwszy.
2. Punkt drugi.
3. Punkt trzeci.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie w punktach
Pisząc wcześniej przykładowo\renewcommand\theenumi\Romanenumi zmienimy sposóbnumeracji z cyfr arabskich na rzymskie.
Teraz pisząc
\beginenumerate\item Punkt pierwszy.\item Punkt drugi.\item Punkt trzeci.
\endenumerate
otrzymamy
I. Punkt pierwszy.
II. Punkt drugi.
III. Punkt trzeci.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie w podpunktach
Możemy też tworzyć podpunkty pisząc
\beginenumerate\item punkt\beginenumerate
\item podpunkt\item podpunkt
\endenumerate\item punkt
\endenumerate
1. punkt1.1 podpunkt1.2 podpunkt
2. punkt
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie w punktach
Aby tworzyć punkty nienumerowane możemy użyć otoczenia itemize
\beginitemize\item punkt\item kolejny punkt\item kolejny punkt
\enditemize
I punkt
I kolejny punkt
I kolejny punkt
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie w punktach
lub otoczenia description
\begindescription\item[jeden] punkt\item[dwa] kolejny punkt\item[trzy] jeszcze jeden punkt
\enddescription
jeden punkt
dwa kolejny punkt
trzy jeszcze jeden punkt
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rozdziały
Dokumenty możemy dzielić na rozdziały, podrozdziały itd. poleceniamitakimi jak:
\partNowa część\sectionNowy rozdział\section*Nowy rozdział %rozdział wyświetli się bez numeru\subsectionNowy podrozdział\subsection*Nowy podrozdział\paragraphNowy paragraf %nie jest numerowany
itd. W klasie book występuje jeszcze chapter.Do wypisania spisu treści służy polecenie \tableofcontents.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Bibliografia
Do tworzenia bibliografii służy otoczenie thebibliography. Pisząc(na końcu pracy)
\beginthebibliography99\bibitemlamportL. Lamport,\emph\LaTeX System opracowywania dokumentów. Podręczniki przewodnik użytkownika, WNT, 2004,
\bibitemshortT. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, E. Schlegl,\emphThe not so short introduction to \LaTeXe,on-line documentation, up-to-date with regards to \LaTeX.
\endthebibliography
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Bibliografia
otrzymamyLiteratura
L. Lamport, LATEXSystem opracowywania dokumentów. Podręcznik iprzewodnik użytkownika, WNT, 2004,
T. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, E. Schlegl, The not so shortintroduction to LATEX2e, on-line documentation, up-to-date withregards to LATEX.
Do danej pozycji bibliografii możemy się odnieść za pomocą polecenia\cite. Przykładowo pisząc:Pozycja \citeshort jest dostępna także po polsku
dostaniemy: Pozycja [2] jest dostępna także po polsku.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Otoczenie matematyczne
Aby pisać wzory matematyczne musimy użyć jednego z wielu dostępnychotoczeń matematycznych. Otoczenie matematyczne możemy otworzyć izamknąć np. symbolem $ lub pisząc \beginmath...\endmath.Jeżeli chcemy, żeby wzór matematyczny został wyróżniony możemy użyćotoczenia otwieranego i zamykanego symbolem $$ lub poleceniami\begindisplaymath...\enddisplaymath. Przykładowo pisząc$a+b-c\le b+a$ otrzymamy a +b− c 6 b +a, a pisząc$$a+b-c=b+a-c$$ dostaniemy
a +b− c = b +a− c .
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Odstępy w otoczeniu matematycznym
W środowisku matematycznym istnieją specjalne polecenia dozwiększanie bądź zmniejszania odstępów. Pisząc$$ a \! b c \, d \; e \quad f \qquad g. $$ otrzymamy
abc d e f g .
Aby we wzorze wyróżnionym dopisać tekst możemy użyć polecenia\mbox... (lub, w niektórych środowiskach, \text...), przykładowopisząc $$f(x)=2x\quad\mboxdla\; x\in X$$ dostaniemy
f (x) = 2x dla x ∈ X .
