246
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQ rsdK;pHkrS vG wfajrmuf atmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/ vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 1 ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 86 txl;aqmif;yg; ၁၉၇၆ မတ္လ မႈိင္းရာၿပည္AရးAခင္းAင္ေ၀း ၁၉၇၅ ရႊတိဂုAြေထြသပိတ္Aင္ေ၀း ၁၉၇၄ Uသန္AရးAခင္း Aင္ေ၀း

Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

  • Upload
    witmone

  • View
    626

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 1

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 86

txl;aqmif;yg;

“၁၉၇၆ မတလ မႈငးရာၿပညAေရးAခငး” ေAာငေ၀း

‘၁၉၇၅ ေရႊတဂ Aေထြေထြသပတ’ ေAာငေ၀း

၁၉၇၄ Uးသန႔ AေရးAခငး ေAာငေ၀း

Page 2: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 2

Page 3: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 3

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 86 txl;aqmif;yg;

“၁၉၇၆ မတလ မႈငးရာၿပညAေရးAခငး” ေAာငေ၀း

‘၁၉၇၅ ေရႊတဂ Aေထြေထြသပတ’ ေAာငေ၀း

၁၉၇၄ Uးသန႔ AေရးAခငး ေAာငေ၀း

yHkEdSyfrSwfwrf; vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf 2009 ckESpf pifumyledKifiH POLARIS BURMESE LIRARY ( SINGAPORE )

Page 4: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 4

Page 5: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 5

“၁၉၇၆ မတလ မႈငးရာၿပညAေရးAခငး” ေAာငေ၀း

ဇလင ၂၅၊ ၂၀၀၉

ၿငမးခမးေရး ဗသကာ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး

၁၉၇၄-မဆလ စစAစးရ ဖြ႔စညးAပခပပ AေျခခUပေဒ Aတညၿပခၿပးတ ေနာကပငးမာ ေကာငးသား၊ Aလပသမား ျပညသေတြရ႔ မဆလဆန႔ကငေရး တကပြေတြ ဆကတကဆသလ ျဖစေပၚလာခ႔ပါတယ။

၁၉၇၄ ဇြနလ AလပသမားAေရးAခငး၊ ၁၉၇၄ ဒဇငဘာလ U းသန႔ AေရးAခငးန႔ ၁၉၇၅ ဇြနလ ေရႊတဂ Aေထြေထြ သပတတ႔ ဆကတက ျဖစခၿပးတေနာက ထပမ ေပၚေပါကလာတ တကပြကေတာ ၁၉၇၆ မတလ မႈငးရာျပညAေရးAခငးပါပ။ ၁၉၇၅ ဇြနလ ေရႊတဂ Aေထြေထြ သပတေၾကာင ရကရညပတထားတ တကသလ ေကာလပေတြ ၁၉၇၆ ဇနန၀ါရလထမာ Aစးရက ျပန ဖြငလကပါတယ။ ေကာငးသားထန႔ Aစးရႀကား ဆကဆေရး တငးမာေနတ ၾကားကပ Aာဏာပငေတြဘကက ေကာငးလခန႔ Aေဆာငေၾကးေတြက Aရငႏစေတြကထက ႏစဆ တးျမငလကပါတယ။

Page 6: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 6

ေကာငးသားထႀကားမာ Aေထြေထြ မေကနပမႈေတြန႔ လႈပလႈပရြရြ ျဖစလာတAခနပါ။ “တေပါငး”၊ “ေရပစးေႀကာငး” စတ ေကာငးသားေတြရ႕ Aစးရ ဆန႔ကငေရး စာကးစက ကဗာစာAပေတြ ပလပလာပါတယ။ ၁၉၇၆ ခႏစဟာ ၿငမးခမးေရး ဗသကာ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငးရ႔ ေမြးေန႔ ႏစ တစရာျပည ျဖစပါတယ။ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး ႏစတစရာ ျပညကငးပဖ႔ သခငေလးေမာငတ႔ U းစးတ ရာျပညေကာမတက ပဂၢလ တစရာန႔ ဖြ႔စညးခပါတယ။ သ႔ေသာ ဒေကာမတထက U းေန၀ငး ၀ငပါလာၿပး ဖAားေပးတာေတြ၊ တငးကပတာေတြ လပလာတAတြက ဆရာဒဂနတာရာ တ႔လ၊ ဆရာဗနးေမာတငေAာင တ႔လ ပဂၢလ ေတြ ဒရာျပညေကာမတထက ႏႈတထြကသြားႀကပါတယ။ ရာျပညေကာမတ Aေနန႔လညး ဆရာႀကးမႈငး ရာျပညပြက လကေတြ႔ AေကာငAထည ေဖာဖ႔ ခကလာပါေတာတယ။ ဒါေပမယ တကသလေကာငးသားထႀကားမာေတာ ဆရာႀကးရ႕ ႏစတစရာၿပည ေမြးေန႔က မျဖစမေန ရေAာငလပဖ႔ စစUထားၾကပါၿပ။ ဆရာႀကးမႈငးဟာ ၁၈၇၆ ခႏစ မတလ (၂၃) ရကဖြား ဆေတာ ဆရာႀကးရ႕ရာျပညက ၁၉၇၆ မတလ (၂၃) ရကမာ ကေရာကတာပါ။ တကသလမား(ရနကန)က ေကာငးသားေတြ စေ၀းတငပငၿပး ဆရာႀကးမႈငး ရာျပညပြက ၁၉၇၆ မတလ (၂၃)ရကကေန တစပတ သတမတလကႀကပါတယ။ ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြက “ရငဖြငသနဒါနး” ဆၿပး လကကမးစာေစာငတစခ လပႀကပါတယ။ ဒစာေစာငမာ ေရႊတဂဘရား ေတာငဘကမခ၊ ကနေတာမငပနးၿခက ဆရာႀကးမႈငး Aတဂက ခတကမယ လမးေႀကာငးျပေျမပ ေဖာျပထားတယ။ တစျပညလးက ေကာငးသားထက ရနကနတကသလ ဘြ႔ႏငးသဘငခနးမမာ လာေရာက စစညးၿပး ေကာငးသား AခြငAေရး ေတာငးဆ တကပြ၀ငဖ႔ လႈ႕ေဆာထားပါတယ။ ဒလန႔ ဆရာၾကးမႈငးရာျပညေန႔ မတငခင တစရကAလ မတလ (၂၂)ရကေန႔ မာေတာ႔ ၁၉၇၅ ေရႊတဂ Aေထြေထြ သပတAၿပးမာ ေတာခသြားၿပး လ႕၀ကၿပန၀ငလာတ႔ ေကာငးသား ေခါငးေဆာင ခငးတငးရငးသား ကတငေမာငU းက Aစးရက လကနကန႔Aတ ဖမးဆးရမသြားပါတယ။ သ႔က ၀ငဖမးတ႔ စရပၿငမက Aျပငေဆာင တစခမာပ မႈငးရာျပည႕ Aတြက လပထားတ႔ Aလေတြ၊ နဖးစညးေတြ၊ ရငဖြင႔သနဒါနး စာေစာငေတြပါ Aစးရဘကက သမးဆညး ရမသြားပါတယ။ မဆလရ႕ ျမနမာAသက ဒသတငးေၾကညာလကၿပး ေကာငးသားေတြရ႕ မႈငးရာျပည႕ပြက ေသးသမေAာင ရႈတခ တကခကပါတယ။ Aစးရက ရနကနတငး တစတငးလး လမးေပၚမာ လ (၅) U းထက ပမစရ ဆတ႔ ပဒမ-၁၄၄ ထတျပနလကပါတယ။ မတလ (၂၃) ရကေန႔ ဆကေရာကလ႔လာပါၿပ။ ေနာကမဆတတ႔ တကသလမား (ရနကန) က ေကာငးသားထဟာ မႈငးရာျပည ခတကပြ Aတြက ရနကနတကသလ ဘြ႕ႏငးသဘင ခနးမမာ လာေရာက ေပါငးစညးမေနၾကပါၿပ။ ေန႔လည (၁၁) နာရမာ ေကာငးသားေတြဟာ ဆရာၾကးမႈငး Aတဂက စတင ခတကၾကပါတယ။ ေကာငးသားေတြ ခတကရာ ျပညလမး ျမနမာ႔Aသေရ႕၊ U း၀စာရလမး တစေလာက၊ ကနေတာမငပနးၿခ ဆရာၾကးမႈငးဂAထ စစသားေတြဟာ ေသနတခငး ထၿပး Aသင႔ ေစာင႔ေပးေနၾကပါတယ။ ေကာငးသားေတြ လကထမာေတာ႔ ဆရာၾကးမႈငးရ႕သေကၤတ (၄) ခၿဖစတ႔ ကေဒါငး-တတစU -ခးၿဖန႔ စာAပ ပစတာၾကးေတြ ၊ သမဂၢ ခြပေဒါငး Aလေတြပ ပါပါတယ။

Page 7: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 7

စစသားေတြ၊ ေသနတေတြ၊ သဆးၾကးေတြ၊ ပဒမ ၁၄၄ေတြ ၾကားကေန ေကာငးသားေတြဟာ “ၿငမးခမးေရး၊ ၿငမးခမးေရး-ဒ႔Aေရး၊ ဒ႔Aေရး”၊ “ၿငမးခမးေရးက ဖကဆးသ- ဒ႔ရနသ” လ႔ ေႀကြးေႀကာရငး ခတကေနႀကတာပါ။ စစတပကလညး ေကာငးသားတနးႀကးက ရပရငရကစကေတြန႔ Aေသးစတ လကရကေနပါတယ။ ဆရာႀကးမႈငးရ႕ Aတဂက ေရာကပါၿပ။ ေကာငးသားေတြက ဆရာႀကးက Aေလးၿပႀကတယ။ ဆရာႀကးရ႕ မဟာေလးခးႀကး ကဗာေတြက ရြတဆႀကတယ။ သ၀ဏလႊာေတြ၊ ဂဏၿပစာတမးေတြ ဖတႀကတယ။ Aားလး ေAးေAးခမးခမးပါပ။ ၿငမးခမးစြာ ဂါရ၀ၿပၿပးရင ကယေကာငးက ၿပနႀကဖ႔ပါပ။ သ႔ေသာ Aဖမးခလကရတ ကတငေမာငUးရ႕ႏမ (၉)တနးေကာငးသ မလၿမင Aတဂမာ စကား ေျပာေနတနး စစကားတစစးက ေကာငးသားေတြ ႀကားထက Aတငး ဒရႀကမး ေမာငး၀ငလာၿပး ရနစတသေဘာ လပလကပါတယ။ ဒမာတင ေကာငးသားထဟာ သညးမခႏငေတာဘ တကပြရ႕ ေၾကြးေၾကာသေတြက ေျပာငးလကႀကပါေတာတယ။ ေကာငးသား သမဂၢ ဖြ႔စညးေရး၊ Aဖမးခ ေကာငးသား Aလပသမားမား ျပနလႊတေပးေရး၊ ေကာငးသား Aလပသမား ေပါငးစညးေရးေတြက ေတာငးဆ ေၾကြးေၾကာလကႀကပါၿပ။ Aဒေန႔မာပ မဆလ Aစးရကေတာ သလပေနက Aတငး တစၿပညလးက တကသလ ေကာလပ သပၸေတြ Aားလးက ရက Aကန႔Aသတမရ ပတပစလကၿပး Aေဆာငေန ေကာငးသားေတြ (၂၄)နာရAတြငး ထြကခြာရမယလ႔ Aမန႔ ထတလကပါေတာတယ။ ေကာငးသားေတြကေတာ ဆရာႀကးမႈငးAတဂက Aျပန ရနကနတကသလ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမမာ သပတစခနး ဖြငလကႀကပါတယ။ ေကာငးသားေတြဟာ ၿငမးခမးစြာ ပညာ သငၾကားခြငက လလားတသေတြ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ၿငမးခမးေရး ဗသကာႀကးရ႕ ႏစတစရာျပည ေမြးေန႔က ၿငမးခမးစြာ ဆငႏႊခငႀကတာပါ။ ဆရာႀကးမႈငးဆတာ ကလန လကေAာကမာတနးက ၿဗတသAစးရရ႕ ရနသနပါတ (၁) ပါ။ ဗလခပေAာငဆနးက ရနသနပါတ(၅)ပါ။ ဆရာႀကးမႈငးရ႕ Aမးသားလြတလပေရး၊ ၿငမးခမးေရး၊ ဒမကေရစေရး ဂဏပဒေတြက မဆလ စစAပစက ေဖာထတခြင မျပပါဘး။ ေနာကတေန႔မာေတာ စစတပက AလးAရငးန႔ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမက ၀ငေရာကစးနငးၿပး ေကာငးသားေတြက Aတငး ရကႏက ဖမးဆးပါေတာတယ။ ေနာကေန႔ထတ စစAစးရသတငးစာေတြမာ Aဖမးခရတ မႈငးရာၿပညေခါငးေဆာင စကမႈ တကသလ ေကာငးသား ကဗာဆရာေတြ ျဖစႀကတ ေမာငမႈငးလြင(Aငး၀)၊ ဘနးႏြယလငး-ခညထညန႔ ၀ငးမငးေထြး(Aမရပရ) တ႔ရ႕ ဓာတပေတြက ေဖာၿပၿပး ေကာငးသား လႈပရားမႈက ၿပစတင ရႈတခထားပါတယ။ ဒမႈငးရာျပည AေရးAခငးဟာ မႏေလးတကသလ၊ ေမာလၿမင ေတာငႀကး၊ ပသမ၊ မေကြး ေကာလပေတြမာသာမကပ Aငးစန၊ ကေလာ၊ ေခာက စကမႈလကမႈ သပၸေတြမာပါ ျဖစေပၚခတာပါ။ တစၿပညလးက ေကာငးသား AမားAၿပား ရာသကပန ေကာငးထတခႀကရပါတယ။ ေကာငးသား (၂၃၀) ေကာ Aဖမးခရၿပး ႏစရည ေထာငဒဏေတြ ခမတခရပါတယ။

Page 8: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 8

Aခဆရင ဆရာႀကးမႈငး ေမြးေန႔လညး (၁၃၃)ႏစတင ေျမာကခပါၿပ။ ဆရာႀကးမႈငး ကြယလြနခတာလညး (၄၅)ႏစ ရခပါၿပ။ ဘာပၿဖစၿဖစ ဆရာႀကးမႈငးရ႕ သမငး AစU Aလာက ဆကခတ ေကာငးသားေတြကေတာ လြတလပေရး၊ ၿငမးခမးေရး၊ ဒမကေရစေရး Aတြက စစAာဏာရင စနစက ဆကလက ဆန႔ကင တကပြ၀ငေနတနးပ မဟတပါလား။ ။

[ မရငး - လြတလပသည AာရAသ Radio Free Asia, Burmese Service ]

‘၁၉၇၅ ေရႊတဂ A ေထြေထြသပတ’ ေA ာငေ၀း

ဇလင ၁၉၊ ၂၀၀၉

၁၉၇၄ ဒဇငဘာ Uးသန႔A ေရးA ခငး ျဖစလ႔ တကသလ ေကာလပေတြ ရကရည ပတထားခရာကေန ၁၉၇၅ ခႏစ ေမလထမာေတာ ေကာငးေတြ ျပနဖြငခပါတယ။

ေကာငးသားေတြရ႕ ရငထမာ Uးသန႔A ေရးA ခငးက မဆလ စစA စးရက A ၾကမးဖက ႏမနငး ၿဖခြခတာေတြ ေမေဖာကလ႔ မရေသးပါဘး။ ေကာငးသားေတြရ႕ စတထမာ စစA စးရA ေပၚ နာၾကညး မနးတးတ ခစားခကေတြ တဖြားဖြား ေတာကေလာငေနတ A ခနပါ။ တငးျပညကလညး စစA ပစလကေA ာကမာ စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ ပညာေရး၊ စာေပ ယUေကးမႈ စတ ဘကေပါငးစမာ ခြတၿခကေနခပါၿပ။

ေမလကနေလာကမာေတာ ပညာေရးတကသလ ေကာငးသားေတြရ႕ ႏငငေတာ ေကာငစရး ခေပါကမႈ ျဖစလာပါတယ။ ျပနာက ညဘက ၿမ ႕ထက ျပနလာတ ေကာငးသားေတြက ဟသာ၀တA ၀ငးနားမာ ရတ ႏငငေတာေကာငစရး ဂတေစာင စစတပက ရနစ ေစာကားလ႔ ျဖစရတာပါ။ မေကနပတ ေကာငးသားထက A ဒ ဂတတခါးန႔ ကငးတက ခန႔ ၀ငးထၿပး ၿဖဖကပစလကၾကပါတယ။

Page 9: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 9

ဇြနလဆနးမာေတာ မဆလ စစA စးရ ႏငငေတာ ေကာငစ၀င ေဒါကတာ လဟန၊ ပညာေရး၀နႀကး ေဒါကတာခငေမာင၀ငးတ႔ A ဖြ႔ဟာ တကသလေတြက လညၿပး ေကာငးသားေတြန႔ ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးဖ႔ လပလာပါတယ။ ေကာငးသား A ၾကြမႈ ေပၚေပါကမလာေA ာင ေကာငးသားေတြက တဖကလညန႔ ေျဖသမ ၿဖခြဖ႔ ႀကစညတ သေဘာပါပ။

ဒါေပမ စကမႈ တကသလမာ တပြပ လပလကရပါတယ။ တကသလ ေကာငးသားထက လကမခဘ ဆပ ေA ာဟစ ဆန႔ကင တန႔ျပနမႈေၾကာင ေနာင ပြေတြ A လလ ပကသြားရပါတယ။

ဒလန႔ ဇြနလ ၆ ရကေန႔ ‘၁၉၇၄ ဇြနလ ၆ ရက A လပသမားA ေရးA ခငး’ တႏစ ျပညတေန႔။ ေကာငးသားေတြန႔ A လပသမားတခ႕ ပးေပါငးၿပး ႏစပတလည A ထမးA မတ မဆလ ဆန႔ကငေရး သပတက A စျပလကၾကပါၿပ။

သပတA စမာ ရနကနတကသလ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမမာ သပတစခနး ဖြငလကၾကပါတယ။ တကသလ ေကာလပေပါငးစက ေကာငးသားေတြ စေ၀းၿပး တကပြ Uးစးေကာမတ ဖြ႔လကပါတယ။ ခြပေဒါငးA လေတြဟာ တကသလ နယေျမန႔ ရနကနၿမ႕ထမာ လြငပသြားပါၿပ။

ေကာငးသားထန႔ A လပသမားထဟာ ရနကနၿမ႕ထက ခတကၿပး မဟာဗႏၶလ ပနးၿခ လြတလပေရး ေကာကတငေရ႕မာ Uးေန၀ငး န႔ Uးစနးယတ႔ ရပကလာပေတြက မးရ႕ ဆႏၵျပၾကပါတယ။

၁၉၇၄ ဇြနလ A လပသမား A ေရးA ခငး A ၿပးမာတနးက သမငးမာရတ စကရ A လပရေတြန႔ သမငး၀ငးထက တကသလေကာငးသား A ေဆာငေတြ ဆကေနတ လမးေပၚမာ စစA စးရက A တတတငး ခတၿပး ပတပစခပါတယ။ A ခ ၁၉၇၅ ဇြနလ ၆ ရက ႏစပတလည A ေထြေထြ သပတႀကး ျဖစေတာ ခငးတငးရငးသား ကတငေမာငUး Uးေဆာငတ ေကာငးသားထက ေမခေဆာင ေနာကဘကက ဒ A တတတငး ေနရာက ၿဖခပစလကၾကပါတယ။

ဒတကပြဟာ မဆလ စစA ပစက ေျဗာင စနေခၚၿပး တကတ ႏငငေရး A ႏစသာရ ျပည၀တ A ေထြေထြ သပတတကပြပါပ။ ဇြနလ ၉ ရကေန႔မာေတာ သပတA ငA ားစႀကးဟာ စညးကမးတကန႔ ျပညလမးမႀကးA တငး A ငးစနေထာငႀကးဆက ခတကလာၾကပါတယ။ လမးတေလာက ၁၉၇၄ ခႏစ ဇြနလ A လပသမား A ေရးA ခငး န႔ ဒဇငဘာလ Uးသန႔ A ေရးA ခငးေတြတနးက A ဖမးခထားရတ A လပသမားေတြ၊ ေကာငးသားေတြက ျပနလႊတေပးဖ႔ ေၾကြးေၾကာသေတြ တငလာၾကပါတယ။

A ငးစနေထာငက ၀ငးၿပး ေၾကြးေၾကာသေတြ ေA ာေနတ ေကာငးသား A လပသမားေတြက ရနသ မဆလက မဟန႔တားႏငခပါဘး။ ေထာငထက ရေဘာေတြကလညး ျပနၿပး ေA ာဟစ ေၾကြးေၾကာၾကပါတယ။

Page 10: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 10

A ဒေန႔မာပ မဆလ စစA စးရက တကသလေကာလပေတြက ရက A ကန႔A သတ မရ ပတလကေၾကာငး ေၾကညာပါေတာတယ။

ေကာငးပတလကတ A တြက ေကာငးသားေတြဟာ ဇြနလ ၁၀ ရကေန႔မာ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမက သပတစခနးက ေရႊတဂဘရားေပၚ ေျပာငးေရႊ႕လကၾကပါတယ။ ေရႊတဂဘရား ရငျပငက ၁၉၂၀ ပထမ တကသလသပတ A ထမးA မတ ေကာကတငမာ A ေထြေထြ သပတ A ငA ားစက ေနရာ ယလကၾကပါတယ။

ေရႊတဂ A ေထြေထြ သပတစခနးမာ ေကာငးသားေတြ၊ A လပသမားေတြ ပးေပါငး တကပြ၀ငေနတ တခနတညးမာပ မႏေလး တကသလ၊ မေကြး န႔ ေမာလၿမင ေကာလပ A သးသးမာလညး A စးရ ဆန႔ကငေရး ဆႏၵျပပြေတြ ေပၚေပါကလာခပါတယ။

A ဒလ စစကြနA ျဖစမာ ဘယေတာမ ႏြနစမခဘး ဆတ ခြပေဒါငးစတဓာတန႔ ေကာငးသားေတြဟာ A တနရက ေခါငးန႔ တကၿပး ၿဖေနရတ A ခနမာ ပခးရးမန႔ တငးရငးသားနယေျမေတြက လကနကကင ေတာလနေရးေတြ ဒေရကခန ျဖစလာတာမ႔ ေကာငးသားထဟာ ကယA ားကယကး ထးတညး ခခေနရတ A ေျခA ေန ျဖစေနပါတယ။

ေကာငးသား သမဂၢ ျပနလည ဖြ႔စညးေရးကေန မဆလ စစA ာဏာရငစနစ ျဖတခေရး A ထ ေရႊတဂ A ေထြေထြ သပတစခနးမာ ႀကႀကခ ေတာငးဆ တကပြ၀ငေနတ ေကာငးသား၊ A လပသမား A ငA ားစက မဆလ စစA စးရက ၾကာရည လႈပရားခြင မျပေတာပါဘး။

ေရႊတဂ A ေထြေထြ သပတစခနးဖြငၿပးလ႔ တရကA ၾကာ ဇြနလ ၁၁ ရကေန႔ နနက လငးA ားႀကး ၄ နာရမာ စစတပန႔ လထနးရေတြ ေရႊတဂဘရားေပၚ တကလာၿပး ေကာငးသားန႔ A လပသမားေတြက ရကႏက ဖမးဆးၿပး ခကခငးပ A ငးစနေထာငထက တနးပ႔လကပါေတာတယ။

A သက ၁၂၊ ၁၃ ႏစA ရြယ A လယတနး၊ A ထကတနး ေကာငးသားငယေလးေတြ A ပါA ၀င ေကာငးသားေပါငး ၃၀၀ ေလာက ေရႊတဂ သပတစခနးမ A ဖမးခခရပါတယ။

A ဖမးခရတ ေကာငးသားေတြဟာ A ငးစနေထာငက ဖမးေခၚလာတ လမးတေလာက စစကားႀကးေတြ၊ A ခပကားေတြေပၚကေန ‘A ေမကေမြး၊ ေထာငကေကြ း’၊ ‘A ငးစနေထာငႀကး ထပခ႕ ထပခ႕’၊ ‘ေရၾကညA ငလညး၊ ထပခ႕ ထပခ႕’၊ ‘A ေရးေတာပ ေA ာငရမည’ စတ ေၾကြးေၾကာသေတြ တကတကၾကြၾကြ ေA ာဟစရငး လကပါသြားခၾကတာပါ။

ေခတA ဆကဆက ေကာငးသားေတြရ႕ မေၾကာကမရြ႕ သမဂၢစတဓာတန႔ ခြပေဒါငးေသြးန႔ ရရ ေရ႕က ခခၾကတ သမငးေတြက ကေနာတ႔ ေA ာကေမ ဂဏျပၾကပါစ႔လား။ ။

[ မရငး - www.rfa.org/burmese လြတလပသည A ာရA သ ]

Page 11: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 11

A ေရးေတာပ ရငခနသမားA ေၾကာငး ကဗာဆရာ ေA ာငေ၀း ေျပာၿပ မးမခA ေထာကေတာ ၀၀၁

ဇလင ၁၃၊ ၂၀၀၉

ကဗာဆရာ ေA ာငေ၀း၏ ေရဒယ ေဆာငးပါး A စA စUသစတခက RFA A သလႊငဌာနက ၿပးခသည A ပတက ထတလႊငလကသည။

A ဆပါ A ပတစU A သလႊင A စA စUက “A ေရးေတာပ ရငခနသမား” ဟ A မညေပးထားသည။ တနလၤာေန႔ နနကပငးတြင နားဆငႏငသညဟ ဆသည။

A မးသား လြတလပေရး ႀကးပမးမႈ A ဆကဆကတြင စာေပ၊ ရပရင၊ သဘင၊ ဂတ စသည နယပယမားမ A ႏပညာသညတ႔ လႈပရား ပါ၀ငခမႈမားက ေရးဖြ႔သြားမညဟ သရသည။

A ပငး ၂ တြင ျမသနးတင၊ A ပငး ၃ တြင ေမာငေသာက တ႔A ေၾကာငး ေရးဖြ႔ထားသညဟ ကဗာဆရာ ေA ာငေ၀းက ေျပာသည။ ယေန႔ နနကတြင A ပငး ၂ က ထတလႊငသြားသည။

ဂတေလာကမ A ႏပညာရငမားA နက ထးA မသင၊ မြနးေA ာင၊ ျမတေလး၊ စႏၵယားခစေဆြ တ႔ ပါ၀ငမညဟ ဆသည။

ဤ A သလႊင A စA စUတြင ရပရငေလာကမ Uးထြနးေ၀၊ ဒါရကတာပငသ၊ ကစနးေA ာင (ေမာငမပငရင)တ႔A ေၾကာငးကလညး ေရးသားရန စစUေနသညဟ ဆရာ ေA ာငေ၀းက ေျပာသည။

Page 12: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 12

ကဗာဆရာ ေA ာငေ၀းသည ၂၀၀၇ ခႏစ သဃာမား Uးေဆာငသည ဆႏၵျပ လႈပရားမႈမားတြင ပါ၀ငခသျဖစသည။ ယခA ခါ A ေမရကန ျပညေထာငစတြင ေရာကရေနၿပး A သလႊငေဆာငးပါးမား၊ ကဗာမား ေရးသားလကရသည။

RFA ေခၚ လြတလပသညA ာရA သသည ကေA ာငေ၀း၏ “ပUၥမျမနမာႏငငေတာ တညေထာငခနး”၊ “ကဗဟနးမသည ေကာကကA ထ” စေသာ A ခနးဆက ေဆာငးပါးမား A စA စU ၂ ခက ထတလႊငၿပး ျဖစသည။

၁၉၇၄ Uးသန႔ A ေရးA ခငး “၁၉၇၄ Uးသန႔စာပန”(ဒတယပငး)

ေA ာငေဝး

ဇလင ၁၁၊ ၂၀၀၉

ဒဇငဘာ ၈ ရက။ ဒေန႔ဟာ Uးသန႔ရပကလာပက မသားစ ဆႏၵA ရ ကနေတာမင ပနးၿခက ပ႔ေဆာင ျမပႏရေတာမယေန႔။

Uးသန႔ရ႕ ေနာကဆးခရးက ဂါရ၀ျပ လကပါ ပ႔ေဆာငၾကမယ ေကာငးသား ျပညသ သဃာထႀကးရ႕ ေပါငးစညး ညညြတမႈကေတာ တကသလနယေျမ တခလး လပငလယ လႈငးထလ႔ လေနပါေတာတယ။

ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမ ၀နးကငတ၀က၊ A ဓပတ လမးမႀကးတေလာက ေနရာတငးဟာ ရငခန လႈပရားဖြယ ျဖစေနပါတယ။

မြနးတည ၁၂ နာရ စာပန ပ႔ေဆာငမယ A စA စUA ရ Uးသန႔ရပကလာပက ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမထကေန သမဂၢ ရငျပငဆက ျပညကပေနတ လA ပႀကး ၾကားထက ခရာခဆစ သယေဆာငလာပါၿပ။

Page 13: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 13

Uးသန႔ရပကလာပက ကနေတာမင ပနၿခ မသယေဆာငခင ေကာငးသားန႔ ျပညသေတြ ေခြ းန႔ တညေဆာကခရတ သမဂၢ ရငျပငက A တဂေပၚမာ ေခတ တငၿပး ဂရ၀ ျပဖ႔ မႏေလးေဆာင ေကာမတက Uးသန႔ မသားစန႔ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမ (ဗဟ) ေကာမတ တ႔ ထမာ ေမတာရပခ ခြငေတာငးထားပါတယ။

သမဂၢရငျပငက ဂမာ ႏငငျခား သတမနေတြ၊ ႏငငတကာ သတငးေထာကေတြလညး A မားA ျပား ေရာကရေနၾကတာပါ။ သာသန A လ၊ ခြပေဒါငးA လ၊ ကလသမဂၢA လ A လ ၃ လက ယUတြ လႊငထထားတ Uးသန႔ရပပ ပနးခကားခပႀကး ေနာကခန႔ A ဒ A တဂေပၚမာ Uးသန႔ရပကလာပက တင၊ လထ ပရသတႀကးက ဂါရ၀ ျပၾကၿပးလ႔ စာပန A စA စUA တငး ကနေတာမငပနးၿခသ႔ ဆကလက ပ႔ေဆာငဖ႔ ေၾကညာလကတ A ခါမာေတာ “Uးသန႔ရပကလာပက သမဂၢ၀ငးA တြငးကေန ဘယကမ ထတမသြားရဘး” ဆတ A သေတြ တခနက ဆည ထြကေပၚလာပါေတာတယ။ ေကာငးသားန႔ ျပညသ လထႀကးဟာ လႈပလႈပရားရား ျဖစသြားပါၿပ။ သဃာေတာေတြလညး ႏးႏးၾကားၾကား ျဖစကနပါၿပ။ Uးသန႔ရ႕ ကနရစသ မသားစန႔ မခြ ဆးျဖတရလ႔သာ ကနေတာမငး ပနးၿခက ပ႔ဖ႔ သေဘာတခရေပမ Uးသန႔က ဒ တကသလနယေျမမာပ ထာ၀ရ ျမပႏ သၿဂၤဟလေၾကာငး ေကာငးသားေတြက ထတေဖာ ေၾကြးေၾကာလာၾကပါေတာတယ။

Uးသန႔မသားစ၀င တေယာကက မႏေလးေဆာငေပၚက A သခ႕စကန႔ ပရသတႀကးက ေမတာရပခ စကားေျပာပါေသးတယ။ ဒါေပမ ေကာငးသားေတြ ၾကားမာ သေဘာထား ၂ မး ကြခလ႔ ပရသတေတြလညး သေဘာထား ကြသြားၾကပါတယ။

ဒA ခနမာပ မႏေလးေဆာင ေကာမတဘကက Uးသန႔ရပကလာပက ေကာငးသားန႔ ျပညသေတြ တညေဆာကထားတ သမဂၢ ရငျပငက A တဂမာပ ထာ၀ရ ျမပႏဖ႔ ဆးျဖတေၾကာငး ေၾကညာလကတ A ခါမာေတာ ပရသတႀကးက တခနက ၾသဘာေပး ေထာကခလကၾကပါေတာတယ။

Uးသန႔ရပကလာပက ေကာငးသားေတြ ပခးေျပာငး ယၿပး A တဂထ ထညသြငး သၿဂၤဟလကပါၿပ။ ပနးရဆရာက ဂက ပတၿပးတA ခါမာေတာ ‘ေA ာငၿပ၊ ေA ာငၿပ၊ ေA ာငၿပ’ ဆတ Uဒါနး ကးရငသေတြ တကသလ နယေျမ တခလး ပတင ျမညဟနးသြားပါၿပ။

ေကာငးသားေတြက ကလသမဂၢ A လေတာက A တဂေပၚမာ လႊမးၿခလကၾကပါတယ။

A ဒေန႔ ညဘက ျမနမာA သကေန စစA စးရက ေကာငးသားေတြဟာ Uးသန႔မသားစ ဆႏၵက ျငငးပယၿပး တကသလနယေျမထမာ Uးသန႔က သၿဂၤဟေၾကာငး သတငး ေၾကညာခပါတယ။

ေကာငးသားန႔ ျပညသေတြဟာ Uးသန႔ရ႕ ၿငမးခမးေရး ဂဗမာနက ဆကလက တညေဆာကၾကပါတယ။ Uးသန႔ A တဂက ကာကြယ ေစာငေရာကဖ႔ A ေသခ တပဖြ႔ ဖြ႔ပါတယ။ ခြပေဒါငးA လ နဖးစညး နနေတြန႔ ေကာငးသားေလးေတြက A တဂက ၿခရ ေစာငၾကပေနၾကပါတယ။

Page 14: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 14

မဆလ စစA စးရကလညး A ခနန႔A မ ေရဒယ သတငးစာေတြကေန ေကာငးသားေတြက ရတခ တကခကေနပါတယ။

၁၉၇၄ ဇြနလ ၆ ရက A လပသမား A ေရးA ခငး ေသြးစြနးၿပးလ႔ ၆ လ A ၾကာမာ Uးသန႔ စာပန A ေရးA ခငး ျဖစလာတာမ႔ လထရ႕ မေကနပမႈေတြဟာ ဒေနရာမာ ေပါငးစညး ေပါကကြကနၾကပါၿပ။

တကသလနယေျမထမာ ႏငငေရး ေဟာေျပာပြေတြလညး ၿခမၿခမသသန႔ပါ။ လထရ႕ ႏငငေရး ေရခနကလညး ရနပေငြA တြက ေရႊ ေငြ ေကာကသပတျမား လက၀တ လကစားေတြ ခြတလတA ထ ျဖစေနပါၿပ။

ဒဇငဘာလ ၁၀ ရက မြနးလြပငးမာေတာ မဆလ စစတပက တကသလနယေျမက ပတဆ႔ၿပး ေကာငးသားေတြက ႏမနငး ၿဖခြဖ႔ တတတဆတ စမေနၿပ ဆတ သတငး ေကာငးသားေတြက ရလကပါတယ။ ဒါေၾကာင ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြက တကသလ နယေျမထ ေရာကေနတ A ထကတနး၊ A လယတနး ေကာငးသားငယေလးေတြ A မးသမး န႔ သကႀကး ရြယA ေတြက တကသလ နယေျမထကေန A ခနမ ျပနထြကဖ႔ ေမတာရပခ စစUေပးရပါတယ။ တခ႕ကေတာ ျပနမထြကခငၾကပါဘး။

ည ၁၀ နာရ လၿခေရးဂတ ပတလကခနမာေတာ လA ပက ေကာငးသား ျပညသ စစေပါငး ၂ ေသာငး ေလာက တကသလထမာ ကနေနပါေတာတယ။

စစတပဟာ သနးေခါငယA ခန မတငမ ကတညးက တကသလ ေကာငး၀ငးက ေလးဖက ေလးတနက ပတဆ႔ထားလကပါၿပ။

ေနာကတေန႔ ဒဇငဘာ ၁၁ ရက နနက လငးA ားႀကး ၂ နာရ ဆႏၵျပ ေကာငးသား ျပညသေတြ A ပေမာကေနတ A ခနမာ စစတပဟာ A ဓပတ လမးထပက ျခေသၤတခါးႀကးက ကရနးန႔ ဆြျဖတပစလကၿပး စစသားေတြ A လးA ရငးန႔ ေကာငး၀ငးA တြငး ၀ငေရာက စးနငးၾကပါေတာတယ။

ေကာငး၀ငးA ႏ႔ ဆလကမးေမာငးႀကးေတြ ထးၿပး စစသားေတြက သခပကာ ကားေတြ၊ မကရညယဗးေတြ၊ နပတတတေတြ၊ ေမာငးျပနေသနတေတြ န႔ ရကႏက ပစခတၿပး လA ပက A စတစတ A ျမြာျမြာ ျဖစေA ာင ၿဖခြပါေတာတယ။

ဘဒဇာ ေျမတးစကေတြန႔ Uးသန႔A တဂက ၿဖဖကၿပး ရပကလာပက ျပနေဖာယၾကပါတယ။ ရပကလာပက ညတြငးခငးပ ကနေတာမငပနးၿခက သယသြားၿပး A ဒက A တဂမာ ထညသြငး သၿဂ ၤဟလကပါတယ။

စစတပရ႕ ရကရကစကစက ႏမနငး ၿဖခြငးမႈေၾကာင ေကာငးသားတခ႕ ေသဆးၿပး A မားA ျပား ဒဏရာ ရခၾကပါတယ။ တကသလနယေျမဟာ ဒတယA ႀကမ

Page 15: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 15

ေသြးစြနးခရျပနပါၿပ။ စစတပဟာ ပတမေနတ ေကာငးသားေတြ၊ ျပညသေတြ၊ သဃာေတြက A တငးA ဓမၼ ဖမးဆး ခပေႏာငၿပး စစကားႀကးေတြ A စးေပါငး မားစြာန႔ A ငးစနေထာငက ပ႔ေနတာဟာ နနက ၈ နာရ ထးတA ထ တငေA ာငပါပ။

မဆလ စစတပရ႕ လပရပက မေကနပတ လA ပႀကးဟာ A ဒေန႔ နနကမာပ ရနကနၿမ ႕ထက မဆလ ပါတယနစ ရးေတြ၊ ရစခနးေတြ၊ ရပရငရေတြက မးရ ႕ ဖကဆးၿပး တနျပန A ၾကမးဖက ဆႏၵျပခၾကပါေတာတယ။

ဒA ေရးA ခငးမာ ေကာငးသားေတြ ျပညသေတြ သဃာေတြ A မားA ျပား ဖမးဆး ေထာငခခခရပါတယ။

Uးသန႔ A ေရးA ခငးန႔ ပတသကလ႔ A ဒတနးက မႏေလးေဆာင ေကာမတမာ တာ၀နယခသ တUးျဖစသ A ခ KNU ဗဟေကာမတ ဗလမး ေစာလေငြရ႕ “Uးသန႔A ေရးA ခငးဟာ သန႔စငတ ႏငငေရး လႈပရားမႈ (White Politics) ျဖစတယ။ Uးသန႔A ေရးA ခငးက A စUသျဖင ေရ႕ဆက တရ လညေနတ ဘးတဘး A ေနန႔ ပခငးရရင A လယ၀ငရးဟာ ေကာငးသားထရ႕ စတဓာတန႔ သကၡာပါပ” ဆတ ျပနေျပာငး ေရးသားခကက ကေနာ A မတရေနဆပါ။ ။

[ မရငး - လြတလပသည A ာရA သ Radio Free Asia, Burmese Service ]

August 1, 2009 OP-ED COLUMNIST

Anger Has Its Place

Harvard professor Henry Louis Gates Jr By BOB HERBERT

Bob Herbert

Page 16: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 16

Cambridge, Mass.

No more than five or six minutes elapsed from the time the police were

alerted to the possibility of a break-in at a home in a quiet residential

neighborhood and the awful clamping of handcuffs on the wrists of the

distinguished Harvard professor Henry Louis Gates Jr.

If Professor Gates ranted and raved at the cop who entered his home

uninvited with a badge, a gun and an attitude, he didn’t rant and rave for

long. The 911 call came in at about 12:45 on the afternoon of July 16 and,

as The Times has reported, Mr. Gates was arrested, cuffed and about to be

led off to jail by 12:51.

The charge: angry while black.

The president of the United States has suggested that we use this flare-up

as a “teachable moment,” but so far exactly the wrong lessons are being

drawn from it — especially for black people. The message that has gone

out to the public is that powerful African-American leaders like Mr. Gates

and President Obama will be very publicly slapped down for speaking up

and speaking out about police misbehavior, and that the proper response

if you think you are being unfairly targeted by the police because of your

race is to chill.

I have nothing but contempt for that message.

Mr. Gates is a friend, and I was selected some months ago to receive an

award from an institute that he runs at Harvard. I made no attempt to

speak to him while researching this column.

The very first lesson that should be drawn from the encounter between

Mr. Gates and the arresting officer, Sgt. James Crowley, is that Professor

Gates did absolutely nothing wrong. He did not swear at the officer or

threaten him. He was never a danger to anyone. At worst, if you believe

the police report, he yelled at Sergeant Crowley. He demanded to know if

he was being treated the way he was being treated because he was black.

Page 17: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 17

You can yell at a cop in America. This is not Iran. And if some people don’t

like what you’re saying, too bad. You can even be wrong in what you are

saying. There is no law against that. It is not an offense for which you are

supposed to be arrested.

That’s a lesson that should have emerged clearly from this contretemps.

It was the police officer, Sergeant Crowley, who did something wrong in

this instance. He arrested a man who had already demonstrated to the

officer’s satisfaction that he was in his own home and had been minding

his own business, bothering no one. Sergeant Crowley arrested Professor

Gates and had him paraded off to jail for no good reason, and that brings

us to the most important lesson to be drawn from this case. Black people

are constantly being stopped, searched, harassed, publicly humiliated,

assaulted, arrested and sometimes killed by police officers in this country

for no good reason.

New York City cops make upwards of a half-million stops of private

citizens each year, questioning and frequently frisking these men, women

and children. The overwhelming majority of those stopped are black or

Latino, and the overwhelming majority are innocent of any wrongdoing. A

true “teachable moment” would focus a spotlight on such outrages and the

urgent need to stop them.

But this country is not interested in that.

I wrote a number of columns about the arrests of more than 30 black and

Hispanic youngsters — male and female — who were doing nothing more

than walking peacefully down a quiet street in Brooklyn in broad daylight

in the spring of 2007. The kids had to hire lawyers and fight the case for

nearly two frustrating years before the charges were dropped and a

settlement for their outlandish arrests worked out.

Black people need to roar out their anger at such treatment, lift up their

voices and demand change. Anyone counseling a less militant approach is

counseling self-defeat. As of mid-2008, there were 4,777 black men

imprisoned in America for every 100,000 black men in the population. By

Page 18: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 18

comparison, there were only 727 white male inmates per 100,000 white

men.

While whites use illegal drugs at substantially higher percentages than

blacks, black men are sent to prison on drug charges at 13 times the rate of

white men.

Most whites do not want to hear about racial problems, and President

Obama would rather walk through fire than spend his time dealing with

them. We’re never going to have a serious national conversation about

race. So that leaves it up to ordinary black Americans to rant and to rave,

to demonstrate and to lobby, to march and confront and to sue and

generally do whatever is necessary to stop a continuing and deeply racist

criminal justice outrage.

Arrest of Henry Louis Gates From Wikipedia, the free encyclopedia Jump to: navigation, search

This article documents a current event. Information may change rapidly as the event progresses.

Gates's disorderly conduct charge

Mugshot taken the day of arrest

Participants

Resident Henry Louis Gates, Jr.

Sgt. James Crowley

Sgt. Leon Lashley

Other unnamed officers Cambridge Police

Location Gates residence, Ware Street, Cambridge, Massachusetts

Date July 16, 2009[1]

Result Charge dropped

Page 19: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 19

This box: view • talk

The arrest of Henry Louis Gates, Jr., a Harvard University professor and well-known documentary film maker occurred at his home in Cambridge, Massachusetts on July 16, 2009. The arrest came after Gates and his driver forced open his front door and a local resident called police, interpreting their actions as a possible burglary. Accounts regarding the ensuing confrontation differ, but resulted in Gates being arrested for disorderly conduct by the responding Cambridge Police officer, Sgt. James Crowley, and taken into custody. The charge against Gates was dropped on July 21.

U.S. President Barack Obama was asked a question about the incident at a July 22 news conference on health care reform. Saying that he did not have all of the details and noting that "Skip" Gates was a friend of his, Obama stated that the "Cambridge police acted stupidly in arresting somebody when there was already proof that they were in their own home."[2][3] Obama's apparent siding with Gates,[4] without having all the facts of the incident, drew criticism from members of law enforcement across the country.[5][6] Two days later, Obama stated that he regretted that his comments exacerbated the situation, and hoped that the situation could become a "teachable moment". He also gave his opinion that both the officer and Gates "overreacted" to the situation.[7][8] On July 30, Obama and Vice President Joe Biden met with Crowley and Gates at the White House for a conversation over beers.[9]

Contents [hide]

• 1 Arrest • 2 Response

o 2.1 Lucia Whalen o 2.2 Justin Barrett e-mail

• 3 Presidential involvement o 3.1 Response to the arresto 3.2 "Beer Summit"

• 4 References • 5 External links

[edit] Arrest

Gates being arrested, Sgt. Leon Lashley in the foreground (as photographed by a neighbor)[10]

On July 16, 2009, Gates had just returned from a trip to China, where he had finished filming a new documentary series for PBS tracing the ancestry of cellist Yo-Yo Ma.[11] As the

Page 20: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 20

front door of his home would not open, Gates entered through his back door. He could not, however, open the front door from the inside, even after unlatching it. Gates states that the lock was damaged and speculated that someone had attempted to "jimmy" the lock while he was away. Gates went back outside and, with help from his driver, forced the door open. Since he rents the house from Harvard University, he next called Harvard maintenance to report the problem so they would repair the damage.[12]

According to the police report the caller notified police after observing "two black males with backpacks" on the front porch of the Ware Street house, one of whom was wedging his shoulder into the door as though to force entry.[1][13] A subsequent release of a recording of the 911 call showed that the caller, Lucia Whalen, actually said "I noticed two suitcases" and when pressed by the operator to identify the suspects' race said "one looked kind of Hispanic, but I'm not really sure."[14] The police report also stated that Whalen spoke with Sgt. James Crowley, the arresting officer, at the scene.

After Gates' driver had departed, and while Gates was on the phone with Harvard maintenance, the Cambridge police arrived.[12] There are multiple published accounts of the subsequent events which led to the arrest of Gates, including on one side the police report,[1] interviews with Sgt. Crowley[15] and other officers on the scene;[16] and on the other side published interviews with Gates:[12]

• According to the police report and interviews with Sgt. Crowley, the officer asked Gates to step outside, and he refused, saying "Why, because I'm a black man in America?" and "I'll speak with your mama outside".[17] Sgt. Crowley has stated that it was an unusual response for a resident in the home legally.[15][18] The police also said that Gates initially refused to provide ID, instead called someone to complain about a "Racist police officer", and ultimately showed his Harvard ID. Sgt. Crowley has stated that as he tried to radio in the name on the ID, Gates shouted so loudly he couldn't hear his own voice. The police report states that "Gates continued to yell at me, accusing me of racial bias and continued to tell me that I had not heard the last of him".[19]

• According to Gates's version of events, when the officer asked for ID, Gates replied he had to get it inside, and then officer Crowley followed him into his home without permission.[20] After providing both his Harvard ID and his driver's license, each of which having a photo and the latter showing his home address to be the home in which they were standing,[21] Gates repeatedly asked the officer for his name and

Page 21: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 21

badge number, which the officer would not provide, instead telling Gates to step outside his home. Gates said that after handing over the two sets of ID, he followed the officer (Crowley) from inside his house onto his front porch, where the officer was able to arrest him for "disorderly conduct" in public. Gates has also denied that he made a reference to the officer's "mama", saying "Does it sound logical that I would talk about the mother of a big white guy with a gun?"[13][22]

Gates was arrested by Sgt. Crowley and charged with disorderly conduct.[23] The charges were later dropped by the Middlesex County district attorney's office, upon the recommendation of the city of Cambridge and the Cambridge Police Department. In a joint statement, authorities and Professor Gates called the incident "regrettable and unfortunate".[24] Sgt. Crowley said he would not apologize for his actions.[25]

Cambridge police released the audio recordings of the dispatcher during the incident. On the tapes, a man's loud and emphatic voice is heard in the background at several points during Sgt. Crowley's transmissions.[26]

[edit] Response

James Crowley

Sergeant with the Cambridge Police

Henry Louis Gates, Jr.Harvard professor Documentary film

maker

The incident was first reported in The Harvard Crimson, the campus newspaper, the Monday morning after the arrest.[27] Following a write-up by the Associated Press that afternoon, the story spread quickly. When a photograph surfaced, showing a handcuffed Gates being escorted away from the front door, public interest of the arrest increased.[6]

A number of individuals commented on the incident in the days that followed. The Governor of Massachusetts, Deval Patrick, stated that he felt "troubled" about the situation. The Mayor of Cambridge, E. Denise Simmons, suggested that the incident was a "teachable moment" and that she hoped there would be meaningful dialogue between Mr. Gates, the police force, and the general public.[28] Some members of the Harvard community have raised questions about racial profiling and Gates's Harvard colleague, neuroscience professor S. Allen Counter, has come forward alleging harassment by the Cambridge Police.[12][29][30] The Reverend Al Sharpton has also discussed the incident and referred to it as one of "police abuse or racial profiling" and said that it was "outrageous" and "unbelievable."[31] Gates argued that the police picked on him because of his race, and said that he would use the incident to raise awareness of alleged police mistreatment of blacks,[32] suggesting that he may plan a documentary about it.[33]

Sgt. James Crowley's history has been noted for his having been chosen by a black police commissioner[34] to serve as an instructor for a Lowell Police Academy course entitled

Page 22: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 22

"Racial Profiling,"[35] which Crowley has taught since 2004. He tried to resuscitate Boston Celtics star Reggie Lewis while working as a campus police officer at Brandeis University in 1993.[34] Crowley has received public support from many police officers, including African Americans, who have spoken on his behalf and who have portrayed him as a good and fair officer.[34] Sgt. Leon Lashley, a black officer who was present at Gates's arrest, said he supported Sgt. Crowley's actions "100 percent",[32] while another officer in the department was quoted as saying "racism is not part of it, and that is what is frustrating."[33]

David E. Frank, a former prosecutor in Massachusetts who is now a senior news reporter for Massachusetts Lawyers Weekly,[36] commented that, from a legal standpoint, "the decision not to prosecute certainly seems to be the correct one."[37] In his analysis, even if the prosecution could prove all of the disputed factual allegations in Crowley's report, Massachusetts case law does not consider offensive and abusive language to be disorderly conduct per se, and they would be unlikely to prevail in court.[37]

Jon Shane, who spent 17 years as a police officer in Newark, New Jersey and is now a professor of criminal justice at John Jay College of Criminal Justice who specializes in police policy and practice, told TIME magazine that, had he been the responding officer, he would not have arrested Gates after identifying him. He described Gates's behavior as "contempt of cop" which officers are supposed to handle as a first amendment right under the U.S. Constitution.[38] Tom Nolan, a criminal justice professor at Boston University who spent 27 years in uniform at the Boston Police Department, was quoted in the same article supporting an officer's use of discretion in disorderly conduct cases.[38] Eugene O'Donnell, a professor of law and police studies at John Jay College, told the TIME reporter that disorderly conduct is "probably the most abused statute in America."[38]

In an interview for CNN, General Colin Powell, former Secretary of State and Joint Chiefs of Staff Chairman offered opinions on both sides of the incident. With regard to Gates, he stated that "perhaps in this instance, might have waited a while, come outside, talked to the officer and that might have been the end of it" though he also noted that "he was just home from China, just home from New York. All he wanted to do was get to bed. His door was jammed and so he was in a mood where he said something." Powell added that while he and others have been in similar situations, its better not to express anger at that moment. With regard to Sgt. Crowley, Powell stated that: "Once they felt they had to bring Dr. Gates out of the house and to handcuff him, I would've thought at that point, some adult supervision would have stepped in and said 'OK look, it is his house. Let's not take this any further, take the handcuffs off, good night Dr. Gates."[39]

In the The Huffington Post, Robin Wells suggested that Gates and Sgt. Crowley came away from their initial encounter with deep grievances: "grievance for being an acclaimed Harvard scholar yet disrespected as a black man, grievance for being disrespected as an officer, verbally assaulted while serving the public good". Wells had suggested that Sgt. Crowley, having verified the facts, should have apologized for the misunderstanding and left. She said that Gates could have calmly explained his outrage, and view Sgt. Crowley as doing his job by carrying out an innocent investigation without racial overtones, rather than angrily demanding respect. [40]

[edit] Lucia Whalen

Sgt. Crowley stated in his official police report after the incident that he received a call that two black males were trying to enter a house. He said when he arrived at the scene Lucia Whalen, the witness and 911 caller, told him that "possibly two black males" were trying to

Page 23: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 23

enter a house. Whalen has since disputed the representation of her statements in the police report. Several days after the incident, Whalen held a press conference, where she indicated that she never identified the individuals as black.

In a release of the 911 call recording, Whalen could be heard saying, "I don't know if they live there and they just had a hard time with their key" or whether it was a break-in.[41] When asked for details by the dispatcher, she said she was unsure of their race since she had only seen their backs, and speculated that one of the men might be Hispanic.[42] Cambridge Police Commissioner Robert C. Haas has said that the police report is a summary, with descriptions - like the race of the two men - being collected during the inquiry and not necessarily from the initial 911 call.[43]

Sgt. James Crowley has asserted that his information on the race of the suspects came specifically from a brief encounter with Whalen outside Gates' house. Ms. Whalen, at her July 29 press conference, stated that she made no such description.[44] She stated that the entirety of her conversation at the scene consisted of her saying, "I was the 911 caller" and Crowley responding, "Stay right there." She said that at no time were the words "black men" or "back packs" mentioned.[44]

The Boston Globe reported on July 31 that Gates sent Whalen a bouquet of flowers and a note. Whalen's attorney stated that the flowers were sent as an "expression of gratitude" from Gates. Whalen reportedly appreciated the gesture.[45]

[edit] Justin Barrett e-mail See also: Boston Police Department#Justin Barrett controversy

On July 28, it was revealed in the media that Justin Barrett, a 36-year-old Boston Police Department officer who has been on the job for two years, and is also a member of the Massachusetts National Guard, sent a mass e-mail[46] to fellow National Guardsmen and to The Boston Globe in which he referred to Gates as "a banana-eating jungle monkey."[47] Although the email was signed only JB,[48] when he was asked about it, Barrett admitted to his BPD superiors that he was the author.[49] According to an article in the Boston Globe, Barrett wrote the email containing the racial slur "in reaction to media coverage of Gates's arrest July 16,"[47] in particular to a July 22 Globe column by Yvonne Abraham, who expressed support for Gates.[50] In the e-mail, Barrett wrote, "If I was the officer he [Gates] verbally assaulted like a banana-eating jungle monkey, I would have sprayed him in the face with OC [oleorosin capsicum, or pepper spray] deserving of his belligerent non-compliance." During the course of the message, Barrett used the phrase "jungle monkey" four times, three times in reference to Gates and once in reference to Abraham’s column, which he characterized as "jungle monkey gibberish."[50]

Upon learning of the incident, Boston Police Commissioner Ed Davis immediately stripped Officer Barrett of his gun and badge, put him on administrative leave,[46] and scheduled a disciplinary hearing.[46] The Massachusetts National Guard also suspended Barrett.[51] In reaction to the news of Barrett's conduct, Boston Mayor Thomas M. Menino compared the officer to a "cancer" and said he is "gone, g-o-n-e" from the Boston police force.[52]

Barrett, in a television interview, said that he used "a poor choice of words" in the email. He added, "I did not mean to offend anyone."[53] Barrett has also stated, "I have so many friends of every type of culture and race you can name. I am not a racist."[47]

Page 24: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 24

[edit] Presidential involvement

[edit] Response to the arrest

At a July 22 press conference President Barack Obama was asked for his reaction to the matter. He replied that while he didn't know "what role race played" in the incident, that "the Cambridge police acted stupidly in arresting somebody when there was already proof that they were in their own home".[2][54]

Obama's remarks sparked a considerable number of comments. James Preston, president of the Fraternal Order of Police Florida State Lodge, stated: "To make such an off-handed comment about a subject without benefit of the facts, in such a public forum, hurts police/community relations and is a setback to all of the years of progress". Preston further warned that "by reducing all contact between law enforcement and the public to the color of their skin or ethnicity is, in fact, counterproductive to improving relationships".[5] In addition, the Cambridge police commissioner, describing the impact of the accusations, commented that "this department is deeply pained. It takes its professional pride seriously".[55][56] On July 24, 2009, a multiracial group of police officers demanded an apology from President Obama and Governor Deval Patrick for making comments which the police described as insulting.[57] Republican congressman Thaddeus McCotter said he would introduce a resolution in the House of Representatives calling on the president to apologize to Crowley.[6] An opinion poll released by Pew Research found that 41 percent disapproved of Obama's initial siding with Professor Gates, despite admitting he was not aware of all the details of the incident, while only 29 per cent approved. [4]

President Obama appeared unannounced at a White House press briefing on July 24 and said "I want to make clear that in my choice of words I think I unfortunately gave an impression that I was maligning the Cambridge Police Department or Sergeant Crowley specifically — and I could have calibrated those words differently." Also, that "I continue to believe, based on what I have heard, that there was an overreaction in pulling Professor Gates out of his home to the station. I also continue to believe, based on what I heard, that Professor Gates probably overreacted as well."[7][8]

[edit] "Beer Summit"

"Beer Summit," at the White House, July 30, 2009; from left to right: Gates, Crowley and Obama (not shown: Vice President Joe Biden)

President Obama called both men on Friday, July 24th, and invited them to come to the White House to discuss the situation over beers.[58]) Gates accepted the offer to meet with Sgt. Crowley and President Obama at the White House.[59] Gates also stated in an email to the Boston Globe that "My entire academic career has been based on improving race relations, not exacerbating them. I am hopeful that my experience will lead to greater sensitivity to issues of racial profiling in the criminal justice system. If so, then this will be a blessing for our society. It is time for all of us to move on, and to assess what we can learn from this experience."[60] Sgt. Crowley also accepted the offer to meet at the White House.[58]

Page 25: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 25

One of Gates's lawyers, Harvard Law Professor Charles J. Ogletree Jr, a former professor of Obama's, stated that "I think the president has taken the right approach by trying to make sure we move forward [...] He's always had the ability to negotiate difficult conversations, and his steps today are an important step in the right direction. I think the president has given his assessment, which makes a lot of sense, and, however you feel about it, it has reduced the temperature and allowed everyone to move forward in a constructive way." Steve Killion, president of the Cambridge patrol officers association, also stated "I'm absolutely pleased with [Obama's call]. I think it was a good thing for the president to do. He's the commander in chief, he's in charge. Whether or not he should be involved in local politics, he runs the country. We all want to see this behind us."[61]

On Thursday July 30, President Barack Obama, Vice President Joe Biden, Professor Gates, and Sergeant Crowley met at the White House. Initially the Gates and Crowley families were given separate tours of the White House. When both groups met up in the library, Gates broke the ice by walking over to the Crowleys, reaching out his hand and stating, "It’s a pleasure to meet you."[62] The families then continued their tours together while the principals had a friendly conversation over beer. Obama had a Bud Light, Crowley had a Blue Moon, Gates drank Sam Adams Light and Biden, who does not drink alcohol, had a Buckler, which is a non-alcoholic beer.[63] Crowley and Gates told Obama that they already had planned to meet again soon for lunch.[9] It was reported that all three participants viewed the discussion as positive.[64]

Both Crowley and Gates issued post-meeting statements.[65] Crowley commented that he and Gates discussed "it like two gentlemen, instead of fighting it out either in the physical sense or in the mental sense, in the court of public opinion."[66] Gates commented that he hoped "that this experience will prove an occasion for education, not recrimination. I know that Sergeant Crowley shares this goal."[67] In an interview with the New York Times, Gates further commented on the meeting by stating that, "I don’t think anybody but Barack Obama would have thought about bringing us together [...] the president was great — he was very wise, very sage, very Solomonic." When asked for his impression of Crowley, Gates joked: "We hit it off right from the very beginning [...] when he’s not arresting you, Sergeant Crowley is a really likable guy."[62]

Henry Louis Gates From Wikipedia, the free encyclopedia (Redirected from Henry Louis Gates, Jr.) Jump to: navigation, search

Henry Louis Gates, Jr.

Born September 16, 1950 (age 58)

Page 26: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 26

Keyser, West Virginia, United States

Occupation Author, documentary filmmaker, essayist, literary critic, professor

Nationality United States

Genres Essay, history, literature

Subjects African American Studies

Henry Louis Gates, Jr. (born September 16, 1950) is an American literary critic, educator, scholar, writer, editor, and public intellectual. He was the first African American to receive the Andrew W. Mellon Foundation Fellowship. He has received numerous honorary degrees and awards for his teaching, research, and development of academic institutions to study black culture. In 2002, Gates was selected to give the Jefferson Lecture, in recognition of his "distinguished intellectual achievement in the humanities." The lecture resulted in his 2003 book, The Trials of Phillis Wheatley.

As the host of the 2006 and 2008 PBS television miniseries African American Lives, Gates explored the genealogy of prominent African Americans. Gates sits on the boards of many notable arts, cultural, and research institutions. He serves as the Alphonse Fletcher University Professor at Harvard University, where he is Director of the W. E. B. Du Bois Institute for African and African American Research. Michael Kinsley referred to him as "the nation's most famous black scholar."[1]

Contents [hide]

• 1 Biography o 1.1 Early years o 1.2 Career o 1.3 Other activities o 1.4 Cambridge arrest

• 2 Awards and honors • 3 Bibliography • 4 Filmography • 5 References • 6 External links

[edit] Biography

[edit] Early years

Gates was born in Keyser, West Virginia, to Pauline Augusta Coleman and Henry Louis Gates, Sr. but grew up in neighboring Piedmont, WV, the source of his best selling memoir Colored People. At the age of 14, Gates was injured while playing touch football, fracturing the ball and socket joint of his hip, resulting in a slipped epiphysis.[2] The injury was misdiagnosed by a physician who told Gates's mother that his problem was "psychosomatic." When the physical damage finally healed, Gates's right leg was two inches shorter than his left. Because of the injury, Gates uses a cane to help him walk.[3]

Page 27: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 27

Gates, Jr. graduated from Piedmont High School in 1968 and attended Potomac State College in Keyser, West Virginia before earning his undergraduate degree at Yale University, gaining a B.A. summa cum laude in History. To his eventual embarrassment, he wrote in his Yale application, "As always, whitey now sits in judgment of me, preparing to cast my fate. It is your decision either to let me blow with the wind as a nonentity or to encourage the development of self. Allow me to prove myself."[4]

The first black American to be awarded an Andrew W. Mellon Foundation Fellowship, the day after his undergraduate commencement, Gates set sail on the RMS Queen Elizabeth 2 for England and the University of Cambridge. There he studied English literature at Clare College. With the assistance of a Ford Foundation Fellowship, he worked toward his Ph.D. in English. While his work in history at Yale had trained him in archival work, Gates's studies at Clare introduced him to English literature and literary theory.

At Clare College, Gates was also able to work with Wole Soyinka, a Nigerian writer denied an appointment in the department because, as Gates later recalled, African literature was then deemed "at best, sociology or socio-anthropology, but it was not real literature."[5] Soyinka would later become the first black African to be awarded the Nobel Prize; he remained an influential mentor for Gates. His novels were the subject of numerous works by Gates. Finding mentors in those with whom he shared a "common sensibility" rather than an ethnicity, Gates also counted Raymond Williams, George Steiner, and John Holloway among the European scholars who influenced him.

Gates was married in 1979 to Sharon Lynn Adams. They had two daughters together. He later divorced.[6]

[edit] Career

After a month at Yale Law School, Gates withdrew from the program. In October 1975 he was hired by Charles T. Davis as a secretary in the Afro-American Studies department at Yale. In July 1976, Gates was promoted to the post of Lecturer in Afro-American Studies with the understanding that he would be promoted to Assistant Professor upon completion of his dissertation. Jointly appointed to assistant professorships in English and Afro-American Studies in 1979, Gates was promoted to Associate Professor in 1984.

After being denied tenure at Yale, Gates accepted a position at Cornell University in 1985, where he taught until 1989. After a two-year stay at Duke University, he was recruited to Harvard University in 1991. At Harvard, Gates teaches undergraduate and graduate courses as the Alphonse Fletcher University Professor, an endowed chair to which he was appointed in 2006, and as Professor of English.[7] Additionally, he serves as the Director of the W. E. B. Du Bois Institute for African and African American Research.

As a literary theorist and critic, Gates has combined literary techniques of deconstruction with native African literary traditions; he draws on structuralism, post-structuralism, and semiotics to textual analysis and matters of identity politics. As a black intellectual and public figure, Gates has been an outspoken critic of the Eurocentric literary canon. He has insisted that black literature must be evaluated by the aesthetic criteria of its culture of origin, not criteria imported from Western or European cultural traditions that express a "tone deafness to the black cultural voice" and result in "intellectual racism."[8] In his major

Page 28: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 28

scholarly work The Signifying Monkey, a 1989 American Book Award winner, Gates expressed what might constitute a black cultural aesthetic. The work extended application of the concept of "signifyin(g)" to analysis of African-American works; it thus rooted African-American literary criticism in the African-American vernacular tradition.

While Gates has stressed the need for greater recognition of black literature and black culture, he does not advocate a "separatist" black canon but, rather, a greater recognition of black works to be integrated into a larger, pluralistic canon. He has affirmed the value of the Western tradition but has envisioned a loose canon of diverse works sharing common cultural connections:

Every black American text must confess to a complex ancestry, one high and low (that is, literary and vernacular) but also one white and black...there can be no doubt that white texts inform and influence black texts (and vice versa), so that a thoroughly integrated canon of American literature is not only politically sound, it is intellectually sound as well.[8]

Gates has argued that a separatist, Afrocentric education perpetuates racist stereotypes and maintains that it is "ridiculous" to think that only blacks should be scholars of African and African-American literature. He argues, "It can't be real as a subject if you have to look like the subject to be an expert in the subject,"[5] adding, "It's as ridiculous as if someone said I couldn't appreciate Shakespeare because I'm not Anglo-Saxon. I think it's vulgar and racist whether it comes out of a black mouth or a white mouth."[9]

Mediating a position between radicals' advocating separatism and traditionalists' guarding a fixed, highly homogeneous Western canon, Gates has faced criticisms from both sides. Some critics suggest that the additional black literature will diminish the value of the Western canon, while separatists feel that Gates is too accommodating to the dominant white culture in advocating integration.

As a literary historian committed to the preservation and study of historical texts, Gates has been integral to the Black Periodical Literature Project, an archive of black newspapers and magazines created with financial assistance from the National Endowment for the Humanities.[10] To build Harvard's visual, documentary, and literary archives of African-American texts, Gates arranged for the purchase of "The Image of the Black in Western Art," a collection assembled by Dominique de Ménil in Houston, Texas. Earlier, as a result of his research as a MacArthur Fellow, Gates discovered Our Nig, the first novel in the United States written by a black person, Harriet E. Wilson, in 1859. He followed this discovery with the acquisition of the manuscript of The Bondwoman's Narrative, another narrative from the same period.

As a prominent black intellectual, Gates has focused throughout his career not only on his research and teaching but on building academic institutions to study black culture. Additionally, he has worked to bring about social, educational, and intellectual equality for black Americans. His writing includes pieces in The New York Times that defend rap music and an article in Sports Illustrated that criticizes black youth culture for glorifying basketball over education. In 1992, he received a George Polk Award for his social commentary in The New York Times. Gates's prominence in this field led to his being called as a witness on behalf of the controversial Florida rap group 2 Live Crew in an obscenity case. He argued the material which the government alleged was profane, had important roots in African-American vernacular speech, games, and literary traditions and should be protected.

Page 29: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 29

Asked by NEH Chairman Bruce Cole to describe his work, Gates responded, "I would say I'm a literary critic. That's the first descriptor that comes to mind. After that I would say I was a teacher. Both would be just as important."[5]

[edit] Other activities

Gates was the host and co-producer of African American Lives (2006) and African American Lives 2 (2008) in which the lineage of more than a dozen notable African Americans is traced using genealogical and historic resources, as well as DNA testing. In the first series, Gates learned of his high percentage of European ancestry (50%). In addition, he discussed findings about ancestry of his guests.

In the second series of episodes, Gates learned that he is descended from the Irish King, Niall of the Nine Hostages. He also learned that his ancestors included the Yoruba people of Nigeria. The two programs demonstrated the many strands of heritage and history among African Americans.

[edit] Cambridge arrest Main article: Arrest of Henry Louis Gates

On July 16, 2009, Gates returned home from a trip to China to find the door to his house jammed. His driver attempted to help him gain entrance. Responding to a report of a possible break-in, a Cambridge police officer arrested Gates and charged him with disorderly conduct after a confrontation. Prosecutors later dropped the charges.[11] The incident spurred a politically charged exchange of views about race relations and law enforcement throughout the United States.[12]

[edit] Awards and honors

• Gates has been the recipient of nearly 50 honorary degrees and numerous academic and social action awards.

• Gates was named a MacArthur Fellow in 1981. • He was listed in Time among its “25 Most Influential Americans” in 1997. • In 2002 the National Endowment for the Humanities selected Gates for the Jefferson

Lecture, the U.S. federal government's highest honor for achievement in the humanities.[13] Gates's lecture was entitled "Mister Jefferson and the Trials of Phillis Wheatley."[14] It was the basis of his later book The Trials of Phillis Wheatley: America's First Black Poet and Her Encounters with the Founding Fathers (2003).[15]

• On October 23, 2006, Gates was appointed the Alphonse Fletcher Jr. University Professor at Harvard University.

• In January 2008, he co-founded The Root, a website dedicated to African-American perspectives and published by The Washington Post Company.

• Gates currently chairs the Fletcher Foundation and is a member of the Council on Foreign Relations.

• He is on the boards of many notable institutions including the New York Public Library, Jazz at Lincoln Center, the Aspen Institute, the Brookings Institution, the Studio Museum of Harlem, the NAACP Legal Defense Fund, HEAF (the Harlem

Page 30: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 30

Educational Activities Fund), and the Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences, located in Stanford, California.[7]

• In 2006, Gates was inducted into the Sons of the American Revolution after tracing his lineage back to John Redman, a free African American who fought in the Revolutionary War.[16]

[edit] Bibliography Books (author)

• Gates, Henry Louis, Jr. (1987). Figures in Black: Words, Signs, and the "Racial" Self (First edition ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 019503564X.

• Gates, Henry Louis, Jr. (1988). The Signifying Monkey (First edition ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 0195034635. American Book Award

• Gates, Henry Louis, Jr. (1992). Loose Canons: Notes on the Culture Wars (First edition ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 0195075196.

• Gates, Henry Louis, Jr. (1994). Colored People: A Memoir (First edition ed.). New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0679421793.

• Gates, Henry Louis, Jr.; Cornel West (1996). The Future of the Race (First edition ed.). New York: Alfred A. Knopf. ISBN 067944405X.

• Gates, Henry Louis, Jr.; McKay, Nellie Y (1996). The Norton Anthology of African American Literature (First edition ed.). W. W. Norton. ISBN 0393040011.

• Gates, Henry Louis, Jr. (1997). Thirteen Ways of Looking at a Black Man (First edition ed.). New York: Random House. ISBN 0679457135.

• Gates, Henry Louis, Jr. (1999). Wonders of the African World (First edition ed.). New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0375402357.

• Gates, Henry Louis, Jr. (2000). The African American Century: How Black Americans Have Shaped Our Century (First edition ed.). New York: Free Press. ISBN 0684864142.

• Gates, Henry Louis, Jr. (2003). The trials of Phillis Wheatley: America's first Black poet and her encounters with the founding fathers. New York: Basic Civitas Books. ISBN 0465027296.

• Gates, Henry Louis, Jr. (2007). Finding Oprah's Roots: Finding Your Own (First edition ed.). New York: Crown. ISBN 9780307382382.

Books (editor)

• Gates, Henry Louis, Jr. (1999). Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience (First edition ed.). New York: Basic Civitas Books. ISBN 0465000711.

• Crafts, Hannah; Gates, Henry Louis, Jr. (2002). The Bondwoman's Narrative (First edition ed.). New York: Warner Books. ISBN 0446690295.

• Gates, Henry Louis, Jr. and Hollis Robbins. (2004) Searching for Hannah Crafts: Essays in the Bondwoman's Narrative. New York: Basic/Civitas. ISBN 0465027148

• Gates, Henry Louis, Jr. (2008) The African American national biography, New York, NY : Oxford Univ. Press, ISBN 9780195160192

• Gates, Henry Louis, Jr.; Yacovone, Donald (2009). Lincoln on Race and Slavery. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 9780691142340.

Articles

Page 31: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 31

• Gates, Henry Louis, Jr. (1 December 2008). "Personal History: Family Matters". The New Yorker 84 (39): 34-38. Abstract and related family history materials.

ခတေလာ စစအပစဝင ထပသးေဟာငးေတၾေရးတ ကယေရးအတၪပၯတၨေတၾ တအပ႓ပးတအပ ေရႀႚစဥ ေနာကဆက ထၾကလာကတာ ခငဗား သတထားမသလား မသဘး။ အဒအထမႀာ အဓက ထငရႀားတာေတၾကေတာ

ဗလမႀႃးခပ သနးတငရယ၊ ဗလမႀး႒ကး ေစာမငရယ၊ ဒဗလခပ႒ကး ခစေဆၾ တႛရယပ။

သတရဖတရ ေရးရသမား ယာေတာက သာေဗာ

ကဟဒငးေရ-

ခတေလာ စစအပစဝင ထပသးေဟာငးေတၾေရးတ ကယေရးအတၪပၯတၨေတၾ တအပ႓ပးတအပ ေရႀႚစဥ ေနာကဆက ထၾကလာကတာ ခငဗား သတထားမသလား မသဘး။ အဒအထမႀာ အဓက ထငရႀားတာေတၾကေတာ ဗလမႀႃးခပ သနးတငရယ၊ ဗလမႀး႒ကး ေစာမငရယ၊ ဒဗလခပ႒ကး ခစေဆၾ တႛရယပ။ အားလးဟာ ဝငးပငက လၾငစငသၾားခ သေတၾ ခညးပဗ။ အာဏာလကရႀထက လေတၾ

ဒၝေပမ မဆလပၝတ သမငးေတာ တေကာငးတပၝဒမႀ မပၝတာ ေအာကသဗာ။ အ - ဒၝေပမ ဒစာအပထမႀာ ဗလေနဝငးတႛ စစအပစ၀ငေတၾ ဘနးဘရငေတၾနႛ ဘယတနးက ဘယလစ႓ပး ဂေဟဆကခတယ ဆတာ သလၾနစေလးေတၾ ေဖာပထားတာေတာ မဆးဘးဗ။ ေနာငေခတ႓ပင သမငးေလလာသေတၾအတၾက အစ ေကာကစရာရတာေပၝဗာ။

ေနာငစစသညဆတ ကေလာငနာမညနႛေရးတ ဗလခစေဆၾကေတာ

Page 32: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 32

တေယာကမႀ မေရးတာ သတထားစရာပ။ ေရးခၾငမရတ သေဘာပနႛ တပၝတယ။ ဒၝမႀမဟတလညး ေလာဘ၊ ေဒၝသေတၾ မၿနေနေသးလႛ မေရးႎငေသးတာလား မေပာတတဘး။

ဘာပေပာေပာ ကေနာတႛကေတာ တခနကတငးပညရႚ အာဏာထပပငးကေန တငးပညရႚ ကမာက ခယလႀယ ခကသေတၾ အခလ အာဏာခတကၾငးအပငက ေရာကလာတအခၝမႀာ ဘာေတၾေပာမလ၊ ဘာေတၾရငဖၾငမလ သရ ေလမလားဆ႓ပး ရႀာဖတတာေပၝဗာ။ စာအပ႒ကးေတၾ ထပၝေပ၊ ဗလခစေဆၾ စာအပဆရင ႎႀစတၾေတာင ခၾထတတယ။ စာ႟ၾကေတၾကလညးေကာငး၊ ဓာတပေတၾကလညး ေဝေဝဆာဆာ၊ ႟ႁးမႀာမမႁဘ ထတသလား ေအာကေမရတယ။

ဗလသနးတင ေရးတအထမႀာေတာ ပညတၾငးစစက ငၝတႛ ဘယလ တကခကတယ။ သပနေတၾက ဘယလႎႀမနငး သတဖတခတယ ဆတာေတၾက ႓မနရညယႀကရည ပနေပာတာေတၾ ဖတရတယ။ သတၨတၾငးဝန႒ကးအဖစ ဗလေနဝငးကခးမငခငးခရတ ဒပဂၢလရႚ စာအပထမႀာ ထးခားတာတခက ဗယကနမစစပၾမႀာ အေမရကနက လပေနသလ ေသနဂဗႃဟာ႟ၾာတႛ၊ ဖတေလး ဖတတႛက ဗမာပည ပညတၾငးစစထ အတယပေဖာခ႓ပး သတဖတ ေခမႁနးခတာ ငၝပထမပလႛ

ရႀစေလးလးလကထကအထ ကစထမႀႃးအဖစ တာဝန ယခယမက ေနာငမႀာ နဝတရႚ စစေကာငစထမႀာေတာင ပၝခဖးသကးဗ။ သက ရႀစေလးလးကာလမႀာ သကယတင ဘယလထၾက႓ပး ေဖရႀငးခရတယ ဆတာေတၾလညး ေရးပထားသဗ။ အေရးေတာပ အရႀန မငလာေတာ တပတၾငးမႀာ လထဘကယမးယငလာေတာ သက ၅၀၂ ေလတပစခနးမႀာ သၾား႓ပး ရႀငးပရတယဆပ။ အဒမႀာဟက ဒက ဝငးေမးကေတာ သလညး ဘာေဖရမႀနးမသဘ အေကာငေကာင ဖစသၾားရတယလႛ ဝနခထားတယဆတ အခကမးကေတာ မဆးဘး ဆရမယထငပၝရႚ။ ဒၝေပမဗာ၊ သလညး အထကက ႎႀစေယာကလပၝပ၊ သတႛတပတၾငး ဂဏးဂဏ ပဋပကၡေတၾေကာငမႛ သအပၝအဝင ထပသးေတၾ တ႓ပတေခၝငး႒ကး ပတထၾကကနခတ အေကာငးေတာ မေရးႎငဘးဗ။

ေပာသငတာေနာကတခက ေနာငစစသညဟာ သႛစာအပထမႀာ ဗလေနဝငးက နာမညမတပဘ လ႒ကးလႛပ ရညႌၿနး႓ပး ဖၾငခထားတာကေတာ ဆနးတယ၊ စတဝငစားစရာလညး ေကာငးတယ။ မရႀေတာတ သၾားေလသ အေကာငးမႛ ေရးရတာ၊ လကရႀ ဗလသနးေ႟ၿတႛကလညး သေဘာကမယမႀနးသလႛ ေရးရတာလားေတာ မေပာတတဘး။ ဟလ႒ကးကေတာ တမလၾနမႀာ ဝဋလညေနတာေပၝဗာ။ စစအပစ သသရာဆတာ တယလ သေဝဂ ရစရာ ေကာငးသကးဗ။

Page 33: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 33

ေမာေမာ႔ကားကၾား လကမေထာင ဂဏယထားတာ ေတၾႚရတာပၝ။

ဒၝအပင သဟာ ဂပန ေခတတနးက အတစစေကာငးတကခသေတၾ၊ ဂပနကအတ ေတာလႀနခသေတၾက ပညတၾငးစစထမႀာ ဘယလ သတသငခတယဆတာက ေသၾးေအးေအးနႛ ေရးပခပေတၾ ဖတရတာဟာလညး တကယက ကကသးထစရာပၝ။ လပရကပေလလႛ ေအာႎႀလး နာစရာလညး ေကာငးပၝတယ။ ရာထးေလးရ၊ လစာေလးရတာနႛ လပေဖာကငဖက ေဟာငးေတၾက တကတက႔က႔က သတဖတခရမက အဒလလပခတာဟာ သႛဆနစားလႛ ရရတာမဟတဘး၊ သတခငလႛက သတတာဆတာမး ေရးထားတာဟာ ေကးစား စစသားစတက အပပငဆး ေဖာပတာပဗာ။ သဂဏယစၾာ သတဖတခသေတၾထမႀာ သနႛအတ စစေကာငးတကခသေတၾအပင ဂပနေတာလႀနေရးမႀာတနးက တငး (၆)ရႛ ႎငငေရးမႀႃး လညးပၝတယ။

အဒလ ဗလေနဝငး အလက ကယရေဘာရဘကေတၾ၊ ပညခစေတၾက သတဖတခလႛ သတၨတၾငးဝန႒ကးအဖစ ခးမငခငးခရသဟာ ဒဝန႒ကးခပ ဘဝလညးေရာကေရာ ေရပၾကပမာ သသရာအတငး ဖစသၾားေတာတာ ခငဗားလညး အသပ မဟတလား။ သ ဘာေကာငဘယလ ဒလဇာတသမးသၾားတယ ဆတာကေတာ သႛခမာ မေရးရဘးဗာ။ ဒေနရာမႀာ သပနေတၾက သတရတာေလာက

ပနစဥးစားလကေတာ ဒသးအပလးမႀာ တညေနတာေတၾ ေတၾႚရသဗ။ အဒၝေတၾက

- လကရႀစစအပစက ဘယသမႀ မေပာရတာ၊ ေမးေငၝလႛေတာင မပဝတာ။

- သတႛတေတၾ ေပာေပာလသတ၊ လထက ေပာေပာႎႀပစကခတ ပညတၾငး စစနႛပတသကလႛ နညးနညးမႀ ေနာငတတရား မေဖာပကတာ။

- အနညးဆး တရားစကားေလးေတာင မေဖာပတာ (အသကေတၾက ၇၀-၈၀ တနးေတၾ)။

- စာဖတသေတၾ စတဝငစားမႀနးသရကနႛ ကယဘာေကာင လၾငထၾကခတယ ဆတာက အစၾနးအစေလးမႀ မေဖာ ပဘ ေနကတာ၊

- ကယ႟ႁးနမမႁက တခမႀမေဖာ ပဘ ငၝကား ေခသမဟတဆ႓ပး ကယရညေသၾး လကမေထာငကတာ၊

- ႎႛေပမယ စစအပစ ထးတမးအစဥအလာနႛအည နပတဝမးေပာသမ႖က တေသၾမတမး ဥးလညမေသၾ လကနာေဆာင႟ၾကကရတာ စတာေတၾ ဖစပၝတယ။

တကယကေတာ သတႛတေတၾဟာ ႎငငထပပငးမႀာ တာဝန႒ကးေတၾ ယလာကတ ေခတစကားနႛေပာရရင ဧရာမ အေကာင႒ကးေတၾပၝ။ ေနာက႓ပး သတႛသးဥးထမႀာ ကယ အဖတ၊ အထတခရလႛ ေကနပတလ တေယာကမႀ မပၝ ပၝဘး။ ႎႛေပမ

Page 34: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 34

လကမရ၊ လကမယဥဘးဆတာ ေတၾႚရတယ။ ေနာက႓ပး ရႀစေလးလးကာလ႓ပးမႀ ပတသၾားတသဟာ ရႀစေလးလး အေရးေတာပကစၤကလညး မထတႛဝတာ ေတၾႚလကရသဗ။ တယဟတတလေတၾ၊ ကယအလႀညကေတာလညး ဟဟာခမးကသကးဗ။

ဗလေစာမင ေခ မႀႃးသမနကေတာ မဆလေခတမႀာ ပၝတအတၾငးေရးမႀႃးဆတ ထပတနးရာထး႒ကး ထမးခေပမယ ဒစာအပထမႀာ မဆလပၝတအေကာငး ဘာတခမႀ ေရးထားတာ မေတၾႚရဘးဗ။ ကေနာ အမႀတမမႀားရင ၆၂ ခႎႀစ အာဏာသမး႓ပးေနာက ဖၾႚခတ ေတာလႀနေရးေကာငစမႀာ အသကအငယဆး စစဗလပဗ။ အဒစာအပထမႀာ သဟာ သႚမး႟းက မၾနအမတ႒ကး ဗညားကနးေတာအထ သမငးလႀန႓ပး ေရးပတယ။ သႚဇာတ စစကငးသမငး၊ ဘာသမငး ဆတာေတၾလညး အဒစာအပထမႀာ ေနရာတကာ ေတၾႚရတာပ။ သမငးေရး ဝၝသနာပၝသက ဒစာအပထမႀာ ေအာပေရး ရႀငး ဖလပရႀ (Operation Flush) ဆတ အဂလပနယခႚသမားက ဗမာပညအလယပငးက လယသမားသပနေတၾက သတဖတႎႀမနငးရာမႀာ သတက႔ကဂဏယစၾာ ပၝဝငခတယဆတာကလညး နညးနညးမႀ လပ ပာမလမဖစဘ ေရးထားတာ ေတၾႚရသဗ။

စစဗႃ႟ကရက ယႎၩရား႒ကးရႚ သားေကာငေတၾပပ ခငးရငလပ၊ ေမာကရငေမာက၊ ဖတရင ပတက ရတ သသရာထက ဘယသမႀ ႟နးမထၾကႎငတာလညး ေတၾႚရပၝတယ။

စဥးစားစရာတခေတာ ရႀတာေပၝဗာ။ အဒၝက ဗလေနဝငးအေကာငး ဗလခစေဆၾ ေရးသလပ စစအစးရမရႀေတာလႛ ဒမကေရစ အစးရ တကလာရင သတႛတေတၾ အခေပာခတ ကၾကလပေတၾက ေရးဖညရေလမလား မသဘး။ အဒ ကရင ရႀစေလးလး ေနာကပငးမႀာ စစအပစအထ ဟး႟းလလ ဖစခတ ဗလခငႌၾနႛ တေယာကလညး စာအပေတၾ ဘာေတၾ ေရးခငေရးေလမေပၝဗာ။ ဒၝဆရငေတာ တကယပ ႓မင႓မငဆငဆင႒ကး ဖတကရမႀာပ။

ဒစာက အဆးမသတခင ကေနာ စဥးစားမတာေလးတခ ဖညလကအနးမယ။ အဒၝက သတႛစာအပေတၾထမႀာ ဒေနႛတပ မေတာ႒ကးဟာ ငၝတႛေခတကနႛ မတဘး။ ဒလသာ ဆကသၾားေနကရငေတာ တပမေတာ႒ကး သၾားေတာ မႀာပလႛ ေထာက ပခငတ မကေဆဂမား ပၝသလားလႛ။

က၊ ဒၝပၝပဗာ၊ ဘယာေဘးကၾာ ေဝးကပၝေစ။

Page 35: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 35

သမငးက ေလလာခငး၊ ေသၾးစပဖတေကာငဇာတကားႎႀင

အာဏာရႀင၏ စာပန

(၁)

သမငးဆသညက ရငသပအသဘၾယရာ ႟ပရႀငဇာတကားတကား။ စတတကOကၾဖၾယ ေတးသစ၊ ပေဟဋမပကၾက၊ နရတၾငခတထားေသာ ေသနတ တလကႎႀင မထငမႀတေသာ ဇာတသမးခမး။ ကနေသသပေသာ အခနးအကးအဆကမားဖင သၾယတနး ဖၾႛစညးထားေသာ ဖစရပမႀန ဇာတလမးရႀည႒ကးမား။ ေနာကဆးအခနးမႀာေတာ နရေပမႀာ ခတထားသည ေသနတဆက ကငမရာက ဆၾယသၾားသညအခၝ ႟ထမႀာ ပရသတမား ႎႁတခမး တၾနႛ႓ပးရငး ဇာတလမးတပဒ အဆးသတသညသာ။

ေပာငေမာကေသာ ဇာတလမးမားထမႀာ ယခႎႀစ ကမာႚလႛအခၾငအေရးေနႛ ဒဇငဘာ (၁၀) ရကေနႛမႀာ ခလအာဏာရႀငေဟာငး ဗလခပ႒ကး ေအာဂတစတပႎေရႀးက အနစၤ ေရာကေစသည ဇာတႌၿနးကေတာ ဒႎႀစ၏ အကယဒမထကတနသည အေကာငးဆး ဇာတႌၿနးပင။ သမငးသည ဘယမႀာ အဆးသတရမညက တကစၾာ လကနာေသာ သအရပည ႟ပရႀငတကား မဟတပၝလား။

သမငးအခးအေကၾႛမားက ႟ပရႀငဇာတကားမားဟဆလ႖င အာဏာရႀငမား၏ သဖေနာငေခတ မားက ေစာငကညရသညက ေသၾးစပဖတေကာင ဇာတကားမားက ခစားရသညအတငးပင။ ခနႛညားေတာကေပာငေသာ ဝတစ႒ကးမားက ဝတဆငထားက႓ပး ခနးမကယ႒ကးမားထမႀာ မကႎႀာေသ႒ကးမားဖင စကားေပာရငး လေတၾက ဆာေလာင မၾတသပသည မကလးမားႎႀင လႀညပတကည႟ႁေလရႀသ ပဂၢလ႒ကးမား၊ ညသနးေခၝငယမႀာ လသားမားက အပယာထမႀ

လအမားကေတာ (၁၉၉၀) ႎႀစမားအတၾငးက ေဘာစနးယားမၾတဆလငမား မးဖတသတဖတ ခရခနတၾင ႟ပသဖနသားပငမႀာ သားနားကနသည ဝတစဖင ႓ပး႓ပး႒ကး သတငးစာရႀငးလငးပၾ လပေနခေသာ မလဆဗစ၏႟ပပက သတငမားကားမႀာ ဖညစၾကေတၾးေတာရငး ဇာတသမးခနးက အားေပးခကသညသာ။ သကၾယလၾနေတာ ေဘာစနးယား ႓ငမးခမးေရးကစၤမားမႀာ ပၝဝငေနသ အေမရကန အထးကယစားလႀယ ရစခကဟးဘ႟ၾတက ဆသည။

"က႗နေတာေတာ မကရညကမႀာ မဟတဘး"။

အေရႀႛေတာငအာရႀ အငဒခငးနား၏ ေတာတၾငးတေနရာတၾင အပမကဆးတခ လႀေလာငး ေနသည။ လသမငး၏ ကပဆကမႁပယဂ၊ ရကစကကမးကတမႁႎႀင လသားမဆနမႁ၏ သေကတ။ ပေပၝက ကေမာဒးယားႎႀင ထငးႎငငနယစပ အနေလာငးဗငးမႀာ (၁၉၉၈) ခႎႀစ ဧ႓ပလတၾငးက သ႓ဂႇလခကသည။

(၁၉၇၅ ႎႀင ၇၉) ခႎႀစမားအတၾငးက ကေမာဒးယားပညသ သးသနးေကာက သတဖတခမႁ၏ တစတရားခ၊ ခမာနတႛ၏ အပခပမႁ ကာလအတၾငး တငးပညက သလကသးဖင ေမလႀနစနစ ကငသးခေသာ ပေပၝ၏ ေနာကဆး ေနႛရကမားက သတခနက ဝငOကၾားခသည "ေခၝငးေဆာင႒ကး" ဆသည ဂဏပဒႎႀင မတေတာ။ ဇာတကားက ဆးခၝနးလ႖င အလႀညအေပာငး ကမးသညမႀာ ထးစအတငး။ ကေမာဒးယားရႛ ေတာနကတေနရာမႀာ သတခနက ဥးေဆာငခသည ခမာနအဖၾႛက သႛက ေထာငဒဏတသက ပစဒဏခမႀတခသညက

Page 36: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 36

ဖမးဆးေခေဆာငသၾားက႓ပး၊ လညေခာငးေသၾးက ေသာကသးခငး၊ ႎႀပစကညငးပမးမႁ၊ အေကာကတရားႎႀင ပငးထနစၾာ ႟နးကနလႁပရႀားရမႁမားက ေသၾးစပဖတေကာင ဇာတကားတႛ၏ ဇာတကၾကမားပင။ မယႀဥႎငေလာကေအာင အာဏာစကပငးထနလႀသည ေသၾးစပဖတေကာငက မသတဖတ ႎငခငမႀာ ကကယရာမ လသားတႛ၏ အပမး ငေOကၾးသမားကေတာ ဇာတလမး၏ ေကာ႟း။ သႛေသာ အဆးသတလ႖ငေတာ ေတာကပရၿနးလစၾာ ထၾကေပလာသည နနကခငး ေနေရာင ေအာကမႀာ ေသၾးစပဖတေကာငတႛ အရညေပာ အေငၾႛပ ဇာတသမးရစ႓မပင။ ေခၝငးေဆာင ဖတေကာင႒ကး ကဆးသၾားလ႖ငေတာ ေနာကပၝတႛလညး အတနးအ႟း လကပၝသၾားက။ ထးစအတငး တကားလးမႀာ ဇာတသမးပငးက စတလႁပရႀားဖၾယရာ အေကာငးဆးႎႀင ရသ အပညဆးအပငး။

ဟနေဆာငဖးကၾယထားခကသည ဥပဓ႟ပ႒ကးမား ကၾယေပာကလၾငစင႓ပဖစေသာ ဖတေကာင႒ကးမား နနကခငး ေနေရာငေအာကမႀာ ေကာကလနႛစၾာ ေအာဟစ႟နးကန ေနကခနမႀာ ပရသတ၏ ေပၝကေပၝကဆပဝၝးသက ႟ထမႀာ တခၾမးခၾမးႎႀင။ ဇာတသမးခနးမားက ရသပညခစားေစသညက အေကာကတရားက ဖစေပလာသည အမနးတရား။

(၂)

စာပနမားက ရဖနရခၝ ဝမးနညးပေဆၾးမႁတႛ၏ ဆနႛကငဘကအသၾငက ေဆာငတတ ခငးက သမငး႟ပရႀင၏ ဘယေတာမႀ ႓ငးေငၾႛစရာမေကာငးေသာ အကၾကပင။ ႓ပးခသည ဒဇငဘာ (၁၀) ရကေနႛက ခလႎငင၏ လမးမားေပက ေတာကပေသာ ေနေရာငေအာကက ပညသေတၾ ေပာရၿငစၾာ ေပးထၾကလာခကသည။ (၁၉၇၃) ခႎႀစက ပညသတႛ ေ႟ၾးေကာကတငေမာကထားေသာ သမတ အာယနးေဒးက ကယတငသတဖတ၍ အာဏာသမးတကလာသ၊ (၁၉၇၃) ႎႀင (၁၉၉၀)

ခစားရငး ေခာငပတမသၾားခသည အစၾယကး ဝပေလၾ။

(၁၉၉၈) ဧ႓ပလ (၁၅) ရကေနႛ ညမႀာေတာ ခမာနတပဖၾႛမားက သႛက ႎငငတကာ ခ႟းသႛ လၿအပဖႛ သေဘာတလကသည သတငးက ဗအေအမႀာ သကယတင နားေထာငခၾင ရခေတာသည။ ထညက သ ေသဆးသၾားခသည။ ႎႀလးေရာဂၝက သႛက အဆးသတ စမသၾားခငးဟ ခမာနတပဖၾႚ ေခၝငးေဆာင တာေမာက ေကညာခသည။ ပညသအခႚ ငေOကၾးကသည။ အေသေစာ၍ ႎႀေမာလႀသညအတၾကမဟတ။ ႎငငတကာခ႟းက မပႛေဆာငလကရ၍ ႒ကတမႎငခမရေဒၝသ။ အခနးဆကရႀလ႖င ဆကကညခငသည ဇာတကားအမးအစား။

ကမာေကာ ေသၾးစပဖတေကာင ႓မႚစား႒ကး ဒရကကလာ၏ နယေမဆသည ႟ေမးနးယားကေတာ ေခတသစအာဏာရႀငတႛ၏ ႎႁတဆကပၾဇာတကားမား၏ ပထမတၾပင။ (၁၉၈၈-၈၉) ခႎႀစမားက ကမာႚအဝႀမး ဒမကေရစ လႁပရႀားမႁမား၏ တပဥးမႀာ လၾတေမာကသၾားခသည ႟ေမးနးယားႎႀင ေခတသစဒရကကလာ အာဏာရႀင နကလငေခာငစကး။ ပညသမားက ရကစကစၾာ သတဖတ ခသေလာက ကယအတၾကေတာ အရပက ပနေကာက၍ အဆပမသတလမးႎငေအာင ရႀပအကႈ တထညခငးက စစစ၍ ဝတခသ။ ဘကကငဟမနနးေတာတၾင ညအပရမညကပင လပ႒ကမႀာစးသညအတၾက ကယအပယာခငး ကယသယသၾားသ။

(၁၉၈၉) ခႎႀစ ဒဇငဘာလ ပညသႛဒမကေရစ လႁပရႀားမႁ႒ကးမႀာေတာ ဟယလေကာပတာဖင ထၾကေပးဖႛ ႒ကးစားဆ လထႎႀင ပးေပၝငးသၾားသည တပဖၾႛ၏ လကခက ဖင ကငယာေတာႎႀင အတ ပစသတခရသ ေခာငစကစကး။ ေသၾးစၾနးေနသည သတႛအေလာငးမားက ႟ပသကတဆင တကမာလး မငေတၾႚလကရသညက သ မသသၾားေတာ။ ထဇာတကားက ကမာႚလထ ေတာငတစၾာ ေစာငေမ႖ာေနခကေသာ ေသၾးစပဖတေကာင ဇာတကားမား၏အဖၾင။

ကမာႚေနရာ အႎႀႛအပားမႀာ ကညစရာ

Page 37: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 37

အပခပမႁကာလအတၾငး ေသာငးႎႀငခေသာ ပညသမားက သတဖတ၍ မေရမတၾကႎငေသာ လမားက အစေပာကေဖာကဖကခသ ဗလခပ႒ကးေဟာငး ေအာဂတစတပႎေရႀးက ႎႁတဆကကခငး။

ထေနႛက ကလသမဂၢအဖၾႛ႒ကးက ႎငငတကာ လအခၾငအေရး ေကညာစာတမးက ပဌာနးခသည ႎႀစပတလည ကမာလႛအခၾငအေရးေနႛ။ ပႎေရႀး ကၾယလၾယသၾားခနမႀာ ရာႎႀငခသည လသတမႁႎႀင လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁမားဖင သ၏ ဗလခပေဟာငး (၃၆) ေယာကႎႀင ရခပေဟာငး အပၝအဝင ခလစစတပအရာရႀ (၆၀၀) တႛ တရားခၾငမႀာ ရငဆင ကနရစခသည။ တခနက ပႎေရႀးလကေအာကမႀာ ကယတငဖမးဆးခခရ႓ပး ညငးပမးႎႀပစက ခခရဖးသ ခလႎငင လကရႀ အမးသမးသမတ မရႀလဘာခလကကေတာ ပႎေရႀး ကၾယလၾန ခငးသည အမနးတရား၊ အကမးဖကမႁႎႀင ဖႎႀပခငးတႛက ဖနတးခသတဥး၏ ေနာကဆးခရးဟ ဆခသည။

႓ပးခသည ေအာကတဘာလ (၃၁) ရကေနႛက ပႎေရႀးထက ႎႀစလခနႛ ေစာ၍ အေငၾႛပသၾားသကေတာ တခနက ေတာငအာဖရကႎငငက အသားအေရာင ခၾခားမႁစနစဖင အကမးတမးဆး အပခပခသ သမတေဟာငး ပဒဗလႃဘသာ ဖစသည။ ေနာငတခန ႎဘလ ႓ငမးခမးေရးဆရႀင ဖစလာမည နယလဆငမငဒလားက ေထာငက လၿတေပးဖႛ ေသမေလာက ေကာကခသ၊ ခကထနကမးကတေသာ ေဒၝသႎႀင ကမးတမးေသာ အပအမမားေကာင "မေကာငး႒ကး" ဟ အမညတၾငခသည ဘသာ (၉၀ ႎႀစ) ကၾယလၾနေတာ ေတာငအာဖရက ပညသတဥးက မႀတခကခသည။

"ႎငငအတၾက ဆး႟ႁးမႁတခေတာ မဟတဘးဗ။" လအမား ကေတာ သမငးစာအပထက စၾနးကၾက ညစပတေသာ စာမကႎႀာတရၾက ႓ပထၾကလၾငစင သၾားခငးက ႎႁတဆတစၾာ ခစားလက။

"ေဘာလကနက သားသတသမား" ဟ အမညဆးႎႀင ေကာကားေသာ ယဂစလပ သမတေဟာငး ဆလဗဒနမလဆဗစခ၏

ဇာတကားမား နညးပၝးလာခနမႀာ ပရသတကေတာ မကာခင ႟တငေတာမည ဇာတကားတကားက ေစာငေမ႖ာေနကဆ။ မငးသား ဆကဒမဟစန ေခၝငးေဆာငပၝဝငမည ဒဇာတကားက ႟ကကး႓ပးစးသၾားခ႓ပ။ အေမရကန ကႃးေကာမႁက အမားက မႎႀစသကကေသာလညး တခနက သမတ အမေတာေပမႀာ ေသနတက မးေပေထာင ေဖာကပေနသည သႛကေတာ ကညခင ေနကေသးသည။ ဒေနာကပငးမႀာ ႟ပရႀင႟ကကး ထတလပမႁကလညး မနဆနလာသည မဟတလား။

(၃)

သမငးဆသညက ရငသပအသဘၾယရာ ႟ပရႀငဇာတကားတကား။ ႟ပရႀငဆသညက ႟က႓ပးသၾားလ႖င ေနာကဆးခနးက ပန ပင၍ မရေတာ။ ႟ကေနသည အခနမႀာေတာ ရသက ေပာငးခငလ႖င ဇာတႌၿနးက ႌႎႁငး၍ ေပာငးေရးက႟သာ။ ပရသတက သညတ႒ကမ အေပာခနးဖင အဆးသတေပးမညသာ။ နနကခငး ေနေရာငခည မလာခင အခနထေတာ ပနလညပငဆငေနခန ရေနဥးမညသာ။

သႛမဟတလ႖ငေတာ …. နရေပမႀာ ခတထားသည ေသနတထက ကငမရာ ဆၾယသၾားခနႎႀင ကဇာတဆရာ ဒၝ႟ကတာ၏ "ကတ" ဟ ေအာသအကား …. မနမာႎငငက ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿ မညသႛ သ႟ပေဆာင မညလ…။ ေနာကဆးအခနးက ဘယေတာမႀ အလၾတမေပးႎႀင။

Page 38: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 38

ႎႁတဆကပၾကေတာ "ဘသာ" ေလာက မႎးညပၝ။ ေဘာစနးယား မၾတဆလငမားက အစလကအ႓ပလက မးဖတသတဖတမႁ၏ အဓက တရားခတဥးဖစသည မလဆဗစခ (၆၄ ႎႀစ) တေယာက၊ သႛက စၾဆထားေသာ ပစမႁ (၆၆) မႁတႛက ရငဆငရငး ႎငငတကာ တရားခ႟းရႀရာ နယသာလနႎငင၊ သညဟဂ႓မႚ၏ အကဥးခနးထမႀာ "ဘသာ" ထက (၆) လေစာ၍ မတလ (၁၁) ရကေနႛက ေသဆးခပၝသည။

Army on Four cuts campaign again Saturday, 01 August 2009 12:46 S.H.A.N. Following a series of attacks staged by the anti-Naypyitaw Shan State Army (SSA) ‘South’ that had inflicted heavy casualties on junta patrols roving the countryside, the Burma Army is launching a major retaliation campaign against the populace, according to reports coming to Thailand. Several villages have been burned down, their occupants forcibly relocated and some beaten and detained by units under the command of Mongnawng – based Military Operations Command #2 since 27 July. So far, units involved in the latest “4 cuts” drive (cutting food, funds, intelligence and recruits to the armed resistance by local populace) include at least the following infantry battalions (IBs) and light infantry battalions (LIBs): • IB 9 Loilem • IB 12 Loilem • IB 64 Laikha • IB 248 Mongnai • LIB 515 Laikha Villages affected include: • Hokhai Lahu Mongkeung township • Tard Mawk Shan Laikha township • Holom Shan Laikha township • Kunhoong Shan Laikha township • Wan Yerng Shan Laikha township • Nawngtao Lahu Kehsi township • Mongleum Lahu Kehsi township • Zizaw Shan Kehsi township • Pakang Shan Kehsi township

Page 39: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 39

The Lahu villages were relocated from northern Shan State to the south following a 3-year massive 4 cuts campaign (1996-98) that destroyed 1,500 villages and displaced more than 300,000 people. “The officer that came to our village was polite and did not look happy,” a woman that fled with her family to Laikha was quoted as saying. “He told us that he had been ordered to burn the village. ‘As a soldier, I cannot disobey. If you have anything you want to take with you, please collect them and leave.’” For most other villages, they had not time to take much. “The soldiers came in, drove us out of our houses and started burning after spraying them with liquid fuel that smelled like kerosene.” At least 200 houses were razed to the ground in Tardmawk, Holom and Kunhoong alone. Long Ti, Tard Mawk tract headman was reportedly beaten while under interrogation and taken to Laikha. “This is what we call am pay maw, paw kark (You can’t do anything to the pot, so you smash the cooking spoon) behavior,” a survivor said. “Why do they treat us like this if they want our support?” The SSA South had launched attacks against isolated outposts and patrols beginning 21 May, the 51st anniversary of the Shan resistance. During the last engagement on 15 July, the Burma Army’s LIB 515 suffered 11 killed, 1 captured and 5 assorted weapons loss.

