POJĘCIE METODY

PRZYKŁADY METOD AKTYWIZUJĄCYCH

• praca w grupach,• drama,• inscenizacje,• dyskusje ,• metaplan,• burza mózgów,• drzewo decyzyjne,• analiza SWOT,• metoda projektów,• gry i zabawy edukacyjne,• portfolio;

CHARAKTERYSTYKA AKTYWNYCH METOD NAUCZANIA

PRACA W GRUPACH

PRACA W GRUPACH

Uczniowie często pracują samodzielnie w parach, małych bądź większych zespołach.

Najczęściej wszystkie grupy wykonują to samo zadanie, ale zdarza się i tak, że każdy z zespołów ma coś innego

do zrobienia – wtedy konieczne jest podzielenie się rezultatami pracy z kolegami z innych grup.

Gdy grupa jest większa, a zadanie bardziej skomplikowane, warto wybrać lidera zespołu

oraz sekretarza dbającego o utrwalenie efektów pracy.

Przebieg zajęć

• dokonanie podziału na grupy,• przedstawienie uczniom problemu /pytania/,• określenie czasu pracy nad problemem,• wybranie lidera /nadzoruje grupą, robi notatki,

zapisuje wypracowane zadania /,• przedstawienie wniosków na forum klasy /może to

być np. w formie plakatu/,• podsumowanie: zapisanie wniosków, omówienie

pracy grup i dokonanie oceny.

DRAMA

Metoda ta jest uczeniem się przez doświadczenie i przeżywanie.

Drama ma charakter „otwarty", nie wymaga zastosowania scenariusza.

W tej metodzie nie ma typowego dla teatru podziału na aktorów i publiczność.

Uczniowie, stosując dramę, działają zgodnie ze swoją wyobraźnią i „na gorąco" ustalają kierunki rozwoju fikcyjnych zdarzeń, w których

uczestniczą..

Wszyscy są aktywnymi uczestnikami zajęć.

INSCENIZACJE

INSCENIZACJE

Metoda inscenizacji – polega na inscenizacji pewnego zdarzenia. Część uczniów staje się aktorami i odgrywa

przydzielone przez nauczyciela role zgodnie z przygotowanym scenariuszem.

Pozostali uczniowie są obserwatorami. Po inscenizacji rozpoczyna się dyskusja,

w wyniku której powinno dojść do wspólnej, uzgodnionej oceny zainscenizowanego problemu.

DYSKUSJA

DYSKUSJA

To sposób przekazywania wiedzy na linii nauczyciel – uczeń lub uczeń – uczeń.

Zorganizowana wymiana myśli i poglądów na dany temat pobudza i rozwija myślenie, pomaga

kształtować poglądy i przekonania, uczy oceny poglądów innych ludzi, kształci umiejętności formułowania myśli i ich

wypowiadania, uczy krytycznego spojrzenia na własne poglądy i zmusza do ich weryfikacji.

Przebieg dyskusji

• wprowadzenie do problemu,• dyskusja właściwa (zespołowe rozwiązanie

problemu),• podsumowanie wyników dyskusji przez

prowadzącego, poszerzone w rzeczywistości szkolnej o ocenę udziału i zaangażowania uczniów.

METAPLAN

Jedna z technik prowadzenia dyskusji zwana inaczej „cichą dyskusją".

Polega ona na tym, że w czasie narady jej uczestnicy tworzą plakat, który jest graficznym skrótem dyskusji.

Uczestnicy dyskusji zamiast zabierać głos, zapisują swoje myśli na kartkach określonego kształtu i koloru

w krótkiej formie równoważników zdań.

Przebieg zajęć

• Postawienie pytania (powstaje pierwszy plakat).• Burza mózgów.• Porządkowanie odpowiedzi wg przyjętych

kryteriów.• Podział na grupy, uzgodnienie drugiego tematu.• Tworzenie drugiego plakatu w grupach (każda grupa

tworzy swój plakat).• Prezentacja plakatów.• Zebranie wniosków, podsumowanie.

BURZA MÓZGÓW

Burza mózgów to przykład dyskusji

polegającej na umożliwieniu uczniom szybkiego

zgromadzenia wielu konkurencyjnych

lub uzupełniających się hipotez rozwiązania problemu.