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Symbole matematyczne
W trybie matematycznym do dyspozycji mamy między innymi symbole:co jak> >< <6< \not <6> \not >6 \le> \ge6= \not=≡ \equiv∼ \sim≈ \approx. . . \ldots· · · \cdots∞ \infty
co jak⊂ \subset⊆ \subseteq⊃ \supset⊇ \supseteq∈ \in∩ \cap∪ \cup/0 \emptyset\ \setminus× \times÷ \div∧ \wedge∨ \vee
co jak→ \rightarrow⇒ \Rightarrow⇔ \Leftrightarrow−→ \longrightarrow=⇒ \Longrightarrow⇐⇒ \Longleftrightarrow \nearrow \searrow↑ \uparrow↓ \downarrow→ \to7→ \mapsto7−→ \longmapsto
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Dolne i górne indeksy
Za pomocą symboli _ oraz ^ możemy tworzyć dolne i górne indeksy,przykładowo pisząc$(x_1+x_2)^2=x_1^2+2x_1x_2+x_2^2$ dostaniemy
(x1 + x2)2 = x21 +2x1x2 + x2
2 , a pisząc$$x_1^2^3\cdot(x_2^3)^4=x_1^8\cdot x_2^3\cdot4=x_1^8x_2^12$$otrzymamy
x231 · (x3
2 )4 = x81 ·x3·4
2 = x81 x12
2
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Ułamki
Do tworzenia ułamków służy polecenie \frac. Pisząc$x^-\frac34=\frac1\sqrt[4]x^3$ otrzymamy x−
34 = 1
4√x3
Jeśli napiszemy$$\frac3x+\frac3x15=\frac\fracx^2+1x5$$ dostaniemy
3x + 3x
15=
x2+1x5
.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Granica w tekście i wyróżniona
Pisząc $$\lim_n\to\inftyn=\infty$$ dostaniemy
limn→∞
n = ∞
natomiast pisząc $\lim_n\to\inftyn=\infty$ otrzymamylimn→∞ n = ∞. Pisząc$\lim\limits_n\to\inftyn=\infty$ dostaniemy lim
n→∞n = ∞.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Funkcje
Użyte tutaj polecenie \limits działa po następujących funkcjach orazoperatorach matematycznych;
co jakmax \maxmin \minsup \supinf \inflim \lim
limsup \limsupliminf \liminf
co jak
∏ \prod
∑ \sum⋃\bigcup⋂\bigcap∨\bigvee∧\bigwedge∫\int
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Funkcje
Przykładowo pisząc$\sum_i=1^\infty\mu(A_i)=\bigcup_i=1^\infty\mu(A_i)$dostaniemy ∑
∞i=1 µ(Ai ) =
⋃∞i=1 µ(Ai )
a pisząc
$\sum\limits_i=1^\infty\mu(A_i)=\bigcup\limits_i=1^\infty\mu(A_i)$
otrzymamy∞
∑i=1
µ(Ai ) =∞⋃
i=1µ(Ai ).
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Funkcje
Inne często używane funkcje to:
co jaksin \sincos \costg \tgctg \ctg
co jakarcsin \arcsinarccos \arccos
ln \lnlog \log
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Całki
Aby dostać∫ 21 x dx = x2
2
∣∣∣21
= 4−1 = 3 napiszemy$\int_1^2x\,dx=\fracx^22\Big|_1^2=4-1=3$.
Zamiast pisząc $$\int\int_Axy\,dxdy$$ dostać∫ ∫A
xy dxdy
lepiej użyć (dostępnego w pakiecie amsmath3) polecenia \iint i pisząc$$\iint_Axy\,dxdy$$ dostać∫∫
Axy dxdy .
Pisząc $\idotsint_A\,dx_1\ldots dx_n$ dostaniemy∫···∫A dx1 . . .dxn.
3w klasie amsart lub amsbook pakiet nie jest koniecznyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Kwantyfikatory
Zamias pisać np. $$\bigwedge_x\in X\bigvee_y\in Yy=x,$$czyli ∧
x∈X
∨y∈Y
y = x ,
możemy też użyć symboli$$\forall_x\in X\exists_y\in Yy=x,$$ czyli
∀x∈X∃y∈Y y = x .
Pisząc$$\undersetx\in X\forall\;\undersety\in Y\exists\;y=x$$
uzyskamy∀
x∈X∃
y∈Yy = x
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Greckie litery
W trybie matematycznym często stosujemy greckie litery;co jakα \alphaβ \betaγ \gammaΓ \Gammaδ \delta∆ \Deltaε \epsilonκ \kappaζ \zetaη \eta
co jakθ \thetaΘ \Thetaλ \lambdaΛ \Lambdaµ \muν \nuξ \xiπ \piΠ \Piσ \sigma
co jakτ \tauχ \chiρ \rhoφ \phiϕ \varphiΦ \Phiψ \psiΨ \Psiω \omegaΩ \Omega
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Różne litery
Czasem też przydaje się pewna hebrajska literka ℵ (czyli \aleph).Litery pisane, np. A ,B dostaniemy pisząc $\mathcalA, B$.