လေသက ဓားပတကတေနႛတေနႛ ေမာငစၾမးရည

သဂတ ၂၀၊ ၂၀၀၇

သက ေတာငတၾငး႒ကးသားတ။ "ေပေလးပင ရႀငေလးပၝး" ေပထၾနးတ အရပကတ။ ကေနာတႛ ကညညတ အရႀငဥကႉရႛ တပညတ။ အသားညည၊ ဂငတတ၊ ဆပငတတနႛ၊ ဆပငကေတာ ေတာေတာက ဖႃေန႓ပ။ ဒၝေပမယ ဖႃေနတာက ေတၾႛရခပၝတယ။ ေဆးအနက ဆးတယေလ။ မဆးလႛမဖစဘးတ။ ကႃရႀငပရင အဘး႒ကးအဘၾား႒ကးေတၾက သပလကမခကဘးဆကး။ အသကေတာ ပာတယ၊ ကယကယေပာေလ ပာေလပ။ သက

Page 40: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 40

ကေနာတႛ ကညညေလးစားတ ဗနးေမာတငေအာင၊ မသနးတင၊ လထစန၀ငးတႛနႛ သက႗မးရငးႎႀးသတ။ အဒပဂၢလ႒ကးေတၾနႛ ကကးက႗နးမႀာ အတေနခတာဆကး။

သႛနမညကေတာ "ေအာငမင" တ။ အသပာလႛ "သပာေအာငမင"၊ "မႎႀေလး ေအာငမင" တ ေခကတယ။ ေအာင မင နမညတေတၾမားလၾနးလႛ တခားေအာငမငေတၾနႛ ကၾပားေအာင ဒလပ ခၾခားေခကပၝတယ။ သက ရနကနတကသလ သမငးဌာနက ကႃတာေခ နညးပဆရာပၝ။ ႒ကေတာသသာနနားက ၀ဂၢရပကၾက သတယမဟတလား၊ တကသလက ေနစရာ မေပးႎငလႛ တကသလနႛနးတ ကမာရၾတ၀ဂၢရပထ လာေနတာပၝ။ ၀ဂၢသားေတၾကေတာ ဆရာဥးေအာင မငလႛ ေခကပၝတယ။

သေတာမကတအတငး ဘနး႒ကးလထၾကတႛ၊ ေကာငးဆရာလထၾကတႛ၊ ႎငငေရးသမားလထၾကတႛ ဆတာ သတႛရႛ မလဘ၀ေဟာငးက ေမေပာကလႛမရဘ အမအကငေဟာငးေတၾက အရးစၾေနတတတ သဘာ၀ရႀတယ မဟတလား။

ေဟာ … အခ ရႀစေလးလး အေရးေတာပ ႒က႓ပဆေတာ မးအႛရင ၀နာရႀသေတၾ လႁပလႁပရၾရၾဖစသလ ႎငငေရး မးေကာငးကငေလး အႛလာ႓ပလားဆမႀဖင ႎငငေရး၀နာ မေပာကေသးတ ၀သမား ဖးေအာငမငတစေယာက ရၾစရၾစ ဖစလာပၝပနပၝပေကာ။ လစစရႀရာသၾား႓ပး ခၝးေလး ေထာကလက၊ လကကေလးပကလကနႛ၊ ခကတာက သႛခမာ ႎငငေရးေ၀ဖနခကကေလးမားကလညး ေပးခငေသးတာဆေတာ နားေထာငမယအေဖာ လရႀာတယ။

ဒေတာ သ မကႎႀာတနးမတ အညာသား စာေပေ၀ဖနေရးဆရာ ေမာငလစၾာဆတာက ၀င၀ငေခရတယ။ ဥးမငေအာငက ဗနးေမာတငေအာငတႛနႛအတ ကကးက႗နးမႀာဆေတာ ေမာငလစၾာက ေလးစားတယေလ။

ေမာငလစၾာဆတ "စာေပေတာလႀနေရးသမား" ႒ကးကလညး စၾာကသာ စၾာသေယာငနႛ လက စၾာႎငတာမဟတဘး။ သႛဇနး ေကာငးဆရာမက ေခၝငးခၝပလကရင အေပၝငးသဟာယေတၾနႛ လကလႛမဖစ ပနဘး။

"ဖးေအာငမငေရ … ဒမႀာ အလပကေလးတစခ လကစသပစရာရႀေနလႛဗႛ။ နက ဖန ဟမဂၢဇငး ေဖာငပတခငလႛ ဒေနႛည စာမလာယမႀာတ။ ဒၝေလး ႓ပး႓ပးခငး လကခမယေနာ သၾားႎႀင၊ သၾားႎႀင … "

ဒလေပာ႓ပး ခနခေပၝငးမား႓ပ ဆေတာ ဟလကလညး နားလည႓ပးသားပၝ။ အဒ ဆရာမကလညး သႛလက ႎငငေရးသမားေယာငေယာငေတၾနႛ မေပၝငးေစခငဘးတ။ ႎငငေရးသမားဆတာကလညး အစစက သပရႀတာမႀမဟတဘ။ ေယာငေယာငပမားတ ဥစၤာ။

ဘာပဖစ ဖစ ဒေခတမႀာ ေမာငလစၾာရႛ သငယခငးေတၾဆရင ေထာငမဟတ က႗နး၊ က႗နးမဟတ ေထာငဆသလ မကဖးတလ မရႀေတာဘး။ ေမာငသာႎး၊ ေမာငမးသ၊ ေမာငသနးႎင၊ ကညေအာင၊ ကေလး၊ လထစန၀ငး၊ က … ဘယသကနေသးလႛလ။ ငယသငယခငး ေလးေမာငဆရင ကကးက႗နးမႀာ ကဆးတယ။ တခႛဆ ေထာငကထၾက႓ပး ေတာထေတာငထ ေရာကကနကတယေလ။ ကလစၾာတစေယာကပ ဆရာမ႒ကး

Page 41: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 41

အထနးအယေကာငးလၾနးလႛ ဒေခတ႒ကးမႀာ ေထာငမကဖးတ စာေရးဆရာရယလႛ လကညႀးထးပစရာ ဒၝေလးတစေယာက ကနေကာငး စရာ ကနတာမဟတလား။

ဒေနႛညေနေတာ ၀ၝရငႎငငေရးသမား႒ကး ဖးေအာငမငက "ကလစၾာ လကခဗာ" လႛ မေခဘး၊ အမေရႀႛမႀာရပ႓ပး စကားေပာတယ။ လကကေလးပကလက၊ ခၝးေလးေထာကလကနႛ ထးစအတငးပေပၝ။ ဒၝေပမယ ေပာရငးေပာရငးနႛ ေဘးတကေရၾႛေရၾႛ သၾားလကတယေလ။ ဆရာမ႒ကးကလညး သႛကေလးေလးတစေယာကရႀတာက သႛလကထ လာထညေပးလကေသးတယ။ ဘာမႀမကာဘး တစလမးသာခားတ ဘနး႒ကးေကာငးထက ေရာကမႀနးမသ ေရာကသၾားေလရႛ၊ ဘနး႒ကးေကာငးေပေရာကေတာ လေတၾ ဆယေလးငၝးေယာကေလာက စစ၊ စစနႛ ပတငးေပၝကမႀာ ပႃတစပႃတစ လပေနကေလရႛ။

သတႛကညသလ သၾားကညကေတာ အလေလး သသာနတစ သခငး၀မႀာ လေတၾ ဟတစ ဒတစနႛ ရၾစတကေနပၝကလား။ ဘာလပေနကတာတနး။ အကခ႗တ ေကာဗလာယနေဖာငးေတၾနႛဆေတာ စစသားေတၾေတာဖင မဟတႎငဘး။ ေသနတနႛ လႀမးပစႎငစရာ အေကာငးမရႀဘးေပၝ။ ဟာ … တရတသခငးမႀာ လခမးပ အတဂ႒ကးေတၾက ေဖာကေနကတာပၝလား။

အဒၝေတၾဟာ ေထာငဖၾငခလကလႛ လၾတလာတ ရာဇ၀တသားေတၾ တ။ စစတပက ႓မႛဆေအာင လၾတလကတာတ အကဥးသားေတၾက သတႛထကအငအားမားတ လအပ႒ကးေတၾထ ၀ငမတးဘ ဒမႀာ အလပ ဖစေနကတာေလ …

ဟဘက ခရစယာနသခငးထမႀာလညး ေတာေတာရကသတ။ ေကာလပဂငေန၀ငးရႛ ဂက ေဖာကေတာ ေရၿမကမႀနရယ၊ ၀စက ေဂာနလမးေလ႖ာက၊ ဘလကေလဘယတစလးရယ၊ ေဘာကနလႛကးတ ေခသလးရးကဆကတ ေငၾေခာငးဆလား၊ ေငၾ ပားဆလား တစေခာငးရယ ရသတ …

တစေယာကက မနးမရငဖးအကက ေရၿကယသးတစစ ရသတ …

ဟ တရတဂတစလးထမႀာ ေရၿသၾားေတၾ တေခၾ႒ကးရသတ ဟ …

အသလ တေယာကတေပၝက ေပာေနတနး သခငးထက လတစက ဖတဖကခၝ ထလာကတယ။ ပဆးတတ ၀တထားကတယ။ အကေလးေတၾ ပခးခတလႛ၊ တခႛက အ၀တထပကေလးက လၾယလႛ၊ တခႛက လၾယအတကေလးက လၾယလႛ၊ ဘယမား သၾားကမလႛပၝလမ။

ဟက … ဘနး႒ကးေကာငးဆက လာေနတာပၝလား။ အဒတနးက ဘနး႒ကးေကာငး ေနာကေကာဘကမႀာ အတတတငးက မကာရေသးဘးေလ။ တကတကဆငဆငပ သတႛလညး ဘနး႒ကးေကာငးထ၀ငလာေရာ ရသားတစကလညး ေသနတကယစ ထမး႓ပး ဘနး႒ကးေကာငးထ ၀ငလာေလရႛ။ ဖမးမား ဖမးမလား၊ ရမးမား ရမးမလားမသ၊ ရစခနးမႀႃးေလး ကေတာ …

"ေဟ … ဘမငးတႛပၝလားကၾ၊ ဒမႀာ ဘာလပေနတာလ ကယရၾာက တနးပနေလကၾာ။ ဘာလ ဒလဘရဟနးခမလႛလား "

Page 42: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 42

"ဟာ … ဆရာပၝလား။ ဆရာေရ … ရၾာပနေရာကမႀ အေမအ ကသလရေအာင ဒလဘ လပေတာမယ။ အခေတာ ပနဖႛ စရတမရႀလႛ သမာအာဇ၀နညးေလးေတၾနႛ ေငၾရေပၝကကေလးေတၾ ရႀာေနတနးဆရာ"

"မငးေနာ ေနာကထပ ရကမႁႎႀကမႁေတၾ မဖစေစနႛ ေကာငးေကာငးေန "

"ဆရာကလညး လေတာထမႀာ တပညရႛဂဏက ေဖာေနပနပၝ႓ပ။ ကေနာက ဘယေတာမႀ သမားက စ မရကပၝဘး ဆရာရယ"

ဒၝဖင … ခ … ဘနး႒ကးဆမႀာ ဆၾမးကန၊ ပနးကန ေတာငးမလႛလား။ ဘနးဘနးရယ စၾနႛလကပၝ။ ဒေကာငေတၾအားလး လေကာငးေတၾပၝ။ ရကတာႎႀကတာ၊ လတာကလၾ႓ပး ဘာမႀ မလပတတကရႀာပၝဘး။ တပညေတာ အာမခပၝတယ … "

"ဟာ …ဆရာကလညး ေဘးကလေတၾက လနႛကနပၝအနးမယ။ ေရခးခငလႛ လာတာပၝဆရာ၊ လမႀာလညး လပကငစားရတာ တကယလး ေပပၾေနလႛ ခမႀဆရာေတာဆ ခၾငပနမလႛ။ ေဟ … ဖကတးနႛ အရႀည႒ကး မငးတႛ ၂ ေယာက သၾား၊ ေရာ ေငၾ ၁၀၀ ယသၾား ... ဘနးဘနးက ဘလပရည ကပမယ။ ဆရာတႛလညး အေအးပေပၝေနာ။ ေသာ … ေဟ ဒေပမႀာ ရႀသမ႖လကနကၾာ၊ ငၝတႛ ကသလရေအာငေပၝ၊ မနႛလညး ကညယခကၾာ။ ေရာ ... ၁၀၀ ထပယသၾား"

"ေဟ … ေဟ … ဘမငးေရ ... ေကးဇးတငတယကၾာ။ မငးတႛလ ပငပငပနးပနး လပကင စားေနကရတ လေတၾဆက မစားရက မေသာကရကပၝဘး၊ ေတာပၝ႓ပ"

"ဘနးဘနး တပညေတာတႛ ညဘကမႀ တစေခၝက လႀညလာခအနးမယ။ က … ဘမငး … လတ အကအညေပာကၾာ။ ငၝတတႎငတာဆ ကညမယ။ ညက ပနလာအနးမယ၊ ဒႛဗမာအခငးခငး ေတၾပ"

ရေတၾ ထၾကသၾားေတာ ဖးေအာငမငက ေမာငလစၾာရႛ လကက ဆၾ႓ပး ဘနး႒ကးအပၝးမႀာ ထငခလကတယ။ ေထာငထၾကေတၾကလညး မထငရေသးတလပၝ ၀ငထငကတယ။

"ဆရာတႛလညး ထငပၝအနး၊ အေအးေလး ဘာေလး သးေဆာငပၝအနး။ လာေတာမႀာပၝ၊ ကေနာ ဘမငးပၝ ေတာငတၾငး႒ကးဘကမႀာပၝ"

ေမာငလစၾာက ဖးေအာငမငက လကကတပၝတယ။ "အသာေန…" ေနေပၝ။ ေတာကာ ဖးေအာငမငက ေတာငတၾငး႒ကးသားခငးဆ႓ပး ေထာငတၾကခငး ေဆၾမးစပေနအနးမႀာကး။

"အဟမး … "

အလေလး၊ ဖးေအာငမငကေတာ သခငးဂေဖာကတ ေထာငထၾကေတၾနႛ မတဆကဥးေတာမယထငတယ။

"အဟမး … ကဘမငးတႛ ခလ ဧညခေက႗းေမၾးတာက ေကးဇးတငပၝတယ။ ကပက ေတာငတၾငး႒ကးသားပၝ။ ေတၾႛလား။ ဟတက … အ … အ … ဒတကရႛေဘးက တကေလးတခမးမႀာ ကပငႀားေနပၝတယ။ တကသလက ဆရာပၝ။ နညးနညးစကားေပာမယေနာ၊

Page 43: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 43

ဘနးဘနး ကနေတာေနာ။ ဒႛကၾာ၊ ဒလကၾာ၊ တရတသခငးမႀာေပၝ၊ ေစာေစာက တရတမသားစ လာသၾားတယ။ ငၝတပညေလးတစေယာကရႛ မဘေတၾပၝ။ သတႛခမာ စတမေကာငး ဖစသၾားကတယ။ ငၝအမ လာငသၾားကတယ။ သတႛလညး ဗဒၭဘာသာေတၾပၝပ။ ဒၝေပမယ ဘးဘၾား၀ညာဥက ကးကၾယကတယ၊ ပေဇာကနေတာကတယ။ တကယေတာ သခငးက ေဖာကတာဟာ လေသက ဓားပတကတာနႛ အတတပလႛ ငၝေပာခငတယ။ အဒေတာ စဥးစားကည။ ဟတဘးလား ဘနးဘနး။ မငးတႛလညး ကယခငးစာကညပၝ။ ကဘမငး ကယတငလညး ေတာငတၾငး႒ကးသားပၝ။ ေမာငရငလညး ေတာငတၾငး႒ကးသားဆေတာ ကယအယအဆက အခငးခငးသေဘာနႛ ေပာကညတာပၝ။"

"ဆရာေရ … ဆရာလညး ေတာငတၾငး႒ကးသားဆေတာ ဂဏယပၝတယ ဆရာ။ ကေနာလညး ဆရာက မငဖးသလလပၝလႛေတာ ထငမသား။ ကေနာက ၁၀ တနး ထေတာ ေကာငးေနဖးပၝတယဆရာ။ ၂ ခၝက႓ပး ဆကမသငႎငေတာဘး။ ဒလ ဆရာေရႛ၊ ဆရာေပာတာလညး မႀနပၝတယ။ ကေနာတႛကလညး ခလအခၝမႀာ သမားေတၾက ဒကၡ မေပးခငဘးဆရာ။ ဘယသႛကမႀလညး အကအညေတာငးစရာ လမရႀဘးဆရာ။ ဒၝေကာင လေသေတၾဆမႀာ အလကား ေမမႀပေပာကပက ဆးရႁးသၾားမယ ပစၤညးေတၾက အသာတကည တးေဖာယလကတာပဆရာ။ အေရး႒ကးတာက အရးေတၾ မဟတလား။ အဒၝေတၾကေတာ ဂထပနထည ထားခပၝတယဆရာ"

"ေအးေလ … အသလ လေသရႛပစၤညးက ယတကစၤကပ ေပာတာေပၝ။ ဒၝဟာ လေသက ဓားပတကတာနႛ အတတပလႛ … "

"ဟတပၝတယ၊ ဟတပၝတယ၊ ဆရာေပာတာေတၾဟာ အဖးတနတစကားေတၾပၝပ။ ဆရာေရ ... ဒေနႛေတာ လၾနသၾား႓ပ။ လေသကမႀ ဓားပမတကရငလညး အ … ကနေတာေနာ ဆရာ၊ ဘနးဘနးလညး ကနေတာေနာ၊ လရႀငကပ ဓားပတကရမလ ဖစေန႓ပ။ ညကေတာမႀပ တမးလႀည႒ကရေတာမယနႛတပၝရႛ။ အငး ... ဖကတးတႛကလညး ေနာကကလကတာကၾာ … "

"ေဟ ေဟ … ဒလလညး မဟတပၝဘးကၾာ၊ သေဘာေပာတာပၝ။ က က … အမမႀာလညး ဧညသညေတၾနႛ ထားခရတာ၊ သတႛလညး ဟဘကအရပမႀာ ဂငကလတကပၾ ဖစလႛတ ေပးလာကတာ။ ဒဆရာ ဥးလစၾာက သခငးထမႀာ ရတရတသသနႛ ဘာလမသဘး၊ သၾားစနညးနာရေအာင ဆလႛ သတႛက လာကညတာရယပၝ။ က က ... သၾားအနးမယ။ ထမငးစားခနလညး ေရာက႓ပ။ ကဘမငး ... ကယနာမည ေအာင မငေနာ၊ ေတာငတၾငး႒ကးသားပၝ။ ဘနးဘနး တပညေတာက ခၾငပပၝအနး ဘရား။ က … ကလစၾာေရ။ ခငဗားကေတာ ေနရစခင ေနရစအနး။ ကပကေတာ သၾားအနးမယေနာ၊ သၾားမယေနာ … "

ဆရာ ကလစၾာ ပၝတ၊ ဘာေနရစမလ သတခန ထသၾားေတာတာေပၝ။

အဒၝ ရႀစေလးလးကာလက ရနကန႓မႛ ႒ကေတာသသာန တရတသခငး၊ ခရစယာနသခငးအနးနားမႀာ မငလကကားလက ရတာေတၾပၝပ။ ခေတာ မႎႀေလးေအာငမငလညး မရႀေတာ၊ ႎႀလးေရာဂၝနႛ ဆးရႀာ႓ပ။ ဆရာေမာငလစၾာ တစေယာကကေတာ ဆတကၾယရာ အရပေတၾမႀာ ရႀစေလးလး ပပငေတၾ တစခ႓ပးတစခ ေဟာငဖၾာေဟာငဖၾာနႛ ေပာေနေလရႛ။ လေသေတၾ ဓားပတကခရတာလညး ပၝရႛ။ ခထလညး လေသေရာ လရႀငပၝ ဓားပတကခေနရတနးပၝပတေလ။ ခ … ဓားပတကရာမႀာ ေတာငတၾငး႒ကးက ကဘမငးတႛ ပၝသလား၊ မပၝလားဆတာေတာ မေသခာဘး။ ။

Page 44: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 44

(မနမာပညမႀာတနးက အပယခရတ ၀တၪတစပဒက ပနေရးလကတာပၝ)

ေမာငစၾမးရည

၂၀၀၄ သဂတလ ၄ ရက

George Yeo’s Meet the People Session at McDonald’s Sunday, 2 August 2009, 1:47 am | 998 views

http://theonlinecitizen.com/2009/08/george-yeos-meet-the-people-session-at-mcdonalds/

Ravi Philemon

The flyer hyped it as “Coffee Shop Talk with Minister George Yeo” and the talk was supposed to be on the title, “The Economy and You – How we are coping and how we will progress”.

I went to the “talk” about 15 minutes late, only to find the Minister being flanked by a grassroots leader who actually looked more like a bodyguard. He also tried to play the role of a moderator.

When I arrived the Minister was saying that Singaporeans should create new opportunities outside the United States of America (USA) and ride on the organic growth of China and India.

He said that although the economies of Singapore, Malaysia and Thailand were contracting, the economies of the other South East Asian (SEA) countries were growing at a rate of about 7% a year.

That combined China, India and SEA had a population of more than 2.6 billion people and that Singapore should seize geographical and cultural advantage to build new links with these economies, including the Middle-east countries, while we keep our traditional links with the United States and Europe vibrant. He said that the

Page 45: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 45

“keynesian global paradox” is that those in the USA should save more and spend less, while those in Asia should spend more and save less.

He said that it is because we have built these ties with India, China and other SEA countries, that people from these countries feel very comfortable to come to Singapore to do business, and to live and study here.

Foreign workers policy

In response to this, one teacher from Temasek Junior College, Yi Jin, recounted that although the migrants from the other countries may feel very comfortable coming here, there is an undercurrent of not being able to integrate with Singaporeans. He related that even in his junior college the foreign students mostly clumped together because even if they may be Chinese, they are not Singaporean Chinese and their cultures are actually very different.

To this, Mr. Yeo reiterated that people have a tendency to clump together. He recounted his experience from his student days in England, where the students from Singapore always slumped together. And that it is actually the Singaporean’s job to make the foreigner feel at home by reaching out to them.

At this juncture, I shared that it is one thing to accept foreigners, but quite another to accept foreigners at the expense of Singaporeans. I affirmed Yi Jin’s point and said that we should have policies to protect Singaporean workers.

I said that the quota policy implemented by the Ministry of Manpower, which enables an organisation to hire 25% of foreign workers, from their total workfore. I recounted that this may unfairly disadvantage the Singaporean worker and asked that the Canadian model be considered. Over there, the Human Resources and Skills Development Canada (HRSDC), a department of the Government of Canada, stipulates that the employer has to satisfy the department that it is unable to hire a local person, before he is allowed to hire a foreigner. This condition does not apply to certain jobs where low-skilled workers are required, where the employers can hire as many foreigners as they want.

The locals are protected in this instance by living wage policy; which ensures that the local low-skilled are not unduly discriminated against by the foreign workers, who may ask a lower salary. Such equal and living wage policy actually provide

Page 46: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 46

better incentives for the employer to try and hire the local first as he would not have to provide for accommodation and other related expenses that he would have to provide for the foreign worker.

To this, Mr. Yeo said that the Singapore government’s policies are actually very selfish policies, to benefit the Singaporean. He said that the Singaporean workers are protected to a point in Singapore and said that there are other policies besides the quota policy, which protects the Singaporean worker. Mr Yeo insisted that complex policies actually create more bureaucracies and that he felt that it is better to make a general rule and let the corporations make the actual decisions on who to hire and who not to.

He said that the reality is the night shift in many manufacturing companies is staffed by foreign workers because Singaporean workers do not want to do the graveyard shift. “In trying to over protect,”, Mr Yeo said, “we may lose everything”.

I replied that the graveyard shift is probably staffed by more foreigners than locals because the foreigners do not have families and children here that they would need to take care of; and said that though I am not anti-foreigner, the quota policy may actually disadvantage the professionals, managers, executives and technicians (PMETs) more than the low-skilled workers. This is because the quota specifies that 25% of the workforce can be foreigners regardless of whether there are local talents to fill the vacancy or not.

Mr Yeo agreed that PMETs need to be better protected but reiterated that “you need to strike a balance”. He said that there are many industries and Singaporean entrepreneurs, who are “feeding off the foreigners” and that there are a lot of spin-offs.

There was another interesting question from the floor where a person said that the Muslims seem to have lower skills and are hence in low paying jobs. To this, the Minister replied that the Malays actually preferred to work in government jobs and as security guards, while the Chinese want to see instant profits and hence are not keen on such jobs.

Page 47: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 47

Aung San Suu Kyi

The focus then shifted to ASEAN and Daw Aung San Suu Kyi. Mr. George Yeo said “it is very sad that she has been imprisoned for so many years.” But he was quick to add that we must not oversimplify the problems in Burma. He felt that as the country was very complex in its make up with the Burmese making up only about 50% of the total population of the entire population of Burma, only the military could hold the entire country together. He added that it was the military that had ruled Burma from independence and that it was Aung San Suu Kyi’s father, General Aung San, that was the original military man that had ruled the country since independence.

He said that it was also General Aung San created the rule that a Burmese who married a foreigner cannot rule the country and that now Aung San Suu Kyi is married to a foreigner. Mr Yeo said it was because her husband is a foreigner and from the ‘western world’ that the ‘western world’ has come to support Aung San Suu Kyi and have failed to recognise the rule of the military. The problem in Burma is actually “a very deep family dispute”, he said, and the road to democracy for Burma is long and that the elections next year is but a small step towards that goal.

He said that ASEAN has worked well in keeping the peace in this region, in subjecting the member nations to peer pressure and in trying to forge economic integration.

Racial prejudices and stereotypes Another teacher from the floor then brought out the topic of race stereotypes in schools and mentioned how children learn from parents and form prejudices and even make nasty remarks to those of the other race in the schools. She asked what policy the government may have to initiate to overcome this bias. The minister admitted that values are transmitted from parents to children, that it is very difficult to change prejudices and that there is only that much that the government can do but added, “We are better off than others (countries)”.

Page 48: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 48

The coffee talk ended with a time of refreshments, where I had a chance to engage the minister and say to him that although I did not agree with everything he said, I appreciated his sincerity in trying to reach the ordinary Singaporean. The Minister asked which parts I did not agree with, to which I replied that one is the question of race and how the right question to ask would be not which policies you would devise to counter the biases and prejudices among the races; but which policy you would do away with. I said that I would do away with the Chinese, Malay, Indian, Others (CMIO) policy as this policy was the main ‘culprit’ in perpetrating racial biases among Singaporeans and prevents the formation of a true Singaporean identity.

Later, I chatted with other participants. One of them asked me what I thought about the session. I said that it was a good effort to reach out to the ground but that it was not a dialogue which would have been much more intense. He replied, “This is actually Meet the People Session in McDonald’s”.

That probably summed up what the much-hyped Coffee Shop Talk in reality actually is.

Page 49: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 49

မဟာတတငး၏ ဟဘကက လေတၾအေကာငး

သ မတ ၇၊ ၂၀၀၇

ေနာကဆတလကဖႛ စဥးစားမတာနႛ ဒလေတၾက သစၤာေဖာကရာ ကသၾားလမမယ။ တခထေသာ နညးလမးကေတာ ခၝးသးတ အဆးသတအထ ဆကေလ႖ာကသၾားဖႛပၝပ။

(၁)

႓ပးခသည ေအာကတဘာလ ၇ ရကေနႛက ေမာစက႓မႚရႀ အေဆာကအဥတခ၏ ဓာတေလႀကားတခထမႀာ အငနာပလစေကာဗစကားယားက သတႛ ပစသတခကသည။ ေဘစေဘာဥးထပက ေဆာငးထား႓ပး နကေမႀာငသည ဝတစက ဝတထားသည လသတသမားက သမခႎၭာကယထက ေသၾးေအးစၾာဖင ကညေလးေထာင ပစသၾငးသၾားခ႓ပး အေဆာကအဥအတၾငးရႀ လ႓ခေရးကငမရာကပင မဖကဆးဘ ေလ႖ာကထၾကသၾားခသည။

ထေနႛက "ႎဗာရာဂဇကတာ" သတငးစာအတၾက အားအထားရဆး သတငးေထာကတဥး ဆး႟ႁးခသည။ ထေနႛက ေခခငပညသမား သတႛ၏ အေမႀာငေနႛမားက ကယစားပဖၾငခေပးေနသည အသတသက ဆး႟ႁးခသည။ ထေနႛက ႟ရႀႎငငက တာဝနအေကပၾနဆး ႎငငသားတဥးက ဆး႟ႁးခသည။ ထေနႛက ကမာႚသတငးစာေလာက႒ကး တခလးက အရရငဆးႎႀင အထးခ႗နဆး သတငးစာသမားတဥးက ဆး႟ႁးခသည။ ထေနႛက "အငနာပလစေကာဗ စကားယား" ကယတငကေတာ သမ အပတတကတ စစမးေထာကလႀမး႓ပး ပႎႀပေဖာ ပေတာမည ေခခငညာရႀ ႎႀပစကညငးပမးမႁမားအေကာငး သတငးေဆာငးပၝး တပဒႎႀင ဆကလကအသကရႀင ေနထငခၾငက ဆး႟ႁးခသည။

ဓာတေလႀကားအတၾငး ေခၾေခၝကလက ကနရစခေသာ သမ၏ ခႎၭာကယ၊ မာကာေရာဗ ပစၤတတလက၊ ကညခၾေလးခႎႀင ပနႛကေနေသာ ဖငတၾမားက ဤကမာေပမႀာ အမႀနတရားက ေဖာထတရန ႒ကးစားသမားက အမႀနတရားက ရငဆငရန ေကာက႟ၾႚသမားက ပငးထနရကစကစၾာ ေခမႁနးေနေကာငးက သကေသပလက ရႀပၝသည။

Page 50: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 50

(၂)

သညလမးထက ေလ႖ာကဝငလာတငး သႛစတေတၾ အႛမႁငးသၾားေလရႀသည။ ထးစအတငး ေရခဆင မႀတတငမႀာ ဆငး၊ ေနာကက နညးနညးပနေလ႖ာက၊ ဘယဘကကခး၊ ဂပနသ႟းဘကက ဆကေလ႖ာကလာ႓ပး ဝကဘာလမးထက ခးေကၾႚလကသညႎႀင သႛစတေတၾ ႓ပဆငး ညႚမႁငးသၾားစ႓မ။ ဤတာဝနက သ၏ အလပတာဝန အဆငဆငထမႀာ အခကခဆး။ ႓ပးေတာ သမလပခငဆး။

ဘယဘကမႀာ စတနးေနသည ကၾမးယာဆငတနးကေလးက ဖတေကာလာ႓ပးသညႎႀင ေလးလေသာ ေခလႀမးမားက အားပရငး ဝငးတခၝးထပမႀာ ခဏရပသည။ ထႛေနာကေတာ သႎႀင လပေဖာကငဖကမား ခကခ ပငပနးစၾာ စစညးဖနတးလာခသည အရာမားက သတသင ဖတေတာကခဖႛအတၾက စာေပစစစႎႀင မႀတပတငဌာန ဟ ဆငးဘတခတဆၾထားသည ဝငးထက သေလ႖ာကဝငလာရ႓မ။

ဤေနရာမႀာ တႎငငလးရႀ စာေရးဆရာ႒ကးမား၊ သမငးပညာရႀင႒ကးမား၊ ပၝေမာကၡ႒ကးမား၊ အႎပညာရႀင မားႎႀင သလ သတငးေထာကမား အားလး၏ စာမားက သတႛ ခၾစတ ဖတေတာက သတသငကသည။ ပညသ သနး (၅၀) ၏ သတႛဘဝႎႀင အသပညာအတၾက ဖတ႟ႁဖႛလအပသည စာေပေလလာခၾငက ဤေနရာမႀာ လတစက စစစ ဆးဖတေနကသည။ ယႀဥ႓ပငတးတကမႁေတၾ လင မနသၾကလက ေပၝကကၾထၾကေနသည ဂလဘယလကေဇးရႀငး ေခတမႀာ ကမာက ပတလာေသာ သတငးႎႀင အသပညာ စးဆငးမႁက သတႛသညေနရာမႀာ ရပတနႛပစလကကသည။

"တကယေတာ ဒႛေတၾက ကမာ႒ကးနႛ စညးခားထားတာဟာ နယစပက နယခားမဥးေတၾနႛ ကငးစခနးေတၾ မဟတဘး။ ဒေနရာဟာ ဒႛက ကမာ႒ကးနႛ အဆကပတေအာင ခၾခားထားတာ။ ဒေနရာဟာ ဒႛေတၾအတၾက ဘာလင တတငး႒ကးပ။ ေသာမတစဖရးမငးက ေပာတယ။ စစေအးေခတက ကယစားပတ သေကတက ဘာလငတတငးတ။ ဒေနႛေခတ ဒႛလႛအဖၾႛအစညးရႚ မလၾတလပမႁနႛ ပညာႎနႛမႁက ကယစားပတ အမႀတသေကတကေတာ ဒေနရာပ။"

တခၝက မတေဆၾ သတငးေထာကတဥးက သတႛ တတစၾာ ရငဖၾငခဖးသည။ မနမာ သတငး မဂၢဇငးတခ၏ လငယသတငးေထာက တဥးဖစသည သႛအတၾကေတာ သညေနရာသည ခၝးသးလႀသည သတကၾငးတခ။

သညဝငးထက သေရာကလာရင ခပလႀမးလႀမးက ႟းအေဆာကအဥထက ဘယေတာမႀ သတနးမသၾား။ ဝငးထပမႀာ ႟း၏ အာဏာစကႎႀင ေစးကၾက အကၾကအကၾငးက ပငပငႎငႎင အသးခ႓ပး ဖၾငထားသည စားေသာက ဆငေလးမႀာ တေထာကနားေနက။ ဒဆငမႀာ သလ စစစေရးတာဝနခ စာနယဇငးသမားေလးမားအတၾက အဆာေပ လကဖကရညႎႀင ေကာဖရသည။ ႟းတၾငးမႀ စာေပစစစ သတသငေရးမႀႃးမားက ေခၝစာပစဖႛ ေခာဆ ေနႛလညစာက သညဆငက လႀမးပႛလႛရသည။ ႟းဝနထမး လငယအခႚက လကသပထး ေမးမနးလလ႖ငလညး ဒဆငက ေခလာ႓ပး စညဘယာ ႎႀစခၾကသးခၾကႎႀင ပသ ခဥးကပႎငသည။

ကေနႛ ႟း၏ ရာသဥတႎႀင ေနာကဆးသတငးက သတကၾငး သႛ မဝငခင ဒမႀာ စနညးနာႎငသည။ ဘယစာေစာင 'ဝမနင' အေပးခရလ။ ဘယမဂၢဇငး တလ အပတခရလ။

Page 51: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 51

ဘယသေတၾ 'ဘလကလစစ' ဖစသၾားလ။ အသစထတပနထားသည (အ႓မတမးလညး ေပာငးလေနသည) စညးမဥးမားက ဘာေတၾလ။ ဒေနရာမႀာ သတႛခငး တးတးစစမးက႓မ။ စာနယဇငးသမားအခငးခငး လကတႛ သတေပးကစ႓မ။

ဒေနႛေခတ ဒႛလႛအဖၾႛအစညးရႚ

မလၾတလပမႁနႛ ပညာႎနႛမႁက ကယစားပတ

အမႀတသေကတကေတာ ဒေနရာပ

သႛေသာ သႛအတၾကေတာ အတၾငးက ႟းအေဆာကအဥထက မဝငခင ဒဆငမႀာ ခဏနားရသည ခငလေသာ အခားအေကာငးပခက တခက ႒ကး႒ကးမားမား ရႀေနသည။ သတႛ ပငပနးစၾာ ႒ကးစားစစမး ေဖာထတ ေရးသားလာခက႓ပး လၾယအတထမႀာ ပၝလာခသည သတငးမားႎႀင ေဆာငးပၝးမားက 'သားသတ႟' သႛ မပႛခင သညမႀာ ခဏေတာ သ အနားေပးခငေသးသည။ စာဖတသေတၾအတၾက အမႀနတရားက ေဖာထတရနႎႀင အသပညာ ေပးရနဆသည သတငးစာပညာ၏ မလအႎႀစသာရက အေကာငအထညေဖာဖႛ သတႛ ႒ကးစားထားသည ဒသတငးေဆာငးပၝးေလးမား ဒေနရာမႀာ ခဏအပမးေပပၝေစဥး။ အထက အေဆာကအဥ႒ကးထက ပႛလက႓ပး ပနထၾကလာသညအခၝ အခႚက 'ေခၝငး' ပၝလာမည မဟတေတာ။ အခႚက 'ကယ'ပၝလာမည မဟတေတာ။ အခႚ ကေတာ အ႓ပးတင သတသင ခလကကရေတာမညက သ သေနသည။

ခေတာ လၾယအတထက သတႛေတၾ 'သားသတ႟' ထက မေရာကခင ဒမႀာ ခဏေတာ ႓ငမးခမးစၾာ နားက ပၝေစဥး။

(၃)

ကမာႚသတငးစာေလာက႒ကး၏ သတငးစေထာကမႁ (Investigative Reporting) သမငးက စာမကႎႀာ အသစမား တးခႚေပးမည 'အငနာစတပၝေနာဗနာ ပလစေကာဗ စကားယား'က ဆဗယကသ အမႁထမးမားဖစသည ယကရနးလမး မဘမားက နယးးေယာက႓မႛေတာမႀာ ၁၉၅၈ က ေမၾးဖၾားခသည။ ဆဗယကယနယ၏ တနခး ထၾားခေသာ ေ႟ၿေရာငေနႛရကမားက သအရာရႀတဥး၏ သမးဘဝက သမက သာမနပညသတႛ၏ င႟ႁကသမားထက ေဝးရာက ဆၾေဆာငမသၾားႎငခပၝ။

၁၉၈၀ ခႎႀစမႀာ ေမာစကတကသလက သတငးစာပညာဘၾႛက ရရႀအ႓ပးမႀာေတာ ႓မ ႛေတာက လမးမမားအေပ သမယကညစၾာ ေလ႖ာကထၾကလာခသည။ ထအခနကစ႓ပး သမဘဝမႀာ မညသည အခၝမႀ ေနာကေကာငးက ပနမလႀညေတာ။

၁၉၉၈ မႀာေတာ သမက ကမာႚအရရငဆး သတငးစေထာကတဥး (Investigative Reporter) ဖစလာ ေစမည ေခခငညာစစပၾမႀာ သတငးယဖႛ သမ ဆးဖတခသည။ "တကယေတာ က႗နမက စစသတငးေထာက မဟတ ဘး။ က႗နမဘဝ တေလ႖ာကလး ေရးခတာေတၾက မဘမကေလးေတၾနႛ လအေတၾအေကာငးပၝ။" ဟ သမက ပနေပာပ ခသည။ တကယလညး စစပၾသတငးကယဖႛ သမ မ႒ကးစားခ။ ကမာႚသတငးေလာကက လကလႀမး မမသည ေကာေကးဆပ ေတာငတနးမားေပက အကမးတမး အရကစကဆး စစပၾတပၾ၏ ေဘးထၾကဆးကးမားက မႀတတမး တငဖႛ သမ ႒ကးစားခခငးသာ။

Page 52: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 52

ေခခင ခၾထၾကေရး သမားမား၊ ေမာစကက တပမား၊ လမးစမား၊ ခရစယာန ဘာသာဝငမားႎႀင မၾတဆလငမမား ….. ႟ႁတေထၾး ေတာကေလာငေနသည ေခခငစစမးလ႖မားကားက ပညသတႛ၏ င႟ႁကသမားက ေမာစက လမးမေပမႀာ ေလ႖ာကေနခသည သမက ေခခငေတာငတနးမားဆ ေခေဆာင သၾားခခငးပၝ။ အငနာက ထစစပၾက အမညေပးခသည။ "ညစေထးေသာ စစပၾ" Dirty War……။

တကယေတာ က႗နမက စစသတငးေထာက မဟတ ဘး။ က႗နမဘဝ တေလ႖ာကလး ေရးခတာေတၾက

မဘမကေလးေတၾနႛ လအေတၾအေကာငးပၝ

၂၀၀၂ ခႎႀစ ဇနနဝၝရလက ေခခငေဒသ၏ ႟ၾာေလးမားအကားတၾင မန ဘတစကားေလးတစငး ခရးႎႀငလာသည။ ကားေပမႀာ ႟ၾာသား ၆ ဥးအပင နယခမားႎႀင ဆကဆေရး ေပလညသည ႟ရႀစစတပ အရာရႀ တဥး ပၝလာခသည။ ႟ၾာသားမားထမႀာ ႟ၾာေကာငးေလးတေကာငး၏ ေကာငးအပ တဥး၊ သစေတာဝနထမး တဥး၊ ကေလး ၇ ေယာက၏ မခငတဥး၊ ကားဒ႟ငဘာႎႀင အခား႟ၾာသားႎႀစဥး ပၝသည။

သတႛကားေလး တေနရာ အေရာကမႀာေတာ လမးေပမႀာ ႟ရႀစစတပ ေထာကလႀမးေရး အထးတပသား ကးဥးက ေတၾႚလကရသည။ ထႛေနာကေတာ သတႛလကထက ကာလကရႀနေကာဗ ႟ငဖယမားမႀ မးပၾငမား။ ကားေပမႀာ ပၝလာသည လသးဥး ေသဆးသၾားခနမႀာ မႀားယၾငး ပစခတမမႀနး ႟ရႀေထာကလႀမးေရး တပသားေတၾ သသၾားခကေပမယ သတႛ ေနာကမဆတေတာ။ အသကရႀငလက ကနသမားက ေသၾးေအးစၾာဖင ပစသတ၊ ကားက မး႟ႁႛ႓ပး သပနတႛ လကခကဟ ထးစအတငး သတႛ ဖနတးခကသည။

သႛေသာ သညတ႒ကမ သတႛ ကဆးသၾားခသညက "အငနာ" ဆသည သတငးေထာကတဥး အမႀနတရားက ေဖာထတဖႛ ဒေတာငတနးေတၾေပက ေရာကရႀေနခ႓ပဆခငးပင။ ဤဖစရပက သမ ေဖာထတခေသာ ေခခငစစပၾ၏ ဇာတကၾကမားထက တကၾကသာ။

ေခခငေဒသ၏ တေနရာမႀာ ႟ရႀစစဗလမႀႃးတဥး ရာဇဝတမႁႎႀင ႟းတငခရသည။ သႛက စစဘက႟းေတာက ေခသညေနႛမႀာ သေခလာခသညက ေရႀႚေနမဟတ၊ သ၏တပရငး။ ႟းေတာေရႀႛမႀာ သႛတပရငးက အေမာက လကနက အပညအစ ဖင ေနရာယရငး ရာဇသေပးသည။ သႛက လၿတေပး၊ မဟတလ႖င ဤ႟းက သတႛ တစစ ႓ဖခၾပစမည။ ႟းေတာ၏ လကက ႟ရႀဗလမႀႃး တလႀမးခငးေလ႖ာကထၾက လၾတေမာကသၾားခသည။

သႛေသာ အငနာ၏ လကကေတာ သ ေလ႖ာကထၾကမသၾားႎငခ။ အမးသမးတဥး၏ ကေလာငသၾားထကက အမႀနတရားက စစတပ တတပက စတငကငလႁပေစခ႓ပ။ ႓ခမးေခာက သတဖတႎႀပကၾကမႁမားေကာင သတငးစာသမားမား မရႀေတာသည ေကာေကးဆပ ေတာငတနးေတၾအကား ႟ရႀစစတပေတၾ ပၾေတာ႒ကးေတၾႚေနခနမႀာ အငနာ ေရာကသၾားခငးသည သတႛအတၾက အ႒ကးအကယ ထးႎႀကခက။ ပညသႛဘၸာမားက သယလာသည ကားတနးက သပနအေယာင ေဆာင၍ ဓားပတကေသာ တပဖၾႚမား၊ နယခပညသမားက မဒမးကင လကစေဖာကသ တပမႀႃးမား၊ အကဥး စခနးမားအတၾငးမႀ

Page 53: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 53

ႎႀပစကညငးပမးမႁမား တခခငးက Dirty War ဆသည ေခၝငးစဥေအာကမႀာ သမ မးခး ႔ကကေလ႖ာက ေဖာထတလာေတာသည။

ေနာကဆးေတာ ေမာစကက ေစလၿတလကသည စစတပ စစမးစစေဆးေရး ေကာမတက ဗလခပ အနာ တလေပၝဇညာေကာဗ ေရာကရႀလာခသည။ အငနာႎႀင ဗလခပတႛ ေတၾႛဆက႓ပး အနာတလက ဖစရပအားလးက သနားလည႓ပး အစရငခစာတေစာငကလညး ေရးသား႓ပးဖစေကာငး၊ ဒေနႛပ ေမာစကက ပန႓ပး တငပေတာမညဟ ကတေပးသည။

သတႛ ေတၾႚဆ႓ပး တနာရအကာမႀာ ဗလခပအနာတလ၏ ရဟတယာဥက ဂေရာဇန႓မ ႛေတာ အေပတညတညမႀာ စတငဂာဒးကဥဖင ပစခလကကသည။ ေမာစကအေနဖင ထအစခစာက ဖတ႟ႁစရာ မလေတာ။ ထႛေနာကေတာ ထးစအတငး သပနတႛ လကခကဆသည ေကညာခက။

ဒ႓မ ႛလညေခၝငေပက ပစခ တာဟာ သပနတႛရႛ လကခကတလားဟ အငနာက ေရးသားခသည။ ထသတငးေရးသား႓ပး ၁၀ ရက အကာမႀာ သမက ႟ရႀစစတပက ေဒသတၾငးက ေမာငးထတခသည။

အငနာပလစေကာဗစကားဟားႎႀင သမတ ပတင၏ ႟ရႀစစတပ အကားမႀာ စစပၾတပၾ စတငခ႓ပ။ အမးသမး တဥးႎႀင စစတပတတပအကားက စစပၾတပၾ။ ႟ရႀစစသားတႛ ပညသတႛက ကာကၾယရမည သတႛ၏ ကာလကရႀနေကာဗ ေပာငးမားက သတငးေထာကတဥးထ လႀညလက ကေတာသည။ သညေလာက အႎၨရာယ႒ကးလႀသည ကစၤထက အငနာ ဘာလႛ ေရႀႚဆက တးသၾားခတာလ …..။

"က႗နမ အဒ (ေခခင) က သၾားတငး လေတၾက က႗နမက သတငးေတၾ ေပးကတယ၊ ဘာလႛလဆေတာ က႗နမသာ ဒသတငးေတၾက ေဖာထတႎငရင အေခအေနေတၾ ေပာငးလလာမႀာပလႛ သတႛ ေမ႖ာလငကလႛပ။ ေနာကဆတလကဖႛ စဥးစားမတာနႛ ဒလေတၾက သစၤာေဖာကရာ ကသၾားလမမယ။ တခထေသာ နညးလမးကေတာ ခၝးသးတ အဆးသတအထ ဆကေလ႖ာကသၾားဖႛပၝပ။ ဒၝမႀ အခကအခေတၾနႛ ရငဆငရလႛ က႗နမ ထၾကေပးသၾား ခတယလႛ တေနႛ အေပာမခရေတာဘးေပၝ" သမက ရငဖၾငခသည။

(၄)

သညေနရာမႀာ လသားႎႀင ပညာ၏ တနဘးက ေသးသည။ လပပငခၾငအာဏာႎႀင ပကဆအတ၏ အခနး ကၸက ႒ကးသည။ အသပညာႎႀင လပငနးတၾငကယမႁက ေပာငးပန အခးက႓ပး အရႀကတရားႎႀင ဒကၡက တက႟ကအခးကသည။ "သတႛက ‘အမႀနတရားပၝးပၝးနႛ ပကဆအတထထကပ ႒ကကတယ။ အမႀနတရားထထနႛ ပကဆအတပၝးပၝးက မ႒ကကဘးဗ" ဟ သ ညညးတၾားခဖးသည။

သတႛေရႀႚမႀာ အမႀနတရားဖငကပႎႀင ပတေလာက ႒ကးသည ပကဆအတက ကငထားသမား ဗကက ေရႀႚပစ႓ပး စစစေရး႟းတၾငးသႛ ႓ပး႟ၿငစၾာ ဝငသၾားကသည။ စားပၾေတၾ အဆငဆင အကးအေပာငး သၾကသည။ ရကပငးအတၾငးမႀာ စာဖတသဆက ေရာငစစာမကႎႀာမားမႀာ အသပညာ ၀.၀၉ ရာခငႎႁနး ပၝဝငသည စာေစာငမား ေခ႗းႎႀစာေတၾက ႎႁကဖႛ ေရာကလာကေတာသည။

Page 54: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 54

စာဖတသေတၾထ အမႀနတရားက လကေလးလးခနႛ ထတဖႛ ပငဆင႓ပး ပႛေတာမည ဆလ႖ငေတာ စားပၾေတၾ တခႎႀင တခ အကးအေပာငး ေႎႀးသၾားသည။ သတႛ ေမးေကာေတၾ တငးလာသည။ စစစေရးမႀႃး အပ႒ကး မကလးေတၾ စးရလာသည။

"ဒၝ ႎငငေတာ အ႒ကးအကေတၾ ခထားတ မနႛ မကကဘး။ ဒလ သတငးေတၾ လကမခဘးလႛ ေပာ႓ပး သားပ။ ေနာကတေခၝကဆရင အပတခရလမမယ။ ဒမႀာ လကမႀတထး" စစစသတသငေရးမႀႃး အမးသမး၏ မကလး မားက သ စကကညေနသည။

‘ပၝးစပကပတထား၊ ဘာမႀ ပနမေပာနႛ၊ ဒၝဟာ စာဖတသေတၾအတၾက မငး အေကာငးဆး လပေပးႎငတာေတၾထက တခကၾ’ လႛ သႛကယသ သတေပးေနမသည။ သႛအကညက စစစေရးမႀႃး၏ မကလးမားက ေဖာကထၾကသၾား႓ပး နရမားကပၝ ေကာလၾနကာ အတငးအဆမ ဟငးလငးပငထမႀာ လၾငေမာ သၾားသည။

"အေတၾးေတၾက လၿငထတပစလက၊ သတႛေပာတာ မငး ဘာမႀ မကားဘး" သႛေရႀႚမႀာေတာ မႀငအန ေရာငဖင ကနႛလနႛ ဖတ ကကေခခတ ခစထားသည စာမကႎႀာမား …..။

သတႛ မဂၢဇငးက စာမကႎႀာ ၄၀ ေလာက အဖတခလကရသည ေနႛကေတာ မးေရေတၾထမႀာ ေလ႖ာကပနလာရငး သ မကရညကခသည။ သတႛ ရငးႎႀး ႒ကးပမးခကရသည ေခ႗းေတၾ အခနေတၾအတၾကမဟတ၊ ကယႎငငမႀာ ဘာဖစေနသညက သခၾငမရကရႀာသည ပညသ သနး ၅၀ အတၾက။

သညလႎႀင ရပကၾကေတၾထမႀာ ကးလးပႚႎႀႛေနသည ဗငးရပစပးေတၾ၊ ႎငငေတၾမႀာ ဖစပကေနသည သဘာဝ အႎၩရာယေတၾ၊ တစစ ပနးတးတမေကာလာသည သစေတာႎႀင သဘာဝရတနာေတၾ၊ ေစးကၾကေတၾထမႀာ စားသး သေတၾက လႀညဖားဒကၡေပးေနကသည ေရာငးကန ပစၤညးဆးေတၾႎႀင ကမၯဏေတၾ သတႛကေလာငဖားက ထၾကေပး လၾတေမာက ေနခကသည။

သတႛ ရငးႎႀး ႒ကးပမးခကရသည

ေခ႗းေတၾ အခနေတၾအတၾကမဟတ၊

ကယႎငငမႀာ ဘာဖစေနသညက သခၾငမရကရႀာသည

ပညသ သနး ၅၀ အတၾက

"သတႛေတၾက သတႛ ဖတေတာကလကတာဟာ စကားလးေတၾနႛ စာမကႎႀာေတၾပလႛ ထငေကာငး ထငလမမယ။ တကယေတာ သတႛ ဖတေတာကလကတာဟာ ပညသေတၾရႚ Life Span သကတမးေတၾ၊ သတႛ ဖတေတာကလကတာဟာ ဒကၡသညေတၾက ႎငငတကာက ကညမယ အေထာကအပေတၾပ" ဟ မကလးဝငးေလးဖင ကညေနသည ညမေလးက မးေရေတၾႎႀင ႟ၿ႟ၿစေနခသည သက ရႀငးပခသည။

Page 55: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 55

တေနႛေတာ ဤမဟာတတငး၏ ဟမႀာဘကက သတႛ ေဖာထတသညသတငးေတၾ လၾတလပစၾာ ေရာကခၾငရကမညဟ ယကညေသာ ေမ႖ာလင ခကမား ….။ သတႛေလာကမႀာ ေမ႖ာလငခငးေတၾသာ ခမးသာ ကသည မဟတလား …။

ညအခန စစစေရး႟း ႌၿနကားေရးမႀႃး၏ အမေထာငအေမႀာငရပမႀာ ရပထားကသည ကားမားထက လကေဆာငမားမႀာ ေမ႖ာလငခငးမား …၊ စစစေရးမႀႃးတႛ၏ ႟းခနးမား အတၾငးသႛ ဝငသၾားသည လကဖကရည ခၾကမားအတၾငးက ေမ႖ာလငခကမား၊ မႀတပတငဌာနက အရာရႀက ဧညခရသည ကာရာအေကခနးတၾငးက ေကာငမေလး၏ မကႎႀာေပက ေမ႖ာလငခကမား …။

သတငးစာပညာက မတႎးသည သတငးေထာကတဥး အေနဖငေတာ သေမ႖ာလငသညက သတႛ သတငးမား နရ၏ ဟမႀာဘကသႛ ဖတသနးေရာကရႀ သၾားေရးသာ။ အခားရငဆင ႒ကေတၾႛရမႁမားက သရငဆင ႎငေသာ ေနာကဆကတၾမား …။

"သတငးေထာက တေယာကအတၾက အဆးဝၝးဆး အေခအေနက သႚက အႎၩရာယပ တကခကမႁ မဟတဘး။ သတငးေထာကတေယာကအတၾက အဆးဝၝးဆးက သ စစမး ေဖာထတထားတ သတငးေတၾ စာဖတသ ေတၾဆ ပႛခၾငမရတာဘ ညမေလး။ ကယေရးသား တင ပထားတာေတၾ ဖတေတာကခရတာက ကညေနရမယအစား အမႀနတရားက ပႎႀပေဖာပခၾငရ႓ပးမႀ ေမႀာငထက လာမယ ကညတေတာငကပ ေမ႖ာလငလကခငတယ။"

(၅)

မေရမတၾကႎငသည ႓ခမးေခာကမႁမားကားမႀ အငနာ၏ ဘဝက စကနႛတငးမႀာ အႎၨရာယ ႒ကးမားလာခ႓ပ။ တ႒ကမမႀာေတာ ႟ရႀစစတပ၏ အကဥးစခနးတခမႀာ သတငးသၾားယရငး သမကယတင အဖမးခလကရသည။ အစာေရစာ မေပးဘထားသည ႎႀပစကမႁမားအပင အသကအႎၩရာယႎႀင မဒမးပကငရန ႓ခမးေခာကမႁမားကပၝ ကယတင ခစားခရသည။

"က႗နမ သားဆရင က႗နမကားထက မဝငခင အ႓မ ကားေအာကက စစေဆး႓ပးမႀ ဝငခငးတယ။ ဗးရႀေနမႀာစးလႛ" ဟ သားသမးႎႀစဥး၏ စးရမမႁက အငနာက ပနေပာပသည။ သႛေသာ သမ ေနာကမဆတေတာ။ သမ၏ စစမးမႁမားကလညး ေခခငတၾငသာမကဘ ပတငအစးရ၏ လႛအခၾငအေရးခးေဖာကမႁမားႎႀင ခစားမႁ ဇာတလမးမားက ေမာစကႎႀင ႟ရႀႎငငအႎႀႛအပားမႀာပၝ ေဖာထတလာခေတာသည။

သမ မကာမက ထတေဝ လကသည Putin's Russia စာအပသည သမတ ပတငအတၾက ေပၝကကၾအား႒ကးမားသည ဗးတလး။ ပတငအစးရက အ႓ခမးေခာကဆးအရာသည "အငနာပလစေကာဗစကားယား" ဟ ပညသတႛ အသအမႀတ ပလာခကသည။ "ပတင ရႀေနသမ႖ ႟ရႀ ႎငင ဘယေတာမႀ ဒမကေရစ မရဘး" ဟ သမက ဆခသည။

ပတင ရႀေနသမ႖ ႟ရႀ ႎငင ဘယေတာမႀ ဒမကေရစ မရဘး

စစမးေဖာထတမႁမားက ဆကတက လပလာခနမႀာပ ႟ရႀႎငင၏ အကမးဖက တကခကမႁ႒ကးမားထ မႀာလညး သမက ကားဝငေစစပသအဖစ ပၝဝငလာခပနသည။ ၂၀၀၂

Page 56: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 56

ခႎႀစမႀာ ဖစပကခသည ေမာစကဇာတ႟ အကမးဖကစးနငးမႁမႀာ ကားဝငေစစပမႁ ပလပခ႓ပး ၂၀၀၄ စကတငဘာက ဘကစလန အထကတနးေကာငး အကမးဖကစးနငးမႁတၾငလညး ပၝဝငေစစပဖႛ သၾားေရာကခသည။

သႛေသာ သမ ဘကစလနကေတာ ေရာကရႀ မသၾားခ။ ဘကစလနသႛ ပသနးစဥ ေလယာဥေပမႀာ သတထားေနသညကားက လကဖကရညခၾကအတၾငး အဆပ ခပခလကရ႓ပး သတလစသၾားခသည။ သႛေသာ ကနးမာေရးပနေကာငး၍ နာလနထလာသညႎႀင သမ၏ စစမးေဖာထတမႁမားက ဆကလကထၾကေပလာ႓မ။

သညလႎႀင တေနႛ ႒ကေတၾႛရေတာမည ကကမာဆက သသႎႀင ေလ႖ာကလႀမးရငး၊ သားသမးမား၏ ေတာငးပနနားခမႁမားက လစလႃ႟ႁရငး သမယကညရာက ဆကလကလပကငေနခသည အငနာပလစေကာဗ စကားယားအား လပ႒ကရန႒ကးပမးမႁေတၾ မားမားလာသလ သမရရႀေသာ သတငးလၾတလပခၾငႎႀင လႛအခၾငအေရးဆ မားကလညး မားလာခသည။

မတေဆၾတခႚက စးရမစၾာေရ႟ၾတကသည။

"ပတငဟာ ေကဂဘေဟာငးဆတာ ဘယေတာမႀမေမပၝနႛ အငနာ။"

ႎဗာရာေဂဇကဟာ သတငးစာ၏ အယဒတာ ဒမထရမရာ ေတာဗကေတာ သတႛ ရပတညခကက ရႀငးပခသည။

"ေနာကဆးအခနအထ က႗နေတာတႛ အငနာဘကက ရပတညသၾားမႀာပၝ…"�တ။

အငနာက ပနေပာသည။

"ေနာကဆးအခနဆတာ ဘာလဆတာကေတာ …"

(၆)

"ကက ဘာလႛ ဒေလာက စတပကအားေလာစရာေကာငးတ အလပက ဆကလပ ေနတာလ။ "

အမ ပငက မးေရေတၾကားက သ ေငးစကကညေနသည။

‘ဘာလႛလ ဆေတာ ဒစနစ႒ကး တေနႛ ကဆးရမယဆတာ ေသခာေပၝက သေနလႛေပၝ’ဟ မးသမားကားမႀာ သ တးတးရၾတဆသည။

ဘယေလာကပ ကမးတမးသည မငနေတၾႎႀင ႒ကေတၾႛရ၊ ဘယေလာကပ ရကစကသည ဖႎႀပမႁေတၾက ရငဆငရ၊ နရ၏ ဟမႀာဘကမႀာ ေမ႖ာလင ခကေတၾႎႀင ေစာငေနေသာ စာဖတသမားအတၾက တေကာငး၊ တပဒ၊ တမကႎႀာေတာ သႎႀင လပေဖာကငဖက မားက ႒ကးစားဖႛ လၿတေနဥးမညသာ။

ေနာကမလပေတာပၝဟ စစစေရးမႀႃး၏ ဖငတၾထမႀာ သ ဘယႎႀစ႒ကမ လကမႀတထး႓ပး႓ပလ သ မမႀတမေတာ။

Page 57: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 57

သ ေရးခသည သတငး ဘယႎႀစပဒ အဖတအေတာကခရ႓ပး႓ပလ သ မမႀတမေတာ။

စစစေရးႌၿနကားေရးမႀႃး၏ အမေထာငက အေမႀာငရပမႀာ ဒအကမ ပထမဆးမဟတ။ ေနာကဆး လညးမဟတ။

(၇)

လႛအဖၾႛအစညး၏ စတတၪမၸငက ေစာငကပေသာ နတသမးသည မနမာႎငငတၾင အ႒ကမ႒ကမ အဓမ ပကငခေနရပၝသည။

ေဒၚစ UပေဒA ျမင သေဘာထား NLD ေၾကညာခက ထတျပန 03 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-03-voa3.cfm

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ခ ရငဆငေနရတ A မႈကစၥန႔ ပတသကလ႔ Uပေဒ A ျမငသေဘာထား စာတမးတေစာင NLD A ဖြ႕က ဒေန႔ ထတျပနလကပါတယ။ ဒေန႔ထတျပနတ ေၾကညာခကန႔ ပတသကလ႔ ဘနေကာကၿမ႕မာရတ ၀ငးေတာသား ကေကာေကာသနးက ဆကသြယေမးျမနးတA ခါ NLD ေျပာခြငရပဂၢလ Uးဉာဏ၀ငးက A ခလ စေျပာပါတယ။

“ကေနာတ႔ ေၾကညာခကတခ ထတပါတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ဒA မႈန႔ ပတသကၿပး သ႕ရ႕ UပေဒA ျမင သေဘာထားက စာတမးတေစာင ေရးတယ။ A ဒစာတမးက ကေနာတ႔ရ႕ A ေရးA သား ေလာကလခကထမာ ထညသးတယ။ A ဒ ထညသးတ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ စာတမးက ဒေန႔ A ဖြ႕ခပက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ သေဘာထား A မားျပညသ သေA ာငဆၿပး ထပၿပး ေၾကညာခကထတတယ။”

A ဒစာတမးထမာ A ဓက ဘာေတြမား ပါပါသလ။

“A ဓကက တရားUပေဒ စးမးမႈ ရဖ႔န႔ တရားUပေဒဆတာ၊ တရားမတမႈဆတာ လပေနတယ ဆတာန႔ မၿပးပါဘး၊ A မားရ႕ A ျမငမာလညး တရားမတမႈ ရတယလ႔ A ဒလျမငမ တရားစရငေရး မတမႈ ရမယ၊ ေနာက သ႕ရ႕ ဒA မႈန႔ ပတသကၿပး ဒA မႈA ေၾကာငးက သဖ႔ဆရင သ လြနခတ ၅ ႏစေကာက ခပေႏာငခခရတဟာ တရားမတမႈ ရမရ၊ Uပေဒန႔ ညမည ေလလာစစမးၿပးမ A မနက သႏငမယလ႔ A ဒလ ေရးထားပါတယ။”

တဆကတညး ေမးခငတာက ဒတပတထတတ The Voice ဂာနယထမာ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔မာ ဆရာေျပာတ စကားတခက ကးကားၿပး သတငးေဖာျပထားတာပါ။ A ရငတနးက A ခလမး ေဖာျပတာေတြ ရခပါသလား။

“ကေနာေတာ တခါမ မေတြ႕ဘး။”

Page 58: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 58

ဒါဆရင A ခ ဒလမး ဆရာက တက႐ကကးကားၿပး သတငးေရးသား ေဖာျပတA ေပၚမာ ဘယလသေဘာရပါသလ။

“ကေနာကေတာ သတငးေရးသား ေဖာျပတာ ေကနပတယ။ A ၿမတမးလညး ေဖာျပေစခငတယ။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေျမကြကA မႈ ကစၥကေရာ ဘယA ေျခA ေန ရေနပါၿပလ။

“A ဒါကေတာ ေရာငးသဆတ A ဒေၾကာျငာမာပါတ UးခငေမာငေA းက ေရာငးပငခြငရသ မဟတဘး၊ ေငြေပးထားရင မမေငြ ဆး႐ႈးႏငတယ၊ ဒါ ေရာငးပငခြငမရဘး၊ ဒပစၥညးဟာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လက၀ယမာပ ရတယ ဆတာက ကေနာတ႔ A မညမသ ၀ယသရ႕ ေရ႕ေနေတြက A ေၾကာငးျပနထားပါတယ။”

ဆရာတ႔ A ေၾကာငးျပနၿပး ေနာကပငး ဘာမ မထးေသးဘးလားခငဗ။

“ဟတက၊ A ခထေတာ ဘာမ မသရေသးပါဘး။”

A ခဆရင ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔မာ စရငခက ခမယဆၿပး ေနာကထပ ႐းခနး ေပးထားပါတယ။ ဆရာ A ခခနထ ဘယလေမာလငေနပါလ။

“ကေနာကေတာ Uပေဒ႐ႈေထာငကပ ေမာလငပါတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လြတေျမာကရပါလမမယ။”

အမႁ ရကေရၿႛဆငးခငးသည စစအစးရ၏ ပရယာယဖစေကာငးသးသပ 2009-08-02 http://www.rfa.org/burmese/news/burma_hesitancy_over_DASSK_self-serving-08022009191933.html/story_main?textonly=1

ေဒေအာငဆနးစကညအေပ အ႓ပးသတ စရငခကခမႀတမယေနႛက သဂတလ ၁၁ ရကေနႛအထ ေရၿႛဆငးလကတာဟာ စစအစးရက သတႛအေပ ကေရာကလာႎငတ ဆးကးေတၾ ေလာနညးသၾားေစခငလႛသာ ဖစေကာငး ေလလာသေတၾက သးသပကပၝတယ။

အခလ ရကေရၿႛဆငးလကတာဟာ မနမာစစေခၝငးေဆာင ဗလခပမႀႃး႒ကးသနးေရၿအေနနႛ အနညးဆးေတာ ပညတၾငးပညပ ဖအားေတၾအေပ ထညတၾကတနသေလာက တၾကတယဆတ လကၡဏာပ ဖစေကာငး၊ ေဒေအာငဆနးစကညက ပစဒဏခဖႛ စစအစးရ ခတခတ ဖစေနတာဟာ ေနာကႎႀစ ေရၾးေကာကပၾအတၾငး ေဒေအာငဆနးစကညက ပတေလႀာငထားေရးနႛ ဒလ ပတေလႀာငထားတအေပ ပညပက အမငေကာငးေရးဆတ အေရးႎႀစခကားမႀာ ဟနခကမ႖ဖႛ ဖစေကာငး၊ ေဒေအာငဆနးစကညက ပစဒဏခမႀတခရင

Page 59: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 59

ဆဆပပမလပကဖႛ မကာခငက သတငးစာက သတေပး ေရးသားခတာဟာ ပညတၾငး မေကမနပမႁအေပ စစအစးရရႛ စးရမမႁက ပသလကတာဖစေကာငး ေပာဆကပၝတယ။ ႎငငတကာဖအားက စစအစးရေနာကဆးလကေလာခတာဟာ ၂၀၀၈ ခႎႀစ နာဂစမနတင းတကခတအ႓ပး ေနာကဆးမႀာ ႎငငတကာ အကအညေတၾက လကခခတာပ ဖစပၝတယ။ ဒၝေပမယ ဒၝဟာ မနမာစစအစးရနႛ အနးကပ ဆကဆေနတ တရတက မးစမး ပလကလႛ ဖစေကာငး၊ အခ ေဒေအာငဆနးစကည ကစၤမႀာေတာ တရတဘကက ခၝတငးလ ေပာဆတာမး မကားရေသးေကာငး၊ ဒၝပင တရတက ဖအားေပးေနခလႛ ရကေရၿႛဆငးတာ ဖစႎငေကာငး၊ တကယလႛ ဒၝဟာ မနမာ ပညတၾငးေရးကစၤသာ ဖစပၝတယလႛ တရတက ေပာလကတယဆရင အခခနမႀာ ေဒေအာငဆနးစကညက ပစဒဏခမႀတ႓ပးသား ဖစေနႎငေကာငး သးသပ ေပာဆကပၝတယ။ ေဒေအာငဆနးစကညရႛ ႎငငတကာဥပေဒအကေပး Mr. Jared Genser ကေတာ မနမာစစအစးရဟာ မဟာဗႃဟာကက အခန ေရၾးခယလကတာ ဖစေကာငး၊ သဂတလလယအထ ရကေရၿႛဆငးလကတာဟာ အဒအခနမႀာ ကမာတဝႀမးက ကလသမဂၢ အရာရႀေတၾနႛ အစးရေတၾ အားလပရက ယကတအခန ဖစေနေကာငး၊ စစအစးရရႛ ပရယာယ အလပဖစ မဖစဆတာ ေစာငကညရမႀာဖစေကာငး ေကညာခက ထတပန ေပာဆလကပၝတယ။

ေဒေအာငဆနးစကည ပနလၾတမယလႛ ေရႀႛေနေတၾေမ႖ာလင 2009-08-02 http://www.rfa.org/burmese/news/DASSK_lawyers_expect_verdict_likely_acquittal-08022009183505.html/story_main?textonly=1

ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရေခၝငးေဆာင ဗလခပမႀႃး႒ကးသနးေရၿက ေထာငခဖႛ အမနႛ ေပးလမမယလႛ အမားက ယဆေပာဆေနေပမယ ေဒေအာငဆနးစကညရႛ ေရႀႛေနေတၾကေတာ ေဒေအာငဆနးစကညဟာ ပစမႁကႃးလၾန ခငး မရႀတအတၾက တရားရးကေန ကၾငးလးက႗တ လၿတလမမယလႛ ေမ႖ာလငေနေကာငး ဒကေနႛ ေပာဆလကပၝတယ။

ေဒေအာငဆနးစကညရႛ ေရႀႛေနတဥးဖစတ ဥးဥာဏဝငးက ခ႗ငးခကမရႀလၾတေပးလမမယလႛ ေမ႖ာလငတအေကာငး ေပာပၝတယ။ ဥးဥာဏဝငး။ ။“ကေနာတႛေမ႖ာလငခကကေတာ ဥပေဒရႀေထာငကေန႓ပး လး၀ လၾတေမာကမယ၊ ကၾငးလးက႗တလၾတမယလႛ ေမ႖ာလငတယ။ ေဒေအာငဆနးစကညဟာ အခစၾထားတ ပစမႁေတၾ လးဝ မကႃးလၾနဘး၊ ဥပေဒရႀေထာငကကညရင လးဝ မကႃးလၾနဘး။ ဒၝေကာင အဒလ ေမ႖ာလငတာ” ႎႀစလခၾကာ တရားရးတငခ႓ပးေနာက ေဒေအာငဆနးစကညက လာမယ သဂတလ ၁၁

Page 60: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 60

ရကေနႛမႀာ စရငခကခမႀာ ဖစပၝတယ။ ေဒေအာငဆနးစကညက တရားစၾဆထားတ ပဒမ ၁ဝ (က) ဟာ ၁၉၇၄ ခႎႀစ ဖၾႛစညးအပခပပ အေခခဥပေဒအရဖစ႓ပး ဒ ၁၉၇၄ ခႎႀစ ဖၾႛစညးအပခပပ အေခခဥပေဒဟာ တရားမဝငေတာေကာငး၊ ဖကသမး႓ပးဖစေကာငး စစအစးရေခၝငးေဆာငေတၾက ေကညာ႓ပးသား ဖစတအတၾက ဒဥပေဒ တရားမဝငေတာေကာငး ဥပေဒပညာရႀငေတၾက သးသပကပၝတယ။ ဒၝအပင ဒ ၁ဝ (က) လခေရးဥပေဒအရပ မစၤတာ ဂ႗န ဝလယ ယကေထာ ေနအမခဝငးအတၾငး တတတဆတ ဝငေရာကမႁမႀာ ေဒေအာငဆနးစကညအေနနႛ ဥပေဒ ခးေဖာကခငးမရႀေကာငး သမရႛ ေရႀႛေနေတၾကလညး ေပာဆထားပၝတယ။ ႓ပးခတ ေသာကာေနႛက အမနႛခဖႛ တရားရးက ခနးဆထားေပမယ ဥပေဒေကာငးအရ ပနာရႀေနတအတၾက ရးခနးက ေနာကထပ ေရၿႛဆငးခတာ ဖစပၝတယ။

မနမာစစအစးရ အႎမႃလကနကထတလပဖရႀႛ 2009-08-01 http://www.rfa.org/burmese/news/Burmese_defectors_tell_Australians_of_nuclear_plans-08012009160634.html/story_main?textonly=1

မနမာစစအစးရဟာ ငၝးႎႀစအတၾငး အႎမႃလကနက ထတလပႎငေရးအတၾက ေမာကကရးယားရႛ အကအညနႛ လ႖ႛဝႀက အႎမႃဓာတေပၝငးဖတခနႛ ပလတနယ သတၨသနႛစငေရးစကရက တညေဆာက အေကာငအထညေဖာေနတယလႛ သစေတးလႎငငေရာက မနမာစစတပက ထၾကေပးလာသတခႛက ကးကား႓ပး AFP သတငးမႀာ ဒကေနႛ ေဖာပထားပၝတယ။

မနမာစစတပက ထၾကေပးလာသ ႎႀစဥးဖစတ နာမညဝႀက - ကမး႒ကးနႛ ကတငမငးတႛက သစေတးလ ေထာကလႀမးေရးဖစသ Desmond Ball က ေပာဆရာမႀာ စစအစးရအေနနႛ အႎ မႃစမကနးက မနမာပညေမာကပငး Naung Laing အရပက ေတာငတလးေပမႀာ ေမာကကရးယားအကအညနႛ လ႖ ႛဝႀက တညေဆာကေနတယလႛ ဆပၝတယ။ အဒစကရနႛကပလကမႀာ အလားတ အရပဖကသး တခားဓာတေပၝငးဖတခကလညး ရရႀားအကအညနႛ တညေဆာကေနတယလႛ ေပာပၝတယ။ ေမာကကရးယားက မနမာစစအစးရက လကနကနႛ အႎမႃနညးပညာ လၿေပာငးကညေပးေနတ သတငးေတၾအတၾက စးရမပပနေကာငး အေမရကန ႎငငခားေရးဝန႒ကး ဟလာရ ကလငတနက ေပာဆခ႓ပး သတငးပတအနညးငယအတၾငး ဒသတငး ထၾကေပလာခတာဖစပၝတယ။ မနမာႎငငဟာ အႎမႃလကနကထတလပႎငဖႛ လခေရးနႛ တခား အခကအခေတၾ ရႀႎငတအတၾက အနညးဆး ႎႀစ ၂၀ ေလာက အခနယရဖၾယ ရႀတယလႛ အေမရကနက႗မးကငသတခႛရႛ ခနႛမႀနးခကေတၾ မကာေသးခငကပ ေပထၾကခပၝတယ။

Page 61: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 61

ဒၝေပမယ သစေတးလႎငင မကကၾာရတကသလက မနမာအေရးက႗မးကငသ ပၝေမာကၡ ေရႀာငတာနလကေတာ ေမာကကးရယား ဒၝမႀမဟတ ႎငငတခခရႛ အကအညနႛဆရင မနမာစစအစးရရႛ ၅ ႎႀစအတၾငး အႎမႃဗး ထတလပႎငေရးစမကနးဟာ ဖစႎငဖၾယရႀတယလႛ ေပာပၝတယ။ မနမာႎငငမႀာ ေမာကကရးယားလ ႎငငမးက လအပေနတ ယေရနယမ ထၾကရႀတအပင သဘာ၀ဓာတေငၾႛ ေရာငးခလႛရတ ႎငငခားေငၾ အလအေလာက ရႀတအခကေတၾေကာင ေငၾေကးလအပခက ႒ကးမားတ ေမာကကရးယားနႛ လကတၾလပေဆာငဖႛ ဖစႎငေခမားတယလႛ သက ေပာပၝတယ။

ေမာကကရးယား ကာကၾယေရးဝန႒ကးဌာန ခနးမေဆာငတၾင မနမာစစတပ၏ အဆငမင ကယစားလႀယအဖၾႚ ေခၝငးေဆာင ဗလခပ႒ကး သရေ႟ၿမနး (ထငေနသ၊ ဝ) ႎႀင ေမာကကရးယား ကာကၾယေရး ဥးစးခပ ဗလခပ႒ကး ကငဂပဆစ (ထငေနသ၊ ယာ¬) တႛ ၂၀၀၈ခႎႀစ၊ ႎဝငဘာလ ၂၆ရကက နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ လကမႀတေရးထးေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: RFA)

မနမာစစအစးရ လကရႀ အေကာငအထညေဖာေနတ ဓာတေပၝငးဖဟာ ၂၀၁၄ ခႎႀစေနာကပငးမႀာ တႎႀစက အႎမႃ ဗးတလး ထတလပသၾားႎငလမမယလႛ မနမာစစတပက ထၾကေပးလာသ ႎႀစဥးက ထတေဖာေပာဆေကာငး သတငးမႀာ ေဖာပထားပၝတယ။ ဒသတငးနႛပတသကလႛ တခားသတငးဌာနေတၾရႛ အတညပခကေတာ မရေသးပၝဘး။

Page 62: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 62

မနမာစစအစးရက အေမရကနနႛ ဖလစပငသမတ ရႀတခ 2009-07-31 http://www.rfa.org/burmese/news/obama_arroyo_show_solidarity_on_burma-07312009161758.html/story_main?textonly=1

မနမာဒမကေရစေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကည ရးတငတရားစၾဆခရမႁ အပၝအဝင မနမာႎငငရႛ လႛအခၾငေရးခးေဖာကမႁ အေခအေနေတၾက ပငးပငးထနထန ပစတငရႀတခေကာငး အေမရကနသမတနႛ ဖလစပငသမတတႛက တညတႌၾတတညး ေပာကားလကပၝတယ၊၊

ဖလစပငသမတ အာရယႎႀင အေမရကနသမတ အဘားမား ၂ဝဝ၉ ခႎႀစ ဇလငလ ၃ဝ ရကေနႛက ဝၝရႀငတန႓မႛ အေမရကန သမတအမဖႃေတာတၾင ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးစဥ။ (Photo: AFP)

အေမရကနႎငငမႀာ ေရာကရႀေနတ ဖလစပငႎငင သမတ ဂလရယာ အာရယနႛ အေမရကနသမတ ဘာရက အဘားမားတႛ သမတအမ ဖႃေတာမႀာ ကာသပေတးေနႛက ေတၾႛဆကရာမႀာ မနမာႎငငကစၤက အေလးထား ေဆၾးေႎၾးေပာဆခကတာ ဖစပၝတယ၊၊ သမတ အာရယက ဖလစပငႎငငအေနနႛ မနမာႎငငရႛ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁ၊ ေမာကကရးယားရႛ အႎမႃအစအစဥ ေဖာေဆာငမႁ ကစၤေတၾနႛပတသကလႛ အေမရကနရႛ ရပတညခကအတငး တသေဘာတညးရႀတယလႛ ေပာဆခပၝတယ၊၊ ဒၝပင မနမာႎငငအေရးနႛေရာ၊ ေဒေအာငဆနးစကညနႛ ပတသကလႛပၝ အေမရကနနႛ ဖလစပငႎငငတႛရႛ ရပတညခကဟာ ထပတထပမ႖ ဖစတယလႛ ဖလစပငသမတ အာရယက ေပာပၝတယ၊၊

Page 63: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 63

သမတ အဘားမားကလညး အာရႀႎငငေတၾအေပ အေမရကနက ခမႀတကငသးေနတ မဝၝဒေတၾက ဖလစပငႎငငက ေထာကခအားေပးေနတအတၾက ေကးဇးတငရႀေကာငး အပနအလႀန ေပာဆခကပၝတယ၊၊ ဖလစပငႎငငဟာ မနမာဒမကေရစေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကညနႛ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ လၾတေမာကေရးအတၾက တကတကOကၾOကၾ ေတာငးဆ႒ကးပမးေနတ ႎငငဖစ႓ပး သမတအာရယဟာ အခၝအခၾငသငတငး မနမာႎငငရႛ လႛအခၾငအေရးနႛ ဒမကေရစအေရးကစၤေတၾက ခလ အေလးထား ေပာဆေနတာ ဖစတယလႛ ဖလစပင ကၾနဂရက လၿတေတာအမတ Lorenzo Tanada က ေပာပၝတယ၊၊ သမတအဘားမားနႛ သမတအာရယတႛ ေတၾႛဆေဆၾးေႎၾးခကတာဟာလညး ေဒေအာငဆနးစကညနႛ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ လၾတေမာကေရးအတၾက အတ ေဆာငရၾကသၾားကမယ နညးလမးေတၾက အေလးထားရႀာေဖၾ ေဆၾးေႎၾးခကတာဖစတယလႛ ဖလစပင လၿတေတာအမတ Lorenzo Tanada က ေပာပၝတယ၊၊ ဒၝပင သက မနမာစစအစးရအေနနႛ NLD ပၝတဝငေတၾက ဆကလကဖမးဆးႎႀပကၾပေနတာေတၾက အမနဆး ရပတဖႛကလညး ေတာငးဆလကပၝတယ၊၊ စစအစးရအေနနႛ ႎငငေရးအရ အမငမတသေတၾက ဖမးဆးႎႀပကၾပေနတာေတၾက ရပတ႓ပး၊ ေဒေအာငဆနးစကညနႛတကၾ ႎငငေရးအကဥးသားအားလးက ခ႗ငးခကမရႀ အမနဆးလၿတေပးဖႛ ေတာငးဆလပၝတယ၊၊ စစအစးရအေနနႛ ေတာငးဆခကအတငး လပေဆာငလာမယဆရင အနမဆး ၂၀၁၀ ခႎႀစ ေရၾးေကာကပၾအတၾက ယကညမႁတညေဆာကဖႛ လမးခငးေပးရာ ေရာကႎငပၝတယ၊၊ ဒၝပင ေရၾးေကာကပၾအတၾက အသငေတာဆးပဂၢလေတၾဟာ ေထာငခခထားရတအတၾက သတႛအေနနႛ ဘယလပစမးနႛ ဒေရၾးေကာကပၾမႀာ ပၝဝငယႀဥ႓ပငႎငမႀာလလႛ ဖလစပင လၿတေတာအမတ မစၤတာ တာနာဒၝ က ေမးခၾနးထတလကပၝတယ၊၊ လၿတေတာအမတ မစၤတာ တာနာဒၝဟာ ဖလစပငလၿတေတာ လႛအခၾငအေရးေကာမတရႛ ဥကႉလညး ဖစပၝတယ၊၊ အမဖႃေတာက သမတႎႀစဥး ေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ မစၤတာအဘားမားက ဖလစပငႎငငအေနနႛ အာရႀရႛ စတနဖးေတၾေပ အေခပ႓ပး လႛအခၾငအေရးခးေဖာကမႁ၊ ေမာကကရးယား အေရးကစၤေတၾနႛ ပတသကလႛ အခငအမာ ရပတညေပာဆေနတအေပ အသအမႀတပ ေပာဆခပၝတယ၊၊ ဒၝပင မစၤတာအဘားမားက သႛအေနနႛ အေရႀႛေတာငအာရႀႎငငေတၾက အလညအပတ သၾားေရာကဖႛ ရႀတအပင အာဆယႎငငေတၾနႛ အေမရကနတႛရႛ ဆကဆေရးမႀာ ဖလစပငႎငငက ဥးေဆာငဥးရၾက ပႎငလမမယလႛ ေမ႖ာလငေကာငးကလညး ေပာကားခပၝတယ၊၊ ေတၾႛဆပၾအ႓ပးမႀာ ဖလစပငသမတ မစၤက အာရယက အေမရကနသမတနႛ ေဆၾးေႎၾးေပာဆ ခမႁေတၾအေပ အလၾနႎႀစေထာငးအားရဖစမတယလႛ ဖလစပငသတငးမဒယာေတၾက ေပာဆခပၝတယ၊၊ ဒအေတာအတၾငး ဖလစပငႎငငသား လႛအခၾငအေရးလႁပရႀားသေတၾဟာ မနမာဒမကေရစေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကည လၾတေမာကေရးအတၾက မနလာမ ႛက မနမာစစအစးရ သရးေရႀႛမႀာ ဒကေနႛ ေတာငးဆဆႎၬပခကတယလႛ သရပၝတယ၊၊

Page 64: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 64

ေဒေအာငဆနးစကညအမႁ စရငခက သဂတလ ၁၁ ရကေနႛ ေရၿႛဆငး 2009-07-31 http://www.rfa.org/burmese/news/Insein_court_adjourns_verdict_on_DASSK-07312009132444.html/story_main?textonly=1

ေဒေအာငဆနးစကညအမႁက အငးစနေထာငတၾငး အထးတရားရးက ဒကေနႛ စရငခက အမနႛမခမႀတပ သဂတလ ၁၁ ရကေနႛက ထပမေရၿႛဆငးလကပၝတယ။ ဒၝနႛပတသက႓ပး တရားသ႒ကးေတၾဘကက ဥပေဒပငးဆငရာ ပနာေတၾက စဥးစားသးသပေနဆ ဖစတာေကာငဆ႓ပး အေကာငးပခတယလႛ ေဒေအာငဆနးစကညရႛ အကးေဆာငေရႀႛေန ဥးဥာဏဝငးက အာအကဖေအကေပာပၝတယ။

ဥးဥာဏဝငး။ ။“ဒအမႁဟာ ဥပေဒပနာ ရႀတာအမႀနပေလ။ အဒဥပေဒပနာက ဒေလာကအခနယ႓ပးေတာ စဥးစားတယဆရင ကေနာတႛက ေကနပပၝတယ။ ဥပေဒပနာက သးေလးခမက ရႀတယ။ ဒၝေပမယ အဓက ပနာက ၇၄ ခႎႀစ အေခခဥပေဒ အသးပ၍ ရမရေပၝ။ အဒၝအဓကပၝ။ ကေနာတႛက အသးပလႛ မရေတာဘးဆတဘကကေန တင ပထားတယ။ ဒၝအေတာအဓကကတ ပနာတခပၝ” အာဏာပငေတၾဘကက ဥပေဒပငးဆငရာ ပနာရႀတယလႛ အေကာငးပ႓ပး ေဒေအာငဆနးစကညရႛ အမႁက ေရၿႛဆငးလကေပမယ ဘယဥပေဒ ပနာ ဆတာက တတကက ထတေဖာေပာဆတာ မရႀဘးလႛ ဥးဥာဏဝငးက ေပာပၝတယ၊၊ တရားသ႒ကးေတၾက စရငခမယရကက ထပ႓ပး ေရၿႛဆငးလကတအေကာငး မေကညာခင တရားရးက တကေရာကလာတ ေဒေအာငဆနးစကညဟာ လာေရာက နားေထာငေနကတ ႎငငတကာသတမနေတၾက အဂလပဘာသာနႛ ႎႁတဆကစကား ေပာဆရာမႀာ သႛအေနနႛ ဒကေနႛ တရားရးရႛ ဆးဖတခကဟာ မနမာႎငငမႀာ တရားဥပေဒစးမးမႁ ရႀမရႀဆတာက လကေတၾႛ ပသမယလႛ ေမ႖ာလငထားတအေကာငး ေပာဆခပၝတယ။ တရားရးခနက သတမႀတထားတအတငး မနက ၁၀ နာရမႀာ စတငခေပမယ သတမနေတၾ တကေရာကနားေထာငဖႛအတၾက အစးရအာဏာပငေတၾက နာရပငးအလကမႀ ခၾငပခတယလႛ သရပၝတယ။ အဒအထမႀာ တရတ၊ ရရႀနႛ အေမရကနသတမနေတၾလညး ပၝဝငတယလႛ ဥးဥာဏဝငးကေပာပၝတယ။ ဥးဥာဏဝငး။ ။“ေတာေတာမားမားတကပၝတယ။ သရးဘယႎႀစရးလညးေတာ မသဘး။ ကေနာထငတယ ဆယရးအထကမႀာ ရႀတယ။ ကေနာအကနေတာမသဘး။ အေမရကန၊ ႓ဗတန၊ အတလ၊ ဂပန၊ တရတလညးပၝတယ၊ စကာပ။ ေတာေတာမားပၝတယ” တရားရးအေနနႛ ဒကေနႛမႀာ စရငခက အမနႛခမႀတမယလႛ အမားစက ေမ႖ာလငထားတအတၾက အာဏာပငေတၾဘကက တကေရာကခၾင မပခဘးဆရင အငးစနေထာငတၾငးတရားရးနႛ အနးဆးေနရာအထ သၾားေရာကေစာငဆငး နားေထာငကဖႛ သတမနအမားစက

