Vertikalni transport Seminarski rad- Pokretne stepenice velikog kapaciteta

Vertikalni transport Seminarski rad- Pokretne stepenice velikog kapaciteta

MAINSKI FAKULTETPODGORICAStudent:Jocovi Branko 31/10

Vertikalni transportSEMINARSKI RADTema: Pokretne stepenice sa velikim kapacitetom

Profesor:Prof.dr Milorad Buri

Sadraj:

Uvod..........................................................................................................................................3Primjena pokretnih stepenica.....................................................................................................4Tehnika reenja pokretnih stepenica........................................................................................5Zahtjevi pri ugradnji pokretnih stepenica..................................................................................7Lokacija pokretnih stepenica......................................................................................................9Zahtjevi pri reavanju pokretnih stepenica...............................................................................12Specijalne primjene pokretnih stepenica..................................................................................13Kapacitet...................................................................................................................................14Teoretska prevozna sposobnost................................................................................................15Stvarna prevozna sposobnost...................................................................................................15Princip rada...............................................................................................................................16Poslovni profili kompanije KLEEMANN HELLAS...............................................................18Poslovni profili kompanije KONE.......................................................................................... 20Uporedne k-ke firmi KLEEMANN HELLAS I KONE..........................................................23Zakljuak..................................................................................................................................24Literatura................................................................................................................................. 25

Uvod

Pokretne stepenice imaju veliku primjenu kod masovnog transporta ljudi i one su bitan faktor vertikalnog transporta. Uspjeno reenje masovnog transporta ljudi kod metroa, eljeznikih stanica,aerodroma, robnih kua i slinih objekata, postie se jedino preko pokretnih stepenica. Pokretne stepenice se postavljaju na odgovarajua mjesta, koja su tako odabrana da putnike mogu to prije prebaciti na odreena mjesta.Preko eskalatora putnici se najbolje upravljaju ka jednom cilju. Vlasnici robnih kua, koji uspjeno posluju, smatraju da su njihovi eskalatori u centru panje i da privlae kupce. Svjetske izlobe i sajmovi usmjeravali su eskalatore pored izlobenih mjesta, kako bi posjetioci vidjeli eksponate koji su najvrijedniji. Kod metroa i drugih podzemnih prostorija eskalatori najbre rjeavaju transport ljudi.Inenjer koji je oko 1911. instalirao pokretne stepenice u Londonskom metrou bio je potpuno siguran u korist ovog ureaja: Pokretene stepenice nisu samo neizrecivo olakanje za umorne noge, rekao je on. Pokretne stepenice su, same po sebi, stalno kretanje, i zato im treba pristupiti sa potovanjem i divljenjem.arls Siberger je pronalaza modernog eskalatora, monih, kontinualnih stepenica na mainski pogon sa autoniveliuim horizontalnim gazitima. On im je dao ime eskalator, to je kovanica latinske rei scala, to znai stepenice, i rijei elevator, koja je predstavljala lift. Inspirisan patentom G. A. Vilera iz 1892. i vezan poslovnom saradnjom sa Otis kompanijom za liftove od 1899., Siberger je konstruisao i izloio prve pokretne stepenice na Svetskoj izlobi u Parizu 1900. godine. Prije toga je patentirano nekoliko pronalazaka pod nazivima pokretne stepenice, beskonana pokretna traka ili magine stepenice. To su sve bile pokretne rampe ili trake.Najvei uspjeh meu njima postigle su stepenice koje je 1892. konstruisao i patentirao Desi V. Rino. Sastojale su se od trake pod nagibom, sa privrenim kramponima. One su postavljene, kao najnovije saobraajno sredstvo na Njujorkom Koni Ajlendu 1896., a dvije godine kasnije, jo jedne su instalirane u robnoj kui Blumingdejl na Menhetnu. Ipak, prve pokretne stepenice poele su da se proizvode od 1900. i na jednoj i na drugoj strani Atlantika: komervijalni uspjeh na kraju je pripao ureaju koji su zajedniki osmislili Siberger i kompanija Otis.Pokretne stepenice se uglavnom postavljaju u okviru sistema javnog saobraaja na aerodromima i stanicama podzemnih eljeznica kao i u robnim kuama i trnim centrima, hotelima,fabrikama i drugim mjestima koja moraju pruati udobnost kretanja velikim grupama ljudi i to u kratkom roku.