Litery gotyckie, przykładowo M,N,c otrzymujemy pisząc$\mathfrakM, N, c$. Aby napisać symbole oznaczające np. liczbynaturalne N lub rzeczywiste R napiszemy $\mathbbN$ lub$\mathbbR$. Do pisania tych symboli oraz liter gotyckichpotrzebujemy pakietu amssymb4.
4w klasie amsart lub amsbook pakiet nie jest koniecznyTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wielkość nawiasów
Pisząc$$\sum_n=1^\infty(\frac1+\frac1+nnn+2^n)^n+1$$
otrzymamy∞
∑n=1
(1+ 1+n
nn +2n )n+1
Aby zwiększyć nawias użyjemy polecenia \big(...\big) lub\Big(...\Big) lub \left(...\right). To ostatnie dopasowujewielkość nawiasu do wysokości tekstu. Otrzymamy
∞
∑n=1
(1+ 1+nn
n +2n
)n+1 lub∞
∑n=1
(1+ 1+nn
n +2n
)n+1lub
∞
∑n=1
(1+ 1+n
nn +2n
)n+1
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Inne nawiasy
Do zapisania symbolu Newtona(nk
)służy polecenie $n \choose k$.
Wyrażenie ‖x‖= 〈x ,x〉 możemy dostać pisząc$\|x\|=\langle x,x\rangle$.
Nawiasy ... dostajemy pisząc $\...\$. Aby uzyskaćx ∈ X : x 6 y
z
musimy napisać
$\big\x\in X\colon x\le\fracyz\big\$.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Symbole matematyczne
Chcąc dostać napis f : X → X najlepiej napisać $f\colon X\to X$,
do zapisania X f→ Y użyjemy polecenia $X\stackrelf\toY$.
Pisząc $\widehatABC+\widetildeEF$ dostaniemy ABC + EF ,
Pisząc $\overrightarrow[a,b], \overlineA$otrzymamy
−−→[a,b],A.
Aby dostać B napiszemy $\overline\overlineB$.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Symbole matematyczne
Aby otrzymać︷ ︸︸ ︷A+A napiszemy $\overbraceA+A$. Pisząc
$\overbrace1+1^2$ dostaniemy
2︷︸︸︷1+1. Chcąc uzyskać
1+1+
10︷ ︸︸ ︷1+ . . .+1︸ ︷︷ ︸20
napiszemy$$\underbrace1+1\overbrace 1+\ldots+1 ^10_20$$.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Jeszcze inne nawiasy
Aby dostać
f (x) =
x , x < 0
2x , x > 0
napiszemy$$f(x)=\begincasesx,&x<0 \\2x,&x\ge0\endcases$$
(aby to polecenie działało musimy do preambuły dokumentu dołączyćpakiet amsmath). Podobny efekt uzyskamy pisząc
$f(x)=\left\\beginarraylrx, & x<0\\ 2x, & x\ge 0\endarray\right.$
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Macierze
Otoczenie array użyte powyżej stosujemy do tworzenia macierzy.Przykładowo pisząc
$\left[\beginarraylcr %lcr mówi, że będą 3 kolumny i o centrowaniu
%liczb w kolumnach (left center rigrt)1 & \cdots & 100\\ %znak & rozpoczyna nową kolumnę\vdots & \ddots & \vdots\\115 & \cdots & 1115\endarray\right]$
utworzymy macierz
1 · · · 100...
. . ....
115 · · · 1115
.Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Macierze
Możemy też stworzyć tablicę w tablicy. Pisząc
$\left[ \beginarrayc|c %oddzielamy kolumny pionową kreską\beginarrayccca_11 & a_12 & a_13\\a_21 & a_22 & a_23\\\endarray & 0\\\hline %oddzielamy wiersze poziomą linią0 & \beginarraycc
b_11 & b_12\\b_21 & b_22\\\endarray
\endarray \right]$
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory numerowane
Aby wzorowi został automatycznie nadany numer możemy użyć naprzykład otoczenia equation. Pisząc
\beginequation\|x-y\|\neq0\endequation
otrzymamy5
‖x−y‖ 6= 0 (1)
Otoczenie equation* daje taki sam wygląd ale bez numeru.