Page 65: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 65

ဆးဖတထားေကာငး သရပၝတယ။ ေဒေအာငဆနးစကညအမႁအေပ ခမႀတမယ စရငခကက ကမာအရပရပက ေစာငကညေန႓ပး ကလသမဂၢ အေနနႛလညး ဒစရငခကအေပမႀာ တနႛ ပနမႁေတၾ ရႀမႀာဖစတယလႛ အတၾငးေရးမႁးခပ ဘနကးမၾနးကလညး မကာေသးခင ရကပငးအတၾငးက ေပာဆထားပၝတယ။

A မႈက A စြမးကနA ျမတထတေနတ နA ဖဗလခပမား

ရေဘာဖးသေခာငး

၃ ၾသဂတ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/Aug09/030809.php

နA ဖစစA စးရဟာ ေၾကာငကဖမးမထားတကြကက မစားခင ကစားသလ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA မႈA ေပၚမာ A ျမတ ထတေနပါတယ။ ေနာကၿပး ဒလႏပစကရတာက သတ႔က သာယာေနၾကပါတယ။ ဒါဟာ Sadism ဆတ သမားက ႏပစကျခငးန႔ သာယာၾကတ စတေရာဂါေဝဒနာသည ဖကဆစေတြ A ရသာခနညးမး ခေနၾကတာလညး ျဖစပါတယ။

ဒေန႔ ႏငငတကာလ႔A ဖြ႔A စညးမာ မတတသာလ႔ ေသဒဏA ျပစေပးရရငေတာင A တတႏငဆး A နာA ကင ကငးမတ နညးန႔ A ျမနဆးၿပးေျမာကေA ာင လပရပါတယ။ ဒါေပမယ နA ဖစစဗလခပေတြကေတာ ဒါန႔ေျပာငးျပန လကပတေလာငျခငးန႔ ႏပစက႐မက A ခနဆြတနညးန႔ပါ ႏပစကေနပါတယ။ တခ ႕ သတ႔A ငမတနA ၿငးထားတ Uးဝငးတငတ႔၊ ဗလႀကးဝငးထနတ႔ကဆရင ေထာငဘးဝေရာကမ ေထာငထျပနေခၚသြားတာ၊ A ျပငကလႊတေပးၿပး ေနာကတေန႔ကမ ျပနဖမးဆးတာ စတ ႐ငးျပ ရကစကတ ႏပစကနညးေတြန႔ A ာဏာျပခၾကတာက တငးျပညကမေမပါဘး။

ဒA ခနမာ သတထားမတ ေနာကတခကကေတာ ဒလ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညကစၥက ႏငငေရးသတငးတကာရ႕ ထပဆးမာ ေရာကေနေA ာငလပထား၊ ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကလ႔လညး A ားလးက မနးဆေနေA ာင လပထားတာေတြန႔ တခနတညးမာ ျပညတြငးျပညပက သတငးတေတြA မးမး လႊငတနညးန႔ “ႏငငေရးကစား” ေနၾကပါတယ။ ဒါဟာ စစတပမာ တဖကရ႕တပတညေနရာန႔ ပစA ားA ေျခA ေနက သရေA ာင "searching fire" ပစၾကညတယဆတာမး လပေနတာပါ။ ျပညတြငးျပညပက A ာေဘာေတြ၊ သေဘာထားေတြက ဒနညးန႔သေA ာင လပႏငတယဆၿပး သတ႔ကယသတ႔ လညလၿပလ႔ ထငေနၾကဟနတပါတယ။ ဒကစၥမာ မစၥစကလငတနထြကေျပာလာတာမးက သတ႔က A ျမတလ႔ တြကေနၾကဟနတပါတယ။ တကယကေတာ ဒဗလခပေတြရ႕လပနညးေတြဟာ တညၾကညတ ႏငငေရးလကၡဏာ လးဝမေဆာငဘ သခးဓားျပ ဂဏးေတြ၊ မာဖးယားဂဏးေတြ လကနကA ားကးန႔ ႏပစကကလ လပခငတငးလပေနၾကတာ ျဖစပါတယ။

Page 66: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 66

သတ႔ ဘယလပA ေၾကာငးျပျပ၊ သတ႔ရ႕ဒလလပရပဟာ ဒA မႈA ေပၚစတဝငစားတ၊ စးရမတႀကးေစာငၾကညေနၾကတ ျပညတြငးျပညပကလေတြ၊ A သငးA ပငးA ဖြ႔A စညးေတြ၊ A စးရေတြက ေစာကားတာပျဖစပါတယ။ တရား႐းမာ လာနားေထာငႏငပါတယဆလ႔၊ ဖတလ႔၊ ဘနေကာကကေတာငလာတလေတြA ပါ ႏငငတကာသတမနနယပယကလညး မထေလးစား၊ ေစာကားတာျဖစပါတယ။ တကယကေတာ

သတ႔ဘာရညရြယခကေတြန႔ ဘာလ႔ A ခလလပတယဆတာဟာ A ငမတနမစငးေန၊ ရငးေနတာျဖစပါတယ။

သတ႔A ေနန႔ A မႈကA ခနဆြတနညးန႔ ဒA မႈA ေပၚ A ာ႐စကေစာငၾကညေနၾကတ ႏငငတကာန႔ ျပညတြငးျပညသလထက ကသကေA ာကျဖစေA ာငလပတာ၊ A ာ႐ပကေA ာင၊ A ာ႐လြငေA ာင လပေနတာျဖစတယဆတာ ျမငသာလပါတယ။ တပါတညးမာပ ဒေန႔ စရငခကကေစာငၿပး ဆႏၵျပဖ႔၊ ဒါမမဟတ တနညးနညးတ႔ျပနဖ႔ ျပငဆငထားသေတြကလညး ကေမာကကမျဖစေစဖ႔ တခကခတႏစခကျပတ ရညရြယတာျဖစပါတယ။ ေသခာတာကေတာ ဒတခါ ႐းခနးမာလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕A မႈက A ငးစနေထာငထမာရတ ဒတရား႐းက တကယတမးA ဆးA ျဖတေပးေနတာဟာ ၾကပေျပးက ျဖစတယဆတာက ျပသလကပါတယ။

ဗလသနးေရႊတ႔ A ခလ ကလားဖနထးတာန႔ ပတသကလ႔ ေျပာၾကတာေတြထမာ စUးစားစရာေကာငးတယလ႔ထငတ စကား တခြနးကေတာ နA ဖဗလေတြဟာ ရစေလးလးႏစပတလညကလညး ေရာငခငလ႔ျဖစတယဆတာပါပ။ ဗမာျပည ျပညသေတြ A ေနန႔ ရစေလးလးA ေရးA ခငးက ဘယေတာမေမမာမဟတေၾကာငး၊ တငးျပညမာ A ေရးကစၥႀကတငး ျပနသတရေလ ရေၾကာငး ျပသတA ခကပါ။ ေနာကၿပး ဒရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးဟာ စစA ပစဝငေတြက ေသတA ထ ေျခာကလန႔ေန တယဆတ A ဓပၸာယလညးျဖစပါတယ။

တကယလ႔သာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက နA ဖဗလခပေတြက မကစကနးတေစၧမေၾကာက ေထာငဒဏA ျပစေပး လကတယဆရင ဒA ျဖစA ပကဟာ ဒပယငးA ေရးA ခငး၊ စကတငဘာသဃာလႈပရားမႈတ႔လပ နA ဖရ႕သမငးမာ မတတမးတငရမယ ဒမကေရစက A ဆးစြန ခးေဖာကမႈတခ တးလာမာျဖစပါတယ။ ဒါA ျပင နA ဖရ႕သမငးရ ႏငငတကာA သငးA ဝငးက A ာခမႈေတြထမာလညး တခြနထမယလ႔ ေျပာလ႔ရပါတယ။ ဘယလပေျပာေျပာ နA ဖစစဗလေတြA ေၾကာငး ေနာေကေနတ ဗမာႏငငသားေတြကေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕A မႈက သတ႔ရ႕လကထမာ ေျမႇာကကာေျမႇာကကာလပျပၿပး ျပညပA စးရေတြက ေစးဆစေနတပကပ မကစထမာျမငေယာငေနပါတယ။ နA ဖသကတမးတေလာကမာ သတ႔ဟာ ႏငငေရးA ကUးသမားေတြက ျပနေပးဆြသလဖမးထားၿပး A ေနာကႏငငေတြဆက သတ႔လခငတာေတြေတာငးေနခတာ လတငးA သပါ။ A ခလညးပ ဒA မႈန႔ ပတသကတ မစၥစကလငတနရ႕ ေျပာစကားကၾကားၿပးေနာက ဗလသနးေရႊ၊ ဗလေမာငေA းတ႔ဟာ ေလလေစးေခၚသလမား လပခငစတေတြ ပေပၚလာတာလားလ႔ေတာင ေတြးမပါတယ။

Page 67: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 67

A ေသA ခာေျပာလ႔ရတာကေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက စရငခကခတာဟာ ျပညသလထေထာကခမႈ A မားဆးရေနတ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပA ေပၚ စရငခကခတာ၊ A မးသားရငၾကားေစေရးလမးစUA ေပၚ စရငခကခတာ ျဖစပါတယ။ ျပညသေတြရ႕ ကနေကာငးလ႔ ကနတေမာလငခကေလးA ေပၚ စရငခကခတာလညးျဖစပါတယ။

ဒါက တဆကတညးေဖာျပေနတာဟာ နA ဖရ႕ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြန႔ A ဒေရြးေကာကပြလြနကာလ ဗမာျပညႏငငေရး ဇာတခဟာလညး A လားတပ စစA ပစကေန ေနာကကေန ျခယလယၿပး လပခငတငးလပတ ေကာကကစမႈေတြ၊ မာဖးယား လပဟနေတြန႔ ႁပြမးတးေနမယဆတာပါပ။ မနးဆလ႔ရတာကေတာ ၂ဝ၁ဝ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြလပၿပးလ႔ (ဘယသေတြပ A မတေတြ ဝနႀကးေတြျဖစျဖစ) ၂ဝဝ၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပA ေျခခUပေဒ စတငA သကဝငၿပဆတာန႔ တၿပငနကတညး ဗမာျပညမာ A မးသားရငၾကားေစေရးတခါးဟာ ပတသေလာက ျဖစသြားေတာမယဆတာပါပ။ A ဒA ခါကရင နA ဖမာ A လေတာရA သစေတြ၊ လကကငတတ A သစေတြရလာၿပး ျပညတြငးျပညပက ရငဆငေတာမာျဖစတယဆတာလညး ႀကစUးစားထား၊ ျပငဆငထားတာေတြ လပၾကရပါေတာမယ။

နA ဖန႔ ႏငငေရးလပတယဆတာဟာ ဖနတ႔တမးကစားသလ လပလ႔မရဘးဆတာ ထငရားသထကထငရားလာေနပါၿပ။ နA ဖဗလခပေတြက ဘြာေခၚခြငမေပးတမး စာရငးရငးၾကပါစ႔။

ေရြးေကာကပြႏငဒမကေရစဓေလ NEJ / ၃ ၾသဂတ ၂၀၀၉

ေရ႕ႏစ၌ ပါတစေရြးေကာကပြ ကငးပမညျဖစ၍ ဒမကေရစရရန နးလာၿပဟ A စးရ၀ါဒျဖန႔သမားမား ေပၚလစေဆာငးပါး ေရးသညက ေတြ႔ရ၏။ စစA စးရဘကမ ေရးေနၾကေသာလညး ေ၀ဖနတကခကခရသမားတြင ျပနလညေခပခြင မရၾကပါ။ ဤသညမာ တဖကသတA ႏငကငေသာ စစA စးရေခတ ႏငငေရးဓေလျဖစ၏။ ကလသမဂၢ A ေထြေထြA တြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနး ဇလငလA ေစာပငး၌ ၾကပေျပးေနျပညေတာသ႔ သြားသညA ခါတြငလညး တရားမတသည ေရြးေကာကပြ ကငးပေပးမညဟ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက A ာမခလကသည။

ေျပာခငသလေျပာ၍ လပခငသလလပသညမာ ဗမာစစဗလ၏A ကငျဖစသည။ တရားမတေသာ ေရြးေကာကပြA တြက လA ပသည A ေျခခမားက မေတြ႔ရေသးပါ။ တရားမတေသာ ေရြးေကာကပြကငးပႏငေရးA တြက ပထမလြတလပရနလ၏။ ယUၿပငမညသက စညးကမးနညးလမးမားျဖင ကန႔သတခပခယထားပါက လြတလပမညမဟတပါ။ လြတလပစြာ ေျပာဆေရးသားခြင၊ လြတလပစြာသြားလာခြင၊

Page 68: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 68

လြတလပစြာစညး႐းခြငႏင မဆြယခြငရရနလသည။ ဤသ႔လပခြငမရေသာ ေရြးေကာကပြသည A ခမးA နားသာျဖစ၏။

ေရြးေကာကပြA ခမးA နား (Ceremonial Election) လပ႐ျဖင ဒမကေရစက A စပးႏငမညမဟတပါ။ ဒမကေရစဓေလ ထးစမားက A ရငဆးမျပစမပးေထာငဘ ေရြးေကာကပြကငးပျခငးသည ဒမကေရစစနစက ျမႇငတငရာမေရာကပါ။ ေရြးေကာကပြ ကငးပႏင႐ျဖင ဒမကေရစရၿပဟ မေျပာႏငပါ။ A စးရA ာဏာက Uပေဒျဖင ကန႔သတၿပး ႏငငသားမားတြင လ႔A ခြငA ေရးရမ ဒမကေရစဟ ေခၚႏငပါသည။ ထေၾကာင လြတလပမႈသည ေရြးေကာကပြထက A ေရးႀကးသညဟ ဆျခငးျဖစ၏။

လြတလပစြာ ေ၀ဖနေဆြးေႏြးႏငမသာလင ျပညသ႔A ေတြးA ေခၚ ေျပာငးလလာႏငပါသည။ လြတလပစြာ ေျပာဆေရးသားခြငက ဗမာစစA စးရA ဆကဆကက ပတပငထားသညက ၾကညျခငးA ားျဖင ျပညသျပညသားမား လြတလပစြာေတြးေခၚမညက မညမေၾကာကသညက သႏငသည။ သ႔ေသာလညး လြတလပ႐ျဖင ျပညသ႔A ေတြးA ေခၚ ခကခငးေျပာငးသြားမညမဟတပါ။ A ေျခခကေသာကစၥႏင A ကငပါေနေသာ ကစၥမားတြငမ ျဖညးျဖညးခငးသာ ေျပာငးလႏငသညက ေတြ႔ရ၏။ A ခနၾကာျမငစြာ A တငးA ကပ ပတပငထားေသာ A ယA ဆမားက စတငေဆြးေႏြးပါက ပထမပငးတြင လကမခႏငၾကသညက မား၏။

သ႔ေသာလညး ယငးA ယA ဆက A ဆကမျပတA ေလးA နက တငျပႏငပါက ျပညသတရပလး လကခစUးစားသည A ဆငထ ေရာကသြားႏင၏။ ပတပငခပခယထားေသာ လ႔A ဖြ႔A စညး၏ A ေတြးA ေခၚႏင လြတလပေသာလ႔A ဖြ႔A စညး၏ A ေတြးA ေခၚသည ကြျပားျခားနားပါသည။ A ျပနA လနေ၀ဖနမႈသည ဒမကေရစဓေလျဖစ၏။ ႏငငေရးလပသတငး ေ၀ဖနခႏငရပါမည။ ထ႔ေၾကာင လြတလပစြာ ေျပာဆေရးသားခြငႏင စေ၀းခြငသည မဆႏၵေပးပြထကပ၍ A ေရးႀကးေပသည။

ဗမာစစA စးရ စစUေနေသာ ေရြးေကာကပြသည ခပခယကန႔သတထားေသာ ေစးကြကပစျဖစေန၏။ A စးရခြငျပေသာ A ဖြ႔A စညးႏငလပဂၢလကသာ ယUၿပငခြငရပါလမမယ။ လြတလပေသာ ေစးကြကတြင ဤသ႔ေသာ ကန႔သတခကမထားဘ ျပညသလထလA ပသည ကနပစၥညးက တထြငထတလပေပးပါသည။ တနညးဆပါက ဒမကေရစကေသာ ေရြးေကာကပြက ဒမကေရစကငသးေသာႏငင၌သာ ကငးပႏငပါလမမယ။ ဖႏပခပခယမႈေၾကာင ေၾကာကလန႔ေနေသာ လ႔A ဖြ႔A စညး၌ ဒမကေရစေရြးေကာကပြ ကငးပ၍ မရပါ။ လြတလပစြာေျပာဆေရးသားခြင၊ လြတလပစြာစညး႐းခြငႏင လြတလပစြာစေ၀းခြင ရမသာ ျပညသ႔ကယစားလယA စစA မနက တငေျမႇာကႏငပါလမမည။

A စးရတညေထာငေသာ ႏငငေရးပါတက ထငသလလပခြငျပ၍ ျပညသလထတညေထာငေသာပါတက ကန႔သတခပခယ မညဆပါက တရားမတေသာေရြးေကာကပြ မျဖစႏငပါ။ ဒမကေရစရငကကေသာ ႏငငမား၌ပငလင A စးရပါတသည ပ၍A ခြငA ေရးရသည။ ႐းကားသး၍ ေရြးေကာကပြစညး႐းေရးဆငးျခငးသည

Page 69: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 69

A ခြငထးတမးပငျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင A ဂၤလန၌ ေရြးေကာကပြနးၿပဆပါက တဗြ႐ပျမငသၾကားႏငေရဒယမားတြင ႏငငေရးပါတA ားလးက A ညA မ A သလႊငခြင ေပးရပါသည။ ဤA ခြငA ေရးမး ဗမာစစA စးရေပးႏငလင ဒမကေရစျမႇငတငရာေရာကသည။

A ျပစA နာA ဆာ လး၀ကငးရငးေသာ စနစဟ၍မရႏငပါ။ ဒမကေရစစနစ၌လညး A ားနညးခကမားရသညA တြက ႏးၾကားတကကြေသာ ျပညသလထသည A ၿမတမးေစာငၾကညဖ႔လသည။ ထေၾကာင လြတလပမႈသည A ေရးႀကးသညဟ ေျပာေနရျခငးျဖစ၏။ တရားမတရန မညသ႔လပမညဆေသာ A ခကသညလညး A ေရးႀကးသည။ တရားမတေသာ ေရြးေကာကပြကငးပႏငရန စသတမတခကမားထားရရမညဟ ႏငငေရးပညာရငမားက ယၾကညၾကသည။

ေရြးေကာကပြက ၾကားေနA ဖြ႔A စညးက ႀကးၾကပမသာ တရားမတမညဟ ယၾကညၾကသည။ ႀကးၾကပသသည မလမမႈက ကာကြယႏင၍ မေရတြကရာ၌ ကၽြမးကငရနလA ပသည။ ေရြးေကာကပြ၀ငသA ားလးက ရသား၊ စစသားႏငတရား႐းက ေကာသားရငသားမခြျခားဘ တနးတရညတ ဆကဆရနလသည။ ယUၿပငသA ားလးသည သတငးမဒယာက A သးျပခြင ရရပါလမမည။ ေရြးေကာကပြစညးကမးျဖင A တကA ခက ခပခယမႈ ကငးရငးရပါမည။ လ႕၀ကမေပးစနစကငသး၍ မဆႏၵေပးမႈႏင မေရတြကမႈက တသးပဂၢလမားက ေစာငၾကညရနလသည။ မေရတြကမႈက A မားေရ႕၌ သသာျမငသာေA ာင လပႏငရပါလမမည။ ျပနာျဖစပါက ဘကမလကဘ ေျဖရငးႏငမယ နညးလမးက ႀကတငေဖာျပရန လA ပ၏။ ဤA ခကမားျဖင ညၫြတမသာလင တရားမတေသာ ေရြးေကာကပြဟ သတမတႏငပါလမမည။

ေရြးေကာကတငေျမႇာကလကေသာ ျပညသ႔ကယစားလယမားသည A ျမငဆးA ာဏာပငA ဖြ႔ ျဖစရပါလမမည။ သ႔ေသာလညး ဗမာစစA စးရေခတ (၄၇) ႏစ A ေတြ႔A ႀကက ၾကညပါက ျပညသ႔ကယစားလယသည စစA ာဏာရင၏ A ခငးချဖစေနသညက ေတြ႔ရ၏။ ၾကပေျပးေနျပညေတာ၌ ေျခကပယထားေသာ စစဗလတစသည ျပညသ႔ကယစားလယမား၏ A ဆးA ျဖတက နာခမညလားဆသညမာ စUးစားစရာျဖစေန၏။

လြတလပေသာေရြးေကာကပြ ကငးပတငး စစတပႏငပတသကေသာပါတမား ႐ႈးၾကသညမာ ျမနမာႏငငေရး A စUA လာကသ႔ ျဖစေန၏။ ၁၉၆၀ ေရြးေကာကပြ၌ တညၿမဖဆပလ ခြကခြကလနေA ာင ႐ႈးသြားရျခငးသည စစတပေထာကခေသာပါတA ျဖစ မဆႏၵရငမားက ျမငေန၍ျဖစ၏။ ဤသညက သတမရဘ ၁၉၉၀ ၌ ေရြးေကာကပြ ကငးပသညA ခါ စစတပေထာကခေသာပါတ A ႀကးA ကယ႐ႈးျပနပါသည။ သ႔ေသာ မဆလေခတ (၂၅) ႏစတြင တပါတတညး ရသညA တြက မဆလသခးကသာ မဆႏၵေပးခ၏။ ထေၾကာင လြတလပမႈမရပါက လာမယ ေရြးေကာကပြ၌ စစတပA လေတာမားသည ေသခာေပါကႏငေသာနညးက သးလမမညဟ ခန႔မနးၾကသည။

တရားမတမႈႏင လြတလပမႈမရေသာ ေရြးေကာကပြ၌ A ာဏာရA ဖြ႔A စညးသည (၉၀) ရာခငႏႈနးေကာ A ႏငရႏင၏။ စငကာပ၊ A ဂစ၊ ကေမာၻဒယား စသညႏငငမားတြင

Page 70: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 70

လက၀ါးႀကးA ပ ဒမကေရစကငသး၏။ ေရြးေကာကပြပမနကငးပေသာ စငကာပ၌ လကြမယးတ႔ သားA ဖႀကးစး၏။ A ဂစ၌ မဘာရတ၊ ကေမာၻဒယား၌ ဟြနစင၊ ဇငဘာေဘြ၌ မဂါဘ ႀကးစးသည။ ဗမာျပညက ဗလခပမားသညလညး သတ႔က A မလကရန ႀကးပမးေနပရ၏။

Shan army has say on cross-border road MONDAY, 03 AUGUST 2009 16:34 HSENG KHIO FAH The Shan State Army (SSA) ‘South’ has warned a Thai firm to seek its cooperation with regards to a cross-border road project to be constructed between Thailand’s Chiangrai and Burma’s Shan State. “We have nothing to say about the road construction plan inside Thailand,” said Col Yawd Serk, Chairman of the Restoration Council of Shan State (RCSS), the

political arm of the SSA. “But

Col Yawd Serk

nothing should be carried out inside Shan State without our prior consent.” Saraburi Coal Mining, a subsidiary of Ital-Thai had been granted concession by Burmese authorities to extract coal from Shan State East’s Mongkok sub-township, Monghsat township, 70km north of Chiangrai border towards the end of 2008.

Col Yawd Serk

But the company was insisted by the Burma Army to construct the Mongkok-Maejok route in exchange for the coal concession. The road is proposed to be built across Maejok on the Burmese side of the border to Thailand’s Hmong Kaolang, will be roughly 60 km inside Burma and at least 90 km inside Thailand. Last month, the firm reportedly conducted an opinion survey in Ban Hintaek village (Ban Therd Thai) in Chiangrai’s Mae Fa Luang district, where the proposed road will be passing through. Survey found that all villagers opposed the project because they feared it would destroy the environment and livelihood of people. “There will be a mass protest if the company insists on building the road,” a villager quoted a village headman as saying in a public meeting held on 13 July. On 10 July, the villagers staged a protest against this project, argued that the road project could affect local village life, endanger the environment, promote drug trafficking and place local people’s lives at risk as the proposed area is operated by the anti-Naypyitaw Shan State Army (SSA) ‘South’ and the United Wa State Army

Page 71: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 71

(UWSA). Critics say the fact that the Burma Army is insisting on building a new road near rebel bases, when there is already a road to Tachilek that joins the Asian highway in Maesai to Tachilek, shows the planned road will be used for its military purpose.

Druglord denies link to 10 July haul WEDNESDAY, 29 JULY 2009 11:27 S.H.A.N.

A close relative of Zhou Sang, leader of Nayai militia in Southern Shan State’s Namzang township, has categorically denied he had anything to do with the 761kg seized on 10 July in Tachilek.

She however refused to say to whom the consignment belonged to.

The police have been busy interrogating and arresting suspects as well as confiscating their properties since the seizure was made in Tachilek almost 3 weeks ago. The chief suspect is Ah Fa aka Chen Tafa aka Tin Oo, who is believed to be the main middleman. According to Thai and Burmese drug enforcement officials, he has fled from his home in Nakawngmu, Mongton township, into Thailand. He could be hiding in Nong Ook, officially known as Ban Arunothai in Chiangmai’s Chiangdao district, opposite Mongton township, they said. Meanwhile, a source from Namzang says military and police authorities had made “a surprise call” on Nayai and its neighbor Mark Kieng militia group in the wake of the seizure. “They did not find anything suspicious,” said the source. “Of course, the groups had already received advanced information of the visit.” According to reliable sources, the seized drugs originated in Namzang from where it set out on a 400 km drive through Mongnai, Langkher, Mongpan, Mongton and Monghsat to Tachilek. The journey ended opposite Maesai in Tachilek, where they were caught.

Page 72: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 72

Zhou Sang, a former associate of the late Khun Sa, is named in several drug reports as a major drug producer and entrepreneur.

စမးလကနသာ လသတမႈ ဆကမလကရန နA ဖ ေခါငးေဆာငမားက ညႊနၾကားထား

မးမခA ေထာကေတာ၊ ရနကန

ၾသဂတ ၂၊ ၂၀၀၉

ၿပးခသည ႏစ ေဖေဖၚ၀ါရလက မသားစလက A သတခခရသည ရနကနၿမ ႕စမးလကနသာလမး လသတမႈႏင ပတသကၿပး ထပမစစမးေဖၚထတျခငး မျပရန နA ဖ စစေခါငးေဆာငပငးမ ၫႊနၾကားထားေၾကာငး ထA မႈႏင ပတသကၿပး စစမးေဖၚထတရာတြင ပါ၀ငခသည A မညမေဖၚလသ ရA ရာရတUးက ေျပာဆသည။

A ဆပါ ရA ရာရက ေျပာဆရာတြင

“ျဖစခါစက ဒA မႈက ရနကနၿမ ႕က လခမးသာ A လႊာက ေတာေတာ တနလႈပသြားခတယ။ ႏငငေတာEညေဂဟာန႔ ကပေနလကန႔ ဘာေၾကာင ေသနတသမၾကားသလ ဆၿပး A ဒA နားက လၿခေရးေတြလညး A စစခရ၊ ေနာက ရခပကတင ဆငးလာၿပး A ခငးျဖစတA မမာ ေသနတေတာင စမးပစႀကညၿပး ျပငပက A သၾကားမၾကား စစေဆးခေသးတယ။ သးထားတ ကညဆA ေပၚ မတညၿပး

Page 73: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 73

A ဒေသနတA မးA စား ကငေဆာငတသ ေတြA ားလး ေခၚေမးတာေတြ လပခတယ၊ ဒါေပမယ တျဖညးျဖညးန႔ A မႈရပလးေပၚလာခနမာ A ထကက A မန႔န႔ A မႈက ဆကမလကေတာဖ႔ ၫႊနၾကားလာတယ၊ ဘာေၾကာငလ ဆတာမသေပမယ သလြနစေတြက နA ဖ ေခါငးေဆာငပငးက ၫႊနျပေန တာေၾကာငလ႔ A ားလး နားလညလကၾကတယ” ဟဆသည။

ယမနနစဆနးက ျဖစပကခသည စမးလကနသာလမး လသတမႈတြင ေတာငပငေစာဘြား၏ သားျဖစသ Uးခာလ၊ ဇနးျဖစသ ေဒၚစနးစနးျမႏင သမးႏစေယာက၊ A မေဖၚတေယာက စစေပါငး ၅ေယာကရကစကစြာ A သတခခရၿပး ေနA မမ မးခေသတာ ၁၀လးA နက ၇လးမ ရတနာႏင ေဒၚလာေငြမား ယေဆာငသြားခၿပး သားမကျဖစသ Uးသေဇာမာ ၃လခန႔ေခၚယ စစေဆးျခငးခခရသည။ ေဒၚစနးစနးျမမာ ဖဆပလခတက မးကတသေဌး Uးျမေမာင၏ သမးျဖစၿပး ရနကနၿမ႕၏ A ခမးသာဆး စာရငး၀င မသားစ တစျဖစသည။

နA ဖ စစေခါငးေဆာင ဗလခပမးႀကး သနးေရႊ၏ သမးျဖစသ မဂၤလာေဆာငတြင ၀တဆငထားသည လက၀တရတနာစနထညမားမာ A သတခရသ ေဒၚစနးစနးျမတ႔၏ ပစၥညးျဖစၿပး Uးခာလေဒၚစနးစနးျမတ႔က နA ဖ ေခါငးေဆာင သားသမးမားက လက၀တရတနာမား ငားရမးေပးထားခသညဆသည သတငးမားလညး ရနကနၿမ႕ရ လကထ A သငးA ၀ငးတြင ထြကေပၚေနခၿပး ထဆကဆေရးေၾကာင ရကစကစြာ A သတခရျခငး ျဖစသညဟ ယၾကညလကရၾကသည။

ရငးခာသည ေဆြမးသားခငးမကနရပ သားမကျဖစသ တUးသာ ကနရခကာ ေနA မမ ကနရစခသည တနဘးမနညး လသည ရတနာမားႏင ေငြမားက ရဘကမ သမးဆညးသြားခသညဟလညး သရရသည။ ကကတက ခမးသာသည မသားစမာ ေသဆးၿပးေနာက A ေလာငးျပငရန A ၀တA စားက သတ႔ပငဆငသည A မမ ယခြငမရပ ေဆြမးသားခငးေတြက ဗလခပေစးမ ခပေပါေပါ A ၀တA စားက ၀ယယၿပး ဆငေပးခရသညဟလညး A သဘတြင သတငးသြားယခသည သတငးေထာကတUးကေျပာ ဆသည။

ထA မႈႏင ပတသကၿပး ျပညတြငး ထတေ၀သည သတငးဂာနယမားတြင ျဖစပြားၿပးခါစတြင A နညးငယ ေဖၚျပခၾကေသာလညး ေနာကပငး ဆကလကေရးသားျခငး မျပရန စာေပစစစေရးက ပတပငခသည။ ထေနာက ၃ လခန႔A ၾကာတြင ျပလပသည သတငးစာရငးလငးပြ တခတြင ရခပျဖစသ ဗလမးခပခငရက ထA မႈႏင ပတသက၍ ေမးျမနးခကက ေျဖၾကားရာတြင “ကၽြနေတာတ႔ ခန႔မနးထားတာေတြရပါတယ။ နးစပေနပါၿပ” ဟေျပာဆခေသာလညး ထေနာကမညသည ထတျပနေၾကျငာခကမ ျပလပသညက မေတြ႕ရရေတာေပ။ ၂လ ၃လၾကာၿပး A ခနထ ခန႔မနးထားတာေတြ ရပါတယဟ ဆျခငးသည စာဖတသမား ကရယစရာ ျဖစေစခသည။

Page 74: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 74

ျမနမာျပည ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖA တြက

ေျမာကကရးယားႏငငက ကညေန

AFP သတငးဌာန

ၾသဂတ ၁၊ ၂၀၀၉

ေျမာကကရးယားႏငငက ျမနမာျပညတြင ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖ ႏင ငါးႏစA တြငး A ဏျမ ဗး တလး တညေဆာကရန ေရႊ႕ေျပာငးႏငသည ပလတနယမ စကရ တ႔က လ႕၀က တညေဆာကေရးA တြက A ကA ည ေပးေနသညဟ သရသည။ ျမနမာျပညမ ထြကေျပးလာသမားက ကးကားၿပး ယေန႔ ထြကေပၚလာေသာ သတငးတပဒတြင ေဖာျပထားျခငး ျဖစသည။

A ဆပါ ဓာတေပါငးဖသည ျမနမာျပည ေျမာကပငး Naung Laing A ရပရ ေတာငတနးမားA တြငး လ႕၀က တညေဆာကထားျခငးျဖစေၾကာငး၊ ရရႏငင၏ A ကA ညျဖင တညေဆာကထားသည A ရပဘက ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖA နးတြင ရေနေၾကာငး Sydney Morning Herald သတငးစာတြင ေရးထားသည။

ေျမာကကရးယားက ျမနမာႏငငက ႏကလးယား နညးပညာ လႊေျပာငးေပးမညက စးရမရေၾကာငး A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတနက ထတေဖာေျပာၾကားၿပး မၾကာမမာပင ဤသတငးေပါကၾကားမႈ ထြကေပၚလာျခငး ျဖစသည။

ျမနမာA စးရတြင ႏကလးယား ရညမနးခကႀကး ရေနေၾကာငး မးႀကး ႏင တငမငး ဟ A မညခထားၾကသည ျမနမာျပညမ ထြကေျပးလာသမားက ၾသစေတးလ သေတသ မစၥတာ ဒကစမြနေဘာ ဆသက ေျပာျပၾကသညဟ ဆသည။

“သတ႔ေျပာတာကေတာ ကနးမာေရးA တြကရညရြယတယ၊ ေဆးရေတြမာ သးဖ႔ ေဆးပစၥညးေတြ ထတလပမယလ႔ ေျပာတာပ” ဟ တငမငး ဆသက ကးကားၿပး ေျပာျပသည။

“ႏကလးယားသပၸ နညးပညာက သးတေဆးရ ျမနမာျပညမာ ဘယႏစခ ရလ႔လ” ဟ တငမငးက ေျပာသည။ “ျမနမာျပညမာ လပစစမးေတာင ပမန ရတာမဟတဘး” ဟ ဆသည။

တပမေတာ A ရာရA ျဖစ တာ၀နယခသ မးႀကးကလညး တပသား တေထာင ပါ၀ငသည “ႏကလးယား ေရးရာ တပဖြ႔”က ကငတြယရနA တြက သငတနးတကခဖးသညဟ ဆသည။ ျမနမာျပညက ေျမာကကရးယား ႏင A ရနႏငငတ႔က ယေရနယ သတမား တငပ႔ခသညဟ ဆသည။

Page 75: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 75

A တြငးစညးကးပကျခငးသည နA ဖA တြက ေန၀ငခနေပလား

သနးစးလႈင ၾသဂတ ၁၊ ၂၀၀၉

ဒမကရကတစA စးရတရပA တြကပငလင A တြငးစညး၊ A ျပငစညး ဆသည လ႕၀ကA ပသည A ရာ၊ တငးျပညA ကးA တြက၊ A စးရA ဖြ႔၏ ဂဏသကၡာA တြက မထတျပနသငသည A ရာ၊ မေပါကၾကား သငသည A ရာဟ၍ ရၾကသည။

နA ဖ A စးရလ A ာဏာရင A စးရတရပA တြကမ A တြငးဆးစညး၊ ထမတဖနA တြငးစညး၊ ၿပးေနာကA ျပငစညး စသျဖင ပ၍လA ပသည။ နA ဖ ေခါငးေဆာငမႈ A တြငး မညသညလပေဆာငမႈမား ရသည၊ A ျခားေသာႏငင A စးရA ဖြ႔မားႏင မညသ႔ေသာ ဆကဆေရးမားရသည စသည A ခကA လကမားမာ နA ဖ စစေခါငးေဆာငမား မညသညA ခါကမ ထတျပနေၾကျငာျခငး၊ ေပါကၾကားချခငး မရေပ။

လြနခသည ႏစလခန႔မ စတငၿပး ေနျပညေတာ စစဌာနခပတညရရာ A ေရ႕ရးမ ေတာငေျခတြင ေဖာကလပထားသည လႈငေခါငးမားA ေၾကာငး A ေမရကန ဂာနယ တေစာငတြင စတငေဖၚျပ လကျခငးသည နA ဖ၏ A တြငးဆးစညး ကးေပါကေနၿပဆသညမာ ထငရားလာခသည။

ၿခမးေျခာကမႈ တရပျဖစလာႏငသည ေျမာကကးရးယားႏင ျမနမာဆကဆေရး A ဆပါ ေျမာကကးရးယား နညးပညာ A ကA ညျဖင ေဖာကလပသည လႈငေခါငးမားက ဓါတပနင တကြ ထြကရလာသျဖင မနးဆေျပာဆသည ဟမညသကမ သေဘာမထားႏငၾကေတာေပ။ တဖန A ေရ႕A ာရက ေလာေလာဆယ စစေရးA ရ A ႏရာယ A ေပးႏငဆး ႏငငတႏငင ျဖစေနသည ေျမာကကးရးယား ႏငငႏငလညး ပတသကေနျပနသျဖငလညး

Page 76: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 76

ျမနမာစစA စးရA ေရးသည ေဒသႏရ ဆငရာ ျပနာ A ျဖစေရာကရ လာေနသညကေတြ႕ရ၏။

ထလႈငေခါငး စတငေဖာကလပသညမာ ၂၀၀၆ ခႏစကပင ျဖစေသာလညး သတငးA ခကA လကက ယခႏစလယတြင မ ေပါကၾကားခရၿပး ထသ႔ ေပါကၾကားခနသည ေျမာကကးရးယား လကနကတင သေဘၤာက ရနကနသ႔ Uးတည လာေနသည A ခနျဖစေနျပနသျဖင လတတေလာ စးရမေနသည ျမနမာ-ေျမာကကးရးယား ဆကႏြယမႈက ပမတးပြားေစချပနသည။

ေနျပညေတာ လႈငေခါငး ကစၥထြကေပၚၿပး မၾကာမပင နA ဖ ဗလခပႀကး သရေရႊမနး၏ ေျမာကကးရးယား ခရးစU မတတမးဓါတပမား၊ ဗလခပႀကး ေမာငေA း၏ တရတခရးစU ႏင ရရား ခရးစUစညးေ၀းမတတမးမား၊ ဗလခပေမာငUး၏ စညးေ၀းမတတမးမား တခၿပး တခ ဆကတကဆသလ ထြကေပၚလာခသည။ A ငတာနကေပၚမ တဆင ေဖၚ၀ဒ(forward) လပၿပး ေ၀ငၾကသျဖင ရကပငးA တြငး ကမၻာ တ၀မးလးရ ျမနမာA ေၾကာငး စတ၀ငစားသမားထသ႔ ျပန႔ႏ႕ သြားခသည။ နA ဖ ၏ တရတA စးရ၊ ရရႏင ေျမာကကးရးယား နငငတ႔ႏင ဆကဆေရး A ေျခA ေနမားက ကမၻာA လယ ချပလကသလ ျဖစသြားသျဖင နA ဖA တြက နညးဗဟာ A ရႀကးမားသည ဆးရႈးမႈ တရပA ျဖစ A ကခတသမားက နားလညလကရၾကသည။ ေျမာကကးရးယား ႏင နA ဖA စးရတ႔ စစေရးဆငရာ ဆကႏြယမႈ၊ ႏးကလးယား နညးပညာ လကလႊေျပာငးမႈမား A ထ ႏငငတကာက သသယ ေပၚထြကလာျခငးသည နA ဖ A စးရသည ေဒသဆငရာ ျပနာ A ဆငေသာလညးေကာငး၊ ကလသမဂၢ လၿခေရး ေကာငစတြင ေဆြးေႏြးေျပာဆခရမည A ေရးမားA ထ A လားA လာရေနသည သေဘာလညး ျဖစသည။

နA ဖ A စးရသည မမျပညသက ဖႏပၿပး A ာဏာ ခငျမေA ာင လပေဆာငေနေသာလညး ျမနမာႏငင ႏငငေရး ျပနာက မညသညA ခါမေဒသဆငရာ ျပနာ A ျဖစယဆျခငး မခလေပ။ ထ႔ေၾကာင ေဒသဆငရာA ေရးမားတြင ၀ငေရာကေျပာဆျခငး မရပ လကေရာငခသညသာ ျဖစသည။ ယခ ကစၥရပမား ထြကေပၚလာျခငးသည ျမနမာႏငငေရး ျပနာသည ေဒသဆငရာ ျပနာျဖစလာမည ပထမဆး A ရပA ေရာငလညး ျဖစသည။ ထ႔A တြကေၾကာင ယခလ ထပတနး လ႕၀က A ခကA လက၊ ဓါတပမား ေပါကၾကားျခငးက စစမးစစေဆးၿပး ျပငးျပငးထနထန A ျပစေပးမညမာ မလြေပ။

A တြငးစညး ကးေပါကၿပလား

ထသ႔ေသာ မတတမးမားက ကငတြယ ၾကညရႈခြငရသမားမာ စစတပေခါငးေဆာငပငး၏ A နးကပဆး ၀နထမး စစA ရာရမားပင ျဖစေပလမမည။ ထသ႔ေသာ သတ႔က ယခလမတတမးမား၊ ဓါတပမားက ျဖန႔ေ၀လကျခငးသည တနညးA ားျဖင

Page 77: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 77

နA ဖ ေခါငးေဆာငမႈက မယၾကညေတာျခငးႏင A ားမလ A ားမရျဖစလကရျခငးက ျပသသည သေဘာဟ ေလလာသA မားက ယဆၾကသည။ သတ႔A တြက A ႏရာယ ရမနးသလကႏငပင ကမၻာA လယသ႔ ထတေဖၚကာ နA ဖ ေခါငးေဆာငေတြ ျပတကေA ာင တငးျပည A ေျပာငးA လျဖစေစလသည ရညရြယခကျဖင လပေဆာငခသညဟ ျမနမာႏငငေရး ေလလာသမားက ေကာကခကခၾကသည။

ထသ႔ေသာ A ျဖစA ပကမား ေပၚထြကၿပး မၾကာမပင ေနျပညေတာ လႈငေခါငးကစၥႏင ပတသကသည သမား၊ နA ဖ စစေခါငးေဆာငမား၏ ခရးစUမားတြင လကပါခြငရသမားက သတငးေပါကၾကားသည ကစၥ ႏငဆကစပၿပး စစမးစစေဆး လကရသညဆသည သတငးမားလညး ဆကတက ဆသလ ထြကေပၚလာခသည။ ထသ႔ ဆကႏြယသမားထတြင A ရပဘက ၀နထမးမပါရသေလာက နညးပါးၿပး စစဘကဆငရာ မ A နမဆး A ရာရ A ဆငရသမားသာ ထသ႔ေသာ လ ႕၀ကမတတမး၊ မတရာမားက ၾကညရႈခြင ရၾကသည သေဘာျဖစသည။ ထသမား လကမ သတငးေပါကၾကား ျခငးသည စစA ာဏာရင စနစျဖင A ပခပေနသညႏငငတြင စစေခါငးေဆာငပငးႏင နးစပသမားကပင လကရA ေျခA ေနက မေကနပသညမာ ထငရားလာသည။

တနညးA ားျဖင နA ဖ၏ A တြငးစညး စတငကးပကလာသည လကၡဏာဟလညး ဆႏငသည။

မၾကာေသးမ ဇလငလဆနးပငးက နငငကးလကမတရးမ ၀နထမးA ခ ႕ႏင ပတစပ႔ ပြစားဒါဇငမားစြာက ဖမးဆးချခငးသည ရရျပနစစဗလလထြက A ခ ႕ ေငြေပးၿပး ပတစပ႔လပျခငးေၾကာင ျဖစသညဟ လညးၾကားသရသည။ ထA ျဖစA ပကသည ေနျပညေတာမ ထပတနးလ႕၀က သတငးေပါကၾကားျခငးႏင တနညးတဖA ားျဖင ဆကႏြယမႈရသညဟ A ကခတသမားက ယၾကညေနၾကသည။ ျပညပသ႔ ထြကခြာရန ရညရႊယၿပးေနာက လက၀ယရသည A ခကA လကမားက A မားသေA ာင ထတေဖၚလကျခငးလား၊ သ႔မဟတ ထတေဖၚလကၿပးေနာက ေပၚထြကလာသည A ႏရာယက ေရာငတမးရန ျပညပထြကခြာဖ႔ လပေဆာငျခငးလား ဆသညမာေတာ သသကြကြ မသရေပ။

မညသ႔ပင ျဖစေစ ေသခာသည A ခကတခကကေတာ နA ဖ စစေခါငးေဆာငပငး၏ ထပတနးလ႕၀က မတတမးမားႏင ဓါတပမား ေပါကၾကားျခငးသည A တြငးစညး ကးေပါကေနၿပဆသညက ေဖၚျပသည သာဓက ပငျဖစသည။ နA ဖ ထပပငး ေခါငးေဆာငျဖစသ A ာဏာရငေတြက A နးကပေနသ စစA ရာရေတြ ထကပင မယၾကညသမား ရေနျခငးသည ထပပငးေခါငးေဆာငမားက ႀကးစြာေသာ တနလႈပမႈ ျဖစေပၚေစမည A မနပင။ ဤသညကပင နA ဖ စစA စးရA ဖ႔ ေန၀ငခနနးကပလာၿပလားဟ စUးစားသးသပစရာ A ေထာကA ထား တချဖစပါသည။

စာညႊနးမား - ေမာငUး၏ A စညးA ေ၀းမတတမး http://freeburma.info/index.php/Maung_Oo

Page 78: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 78

ေရႊမနးႏင ေျမာကကရးယား ခရးမတတမး http://freeburma.info/index.php/Thura_Shwe_Mann_-_Personal_Page

ေမာငေA းႏင ျပညပဆကဆေရး မတတမး - http://freeburma.info/index.php/Vice_Senior_General_Maung_Aye_-_Personal_Page

http://www.freeburma.info မာ A ျခား မတတမးမားကလညး သြားေရာကၾကညရႈႏငပါသည။

A နကယUးမငးသ (သ႔) ႏႈတခမးေမႊးႀကး ေလာA ယစး

ၾသဂတ ၁၊ ၂၀၀၉

A ေတာက ေပါငးရသငးရခကမယ ပဂၢလမနး ကေနာ ခကခငးႀကးက သလကရပါတယ။ သတငးစာပညာန႔ ပတသကလ႔ေသာ၎၊ ျမနမာႏငငေရးနင ပတသကေသာ ၎ျဖတသနးခသည A ေတြ႔A ၾက၊ သးသပခကမားက ဆညးပးမတသားလျခငး၊ ထ႔ထကမက ပဂၢလေရးA ရ ခငမငရငးႏးလေသာေၾကာင မတေဆြဆရာတUးမ တဆင မတဆကေပးျခငးျဖစပါသည။

ရနကနၿမ၏ ၀ငA မစေA (YMCA) A ေဆာကA U၏ ဒတယထပ ညာဖကA စြနဆး A ခနးျဖစပါသည။ မတမတရရ ၁၉၉၆ ခနစ မးရာသကာလ၏ တခေသာ ညေနခငး ေဆးလပမးခးလးမားျဖင ျပညေနေသာA ခနးထတြင A နကယႏငA တ A သက ေျခာကဆယေကာ A မးသားႀကးတUး စားပြတလးတြင မကႏာျခငးဆင၍ ထငေနၾကသည။ ၎တ႔ႏစUး၏ A လယတြင ပလငးတ၀က နးပါး ကနလနးနး ၀စကပလငး၊ ၿပးေတာ ေရပလငး။

Page 79: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 79

“ဆရာ ဒလငယက သတငးစာပညာက ဆရာဆက သငခငတယဆၿပး ကေနာက မတဆကခငးလ႔ပါ”

ကေနာႏငရငးႏးသ ခရစယာနဓမၼဆရာ Uးေကာညြန႔က A နကယႏင မတဆကေပးျခငးပါ။

“ေၾသာ… မငးက ဘာေၾကာင သတငးေထာကျဖစခငရတာလ”

ဟ A နကယက စးကရကကဖြာရငး ကေနာက ေမးေတာ၊ မမကယတငက သတငးေထာကတေယာက A ရမး ျဖစခငသည ျပငးျပေသာဆႏၵတခသာရၿပး A ျခားဘာကမ လပရန ေရြးခယမႈ မရေၾကာငး ေျပာျပေသာA ခါ -

“ေA း ... ေကာငးျပ။ မငး … ေထာငေရာ ကခရတ သတရၿပလား”

လ႔ ေမးေတာ ကေနာ ျပး၍သာ ေနမပါသည။

“တပတက ႏစရက တနလၤာန႔ ၾကာသပေတး၊ ေန႔လည ဆယႏစ နာရေကာေကာလာခ။ တျခားေန႔ တျခားA ခနေတြ မလာန႔၊ ငါမA ားဘး၊ A လပလပရမယ။ A ေရးႀကးလ႔ ေတြ႔ခငရင ႀကၿပး တယလဖနးဆက ငါက မနက ဆယတနာရ ေလာကမ A ပယာကႏးတာ”

ထးထးျခားျခား A နကယ၏ A ခနးထမ ျပန၍ မထြကမ သတထားမတာေတာ စနစတကစထားေသာ စာA ပမား၊ ေန႔စUသတငးစာမား၊ ၿပးေတာ သပရပလြနးလေသာ A နကယ၏ စာေရးစားပြ (သ႔) ၎ A လပလပသည သတငးေရးေသာ ေနရာေလး။

ဒလႏင… ကေနာ တပတက ႏစႀကမက ပမန ေရာကသည။ A နကယက

“ငါက မငးက သတငးစာပညာန႔ ပတသကလ႔ ေျပာျပမာထက မငး ငါက သခငတာေတြ ေမး၊ ငါသတာ ငါ ေျပာျပမယ”

ဆတာပါပ။

၎ဆက ေရာကတငး ကေနာက A နကယျဖတသနးခရေသာ လငယဘ၀၊ သတငးေထာကေပါကစဘ၀၊ ၿပးေတာ သမၻာရင သတငးေထာကႀကးရ A ေတြ႔A ၾကေတြက ေမးေတာ စတရညလကရညန႔ ကေနာက ရငးျပပါတယ။

A ၾသဖြယေကာငးသညA ခကက လြနခေသာ ႏစေပါငး ၃၀ ေကာက A ျဖစA ပက မတတမးေတြက ေန႔ ရက လ ခႏစ A တA က A နကယတေယာက A လြတေျပာႏငျခငးပါပ။

ကေနာဆရာရငး ျပငသစသတငးဌာနမ A နကယUးခငေမာငသြင (သ႔) UးA ယဒက ေတာေစခင တတေစခင၍ ကေနာက ဆပ ဆးမ ညြနၾကားတတသ၊

Page 80: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 80

ျမနမာႏငငျခားသတငးေထာက A သငးA ၀ငး၊ ၿပးေတာ A စးရဖကက လႀကးမားက ေလးေလးစားစား ဆကဆျခငး ခရသတUး။

A နကယUးခငေမာငသြငနင ကေနာတ႔ ႏစUးတြင တညတာ တခရေနသည။ A ဒါကေတာ ႏစUးစလး A နကယUးမငးသ၏ တပညမား ျဖစေနျခငးပါပ။

“ေဟေကာင … A ယဒ … ငပငး”

လ႔ ငါက ေခၚတယကြ ဟ A နကယUးခငေမာငသြငက ျပး၍ ကေနာက ေျပာျပဘးပါသည။

A မနပါ..A နကယUးခငေမာငသြငသည A နကယႀကးUးမငးသက ခစ ေၾကာက ေလးစားမနး တေျဖးေျဖး ကေနာပ၍ သလာပါသည။ တေန႔ သတငးစာဖတရငး ျပငသစႏငငသား သတငးေထာကတUး ခရးသြားျပည၀ငခြငျဖင ျမနမာႏငငသ႔ ၀ငလာၿပး ရနကနၿမ၌ ေတြ႔ဆေမးျမနးမႈမားက လ႔၀ကျပလပကာ ေနာကဆး A နကယUးမငးသ ေနထငရာ (YMCA) A ခနးထတြင စကားေျပာေနစU စစေထာကလမးေရးမားက မသြားကာ ျမနမာႏငငမ ႏငလႊတလကေၾကာငး၊ ထသတငးေထာက၏ ဓါတပႏငA မညလညးပါလာသည။

ထ႔ေၾကာင ကေနာလညး A နကယႀကးတေယာက ဘယလမား ျဖစေနမလဟေသာ စးရမစတျဖင A နကယဆသ႔ A ေျပးA လႊားသြားၿပး A ေျခA ေနၾကည စစမးရပါေတာသည။

ယခတေခါက (YMCA) A ေဆာကA UးA တြငးသ႔ ၀ငေသာA ခါ ယခငကလ မဟတေတာ A ၀ငတခါး၀တြင မညသႏငေတြ႔ဆလသည ေတြ႔ဆလသညA ေၾကာငးA ရာတ႔က ေဖၚျပကာ လကမတထးၿပးမ A ေဆာကA UA တြငးသ႔ ၀ငခြငရေတာသည။

A ခနးA တြငးသ႔ ကေနာေရာကရသြားေသာA ခါ A နကယ၏ မတေဆြေဟာငးတUးက ကေနာထကႀက၍ ေရာကႏငေနကာ A နကယႏင စကားေကာငး၍ ေနေလၿပ။ A ခ ႔ မတေဆြရငး တခ႔ပင ယခလ A ခနမး၌ A နကယႏင လာေရာက ေတြ႔ဆျခငးက မျပ၀ၾက ေတာပါ။

ဤကသ႔ေသာ A ခနမးတြင ၎ထ လာေရာက A ားေပးစကား ေျပာေသာေၾကာင A နကယတေယာက A ေတာက ၀မးသာသြားပ ရပါသည။ ထေန႔ရကမ စၿပး ကေနာႏင A နကယUးမငးသတေယာက တUးႏင တUး ပ၍ ခငမင ရငႏးမႈ ေလးနကသြားပါသည။

လြတလပေရးရၿပးကာစ ျမနမာႏငင၏ A ေျခA ေန၊ ဗလခပႀကး ေန၀ငး ႏငငေတာA ာဏာ မသမးပကမ ျမနမာႏငင၏ ႏငငေရး စးပြားေရး လမႈေရးတ႔က သတငးေထာကတေယာကA ေနျဖင မညသ႔ ျဖတခရေၾကာငး၊ A ေတြ႔A ၾက မားစြာတ႔A ား ကေနာမေမးဘ A နကယတေယာက ကေနာက ေျပာျပခေလသည။

၎၏ ပဂၢလေရးရာ မသားစ လမႈေရးမားတ႔က ကေနာတ႔ ႏစေယာက စကားမစပမခၾကပါ။ A နကယသည မညသ႔ေသာ လတေယာကျဖစသည ဆေသာA ခကက

Page 81: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 81

ကေနာ A တငးA တာ တခA ရ သရခရေပမ ၎က ကေနာက တနဘးရေသာ လတUးA ျဖစ ေလာကႀကးတြငရပတည ေစခငသညဟ ကေနာ A ျပညA ၀ယၾကညပါသည။

A ရကမးလာၿပဆရငေတာ ၎၏ ရငတြငးမေကမနပ ခစားခကေတြက ထတေဖၚတတၿပး တခါတရ နငနငသးသးႀကး ဆဆတတပါသည။

၎A ပစကေသာ ကတင၏နေဘးတြင ျမနမာႏငငသား ကလသမဂၢ A ေထြေထြA တြငးေရးမႈးျဖစခသ Uးသန႔၏ A ေရ႔တြင A နကယတေယာက သတငးယေနသည A ျဖA မ ဓါတပက သစသားေဘာငခတၿပး ခတဆြထားပါသည။

A စးရA သA မတျပ ႏငငျခားဓါတပသတငးေထာကတေယာက ကေနာ ျဖစသြားသညA ခါ A နကယ၏ တငးၾကပ ေႏြးေထြးေသာလကျဖင ကေနာက လကဆြႏႈတဆကၿပး “မငးA တြကငါ ဂဏယတယ” ဟ A ဂၤလပလေျပာခပါသည။

တပါးသေတြ A သA မတျပတာထက A နကယ ဤကသ႔ ကေနာA ား ဂဏျပစကားေျပာေသာA ခါ A ရမးက ၀မးေျမာက၀မးသာ ျဖစခရပါသည။ ဘာသာတရားA ေၾကာငးက ဘယေသာA ခါမ A နကယႏင ကေနာ မေဆြးေႏြးျဖစခ ၿပးေတာလညး မညသညဘာသာတရားကမ ယၾကည၍ ကးကြယပမရ။

“ငါက ၀ါဒ တခက ယၾကညတယ”

ဟ ကေနာA ား ေျပာဘးပါသည။ ထ “၀ါဒ” က ကေနာလညး မသသလ၊ A နကယက ကေနာကလညး ရငးမျပခဘးပါ။

ထးျခားတာက ဓါတပသတငးေထာကေပါကစ တUးA တြက သတငးထးေတြက ကေနာက A ျခားသတငးေထာကမားထက UးေA ာင ႀကးစားၿပး လကရပါသည။ A ျခားသမၻာရင သတငးေထာကႀကးေတြလညး တUးနငတUး တကယA ၿပငA ဆင A နကယUးမငးသ တေယာကကေတာ ၎၏A ခနးA ျပငသ႔ မထြကဘ သတငးUးမားက ႀက၍ ရေနတတသည။ ၎၏ “YMCA” A ခနးကUးေလးထသ႔ သတငးUး သတငးဖားေတြ စးဆငးေနသလားလ႔ေတာင ထငရသည။

ႏစေပါငး ေလးဆယ ေကာေကာ သတငးေတြေနာကသ႔ မဆးတေယာကပမာ ၾကမးၾကမးတမးတမး စြန႔စြန႔စားစား ၀ရယႀကးမားစြာျဖင A နကယတေယာကလကခ၍လား မသ၊ ယခလ A သက ၇၀ ေကာA ရြယတြင သတငးေတြက A နကယက ျပန၍ လကလာပရပါသည။

ေသေသခာခာ သးသပထားၿပးမ မမ ယၾကညခယထားသညဆေသာ ခယခကက A နကယသည ဘယေသာA ခါမ မေျပာငးလတတသည A ကငက ကေနာ A နကယUးမငးသထမ A ေမြA ျဖစ ရလကပါသည။

Page 82: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 82

ကေနာက A နကယ ေျပာျပေသာ ကစၥတခ ရပါသည။ န၀တA စးရ၏ ထပတနးA ဖြ႔၀င ဗလမႈးခပ ေA ဘယက A ခမးA နားတခတြင A နကယက “ေဟေကာင” ဟ၍ ေခၚလကသည။ ထA ခါ ဗလမႈးခပေA ဘယ၏ ကယေရးA ရာရျဖစသ တပမေတာA ရာရငယက ေဒါသျဖင တစတရာ A နကယက တန႔ျပနမညျပေသာA ခါ ဗလမႈးခပေA ဘယက A နကယက ခငမငစြာၿပးျပ

လကၿပး ၎၏ ကယေရးA ရာရက လကျဖင ဟန႔တားလကပါသည။

“ေA း … ဒေကာင … ေဒးဗစက ငါရ ေကာငးေနဘက သငယခငးေလကြာ”

ဟ A နကယက ရယေမာၿပး ဘ၀ မေမတတေသာ ၎၏ ငယသငယခငး ဗလမႈးခပေA ဘယက သ ခငမငေလးစားေၾကာငး ကေနာက ေျပာျပခပါသည။

A နကယ၏ ဆရာရငးကေတာ ျမနမာႏငငသတငးစာေလာက၏ သမငး၀င ပဂၢလႀကး Uးညျမ ျဖစပါသည။

“ငါဆရာက သကယတငလညး A ေတာက ႀကးစားတယ။ ၿပးေတာလညး ငါက A ေတာ ေမာငးခတာကြ” ဟ ကေနာA ား ၎၏ ဆရာA ေၾကာငး ေျပာျပေနရငး ၎၏ မကနာျပငေပၚတြင လြမးေမာရေ၀ေနသည မကလးက ကေနာ A မတရဘးပါသည။

၎၏ A ေရ႔ထငရငး “ New Light of Myanmar” A ဂၤလပသတငးစာႀကးက A သထြကျဖင A ကယႀကး ကေနာ ေA ာဖတေသာA ခါ A နကယက ၿငမ၍ နားေထာငေနတတၿပး A ဂၤလပA သထြကမနမားက ျပငေပးခဘးသည ေန႔ရကမားက ကေနာ ဘယေသာA ခါမ ေမ၍ ရမည မဟတပါ။

ဓါတပသတငးေထာကဘ၀ ၿပးေတာ သတငးေရးသားသည သတေယာက ျဖစခရသညA တြက A နကယသည ကေနာက ေကာငးေကာငးႀကး နားလညေပးႏငကာ တနဘးျဖတ၍ ရမည မထငေသာ A ႀကUာဏမား ေပးႏငခပါသည။

ျမနမာႏငငတြင တေခတတခါက A ရနA ၀ါ A လြနႀကးခေသာ ဂါးဒယနးေန႔စUသတငးစာ ၿပးေတာ (ရကတာ Rectur) သတငးဌာနမားတ႔သည A နကယ ႏစကာလ A ေတာၾကာ ကငလည လပကငခေသာ ေနရာမားျဖစပါသည။

A နကယ၏ A ဂၤလပစာA ေရးA သားသည A လြနေကာငးမြနၿပး A ဆငA တနး ျမငလပါသည။ A နကယႏင ေခတၿပငသတငးေထာကႀကးမားႏင ျမနမာႏငငမ ထပတနး ႏငငျခားသတငးေထာကႀကးမားက A နကယက A သA မတမျပ၍ မရေသာ A ခကလညးျဖစပါသည။

“စာမားမားဖတ ၿပးေတာ သမငးေရးရာ A ခကA လကေတြ A ေျခခUပေဒေတြက ကၽြမးကငႏစပေနေA ာင သတငးေထာကေကာငးတေယာကဟာ သက သထားရမယ”

Page 83: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 83

ဟ ကေနာကA စU A ေလးA နကထားၿပး ေျပာေနၾက။

A နကယသည မညကသ႔ေသာ လတေယာကျဖစခဘးသည ဆေသာA ခကကကား ကေနာA ျပညA ၀ မသခပါ။ A ေသခာဆးတခ ကေတာ A နကယသည ကေနာA ား ၎၏ လကရငးတပညပမာ ထားၿပး သ၏ဘ၀ႏင ရငးႏး၍ ရယခေသာ A ေတြ႔A ႀကမား၊ ၿပးေတာ ကေနာ မတသားေလလာရမည A ရာမားႏင သတငးေထာကေကာငးတေယာက၏ ထားရရမည စတေနစတထား၊ ရေနရမည A ရညA ခငးေကာငးမားက ရးသားျဖစငစြာျဖင ကေနာA ား ေ၀ငေပးခသ ေကးဇးရငတUးပါ။

၎ လကခ စကားမေျပာလသ တUးUးက

“ခငဗားထြကသြားေတာ”

ဟ A နကယေျပာတတသည A ကငရေၾကာငး ကေနာႀက၍ သခပါသည။

ေမာလၿမငၿမေတာင၀ငး A နာႀကးကသေရးေဆးရမ ဆရာ၀နႀကး ေဒါကတာ ေစာ၀ါးထးက A နကယဆသ႔ ကေနာ တခါ ေခၚသြားဖး ပါသည။ ေဒါကတာေစာ၀ါးထး၏ A နာႀကးကသေရးလပငနးက လြနခေသာ ႏစေပါငး သးဆယေလာကကတညးက ၾကားဖးခသည ဟ A နကယက ကေနာ႔က ေျပာဖးပါသည။

ေဒါကတာေစာ၀ါးထးႏင ကေနာ A နကယ၏ A ခနးသ႔ ေရာကေသာA ခါ A နကယUးမငးသသည မမထငေနရာမ ထလာၿပး ေဒါကတာေစာ၀ါးထး၏ ညာလကက ခြငေတာငး၍ တေလးတစား ေခါငးငကာ နမးပါသည ၿပးေတာလညး ၎၏ ႏႈတမ

“A ႏေတြက ကငၿပး ကသေပးတ ဆရာ႔ရ လကက ကေနာ A ရမးေလးစား ဂဏျပခငလ႔ပါ”

ဟ ေဒါကတာေစာ၀ါးထး၏ မကႏာက ေစေစၾကည၍ ေျပာလကသညက ယေန႔တင ကေနာမတမေနဆ။

၂၀၀၅ ခနစ နင ၂၀၀၆ ခနစကာလA တြငး ျမနမာႏငင၌ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပနင ၈၈ မးဆကေကာငးသားမား A ဖြ႔တ႔၏ ႏငငေရးA ရနA ဟန ျမငမားစြာျဖင ၿငမးခမးစြာ ဒမကေရစေရး တကပြ၀ငေနေသာ ကာလတေလာကတြင ဓါတပသတငးေထာကတUး ျဖစသည ကေနာသညလညး ျမနမာႏငငေရး ရာသUတ၏ မးေလ၀သA ေျခA ေနက မျပတမလပ မခငသတငးဌာနသ႔ သတငးဓါတပမား A ခနမ ပ႔ေပးႏငေရးA တြက လးပမးေနရ၍ A နကယရရာသ႔ သပ မေရာကျဖစေတာ။

A နကယတေယာက ကနးမာေရးပ၍ ခ ႔ယြငးလာကာ ေဆးခနးသ႔ A မUးနင ၾကမးျပငပမာ တကသတရက သြားေနရသညဟ သတငးၾကားၾကားျခငး ကေနာ A နကယရရာ (YMCA) A ခနးေလးဆသ႔ A ေရာကသြားခသည။

Page 84: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 84

ထA ခနတြင A မးသားသနာျပတUးက A နကယက A နးကပ ျပစေနရသည။ ၎၏ ကတငေျခရငး စားပြငယေပၚတြင ေသာကရမညေဆးေတြကလညး A မးေပါငး မနညး။

သနာျပ၏ A ကA ညကယ၍ လမးေလာက၊ ေရခး၊ A မသာတကျခငးA မႈ တ႔က ျပလပ ေနရေပၿပ။ စကားကလညး ပသေA ာင မေျပာႏငေတာ။ သ႔ေသာ ကေနာကကား ေကာငးေကာငးႀကး မတမေနဆ။

မတေဆြရငးေတြ လနာၾကညလာသညက ၎က ကတငေပၚမ ၿပး၍ ႏႈတဆက A သA မတျပေနဆ။ ေကာပေနေသာ A နကယ၏ ႏႈတခမးေမႊးေတြကသာ A ရငလ မေျပာငးမလ လငလငလားလား။

တခေတာရသည A နကယက ၎၏သမးႀကးက A ခနးထသ႔ လး၀ A ၀ငမခ။ မကရည စမးစမးျဖင A နကယ၏ သမးႀကးက ဖခငက ျပစလေသာလညး A နကယတေယာကရသမ A ားA ငက ညစၿပး ကယေလာငစြာ ေA ာဟစ၍ သမးက ေမာငးထတပစခသည။ A ခစဆးျဖစခသည သမးႀကးA ေပၚ A နကယတေယာက ဘယလမ ေခဖက၍ မရႏငေသာ A ာဃာတတရား တခ ရေနမညဟ ကေနာသလကသည။

A နကယ၏ မတေဆြေဟာငးတUးျဖစသ ခရစယာနဓမၼဆရာႀကး UးA ာသာကေလးႏင တကသလပထ၀၀ငဌာနမ ပါေမာကၡေဟာငး ေဒၚေဖ၀လေလးတ႔က ကေနာ A နကယထ ေခၚသြားခသည။ ဆရာUးA ာသာကေလးက ေ၀ဒနာျဖင နာကငစြာ ခစားရငး A ပယာထက၀ယ လေလာငးေနရာသည A နကယက ဆေတာငးေပးေသာA ခါ မကရညကလက “A ာမင” ဟ၍ A နကယတေယာက ဆေတာငးျခငးA ဆး A သျပခသည။

“ေဟေကာင … မငးသ ဆးၿပကြ။ A သဘ မနကျဖန ေရေ၀းမာ…”

ဟ၍ A နကယUးခငေမာငသြင ကေနာက တယလဖနး ဆကလာပါသည။

ေရေ၀းA ရပရ မးသၿဂလရာေနရာသ႔ ကေနာ ေရာကေသာA ခါ A သဘရႈ႕ပရသတက A ေယာက ၃၀ ေလာကရမည။ ကေနာ ရကထားခေသာ A ျဖA မႏင A နကယ၏ A နးကပဓါတပ (portrait) ေA ာကတြင ရပA ေလာငးက ဇာပ၀ါ A ျဖA ပလက A နကယက ေနာကဆး ေတြ႔လကရသည။

မကရညစကလကနင A နကယ၏ သမးႀကးက ေရေ၀းတြင ျပန၍ ေတြ႔လကရသည။ မးသငးၿဂလစကမ မးခးလးႀကးႏငA တ A နကယ၏ ရပခႏၶာႀကးသည ကၽြမးေလာငကာ ျပာA ျဖစသ႔ ေရာကရသြားေပၿပ။

သ႔ေသာ ကေနာ၏ ႏလးသားထတြင A နကယUးမငးသတေယာက ရငသနေနဆ။ စကားေတြ ေျပာေနဆ။ A ေၾကာငးA ရာတခက ေဆြးေႏြးေနဆ။ သတငးေတြ ဖလယေနဆ။

A နကယတေယာက ၎၏ ခကခၾကမးတမးလသည ျဖတသနးမႈမားက ကေနာA ား ခြနA ားA ျပည A ဟနျပငးထနလြနးေသာ မာနတ႔ျဖင ေျပာျပေနဆ။

Page 85: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 85

ကေနာကလညး စတပါ၀ငစားစြာျဖင နားေထာငေနဆ။

ဇလင ၁၈၊ ၂၀၀၉

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ ၿခေရာငးခမညကစၥက လပႀကမႈ တခဟဆ

မးမခA ေထာကေတာ၊ ရနကန

ႀသဂတ ၂၊ ၂၀၀၉

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ေနထငရာ တကသလရပသာလမး A မတ ၅၄ မေျမကြကတစတတပငးက ေရာငးခမည ကစၥက ရနကနA မၿခေျမ A ကးေဆာငေလာကA ေနျဖင A စးရ၏ လႀကတ (လပႀက) A ေရာငးA ၀ယ တခဟ ရႈျမငလကရၾကၿပး ၀ယလကျဖစသသညလညး A မၿခေျမေလာကမ မညသကမ မသရၾကဟ ေျပာသည။

တကသလရပသာလမး ၿခA မတ ၅၄မ ေပ ၁၀၀x၇၀ ေျမကြကက ေဒၚခငၾကည၏ A စမျဖစသ ေဒၚခငႀကး (သခငသနးထြနး ဇနး) ၏ ေမြးစားသားျဖစသ UးခငေမာငေA း (A ၿငမးစားစစA ရာရ စာေရးဆရာ) ကေရာငးခရန ကယစားလယလႊA ပထားသ ေရ႕ေနႏစUးA မညျဖင ဇလငလ ၂၈ရကေန႔ထတ သတငးစာတြင ေၾကျငာခသည။

A ဆပါ ကန႔ကြကႏငေၾကာငးေၾကာျငာပါ ၿပးေနာက ေျမကြကက ၀ယယမညသ မညသမည၀ါျဖစသညက ရနကနၿမ႕ A မၿခေျမ လပကငသမားထမ မညသ ကမ မသရၾကပ A စးရ၏ ႏငငေရး လပႀကမႈ တခA ျဖစသာ ေကာကခကခၾကသညဟ ေကာကတတားၿမ႕နယမ A မၿခေျမ A ကးေဆာငတUးက ေျပာဆသည။ ထ႔ျပင ထA ေရာငးA ၀ယ ႏင ပတသကဆကႏြယရန ဆႏၵမရၾကပ A မၿခေျမေလာကသား A ခငးခငးလညး မပတသကၾကရန သတေပးလကရသညဟ ၾကားသရသည။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ ၿခA တြငးသ႔ A ေမရကနႏငငသား တUးေရကးၿပး ၀ငေရာကခမႈ A တြက နA ဖ A စးရက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ား တရားစြဆထားခနတြင ယခကသ႔ ျခေျမ၏ တစတတပငးေရာငးခမည ကစၥ ေပၚထြကလာျခငး ျဖစသည။

ထသ႔ေရာငးခမည A ေၾကာငးက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညလညး သရၿပးေနာက မေကနပေၾကာငး A နA ယလဒ ပါတမ ေျပာေရးဆခြငရသ UးUာဏ၀ငးက ေျပာဆခသည။

Page 86: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 86

သဃာမား ပညပမဒယာ နားမေထာငဖႛ တားမစခကထတ 2009-08-03 http://www.rfa.org/burmese/news/monks_banned_from_listening_foreign_radios-08032009141824.html/story_main?textonly=1

ေဒေအာငဆနးစ႒ကညက စစအစးရက ပစဒဏ ခမႀတမယဆရင ပညတၾငးပညပ သဃာေတာေတၾ ဥးေဆာင႓ပး ပငးထနတ ဒဏခတမႁေတၾ လပေဆာငသၾားမႀာ ဖစလႛ ပညသေတၾ အသငပငဆငထားဖႛ ႎႁးေဆာတ မနမာႎငငလးဆငရာ သဃာတပေပၝငးစ႒ကးရ ေကညာခက ဇလင ၃၀ ရကေနႛက ထၾကေပလာခပၝတယ။ အဒေနႛမႀာပ မငးခ သဃာမဟာနာယကအဖၾႚက ႓မႚတၾငးက ေကာငးထင ဆရာေတာေတၾက မမတႛတပညေတၾက မမတႛ ထနးသမးေပးဖႛ ပငဖတ ေလ႖ာကထားခပၝတယ။

အစညးအေဝး တကေရာကခတ မငးခ႓မႚက ေကာငးထငဆရာေတာတပၝးက ဒအစညးအေဝးအေကာငး ေလ႖ာကထား႒ကညတအခၝမႀာ ခလ ေဖကားေတာမပၝတယ၊

ေကာငးထငဆရာေတာ။ ။ “ပရယတ၊ ပဋပတသာလ႖င သဃာမားရအလပ ဖစတယ။ ဒၝေကာငမႛလႛ ကနတအလပေတၾက မလပဖႛ ႎငငေရးသမားေတၾရ ခတးလပမခရဖႛ သဃာ မဟာနာယက ဥကႉ ဆရာေတာက ေပာတယ။ တကကနး ဥးေဇာတပၝလ ဆရာေတာက ဖညစၾက႓ပးေတာ သက ဘာေပာလဆေတာ ဒဗဘတႛ၊ ဗအေအတႛ၊ RFA တႛ ဆတ မဒယာက လာေနတ အသလၿငဌာနေတၾက လာေနတ သတငးေတၾက မနမာႎငငနႛ ပတသကလႛ တခမႀ ေကာငးတာ မပၝဘး၊ အလကား အသလၿငဌာနေတၾ ဖစတယ၊ ဒအလကား အသလၿငဌာနေတၾက ထတတအသေတၾက သဃာေတၾ နားေထာင႓ပးေတာ အလကား အလပေတၾက မလပကဖႛ အခ႔ကလာတ ေကာငးထငေကာငးပငဆရာေတာမားက မမရ တပညမားက သဝၝဒေပးဖႛ ဆးမဖႛ ဆတအေကာငးက ထပဆင႓ပးေတာ ေပာတယ။”

မငးခ သဃာနာယက အဖၾႚက ဘယလ ရည႟ၾယခကေတၾေ႒ကာင ဒစညးကမးေတၾ တားမစခကေတၾ ထတရသလဆတာ သရႀႎငဖႛ ပငပအသလၿင ဌာနေတၾက နားမေထာငေစရ လႛ မနႛကားခတ သဃာနာယကအဖၾႚဝင တကကနးေကာငးဆရာေတာ ဥးေဇာတပၝလက RFA က ေလ႖ာကထား ေမးမနးခပၝတယ။

ဥးေဇာတပၝလ။ ။ “စာေမးပၾေတၾ ေကာလာဟလနႛ ဒႎႀစထ ကငးပမယ၊ အဒဟာတခက။ ကယေတာေလးေတၾ ဆပမႁ မဖစေအာငေပၝဗာ။ ထနးသမးဖႛတခက။ ေနာက ဒ ကပတႛ ဘဘစတႛ၊ ဗအေအတႛ၊ ဒဟာႎႀစခကေတာ ေပာပၝတယ၊ ဘဘစ ဆတာကလညး သတႛ အေမရကနတႛ အဂလပတႛ လကကငတတပ။ အကးပတလပငနး မရႀေသာေကာင ဘနး႒ကးက တားတာပၝ၊ အလကား အသလႛ ဒလေပာတာပၝ။ သတႛ မနမာအသကေတာ နားမေထာငဘး။ ပငပ မဒယာေတၾကပ အဟတထင႓ပးေတာေနေတာ သတႛမႀာ မကစတဖက၊ နားတဖက ပတသလ ဖစေနတယ။ စၾလနးကတာေကာင ဘနး႒ကးက ဒၝက အလကား အသက နားမေထာငကနႛလႛ ဒလေပာလကတာပ၊ အလကားအသ နားေထာငလႛရႀရင အကကလညး

Page 87: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 87

မႀားလာမယ၊ အလကားအက ကတတတယ။ အလကားအက ကလႛရႀရင လပငနး လပလႛရႀရင အလကားအလပလပလမမယ။”

အခလသဃာေတာေတၾက ႎငငေရးထ ဝငမပၝေအာင ထနးသမးဖႛဆတ ကစၤနႛပတသက႓ပး ေစာေစာက ေကာငးထင ဆရာေတာကပ ေလ႖ာကထား႒ကညတအခၝ

ေကာငးထငဆရာေတာ။ ။ “ခစားခကေတၾက သတႛဥစၤာနႛ သတႛ ရႀေနက႓ပးသား။ အနညးဆးေပာရလႛရႀရငေတာ ဒဖင႓မႚေတၾက ဘာမႀ မဖစဘးဆရငေတာ မငးခလညး ဘာမႀဖစမႀာ မဟတဘးေပၝ၊ ဒဖင႓မႚေတၾက ဖစလာရငေတာ ဘယသမႀ ထနးလႛ မရပၝဘး၊ ဒသဃာေတာေတၾရ အေနအထားမႀာ ဒကာ ဒကာမေတၾရ ဒကၡက ဒတငးလကပကပး ကညေနမလား၊ လကပက႓ပး ကညေနလႛ မရဘးေလ။ တကယ အေရးရယ အေကာငးရယလႛ ဖစလာေတာမႀ ဒတငး ငတတတထငေနလႛရႀရင ခက႓ပေပၝ။ အေရးအေကာငးရယ ဖစလာ႓ပေဟဆရငေတာ ဘယသမႀ မငငးပၝဘး၊ သႛဟာနႛသေတာ ဖစလာကမႀာ။”

မငးခ႓မႚမႀာ ကးေဆာင စာသငတက႒ကးအပင တခား ဘနး႒ကးေကာငးေပၝငး ၅၀ ေကာ ရႀတအတၾက ၂၀၀၇ စကတငဘာတနးကလ သဃာအေရးအခငး မငးခ႓မႚက စဖစလာမႀာက အာဏာပငေတၾက အထး စးရမေနကတယလႛ သရပၝတယ။ မငးခ႓မႚဟာ အထကမနမာပညမႀာ မႎၩေလးနႛ ပခကႃ႓ပးရငး သဃာ အမားဆး ဖစပၝတယ။

မနမာႎငငရႀ စာသငတက႒ကးတခတၾင သဃာမား ေနႛဆၾမးစားေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

Page 88: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 88

ကရငတငးရငးသား ကကေစာဝၝးက မကေဆးေဆးဆ ခးမင 2009-08-03 http://www.rfa.org/burmese/news/karen_fellow_got_magsaysay_award-08032009133802.html/story_main?textonly=1

အေမရကနပညေထာငစအေခစက EarthRights International ေခ ကမာေမအခၾငအေရး ႎငငတကာလႁပရႀားမႁ NGOအဖၾႚမႀာ တာဝနထမးေဆာငေနတ ကရငတငးရငးသား ကကေစာဝၝးက အာရႀရ ႎဘယလဆလႛ လသမားတ Ramon Magsaysay ဆ ခးမငလကေကာငး ဆေ႟ၾးခယေရး ေကာမတက ဒကေနႛ သဂတလ ၃ရကေနႛမႀာ ေကညာလကပၝတယ၊

ကမာေမ သဘာဝ ပတဝနးကင ထနးသမးေရး အခမးအနားတခတၾင ပရသတမားက ကရငတငးရငးသား ကကေစာဝၝး (အလယ) စကားေပာေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: Courtesy of Friends of the Earth)

ကကေစာဝၝးက Ramon Magsaysay ဆ ဘာေကာင ေပးရတယဆတာနႛ ပတသကလႛ ဆေ႟ၾးခယေရး ေကာမတရ သတငးထတပနေရးဌာနမႀ Ms. Joli က RFA က ရႀငးပပၝတယ။

ကကေစာဝၝးဟာ အကမးမဖကတ လႁပရႀားမႁေတၾနႛပတသက႓ပး မတၾနႛမဆတ စဥဆကမပတ လပေဆာငခတာကတေကာငး ၊ လႛအခၾငအေရးက ကာကၾယေစာငေရႀာကႎငဖႛအတၾက

Page 89: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 89

လအပတ အေခခပညာေရးေတၾကလညး မ႖ေဝလပေဆာငေနတာေကာင တေကာငးတႛေကာင သႛက ေရမၾန မကေဆးေဆးဆ ခးမငရတာပ ဖစေကာငး သက ရႀငးပသၾားပၝတယ။

အခလ EarthRights Internationalအဖၾႚမႀာ ဥးေဆာငလႁပရႀားသ တဥးဖစတ ကကေစားဝၝး မကေဆးေဆးဆ ရတာနႛပတသကလႛ EarthRights International ထငးႎငင ခငးမင႓မႚ ႟းခၾမႀာ တာဝနထမးေဆာငေနသ မခငနႎၬာက အခလ ေပာပပၝတယ။

မခငနႎၬာ။ ။ “အခ အဒ က႗နမတႛရ ဆရာေပၝေနာ၊ ဒ pastor လညး ဖစတ အဒသက ႎဘယလဆ ခးမငခရတယဆေတာ က႗နမတႛအေနနႛ ဒၝက ဂဏယစရာေပၝေနာ။ သကေတာ အမတမးပ ဥးေဆာင လမးပ ေကာငးတ လတေယာက ဖစတယေပၝေနာ။ သႛမႀာ အားရတာ တခကေတာ UNOCAl case ေပၝေနာ၊ ဒ ပကလငးတေလ႖ာကမႀာ ေနေနတလေတၾက ဘယလမး ဒ စစအစးရရ ဒ human rights ေပၝေနာ၊ ဒ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁေတၾက သတႛ ခေနရလဆတဟာက ဒ ကမာအႎႀႚအပားမႀာ သလာေအာင သကေန႓ပးေတာမႀ ဥးေဆာငတာေပၝေနာ။ က႗နမတႛ ဒ staff ေတၾကေတာ အဒဟာေတၾက အေထာကအပ ေပးတ လေတၾေပၝေနာ။”

ဖလစပငႎငငက ႎႀစစဥဆသလ ခးမငေလရႀတ Ramon Magsaysay ဆက ႓ပးခတ ၂၀၀၂ခႎႀစတနးက ထငးမနမာနယစပ မေဆာက႓မႚမႀာ မနမာႎငငသားေတၾက ေစတနာဝနထမးေဆးကသေပးေနတ ေဒၝကတာစငသယာေမာငကလညး ခးမငခဘးေကာငး သရပၝတယ ။

၂၀၀၉ခႎႀစအတၾက ေရမၾနမကေဆးေဆး ဆက မနမာႎငငသား ကကေစာဝၝး တေယာကတညးသာမက မစေရေတၾ ပတဆႛ႓ပး ေရကာတာတညေဆာကမႁက တားမစေရးလႁပရႀားခတ တ႟တႎငငသား Mr. Yu Xiaogang ၊ သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေရးကစၤေတၾမႀာ စညးမဥးခးေဖာကတ တ႟တကမၯဏ တေသာငးစာရငးက ပစခသ တ႟တႎငငသား သတငးစာဆရာ Mr. Ma Junနႛ ဆငးရသားေတၾက အကအညေပးေရး လမႁအဖၾႚအစညးက ထေထာငလႁပရႀားခတ အႎၬယႎငငသား Joshi တႛကလ ခးမငခပၝတယ။

ဒၝအပင သဘာဝ ဝနးကငထနးသမးေရးသမားနႛ ေရႀႚေနတဥးဖစသ Antonio Oposaက တရားမဝင ငၝးဖမးေလႀေတၾ ေစာငကညေရးလပငနးအတၾက ဒမကေဆးေဆးဆ ခးမငလကသလ၊ ထငးႎငငသား Mr.Krisan Kraisntu ကေတာ HIV/ AIDSေဆးေတၾ ေစးသကသကသာသာနႛ ရေအာင လပေဆာငေပးမႁအတၾက ဒဆခးမငခေကာငး သရပၝတယ။

Page 90: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 90

A ေမရကန ႏငငသား ဂၽြန ယကေတာ ရနကနေဆး႐ႀကးမာ ကသမႈခယ 04 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-04-voa4.cfm

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေပၚ ေနA မA ကယခပ ကန႔သတတားျမစမန႔က ေဖာကဖကတယဆၿပး ႐းတင တရားစြဆထားတ A မႈမာ A ဓကလလ႔ ဆရမယ A ေမရကနႏငငသား မစၥတာ ဂၽြန ၀လယမ ယကေတာ (John William Yettaw) က တနလၤာေန႔ညပငးက ရနကနေဆး႐ႀကးမာ တငလကရပါတယ။ ဒA ေျခA ေနန႔ ပတသကၿပး ဘနေကာကၿမ ႕ကေန စစမးေမးျမနးထားတ ၀ငးေတာသား ကေကာေကာသနးက တငျပေပးထားပါတယ။

မစၥတာယကေတာ ေဆး႐တငရတ သတငးက ရနကနၿမ ႕၊ A ေမရကနသ႐း ေျပာေရးဆခြငရသ မစၥတာ ရစခတ ေမ (Richard Mei) က A းေမးကေနတဆင ဗြA ေA က A တညျပေပးခပါတယ။ ဘာA ေၾကာငးေၾကာင ေဆး႐တငရတယဆတာက မစၥတာ ရစခတ ေမက တတကက မေျပာထားဘ မစၥတာယကေတာမာ ရႏငၿပးသား ကနးမာေရး A ေျခA ေနန႔ ဆကစပၿပး ေဆး႐တငလကရတ A ေၾကာငးန႔ ဒကေန႔ မနကပငးမာ သ႐းေကာငစစ၀နတUး ေဆး႐မာ သြားၾကညခတယလ႔ ေျပာပါတယ။

မစၥတာယကေတာရ႕ ေရ႕ေနျဖစသ UးခငေမာငUးကေတာ A မႈA တြက A ၿပးသတ ေလာကလၿပးတ ေနာကပငးမာ စရငခကကပ ေစာငဆငးေနရေတာတာမ႔ သ႔A ေနန႔ မစၥတာယကေတာက ေတြ႔ခြငမရတာေၾကာင A ေျခA ေနက တတကက မသရဘးလ႔ ေျပာပါတယ။ သ႔မာရတ မတတမးေတြA ရ မစၥတာယကေတာရ႕ ကနးမာေရးန႔ ပတသကတာကေတာ ေျပာျပခပါတယ။

“ကနးမာေရး A ေျခA ေနက ကေနာ Record ထမာ၊ ကေနာA မႈတြမာ သ႕မာ ႏလးေရာဂါရတယ၊ ၀က႐းျပနေရာဂါရတယ၊ ဆးခရတယလ႔လညး ေျပာတယ။ သးခကပါ၊ ဒါ မတတမးA ရ ကေနာ တငထားတာ။”

မစၥတာယကေတာဟာ A သက ၅၄ ႏစA ရြယ ေမာမြန (Mormon) ဘာသာ၀ငတUးျဖစၿပး A ေမရကနျပညေထာငစ၊ မစဇရျပညနယမာ ေနထငခသပါ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ၾကမးဖကသမားေတြ လပႀကသတျဖတလမမယဆတာ သတေပးဖ႔A တြက ဘရားသခငက သ႔က ေစလႊတခတာလ႔ တရား႐းမာ ထြကဆခပါတယ။ A ငးလားကနက ျဖတၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA မထ ေရကး၀ငေရာကခၿပးတေနာက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက သ႔က ၂ ညတာ လကခထားခတA တြက ေနA မA ကယခပ ကန႔သတတားျမစမန႔က ခးေဖာကတယဆၿပး A ကယခပသကတမး ျပညခါနးေလးမာပ A ခA မႈ ေပၚေပါကခရတာပါ။

Page 91: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 91

ဒစြခကန႔ပ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ပါA ၀င သန႔A တေနသ ေဒၚခငခင၀ငးန႔ မ၀ငးမမ၊ မစၥတာယကေတာတ႔က ၂ လေကာၾကာ ႐းတင စစေဆးခၿပးတေနာက လာမယ ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔မာ စရငခကခမယလ႔ တရားသႀကးက ႐းခနးေပးထားပါတယ။ A ေစာပငးက ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔မာ စရငခကခဖ႔ ခနးဆထားခေပမယ Uပေဒေရးရာ ျပနာေတြ ရေနတယဆတ A ေၾကာငးျပခကန႔ ေနာကထပ ျပနခနးထားတာပါ။

မစၥတာယကေတာA ေပၚ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရး Uပေဒ၊ ေရမကးရဘးလ႔ တားျမစထားတ A ငလားကနA တြငး ေရကးခတA တြက စညပငသာယာ Uပေဒေတြ A ျပင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ေနA မA ကယခပ တားျမစမန႔ ေဖာကဖကတယဆတာမာ ႀကရာပါA ျဖစလညး စြတငထားပါတယ။ ဒျပစမႈေတြA တြက ျပစဒဏစရငခရမယဆရင A ျမငဆးျပစဒဏက ေထာငဒဏ ၅ ႏစထ ျဖစပါတယ။ မစၥတာယကေတာကေတာ ဘရားသခငရ႕ ေစခငးခကေၾကာင သလာခတာမ႔ A ျပစမရဘးလ႔ ယဆထားပါတယ။ မစၥတာယကေတာရ႕ ေရ႕ေနျဖစသ UးခငေမာငUးကေတာ A ေကာငးျမင ေမာလငထားဆပါ။

“သက A မနတရားA ရဆရင ၀မးသာတယတ။ ဘယသ႕A ေပၚမာမ A ာဃာတ မရဘးတ။ မတမႈ ရလမမယလ႔ပ ကေနာ ႐း႐းသားသား မတယပါတယ။”

A ေမရကနႏငငသား မစၥတာ ဂၽြန ၀လယမ ယကေတာရ႕ ေရ႕ေနျဖစသ UးခငေမာငUး ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

A ကယ၍ မစၥတာယကေတာသာ ၾသဂတလ ၁၁ ရက ႐းခနးA မ ကနးမာေရး ျပနေကာငးမလာရငေတာ A မႈက စရငခကခႏငUးမာ မဟတဘးလ႔ Uပေဒေရးရာ A သငးA ၀ငးက ေျပာပါတယ။

ဒA မႈA ေၾကာငးျပခကန႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ငးစနေထာင၀ငးထမာ ဆကလကဖမးဆးထားၿပး ႐းတင စစေဆးေနခတA ေပၚ ကလသမဂၢ A ပါA ၀င ႏငငတကာက ကန႔ကြကခၾကၿပးေတာ ျပနလႊတေပးဖ႔ကလညး A စUတစက ေတာငးဆေနၾကပါတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ျပနလႊတေပးမယဆရင ျမနမာစစA စးရA ေပၚ ႏငငတကာရ႕ သေဘာထားေတြ ေျပာငးလာႏငတယ ဆတာမး ေျပာခၾကသလ ျပစဒဏခမတလကမယ ဆရငလညး ျပငးထနတ ဒဏခတ ပတဆ႔မႈေတြန႔ ရငဆငရမယလ႔ သတေပးထားပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔မာ စရငခကမခခဘ ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔ထ ေရႊ႕ဆငးခတာဟာ ႏငငတကာရ႕ ဖA ားက ျမနမာA ာဏာပငေတြ ထညသြငးစUးစားတာေၾကာင ျဖစႏငတယလ႔ သးသပတာေတြလညး ရေနပါတယ။

မစၥတာယကေတာ A ခလ ကနးမာေရး A ေျခA ေနA ရ ေဆး႐တငထားရခနမာ A ေမရကန ျပညေထာငစမာ ရေနတ သ႕မသားစက ေတြ႕ခြင ေတာငးမေတာငး၊ ေတြ႕ခြင ေတာငးခရငလညး ေတြ႕ခြငရမရ ဆတာေတြကေတာ ရငးရငးလငးလငး မသရေသးပါဘး။

Page 92: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 92

ေနA မၿခ၀နး ပငဆငမႈကစၥ ေဒၚစန႔ ေရ႕ေနေတြ ေတြ႕ဆခြငေတာငး 04 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-04-voa6.cfm

ဖမးဆးခေနရတ ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ရနကနၿမ ႕ A ငးလားကန နေဘးမာရတ ေနA မၿခ၀နး တစတတပငးက ေဆြမးသားခငးတUးက ေရာငးခလကတA ေၾကာငး မၾကာေသးခငကပ ေၾကညာခတကစၥန႔ ပတသကလ႔ ေဆြးေႏြးတငပငဖ႔ ေရ႕ေနေတြက A ာဏာပငေတြထ ေတြ႕ဆခြင ေတာငးခထားပါတယ။ ေနA မA ကယခပ တားျမစမန႔က ေဖာကဖကတယလ႔ စြပစြခကေတြန႔ ရငဆငေနရခန ေနာကထပ တရားတေဘာင ေျဖရငးရမယ A ေျခA ေနေတြန႔ ထပႀကေနရတာန႔ ပတသကလ႔ ဆကသြယစစမးထားတ ကေA ာငလြငUးက A ေၾကာငးစက တငျပေပးထားပါတယ။

ရနကနတငး ဗဟနးၿမ႕နယ တကသလရပသာလမးေပၚက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေနA မၿခ၀နး တစတတပငးက သ႔ရ႕ ေဆြမးသားခငးတUးက ပငဆငေၾကာငးန႔ ဒါကလညး ေရာငးခလကၿပဆၿပး ၿပးခတလ ၂၄ ရကေန႔တနးကပ A စးရထတ ေၾကးမသတငးစာမာ ေၾကညာခတာမ႔ ဒါန႔ပတသကလ႔ UပေဒေၾကာငးA ရ ကန႔ကြကမႈေတြ ဆကၿပး လပသြားႏငဖ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေရ႕ေနေတြက ေတြ႕ဆခြင ေတာငးထားတာပါ။

သတငးစာပါ ေၾကညာခကA ရ တဖက A ကးေဆာင ေရ႕ေနေတြန႔ ၀ယယလကသထက တရား၀င ကန႔ကြကတာေတြ လပေဆာငခA ၿပး ဒါန႔ပတသကလ႔ A သေပး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လပေဆာငဖ႔A တြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ေတြ႕ဆခြငရဖ႔ A ာဏာပငေတြထ ေတာငးခထားေပမယ ေတြ႕ခြငရမရ မသရေသးဘးလ႔ UပေဒA ကးေဆာင ေရ႕ေနတUးျဖစတ Uးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

“ဒါ ေရာငး၀ယခြင မရဘး၊ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လက၀ယမာ ရတယ။ ေရာငးတယဆတ UးခငေမာငေA းလညး ေရာငးခြငမရဘး။ A ေတာ ေရာငးခြငမရတ လဆက ၀ယရင ကယေငြပ ဆး႐ႈးမယလ႔ ဒလ A သေပးလကပါတယ။ ဒကစၥA တြက ကေနာတ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ေတြ႕ဖ႔ စာတငထားပါတယ။ ဘယေန႔ ေတြ႕ျဖစမလေတာ မသေသးဘး။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေနA မၿခ၀နး တစတတပငးက ပငဆငေၾကာငးန႔ ေရာငးခလကတA ေၾကာငး ေၾကညာခကက ကန႔ကြကသေတြထမာ A ခ ပငဆငတယလ႔ ေျပာဆထားတ UးခငေမာငေA းရ႕ ဇနးေဟာငးလညး တUးA ပါA ၀င ျဖစတယလ႔ ဆပါတယ။ သ႔A ေနန႔လညး ဒၿခ၀နး တစတတပငးက ပငဆငတာမ႔ ေရာငးခမႈက ကန႔ကြကထားတာလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေရ႕ေန Uးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