Primjena pokretnih stepenica

Pokretne stepenice se mogu sa uspjehom primijeniti ma u kojoj zgradi, ako za njihovo postavljanje postoje potrebni uslovi. Pokretne stepenice se moraju postaviti tako da ih najvei broj ljudi moe vidjeti kad ulazi u zgradu. Osnovna jedinica za kapacitet eskalatora je broj ljudi na as neuporedivo vie od standradnog lifta. Kapacitet eskalatora zavisi i od tipa zgrade, odnosno od njene namjene, te imamo eskalatore koji u roku od 5 minuta mogu da prevezu od nekoliko osoba do stotinu.Da bi se dobio to bolji efekat transporta, moraju postojati slobodne, iroke povrine smjetene kod pristajalita eskalatora, tj. pri ulazu i izlazu iz njega.One posjeduju mnoge prednosti kao sistem za efikasni prevoz pjeaka. Ne zauzimaju mnogo prostora, mogu biti veoma duge, mogu se postavljati i u otvorenom prostoru. Prednost u odnosu na liftove lei u tome to u isto vrijeme mogu prevoziti neuporedivo vei broj putnika.Pokretne stepenice imaju standradnu brzinu, ona se kree u rasponu od 27 do 55 metara u minuti. Ako bi ile sporije, ljudi bi postali nestrpljivi, ako bi, pak brzina bila vea, bilo bi teko stati na njih, i sii sa njih.

Slika 1: Providni tunel u koji se nalaze pokretne stepenice (Terminal br. 1 na aerodromu arl de Gol)Skriveni mehanizam pokretnih stepenica ini par lanaca, po jedan sa svake strane stepenica, obmotanih oko odgovarajueg para zupanika. Tako jednospratne stepenice imaju taj mehanizam pri dnu i pri vrhu, sa jednim elektromotorom od sto konjskih snaga. Zahvaljujui tome to su ispod svakog pojedinanog gazita postavljena po dva niza tokova, smjer gazita se mijenja na dnu i na vrhu stepenica.Terminal br. 1 na aerodromu arl de Gol, izgraen prema projektu Pola svim Andrea, otvoren je 1975. godine. Terminal ima pravi vazduni lavirint sastavljen od providnih tunela.

U njima se nalaze pokretne stepenice koje se kreu u smjerovima. U Pariskom centru Pompidu, koji su projektovali Riard Roders I Renco Pjan, sve instalacije izloene su pogledu posjetioca .U sluaju da eskalator ne moe da prui u kritinom momentu uslugu putnicima, poveanjem brzine kretanja, u zavisnosti i od duine puta,moe se poveati njegov kapacitet I doi do pozitivnog reenja.Ako su eskalatori primarno sredstvo vertikalnog transporta, trebalo bi da zamjene vei broj liftova. Rukovanje eskalatorom je najjednostavnije, sa potpunom bezbjednou za putnike. Za osobe koje se normalno kreu i vide,koritenje eskalatora je potpuno bezopasno. Meutim, osobe koje su nepokretne ili su vezane za stolicu, ne mogu da se slue eskalatorima. Slijepe osobe ili starija lica koja loije vide, imaju tekoe pri ulasku i izlasku sa eskalatora, te se za njih ne preporuuje upotreba pokretnih stepenica bez pratioca. Majke sa djecom u kolicima takoe ne mogu upotrebljavati eskalatore, i njima se preporuuju liftovi.

Tehnika reenja pokretnih stepenicaPrincip rada centralnog podmazivanjaPrilikom obrtanja punog kola profili zuba zahvataju ulje za podmazivanje i prenose ga iz kartera u gornju kuicu, a preko pua se jedan dio ulja, usled centrifugalne sile nastale obrtanjem pua, izbacuje u kadu gdje se ulje skuplja i odatle se napajaju radijalna aksijalna leita pua,(sl. 2), a viak ulja odlazi iz leita u karter reduktora. Drugi dio mlaza ulja napaja radijalna leita osovine punog kola.Ovo se postie na taj nain, to je pu postavljen izmeu zidova gornje kuice,(sl. 3) gdje je gornji dio otvoren i predstavlja kadu za skupljanje ulja za podmazivanje. Sam zid kade izraen je u obliku svoda,da bi se drugi dio mlaza odbijao od njega i limenog poklopca i kretao preko zidova kuice na radijalna leita, (poz. a i b) i na graninike zida izmeu glavine punog kola i oslonca leita.Spoljni zidovi kuita izloeni su spoljnoj temperaturi u mainskoj kuici(U),koja je nia nego temperatura u samom kuitu slika 2 slika 3. Kako ulje za podmazivanje kvasi unutranje zidove punog reduktora, to se ulje hladi i jedan dio ohlaenog ulja pada na leita (a i b), a drugi dio odlazi direktno u karter. Ovi zidovi moraju biti tako dimenzionisani da nisu ni suvie tanki pa da ne mogu da izdre naprezanja, ni suvie debeli pa da sporo prenosu toplotu od unutranjosti kuita do spoljne atmosfere, niti da im je specifina teina u odnosu na snagu dosta velika. Debljina zida se kree od d = 8 mm do d = 15 mm, u zavisnosti od optereenja zidova.