5numerki możemy przenieść na lewą stronę dodając do klasy dokumentu opcję leqnoTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory numerowane
Jeśli dopiszemy dodatkowo polecenie \label... i w nawiasie wybranąprzez nas nazwę będziemy mogli w dowolnym miejscu dokumentu odnieśćsię do naszego wzoru poleceniem \eqref.... Przykładowo napiszmy
\beginequation\lim_x\to 0\fracx^2x+2=0\labelgran\endequationWe wzorze \eqrefgran widzimy, że...
Dostaniemy
limx→0
x2
x +2= 0 (2)
We wzorze (2) widzimy, że...
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory numerowane
Jeśli chcemy mieć numerację wzorów zależną od rozdziału musimydopisać (najlepiej w preambule) polecenie
\numberwithinequationsection.(Aby to polecenie działało musimy do dokumentu dołączyć pakietamsmath.)Wówczas pisząc
\beginequation\lim_n\to\infty\frac4n^2+3n+4an^2+2=2\iff a=2\endequation
dostaniemy
limn→∞
4n2 +3n +4an2 +2
= 2 ⇐⇒ a = 2 (0.3)
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory z nazwą
Możemy również nadać wzorowi nazwę za pomocą polecenia \tag.Przykładowo pisząc
\beginequation\forall_a\neq0\lim_n\to\infty\frac3n^2an+2=0\taggranica \endequation
dostaniemy
∀a 6=0 limn→∞
3n2
an +2= 0 (granica)
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory wielowierszowe
Otoczenie eqnarray pozwala na pisanie wzorów matematycznychmających więcej niż jeden wiersz. Pisząc
\begineqnarray\int_1^2(x+1)^2\,dx &=& \frac13(x+1)^3\Big|_1^2= \frac13\cdot3^3-\frac13\cdot2^3 =\\ &=& \frac273-\frac83 = \frac193\endeqnarray
otrzymamy∫ 2
1(x +1)2 dx =
13
(x +1)3∣∣∣21
=13·33− 1
3·23 = (0.4)
=273− 8
3=
193
(0.5)
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory wielowierszowe
Podobny wygląd wzoru możemy uzyskać za pomocą otoczenia align.Aby dostać wzór wielowierszowy nienumerowany możemy użyćśrodowiska eqnarray* (lub align*). Pisząc
\beginalign*\int_1^2(x+1)^2\,dx &= \frac13(x+1)^3\Big|_1^2=\frac13\cdot3^3-\frac13\cdot2^3=\\ &= \frac273-\frac83=\frac193\endalign*
dostaniemy ∫ 2
1(x +1)2 dx =
13
(x +1)3∣∣∣21
=13·33− 1
3·23 =
=273− 8
3=
193
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory numerowane
Aby przy danym wierszu nie było numeru wstawiamy w tym wierszupolecenie \nonumber (lub \notag). Przykładowo pisząc
\begineqnarray\int_0^\pix\cos x\,dx &=&x\sin x\Big|_0^\pi-\int_0^\pi\sin x\,dx=x\sin x\Big|_0^\pi+\cos x\Big|_0^\pi= \nonumber\\&=& \pi\sin\pi-0\sin0+\cos\pi-\cos0= \labelcalka\\&=& 0-0-1-1=-2 \nonumber\endeqnarrayW całce (\refcalka) widzimy...
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wzory numerowane
otrzymamy∫π
0x cosx dx = x sinx
∣∣∣π0−∫
π
0sinx dx = x sinx
∣∣∣π0
+ cosx∣∣∣π0
=
= π sinπ−0sin0+ cosπ− cos0 = (0.6)
= 0−0−1−1 =−2
W całce (0.6) widzimy...