“၂၇ ရကေန႔ ေၾကးမသတငးစာမာပ သ႕A မးသမးကလညး သ႕က UးခငေမာငေA း ေရာငးခြငမရဘး၊ သလညး ပးတြ ပငတယေပါ၊ A ဒလ ကန႔ကြကတာကလညး ေတြ႕ပါတယ။”

Page 93: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 93

ဒလ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေနA မၿခ၀နး တစတတပငးက ပငဆငေၾကာငး ေျပာဆမႈေတြ ရေနေပမယလညး A ကးေဆာငေရ႕ေနေတြ A ေနန႔ကေတာ ဒါေတြက လကခမာ မဟတတ A ေၾကာငးန႔ A ခေနာကဆး A ေခA တင ျဖစေနရတ ပငဆငမႈ ကစၥမာလညး ၀ယယသA ေနန႔ နစနာဆး႐ႈးမႈန႔သာ ႀကရႏငတA ေၾကာငး သတေပးထားတယလ႔လညး Uးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

“A ခေၾကညာတာက ၀ယတယဆတလ၊ နာမညလညးမသဘး၊ ေမးလ႔လညး မရဘး။ ဒါႀကးက လ႕၀ကလညး လပထားတယ။ A ေတာ ကေနာတ႔ကေတာ သတ႔ကပ ေျပာလကတယ၊ ခငဗားတ႔ ၀ယရငေတာ ခငဗားတ႔ မားမာပ၊ ေငြဆး႐ႈးမာ။ ကေနာတ႔ကေတာ ပစၥညး Position ကလညး ကေနာတ႔လကထမာ။ ကေနာတ႔ကလညး တကယလ႔ A ေရာငးA ၀ယလပလညး ကပတ႔က ဒါေပးမာမဟတဘးဆတာ ေျပာလကတယ။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေနA မပငဆငမႈန႔ ပတသကလ႔ A ကးေဆာငေပးေနတ ေရ႕ေနတUးျဖစသ Uးဉာဏ၀ငး ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

တကယေတာ A ခေနာကဆး ေနA မၿခ၀နး ပငဆငမႈကစၥလ A ေခA တင ျဖစစရာေတြ ထြကေပၚလာတာ ဒါဟာ ပထမဆးေတာ မဟတပါဘး။ A ရငA ရငတနးကလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A စကျဖစသ UးေA ာငဆနးUးဟာလညး ေနA မက A ေမြဆငA ျဖစ ေလာကလလ႔ တရားတေဘာင ရငဆငရတာေတြလညး ရခတာပါ။ ဒA မႈဟာဆရငလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ဖမးဆးခထားရတ A ခနကာလတေလာက ႐းခနးေတြ ေရႊ႕ဆငးလာခတာ A ခA ခနA ထလညး မၿပးျပတေသးပ ရေနဆ ျဖစပါတယ။

စားဆကစၥ ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငး ထငရာစငးေန ေစးေရာငးသမား မေကမနပျဖစ NEJ / ၄ ၾသဂတ ၂၀၀၉

ရနကနၿမ ႕ေတာဝန ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငးသည ျပညတြငး၌ တြငတြငကယကယ သးစြေနသည စားသးဆ (၇) မးက ကယသေဘာျဖငကယ ကနးမာေရးႏင မညၫြတေၾကာငး ေၾကညာၿပး ရနကနတငး စညပငသာယာနယနမတA တြငးရ ေစးဆငမား၊ ေစးမားႏင စပါမားကကတ႔တြင လကလဖမးဆးသမးဆညးေနေၾကာငး ေစးေရာငးသမားက ေျပာသည။

ၿပးခသညလ (၂၅) ရကထတ A စးရသတငးစာမားတြင စားသးဆ (၄) မးက စားသးရနမသငေၾကာငး ကနးမာေရး၀နႀကး ဌာနမ ေၾကညာခကထတျပနခသည။ ထသ႔ထတျပနၿပး (၃-၄) ရကA ၾကာတြင ရနကနတငးစညပငသာယာေရးA ဖြ႔က ထငးႏငငမ တငသြငးသည ပစြနတစေကာင၊ ပစြနႏစေကာငတဆပ စားဆပးမားက ကနးမာေရးႏငမညၫြတဟဆကာ ရနကနၿမ ႕ေစးကြကA ခ႕တြင ၀ငေရာကသမးဆညးသြားခေၾကာငး သရသည။

Page 94: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 94

ရနကနၿမ ႕ ကနတကႀကးတခမ ကနပစၥညး ထနးသမးေရးတာဝနခတUးက “ရနကနတငး စညပငသာယာေရး A ဖြ႔ဝငေတြ ေရာကလာၿပး ကမတ႔ ဆငတငေရာငးေနတ ထငးႏငငက တငသြငးလာတ စားဆပးေတြက ကနးမာေရးန႔ မညၫြတဘး။ သမးတယဆၿပး လာသမးသြားတယ။ ေနာက A ဒါ လကမတထးခငးေတာလညး ထးေပးလကရတယ။ ဒကစၥ ကနးမာေရးဝနႀကးဌာနက သတငးစာထကေန ေၾကညာထားတာ မဟတေတာ ဘယသမ မသၾကဘး။ ရနကနတငး စညပငသာယာက ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငး သ႔သေဘာန႔ သလပေနတာဆေတာ ကမတ႔လပ ဆငA ေတာမားမားဘာမ မသလကရဘန႔ ဆပးေတြ A မားA ျပား A သမးခလကရတယ။ သတငးစာက ေၾကညာထားတာမးလညး မရဘး” ဟ ေျပာသည။

A ဆပါကစၥႏင ပတသက၍ ၿပးခသညသတငးပတက ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငးက စာနယဇငးသတငးေထာကမားႏင ေတြ႔ဆရာတြင ေနာကထပစားဆ တဆပ (၇) မးက စားသးရန မသင၍ ဖမးဆးခၿပး စစေပါငး ပာခန (၂,ဝဝဝ) ေကာရကာ ေနာကထပလညး ဖမးဆးရန ရေနေသးသညဟ ေျပာၾကားခေၾကာငး သရသည။

ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငး သမးဆညးခသညဆမားမာ သန႔ရငးသညဟ ျပညသမား လကခထားသည ထငးႏငငမတငသြငးသည ပစြနတစေကာင၊ ပစြနႏစေကာငႏင A ျခားဆသန႔မား ပါဝငသည။

လတတေလာ ျမနမာႏငငသ႔ တငသြငးေနသည စားသးဆ (၂) မးမာ သေဘၤာလငးမ ဆကနမားျဖင တငသြငးၿပး ျပညတြငး၌ ဆေပပါႀကးမားျဖင ျဖန႔ျဖးေနသည ကနဆႏင နယစပမတဆင A မတတဆပျဖင ပး၊ ဘးသြတၿပးသား သြငးလာသည ဆမားဆၿပး ရသည။

ျမနမာစးပြားေရး Uးပငလမတကက လကဝါးႀကးA ပ တငသြငးေနသည မေလးရားကနဆမားသည A ဆငA တနးနမၿပး ကနးမာေရးႏင ညၫြတျခငးမရေၾကာငး A သညးေရာဂါက ဆရာဝန ေဒါကတာခငေမာငဝငးႏင ျပညတြငးဆရာဝနမားက ေထာကျပၾကသည။ A ဆပါဆမားက ေငြမတတႏငသည ဆငးရသားျပညသမားက ေစးေပါေပါျဖင ဝယယသးစြၾကသည။

A ျခားဆတမးမာ နယစပသြငး ပးဆမားျဖစၿပး သန႔ရငးသညဟ သတမတကာ လလတတနးစားမား စားသးၾကသည။

ျပညတြငးထတ စားသးဆမာမ ျပညတြငးႀကတ ေျမပဆ၊ ပပပဆမားျဖစၿပး ျပညပသြငး စားA နးဆ ကနဆမားျဖင ေရာေႏာေရာငးခေနသညဟ ကနးမာေရးဝနႀကးဌာန၏ မၾကာခဏ ေၾကညာျခငးခေနရသည။

ယခကသ႔ Uးပငကသြငးသည ညစညမးေနသည ကနဆမားက ဘာမမေျပာဘ၊ ကနးမာေရးဝနႀကးဌာနကလညး ဘာမ ေၾကညာျခငးမရသည ျပညသမား ကယကယျပန႔ျပန႔ စားသးေနသည စားဆမားက ေရာငးခမႈပတပငျခငး၊ ေစးမား၌ လကလၿခမးေျခာက သမးဆညးေနျခငးတ႔ေၾကာင ျပညသမား မေကမနပျဖစေနၾကေၾကာငး သရသည။

Page 95: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 95

ယခA ခါ A ဆပါ ရနကနစညပငက ပတပငထားသည စားဆA မးမးသည ေမာငခသဖြယျဖစသြားၿပး ခးဝကေရာငးခရသည A ေနA ထားက ေရာကရသြားကာ ရနကနEရယာA တြငးမ ေစးဆငပငရငႏင ျပညသမားက ဗလမႉးခပေA ာငသနးလငး ၎ႏငမဆငဘ ထငရာစငးလပကငေဆာငရြကေနသညA ေပၚ စတဆးေဒါသထြကေနေၾကာငး စစမးသရသည။

ထငးဆမား ပတပငလကေသာလညး တငသြငးေနဆ NEJ / ၄ ၾသဂတ ၂၀၀၉

စားသးရနA ႏရာယရသညဟဆကာ ထငးဘကမတငသြငးသည စားသးဆမားက ျမနမာဘကမတငသြငးခြင ပတပငလကေသာလညး ထငးဆမားက ျမနမာကနသညမားက A ာဏာပငမားႏင နားလညမႈယကာ ပမနတငသြငးလက ရသည။

ျမနမာဆကနသညတUးက “ထငးဘကက တငသြငးတဆေတြက A ႏရာယရတယဆၿပး ျမနမာဘကက ပတတယ။ ထငးဆေတြသြငးတာ (၁၀) ႏစေကာၿပ၊ A ခမ ျမနမာဘကက ေျပာတယ။ ဒါေၾကာင ဆေတြက ညဘကကမ ျမ၀တဘကက စကေလေတြန႔သယရေတာ A ကနလး A လပ႐ႈပကနတယ” ဟ ေျပာသည။

ယခကသ႔ ထငးစားသးဆမား ပတပငရျခငးမာ ရနကနၿမ႕တြင Uးပငလမတကမ တငသြငးသည ကနဆမား A ေရာငးထငး၍ ပလေနေသာေၾကာင ယခကသ႔ နယစပမတငသြငးသညဆမားက ျပနာရာျခငးျဖစသညဟ ၎က ေျပာသည။

ျမနမာဘကမ ပတပငသည ထငးစားသးဆမားမာ ပစြနတစေကာငတဆပ၊ ပဇြနႏစေကာငတဆပႏင A ျခားတဆပ မားျဖစၿပး မေဆာကကမးနားရ A မတ (၁) ဂတႏင A မတ (၁၆) ဂတမားမတဆင A ဓကတငသြငးေနၿပး တေန႔လင A နညးဆး (၁၆) ကလ၀င သပး (၅) ေထာငခန႔ ျမနမာဘကသ႔ တငသြငးသည။

ထငးဆကနသညတUးက “A ရငလဆေတြ ပ႔လ႔မရတာ (၁၀) ရကေကာၿပ။ ဒဆေတြပ႔လာတာ (၁၀) ႏစေကာၿပ။ တခါမ ျပနာမျဖစဘး။ ျမနမာဘကက သတ႔ျပနာရလ႔ျဖစမယ။ ထငးဆေတြက ေစးကြကျဖန႔ျဖးခြငရဖ႔A တြက ထငးႏငင A စားA စာန႔ ေဆး၀ါးကြပကေရးဌာနရ႕ေထာကခခကပါမ ရတာပါ။ A ဒါက ျမနမာဘကက ဒဆစားရင A ႏရာယရ တယဆေတာ ကေနာတ႔လညး နားမလညေတာဘး” ဟ ေျပာသည။

ျမ၀တမ စားသးဆမားသယေဆာငရာတြင ယခငကသ႔ တရကျခားကားတနးတြင (၁၆) ကလ၀င ဆပး (၁) ေသာငးခန႔က ေန႔ဘက ေပၚေပၚတငတင သယေဆာငၾကေသာလညး ယခA ခါ A ေျခA ေနေပၚမတည၍ ေန႔ညမေရြး A ာဏာပငA ဖြ႔ A စညးမား၊ ဒေကဘေကA ဖြ႔မားႏငညႇကာ သယေဆာငၾကရသညဟ ကနသညမားက ေျပာသည။

Page 96: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 96

ထငးဘကမ စားသးဆမားတငပ႔ရာတြင ပဇြနႏစေကာငတဆပ၊ တငါတဆပႏင (၁၈) ကလပါ ပလတစတစပးA ၀ါမား၊ (၁၉၂) ကလ၀င ဆေပပါပးမားျဖင တရား၀ငတငသြငးေနရာမ ယခငလ (၂၅) ရကမစတငကာ ျမနမာဘကမ စားသးရန မသငဟဆကာ တငသြငးခြင ပတပငခရျခငးျဖစသည။

ျမ၀တၿမ႕ခ A မရငမတUးက “ေစးကြကမာ ထငးဆA ၀ယလကတာက ထငးဆေတြဟာ ေA းေA းပပ မခဘး။ ရနကနမာ ေရာငးတ ကနဆေတြက ခတာမားတယ။ မနကဘကဆရင ခလ႔ ခကခါနး A ပေပးရတာေတြရတယ” ဟ ေျပာသည။

ေစးကြကA တြငး ေရာငးခလကရေသာ စားသးဆ (၄) မးက စားသးရနမသငေၾကာငး ျမနမာကနးမာေရး၀နႀကးဌာနက ဇလင (၂၅) ရက၌ A စးရပငသတငးစာမားတြင စတငေၾကညာခရာ ထငးစားသးဆမားလညး ပါရသည။

တငသြငးခြင ပတပငလကသည စားသးဆမားက ဓာတခြၾကညရာတြင လကထခကေစႏငသည free-fatty Acid, Peroxide, Transfats ဓာတမား ပါ၀ငသျဖင ႏလးေသြးေၾကာကUးေရာဂါ၊ ဆးခေရာဂါ၊ ေသြးတးေရာဂါႏင ကငဆာေရာဂါမားပါ ျဖစပြားႏငသညက ေတြ႔ရရသညA တြက ပတပငရျခငးျဖစသညဟ ျမနမာႏငငA စားA စာႏင ေစး၀ါးကြပကေရးဌာနမ ၫႊနၾကားေရးမႉး ေဒါကတာေကာလငးက ဆသည။

ျမနမာဘကမ တငသြငးခြင ပတပငလကသည ထငးစားသးဆမားမာ ထငးA စားA စာႏင ေဆး၀ါးကြပကေရးA ဖြ႔ (ေA ာေရာ) ၏ ခြငျပခကျဖင လကရ ထငးႏငငတြင တရား၀ငေရာငးခေနသည စားသးဆမားျဖစသည။

Page 97: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 97

ဝၿငမးခမးေရးA ဖြ႔နယေျမA နးသ႔ နA ဖစစတပရငး (၃) ခ လာေရာကတပစြထား

NEJ / ၄ ၾသဂတ ၂၀၀၉

ဝျပညေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ (UWSA) ထနးခပရာ ဝေဒသေျမာကပငးရ ဟပနၿမ ႕နယ၊ နမတငးတြင ရမးျပညေျမာကပငး၊ သႏၵA ေျခစက A မတ (၁၆) စစဆငေရးကြကကမႈဌာနခပ (စကခ) လကေA ာကခ တပရငး (၃) ရငး ယခလ (၂) ရကမစတင၍ လာေရာကတပစြထားသည၊၊

နA ဖစစသားမား ဝေျမာကပငးေဒသA နးသ႔ လာေရာကတပစြလႈပရားမႈA ေပၚ ဝတပဖြ႔ေစာငၾကညေနၿပး ယေနA ခနA ထ A ေျခA ေနၿငမသကေနေသးေၾကာငး ဝတပမႉးတUးက ေျပာသည။

“ကေနာတ႔ တပေတြန႔ (၁ဝ) မငA ကြာေလာကမာ ရပါေသးတယ။ လကနကႀကး တကမးစာေပါဗာ။ ကေနာတ႔ကေတာ ဒA ေပၚမ stand by လပထားပါတယ။ ကယနယထဝငလာၿပး ရနစလာၿပဆရငေတာ ျပနတြယဖ႔ A ဆငသငရပါတယ” ဟ ၎က ေျပာသည။

Page 98: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 98

ဝတပဖြ႔နယေျမA နးသ႔ နA ဖစစတပမား A ငA ားျဖညတငးေနသကသ႔ ကခငျပညလြတလပေရးA ဖြ႔ထနးခပရာ လငဇာA နး နားလေကးရြာသ႔ ေျမာကပငးတငးစစဌာနခပလကေA ာကခ တပရငးတခ လာေရာကA ငA ားျဖညတငးေန ေၾကာငး လငဇာေဒသခတUးက ေျပာသည။

ဇလင (၃၁) ရက၌ A ေရ႕ေျမာကပငးတငးစစဌာနခပတငးမႉး ဗလခပ ေA ာငသနးထြဋ UWSA ဌာနခပရရာ ပနဆနးက ေရာကရလာသကသ႔ ေျမာကပငးတငးစစဌာနခပတငးမႉး ဗလခပစးဝငး ကခငျပညလြတလပေရးA ဖြ႔ထနးခပရာ တ႐တ-ျမနမာနယစပရ လငဇာၿမ ႕သ႔ ေရာကရလာၿပး နယျခားေစာငတပ A သြငေျပာငးေရးA တြက A ဆပါၿငမးခမးေရးA ဖြ႔မားမ ေခါငးေဆာငမားA ား ထပမေျပာဆၿပးေနာကပငး ယခကသ႔ စစတပA ငA ားမား ျဖညတငးလာေနျခငးျဖစသည။

ယခကသ႔ တပA ငA ားမား ၿငမးA ဖြ႔နယေျမA နားတြင လာေရာကလႈပရားလာမႈမာ ၿငမးA ဖြ႔မားA ေပၚ ၿခမးေျခာက ဖA ားေပးနညးတမးသာျဖစၿပး တကခကရနA ဆငA ထ မေရာကႏငေသးေၾကာငး တ႐တ-ျမနမာနယစပ စစေရးA ကခတ UးေA ာငေကာေဇာက သးသပသည။

၎က “တပေတြက A ဒနားကပ႔ၿပး ၿခမးေျခာကဖA ားေပးတာသကသကပါ။ ေဒသခလထေတြ ေၾကာကလန႔၊ A ထတတလန႔ျဖစၿပး လထက စစမတကပါန႔ေတာလ႔ ေျပာလာေA ာင ဖA ားေပးတာမးပါ။ A ခ ဝနယဘကကပလာတ တပရငးသးရငးမာ တရငးက (၁၄၂) ေယာက၊ ေနာကတခ (၁၄၆) ေယာက၊ ေနာကတရငးက (၁၅၃)၊ A ားလးA ငA ား (၄ဝဝ) ေကာပ။ ဝကတကဖ႔ ဒေလာကA ငA ားေလးန႔ သြားလပလ႔မရပါဘး။ A ခA ခနမာ သတ႔မတကႏငေသးပါဘး” ဟ ေျပာသည။

ဝျပညေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ (UWSA) သည ၁၉၈၉ ခႏစ၊ Eၿပလတြင ဗမာျပညကြနျမနစပါတမ ခြထြကA ာဏာ သမးေပၚေပါကလာသညA ဖြ႔ျဖစၿပး စစA စးရႏင A ပစခတရပစေရး ျပလပထားခရာမ ယခႏစ Eၿပ (၂၈) ရကေန႔တြင A ငA ား (၃ဝ,ဝဝဝ) ဝနးကငရသည ဝတပဖြ႔က A ငA ား (၃,ဝဝဝ) A ထ ေလာခကာ နယျခားေစာငတပဖြ႔ A သြငးေျပာငးရန နA ဖ၏ ဖA ားေပးျခငး ခေနရသည။

Page 99: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 99

၇ ႏစၾကာ ပတထားခေသာ တ႐တ-ျမနမာနယစပ ကနသြယေရးစခနး ျပနလညဖြငလစ

ဖနဒါ

A ဂၤါေန႔၊ ၾသဂတလ 04 ရက 2009 ခႏစ 19 နာရ 05 မနစ

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ ၇ ႏစၾကာ ပတထားခေသာ တ႐တ-ျမနမာ နယစပ ကနသြယေရး စခနးသစတခ ျပနလည ဖြငလစလကၿပ ျဖစသည။ ၿငမးခမးေရးA ဖြ႔ တချဖစသည ကခင ဒမကေရစသစ တပမေတာ NDA-K ထနးခပရာ ကခငျပညနယ၊ ဆဒးၿမ ႕နယ ကနပငတး ေကးရြာတြင ဖြငလစပြသ႔ ေျမာကပငးတငး စစတငးမႉး ဗလခပစးဝငး တကေရာကခသည။ “လဝက (လဝငမႈၾကးၾကပေရး) ကA စ A ကနေရာကၿပ။ ဒကစၥက ၂၀၀၂ ခႏစမာ တခါ ဖြငေသးတယ။ ဒါေပမ လမးက မေကာငးေသးဘး။ လမးမေကာငးေတာ ယာယ ရပထားတာက ခလ ၁ ရကေန႔မာ ႐းျပနဖြင လကတာပါပ” Uက႒ ဆခနတနးယမးက မဇၩမက ေျပာသည။ လဝငမႈၾကးၾကပေရး Uးစးဌာန၊ သစေတာဌာန၊ နယစပ ကနသြယေရး Uးစးဌာန၊ ရတပဖြ႔ စသည Uးစး A ရာရမားႏငA တ တာဝနထမးေဆာငမည ဝနထမးမားသညလညး ယခလ ၁ ရကေန႔မစ၍ ကနပငတးသ႔ A ေျခခ ေရာကရေနၿပျဖစေၾကာငး သရသည။ တ႐တနယစပတြင မဆယ ၁၀၅ မင၊ ကနပငတး၊ လငဇာ၊ လြယဂယ စသည ကနသြယေရးစခနး ၄ ခA နက မဆယ ၁၀၅ မင ကနသြယေရးစခနးမာ ကနစညစးဆငးမႈ A မားဆး လပေနသညေနရာ ျဖစသည။ စစA စးရက ကမးလမးခသည နယျခားေစာငတပ A သြငေျပာငးေရးက NDA-K လကခလကၿပးေနာကပငး ကနသြယေရးစခနး ေပၚေပါကလာျခငးျဖစသည။ ယငးသ႔ ကနသြယေရး႐း ျပနလညဖြငလစေသာလညး ေဒသA တြငး၌ ကနသြယေရးကဆငးေနေၾကာငး ကနပငတး ေဒသခတUးက ေျပာသည။ ၂၀၀၄ ခႏစတြင ျမစၾကးနား-ကနပငတး ကားလမးA ား စတငေဖာကလပခသည။ ၂၀၀၅ ခႏစမာ ၁၆၈ ကလမတာ ရညလားသည ျမစၾကးနား-ထနခး (တ႐တျပည) ကားလမး စတငေဖာကလပခသည။

Page 100: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 100

တ႐တက A တယခးခေသာ နA ဖ စစတပ

ေဆာငးပါး

ဘဘေကာၿငမး

စေနေန႔၊ ၾသဂတလ 01 ရက 2009 ခႏစ 19 နာရ 07 မနစ

ဒးပလကနကမားႏင A ႏျမဗးပငဆငခြငရလာေသာ ႏငငသည ထA ႏျမဒးပမားA ား လၿခစြာ ထနးသမးရနႏင မေတာတဆ ပစခတမႈေသာလညးေကာငး၊ လဆးဗလခပ (Rogue-General) (သ႔) ဗလခပတUးUးက ႐းၿပး ပစမန႔မေပးႏငေA ာင ထနးသမးရန တာဝနရလာပါသည။ A ေမရကနစနစတြင A ေမရကနသမၼတကပ ပစမန႔ေပးႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာင A ေမရကနသမၼတA နးတြင လ ႕ဝကကတ (code) မား သယေဆာငထားသည စစဗလတUး A ၿမရေနရပါသည။ လႏစUး ၿပငတဖြငမ A ႏျမလကနကမားက လကနကတပဆငႏငပါသည။ A ေမရကနစနစမာ A ႏျမလကနကမားက ကနးမပစရန၊ ေရမပစရန၊ ေလမပစရနဆၿပး ခြထားပါသည။ ထ႔ေၾကာင ၾကညးတပ ေရတပ ေလတပပင A ႏျမလကနကမားရသလ ကယဆငရာဌာနA တြက (Research & Development) ဟေခၚသည သေသသနျပမႈႏင ေဖာထတတညေဆာကမႈက ဆငရာဌာနမားက Uးစးေဆာငရြကရပါသည။ တ႐တစနစတြငမ A ႏျမလကနကA ားလးသည Second Artillery Corp ဒတယ A ေျမာကတပA စ ေA ာကမာရပါသည။ A ႏျမလကနကA တြက သေတသနႏင ေဖာထတမႈ၊ လကနကတပဆငမႈ၊ ျဖန႔ေဝမႈA ားလးသည ဤဌာနေA ာကတြင ရပါသည။ နA ဖ စစဗလခပမား ခးခထားေသာ စစA ေတြးA ေခၚ Military Doctrine ျဖစသည ေခတသစA ေျခA ေနေA ာကရ ျပညသ႔စစ People’s War Under Modern Condition A ရ A ကယ၍ ရနသစစတပမား ဝငတကခလင ခစစျဖင တငးခၿပး၊ ေျပာကကားစစျဖင ရနသ၏ စတဓာတက ေခမႈနးကာ ရနသA ား တနျပနထးစစျဖင တငးျပညမ ေမာငးထတရန ျဖစပါသည။ ဤA ေတြးA ေခၚA ရ ရနသမား၏ ထးစစက တငးခရာ၌ တ႐တစစသညႏင စစလကနကပစၥညး ဆး႐ႈးမႈ A နညးဆးျဖစရနTunnel-War-Fareဟေခၚေသာလႈဏေခါငးတးစစဆငေရးက ထညသြငးေဖာထတၾကပါသည။

Page 101: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 101

ယခေခတက information-age သတငးA သပညာ ေခတဟ ေခၚပါသည။ ရနသ၏ A ေနA ထား၊ ကယတပမား၏ A ေျခA ေနက တကပြကUးစးရေသာ ဗလခပမားက ခကခငးသရႏင၍ A ဆးA ျဖတ A မန႔ေပးႏငစြမး ရၿပျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင ယေန႔ စစA ေတြးA ေခၚသစတခမာ Network Centric Warfare ဟ ေခၚပါသည။ ကြနျပတာ တခႏင တခ ဆကသြယထားသညက Network သတငးကြနယက ဟ ေခၚသည။ ဤသတငးကြနယကက ဗဟျပေသာ စစတကနညးဟ A ဓပၸာယရပါသည။ ယခငက စစတပတခတြင A ေရးၾကးဆးမာ Command & Control ဟ ေခၚပါသည။ ယခေခတစနစတြင Command, Control, Communication, Computers and Intelligence (C4I) System စနစဟ ေခၚပါသည။ Uပမာ ဒတယ ကမၻာစစက ဌာနခပမ A မန႔က ေရ႕တနးစစမကႏာသ႔ A မန႔ေပးရာတြင ေရဒယကသာ သးၾကရပါသည။ ရနသက ၾကားျဖတနားေထာငေသာ နားမလညႏငရန Military Code ဟ ေခၚေသာ စစဘကဆငရာ စကားဝကစနစက သးရပါသည။ ဒတယကမၻာစစက A ေမရကနဖကက ဂပနတ႔၏ စစသးစကားဝကလ ေဖာကႏင၍ ပလဆပကမးက Uးစးတကခကခေသာ ေရတပဗလခပ ရာမာမတ၏ ေလယာUပက ပစခကာ ကလစားေခႏငခပါသည။ A ေမရကနတ႔က A ေမရကန နာဗါဟ ရကဒA ငဒယနး American-Navaho-Red-Indian မားက ပစဖတစစမကႏာတြင A သးျပခရာ ဂပနတ႔က ဘာေျပာေနမနး မသၾကပါ။ ျမနမာႏငင၏ A ေနာကေျမာကတြင ကြနျမနစမား ၾကးစးစUက ၎တ႔၏ ဌာနခပတြင A ငဒနးရား ကြနျမနစႏင A ျခားကြနျမနစမား ေလလာရန ေရာကရေနရာ A ခ႕စစပြမားတြင A ငဒနးရားလ ဆကသြယၾကရာ ျမနမာစစဗလေတြ Uးေႏာကေျခာကဖးသညဟ ကြနျမနစ ဌာနခပသ႔ ေရာကခဖးေသာ ႏငငျခားသားသတငးသမားတUးက ျပနေျပာဖးပါသည။ ယေန႔ေခတတြင Encryption ဟေခၚေသာ သပၸနညးA ရ တထြငထားေသာ စကားဝကက Data Transmission ဟ ေခၚေသာ သတငးပ႔ေဆာငခကတြင ထညသြငးထား၍ လၿခေသာ ဆကသြယမႈ Secure Transmission စနစက သးၾကပါၿပ။ ဆကသြယရာတြင ေဝဟငမ Satellite ၿဂလတမားမလညးေကာငး၊ တခႏငတခ ဝါယာႏင ဆကသြယ၍လညးေကာငး A သးျပၾကပါသည။ တခႏငတခ ဝါယာႏင ဆကသြယရာတြင Fiber Optic Cable မားက A သးျပၾကရပါသည။ Uပမာ - ေလယာUပစစနစမားတြင ကးေကာလာေသာ ေလယာUက ေရဒါ (Radar) စခနးမားက ၾကတငသရႏင၍ ပစမတက ေရဒါက ေလယာUပစ ဒးပမားက သတငးေပးပ႔ရပါသည။ လပတျပကA တြငး ပစမတကခန၍ သတငးပ႔ရသျဖင တခ႕ေလယာUပစစနစမားတြင ဆကသြယမႈမာ Fiber Optic Cable မားျဖစသလ C4I စနစတြငလညး ဤေကဘယမားကပင A သးျပရပါသည။ ထ႔ေၾကာင ေကဘယမားက လၿခေသာ လႈဏေခါငးမားတြင သြပသြငးထားတတပါသည။ ဒတယA ရပစစပြမျဖစခငA ရပတ႔၏စစသး-Fiber-Optic-Cable မားကတပဆငခ႕သမား မာတ႐ပ ကမၸဏမားျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင႕ဒတယA ရပစစပြA ျပး တ႐တစစတပကျပနလညသးသပမႈျပရာတြင A ားန ခကမားကေကာငးေကာငးသးသပႏငခ႕သည။ Fiber Optic Cable လငးမားလျခေရးကသေဘာေပါကခ႕ ၾကသည။ ကေနာသည ၿမ႕ျပA ငဂငနယာဘြ႔က ျမနမာျပညမ ရခ၍ ဘြ႔လြနက A ေမရကားမရကာ ဆကသြယေရး က႑တြင ၂၅ ႏစေကာေကာ A ေတြ႔A ၾကရခပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဒဗဘ DVB TV က နA ဖ၏ လႈဏေခါငး (Tunnel) မားA ေၾကာငးက ဆကသြယေမးျမနးခရာ DVB က ရရထားေသာ

Page 102: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 102

သတငးဓာတပမားတြင နA ဖတ႔၏ Fiber Optic Cable ေျမပ ပါရပါသည။ A ဆငဆင ျမနမာတျပညလး Fiber Optic Cable မား ခရန ျပထားေသာ ေျမပျဖစသည။ A ရပသားဆကသြယေရးတြငလညး Fiber Optic Cable က သးေလရပါသည။ သ႔ေသာ ျမနမာႏငငမ ျပငပကဆကသြယထားေသာ ဆကသြယေရးလငခ (Link) သည ကမၻာA ဆငA တနးႏင ေျပာရလင လြနစြာေႏးပါသည။ ဂကေလယာUေခတတြင ႏြားလညးႏင ခရးသြားသညA ဆငပ ရပါေသးသည။ စစတပA တြကသးေသာ ဆကသြယေရး Network မာ သးသန႔ျဖစပါသည။ Fiber Optic Cable ခရေသာ စရတမာလညး မေသးလပါ။ နA ဖ A စးရသည ၎တ႔၏ Fiber Optic Cable Network တခ႕က လၿခစတခရေစရန လႈဏေခါငးမားထတြင ခထားရနစစUေနပရသည။ ေမာငေA ာငမး၏ စာA ပ ဒတယA ခနးျဖစေသာ စစေရးA ေတြးA ေခၚႏင ဗဟာA ခနး၏ ေနာကဆးေကာကခကတြင - While the Tatmadaw continue to train its troops in anti-guerrilla warfare for counter-insurgency , it has been taking necessary measures for “ guerrilla warfare ” and “ tunnel warfare to deal with external threat - ဟဆထားပါသည။ ဆလသညမာ ျပညတြငးA ႏရာယA တြက တနျပနေျပာကကား စစဆငေရးက တပမေတာတြင ဆကလက၍ သငတနးပ႔ချပငဆငေနေသာလညး ျပညပA ႏရာယA တြက ေျပာကကားစစႏင လႈဏေခါငးစစA တြက လA ပေသာ ျပငဆငမႈမားက တခနထမာ ေဆာငရြကလကရသညဟ ေကာကခကခထားပါသည။ ထ႔ေၾကာင နA ဖ စစA စးရသည ျမနမာျပညတျပညလးတြင လႈဏေခါငးမား တး၍ ႏငငျခားမ ကးေကာစစက ခခရန ေငြA ကနA ကခ၍ ျပငဆငလကရသည။ ေမာငေA ာငမး၏ A ဆA ရ ျမနမာတပမေတာသည Electronic warfare ႏင Information Warfare လပစစႏင သတငးစစပြကလညး စတဝငစားသညဟ ဆပါသည။ ယေန႔ေခတတြင ကြနျပတာမားသည မရမျဖစေသာ ကရယာမား ျဖစသလ ဆကသြယေရးသည လြနစြာA ေရးၾကးပါသည။ ထ႔ေၾကာင ေခတေပၚ ဗးတခမာ A ေဆာကA Uးမားက ဖကရနမဟတဘ Electromagnetic radiation ေၾကာင လပစစပစၥညးမား A လပမလပ ေလာငကၽြမးေA ာင ေဆာငရြကျခငး ျဖစသည။ electromagnetic bomb (e-bomb) ဟေခၚပါသည။ ထ႔ျပင ယၡေခတတြင ဗးမားသညေလထမA ရမး ၾကျခသည႕ဗးမားမဟတေတာ႔ပါ။ Precision Bomb ဟေခၚေသာ ပစမတကတတကကပစႏငေသာဗးမား ျဖစသည ထေရာကမႈရရန GPS (Global Positioning System) ျဂလတမ တဆင႕A သးျပၾကရပါသည။ ထ႔ေၾကာင႕ GPS ျဂလတႏင႕ဆကသြယမႈ ကဖကစးေသာ GPS Jammer စစသးပစၥညးမားေပၚလာပါသည စစေလယUမားပသနးရာတြင Ground Control ဟေခၚေသာ ေျမျပငမ

Page 103: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 103

ရနသ႔ေလယUမားကေရတာႏင႕ရာ၍ ထနးေၾကာငးေပးရပါသည။ A ေမရကနေလတပတြငဤစနစတခလးကေလယUေပၚတငထားေသာ AWAC (Airborne Warning And Control System) ေလယU မားရပါသည ထ႔ေၾကာင႕ AWACS Jammer မားေပၚ လာပါသည Information Warfare ဆသညမာရန သ႔ Network A တြငး ဝင၍ သတငးစေဆာငးျခငး - သတငးမားေပးျခငး၊ A မန႔A မားေပးျခငး ဖကဆးျခငးတ႔ ျဖစသည။ (မတခက - ႐ႈပကနမညျဖစ၍ A ေသးစတ မရငးသညက ခြငျပပါ) ဤA တြကေၾကာင နA ဖ စစA စးရသည ကြနျပတာဘြ႔ေပးထားေသာ စစေကာငးမားႏင A ငဂငနယာဘြ႔ ေပးထားေသာ စစေကာငးမားက ထေထာငထားျခငး ျဖစသည။ လကစမးသညA ေနျဖင A တကA ခ သတငးဌာန ဝကဆကမားက မၾကာခဏ ဝငေရာကတကခကျခငးလညး ျဖစႏငစရာ ရပါသည။ မၾကာေသးခငက တ႐တျပညဟငနနကၽြနးတြင ေရငပသေဘာၤမား သေလာငရန ေရေA ာကလႈဏေခါငးမားက A ေမရကနတ႔က သရခၾကရ၍ ပြကေလာ႐ကခပါသည။ ေျမာကကရးယားတ႔ကလညး တ႐တပစက ကးယ၍ လႈဏေခါငးမားတးကာ ျပငဆငခၾကပါသည။ ယခA ခါ ျမနမာစစတပကလညး တ႐တႏင ေျမာကကရးယား ပစက A တခး၍ ျပငဆငလကရပါသည။ A တကA ခသတငးဌါနမားလကခရရခ႕ေသာဗလခပေရႊမနး၏ေျမာကကရးယားလ႕ဝကခရးမတတမးတြင လညး ျမနမာစစတပက GPS Jammer ႏင႕ AWACS Jammer မားကစတဝငစားေၾကာငးေဖၚျပခ႕ပါသည လကရ ျမနမာစစတပ၏လႈဏေခါငးစမကနးသညပထမA ဆင႕မပငရပါေသးသည။ Command And Control Centers A မန႔ေပးႏင႕ကြပကမႈဌါနမား ၊ ဆကသြယေရးစနစမားႏင႕ Logistic ျဖည႕စးမႈမား A တြကသာ ရပါေသးသည။ ေဖါကထားသည႕လႈဏေခါငးမားမာကငးေျမာငး၍ကြနကရစA ထမာမေျပာပေလာကပါ။ တ႐တႏင႕ေျမာကကရးယားတ႔က႕သ႔ စစေလယUမားပါသေလာငလပါက စကၾကးမားA ကႏင႕နကနက ကယကယတးရပါမည။ ဗလခပေရႊမနး၏ေျမာကကရးယားလ႕ဝကခရးမတတမးA ရျမနမာစစတပကစကၾကး မားကကငတြယႏငရနသငတမးေပးျပးျပ၊စကၾကးမားကမဝယရေသးဟေဖၚျပထားပါသည။ ေနာကA ဆင႔ေတြ A တြကျပငဆငထားသညမာထငေပၚပါသည။ DVB၏A ဆA ရ လကရလႈဏေခါငးမားA တြက A သးစရတမာ A ေမရကနေးဒၚလာ (၉) ဘလ (သနး၉ဝဝဝ) ေကာသညဟဆပါသည။ ဤသတငးသာမနခ႕သညရေသာ ျပညသေတြဆငးရတြငးနကေနေသာကမၻာ႕A ဆငးရဆးႏငငတချဖစေသာျမနမာႏငင သညလႈဏေခါငးမားA တြကဤမေငြျဖနးရကသညမာA ႕ၾသစရာပင

Page 104: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 104

ဘဘေကာျငမး

[email protected] (မတခက) စစA ေတြးA ေခၚကစတဝငစားသမားA တြကသာ တ႐တစစတပကခးခထားတ႕ျမနမာစစတပရ႕စစေရးA ေတြးA ေခၚဟာမးဆက (၂) ခေလာကေနာကကကန ရစခ႕ပါျပ။ တ႐တရ႕A ေတြးA ေခၚက တငဝမျပသနာေၾကာင႕A ေမရကနန႔ထပတကေတြ႔ႏငတယလ႔ ယဆ ထားပါတယ။ တငဝမကA ေျခခတ႕A တြက Local Wars ဆတ႕A သးA ႏႈးကေရြးသးထားပါတယ။ တ႐တၾကးကတးတကလာတ႕စစေရးလကနကေတြA ေပၚမျပး၎တ႔ရ႕စစေရးA ေတြးA ေခၚေတြက တးတက သတမတခ႕ပါတယ Local wars under high-tech conditions ကေန Local wars under the condition of Informationalization လ႔ေျပာငးလသတမတခ႕ပါျပ ျမနမာစစတပက Under Modern Conditions ပရပါေသးတယ တ႐တေတြရ႕စစေရးA ေတြးA ေခၚက လႊမးမးထားတ႕A ေေတြးတခကလညး ေမာစတး ေျပာသြားတ႕ You fight your way and I fight my way မငးနညးန႔မငးတက ငါ႕နညးန႔ငါတကမယ ဆတ႕ A ေတြးျဖစတယ လ႔လညးဆၾကပါတယ တနေလာကပနလမးညႊနသြားတာကေတာ႕ 24 Character Strategy - တ႐တ A ကၡရာ (၁၂) ခ ဗဟာလ႔A မညတြငခ႕ပါသညတ႕ A ဂၤလပလကေတာ႕

Page 105: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 105

Observe calmly; secure our positions; cope with affairs calmly; hide our capabilities and bide our time; be good at maintaining a low profile; and never claim leadership ဗမာလေတာ႕ ေA းေA းျငမျငမ ၾကည႕ျမငသးသပပါ ငါတ႔၏နယေျမA ေနA ထားလျခပါေစ ကစၥမားကေA းေA းျငမျငမကငတြယပါ ငါတ႔၏ စြမးေဆာငႏငခကက ဖးကြယထားျပး A ခနကဆြကစားပါ လမသေA ာင ႐း႐းကပကပေနႏငမႈမာ ထကျမကပါေစ UးေဆာငမႈကဘယေသာA ခါမေနရာယမေၾကာျငာပါန႔ ဒါေၾကာင႕တ႐တၾကးက စစA ငA ားကတေျဖးေျဖးတးခ ႕ျပး တခနမာ စစမတကရဘ တငဝမက သမးသြငးပါလမ႕မယ။ တနေလာကပနရ႕ A ေမာA ျမငၾကးမားပက ေၾကာကစရာပါေပ။ တ႐တၾကးက ေဟာငေကာငကျပနလညသမးပကA ျပး တႏငငထမာစနစ(၂)ခ One Country (2) systems ဆတ႕ေပၚလစ ကခမတကင႕သးခ႕ပါတယ။ ဒါေၾကာင႕ ကမၻာ႕A ဖြ႕A စညးမားတြငတ႐တၾကးကေဟာငေကာငမ ႏင႕ (၂) မရေန ပါသည။ A ခနန႔A ႏငယျပး တငဝမကသမးသြငးျပးရင တငဝမမပလာပါမည၊ တငးျပညတျပည၊ မ (၃) မႏင႕ လလည လပပါလမ႔မည။ ကးကား Building the Tatmadaw, Myanmar Armed Forces Since 1948 by Maung Aung Myo Unpublished paper of Maung Aung Myo ANU published papers by Maung Aung Myo Military Power of the People’s Republic of China, Annual report to Congress, Office of the Secretary of Defense.

Page 106: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 106

Theater Ballistic Missiles and China’s doctrine of ‘Active Defense’ by Martin Andrew, China Brief Volme:6, Issue:6 Chinese Nulcear Forces and U.S. Nuclear war planning, Hans M Kristensen, Robert S. Norris, and Matthew G. McKinzie China Nuclear Forces: Operation, Training, Doctrine, Command, Control and Campaign Planning by Larry M. Wortzel China Nuclear Doctrine, Savita Pande, Research Fellow, IDSA Strategic Analysis Report on General Shwe Mann secret trip to North Korea

တ႐တက A တခးခေသာ နA ဖ စစတပ - ၂

ေဆာငးပါး

ဘဘေကာၿငမး တနလၤာေန႔၊ ၾသဂတလ 03 ရက 2009 ခႏစ 14 နာရ 42 မနစ

ျဖစႏင မျဖစႏငစUးစားစရာ ဤ ေခတမ စစလကနကပစၥညးမားႏင ေခတမ တပမေတာက တညေထာငရနမာ လြယကသည ကစၥမဟတပါ။ စစလကနကပစၥညးမားက ေစးၾကးေပးဝယ႐ႏင မရပါ။ သးတတေA ာင ေနာကဆးေပၚ A တတပညာမားက တတေျမာက႐ႏငမရ - ကၽြမးကငရပါသည။ ထ႔A ျပင ပစၥညးဆသညမာ A ဆငသင ျဖစ ေA ာင ထနးသမးထားရပါတယ။ လြယေသာကစၥမဟတပါ။ ထငးႏင တငးမာခန ထငးမ F15

Page 107: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 107

ေလယာUမား ျမနမာေလပငနကထဝငလာသညက မသလကၾကရ။ ထ႔ေၾကာင ထငးက A တႏငရန ေလယာUပစ SAM Surface to Air Missiles မားႏင ဆဗယကလပ သးၿပးသား MIG-29 မားက ျမနမာစစတပက ဝယယခသည။ ယေန႔ MIG29 ေလယာU ဘယႏစစး ႐တတရက ထပႏငေသာ A ေျခA ေနရပါသလ။ ထ႔ျပင MIG-29 ေလယာUမားသည A လြနေလး၍ ေလာငစာဆA လြနစားပါသည။ တကေလယာU ေမာငးသမားဆသညမာ လကရညတကေA ာင A စUမျပတ A ေမာငးကငရပါသည။ ထ႔ျပင Dog Fight ဟ ေခၚေသာ တကေလယာUခငး ထပတကေတြ႔ေသာ ယUၿပငတကႏငရန Dog Fight နညးနာမားက သငၾကားေလကငရပါသည။ MIG29 မားႏင ေလကငဖ႔ ေနေနသာသာ ဓာတဆA ကနမခ၍ လညးေကာငး၊ A ျပငတြင ဓါတဆေရာငးစားေနရ၍ လညးေကာငး မနမနပင မပႏငပါ။ ထနညးတ SAM ဆသညမာလညး တတကက ျဖစႏငရန မးကနယမးကန ကငၾကရပါသည။ SAM မားက ေလကငရာမာလညး ကနကစရတ မေသးပါ။ ထ႔ေၾကာင ေငြကနခ၍ ဝယထားေသာ SAM မားႏင MIG-29 ေလယာUမားမာ ဟနသာရ၍ တကယထေရာကမႈမရဟ နားလညသပညာရငမားက ေကာကခကခၾကပါသည။ နA ဖ စစတပသည လကနကမရေသာ ျပညသမားက ရကရကစကစက ပစရနႏင သပနမားက တကရန A ဆငပရပါသည။ ျပညတြငးစစက ၾကတတကလာသညမာ ၾကာၿပျဖစ၍ သပနႏငတကရာတြင A ေတြ႔A ၾကရသညမာ A မနပင။ သ႔ေသာ ၾကညးတပ၊ တငကားတပ ၊A ေျမာကတပ ေလယာUတပ စေပါငးညႇႏႈငး၍ တပမA လက တကရေသာ တနညးA ားျဖင လကနကA ျပညA စ တပဆငထားေသာ စစတပခငး တကပြA ေတြ႔A ၾက မရပါ။ ျမနမာႏငငတြင A မႈထမးခေသာ A ေမရကန စစသမႉးတUးႏင ဤA ေၾကာငးက ေဆြးေႏြးဖးပါသည။ Low Intensity warfare ဟ ေခၚေသာ သပနႏင တကပြမးတြင ျမနမာစစတပသည A ေတြ႔A ၾကရသည။ တကရညခကရည ရသညဟ ဆပါသည။ သ႔ေသာ တပတပခငး ရငဆငတကရသည တကပြမး မတကတတဟ ဆပါသည။ ၁၉၉၅ ၊ ၁၉၉၇ ႏင ၁၉၉၈ ခႏစတ႔တြင ေျပာငးလလာေသာ စစေရးA ေတြးA ေခၚက စမးသပရန ၾကညး ေရ ေလ စေပါငးေလကငပြက လပခသညဟ ဆပါသည။ တပမ ၅ ခေA ာကတြင တပသား ၃ဝဝဝဝ ေကာ ပါဝင၍ 76mm, 105mm, 120mm, 155mm A ေျမာက ၁ဝဝ ေကာ A ာမတကားႏင တငကား ၃ဝဝ ေကာ ေလယာUA ပစ ၆ စ ေရယာU A စး ၃ဝ ေကာ ပါဝငခသညဟ ဆပါသည။ ေနာကထပ ေလကငေၾကာငး မၾကားရေတာပါ။ ထငးစစတပဆလင Cobra ဟေခၚေသာ ပးတြစစဆငေရးက A ေမရကန စစတပန႔ မနမနပးတြ ေလကငၾကသည။ စစညးခငမာ ေလကငမႈ A ားေကာငးေသာ စစတပျဖစရန ဖြ႔စညးမႈႏင ေခါငးေဆာငမႈ လA ပပါသည။ ကေနာA ျမင ေျပာရလင ျမနမာတပမေတာ A ငA ားေကာငးဆးA ခနမာ ဗကပတ႔ A ားေကာငးေသာ ၁၉၈ဝ ခႏစမားဟ ထငမသည။ ျပညပမ A ႏရာယက ရငဆငေနရခန A ပခပေရးက မဆလပါတက တာဝနယခနျဖစသည။ ၁၉၈၈ ခႏစ စစတပက

Page 108: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 108

A ာဏာသမးA ၿပး A ပခပေရး၊ စးပြားေရး၊ စစေရးA ားလးက စစဗလခပမား တငးမႉးမားကသာ ျခယလယခြငရသျဖင လာဘစားခြင ပမရရလာၾကရာ စာရတလညး ပမပကစးလာၾကပါသည။ ထ႔ေၾကာင တာဝနရေသာ ဗလခပမားသည မမတပ ဖြ႔စညးေရး၊ ေလကငေရး A ဆငသငျဖစေရးတ႔တြင စတမဝငစားၾကပါ။ မမ ရာထးရသညကာလတြင ရသမစားထား ဆသညမာ လကရ နA ဖ ဗလခပမား၏ ကငစUျဖစလာပါသည။ ထ႔ေၾကာင စကေပၚတြင စစတပA ငA ား ရေသာလညး ယခ နA ဖ စစတပတြင တပရငးA ငA ားမာ တခ႕တပမားတြင တဝကပငမရပါ။ စစတကမထြကခင စစဗလမားကA တငး လလကစေနရသညဟ ဆပါသည။ စညးကမးပက၍ တပရငး ဖြ႔စညးပ ဖ႐ဖရ ျဖစေနပက ၾကားသရသညမာ ယႏငစရာပငမရပါ။ စတဓာတပကျပား၊ စညးကမးမရ၊ ဖြ႔စညးပပက သငၾကားA ားနလကရေသာ နA ဖစစတပသည လကနကမရေသာ ျပညသႏင ညညြတမႈမရ၍ A ငA ားမရေသာ လကနကကင တငးရငးသားတပမားကသာ ဗလကႏငပါမည။ လကနကA ားသာ၍ ေလကငမႈ A ားေကာငးေသာ Professional Army တကယစစတပက တကခကႏငစြမးA ား ရမညမဟတပါ။ ျမနမာေရတပမေတာသည ဘဂၤလားေဒရ ေရတပကပင မယUႏငပါ။ တ႐တမေဆးသတၿပး ညာေရာငးထားေသာ သေဘာၤမားမာလညး Armour ဟ ေခၚေသာ သခပကာ A စြမးမရၾကပါ။ ကညတခကထလင ထတခငးေပါက ေပါကမညသာ ျဖစသည။ ယေန႔ နA ဖ တပမေတာသည ႏငငျခားတပမားက မေျပာႏင လကရ ”ဝ” တပကပင ႏငေA ာင တကႏငမညA ေျခA ေန ရပမရပါ။ A ေမရကန၏ စြမးA ား တ႐တတပမေတာ၏ စစေရးA ေတြးA ေခၚ (Military Doctrine) က A ေမရကနစစတပက ေကာငးေကာငးသပါသည။ တ႐တတ႔၏ Tunnel Warfare လႈဏေခါငးမားကလညး ေကာငးေကာငး ေလလာထားပါသည။ ထ႔ေၾကာင A ေမရကနေရမေတာကTunnel Warfare Center က Chinalake, California တြင၂ဝဝ၁ ခႏစက ဖြငလစခပါသည။ A ရတစစပြတြင ဆဒနဟစန၏ ကြနကရစဘနကာမားက ၿဖခြရန GBU (28) က ထြငခၾကၿပး၊ ယခပ A စြမးထကေသာ GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast Bomb (MOAB) က လကဝယရေနပါၿပ။ သာမနA ားျဖင ေလယာUမပစေသာ ဗးသည 2000lb (ေပါင ၂ဝဝဝ) ဆလငပင A ၾကးဆးမပင ျဖစပါသည။ BLU-02B/C-130 ဗး- A တေကာက - Daisy Cutter ဟ ေခၚေသာ ဗးသည 15,000lbs (ေပါင၁၅,ဝဝဝ) ရပါသည။ ယခ MOAB ဟ ေခၚေသာ ဗးသည (22,600lbs) ရ၍ (18,700lbs) သကသကမာ ရမးA ားျဖစသည။ ေပ ၄၅ဝ (သ႔) Nine City Blocks က ဖကဆးႏငပါသည။ ထ႔ျပင Tactical Nuclear Weapons ဆသညမားလညး ရပါေသးသည။ ဤလကနကမားမာ A ရြယA ားျဖင ေသးငယေသာလညး ဂပနက ၾကခသည A ႏျမဗးထက A ဆေပါငးမားစြာ ျပငးထနပါသည။ ထ႔ျပင ယခA ခါတြင Precision Guidance ဟ ေခၚသည ပစမတက တညတညထေA ာင ပစႏငေသာ စနစမား တညရေနပါၿပ။ ထ႔ျပင 2nd

Page 109: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 109

Generation Precision Bombs ဟ ေခၚေသာ လကနကမားသည ပစၿပးမ ပစမတက ေျပာငးႏငသည စြမးA ား ရရေနပါၿပ။ ယၡ MOAB ဗးသည Precision Guidance ဗးျဖစသည။ တလးဆတလးထေရာကစြာပစႏတကထႏငစြမးရသည။ ထ႔ေၾကာင A ေမရကနကသာ တကယတကခကလာပါေသာ နA ဖ လႈဏေခါငးမားသည ကာကြယႏငစြမး မရပါ။ ထ႔ေၾကာင နA ဖဗလခပမားသည လြမားစြာ ျဖနးတးေနသညက နA ဖ စစတပမ စစဗလမားက သေစခငပါသည။

မမတပက ဖကမည ကက (ၾကင) ယေန႔ လကရA ပခပေရးတြင ေဒၚၾကငၾကင၏ ဝငေရာကစြကဖက လႊမးမးမႈသည ၾကးစးလာကာ ယUေကးမႈ (Culture) သဖြယ ျဖစလာပါသည။ တပမမႉးကေတာသည မမခငပြနး လကေA ာကရ တပရငးမႉးကေတာမားက ခငးစားႏင႐မက တပရငးမႉးမားကပင ခငးႏငလာပါသည။ ထနညးတ တငးမႉးကေတာက လကေA ာကခ တပမမႉးကပါ ခငးႏငသည စ႐ကA ကင ျဖစလာပါသည။ တပတြင A ပ Chain of Command ဆငကဆငကA ပခပမႈမာ A ပ ပါဝငလာပါသည။ ထ႔ေၾကာင ကက(ၾကညး) ႏင A ၿပင ကက(ၾကင) ဟ တပထတြင ေျပာငေလာင ေခၚေျပာလာၾကသညဟ ဆၾကပါသည။ ဤသတငးမာ မညမမနကနသညက A တတမေျပာႏငပါ။ မနခသညရေသာ တပထတြင စာရတသာမက A ပခပေရးႏင စညးကမးA ပငးတြငပါ ယယြငးလာျခငးဟ ဆႏငပါသည။ A ပခပေရးႏင စညးကမးပကလာေသာ စစတပမား၏ စြမးA ားသည စကေပၚတြငသာ ၾကညေကာငးၾက၍ နဖးေတြ႔ ဒးေတြ႔တကၾကၿပဆလင တခးထ ထြကေျပးၾကပါလမမည။ စစတပတြင ”စတဓာတ” သည A လြနA ေရးၾကးပါသည။ ဗယကနမ စစပြတြင ေျမာကဘကမ တပသားမားႏင ေတာငဘကမ တပသားမားမာ စတဓာတေရးရာA ရ လြနစြာ ကြာျခားၾကပါသည။ ေတာငဘကမ စစဗလမားက တကယလကေတြ႔တြင မရေသာ

Page 110: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 110

စစသားမားက စာရငးလမျပ၍ လစာထတေနသမားျဖစရာ -ဘယမာစြန႔စား ဝမာလ? တခနက စတတA ၾကးဆးျဖစေသာ ဆဒမ၏ တပမားသည ပထမ A ရတစစပြတြင လကနကခ A ညခခၾကသညမာ လျမငစရာပင မေကာာငးပါ။ စတဓာတဆသညမာ ေခါငးေဆာငေပၚ မတညပါသည။ တငးျပညက တကယခစ၍ ႐းသားမႈက A ေျခခေသာ ဗလခပေA ာငဆနး Uးစးခေသာ ျမနမာတပမေတာႏင ယေန႔ နA ဖ တပမေတာက ႏႈငးယUၾကညပါ။ ယေန႔စစတပႏင စစသားတ႔ စတဓာတ ပကစးေနပမာ ယႏငစရာ မရပါ။ AOC Artillery Operation Command လကရျပညတြငးမ စစဗလတUး၏ ေျပာျပခကA ရ ျမနမာစစတပတြင A ေျမာကတပပြ Artillery Operation Command - AOC က ဖြ႔စညးခပါသည။ နA ဖ ဖြ႔စညးပA ရ Military Operation Command - MOC - စစဆငေရးကြပကမႈဌာနခပ (စကခ) ၊ Regional Operation Command - ROC ေဒသကြပကမႈစစဌာနခပ ဆတာမားက ဖြ႔စညးခပါသည။ A ၾကမးဖငး ေျပာရရင ၎တ႔မာ တပမမားျဖစသည။ ROC သည A ငA ားမျပညေသာတပမဟဆႏငပါသည။ စစတကသလ DSA တြင ပထမ စစညး ပညာသငၿပးမ ေနာကဆး ၾကညးတပ၊ ေရတပ၊ ေလတပက ေရြးခယ၍ ဗလေလာငးမားက ခြထတေပးပါသည။ ယခ စစတပတကသလတြင AOC A တြက ဗလသပသပ ခြထတေနသညဟ ဆပါသည။ မညမA ထ ဤ သတငး မနကနသညက မသရပါ။ A ကယ၍ မနကနခေသာ နA ဖ စစတပသည တ႐တတ႔၏ ပစျဖစေသာ A ႏျမလကနကA ားလးက ဒတယ A ေျမာကတပA စ (2nd Artillery Corps) ေA ာကတြင ထားသကသ႔ AOC ေA ာကတြင ထားဖြယရပါသည။ SAM မားႏင SCUD ဒးပမားႏင နညးပညာက ပငဆငခေသာ A ဆငသငျဖစရန ဖြ႔စညးမႈက A ရငၾကဖြ႔ထားျခငး ျဖစႏငပါသည။ နA ဖ စစတပေရြးသည လမး နA ဖ ဗလခပမားသည တ႐တတ႔က A ေဖေခၚရာမက တ႐တတ႔၏ စစေရးA ေတြးA ေခၚႏင ဖြ႔စညးပတ႔ကပါ ခးခလကရပါသည။ သ႔ေသာ တ႐တတပမေတာက နကနကနန ေလလာပမေပၚပါ။ တနေလာကပနေၾကာင တ႐တျပညၾကး ေျပာငးလခသလ - တ႐တတပမေတာသညလညး ေျပာငးခပါျပ။ေမာစတးလကထက က ”A ာဏာ” သညသာ A ဓကျဖစ၍ - တ႐တတပမေတာက ”ႏငငေရး” မနကနမႈA တြက A ေ႐းေပးခပါသည။ ထ႔ေၾကာင တ႐တတပမေတာသည စစသားသကသက စစတပျဖစေသာ Professional Army မျဖစခရပါ။ နA ဖနညးတ တ႐တစစတပက စးပြားေရးတြင ပါဝငခၾကရပါသည။ တ႐တစစတပပင ကမၸဏ A မားA ျပား ရပါသည။ စစတပစစသား ဆသညမာ စစေရးတခတညးသာ ထးခၽြနေA ာင စးစးစကစက A ခနေပး ေလကငရပါၿပ။ လA ပေငြ

Page 111: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 111

ဘတဂကက A စးရက ခမတေပး ႏငပါၿပ။ ယခ တ႐တစစတပသည Professional စစတပျဖစေရးက ေရး႐ႈလက ရပါသည။ တနေလာကပန၏ ဉာဏပညာၾကးမႈႏင လမးညႊနမႈေၾကာင လကရ တ႐တျပညၾကးသည တဟနထး ေA ာငျမငလကရသည။ A ာဏာရငစနစက ကငစြထားေသာျငားလညး တ႐တေခါငးေဆာငမားသည တ႐တျပညႏင တ႐တလမးက ခစေသာေခါငးေဆာငမား ျဖစၾကသည။ တ႐တျပညတြင ျခစားမႈ Corruption ရေသာလညးတးတကမႈကထခကသညA ထေပၚေပၚထငထငမျဖစ ျမနမာႏငငက႕သ႔ ယUေကးမႈA ဆင႕ A ျဖစလကခသည႕A ေျခA ေနဆးA ထမေရာက။တးတကမႈ၏ေနာကတဆင(Next-Phase)တြငျပနာရ ႏငေသာ လညး တနေလာကပနကA စ - ဒျပနာက ကငတြယရမညက နားလညခၾကသည။ တ႐တဗလခပမားကလညး တငးျပညခစစတႏင တငးျပညကာကြယေရးကသာ Uးစားေပးလာၾကသည။ တကယ တ႐တရာဇဝငက ျပနေလလာလင တ႐တတ႔က A ေနာကႏငငႏင ဂပနတ႔က A ႏငကင ဗလကခသညမာ မခခငစရာပါေပ။ သ႔ေသာ လကရ တ႐တေခါငးေဆာငမားသည A ေတြ႔A ၾက ရၾကသည။ စတရညၾကသည။ လ႔A ခြငA ေရး မကစႏငၾကညလင (မ) မရၾကပါ။ သ႔ေသာ တ႐တႏငငA ကးA တြက စတရညရညႏင တငးျပညထေထာင - စစတပက ထေထာငၿပး ေရရည တျဖညးျဖညး ဝါးၿမမည လမးစUျဖစသည။ တခနက A ေမရကနက ထငဝမက မထန႔ ေပၚလစက ကငသးခသည။ ၁၉၉ဝ ႏစUးစ သမၼတ ကလငတနလကထကA ထ A ေမရကနေလယာUတင သေဘာၤကလြတ၍ ၿခမးေျခာကႏငခသည။ ယေန႔ A ေျခA ေန ေျပာငးသြားၿပး၊ တ႐တဗလခပတUးက A ေမရကနဗလခပေတြက ေျပာခသည။ A ရငက ခငဗားတ႔ ထငဝမန႔ ပတသတၿပး ၿခမးေျခာကခၾကတယ။ ဒါ ခငဗားတ႔ လပႏငလ႔ လပခၾကတာ၊ A ခ ခငဗားတ႔ မလပႏငေတာဘးလ႔ ဆခသည။ A ေမရကနေရတပတြင ေလယာUတင သေဘၤာသည A ဓကကသည တကစစလကနကျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ေလယာUတင သေဘၤာက ကာကြယရန ေရငပသေဘၤာႏင A ျခားသေဘာၤမား ၿခရ၍ Squadron သေဘၤာ A ပစA ျဖစ တညရသည။ Aegis System ဟ ေခၚေသာ ပတဝနးကင ေရေပၚေရေA ာက သေဘၤာမားက ေရဒါျျဖင ရာေဖြ၍ ခစစA တြက ျပငဆငထားၾကရသည။ A ေမရကနတ႔က လၿခၿပဟ ယဆခသည။ ၂ဝဝ၉ ခႏစ A စပငးေလာကက တ႐တ ေရငပသေဘၤာတစငးက A ေမရကနေတြ မသေA ာငကပကာ ေလယာUတင သေဘၤာနားကပ၍ ေရေပၚ-ေပၚျပခသည။ A ေမရကနေရတပမာ ဆညသမား ထြကလာသည။ တ႐တစစတပ၏ တးတကမႈပင ျဖစသည။

Page 112: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 112

ဤသ႔ တ႐တစစတပ တးတကလာသညမာ တ႐တA စးရ ခမးသာလာသညႏငA မ ကာကြယေရးA တြက ေငြသးလာႏငသည။ တရားဝင တ႐တ၏ စစဘတဂကမာ ၆ဝ ဘလ (သနးေပါငး ၆ ေသာငး) ျဖစသည။ A ေမရကန၏ ခန႔မနးခကက ဘလ ၈ဝ ဟ ထငသည။ A ေမရကန၏ ကာကြယေရး ဘတဂကမာ ဘလ ၅ဝဝ ေကာသည။ A ရတႏင A ာဂတနစစစရတတ႔ မပါ ပါ။ ကမၻာတြင ဒတယ A မားဆး ျဖစသည။ထ႔A ျပင တ႐တစစတပတြင A ျခားတာဝနမား မရ။ စစတပထေထာငေရးသာ ျဖစသည။ ျမနမာဗလခပမားသည (A ာဏာ) ေလာဘၾကးၾကသည။ A ပခပေရး၊ စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ A ားလး ဗလခပမားက A ပစးထားသည။ A ပခပေ႐းလညး တကယနားမလည။ A မန႔A ာဏာႏင A ပခပလသည။ စးပြားေရးတြငလညး လကညႇးထးေရာငးခရနသာ သသည။ စးပြားေရးA ေၾကာငး နားမလည။ လာဘယရငး ေပာေမြ႔လာၾကရာ တငးျပညႏင လမးက ခစရမနးပင မသေတာ။ လမႈေရးတြငလညး ထနညးလညးေကာငးပင။ ထ႔ေၾကာင နA ဖ ဗလခပမားသည စစတပတညေထာငေရး တခထက A ေရးမေပးႏင။ စတဓာတ ပကျပားလာသညႏငA မ တငးျပညႏငA တ စစတပပါ ပကစးလာခၿပ။ ဘယပညာမဆ စာေတြ႔တခႏင မရပါ။ လကေတြ႔ လပါသည။ A ေတြ႔A ၾကဆတာ A လြနA ေရးၾကးပါသည။ ျမနမာႏငငသည စစတပၾကးစးရာ ႏငငျဖစျခငးေၾကာင A ရပဘကတြင လပခြင မရရျခငးေၾကာင A ေတြ႔A ၾကမရ ျဖစေနၾကရသည။ ထ႔ေၾကာင လA ပေသာ A ေတြ႔A ၾက ရငကကသည A တတပညာရငမား မေမြးထတႏငပါ။ A ားလး စစဘကကၾကး A ာဏာန႔ Uးေဆာငဖ႔ ၾကးစားလင A လယေခါငတြင A ဆေခာငဖ႔ မားပါသည။ေငြေတြကနၿပး A လဟျဖစဖ႔ မားပါသည။ နA ဖ ဗလခပမားကေတာ ဒA ထ နကနက ေတြးခငပမရပါ။ ေငြႏင A ာဏာသး၍ ဘာမဆရမည ထငပရပါသည။ ေစာငၾကညၾကပါ။ ေျမာကကရးယားလ ျပညသေတြသာငတ - ကမၻာခUဖတႏင A ႏျမဗးၾကးကငၿပး ငတေနၾကမညA ျဖစက ျမငေယာငပါေသးသည။ တငးျပညက ခစေသာ၊ လမးက ခစေသာ စစဗလခပမား A ရက A ရA တငး ျမငႏငၿပး လA ပသလ သးသပႏငၾကပါေစေသာ။ ၆၂ ႏစ ၾကာခေပမယ ဗလခပေA ာငဆနးက မေမႏငပါ။ ဗလခပေA ာငဆနးက သတရလကပါပ။ တငးျပညခစေသာဗလခပကတမးတမျခငးပါ ဘဘေကာျငမး

[email protected]

Page 113: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 113

ကးကား Building the Tatmadaw, Myanmar Armed Forces Since 1948 by Maung Aung Myo Unpublished paper of Maung Aung Myo ANU published papers by Maung Aung Myo Military Power of the People’s Republic of China, Annual report to Congress, Office of the Secretary of Defense. Theater Ballistic Missiles and China’s doctrine of ‘Active Defense’ by Martin Andrew, China Brief Volme:6, Issue:6 Chinese Nulcear Forces and U.S. Nuclear war planning, Hans M Kristensen, Robert S. Norris, and Matthew G. McKinzie China Nuclear Forces: Operation, Training, Doctrine, Command, Control and Campaign Planning by Larry M. Wortzel China Nuclear Doctrine, Savita Pande, Research Fellow, IDSA Strategic Analysis Report on General Shwe Mann secret trip to North Korea

Page 114: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 114

သကကားA ရ႕ ဇာတသမး

A ယဒတာA ာေဘာ

မဇၩမသတငးဌာန ေသာၾကာေန႔၊ ဂလငလ 31 ရက 2009 ခႏစ 18 နာရ 26 မနစ

႐ပျပတရားခြငႏင A တကA ခေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ A မႈက ဟနလပေနရေသာလညး A ေၾကာငးျပခက ခငလစြာ မေပးႏငဘ မၾကာခဏ ေရႊ႔ဆငးေနရသညမာ A ာဏာA သာစးရေနေသာ စစA စးရA တြကလညး A ကပA တညးတခ ျဖစေနေၾကာငး ေပၚလြငလသည။ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔တြင A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပ A ေထြေထြA တြငးေရးမႉး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ေနA မA ကယခပကာလA တြငး စညးကမးခးေဖာကမႈျဖင ရက တရားလျပလပေသာ တရားခြငက စရငခကခမညဟ ေၾကညာခေသာလညး ေနျပညေတာ၏ A မန႔ျဖင ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔သ႔ ရကခနးေပးလကျပနသည။ A ငးစနေထာငတြငးရ A ထးတရား႐းက ယခငကလညး ၄ ၾကမတငတင ရကေရႊ႔မႈမား ျပလပခသည။ တရားသၾကးမားပင မညသညA ေၾကာငးေၾကာင ေရႊ႔ရသညက နားလညၾကဟန မတပါ။ တရားခြငေၾကာင ကလသမဂၢ A ေထြေထြA တြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနးကယတင ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လြတေျမာကေရးA တြက ၾကားဝငလာခသလ ကမၻာတဝမး A နးA နးၾကြကၾကြက ေတာငးဆမႈမား ျဖစခသည။ ႏငငတကာဖA ား၏ ထေရာကမႈႏင ပတသက၍ ဆနးစစမႈမား ရေနေသာလညး ႏငငတကာႏင A ဆတျပတ၊ A ထးကနပတဝနးကငတြင ၾကးျပငးခရေသာ A တ၊ မာနမာန ေထာငလႊားလသည စစေခါငးေဆာငမားA တြကကေတာ ဆတဆတခါနာလေသာ ဝငေရာကစြကဖကမႈ ျဖစသည။ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔တြင လညပတရန စစUထားသည ထငးႏငင ဝနၾကးခပ၏ ခစၾကညေရးခရးစUက ႏငငေရးA ေျခA ေနေၾကာင သတငးပတ ႏစပတ သ႔မဟတ သးပတ ေရႊ႔ဆငးပါရန ဘနေကာကရ ျမနမာသA မတၾကးကတဆင ေမတာရပခချခငးကလညး တကဆငမႈေတာ မဟတေပ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ေထာငဒဏခA ျပစေပးလင သမက ေထာကခသ တကၾကြလႈပရား A မာခမားက ၿငမခေနမည မဟတေၾကာငး နA ဖ လညး ရပစားမမညျဖစသည။ ဖမးဆးရန ဝနမေလးသလ၊ ျမနမာႏငငတဝနး A ကUးေထာငမားတြင ယၾကညခကေၾကာင A ကUးကခေနရသ Uးေရ ၂၁ဝဝ ေကာ ရေနၿပးသားကပင ဒမကေရစႏငငသ႔

Page 115: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 115

ကးေျပာငးေနပါသညဆေသာ လမးျပေျမပက သေရာလြနးလေနသည။ A ေရးထA ရာေပၚဆသလ သကန႔လန႔ကာျဖင A ေမာငခေသာ သသယလြန စစA ပစA ဖ႔ ´လ႕ဝက´ ဆေသာ A စရငခစာမား A ငတာနကတြင ပလပေနျခငးကား A တြငးစညးလၿခေရးက စးရမစရာ ျဖစလာေနသည။ ႏကလးယားျဖင ႏငငတကာက A ာခေနသည လကနကႏငငေတာ ကြနျမနစ ေျမာကကရးယားသ႔ နA ဖ နပါတ ၃ ေခါငးေဆာင လ႕ဝကခရးစU A စရငခစာမသည ႐ရား၊ တ႐တ၊ A ႏၵယ A စရသည A စးရေခါငးေဆာငခငး A စညးA ေဝးမတတမးမား ေပါကၾကားခမႈ ျဖစသည။ ျမနလသည လကတ႔ျပနမႈကမ ကာကြယေရးႏင ႏငငျခားေရးဝနၾကးဌာနမ A ရာထမးမားက ပတစတတက စစမးစစေဆးမႈ ျပလပသလ ဆငဘာသလေျခရာချခငး၊ တနျပနဖကဆးမႈမား ျပလပရန ၾကးစားလာျခငး ျဖစသည။ တဖကတြငလညး A ပစA ခတရပစေရး ရယထားေသာ တငးရငးသား လကနကကင ၿငမးA ဖြ႔မားက လကနကျဖတသမးေရး သ႔မဟတ နယျခားေစာငတပA ျဖစ တပမေတာ၏ ထနးခပမႈေA ာကသ႔ ပ႔ေဆာငေရးမာ ႏငငေရးA ာမခခက ဆတသUးျခငးႏင ယၾကညမႈ မရျခငးေၾကာင မေA ာငမျမင ျဖစေနရသည။ ကမၻာစးပြားပကကပႏင လ ၁ သနး ၃ ေသာငးေကာ ေသဆးခရေသာ နာဂစမနတငးဒဏေၾကာင ဓားမးA ပခပ၍ ၿပဆငးလာခေသာ တငးျပည၏ စးပြားေရးကလညး သညရာခငႏႈနး တးတကမႈသာ ရလမမညကာလဟ စးပြားေရးပညာရငမားက တြကဆထားေသာ ကာလကလညး ျဖစေနျပနသည။ စစေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးၾကးသနးေရႊ၏ ကၾကမၼာ A နမဆးကာလသ႔ ေရာကေနၿပဟ ထပတနး ဗလခပA မားစက တးတးဆလာေနသည။ ေဗဒငယၾတာA ယသးေသာ စစဗလခပမားA တြက ဗလခပမႉးၾကးသနးေရႊ၏ ဇနး ေဒၚၾကငၾကင တကးတက သြားေရာက၍ ထးတငျပျပငခေသာ ဓလၿမ ႕႔နယ ဓႏတေစတေတာၾကး ၿပကမႈသည နမတဆးျဖစသညဟ ေျပာဆလာေနၾကသည။ စစA ပခပေရးမသည စစတပၾကးဆြ A ရပသားေႏာ A ပခပေရးသ႔ ကးေျပာငးရမည မဟာA ၾကA စညမာ ေနာကေကာမလ ျဖစလာေနရသည။ A ာဏာက A လးစခပကငထားေသာ စတဓာတစစဆငေရး ဝါသနာထသညဆေသာ သကၾကားA ဗလခပမႉးၾကးသနးေရႊA ေနျဖင ဘကေပါငးစမ စနေခၚမႈမားက မညသ႔ေကာလႊားမညလဆတာကက စတဝငစားစရာ ေကာငးလေတာသည။

Page 116: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 116

A မႈမ A ၿပးျပတ လႊတျခငးႏင ျပစဒဏ သတမတျခငး

ေဆာငးပါး

မငးလြငUး တနလၤာေန႔၊ ၾသဂတလ 03 ရက 2009 ခႏစ 14 နာရ 02 မနစ

Uပေဒေရးရာတကပြမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေနန႔ A ရႈးန႔ ရငဆငရေတာမာလား၊ A မနတရားA တြက တကပြဝငသေတြA တြက Uပေဒက ဘာမ A ကာA ကြယ မေပးႏငေတာဘးလား။ တရားUပေဒ စးမးမႈဆတာ ျပညသေတြA တြက မဟတဘ၊ A ာဏာရငေတြ A ာဏာတညၿမဖ႔ ထငသလ ရမးကားႏငဖ႔ကပ ေထာကကပပးေနေတာမာလား။ A မနတရားက တညမတေပးမည ထးခကေစာငနတသမး A ပေပာေနသလား။ A မးမး ေတြးေတာစရာေတြ ျဖစေပၚလာတာေတာ A မနပါ။ မားယြငးတ ဆးျဖတခကေတြေၾကာင A ရႈးေတြက ထပဆင ရငဆငေနရလ႔ စတဓာတကစရာေတြ ျဖစလာတယဆရင မျငငးႏငတ A ခကတခကလ႔ ေျပာရမာပါ။ ဒါေပမ မႈခငးေတြ ျဖစပြားလာၿပဆတာန႔ A မားန႔ A မန၊ A ေကာငးန႔ A ဆး စသျဖင ဒြနတြေနတာဟာ နယာမ တရားတခပ ျဖစတယ။ မားယြငးဆးျဖတလကလ႔ နစနာတသA တြက သကသာခြင ကစားခြင A ဆးထက A ေကာငးေရြးခယလ႔ေကာ မရေတာဘးလား။ ဒလေတာ မဟတပါ။ A ေကာငးျမငတတသေတြA တြက ေကာငးတယလ႔ ေရြးခယခစားႏငဖ႔ A ခ႕A ခကA လကေတြ ရပါတယ။ A ာဏာရငတ႔A ေနန႔ A ာဏာတညၿမႏငဖ႔ရာA တြက ဘာကမ A ေလးမထားဂ႐မစကဘ

Page 117: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 117

လပကငတယဆတာက ႏငငတကာန႔ျပညသလထတရပလး ပမသျမငလာေစတယ။ ျပ႒ာနးထားတ Uပေဒေတြက လကနကသဖြယ A သးျပၿပး၊ ျပညသေတြန႔ A တကA ခေတြက ဖႏပႏငဖ႔ A သးျပတယဆတာက ႏငငတကာက ပမထငရားစြာ သလာၿပျဖစတယ။ ႏငငတကာက လကခကငသးလကနာရမယ လ႔A ခြငA ေရး A ေျခခမေတြဟာ A ာဏာရငလတစA တြကသာ ျဖစၿပး၊ ျပညသA မားA တြက မဟတဘးဆတာက မကဝါးထငထင ေတြ႔ျမငေစတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဘကမ သကေသေတြA ျဖစ တငျပထားတ UးတငUးန႔ Uးဝငးတငတ႔A ား လကခစစေဆးေပးဖ႔ ေလာကထားတာက ပလပခတ တရား႐းခပရ႕ စရငခကမာ ေလာကထားသ A မတ (၁) က ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေပၚ စြဆထားတA မႈမာ ႏငငေတာA ား ေႏာငယကဖကဆးလသမား၏ ေဘးA ႏရာယမ ကာကြယေစာငေရာကသည Uပေဒပဒမ ၂၂ A ရ စြဆျခငးျဖစေၾကာငးန႔ ယငးပဒမမာ A ေရးယခရသတUးဟာ ကန႔သတမန႔ (ဒါမမဟတ) တားဆးမန႔က ဆန႔ကငလငေသာလညးေကာငး၊ မလကနာရငေသာလညးေကာငး A ေရးယသည ပဒမျဖစေၾကာငး တရား႐းခပက မတခကျပဆးျဖတခတယ။ ဒါA ျပင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေနန႔ မလ႐း A မႈမာ သ႔A ေပၚ A ေရးယထားတ ကန႔သတမန႔ (ဒါမမဟတ) တားဆးမန႔က ဆန႔ကငျခငး မရ၊ ေဖာကဖကျခငး မရေၾကာငးန႔ A ဓက ထေခေျဖရငးဖ႔သာျဖစေၾကာငး ဆထားပါတယ။ တရားဆင ၂ Uး ၂ ဖက တငျပတ သကေသေတြက စစေဆးၿပးေနာက ၂၅-၇-၂ဝဝ၉ ရက ေသာၾကာေန႔မာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A ကးေဆာငေတြက ေလာကလခကေပးၿပးေနာက ႐းခနကနသြားတA တြက ၂၈-၇-၂ဝဝ၉ တနလၤာေန႔ ထပခနးဆခပါတယ။ ရနကနေျမာကပငးခ႐င A ထးတရား႐းက ၂ ဖက တငျပတ A ၿပးသတ ေလာကလခကက ၾကားနာခၿပးေနာက A မန႔ခမတဖ႔ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔ ခနးခပါတယ။ ဒေနာက Uပေဒေရးရာ A ခကA လကေတြ ေပၚေပါကေနတA တြက ခနးဆထားတေန႔မာ A မန႔မချဖစဘ ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔ ထပခနးခသည။ A မႈမာ စစေဆးေပၚေပါကခကေတြ၊ သကေသထြကဆခကေတြ၊ သကေသA ေထာကA ထားေတြန႔ ႏစဖကတငျပတ ေလာကလခကက ၾကားနာၿပးေနာက တရားလဘကက စြဆထားတA တငး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ကးလြနေၾကာငးန႔ A ျပစရေၾကာငး တရား႐းက ေတြ႔ရရင ျပစမႈန႔ A ခးကတ ျပစဒဏက ခမတေပးရမာပါ။ A ဒလ ျပစဒဏခမာ ပထမ သငျမတတ ျပစဒဏA မးA စားက ေရြးရပါတယ။ ၿပးရင ျပစဒဏရ႕ A တငးA တာက သတမတရပါတယ။ ျပစဒဏA မးမးမာ ေငြဒဏ၊ ေထာငဒဏန႔ ေသဒဏတ႔ ပါတယ။ စညးကမးခကေတြန႔ ခဝနခပဆၿပး A လြတေနထငရတာလညး ျပစဒဏတမးပါပ။

Page 118: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 118

ျပစမႈကးလြနရင ဘယလျပစဒဏ ထကသငေစရမယလ႔ သကဆငရာ Uပေဒက တပါတညး ျပ႒ာနးထားပါတယ။ တရား႐းက Uပေဒန႔A ညသာ ဆးျဖတရတယ။ Uပေဒက သတမတတ ျပစဒဏၾကး ေလးလြနးတယလ႔ ယဆရငလညး ေလာမေပးႏင၊ ေပါလြနးတယလ႔ ယဆရငလညး တးမေပးႏင၊ Uပေဒ ေဘာငA တြငးမာ A မႈA ျဖစA ပက၊ A ေျခA ေန၊ တရားခေနာကေၾကာငး စတာေတြက ေထာကၿပး ျပစဒဏA မးA စားက ေရြးခယႏငတယ။ A တငးA တာက ခနဆခငခနႏငတယ။ တခ႕ျပစမႈေတြမာ ျပစဒဏA မးA စားကပင တရား႐းက မေရြးႏင၊ Uပမာ ေသဒဏ မေပးမေနရ ျပ႒ာနးထားရင ေငြဒဏခမတယန႔မၿပး၊ ေထာငဒဏမေပးမေနရ သတမတထားတA ျပင A နညးဆး ေထာငဒဏ ၁ဝ ႏစကေန တသကေထာငဒဏလ႔ပါ A တA လငး ျပ႒ာနးထားရင ေထာငဒဏက ၁ဝ ႏစေA ာကေလာၿပး ျပစဒဏေပးလ႔ မရ။ ဒါေၾကာင ၁ဝ ႏစန႔ တသက ေထာငဒဏA ၾကားမာပ တရား႐းက ခနဆသတမတႏငတယ။ ႏငငေတာ သစၥာေဖာကမႈA တြက ျပစဒဏဟာ တသကတကြနးဒဏ ဒါမမဟတ ေသဒဏျဖစတယ။ ျပစမႈထငရားေတြ႔ရရင ဒေထာငဒဏ ၂ ရပA နက တရပကပ တရား႐းက ေရြးခယA ျပစေပးႏငတယ။ တျခားျပစဒဏက တရား႐းက ေရြးခယခမတၿပး မေပးႏငပါ။ ေထာငဒဏတသကဆရင သာမနA ားျဖင ႏစ ၂ဝ ၊ ႏငငေတာ သမၼတက ေျပာငးလသတမတေပးရင ၁၄ ႏစထကမပတ ေထာငဒဏျဖစတယလ႔ Uပေဒမာ ျပ႒ာနးထားတယ။ ေထာငဒဏခမတရမယလ႔ Uပေဒက ျပ႒ာနးေပမယ A မားဆးကပ ေဖာျပၿပး၊ A နညးဆးက ခနလပထားရင တရား႐းက တရကကေန သတမတတ A မားဆးA ထက ခနဆသတမတရတယ။ တရကက တရား႐းတထင လ႔လညး သတမတတယ။ တရကကေန တသကA ထက ခနဆဆးျဖတရရင တရား႐းမာ တာဝနၾကးေလးတယ။ A မားျဖစတတတယ။ A ေျပာခရတတတယ။ A ဂတဝငတတတယ။ ဒါေၾကာင တရား႐းရ႕ ဆးျဖတခြငဟာ မကUးလြနး၊ မကယလြနး၊ မတငးမကပ မေလာလြနး ျဖစသငတယ။ တခ႕ျပစမႈေတြမာ ေငြဒဏ၊ ဒါမမဟတ ေထာငဒဏ ၂ ရပစလး စရငႏငတယ။ ေငြဒဏကလညး ဘယေလာကA ထလ႔ သတမတေလရတယ။ ဒဏေငြကေန တဖကနစနာသက ဘယေလာကေပးေစလ႔ တရား႐းက A မန႔ခမတႏငတယ။ ေငြဒဏမေပးေဆာငႏငသက ေထာငဒဏA ခးက ခမတႏငတယ။ A စားထး ေထာငဒဏဟာ ဘယေလာကမပရလ႔ Uပေဒက သတမတျပ႒ာနးထားတယ။ ျပစဒဏA မးA စားန႔ A ခးက ေရြးခယရာမာ A မႈA ျဖစA ပက၊ ကာလေဒသ၊ A ေျခA ေနန႔ တရားခရ႕ ေနာကေၾကာငးက ထညသြငးစUးစားသငတယ။ A မနးA ဆ၊ ကယA ထငA ျမင ေဒါသန႔ ျပစဒဏက သတမတရင တရား႐းရ႕ ဆးျဖတခကဟာ မားတတတယ။ A ျပစရေၾကာငး ေတြ႔ၿပးလ႔ ျပစဒဏေရြးခယသတမတဖ႔ ျဖစလာရင A ခကA လကေတြက ေလလာသးသပၿပး A ဂတတရား ေလးပါး ကငးစြာ ေဒါသကငးကငးန႔ ဆးျဖတသငတယ။

Page 119: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 119

A ခ ရနကနေျမာကပငးခ႐င A ထးခ႐းမာ စစေဆးေနတ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A မႈမာ ခမတႏငတ ျပစဒဏန႔ပတသကၿပး ေA ာကပါA တငး ျပ႒ာနးထားပါတယ။ ''ႏငငေတာA ား ေႏာငယကဖကဆးလသမား၏ ေဘးA ႏရာယမ ကာကြယေစာငေရာကသည Uပေဒပဒမ ၂၂ A ရ A ေရးယျခငး ခရသတUးUးသည ကန႔သတမန႔ သ႔မဟတ တားဆးမန႔က ဆန႔ကငလငေသာလညးေကာငး၊ ေဖာကဖကလငေသာလညးေကာငး၊ မလကနာလငေသာလညးေကာငး၊ A နညးဆး ၃ ႏစမ A မားဆး ၅ ႏစထ ေထာငဒဏျဖစေစ၊ ကပ ၅ ေထာငထ ေငြဒဏျဖစေစ၊ ဒဏ ၂ ရပလးျဖစေစ စရငျခငးခေစရမည'' ဟ ျပဌာနးထားသညက ေတြ႔ရသည။ ဒပဒမန႔ A ျပစေပးA ေရးယႏငဖ႔ ပဒမ ၁၁ ပါ ျပ႒ာနးခကေတြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ေဖာကဖကကးလြနေၾကာငးက တရားလဘကကေန A ထငA ရား သကေသျပႏငမပ A ျပစေပးႏငမာပါ။ ''ပဒမ ၁ဝ (ခ) A ရ A ေရးယျခငးခရသA ား တားဆးမႈျပရာတြင - (က) မညသညေနရာတြင မေနထငရဟ သတမတျခငး၊ (ခ) မညသညေနရာေဒသတြင ေနထငရမညဟ သတမတျခငး၊ (ဂ) သြားလာမႈက လA ပသလ တားဆးျခငး၊ (ဃ) သတမတသည A ရာဝတမားက လကဝယထားရျခငး သ႔မဟတ A သးျပျခငးက ပတပငတားဆးျခငး'' လ႔ ျပ႒ာနးထားပါတယ။ A မႈမာ တငျပထားတ သကေသခ A ေထာကA ထားေတြA ရ - သကေသခ (ခ-၁) မာ ပါရတ A ပဒ (က) (ခ) (ဂ) ေတြပါ A ခကA လကေတြန႔ တားဆးထားပါတယ။ ''A ပဒ (က) တြင သ႐းမား၊ ႏငငေရးပါတမား၊ ႏငငေရးပါတႏင ဆကႏြယသမား၊ A ပဒ (ခ) တြင ေနA မမA ပ ျပငပသ႔ လးဝ မထြကရ၊ A ပဒ (ဂ) တြင A ျခားသ႔ စာျဖငေသာလညးေကာငး၊ စကားေျပာေၾကးနနးျဖငေသာလညးေကာငး ဆကသြယျခငး မျပရ'' ဟ A စးရA ဖြ႔ရ႕ ၾကတငခြငျပမန႔န႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ထကပါA တငး တားဆးထားတ A မန႔ ထတျပနခပါတယ။ A ဒ Uပေဒ ပဒမ ၉ (စ) မာ ''ကန႔သတတားဆးမႈ ခထားရသသည ပဒမ ၁၁ ပါ ကန႔သတထားသည ကစၥရပမားမတပါး ႏငငသားမား ခစားခြငရေသာ A ျခားA ခြငA ေရးမားက ခစားခြငရသည'' လ႔ ျပ႒ာနးထားတာက ေတြ႔ရပါတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဟာ ေနA မA ကယခပန႔ တားဆးထားတ ကာလA တြငး A ထကမာ ေဖာျပထားတ တားဆးမန႔က ခးေဖာကချခငး မရပါ။

Page 120: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 120

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ကယခပန႔ ေနA မမာ ထနးသမးထားၿပး ေနA မက A ာဏာပငေတြက လၿခေရးတာဝန ယထားျခငး ျဖစပါတယ။ ေနA မထက လၿခေရးစညးက ေကာျဖတၿပး၊ ဂြနဝလယကေတာ ဝငေရာကလာတ ကစၥမာ A ာဏာပငေတြက ဂၽြနဝလယကေတာက ညUA ခန ပနးလးဝငေရာကမႈ၊ ပငနကကးလြနမႈန႔ တရားစြဆရမာ ျဖစပါတယ။ ဂၽြနဝလယကေတာကယတငက ကးေကာဝငေရာကလာေၾကာငး ဝနခထားၿပးျဖစပါတယ။ ဒါေပမ A ဒလ မလပဘ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ဓက တရားခA ျဖစ တရားစြဆတာဟာ A လြနကပ မားယြငးေနပါတယ။ တရားလဘကကေန သကေသေတြျဖစတ ဒရမႉးၾကးေဇာမငးေA ာငန႔ ဒရမႉးၾကးဝငးႏငထြနးတ႔က ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဟာ ၁၉၇၄ခ ခႏစ ဆရယလစသမၼတ ျမနမာႏငငရ႕ ဖြ႔စညးပA ေျခခUပေဒ ပဒမ ၁၄၈ (ဂ)၊ ၁၅၇၊ ၁၅၈၊ ၁၅၉ (က) (ခ) ပဒမ ၁၆ဝ ျပ႒ာနးခကေတြက ကးလြနေဖာကဖကေၾကာငး သကေသထြကဆခတယ။ ၁၉၇၄ ခႏစ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒဟာ ႏငငေတာA စးရကေန ပယဖကတ Uပေဒေတြ စာရငးမာ မပါဝငေပမယ ၁၉၈၈ ခႏစ စစတပကေန A ာဏာသမးၿပးေနာက ႏငငေတာ ၿငမဝပပျပားမႈ တညေဆာကေရးA ဖြ႔ A မန႔A မတ ၁/၈၈ စကားရပေတြ A စားထးတ UပေဒA မတ ၈/၈၈ Uပေဒလ A ာဏာတညတ A မန႔A မတ ၂/၈၈၊ ၃/၈၈ ၊ ေၾကညာခကA မတ ၂/၈၈ တ႔A ရလညးေကာငး၊ ႏငငေတာ ေA းခမးသာယာေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးေကာငစ ေၾကညာခကA မတ ၁/၉၇၊ ၁၉၉၇ ခႏစ စကားရပေတြ A စားထးတ UပေဒA မတ ၁/၉၇ တ႔A ရလညးေကာငး၊ သကေသခA မတ (ခ) ကန႔သတမန႔မာ ေဖာျပထားတ ၁၉၇၄ ခႏစ၊ ျပညေထာငစ ဆရယလစ သမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒပါ ျပ႒ာနးခကေတြဟာ ေၾကညာခကA မတ ၆/၈၈ မာ ေဖာျပထားတ ပယဖကျခငးA ရ ပယဖကတသေဘာ သကေရာကေနတာက ေတြ႔ရတယ။ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒက A ေကာငA ထညေဖာမယ ျပညသ႔လႊတေတာ၊ ႏငငေတာေကာငစ၊ ျပညသ႔တရားသၾကးA ဖြ႔၊ ျပညသ႔UပေဒA ကးေဆာငA ဖြ႔၊ ျပညသ႔လပငနး စစေဆးေရးA ဖြ႔န႔ ျပညသ႔ေကာငစ A ဆငဆငက ပယဖကထားၿပးျဖစေနတA တြက ၁၉၇၄ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒဟာ သကဝငလႈပရား A ေကာငA ထညေဖာႏငျခငး မရေတာပါ။ ၁၉၇၄ ခႏစ ဆရယလစ သမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒမာ ၆/၁၉၈၈ A ရ ေၾကညာခကA ရ မပယဖကေသးလ႔ A တညျဖစလကရေၾကာငးန႔ တရားလဘကကေန တငျပတ သကေသေတြက ထြကဆေပမယ ႏငငေတာ ၿငမဝပပျပားမႈ တညေဆာကေရးA ဖြ႔ Uက႒ ကယတငက ၄၆ ႏစေျမာက ေတာလနေရးေန႔ ၂၇-၃-၁၉၉၁ မာ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒ မရေတာေၾကာငး မန႔ခြနးေျပာၾကားထားတာကလညး ေတြ႔ရတယ။ ရနကန ေျမာကပငးခ႐င တရား႐း A ထးခ႐းက ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔မာ A မန႔ခဖ႔ ခနးဆထားေပမယ Uပေဒေရးရာ A ခကA လကေတြ ေပၚေပါကေနတA တြက ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔ ျပနခနးခတယ။ Uပေဒေရးရာ A ျငငးပြားေနတ A ခကေတြA ေနန႔ -