Slika 2: Puni zupanik Slika 3: Kuite za podmazivanje

Pod pritiskom ulja, usled rada puastog kola, stvara se automatsko podmazivanje leita, od kojih su naroito intenzivnom podmazivanju izloena gornja leita, tj. leita pua: radijalna i aksijalna. Ovo podmazivanje je dirigovano velikim optereenjem leita pua, koji prima snagu od pogonskog elektromotora. Samo zaptivanje je vrlo jednostavno, a neki put se izvodi ak i bez ikakvog zaptivaa.Da bi se izbjeglo curenje ulja izmeu veze gornje i donje kuice,jer je povrina nalijeganja dosta velika,nastoji se da povrina nalijeganja bude to manja: u zavisnosti od dozvoljenog pritiska p (kp/cm), da bi se dobila to idealnija povrina zaptivanja odnosno nalijeganja.

Zahtjevi pri ugradnji pokretnih stepenica

Pokretne stepenice su sastavljene od dvije sekcije, gornje i donje. U gornjoj sekciji nalazi se rukohvat i balustrade (ograda), stepenice kao i nosei gornji dio pokretnih stepenica, u donjoj sekciji nalazi se pogonski ureaj,potezna naprava i reetka.Sve razdaljine kod eskalatora mjerene su od taaka oslonca. Odreivanje eskalatora poinje od visine dizanja kao i lokacije, i na osnovu toga se odreuju uglovi uspona. Nagibi su odreeni u rasponu od = 30 do = 35, pri ugraivanju pokretnih stepenica mora postojati odreeni prostor u zgradi koja ima graevinske detalje odreene prema zahtjevima samog proizvoaa. Duina puta i ugao penjanja zavise od prostora ugradnje. Na sl. 4 dat je ematski prikaz ugradnje za ugao penjanja = 30.

Slika 4: ema pokretnih stepenica

Reakcije na osloncima zavise od duine i irine eskalatora. Za osrednje eskalatore od 32" ina = 805mm irine, koji slui za podizanje 3,66 m, donji oslonac je optereen sa 5630 kp a gornji sa 7218 kp. Tereti su veinom podjednako rasporeeni po duini eskalatora, sa dodatnim optereenjem usled dinamikog udara. Usled promjene broja putnika na eskalatorima mijenja se i optereenje te se moe desiti da je jedan oslonac vie optereen od drugog.Pokretne stepenice su montirane na elinim nosaima koji primaju sva ova optereenja. Jedna taka, i to gornja kod motornog pogona, vrsto je vezana za oslonac, a druga je oslonjena zbog dilatacionog rada eska-latora.Pregled osrednjeg optereenja za eskalatore dat je u tabeli 1 Optereenje eskalatora znatno varira I zavisi od ugla nagiba i duine rampi. Inenjer projektant eskalatora odreuje prostor za smetaj i sile optereenja.

Dizanje3,0 m3,7 m4,0 m4,9 m5,5 m6,0 m6,7 m

32/805Goredolje68005200720057007600620081006600860070009100760096008000

48/1100Goredolje79006300850070009000750097008100Konsultovati se sa proizvoaem

Tabela 1.Mnoga lokalna protiv poarna pravila kao i Ameriki kodeks za standardnu sigurnost zahtijevaju da pokretne stepenice ili rampe u sluaju poara budu zatvoreni nekom vrstom roletni.Samo jedan od primjera je :Firma Otis" za svoje eskalatore prieporuuje tehnike dimenzije date nasl. 5 , za ugao nagiba = 35.

Slika 5: ema pokretnih stepenica ( sa dimenzijama )

Lokacija pokretnih stepenicaPokretne stepenice postavljaju se na razliite naine, to je predstavljeno na sledeim slikama. Na sl. 6 predstavljeno je reenje jednorednih pokretnih stepenica postavljenih u jednoj liniji kretanja.Na svakoj stanici postoji po dest za prilaz sledeim pokretnim stepenicama. Ovo se reenje primjenjuje kad to zahtijeva konstrukcija zgrade. Da bi putnik stigao do poslednje stanice, recimo do etvrte, kree se samo pravolinijski i njegovo vrijeme kretanja je skraeno jer nema gubitka u vremenu za dva okretanja kao i zbog vee putanje do sledeih pokretnih stepenica.