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie twierdzeń
Poleceniem (z reguły wpisujemy je w preambule)
\newtheoremlemLemat
definiujemy otoczenie lem, które wpisaną w nie treść odpowiedniosformatuje oraz nada jej nagłówek Lemat. Teraz pisząc
\beginlemKażdy podciąg ciągu zbieżnego jest zbieżny do tej samej granicy.\endlem
dostaniemy
Lemat 1Każdy podciąg ciągu zbieżnego jest zbieżny do tej samej granicy.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie twierdzeń
Jeśli otoczenie lem zadeklarujemy pisząc\newtheoremlemLemat[section] zamiast\newtheoremlemLemat,
to lematy będą numerowane według rozdziałow, a zatem pisząc
\beginlemKażdy ciąg liczbowy monotoniczny i ograniczony posiada granicę.\labelciag %nadajemy lamatowi nazwę ciag\endlem
dostaniemy
Lemat 0.1Każdy ciąg liczbowy monotoniczny i ograniczony posiada granicę.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie definicji
Aby treść definicji nie była pisana kursywą przed zdefiniowaniemotoczenia dla definicji wpiszemy polecenie
\theoremstyledefinition(wymaga to pakietu amsthm). Następnie poleceniem
\newtheoremdfDefinicja[section]definiujemy otoczenie df.
Domyślny styl to \theoremstyleresult.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie definicji
Teraz pisząc
\begindfCiąg $(x_n)_n\in\mathbbN$ liczb rzeczywistych nazywamy\emphciągiem Cauchy’ego, gdy spełniony jest warunek\beginequation*\forall_\epsilon>0\exists_n_0\in\mathbbN\forall_n,m>n_0\quad|x_n-x_m|<\epsilon.\endequation* \enddf
dostaniemy
Definicja 0.1Ciąg (xn)n∈N liczb rzeczywistych nazywamy ciągiem Cauchy’ego, gdyspełniony jest warunek
∀ε>0∃n0∈N∀n,m>n0 |xn−xm|< ε.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie twierdzeń
Zdefiniujmy otoczenie tw tak, aby twierdzenia były numerowane zgodniez numeracją lematów
\newtheoremtw[lem]Twierdzenie
Teraz pisząc
\begintwKażdy ciag zbiezny spełnia warunek Cauchy’ego.\labelcauchy\endtw
dostaniemy
Twierdzenie 0.2Każdy ciag zbiezny spełnia warunek Cauchy’ego.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Dowodzenie twierdzeń
Do dowodzenia twierdzeń używamy otoczenia proof. Pisząc
\begintwKażdy ciąg monotoniczny i ograniczony spełnia warunek Cauchy’ego.\endtw\beginproof
Wystarczy skorzystać z Lematu \refciag i Twierdzenia \refcauchy.\endproof
dostaniemy
Twierdzenie 0.3Każdy ciąg monotoniczny i ograniczony spełnia warunek Cauchy-ego.
Dowód.Wystarczy skorzystać z Lematu 0.1 i Twierdzenia 0.2.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Dowodzenie twierdzeń
Aby udowodnić wcześniej sformułowane twierdzenie napiszemy
\beginproof[Dowód Twierdzenia \refcauchy]Niech $(x_n)_n\in\mathbbN$ będzie ciągiem liczb rzeczywistychzbieżnym do pewnego $x\in\mathbbR$. Ustalmy $\epsilon>0$.Istnieje $n_0\in\mathbbN$ takie, że dla $n\ge n_0$,$|x_n=x|<\frac\epsilon2$. Weźmy dowolne $n,m\ge n_0$.Z warunku trójkąta mamy$$|x_n-x_m|\le|x_n-x|+|x_m-x|<\frac\epsilon2+\frac\epsilon2
=\epsilon,$$czyli spełniony jest warunek Cauchy’ego. \endproof
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Dowodzenie twierdzeń
I otrzymamy
Dowód Twierdzenia 0.2.Niech (xn)n∈N będzie ciągiem liczb rzeczywistych zbieżnym do pewnegox ∈ R. Ustalmy ε > 0. Istnieje n0 ∈ N takie, że dla n > n0, |xn = x |< ε
2 .Weźmy dowolne n,m > n0. Z warunku trójkąta mamy
|xn−xm|6 |xn−x |+ |xm−x |< ε
2+
ε
2= ε,
czyli spełniony jest warunek Cauchy’ego.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Definiowanie własnych poleceń
LATEX daje możliwość definiowania swoich własnych poleceń . Pisząc(najlepiej w preambule)
\newcommand\ind1\!\mboxldefiniujemy polecenie \ind. Teraz pisząc przykładowo$$f(x)=\sum_i=1^na_i\cdot\ind_A_i(x)\quad\mboxdla\, x\in X$$otrzymamy
f (x) =n
∑i=1
ai ·1lAi (x) dla x ∈ X
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Definiowanie własnych poleceń
Możemy też zdefiniować całą funkcję\newcommand\fp\sum_i=1^na_i\cdot\ind_A_i(x)\quad\mbox dla \, x\in X
i później pisać tylko $$f(x)=\fp$$, aby dostać
f (x) =n
∑i=1
ai ·1lAi (x) dla x ∈ X .