Page 121: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 121

၁။ ၁၉၇၄ ျပညေထာငစ ဆရယလစ သမၼတ ျမနမာႏငငရ႕ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒဟာ A တညျဖစတနးလား။ ၂။ ၁၉၇၄ ခႏစ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒပါ ပဒမ ၁၄၈ (ဂ)၊ ၁၅၇၊ ၁၅၈၊ ၁၅၉ (က) (ခ) ပဒမ ၁၆ဝ ျပ႒ာနးခကေတြက ကးလြနေဖာကဖကတယလ႔ သကေသထြကဆခကေတြက A မႈစစေဆးစရငရာမာ ထညသြငးစUးစားဖ႔ လA ပပါသလား။ ၃။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဟာ ႏငငေတာA ား ေႏာငယကဖကဆးလသမား၏ ေဘးA ႏရာယမ ကာကြယေစာငေရာကသည Uပေဒပဒမ ၁၁ ပါ ျပ႒ာနးခကေတြက ကးလြနေဖာကဖကသလား ဒါမမဟတ ၁၉၇၄ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒပါ ျပ႒ာနးခကေတြက ကးလြနေဖာကဖကပါသလား စတ A ခကေတြဟာ A မႈက စရငဆးျဖတမယ တရားသၾကးေတြA ေနန႔ ထညသြငးစUးစားရမယ Uပေဒျပနာေတြ ျဖစလာပါတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A ကးေဆာငေတြက ႏငငေတာA ား ေႏာငယကဖကဆးလသမား၏ ေဘးA ႏရာယမ ကာကြယေစာငေရာကသည Uပေဒပဒမ ၁၁ ပါ ျပ႒ာနးခကေတြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ကးလြနေဖာကဖကျခငး မရေၾကာငး ခခေခပခၿပး ျဖစတယ။ တရားလေတြဘကက တငျပစြဆတ ၁၉၇၄ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒဟာ သကဝငလႈပရားႏငျခငး မရေတာတA တြက ပယဖကၿပးသလ ျဖစေနေၾကာငးလညး တငျပထေခခၿပး ျဖစတယ။ A ထးခ႐းA ေနန႔ Uပေဒျပ႒ာနးခကေတြ၊ သကေသခ Uပေဒပါ ျပ႒ာနးခကေတြန႔ ျပစမႈဆငရာကငထး Uပေဒပါ ျပ႒ာနးခကေတြA ရ A မန႔ခရမယဆရင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၊ ေဒၚခငမမန႔ ေဒၚဝငးမမတ႔က A မႈကေန A ၿပးျပတလႊတေပးတ A မန႔ကပ ခမတရမာပါ။ ဒါေပမ ႏငငေရးA ရ တရား႐းဆ တငပ႔တရားစြဆတ မႈခငးေတြက တရားသၾကးေတြက စစေဆးဆးျဖတတာ မဟတဘ၊ A ာဏာရငေတြရ႕ ဆးျဖတခကက ဖတျပယပ ျဖစပါတယ။ ကလA တြငးေရးမႉးခပ လာလညး ေဒၚစA မႈA တြကေတာ ဘာမထးလာမာ မဟတဘးဆတာက သကေသေတြ ေခၚယစစေဆးခြငျပဖ႔ ေလာကထားတ ျပစမႈဆငရာ ျပငဆငမႈA မတ ၃၃၃/၂ဝဝ၉ မာ တရား႐းခပက ခမတလကတ A မန႔န႔ သကေသျပလကသလ ေနာကတဆင ျပစဒဏခမတUးမယ ဆတာကလညး ရခပခငရရ႕ သတငးစာရငးပြက သကေသျပထားၿပးျဖစတယ။ ဒါေပမ ျပညသလထရ႕ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေပၚ ယၾကညေလးစားမႈန႔ ႏငငတကာ ဖA ားေတြေၾကာင A ခA မႈက ဘယလ တ႔ျပနၿပး A မန႔ခမတမယဆတာက ေစာငၾကညရUးမာျဖစေၾကာငး တငျပလကရပါတယ။

Page 122: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 122

ကနစစသားမငးႏင ေစာလးမငး ေမာငၾသ

၄ ၾသဂတ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/Aug09/040809.php

၁၅-၇-၀၉ ေန႔က ထတေ၀တ ျမနမာစစA စးရ ေမာငပငစးထားတ သတငးစာေတြမာ ေဆာငးပါးရင ေမာငမတရ႕ ‘ပးေပါငးေဆာငရြကမႈက ေဖာေဆာငလက လကကမးလကပါ’ က ဖတခရပါတယ။ ဒေန႔ျမနမာႏငငမာ ထတေ၀ေနတ သတငးစာေတြဆတာကလညး လကရစစA စးရA ာေဘာ၊ စစA စးရေပၚလစ၊ စစA စးရA ႀကက၊ စစA စးရလမးၫႊနခက မ၀ါဒေတြေA ာကမာ မကႏာခေသြးေရးသားေနတ ကပဖားရပဖား ေဆာငးပါးေတြခညးပါ။ ေရးတသေတြကလညး ေရးေခတ နနးတြငးစာဆေတာေတြလ မငးလလက မငးႀကကေဆာင ဘနးေတာဘြ႔စာေရးသမား ၀ငစားတာလားလ႔ ထငမတစရာပါပ။ ေဆာငးပါးရင ေမာငမတ တေယာကကလညး A ဒလပ ေရးနနးတြငးေခတ ဘနးေတာဘြ႔ေတြေရးခတ စာေရးသ၀ငစားတာပလ႔ မတယမပါတယ။ A ခေခတ A ေခၚA ေ၀ၚA ရေတာ ေရးေခတကလ ဘနးေတာဘြ႔ မေခၚေတာပါဘး။ A ပခပတ စစA စးရA ႀကက ေဖာလဖား ေရးရတာမးဆေတာ ေဖာလဖား ေပၚလစဘြ႔ေတြေရးတ ကပဖားရပဖား ေဆာငးပါးရငေတြလ႔ပ ေခၚေ၀ၚသမတရေတာ မေပါဗာ။ ေမာငမတလညး ဒပတထက ဒပပါပ။ စစA ာဏာရငေတြရေနသေရြ႕ ေမာငမတတ႔လ ေဖာလဖားေဆာငးပါးရငေတြ ေရးလ႔မကန ေတာငလပေနမာပ။ ေမာငမတA ျပင A ျခားကေလာင၀ကေတြကလညး ရေနUးမာပါ။ ဒါမလညး ေဆာငးပါးေရးခေတြန႔ ၿမးၿမးျမကျမက ေထာၾကေပမေပါ။ A ခြငA ေရးေတြကလညးရ၊ ေနာကဆ စာေပပါရဂဘြ႔တ႔၊ ၀ဏၰေကာထငဘြ႔တ႔လ လမႈထးခြၽနဆဘြ႔ေတြပါ ထပရUးမယ။ ဟတလား ေမာငမတေရ …။

ေမာငမတရ႕ ေဆာငးပါးထက A ျမငမတတာေလးေတြ A ယA ဆ ကြျပားတာေလးေတြ ထတေဖာၾကညၾကရေA ာင။ ပဂၢလေရးဆနတာလညး မဟတပါ။ ပါတကစၥစြရတာလညး မဟတပါ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ A နA ယလဒA ဖြ႔ခပဟာ ခြျခားလ႔မရဘး၊ ေခါငးန႔ ပနးလပ။ ၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည မပါခေပမယ A နA ယလဒ A ျပတA သတ ေA ာငပြဆငခတယ။ A ႏငရခတယ။ ဒါဟာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေခါငးေဆာငမႈစြမးရညန႔ မဆလ စစA ာဏာရငေတြက ရြမနးနာၾကညးတ A ခကေတြေၾကာငပ။

ဒါေၾကာင မဆလ စစA ာဏာရငတျဖစလ (တစည) က A ျပတရငးႏငခတာပါ။ ေရြးေကာကပြUပေဒဆတာကလညး A ဒတနးက A ာဏာသမးခတ န၀တ စစA စးရက ႀကးၾကပၿပးေရးဆြတာပါ။ ၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြတနးကလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည

Page 123: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 123

၀ငေရြးခြငမရေA ာင ကယေရးကယတာကစၥေတြန႔ ခညတပၿပး ေရးဆြခတာပါ။ A ခလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ A နA ယလဒA ဖြ႔က ဘယလေတြ ခညတပၿပး ေရးဆြထားမလဆတာ ေစာငၾကညရUးမယ။ ေမာငမတက A နာဂတန႔ဆငတ ေရြးေကာကပြႀကးမာ လတUးတေယာက၊ ပါတတစတဖြ႔ကစၥက Uးတညၿပး ေျပာေနတာဟာ A ဓပၸာယမရဘးလ႔ ဆတယ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ A နA ယလဒလ႔ပ တညတညေျပာလကေရာေပါ ေမာငမတရယ။ ျမနမာႏငငႀကး လြတလပေရးမရမက ဗလခပေA ာငဆနးန႔ ဖဆပလA ဖြ႔ခပႀကးက Uးေဆာငၿပး လြတလပေရးရေA ာင ေဆာငရြကခတာ ေမာငမတသမာပါ။ A ဒါ ဗလခပေA ာငဆနးန႔ ဖဆပလA ဖြ႔ခပႀကးက လထက ယၾကညလ႔ A ားကးလ႔ပ။ A ဒလပ ျမနမာႏငငမာ ဒမကေရစေရးန႔ လ႔A ခြငA ေရး နညးမနလမးမန ျပညျပည၀၀ ရရဖ႔A တြကလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ A နA ယလဒက Uးေဆာငႏငစြမးရတယဆတာက လထက ယၾကညတယ၊ A ားကးတယ။ ဒေန႔ ျမနမာႏငငမာ လထက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ပေA ာၿပးေတာ ေလးစားယၾကညA ားကးၾကတယ။ ဘာေၾကာငလ၊ ရရငသတရတယ။ ကယကးစြန႔ A နစနာခတယ။ A မားျပညသရ႕ A ကးစးပြားက ၾကညတယ။ ပညာတတတယ။ A ေျမာA ျမငရတယ။ ထကျမကတယ။ ျမနမာႏငငန႔ ျပညသA တြက သ႔ဘ၀က ေပးဆပထားသျဖစတယ။ ႏငငန႔ ျပညသ႔ထက A ယသမားမဟတဘး။ ဒါေၾကာငလညး ကမာၻ႔ႏငငေပါငးစက ေခါငးေဆာငေတြ၊ ျပညသေတြကပါ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေပၚ ယၾကညေလးစားၾကတာျဖစတယ။ ယေန႔ ျမနမာႏငငရ႕ A နာဂတတးတကဖြ႔ၿဖးေရး၊ ဒမကေရစန႔ လ႔A ခြငA ေရးတကပြမာ ဘယပါတ၊ ဘယA ဖြ႔A စညးန႔ ဘယA ဖြ႔၀ငေတြက တကပြ၀င A နစနာခခၾကပါသလ။ ဘယသေတြ ကယကးစြန႔ခပါသလ။ ဘယသေတြ ေထာငကခ တနးကခ ဒကၡေတြေရာကခပါသလ။ A နA ယလဒA ဖြ႔ခပန႔ A နA ယလဒေခါငးေဆာငေတြ၊ A ဖြ႔၀ငေတြန႔ ကမငးကႏင၊ ကကႀကးတ႔ Uးေဆာငတ ၈၈ မးဆကေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြသာျဖစတယ။ ၂၀၀၇ ခႏစ ေရႊ၀ါေရာငေတာလနေရးမာ ရဟနးသဃာေတာေတြ Uးေဆာငၿပး ေကာငးသားျပညသေတြ၊ A နA ယလဒA ဖြ႔ခပ ၿမ ႕နယA ဆငရA ဖြ႔၀ငေတြ၊ တငးန႔ ျပညနယကယစားလယေတြ လထA တြက ၿငမးခမးစြာ ဆႏၵျပလမးေလာက ေမတာပ႔ဆေတာငးခရာမာ နA ဖလကကငတတ ႀကဖြ႔၊ စြမးA ားရင လမကလေတေတြန႔ လကနကကင လထနးရတပသား၊ စစသားေတြရ႕ A ၾကမးဖကေခမႈနးမႈေၾကာင A ဓက႐ဏးျဖစ ေသေကၿပး ဖမးဆးေထာငခခခၾကရတာ မေမႏငစရာပါ။ Uဒါနးမေၾကႏငစရာပါ။ A ဒမာ ဂပနႏငငသား သတငးေထာကတUးပါ ပစသတခခရတယ။ ‘ဆပA ၾကမးဖကမႈ ဖနတးသမား ၀ငး၀နးဖယရား၊ ဆပA ၾကမးဖကမႈက မလလား’ … ဆတ

Page 124: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 124

နA ဖ သတငးစာထက ျပညသ႔ဆႏၵသေဘာထားက ျပနၾကညရင ဆပA ၾကမးဖက ႐ကႏကသတျဖတတာ ဘယသေတြလ။ ကယမကေခး ကယျပနျမငပါ။ ေမာငမတဟာ ဗဒၵဘာသာ၀ငတUးသာဆရင သဃာေတာေတြက ေသြးေျမကေA ာင ႐ကႏကပါမလား၊ စUးစားပါ။ ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရးA ကUးသားေတြ မရပါဘးဆတာကလညး သတငးစာရငးလငးပြေတြမာ စစA စးရတာ၀နရသေတြ ေျပာၾကားခသလ ေမာငမတကပါ ေရာေယာငေပါေၾကာငန႔ ထပေျပာျပနၿပ။ A ဒေတာ ႏငငေရးA ကUးသမားေတြဆတာ ဒါေတြပေဟလ႔ ေျပာျပလကမယ။ (လA ပသေလာကပ တငျပလကမယ) ၁။ ႏငငေရးA ကUးသားမားႏင သာမနA ကUးသားမား ေထာငတြငး၌ စကားေျပာခြငမျပ။ ၂။ ႏငငေရးA ကUးသားမား ေထာငတြငး၌ ဆပငညႇပသြားျခငး၊ ေရခးဆငးျခငး၊ ေဆးခနးသြားျပျခငး၊ ေထာင၀ငစာထြကျခငးတ႔တြင ေခါငးစြပမားႏင စြပသြားရျခငး။ (ICRC ႏင လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႔မားေၾကာင ေနာကပငး ေခါငးစြပ မစြပရေတာ) ၃။ ေထာင၀ငစာတြင မသားစႏင စကားေျပာရာ၌ ေထာင၀နထမးမားလက၍ ေရးသားမတတမးမားယၿပး A ာဏာပငမားသ႔ တငျပျခငး။ ၄။ ႐း႐းA ကUးသားမားႏငမတဘ သးသန႔မနခနးမ တယလဖနးႏင ေျပာရျခငး။ (A ငးစနA ကUးေထာင) ၅။ ႏငငေရးA ကUးသားမားကသာ ေ၀းလေသာ A ကUးေထာငမားသ႔ ပ႔ထားျခငး။ ၆။ ေထာငျပစဒဏ ေလာရကမရ။ ၇။ ႏငငေရးA ကUးသားမား ေထာငမလြတလင လ႕၀ကေခၚယ၍ ကားမားျဖင A မတငရာေရာက လကပ႔ၿပး မသားစမားႏင ဓာတပ႐ကမတတမးယျခငး။ ဒါေလာကဆရင လေလာကပါၿပ။ ေနာက ျမနမာႏငငမာ လ႔A ခြငA ေရးျပနာ လး၀မရပါဘးလ႔ A ရကမရတ မကႏာန႔ ေျဗာငလမရေသးတယ။ ျမနမာႏငငမာ လ႔A ခြငA ေရးျပနာေတြ ဒန႔ေဒး၊ ဖးကြယလ႔ မရေလာကေA ာငက မားျပားလြနးေနတာေၾကာင ကမာၻ႔လ႔A ခြငA ေရးေကာမတက မစၥတာ ပည႐းတ႔၊ မစၥတာ ကငတားနားတ႔ ကယတင လာေရာကစစမးစစေဆး ေဖာထတခတယ။ ၿပးေတာ ၁၇-၇-၀၉ ေန႔က ထငးႏငင ဖးခကA ပနးေျဖစခနးမာ ကငးပတ A ာဆယ၀နႀကးမားA ဆငန႔ ARF A စညးA ေ၀းမာလညး ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ျမနမာႏငငရ႕ လ႔A ခြငA ေရးခးေဖာကမႈေတြ ျပျပငေျပာငးလမႈမရခရင A ာဆယႏငငမားရ႕ ေရ႕ဆကသြားရမယ ခရးလမးေၾကာငးမာ တးတကဖြ႔ၿဖးမႈ၊ ေႏာငေႏးၾကန႔ၾကာမႈေတြရႏငေၾကာငး ေျပာသြားချခငးဟာ ျမနမာႏငငမာ လကေတြ႔ လ႔A ခြငA ေရးျပနာေတြ ရေနေၾကာငး ထငရားေစပါတယ။ ျမနမာႏငငရ႕ A ဓက ဒမကေရစေဖာေဆာငေရးလပငနးစUေတြ ေႏာငေႏးေA ာင၊ ရပတန႔ေA ာင၊ ပကစးေA ာင ျပညတြငးျပညပ ဆန႔ကငဘကA ပစေတြက Sanction ဆတ ပတဆ႔ဟန႔တားမႈေတြေၾကာင ျဖစတယဆၿပး ၀ါးလးေခးသတ ရမးတာေတာ

Page 125: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 125

ေA ာကတနးကလြနးပါတယ။ ကယမကေခးလညး ကယျပနျမငမေပါ။ ၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြမာ ဒမကေရစA ငA ားစျဖစတ A နA ယလဒA ဖြ႔ခပႀကးရ႕ ေA ာငပြခမႈရလဒန႔ ပတသကၿပး ေရြးေကာကပြကငးပေပးတ တပမေတာA စးရကယတငက ကယကတစကားေတြ ကယဖက၊ ကယထတျပနတ Uပေဒေတြက ကယျပနခးေဖာကၿပး ဒမကေရစေဖာေဆာငမႈေတြက လး၀ဆန႔ကငခတယ။ ေကာမရငက A သA မတျပထားတ A နA ယလဒ လႊတေတာကယစားလယေတြက ဖမးဆးေထာငခ၊ ကယစားလယေတြကလညး A ဖြ႔ခပA ဖြ႔၀ငA ျဖစက ေနလညးေကာငး၊ ကယစားလယA ျဖစကေန လညးေကာငး မထြကထြကေA ာင A တငးA ဓမၼ ဖႏပၿခမးေျခာကၿပး ႏတထြကေစခတယ။ တရား၀င ဖြ႔စညးရပတညခြငရတ A ဖြ႔ခပ႐းခနးေတြကလညး ပတပငထားၿပး လြတလပစြာ စညး႐းခြငတာ၀နေတြကလညး ဟန႔တားခတယ။ A ဒကတညးက တပမေတာA စးရဟာ မမကငးပေပးခတ ေရြးေကာကပြမာ A ႏငရရခတ A နA ယလဒန႔ လကတြပးေပါငးၿပး ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေဆာငရြကသြားၾကမယဆရင ျမနမာႏငငဟာ ခလ A ေျခA ေနမး ေရာကမာမဟတဘး။ က … ေမာငမတေရ။ ဒမကေရစေဖာေဆာငမႈ လပငနးစUေတြက ပကျပားေA ာင၊ ေႏာငေႏးေA ာငလပတာ ဘယသလဆတာ တရားခက ျမငေလာကပါၿပ။ A ဒေတာ ေျပာေရးရက ေျပာရUးမယ။ ဆေရးရက ဆရUးမယ။ ျမနမာႏငငက စးပြားေရးA ရေရာ၊ ဒမကေရစကငစUA ရေရာ၊ Sanction ပတတာ ဘယသ႔ေၾကာငလ။ A ပခပသေတြရ႕ ဒမကေရစေရးန႔ လ႔A ခြငA ေရးက လြနမငးစြာ ခးေဖာကခတာ ေၾကာငဆတာ ယမားသသယျဖစစရာ မရပါဘး။ ပတဆ႔မႈA ားလး ပြငလငးပကျပယသြားေစခငတယဆရင ေမာငမတတ႔ ယၾကညA ားထားတ တပမေတာA စးရက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ႏငငေရးA ကUးသားေတြက လႊတေပးၿပး A မးသားရငၾကားေစေရးA တြက တပမေတာA ႀကးA က ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊန႔ A တကA ခေခါငးေဆာငးေတြ A ျမနဆးေတြ႔ဆေဆြးေႏြးသငေၾကာငး ေဆာငးပါးတပဒ ေရးလကေစခငပါတယ။ ၂၂-၇-၀၉ ရကေန႔က ထငးႏငင ဖးခကၿမ ႕မာ ကငးပတ ARF A ာဆယ ေဒသဆငရာA စညးA ေ၀းမာ A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး မစၥစကလငတနက နA ဖA စးရA ား ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက လႊတေပးရင ျမနမာႏငငမာ ရငးနးျမႇပႏမႈ စးပြားေရးကစၥေတြA ျပင A ျခားA ခြငA လမးေတြကပါ ကညေဆာငရြကေပးသြားမယလ႔ ေျပာၾကားခတာဟာ ျမနမာႏငငA တြက A ထးA ခြငA ေရးတရပျဖစပါတယ။ A ဒါကမ ဆကၿပး ေခါငးမာေနUးမယဆရငေတာ ကနစစသားမငးက ေစာလးမငးက ေခြးေသ၀ကေသ ေနရစေပေတာလ႔ ထားခသလမး နA ဖစစA ပစက ထားခရပါလမမယ။

Page 126: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 126

သလြငျမစေပၚရ ေရကာတာ၏ဆးကးမား ထငးA နဂA ထ တငျပ ၀ရ / ၅ ၾသဂတ ၂၀၀၉http://www.khitpyaing.org/news/Aug09/050809c.php

သလြငျမစတေလာက ေရကာတာတညေဆာကေရးစမကနးေၾကာင ေဒသချပညသ တ႔A ေပၚ သကေရာကေစမည ဆးကးမားက ထငးလ႔A ခြငA ေရး A ဖြ႔A စညးမား ႏင A နဂA တ႔ထ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ A ဖြ႔A စညးမားမ ယမနေန႔က ဘနေကာကတြင ေဆြးေႏြးတငျပခသည။ ထေဆြးေႏြးပြတြင တငးရငးသားေဒသမား၌ တညေဆာကမည သလြငျမစတေလာက ေရကာတာစမကနးမားမ စြမးA ငထတလပရာတြင ကေရာကမည ဆးကးသကေရာကမႈမားေၾကာင ထငးA စးရA ေနျဖင စမကနးA ား ရပဆငးထားသငေၾကာငး ေတာငးဆထားသည။ A ကယ၍ တားဆး၍ မရေတာလငလညး ေနရာေျပာငးေရႊ႕ခရသည ျပညသမားA တြက ေကနပေလာကေသာ ေထာကပမႈမား Uးစားေပးလပေဆာငသငေၾကာငး သဘာဝပတဝနးကင ေစာငၾကညေရးA ဖြ႔မားက ပနၾကားထားသည။ သလြငျမစေရကာတာ စမကနးမားမ ရလာမည လပစစစြမးA ငက ထငး-ျမနမာႏစႏငင သေဘာတညခကA ရ ထငးႏငငက A မားဆးဝယယမညျဖစသည။ ရမးျပညနယရ တာဆနးေရကာတာစမကနးေၾကာင ကနးခမးေဒသတြင ကနရေနသ ေဒသချပညသ (၃,၀၀၀) ခန႔မာ နA ဖ စစA စးရ၏ ၿခမးေျခာကမႈက A လးA လခစားေနၾကရၿပး ဆကလကရပတညႏငေရးA တြက ႐နးကနေနၾကရေၾကာငး ခငးမငၿမ႕A ေျခစက ရမးသဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရးA ဖြ႔က “ဘဝဇာစျမစ မျပတေရးA တြက တငးခရျခငး” A စရငခစာတေစာငက ထတျပနခသည။ A ဆပါA စရငခစာႏငပတသက၍ ေျပာခြငရသ ကစငးစငးက “ဒမေရရာ၊ မေသခာတA ေျခA ေနေတြၾကားက ထငးႏငငက တာဆနးေရကာတာေဆာကဖ႔ ဘာေၾကာင A ရနA ဟနေတြ တးျမႇငလာရတာလ။ ဒေရကာတာဟာ စစဇနထမာရတယ။ စစA စးရရ႕တပေတြကလညး ရြာသားေတြက ဒနယေျမA တြငးက ထြကသြားေA ာင A တငးA ဓမၼ ေမာငးထတေနတယ။ ရြာသားေတြ ထငးႏငငက ထြကေျပးလာၾကတယ။ A ကယလ႔ တာဆနးေရကာတာႀကး ေဆာကလပျဖစသြားခရင ရြာသားေတြ သတ႔ရ႕ဌာေနရငးက ဘယေတာမ ျပနႏငေတာမာမဟတဘး” ဟ ေျပာၾကားသည။ စမကနးတညရရာ မငးပနၿမ႕ႏင မငးတၿမ႕နယ ေဒသတဝကရ လ (၁၅,၀၀၀) ခန႔သည

Page 127: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 127

လြနခသည (၁၀) ႏစခန႔ကပင A တငးA ဓမၼ ေနရာေျပာငးေရႊ႕ခခရၿပးျဖစသည။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႔A စညးမား၏ တငျပခကမားA ား လကခစUးစားႏငရန ထငးA စးရက စစမးစစေဆးေရးေကာမတတရပ ဖြ႔စညးရန A တညျပၿပျဖစေၾကာငး သရသည။

တာဆနးေရကာတာတြင ရငးႏးျမႇပႏမႈႏငပတသက၍ တ႐တ ကြမကဘ ကမၸဏက (၅၁) ရာခငႏႈနး၊ ထငးA မဒA ကက (၂၄) ရာခငႏႈနးႏင ကနရသည (၂၅) ရာခငႏႈနးမာ ျမနမာဘကမျဖစေၾကာငး ရမးပတဝနးကငထနးသမးေရးA ဖြ႔မ ကစငးေခးစငးက ရငးျပသည။ ၎က “ဒတာဆနးေရကာတာက ရလာမယစြမးA ငေတြက ထငးဆမာ A မားဆးတငပ႔မယ။ ေဝစကေတာ ရယယာဝငထားတA တငးပ ရၾကမယေပါ” ဟ ေျပာသည။ သလြငျမစေပၚတြင တညေဆာကမည ေရကာတာ (၅) ခA နက တာဆနးေရကာတာသည လပစစဓာတA ား မဂါဝပ (၇,၀၀၀) ေကာ ထတလပႏငမညျဖစၿပး လပစစစြမးA ငထတလပရာတြင A ေရ႕ေတာငA ာရ၌ A ႀကးဆးျဖစသည။ ၿပးခသညလက စစA စးရႏင ဒေကဘေA တ႔၏ ထးစစဆငမႈေၾကာင ဆး႐ႈးသြားရသည ကရငA မးသားA စညးA ႐း (ေကA နယ) ၏ တပမဟာ (၇) နယေျမမ ဟတႀကးေရကာတာ စမကနးေၾကာင ျမစေၾကာငးတေလာက ေနထငသ ကရငျပညသတ႔A ေပၚ ဆးကးသကေရာကမႈမားကလညး ေဆြးေႏြးပြသ႔ ေကA နယကယစားလယA ျဖစ တကေရာကသက ေဆြးေႏြးတငျပခသည။

Thailand to import gas from Myanmar's M9 late 2013 Tue Aug 4, 2009 6:08am EDT

BANGKOK, Aug 4 (Reuters) - Thailand plans to import natural gas from offshore Block M9 in the Gulf of Martaban in Myanmar in late 2013, Energy Minister Wannarat Charnnukul said on Tuesday.

Thailand's PTT Exploration and Production (PTTEP) PTTE.BK was expected to sign a gas sales agreement with parent company PTT PCL PTT.BK by the fourth quarter of this year, Wannarat told reporters.

"The two sides will discuss some details and then propose the issue to governments of both countries for approval," he said.

PTTEP is expected to supply an initial 300 million cubic feet per day (mmcfd) from M9, of which 240 mmcfd would be delivered to Thailand and the rest to Myanmar, Wannarat said.

Page 128: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 128

PTTEP's subsidiary owns 100 percent of Block M9, located about 300 km (185 miles) south of Yangon.

It is expected to have petroleum reserves of 1.5 trillion cubic feet per day and needs at least $1 billion for investment, he said. (Reporting by Khettiya Jittapong; Editing by Alan Raybould)

ကဖးတရတ(စညးလးျခငးရ႔A ငA ား)A တြက ေမးခြနး ၁၀ ခ မးမခန႔ စကားလကဆ

ၾသဂတ ၆၊ ၂၀၀၉

ကဖးတရတရ႔ စညးလးျခငးရ႔ A ငA ားဆတ ၀ကဆကန႔ ဘေလာဂမာ တပမေတာသားမားန႔ ပတသကတ ေဆာငးပါးေတြ၊ A ေတြ႔A ၾကေတြက တငဆကေနတာက ပရသတက သတျပမေနၾကတယ။ ျပးေတာ စစA ပစဖကက A သည၀ကဆကက A ၾကမၾကမ နညးပညာမးစန႔ တကခကလ႔ ထခကေနရတာကလညး ေတြ႔ေနရတယ။ A တကA ခ စာနယဇငး စာမကႏာတခ မဟတဘ တပမေတာသားေတြန႔ ပတသကတ A ငတာနကစာမကႏာျဖစေနတာရယ၊ ျပးေတာ စစA ပစဖကကေန ဒမကေရစA ငA ားစေတြက မဒယာန႔ ထးႏကတာမဟတဘ စစA ပစရ႔ A တြငးA ေရးေတြ၊ စစရာဇ၀တမႈေတြက ေဖာထတတငျပေနတာ ျဖစေနလ႔ ျမနမာပရသတက ထးထးျခားျခား ေစာငၾကညေနၾကတာေၾကာင A သညက ဖးတရတက မးမခက ေမးခြနး ၁၀ ခ ေမးၾကညခပါတယ။ ဖတၾကညၾကပါUး။

(၁) ၂၀၀၇ သဃာသပတ A ေရးေတာပတနးက ဖးတရတ ဘေလာကက မေတြ႔မေသးဖး။ သ႔ေသာ ၂၀၀၈ ႏစဆနးပငးမာ ဘေလာကေတြေပၚမာ စ သတျပမပါတယ။ ျပးေတာ သနးေရႊတ႔ရ႔ တငးရငးသားေတြက မးျဖတစစဆငေရးေတြA ေၾကာငး ေရးတာေတြက စျပး မတမပါတယ။ ဟတပါသလား။

ဟတပါတယ။ ကေနာ ကဖးတရတဟာ “စညးလးျခငးရ ႔ A ငA ား” ဘာေလာဂ http://photayokeking.blogspot.com က ၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ (၁၀) ရကေန႔က စတင A ေကာငA ထညေဖၚ တငျပခပါတယ။ ၂၀၀၉ ခႏစ မတလ (၁၆) ရကေန႔မာေတာ ၀ကဘဆဒ www.photayokeking.org A ျဖစ ေျပာငးလ တငဆကခပါတယ။ ေခတျပင၊ Eရာ၀တ၊ မဇၩမန႔ မးမခတ႔ဟာ ကေနာA သစြခရတ ၀ကဘဆဒေတြ ျဖစၾကပါတယ။ ဗလမးေA ာငလငးထြဋရ ႔ DVB ရပျမငသၾကားန႔ ေရဒယတ႔မာ Interview ခတ Christie Island ရ လမားA ား ဗလသနးေရႊမ သတပစခငးတ ျဖစစUA ေပၚA ေထာကA ထား ရယလသမားA တြက ဗလမးေA ာငလငးထြဋရ႔ ဆႏၵA ရ ကေနာက “စညးလးျခငးရ႔ A ငA ား” မာ

Page 129: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 129

တငျပထားခပါတယ။

(၂) ေခတျပငရ႔႔ ဗလထကမငး ေဆာငးပါးေတြ၊ ဗလမး ေA ာငလငးထြဋ ေပးစာေတြ၊ တပမေတာေခါငးေဆာငေတြရ႔ A တြငးေရးေတြန႔ စာဖတပရသတက ဗဟသတေတြေပးဖ႔ ၾကးစားခတာက ေတြ႔ရပါတယ။ A သလ စခရေတာ ဘယလ ပရသတက A ဓက Uးတညခတာလ။ ဘယလမး တ႔ျပနမႈ ရခသလ။ သသယA ျဖစခရတာမး ရသလား။

တပမေတာပရသတန႔ ျပညသ႕ဘကရပတညေသာ တပမေတာသားမားA ေပၚ နားလည ခြငလႊတလာမ ျပညသလထ ေပၚထြကလာေရးက A ဓက Uးတညပါတယ။ တပမေတာ A တြငးရ A ရာရ၊ A ရာခ၊ A ၾကပ၊ တပသားေတြA ေနန႔ လထA ၾကြမႈ ျဖစပြားလာပါက ျပညသ႔ဘကသ႔ ျပတသားစြာ ရပတညသြားေရး မဟာဗဟာ ထားရပါတယ။ “စညးလးျခငးရ ႔ A ငA ား” ဘေလာဂႏင ၀ကဘဆကဟာ တပမေတာA တြငးမာ ဂယက ရကခၿပး ဗလႀကးA ဆငမသည စစရးရ ဗလခပမားA ထ ၾကညရႈေနၾကေၾကာငး၊ တပမးမားက သ႔တ႔ရ႔တပမားA ေၾကာငး ပါ၀ငလာမညက စးရမတႀကးျဖစေနၾကေၾကာငး၊ စစA ာဏာရငေတြက ဖးတရတ ၀ကဘဆကက မၾကညဖ႔ လကေA ာကသ႔ ညႊနၾကားထားေၾကာငးမားကလညး သရရပါတယ။

ကေနာA ေနန႔ တပမေတာA တြငးမာ ဖလစပငႏငငက ဗလခပႀကး ရာမ႔စလ သရေကာငးေပၚေပါကဖ႔ စညးရးသြားမယဆတ မဟာဗဟာရညမနးခကလညး ထားရပါတယ။ ဗလႀကးA းေကာျမငတ႔ ဗလၾကးျမငထးတ႔ ဗလၾကးစငး၀ငးေကာတ႔လ ဒမကေရစသရေကာငးေတြ ရခပါတယ။ ဗလမးခပေဇာထြနးတ႔ ဗလမးၾကးခငေမာငၾကညတ႔လ တငးျပညက A မနတကယတးတကေစခငတ A မနတရားA တငး ျဖစေစလတ ႏငငက ခစျမတႏးသ တပမးၾကးေတြ ရခတာကလညး ေဖၚထတ တငျပခပါတယ။ ျပညသလထေရာ တပမေတာသားေတြကပါ ခစခငျမတႏး ေလးစားၾကတ ဗလခပႀကး သရတငUးလ တေခတမာ တစေယာကသာ ေပၚထြနးတ စစေခါငးေဆာငမးကလညး သ႔ဘ၀ ျဖစစUန႔တကြ စာဖတပရသတမားက ကြနေတာဆဒမာ တငျပ ေပးခပါတယ။

A ခကA ခေတြၾကားက ျဖတေကာခရာမာလညး ဘေလာဂ တညေထာငကာစက သသယA ျဖစ ခခရေပမ၊ မယၾကညမႈမးစက A ခနကစကားေျပာလာေA ာင A လပန႔သကေသျပ ႀကးစားA ားထတခရျပး ယၾကညမႈက တညေဆာကခပါတယ။

ဗလသနးေရႊဟာ စတဓါတစစဆငေရးန႔ ၀ါဒျဖန႔ခေရးမာေတာ တကယေတာပါတယ။ ဒါေၾကာင သ႔ကလညး တနျပနစတဓာတစစဆငေရးန႔ ၀ါဒျဖန႔ခေရးနညး သးျပး တကခကဖ႔ A ထးလA ပပါတယ။ ေနာကဆးရရားက သငတနးတကေနတ A ရာရတခ ႔ စစA ာဏာရငေတြ လကေA ာကမာ မေနလဘ ထြကေျပးၾကတာဟာ ကေနာတ႔ရ ႔ ေA ာငျမငမႈျဖစသလ ေျပးလ႔မရလ႔၊ ဘယသ႔UးေဆာငမႈေA ာကမာ ဘာလပရမနးမသလ႔� ျငမခေနရတ A ရာရေတြရ႔ ဘ၀ကလညး နားလညႏငၾကျပ ျဖစပါတယ။

Page 130: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 130

ဒေနရာမာ ကၽြနေတာေျပာခငတာ တခက ေစတနာမနဖ႔ A ေရးႀကးတယဆတာပါ။ ကေနာA ေနန႔ ျပညပက ေရာကလာခတ ႏစA နညးငယ A ခနA ေတာA တြငးမာ ျပညတြငးမာ A မနတကယခစားေနရတ၊ ေနာကဆးA ေျခA ေနA ရ လပသငလပထကတာက A ထေရာကဆး လပကငသြားမယလ႔ စတပငးျဖတထားပါတယ။

(၃) ၀ကဆကလပစာေတြ မးစေျပာငးျပး ရပတညခတာက ေတြ႔ရတယ။ ဘေလာဂါေတြ သးေလရတ လပစာေတြမာလညး ၀ငယထားတာ A မားၾကးပ။ Uပမာ - ဘေလာစေပါ၊ ၀ဒပရကစ၊ ျမနမာဘေလာဂါ စသညျဖင။ ျပးေတာ A ခ ကယပင ဒမနးနမယန႔ေပါေနာ။ ဆေတာ A သလ A တညတက မျဖစတာက ဖးတရတA ငတာနက စာမကႏာ ရပတည မႈန႔ ရငသနႏငေရးA တြက A ခကA ခေတြ ျဖတေကာ ေနရတာမးလား။

ႀကေတြ႕ရတ A ႀကးမားဆး A ခကA ခ ၂ ခ ကေတာ နညးပညာပငးဆငရာ A ခကA ခႏင ေငြေၾကးA ခကA ခပ ျဖစပါတယ။ စစA ာဏာရငစနစျပတကေရးက “ခငမာတစတဓါတ”န႔ လပေနၾကတာျဖစလ႔ ႏငငတကာမာ ေရာကရေနၾကတ တပမေတာ၊ A ရာရ၊ A ရာခ၊ A ၾကပတပသားေတြကလညး ကေနာတ႔က A ထကA ေလာက ေငြေၾကးပငးဆငရာ ကညပပးေပးခတာကလညး ထတေဖာ ေျပာၾကားလပါတယ။

ဒါA ျပင ျပညတြငးက မမရ ႔A မာခလမားန႔ ႏငငတကာေရာကတပမေတာသားေတြရ႕ ျပညတြငးရA မာခလမားက ခတဆကေပးၿပး ကြနယကမားတညေဆာကကာ A ၾကြမႈ ျဖစေပၚလာပါက တပမေတာA ေနန႔ လထန႔ ပးေပါငးပါ၀ငဖ႔ မဟာဗဟာ ရညမနးခကထားရခၾကပါတယ။ ျပညသ႕ဘကရပတညတ တပမေတာသားမားကေတြ၊ လပဂၢလေတြရ႕A ားေပးကညမႈကလညး ကေနာတ႔A တြက A ားတကစရာ ျဖစေစခပါတယ။ ကယေျခေထာကေပၚက စတငရပတညခရၿပး ယၾကညခကန႔ လပေဆာငခရာမာ ရပတညေရးန႔ ရငသနေရးA တြက ခကခကခခ ေကာလႊား ခရပါတယ။ လA ပခကA ရ စစတပဆငရာ ဒဘေလာဂက ထေထာငဖ႔ ဆးျဖတခရာမာ A ငတာနကပညာက A ြနလငးေပၚမတဆင သငယခရျပး VOA က ကြနေတာက ဘေလာဂဂါ တေယာက A ေနန႔ စတင Interview ခပါတယ။

ကေနာရ႕၀ကဘဆကမာ ေဆာငးပါးေတြတငတA ခါ ကေနာရ ႔ ျပညတြငးမတပA တြငးရ ဒမကေရစဘကေတာသားမားရ႕ လၿခေရးကထခကကနတ A ေနA ထားန႔၊ တခ႕လညး သတထားေစာငၾကညခရတ A ေနA ထားမးေတြ ေတြ႔ႀကခရတာမ႔ - တခ႕က ကေနာ၀ကဘဆကမာ မတငဖ႔ ဆးျဖတခက ခခရတာမးလညး ရခပါတယ။

Uပမာ တခေျပာရရင “ကပစ” စကရမားရ႕ တညေနရာန႔ A ေနA ထားေတြက ကေနာတငျပလကတA ခါမာ ကေနာန႔ တငျပသက လၿခေရးၿခမးေျခာကတ A းေမးလေတြ၊ တယလဖနးေတြ ရရခပါတယ။ ကေနာA ေနန႔ A ခကA ခ A ၾကပA တညးမးစ ၾကားထက မသားစရ႕ကညA ားေပးမႈ၊ ျပညတြငးျပညပ၊ စစဘကနယဘက မတေဆြမားရ႕ A ားေပးပပးခမႈေတြေၾကာင ယခလ ရငသနခရတာ ျဖစပါတယ။

Page 131: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 131

(၄) တပမေတာပရသတက Uးတညျပး စကားေျပာေနတယလ႔ ခယပါသလား။ ဘယလ ပရသတမး ခြျခားထားတာ ရသလ။ Uပမာ - တပန႔ ေထာကလမးေရး သေဘာခငး ကြတယ ဆတာမး၊ A ရာရေတြန႔ တပသားေတြ၊ ဗလခပေတြန႔ တပမေတာA ရာရေတြ၊ ျပညတြငးက တပမေတာသားေတြ၊ ျပညပက တပမေတာသားေတြ၊ A ျငမးစားေတြ၊ A နားယလကရသေတြ၊ A ေရးယခခရသေတြ စသညျဖင ခြျခား သးသပတာမး ရသလား။

ေမးခြနး ၂ ရ႕ A ေျဖမာ ေဖၚျပခသလ တပမေတာပရသတန႔ ျပညသဘကရပတညလာတ တပမေတာသားမားA ေပၚ နားလညခြငလႊတတ လထပရသတဆၿပး ရရာမာ ေမးခြနး ၄ ပါ A တငး ခြျခားတာမးထက A ဒ ပရသတႏစမးစလးက ဟနခကညခတဆကေပးဖ႔ A ဓကထားပါတယ။ ထပပငးA ာဏာရငတစစက ခြထတဖ႔ ပစမတထားပါတယ။ စစA ာဏာရငန႔ ျပညသ႔ဘကရပတညတ စစသားA စစA မနကသာ A ဓကထားခြျခား သးသပပါတယ။

(၅) ဖးတရတမာ ေရးေနသေတြက တပမေတာန႔ဆကႏြယသ၊ ဆကႏြယခဖးသ ေတြလား။ ဟတတယဆရင ျမနမာစာဖတပရသတက တပမေတာန႔ ပတသကျပး ဘယလ ေမာလငခကက ေပးခငတာလ။ Uပမာ - နယစပေဒသက တငးရငးသား ေတြဆရင တပမေတာက ဗမာတပေတြဆျပး ေတာေတာ မနးတယလ႔ ဆတယ။ စစဖကေထာကလမးေရးေတြဆရင A ေရးေတာပက ေကာငးသားလငယေတြ၊ ပါတ၀ငေတြက ႏပစကညငးပနးသေတြA ျဖစ ျမငၾကတယ။ ျမ႔ေပၚက တပေတြဆရင လမးေပၚက ဆႏၵျပ သေတြက ပစသတသA ျဖစ ျမငၾကတယ။ A ဒါမးေတြA ထက ထတေဖာေရးသားဖ႔ ဆႏၵ ရပါသလား။

ေရးသားေနသေတြဟာ တပမေတာန႔ ဆကႏြယသေတြမားေပမ A မနတရားA တြက ျမနမာဒမကေရစA ေရးA တြကဆရင A ားလးက လကကမးၾကဆလကပါ။ ဒေနရာမာ မနတငးလညးမေကာငးသလ စစA ာဏာရငေတြ ေသြးခြထားသလ မျဖစဖ႔ ဂရစကရန လပါတယ။ ေမးခြနးပါA တငး ေျပာေနရင စညးရးရာ မကဘ တပမေတာက နA ဖန႔ ပးေပါငးေပးလကသလ ျဖစမသြားဖ႔ေတာ သတထားရပါမယ။

A မးသား ျပနလညသငျမတေရး၊ သငပနးေခေရး၊ A ာဃာတတရား ရငးလငးေရးဆတာေတြက ေA ာေနၿပး၊ တကယတမးလကေတြ႔မာေတာ တပက A ားလးသမးကးျပး ပတခတတာမးမျဖစဖ႔ လပါတယ။ ဒါေပမ ျဖစရပမနေတြကေတာ ကြနေတာ၀ကဆဒမာ ေဖၚျပခရာမာ - နယစပကတငးရငးသားေတြက A ႏငကငတ “ပနးေကာငးA ညြန႔ကး” ဆတေဆာငးပါးမးေတြ၊ ေထာကလမးေရးေတြ ႏပစကညႇငးပနးတာခခရတ ဗလၾကးျမငထးလ “သေျပတစခက ေၾကြရကကယေစာ” ဆတ ေဆာငးပါးမးေတြ ျမ႔ေပၚတပေတြက ဆႏၵျပသေတြကပစသတတ ဆရာေတာ Uးၾသဘာသရ ႔ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးကယေတြ႔ေဆာငးပါးေတြက တငျပေပးခတာေတြ ရပါတယ။

ျမနမာစာဖတပရသတက ႏငငA ေပၚ တကယခစတ ျပညသ႔တပမေတာသားA စစA မနေတြ ရတယ ဆတာရယ၊ တပA တြငးက

Page 132: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 132

ထးေဖါကစညးရးဖ႔လတယ ဆတာရယ၊ စစA ာဏာရငတစစက စစတပက A သးချပး မဟတမမန ၀ါဒျဖန႔ကာ - တပန႔ ျပညသက ေသြးခြထားတယ ဆတာရယက သေစခငပါတယ။ A ဒါမးေတြကလညး ကေနာဆဒမာ ထတေဖၚေရးသားခၾကျပး ျဖစပါတယ။

စစတပA ေနန႔ စစA ာဏာရငေတြက ကာကြယေပးေနတာ မျဖစသငေတာဘ ျပညသ႕ဘကရပတညဖ႔ A ခနတနေနၿပ၊ သား ၃ သားထက သား ၂ သား (ဘရားသားန႔ ေကာငးသား) တာ၀နေကခၿပး စစသားက တာ၀နေကဖ႔ လတယဆတာန႔ ကင၀တ (၆၀) ေတြမာ ျပညသလထA ေပၚ ထာ၀စUသစၥာရရတယ ဆတA ခကက ႏႈငးယUေထာကျပ စညးရးသြားမာ ျဖစပါတယ။

(၆) A ခဆရင A တကA ခစာနယဇငးမာ ဒမကေရစဘကသားေတြခညး စစA ပစက တကခကတာ၊ ေ၀ဖနတာတငမဟတေတာဘ ဖးတရတA ငတာနကစာမကႏာလ စစA ာဏာရငဆန႔ကငသ တပမေတာသားA ာေဘာေတြက ေတြ႔လာရတယ။ တဆကတညးပ စစA ပစA တြငးက စာရြကစာတမးေတြ၊ မတတမးေတြကလညး ထြကေပၚလာေနတယ။ A သညA ခါမာ စာဖတသေတြက ဒA ျဖစA ပကေတြက ဘယလ သေဘာထားၾကသလ။ ဘယလ သေဘာထားၾကမာလ။ ဘယလမး သေဘာထားေစခငသလ။

ဒါေတြဟာ ေကာငးေသာ A လားA လာ ျဖစပါတယ။ ျမနမာဒမကေရစA ေရးမာ တပA တြငးက ပါမ ရမယဆတာက စာဖတသေတြ သေဘာေပါကေစလပါတယ။ စာဖတသေတြA ေနန႔ တပမေတာA တြငးမာ မေကနပခကေတြဟာ ထပပငးစစရးက A တြငးစညးျဖစတ ရး staff ေတြA ထ ရလာေနၿပလ႔ သးသပလာႏငၾကၿပး၊ ျပညသ႔ဘကရပတညဖ႔ ဆႏၵျပငးျပမႈက သကေသျပတာပလ႔လညး သေဘာထားၾကတယလ႔ သရပါတယ။

(၇) ၂၀၀၈ A ေျခခUပေဒတ႔၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတ႔၊ A ငA ယဒရ႔ A နာဂတရပတညခကတ႔၊ တတယA ပစတ႔ စသညျဖင ႏငငေရးေမးခြနးေတြ၊ ရပတညခကေတြ၊ သေဘာထားေတြက ထတေဖာဖ႔၊ ခြျခမးစတျဖာ သးသပျပး A ၾကေပးတာတ႔ေတြ လပတာမး စာမကႏာမာ ရခပါသလား။ လပဖ႔ ဆႏၵရ ပါသလား။

၂၀၀၈ A ေျခခUပေဒန႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက ကြနေတာဆဒမာ A ဖကဖကက သးသပတငျပချပး၊ တငးရငးသားမားရ႔A ေရးကလညး ေရ႔တနးတငကာ ဗလမးေA ာငလငးထြဋန႔ ဗလထကမငးတ႔မ တငျပေပးချပး ျဖစပါတယ။ တခ႕ ၀ကဘဆကေတြ ဘေလာဂေတြမာ တငျပထားၿပးသား ျဖစေနလ႔ ရႈ႕ေထာငA မးမးက ပရသတေတြ ရေစခငတသေဘာန႔ ကနတာေတြကလညး တငျပဖ႔ဆႏၵရပါတယ။ A ားလးစညးစညးလးလးန႔ တကညလကညလပမ ရမယလ႔ ျမငၿပး ငါလပမ သလပမ ဆတာမးန႔ေတာ ေA ာငျမငမာ မဟတတာက ကေနာေျပာခငပါတယ။

ျမနမာႏငငေရးျပနာက ၿငမးခမးစြာမၾကမးမဖကဘ ဆႏၵျပတ နညးဗဟာဟာ A လပမျဖစေတာေၾကာငး ဘာေလာဂထေထာငခါစ၊ ေဆြးေႏြးခနးေတြမာ ေဖၚျပပါရခၿပး ျဖစပါတယ။ နA ဖဟာ လထက လထန႔ ထနးကြပတ မဟာဗဟာခမတထားရာ ကေနာတ႔က

Page 133: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 133

တပက တပႏင ထနးတ တနျပနမဟာဗဟာ ခမတA ေကာငA ထညေဖာသငေၾကာငး A ေသးစတေဆြးေႏြး တငျပခၿပး ျဖစပါတယ။

(၈) တပမေတာက ထပသးစစဗလေတြရ႔ မသားစေတြ၊ ကြနယကေတြ၊ A ရငးA ႏးေတြ၊ လပငနးေတြက စာရငးျပစဖ႔၊ ထတေဖာဖ႔၊ A ေထာကA ထားေတြ ျပဖ႔ ျပးေတာ A ဒA ေၾကာငးA ရငးေတြ တငျပျပးေတာ ျပညသက စားသးသသပတ၊ စးပြားေရးသပတေတြန႔ ကန႔ကြကသပတေမာကၾကဖ႔က တကတြနးခငတာမး၊ တကတြနးႏငတာမးက စUးစားပါသလား။ လမးေပၚထြကျပး ဆႏၵျပသပတေမာကၾကဖ႔က Uးတညလပါသလား။

ဒါ သပေကာငးပါတယ၊ လပသငပါတယ။ လပဖ႔လညး ကေနာ တကတြနးပါတယ။ ကေနာA ေနန႔ A ေျခA ေန A ခနA ခါေပးလာရင လပဖ႔လညး ဆႏၵရပါတယ။ သ႔ေသာ ျပညသက ေရ႔တနးတင သပတေမာကၾကဖ႔ မလပသငေတာသလ ျပညသေတြကလညး တာ၀နေကၿပးျဖစလ႔ ပငပနးေနပါၿပ။ ျပညသလထက Uးေဆာငဖ႔ ေကာငးသား၊ စစသား၊ ဘရားသားန႔ A ပစရပေတြA ပါA ၀င “တငးရငးသား” စတ သား ၄ သားက စညးရးလႈ႔ေဆာဖ႔ ပစမတထားရပါမယ။ A ဒလ သား ၄ သားထက A နညးဆး သားႏစသား A ၾကြလာရငေတာင ျပညသလထက A လA ေလာက ၾကြတကပါလာမ A ေျခA ေနမးမာ ရပါတယ။ ဒA တငးေတာ ျပညသလထဘကက စဖ႔ေတာ သပမလြယဘးလ႔ ထငပါတယ။

(၉) A နာဂတဒမကေရစႏငငေတာ တညေဆာကေရးမာ တပမေတာက ဘယလA ခနးက႑ကေန ပါေစခငပါသလ။ A သညမာေကာ၊ A ခမာပါ တပမေတာသားေတြ ရငဆငရမယ A မးသားျပနလညသငျမတေရး A ခကA ခေတြ၊ သငပနးေခရမယA ရာေတြက စUးစားမတာမး၊ ၾကတငျပး A သေပးတငျပခငတာမးေတြ ရသလား။

A သြငကးေျပာငးေရးကာလA တြငး ဒမကေရစA ရပသားA စးရႏင တပမေတာတ႔ ပးတြA ပခပမႈကာလဟာ A ခနA တငးA တာတခသာ ထားရပါမယ။ A ထးသျဖင A ပစရပA ဖြ႔ေတြလညး ပါ၀ငလာကာ ႏငငတညၿငမလာပါက A ရပသားA စးရက A ျပညA ၀A ာဏာလႊေျပာငးၿပးရင တပမေတာA ေနန႔ မလတာ၀နျဖစတ ကာကြယေရးတာ၀နက ျပနလညထမးေဆာငရပါမယ။

ဒA ခနမာ A ရပသားA စးရက စစတပက ဖြ႔စညးပျပငခငးတာမး၊ A ာဃာတတရားရေစတ စစတပA တြငး ၀ငေရာကစြကဖကမႈမးေတြက မလပဖ႔သတျပသငသလ၊ စစတပကလညး ႏငငA တြငး ဒမကေရစစနစA ရ ဆႏၵျပတာမး ေပၚေပါကခရငေတာင A ာဏာသမးျခငးထက ရတပဖြ႕ကပ တာ၀နယ ထနးသမးခငးတာမး ညႇႏႈငး လပေဆာငသငပါတယ။

စစေခါငးေဆာငေတြ ေရးဆြထားတ ၂၀၀၈ A ေျခခUပေဒဟာ လး၀တရားမတမႈမရဘ A မားလကမခႏငတA ေျခခUပေဒသာ ျဖစပါတယ။ ႏငငေရးပါတေတြက လြတလြတလပလပ ဘာမလပပငခြငမေပးဘ “ေပးေပး မေပးေပး ငါေရႊခြကေပး” ဆတ ေရႊမနးတငေမာငဇာတထက ေလာဘႀကးတရြကနသညလ “ေပးေပး မေပးေပး ငါA ာဏာေပး” ဆၿပး A တငးႀကး

Page 134: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 134

ရယထားတာေၾကာင A နာဂတမာ ဒမကေရစႏငငေတာတညေဆာကေရးဆတာဟာ A ပမကပမာသာ ရေနမာ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင တပမေတာထမာ A ခလ ျပညသ႔ဘက ရပတညလတစတေတြ စစသားစတေတြ ပမေပၚထြကလာမယလ႔ သးသပမပါတယ။

A မးသားျပနလညသငျမတေရး၊ သငပနးေခေရး စတာေတြက A တကA ခေတြကေတာငးဆေနသလ ကေနာတ႔ကလညး တကတြနးသြားမာျဖစေပမယ၊ စစေခါငးေဆာငေတြA ေနန႔ လး၀လကချခငး မရပါ။ ဒါေၾကာင တခတညးေသာ ထြကေပါကျဖစတ တပမေတာA တြငးက စစမနတေခါငးေဆာငေကာငးေပၚထြကဖ႔န႔ တပမေတာသားမား ျပညသ႕ဘကရပတညဖ႔ Uးတညလပေဆာငေနတာ ျဖစပါတယ။

(၁၀) A ခA ခနမာ ခငဗားက ၀ငးျပး တကခကေနၾကတယလ႔ ဆပါတယ။ A ငတာနကနညးပညာမးစန႔ တကခကေနၾကတယလ႔ ေတြ႔ရပါတယ။ စစA ပစဟာ A ငတာနကေပၚက ၀ါဒျဖန႔ခေရး၊ ျပနၾကားေရးစစမကႏာမာ ဘယေလာက A ထ ထးစစဆငမာလ။ ဘယေလာကA ထ ျပငဆငထားသလ။ ခငဗားကေကာ ျပနျပး တကမာလား။

ကေနာတ႔A ေနန႔က A မနတရားက ကာယကရငေတြA ေနန႔ ထတေဖာေနတာျဖစလ႔ ေA ာကလမးနညးန႔ ဖကဆးတကခကခေနရျခငးက ခခဖ႔ ျပငဆငထားသလ၊ ပမထေရာကတ တပA တြငး စညးရးေရးနညးလမးမားႏငသာ တနျပန တကစစဆငသြားမာ ျဖစပါတယ။ တခ႕ကစၥေတြက ကာယကရငမားရ႕လၿခေရးA ရ ေျပာမျပႏငတာေတြကလညး စာဖတပရတသတမား နားလညခြငလႊတႏငလမမယလ႔ ယၾကည ယဆပါတယ။

ဒမကေရစေရးA တြက မဒယာလကနကန႔ တကေနသမားA ားလးက A ထးပင ေလးစားဂဏယပါေၾကာငး ေျပာၾကားA ပပါတယ။

ျမနမာျပည ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖA တြက ေျမာကကရးယားႏငငက ကညေန

AFP သတငးဌာန

ၾသဂတ ၁၊ ၂၀၀၉

ေျမာကကရးယားႏငငက ျမနမာျပညတြင ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖ ႏင ငါးႏစA တြငး A ဏျမ ဗး တလး တညေဆာကရန ေရႊ႕ေျပာငးႏငသည ပလတနယမ စကရ တ႔က လ႕၀က တညေဆာကေရးA တြက A ကA ည ေပးေနသညဟ သရသည။ ျမနမာျပညမ ထြကေျပးလာသမားက ကးကားၿပး ယေန႔ ထြကေပၚလာေသာ သတငးတပဒတြင ေဖာျပထားျခငး ျဖစသည။

A ဆပါ ဓာတေပါငးဖသည ျမနမာျပည ေျမာကပငး Naung Laing A ရပရ ေတာငတနးမားA တြငး လ႕၀က တညေဆာကထားျခငးျဖစေၾကာငး၊ ရရႏငင၏ A ကA ညျဖင

Page 135: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 135

တညေဆာကထားသည A ရပဘက ႏကလးယား ဓာတေပါငးဖA နးတြင ရေနေၾကာငး Sydney Morning Herald သတငးစာတြင ေရးထားသည။

ေျမာကကရးယားက ျမနမာႏငငက ႏကလးယား နညးပညာ လႊေျပာငးေပးမညက စးရမရေၾကာငး A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတနက ထတေဖာေျပာၾကားၿပး မၾကာမမာပင ဤသတငးေပါကၾကားမႈ ထြကေပၚလာျခငး ျဖစသည။

ျမနမာA စးရတြင ႏကလးယား ရညမနးခကႀကး ရေနေၾကာငး မးႀကး ႏင တငမငး ဟ A မညခထားၾကသည ျမနမာျပညမ ထြကေျပးလာသမားက ၾသစေတးလ သေတသ မစၥတာ ဒကစမြနေဘာ ဆသက ေျပာျပၾကသညဟ ဆသည။

“သတ႔ေျပာတာကေတာ ကနးမာေရးA တြကရညရြယတယ၊ ေဆးရေတြမာ သးဖ႔ ေဆးပစၥညးေတြ ထတလပမယလ႔ ေျပာတာပ” ဟ တငမငး ဆသက ကးကားၿပး ေျပာျပသည။

“ႏကလးယားသပၸ နညးပညာက သးတေဆးရ ျမနမာျပညမာ ဘယႏစခ ရလ႔လ” ဟ တငမငးက ေျပာသည။ “ျမနမာျပညမာ လပစစမးေတာင ပမန ရတာမဟတဘး” ဟ ဆသည။

တပမေတာ A ရာရA ျဖစ တာ၀နယခသ မးႀကးကလညး တပသား တေထာင ပါ၀ငသည “ႏကလးယား ေရးရာ တပဖြ႔”က ကငတြယရနA တြက သငတနးတကခဖးသညဟ ဆသည။ ျမနမာျပညက ေျမာကကရးယား ႏင A ရနႏငငတ႔က ယေရနယ သတမား တငပ႔ခသညဟ ဆသည။

A ငA ားျပA ကပကငမႈ မြနျပညသစပါတ လကခမညမဟတ

06 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-06-voa2.cfm

ျမနမာႏငငမာ ဒမကေရစန႔ တငးရငးသား A ားလး တနးတA ခြငA ေရးေတြ ရရမ စစမနတ ၿငမးခမးေရး ျဖစတယလ႔ မြနေခါငးေဆာငေတြက မြနေတာလနေရးေန႔မာ ေျပာၾကားလကပါတယ။ ၾသဂတလ ၅ ရကေန႔မာ ကေရာကတ (၆၂) ႀကမေျမာက မြနေတာလနေရးေန႔ကေတာ ၾကာA ငးဆတႀကး ၿမ႕နယ ဘရားသးဆ ၿမ ႕နားက ပါတဌာနခပနားမာ ဗဒၶဟး ေန႔တနးက ျပလပခရာမာ စစA စးရ တကတြနးေနတ နယၾကားေစာငတပA သြင ေျပာငးလေရးကစၥေတြက A ဓက ေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။ A ေၾကာငးစက စခရဘရ ၿမ႕ A ေျခစက ဗြA ေA ျမနမာပငး သတငးေထာက ႏငကြမးA မ က သတငးေပးပ႔ထားပါတယ။

မြနျပညသစပါတရ႕ (၆၂) ႀကမေျမာက ေတာလနေရးေန႔ဟာ လကရတညဆ ျဖစေနတ A ပစA ခတရပစေရးကေန ေရ႕က ဘယလ ဆကသြားမလဆတ မေရမရာ ျပနာႀကးတရပန႔ လႊမးမးေနခတယလ႔ ဆရပါလမမယ။ ၾသဂတလ ၁ ရကေန႔မာ ကငးပၿပးစးခတ မြနျပညသစပါတရ႕ A ေရးေပၚ ဗဟေကာမတ A စညးA ေ၀း ဆးျဖတခကA ရ စစA စးရက ေတာငးဆထားတ နယျခားေစာင တပဖြ႔A သြင ေျပာငးလေရးကစၥ ဒါမမဟတ ဌာေန

Page 136: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 136

ျပညသ႔စစA သြင ေျပာငးလေရး ကစၥန႔ ပတသကၿပးေတာ လကမခႏငေၾကာငး ပါတကေန ထတျပနေၾကညာထားပါတယ။

A လားတပ မြနျပညသစပါတ Uကဌ ႏငထြနးမြန ကလညး ႏငငေရးျပနာက သးပြငဆင ေဆြးေႏြးၿပး ဒမကေရစ A ခြငA ေရးန႔ တငးရငးသားေတြရ႕ A ခြငA ေရး ရရမသာ စစမနတ ၿငမးခမးေရး ျဖစမယလ႔ (၆၂) ႀကမေျမာက မြန ေတာလနေရးေန႔ သ၀ဏလႊာမာ ေဖာျပပါတယ။

မြနျပညသစပါတ A ေနန႔ စစA စးရက တကတြနးထားတ နယျခားေစာငတပဖြ႔A သြင လကမခႏငဘး ဆရင နညး A မးမးန႔ A ကပကငခရမယA ေပၚက ဗဟA လပA မႈေဆာင ေကာမတ၀င တUးျဖစတ ႏငေA ာငမငး က A ခလ ေျပာျပခပါတယ။

“ကေနာတ႔A ေနန႔ ႏငငေရးကစၥမာ သတ႔လခငတပစ၊ နယျခားေစာငတပ န႔ ျပညသ႔စစဖြ႔စညးေရး ကစၥက ကေနာတ႔ A ေနန႔ လကခႏငမယ A ေနA ထားေတာ မရဘးေပါေလ။ ဒါေပမယ လကမခႏငတ A ေနA ထားမာ ကေနာတ႔ ေရ႕ဆက A စးရန႔ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးဖ႔ ကေနာတ႔ရ႕ လလားခက ျဖစေစခငတဆႏၵ၊ ေတာငးဆခက A ဒါေတာ ရတယ။ တကယလ႔ A ဒA တငး ေရ႕ဆက ေဆြးေႏြးမႈ မရဘန႔ ကေနာတ႔က တနညးနညးန႔ စးပြားေရးA ရ ျဖစျဖစ၊ ႏငငေရးA ရ ျဖစျဖစ၊ ေနာကဆး စစေရးA ရ ကေနာတ႔ စခနးခတ ေနရာက သတ႔က စစေရးA ရ A ငA ားျပၿပး ၿခမးေျခာကတ သေဘာေတြ ျဖစလာရငလညး ျဖစလာတA ေပၚမာ ကေနာတ႔က ၾကညၿပးေတာ ေျဖရငးသြားရမာေပါ။”

ၿပးခတ ဇြနလ ၇ ရကတနးက ျမနမာစစA စးရဘကက A ေရ႕ေတာငတငး တငးမး ဗလခပ သကႏင၀ငး ကေန Uကဌ ႏငထြနးမြန A ပါA ၀င မြနျပညသစပါတ ကယစားလယေတြက ေတြ႔ဆၿပးေတာ နယျခားေစာငတပA သြင ေျပာငးလဖ႔ တကတြနးခကA ေပၚမာ A ေရးေပၚ ဗဟေကာမတ A စညးA ေ၀း ေခၚယၿပး မြနျပညသစပါတရ႕ ရပတညခကက ထတျပနချခငး ျဖစပါတယ။

မြနျပညသစပါတဟာ ၁၉၉၅ ခႏစ ဇြနလ ၂၉ ရကေန႔မာ စစA စးရန႔ A ျပစA ခတ ရပစခတA ဖြ႔ ျဖစေပမယလညး စစA စးရ A လက ေရးဆြထားတ ဖြ႔စညးA ပခပပ A ေျခခUပေဒက ေထာကချခငးမရဘ A မးသားညလာခကေန ေလလာသA ျဖစက ႏႈတထြကခတာမလ႔ စစA စးရA ေနန႔ ယၾကညမႈမရတ A ပစရပA ဖြ႔A ျဖစ သေဘာထားေနတာ ျဖစႏငေၾကာငး ႏငငေရး ေလလာသတခ ႕က သးသပထားပါတယ။

Page 137: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 137

ျမနမာမတေဆြႏငငမားန႔ ဘနကမြနး ေတြ႔ဆ 06 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-06-voa1.cfm

ကလသမဂၢ A တြငးေရးမးခပန႔ ဘနကမြနးက Friends of Burma လ႔ေခၚတ ျမနမာမတေဆြႏငငမားA ဖြ႔၀င သA မတႀကးေတြန႔ နယးေယာကၿမ ႕က ကလသမဂၢ ရးခပမာ တနာရေကာၾကာ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခပါတယ။ ေဆြးေႏြးပြၿပးတ ေနာကမာလညး သတ႔ေျပာဆခၾကတA ေၾကာငးေတြက သတငးစာရငးလငးပြ လပပါတယ။ A ဓက သတ႔ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးခၾကသလ ဆတာက ဒသတငးစာရငးလငးပြက ေစာငၾကညေနတ ကသားညႊန႔Uး က A ျပညစ A စရငခထားပါတယ။

ဒေဆြးေႏြးပြက ၾကညရငေတာ A တြငးေရးမးခပ ဘနကမြနး A ေနန႔ ျမနမာႏငငန႔ ပတသကၿပးေတာ သ လပေဆာငေနတာေတြ ေျပာေနတာေတြ A ေပၚမာ ဒA ဖြ႔ရ႕ လကခမႈ၊ သေဘာတညမႈက ရေA ာင လပေနတယလ႔ ယဆရမာပါ။ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔တနးက ျမနမာသA မတႀကးက ေခၚယေတြ႔ဆခတာက A စညးA ေ၀းမာ သ ျပနရငးျပတယလ႔ ဆပါတယ။ A ဒတနးကေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A မႈကစၥန႔ပတသကၿပးေတာ သ႔A ေနန႔ စးရမမကငးတA ေၾကာငး၊ ၿပးေတာ သ ျမနမာႏငငသြားစUမာ ေတာငးဆခတာေတြက A သေပးတသေဘာ A ေနန႔ သA မတႀကးက ေျပာခတယဆၿပး ရငးျပခတယလ႔ ဆပါတယ။ A ဒကေန တျခား A ဖြ႔၀ငႏငငေတြရ႕ သေဘာထားေတြက သ ေတာငးခခတယလ႔ ေျပာပါတယ။ A စညးA ေ၀းမာေတာ မယမယရရ ရလဒရယလ႔ေတာ မရပါဘး။ A တြငးေရးမးခပရ႕ ျမနမာႏငငA ေရး ေဆာငရြကခကဟာ သ႔သေဘာခညးသကသက မဟတဘ ႏငငတကာရ႕ သေဘာဆႏၵ ျဖစတယဆတာက ဒA စညးA ေ၀းကေန A တညျပေပးခတယလ႔ ေျပာသြားပါတယ။

“ျမနမာႏငငA ေရးန႔ပတသကၿပးေတာ ကလသမဂၢက ၀ငေရာကညႇႏႈငး ေဆာငရြကေပးေနတ ေနရာမာ A တြငးေရးမးခပရ႕ ေဆာငရြကခကေတြက ႏငငတကာ A ေနန႔ ေထာကခ A သA မတျပတယ ဆတာက ဒA စညးA ေ၀းကေန A တညျပေပးခတယ။” - ဆတA ေၾကာငး A တြငးေရးမးခပ ဘနကမြနးက ေျပာသြားတာပါ။

ဒါA ျပင ျမနမာႏငငမာ ရငဆငေနရတ A ကပA တညး A ေျခA ေနေတြက ျမနမာA စးရန႔ ျပညသေတြ ေကာလႊားေဆာငရြကႏငေရးမာ ကလသမဂၢန႔ ႏငငတကာA ေနန႔ A ျပသေဘာ ၀ငေရာကကညေပးဖ႔လညး ရတယလ႔ ေျပာသြားပါတယ။

G-8 A စညးA ေ၀း၊ A ာဆယ A စညးA ေ၀း၊ ARF A စရတ ႏငငတကာ ညလာခႀကးေတြမာက ျမနမာA ေရးန႔ ပတသကၿပးေတာ စးရမတႀကး ေဆြးေႏြးခၾကတာေတြက ၾကညမယဆရင ႏငငတကာ A ေနန႔ ျမနမာA ေရးန႔ ပတသကလ႔ ဘယေလာက ေမာလငခက ထားေနတယဆတာ သသာတA ေၾကာငး လညး A တြငးေရးမးခပ ဘနကမြနးက ေျပာသြားပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး ေနာကလထမာေတာ ျမနမာမတေဆြမားA ဖြ႔

Page 138: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 138

A စညးA ေ၀းက သA မတA ဆင မဟတေတာဘန႔ A ဆငျမင A စညးA ေ၀းတရပ ေခၚယဖ႔A တြက သတ႔ ျပငဆငထားတယလ႔လညး ေျပာပါတယ။

“လာမယ စကတငဘာလ ကလသမဂၢ A ေထြေထြ ညလာခရ႕ A ျပငဘနးမာ ျမနမာႏငငA ေရးန႔ ပတသကၿပး A ဆငျမငေခါငးေဆာငမား ဒတယ A စညးA ေ၀း က ကငးပဖ႔ သေဘာတညခၾကတယ။” - ဆၿပးေတာ A တြငးေရးမးခပ ဘနကမြနးက ေျပာသြားတာပါ။

A လားတ A စညးA ေ၀းမးကလညး မႏစက ၀နႀကးA ဆငျပလပခတာ ရပါတယ။ ဒေတာ ကလသမဂၢ န႔ ႏငငတကာက ေတာငးဆထားတ A ခကေတြကလညး ျမနမာႏငငရ႕ ႏငငေရးA သြင ကးေျပာငးေရးကာလမာ ခနလပထားလ႔ မရႏငဘး၊ ဒA တြကေၾကာင A ေကာငA ထညေဖာဖ႔ လမယ ဆၿပးေတာလညး A တြငးေရးမးခပက ေျပာသြားပါတယ။

A ဓက သ ျမနမာႏငငသြားစUမာ ေတာငးဆခတA ခက သးခက ရပါတယ။ ဒါကေတာ - ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ပါA ၀င ႏငငေရးA ကUးသားေတြက လႊတေပးဖ႔၊ A တကA ခေတြန႔ ေတြ႔ဆ ေျဖရငးဖ႔ ေနာကတခကကေတာ ၂၀၁၀ ခႏစေရြးေကာကပြက A မားက လကခႏငတ A ေျခA ေန ဖနတးေပးဖ႔ ဆၿပးေတာ A တြငးေရးမးခပက ဗလခပမးႀကး သနးေရႊက တကရက ေျပာဆခတာပါ။

ျမနမာမတေဆြမားA ဖြ႔မာ ဘယႏငငေတြ ပါပါသလ။ ျမနမာA ေရးန႔ပတသကလ႔ ဘယေလာက A တငးA တာA ထ လပႏငပါသလ။ ဘယေလာက A ေရးပါပါသလ။ -

ျမနမာမတေဆြႏငငမားA ဖြ႔က ၂၀၀၇ ခႏစ ဒဇငဘာလ ကစၿပးေတာ ဖြ႔ခတာပါ။ A ဒတနးကေတာ ကလသမဂၢ A တြငးေရးမးခပ ကဖA ာနန လကထကမာ ဖြ႔တာပါ။ ဒ A တြငးေရးမးခပ ရ႕ ျမနမာမတေဆြႏငငမား A ဖြ႔မာ A ာရကဆရင ဂပန၊ တရတ၊ A ႏၵယ၊ ထငး၊ ဗယကနန၊ A ငဒနးရား၊ စငကာပ စတ ျမနမာA မနးခငး ႏငငေတြ ပါတယ။ တျခား A ေနာကႏငငကဆရင A ေမရကန၊ ၿဗတန၊ ျပငသစ စတ စစေပါငး ၁၄ ႏငင ပါပါတယ။

လၿခေရးေကာငစမာ မပါတႏငငေတြလညး ပါပါတယ။ A ဒတနးကေတာ လၿခေရးေကာငစထကပၿပးေတာ A ခလမး A ဖြ႔မာ ေဆြးေႏြးမယ၊ ေဆြးေႏြးလ႔ရရင ထေရာကမယ၊ ဘဘေဘာတညခကေတြ ရႏငမယဆၿပး တြကဆၿပးေတာ ဖြ႔စညးခတာ ျဖစတယ ဆၿပးေတာ ေလလာသေတြက ယဆပါတယ။ တကယတမးလညး ျမနမာႏငငန႔ပတသကၿပးေတာ လၿခေရးေကာငစမာ ေဆြးေႏြးမယ ဆလ႔ရရင ေဆြးေႏြးပြမတငခငမာ A ခလ ျမနမာမတေဆြႏငငမားက A ရငဆး ေခၚေလရပါတယ။ A ဒမာ A ဓက တခါးပတ ေဆြးေႏြးၿပးမပ လၿခေရးေကာငစမာ တခါးဖြင ေဆြးေႏြးတာ မားပါတယ။ A ခ A တြငးေရးမးခပရ႕ ဒႏစဆနးပငး ျမနမာႏငငက သြားေရာကၿပးတေနာကမာလညး ျမနမာႏငငA ေရးန႔ ပတသကၿပးေတာ လၿခေရးေကာငစမာ ေဆြးေႏြးေျဖရငးတာထက ျမနမာမတေဆြ ႏငငမားA ဖြ႔မာ ေဆြးေႏြးေျဖရငး သြားမယလ႔ ကလသမဂၢ တာ၀နရသေတြဘကက ေျပာဆထားတာေတြ ရေတာ ဒA ဖြ႔က ျမနမာႏငငန႔ ပတသကလ႔ A ေရးပါတယလ႔ ေျပာရမာျဖစပါတယ။

Page 139: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 139

ေဒေအာငဆနးစကညအမႁ ဗလခပမႀႃး႒ကး မဆးဖတရေသးခငးဖစဖၾယ 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/top_general_no_decision_yet_on_suu_kyi_trial-08052009162748.html/story_main?textonly=1

မနမာအေရးေလလာသ သတငးစာဆရာ Larry Jagan က RFA မနမာပငး အစအစဥအတၾက သးသနႛ ေရးသားေပးပႛခတ သတငးေဆာငးပၝး ဖစပၝတယ။

နအဖ မနမာ စစအစးရ၏ ထပသးေခၝငးေဆာင ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿ။ (Photo: AFP)

ေဒေအာငဆနးစကညရ အမႁက အမနႛခမႀတဖႛ ရကေ႟ၿႛဆငးခတာနႛ ပတသက႓ပး ဒၝဟာ ေဒေအာငဆနးစကညအေနနႛ မႀနကနမ႖တတ တရားစရငမႁက ရရႀေနတယ၊ တရားသ႒ကးဟာ လၾတလပစၾာ ေဆာင႟ၾကခၾင ရရႀေနတယလႛ လေတၾ ယကညေအာင အစးရက လႀညစားေနတာပလႛ ေဝဖနသ အမားအပားက ယကညေနကပၝတယ။

ဒၝေပမ ေဆာငးပၝးရႀင Larry Jagan ကေတာ ဒကစၤမႀာ ႎငငတကာ ဖအားေပးမႁဟာ အခကတခက ဖစႎငေပမယ ပ႓ပး ဖစႎငေခ ရႀတာကေတာ ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿကယတင ေဒေအာငဆနးစကညကစၤက ဘယလ ကငတၾယရမလဆတာ ဆးဖတခက မခရေသးလႛ ဖစေကာငး ေဖာပထားပၝတယ။ Larry Jagan ရ ေဆာငးပၝးအပညအစက RFA မႀ ဥးခငေမာငညနးက တငပထားပၝတယ။

Page 140: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 140

သဃာမား ဝၝေခၝငလပည ပရတ႟ၾတပၾက အာဏာပငေတၾ ပတပင 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/monks_prayer_seesion_banned-08052009140737.html/story_main?textonly=1

ဒကေနႛ သဂတ ၅ရက ဝၝေခၝငလပည ေနႛမႀာ မေကၾးတငး၊ ေရနေခာငး႓မႚက သဃာေတာေတၾက ည ၆နာရကေန မနက ၆နာရထ မတေစာညေနာင ဘရားေပမႀာ ပရတတရားေတာေတၾ ႟ၾတဖတ႓ပး ေမတၨာပႛ႒ကဖႛ စစဥထားတာက ရပကၾက အာဏာပငေတၾက လပခၾငမပဘးလႛ သရပၝတယ။

ဗဒၭဘာသာ ထးတမးစဥလာအတငး ေစတတဆတၾင ပရတတရား ႟ၾတဖတ သရဇ႙ယေနေသာ သဃာမား ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

သဃာေတာေတၾ ပင႓ပးကာမႀ ႓မႚမေတာင ရယက ဥကႉက တားမစခပက ဆရာေတာတပၝးက မနႛပၝတယ။

ဆရာေတာ။ ။ “ကပတႛအမငကေတာဗာ ဓားကဖကတာ ဝၝးမက၊ လကဖကတာ အရက ဘာသာ၊ သာသနာကဖကတာ သတႛပ၊ ဆေတာ ဒ႟ၾတဖတ သရဇၦယတာက သဃာေတၾ မ႟ၾတရေအာင တားတယဆေတာ မ႟ၾတရဘးေပၝဗာ။ အလဖစသၾားတယေပၝ ဒကာ႒ကးရယ။”

ေရနေခာငးက သဃာေတာေတၾအေနနႛ ဘယလရည႟ၾယခကေတၾနႛ ဒေမတၨာပႛ ပရတ႟ၾတဖတပၾက လပဖႛ စစဥခတာလလႛ ေလ႖ာကထား႒ကညတ အခၝမႀာေတာ ခလ ေဖကားေတာမပၝတယ။

ဆရာေတာ။ ။ “အားလး ကမာသ ကမာသား၊ ႎငငသ ႎငငသားအားလး ကနးမာဖႛ ခမးသာဖႛ ရည႟ၾယခကနႛပၝပ။ တခားရည႟ၾယခက ဘာမႀ မရႀပၝဘး။ အသခႚစက ငႀားေပမ အသခႚစကသမားက မလကရဘးတ။ အထးသဖင အားနာစရာေကာငးတာေတာ ဆၾမးဒကာမား အားနာစရာ ေကာငးတာေပၝ။ ဆၾမးဒကာမားက မနကဖန မနက႒ကး အ႟ဏဆၾမးကပမယ ဆ႓ပးေတာ ဝယခမးထားတာ။ ဒကာဒကာမေတၾကေတာ မေကနပကဘးေပၝ။ ဗဒၬဘာသာႎငင ဖစသညအားေလာစၾာ ေမတၨာအခၝေတာေနႛ အားေလာစၾာ တရားကေတာ ႟ၾတဖတသငတာေပၝ၊ ေကာငးတာလပတာပ။ မေကာငးတာ လပတာမဟတေတာ ဒကာဒကာမေတၾက မေကနပဘးေပၝဗာ။ ဝမးနညးတာကေတာ

Page 141: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 141

မေပာနႛေတာေပၝ တကာ႒ကးရယ။ ကယကယတငလညး သာသနာဝနထမး ရဟနး ဖစေနေတာေလ၊ ဒႛဘာသာ ဒႛသာသနာ အလၾနမတန ဟဝႀၝပေနပၝေပၝဆ႓ပး စတထမေကာငးဘးေပၝ။”

RFAက ႓မႚမေတာင ရပကၾက ဥကႉက ဆကသၾယေပမ မရခပၝဘး။ ႓မႚခေတၾနႛ သဃာေတၾကေတာ ၂၀၀၇ သဃာလႁပရႀားမႁလမး အစပးမႀာက စးရမတအတၾက အခလ တရားပၾ ပတပငတာ ဖစတယလႛ ေပာဆေန႒ကပၝတယ။

မနမာစစအစးရ ၂၀၁၄ခမႀာ ညႃကလးယားလကနက ထတႎငမည ခနႚမႀနး 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/journalist_talks_on_junta_nuclear_project-08052009130747.html/story_main?textonly=1

မနမာစစအစးရအေနနႛ လကရႀ အေနထားအတငး ညႃကလးယား စမကနးက အေကာငထည ေဖာမညဆရင ၂၀၁၄ ခႎႀစမႀာ ညႃကလးယားလကနက ထတလပႎငလမမယလႛ သစေတးလ ပညာရႀင ပၝေမာကၡ Desmond Ball နႛ သစေတးလ သတငးစာဆရာ Mr. Phil Thornton က မကာခငက ေဖာထတေရးသားလကပၝတယ။ မနမာစစဖကနႛ အရပဖကက ထၾကေပးလာ ႎႀစဥးက သးခား ေမးမနးစစမးအ႓ပး ၂ ႎႀစအကာမႀာ အခလ ေရးသားလကတာလႛ သရပၝတယ။

ဒအေကာငးေတၾနႛ ပတသက႓ပး ေဖာထတေရးသားခသ ႎႀစဥးထက သတငးစာဆရာ Phil Thornton က RFA အဖၾႚသား ကေကာမငးထၾနးက ဆကသၾယေမးမနးထားပၝတယ။

ဟတက Mr. Phil Thornton ခငဗား။ မနမာပညထက ထၾကေပးလာတသ ႎႀစေယာကက ကယတင ေတၾႚဆ ေမးမနးခသတဥးအေနနႛ မနမာစစအစးရက ညႃကလးယားလကနက ထတႎငတ စက႟ေဆာကေနတယဆတ ေကာကခကက ဘယလ ဆၾခပၝသလဗ။

ကေနာတႛ ထၾကေပးလာတသ ႎႀစဥးက သးခားစ ေတၾႚေမးခတာပၝ။ တေယာကက ႟ရႀားႎငင ေမာစက႓မႚမႀာ သငတနးတကခတ စစတပက ဗလ႒ကးတဥးဖစ႓ပး ေနာကတေယာကကေတာ ဒကစၤေတၾက အတၾငးကက သထားတ ထးထရတဒငးက စာရငးကငတေယာက ဖစပၝတယ။

အစေတာ သတႛေပာတာေတၾက ကေနာတႛ သသယရႀပၝတယ။ မနမာႎငငမႀာက ပညသေတၾက လ႖ပစစမး ၂၄ နာရေပးႎငဖႛက အခကအခ ဖစေနတာဆေတာ ညႃကလးယားစက႟ ကစၤေတၾက ေပာလာေတာ သသယဖစကတာပၝ။

ဟတက၊ Mr. Thornton တႛ ဒ Sydney Morning Herald နႛ Bangkok Post ေတၾမႀာ ေရးထားခကအရဆရင ပထမဆးေတၾႚ႓ပး ေမးခတသက ဗလ႒ကးမး႒ကးလႛ အမညဝႀကေပးထားတ ႟ရႀားပန စစဗလတဥးလႛ ဆပၝတယ။ သႛအေကာငး ေပာပပၝလားခငဗ။

ဟတပၝတယ၊ မး႒ကးဆတာ သႛလခေရးအတၾက ေပာငးထားတ နာမညဝႀကပၝ။ သက ၂၀၀၃ ခႎႀစမႀာ လကေ႟ၾးစင ေ႟ၾး႓ပး ေမာစကမႀာ ညႃကလးယား အငဂငနးယားရငးပညာ တကလာတ

Page 142: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 142

ဗလ႒ကးတဥးပၝ။ အဒမႀာ ၂ ႎႀစတက႓ပး မနမာပညပနေရာကေတာ ညႃကလးယားတပရငးမႀာ တာဝနေပး ခရပၝတယ။ ဒကေန သသငလာခတာေတၾကေန ပနတာဝနယရတသေဘာပၝ။

႟ရႀားအစးရက ကညထားသည အႎမႃသေတသနဌာနတၾင တာဝနထမးေဆာငမည မနမာအမႁထမးမားက ႟ရႀားဘာသာ သငကားေပးရန ေစလၿတထားေသာ ႟ရႀားလမး ၄၀ထမႀ တဥးဖစေကာငး ေမ႓မႚ ေဒသခမားက ေပာကားေသာ ႟ရႀားအမးသမး စကဘးစးလာသညက ေမ႓မႚ လမးတခတၾင ေတၾႚရပ။ (Photo: RFA / Tyler Chapman)

ကေနာတႛ ႎႀစေယာကထက ပၝေမာကၡ ေဘာလက ညႃကလးယား သငတနးနႛ စက႟ေတၾအေကာငး ပ႓ပး အေသးစတ အခကလကေတၾ ေမးမနး မႀတတမးယခပၝတယ၊ သက ညႃကလးယားနႛ ပတသကလႛ က႗မးကငသ ပညာရႀငဆေတာ သက ပ႓ပး ထၾကဆခကေတၾက မႀတသားေဝဖနပၝတယ။ ဟတမဟတ သးသပပၝတယ။ သက ဒအခကလကေတၾက ေထာက႓ပး မနမာႎငငဟာ ညႃးကလယားလကနက ထတႎငဖႛ ပငေနတယ၊ ဘယအခန လကနကထတႎငမယဆတာက သးသပတာပၝ။

ကေနာအတၾကကေတာ မနမာစစအစးရအေနနႛ အခ ဒလ ႎႀစဥးက ေပာဆခကေတၾထက ၁၀ ရာခငႎႁနးပ မႀနတယထားဥး၊ အရပသးဖစဖစ စစသးဖစဖစ ညႃကလးယားစက႟ ေထာငတယဆရင ေဒသတၾငး လခေရး အတၾက စးရမစရာလႛ မငပၝတယ။ ဘာဖစလႛလ ဆေတာ မႎႀစက ဆငကလးနာဂစတကေတာ မနမာစစအစးရဆမႀာ အမးသား အေရးေပ လခေရးစနစ မရႀတာ ေတၾႚႎငပၝတယ။ ဒလ ကယဆယေရးေတၾကေတာင အမးသားလ ခေရးအဖစ မေဆာင႟ၾကႎငရင ညႃးကလယားလ ကစၤမးမႀာ ေဘးအႎၩရာယဖစလာရင ဒၝဟာ ေဒသတၾငး လ ခေရးက ႓ခမးေခာကလာႎငတ ကစၤဖစလႛပၝပ။

ဟတက။ ထၾကေပးလာသ ၂ ေယာကထက ထးထရတဒငးက စာရငးေတၾက ကငတၾယရသ ကတငမငးလႛ နာမညဝႀကေပးထားသဆကေကာ ဘယလ အခကလကေတၾရလ ေပာပၝဥးခငဗ။

သကေတာ ပစၤညးေတၾ ဘယလသယယတယ၊ ပစၤညးေတၾ ဘယလမႀာယတယ၊ ေဆာကတယ စတ ေနာကခ အေခအေနက ေယဘယ ခေပာႎငပၝတယ။ ဘယလဝယတယ၊ ဘယကေန ေငၾေကးရတယဆတာမးေတၾက ေပာႎငပၝတယ။ သႛထၾကဆခကေတၾနႛ ေစာေစာက ဗလ႒ကး ထၾကဆခကေတၾက ဆကစပကညရင အေဖမႀန ေပလာပၝတယ။ မနမာႎငငမႀာ သတငးေထာကေတၾက ပတထားတႎငငဆေတာ အတအက စစေဆးႎငဖႛ ခကခပၝတယ။

Page 143: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 143

ဘာပဖစ ဖစ မနမာႎငငဟာ ကလသမဂၢ ညႃကလးယားလကနက မပနႛပၾားေရးစာခပ လကမႀတထးထားတ ႎငငပၝ။ ဘယလ ညႃးကလယားကစၤမးလပလပ ကလသမဂၢ အငေအအးေအက အစရငခရမႀာပၝ။ ဒၝဟာ စးရမစရာပဖစပၝတယ။

ဟတက သတငးစာ ၂ ေစာငမႀာ ေရးသားခကအရ မနမာစစအစးရဟာ ၂၀၁၄ ခႎႀစမႀာ ညႃကလးယား လကနကထတႎငမအဆငေရာကမယလႛ ဆထားပၝတယ။ ဒေကာကခကကေကာ ဘယလဆၾပၝသလ။ ထၾကေပးလာတသေတၾဆက တက႟ကေပာတ အခကပၝလားဗ။

ဒၝကေနာတႛရတ ထၾကေပးလာတသေတၾေပာတ သတငးအခကအလကေတၾ၊ အခနကာလေတၾအေပမႀာ သးသပ႓ပး ေဒၝကတာေဘာလက အကဖတတာ ဖစပၝတယ။

ကေနာတႛက ေပာပခကေတၾသာ မႀနခရင မနမာႎငငဟာ ဒအခနမႀာ ညႃကလးယားလကနက ထတႎငမ အေခအေနဖစပၝတယ။

အဒၝကေတာ မနမာစစအစးရအေနနႛ ၂၀၁၄ ခႎႀစမႀာ ညႃကလးယား လကနက ထတလပႎငလမမယလႛ ေဟာကနးထတလကတ သစေတးလႎငငသား ႎႀစဥးထက သတငးစာဆရာ Mr. Phil Thornton က RFA မႀ ကေကာမငးထၾနးက ဆကသၾယေမးမနးခတာ ဖစပၝတယ။

ဝတပဖၾႚမား ႓ငမးခမးေရးႎႀင ပညနယ ဖၾႚ႓ဖးေရးကသာ လလားေကာငး ေပာဆ 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/wa_group_desires_development_of_own_state-08052009101241.html/story_main?textonly=1

UWSA ဝတပဖၾႚ ေတၾ အေနနႛ မမတႛ ပညနယ ဖၾႚ႓ဖးေရးလပငနးေတၾက အားသၾနခၾနစက ေဆာင႟ၾကေန႓ပး ပညနယ ႓ငမးခမးေရးကသာ လလားေကာငး ဝတပဖၾႚ တပမႀႃးတဥးက RFAက ေပာပၝတယ။ စစအစးရ အဆပထားတ ႓ငမးခမးေရးယထားတ တငးရငးသားအဖၾႚမား တပအသၾငကးေပာငးေရး လပငနးစဥေတၾက ဝေခၝငးေဆာငေတၾက ငငးပယလက႓ပးတေနာက စစအစးရ တပဖၾႚမားရ လႁပရႀားမႁမား ဝနယမား အနးအနားမႀာ ႓ပးခတ အပတကစ႓ပး လပလာခနမႀာ ဝတပမႀႃးတဥးက RFA က ထတေဖာေပာဆတာပၝ။

ဝတပဖၾႚမားအေနနႛ ပညနယ႓ငမးခမးေရးနႛ အတ ဖၾႚ႓ဖးတးတကေရးအတၾက အားသၾန ေဆာင႟ၾကလက ရႀရာမႀာ သဂတလ ၄ရက မေနႛက ေအာကေခအဆငမားရ အစညးအေဝးတခက UWSA ဌာနခပရႀရာ ပနဆငး႓မႚမႀာ ပလပခတာ ဖစပၝတယ။ ဒအစညးအေဝးနႛပတသက႓ပး ဝတပမႀႃးတဥးက ခလေပာပၝတယ။

ဝတပမႀႃး။ ။ “႓ပးခတာေတာ ႓ပးသၾားပၝ႓ပ။ က႗နေတာတႛက ေဒသတၾငးမႀာပ ဖၾႚ႓ဖးေရး လပငနးေလးေတၾ၊ က႗နေတာတႛ ကမၯဏေတၾပၝ၊ အခ စကပးေရး ရာသ ေရာက႓ပေလ၊ စကပးေရး မးရာသ ေရာက႓ပဆေတာ အဒမႀာ ေဒသတၾငးမႀာ ဖစတ ေလႀကားထစ လပငနးေတၾ၊

Page 144: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 144

ဆနစပၝး၊ ေရ ဘာညာေပၝဗာ၊ ဟဥစၤာ က႗နေတာတႛ ေဒသတၾငးရ ဖၾႚ႓ဖးေရး လပငနးေတၾပ ေဆၾးေႎၾး လပတာပၝ။ ဟ ဗဟအေနနႛ မဟတပၝဘး။ က႗နေတာတႛရ ေအာကေခေတၾ။”

UWSA ဝတပဖၾႚမားအေနနႛ ေခၝငးေဆာငမားရ လမးႌၿနမႁအရ ေဆာင႟ၾကေနတာ ဖစ႓ပး မမနယေမက ကႃးေကာလာမယဆရငေတာ ခခကာကၾယပငခၾင ရႀတယလႛ ဆပၝတယ။

ဝတပမႀႃး။ ။ “႓ငမးခမးေရးပ လလားခငတယ။ စစ ဖစတာက ဘယသမႀ မလလားခငဘး။ ဒၝ သတႛရ ဟဥစၤာေပၝ၊ တကယလႛ ဝငလာရငေတာ ကယကယက ကာကၾယဖႛေတာ ကယမႀာ အခၾငအေရး ရႀ႓ပးသားပၝ၊ အဒၝေတၾ။ က႗နေတာတႛ ႓ငမးခမးေရးက မတႎးတယ၊ ႓ငမးခမးေရးက လလားတယ၊ ဘယသမႀ စစမတကခငပၝဘး။ တကယလႛ သတႛ အလ ဝငလာရငေတာ က႗နေတာတႛ အခၾငအေရးက ကာကၾယဖႛ က႗နေတာတႛ နယေမကာကၾယဖႛေတာ က႗နေတာတႛမႀာ တာဝနရႀတယ။”

ဝတပမႀႃးတဥးေပာပတာပၝ။ ႓ပးခတ လပငးေတၾအတၾငး စစအစးရ အရာရႀ႒ကးမား ပနဆငး႓မႚက အ႒ကမ႒ကမ သၾားေရာက႓ပး တပမား အသၾငေပာငးလေရးကစၤမားက ေဆၾးေႎၾးလကရႀရာမႀာ ဝေခၝငးေဆာငမားက ဒကစၤက ေနာငတကလာတ အစးရလကထကမႀာမႀ ေဆၾးေႎၾးဖႛ ေပာဆခ႓ပး ဖစတယလႛ သရပၝတယ၊ ဒအေကာငးေတၾ နႛ ပတသက႓ပး UWSA ဝတပမႀႃးတဥးက RFA မႀ ဥးတငေအာငခငက ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

စစအစးရႎႀင အပစအခတ ရပစထားေသာ တငးရငးသား လကနကကငအဖၾႚမားတၾင အငအားအေကာငးဆး ဝပည ေသၾးစညးညႌၾတေရးတပ (UWSA) ဧ႓ပ ၁၇ရက ဝပညနယ ႓ငမးခမးေရးေနႛ ႎႀစ ၂၀ပညအခမးအနားတၾင စစေရးပေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: Courtesy of UWSA)

Page 145: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 145

သလၾင ေရကာတာ စမကနး ဆးကးမားက ေဆၾးေႎၾးတင ပ 2009-08-04 http://www.rfa.org/burmese/news/negative_effects_of_salween_dam_discussed-08042009162238.html/story_main?textonly=1

မနမာနႛ ထငးအစးရ ႎႀစဖကသေဘာတညခကအရ သလၾငမစတေလ႖ာက ေရကာတာေတၾ ေဆာက႓ပး ရလာမ လ႖ပစစစၾမးအငေတၾက ထငးႎငင ေရာငးခဖႛ စမကနးမႀာ ေဒသခ တငးရငးသားေတၾအေပ ဆးကးေတၾ ပ႓ပး သကေရာကေစတအေကာငး ေဆၾးေႎၾးပၾတခက ဗနေကာက႓မႚမႀာ သဂတလ ၄ရက ဒကေနႛ ကငးပခပၝတယ။

ဒေဆၾးေႎၾးပၾက ထငးႎငငအေခစက သဘာဝ ပတဝနးကင ထနးသမးေရးအဖၾႚ ဖစတ သလၾင ေစာငကညေရးအဖၾႚနႛ ထငးလႛအခၾငအေရး အဖႛၾအစညးေတၾ ဥးစးကငးပခတာ ဖစပၝတယ။