Slika 6: Jedoredne pokretne stepenice postavljene u jednom smjeru linije, stepenice postavljene jedne naspram drugih ( dvije grupe za penjanje I sputanje )

Takoe na slici 7 imamo pokretne stepenice koje su postavljene jedne naspram drugih, i to u dvije grupe, za penjanje i za silaenje.

Dato je rjeenje pokretnih stepenica koje su postavljene jedne iznad drugih u dva reda, kao dvostruke, od kojih jedna grupa slui za penjanje a druga za silaenje. Nedostatak je u tome to putnik mora od izlaza jednih stepenica da ide do ulaza u sledee pokretne stepenice, kao i da se dvaput okrene, to sve predstavlja gubitak u vremenu. Dobra strana ovih pokretnih stepenica je to ne zauzimaju veliki prostor, poto su postavljene jedne iznad drugih.

]Slika 7: Pokretne stepenice koje su postavljene jedne naspram drugih i to u dvije grupe za penjanje i silaenje

Zahtevi pri reavanju pokretnih stepenica

Ameriki propisi za projektovanje eskalatora zahtijevaju da zbog sigurnosti svi imaju isto reenje eljeva na stepeniku. eljevi na stepeniku moraju biti tako rijeeni da ne mogu povui mekane djelove na cipeli.

Svi eskalatori moraju biti konstruisani da mogu raditi i za penjanje i za silaenje. Ovo se izvodi preko prekidaa na klju, koji je postavljen kod ulaza ili izlaza iz eskalatora. Prekida za hitno zaustavljanje eskalatora i rampi postavlja se tako da ne bude dostupan djeci, a da se nalazi na oblinjem zidu.Koni ureaj mora, ako se to zahtijeva, zaustaviti pokretne stepenice sa punim optereenjem. Kod nekih eskalatora postoji koni ureaj koji radi na dva stepena koenja, sa dvostrukim akcijama: mirno zaustavljanje, sa usporavanjem i zaustavljanjem - kada koenje nije hitno, i naglo koenje kada je hitno.Pristup eskalatorima, tj. ulaz i izlaz mora biti proiren, da bi se putnici mogli slobodno i sigurno kretati ka eskalatoru ili od njega. Dohvat rukohvata je jednostavan, da se putnici sa lakoom mogu hvatati za njega. Brzina kretanja eskalatora mora biti takva da se putnici na nju lako privikavaju, da ona ne predstavlja neku nenormalnu brzinu koja izaziva strah, nego da su putnici potpuno sigurni pri ulasku na pokretne stepenice.:Slika 8: Pristup pokretnim stepenicama tj. Ulaz izlazirok je izbor materijala koji se mogu upotrebiti za eskalatore: nerajui elik, emajlirane povrine,zastaklena balustrada, esto se naziva i kristalna, osvjetljeni stakleni paneli, fiber-glas itd.Rukohvat eskalatora se izrauje od vinila u raznim bojama, kod raznih proizvoaa

Slika 9: Gazite pokretnih stepenicaMoe se desiti da prilikom stavljanja stopala na stepenik on cipele bude povuen izmeu stepenika i stranice pokretnih stepenica. Zato je preporuljivo da se na stranici postavi kontakt koji se ukljuuje onda ako nastane nagib na stranici, time se prekida kolo struje za pogon eskalatora i on se zaustavlja.

Slika 10: Rukohvati pokretnih stepenica

Specijalne primjene pokretnih stepenica

Pokretne stepenice mogu praktino svuda da se instaliraju, kako je to ve ranije reeno. Ukoliko se postavljaju napolju, pod vedrim nebom, recimo u podzemnim pjeakim prolazima, potrebno je da imaju nastrenicu zbog atmosferskih padavina. Zimi, pri zaleivanju, pokretne stepenice bi predstavljale veliku opasnost za one koji ih koriste, te i zbog toga moraju biti prekrivene.Eskalatori se mogu instalirati na brodovima, s tim da rade kada je brod u pokretu. Posebno slue pri ukrcavanju ili iskrcavanju putnika. Njima se rjeava kosi transport izmeu pojedinih paluba, kao i veza izmeu paluba, restorana, bazena, kuhinje, palube za zabavu i sl., ime se ubrzava i pojednostavljuje transport putnika na plovnom objektu.U poslednje vrijeme sve se vie primjenjuju pokretne stepenice za reenje kosog transporta u industrijskim objektima. One su u pogonu za svo radno vrijeme a naroito pri promjeni smjena radnika. Najvei protok ljudi je, meutim, u stanicama metroa, te pokretne stepenice u tim objektima moraju biti sposobne da za kratko vrijeme prebace veliku masu putnika do odreenog cilja. Zato ovdje I nalazimo najvee i najbre pokretne stepenice. Smatra se da se u Londonskom metrou nalaze najvee i najbre pokretne stepenice na svijetu, sa visinom dizanja od 25,9 m, i sa brzinom kretanja od 54,9 m/min.