Można także zmieniać istniejące polecenia za pomocą polecenia\renewcommand.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Definiowanie własnych poleceń
Zauważmy, że pisząc $\sin x,\cos x,\log x$(zamiast $sin x,cos x,log x$) dostaniemy sinx ,cosx , logx(zamiast sinx ,cosx , logx). Chcąc otrzymać przykładowo
diam A < 1 (zamiast diamA < 1)
musimy napisać $$\mboxdiam A<1$$ (zamiast $$diam A<1$$).Po dołączeniu pakietu amsmath możemy zdefiniować w preambuleoperator \diam poleceniem \def\diam\operatornamediam .Wówczas pisząc $$\diam A<1$$ dostaniemy
diamA < 1.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Definiowanie własnych poleceń
Pisząc \beginproofTreść dowodu.\endproof dostaniemy
Dowód.Treść dowodu.
Możemy zdefiniować własne środowisko pisząc przykładowo\newenvironmentdow\\\bf\emphDowód. $\qquad\Box$\\Wówczas pisząc \begindow Treść dowodu. \enddow otrzymamyDowód. Treść dowodu.
Można też przedefiniować już istniejące środowisko przy pomocypolecenia \renewenvironment.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Tabelki
Do tworzenia tabelek służy otoczenie tabular.Pisząc
\hspace1cm\begintabular|l|r|c| \hlinelewa górna & środkowa górna & prawa górna\\ \hlinel & r & c\\ \hline \endtabular
dostaniemylewa górna środkowa górna prawa górnal r c
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Tabelki
natomiast pisząc
\\\begintabular|l|l|lr| \hline11 & 12 & 13 & 14 \\ \hline21 & 22 & 23 & 24 \\ \cline1-2\multicolumn2|c|3132 & 33 & 34 \\ \hline\endtabular
otrzymamy11 12 13 1421 22 23 243132 33 34
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pudełka
Aby wstawić tekst w ramkę wystarczy użyć polecenia \fbox....
Pisząc wcześniej \fboxrule=2mm, pogrubimy ramkę. Pisząc
\beginminipage[t]4cm %opcja [b] mówi gdzie ma się%zaczynać dalszy tekst
otrzymujemy szpaltę szeroką na cztery centymetry\endminipage
otrzymujemy szpaltę szero-ką na cztery centymetry
Możemy też taką mini-stronę wziąć w ramkę
a nawet w podwójnąramkę
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Obracanie tekstu
Po dołączeniu pakietu graphics polecenie \rotatebox15...
obrócitekst
o zadany kąt
. Możemy też zmieniać szerokość oraz wysokośćliter, np. pisząc \scalebox3[.8]tekst trzykrotnie szerszydostaniemytekst trzykrotnie szerszy.Tekst możemy też za pomocą tych poleceń odbić jak w lustrze
lubobrócić .
Aby jednak dostać ten efekt musimy skompilować dokument przy użyciuPDFLATEX.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Kolory
Jeśli dołączymy do dokumentu pakiet color, będziemy mogli zmieniaćkolor pisanego tekstu. Przykładowo pisząc\colorredkolor czerwony dostaniemy kolor czerwony,natomiast pisząc \color[rgb].2,.6,.3kolor zielonkawyotrzymamy kolor zielonkawy.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wstawianie grafiki
Aby wstawić rysunek z rozszerzeniem png lub jpg użyjemy polecenia\includegraphics... - w nawiasie wpisujemy nazwę rysunku, którymusi znajdować się w tym samym katalogu, co nasz dokument. Abywstawiać rysunki potrzebny jest pakiet graphicx, a dokument musi byćskompilowany przy użyciu PDFLATEX.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wstawianie grafiki
Pisząc
\begincenter\includegraphics[width=3cm,angle=45]rysunek.jpg\endcenter
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Wstawianie grafiki
Jeśli nie chcemy PDFLATEX-ować naszego dokumentu, tylko oglądać go wformacie dvi lub ps możemy wstawiać obrazki z rozszerzeniem eps.