ကရငပညနယထမႀာ ရႀတ သလၾင မစစးဆငးေနတ Ta Sang နႛ Hutgyi ေဒသေတၾမႀာ ေရကာတာ ႎႀစခ ေဆာကလပဖႛ ရႀ႓ပး အဒကရမ လ႖ပစစစၾမးအားက ထငး လ႖ပစစစၾမးအင ထတလပေရးဌာနက ဝယယဖႛ စစဥေနတယလႛ သရပၝတယ။ အဒေရကာတာ ေဆာကမေနရာဟာ ႓ပးခတ ဇၾနလဆနးပငးက စစအစးရနႛ ဒေကဘေအတပေတၾ ပးေပၝငးထးစစဆငခတ ကရငအမးသားအစညးအ႟း ေကအငယတပမဟာ (၇) နယေမ အဓက အေခခထားတ ေနရာဖစေနပၝတယ။ ဒၝေကာင ေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ စစအစးရက ဖၾ႓ဖးေရးစမကနးအေကာငးပ႓ပး ေဒသခ တငးရငးသားလမးေတၾအေပ ဖႎႀပအပခပတ ကစၤေတၾက ေဆၾးေႎၾးခကပၝတယ။

သလၾငေစာငကညေရးအဖၾႚ ကယစားလႀယအေနနႛ တကေရာကလာတ ရႀမးအမးသမးအဖၾႚ ေခၝငးေဆာင နနးခနေတာငးကေတာ ဒစမကနးေကာင လကရႀ မနမာပညဘကအခမးမႀာ ဘာေတၾ ဖစေနတယဆတာက ထငးလမးေတၾက တငပခၾငရခတယလႛ အခလေပာပၝတယ။

ဒလမးအစညးအေဝးဟာ အလၾနအငမတနမႀ အေရး႒ကးပၝတယ။ ကမတႛအေနနႛ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကခေနရတ ကစၤတင မဟတပၝဘး မနမာႎငငဘကအခမးမႀာရႀေနတ တငးရငးသားေဒသေတၾက သဘာဝအရငးအမစေတၾက စစအစးရက ကယကးစးပၾားအတၾက ဘယလအသးခေနတာ ဆတာက တငပေဆၾးေႎၾးခၾငရပၝတယ။ ဒစမကနးက အေကာငအထညေဖာမ ေနရာေဒသေတၾမႀာ မနမာစစတပရ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁ၊ တငးရငးသားလမးေတၾ သနးနႛခ႓ပး အးအမစၾနႛခၾာ ထၾကေပးခရတ အေခအေနေတၾက ဒအစညးအေဝး တကေရာကလာတ ထငးႎငငက သကဆငရာ အာဏာပငေတၾက အေထာကအထား အခကအလကေတၾနႛ ေပာပခၾငရခတယလႛ နနးခနေတာငးက ေပာသၾားပၝတယ။

ထငးႎငငရ လကရႀ အာဏာရအစးရအေနနႛ ဒေရကာတာ တညေဆာကမကစၤက အေကာငအထညေဖာဖႛ အခနယ စဥးစားေနဆဖစတယလႛ အစညးအေဝးမႀာ အဓက ပၝဝငေဆၾးေႎၾးသတဥးဖစတ ဒမကရကပၝတဝင၊ သတမနအရာရႀေဟာငး Mr. Surapong Jayanama က ေပာပၝတယ။

Page 146: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 146

ထငးဝန႒ကးခပအေနနႛ ေရကာတာ ေဆာကလပမကစၤအေပမႀာ လႛအခၾငအေရး၊ သဘာဝ ပတဝနးကင ထနးသမးေရးအတၾက လပေဆာငေနတ NGO အဖၾႚအစညးေတၾဘကက တငပလာတ အခကအလကေတၾက လကခစဥးစားဖႛ စစမးစစေဆးေရး ေကာမတဖၾႚတာက အတညပထား႓ပးပၝ႓ပလႛ သက ေပာပၝတယ။

ဒေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ ေကအငယ ကယစားလႀယတဥး တကေရာကခ႓ပး သလၾင ေရကာတာ ေဆာကလပမ စမကနးေကာင ေဒသခ ကရငလမးေတၾ ပ႓ပး ဖႎႀပခေနရတအေကာငး တင ပ ေဆၾးေႎၾးခပၝတယ။

မနမာပညထတၾင သလၾင မစဟ ေခတၾငသည တ႟တပညမႀ ႎးဂနမစ ဖစပၝသည။ သလၾင မစေပတၾင အေရႀႚေတာငအာရႀ ေဒသမႀာ အ႒ကးဆးဖစလာမည လ႖ပစစမဂၝဝပ ၇,၁၀၀ ထတလပႎငသည တာဆနး ေရကာတာ စမကနးကလညး တ႟တ ကမၯဏမား တညေဆာကေနပၝသည။ (Photo: AFP)

Page 147: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 147

ဂၾနယကေတာက အေရးေပ ေဆး႟တငလကရ 2009-08-04 http://www.rfa.org/burmese/news/john_yettaw_hospitalized-08042009135824.html/story_main?textonly=1

မနမာဒမကေရစေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကည အကယခပကခေနရတ ေနအမက ေရကး႓ပး ခးဝငခလႛ ဖမးဆး တရားစၾဆခထားရတ အေမရကနႎငငသား မစၤတာ ဂၾနဝလယ ယကေတာဟာ မေနႛက သဂတ ၃ရက ညတနးက ေရႀာငတခင နာမကနးဖစတအတၾက ရနကန ပညသႛေဆး႟႒ကးက အေရးေပ တငလကရ႓ပး ခထကထ ေဆး႟႒ကးမႀာ ဆကလက ေဆးကသ ခယေနရဆ ဖစတယလႛ သရပၝတယ။

မစၤတာယကေတာ ေဆး႟တင ေဆးကသခေနရတာနႛ ပတသက႓ပး ရနကန႓မႚ အေမရကနသ႟း ေပာေရးဆခၾငရႀသ မစၤတာရစခတေမး က အတညပ ေပာဆခ႓ပး၊ သႛရကနးမာေရး အေခအေနနႛပတသကလႛ သမႀႃး႒ကး မစၤတာ ေကာလငးဖရတစက ဒကေနႛ သဂတ ၄ရက မနက သၾားေရာက ေတၾႚဆဖႛ ႒ကးစားခေပမ လခငးေတာ မေတၾႚရေသးပၝဘး။ ဒကစၤအတၾက မနမာ ႎငငခားေရးဝန႒ကးဌာနရ ပနကားခကက ေစာငေနပၝတယလႛ RFA က ေပာပပၝတယ။

ရနကနေဆး႟႒ကးက အမညမေဖာလတ တာဝနက ဆရာဝနတဥးကေတာ ေခလကေကာကေကၾး႓ပး တကတေရာဂၝနႛ မေနႛညကေဆး႟ကေရာကလာတ အေကာငးနႛ ခေတာ သကသာလာ႓ပ ဖစေကာငး RFAက ေပာပၝတယ။

မစၤတာယကေတာရ ေရႀႚေန ဥးခငေမာငဥးကေတာ သႛအမႁသညက သၾားမေတၾႚရေသးေကာငးနႛ သသထားတ မစၤတာ ယကေတာရ ကနးမာေရး အေခအေနနႛ ပတသက႓ပး ခလေပာပပၝတယ။

ဥးခငေမာငဥး။ ။ “ေပာရမယဆရင သႛမႀာ ဝကရးပနေရာဂၝ ရႀတယ၊ ႎႀလးေရာဂၝ ရႀတယ၊ ဆးခေရာဂၝ ရႀတယ ဒၝမႀတတမးမႀာလညး ပၝ႓ပးသားပၝ။ ကေနာက ေတၾႚစရာ မလဘးဗ။ ကေနာက ဟ ေလ႖ာကလခက မေပးခင ေတၾႚ႓ပးကတညးက ကေနာအလပ ႓ပးသၾား႓ပ၊ ေဆး႟ပႛတာေတၾ ဘာေတၾက ေထာင ကစၤေတၾပၝ၊ သက ေထာငခပဆေတာ ေထာငကစၤေပၝေနာ။”

ခလ အသက ၅၄ႎႀစအ႟ၾယ အေမရကနႎငငသား မစၤတာယကေတာဟာ ေနအမ အကယခပ ကခေနရတ ေဒေအာငဆနးစကညရ ေနအမက ႓ပးခတ ေမလဆနးတနးက ေရကး႓ပး ခးဝငခမႁနႛ တရားစၾဆခထားရသပၝ။ သႛက ေခတၨလကခထားခတ ေဒေအာငဆနးစကညကလညး တားမစထားတ ဥပေဒက ေဖာကဖကမႁနႛ အငးစနေထာငမႀာ ထနးသမးထား႓ပး တရားစၾဆ ခထားရပၝတယ။ ဒအမႁက ႓ပးခတ ေသာကာေနႛက စရငခကခဖႛ ရႀေပမ ေနာကဆးအခန ေရာကမႀ လာမ သဂတလ ၁၁ ရကေနႛက ရကေ႟ၿႚဆငးလကေကာငး ေကညာခပၝတယ။

Page 148: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 148

မစၤတာယကေတာရ ေရႀႚေန ဥးခငေမာငဥးကေတာ ခလသႛအမႁသည ေရႀာငတခင ေဆး႟တငလက ရတာေကာငေတာ အမႁသၾားအမႁလာ ထပ႓ပး ေႎႀာငေႎႀးကနႛကာ သၾားလမမယလႛသ မထငေကာငး RFA က ေပာပၝတယ။

ဒကေနႛ ရနကနေဆး႟႒ကးတဝကမႀာ လခေရးေတၾ တငးတငးကပကပ ခထားတယလႛလညး မက မငသကေသေတၾ အေပာအရ သရပၝတယ။ ေဆး႟႒ကးဝငးထမႀာ ယနေဖာငးဝတရေတၾ ၂၀ ေလာက ရႀေန႓ပး အရပဝတေတၾလညး အမားအပား ရႀတအေကာငးနႛ ေဆး႟႒ကးရ အနးတဝကက မးပၾငေတၾမႀာ လထနးရ ၄ ေယာကစ ခထားတာ ေတၾႚရေကာငး မက မငသကေသေတၾက ေပာပၝတယ။

ပခးေကာငးသားမား ေသၾးေမကေသာေနႛ မေမေစေရး လႁႛေဆာ 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/leaflets_remind_massacre-08052009143622.html/story_main?textonly=1

လၾနခတ ၂၁ ႎႀစက မဆလ တပၝတအာဏာရႀငအစးရက တႎငငလးက ပညသေတၾ အ႔က႓ပး ဒမကေရစ ေတာငးဆခတ ၈ရက ၈လ ၈၈ မတငခင ၂ ရကအလ ၆ရက ၈လ ၈၈ေနႛမႀာ ပခး႓မႚက ေကာငးသားေတၾက စစတပက ပစသတခတ ဖစရပက မေမ႒ကဖႛ ႎးေဆာတ ကဗာစာ႟ၾကေတၾ ပခး႓မႚ ေနရာေတာေတာမားမားမႀာ သဂတလ ၅ရက ဒကေနႛ ဖနႛေဝခ႒ကတယလႛ သရပၝတယ။

ေ႟ၾေမာေဓာဘရားတဝကနႛ သနပပင ပခးလမးမေပေတၾမႀာ ေလာကလၿာစာ႟ၾက ထကပငး အ႟ၾယ စာ႟ၾကေတၾ ဖနႛသၾားတာက ကယတငရရႀခတ ေဒသခတေယာကက စာ႟ၾကပၝ ကဗာက ခလဖတပပၝတယ။

ေဒသခ။ ။ “က႗ႎပတႛရ ခႎၭာကယေတၾ မရႀေတာရငေတာငမႀ က႗ႎပတႛရ ဝညာဥေတၾက ဆကလက ရႀငသနေနမႀာပၝ။ အဒၝတခဗာ၊ ေနာကတခက ၆ရက ၈ လ ၈၈ ပခးေမမႀာ အပစမတ ေကာငးသားေတၾလညး ေသေကတ ေသၾးေမကတေနႛက သငတႛ ေမထားႎင႓ပလားဆတ စာပဒေလး ႎႀစခေပၝ၊ ေအာကက ၈၈ ဝညာဥမားဆ႓ပးေတာ အဒစာ႟ၾကေလး လမးမႀာကေတာ ကေနာလညး သၾားရငးလာရငး လမးမႀာေကာက႓ပးေတာ ေတၾႚလႛေပၝဗာ၊ ေကာကလာတာေပၝ။”

ဘယသေဝသၾားတယ ဘာတယဆတာေတာ မသဘး လႛသက ေပာပၝတယ။ ဒစာ႟ၾကေတၾမႀာပၝတ ၈၈ ဝညာဥမားဆတစာက ႒ကညခငးအားဖင ေကာငးသားေတၾ လပတာဖစႎငတယလႛ ဆကပၝတယ။ ဒကစၤအေပ ဘယလမငသလလႛ သႛအမငက ေမး႒ကညတအခၝ ခလေပာပပၝတယ။

ေဒသခ။ ။ “ရႀစေလးလးကေတာ တတငးပညလး အတငးအတာေပၝေနာ၊ ရႀစေလးလး မေရာကခငမႀာ ဆႎၬပပၾေတၾ ဖစတာ ပခးမႀာ ၆ရကေနႛေပၝေနာ၊ ပညသနႛေကာငးသားေတၾ ဗမာပညက ဒမကေရစလလားသေတၾ ဒေနႛတငေအာင ဒမကေရစ တကပၾေတၾက

Page 149: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 149

မေမႎငေသးဘးဆတာ ေကာငးသားေတၾရ အစၾမးသတၨေပၝဗာေနာ၊ ဒၝေတၾ ရရငပတသားတ လပေဆာငမႁေတၾက မငေတၾႚရတအတၾက အားတကပၝတယ။”

စာ႟ၾကေတၾ ေတၾႚကရတအခနက မနကေစာေစာ ၆နာရေလာကမႀာ ဖစ႓ပး ေနာကပငး အာဏာပငေတၾက လက႓ပးသမးေနသလ ဘယသေတၾ ဖနႛခသလဆတာ လကလ စစမးေနတယလႛ သရပၝတယ။

၆ရက ၈လ ၈၈ခႎႀစတနးက ပခးေကာလပက ေကာငးသားေတၾက ကား႒ကးေမာငဆတကားနႛ ႓မႚထက ဆႎၬပဖႛထၾကအလာ စာတက႒ကးနားအေရာကမႀာ စစတပက ပစခတခတအတၾက ေကာငးသားလငယ ၈ ဥးေသခတယလႛ ႓မႚခေတၾက ေပာပၝတယ။

A ေမရကန လႊတေတာA မတရ႕ ျမနမာခရး 07 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-07-voa1.cfm

A ေမရကန A ထကလႊတေတာ A ာရန႔ ပစဖတေရးရာ ေကာမတUက႒ ဂငမ၀ကဘ (Jim Webb) ဟာ A ခလာမယ တနဂၤေႏြေန႔ၾကရင ျမနမာႏငင A ပါA ၀င A ာရႏငငေတြက သြားေရာကပါလမမယ။ ၁၀ ႏစေကာကာလA တြငး ျမနမာႏငငက သြားေရာကမယ ပထမဆး A ေမရကန လႊတေတာA မတက ဒခရးစUဟာ ျမနမာႏငငမာ A ေမရကနရ႕ A ကးစးပြား ျမႇငတငႏငမယ A ခြငA လမး ရာေဖြဖ႔ ရညရြယတယလ႔ ေၾကညာခက ထတျပနထားပါတယ။ ဒလ Senator ၀ကဘ သြားေရာကမယခရးဟာ သတငးေကာငး တပဒလ႔ ဆႏငပါမလား၊ ဒမကေရစ သမားေတြA တြက ေမာလငခက တစတရာ ထားႏငမယ ခရးစUလားဆတာ Uးေကာဇသာက သးသပတငျပထားပါတယ။

A ေမရကန သမၼတေဟာငး ဘလ ကလငတန (Bill Clinton) ရ႕ ခရးစUေၾကာင ေျမာကကရးယားမာ ေထာငဒဏခမတျခငး ခထားရတ သတငးစာဆရာမ ၂ Uး ျပနလြတလာတA ခန၊ ျမနမာႏငငမာလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A မႈA ေပၚမာ စရငခကမခခင A ခနမ သြားသလ ျဖစေနေလေတာ ဒမကေရစ သမားေတြA ထမာေတာ ဒ Senator ၀ကဘရ႕ ခရးစUန႔ ပတသကၿပး ေမာလငခက ထားသေတြလညး ရေကာငး ရပါလမမယ။

ဒါေပမယ ဘယလပ ေမာလငေမာလင၊ ရလဒေကာငး ေပၚထြကလာႏငမယ A လားA လာ ရတယ ဆUးေတာ ေလာေလာဆယေတာ ဒရလဒက ေတြ႕ရမာ မဟတပါဘး။ သ႕ရ႕ခရးစUန႔ ပတသကၿပး ဒါဟာ To advance US interest in Burma လ႔ ဆထားပါတယ။ A ေမရကနရ႕ A ကးစးပြား ျမနမာႏငငမာ ဘာေတြမား ရေနသလ၊ ျမနမာႏငငဆငရာ A ေမရကန သတမနႀကး တUးA ျဖစ ထမးေဆာငခဘးတ ပရစၥလာ ကလပကေတာ A ခလ A ဓပၸာယ ဖြငပါတယ။

A ေမရကန A ထကလႊတေတာ A မတ ဂငမ၀ကဘ။ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၈၊ ၂၀၀၈။

Page 150: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 150

“Senator ၀ကဘ ဆလတာက ျမနမာျပညမာ ျဖစပကေနတာေတြက သကယတငကယက ေတြ႕ျမငခငတယ၊ ေနာငႏစမာ A သြငကးေျပာငးေရးကစၥ ျမနမာျပညမာ ျဖစလာမယဆရင A ေမရကနတ႔ရ႕ လကရ ကငသးေနတ မ၀ါဒဟာ မနကနပါရ႕လားဆတာ သ စUးစားမဟန တပါတယ။ ျမနမာႏငငမာ ဒမကေရစ ေပၚထြနးေရးကစၥဟာ A ေမရကနရ႕ A ကးစးပြား ဆတာကေတာ ေသခာပါတယ။ ဒါA ျပင တျခား A ကးစးပြားေတာ မရပါဘး။”

ဒခရးစUမာ သ႕ရ႕ ေတြ႕ရၿပးေတာ A ေမရကန A စးရက တငျပလာမယဆရင ဒတငျပခကဟာ A ေမရကန A စးရရ႕ ေပၚလစေပၚမာ ဘယေလာကထ ထခကမႈ ရႏငပါသလ။

“ဒါကေတာ ေျပာရခကပါတယ။ သတA တငးပါပ၊ A ေမရကန A စးရရ႕ မ၀ါဒျဖစလာဖ႔ လA မားA ျပားက ပါ၀ငတငျပၾကတာပါ။ လတUးတေယာကက လပတာ မဟတပါဘး။ Senator ၀ကဘA ေနန႔ A ေမရကန A စးရဟာ ျမနမာA စးရန႔ ႏစႏငင တက႐က ဆကသြယ ေဆာငရြကႏငမယ A လားA လာက စးစမးၾကညလမမယလ႔ ကမထငပါတယ။”

Senator ဂငမ၀ကဘဟာ သ႕ဆႏၵန႔သ သြားေရာကတ ကစၥသာ ျဖစပါတယ။ ဘလ ကလငတနရ႕ ခရးစUေၾကာင ေျမာကကရးယားက သတငးစာဆရာမေတြ လြတလာတ ပစမး ေမာလငႏငစရာ မရဘးလ႔လညး ပရစၥလာ ကလပက သးသပပါတယ။

“သ႕A ေနန႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက စရငခကမခခင တာ၀နရသေတြန႔ ေတြ႕ဖ႔ စတ၀ငစားပါလမမယ၊ ေတြ႕ဖ႔ ႀကးပမးပါလမမယ။ ဒါေပမယ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လြတေျမာကလာေA ာင လပႏငလမမယလ႔ေတာ လး၀ မယဆႏငပါဘး။ ဒါဟာ ဘလ ကလငတနရ႕ ေျမာကကရးယား ခရးစUန႔ လး၀ မႏႈငးယUႏငတ ကစၥပါ။”

ဆေတာ ဒခရးစUက သတငးေကာငးတပဒလ႔ ဆႏငေပမယ ေမာလငခက သပထားႏငမယ ခရးစUေတာ မဟတပါဘး။ ျမနမာA ာဏာပငေတြဘကက ဆရငေတာ A ေမရကန A ထကလႊတေတာ A မတတUး ေရာကလာတာဟာ သတ႔A တြက A ကးရပါတယ၊ သတ႔ရ႕ သေဘာထားက တက႐ကတငျပခြင ရမယ၊ ဒါA ျပင သဟာ A ထကလႊတေတာရ႕ A ေရ႕A ာရန႔ ပစဖတေရးရာ ေကာမတ Uက႒တUးလညး ျဖစတA ျပင ပတဆ႔A ေရးယတကစၥက ေမးခြနးထတေနတ သတUးလညး ျဖစေနေလေတာ ျမနမာA စးရဘကက ၀မးသာA ားရ ဂဏယ၀ငကြားစြာ ႀကဆမယ ခရးစU ျဖစႏငတယလ႔ ယဆႏငပါတယ။

ေဒၚစ A မA မႈကစၥ ေရ႕ေနA ဖြ႕န႔ေတြ႕ 06 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-06-voa11.cfm

A ငးစနေထာင၀ငးထမာ ခပေႏာငခထားရတ ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ကးေဆာင ေရ႕ေနA ဖြ႕က ဒကေန႔ သြားေရာကေတြ႕ဆၿပး ေနာကဆးေပၚေပါကလာတ A မၿခေျမ A ေရာငးA ၀ယကစၥ ျပနာက ဆကလကေဆာငရြကဖ႔ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးခၾကပါတယ။ ဒျပနာဟာ လကရ တျခားA မႈတခန႔

Page 151: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 151

ရငဆငေနရတ A ခနမာမ ေပၚေပါကလာတA တြက ေသြး႐းသား႐း ကစၥတခ မဟတဘးလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ျမငပါတယ။ A ျပညA စ ကေတာ ဘနေကာကၿမ ႕ကေန စစမးထားတ ၀ငးေတာသား ကေကာေကာသနးက တငျပေပးထားပါတယ။

A မတ ၅၄၊ တကသလရပသာလမး၊ ကမာရြတၿမ ႕နယထက A မၿခေျမ တစတတပငးက ပငဆငတယဆသက လကလႊ ေရာငးခခတ ကစၥA တြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ A ကးေဆာင ေရ႕ေနA ဖြ႕တ႔ ဒကေန႔ ႏစနာရေကာၾကာ A ငးစန ေထာင၀ငးထမာ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။

“ကေနာတ႔က A စကတညးက ဒေန႔ေတြ႕ဆပြဟာ ၿခေျမကစၥ ေဆြးေႏြးဖ႔၊ ကယစားလယစာ ရယဖ႔ A ဒါေတြ ေဖာျပတာ။ တကယတမး ေတြ႕ေတာလညး ဒကစၥ A ဓက ေဆြးေႏြးတာပါ။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A ကးေဆာင ေရ႕ေနတUးျဖစသ Uးဉာဏ၀ငး ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ေပၚ ေနA မA ကယခပ တားျမစမန႔က ေဖာကဖကတယဆတ စြခကန႔ ေနA မA ကယခပ သကတမး ကနဆးခါနးေလးမာ A ငးစနေထာင၀ငးတြငး ေရႊ႕ေျပာငးခပေႏာငၿပး တရားစြဆေနတ A ခနမာမ ဒ A မၿခေျမကစၥ ေပၚေပါကလာတာပါ။ ၿခေျမကြက တစတတပငး ေရာငးခတာက ၀ယယၿပးၿပမ႔ ကန႔ကြကလက ကန႔ကြကဖ႔ A မညေဖာမထားတ ၀ယယသက သ႔ရ႕ေရ႕ေနကေန တဆင ဇလငလ ၂၄ ရကေန႔မာ သတငးစာေတြကေန ေၾကညာခ ပါတယ။ A ဒေၾကညာခကပါတ ဇလငလ ၂၄ ရကေန႔ကက လကရA မႈA တြက A ၿပးသတ ေလာကလခက ေပးၾကတေန႔ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး ဒ ေျမA ေရာငးA ၀ယ ကစၥဟာ ေသြး႐းသား႐း မျဖစႏငဘးလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ယဆပါတယ။

“ဒါဟာ မ႐းမသား၊ ပေယာဂ ရႏငတယလ႔ေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက A ဒA တငး တြကထားပါတယ။”

ဒကေန႔ ေတြ႕ဆၾကရာမာေတာ ေရ႕ေနကယစားလယ လႊစာကစၥ၊ ဒ A မၿခေျမန႔ ပတသကၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ကယတငပ သတA ခကA လကေတြ စသညA ားျဖင ေမးျမနးေျပာဆၾကၿပး A ခကA လက စတငစေဆာငးေနၾကၿပး တဘကကေန တရားစြတာမး ျဖစလာရင UပေဒေၾကာငးA ရ ခငခငလလ ျပနၿပးေခပႏငေA ာင ျပငဆငေနၿပလ႔ Uးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A စကA ရငး ေတာစပသ A ခ A ေမရကန ျပညေထာငစမာ ေနထငေနတ UးေA ာငဆနးUး ကလညး ၂၀၀၁ ခႏစကတညးက ဒA မက A ေမြခယထကေၾကာငး တရား႐းမာ ေလာကထားခတA တြက A ဒA မႈ ကလညး လကရA ခနထ ရငဆငေနရဆပါ။ ဒေနရာမာ ထးျခားတယလ႔ ယဆမယဆရင ယဆႏငစရာရတာ တခကေတာ A ခလ UးခငေမာငေA းဆသက ေရာငးလကၿပဆၿပး

Page 152: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 152

ေၾကညာခတA ေပၚ UးေA ာငဆနးUးတ႔ဘကက တရား၀င ကန႔ကြကတာမး တတကက မၾကားရေသးတာပလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ေရ႕ေနေတြက ေျပာပါတယ။

ဒ A မတ ၅၄၊ တကသလရပသာလမးက A မန႔ၿခဟာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ မခငျဖစသ ဗလခပကေတာ ေဒၚခငၾကည ေတာကေလာက ေနထငသြားခတ A မျဖစၿပး ဒA မမာပ ကြယလြနသြားခတာပါ။ ၁၉၈၈ ခႏစ၊ ၈ ေလးလး ဒမကေရစေရး လႈပရားမႈေတြ ၿပးတေနာက A မးသားဒမကေရစA ဖြ႕ခပ (NLD) ႐းစကရာေနရာ၊ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ပထမA ႀကမ ေနA မA ကယခပကေန ျပနလြတလာခနတနးက စေန၊ တနဂၤေႏြတငးမာ လသထငရား ေကာၾကားခတ လထစေ၀းပြန႔ စကားေျပာပြေတြ လပခရာေနရာပါ။

A ခေတာ ကယတငက A ငးစန A ကUးေထာင၀ငးထမာ A ခပခထားရတာမ႔ A မကေစာငေရာကဖ႔ မတေဆြေတြက A ကA ည ေတာငးထားရတယလ႔ Uးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

“ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ ထနးသမးေစာငေရာကမႈ ေA ာကမာပ ရတယေလ။ သ႕မတေဆြ ၂ ေယာကက ဒA မ ထနးသမးဖ႔ သ A ပထားခတယ။ A ဒမာပ ေနပါတယ၊ သတ႔။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕ A ကးေဆာင ေရ႕ေနတUးျဖစသ Uးဉာဏ၀ငး ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

လကရရငဆငေနရတ ေနA မA ကယခပ တားျမစမန႔ ေဖာကဖကမႈဆတ စြခကA တြက ေနာကဆးစရငခကက လာမယ ၾသဂတလ ၁၁ ရကေန႔မာ ခမယလ႔ ခနးဆထားပါတယ။ ဒA မႈမာ စUးစားစရာ Uပေဒေရးရာ ျပနာေတြ ေပၚေနလ႔ဆၿပး ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔က စရငခကမခဘ ေရႊ႕ဆငးထားတာပါ။ တခါ ဒA မႈ ေပၚေပါကေစခရတ A ဓက လျဖစသ A ေမရကနႏငငသား မစၥတာ ဂၽြန ၀လယမ ယကေတာ (John William Yettaw) ကလညး ရနကနေဆး႐ႀကးမာ ေဆးကသမႈ ခယေနရၿပး A ေျခA ေန တတကက မသရျပနတာေၾကာင စရငခက ခမယရကက ထပၿပး ေရႊ႕ဆငးUးမယ ဆတ သတငးေတြကလညး ကယကယျပန႔ျပန႔ ထြကေပၚေနပါတယ။

ပညတၾငး႓ငမးခမးေရး စးရမစရာရႀေကာငး မၾနပညသစပၝတေပာဆ 2009-08-05 http://www.rfa.org/burmese/news/mon_group_said_internal_peace_under_threat-08052009152341.html/story_main?textonly=1

စစအစးရအေနနႛ လကနကကင အပစရပ လမးစ အဖၾႚအစညးေတၾရ တပဖၾႚေတၾက နယခားေစာငတပအဖစနႛ တပမေတာလကေအာက ေပာငးထားဖႛ အစအစဥက ဆက႓ပး လပလာမယဆရင ရ႟ႀထား႓ပးဖစတ ပညတၾငး႓ငမးခမးေရးဟာ အလၾန စးရမစရာ အေခအေန

Page 153: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 153

ရႀတယလႛ ဒကေနႛ ကေရာကတ ၆၂ ႒ကမေမာက မၾန အမးသား ေတာလႀနေရးေနႛမႀာ မၾန ပညသစပၝတ ဗဟေကာမတဝင ႎငဟသာပၾနခမးက ေပာဆပၝတယ။

ႎငဟသာပၾနခမး။ ။ “စးရမတာကေတာ အဓကကေတာ ဒ ႎငငေရး နညးနႛေပၝေနာ ေဆၾးေႎၾး မေဖရႀငးပ သတႛ အစးရအေနနႛ လကနကအားနႛ အတငးအဓမေပၝေနာ ေဖရႀငးမယဆရငေတာ စးရမရမယ၊ ေဆၾးေႎၾး႓ပးေတာ ေဖရႀငး မယဆရငေတာ ဘာမႀ ပသနာမရႀဘး၊ ဒ ႓ငမးခမးေရး ပက ပားဖႛ အေကာငးက အဓက အဒၝပ။”

မၾန ပညသစပၝတနႛ မၾနအမးသား လၾတေမာကေရး တပမေတာဟာ ႎငငေရး ပနာက ႎငငေရးနညးနႛ ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾး အေဖရႀာႎငဖႛအတၾက အပစအခတ ရပစခရတာ ဖစတယလႛလညး သက ဆပၝတယ။

မၾနအမးသားေတၾအတၾက ကယပင ပဌာနးခၾင အာမခခကမ႟ႀပ ပၝတနႛတပက ခၾထားဖႛနႛဖကသမးဖႛ ဆတာေတၾက လကခႎငမႀာ မဟတေပမ အပစအခတရပစေရး ယထားတာကေတာ ဆကထနးသၾား႓ပး ပနာက ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾး အေဖရႀာဖႛ သဂတလ ၅ရက ဒကေနႛ အေရႀႚေတာငတငး စစဌာနခပက စာေပးပႛ႓ပး အေကာငးကား လကတယလႛလညး ေပာပၝတယ။

ႎငဟသာပၾနခမး။ ။ “ေလာေလာဆယ အေနအထားကေတာ မအရေပၝေနာ ကေနာတႛလကခမႀာ မဟတဘး၊ ဒၝေပမ ေလာေလာဆယကေတာ ကေနာတႛကလညး အပစအခတရပစေရးက ဆကလက ထနးသမးသၾားမယ၊ ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾးခငးပ ကေနာတႛက ႎငငေရးပနာက ေဖရႀငးသၾားမယ၊ လကရႀအစးရေရာ၊ ေနာကအစးရေရာေပၝ၊ ကေနာတႛက အတငးအဓမ လကနကနညးနႛ မေဖရႀငးဘးဆရငေတာ ဒအတငးပ ဆကသၾားမႀာေပၝ။”

မနမာစစအစးရက မၾန ပညသစပၝတရ လကနကကငတပက တခားအပစရပတငးရငးသား လကနကကငအဖၾႚေတၾနညးတ နယခားေစာငတပအသၾငေပာငးလဖႛနႛ ပညသႛစစတပဖၾႚအသၾင ေပာငးဖႛ ဇၾနလဆနးပငးကစ႓ပး ဖအားဆကတက ေပးလာခပၝတယ။

၆၂ ႒ကမေမာက မၾနအမးသား ေတာလႀနေရးေနႛ အခမးအနားေတၾက မၾနပညသစပၝတက ဥးေဆာင႓ပး ဒကေနႛ ေရး႓မႚ ေခာငးဖားအထကပငးမႀာ ရႀတ ပၝတဗဟဌာနခပ အပၝအဝင ေမာလ႓မငခ႟င ကာအငးဆပ႒ကး႓မႚနယ၊ သထခ႟င ေကာပနး႓မႚနယနႛ ထားဝယခ႟ငေတၾမႀာ ခ႟ငအလက ကငးပခကတယလႛ သရပၝတယ။

ထငးနယစပေရာက ႎငငေရးအကဥးသားေဟာငး ေမာငႎႀ အေတၾႚအကရႀငးပ

2009-08-06http://www.rfa.org/burmese/news/former_political_prisoner_couple_fled_to_border_area-08062009102837.html/story_main?textonly=1

ႎငငေရးအကဥးသားေဟာငးေတၾ ဖစကတ ၈၈ မးဆက ကစးထကနႛ မကလာတႛ ဇနးေမာငႎႀဟာ ပညတၾငးထမႀာ ဖႎႀပခရတအတၾက လၾနခတ ရကပငးက ထငး-မနမာနယစပက ေရာကရႀ သၾားပၝတယ။ ကစးထကက ေထာငထမႀာ ၉ ႎႀစနးပၝးေနခရ႓ပး၊ မကလာက ၇ ႎႀစနးပၝး ေနခရပၝတယ။

အခ သတႛ ဘာေကာင မနမာပညက ထၾကခကရသလ၊ ဘာေတၾ ေတၾႚကခရသလ ဆတာေတၾက သရေအာင မကလာက RFA မႀ ကေနရနေကာက ဆကသၾယေမးမနးထားပၝတယ။

Page 154: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 154

ရစေလးလးစတဓာတက လကဆငကမး ဒမကေရစေA ာငပနး ဆြတၾကစ႔ NEJ / ၇ ၾသဂတ ၂၀၀၉

ျမနမာျပညသလထ လညးေနေလေA ာငး ျမငးေဇာငးမကန လကပါခတကဆႏၵျပခၾကသည ရစေလးလးဒမကေရစ A ေရးေတာပႀကး ျဖစပြားခသညမာ ၾသဂတလ (၈) ရကေန႔ဆလင (၂၁) ႏစတငးတငး ျပညေျမာကခၿပျဖစသည။ ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးသည ျမနမာသမငးတြင ေပၚေပါကခသည လြတေျမာကေရး၊ ဒမကေရစေရးလႈပရားမႈ A ေရးေတာပမားA နက A ႀကးမားA ကယျပန႔ဆးႏင A ထငရားဆး A ေရးေတာပႀကးျဖစေလသည။

ထ႔A ျပင ရစေလးလးA ေရးေတာပသည (၂၀) ရာစေႏာငးပငးတြင ျဖစပြားခေသာ ကမာၻ႔A ႏ႔ ဒမကေရစေရး ေတာငးဆဆႏၵျပသည တကပြမားA နက A ေစာဆးျဖစပြားခသည A ေရးေတာပႀကးဟလညး ေျပာ၍ရႏငေပသည။ ထA ေရးေတာပႀကး ျဖစပြားခသည ၁၉၈၈ ခႏစက ကမာၻတြင စစေA းတကပြ မၿပးဆးေသးသလ ဆဗယကျပညေထာငစႏင A ေရ႕Uေရာပႏငငမားလညး မၿပကြေသးေပ။ A ေရ႕ေတာငA ာရႏငငမားတြငလညး ဖလစပငႏငငမလြ၍ ကနႏငငမား၌ ဒမကေရစA လငးေရာငက ထငထငလငးလငး မျမငရေသးသည A ခနA ခါ ျဖစေပသည။

သ႔ေသာ ျမနမာႏငင၌ A ေစာဆးျဖစပြားခသည ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးသည ေA ာငပြရသညA ေနA ထားA ထ မေရာကရခဘ ၁၉၈၈ ခႏစ စကတငဘာလ (၁၈) ရကေန႔တြင ႏငငေတာၿငမ၀ပပျပားမႈတညေဆာကေရးA ဖြ႔ (န၀တစစA ပစ) ၏ A ာဏာသမးယျခငးက ခရကာ ျမနမာျပညသျပညသားမားA ေနျဖင A ာဏာရငဗလေန၀ငးေခတထက ပ၍ဖႏပရကစကသည ဖကဆစA ာဏာရင A ေမာငတကA တြငးသ႔ ထပမသကဆငးခၾကရေလသည။

ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကး (၂၁) ႏစျပညေျမာကခနတြင ျမနမာႏငင၏ေနာကမ ဒမကေရစတကပြျဖစေပၚခသည ႏငငA ေတာမားမား ဒမကေရစစနစသ႔ ေA ာငေA ာငျမငျမင ကးေျပာငးေရာကရကနၾကၿပျဖစသလ ကမာၻတြငလညး စစေA းတကပြ လၿပခသညမာ ရာစႏစ ႏစစနးပါး ရေတာမညျဖစသည။ သ႔ေသာ ဒမကေရစရရေရးA တြက A ေစာဆး ေတာငးဆတကပြ၀ငခသည ျမနမာျပညသလထသညကား (၂၁) ႏစၾကာျမငၿပျဖစသည ယေန႔A ခနA ထ A ာဏာရငစနစ၏ ဖႏပရကစကမႈေA ာကတြင ဆကလကတကပြ၀ငေနရဆျဖစေလသည။

ထသ႔ဆကလကတကပြ၀ငေနရေသာလညး A ႐ႈးထက A ျမတဆသကသ႔ ရစေလးလးဒမကေရစA ေရးေတာပA တြငးမ ထြကေပၚလာသည A သးA ပြငမားက ျမနမာျပညသလထ ပငဆငခြငရရခပါသည။ ရစေလးလးA ေရးေတာပမတငမ မဆလေခတက

Page 155: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 155

ျပညသလထက A မနတကယ ကယစားျပသည ႏငငေရးA သငးA ဖြ႔မား ဖြ႔စညးခြငမရသလ ျဖစပြားခသည တပါတA ာဏာရငစနစ ဆန႔ကငေရးA ေရးေတာပမားတြင Uးေဆာငခသမားကလညး A ာဏာရငဗလေန၀ငး Uးေဆာငသည မဆလA စးရက ေတာထသ႔ ေမာငးထတခသလ ေကာငးသားေခါငးေဆာင ဆလငးတငေမာငUးဆလင ႀကးေပးကြပမကသညA ထ ရကရကစကစက ႏပကြပခေလသည။

ထ႔ေၾကာင ရစေလးလးမတငမကာလတြင ျပညသလထက ကယစားျပသည ေခါငးေဆာငမား ထငသာျမငသာ မရခေသာလညး ေကာငးသားမား၏ Uးေဆာငလႈ႔ေဆာမႈျဖင စတငျဖစပြားခသည ရစေလးလးA ေရးေတာပေနာကပငး၌ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညကသ႔ေသာ လထေခါငးေဆာငက ျမနမာျပညသေတြ ပငဆငခြငရခသည။ UးခြနထြနးUး၊ Uးပကငရငးထန၊ UးေA းသာေA ာင၊ Uးေထာငခထနး တ႔ကသ႔ေသာ တငးရငးသားႏငငေရးေခါငးေဆာငမား၊ ကမငးကႏင၊ ကကႀကး Uးေဆာငသည ၈၈ မးဆကေကာငးသားေခါငးေဆာငမားကလညး ျမနမာျပညသေတြ ပငဆငခြငရခသည။ ထ႔A ျပင A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပဟသည Uးေဆာငပါတတရပကလညး ရစေလးလးA ေရးေတာပမတဆင ေမြးထတေပးႏငခေလသည။

ယေန႔ကာလတြင ထရစေလးလးA ေရးေတာပမ ေပါကဖြားလာသည ေခါငးေဆာငA သးသးက A ဖမးA ဆး A ႏပA စကခ၊ ႏစရညေထာငဒဏမားကခၿပး လထေရ႕မ မားမားမတမတ Uးေဆာငတကပြ၀ငေနၾကသကသ႔ ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကး တြင ပါ၀ငဆႏၵျပခၾကသည ျပညသလထA ေနျဖငလညး ရစေလးလးA ေရးေတာပစတဓာတက ကငစြကာ ေခါငးေဆာငမား ေနာကမ A ဆကမျပတ ၀နးရတကပြ၀ငဖ႔လသညဟ ထငျမငမပါသည။ ထ႔A ျပင မမတ႔၏ ေနာကလာေနာကသား မးဆကသစမားထသ႔လညး ရစေလးလးA ေရးေတာပစတဓာတက လကဆငကမးကာ ဒမကေရစေA ာငပနး ဆြတလမးႏင သညA ထ ေခါငးေဆာငမားႏင A တတကြ ပးေပါငးတကပြ၀ငၾကပါစ႔ဟ ေခတၿပငက ႏႈးေဆာတကတြနးလကရပါေၾကာငး…။

A ရငးA ႏး ႀကးမားလြနးတ ရစေလးလးသငခနးစာမား

ေဒါကတာလြဏးေဆြ

၇ ၾသဂတ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/Aug09/070809.php

ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကး ေပၚေပါကခတာ (၂၁) ႏစ ၾကာခၿပဆေပမယ ၾသဂတလ (၈) ရကေန႔နား နးလာျပနေတာ A ေရးေတာပ နဂၢတစေတြက A ာ႐ပတကားေပၚမာ ေA ာတမစတစ ျပနလညဆနးသစလာျပနပါတယ။ ေပၚလာတ ပရပေတြက ၾကညေငးရငး မေန႔တေန႔က တကပြ၀ငခရသလ ရရငတကကြေနဆ၊ A သက ေသြး ေခြၽး ေပးဆပသြားခၾကတ ရဟနးရငလ ေကာငးသားျပညသေတြA တြက မေန႔တေန႔က ငေကြးပေဆြးခရသလ

Page 156: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 156

၀မးနညးေၾကကြေနရဆ၊ လကလြတဆး႐ႈးခရတ ဒမကေရစေA ာငပြႀကးA တြက မေန႔တေန႔က ခစားခရသလ ယကးမရ ႏေျမာတသ ျဖစေနရဆ…။

တကယေတာ မခငျမနမာျပညႀကးဟာ (၂၆) ႏစတငတင ေပးဆပမႈမားစြာန႔ လြယထားခရတ ဒမကေရစသေႏၶသားက ရစေလးလးA ေရးေတာပဆတ EရာမညႇစA ားႀကးန႔ ေမြးဖြားႏငA ဆဆမာ သားေလာခရတA ျဖစန႔ ႀကခရတာပါ။ လကလြတဆး႐ႈးခရတ ထထညပမာဏက ဘာန႔မ မႏႈငးသာေလာကေA ာငက ႀကးမားလြနးေတာ ေၾကကြလ႔မဆး၊ ရငထမနာျဖစလ႔မဆးႏငေA ာငပါပ။

ယကးမရ ျဖစရတာေတြ မားလြနးA ားႀကးေတာ (၂၁) ႏစလးလး ဆ႔ဆ႔နငနငန႔ တႏ႔ႏ႔ ခစားေနရတ ရငဘတႀကး ေခတခဏ သကသာရာရပါေစေတာ ဆတသေဘာန႔ A ေကာငးဘက လညေတြးၿပး စတကးယUၾကညမတယ။ စတကးယUမေတာ ေတာေတာက A ားတကသြားမသလ A ရမးကလညး ၾကညႏးပတ ျဖစလကရေလရ႕။ ဒါေပမယ “A ပမကက လန႔ကာႏးသလ… A ေႏာငA ယကက Uးေႏာကထမာ” ဆတ စငးထးဆငသခငးစာသားA တငး ၾကညႏးA ားတကရတ A ျဖစA ပကက တကယမဟတေလေတာ ျဗနးကန ၀မးသာ၊ ဗာကန ၀မးနညးဆသလ ျဖစရတာေပါေလ။ A ရသာ တယမရလဘးေပါ။

ဘယလမး စတကးယUမတာလဆေတာ “ေA ာ … ရစေလးလးA ေရးေတာပ ကတညးကသာ ဒမကေရစေA ာငပြ ရခတယဆရင…” ဆတ A ေတြးန႔ စတကးယUမတာမးပါ။ A မနတကယက ေA ာငပြခရမယ A ေျခA ေနA ထ ဆကေရာကခလ႔လညး A သလ စတကးယUၾကညမတာပါ။ ကယေနာကမ A ေရးေတာပျဖစခတ တငးျပညေတြေတာင ေA ာငပြA လလ ခကနၾကၿပဆေတာ ကယလညးပ ရစေလးလးမာ ပါ၀ငဆငႏႊခတ ျပညသတUးA ေနန႔ သတ႔ကၾကညၿပး ေခတခဏ စတကးယUၾကညမတာမးေပါ။

ဒကၡႏြေတာထက ျပညသေတြက မကကြယျပလစလ႐ႈတ သေဘာန႔ စတကးယUၾကညျခငးမး မဟတရပါ။ ျဖစသငျဖစထက၊ စစားသင စစားထကပါလကန႔ မျဖစခ၊ မစစားခရတA ေပၚ ျမနမာျပညသေတြကယစား ႏေျမာတသ ျခငးႀကးစြာန႔ A ခကA တန႔မ စတကးယUၾကညျခငးရယပါ။ တနညးေျပာရရင တေနကန ဒကၡဆငးရေတြန႔ နပနးလးေနရတ ျမနမာျပညသေတြ ညဆရင ဗြဒယဇာတလမးေတြၾကညၿပး ဇာတလမးထမာ ဇမကျပေနတ မငးသားမငးသမးေတြဆက ကးစကလာတ A ေပာန႔ တဒဂၤ ဘ၀A ေမာေျဖၾကပမးေပါ။

ေA ာ … “ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးမာသာ ဒမကေရစဘကေတာသားေတြ ေA ာငပြခခရငျဖင…” ဆတ A ေတြးန႔ စတကးယUလကေတာ ဘာေတြေပၚလာသလဆရင …

ဒမကေရစသက (၂၁) ႏစသား စာေရးသတ႔ ျမနမာျပညသျပညသားေတြ A ေရ႕ေတာငA ာရတလႊားမာေရာ ကမာၻ႔A လယမာပါ ၀ငထညေနလကပမား… ထငးကေရာကတာန႔ ေရႊျမနမာဆ ‘ဆ၀ါဒခပ’ ‘ဆ၀ါဒခါ’ န႔ တခပတညး ခပ၊ တခါတညး ခါေနေတာတာကလား။ ဘယA ာဆယႏငငကပ ေရာပငးထြကထြက ‘ကြပါ ကြပါ ကေရႊျမနမာ’ န႔ ယပမခတ ေျခမသတေပး႐တမယပါပ (ၾကညႏးစရာေကာငးလကပမား) …။

Page 157: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 157

ေဟာ … Uေရာပေရာကေတာလညး Uေရာပမ႔လ႔၊ A ေမရကေရာကေတာလညး A ေမရကမ႔လ႔၊ A ာဖရကေရာကေတာလညး A ာဖရကမ႔လ႔၊ တ႐တေရာကေတာလညး တ႐တမ႔လ႔၊ ႐ရားေရာကေတာလညး ႐ရားမ႔လ႔ “ေA ာ … ယသန႔ (Uးသန႔ - ျမနမာႏငငသား တတယေျမာက ကလသမဂၢA ေထြေထြ A တြငးေရးမႉးခပ) ရ႕ တငးျပညကလား။ ေတြ႔ရတာ ၀မးေျမာကဂဏယပါတယခငဗာ။ တကယေတာတ A တြငးေရးမႉးခပႀကးပါ။ သကယလ႔ တတယကမာၻစစႀကးက ေရာငလႊႏငခတာေပါ။ ေကးဇးႀကးလပါေပတယ” ဆၿပး ကယေတြက ေကးဇးရငA မတ (Uးသန႔မကႏာ) န႔ ဖကလတကငး ဆကဆေနပမားေလ … ေတြးရငးန႔ေတာင ၾကကသးေမြးညငးထေနမရ႕ (ပတျဖစရပမား) …။

A သလ ပတျဖစေနခနမာပ A ာ႐က ပစၥပၸနက တညတည႐ႈမျပနၿပး နာဂစျပညသေတြဆ ေရာကသြားတယ။ A … နာဂစA ေၾကာငး ျပနေတြးရင ရငနငေၾကကြစရာေတြခညးပေလဆၿပး ‘ရစေလးလးထကသာ ေA ာငပြရခရင…’ ဆတ A ေတြးထ ျပနလညကးခတလကျပနတယ။ A ဒေတာ ျပနၿပးစတသကသာရာရသြားျပနေရာ။

ဘယလေတြးမလ႔ စတသကသာရာ ရသြားတာလဆေတာ နာဂစျဖစတာက ၂၀၀၈ ခႏစမာေလ၊ ေA ာ … ဒမကေရစသက (၂၀) A ရြယမာသာ နာဂစန႔ ႀကရလ႔ကေတာ ဘယေျပာေကာငးမလ ျမနမာျပညသေတြကယတင စတတငးက ေရြးခယထားတ ျပညသ႔ဒမကေရစA စးရစစစစက နာဂစတကေတာမယA ေၾကာငး ျပညသလထက A စြမးကန သတေပးၿပး A ငA ားA လးA ရငးန႔ A ျမနကယထတမာေပါ။ A လြနဆး ကဆးလ ရာဂဏနး၊ ေထာငဂဏနးေပါ။ နာဂစဒဏခရတ ျပညသေတြA တြကလညး မကႏာႀကးရာ ဟငးဖတပါဆသလ (ကမာၻ႔A လယမာ ၀ငထညေနတ ျမနမာႏငငသားေတြ မကႏာန႔) လာလကၾကမယ A ကA ညေတြ ဗးေပါလေA ာေပါ။ A ခ စစဘလးေတြ လကေA ာကမာ ပးစးပကစက ျဖစခရသလ သနးခေသၿပး သနးခဒကၡေရာကမာ မဟတဘးလ႔ ေတြးမၿပး စတသကသာရာ ရမတာပါ။ A ဒလ ျဗနးကန ၀မးသာ၊ ဗာကန ၀မးနညးဆတ A ျဖစA ပကေတြက A ေတြးထ တသတတနးႀကးက ၀ငေနေတာတာ။ ဟတတယေလ … ရစေလးလးတနးကသာ တခါတညး ပြၿပးသြားခရင …

- လထေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညလညး A ခလ ယကေတာA မႈန႔ ရငဆငေနရမာ မဟတဘး။ ႏစေပါငး (၂၀) မာ A ကယခပဘ၀န႔ (၁၄) ႏစနးပါး ေနခရမာမဟတဘး။ - ၈၈ မးဆကေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြန႔ ႏငငေရးA ကUးသားေတြ A ားလးလညး A ခလ ႏစရညေထာငဒဏေတြန႔ ေ၀းလသေခါငတ ေထာငေတြမာ A ႏပစကA ညႇUးပနးခေနမာမဟတဘး။ - ေကာငးသားလငယA မားA ျပားလညး ပညာေရးက စြန႔ခြာၿပး နယစပက ေတာခၾကရမာမဟတဘး။ - ျမနမာျပညသေတြ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ စးပြားေရး … စတ A ေရးေပါငးစ နမကကနၿပး လစUမမတ A ခလA ေျခA ေနက ဆကေရာကၾကရမာမဟတဘး။ - ျမနမာA မးေကာငးသားသမးေတြ A မနးခငးႏငငေတြမာ ေရႊ႕ေျပာငးA လပသမားဘ၀န႔

Page 158: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 158

ဒကၡမးစ ႀကေတြ႔ၾကရမာ မဟတဘး။ မကႏာငယၾကရမာ မဟတဘး။ - ဒကၡသညေတြA ေနန႔လညး ကမာၻA ရပရပက ျပန႔ႀကေရာကကနစရာ A ေၾကာငးမရဘး။ ျမနမာဆတာ ေခးထပေတြပါကြာ ဆတ A ထငA ျမငေသးတ A ၾကညA မးေတြန႔လညး A ၾကညခၾကရမာမဟတဘး။ - စစသားေတြဆလညး A ခA ာဏာ႐းေနတ နA ဖA ပစလကေA ာကမာလ ျပညသ႔ခUဖတဆတ ဂဏပဒန႔ A မႈထမးၾကရေတာမာ မဟတဘး (ျပညသ႔တပမေတာသားေတြA ျဖစက ျပနေရာကေနေလာကၿပ)။ - တငးရငးသားလမးစA သးသးလညး ျပညတြငးစစရ႕ သားေကာငေတြ ျဖစၾကရမာမဟတဘး။ ရြာပနးရြာေရာငေတြဘ၀န႔ A ေျခA ေနမ ျဖစၾကရမာမဟတဘး။ - ေရႊ၀ါေရာငသဃာA ေရးေတာပမာလညး ရဟနးသဃာေတြ၊ ေကာငးသားျပညသေတြ A ဖမးဆးခ၊ A ႐ကႏကခ၊ A ပစခတခၿပး ေသေကဒဏရာရၾကမာမဟတဘး။ - ………………………… မဟတဘး။ - ………………………………….. မဟတဘး။

ေတြးၾကညလကေတာ … ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးမာ ဒမကေရစတကပြက A ဆးမသတႏငချခငးရ႕ A ကးဆကေတြ၊ ဆး႐ႈးမႈေတြက မေတြးရေလာကေA ာငကပ ထထညႀကးမားလတာ ေတြ႔ရတယ။ ဒလျဖစရတာဟာ ရစေလးလးA ေရးေတာ ပမာ ျပညသဘကက မားမားမတမတ မရပတညဘ လကနကA ားကးန႔ A ာဏာသမးယသြားခတ စစA ာဏာ႐း န၀တ/နA ဖ တေတြ (မဆလသခးလကကေန န၀တ/နA ဖသ၀က A ာဏာလသြားတာေပါ) မာ A ဓကတာ၀နရသလ ေA ာငပြရႏငတ A ခြငA ေရးေတြ ရပါလကန႔ တကပြက A ဆးမသတႏငခတ A တကA ခA ငA ားစA ားလးမာလညး ၀ာာ၀နရတယလ႔ ႐း႐းသားသား ျမငမပါတယ။

A လျမငမတယဆရင ဘယလA မားမးေတြေၾကာင တကပြက A ဆးမသတႏငခတာလဆတ ေမးခြနးေတြ ဒမကေရစA ငA ားစေတြရ႕ ေခါငးထမာ A လလ ထြကေပၚလာမယထငပါတယ။ UပမာA ေနန႔ …

- (၂၆) ႏစေကာ မဆလတပါတ A ာဏာရငစနစေA ာကမာ ႏငငေရးသမား မးဆကျပတသြားခလ႔ UးေဆာငမႈA ခနးA ႑မာ A ားနညးခတာလား။ - တကပြA ေတြ႔A ႀက ႏနယလ႔ ဘယလA ဆးသတရမနး မသခၾကတာလား။ - ပနးတငမေရာကခင ေA ာငပြရၿပA ထငန႔ စတႀကး၀ငခၾကလ႔လား။ - A ေရးေတာပမေA ာငခင ၀ါဒေရးရာ A စြယေတြထြကလာၿပး သ႔A ပစ ငါA ပစ A ာဏာလကUးမႈ ယသြားမာက စးရမေၾကာငၾကကာ A ျပနA လန ေျခထးခၾကလ႔လား (၀ါ) ညၫြတေရး ၿပကြခလ႔လား။ - တကပြထက ထြကေပၚလာတ ေခါငးေဆာငA ခငးခငး ညႇႏႈငးတငပငၿပး ၾကားျဖတA စးရမဖြ႔ဘ (တကမယဘ) ဘးဘးလေနတ မဆလA စးရဆမာ ေတာငးေနရငး A ခနကနခၾကလ႔လား … စသျဖင ေမးခြနးေပါငးမားစြာ ထြကေပၚလာမယထငပါတယ။

Page 159: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 159

A ဒလ ေမးခြနးထတၾကညျခငးဟာ ဘယသ႔ေၾကာင ဘယ၀ါေၾကာင ေA ာငပြမရခတာလ႔ A ျပစပခဖ႔မဟတဘ မၾကာမတငမာ ျဖစလာႏငတ လထတကပြကရင မနကနတ Uးေဆာငမႈန႔ A ဆးသတႏငေA ာငလ႔ နမနာသေဘာ ေမးခြနးထတၾကညျခငးပါ။ ထပၿပးထြကလာမယ ေမးခြနးေတြလညး A ေျမာကA ျမား ရႏငမာပါ။ ေမးခြနးရရင ေမးခြနးန႔ ဆကစပဆေလာတ A ေျဖဆတာကလညး ရာေတြ႔မယလ႔ထငပါတယ။

ဒကေန႔ ျမနမာျပညရ႕ A ေျခA ေနကလညး ဘယေနရာက မးပြားစၿပးကက ဟနးကန ထေတာကေပါကကြႏငတ ယမးပႀကးန႔ တေနတာမ႔ ႏငငေရးUးေဆာငမႈA ခနးက႑မာ ရေနၾကသေတြေရာ တကပြထကေန ေပၚထြကလာၾကမယ ေခါငးေဆာငေတြပါ ရစေလးလးA ေရးေတာပတနးက ႀကေတြ႔ခတ A မားေတြက သငခနးစာယ A ေျဖရာၿပး A ေကာငးဆး စစညးျပငဆငထားၾက ရမယဆတာ မေကာငးမငး ေရခငးျပစရာ မလတကစၥလ႔ ထငပါတယ။ A ဒလA ေနA ထားမးန႔မသာ မၾကာမတငေသာ ကာလမာ လထတကပြျဖစေပၚလာရင မနကနတ Uးေဆာငမႈန႔ ေA ာငေA ာငျမငျမင A ဆးသတႏငမယလ႔ ယၾကညမေၾကာငး ရစေလးလးA မတတရ ေရးသားတငျပလကရပါတယ။

ႏငငေရးUးေဆာငမႈကငးရင လထလႈပရားမႈဆတာ ခဏတျဖတပ ျဖစႏငတယ NEJ / ၅ ၾသဂတ ၂၀၀၉

၈-၈-၈၈ တြင ေပၚေပါကခသည ရစေလးလးဒမကေရစA ေရးေတာပ ကာလတေလာက ျဖစပကခသည A ျဖစA ပက ရလဒမားနင ႏငငေရးA ျမငမားက ကယေတြ႔ႀကခရသည A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပ (A နA ယလဒ) ဗဟA လပA မႈ ေဆာငA ဖြ႔၀ငတUးျဖစသ သတငးစာဆရာႀကး Uး၀ငးတငနင ေခတၿပငဆကသြယေမးျမနးခက A ထးA စA စU။

ေမး။ ။ ရစေလးလးဒမကေရစA ေရးေတာပ လထA ကြမႈႀကးက ႀကေတြ႔ျဖတသနးလာခသ တေယာကA ေနန႔ ဒA ေရးေတာပႀကး ဘယလေပၚေပါကလာရတယဆတာ သပါရေစ။

ေျဖ။ ။ ရစေလးလးေပၚလာတာ ႐တတရကထေပၚလာတာမဟတဘးေလ၊ ေနာကေၾကာငးေလးကလညးရတယ။ ႏစန႔ကခၿပး ျဖစခတာ။ ၆၂ ခႏစ စစA စးရတကလာေတာ ေကာငးသားေတြက ကန႔ကြကၾကတယ။ ဆႏၵျပၾကတယ။ A ဒေပၚမာ တညၿပး ေတာ ေနာကဆး တကသလသမဂၢA ေဆာကA A မငးဗးA ခြခရတA ဆငA ထ ေရာကခတယေပါ။ ဒါက စစခငးျဖစတာ။ A ဒေနာကပငးမာလညး ဆနစပါးရားလ႔ျဖစတာေတြ၊ တ႐တ-ဗမာA ထက႐ဏးျဖစတာေတြ၊ ေနာကေကာငးသားေတြ ေတာထေမာငးထတတာတ႔၊ ဖမးတာဆးတာ၊ ေထာငထမာ ညႇUးပနးႏပစကတာေတြA ထေပါဗာ။ တေလာကလးဟာ A ဒကစၥေတြေပၚတညၿပး ေကာငးသားလငယေတြရ႕ မးဆကA သစေတြ A သစေတြက ဆကလပသြားတယဆတာက ျပတာေပါ။

Page 160: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 160

Uပမာ ၁၉၆၂ ခနစေလာကက လႈပရားခတ ေကာငးသားေခါငးေဆာင ကဗေဆြေလးတ႔လ ေခါငးေဆာငမႈကေနၿပးေတာ ေျပာငးလာလကတာ ၈၈ နားေရာကတA ခါကေတာ မငးကႏငတ႔၊ ကကႀကးတ႔၊ မငးေဇယာတ႔ စတ ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြA ထ တကလာၿပးေတာ ေနာကဆးပတၾကေတာ ရစေလးလး ေပၚလာတာပေပါ။

ရစေလးလးကာလက ျပနၾကညတA ခါကလညး ေစာေစာကေျပာခသလ ဒကစၥဟာ ေကာငးသားလငယမားရ႕ လႈပရားမႈသကသကမဟတဘး။ ရဟနးသဃာမား၊ စာနယဇငး စာေပသမားမားA ပါA ၀င A ားလးရ႕လႈပရားမႈျဖစတA တြက ေနာကဆးၾကေတာ ဒA ေရးေတာပႀကးေပၚခတယ။ ဒါေၾကာင ဒကာလ ဆႏၵျပၾကတA ခါမာ A လႊာA သးသးက A ကနလးပါ တယ။ A မရငမေတာငပါတယဗာ။ ေကာငးသားေတြက ေခါငးေဆာငတယဆတာမနတယ၊ ေကာငးသားလငယမားက ေရ႕ေဆာငတာေပါ။ သ႔ေသာ ရစေလးလးဟာ ႐တတရကေပၚလာျခငးမဟတဘး။ ႏစေပါငး (၂၀) ေကာ ေတာလနေရးA စးရစတကတ A ခနကစၿပး လထရ႕ဆႏၵေတြန႔ ႐နးကနမႈေတြန႔ ေပၚထြကလာတာလ႔ ေျပာခငပါတယ။

ေမး။ ။ ရစေလးလးA ေရးေတာပမာ A ဓကေတာငးဆခကက ဘာပါလဆရာ။

ေျဖ။ ။ A ဓကေတာငးဆခကကေတာ ဒမကေရစေတာငးဆခကပဗ။ သ႔ေသာ ပထမရကပငးေလးမာ ေတာငးဆခကေတြ ကေတာ မတရားဖမးဆးခပေႏာငတာတ႔က ကန႔ကြကတဟာ၊ ေနာကေကာငးသားေတြကလညး သတ႔ရ႕ တကသA ေဆာကA A ျဖစတာေတြ ဘာေတြန႔ပတသကၿပးေတာ A ဒတနးက A ျပစရတသေတြက A ေရးယဖ႔ ေတာငးဆတာမးေတြ ပါလာတယ။ စာနယဇငးသမဂၢက ကေနာတ႔ေတြဆလ႔ရရငလညး စာနယဇငးလြတလပခြငက ေတာငးဆတာေတြ ပါတယေပါဗာ။ ေနာကတခါ ကြနျမနစA ငA ားစေတြA ေနကေတာလညး A ေျခခUပေဒက ဖကသမးဖ႔ စသညေပါဗာ ဒလေတာငးဆခကေတြပါတယ။

စစA ာဏာရငစနစရ႕ မတရားဖႏပမႈေတြေၾကာင မခမရပႏငျဖစၿပးေတာ လထေတြA ားလးက A ကြလာတသေဘာေပါ။ A ေရးေတာပကာလမာ ေနာကဆးေတာ A ဓကေတာငးဆခကက တငးျပညမာ ဒမကေရစေျပာငးလေရးလပဖ႔ စစA စးရ ထြကေပး၊ စစA စးရက ဖယရားၿပးေတာ ဒမကေရစစနစထေထာငဖ႔ ဆတေတာငးဆခကက A ဓကA ကဆးျဖစလာတယ။

ေမး။ ။ ဒလ A ေရးေတာပႀကးရ႕ရလဒ ေကာငးကးဆးကးေတြက ဘာေတြပါလဆရာ။

ေျဖ။ ။ A ဒကာလA တြငးမာ A ထငရားဆးန႔ A ႀကးဆးက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဆေသာ ႏငငေရးေခါငးေဆာငတUး ျပညသၾကားက၊ လႈပရားမႈၾကားက ေပၚထြကလာတယေပါဗာ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက သ႔ဟာသ နဂကတညးက ေခါငးေဆာငျဖစေနတာမဟတဘး။ ဒလႈပရားမႈက ေမြးထတလကတာ။ A ေရးေတာပက ေမြးထတတေခါငးေဆာင။ ေနာကA ေရးေတာပA တြငးမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕A ငA ားဟာ ဘယေလာကႀကးမားသလဆတာက ျပတဟာကေတာ ေရႊတဂA ေနာကမခမာ ကငးပတ

Page 161: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 161

သရ႕ပထမဆးလထA စညးA ေ၀းေပါဗာ။ A ဒA ခနက ကေနာလညး စငေပၚမာရပါတယ။ A ဒA ခနမာ လထA လႊာA သးသးက ပါ၀ငလာၾကတယ။ လ (၅) သနးေလာကရမယ။ A ဒထကေနၿပးေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညဆေသာ ေခါငးေဆာငတေယာကေပါဗာ၊ ဗလခပေA ာငဆနးရ႕သမးA ေနန႔ ေနာက သ႔ရ႕ ေျပာတာဆတာ လပတာကငတာေတြက ၾကညၿပးေတာ ေခါငးေဆာငမႈက A လလရလာတယ။ A ဒကေနၿပးေတာ တငးရငးသားေတြဆကလညး ရလာတယ။ ကေနာေျပာခတ လႈပရားမႈထမာ တငးရငးသားေတြကလညး ေတာေတာႀကးႀကးမားမားက ပါတယ။ ရခငေတြ၊ မြနေတြ၊ ရမးေတြ၊ ကခငေတြ ခငးေတြ စသျဖငေပါဗာ။

A ေရးေတာပကာလမာ ေနာကဆးေတာ A ဓကေတာငးဆခကက တငးျပညမာ ဒမကေရစေျပာငးလေရးလပဖ႔ စစA စးရ ထြကေပး၊ စစA စးရက ဖယရားၿပးေတာ ဒမကေရစစနစထေထာငဖ႔ ဆတေတာငးဆခကက A ဓကA ကဆးျဖစလာတယ။ A ဒ ဒမကေရစေမာမနးခကေတြဟာ ေနာကပငးကေတာ A နA ယလဒလ A ဖြ႔ခပႀကးေပၚလာတယ။ ႏငငေရးပါတတခ။ A ေရးေတာပကေန ေပါကဖြားလာတာ။ ဒA နA ယလဒန႔ ပတသကလ႔ ဘယေလာကပ မေကနပစရာေတြ ေကာငးေကာငး၊ ဘယေလာကပA ားနညးတာေတြ ရတယပေျပာေျပာ၊ ဒပါတဟာ A ေရးေတာပကေန ေပါကဖြားလာတာလ႔ ကေနာတ႔ ေျပာလ႔ရတယဗာ။

ဒA ေရးေတာပႀကးလညး ျဖစလကေရာ ဒမကေရစေျပာငးလမႈေတြက A မးမးန႔ ဟန႔တားဖ႔ မဆလA စးရကလညး လပတယ။ ေနာကဆး ေရြးေကာကပြမား လပေပးမယဆတာမးလပတယ။ A ဒA ခနကာလတနးက သေဘာထားက ဘာလဆရင ကေနာတ႔ လကမခႏငဘး။ မဆလA စးရကလပေပးတ ေရြးေကာကပြက ဘယလမ လကမခႏငဘး။ သန႔ရငးတယလ႔ မယဆႏငဘးဆတA ခါကေတာ ေရြးေကာကပြကစၥကေန ဘယကေျပာငးလာသလဆေတာ ၾကားျဖတA စးရ ဖြ႔စညးဖ႔ဆတဟာ ေတာငးလာတယ။ A ဒကာလမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညလ ထငရားတေခါငးေဆာငေတြ ေပၚထြကလာတA ခနမာပ ႏငငေရးသမားေဟာငးေတြကလညး လထထျပန၀ငလာတယေပါဗာ။ Uးႏလပဂၢလမး။ Uးႏက A ဒA ခနမာ ၾကားျဖတA စးရတခက ဖြ႔လကတယေပါဗာ။ သ႔A စးရက ဖြ႔တယဆၿပးေၾကညာတယ။ သ႔ေသာ Uးႏက ဆႏၵေစာသြားတာ။ Uးႏက ေကာငးသားလငယေတြန႔ တျခားလေတြန႔ ညႇၿပးေတာ ကပကေတာ ကပA စးရ A ရငက ရခတယ။ ခငဗားတ႔တာ၀နေပးရင ကပA စးရA ဖြ႔က လပမယဆတသေဘာမး မေျပာဘန႔ သ႔ဟာသ တဖကသတ သ႔A စးရေတာငးလကတA ခါကေတာ သ႔A စးရၿပသြားတယ။ ၿပသြားတဟာက ၾကညၿပးေတာ ေနာကပငးမာ လေတြက ၾကားျဖတA စးရေတာငးျခငးသညလညး တကယႏငငေရးေျဖရငးမႈ ဟတရ႕လား၊ မဟတရ႕လား သသယေတြက ျဖစလာတယ။ တြန႔ဆတမႈေတြေပၚလာတယ။ တခ႕ကေတာလညး ေတာငးမယေပါ။ သ႔ေသာ ၾကားျဖတA စးရ ေတာငးမယဆတဟာ ခငခငမာမာေပၚလာတA ခါ မဆလက ၾကားျဖတA စးရဖြ႕စညးေရးေတာငမလပေတာဘန႔ စစတပကေခၚၿပးေတာ လကA ပလကတာေပါ။

Page 162: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 162

ဒမကေရစA ကးေတြက မရလကေသာျငားလညး ဒေန႔ထ ရစေလးလးစတဓာတက မကြယေပာကဘး ရေနတယ။ နငငေရးပါတၾကား၊ ေကာငးသားလငယၾကားထမာ ရေနတယ။ ဒေန႔ A နA ယလဒလ ဒမကေရစႏငငေရးရငသနေနတာ၊ ရဟနးသဃာ၊ ျပညသ၊ ေကာငးသားေတြထမာ ရငသနေနတာေတြ A ားလး ဒေန႔ႏငငေရးျဖစေပၚမႈေတြA ားလးဟာ ရစေလးလးကေန A ေျခခခတ ရစေလးလးစတဓာတရ႕ A သးA ပြငတခ႕ေပါဗာ။

ေမး။ ။ ႏငငေရး A သးA ပြငတခ႕ျဖစထြနးခၿပး ဘာေၾကာငေA ာငျမငမႈ မရတာပါလဆရာ။

ေျဖ။ ။ ျပညသလထကလညး ေျခကနလကပနးကကေနၿပ။ ဒေန႔ဒA ခါဆတာ နညးနညးမဟတဘး။ စစA စးရ လကေA ာကမာေနရတာ ဖႏပမႈေတြ၊ ခပခယမႈေတြ၊ ကန႔သတမႈေတြ၊ ေထာငသြငးA ကUးခမႈေတြ၊ တငးသျပညသားေတြ စးပြားေရးပကလာတာေတြ၊ တငးသျပညသားက ေကာေကာေနေA ာင ခရတA ခါကေတာ A ေတာကA ားနညးေနၿပ။ ဒါကA ေျခခတခေပါဗာ။

ေနာကတခက ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈကေတာ A နA ယလဒက ျပညသလထက ေခါငးမေဆာငႏငဘး။ သးသပၾကညရတာ ဘာလဆေတာ A ဓကက A နA ယလဒက လြနခတကာလေတြ တေလာကလးမာ ေဒၚစက ေထာငကလက၊ ေဒၚစက ေထာငထက ထြကလာတA ခါ ေဒၚစက ျပနၿပးေတာ A လပလပႏငတယ။ ဒါေပမယ ခကခငးေထာငထျပနေရာက စသျဖငေပါဗာ။ A ဒကာလမာ A နA ယလဒေခါငးေဆာငမႈကလညး ဘာA ဓကထားေနလဆေတာ ပါတမပကေရး၊ ပါတၿပကြမသြားေရး၊ ပါတက ထနးသမးထားေရးဆတA ေနန႔ထားၿပး တတႏငသမ စစA စးရA ေပၚမာ ဆကဆေရးက A ေတာက တ႔ျပနမႈက A ားနညးတယ။ A ဒA ေပၚမာလညး စစတပက ဒါကေသခာသတယ။ သတA တြက ထနးထားၿပးေတာ A နA ယလဒကလညး ျပ႐ပA ေနန႔ထားတယ။ ႏငငေရးလကေလာမႈေတြမေပးဘန႔ ဖႏပခပခယမႈေတြ လပသထကလပေနတယ။ A လA ေျခA ေနေၾကာင ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈမရတာလညးပါတယ။ ျပညသလထ ေျခကနလကပနးကသြားတာလညးပါတယ။ စးပြားေရးကပတညးမႈေတြေပါဗာ။ ေတာငသလယသမားတ႔ ဘာတ႔ကေတာ လညး စးပြားေရးက ေတာေတာက ႐းကနလပေနရတယ။

ေနာကတခက ျပညသလထၾကားထမာ ေျခကနလကပနးကရတA ေၾကာငးက ဘယလလဆရင Uပမာ တျခားမေျပာန႔ဗာ။ လထA မားစဟာ ဆငးရသားကမေျပာန႔ ေတာ႐တန႐ လလတတနးစားA ထေလာကမာပငလင မသားစတစဟာ A ရငတနးက A ေဖA လပလပရင မသားစတစလးစားႏငတယ။ သ႔မဟတ A ေဖန႔A ေမပါ A လပလပၾကမယဆရင ပၿပးေတာ ခငခငမာမာေလးရပတညႏငတယ။ A လဆတA ခါမာ ေကာငးသားလငယဆတ႔သေတြဟာ A သက (၂၀) ေလာကA ထက စUးစားႏငတယ၊ လႈပရားႏငတယ၊ ႏငငေရးတ႔ ဘာတ႔ စUးစားႏငတယ။

Page 163: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 163

ဒေန႔ေခတကေတာ မသားစတစထမာ လ (၅) ေယာကရရင A ငယဆး သားသမးတေယာကေလာကပ A လပမလပဘ ေနရမယ။ ကနတလက A လပ၀ငးလပမသာလင A မေထာငစတစက ရပတညႏငတ A ေနA ထားျဖစလာတယဗ။ စစA စးရကလညး ဒါကသတယ။ ဒါေၾကာင စစA စးရက A မားႀကးစးပြားေရးက သတ႔စစဘကမာပ ပသးတယ။ ျပညသA တြက မသးဘး။ ျပညသလထA ေနန႔ကလညး စားေရးေသာကေရးတြကၿပး မသားစတစမာ လ (၅) ေယာကရရင (၄) ေယာကေလာကက A လပလပေနရတA ေနA ထားမးေရာကတယ။ ဒA ေျခA ေနေတြေပၚတညၿပး ႏငငေရးA ားျဖင လညးး ေျခကနလကပနးကလာတယ။ ႏငငေရးထမာ ေျခစပစ၀ငႏငတA ေနA ထားမး၊ ေျခစပစၿပးေတာ ေထာကခႏငတ A ေနA ထားမးက ေလာလာတယေပါ။

ေမး။ ။ ရစေလးလးA ေရးေတာပက ရရခတ ဒမကေရစA သးA ပြငတခ႕က ဘယလဆကၿပး A ေကာငA ထညေဖာ ႏငမလဆရာ။ ဒလA ေရးေတာပမး ေနာကထပေပၚေပါကဖ႔ေရာ A လားA လာရပါသလားဆရာ။

ေျဖ။ ။ ဒါကဘယလေျပာရမလဆ ကေနာတ႔ရ႕လပေဆာငခကေၾကာင၊ ကေနာတ႔A ားနညးခကေၾကာငဆရငေတာ ေပၚႏငတA ေနA ထားက မရဘးဗ။ သ႔ေသာ negative side က ျပနၾကညမယဆရင ဒစစA စးရရ႕ဖႏပခပခယမႈက မခႏငေလာကေA ာငက ျဖစေနတယ။ A ဒA ထမာ ႏငငေရးUးေဆာငမႈ A ားနညးျခငးေၾကာငလညး တဖကကေန ေလာသြားတယ။ တဖကကလညး ဖႏပခပခယမႈက A ျပငးထနဆးျဖစေA ာငလပေနတA ခါကေတာ ျပညသလထဆတာ ရငးရငးေျပာရရင စတဆးရငထၿပးဆပမယ၊ ဆႏၵျပမယဆတာတာ ျဖစႏငတာက။ ႏငငေရးေခါငးေဆာငမႈ မရဘးဆရင လႈပရားမႈျဖစမလာဘးဗ။ ႏငငေရးလႈပရားမႈက UးေဆာငႏငတA ေနA ထားမးက ေပးႏငတ၊ တြနးA ားေပးႏငတ၊ Uးေဆာငမႈေပးႏငတဟာမးက A နA ယလဒမာရတယ။ ေကာငးသားလငယေတြ မးဆကသစလငယေတြဆမာရတယ။ ဒါပဗ။

ဗမာျပညရ႕ဒေန႔ႏငငေရးမာ A ေရးႀကးဆးက တငးရငးသားေတြ ျဖစေပမယလ႔ တငးရငးသားဆတာက လနညးစကး။ ရနကနလ၊ မႏေလးလေနရာမး လထA ကြမႈေတြျဖစဖ႔ကေတာ တငးရငးသားေတြက သပၿပးေတာ Uးေဆာငႏငတ A ေနA ထားမရဘး။ သတ႔ပါ၀ငရင ပါ၀ငမယေပါ။

ႏငငေရးUးေဆာငမႈေပးႏငတာက A ဓကA ားျဖင (၂) ခပရတယ။ A နA ယလဒ ႏငငေရးA တကA ခ ဒမကေရစA ငA ားစ၊ ေနာကတခကေတာ ေကာငးသားလငယေပါ။ A ဒါကၾကညတA ခါကေတာလညး ျမငတA တငးပ။ ေကာငးသားလငယက လညး A ကနလးလလ ေထာငထေရာကတယ။ ေထာငထေရာကတာေတာငမ A ငးစနလဟာမး ေထာငထေရာကရင A ဆကA သြယရA းမယ။ ဟးတျပညလးျဖန႔ၿပးေတာ နယစြနနယဖား ပတာA တ႔၊ ခႏးတ႔၊ ကငးတတ႔၊ မငးဆတတ႔၊ ဒဘက ဘးသးေတာငေမာငးေတာတ႔၊

Page 164: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 164

ေကာေသာငးတ႔ဆတA ထ ျဖန႔ခၿပးေတာ ေကာငးသားA ငA ားစကလညး ၿပကြေA ာင လပပစလကတာကဗ။ A ေတာ ႏငငေရးUးေဆာငမႈေပးမယ A ငA ားႏစခလ႔ A ဓကေျပာရမယ ေကာငးသားလငယန႔ A နA ယလဒလဟာမးက မလပႏငဘးျဖစေနတယ။

ေကာငးၿပး A လဆရင ေခတA ဆကဆကမာ ႏငငေရးUးေဆာငမႈ ပသဏၭာနတခခသာ ရလကရင လႈပရားႏငတA ငA ားက (၃) ခရတယ။ A လပသမား၊ လယသမား၊ ေကာငးသားလငယေပါ။ သ႔ေသာ ဒA ငA ားစေတြဟာ ႏငငေရးUးေဆာငမႈန႔ ဆကေနတာ၊ Uပမာ ဆရာစသပနလဟာမးဆရင လယသမားက A ကြလာတယ။ ဘာျဖစလ႔ျဖစလ၊ ဂဠနဆတ ဆရာစလ ပဂၢလမးေတြရ႕ ႏငငေရးUးေဆာငမႈက ရခလ႔ဗ။ ေကာငးသားA ေရးေတာပေတြျဖစခတယ။ ဗလခပေA ာငဆနးတ႔၊ ဗလေA ာငေကာတ႔၊ Uးဗေဆြတ႔၊ သခငဗဟနးတ႔ စတပဂၢလေတြရ႕ Uးေဆာငမႈက A မားႀကးပါခတယ။ ႏငငေရးUးေဆာငမႈ ကငးရင လထလႈပရားမႈဆတာ ခဏတျဖတပ ျဖစႏငတယ။ A မားႀကးမျဖစႏငဘး။ A ခဒေန႔ျဖစေနတA ေနA ထားက ဒါပ။ A နA ယလဒဟာ ပါတမပကေရးသာရၿပး A ဒေခါငးေဆာငမႈမာ ထညထားတလေတြရ႕ A ေနA ထားကေတာလညး A သကႀကးတပဂၢလေေတြပ ရေနတA ခါကေတာ သတ႔A ေနန႔ ျပညသလထန႔ နးနးကပကပထညထည၀င၀ငေပါဗာ၊ ျပညသ႔ေA ာကေျခဆငးၿပး ျပညသန႔A တ လႈပရားႏငတ A ေနA ထားက မရဘး။

ေမး။ ။ ဒါဆ A နA ယလဒ ဘာလပသငပါသလဆရာ။

ေျဖ။ ။ ဒါက A နာဂတန႔ခေျပာမရမယကစၥျဖစတယ။ A ခA စးရက ေရြးေကာကပြကငးပမယ။ ဘာလ႔ကငးပမလဆေတာ သတ႔ေရြးေကာကပြ ကငးပမသာလင သတ႔ ဓားျပတကသလလပထားတ ျပညသ႔ဆႏၵန႔ (၉၂) ရာခငႏႈနးန႔ ျဖစတညလာတယ ဆတ A ေျခခUပေဒက A တညျပႏငမယ။ ေရြးေကာကပြေတြလပမ လႊတေတာေပၚမယ။ လႊတေတာေပၚမ A ေျခခUပေဒက A တညျပႏငမယ။ ဒA ေျခခUပေဒသာ A သက၀ငသြားမယဆရင သတ႔ဟာ လာမယႏစေပါငး (၂၀)၊ (၂၅)၊ (၃၀)၊ (၄၀) ေတာင လႊမးမးႏငမယလ႔ ထငေနတာေပါ။ ျဖစတာမျဖစတာ တပငးေပါ။

A ခA ေရးA ႀကးဆးက ဒေရြးေကာကပြက ကေနာတ႔A သA မတမျပဖ႔၊ ကမာၻကလညး A သA မတမျပဖ႔ သ႔မဟတ ေရြးေကာကပြက ေရႊ႕ဆငးပစဖ႔၊ သ႔မဟတ ဖကသမးထားဖ႔ ျဖစတယ။ A ဒမာ A ဓကေသာခကကဘာလဆရင ဒA ေျခခUပေဒက ျပငေပးပါဆတ A ခကပျဖစတယ။ ႏငငေရးA ငA ားစေတြ တငးရငးသားလမးစေတြကလညး ဒA ေျခခUပေဒ ျပငေပးပါလ႔ ေတာငးဆေနၾကတယ။ ဒါေပမယ ကမာၻက ပါမလာဘး။ ျပညသ႔ဆႏၵခယပြန႔ လပထားတဟာမ႔ သတ႔က သေရးတမနေရးA ရ ေျပာႏငပမေပၚဘးန႔တတယ။ သတ႔က ဘာေျပာေနလဆေတာ ေရြးေကာကပြသန႔ရငးဖ႔ လြတလပဖ႔ကေျပာတယ။ ကေနာတ႔က ေရြးေကာကပြက ထညမစUးစားဘး။ A ေျခခUပေဒျပငေပးပါ၊ A ေျခခUပေဒ မျပငဘန႔ေတာ ဗမာျပညရ႕ႏငငေရးျပနာက ေျဖရငးႏငမယလ႔မထငဘး။

Page 165: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 165

ကေနာေျပာခငတာကေတာ လထဘကက တြနးဖ႔ပ။ ကေနာေရႊဂတငA စညးA ေ၀းမာ မန႔ခြနးေျပာတယဗ။ A ဒမာ သးခကပါတယ။ တခကက ဘာလညးဆရင မလဘတ မ၀ါဒေတြ ေတာငးဆခကေတြျဖစတ Uပမာ A ာဏာရငစနစ ဆန႔ကငေရးလဟာမး၊ လႊတေတာေခၚယေပးေရးဆတ မလေတာငးဆခက ဒါေတြက မစြန႔ဘးလ႔ ကေနာတ႔ေျပာတယ။ ကေနာတ႔ပါတ၀ငထကလညး မကေဆေပးတသေဘာပ။ စစတပကလညး ကေနာတ႔ေျပာတာပ။ ဒါေတြ ကေနာတ႔ မစြန႔ဘးလ႔။ ေနာကတခက ညၫြတေရးက ကေနာတ႔ေျပာတယ။ ေနာကတခကေတာ လထက မကႏာမတႏငငေရး လပၾကမယဆၿပးေတာ ေျပာတယ။ A ဒါဘာလ႔ေျပာလဆေတာ လထကမကနာမတ ႏငငေရးမလပရင A နA ယလဒဟာ လြနခတႏစေပါငး (၂၀) ေလာကA တြငးမာ ျဖစသလပ၊ လထက မကႏာမမဘး။ မကႏာမတာ ကလသမဂၢက မကႏာမခငတယ၊ နA ဖက မကႏာမခငတယ၊ ျပငပမာရတ A ဖြ႔A စညးမားက မကႏာမခငတယ။ လထန႔ပတသကလ႔ မလပ၀ဘး။ ဆလတာက လထက ေခါငးမေဆာငႏငဘး၊ လထေခါငးေဆာငမႈ မေပးခငဘး၊ မေပးႏငဘး။ ဆတA ေနA ထားမာရတယ။

A ခ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ေထာငခလကရင လထလႈပရားမႈမား ေပၚႏငတယလ႔ ကေနာကေတာ ယဆတယ။ လထကလညး မေကနပမႈေတြက မားသထကမားေနတာေလ။ တႏစ၊ ႏစႏစေလာကA တြငးမာ စးပြားေရး ကဆငးတာေတြေရာ၊ နA ဖဘကက မတရားဖႏပခပခယမႈေတြကေရာ ဟးေကးလကA ထ ေရာကေနတယေနာ။ ဒA ေတာတြငးမာ ထပၿပးဘာေတြေပၚလာလညးဆေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဆြၿပးေထာငထသြငးဖ႔လပလညး လပေရာ ကမာၻတခလးကလညး ဖနငးလာလကတာဟာ ေနာကဆးပတ သတ႔ရ႕A နးကပမတေဆြလ႔ေျပာရမယ တ႐တလဟာကေတာငမ A မးသားျပနလညသငျမတေရးA တြက လပဖ႔ေျပာလာတယ။ A ာဆယလဟာမးက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက လႊတေပးဖ႔ေျပာလာတယ။ ကလလၿခေရးေကာငစလဟာမးက ေဒၚစက လႊတဖ႔ေျပာလာတယ။ A ေတာ ႏငငတကာဖA ားေတြ ႀကးမားတာန႔A တ ျပညတြငးမာလညး လထလႈပရားမႈ သေဘာမးေဆာငတ A ေနA ထားမး ေပၚလာႏငတယလ႔ ကေနာေတာထငတယ။

A ေတာ A လလႈပရားမႈ ေပၚလာမယဆရင ဘာA ေရးႀကးလညးဆရင ႐း႐းတနးတနးထေA ာလ႔ကေတာ စစတပက ေသနတန႔ ပစမာပဗာ။ ဒါမမဟတလညး ေထာငထဆြသြငးမာပ။ ႏစမးပလပမာပ။ တျခားနညးန႔လပေပးဖ႔ ဘာမ ရညရြယခကမရဘး။

လထA ေနန႔ ႏငငေရးUးေဆာငမႈလမာပ။ ႏငငေရးUးေဆာငမႈေပးႏငတA ေနA ထားက ေစာေစာကေျပာသလ ေကာငးသားလငယရမယ၊ A နA ယလဒရမယ။ ေကာငးသားလငယက A ားလးလလ ေထာငထပ႔ထားတA တြက ေကာငးသားလငယA တြက ႏငငေရးUးေဆာငမႈ ေပးလာႏငတA ေနA ထားက နညးမယ။ A လားတပ A နA ယလဒကေရာ A ေရးေပၚလာရင ႏငငေရးUးေဆာငမႈေပးႏငမာလား ဆတာကေတာ ေျပာဖ႔ ေတာေတာခကတယ။ A နA ယလဒတဖြ႔လးရ႕ ဆးျဖတခကA ရသာျဖစလာမာကး။

Page 166: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 166

ကေနာတ႔A ခလပေနတ လထက မကႏာမတ ႏငငေရးA ရဆရငေတာ လထန႔A တ ခစားပါ။ လထေဒါသျဖစရငလညး ကေနာတ႔ျဖစရမာပ။ လထငေကြးရငလညး ကေနာတ႔ငရမာပ။ လထက စတညစေနတယ၊ ေဒါသျဖစေနတယဆရင ကေနာတ႔လညး စတညစေဒါသျဖစရမာပ။ ဒါတခေပါ။

ေနာကတခက လထက ေျပာပါ၊ ၾကားပါ၊ လထက ေဆြးေႏြးရမယ၊ ညႇႏႈငးႏငရမယ။ လထရ႕A သေတြကလညး နားေထာငႏငရမယ၊ ၾကားႏငရမယ။ ေနာကတခကေတာ လထန႔A တ လႈပရားႏငရမယဆတာပါၿပးသားပါ။ A နညးဆး လထက ႏငငေရးUးေဆာငမႈက႑ မေပးႏငရငေတာငမ လထန႔A တပါဖ႔ဆတာကေတာ လပသငတယလ႔ ကေနာကေတာယဆတယ။ ဘယလျဖစလာမလဆတာေတာ ကေနာတေယာကတညးန႔ေတာ ေျပာလ႔မရဘး။

ဒါေပမယ လႈပရားမႈသာေပၚရငေတာ ကေနာတ႔ေသခာတာတခက ေရႊ၀ါေရာငေတာလနေရးတနးက A နA ယလဒက ကနခတယ။ ေဘးမာထငၾကညေနခတယ ဆတA ေနA ထားမးကေန ဒေန႔ ေဒၚစကစၥမးေပၚလာမယဆရငေတာ A နA ယလဒေတြပါ ေရာပါလာလမမယလ႔ ယဆတယ။

၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာငေတာလနေရးမာ ကေနာေထာငထမာ ၂၀၀၈ မ လႊတတာ။ A ေသးစတ သပမသေသာျငားလညး A နA ယလဒက ၀ငၿပး ေခါငးေဆာငမႈ မေပးႏငခဘးဆတာေတာ ထငရားတယဗာ။ ေရႊ၀ါေရာငန႔မတတာက ဒေန႔လႈပရားမႈ ျဖစလာရင ျဖစလာမယကစၥက ေဒၚစဗ။ ေဒၚစဆတာ ကေနာတ႔A နA ယလဒရ႕ေခါငးေဆာင၊ ေနာကတခက ေဒၚစဟာ ဒမကေရစလႈပရားမႈႀကးတခလးရ႕ေခါငးေဆာင၊ ေနာကတခါ တငးရငးသားေတြရ႕ ေထာကခမႈက ယၾကညမႈ A ားကးမႈက A မားဆးရတ ေခါငးေဆာင။ A ေတာ ေဒၚစကစၥျဖစလာတA ခါကရင A နA ယလဒႏငငေရးပါတ၀ငမားဟာ ေရႊ၀ါေရာငတနးကလေတာ လကပကၾကညႏငတA ေနA ထားမးမရပါဘး။ ဘာလ႔ဆ ကေနာတ႔ရ႕ေခါငးေဆာငကစၥ၊ ကေနာတ႔A ေရးကစၥျဖစေနတယ။ ဒါA ျပင ဒေခါငးေဆာင ေထာငကသြားျခငးA ေပၚတညၿပး ကေနာတ႔ ေရ႕ဆကလႈပရားမႈထမာ ေရာပါမာပလ႔ တြကမတယဗာ။

စစေရးဖA ားျဖင ျပနာက ေျဖရငး၍မရေၾကာငး စစA စးရA ား မြနျပညသစ သတေပး ၀ရ / ၆ ၾသဂတ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/Aug09/060809a.php ျမနမာႏငငတြင တငးရငးသားျပနာမားက စစေရးနညးျဖင ေျဖရငးႏငမညမဟတသကသ႔ ယငးသ႔ေျဖရငးပါက စစမနေသာၿငမးခမးေရးကလညး ရရႏငလမမညမဟတေၾကာငး မြနျပညသစပါတ Uက႒ႀကး ႏငေထာမြနက နA ဖစစA စးရA ား သတေပးလကသည။ ၾသဂတ (၅) ရက၌ ကေရာကသည (၆၂) ႀကမေျမာက မြနA မးသား ေတာလနေရးေန႔တြင မြနျပညသစပါတUက႒က ၎၏ သဝဏလႊာမန႔ခြနးတြင ေျပာၾကားချခငးျဖစသည။

Page 167: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 167

၎၏မန႔ခြနးတြင မြနျပညသစပါတသည A ပစA ခတရပစေရး ျပလပခသညမာ (၁၄) ႏစေကာခေသာလညး မြနA မးသားတ႔ ကယကၾကမၼာကယ ဖနတးႏငေရးA တြက တကပြဝငရာတြင ေA ာငျမငမႈမရရေသးေၾကာငး ဝနခထားသည။ ထ႔A ျပင စစမနေသာ ျပညေထာငစ ေပၚေပါကလာေရးA တြက A ဖြ႔A စညးA မားစက ေဆာငရြကေနၾကေသာလညး A ာဏာရစစA စးရက ယခA ခနA ထ လကချခငးမရေသးေၾကာငး၊ ႏငငေရးA ဖြ႔A စညးမားႏင တငးရငးသားA ဖြ႔ A စညးတ႔ စညးလးညၫြတမႈ A ားနညးေနျခငးေၾကာင လA ပသညေA ာငပြဆ မေရာကရျခငးျဖစေၾကာငးတ႔ကလညး ေဖာျပထားသည။ မြနA မးသားတ႔A တြက ကယပငျပ႒ာနးခြင A ာမခခကမရဘ ပါတႏင ပါတ၏တပမေတာက ခြထားျခငး (သ႔မဟတ) ဖကသမးျခငးက လကခမညမဟတေၾကာငး၊ ျမနမာႏငင၏ ျပနာက ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးျခငးျဖငသာ A ေျဖရာႏငမည ျဖစေၾကာငး A ႀကျပစာကလညး A ေရ႕ေတာငတငးစစဌာနခပသ႔ မြနျပညသစပါတက ယမနေန႔က ေပးပ႔ခသည။ နယျခားေစာငတပA ျဖစ A သြငေျပာငးရန နA ဖစစA စးရ၏ ကမးလမးခကက မြနျပညသစပါတက လကမခဘ ဇလင (၂၇) တြင ကငးပခသည ပါတဗဟေကာမတဝငမား၏ A ေရးေပၚA စညးA ေ၀းမ ပယခချခငးျဖစသည။ နA ဖစစA စးရ၏ ကမးလမးခကက လကမခပယခခသည မြနျပညသစပါတ၏ ရပတညခကA ား ကနဘဝတ A ပစရပ A ဖြ႔မားA ပါA ဝင A ေဝးေရာကမြနA ဖြ႔A စညးတ႔က ႀကဆေထာကခေၾကာငး သရသည။ ဝျပညေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ (UWSA) က မြနျပညသစပါတ၏ ရပတညခကA ား ႀကဆေၾကာငး UWSA တပမႉးတUးက ေခတၿပငသ႔ ေျပာၾကားသည။ ၎က “နA ဖကမးလမးခကက တငးရငးသားေတြA တြက ဘာမA ကးရလဒေကာငးေတြ ျဖစလာမာမဟတလ႔ မြနျပညသစ ပါတက ဒလလကမခေၾကာငး ဆးျဖတလကတာက ကေနာတ႔က ေထာကခတယ။ ဒလရပတညခကေၾကာင ကေနာတ႔ ေဒသမာ နA ဖက တပA ငA ားေတြ တးခ ႕ထားၿပး ဆကဖA ားေပးေနတယ။ ကေနာတ႔တငးရငးသားေတြဘကကေတာ ၿငမးခမးစြာန႔ ေျဖရငးခငတယ။ ဒါေပမယ နA ဖဘကက A ရငခးေဖာကလာရငေတာ ဘယလကနကကငA ဖြ႔မ တတႏငမာ မဟတဘး။ ျပနၿပး တ႔ျပနရမာပ” ဟ ေျပာသည။ ဘရားသးဆနယစပတေနရာတြင ကငးပခသည (၆၂) ႀကမေျမာက မြနA မးသား ေတာလနေရးေန႔A ခမးA နားသ႔ ေဒသခ နA ဖ၊ ထငးA ာဏာပငမားႏင A ဆပါေဒသရ ဘဝတA ပစရပA ဖြ႔A စညးတ႔လညး တကေရာကA ားေပးခၾကသည။