KAPACITET

Kapacitet eskalatora mjeri se brojem ljudi koji se prebacuju u jedinici vremena. Taj kapacitet kree se od 5000 do 10.000 osoba na as.Kapacitet eskalatora na as proraunava se prema sledeoj jednaini:Q = 3600**E*V/tsr (putnika/as)Gdje su: = koeficijent zauzetosti eskalatora,E = broj ljudi po stepeniku,V = brzina eskalatora (m/sek),tst = korak stepenika.Koeficijent zauzetosti eskalatora ()predstavlja odnos izmeu broja ljudi koji se prevoze eskalatorom za odreeni dio vremena, prema broju ljudi koji bi mogli biti prevezeni za taj isti dio vremena, pri zauzetosti svih stepenica, u odnosu na njihovu nominalnu sposobnost zauzetosti.Koeficijent zauzetosti eskalatora zavisi od njihove brzine, a sniava se poveanjem brzine. Na osnovu optih podataka, zavisnost srednjeg asovnog koeficijenta zauzetosti od brzine,izraava se na nain prikazan u tabeli 2.

Brzina pokretnih stepenica(V=m/sec)0,40,50,60,75

Srednji asovni koeficijent zauzetosti 0,960,900,840,75

Tabela 2.U vrlo kratkim djelovima vremena, od 1 do 2 min. koeficijent zauzetosti () moe dostii vrijednost 1.Broj ljudi na jednom stepeniku moe biti jedan ili dva, zavisno od konstrukcije samog stepenika. Maksimalni korak stepenika (tst) odreuje se time, to je on praktino ravan dubini poda, razlikujui se od njega samo za veliinu zazora izmeu susjednih stepenika, koji je ravan (5-8 mm).Dubina poda odreuje se prema gabaritu ljudskog tijela i mjeri stopala. Pri nedovoljnoj dubini poda,putnicima je praktino nemogue da se razmjeste na susjedne stepenike.Maksimalni korak stepenika (tst) odreuje se doputenom razlikom susjednih stepenika i uglom nagiba eskalatora prema horizontali. Radi toga, da bi se eskalator koristio kao stepenite, pristup ne bi trebalo da prelazi 200 mm.Ugao nagiba eskalatora prema horizontali kree se od 30 do 35. Obino se radi sa uglom od 30, i pritome nagibu eskalatora dubina poda ne smije da prelazi 400 mm, to se praktino poklapa sa minimalnom vrijednou koju odreuje udobnost smjetaja ljudi na stepeniku. Korak stepenika eskalatora svjetskih metroa ravan je 400 ili 405 mm.TEORETSKA PREVOZNA SPOSOBNOSTNa osnovu evropskih normi (EN 115), pri proraunu teoretske prevozne sposobnosti pokretnih stepenica predpostavlja se da na jedan stepenik odgovarajue irine maksimalno moe stati jedan putnik (najdui stepnik 600 mm), prosjeno 1,5 putnik (800 mm) i dva putnika za najiri stepnik (1000 mm).Na bazi ovoga teoretske prevozne sposobnosti pokretnih stepenica, koje su posledica irine stepenica i brzine kretanja pokretnih stepenica, date su u tabeli 3.Nominalna irina pokretnih stepenica mmTeoretska prevozna sposobnost (putnik/as)

Brzina kretanja

0,50,650,75

600450058506750

8006750877510125

1 00090001170013500

Tabela 3.U pojedinim zemljama (npr. u Francuskoj, sovjetskom Savezu) standardizovane su pokretne stepenice veih teoretskih sposobnosti. One su ugraene u velike metro stanice i stanice podzemnih eljeznica.Njihova danas najvea teoretska prevozna mo je 17 000 putnika na as. Brzina kretanja ovih pokretnih stepenica je oko 0,94 m/s. One mogu da savladaju visinu dizanja i do 65 m.STVARNA PREVOZNA SPOSOBNOSTIstraivanja tokova putnika na izlazu objekata pokazala su da je u petominutnom periodu, kada je intenzitet zahtjeva najvei, prosjeni faktor iskoritenja pokretnih stepenica k5 = -0,5, za krai period,npr za 1 min, onda je ova vrijednost neto kraa i iznosi k1 = 0,62. Za prosjenu vrijednost faktora iskoritenja pokretnih stepenica utvrenu istraivanjima dobijaju se, u funkciji od irine stepenika i brzine njihovog kretanja, vrijednosti za stvarne prevozne sposobnosti pokretnih stepenica prikazane utabeli 4.Nominalna irina pokretnih stepenica mmTeoretska prevozna sposobnost (putnik/as)

Brzina kretanja

0,50,650,75

600225029303375

800337543875062

1 000450058506750

Tabela 4.