Polecenie \input... służy do wstawiania plików z rozszerzeniem tex(np. gdy chcemy każdy rozdział mieć w osobnym pliku). Jeżeli dopakietów dodamy pictexwd będziemy mogli dodać w ten sposób rysunekz rozszerzeniem tex6.
6który można uzyskać np. w winplocieTomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rysowanie
Możemy też rysować bezpośrednio w edytorze texa. Przykładowo pisząc
\beginpicture(0,100) %druga współrz. określa ilość miejsca%przeznaczonego na rysunek
\put(50,50)\colorgreen\oval(60,20)\put(30,47)dok.tex\put(80,50)\vector(4,0)100\put(120,55)\LaTeX\put(210,50)\coloryellow\oval(60,20)\put(190,47)dok.dvi\endpicture
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rysowanie
dok.tex -LATEX
dok.dvi
Jeśli dodatkowo użyjemy otoczenia figure będziemy mogli nadaćrysunkowi nazwę poleceniem \captionnazwa, która zostanieumieszczona pod nim. W tym otoczeniu rysunek automatycznie zostanieumieszczony na górze strony.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rysowanie
\beginfigure\beginpicture(0,100)(-200,-20) %w prawo do góry\put(-100,0)\vector(1,0)200\put(0,-10)\vector(0,1)120\multiput(-90,-1)(10,0)19\line(0,1)2\multiput(-1,0)(0,10)11\line(1,0)2\put(0,0)\line(1,1)80\put(0,0)\line(-1,1)80\put(80,70)$f(x)=|x|$\endpicture\captionFunkcja\endfigure
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Rysowanie
Cały rysunek możemy przeskalować pisząc przed nim np.\setlength\unitlength2pt
-
6
@@
@@@
@@
@@@
@@@
@@@
f (x) = |x |
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie listu
Chcąc napisać list wystarczy stworzyć dokument postaci
\documentclass[12pt]letter\usepackagepolski\usepackage[cp1250]inputenc\addressNadawca \\Adres nadawcy\signaturePodpis\begindocument\beginletterAdresat \\Adres adresata\openingNagłówekTreść...\closingZ poważaniem\endletter\enddocument
Adres nadawcy i odbiorcy oraz treść listu, data i podpis umieszczonezostaną na właściwych miejscach.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Pisanie listu
NadawcaAdres nadawcy
2 marca 2009
AdresatAdres adresata
Nagłówek
Treść... ... ... ... ... ... ... ... ... ...Z poważaniem
Podpis
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Prezentacja
Do tworzenia prezentacji w LATEX-u używamy klasy beamer. Chcącuzyskać np. wyświetlanie rozdziałów użyjemy pakietubeamerthemesplit.Pisząc
\beginframe\frametitlePierwszy slajdTreść slajdu.\endframe
otrzymamy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Prezentacja
Pisząc
\beginframe\frametitle Warstwy\beginblockPierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy\endblock\uncover<2>\beginblockDruga warstwaPojawi się pod pierwszą\endblock\endframe
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy
Pierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy
Druga warstwaPojawi się pod pierwszą
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy
Pierwsza warstwaTreść pierwszej warstwy
Druga warstwaPojawi się pod pierwszą
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy
Możemy też prościej napisać
Treść pierwszej warstwy.\uncover<2>Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.\endframe
i otrzymamy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy
Treść pierwszej warstwy.
Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy
Treść pierwszej warstwy. Treść drugiej warstwy pojawi się obok pierwszej.
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Prezentacja
Pisząc
\beginframe\frametitle Warstwy - c.d.\textbf<1-4>Warstwa pierwsza pogrubiona\\\textbf<2>Warstwa druga pogrubiona\\\color<3-4>[rgb]0,.7,0Warstwa trzecia zielona\\\colorredWarstwa czwarta czerwona\endframe
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy - c.d.
Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy - c.d.
Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy - c.d.
Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Warstwy - c.d.
Warstwa pierwsza pogrubionaWarstwa druga pogrubionaWarstwa trzecia zielonaWarstwa czwarta czerwona
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a
Prezentacja
Pisząc
\beginframe\frametitleWarstwy - c.d.\only<1>\beginblock1 warstwaDruga warstwa jest niewidoczna\endblock\only<2>\beginblock2 warstwaPierwsza warstwa jest niewidoczna\endblock\endframe
dostaniemy
Tomasz Bielaczyc Podstawy LATEX-a