Page 168: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 168

နA ဖ၏ နယျခားေစာငတပေျပာငးရန ကမးလမးခကက ပထမဆးလကခခသည တးတကေသာဗဒၶဘာသာ ကရငA မးသားတပမေတာ (ဒေကဘေA ) A ရာရမားႏင နးစပသ စးပြားေရးသမားတUးက “ဒေကဘေA မာက A ထကပငးက သေဘာထားေတြA ေပၚမာ မတညေနတယ။ သာမနေA ာကေျခန႔ A လယA လတA ဆင A ဖြ႔ဝငေတြက ဒနယျခားေစာငတပကစၥမာ လကမခႏငၾကေပမယ သတ႔A တြက ေ႐ြးစရာလမးက သပမရဘး။ ဒမြနျပညသစရ႕ ရပတညခကန႔ ပတသကၿပး ဒေကဘေA ရ႕A ထကပငးက A သေတြေတာ မၾကားမဘး။ သာမနA ဖြ႔ဝငေတြကေတာ A ားကၾကတာေတာ ကေနာၾကားရတယ” ဟ ေျပာသည။ နA ဖစစA စးရ၏ နယျခားေစာငတပA ျဖစ A သြငေျပာငးေရးက ျငငးပယလကသည လကနကကင A ပစရပA ဖြ႔မားတြင ၀ျပညေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ၊ ကခငလြတလပေရးတပမေတာ၊ ရမးျပညတပမေတာ (ေျမာကပငး) တ႔ပါဝငသည။ မြနျပညသစပါတ စတငတညေထာငၿပး ယေန႔A ခနA ထ A ႏစ (၅၀) ေကာA တြငး မြနA မးသားေရးA တြက တာဝနထမးရြကရငး A သကဆး႐ႈးသြားခသ ရေဘာA ာဇာနညေပါငး (၉၅၀) ေကာရေၾကာငးႏင (၆၂) ႀကမေျမာက မြနA မးသားေတာလနေရးေန႔ A ခမးA နားမားက ဗဟဌာနခပတညရာ ေရးေခာငးဖားနယေျမ၊ ထားဝယခ႐ငနယေျမ၊ ေမာလၿမငခ႐င ၾကာA ငးဆပႀကးနယေျမ၊ သထခ႐င ေကာပနးနယေျမႏင ဘရားသးဆနယစပတ႔တြင ခ႐ငA လက A သးသးကငးပခေၾကာငး သရသည။

ျမနမာႏငငA ေျခA ေန ကလA တြငးေရးမႉးခပ ရငးလငး NEJ / ၆ ၾသဂတ ၂၀၀၉ ျမနမာစစA စးရA ာဏာပငမားက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ပါA ၀င ႏငငေရးA ကUးသားA ားလးက လႊတေပးမႈ ရမရဆသညက ႏငငတကာA သငးA ၀နးက A ေသA ခာေစာငၾကညေနေၾကာငး ကလသမဂၢA တြငးေရးမႉးခပ မစၥတာဘနကမြနးက ေျပာၾကားသည။ ျမနမာႏငင တးတကမႈA ေျခA ေနမားႏငပတသက၍ ႏငငေပါငး (၁၄) ႏငငႏင ေဒသတြငးA ပစတခ ပါ၀ငသည ျမနမာမတေဆြမားA ဖြ႔ႏင နယးေယာက၊ ကလသမဂၢ႐းခပတြင ျပလပသည ယမနေန႔A စညးA ေ၀းတြင ယငးသ႔ေျပာၾကားလကျခငး ျဖစသည။ ျမနမာႏငငA နာဂတတြင A ေရးႀကးသည A ေျခခကစၥရပမားA တြက ႏငငတကာA သငးA ၀နး၏ စးရမပပနမႈမား၊ ေမာလငခကမား တကတြနးA ားေပးမႈမားက ျမနမာA စးရA ေနျဖင A ျပသေဘာျဖင A ခနမတ႔ျပနသညက ျမနမာမတေဆြႏငငမားက ျမငလၾကေၾကာငး မစၥတာဘနကမြနးက သတငးေထာကမားက ေျပာၾကားခသည။ ၿပးခသညလA တြငး ျမနမာႏငငသ႔ သြားေရာကခသည ၎၏ခရးစUA တြငး

Page 169: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 169

ကလသမဂၢA တြငးေရးမႉးခပ မစၥတာဘနကမြနးက ျမနမာစစေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊႏင ေတြ႔ဆရာတြင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ပါA ၀င ႏငငေရးA ကUးသားA ားလး ျပနလႊတေပးရန၊ A စးရႏင A တကA ခA ၾကား ခငမာသည ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရး ျပလပရနႏင ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက စစမနသည ေရြးေကာကပြျဖစေစမည A ေျခA ေနမား ဖနတးေပးရနဆသည A ခကသးခကက A ဓကေတာငးဆခသည။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏A မႈA ား စရငခမညကစၥႏငပတသက၍လညး ျမနမာစစA စးရA ေနျဖင A ေသA ခာစUးစား လပေဆာငရနႏင ယငးA ေျခA ေနသည ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညA ား ျပနလႊတေပးရန A ခြငA ေရးတရပရရျခငး ျဖစသညဟလညး ႏငငတကာA သငးA ၀နးက ေမာလငေနၾကေၾကာငး မစၥတာဘနကမြနးကေျပာသည။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏A မႈA ား စရငခကခရန ၿပးခသညေသာၾကာေန႔က ႐းခနးတငခေသာလညး ယခလ (၁၁) ရကသ႔ A ငးစနA ထးတရား႐းမ ရကေရႊ႕ေျပာငးခသည။ ျမနမာႏငငတြင ရငဆငေနရသည A ဓကစမေခၚမႈမားက ကငတြယေျဖရငးႏငရနA တြက ႏငငတကာA သငးA ၀ငး၏ ထေရာကသည စေပါငးကညမႈသည A ေရးႀကးသကသ႔ လA ပလကရေၾကာငးလညး ကလသမဂၢA တြငးေရးမႉးခပက A စညးA ေ၀းတြင A ေလးထားေျပာၾကားသြားသည။ ျမနမာႏငငနငပတသကသည ကလသမဂၢ၏ႀကးပမးေဆာငရြကခကမားက ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးရာတြင ေဆြးေႏြးဖကႏငငမားမာ ၾသစေၾတးလ၊ တ႐တ၊ Uေရာပသမဂၢ၊ ျပငသစ၊ A ႏၵယ၊ A ငဒနးရား၊ ဂပန၊ ေနာေ၀း၊ ႐ရ၊ စငကာပ၊ ေတာငကရးယား၊ ထငး၊ ၿဗတန၊ A ေမရကနျပညေထာငစႏင ဗယကနမႏငငတ႔ ပါ၀ငၾကသည။ ေရ႕လာမညလတြင ကလသမဂၢA ေထြေထြညလာခ ကငးပမညျဖစၿပး ျမနမာႏငငႏငပတသက၍လညး သးျခားေဆြးေႏြးၾကရနရသညဟ သရသည။

ကခငျပညနယA တြငး လငစငမကားမား ျပနလညA သးျပလာ NEJ / ၆ ၾသဂတ ၂၀၀၉

ကခငျပညနယ ျမစႀကးနားၿမ႕ႏင A ျခားၿမ ႕တ႔တြင လငစငမကား A သးျပမႈ ျပနလညမားျပားလာေနေၾကာငး ၿမ ႕ခမားက ေျပာသည။ ျမစႀကးနားၿမ႕ခတUးက “ခေနာကပငး ျမစႀကးနားမာ လငစငမကားေတြ ျပနမားလာၿပ။ စးၾကတသေတြကေတာ ေျမာကပငးတငးက စစA ရာရ မသားစေတြရယ၊ စစA ရာရေတြန႔ နးစပတ ကနသညA သငးA ဝငးေတြရယ၊ ေကA ငေA လ A ပစရပA ဖြ႔န႔ နးစပတသေတြရယ

Page 170: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 170

စးေနၾကတယ။ သာမနလေတြကေတာ မစးရဘး။ A ားလးဟာ A ာဏာပငတUးမဟတ တUးရ႕ ခြငျပခကန႔ စးေနၾကတာျဖစတယ” ဟ ေျပာသည။ ယခ A သးျပေနၾကသည ကားA မားစမာ တယတာဟငးလက ဒဗယကက၊ ဆာဖ၊ ပါဂ႐းန႔ မာခတးA မးA စားမားျဖစၿပး ၂ဝဝ၄ ခႏစ လငစငမကားမား သမးဆညးစUက စစA စးရက မသမးဘ ထားခသည ကားမားျဖစေၾကာငး သရသည။ နA ဖစစA စးရသည ၂ဝဝ၄ ခႏစA တြငး နယစပမတငသြငးလာသည လငစငမကားA မးမးက ဖမးဆးသမးဆညးခရာတြင ရဟနးရငလ ျပညသမား၏ ကားA စးေရ (၁၅,ဝဝဝ) ေကာက သမးဆညးခသညဟ စစA စးရA ာဏာပငမားက ေၾကညာခသည။ A ဆပါA ခနက လငစငမကားမား ပငဆငထားၾကသည စစA ရာရမားမာမ ၎တ႔ပငကားမားက စစတပစခနးမား၌ ဖြကထားမႈမားရသကသ႔ ၿငမးA ဖြ႔မားကလညး ၎တ႔ေဒသရရာ နယေျမမားသ႔ ေမာငးယသြားခၾကသညဟေသာ သတငးမား ထြကေပၚခသည။ ဖမးဆးရရသည ရဟနးရငလမား၏ လငစငမကားမားက မညသ႔လပမညလဟ ျပညတြငးသတငးေထာကမားက သတငးစာရငးလငးပြတခတြင ရခပဗလခပခငရက ေမးျမနးခရာ ၎က “ဒA တငး သမးဆညးထားပါတယ။ ဘာမ မလပပါဘး” ဟ ေျဖၾကားခသည။ သ႔ေသာ ၿပးခသညႏစမစ၍ ထသ႔သမးဆညးထားသညကားမားက ႏငငA ႏ႔ ၿမ ႕ႀကးတ႔တြင A ႀကမႀကမ ေလလတငေရာငးခ ခသည။ ယခကသ႔ လငစငမကားမားက သမးဆညးၿပးေနာကပငး ျမစႀကးနားၿမ႕တြင ကယပငကားဟ၍ မရသေလာက ရားသြားၿပး ဆငကယမားႏင သးဘးမားသာ ၿမ ႕တြငး၌ ကနရစသည။ ယခA ခါ ယခငA သမးမခရသည လငစငမကားမားက စစA ာဏာပငတ႔ႏင နးစပသမား ျပနလညစးခြငရလာျခငးေၾကာင လငစငမကားေစးမားလညး ျပနလညျမငတကလာၿပး ယခငက ကပ သနး (၂ဝ-၃ဝ) ပင ဝယသမရသည လငစငမကား မားမာ ယခA ခါ ကပသနး (၇ဝ-၈ဝ) မ ကပသနး (၁ဝဝ) A ထ ေစးေပါကေနေၾကာငး စစမးသရသည။

Page 171: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 171

ျပညတြငးA ရကခကစက႐မားA ား စစေဆးသငဟ ဆရာဝနမားက ႐ႈျမင ဝရ / ၇ ၾသဂတ ၂၀၀၉http://www.khitpyaing.org/news/Aug09/070809d.php

ျပညပႏငငမားမ တငသြငးေနသည စားသးကနစညမားA ား စားသးရနမသငဟ A ေၾကာငးျပၿပး တားျမစA ေရးယေနမည A စား ျမနမာA ာဏာပငမားA ေနျဖင ျပညတြငး၌ ခကလပေရာငးခေနသည A ရကေသစာမားA ား လကလစစေဆးကာ စခနA ဆင ျပညမျခငးမရသည A ရကထပလပသမားက A ေရးယကာ ျပညသမားA ား A သေပးသငေၾကာငး ျပညတြငးဆရာ၀နမားက ႐ႈျမငသည။ ျမနမာႏငငတြင A ဆငျပညမျခငးမရသည A ရကေသစာ ေသာကသးျခငးေၾကာင သကတမးမျပညခင ေသဆးသUးေရ ႏစစU မားျပားလာေနေၾကာငး ျမနမာႏငင ဆရာဝနA သငးမ တာဝနရသတUးက ေျပာသည။ A ဆပါဆရာဝနသည လြနခသည (၁၀) ႏစခန႔မစ၍ ျပညတြငးထတA ရကမားႏင ပတသက၍ ေလလာဆနးစစခကမားA ား သေတသနျပလပေနသည ဆရာ၀နတUးျဖစသည။ စာရငးဇယား A တA ကေကာကယထားျခငးမရေသာလညး A ရကေၾကာင ေသဆးသUးေရ ႏစစUမားျပားလာေနသညက ဆရာ၀နတငးက လကခေၾကာငး ယငးဆရာ၀နက ေျပာသည။ “ဗမာျပညလ ဖြ႔ၿဖးဆႏငငေတြမာ ျပညတြငးA ရကက A ဆငမလား၊ ဘယေလာကA ထ A ႏရာယရေနလဆတာ ပၿပး A ေရးႀကးတယ။ A ရကထက A ရကျဖလ A ျပငးစားေတြက ဒဗမာျပညမာ လငစငရဆတသေတြက ျဖစသလ ခကလပေန ၾကတာ။ ေရာငးA ားကလညး ေကာငးေတာ သတမတျပညမတရကA ထ မေစာငဘ Chemical (ဓာတ) ပစၥညးေတြရ႕ A ကA ညန႔ ျမနျမနရေA ာင လပထားၾကတာ။ ဒါေၾကာင ႏငငျခားကလာတ စားသးကနေတြကပ A ျပစျမငေနမယA စား A ာဏာပငေတြA ေနန႔ ပထမUးဆး A ရငလပရမယဟာက ကယ Local မာ ထတတ A ရကတ႔၊ ေဆးလပတ႔လ မးယစA စားA စာေတြ A ရငစစေဆးဖ႔ လတယ” ဟ စာေရးဆရာတUးလညးျဖစသ A ဆပါဆရာဝနA သငး တာဝနရသက ေခတၿပငသ႔ ေျပာၾကားသည။ ျမနမာႏငငတြင A ရကခကခြင လငစငပငဆငသမားသည A ာဏာပငမားကယတင (သ႔မဟတ) ၎တ႔ႏင နးစပသမားသာ ျဖစၾကသျဖင ယငးကစၥA ား A ထကA ာဏာပငမားထ တငျပရန A ခကA ခမားစြာရေၾကာငး ၎က ေျပာသည။ ခကလပသညA ရကမား စၫႊနးျပညမျခငးႏငပတသက၍ ျမနမာႏငငတြင တရားဝငA ေနျဖင တခါမ ကြငးဆငးစစေဆးျခငး မရခဖးေၾကာငးႏင စတပါဝငစားသA ခ႕ကသာ ထမးယစA စားA စာမားA ား ဓာတခြခနးA ခ႕တြင စမးသပစစေဆးမႈမား ျပလပေနေၾကာငး

Page 172: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 172

သရသည။ ျပညတြငးမ A သညးA ထးက ဆရာဝနတUးကလညး “ဒA ရကေတြရ႕ ဆးကးန႔ပတသကလ႔ ကေနာA ေတြ႔A ႀကA ရ A သညးေျခာကေရာဂါန႔ ေရာကလာတလေတြ မားတယ။ A သညးA သနျဖစေတာမ နယကေန လာတာမားတယ။ Effect A ရဆး ကေနာလနာေတြက A ရကျဖေၾကာင မကႏာေဖာၿပး A သညးန႔A စာA မေရာဂါသညေတြပ။ သတ႔ကကဖ႔လညး A ရမးခကတယ သလား။ ေဆးက ပမနေသာကလညး သကသာလာမာ မဟတဘး။ ဘာလ႔လဆေတာ ေရာဂါသညေတြက A စာA မေရာဂါ၊ A သညးန႔ပတသကတ ေရာဂါသညေတြလ႔ မတတမးမာ ေရးထားေပမယ A မနတကယက A ရကက ျဖတလ႔မရလ႔ ဆကေသာကရငးန႔ ေသသြားၾကတာ။ တခ႕ဆ (၃၀) ေကာ လလတပငးေတြေတာင ဒလA ေျခA ေနမးန႔ A သကဆး႐ႈးရတာ A မားႀကးရလာၿပ” ဟ ဆသည။ သတမတထားသညစၫႊနး ျပညမသညစက႐မားကသာ A ရကခကခြငျပရနႏင စားေသာကဆင ဖြငခြငလငစငကလညး စၫႊနးတရပထားရၿပး ယငးစခနႏင ျပညမသညဆငမားကသာ လငစငမားခေပးရန လA ပေၾကာငး ၎ဆရာ၀နက ေျပာသည။ A ရကခကခြငလငစင၊ A ရကေရာငးခခြငလငစငႏင စားေသာကဆငဖြငခြင လငစငမားသည ေဒသခ A ာဏာပငတ႔ႏင နးစပသ စးပြားေရးသမားကသာ A မားစရရထားၾကၿပး သာမနလA ေနျဖင စားေသာကဆငဖြငခြင လငစငရရရန နယေျမခ A ာဏာပငတ႔A ား သနး (၂၀) ဝနးကင ေပးေဆာငရေၾကာငး ေမာလၿမငၿမ႕မ စားေသာကဆငပငရငတUးက ေျပာသည။ “ခငဗား ဆငဖြငခငရင သနး (၂၀) ေလာက ပကထားေတာ။ A ဒက လငစငရဖ႔A တြကပ ရေသးတယ။ ဒါေပမယ ကပဖားယပဖားလပလ႔ရတနညးရတယ။ ဆငက ဘယာဆငပ နာမညခမယ။ A ရကမေရာငးပါဘးလ႔တငျပ။ A ဒါဆရင (၁၀) သနးေလာကပ ကနမယ။ ဒါေပမယ လာစစသလ လပလာရငေတာ A ထကက မတငျပေA ာင ေသာငးဂဏနးန႔ A တထ ထညေပးေပါ။ A ရကခကလငစငကေတာ ရဖ႔မလြယဘး။ A ဒါက A ာဏာပငေတြကယတငက ကငထားၾကတာ။ စားေသာကဆငလမး မဖြငဘ ရြာထမာ သတ႔ (A ာဏာပင) ထတတ A ရကပနးေတြ ေရာငးခငရငေတာ လြယလြယ သတ႔A ရကကပဝယ၊ ေရာငးရင ေပးစရာမလဘး။ ဒါေပမယ A ျခားၿမ႕နယက A ရကျဖေတြက မဝယန႔ေပါ” ဟ ရငးျပသည။

Page 173: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 173

ျမနမာ၏ ႏကလယား ရညမနးခကA တြက တ႐တက တနလႈပေခာကခား

ေဆာငးပါး

ဘ႐ငယန မကကာတန ဗဒၶဟးေန႔၊ ၾသဂတလ 05 ရက 2009 ခႏစ 12 နာရ 42 မနစ

ဘနေကာက (မဇၩမ)။ ။ ေျမာကကရးယားႏင ဆကသြယမႈ၊ ႏကလယားရညမနးခကမား စသညတ႔က ေပၚထြကလာၿပးေနာက ႏငငတကာ A သငးA ဝငးက ျမနမာႏငငA ေပၚ A သစတဖန စတဝငစားလာၾကျပနသည။ ထ႔A ျပင A ေမရကနက တ႐တ၏ A မနးနားခငး ႏစႏငငျဖစသည ေျမာကကရးယားႏင ျမနမာႏငငA ၾကား တးပြားလာေနေသာ ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈမားA ေပၚ စးရမပပနေၾကာငး ေျပာဆလာျခငးေၾကာင တ႐တႏငင A ေနႏငလညး ပ၍ပင စတမသကသာစရာမား ျဖစေပၚလာရသည။ ဤသ႔ ထတေဖာ ဖြငခလကမႈမားသည စေနေန႔ထတ ဆစဒနေမာနငး ဟယရယ (Sydney Morning Herald) သတငးစာၾကးတြင ပါရခသည။ ၾသစေၾတးလားတကသလ ျမနမာA ေရးေစာငၾကညသႏင မဟာဗဟာေလလာေရး ကၽြမးကငသ ဒကစမြနေဘာလ (Desmond Ball) ႏင A လြတသတငးေထာက ဖလေသာနတန (Phil Thornton) တ႔ ႏစUး ၂ ႏစၾကာ သေတသနျပ၍ A ဆပါေဆာငးပါးက ေရးသားထားျခငးျဖစသည။ ထေဆာငးပါးပါ A ခကA လကမားက ျမနမာA ႏျမA စA စUႏင ဆကႏြယမႈရသညဟဆေသာ ျမနမာႏငငမ ကးေျပာငးလာသမား၏ ထြကဆခကမားႏင ေရဒယဆကသြယမႈ ၾကားျဖတဖမးယမႈမားက A ေျခခေရးသားထားျခငး ျဖစသည။ A တကA ခမဒယာမားႏင ျမနမာA ေရး လႈပရားသမားA ၾကားတြင ျမနမာA ႏျမ စမကနးA ေၾကာငး ေျပာဆေနၾကသညမာ A ခနA တနၾကာၿပ ျဖစေသာလညး သတ႔၏ သေတသနက ျမနမာစစA စးရသည A ႏျမဓာတေပါငးဖ ၂ လးက A ေကာငA ထည ေဖာေနေၾကာငးႏင A ႏျမလကနက ထတလပႏငေရး ေဆာငရြကႏငေၾကာငး ေသခာေပါက ညႊနျပေျပာဆေနသညဟ ဒကစမြနေဘာလႏင ဖလေသာနတနတ႔က

Page 174: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 174

ေျပာသည။ သတ႔၏ သေတသနA ရ ႐ရA ကA ညျဖင မေကြးတငး ၿမငၿမ ႕နယတြင ၁ဝ မဂါဝပ A ငA ားရ A ႏျမဓာတေပါငးဖတလးက တညေဆာကေနၿပး ေနာကထပ `လ႕ဝက´ ၁၀ မဂါဝပ A ငA ားရ ဓာတေပါငးဖတလးက ေျမာကကရးယားႏငင A ကA ညျဖင မႏေလးတငး ေနာငလငတြင တညေဆာကေနသညဟ ဆသည။ ထ႔A ျပင ယေရနယ သန႔စငေရးႏင A ဆငျမႇငတငေရး စက႐တ႐ကလညး ေျမာကကရးယား A ကA ညျဖင သပတကငးၿမ ႕တြင တညေဆာကေနသညဟ ဆသည။ A ဆပါ ဓာတေပါငးဖ ႏစခလးမာ A ရြယA စားA ားျဖင ေသးငယေသာလညး လၿခေရးဆငရာ ေလလာသးသပသမားက ေထာကျပသညမာ ေျမာကကရးယားသညလညး ယျဗြနးရ A လားတ ဓာတေပါငးဖမးျဖငပင သတ႔၏ ႏကလးယား A စA စUက ျပလပသြားၾကျခငးျဖစသညဟ ေထာကျပၾကသည။ ပ၍A ႏရာယရေသာ A ေနA ထားတရပမာ ထြကေျပးလာသ ႏစUး၏ ထြကဆခကမားA ရ A လားA လာ ေကာငးေသာ A ႏျမလကနက ထတလပေရး A စA စUတရပက ျမနမာႏငငက စတင ေဆာငရြကေနၿပျဖစၿပး၊ A ကယ၍ A ဆပါ ထြကေျပးလာသ ႏစUး၏ ထြကဆခကမား မနကနပါက A ဆပါ `လ႕ဝက´ ဓာတေပါငးဖသည ၂၀၁၄ ခႏစမစ၍ တႏစလင A ႏျမဗး တလးက ထတလပသြားႏငေတာမညဟ ဆသည။ A ႏျမဗး ထတလပေရး A စA စUA တြက ယခထကပၿပး ျပငပA ကA ညမား လA ပေသးသညမာ မနေသာလညး တကယေတာ A ထးကနေန၍ A ေနာကဆန႔ကငေရး စတဓာတရသ A ာဏာရငA စးရမားက A ႏျမနညးပညာႏင A တတပညာ တငပ႔ေပးရန လလားေၾကာငး ၿပယမးက ျပသခသည။ ျမနမာႏငငA တြကဆလင ေျမာကကရးယားA ေနျဖငလညး ဤသ႔ A ႏျမနညးပညာမား ေပးA ပျခငးျဖင သတ႔ႏငင A ႏျမဗး ထတလပေရး စမကနးA တြက လA ပေနေသာ ႏကလးယား ဓာတပစၥညးမားက ကနၾကမးA ျဖစ ရရႏငမညျဖစသည။ ျမနမာႏငငသ႔ Uးတညခတေမာငးသြားေနခသညဟ ယၾကညရေသာ ေျမာကကရးယား ကနသေဘၤာ ကနနမ (၁) (Kang Nam 1) ေၾကာင ၿပယမးႏင ေနျပညေတာတ႔A ၾကား ဒးကညထတလပေရးA တြက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား ရေနၿပလားဟေသာ သသယမားကလညး ေပၚထြကလာေစခသည။

Page 175: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 175

A တကA ခ သတငးရပကြကမားကမ စစA စးရသည စကဒ (Scud) ပစ ဒးကညမားက ရရထားၿပျဖစၿပး၊ သတ႔ကယတင ပစထတတညေဆာကထားေသာ စကဒ ဒးကညမားက ယခA ခါ စမးသပပစလႊတေနၿပဟ ေျပာသည။ ယငးတ႔က ေျမာကကရးယား A ၾကေပးမား၏ A ကA ညျဖင တညေဆာကထတလပချခငး ျဖစသညဟ ဆသည။ ဤသ႔ေသာ ေျပာဆခကမားက လြတလပစြာ A တညျပႏငျခငး မရေသးပါ။ သ႔ေသာ နA ဖ A ဖြ႔တြင နပါတ ၃ A ဆငရေသာ ဗလခပၾကးသရေရႊမနးႏင A ဖြ႔ ေျမာကကရးယားႏငငသ႔ သြားေရာကလညပတ၍ စကဒဒးကည ထတလပေရးစက႐က သြားေရာကစစေဆးၾကညရႈခသညဟေသာ သတငးက A ဆပါေျပာဆခကက တစတတပငး A တညျပေပးေနသည။ ဒးကညထတလပရာတြင A သးျပႏငသည စကပစၥညးမားက ျမနမာႏငငသ႔ ေရာငးခရနၾကးပမးခသည ဟေသာ စြပစြခကျဖင ဂပနA မႈေဆာငA ရာရ ၃ Uးက တကရတပဖြ႔က ဖမးဆးခသညဟေသာ သတငးမားလညး ဇလငလ A ေစာပငးက ေပၚထြကခသည။ ျမနမာႏငငက A ႏျမလကနကမား ရရထားၿပး ထလကနကမားက ပစလႊတရန ဒးကညစနစတခ တညေဆာကေနသညဟေသာ သတငးေၾကာင ေဒသတြငး လၿခေရး A ေျခA ေနမာ စးရမဖြယျဖစလာၿပး A ေရ႕ေတာငA ာရတြင လကနကၿပငဆငမႈတရပကလညး ေပၚေပါကလာေစႏငသည။ စေနေန႔က A ဆပါ သတငးထြကေပၚလာၿပးေနာက ထငးA မးသား လၿခေရးေကာငစ A ၾကးA က Thawil Pliensri က A ဆပါ သတငးက ေလလာစစမးရန သ႔A ရာရမားက A မန႔ေပးညႊနၾကားခသည။ ဤသ႔ေသာ A ေျခA ေနမးက ျမနမာႏငငA တြက ႏငငတကာစငျမငတြင A ဓက A ကာA ကြယေပးေနသကလညး လလားႏစသကမည မဟတသညမာ ေသခာသည။ သ႔ႏငင၏ ၾကးထြားတးတကလာေနေသာ စကမႈလပငနးမားA တြက သဘာဝသယဇာတမား ေစးေခာငေခာငျဖင ရရာေနရာA ျဖစ၎၊ ေဝးလ၍ ကနးတြငးပတ ျဖစေနေသာ A ေနာကေတာငေဒသA တြက ကနသြယေရး ထြကေပါကA ျဖစ၎၊ A ေရ႕A လယပငးမ ေရနႏင သဘာဝဓာတေငြ႔မား တငသြငးရာတြင မဟာဗဟာကေသာ လမးေၾကာငးA ျဖစ၎ A သးခႏငရန

Page 176: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 176

တ႐တႏငငက A ေတာA တန ၾကးပမးA ားထတခၿပးျဖစသည။ A ဆပါ ေရနႏင သဘာဝဓာတေငြ႔ပကလငး တညေဆာကျခငးလပငနးက ေနာကလတြင စတငရန စစUထားသည။ A ဆပါ ပကလငးမ တႏစလင ေရနစမးတနခန သနး ၂၀ ႏင သဘာဝဓာတေငြ႔ ကဗမတာေပါငး ၁၂ ဘလမက ျမနမာႏငငကျဖတ၍ တ႐တျပည A ေနာကေတာငပငး ကမငးၿမ ႕ေတာသ႔ သယပ႔ေပးႏငမညျဖစသည။ ဤA ဆျပထားေသာ ေရနပကလငးျဖင တ႐တ ေရနတးစငမားA ေနျဖင ကUးေျမာငးေသာ မာလကကာေရလကၾကားက ေရာငကြငး၍ သယယႏငေတာမညျဖစသည။ ေလာေလာဆယတြင စစေပါငး ေလာငစာသြငးကန ၈ဝ % က A ဆပါ ေရလကၾကားကျဖတ၍ တငသြငးေနရၿပး A ေမရကနႏင ပဋပကၡ ျဖစပြားလာလင A ဆပါ ေရလကၾကားက ပတမႏငေသာ ေနရာA ျဖစ တ႐တက ရႈျမငထားသည။ ေလလာသးသပသမား၏ သးသပခကA ရ တ႐တႏငငက မျမငလဆးA ခကမာ ျမနမာႏငငA ေပၚ A ေမရကနႏငင၏ စးရမပပနမႈေၾကာင သတ႔၏ ကးသနးေရာငးဝယေရး ေသြးလႊတေၾကာA သစမား A ႏရာယရမည A ေရးပင ျဖစသည။ ၁၉၈ဝ စႏစမား ေႏာငးပငးတြင ဗမာျပည ကြနျမနစပါတက ေထာကခေနမႈမား ႐ပသမးလကၿပးကတညးက တ႐တႏငငသည ျမနမာစစA စးရက A တငးA တာA မးမးျဖင ေထာကပကညေပးေနခသည။ ဗလခပၾကးမား သတ႔စစတပက ခန႔မနးေျခA ငA ား ၅ သနးထ A လငA ျမန တးခ ႕ႏငချခငးမာ တ႐တႏငငက စစလကနကပစၥညးမား ထသ႔ A ၾကးA ကယ ေထာကပေပးA ပချခငးေၾကာင ျဖစသည။ ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစA ပါA ဝင ႏငငတကာA သငးA ဝငး၏ ျပစတငေဝဖနမႈမားက ျမနမာႏငင ေရာငလႊႏငခသညမာ A ဓကA ားျဖင တ႐တႏငင၏ ၾသဇာေၾကာငပင ျဖစသည။ တ႐တကမၸဏမားA တြက A ကးမားလေသာ ျမနမာႏငင၏ ၾကြယဝလေသာ သဘာဝသယဇာတ ပစၥညးမား ထတယခြင ရရေရး၊ ျမနမာႏငငသ႔ စးပြားေရးA ရ လမးေပါကေရးတ႔A တြက တ႐တႏငငက ေငြႏငၾကးပမးမႈမား A ေတာA တန သးစြလပေဆာငခၿပး ျဖစသည။ ႏငငတကာ A သငးA ဝငးႏင ဆကဆရာတြင A ႏရာယမားလေသာလမးက ေရြးခယလပေဆာငေလရသည ျမနမာႏငငA ေပၚ တ႐တက တေန႔တျခား

Page 177: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 177

စတပကလာေနသညက ေတြ႔ျမငေနရၿပျဖစသည။ ျမနမာႏငငက A ႏျမလကနကA ဆငရ လကနကပငဆငလာလငေသာ၎၊ ဒးကည ပငဆငလာလငေသာ၎၊ စးရမပပနမႈမား တးပြားလာမညမာ သသယျဖစစရာ မရပါ။ ၂၀၀၇ ခႏစက ထတေဝခေသာ သ၏ သေတသန စာတမးတြင ၾသစေၾတးလားလမး ျမနမာA ေရးကြမးကငသ A ငဒရးဆကသ (Andrew Seth) က `ျမနမာႏငငက တ႐တျပညႏင နးကပစြာ တညရေနျခငးေၾကာင၎၊ ျမနမာျပညတြငးေရး မတညၿငမေသာေၾကာင၎၊ ျမနမာစစေခါငးေဆာငမား၏ A မA ကငမာ ခန႔မနးရခကေသာေၾကာင၎၊ နA ဖ ကသာ A ႏျမလကနက ပငဆငလာဖြယရသညဆလင ပကငးA ေနျဖင ဝမးေျမာကဝမးသာ ရဖြယမျမငပါ´ ဟ ေရးသားထားသည။ ေျမာကကရးယားႏငငက A ျခား မႏစၿမ႕စရာ ႏငငတကာA စးရမားျဖစေသာ ဆးရးယားႏင A ရနတ႔ကသ႔ ႏငငမားက သမ႐းကလကနကမားႏင ဒးကညလကနကမား ေထာကပေပးေနျခငးA ား တ႐တႏငငက ယခA ထ ခြငျပထားခေသာလညး သႏင A မနးခငးႏငငမားသ႔ A လားတ လကနကမား ေထာကပေပးပ႔ခလငကား A ဆပါ ခစၾကညေရးစတဓာတမာ A ာဏာကနဆြဆန႔မသာ ထသ႔လကေလာႏငမညျဖစသည။ A ထးသျဖင သ၏ ေခၚဆေလရေသာ `ပါဝါA ေပာ´ ကငပနးျဖင ရယထားရေသာ သတမနေရးႏင ကးသနးေရာငးဝယေရး ၾကးပမးမႈမား A ေရ႕ေတာငA ာရေဒသၾကးတြင ထခကပကစးလာမညကမ လလားမည မဟတပါ။ ေဒသတြငး တညၿငမမႈက ထနးသမးထားေရးမာ တ႐တျပညA တြက A ဓကA ခက ျဖစသည။ ျမနမာႏငငက ဒးကညေသာ၎၊ A ႏျမလကနကေသာ၎ ပငဆငလာျခငးျဖင A ဆပါ လကနကမး ပငဆငျခငးမရသည ေဒသတြငးတြင လA ေျမာကA ျမားက ေသေၾကပကစးေစႏငသည လကနကနညးပညာ ျပန႔ပြားလာမည A ႏရာယလညး ရေနသည။ ျမနမာႏငင၏ A မနးခငးမားက ကာကြယဟန႔တားႏငေသာ ေရြးလမးA ျဖစ A ေၾကာငးျပကာ ေဒသတြငး လကနကၿပငဆငမႈတရပ ေပၚေပါကလာမညျဖစသည။ `ဤသ႔ေသာ ထတလန႔သသယ ျဖစမႈမားေA ာကတြင ေဒသတြငးလၿခေရး A ႏရာယမာလညး တးပြားလာမညသာ ျဖစသည။ A ျခားႏငငမားA ေနႏငလညး သတ႔၏ မဟာဗဟာလကနကမား တးခ ႕ခထား ထတလပရန လA ပေနၿပဟေသာ A ျမငမးမားလညး ေပၚေပါကလာမညျဖစသည။ ပမနးကပလာေနေသာ ျမနမာ-ေျမာကကရးယား ဆကဆေရးA ေပၚ A ေမရကနက တ႔ျပနA ေရးယေဆာငရြကလာႏငဖြယ ရသညA ေပၚလညး ပကငးက စးရမပပနလမမညျဖစသည´ ဟ A ငဒရးဆကသက သ႔စာတမးတြင

Page 178: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 178

ေရးသားထားသည။ ျမနမာႏငင၏ A ႏျမလကနကA စA စUႏင ဒးကညရရေရး ၾကးပမးမႈမားA တြက သကေသA ေထာကA ထား A ခငA မာ ရရၿပဆပါက ျမနမာႏငငႏင တက႐ကဆကဆမည သ၏ ျမနမာႏငင မဝါဒက ဝါရငတနက ျပနလညသးသပရေတာမညျဖစသည။ တနလၤာေန႔က ျပလပခသည ပမန သတငးစာရငးလငးပြတြင ျပညသ႔ဆကဆေရးဆငရာ A ေမရကန ဒတယ ႏငငျခားေရးဝနၾကး ဖလစ ေဂ ခ႐လ (Philip J. Crowley) က `ေျမာကကရးယားႏင ျမနမာႏငငA ၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ သေဘာသဘာဝႏင ပတသက၍´ A ေမရကနႏငငက စးရမပပနေၾကာငး ေျပာဆခသည။ သက မညသ႔ေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမး ဆသညက ရငးလငးေျပာၾကားျခငး မျပေသာလညး ေျမေA ာက A ႏျမစက႐မား တညေဆာကေနမႈႏင ပတသကသည ေမးခြနးမားကမ တစတရာ မတခကေပးရန ျငငးဆနခသည။ A ကခတA မားA ျပားကမ ျမနမာႏငင၏ A ႏျမလကနကကစၥA ေပၚ A ေမရကနက A သစတဖန စတဝငစားေနသညဟ ယၾကညၾကသည။ လးဝးႏငငတကာ မဝါဒ A ငစတက (Lowy Institute for International Policy) ၏ ဘေလာျဖစေသာ The Interpreter တြင ၾသဂတလ ၃ ရကေန႔က ေရးသားရာ၌ A ငဒ႐းဆကသက `A ဘားမားA စးရသည သတ႔၏ ျမနမာႏငငဆငရာ မဝါဒက ျပနလညသးသပသညလပငနး တစတတပငးA ေနႏင ျမနမာႏငင၏ ႏကလးယား A စA စUက ေသခာစြာ ေလလာစစမးေနသညဟ ဆသည။ သ႔ေသာ ယခA ထ A ေမရကနA စးရက ဤကစၥႏငစပလUး၍ ေၾကညာခက ထတျပနရာတြင A ထးသတထားေနသည။ ေၾကညာခက မထတျပနမ ျမနမာA ႏျမ A စA စUႏငစပလUး၍ ခငမာေသာ သကေသခခကမားရေA ာင ေစာငဆငးေနဖြယရသညဟ သက ေျပာသည။ သတငးA ခကA လကမား ဆကလကေပါကၾကားေနျခငး၊ ယငးေၾကာင စစေရးA ဆကA ဆမားA ေပၚ မဒယာက A ာ႐စက စတဝငစားလာေနျခငး၊ ေနျပညေတာႏင ၿပယမးA ၾကား ျဖစႏငဖြယရေသာ ႏကလးယား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားတ႔ေၾကာင A ေမရကနက ျမနမာႏငငA ေပၚ စတဝငတစား ေစာငၾကညေနမႈမာ နဂA တငးပင ဆကလကရေနUးမညျဖစၿပး ပ၍ပင A ရနျမငလာႏငသည။

Page 179: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 179

A ဘားမားA စးရက A ေရ႕ေတာငA ာရေဒသက A သစတဖန စတဝငစားလာေနျပနေၾကာငး ျပသခၿပးျဖစသည။ ဤသ႔ျဖင တ႐တႏငငA တြကလညး သ၏ ေတာငပငးA မနးခငးႏငင၏ ၾကးမားလေသာ ရညမနးခကမားက ထနးခပဇကသတထားႏငသည A ေကာငးဆး A ကးစးပြားက ရရသြားေစခသည။

သငယေပာက စစတပထေရာက

A ငတာဗး

မဇၩမသတငးဌာန ဗဒၶဟးေန႔၊ ၾသဂတလ 05 ရက 2009 ခႏစ 11 နာရ 36 မနစ

ခငးမင။ ။ မႏေလးတငး ျမငးၿခၿမ ႕နယ ကလေကးရြာဇာတ ၁၄ ႏစA ရြယ ၈ တနးေကာငးထြက ေမာငခစရေဇာသည မႏေလးၿမ ႕၌ A လပလပ၍ မဘမားက ကညေနရာမ ၿပးခသည လဆနးပငးတြင စစသားA ျဖစ လမလညစေဆာငးျခငး ခခရေၾကာငး ဖခငျဖစသက ေျပာသည။ ယခA ခါ ကေလးငယသည ရမးျပညေတာငပငး ပငေလာငး A မတ (၄) စစသငတနးေကာငးတြင ေရာကရေနၿပျဖစသည။ သားျဖစသA ား စစတပA တြငးမ ျပနလည ေခၚထတႏငရနA တြက A ကA ညရရႏငရန ရနကနရ A ျပညျပညဆငရာ A လပသမားသမဂၢ A ဖြ႔ခပ (ILO) ထ A သေပး A ေၾကာငးၾကားေၾကာငး သရသည။ ယခလ ကေလးစစသားမားA ေရးႏင ပတသက၍ ကလသမဂၢ လကနကကင ပဋပကၡႏင ကေလးငယမားဆငရာA ဖြ႔မ စစမးေရးA ဖြ႔တဖြ႔သည ျမနမာႏငင၌ ကေလးစစသား စေဆာငးA သးျပေနမႈA ေၾကာငး ပမရႏငရန ယခလကနတြင ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကမညဟ သရသည။ ကေလးစစသား စေဆာငးခရမႈမားႏင ပတသက၍ မဇၥမကလညး သတငးမား၊ ေတြ႔ဆေမးျမနးမႈမားက မၾကာခဏ ထတျပနခသလ၊ လကရ ကေလးစစသားA ျဖစ စေဆာငးခထားရသည ေမာငခစရေဇာA ေၾကာငး သရႏငရန သားျဖစသႏင

Page 180: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 180

ေတြ႔ခြငရခသည ၄၈ ႏစA ရြယ ဖခငျဖစသ Uးတငးခစက မဇၥမသတငးေထာက ဖးေဇာက ေမးျမနးထားသည။ ခစရေဇာက ဘယေန႔က ဘယလ ေပာကသြားတာလ ခငဗာ။ မႏေလး လကဖကရညဆငက ဖနးဆကလ႔ သရတာပါ။ သားက မႏေလးၿမ ႕ ၁၂ လမးက “ကးဆယဆ” လကဖကရညဆငမာ A လပလပပါတယ။ ၃၊ ၇၊ ၂ဝဝ၉ ရကေန႔က ေန႔လညပငး A လပနားတA ခန ၄၁ လမးမာရတ သငယခငး A လပလပေနတ ဆငက လငးကား A မတ ၆ န႔ A လညသြားတာ။ သြားေတာ ၄၅ လမးကေကာၿပး ဘရားၾကး A ေနာကေပါကက ေရာကသြားပါတယ။ A ဒါန႔ ၄၁ လမးက မသြားတတလ႔ ေယာငလညလညျဖစေနတနး ဆငကယန႔ တပၾကပၾကးတေယာက ျဖစသက ၄၁ လမးက လကပ႔မယလ႔ ေခၚသြားတာပါခငဗာ။ A ဒေနာက ဘယကေန ဘယလ စစသားစေဆာငးေရးက ေရာကသြားတာလခငဗာ။ ၄၁ လမးက လကမပ႔ဘ၊ ငါ ထမငး မစားရေသးဘးကြာဆၿပး ထမငးဆငက ေခၚသြားတယ။ ထမငးဆငကၿပးေတာ “ထးေတာမး” စေဆာငးေရးက ေခၚသြားတယ။ ထးေတာမးက မးခပေတာ ပတသြားတယ။ ခေလးက ကေနာက ျပနေျပာျပတာပါ ခငဗာ။ ပတသြားေတာ ျပနေခၚသြားၿပးေတာ “ကမဘနးၾကးေကာငး” က ၃ ည သြားA ပတယ။ A ဒေနာက ၇ ရကေန႔မာ ထးေတာမးက သြားပ႔ေတာ ထးေတာမးက ဗလၾကးက ငယေသးတယဆၿပး ျပနလႊတလကတယ။ ထးေတာမး ဗလၾကးက A ဒ လာပ႔တ တပၾကပၾကးရ႕ လပစာေရာ၊ နာမညေကာ ကေနာက ေပးလကတယ။ တပၾကပၾကး သာထြနးလႈင ျမစၾကးနားA ေျခစက ၇ဝဝ၄ သခပကာကား တပကပါ။ A ခေနာကဆး ပငေလာငးမာ ေရာကေနတယ ဆတာကေရာ ဘယလသပါသလခငဗာ။ ထးေတာမးက ကေနာလကေတာ ထးေတာမးက စစကငးတငး ေရႊဘက လႊတယ။ ၈ ရကေန႔ကေတာ ေရႊဘက ပ႔လကတယခငဗာ။ A ဒါန႔ ကေနာ ေရႊဘကလကေတာ ၁၁ ရကေန႔ခငဗာ။ ေရႊဘသငတနးေကာငးကေမးေတာ ေရႊဘသငတနးမာရတ တာဝနခက ၁၀ ရကေန႔က ပငေလာငးတပက ပ႔လကတယလ႔ ေျပာပါတယ။

Page 181: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 181

A ခ ဘယစစသငတနးေကာငးမာလခငဗ။ ကေလးက သြားေတာငးေသးလား။ A ခေတာ ရမးျပညေတာငပငး ပငေလာငး A မတ (၄) စစသငတနးေကာငးမာပါ။ ပငေလာငးတပက ဆကလကေတာ ဗလၾကးတေယာကန႔ ေတြ႔ခြငရခပါတယ။ ဗလၾကးနာမညေတာ မသပါ။ သငတနးသား စာရငးက ေနျပညေတာေရာကေနလ႔ ေလာေလာဆယ ထတလ႔မရေသးဘးလ႔ ေျပာပါတယ။ ေနျပညေတာက စာတငရUးမယလ႔ ေျပာပါတယ။ သားန႔ေကာ ေတြ႔ခြငရပါသလား ခငဗာ။ တပထက လကသြားတA ခနမာ A ေထာကA ထားA ျဖစ ဘာေတြ ယသြားသလ။ ဟတက၊ သားန႔ေတြ႔ၿပး စကားေျပာခရပါတယ။ ကေနာမတပတငပါတယ၊ ကေလး မတပတငပါတယ၊ ပစ ၁၀ (သနးေခါငစာရငး) ပါပါတယ။ သားက A ဒလ တပထ ပ႔လကေတာ ဖခငတေယာကA ေနန႔ Uးတငးခစ ဘယလ ခစားရပါသလခငဗာ။ ကေနာA ေနန႔ မတရား ခစားရတာေပါဗာ။ သားကA သကက A ငယေလးရေသးတာ ဆေတာ။ သားက A သကကလညး မျပညေသးဘး။ A ရြယကလညး ႏနယတA ရြယဆေတာ သား သငတနးေကာငးထမာ A ရမးစတဆငးရမယလ႔ ထငပါတယ။ ကေနာ မနးမဆ ေဆး႐က တကယရတယခငဗာ။ ကေနာလညး လညပတလကေနရတာ ခငဗာ။ ကေလးရ႕ ကနးမားေရး၊ စားေရး၊ ေနေရးထငေရး A ေျခA ေနေကာ ဘယလ ရသလခငဗာ။ သားန႔ ကေနာ A ဒေလာကေျပာဖ႔ A ခနမရဘး ခငဗာ။ တပထမာ ဘာသငတနးေတြ စတကေနလဗ။ ကေနာက သငတနးမတကခင တရကက ေရာကေတာ မသဘး ခငဗာ။ ကေလးကေရာမဘန႔ ျပနလကမယလ႔ ေျပာလားခငဗာ။ ေျပာပါတယခငဗာ။

Page 182: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 182

ILO န႔ေရာ ဆကသြယထားေသးလား။ ဟတက၊ ဆကသြယထားပါတယ။ ကေလးက တပထကေန ျပနမလြတဘးဆရင ဘာဆကလပမလခငဗာ။ ILO ကပ A ားကးရမာပါ ခငဗာ။ ကေလးက တပထကေန ဘာျဖစလ႔ ျပနေခၚခငတာလခငဗာ။ ကေလးက ေတာေတာလညး ငယေသးတယ။ ေနာကၿပး ကေလးက လပကငေကြ းေနတာခငဗာ။ သက ဒတယသားပါ။ ပထမသားက A မေထာငကသြားၿပဆေတာ လပကငေကြ းတလ မရဘး ခငဗာ။ ေနာကၿပး သ႔ေA ာကမာကေလးက ေနာကထပ ၃ ေယာက ရေသးတယခငဗာ။ (Uးတငးခစသည ေငြေၾကး A ခကA ခေၾကာင သားျဖစသ ခစရေဇာA ား ေနာကထပတၾကမ ထပမ သြားေရာကကာ ေတြ႔ဆႏငျခငး မရေသးေၾကာငး သရသည။)

Page 183: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 183

ေႏြUး A ဘယေၾကာင ေနာကကေနပါလမ

A ထးက႑ - ၈ ေလးလး A ထး ၿငမးေဝ ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 10 နာရ 20 မနစ

(က)

ကေနာတ႔ရ႕ ငတမြတျခငး

A ေစာကားခရျခငး A ႏမခရျခငးမားA တြက

A မA ျပငဘကက ထြကခၾက...။ (၈. ၈. ၈၈)

ေလထမာ

လြငပျဖာထြကလာတ ဓာတစကသဟာ A ပေမာကေနတ ကမာၻၾကးက ႐ကပတၿပးႏႈးလကတယ။

မသနားမလညမႈန

Page 184: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 184

ေၾကာကရြ႕ျခငးA ဖဖက သပးတးလႊတၾက။

လန႔ လခငး လပစြာ ကြနဇာတသြငးထားတ

စနစေဟာငးရ႕ မေကာငးဆးဝါးမႈက ေမာငးထၿပး စစေၾကညာၾက။

(မမကယေပၚတြင သစတပင စကပးျခငး ... ကဗာမ)

စစေတာငးျမစဆပ ကနးထပတြင ေျခစရပရငးက သ႔စတေတြ A ျပငးA ထန လႈပရားေနသည။ A တနၾကာေA ာင မလႈပမယကရပေနရငး ကမးပါးေA ာကက စကေလႏစစးက င႔ၾကညေနမသည။ ကမးစပတြငမ လတေယာကမ မေတြ႔ရ။ ကနးေပၚက ေစးဆငတနးဆ ျပနေလာကလာခသည။ စကေလသမား “ကေကာဝငး” က လကရာသည။ ေစးဆငမားက ေကာလာသညA ထ “ကေကာဝငး” က မေတြ႔။ ေစးဆငတနးလမးမေပၚတြင လသၾကပါးေနသညက သ သတျပမသည။ “ေဟာ ... ခငဗားက ဒေရာကေနတာကးဗ၊ ကပက ေလဆပမာေကာ၊ ေစးဆငတနးမာေကာ လကရာေနတာ” စကေလသမား “ကေကာဝငး” က သ႔က A ၿပးတဝကႏင ႏႈတဆကသည။ တစတရာ စးစမးလစတ မကလးမားက “ကေကာဝငး” ၏ မကႏာေပၚ၌ A ထငA ရားေတြ႔ရ၏။ သက ေျပာမညစကားက ခတခတ စUးစားေနရျပနသည။ “ကေကာဝငး” သည ေရA းစUေကးရြာA ပစ၏ “ေကာငစစာေရး” ျဖစသည။ သ႔Uးေလးမာ “ပါတစပမႉး” ျဖစသည။ သေျပာျပသမက လကခသေဘာတရနမာ ဆယေလးတေလးမသာ ရသည။ သ႔ေသာ သ႔မာ တျခားေရြးခယစရာ နညးလမးမရ။ ေရA းစUေကးရြာ တA ပစလးတြင စကေလ ၃ စး ရသညA နက၊ သညကေန႔ေတာ “ကေကာဝငး” ၏ စကေလတစးတညးသာ ထြကသညက သ စစမးသရထားၿပး ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင “ကေကာဝငး” က A ကA ညေတာငး႐မA ပ တျခားနညးလမး သ႔တြင မရ။ “က၊ ေျပာ ... ဆရာေလး၊ ဘာကစၥရလ႔လ၊ ရြာျပနလကမလ႔လား” “ေA းဗ၊ ခငဗားစကေလန႔ပ လကရမာပ၊ လာဗာ၊ ကမးနားဘက ခဏေလာကရေA ာင၊ ကေနာ ခငဗားဆက A ကA ည ေတာငးစရာရလ႔ပါ” ကေနာတ႔ႏစUး ျမငးလညးဆပA နးမ ခြာလာခၾက၏။ ျမစဆပကမးနား မဆငးခငမာပင

Page 185: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 185

“ကေကာဝငး” က သ ဖြငေျပာျပလကသည။ ဒကေန႔ကစၿပး စစေတာငးျမစေဘး ကမးနားရြာ ၁ဝ ရြာ၏ ဆႏၵျပပြက စတငေတာမာျဖစေၾကာငး၊ ဒကေန႔ တေန႔လညလး စစေတာငးျမစထ A စနA ဆနသြားကာ၊ “ဓာတစကေလာစပၤကာ” ျဖင စညး႐းလႈ႔ေဆာမာျဖစေၾကာငး။ သညလ လပႏငဖ႔A တြက “ကေကာဝငး” ၏ စကေလက ငားရမးလေၾကာငး...။ တေျဖးေျဖးခငး ရငးျပေနသည သ႔စကားမားက “ကေကာဝငး” က ေခါငးငကစကခကာ နားေထာင၏။ သ႔စကားဆးသညA ထ စကားျဖတမေျပာဘ နားေထာင၏။ တစတရာ ထးျခားသည A မA ယာမျပဘ၊ ေျပာသမစကားကသာ ေခါငးင႔ၿပး နားေထာငေနသည “ကေကာဝငး” က သ စးရမသြားရသည။ “ဘယလလ ကေကာငဝငး၊ ဒကေန႔ေတာ စကေလA နညးဆး ႏစေခါကေတာ ေကာရမာေပါဗာ၊ ကသငတ ပကဆ ကေနာ ေပးပါမယ၊ ဘယလလ၊ ျဖစႏငမလား” “ျဖစပါတယ ဆရာေလး၊ ဘာလ႔ မျဖစႏငရမလ၊ ပကဆလညး ေပးဖ႔မလပါဘး” ေမာလငခက ရာခငႏႈနး နညးပါးေနသညၾကားက “ကေကာဝငး” ၏ A ေျဖစကားကၾကားေတာ သ႔ေျခလမးမားမာ တန႔ကန ရပသြားရ၏။ “ဆရာေလးတ႔က ဘယႏစေယာကလ၊ ကေနာမာ ခရးသည ႏစေယာက ရထားေသးတယ၊ ဆရာေလးတ႔ လမားမယဆရင ကေနာရထားတ ခရးသညက တျခားစကေလ လႊေပးလကမယ” “မလပါဘး၊ ကေနာတေယာကတညးပါ၊ ခရးသညေတြ လကမယဆရင ေခၚခေပါ” “ၿမ ႕က ေဟာမယ၊ ေျပာမယသ ... တေယာကေလာကေတာင ေခၚမလာဘးလား ဆရာေလး” “သ႔တ႔လညး တေယာကမ မA ားၾကဘးဗ၊ ရပါတယ၊ ကေနာ ေျပာတတပါတယ၊ ခငဗား လကမယဆရင A ခပ ထြကၾကရေA ာငဗာ၊ A ခပ ၉ နာရ ထးေနၿပ” “ဒါန႔၊ ဓာတစကငားၿပးၿပလား ဆရာေလး၊ ကြပြက ငားလာတာလား၊ ကေနာတ႔ႏစေယာက သြားထမးၾကမယ” “ၿမ ႕ဆးမာပ ငားလကတာပါ၊ ကြပြမာ ဓာတစကေတြA ားလး A သမးခထားရတယ၊ ငားလ႔မရခဘး၊ လာဗာ ... ဟမာ၊ မႏငးၾကည မန႔ဟငးခါးဆငေရ႕မာ ဓာတစကေသတာႏစလး ကေနာ ခထားတယ” မႏငးၾကည မန႔ဟငးခါးဆငေရ႕ ေရာကေတာ ဓာတစကေသတာႏစလးက သႏင

Page 186: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 186

“ကေကာဝငး” တ႔ တခစ မ'ၾက၊ ထမးၾက၏။ “ဟင ဓာတစကဆရာေကာ ဆရာေလး” “ဓာတစကဆရာက ဓာတစကပ ငားလကတယ၊ လေတာ မလကရဘးတဗ၊ ရပါတယ၊ ကေနာ ဖြငတတပါတယ” “ကေကာဝငး” ႏင ကေနာ၊ ဓာတစကေသတာမားက စကေလေပၚတငၾက၏။ ကေကာဝငးက ကနးေပၚ ခဏဟဆကာ ျပနတကသြား၏။ ခဏၾကာေတာ ျပနဆငးလာခသည။ “က ... ဆရာေလးေရ ... ကေနာတ႔ႏစေယာကပ သြားေတာမယ၊ ခရးသညေတြက မလကရလ႔ ေခၚလ႔မရဘးဗ၊ ဒါလညး ေကာငးပါတယ” သက “ကေကာဝငးက” က ေကးဇးတငသည A ၿပးႏင ေခါငးညမျပလကသည။ ကေကာဝငးက စကေလႏႈးသည ၾကးကဆြေတာ သက ဓာတစကေသတာမားက ဖြငကာျပငဆင၏။ သ႔ေခါငးထ၌ ေျပာမညဆမည စကားမားက A စA စUတက ေနရာခေနရျပနသည။ စကေလက ၿမ ႕ဆးရြာေA ာက ေရာကလာခသည။ သရကေတာ ရြာထပက ကပလာသည။ “ခတ၊ ေျဖးေျဖးေလးပ ေမာငးေပးပါလား ကေကာဝငး၊ A စနဆေတာ ဒA တငး ထနးၿပးပ ေမာၾကညပါလား” သက A သခ႕စက “ဟြနး” က သရကေတာရြာဘကလညၿပး ေထာငထားလက၏။ “ေလးစားA ပတ သရကေတာရြာ ေတာငသလယသမားA ေပါငးတ႔ခငဗား၊ ေလးစားA ပတ ... သရကေတာရြာ A ဖႏပခ ေတာငသလယသမား ရေဘာA ေပါငးတ႔ခငဗား၊ ဒကေန႔ ဒA ခနကစၿပး စစေတာငးျမစကမး ႏစဖကမာရတ ေကးရြာေတြA ားလးဟာ ၂၆ ႏစတာ ကေနာတ႔ ေၾကာေပၚ ဖနငးထားတ မဆလ တပါတ A ာဏာရငစနစက တြနးလနခလကၾကၿပ ျဖစပါတယ။ ဒကေန႔ကစၿပး ၂၆ ႏစတာကာလ တေလာကလး နညးမးစ ဖႏပေသြးစပခခၾကရတ၊ မတရား ခပခယခခၾကရတ ေတာငသလယသမားA ားလး၊ လြတေျမာကသြားၿပ ျဖစပါတယ။ ဒကေန႔ ဒA ခနကစၿပး သကဆငရာေကးရြာ A သးသးမာရတ ပါတ၊ ေကာငစမားရ႕ A မန႔ၾသဇာA ာဏာက သပတေကာမတမ သမးယလကၾကၿပ ျဖစပါတယ။ မတရား ဖႏပခပခယ A ပခပလာခတ ပါတေကာငစမားရ႕ A မန႔ၾသဇာမားကလညး ဒကေန႔ကစၿပး လကနာဖ႔ မလ႔ေတာပါဘး...”

Page 187: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 187

ဓာတစကသက သရကေတာရြာထပက ေကာၿပး ရြာေနာကေဖး လယကြငးမားဆA ထ ေျပးဝငသြားေန၏။ သက ဓာတစကထကတဆင ၾကားရသည သ႔A သက ဂ႐တစကနားေထာငရငးက ေျပာလကစကားက ဆကေျပာသည။ “A ခလ သပတေကာမတရ႕ ေၾကညာခကက ေထာကခၾကတယဆရင ဒကေန႔ည ၈ နာရတတ A ခနမာ၊ ၂၆ ႏစတာ ကေနာတ႔A ေပၚ ဖႏပA ပခပလာခတ တပါတA ာဏာရင စနစဆးက ေမာငးထတတA ေနန႔၊ A မတငးA မတငး၊ ေကးရြာတငးေကရြာတငးက သပးတးၿပး သေဘာထားေပးၾကပါရန ေလးစားစြာ ႏႈးေဆာဖတေခၚA ပပါတယ ခငဗား” စကေလက သရကေတာရြာလည မရတရသ႔ ေရာကေသာA ခါ ျမစကမးပါးထပသ႔ ရြာသားတခ႕ ထြကၾကညၾက၏။ သရကေတာရြာေA ာကပငးက ေရာကေတာ ကမးပါးေပၚတြင လေတြ ေနရာမလပတနးစၤၿပး ရပေနၾကသညက ေတြ႔ရေတာ၏။ လတခ႕က တစတရာေA ာဟစကာ၊ လကသးလကေမာငးတနးကာ ကေနာတ႔က တ႔ျပနႏႈတဆကလကၾက၏။ “ကေကာဝငး” က စစေတာငးျမစ ဒဘကကမး ကနေတာေျမာင ရြာဘကဆက စကေလ Uးလညလက၏။

(ခ) ကနေတာေျမာငရြာဘကဆ စကေလUးလညေနစU ဓာတစကျဖင လကလႏႈးေဆာရမည A လပက ျပနလညစUးစားေနမေသးသည။ စစေတာငးျမစ၏ A ေနာကဘကကမး ေရA းစUေကးရြာA ပစတြင ေကးရြာ ၅ ရြာ ရ၏။ သက ယငးေကးရြာA ပစဝင ေသာငပရြာတြင ေကာငးဆရာလပ၏။ ေရA းစUေကးရြာA ပစမာ A တတြငးၿမ ႕နယA တြငး ရၿပး၊ A ေနာကဘက ကမးနားA တငး ဆငးလင ျဖးၿမ႕နယႏင သြားၿပး ထစပ၏။ သက ျဖးၿမ ႕နယA စပေကးရြာ ၂ ရြာA ထ ဆငးမညဟ ဆးျဖတသည။ တခါ ... ဒဘကကမး စစေတာငးျမစ A ေရ႕ဘကကမးတြင ကနေတာေျမာင ေကးရြာA ပစ ရ၏။ ေကးရြာ ၆ ရြာ ကမးနားA တငး တနးစၿပး ရ၏။ ဤေကးရြာA ပစမာ ထနးတပငၿမ႕နယA တြငးက ေကးရြာမား ျဖစ၏။ သက စစေတာငးျမစ ဟဘကကမး သညဘကကမး၊ မကႏာခငးဆင ေကးရြာA ပစဝင ရြာ ၁ဝ ရြာေကာက လကလႏႈးေဆာရန ဆးျဖတထားခ၏။ “ဆရာေလး၊ ကနေတာေျမာငရြာထပေတာ သပကပလ႔ မေကာငးဘးန႔ တတယ၊ ရြာထပမာ စစတပဂတရတယ ဆရာေလး”

Page 188: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 188

ၾကတငတြကဆၿပး သထားၿပးသညတင “ကေကာဝငး” ၏ စကားကၾကားေတာ သ႔ရငထတြင စးရမသြားရ၏။ သ႔ေသာ သက ဓာတစကဟြနးက ရြာထပဆလညၿပး တညလက၏။ “ ကနေတာေျမာငေကးရြာ ... ေတာငသလယသမား ရေဘာA ေပါငးတ႔ ...” သ၏ ေျပာလကစ စကားမာ တဝကတပကႏင ရပသြားရ၏။ ကညဖးတခ ရႊကနျမညကာ စကေလေပၚမ ေကာသြား၏။ ေသနတသတခကက ဆကတကၾကားလကရ၏။ “ဟာ ... ဆရာေလး၊ ပစေနၿပ ဆရာေလး၊ ေနာကျပနဆတမ ျဖစမယ” “စကရနသပၿပး A သာေလး ေမာသာေမာခထားဗာ၊ ဒေကာငေတြ ကပတ႔က တကယ ပစခငရင A ေပၚေကာၿပး ဘယပစပါမလ၊ တညတညပစမာေပါ၊ ကစၥမရပါဘး၊ စကရနေတာ သပထားလက” သက ဓာတစကစကားေျပာခြကက ပါးစပေပါကဝတြင ျပနကပလကသည။ သ႔ရငျပငတခလး ေနရာလပ မရေA ာင ေသြးမားဆပြကလာရ၏။ ဓာတစကဟြနးကလညး ေသနတသေတြေပၚလာရာ စစတပဂတ တညတညဆ လညထားလက၏။ “ခစခငေလးစားA ပတ ျပညသခစေသာ ျပညသ႔သားေကာငး တပမေတာသား ရေဘာA ေပါငးတ႔ ခငဗား ... ခစခငေလးစားA ပတ ျပညသ႔တပမေတာသား ရေဘာမား ခငဗား ... ဒကေန႔ ဒA ခနမာ ျမနမာတႏငငလးက ေတာငသလယသမားA ားလး၊ A လပသမားA ားလး၊ ေကာငးသားေကာငသA ားလး၊ ႐းဝနထမးA ားလးဟာ မမတ႔ရ႕ ဆႏၵက လြတလပရရငစြာ ထတေဖာျပသေနၾကတ A ခနျဖစပါတယ။ ဒလျပသရတ ကစၥဟာ ျပညသထက ေပါကဖြားလာၾကရတ ျပညသ႔တပမေတာသားမားရ႕ မသားစမားA ပါA ဝင လထၾကးတရပလး ဘဝလြတေျမာကဖ႔A တြက ဆႏၵထတေဖာၾကတာ ျဖစပါတယ။ တပမေတာသား ရေဘာတ႔ဟာ တမသားစA တြငးက မသားစဝင ညA စကေမာငႏမမား ျဖစၾကပါတယ။ ဒကေန႔ A ခလ ကေနာတ႔တေတြ ဆႏၵထတေဖာၾကတာဟာ တပမေတာၾကးတခလးက ဆန႔ကငကန႔ကြကၾကတ သေဘာ မဟတပါဘး၊ တပမေတာၾကးက ကယA ကးစးပြား၊ ကယA ာဏာ တညၿမဖ႔A တြက ခတးလပ A ပခပေနၾကတ၊ ျပညသလထက A လပA ေကြ းျပရမယ၊ ကာကြယမႈ ျပၾကရမယ တပမေတာက၊ မမ A ာဏာတညၿမေရးန႔ ဖႏပေသြးစပ A ပခပဖ႔A တြက ခတးလပ A သးခေနၾကတ

Page 189: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 189

A ာဏာရငလတစကသာ Uးတညၿပး ဆန႔ကငကန႔ကြကေနၾကတာ ျဖစပါတယ ....” စကေလက ေရစးက ကန႔လန႔ခကာ၊ စကရနက သပကာ ျမစေၾကာငးA တငး ဆငးခလာခ၏။ စစတပဂတဆက မညသညA သမ ထပၿပး မၾကားရေတာ။ ေနာကေၾကာဘက သရကေတာရြာဆက လသမား ၾကားရသျဖင လညၾကညရျပနသည။ သရကေတာ တရြာလး ကမးလးညႊတမ လေတြတနးစၿပး ရပေနၾက၏။ ႐တတရက ေၾကြးေၾကာေA ာဟစသမား A နးကပၿပး ၾကားရျပနသည။ သက ကနေတာေျမာငရြာ ကမးပါးေပၚ ေမာၿပး ၾကညရျပနသည။ ကမးပါးေပၚတြင လေတြ သ႔ထကငါ တြနးထးရငး စကေလႏငယUကာ ကနးေပၚမ ေျပးလကလာေနၾက၏။ လ႔တခ႕က ေနရာတြငပင ရပကာ ခေလးတြလြ၊ ေခြးတြလြႏင ေA ာဟစကခန ေနၾက၏။ လတခ႕ကမးပါးေA ာကသ႔ ေျပးဆငးလာၾကသည။ ကေနာတ႔စကေလက လကျပၿပး တားၾက၏။ သက စကေလက ကပေပးခငးလက၏။ စကေလေပၚသ႔ ကနေတာေျမာငရြာသား ၁ဝ Uးခန႔ တကၾက၏။ A ားလးလလမာ သစာသငေပးခဖးသည ေကာငးသားေဟာငးမား ျဖစေနသညက ေတြ႔ရ၏။ သ႔မကလးA မမားထ၌ မကရညမား ႐တတရက သငးဖြ႔လာခရ၏။ ကနေတာေျမာငရြာ ဆပကမးမ စကေလခြာသညႏင တၿပငနက ေၾကြးေၾကာသမား ကမးပါးထပမ ထြကေပၚလာေလသည။ “ပါတ၊ ေကာငစစနစဆး ... A လမရ၊ A လမရ ” “တပါတ A ာဏာရငစနစ ကဆးပါေစ ... ကဆးပါေစ ” “A ေရးေတာပ ... ေA ာငရမည ”

(ဂ)

လယသမားေတြက “တာဝနေၾကစပါး” “တာဝနေၾကစပါး” ဆတ

ခါးသးတ A တတဇာတက ေျမျမႇပသၿဂၤလဖ႔ ေတာငးဆၾကတယ။

A လပသမားေတြက

“လပA ားေပးစနစ” ဆတ ေခတသစေကးကြန “ဗ႐ကေရစ” က

Page 190: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 190

“ဒမကေရစ” န႔ ၿဖခၾကတယ။

A ၾကမၾကမ စမေခၚ A လလ တကပြဝငခၾကတ

စာသငခနးထက ေကာငးသားေတြက “ကမာၻမေၾကဘး” သခငး ဆၾကတယ။

သမဂၢေျမေကာငးေတာက

တေျဖာငးျဖာငး ႐ကခတလကတ “ခြပေဒါငး” ရ႕ ေတာငပခတသဟာ

ကမာၻတလႊားမာရတ “A ာဏာရင” ဟသမထ ရာဇသေပးလကတယ။

(မမကယေပၚတြင သစတပငစကပးျခငး ... ကဗာမ)

“ခငဗားတ႔လညး ၾကားတလၾကားၾကမာပ၊ ေတာငင၊ A တတြငး၊ ကြ ပြ၊ ျဖး၊ ေညာငးေျခေထာက ... ၿမ ႕A ကနလး ဒကေန႔ ဆႏၵျပၾကတယ၊ ဒၤကေန႔ကေတာ တတငးတျပညလး တညတညႊတထ ဆႏၵျပဖ႔ ႏႈးေဆာထားတယ၊ ကေနာ မနကက ကြပြမာ ရတယ၊ ဟမာ တၿမ ႕လး လမးေပၚထြကၿပး ဆႏၵျပေနၿပ၊ ကေနာတ႔ေနရာက ၿမ ႕န႔ ေဝးတာမနတယ၊ လၿခေရးA တြက စတပရတာမနတယ၊ ဒါေပမ ဒကေန႔ေတာ ဆႏၵမျပလ႔က မျဖစဘး၊ ဒါေၾကာငမ႔ တငပငသငတသတခ႕န႔ တငပငၿပး ကေနာ A ခလလကၿပး ႏႈးေဆာတာပ၊ A ေရးA ၾကးဆးက ည ၈ နာရမာ A မေပါကေစ သပးတးၾက၊ မနကျဖန မနကကရင ေသာငတနးရြာက ခတကၾက၊ ဒၾကားထ ဘာတခမ စတလကမာနပါ မလပၾကန႔၊ စညးစညးလးလး ညညညြတညြတ စညးကမးရရသာ ေနၾကလပၾကပါ၊ A ထးသျဖင ရပရြာလၿခေရးက တငပငညႇႏႈငးၿပး A သရရ တာဝနယၾကပါ ... A ခေတာ လၿခ ေရးA ရ လစခြၾကပါ၊ မျဖစမေနလပရမယ A လပတခ႕လပဖ႔A တြက ေျပာဆထားတ လတခ႕ပ ဒမာ ေနခၾကပါ ..” တညေနခငးလး “သ႔” မာ A လပေတြႏင ပေနခသည။ A ထးသျဖင မနကျဖနမနက “သပတစခနး” ဖြငႏငေရးA တြက ေကးရြာA သးသးမ၊ ေရာကလာသည တကၾကြလႈပရားသမားႏင တငပငရသည။ လၿခေရးA တြက ျပညသ႔စစA ဖြ႔မား စစတပဂတမားက မကေျခမျပတ ေစာငၾကညဖ႔ တာဝနခြၾကရသည။ ေကးရြာပါတ၊ ေကာငစလၾကးမား A ေျခA ေနက A ကခတၾကရသည။

Page 191: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 191

“မေဒဝ” က သႏင EညသညမားA တြက ေရးေႏြးၾကမးA း၊ တA းၿပးတA း လာခေပးေနခ၏။ ဆႏၵျပပြ ကစၥမားႏင A လပ႐ႈပေနခသျဖင “မေဒဝ” ႏင လမမယ သား ၃ ေယာကက သ ေမေနခသည။ A မေရ႕ ပႏၷပငေA ာကတြင ဖားမားခငးကာ လေတြ ဝငးစဖြ႔ထငေနစU “သ” က ဆႏၵျပပြA တြက သ႔A စA စUမားက တတA ားသေရြ႔ ရငးျပ၏။ လြနခေသာ ၃ ရကကတညးက သကယတင သြားေရာကေလလာထားခသည ေတာငငၿမ ႕၊ A တတြငးၿမ ႕၊ ျဖးၿမ႕ ဆႏၵျပပြ A ေတြ႔A ၾကမားက ျပနလညေဖာကသယခရ၏။ တညေနခငးလး A လပ႐ႈပေနရငးက သတရလ႔ A မဘကက လမးၾကညေတာ “မေဒဝ” ႏင လမမယသား ၃ ေယာက၊ A မေပါကဝတြင တနးစၿပး ထငေနသညက သ ေတြ႔ရသည။ ထA ခါကမ သ႔မာ ရငထ၌ စးစးနငနင ခစားလကရသည။ ဓာတစကတလးက စကေလတစးေပၚတငကာ စစေတာငးျမစA တြငး A စနA ဆန သြားေနခစUက A မတြင ကနရစသည မေဒဝတ႔ မသားစက သ ေမေနခသည။ စကေလေပၚကဆငးၿပး A မက ျပနေရာကေတာလညး A မေရ႕တြင ေရာကႏငေနေသာ လA ပႏင ေျပာဆညႇႏႈငးရငး A လပ႐ႈပေနခသျဖင “မေဒဝ” က သ ေမေနခ၏။ လA ပA တြငး မၾကာခဏ ေရေႏြးၾကမးA း လာခေပးေနသည မေဒဝက သ သတမမမ။ သတရလ႔ A မဆက လမးၾကညမ ၿငမခကသားေကာငးစြာ လခငးပးကပၿပး ထငေနၾကသည မေဒဝတ႔ သားA မတစက သ ေတြ႔ရျခငး ျဖစသည။ “ဒလလပတာ ေကာငးပါတယ၊ ကမ သေဘာတတယ၊ ေထာကခတယ၊ ဒကစၥက A ရငကတညးက ကမ ေထာကခခတာပ၊ သေဘာတရမာေပါ၊ ဒါက လပကလပရမယA လပ၊ ဒါေပမ ကမတ႔မာ စြန႔လႊတရတာေတြ မားၿပ၊ ဒသားေလး ၃ ေယာကကေတာ ကမ ထပၿပး မစြန႔လႊတႏငဘး၊ ေမာငက ေမာငလပသငလပထကတာ လပပါ၊ ကမကေတာ သားေလး ၃ ေယာကေဘးမာ ရေနရလမမယ၊ ေမာငက ကမ နားလညသလ ကမကလညး ေမာငက နားလညေပးရလမမယ” မေဒဝရ႕ မကလးေတြထက A ဓပၸၸာယမားက သ ေကာငးစြာ ဖတ႐ႈလကႏငသည။ ထA ခါကမ သက စကေလတစငးေပၚကတဆင စစေတာငးျမစကမးတေလာက ဆႏၵျပၾကဖ႔ စညး႐းလႈ႔ေဆာေနစU ...“ မေဒဝ ” က ေစးေတာငးတလး ေခါငးေပၚရြကကာ ရြာစUေလာကၿပး ေစးေရာငးထြကေနခမညက သ ေတြးမလာရသည။ “A ခလ ဒA လပေတြ လပေနတယဆတာကလညး သတ႔ေလးေတြA တြကပါပ၊ A ခဆရင မးကနေတာမယ၊ မးကနရင ေဆာငးေရာကလာUးမယ၊ ေဆာငးကနရငေတာ ေမာငတ႔ ေမာမနးတ ေႏြUးဆတာ A ေသA ခာ ေရာကလာပါလမမယ ...”

Page 192: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 192

သ႔ရငထက စကားမားကလညး မေဒဝ တေယာက ေကာငးစြာ ဖတ႐ႈႏငလမမညဟ သ A ခငA မာ နားလညထားလက၏။ “က ... ဒါဆရင ... ကေနာတ႔A ားလး လစခြၾကရေA ာင၊ ညကမ ဒမာ ခဏျပနလာၿပး စၾကတာေပါ၊ A ားလး သတဝရယန႔ ေနၾကလပၾကတာေပါဗာ” ရြာသားေတြ လစကြေတာ ေနဝငစျပၿပျဖစသည။ မေဒဝက စားေရးစာပြခလညး ဟတ၊ ထမငးစားခလညး ျဖစသည သစသားစာပြခေလး ခကာ ထမငးဝငးျပငသည။ သက စာA ပစာတမးမားက A မေခါငးရငးဘကတြင သြားၿပး ခထားလကသည။ မေဒဝက ကညၿပး ထမငးဝငးျပငသည။ A မေပါကဝတြငထငကာ ၿငမခကသားေကာငးေနၾကသည သား ၃ ေယာကက တခကငၾကညရငးက သ စUးစားသည။ A ငယဆးသားက ၈ ႏစ၊ A ၾကးဆးသားကမ ၁၁ ႏစ၊ ဖခငျဖစသ ဘာေတြလပေနသည၊ ရြာတြင ဘာေတြျဖစေနသညက ခေရေစတြငးက နားလညႏငၾကမည A ရြယမဟတၾက။ လၾကးေတြ၏ A ရပA ကက ၾကညကာ တစတရာ ထတလန႔စးရမေနၾကပက ေတြ႔ေတာ သ႔မာ စတမေကာငးျဖစရ၏။ သတ႔မသားစ ထမငးဝငးထငေနစU ... ေနေရာငျခညမားမာ ေသာငပရြာေပၚမ A လငA ျမန ဆတခြာသြားေနေလသည။

(ဃ) သားA မသားA ဖ ၅ ေယာက ...။ A မေပါကဝတြင ထငေနၾကသည။ သေကာ မေဒဝပါ စကားသပၿပး မေျပာျဖစၾက။ ကေလးေတြသညပင လၾကးမား၏ A ရပA ကက ၾကညကာ ၿငမခကသားေကာငးေနၾက၏။ သတ႔မသားစတြငသာမဟတ ေသာငပရြာတရြာလးပင ထးျခားစြာ ၿငမခကသားေကာငးေနသလားဟ သ ထငမသည။ “ေန႔လညကတညးက၊ ဟဘကကမး ဒဘကကမး စစတပဂတကစစသားေတြ တေယာကမ မေတြ႔ရေတာဘးတ၊ တပေတြ ျပန႐ပသြားၿပတ” “ေသာငတနးရြာ ျပညသ႔စစေခါငးေဆာင ကတငA းက၊ သတ႔ကငတ ေသနတေတြA ားလး မနကကရင သပတစခနးမာ လာA ပမယလ႔ ေျပာတယဆပ” “သရကေတာရြာ ျပညသ႔စစ A ဖြ႔ဝငေတြကေတာ ေသနတေတြ မA ပဘးတ၊ စစတပက လာသမးမ ျပနA ပမယလ႔ ေျပာေနၾကတယ”

Page 193: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 193

“လၾကးေတြ ျပာယာခတေနၾကတယ၊ တခ႔ သတ႔မသားစေတြ လၿခေရးA တြက စတပေနၾကတယ၊ ငတမနးမေတြ ငၾကတယတ၊ ညတြငးခငးမား ၿမ႕ေပၚထြကေျပးၾကမလား မသဘး” “ကေနာတ႔လညး လၿခေရးA တြက ဒညကစၿပး စစUသငတယ၊ ၿမ ႕န႔လညးေဝး စစတပဂတေတြကလညး မရေတာဘးဆေတာ မသမာတသေတြ ေပၚလာႏငတယ” “ဒလလပပါ၊ ဒကေန႔ည ၈ နာရေကာၿပးတA ခါ A ေျခA ေနၾကညၿပး စစUၾကတာေပါ၊ ေလာေလာဆယမေတာ ည ၈ နာရ A ေျဖကပ ကေနာတ႔ ေစာငၾကညရUးမယ ထငတယ” ထမငးစာပြခေလးပၚက လကပတနာရက “သ” င႔ၿပး ၾကညသည။ ေရနဆမးခြကမးေရာငက နာရဒငခြကက ေကာငးစြာ မျမငရ၊ A ေသA ခာ င႔ၾကညမ ၈ နာရ ထးကာနးၿပ ဆသညက “သ” ေတြ႔ရသည။ “မေဒဝ” က “သ႔” က လညမၾကညဘ A ကခတဟနတသည။ သား ၃ ေယာကA နက A ငယဆး သားက သ႔ရငခြငထ တးေဝ႔ၿပး ဝငထင၏။ လေရာငလလ၊ ၾကယေရာငလလ A လငးေရာင မနျပျပက A မေရ႕ ပႏၷပငေပၚ ေရာကေနသည။ သ႔စတထ ၈ နာရထးကာနးၿပျဖစသျဖင ဒနA းဖးတခက သြားယလာကာ တတေခာငးႏင ႐ကၿပး A သျပရန ဆးျဖတလက၏။ တတဆတၿငမသကလြနးသည ေလာကၾကးက သတေယာကထရ႕ ဒနA းဖးေခါကသက ထးေဖာကသြားႏငပါမညလား။ သ ... မသမသာ .. တနလႈပေနမသည။ ထစUမာပင ... ခန႔မနးရခကသညတေနရာမ မးၿခမးသမားက ၾကားလကရ၏။ စတလႈပရားစြာ A ေသA ခာ နားစကေထာငေတာ သပးတးသမားက မညသညဘကကမနးမသ၊ A ေသA ခာ ၾကားလကရ၏။ ႐တတရကဆသလ A မနားနးခငး A မမားဆက သပးတးသမား ထြကေပၚလာခသည။ “မေဒဝ” က သ႔လကထမ ဒနA းက ႐တတရက ဆြယကာ တတတေခာငးႏင A ဆကမျပတ ႐ကေတာ၏။ သက A မေပၚမ ဆငးလာခသည။ A မေရ႕ပႏၷပငေဘးတြင ထြကၿပး ရပလကသည။ သပးတးသမားမာ တရြာလးက ကငလႈပလကရ၏။ လတခ႕က တေဝးေဝး တေဟးေဟးႏင လကေA ာေနၾကသညဟ သ ထငသည။ သပးတးသမားမာ

Page 194: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 194

ေရးလႈငးမားလ ဆငကဆငက နးလာေနရငးမ တေျဖးေျဖး ေဝးသြားၾကေတာ၏။ ။

မဝါဒမားႏင စကားေျပာျခငး

ေကာသခၤ http://www.mizzimaburmese.com/edop/songpa/3524-2009-08-06-10-16-02.html ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 10 နာရ 12 မနစ

မဝါဒဆတာ လပဂၢလတUး (သ႔မဟတ) A ဖြ႔A စညးတခက A ေျခခကတ Uပေဒေတြ၊ A ယဝါဒေတြ၊ ယဆခကေတြက ေပါငးစညးၿပး ကငသးဖ႔ သတမတခကန႔ Uပေဒေတြက စစညးထားတ ျပ႒ာနးခကတခ ျဖစပါတယ။ မဝါဒတခဟာ စညးမUး၊ စညးကမးေတြက ေပါငးစညးထားတာလညး ျဖစႏငပါတယ။ ဒါမမဟတ လပငနးစUတခ ေA ာငျမငဖ႔A တြက ကငသးရမယ A ခကA လကေတြ၊ Uပေဒေတြက ေရးဆြျပ႒ာနးထားတာလညး ျဖစႏငပါတယ။ မညသ႔ပငဆေစ လပဂၢလတUးပျဖစျဖစ (ဒါမမဟတ) A ဖြ႔A စညးတခကပျဖစျဖစ မဝါဒတခက ခမတၿပ ဆကတညးက A ဒမဝါဒဟာ ဒ လပဂၢလA တြက ေကာငးကးျဖစထြနးေစမယ (ဝါ) A ဖြ႔A စညးတခA တြက ေရ႐ညတညတေစမယ သေဘာမးေတြပါတယဆတာ လတငးသၾကပါတယ။ ဘယလ လပဂၢလ၊ A ဖြ႔A စညးကမ ကယA တြက ဆးကးျဖစေစမယ မဝါဒမးက ခမတကငသးမာ မဟတပါဘး။ A ဖြ႔A စညးတခဟာ မဝါဒမရရင ရညမနးခက မေA ာငျမငႏငပါဘး။ ရညမနးခက မေA ာငျမငရင ပနးတငက ေရာကမာ မဟတပါဘး။

Page 195: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 195

မဝါဒဆတာ လတေယာကA တြကေတာ ၾကးတေခာငးလပါပ။ A ဖြ႔A စညးတခက လတေယာကက မဝါဒတခထက ဆြသြငးလကတာဟာ A ဒလက ခပကငဖ႔ ၾကးန႔ ခညလကတာပါပ။ တခနတညးမာပ A ဒသဟာ A ဖြ႔A စညးရ႕ မဝါဒေတြက တေသြမတမး လကနာရမာ ျဖစပါတယ။ မတညတ လ႔A ဖြ႔A စညးေတြမာ မတညတ မဝါဒေတြ A သးသး ခမတထားတာ ႐ပါတယ။ A ဓကကေတာ ကယက ဘယၾကးက ၾကကသလ။ ဘယၾကးန႔ A ခညခမလ ဆတာပါပ။ မဝါဒဆတာ A ဖြ႔A စညးေကာငးေစဖ႔A တြက ခမတထားတာဆေပမယ၊ လတငးန႔ ကကညခငမ ကကညမာပါ။ ကယမဝါဒကဘာလ၊ ကယA လပလပမယ A ဖြ႔A စညးရ႕ မဝါဒက ဘာလ။ မဝါဒႏစခက တထပထကဖ႔ဆတာ မျဖစႏငပါဘး။ တေနရာရာမာေတာ ကြလြခကေတြ ရေကာငးရႏငပါတယ။ ဒေနရာမာ ေမးစရာေမးခြနးက ရလာပါတယ။ မဝါဒႏစခ တထပထမက႐န႔ လကတြၿပး A လပလပလ႔ ရႏငပါသလား။ မတတာေတြက ေဘးဖယထားၿပး၊ တတေနရာကေန လကတြၿပးလပရင A လပျဖစႏငပါတယ။ ျမနမာလ႔ပတဝနးကင A သငးA ဝငးၾကားမာေတာ မဝါဒမတညဘ လကတြလပျဖစတယဆတာ ႐ားပါတယ။ ဒါကလညး စUးစားေတြးေခၚပ၊ ဗဟသတန႔ A သပညာ၊ A တတပညာ ကြာျခားျခငးေၾကာငလ႔ ထငပါတယ။ ျမနမာလ႔ေဘာင၊ A ဖြ႔A စညးေတြၾကားမာ မဝါဒထက၊ ပဂၢလေရးက Uးစားေပးတာက ေတြ႔ေနရဆပါပ။ ျပနာတခ ျဖစၿပဆလင လမႏငရင၊ မက ကငတယ။ လကမနးရင၊ မက သးတယ။ လကခငရင၊ မကျပငဖ႔လညး ဝနမေလးၾကပါ။ ဒါဘာေၾကာင ျဖစရသလဆတာ ကေနာတ႔ကယတင ျပနလညဆနးစစၾကညဖ႔ လပါလမမယ။ A ဓကကေတာ မဝါဒေတြမာ A တေတြ ေရာယကေနလ႔ပါ။ မမA ဖြ႔A စညးရ႕ A စကနUး ရညရြယခကကေတာ ခမတထားတ ပနးတငက A ေရာကလမးႏငဖ႔၊ A ဖြ႔A စညးက လကရA ေျခA ေနထက တးတကဖ႔၊ A ဖြ႔A စညး ေရရညတညတေစဖ႔န႔ တျခားတျခားေသာ ရညရြယခကေတြန႔ စတငၿပး ခတကလာတာပါ။ ေA ာငျမငမႈတစတရာ (သ႔မဟတ) ေA ာငျမငမႈေတြလညး ရေကာငးရခပါလမမယ။ A ဒA ခါမာလညး ေA ာငျမငမႈ A သးA ပြငရ႕ ရလဒက ခစားခပါတယ။ ဒါေပမ ဒေA ာငျမငမႈA ေပၚက သာယာေနဖ႔ မဟတပါဘး။ ေခတစနစရ႕ ေျပာငးလမႈကလကၿပး မမရ႕A လပမာ စနေခၚမႈေတြန႔ ရငဆငရတA ခါ၊ ေရ႕မာလညး တဆငၿပးတဆင ေကာျဖတရမယ တတငးၾကးေတြ ကာဆးေနတA ခါ၊ စနေခၚမႈေတြA ေပၚမာ စတပကေနလ႔ မျဖစပါဘး။ မမရ႕ လပပကငပ၊ A ေတြးA ေခၚန႔ မဝါဒေတြကလညး စနေခၚမႈA သစေတြက ရငဆငႏငဖ႔ လကေလာညေထြစြာ ေျပာငးသငရင ေျပာငးရပါမယ။ ေရး႐း A ယA ဆ၊

Page 196: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 196

ဝါဒစြေတြက ပယသငရငလညး ပယရမာပါ။ ျပျပငေျပာငးလသငရငလညး ေျပာငးလရမာပါ။ မဝါဒတခ၊ A ယA ဆတခက A ႐းစြေA ာင ဆပကငဖကတြယထားတ A ကငက ေဖာကဖကပစရမာပါ။ မဝါဒတခဟာ A ရငက မမA တြက (သ႔မဟတ) မမA ဖြ႔A စညးA တြက ေA ာငျမငမႈတစတရာက လပေဆာငႏငခေပမယ ေနာကထပ ေA ာငျမငမႈတဆငက တကလမးႏငဖ႔A တြက လကရကငသးေနတမဝါဒက ေျပာငးလဖ႔လA ပရငလညး လပါလမမယ။ မမဟာ မမA တြက လပေနတာလား၊ A ဖြ႔A စညး တးတကဖ႔တြက လပေနတာလားဆတာက ျပနၿပး စUးစားမဖ႔ လပါတယ။ မမA ဖြ႔A စညး ေA ာငျမငမႈတခ ရဖ႔A တြက မမမာရတ A ေတြးA ေခၚ၊ A ယA ဆ၊ လပကငပ နညးစနစက ျပလြယ၊ ျပငလြယ၊ ေျပာငးလြယတ စတဓာတတခက ပငဆငထားႏငတယဆရင ပေကာငးပါလမမယ။ ကေနာတ႔ ျမနမာလ႔A ဖြ႔A စညး၊ A သငးA ဝငးမာ ေရး႐းA ယA ဆ၊ A ေတြးA ေခၚေတြက ဖကတြယေနၾကသေတြ A မားၾကး ရေနပါေသးတယ။ A ဒလ ဖကတြယေနၾကျခငးA ားျဖင A လပမျဖစဘး ဆတာကလညး သတ႔ကယတင သၾကပါတယ။ တကယလ႔ မမရ႕ မဝါဒ၊ A ေတြးA ေခၚ၊ လပပကငပက ေျပာငးလလကရင မမA ဖြ႔A စညး ေရရညတးတကၿပး ေA ာငျမငမႈရႏငမယဆပါက A ဒလေတြA ေနန႔ သတ႔ရ႕ မဝါဒေတြက ေျပာငးႏငပါမလား။ မမရ႕ မဝါဒက A တန႔ တညေဆာကထားတ သေတြဆရငေတာ ေျပာငးဖ႔ လမးမျမငပါ။ ဒကေန႔ ျမနမာလမႈေရးန႔ ႏငငေရးA ဖြ႔A စညးေတြၾကားမာ ျဖစေနတ ျပနာေတြထမာ မဝါဒဆငရာ ျပနာကလညး တခ A ပါA ဝငပါ။ A ဖြ႔A A စညးတခက ပနးတငတခက သတမတထားတယဆရင A ဒပနးတငက ေရာကဖ႔A တြက ေရတရညမနးခက (short term objective) န႔ ေရရညရညမနးခက (long term objective) ေတြက ခမတဖ႔ လA ပပါလမမယ။ ၿပးေတာ ခမတထားတ ရညမနးခကA တငး A ေကာငA ထညေဖာဖ႔A တြက ဘယလ မဝါဒက ကငသးမလဆတာကလညး မျဖစမေနလပရမယ လပငနးစUတခ ျဖစပါတယ။ ဒါေပမ မဝါဒက ခမတတေနရာမာေတာ A တကငးစငေနရပါမယ။ A ဖြ႔A စညး A တြငးမာ ကယေနရာ တညၿမေစဖ႔ ရညရြယျခငးထက၊ ကယA ဖြ႔A စညး ေရရညတညတၿပး၊ လပငနးစU ေA ာငျမငဖ႔A တြက A တကငးစငၿပး၊ ဘကလကမႈကငးတ မဝါဒက ကငသးဖ႔ လပါတယ။ A လပတခဟာ ေရတကာလမာ ေA ာငျမငမႈမရဘးဆရင၊ ေရရညမာ ေA ာငျမငဖ႔ A ခြငA လမးက နညးေနပါၿပ။ A ဒA ခါမာ မဝါဒက ေျပာငးလကငသးဖ႔ လA ပပါလမမယ။ ရညရြယခကေတြက ေျပာငးလပစဖ႔ မဟတပါဘး။ ရညရြယခကပါ ေျပာငးလလကရငေတာ ပနးတငပါ ေပာကတA ထ ျဖစသြားပါမယ။

Page 197: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 197

မဝါဒA သစA ရ A ေတြးA ေခၚA သစ၊ လပကငပ နညးလမးသစေတြ လA ပတယဆရငလညး မမက ဖနတးယရမာပါ။ မမကယတငက လေလာကတ စြမးေဆာငရညက ဖနတးမေပးႏငဘးဆရငေတာ A ဖြ႔A စညးရ႕ ေရရညA လားA လာ ေကာငးဖ႔A တြက စြမးေဆာငရည၊ လပရညကငရညရတ သေတြက A စားထး ေနရာယေစရမာပါ။ ဒါမမဟတရငလညး မမထက စြမးေဆာငရည၊ လပရညကငရည ရသေတြထကေန နညးနာနယေတြက ယၿပး မမA ရညA ခငးက ျမႇငတငရမာပါ။ A ဓကကတာကေတာ မမကယက လကခႏငမႈ (acceptability) ပါ။ မမတတရင တတေၾကာငး၊ မတတရင မတတေၾကာငး မမကယက လကခႏငတ သကသာပ ျပလြယ၊ ျပငလြယ၊ ေျပာငးလြယတ စတဓာတ ရသလ႔ ဆရမယ။ ေလာကမာ A မားက မမက လကမချခငးထက၊ မမကယ၌က ကယကယက လကမခႏငတာက ပဆးပါတယ။ မတးတကတ A ဖြ႔A စညးတခA တြက တရားေသမဝါဒက လကကငထားတာဟာ မေကာငးပါ။ ဒကေန႔ ျမနမာလမႈေရး၊ ႏငငေရးA ဝနးA ဝငးထမာ မတးတကတ A ဖြ႔A စညးေတြက ျပနၿပးသးသပၾကညရင မားေသာA ားျဖင မဝါဒေတြၾကားမာ ေနရာ၊ ေလာဘန႔ A တေတြ ေရာေႏာေနတာက ေတြ႔ရတယ။ မဝါဒ ခမတရငေတာင ကယေနရာက ထခကမႈမရေA ာင A ရငUးဆး ကာကြယၾကတယ။ ေနရာလၾကရငး ေသသာေသသြားၾကတယ၊ ေနရာရမသြားၾကတသေတြ ဒေလာကၾကးမာ မေရမတြကႏငေA ာငရတယ။ မမရ႕ A တေၾကာင၊ ေလာဘေၾကာင မမA ဖြ႔A စညး မတးတကတာက သေပမယလညး A ဒA ကငေဟာငး၊ A ကငဆးက စြန႔ပစဖ႔ ဝနေလးေနၾကသေတြလညး ဒန႔ေဒးပါပ။ ဆရာၾကး သခငကယေတာမႈငးက သေရးသားခတ “လၾကးႏင လငယ” စကားေျပမာ “ေရးစ႐က A ယသးလ႔မ႔ တၾကးလငေပ၊ လၾကးလငေတ။ ေသာငၾကးလငငက၊ လၾကးလငမက” လ႔ ဆထားတယ။ A ဒလ လေပ၊ လေတ၊ လမကေတြမာ ဘနးၾကးတေစၦလ လစားေတြျဖစၿပး၊ ေဆးမတးေတာေပ။ ေရးA ယဝါဒစြ၊ မဝါဒေဟာငးေတြကပ လကကငထားၿပး ဘဝနဂး A ဆးသတရေတာမယ သေတြပ ျဖစတယ။ လပဂၢလတUးတေယာက သ႔မဟတ လတစရ႕ A ေတြးA ေခၚျဖစေစ၊ ႏငငတႏငငရ႕ လမႈေရး၊ ႏငငေရးန႔ စးပြားေရး ယႏရားေတြမာျဖစေစ A ေျပာငးA လမရရင ဖြ႔ၿဖးတးတကတယလ႔ မဆႏငပါ။ လပဂၢလတUးခငး (သ႔မဟတ) လA ပစတစခငးစရ႕ A ေတြးA ေခၚ၊ A သA ျမငေျပာငးလမ၊ မဝါဒေျပာငးလႏငမယ။ မဝါဒ ေျပာငးလႏငမ