PRINCIP RADA POKRETNIH STEPENICAKonstrukcija pokretnih stepenica je proizvedena od odgovarajuih elinih profila, Ona je obloena oplatom od elinog lima. Na gornjem i donjem dijelu konstrukcije nalaze se elini ugaoni oslonci sa kojima se ona oslanja na konstrukciju zgrade.Pogonsko elektromotorno postrojenje se sastoji od odgovarajueg trofaznog asinhronog kratko spojenog elektromotora, konice i reduktora sa kojima je spojena pogonska osovina koja pokree dva specijalna elina lanca koji prenose kontinualno kretanje stepenika (sl.11). Pogonski ureaj je smjeten u gornjem dijelu pokretnih stepenica. Isti pogonski ureaj pokree i dva paralelna gumena rukohvata koji se kreu sinhronizovano sa stepenicama po sopstvenim voicama. Ako doe do prekida rukohvata, sigurnosni prekida zaustavlja kretanje stepenica.Izuzetno je znaajno da izmeu konstrukcije zgrade i oslonca stepenica bude postavljena antivibraciona smjea koja spreava prenos oscilacija na objekat.Kada je visinska razlika izmeu oslonaca pokretnih stepenica do 6 m, dovoljna su samo dva oslonca,gornji i donji. Kada je ova visina vea potrebni su i meu oslonci iji broj zavisi od duine stepenica.Stepenici se kreu po inama pomou sopstvenih tokia. U gornjem i donjem dijelu pokretnih stepenica vri se okretanje stepenika.Na ulaznom i I zlaznom kraju pokretnih stepenica nalaze se ploe sa"esljevima".Na njihovim pokretnim djelovima su postavljeni sigurnosni kontakti koji zaustavljaju kretanje stepenica ako izmeu zubaca eljeva ue neki strani predmet ili ako se neki zubac polomi.Vrlo je znaajno da na stepenicama nema putnika kada se one stavljaju u pokret ili zaustavljaju.Zbog toga pri daljinskom upravljanju ukljuenjem i iskljuenjem pokretnih stepenica, mora se obezbijediti informacija o otsutnosti putnika sa ovih transportnih sredstava. Pokretne stepenice se stavljaju u pogon pomou kljua, pokretanjem kontakta u jedan ili drugi poloaj, zavisno od eljenog smjera njihovog kretanja. Uz ove kontakte se nalazi i dugme "stoj" koje slui za trenutno zaustavljanje pokretnih stepenica u sluaju potrebe.On ih automatski iskljuuje iz pogona u vremenskim periodima u kojima nema zahtjeva za prevozom, a na njima nema korisnika. Kada putnici prilaze stepenicama one se automatski ukljue ili preko nagaznog kontakta koji se nalazi neposredno na njihovom ulaznom dijelu ili na drugi nain (na primjer, fotoelijom). Sa obje strane stepenika nalaze se balustrade,koje mogu biti od stakla ili metala. Na njihovom donjem dijelu se nalaze staklo a iznad njih su rukohvati. Na ulaznom I izlaznom dijelu pokretnih stepenica a esto i ispod rukohvata, nalaze se svjetlosni izvori koji osvjetljavaju ove prostore i daju vrlo prijatan vizuelni efekat ambijentu u kome se nalaze i pruaju bezbjednost putnicima.