Celem tej metody jest zebranie w krótkim czasie dużej

ilości pomysłów na rozwiązanie jakiegoś problemu.

Etapy burzy mózgów

• postawienie problemu,• generowanie pomysłów (wolne skojarzenia

będące wynikiem twórczego myślenia danej osoby, odwołania się do zdobytej wiedzy

i doświadczenia) , • analizowanie pomysłów (selekcja i kategoryzowanie zebranych pomysłów ).

DRZEWO DECYZYJNE

DRZEWO DECYZYJNE

Drzewo decyzyjne - stanowi graficzny obraz procesu

podejmowania decyzji w określonej sprawie.

Forma graficzna drzewka zmusza

do logicznego myślenia

i precyzyjnego formułowania sądów.

Przebieg pracy

• Zdefiniowanie problemu .• Określenie celu i wartości istotnych dla osób podejmujących decyzję. • Znalezienie różnych możliwości rozwiązań -

ich ilość odpowiada liczbie „gałęzi" drzewa.• Określenie pozytywnych i negatywnych

skutków każdego możliwego rozwiązania.• Podjęcie ostatecznej decyzji.

ANALIZA SWOT

Analiza SWOT- jest metodą zespołowej analizy i oceny jakiegoś zjawiska, wydarzenia, problemu,

pomaga w podejmowaniu decyzji. Polega na wypełnieniu przygotowanego arkusza,

na którym uczniowie określają zarówno mocne strony danego zagadnienia i wynikające z nich szanse oraz słabe

strony, i związane z nimi zagrożenia.

METODA PROJEKTÓW

To metoda nauczania, w której uczniowie realizują „duże"

przedsięwzięcie w oparciu o przyjęte wcześniej założenia.

Zadanie jest realizowane przez uczniów samodzielnie,

ale koordynowane jest ono przez nauczyciela.

Projekty mają rozwijać samodzielność, uczyć zbierania danych,

dobierania i korzystania ze źródeł, prezentowania wyników.

Projekty wykonuje się najczęściej grupowo.

Jest to praca długoterminowa.

GRY I ZABAWY EDUKACYJNE

Gry i zabawy stosowane na lekcjach odznaczają się

wieloma walorami dydaktycznymi.

Służą lepszemu zapamiętaniu i opanowaniu opracowanego

materiału, zmuszają do koncentracji uwagi na

wykonywanych zadaniach, są także zachętą

do dokładniejszego i pełniejszego opanowania

realizowanych treści nauczania.

PRZYKŁADY GIER I ZABAW PEDAGOGICZNYCH

• loteryjki,• układanki,• rebusy,• krzyżówki,• gry planszowe, • gry ruchowe i sportowe,• multimedialne programy komputerowe.

PORTFOLIO

Portfolio to metoda realizowana na zajęciach szkolnych i podczas

projektów edukacyjnych. W skład portfolio mogą wchodzić materiały

źródłowe: notatki i artykuły prasowe , fotografie, rysunki (zarówno

wycięte z gazety, jak i narysowane przez ucznia), notatki z lektur,

aforyzmy, ważne myśli, bibliografia zawierająca spis wszystkich źródeł

(w tym także ustnych) wykorzystanych w teczce, płyta z nagraniem,

notatki ucznia z lektur, spis wszystkich materiałów z teczki

z krótkimi uzasadnieniami ich doboru.

NAUCZANIE METODAMI AKTYWNYMI

Głównym zadaniem metod aktywizujących

jest stawianie ucznia w takiej sytuacji,

aby odczuwał potrzebę podejmowania działań,

jakich od niego oczekujemy.

DLACZEGO METODY AKTYWNE SĄ KORZYSTNE DLA NAUCZYCIELA ???

• Nauczyciel poznaje pozycję ucznia w klasie

i ma możliwość ingerencji

w celu polepszenia kontaktów między uczniami.

• Nauczyciel ma możliwość obserwacji ucznia w procesie

uczenia i lepszego jego poznania.

LITERATURA:

• Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B.: Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Poradnik po metodach aktywizujących, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

• Hamer H., Klucz do efektywności nauczania, Warszawa 1994.

• Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej. Część I, Suwałki 1998.

• Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej. Część II, Suwałki 2000.

• Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1998.

Opracowały:• Danuta Mielnik• Marta Rydzewska