Slika 11: Uzduni presjek kroz pokretne stepenice sa njihovim bitnim sklopovima i elementima.Znaenje engleskih rijei sa slike 11:

How escalators work kako rade pokretne stepenice- handrail drive- rukohvat pogona- handrail- rukohvat- step-korak- chain guide-lanac za upotrebu- return wheel-povratni zupanik- inner rail-unutranja ina- electric motor-elektrini motor- drive gear-pogonski zupanik

Poslovni profil kompanije KLEEMANN HELLASKompanija KLEEMANN HELLAS ( GRKA) osnovana je 1983 godine uz licencu Njemake firme KLEEMANN HUBTECHNIK. Sjedite kompanije se nalazi u Atini i Solunu.KLEEMANN HELLAS je aktivan na polju konstrukcije i trgovine sistema kompletnih liftova. Jedna od najveih kompanija u ovom sektoru u Evropi i na Meunarodnom tritu. Proizvodi vie od 12 000 sistema godinje, to je ukupno 3 % od proizvodnje liftova na svjetsko trite.KLEEMANN GRUPA sastoji se od pet filijala: Od KLEFER firme za konstrukciju automatskih vrata za liftove sa sjeditem u Industrijskoj zoni Kilkisa, od KLEEMANN ASANSOR trgovake firme liftova koja je aktivna na tritu u Turskoj, od firme KLEEMANN LIFTOVI za proizvodnju i distribuciju liftova i liftovske opreme na tritu u Srbiji i regionu zapadnog Balkana, od trgovake firme liftova KLEEMANN LIFT RO koja je aktivna na tritu u Rumuniji i MODALIFT konstruktivne firme za liftovsku opremu sa sjeditem u industrijskoj zoni Kilkisa.

Prodajne aktivnosti grupe na meunarodnom nivou: (u procentu od 55% ukupne prodaje u 2010. godini) vre se u vie od 60 zemalja, sa glavnim tritima u Engleskoj, Irskoj, Nemakoj, Belgiji, Holandiji, Australiji, Rusiji, Turskoj, Srbiji i Kipru. Glavni cilj kompanije KLEEMANN, je ouvanje i jaanje vodeeg mjesta koje do sada zauzima na Grkom i Evropskom tritu, ali uvijek sa najveim akcentom na ljudskom faktoru, unutar i van firme.

Maksimalna duina14,2 m (6 m pri 35 stepenika)

Nagib 35

Brzina0,65 m/s

Kapacitet10 000

irina stepenika 1 000 mm

Horizontalni ulaz1 200 mm

Tip ogradeStaklo ( debljine 10 mm )

Cijena 20 000

Slika 15. Izgled ve ugraene pokretne stepenice Firma KLEEMANN HELLAS "

ema

Slika 16. Firma KLEEMANN HELLAS " za svoje pokretne stepenice preporuuje tehnike dimenzije date na slici za ugao nagiba =35

Pokretne stepenice su sastavljene iz gornjeg (stepenice, rukohvat, balustrada) i donjeg dijela (pogonski ureaj).

Znaenje engleskih rijei sa slike 16:

- halsting hole by others-rupa dizanja- load kapacity min 50 kn-optereenje kapaciteta min 50Kn- safety fence-zatitna ograda- celing decoration-plafonska dekoracija- trlangle protection-trouglasta zatita- dralange hole-drenana rupa- intermediate support base-srednja baza podrke- lower floor opening-nii sprat otvaranja- upper floor opening-gornji sprat otvaranja- upper floor-gornji sprat- lower floor-nizi spratPoslovni profil firme KONEFirma KONE postie uspjean rad na polju liftovske tehnologije a poela je sa radom 1991godine. Kao ekskluzivni distributeri proizvoda i opreme Finske kompanije KONE, koja je po sopstvenoj tehnologiji jedinstvena u svijetu i za sada nedostina, u mogunosti je da predstavi najsavremenije liftove I eskalatore.KONE ima i sopstvenu proizvodnju:1. Ramove I kabine za putnike I teretne liftove,2. Mikroprocesorske kamandne table liftovska postrojenja,3. Glavne razvodne ormare "B" table,4. Pozivne I registar kutije,5. Kompletne liftovske instalacije,6. Sonde,7. Razne druge elektro I mehanike komponenteProizvodnja u operaciji sa renomiranim ino partnerima proizvode se kompletni elektrini I hidrauliki liftovi a sa domaim preduzeima, proizvode sve vrste teretnih platformi I konstrukcija voznih okana I kabina.Maksimalna duina13 m

Nagib35 stepeni

Brzina0,5 m/s

irina stepenika800 mm

Kapacitet8 000

Horizontalni ulaz1 000 mm

Tip ograde staklo

Cijena18 000

Brzine KONE EC03000 tehnologiji, sa njegovom inovativnom mainom, lancem i kontrelerom, KONE pokretne stepenice postavljaju standard u pogledu sigurnosti, pouzdanosti, dizajna i performansama prilagoenja okolini. Osim to pomau ljudima u kretanju kroz i oko javnih objekata, one igraju veoma vanu ulogu u arhitektonskom izgledu objekta

Slika 16. Izgled ve ugraene pokretne stepenice Firma Kone

UPOREDNE KARAKTERISTIKE FIRMIKLEEMANN HELLAS I KONE

Tehnike karakteristikeKLEEMANN HELLASKONE

Maksimalna duina14,2 m13 m

Nagib3535

Brzina0,65 m/s0,5 m/s

irina stepenika1 000 mm800 mm

Kapacitet10 0008000

Horizontani ulaz1 200 mm 1 000 mm

Tip ogradestaklostaklo

Cijena 20 000 18 000

U ovom radu date su osnovne karakteristike Pokretnih stepenica, kao i uporedna analiza. Pokretne stepenice su stalno pogonjene tako da nema smisla govoriti o broju ukljuaka ili slino,s tim to savremene pokretne stepenice dolaze opremljenije ureajima za kontrolu rada pokretnih stepenica koje iskljuuju pokretne stepenice u sluaju kada ureaji registruju da nema korisnika na pokretnim stepenicama i odmah ih putaju u pogon u sluaju da korisnik nailazi na pokretne stepenice. Svakako ne bi tebalo preskoiti i estetsku stranu samih pokretnih stepenica koje se mogu isporuiti sa dekorativnim osvjetljenjem i dodatnim dekoracijama tako da pruaju mogunosti za izvoenje najrazliitijih arhitektonskih reenje u sklopu estetike cjelokupnog objekta. Mogunosti personalizacije i upotrebljenih materijala zavise iskljuivo od zahteva Klijenta, kada su u pitanju gazita, stranice i obloge eskalatora. Osnovna mjesta za ugradnju pokretnih stepenica su sva ona mjesta na kojima je ugradnja lifta (bilo elektrinog ili hidraulinog) nepraktina. Pokretne stepenice se posebno istiu u svim onim objektima u kojima postoji velika frekvencija korisnika. Potrebno je napomenuti da pokretne stepenice imaju daleko vei kapacitet (broj prevezenih korisnika/as) u odnosu na liftove.Kao zakljuak se namee da su eskalatori ureaji pogodni za javne objekte koji zahtijevaju veliki broj prevezenih korisnika sa jednog nivo objekta na drugi.

ZAKLJUAK

Pokretne stepenice su postali nezaobilazna naprava u svim modernim viespratnim zgradama. Nauka o vertikalnom transportu je novijeg datuma, a nije u potpunosti uspostavljena veza izmeu arhitekture i transporta u zgradama.Ukoliko se vratimo unazad u istoriju, i podsjetimo se kako je prvi lift izgledao, pa sve do danas, uoljivo je da su postignuta velika tehnoloka dostignua u njegovom usavravanju.Unapreenja su postignuta u pogonu, brzini, sigurnosti. Nekad su liftovi bili buni i nesigurni, bez sigurnosnih mehanizama. Savremene zgrade se ne mogu zamisliti bez liftova I pokretnih stepenica, koji postaju sve vie neophodni. Iz toga proizilazi I potreba za njihovim usavravanjem jo vie. U ovom trenutku, primjenjuju se najnovije tehnologije u pogledu raunara i komunikacija na sve aspekta globalnih servisa. Takoe se I nastavlja modernizacija postojeih instalacija najnovijom dostupnom tehnologijom. Program I odravanja, koriste sve prednosti inovacija u izvjetajima podataka, otklanjanju kvarova I pregledu opreme. Neprestalno se tei novim inovacijama.Dakle, iz svega ovoga slijedi i logino pitanje: ta je budunost vertikalnog transporta? Da li je budunost izgradnja I konstrukcija svemirskog lifta? Sada to predstavlja veliki izazov za vodee kompanije,koje se bave prozvodnjom ureaja za vertikalni transport. Jo uvijek niko nema odgovor kako bi to bilo mogue izvesti,uprkos velikim tehniko-tehnolokim dostignuima. Ukoliko uzmemo period, od konstrukcije prvog lifta do danas, i vidimo koliki je napredak postignut, moemo zamisliti kada proe isti taj period, koliko e u budunosti napredovati i kako e izgledati. Ipak, nastavit e se konstruisati proizvodi koji e nositi ljude u budunost.

IZVOR LITERATURE1.Prof.dr Milorad A. Buri, Vertikalni transport, Podgorica 20132. Dipl.in.Branko ekendi Vertikalni, kosi i horizontalni transport, Beograd1973.godine3.Internet: http://www.kleemann.gr/index.php?option=com_virtuemart&Itemid=874&lang=el http://www.euroliftgroup.com http://htmlimg1.scribdassets.com/1dw8mhq1xcvtnw0/images/5f4a194262e.jpg www.howstuffworks.com www.otis.hr

23