Page 198: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 198

မမရ႕ ရညမနးခက ေA ာငျမငကာ ပနးတငဆ A ေရာကလမးႏငမာ ျဖစတယ။

A ထးက႑ ၈ ေလးလး A ထး A ႏစ ... ႏစဆယ လြနေသာ

A ႏစ ... ႏစဆယ လြနေသာ

A ထးက႑ - ၈ ေလးလး A ထး

ေရႊA မစည ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 10 နာရ 30 မနစ

(၈.၈.၂ဝဝ၉ ေန႔တြင ကေရာကသည ၂၁ ေျမာက `၈´ေလးလး A ေရးေတာပသ႔)

(၁)

တပမေတာက A ာဏာသမးထားတာ ၂၁ ႏစ ရပါၿပ။ A ႏစ ၂ဝ ဆတ ကာလဟာ လ႔သကတမးရ႕ သးပတပ ကာလပါ။ ႏငငတခA တြက ဆရငလညး ႏစ ၂ဝ ကာလဟာ A ေျခA ျမစကစၿပး ၾကးၾကးမားမား ေျပာငးလလ႔ရတ A ခနပါ။ A ဆငးရဆး ႏငငA ျဖစကေနၿပး တးတကမႈA ေကာငးဆး ႏငငA ျဖစက ေရာကႏငေA ာင ျပျပငလပေဆာငလ႔ရတ ကာလပါ။ ဒါေပမ ….. ျမနမာျပညမာေတာ …… လြနခတ ၂၁ ႏစက A ာဏာသမးခတ စစတပဟာ ဒေန႔ ၂၁ ႏစ ျပညေတာလညး A ာဏာက ခပကငထားဆပါပ။ ျမနမာျပညရ႕ A ခပA ျခာA ာဏာ စကဝနးA တြငးမာ စစတပက ရေနဆပါပ။ ႏစေပါငး ၂၁ ႏစလးလး စစဗလခပေတြဟာ A ခပA ျခာA ာဏာ A ရပရပက လကဝယပငပင ရယထားႏငတာ ဘာေၾကာငလ…….။ A ႏစ …. ၂ဝ လြနမ ဒေမးခြနးက ဆနးစစရတာကေတာ လပျပာမသန႔သလပါပ။ ထားေတာ……။

Page 199: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 199

A ေျဖကလညး ရငးပါတယ။ စစA ပစA ေနန႔ A ခပA ျခာA ာဏာ A ရပရပက လးလး လကမလႊတရလ႔ပါပ။ လကမလႊတရရတ A ေၾကာငးA ခကေတြကလညး သမငးန႔ခၿပး A ခငA ခန႔ ရေနခတာပါ။ ကာယကရင စစA ပစက ပသႏငပါတယ။ စစတပဟာ……မဆလတေခတလး ဗလခပၾကးေနဝငးက A လပA ေကြး ျပခတယ။ မဆလက `လက´ဆရင စစတပဟာ `တတ´လပခတယ။ တတဆေပမယ …..စစတပဟာ သကမ႐ပဝတ `တတ´မဟတဘး။ သကရ `တတ´…….။ ၈၈ A ာဏာသမးၿပး ေနာကပငးမာေတာ …..စစA ပစဟာ ေခါငးေရာ…..ကယေရာ….လကေရာ ျဖစသြားတယ။ ဒA ေျခA ေနေA ာကမာ စစA ပစဟာ ေသနတကငၿပး A ာဏာရေနမသာ ျဖစမယ။ A ာဏာလႊေပးလ႔ မျဖစဘး။ A ာဏာခြေဝယလ႔ မရဘး။ A ာဏာA ဝနးA ဝငးထမာ A ျပညရေနဖ႔ လတယ။ ထြကသြားလ႔ မရဘး။ ထြကရငလညး `ေကာ´ န႔ပ ထြကမယ။ လကရA ာဏာဆးရႈးမာေၾကာကတ `ဘယာ´…..။ A ာဏာမရင A ရငက ရာဇဝတမႈA ဖဖA တြက ျပနၿပး ရငဆငရမာက ေၾကာကတ `ဘယာ´ …..။ ဒေတာ ….. စစA ပစရ႕ `ပါရာဒငး´က ေျပာပါဆရင ……. `သတညးတေယာက ေကာငးဖ႔ေရာကမ သတေယာကမာ ပကလငကာသာ ဓမၼတာတညး…….´

(၂) ျမနမာျပညသမငးကၾကညရင ….. A ခပA ျခာA ာဏာ A ဝနးA ဝငးမာရခတ A ာဏာရငေတြ၊ A ာဏာရသေတြဟာ သ႔သေဘာ သေဆာငၿပး A ာဏာစကဝနးကေန ဖယခြာခတာ မရသေလာကပါပ။ ျမနမာပေဒသရာဇစနစရ႕ ေနာကဆးမငးဆကျဖစတ သေပါဘရင……။ ၿဗတသတ႔ရ႕ ေရေၾကာငးခ တပမၾကးဟာ Eရာဝတကဆနတက ….. ေနျပညေတာကေရာက …… နနးေတာထဝငၿပး ထးရပေA ာကက ဆြေခၚသြားမ သေပါဘရငလညး A ာဏာA ဝနးA ဝငးထက ထြကၿပး A ႏၵယမာ ေနA မA ကယခပန႔ သြားေနေတာတာပါ။ ေနမဝငA ငပါယာၾကးရ႕ ရနကနဘရငခ ဆာေဒၚမနစမစလညး A တြငးဝန႐းၾကးကေနၿပး A သာတၾကညန႔ `ဆငးမလား´ က သြားခတာ မဟတပါဘး။ ဘA ငေA န႔

Page 200: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 200

နပြနတပေတာၾကး ယးဒယားကေန စစေၾကာငးၾကးေတြန႔ ဝငလာ……၊ စစေတာငးျမစက ျဖတကး၊ ေရႊေတာငကသမး၊ A ငဖားA ထ လကတကမသာ ဆာေဒၚမနစမစလညး A ႏၵယက ေA ာငျမငစြာန႔ ဆတခြာသြားေတာတာပါ။ ေနမးႏြယတ႔ လကနကခA ရႈးေပးလကရတ မတလေတာလနေရးကလညး …… လကနကကင ေတာလနေရးပါပ။ ဖကဆစနပြနတ႔ ျမနမာေျမေပၚက ထြကသြားဖ႔၊ A ခပA ျခာA ာဏာ ရပဝနးက ဖယခြာဖ႔က ထစUက စားပြဝငးမာ ေနမးႏြယတ႔န႔ ထငၿပး ဗလခပေA ာငဆနး ေဆြးေႏြးခတာ မဟတပါဘး….။ `A နးကပဆး ရနသကရာၿပး တကၾက´ လ႔ မန႔ခြနးေပးၿပး …… ေသနတတဒငးဒငးန႔ ပစခတၿပးမ A ာဏာA ဝနးA ဝငးကေန ဖကဆစနပြနတ႔က ေမာငးထတႏငခတာပါ။ ဆာဟ႔ဘတရန႔(စ) ရနကနကေနၿပး ထြကေတာမနနးက ခြာတယဆတာလညး ေဒါငးနငးလမးေနA မမာ A ကတလန႔ သခငေA ာငဆနး စကားေျပာေကာငးခလ႔ မဟတပါဘး။ လကနကကငA ငA ား ၅၂ဝဝ ရတ ျမနမာမးခစတပက ရနကနမာရတယ။ သလငမာရတယ။ ပခးမာရတယ …..။ ၅၂ဝဝ ကေနၿပး ခကခငး ၅၂ဝဝဝ ျဖစလာႏငတယ။ ၅၂ဝဝဝဝ ျဖစလာႏငတယ။ ဒါက …. ဗလခပၾကး ေမာငဘတတနသတယ။ ဖဆပလ ဟာ လထA ေပၚ ၾသဇာရတယ။ စတနးလမးေလာက ဆႏၵျပေဟဆရင ….. လထဟာ လမးေပၚက ထြကလာၾကတယ။ ဝနထမးေပါငးစ သပတေမာကၾကပါဆရင …… ပလပေတြပါ ပါလာၾကတယ။ ဖဆပလရ႕ A ာဏာA တမA နကက နနးရငးဝနA ကတလက သတယ။ လကနကကငတကပြန႔ လထတကပြ A ဆငသငရေနလ႔ ေA ာငဆနး-A ကတလစာခပ ျဖစခတာပါ။ ၿပးေတာ ……. သခငေA ာငဆနး ကယတငကလညး ေဒါငးနငးလမးA မထက သြားတာကက `ရရငရ မရရငခ´ ဆၿပး သြားတာ ……။

(၃) ၈ ေလးလးA လြန ျမနမာႏငငေရးမာ ျမနမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားမား ဒမကရကတစတပUး (ABSDF) ေပါကဖြားလာခတယ။ ABSDF က လကနကကငေတာလနေရးလမးစUန႔ လပငနးစUက ခတယ။ လကနကကင ေတာလနေရးက ဆငႏႊတယ။ ေကာငးသားတပမေတာ တပရငးေတြက တနသၤာရ႐းမကေနၿပး ကခငေတာငတနးေတြA ထ တနတလား ရတယ။ ပနဆငးမာက ဗမာျပညကြနျမနစပါတရ႕ ျပညသ႔တပမေတာ ရတယ။ တငးရငးသားလမးစ လြတေျမာကေရး လကနကကင A ငA ားစေတြဟာလညး A ႏၵယ၊ ထငး၊ တ႐တနယစပတေလာကမာ လကယကထး ရေနၾကတယ။ လကနကကငA ငA ားA ရ A ာဏာသမးစစA ပစက သာေပမယ ….. စတဓာတေရးရာA ရ၊ စညးကမးA ရ၊ A မန႔နာခမႈA ရ၊ လထေထာကခမႈA ရ A ဖကဖကမာ စစA ပစဟာ ဘယလမ

Page 201: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 201

မယUသာပါဘး။ ၈ ေလးလး ဒေရျမငသစၾကးက စးၿပး လကနကကငေတာလနေရးဟာ ေA ာငပြခဖ႔ A လားA လာေကာငးေတြ ရခတယ။ ဒါေပမယ…… ၁၉၈၉မာ ….. ပနဆငးA ေရးနမမႈၾကး ေပၚေပါကခတယ။ `ဝ´၊ `ကးကန႔´ တ႔ရ႕ ပနကနမႈက ဗမာျပညကြနျမနစပါတ ရငဆငခရတယ။ ျပညသ႔တပမေတာဟာလညး ၿပကြခရတယ။ ခြထြကသြားၾကတ `ဝ´၊ `ကးကန႔´ ….. တ႔ဟာ မၾကာပါဘး။ A ာဏာသမးစစA ပစန႔ A ပစA ခတရပစေရး ျပလပလကၾကတယ။ ပနဆငးA ေရးနမမႈဟာ ျမနမာျပည လကနကကငေတာလနေရးကပါ A ေရးနမေစခတယ။ `ဒမႏ´ ကစားနညးလပါပ။ ပနဆငးက `ဒမႏ´ ရ႕ ေA ာကဆးA စာတး ျဖစခတယ။ မၾကာပါဘး….။ A လယပငးA ဖြ႔ေတြ ပါသြားၾကတယ။ ေနာက ကခင၊ မြနတ႔ `ၿငမး´ လကၾကေတာတာ ျဖစလာတယ။ ျမနမာျပညေတာလနေရးရ႕ လကနကကငေတာလနေရး မကႏာစာဟာ ….. ပြငသြားခရတယ။ ေတာလနေရးဟာ ဟနခကပကသြားခရတယ။ `ကၾကး´ မလေတာဘး ……။ A ႏပညာမသြားတယ။ ၈ ေလးလး ဒေရျမငသစၾကးဟာလညး ….. `တန႔´ သြားခရေတာတယ…..။ ၂၁ ႏစ ၾကာသြားၿပ…..။ ျပနၿပး ေစာငးငၾကညေတာ ……. စစA ပစေရာ ၊ `ၿငမး´ ေတြေရာ ၊ …… တငးျပညေရာ ….. ျပညသလထေရာ …..၊ A ားလးဟာ ….. A ားလးဟာ …. Lose–Lose Paradise A တြငး ေရာကေနပါေရာလား……။

Page 202: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 202

ဒမး ... ဒေရ ... ဒလေတြန႔ ကေနာတ႔ ဘာဆကလပၾကမလ

A ထးက႑ - ၈ ေလးလး A ထး ေနသနေမာင http://www.mizzimaburmese.com/special/8-8-8-8/3527-2009-08-06-10-42-52.html ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 10 နာရ 36 မနစ

လြနခတ ၂၁ ႏစတနးက လသနးေပါငးမားစြာ လမးမေတြေပၚထြကၿပး ဆႏၵေဖာထတခတ တခတညးေသာ ရညရြယခကက တပါတA ာဏာရငစနစက ဖကသမးၿပး ပါတစဒမကေရစစနစဆ ေျပာငးလေရးျဖစပါတယ။ ဒါေပမ ျမနမာျပညဟာ ႏစ ၂ဝ A တြငး ပါတစဒမကေရစ A ေထြေထြ ေရြးေကာကပြက ကငးပႏငခေပမယ ၁၉၈၈ ခႏစက ျပညသေတြ ေတာငးဆခတ ဒမကေရစရတ ႏငငေရးစနစတစရပ မေပၚထြနးခပါဘး။ ဒA တြက တငးျပညက သကြနျခာA ထပထပ ေA ာကမာထားၿပး A ပခပလာတ စစတပက သမငးရ႕ တUးတညးေသာ တရားခA ျဖစန႔ လကညႇးထးခၾကပါတယ။ ႏစ ၂၀ ေကာ ၾကာလာတA ခါ စတနာလကစ ရထားၿပးသားမ႔ A ာဏာက ၿမၿမဆပကငထားတ စစတပက ပၿပး စတနာၾကပါတယ။ A ခပေျပာရင ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာကပြ A ႏငရပါတျဖစတ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပရ႕ ေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ျမနမာႏငငေရး ျဖစစUထမာ ပါဝငခြငမေပးဘ A ကUးခထားတာေၾကာငရယ၊ ႏငငေရးလႈပရားတ ေကာငးသား၊

Page 203: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 203

လငယ၊ ရဟနးရငလ၊ ျပညသေတြကပါ ေထာငသြငးA ကUးခထားတာေၾကာင ျဖစပါတယ။ ေန႔စU ျမနမာျပည ျပငပက ထတလႊငေနတ ေရဒယA စA စUေတြက ႏငငေရးဆငရာ စကားဝငးတငးမာ၊ ျမနမာA ေရး ကြမးကငသေတြရ႕ စကားလးတငးမာ၊ A ာဆယႏငငေတြ A ခငးခငးၾကားမာ ေျပာေနက A ဆးသတစကားကေတာ ျမနမာျပညA ေရးဟာ ေရ႕မတး၊ ေနာကမဆတျဖစေနၿပဆတာက ထပတလလ ေျပာေနၾကတာပျဖစပါတယ။ ျမနမာျပညA ေျခA ေနဟာ ဘယကမ Uးတညမသြားဘ ရပေနၿပဆတ သးသပခကဟာ သနးေပါငး ၅ဝ ေကာ ျမနမာျပညသေတြက စတဒကၡA ၾကးA ကယ ေရာကေစပါတယ။ A ားသြနခြနစက ေလာခတေလဟာ ဘယကမ မေရြ႔ဘးဆတA ေၾကာငး သသြားတA ခါ ေနာကထပ ေလာခငစတမရဘ ေျခကနလကပနး ကသြားေစပါတယ။

တငးျပညမကႏာ ၾကညတယဆတာ ျပညသ႔မကႏာ ၾကညတာက ဆလတာပါ။ ႏငငေရးဆတာ ျပညသေတြA တြက A ေကာငးဆးျဖစႏငမယA ရာက ေဆာငရြကရတ ပညာရပျဖစပါတယ။ ၂ဝဝ၃ ခႏစမာ ဗလခပၾကးေဟာငးခငညြန႔က လမးညႊနေျမပ ၇ ခကက ေၾကညာခနကစၿပး ျပညတြငးျပညပမာရတ ဒမကေရစေရး လႈပရားသတငးက A းA းၾကြကၾကြက ကန႔ကြကခၾကပါတယ။ A ခA ခနထလညး ဒေျမပ ၇ ဆငဟာ တဆငၿပးတဆင ၿပးလာလကတာ ေနာကႏစမာ ေရြးေကာကပြ ကငးပေတာမယ A ေျခA ေနထက ၾကကသညျဖစေစ၊ မၾကကသညျဖစေစ ဆကေရာကလာပါတယ။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြဟာ A ႏစ ၂ဝ ျမနမာျပညသမငးထမာ ဒတယA ၾကမ ပြA ဆဆး ႏငငေရးပြတခဆတာ လတငးသထားတာမ႔ ဒမကေရစေရး တကၾကြလႈပရားသတငး (A ထးသျဖင ျပညပေရာက) က A ျပငးA ထန ဆန႔ကငပါတယ။ ျမနမာျပညထမာေနထငတ မသားစတစA တြက ေန႔လညစာ၊ ညစာA ျပင လပစစမး၊ ေရ စတ A ေၾကာငးဟာ ေန႔စU ငရျဖစေပမယ ျပညပေရာကေတြA တြက ေခါငးထ ထညစUးစားဖ႔ မလတ A ရာေတြ ျဖစပါတယ။

Page 204: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 204

ျမနမာျပည ႏငငေရးမာ ေဒၚစလြတေျမာကေရးလ႔ ေA ာလက႐န႔တင A သကသာဆးေသာ ႏငငေရးက စလပလ႔ ရေနတာျဖစပါတယ။ ေဒၚစက ေထာကခတငး ဒမကေရစဘကေတာသား၊ A ငA ားစျဖစတယလ႔ ခယၿပး ႏငငေရးလပတ ႏငငေရးမးက ဘယကမမေရာကတ ႏငငေရးမးျဖစတယ။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြက ဘာေၾကာင ဆန႔ကငတာလ၊ ဘာေၾကာင သေဘာတ လကခရမာလ။ ဆန႔ကငတ သေတြကေတာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာကပြရလဒက ေမးခြနးျပနထတပါတယ။ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာကပြရလဒက A ဒ ေရြးေကာကပြ ကငးပေပးခတ ဒကေန႔ထ A ာဏာတညေနတ စစတပက A ေကာငA ထညမေဖာခဘး။ မA ျပတA သတႏငတ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပက A ာဏာလႊေစခငတယ။ A ေျခခUပေဒ ေရးဆြမယ ဆရငေတာင သတ႔က Uးစးၿပး ေရးဆြခငတယ။ ေျပာရရင စစတပရ႕ A ခနးက႑က ကန႔သတလကလတယ။ စစတပက စကတညးက သတ႔ရ႕ A သကA းA မစညးစမ လၿခေရးA တြက A ာမခခကရႏငမယ A ေျခခUပေဒန႔ A ကာA ကြယယခငတယ။ ႏငင မၿပကြဖ႔ စစတပက ႏငငေရးမာ ပါဝငေနဖ႔လတယဆတ A ယA ဆက ၿမၿမဆပကငထားတယ။ A ဒေတာ ႏစဖကစလး ဘယလမ ညႇလ႔မရတာက A ေသA လ ဆကကငထားၾကရငး၊ A မနတရား၊ စးရမမႈေတြ၊ A ျပစတငမႈေတြကသာ A ဓက A ားၿပငၾကရငး တငးျပညက A ပကဘကက ပမ ကဆငးလာပါေတာတယ။

၁၉၉ဝ ေရြးေကာကပြရလဒက A ေကာငA ထည ေဖာ၊ မေဖာက ေဒၚစန႔ စစဗလခပေတြ စကားေျပာရမယလ႔ ေတာငးဆတယ။ စကားမေျပာဘး။ ေဒၚစA ေပၚ ပဂၢလေရးA ရ A ာဃာတေတြရတာေၾကာငလညး ျဖစမယ။ သာမနA ရပသား ႏငငေရးသမားန႔ စကားေျပာၿပး A ေပးA ယလပမ A ေျခA ေနေတြ ေျပလညမယဆတာက စစဗလခပေတြက မယၾကညတာလညး ျဖစမယ။ A တခပကေတာ ကလသမဂၢ မကလ႔ ဘယသပ ဖA ားေပးေပး ဒစကားေျပာတကစၥ

Page 205: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 205

ေနာငကလညး လပဖ႔ A ခြငA လမး သပနညးပါတယ။ ေတာငA ာဖရကျဖစရပက စတကးယUေနလ႔ကေတာ A ေျခA ေနေတြ ပဆးသြားဖ႔ပ ရပါတယ။ ဆေတာ ဗလခပၾကးသနးေရႊန႔ ေဒၚစတ႔ၾကား တနညးေျပာရရင A ာဏာလကရ စစတပန႔ A ာဏာလကမ ဒမကေရစေရး A ငA ားစၾကားက ပဋပကၡဟာ လကေတြ႔ကက စUးစားၾကညရင ဒျပသနာဟာ လြယလြယကက ေျပလညစရာမရဘး။ ေနာကထပ A ႏစ ၂ဝ ထပၾကာသြားႏငတယဆတာ ကနခတ A တတကၾကညၿပး ခန႔မနးရင လြယတယ။ A ရကစကဆးေသာ A မနတရားက ဒါပ။ ႏငငေရးA ကUးသားေတြ A ကနA စင ျပနလႊတရမယ၊ ေဒၚစကလညး ျပနလႊတရမယ၊ ၿပးရင ေဒၚစUးေဆာငတ A နA ယဒပါတန႔ လကရ စစေခါငးေဆာငေတြ စကားေျပာၿပး A ေပးA ယလပရမယ၊ ၿပးရင တေယာကတဝကပျဖစျဖစ တေယာကတညးက A ကနလးပျဖစျဖစ A ာဏာယၿပး ဒမကေရစႏငင ထေထာငရမယ၊ ျပညပေရာကေတြ A ကန ျမနမာျပည ျပနလာခြငရမယ။ စးပြားေရးပတဆ႔ထားတာေတြ ရပဆငးရမယ၊ တငးျပညထေထာငဖ႔ ႏငငတကာက ေငြေၾကး၊ နညးပညာ၊ လA ားန႔ A ကနေထာကပရမယ .... စသျဖင ဒA ခကေတြဟာ တခမ ျဖစမလာဘးဆရင ဘာလပမလ။ ကလသမဂၢက ေဒါသလညထြကလက၊ A ာဆယန႔ တ႐တက A ျပစတငလက၊ A ႏၵယန႔ ဂပနက စတဆးလက ေနာကဆးေတာ စစတပက လကညႇးထး ...။ ဒျပဇာတေတြဟာ A ေသA ခာ ေရတြကထားတာ မဟတေတာင A ဖနတလလ ကခရတာကေတာ ေသခာတယ။ ျမနမာျပညက ျပညသေတြရ႕ဘဝက ပၿပး ေထာငးေထာငးေကၿပး တငးျပညA နာဂတ ပမလာတာပ ရတယ။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြA တြက A ခနနးလာတာန႔A မ ျပညပေရာကေတြရ႕ ဆန႔ကငေရး ေလသေတြက ပၿပး ကယေလာငလာတယ။ ဒလေA ာမ ဒမကေရစေရးလပတာလ႔၊ ယၾကညခက ခငၿမတာတ႔န႔ လပျပာသန႔ခငေနၾကပ ရတယ။ ေထာငကတနးက လပေဖာကငဘကေတြA ေပၚ သစၥာမေဖာကဘးဆတာက ျပခငပရတယ။ လနာတေယာကက ဆရာဝနတေယာကက ခငဗားမာ ေသြးကငဆာေရာဂါရေနတာ ရာခငႏႈနး A ေတာမားတယလ႔ ေျပာလကရင A ဒလနာ ဘာျပနေျပာမယထငလ။ ဟတကပါဆရာ၊ ကေနာသပါတယလ႔ ျပနေျဖမယမား ထငမရငေတာ လြမာပ။ ဘယရမလ။ ဒမာဆရာဝန ခငဗားေျပာတာ မယဘး။ ကေနာကယကေနာ သတယ။ ဒေရာဂါရတာ မျဖစႏငဘးလ႔ လနာ (၉၉ %) က ျပနေျဖမာပ။ ၾကကၾကက၊ မၾကကၾကက ... ေရာငလ႔မရတ A မနတရားA ေပၚ ႐တတရကေတာ လတငးက ျငငးၾကပါတယ။ ျငငးဆနတ ကာလကလညး ၾကာတတပါတယ။

Page 206: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 206

ဒကငဆာန႔ ေသရမယA ခန နးကပလာေတာမ လနာက မျဖစမေန A ေျခA ေနတခက လကခရပါတယ။ A ဒA တြက ဒလနာဟာ A ကးမ၊ A ခနျဖနးခၿပး ေသဖ႔A တြက ဘာတခမ မျပငဆငခဘး။

ျမနမာျပညA ေရးA တြက A ေမရကနUးေဆာငၿပး ကလတပေတြန႔ ျမနမာျပည ဝငသမးေပးမာလညး မဟတဘး။ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) ၁၉၈၈ ခႏစကလ ဒမကေရစ A ေရးA ခငးၾကးလညး ထပမေပၚလာႏငေတာဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) လၿခေရးေကာငစကလညး A ေရးယႏငတ A ေျခA ေနမာ မရဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) ေဒၚစန႔ စစတပၾကား စစမနတ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရး ေပၚလာဖ႔ မျဖစႏငဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) A ာဆယန႔ တ႐တက ျမနမာျပညက A ေရးယမယ A ေျခA ေန လးဝမရဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) ေဒၚစလညး A ခပA ေႏာငက လြတလာဖ႔ မရဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) ေျမာကကရးယားန႔ စပလUးၿပး ျမနမာက A ေရးယမယကနး မရဘး၊ (၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ မတငခငမာ) ..... ေရြးေကာကပြမာ ဒမကေရစA ငA ားစေတြက ဆန႔ကငၾကၿပထား။ ျပညသေတြက ဘယသ႔က မေပးရမာလ။ ဒေတာ လႊတေတာA မတေနရာေတြ ဝငေလာကၾကမယ ၾက႕ဖြတေတြ၊ စြမးA ားရငေတြကပ မျဖစမေန မေပးရမယA ေပါက ဆကေနၿပ။ ဒလလပမယA စား လထA တြက စြမးA ားရငထက၊ ၾက႕ဖြတထကသာတ သေတြက ၾကတငေရြးခယၿပး လထကယစားလယလပၿပး ဝငၿပငေစတာက ပၿပး A ကးမရေစဘးလား။ ေရြးေကာကပြဆန႔ကငတာက နA ဖ ဆန႔ကငတာပဆတ A ေတြးမးရရင၊ ဆးရြားတ A ေျခA ေနေA ာကက လထက သကသာရာရေစမယ A ေနA ထားမး ေရြးခယေပးတာက တငးျပညမကႏာ ၾကညရာ မေရာကဘးလား။ ေရြးေကာကပြက ေထာကခတာဟာ စစA စးရက ေထာကခတာန႔ မတဘးဆတာ နညးဗဟာA ရ A ေသA ခာ စUးစားသငပါတယ။ ဒမကေရစA ငA ားစေတြဘကက ၾကညသလပ စစတပဘကကလညး ျမနမာျပညက ဘကႏစဘကရ႕ ပဋပကၡဟာ ဘယကမ မေရြ႔ဘးဆတာက လကခၾကပ ေပၚပါတယ။

Page 207: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 207

ဒေတာ ဒေရြးေကာကပြဟာ လကရရေနတ ႏငငေရး A ခငးA ကငးေဟာငးၾကးက ခဝါခလကႏငရင A ခငးA ကငးသစတခက ဖနတးႏငမယလ႔ ယဆဖ႔ လပါတယ။ ဒမကေရစေရး လႈပရားသေတြ၊ ႏငငေရးျဖစစUထ ပါဝငခငသေတြက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြကေနတဆင လႊတေတာထ၊ A ပခပေရး ယႏရားထ ဝငေရာကႏငရင ပၿပးလကေတြ႔ကတ A ေပးA ယလပႏငပါမယ။ ဟတပါမလားဆတ ေမးခြနးထတလာရငေတာ ဒA တငး ထငေနလ႔ေတာ ျပညသA တြက ဘာေကာငးလာမလ ဆတာကသာ ျပနေမးရမာပ။ ဒလ A ပငပနးခၿပး လပရမယ လထA ကးA တြက လပရမယ ႏငငေရးမးကေတာ A ားမေပးဘး၊ သ႐းေရ႕ဆႏၵျပတာေတြကသာ ပၿပး A ဆငေျပတယဆရငေတာ ဟတပါမလား ေမးခြနးက ျပနေျဖစရာ မလပါဘး။ ေနာကတခက ဒေရြးေကာကပြထမာ စစတပဘကန႔ ေဒၚစUးေဆာငတ ဘကႏစဖကစလးက မဟတတၾကားက A ငA ားစေတြ ေပၚထြကလာေစဖ႔ A ားေပးသငပါတယ။ ၾကားA ပစေတြ မေပၚႏငေA ာင ဖနတးမယဆရင ယခငမလ ပဋပကၡေဟာငးဆကပ ျပနUးတညသြားပါမယ။ ေဒၚစက ေထာကခတယလ႔ ေA ာတငး ဒမကေရစA ေရး လပေနတယလ႔ မေျပာႏငပါဘး။ ေဒၚစၾကးပမးေနတ ဒမကေရစေရးက တကယယၾကညၿပး ကယA ားကယကးၿပး ကယတာဝနကယယတာက ေဒၚစက တကယေထာကခတာလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ A ေျဖကေတာ လကေတြ႔ကက ဘာဆကလပၾကမလဆတာပါပ။ ၁၉၈၈ မာ ေမြးခတ ကေလးေတြဆ A ခ ၂၁ ႏစရၿပ။ သတ႔က ျမနမာျပည ၂၁ ႏစA တြငး ဘာေၾကာငမေျပာငးလႏငခတာလလ႔ ေမးလာခရင ျပညသA တြက သတရရ မနကနတနညးန႔ လကေတြ႔ကတ ႏငငေရးက မလပခဘ၊ A ာဏာမယရခလ႔လ႔ ေျဖလကၾကပါ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ A ဒါက ရကစကတ A မနတရား ျဖစေနလ႔ပါပ။ ။ (ေနသနေမာငသည ယခငက သတငးA ယဒတာA ျဖစ တာဝနယခသျဖစၿပး၊ ယခA ခါ A ေမရကန ျပညေထာငစ ေျမာကကာ႐လငးနား တကသလတြင ႐ပရင၊ ဗဒယ ထတလပေရးႏင ႏငငေရးသပၸ ဘာသာရပမား သငယေနသ ျဖစသည။)

Page 208: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 208

ျမနမာႏငင မမြေသးပါ ျပညသမား ဆငးရရျခငးသည သယဇာတ ခ႕တျခငးေၾကာငမဟတ စစA စးရေၾကာငသာျဖစ

ေရာငတားနလ (Sean Turnell) http://www.mizzimaburmese.com/edop/songpa/3533-2009-08-07-09-22-06.html ေသာၾကာေန႔၊ ၾသဂတလ 07 ရက 2009 ခႏစ 09 နာရ 21 မနစ

ဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဟနျပတရား႐းတြငတင၍ တရားစြဆလကျခငးေၾကာင ျမနမာႏငငA ေၾကာငး စတဝငစားလာၾကျပနၿပး စစA စးရႏင မညသ႔ဆကဆရမညဆသညက ေဆြးေႏြးၾကရျပနသည။ A ေမရကန ႏငငျခားေရးဝနၾကး ဟလာရကလငတနကလညး ဗလခပၾကးမားက ေခာျမရန ဖြ႔ၿဖးေရးA ကA ညက ဆA ျဖစ ေပးသငသညဟ မၾကာေသးခငက A ၾကျပခသည။ သ႔ေသာ A မားယၾကညေနၾကသကသ႔ ျမနမာႏငငသည ဆငးရမြေတေနသည မဟတပါ။ A ာရပစဖတေဒသတြင ျမနမာႏငငသည A ၾကးဆး ေရနႏင သဘာဝဓာတေငြ႔ ေရာငးခသA ျဖစ ေပၚထြကလာသည။ ေလာေလာဆယတြင ဓာတေငြ႔A မားစက ထငးႏငငသ႔ ေရာငးခေနၿပး မၾကာမA ခနA တြငး တြငးသစမားမ ထြကရေသာ ဓာတေငြ႔မားက တ႐တႏငငသ႔ ေရာငးခမညျဖစသည။ ဓာတေငြ႔ဝယလA ား မားလာျခငး၊ ေစးႏႈနးတကလာျခငးတ႔ေၾကာင စစA စးရA တြက ဓာတေငြ႔ပ႔ကနမ ရေငြသညလညး တဟနထး တးတကလာလမမည။ ထ႔ေၾကာင ယခဘ႑ာေရးႏစA တြက ေငြေပးေငြယရငးတမး ပေငြသည A ေမရကန ေဒၚလာ ၂ ဒမ ၅ ဘလA ထ ရလာလမမည။ ယခႏစကနတြင တငးျပည၏ ႏငငျခားA ရနေငြ ပမာဏသညလညး ေဒၚလာ ၅ ဘလေကာA ထ ရလာမညျဖစသည။ ဤဝငေငြမားေၾကာင တငးျပည၏ တရားဝင ဘ႑ာေရးရငးတမးမားကေတာ A ေျပာငးA လ ျဖစသြားေစမည မဟတပါ။ A ေၾကာငးက ရငးပါသည။ ျမနမာႏငင၏ ဓာတေငြ႔ေရာငးရေငြ A ေမရကန ေဒၚလာကနးဂဏနးမားက `တရားဝင´

Page 209: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 209

ေငြလႏႈနးျဖစေသာ တေဒၚလာလင ၆ ကပျဖင တြကခကေဖာျပေသာေၾကာငျဖစသည။ ဤႏႈနးသည ေစးကြကတနဖးႏငယUလင ကပေငြတနဖးက A ဆ ၂၀၀ နးပါး ျမငတကေနေစၿပး၊ ဓာတေငြ႔ေရာငးရေငြ ပမာဏကလညး A လားတ A ဆ ၂၀၀ နးပါး ေလာနညးေဖာျပေစပါသည။ တရားဝင ေစးႏႈနးႏငသာ တြကခကေဖာျပလင ျမနမာႏငင၏ ဓာတေငြ႔ေရာငးရေငြသည ဘတဂကရေငြ စစေပါငး၏ ၁ ရာခငႏႈနးပင ရမညမဟတပါ။ ယငးႏင ဆန႔ကငစြာပင ဓာတေငြ႔ေရာငးရေငြက ေစးကြကေပါကေစးႏင တြကခကေဖာျပမညဆပါက ႏငငေတာမ ရေငြA ားလး၏ ၂ ဆပင ေကာပါလမမည။ ျမနမာႏငင၏ ဘတဂကလေငြက A မားၾကး ေလာနညးသြားေစပါလမမည။ ဤသ႔ မကလညျပရျခငးမာ ဓာတေငြ႔ေရာငးရေငြမားက တငးျပညဘတဂက ေငြစာရငးမားတြင ထညမျပဘ `တသးတသန႔ဖယထား´ ၿပး ေဖာကထားလျခငးေၾကာင ျဖစသည။ သ႔မသာ စစA စးရသည သတ႔ႏင A ၿမးစားဘက ေခါငးစားဘက စးပြားေရးသမားမားႏင ထေငြက ထငသလသးႏငမည ျဖစသည။ ဤသ႔ သးႏငေရးA တြက ေငြစာရငး ေရးးဆြေရးလပငနးမားက ႏငငေတာပင ႏငငျခားကနသြယမႈဘဏႏင A ျခား လလားလကရေသာ ကမးလြနဘဏမားက ကညလပကငေပးၾကပါသည။ ဤမားျပားလေသာ ေငြေၾကးမားျဖင ျမနမာစစဗလခပၾကးမားသည ေငြမတနတဆ သးရေသာ စမကနးၾကးမားက ေဆာငရြကႏငချခငး ျဖစသည။ ယငးတြင A ပခပေရးၿမ ႕ေတာသစ ေနျပညေတာ (မငးေနျပည) တညေဆာကျခငးလညး ပါဝငသည။ ဘာမနးမေရရာသည လပငနးတြင သးစြရန ႏကလးယား နညးပညာမားကလညး ႐ရမ ဝယယေနသည၊ ေျမာကကရးယားမလညး A လားတ ဝယႏငေနေျခရသည။ ဤသ႔ေသာ A ျပA မမးသည ျမနမာႏငငတြင A သားကေနသည။ ၁၉၆၂ ခႏစတြင စစတပက A ာဏာသမးယခၿပးေနာက တငးျပညထတကနA ားလးက ေတာကေလာကပင ထသ႔ သမးယသးစြလာခၿပး တဖကတြငလညး A ေျခခေစးကြက A ေဆာကA A မနသမက ဖကဆးပစလကသည။ ျမနမာႏငငတြင ထေရာကေသာ ပစၥညးပငဆငခြင A ခြငA ေရးဟ၍ မရပါ။ Uပေဒစးမးမႈမာလညး A ားနညးလသည။ မကခ႐စးပါြးေရး မဝါဒမားမာလညး A ေျပာငးA လျမန၊ ၾကတငခန႔မနးႏငျခငးလညး မရ၊

Page 210: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 210

သတငးA ခကA လကမားမာလညး ခ႕တA ားနညးလသည။ A စးရသည ဝငေငြထက A ဆမားစြာပ၍ သးစြခသည။ လသမေငြက A လြယတကပင ေငြစကသစမား ႐ကႏပသးစြသည။ ဤသ႔ျဖင ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈက ျဖစေစခသည။ ျမနမာႏငင၏ ထငရားေသာ ေကာပေရးရငးA မားစက စစတပက ပငဆငသည။ Transparency International ၏ A ကျဖတသးသပခကA ရ ျမနမာႏငငသည ကမၻာေပၚတြင ဒတယ A ကငပက ျခA စားဆး ႏငငျဖစသည။ တခနက ၾကးကယခမးနားလေသာ ျမနမာႏငင ကဆးသြားရပမာ မယႏငစရာပင ျဖစသည။ တခနက ျမနမာႏငငသည A ေရ႕ေတာငA ာရတြင A ခမးသာဆးႏင ကမၻာA ၾကးဆး ဆနတငပ႔သည ႏငငျဖစသည။ ယခေတာ မမႏငငသားမားကပင A ႏငႏငေကၽြးေနရသည A ေျခသ႔ ဆကေနသည။ ၁၉၅ဝ ခႏစက ျမနမာႏငင၏ တUးက ဝငေငြမာ A မနးခငး ထငးႏငငႏင ဆတနးပါးမ ျဖစသည။ ယခေတာ ဘာသာေရး၊ ယUေကးမႈ၊ ႐ပဝတပစၥညးမားရရမႈ A တတမ ပင ျဖစေသာလညး A မနးခငး ထငးႏငင၏ ျပညတြငးထတလပမႈ တနဖးစစေပါငး (GDP) မာ ျမနမာႏငင၏ ၇ ဆမ ရသြားၿပျဖစသည။ ျမနမာျပညသမားမာ ဆငးရပါသည။ သ႔ေသာ သတ႔က ဖႏပေနေသာ စစA စးရကေတာ မဆငးရပါ။ ျမနမာႏငငတြင စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈလပငနးမားက ေဆာငရြကသညA ခါ ဤညမျခငးက ေျပာငးလပစရန လပါသည။ ကနကမၻာႏငငမားက ဝငေရာကေဆာငရြကၾကလငလညး ဤရလဒက ရရေရးA တြက ဝငးဝနးလမးညႊနေပးသငပါသည။ (ယခလ ၆ ရကေန႔က The Wall Street Journal တြင ေဖာျပခသည ေဆာငးပါးA ား ဘာသာျပနဆထားျခငး ျဖစပါသည။ ေဆာငးပါးရင မစၥတာ တားနလသည ျမနမာစးပြားေရး ေစာငၾကညေရးA ဖြ႔ (Burma Economic Watch) ၏ A ယဒတာျဖစၿပး ဆစဒနၿမ႕ Macquarie University ၏ တြဘကပါေမာကၡလညး ျဖစသည။)

Page 211: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 211

သတငးစာပါ ဖကဒရယမ A ဓပၸာယဖြငဆခက UးေရႊA း ကန႔ကြက

နနးေဒဝ ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 14 နာရ 18 မနစ

နယးေဒလ (မဇၥမ)။ ။ ဖကဒရယမသည စညးလးညညြတမႈ ပကျပားေA ာင ေသြးထးလႈ႔ေဆာျခငးဟ ျမနမာA လငး သတငးစာတြင ေဖာျပချခငးA ေပၚ ပငလညလာခတြင တကေရာကခသ ရမးျပည ဝါရင ႏငငေရးသမားၾကး UးေရႊA းက ျပငးထနစြာ ကန႔ကြကလကသည။ ျမနမာA လငး A ယဒတာထ ျပးခသညလ ၂၇ ရကေန႔က ေရးသား လပမထားေသာ စာမကႏာ ၃ မကႏာပါ ျပနလည ေျဖရငးေရး ေတာငးဆစာ မတက မဇၩမက လကခ ရရခသည။ “ဘာမ တ႔ျပနေဖာျပ၊ ေျပာဆတာ မရေသးပါဘး။ ေရးထားတ (ေဆာငးပါး) က မားေနတယ။ ဟတမ မဟတတာ။ A ဒါက ျပငေစခငတာပါ” ဟ UးေရႊA းက ေျပာသည။ ဇလင ၂၆ ရကေန႔ထတ ျမနမာA လငး သတငးစာတြင ကေလာငA မည ကသာယာ၏ ‘သတA စU A သယU၍’ ေခါငးစUျဖင ေဆာငးပါးတြင စာေရးသက ဖယဒရယမသည စညးလးညညြတမႈ ပကျပားေA ာင ေသြးထး လႈ႔ေဆာနညးတခ ျဖစသညဟ ေရးသားခသည။ “ႏငငေတာက A စတစတ A မႊာမႊာခြဖ႔ ရညရြယၿပး ဖယဒရယက A သကသြငးဖ႔ ၾကးပမးေနၾကတယ၊ တငးရငးသားေတြA ၾကားမာ ေျမႇာငပငေပးေနၾကတယ။ … ဒါက ဖယဒရယ စခလ႔ကေတာ ဝါးA စညးေျပသလ ပရမးပတာၿပကြၿပး A ားလး ကားစာျဖစပြားမာ မယမရန႔” ဟ သတငးစာတြင ပါရသည။ “ေရ႕ကျဖစခတ ႏငငၾကးေတြ ၿပကြတာ ျငငးမရတ သာဓကပ။ ဒါေၾကာင ဖယဒရယဟာ ျပညေထာငစက ၿပကြေစမယ မးေစပါေနတယဆတာ သတထားရပါမယ” ဟလညး ဆထားသည။ UးေရႊA းက စာေရးသ ကသာယာ A ေနျဖင ဖယဒရယမႏင ပတသက၍

Page 212: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 212

မသနားမလညျခငး မျဖစႏငေၾကာငးႏင သ၏ A ာေဘာျဖစေသာလညး ေနာကကြယတြင တစတရာ ရေနေၾကာငး UးေရႊA းက သးသပသည။ UးေရႊA းက ဖကဒရယမႏင ပတသက၍ သမငးေၾကာငးေနာကခမားျဖင ျပနလညေျဖရငးရာတြင “ျပညေထာငစ ဟသည သေဘာမာ ျပညေထာငမား တနးတရညတ စေပါငးထားျခငးျဖစေၾကာငး ထငရားပါသည။ သ႔ေသာ ၁၉၄၈ ခႏစ ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငေတာသည ျမနမာျပညနယ မပါဝငဘ တညေဆာကခေသာေၾကာင ျပညေထာငစ A တသာလငျဖစသည” ဟ ေျဖရငးခက ေပးစာထတြင ေရးသားထားသည။ ထ႔A ျပင “ျပညေထာငစA တမ ျပညေထာငစA စစA ျဖစ ေျပာငးလဖြ႔စညးရန ေတာငးဆျခငးသည မမတ႔ ရသငရထကေသာ A ခြငA ေရးက ေတာငးဆျခငးျဖစရာ၊ တရားမတစြာ စUးစားသတငး ယငးဖယဒရယမက လကခႏငၾကလမမည ထငပါသည” ဟ ဆထားသည။ ျပနလညေျဖရငးေပးရန ျမနမာA လငးA ျပင၊ ေၾကးမသတငးစာတကႏင ရနကနA ေျခစက A ပတစU သတငးဂာနယမားသ႔လညး မတမား ေပးပ႔ခသည။ ေပးစာထတြင ၁၉၄၇ ခႏစ ေဖေဖာဝါရလA တြငးက ကငးပခသည ပငလညလာခတြင တကေရာကခေသာ ရမး၊ ကခင၊ ခငး တငးရငးသား ကယစားလယမားက တျပညေထာငစနစက မလလားသျဖင ျပညေထာငစA ျဖစသာ စေပါငးရန၊ ႏငငေရးတနးတညမမႈ ရရမည၊ ကယပငျပ႒ာနးခြင ရရမည၊ ခြထြကပငခြင ရရမညဟ A ကတA နယ ေဆြးေႏြးခၿပးေနာက ပငလစာခပက သေဘာတ လကမတေရးထးခၾကသညဟ ပါရသည။ ျပညေထာငစ လUးေရ၏ ၄၀ % မရေသာ လမးစမား၏ ျပနာက ေျပလညေA ာင မေျဖရငးႏငမခငး ျပညေထာငစၾကး၏ ျပနာက ေျဖရငးႏငမည မဟတပါ” ဟ UးေရႊA းက မတခကေပးထားသည။ UးေရႊA းေရးသားခသည “မၿပကြႏငေသာ ျပညေထာငစၾကးက တညေဆာကၾကပါစ႔” စာA ပသည စာမကႏာေပါငး ၃၁၁ မကႏာရၿပး၊ A ခနးေပါငး ၁၇ ခနးရကာ ျမနမာျပညတြင ေနထငေသာ လမးမား ဆငးသကလာပ၊ ပဂႏငငေတာ ေပၚေပါကလာပ၊ သမငးဝင ပငလစာခပႏင ျမနမာႏငငတြင ေပၚေပါကခေသာ ဖြ႔စညးပ A ေျခခ UပေဒA ေပၚ စာေရးသ၏ A ျမငမား ေရးသားထားသည။

Page 213: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 213

ထစာA ပသည ၂၀၀၈ ခႏစA တြငး ႏငငေရးလႈပရားသမားA ၾကား ပ႕ႏ႔ခၿပး၊ တရားဝင ပႏပထတေဝရန စာေပစစစေရးက တငျပခေသာလညး ယေန႔ထတင ခြငျပခက မရရခေပ။ ၈၆ ႏစA ရြယ UးေရႊA နးသည ၁၉၉၃ ခႏစတြင “တတယ ျပညေထာငစ ဘယသ႔ဘယပ” A မညရ စာA ပက ေရးသား ထတေဝခဖးသည။ ထႏစတြင သသည စစA စးရ၏ A မးသားညလာခသ႔ ၈ ျပညနယ ျပညေထာငစမ စာတမးက တငျပခသျဖင A ာဏာပငမားက ေထာငဒဏ တႏစ ခမတခသည။ သသည ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြင ဝငေရာကယUၿပငရန ျပညေထာငစက A ေျခခ၍ ဒမကေရစစနစက A ေျခခမည “ျပညေထာငစ ဒမကေရစ မဟာမတA ဖြ႔” A မညျဖင ၿပးခသည ၂၀၀၈ ခႏစ ႏစUးပငးတြင ဖြ႔စညးခသည။

စားေသာကကန ဓာတခြခနး ေဆာကရန ဂပနႏင ေဆြးေႏြးေန

ေမေကာ ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 12 နာရ 06 မနစ

ခငးမင (မဇၥမ)။ ။ စားေသာကကန A ရညA ေသြးထနး ဓာတခြခနးတခက ျမနမာႏငင စားေသာကကနထတ လပငနးရငမားA သငးက ဂပန A ကA ညျဖင တညေဆာကႏငရန ညႇႏႈငးေနသည။ ျမနမာစစA စးရ၏ တခတညးေသာ FDA ဓာတခြခနးကသာ A ားကးေနရာမ A ရပဘက စားေကာကကန A ရညA ေသြး ထနးသမးမည A စA စUက A စပးလကျခငး ျဖစသည။ “ဂပနက A ကA ညန႔ ေဆာကရမာပါ။ A ခ ညႇႏႈငးေနတနးပါ။ ဘာမေတာ A ေကာငA ထည မေပၚေသးဘး။ ” ဟ စားေသာကကနထတ လပငနးရငမားA သငး တာဝနရသတUးက မဇၩမက ေျပာသည။ FDA သည တရကလင စမးသပမႈ A ၾကမေပါငး ၃၀ သာ ျပလပႏငသျဖင

Page 214: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 214

စားေသာကကနမား A ရညA ေသြး ထနးသမးရန A ခကA ခရခသည။ ယခႏစA တြငး FDA က ျပညတြငး စားကနမားျဖစသည လကဖကႏင ငပ တ႔က A ဝါေရာငဆးေဆး ပါရသညဟဆကာ ေရာငးခခြင ပတပငၿပးေနာက စားေသာကကန ထတလပသမားသည ပစၥညးA ရညA ေသြး ထနးခပရန ပမ စတဝငစားလာခေၾကာငးႏင ထတကန လပငနးရငမားတြငလညး A ရညA ေသြးထနး ဓာတခြခနးမား မျပညစခေၾကာငး သရသည။ ျဖစေပၚလာမည A ရပဘက ဓာတခြခနးသည စားေသာကကန A ရညA ေသြး ထနးသမးေပးျခငး (Quality Control) A တြကသာျဖစၿပး၊ A ရညA ေသြး စစေဆးျခငး (Quality Check) ကမ A စးရ FDA ကသာ ဆကလကေဆာငရြကမည။ “ကေနာတ႔ဆမာက စစလကလ႔ မေကာငးဘးဆရင A ေရးယခရမယေလ။ ျပငခနမရဘး။ ဒါေပမ ဒလ A ျပငဓာတခြခနးေတြ ရလာမယဆရငေတာ သတ႔ထတကန မေကာငးဘးဆရင ျပငခနရတယ။ ထတကနက ျပငဖ႔ A ခနရတာေပါ။ ဒါမး A ကးA ျမတေတာ ျဖစတာေပါ” ဟ ကနးမာေရးဝနၾကးဌာန လကေA ာကရ FDA မ ညႊနၾကားေရးမႉး ေဒါကတာေကာလငးက မဇၥမက ေျပာသည။ “A ခထတေနတ စက႐ေတြမာက ဓာတခြခနး A ျပညA စ မရဘး” ဟ သက ဆကေျပာသည။ စားေသာကကနမားက A ရညA ေသြး A ာမခခက မေပးႏငသျဖင ျပညပေစးကြကသ႔ တငပ႔ႏငျခငး မရဘ ျပညပေရာက ျမနမာမားA တြကသာ A နညးငယ တငပ႔ေရာငးခႏငေၾကာငး စားေသာကကနထတ လပငနးရင တUးက ဆသည။ ဓာတခြခနး ကနကစရတႏင နညးပညာ A ခကA ခေၾကာင ဂပနႏငငမ A ကA ည ေတာငးရျခငး ျဖစေၾကာငး သရေသာလညး ကနကစရတ A ေသးစတကမ မသရေသးပါ။

Page 215: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 215

ေရႊ႔ေျပာငးကေလးငယက ဖမးဆးသညA ေပၚ လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႔ စးရမ

Uဆာ ဖခငး ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 13 နာရ 21 မနစ

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ ေရႊ႔ေျပာငးလပသားမား၏ ကေလးငယမားက ဖမးဆးျခငး၊ A တငးA ကပ ေနရပေဒသ ျပနပ႔ျခငးမား မျပလပပါရန ေဒသဆငရာ လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႔တခက ထငးA စးရက တကတြနးလကသည။ ထငးႏငငတြင A ထးA ေျခချဖင ယာယေနထငခြငရသည တရားမဝင ေရႊ႔ေျပာငးလပသားမားမ ထငးႏငငတြင ေမြးဖြားခသည ကေလးမား၏ A ခြငA ေရးက A ကာA ကြယေပးရန ေဟာငေကာငA ေျခစက A ာရ လ႔A ခြငA ေရး ေကာမရငက ယမနေန႔တြင ထငးဝနၾကးခပ A ဖဆစ ေဝခခာခဝ (Abhisit Vejjajiva) ထသ႔ A တဖြငေပးစာ ေပးပ႔ေျပာဆလကျခငး ျဖစသည။ ထငးႏငငတြင ယာယေနထငခြငႏင A လပလပခြင ရရထားေသာ မတပတငထားသည ေရႊ႔ေျပာငး A လပသမားတUး၏ ၃ ႏစA ရြယရ သားငယ ပးလ ေခၚ A ဗၺဒလာက ဖမးဆးသြားသညA မႈ ျဖစA ၿပး ထသ႔ တကတြနးစာ ေပၚထြကလာချခငး ျဖစသည။ သ႔မခငမာ ထငးႏငင ဆမြတပရာကနျပညနယ ေမာငးခ႐ငတြင ႐တ ေရာငးခစားေသာကသ ျဖစသည။ A ဆပါ ကေလးငယက Suan Plu လဝငမႈၾကးၾကပေရး ထနးသမးေရးစခနးတြင ထားရၿပး ၂ဝဝ၉ ခႏစ ဇလငလ ၂၇ ရက ည ၁ဝ နာရခန႔တြင ျပနပ႔ရန စစUထားခသည။ ကေလးက ၁၉၇၉ ခႏစ ထငးႏငင လဝငမႈၾကးၾကပေရးUပေဒ ပဒမ ၅၄ ျဖင ထငးႏငငA တြငးသ႔ တရားမဝင ဝငေရာကမႈျဖင စြဆချခငးျဖစသည။ လ႔A ခြငA ေရး ဖြ႔ၿဖးေရးေဖာငေဒးရငး (HRDF) က ထငးေရ႕ေနမားေကာငစ A ပါA ဝင A ျခား လ႔A ခြငA ေရး A ဖြ႔မားႏင ဆကသြယညႇႏႈငး၍ ေနရပရငးျပနပ႔ျခငးက ဆငးငထား၍ ကေလးက ခကခငးလႊတေပးပါရန ထငး လဝငမႈၾကးၾကပေရးဗ႐သ႔ ပနၾကားခသည။ ထ႔ေနာက A ဆပါကေလးက ထငး လဝငမႈၾကးၾကပေရး ထနးသမးေရးစခနးမ ၂၀၀၉ ခႏစ ဇလငလ ၂၈ ရကေန႔တြင ျပနလႊတေပးခသည။

Page 216: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 216

''A ခလ ကေလးကလႊတေပးၿပးမဘထျပနပ႔ေပးခေပမ ထငးႏငငေတာေA ဂငစA ေတာမားမားက ပးလ လကေလးေတြရ Uပေဒ A ေၾကာငးA ခကေတြန႔ Uပေဒဆငရာ A ဆငA တနးေတြက မနမနကနကန တတကက နားမလညၾကလ႔ A ျခား လ႔A ခြငA ေရး A ဖြ႔ေတြကလညး စးရမ ပပနေနၾကပါတယ'' ဟ AHRC က ေၾကညာခက ထတျပနရာတြင ေျပာဆသြားသည။ A လားတ A ေျခA ေနမးတြင ရေနၾကေသာ ကေလးမားA ား Uပေဒမဖမးဆးျခငး၊ ထနးသမးျခငး စသညမား ေနာငတြင မျပလပႏငေA ာင ကာကြယရန တရားမဝင ေရႊ႔ေျပာငးမဘမားမ ထငးႏငငတြင ေမြးဖြားခေသာ ကေလးတငးက ကာကြယႏငရန ေA ာကပါ Uပေဒဆငရာ သေဘာထားA ျမငႏင A ဆျပခကတရပက တငျပA ဆျပမညဟ A ဆပါ လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႔က ေျပာသည။ ''ဖမးဆးျခငး၊ ထနးသမးျခငး၊ ေနရပရငးျပနပ႔ျခငးတ႔သည ႏငငတကာ ရာဇဝတUပေဒက ခးေဖာကျခငး ျဖစသည။ Uပေဒက ျပစမႈမေျမာကသညဟ ယဆေသာ A မႈက မကးလြနလင လတUးတေယာကက ရာဇဝတျပစဒဏ မေပးရ'' ဟ A ဆပါစာတြင ေရးသားထားသည။ ျပနာက ကာကြယႏငရန ဤA ဖြ႔က A စးရသ႔ A ဆျပတငျပမည။ A လားတ ကေလးမား၏ A ခြငA ေရးက ကာကြယႏငရန ထငးႏငငႏင ထငးA စးရ A ရာရမားက မညသညကေလးကမ ဖမးဆးျခငး၊ ေနရပရငး ျပနပ႔ျခငး မျပလပရန ကာကြယတားဆးသည A စA စUက A ေကာငA ထညေဖာရန ျဖစသည။ သတ႔၏ ေနထငခြငက စစေဆး၍ ကေလးတUးက ႏငငမA ျဖစ မသတမတရန ျဖစသည။ ဤA စA စUက ခကခငး A ေကာငA ထညေဖာရန၊ ကေလးမား၏ A မညႏင ကယေရးA ခကA လက A ားလးက ကြနျပတာမတတမးတြင သေလာငသမးဆညးထားရန ျဖစသည။ ''ထငးႏငငသည ႏငငတကာ ျပညသ႔A ခြငA ေရးႏင လ႔A ခြငA ေရး ေနာကဆကတြစာခပ (ICCPR)၊ လ႔A ခြငA ေရး ေၾကညာစာတမး၊ ကေလးA ခြငA ေရး ကြနဗငးရငး (CRC) တ႔က လကမတေရးထးထားေသာ ႏငငတႏငင ျဖစသညႏငA ည ကေလးမားက A နညးဆး မၾကး ၄ ရပျဖစေသာ မခြျခားေရး၊ ကေလးA တြက A ကးA ရဆး ေဆာငရြကေပးေရး၊ ကေလး A ကာA ကြယေပးေရး၊ A သကရင ရပတညေနထငခြငေပးေရး စေသာ A ခကမားႏငA ည A ျပညA ဝ ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရးA တြက တာဝနရသည'' ဟ A ဆပါ စာတြင ေရးထားသည။

Page 217: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 217

ေနA မျခဝငး ကစၥA တြက ေဒၚစႏင ေရ႕ေနမား ေတြ႔ဆ

ဖနဒါ ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂတလ 06 ရက 2009 ခႏစ 13 နာရ 33 မနစ

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ A မၿခဝငးA တြငးမ ေျမကြကတခက ေရာငးခမႈႏင ပတသကၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညသည သ၏ ေရ႕ေန ၄ Uးႏင ယေန႔ မြနးလြပငးက ေဆြးေႏြးခြငရခသည။ ေရ႕ေနမားျဖစသည Uးၾကညဝငး၊ Uဉာဏဝငး၊ Uးလမးျမငႏင ေဒၚခငေဌးၾကြယတ႔ႏင A ငးစနေထာငA တြငး၌ ၂ နာရခြၾကာ ေတြ႔ဆခၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက သမ ေနထငခသည ေနA မၿခဝငးႏင သကဆငရာ ေနာကခ A ေၾကာငးA ရာမားက ရငးျပချခငး ျဖစသည။ “A ဓက ျခကစၥေတြပ ေဆြးေႏြးပါတယ။ A ားလးခၿပး ေဒၚစ ေျပာတာက ဒၿခက သ႔ေမာငေလးက ေရာငးပငခြင မရဘး။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လကဝယထကေန ဒလနာမညခၿပး ေရာငးတာလညး တရားမဝငဘး။ ဒါန႔ ပတသကၿပး တစတရာ ရလာရငလညး လA ပသလ ေရ႕ေနေတြန႔ တငပငၿပး ဆကလက ေဆာငရြကမယလ႔ပ ေျပာတယ” ဟ ေရ႕ေန Uးဉာဏဝငးက မဇၩမက ေျပာသည။ ၿပးခသညလ ၃၀ ရကေန႔တြင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ၿခေရာငးချခငးသည တရားမဝငေၾကာငး “လႊA ပၫႊနၾကားခကA ရ” ဆသည A ထကတနး A မးသမးေရ႕ေန ေဒၚခသေမႏင ေဒၚေဝေဝေA ာင တ႔ ႏစUးထ ကန႔ကြကစာ ပ႔ခသည။ သ႔ေသာ ယေန႔ထ A ဆပါ ကစၥႏင ပတသက၍ A ေၾကာငးျပနၾကားျခငး မရေသးေၾကာငး Uးဉာဏဝငးက ေျပာသည။ တကသလရပသာလမး A မတ ၅၄ ၿခဝငးA တြငးရ ေျမကြကတခ႕A ား ေရာငးလကၿပးျဖစသျဖင ၇ ရကA တြငး ကန႔ကြကႏငေၾကာငး ၿပးခသညလ ၂၄ ရကေန႔ထတ ေၾကးမသတငးစာတြင ေဖာျပခသည။

Page 218: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 218

ဗဟနးၿမ႕နယ ေျမတငးရပကြက A မတ (၄ဝ ေA ၊ ၄၁၊ ၄၂၊ ၄၂ ေA ၊ ၄၄ ဘ၊ ၄၄ စႏင ၆၄ စ) ေျမEရယာ ၉.၂၃ မ မခြမစတေသးသည A စတA ပငး (A လား ၁၀၀၊ A န ၇၀) A ကယရ ေျမကြကက UးခငေမာငေA းမ ေရာငးခၿပး ျဖစသျဖင ကန႔ကြကႏငေၾကာငး ေၾကညာခကတြင ပါရသည။ UးခငေမာငေA းမာ ကြယလြနေလၿပးေသာ သခငသနးထြနး၊ ေဒၚခငၾကးတ႔၏ ေမြးစားသားျဖစၿပး တပမေတာ A ရာရေဟာငးႏင စာေရးဆရာ ျဖစသည။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ မခင ေဒၚခငၾကညႏင ေဒၚခငၾကးတ႔မာ ညမA ရငး ျဖစၾကသည။ ၂၀၀၀ ခႏစဝနးကငတြင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ ေနA မက A ကရငးျဖစသ UးေA ာငဆနးUးကလညး A ေမြရယထကသညဟဆကာ တရားစြဆခဖးသည။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ A မႈတြမ A ေမရကန ႏငငသား မစၥတာယကေတာသည ယခလ ၄ ရကေန႔ ညပငးက A ငးစနေထာင A တြငး၌ မးလသျဖင ရနကနျပညသ႔ေဆး႐ၾကးသ႔ ေဆးကသမႈ ခေနရာမ ယေန႔ သကသာလာၿပဟ သ၏ ေရ႕ေန UးခငေမာငUးႏင နးစပသတUးထမ သရသည။ မနကျဖန မြနးလြ ၂ နာရတြင မစၥတာ ယကေထာႏင ပတသကၿပး ဟသာဝတ မးယစေဆးဝါးျပတက၌ စစA စးရက သတငးစာရငးလငးပြတရပ ျပလပမညျဖစေၾကာငး သရသည။

စြမးA ငစမကနးA သစက ျပနလညျပငဆငရန ထငးႏငငက ေတာငးဆ

Uဆာ ဖခငး ဗဒၶဟးေန႔၊ ၾသဂတလ 05 ရက 2009 ခႏစ 15 နာရ 50 မနစ

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ `ပသာစြာ တြကခကခန႔မနး´ ထားသလ ျဖစေနႏငေသာ စြမးA ငစမ ကနးA သစက ျပနလညျပငဆငမႈမား ျပလပပါရန ပတဝနးကငထနးသမးေရး ဝါဒမားက ထငးA စးရက ပနၾကားလကသည။ A စရငခစာသစA ရ A ဆျပထားေသာ မဟာတာ တမစမကနးသည စစျဖစပြားေနေသာ ျမနမာႏငင ရမးျပညနယတြင လသားမားထခကမႈ တနဖး

Page 219: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 219

A မားၾကးေပးရလမမညဟ ေရးသားထားသည။ ေဂဟေဗဒ ျပနလညနာလနထေရး ေဖာငေဒးရငးလကေA ာကရ `ေဂဟေဗဒ နာလနထေရးႏင ေဒသတြငး မဟာမတဖြ႔မႈသ႔´ (Towards Ecological Recovery and Regional Alliance - TERRA) စမကနးမ ပတဝနးကငထနးသမးေရး ဝါဒျဖစသ မြနထရခနတာဝမ (Montree Chantawong) က မဇၩမက ယမနေန႔က ေျပာၾကားရာတြင ျမနမာႏငငတြင တညေဆာကမည ဟတၾကးႏင တာဆနး ေရကာတာမားA ပါA ဝင ထငးႏငင၏ မၾကာေသးမက စမကနးသည ထငးႏငင၏ စြမးA ငလA ပခကA ရ မလA ပေၾကာငး ေျပာၾကားသည။ `ေလလာခကA မားA ျပားA ရ ထငးႏငငမာ တျခားေရြးခယစရာ စြမးA ငA ရငးA ျမစေတြ ရပါတယ။ ေလာေလာဆယ ဒ တာတမႏစခက လပစစဓာတA ားက ဝယစရာမလပါဘး။ ဘာလ႔လဆ ကေနာတ႔မာ လပစစစြမးA င A ရငးA ျမစေတြ သပမားေနတနးမ႔ပါ´ ဟ သက ေျပာသည။ ထ႔A ျပင ထငးႏငငသည ပကတA ေျခA ေနမနမားက ထညသြငးစUးစားျခငးမျပဘ စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏႈနးက A လြနျမငမားစြာ သတမတထားခသည။ မၾကာေသးမက ျဖစေပၚခေသာ စးပြားေရးA ကပA တညးေၾကာင A ဆပါကနးဂဏနးမာ ေျပာငးလသြားႏငသညဟ မြနထရက ေျပာသည။ TERRA က ထတျပနေသာ ေၾကညာခကA ရ ေရကာတာမား တညေဆာကမညေနရာသည ေလာေလာဆယ ျမနမာစစတပႏင တငးရငးသားလကနကကင တပဖြ႔မားA ၾကား တကခကေနၾကသည စစျဖစပြားေနေသာ ဇနျဖစသည။ ထေနရာတြင ေရကာတာတညေဆာကျခငးျဖင လ႔A ခြငA ေရးခးေဖာကမႈမား တးတကျဖစေပၚလာမည ျဖစသည။ ဤA ခကက သကေသခသညA ေနႏင မၾကာေသးခငလမားက ထငးႏငင တာချပညနယ သာေဆာင ရမးခ႐ငတြငးသ႔ ကရငဒကၡသည ၃၅ဝဝ A စလကA ၿပလက ထြကေျပးလာၾကသည။ ‘Shan Sapawa’ ဟေသာ ပတဝနးကငထနးသမးေရး A ဖြ႔A စညးတခက ျမနမာႏငင ရမးျပညနယA တြငး A ာ႐စကေလလာထားေသာ `ဇာစျမစႏင ဒဏခႏငမႈ´ (Roots and Resilience) A မညရ A စရငခစာက ယမနေန႔က ထတျပနခသည။ ထA စရငခစာတြင A ေရ႕ေတာငA ာရႏငင ေတာငပငးရမးျပညနယတြင တညေဆာကရနစစUထားေသာ A ျမငဆးေရကာတာေၾကာင ေရနစျမပသြားမည

Page 220: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 220

ဇနA တြငး A ခြငA ေရးခးေဖာကမႈမားA ၾကား A သကရငရပတညႏငရန ခယUးစြာ ၾကးပမးA ားထတေနရေသာ ရြာသားမားA ေၾကာငး ေလလာတငျပထားသညက ရားပါးစြာ ေတြ႔ရရသည။ ေဂဟေဗဒA ရ ထးျခားသညေနရာတချဖစေသာ ကငးခမးတြင လေပါငး ၁၅ဝဝဝ ေနထငၾကၿပး သတ႔က လြနခေသာ ၁ဝ ႏစက A တငးA ကပ ေျပာငးေရႊ႔ပစခသည။ သတ႔ထမ A မားစမာ ထငးႏငငသ႔ ထြကေျပးခၾကသည။ ထေနရာတြင ကနရစခေသာ ခန႔မနးေျခ လUးေရ ၃ဝဝဝ ခန႔မာ သတ႔၏ ယUေကးမႈက ထနးသမးရငး ခကခပငပနးစြာ ရာေဖြစားေသာကေနရသည။ တာဆနးေရကာတာ တညေဆာကမညဟ ေျပာထားသညၾကားမ ျမနမာစစတပက A ၿမတေစ ၿခမးေျခာကေနသညၾကားမ ထသ႔ မမတ႔ဘဝက ဖကတြယထားၾကျခငးျဖစသည။ `ဒA စရငခစာမာ ဌာေနရမးတငးရငးသားေတြရ႕ ယUေကးမႈဓေလထးစေတြ၊ ျမစေရန႔ စကပးတ လယယာေတြ၊ ျမငျမတတ လႈဏဂတြငးက ဘရားေကာငးေတြ၊ နဂမလA တငးရ ေနေသးတ ေရတခြနေတြ စတ ဒA ထးကန စစမကဇနA တြငးက A ရာေတြက ဓာတပေတြန႔ ေဖာျပထားပါတယ။ ဒါA ျပင လ႕ဝကဖးကြယထားတ ေရကာတာတညေဆာကေရး စမကနးရ႕ ေနာကဆးကနးဂဏနး A ခကA လကေတြကလညး တငျပထားပါတယ´ ဟ ဤA ဖြ႔၏ ေၾကညာခကတြင ေရးသားထားသည။ ဝျပည ေသြးစညးညညြတေရးA ဖြ႔ (UWSA) က နယျခားေစာငတပ (BGF) A ျဖစ A သြငေျပာငးႏငေရးA တြက ျမနမာစစA စးရက ဖA ားေပးလာေနသညA တြက မၾကာေသးခင လမားA တြငး ရမးျပညနယတြင စစေရးA ရ တငးမာမႈမား ေပၚေပါကလာေနသည။ ေသာငးကနးသဆန႔ကငေရးႏင စပလUးသည လႈပရားမႈမားေၾကာင လ႔A ခြငA ေရး ခးေဖာကမႈမားလညး A လားတ တးပြားလာေနသည။ `A ခလ A ေျခA ေနက တကယက မေရရာတA ခနမာ ထငးႏငငက ဘာလ႔မား တာဆနး စမကနးက A ရနျမႇင လပေနရတာလ´ ဟ Shan Sapawa ပတဝနးကငထနးသမးေရးA ဖြ႔မ ေျပာေရးဆခြငရသ စငးစငးက ေျပာသည။ ဤေရကာတာသည စစျဖစပြားေနေသာ ဇနA တြငး ရသည။ ျမနမာစစတပသည ဤေဒသA တြငးမ ေကးရြာသားမားက A တငးA ကပ ေမာငးထတခ၍ A မားA ျပားမာ ထငးႏငငသ႔ ေရာကရလာခသည။ A ကယ၍ တာတမသာ ေဆာကလပခမညဆပါက သတ႔ A မျပနႏငၾကေတာမညမဟတ´ ဟ ေျပာသည။ ဤA ျငငးပြားဖြယ တာတမက ထငးႏငငက ေထာကခေနေၾကာငး

Page 221: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 221

ထပမျပသသညA ေနႏင A မးသား လပစစဓာတA ား ဖြ႔ၿဖးေရးစမကနးတြင ထစမကနးက ထညသြငးေဖာျပထားသည။ သလြငျမစA တြငး တညေဆာကမည ေရကာတာ ၅ ခA နက တာဆနးေရကာတာသည A ၾကးဆးျဖစၿပး လပစစဓာတA ား မဂါဝပ ၇၁၁ဝ ထတလပႏငမညျဖစသည။ ထေရကာတာမ ထြကရေသာ လပစစဓာတA ား A မားစက ထငးႏငငသ႔ ေရာငးခမညျဖစသည။ စမကနးတြင ရငးႏးျမႇပႏေသာ ကမၸဏမားတြင Thai MDX Company, China Genzhouba Group Company တ႔ ပါဝငသည။

စာေရးဆရာ ေမာငသာရ ၀တျပနေရးမည

မးမခ

ၾသဂတ ၆၊ ၂၀၀၉

၁၉၉၉ ဇလငလတြင ျမနမာျပညက ထြကခြာလာချပး A ေမရကနျပည၊ နဗားဒါး၊ လပစေဗးဂတစတြင ေျပာငးေရႊ႔ေနထငလကရသည ျမနမာျပည၏ နမညၾကး စာေရးဆရာၾကးတUးျဖစသ ေမာငသာရ (၇၈ ႏစ)သည ၂၀၀၉ မတလက ႏလးခြစတကသမႈ ခယထားခရျပးေနာက ကနးမာေရးျပနလညေကာငးမြနလကရေၾကာငး သတငးရရသည။

ဆရာေမာငသာရသည A ခါA ားေလာစြာ A ေမရကနရ ျမနမာပငးေရဒယA စA စUမားတြင A သလႊငေဆာငးပါးမား ေရးသားေလရေသာလညး ၎၏ A ထငရားဆး၊ ပရသတမား A စြလနးဆးျဖစသည ၀တဇာတလမးမား ေရးသားျခငးက ျပတေတာကေနသျဖင ယခတဖန ျပနလညေရးသားရန မးမခက ေမတာရပခခရာ ရဖနရခါေရးျဖစေသာ ၀တမားက ပရသတႏင မေ၀ေပးမညဟ A ေျဖေပးခသည။

Page 222: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 222

ဆရာေမာငသာရက ၎စာမမားက ၎၏ စာလးေပါငးသတပA တငး၊ စာ A ျဖတA ေတာကA တငး ရကႏပေဖာျပေပးရန မာထားသျဖင ဆရာစာမမားက ဆရာ၏ စာလးေပါငးႏင A ျဖတA ေတာကမားA တငး တငဆကေပးမည ျဖစသည။

ဆရာေမာငသာရ၏ ကယေရးA ကUးက ေA ာကပါA တငး ျပနလည မတဆကေပးလကပါသည။

ေမာငသာရ (၁၉၃၁ - )

A မညရငး - သနးလြင။ ၁၉၃၁ ခႏစေမြး။ မႏေလး ဇာတ။ မေမြးခင ကယ၀နေဆာငထားခကမာ မဘA မေထာငပက။ ေမြးခငးမရ။ A ေမ ေကာငးဆရာမ၊ A ေဒၚေကာငးA ပ ဆရာမန A ဖြားေA း။ A ေမသးေယာကန ဗငးေကာငးေကာကဖ ၾကးျပငးခ ။

၁၆ ႏစ မျပညခင တကသလ၀င ဆယတနးစာေမးပြက တနငငလးမာ သခၤာပထမ ရျပး ေA ာငခ ။ ဒါေပမယ A သကမျပညေသးတ A တြက တကသလ ၀ငခြင မရ။ ဂဏထးေဆာင ပညာေတာသငစရတန မႏေလးတကသလမာ စတကခ ။

ထစU ျပညတြငးစစျဖစ။ မႏေလးက သပနသမး။ ေကာငးေတြA ားလးပတ။ ၁၉၅၁ခႏစ၊ ရနကန ေရႊတဂ A လယပစၥယ A ေနာကေတာငေထာင ဇရပ တေဆာငတြင ျပညလးကြတေကာငးသား ညလာခၾကးက စတငေမြးဖြား ဖြ စညးလကတ ဗမာနငငလးဆငရာေကာငးသားသမဂၢမားA ဖြ ခပ (ဗကသ မားA ဖြ ခပ ABFSU) မာ ဗဟA လပ A မေဆာင၊ ျပနၾကားေရးႏင ၀ါဒျဖန ခေရး ဗရA တြငးေရးမး A ျဖစ ေရြးေကာက တငေျမႇာကခခရ။ ၁၉၅၂-၅၃ခႏစ၊ ရနကန တကသလ ေကာငးသားမားသမဂၢ၊ တးတကေသာ ေကာငးသားA ငA ားစ၊ ဗဟကလပစညး A ဖြ ၀င။ ၁၉၅၃ခႏစ၊ မႏ ေလးတကသလ ေကာငးသားတပUး ေခါငးေဆာင ဘ၀ျဖင တကပြ၀ငစU ဖဆပလ A စးရက ပဒမ၅န ဖမးဆးျပး ၁၉၅၃မ ၁၉၅၅A ထ ေထာငသြငး

A ကUးခထားခ။ ထစU တကသလမားကလ ရာသကပန ေကာငးထတပစခခရ။

၁၉၅၅ခႏစ၊ ေထာငမ လြတလာျပးေနာကပငး ရမ၀မဂၢဇငးမာ (ညႇာေရႊတခက ေၾကြရကေစာ) ၀တရညျဖင စာေပနယထ စတင ၀ငေရာကခ ။ ၁၉၅၈ခႏစ၊ စတပက A ာဏာသမးျပး နငငေရးသမားေတြန A တ စာေရးဆရာ ေတြျဖစၾကတ ဗနးေမာတငေA ာငတ ၊ သခငျမသနးတ ၊ ျမသနးတငတ ကပါ ဖမးဆးျပး ကကးကၽြနး (တကၽြနးA ကUးေထာင) ပ တA ခါ A ထကA ဖြ A စညး ရ ညႊနၾကားခကA ရ တမးေရာင ပနးေA ာငးေနခ ။ သညေနာက A ေၾကာငး ေၾကာငးေၾကာင နငငေရးက စတကန စြန လႊတျပး စာေပနယထမာပ ကငလညေနခ ။

Page 223: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 223

၁၉၇၀ခႏစမာ (မတတတရပလ လမးမာင) ၀တျဖငA မးသားစာေပဆရခ ။ ၁၉၈၈ခႏစ၊ ဒမကေရစ A ေရးေတာပၾကးA ထ ကယပင လစUထတ ‘သာရ‘ မဂၢဇငး A ပါA ၀င စာေရးသမႏင ေရးခြငA ားလး A ပတခရခနA ထ လးခငး စာA ပေပါငး၆၀န ၀တတေပါငး ၃၀၀ေကာ ေရးသားခ ။ တခ က နငငရပျခားမ ဘာသာျပနဆ ထတေ၀ခ ။ တခ က ျပညတြငး၌ ရပရငရကခ ။ ၁၉၉၉ ဇလငမာ တငးျပညက ထြကခြာခ။ ယခA ခါ (လြတလပတ A ာရA သ) R F A မ A ပတစU ပမန A နပညာ စာေပ ေဆာငးပါးမား A သလႊငေန။

စာပေဒသာ - ၀တၨတ

Wednesday, 05 August 2009

ျငေနျပ ေမာငသာရ

ၾသဂတ ၆၊ ၂၀၀၉http://moemaka.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4585&Ite

mid=1

ခစစြာေသာ စာဖတပရသတမား ခငဗား …

ကပ ေမာငသာရ ပါ။ မတမၾကပါတယေနာ။ ျပညတြငးမာတနးကေတာ မားေသာA ားျဖင ၀တတ ၀တရညကေလးေတြသာ ေရးေလရခတ စာေရးဆရာပါ။ A ခလ ျပညႏငဒဏသငျပး A မယရကား ေရာကလာေနမသာ A ေျခA ေနA ရ လြတလပတA ာရA သေရဒယမာ စာေျပာဆရာ ျဖစေနရတာပါ။ ဒါေပမယ ရဖနရခါေတာလ ဘ၀ေဟာငးက ျပနေျပာငးေA ာကေမျပး ၀တတကေလးေတြ ေရးျဖစခပါတယ။ ဗမာန ဗမာA ေငြ႔A သက လး၀မသငးတ A မယရကားေရေျမ ေနာကခ A မယရကနဇာတေဆာငေတြန႔ ၀တတေတြေပါေနာ။ ဒါေပမယ ကပတသက ဘယေတာမ

Page 224: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 224

ေမလ႔ရမာမဟတတ ျပညတြငးက စာဖတပရသတလကေရာကေA ာင ၾကေဆာငဖ႔ဆတာကလ သညစစA စးရလကထကမာ လြယလမာမဟတေတာ သညလပ စ သမးထားေနရပါတယ။

A … A ခေတာ သည မးမခ န႔ A ဆကA သြယရျပး၊ ပထမဆး မတဆကA ေနန႔ ဗမာဆနတ A ခစဇာတလမးဆနးကေလးတပဒက ေရြးထတတငဆကၾကညလကပါတယ။ သညဇာတလမးကေလးက A ခ ကပေနတ Las Vegas ျမ႔က ဇနးေမာငႏရ႔ တကယA ျဖစA ပက ျဖစပါတယ။ သညမာ ရပရငလ ရကေနပါတယ။ ကာယကေတြရ႔ဆႏၵA တငး ဇာတေဆာငေတြရ႔ A မညရငးကေတာ ေျပာငးထားပါတယ။ ျပညတြငးက ေရးေဖၚေရးဘက စာေရးဆရာေတြန႔ ရပရငဗဒယဒါရကတာေတြကလ ၾကကၾကမယဆရင လသလ သးႏငၾကဖ႔ ကပ ေမတာလကေဆာင ေပးလကပါတယ။ ၀တဇာတလမး နာမညက …

ျငေနျပ

Joe သတျပနလညလာေတာ တမခးေတြလား ျမေတြလား မသ။ ေလA ဟနန႔ ေျပးလြငေနတA ထက Sarah သ႔ဆက လကႏစဖကဆန႔တနးၾကဆရငး ျပးလာေနတာက ေတြ႔ရတယ။ ေနာက Joe ျပနေမသြားျပနေရာ။ ျပး Joe နားထမာ ညငသာသသ ေျပာေနၾကတ စကားသေတြက ေ၀ေ၀ ၀းတ၀ါး ၾကားလာရျပနတယ။ သညမာ Joe A ားယျပး မကလးက ဖြငၾကညလကႏငေတာမ သ ေဆးရေပၚ ေရာကေနတာပါလားလ႔ ခန႔မနးႏငေတာတယ။ ဟတပါျပ။ Sarah ရ႔ BMW ကားသစကေလးန႔ ေလးနာရသာသာေလာကသာ ေမာငးရတ ပငလယကမးေျခ Long Beach က A လပနားရက A ေပာေရကးဖ႔ ထြကလာခၾကတာေလ။ ၾကမၼာငငခငေတာ ေျပာပါတယ။ မကႏာခငးဆငဘကကလာေနတ Truck ကားတစငးက ေကြ႔တေကြ႔မာ သတ႔ဘကယာUေၾကာထက A ရနမထနးႏငပ ကန႔လန႔ၾကး ျဖတေကာ၀ငလာျပး သတ႔ကားကေလးရ႔ ဘယဘကေဘးက တA ားေျပး၀င ေဆာငတကလကတယ ထငတာပ။ ဟ ဟ ေနၾကပါA း … Sarah Sarah Sarah ေကာဟင … Sarah ေရာ ဘာျဖစသြားေသးလ။ Sarah are you OK … Joe ရတတရက ေယာငရမးတမးတျပး ထမယ ၾကလကေတာ မဟနႏငပ ပကလကလန ျပနလကသြားတယ။ Joe သတ ေကာငးေကာငး ျပနရလားေတာ၊ ထနးထားတ သနာျပဆရာမက ေျပာပါတယ။ Sarah တျခားA ခနးမာ ရပါတယ … တ

ဒါေပမယ Joe ေဆးရက ဆငးလာရေတာ၊ A မA ျပနမာ Sarah မပါလာေတာဘး။ သတ႔A ေျပာA ရကေတာ A သညA ခငးျဖစတေနရာက လနာတငရဟတယာUန႔ ေရးUးသနာျပေတြ ေရာကလာကတညးက Sarah A သကမရေတာဘး တ။ Joe ကေတာ ကA ားေလာစြာ ေဘးတခါးပြင လြငထြကကနရစခပ ရတယ ဆပ။ ကားကေလးကေတာ ျမငလကရတလေတြ ေျပာျပခကA ရ ႏစပတသးပတ လမထြကသြားျပး လမးေဘးက

Page 225: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 225

မးေလာငသြားသတ။ ဒါေတာင Joe လ နရး ႏစဖကေပါငး ငါးေခာငး ကးခတယ။ လကေကာက၀တ ႏစဖကလးလ ကးတယ။ နဖး ကန႔လန႔ ကြတယ။ ကယA ႏ႔A ျပားမာလ ေပါကျပပြနးပ ဒဏရာေတြ ရခတယ။

A မျပနေရာကတA ခါ ခႏၶာကယက ဒဏရာေတြကေတာ ေပာကသေလာကရျပ ေျပာပါေတာ။ ဒါေပမယ ေန႔စU ညစUန႔A မ ေတြးမတငး Joe မကရည မဆညႏင ျဖစရတယ။ သ႔ႏလးသားတျခမး ပပါသြားျပေလ။ A နားမာ Sarah မရေတာဘး။ မရေတာေပမယ ရတယဆတA မတန႔ Sarah ရ႔ ေျခရာလကရာေတြက ဘာတခမ သ ျပငမပစ ေျပာငးမပစဘး။ A မရငမ Sarah စတတငးက Sarah ထားတA တငးပ ေနရာမေရြ႔ထားတယ။ ေနာကဆး Sarah ၀တျပး ခၽြတထားခတ A ၀တလပ ေလာစကထ မထညဘး။ ယတစြA ဆး Sarah A းတ ေခါငးA းက A စြပေတြကေတာင Sarah ရ႔ ေခါငးနကေလး ေပာကသြားမစးလ႔ ေလာမပစရကဘး။ ဒါေပမယ A ပတကတငေပၚမာလ Sarah မရေတာဘး။ စားတစပြမာလ Sarah မရဘး။ Sarah ဘယေနရာမ မရေတာဘး။ တA မလးမာ သတေယာကတညး။ Sarah မရေတာ သ မေနတတဘး။ မေနခငဘး။ တျခားေျပာငးေျပးရရင ေကာငးေလမလား … လ႔လ Joe မစUးစားရကဘး။ Sarah သစၥာေဖာကရာ ေရာကမာေပါ။ သညA မက Sarah ရ႔A မ။ Sarah စတၾကက လကရာျပး ေရြး၀ယထားတ A မ။ သ႔နာမညန႔ သ႔ဘဏစာရငးန႔။ Joe လး၀ မေျပာငးပစဘး။

ေတာေတာ ေတာပါေသးရ႔။ ေဆးရက ဆငးလာျပ သတငးေျခာကပတျပညေတာ Joe A လပျပနဆငးခြငရတယေလ။ A လပထ စတေရာကေနတA ခါ နညးနညးေတာ ေျဖသာသလလ ရတာေပါေနာ။ ဒါေပမယ ညေနတငး A မျပနရာမာက စတက ေၾကာကရြ႔ရြ႔ ျဖစေနသလပ။ ကားေခါငးက A မရရာဘကက Uးမတညခငဘး။ တတႏငရင A ျပငမာပ A ခနကနေA ာင ေနပစလကခငတယ။ ဒါေၾကာငလ မားေသာA ားျဖင ညေနစာက A ျပငဆငေတြမာပ ျဖစသလ စားပစလကတယ။ မးခပလ႔ ညUနကျပ A ပခငလာျပ A ပရာ၀ငေတာမယ ဆမပ A မျပနျဖစေတာတယ။

သညလန႔ A ျပငမာ A ေပါငးA သငးေတြ တးလာတယ။ A ေပါငးA သငးတင မကဘး။ A တတေတြပါ တးလာတယ။ Joe ေသာကတတတ A ကငပါ ရလာတယ။ ဘာပေျပာေျပာ ပနးျခေတြထမာ တေယာကတညး သြာထငျပး ငငေနတာထကစာရင Club ေတြ၊ Pub ေတြ Bar ေတြ Tavern ေတြထမာ တစမစမထငေသာကေနတာက ပစတေျပေမေပာက ရတယလ႔လ ထငလာတယ။ ျပး နညနညးရေ၀ေ၀ျဖစ မကေတာငစငးလာမ A မျပနရင A မေရာကတာန႔တျပငနက A ပရာထ ထးA ပလကရပ။ နဖးေပၚလကတငျပးေတာလ ေတြး မေနျဖစေတာဘး။ ပကဆေတာ မစမေတာဘးေပါေနာ။ ဒါေပမယ သညေျဖေဆးက တနတယ၊

Page 226: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 226

ထေရာကတယ လ႔ Joe ယဆတယ။

ဒါေပမယ သညA စA စUမာလ … Joe က မးေA ာင မေသာကရဘး၊ A သရရ A ခနA ဆန႔သာ ေသာကရမယ၊ ေငြက A လဟသ ျဖနးမပစန႔။ မးခပေA ာင မေနန႔၊ A မက ေစာေစာျပန၊ တညတညျပန၊ တျခားဆက သေ၀ထးမေနန႔ … A စရသျဖင ခပတညတည ျပးစပစပန႔ ဆးမတားျမစတတတ … တခါတရ စကားနားမေထာငရင ေသာကေနတဖနခြကေတာင ဇြတဆြလ သမးသြားတတတ ေကာငမေလးတေယာက ေပၚလာတယ။ ေကာငမေလးက Joe ထကေတာ ဆယႏစေလာက ငယမာေပါ။ နာမညက Brook တ။ A ခေနာကပငး Joe ေသာကေနကျဖစလာတ ဆငမာ စပြထး လပတယ။ မလ လပါဘး။ နညးနညးလ ပသလလပ။ ဒါေပမယ ခစစရာေတာ ေကာငးတယ။ သေဘာထားလ မနတယ။ ဘယႏယ … ကယA လပလပတဆငမာ ေသာကစား ကစားရငး ေငြလာျဖနးတ ေဖာကသညတေယာကက မတားျမစမကန႔ကြကထကပါပလက ကန႔ကြကတားျမစ သတေပး ႏငလႊတတယဆကတညးက သညေကာငမေလး သ႔A ေပၚမာ ေမတာေစတနာ ပလ႔ ေနမာေပါ။ Joe ေတြးမ ဆငျခငမလာတယ။

A ငး … ဆငရငေတြ ပငရငေတြသာ သသြားရင၊ မသြားရငေတာ သညေကာငမေလး ဘယလြယလမမလ။ A လပ ျဖတခရမာေပါ။ ဒါေပမယ Brook ကေတာ ခပတညတညပ။ သပ ဂရစကပ မရပါဘး။ Joe ကေတာ ထးစA တငးေရာ၊ သ႔ေစတနာက တ႔ျပနေကးဇးတငတ A ေနန႔ေရာ၊ ေပးခတ Tips ေငြကေတာင Brook က လး၀ မယဘး၊ မထားခန႔ တ။ သ႔က လး၀ ေပးဖ႔မလဘးတ။ ေျဗာင ျငငးျပး ဇြတ A တထ လကထညတယ။

မၾကာပါဘး။ Sarah မရေတာတေနာကပငး Joe ပထမဆး A မကA လညသေဘာ ေျပာေခၚလာတ A မးသမးက Brook သာ ျဖစပါတယ။ ရပရည ကယေနကယထား A သားA ေရ ဘာတခမ A ျပစဆစရာ မရေပမယ ဘယေနရာမာမ ထးထးျခားျခား ခမငတပမကေလာကစရာ မရမနး သရကန႔ သည Brook ဆတ ရြကၾကမးေရကမကေလးက Joe ဘာျဖစလ႔မား စြလနးခငတြယေနမတယ မသပါဘး။ Joe ရ႔ ပတ၀နးကင Joe A လပလပတ Hotel န႔ Casino ၾကးမာကပ Joe ထက လတာေတြ၊ ဖြ႔ျဖးတာေတြမ တေထာၾကးပါ။ Joe လ သ႔ကယသ နားမလညပါဘး။ ဒါေပမယ သ႔A မထေရာကေတာ TV န႔ မကႏာခငးဆငက Sarah ထငေနက Sofa မာမ A ကA န ၀ငထငေနတ Brook က သကယတင ေရခေသတာထက ထတယလာတ Fanta လေမၼာရညပလငးန႔ Eညချပး သဘ၀ ျဖစေၾကာငးကနစငက A မနA တငး ဖြငဟ၀နခ ျပနေျပာျပလကပါေတာတယ။

Page 227: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 227

သဟာ လြနခတ ငါးႏစေလာကတနးက ခရးထြကရငး car accident ျဖစလ႔ သ႕ရ႔ ခစစၾကငစ ဇနး Sarah ဆးပါးသြားရတA ေၾကာငး … A သညကတညးက ဘယမနးမန႔မလ မတြမ၊ ဘယသ႔ကမလ ခလ မဖတေခၚမ ဘယတေယာကကမလ သေယာဇU မတြယမ၊ ဘယသ႔ကမလ မခစမ၊ A ခ မငးန႔ကမသာ ဆျပး တခါတညး Brook ေရ႔ေမာကမာ ဒးေထာက လကထပခြင ေတာငးေတာတာပါပ။

Brook ကလ A A ားသငရပ မယၾကညရပ လး၀ မျပပ သးပႏစပ A ျပးကေလးန႔သာ Joe ရ႔ နဖးက A နာရြတေပၚ ဖးခထားတ ဆပငေတြက A သာA ယာ သပတငၾကညလကပါတယ။ Joe က သရ႔ A ဆျပခကက ၾကညျဖလကခတA ဓပၸါယ ထငပါရ႔ … လ႔ ၀မးသာခကမာပ Brook က သ႔လညတငကေလးက ဘယညာလည ေခါငးရမးျပလကပါတယ။

“Joe က ကမ မျငငးခငပါဘး။ ဒါေပမယ ကမ ျငငးရတA ေၾကာငးက ကမက သာမနမနးမေတြန႔ မတတ မနးမတေယာက ျဖစေနလ႔ပါ။ ကမဘ၀က ကယ၀နမေဆာငႏင ကေလးမရႏငေတာတ Heart Transplant ႏလးA စားထး ကသထားရတ မနးမမ႔ပါ။ Joe A တြက ကမ ၀မးနညးပါတယ …” တ။

ေA ာ … ျဖစမ ျဖစရေလတယ။ ၾကမလ ၾကရတတပေလတယ။

Brook တကခတ ေဆးရန႔ Brook က ႏလးA စားထး ခြစတကသေပးခတ ေခါငးေဆာငဆရာ၀နကပါ ေတြ႔ခြငေတာငးၾကျပး A ေသA ခာ ေမးျမနးစစမးၾကညလကၾကေတာ … ေရာ Sarah ႏလးက Brook ကယထ ေရာကေနတာပါလား။

A ေၾကာငးစ သၾကရေတာလ နားလညသြားၾကပါတယ။ Joe န႔ Brook မ မဟတပါဘး။ ေနာကပငး Joe ထငေနက Tavern ဆငရ႔ ပငရငေတြျဖစၾကတ Brook ရ႔ A ေဖန႔ A ကေတြကပါ ၾကညၾကညျဖျဖ သေဘာတ လကထပခြင ျပလကၾကေလရ႔။ ။

(Painting Credit - http://kerriposson-artist.blogspot.com/2009/04/nothing-but-hearts.html )

Page 228: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 228

A ပမကလလ မကရေA ာင ထနလငး

ၾသဂတ ၆၊ ၂၀၀၉

http://moemaka.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4586&Itemid=1

A ပမကဆသညက A ပရာထမာ မကသညA ပမကႏင စတကးထမကသညA ပမကဟ၍ ၂ မးရသည။ A ပရငးမကသည A ပမကက A ပရာမ ထလကသညႏင ေပာကသြားေသာလညး စတကးထ မကသညA ပမကက စတA ာရထတြင ဘယေတာမ မေပာကသလ A ျပငမာတကယ ျဖစလာႏငသည။

လာမညရကA နညးငယA တြငး ဆနဖရနစၥက ေဘးEရယာတြင ျပလပမည လငယတ႔၏ ပြေတာတစခတြငလညး လငယမား A ပမကမကဖ႔ ျပငေနၾကသည။ ‘ေငြၾကယစင A ပမကပြေတာ’ ဟ A မညေပးထားသည A ဆပါ A ခမးA နားက ျမနမာ Community Center တညေဆာကႏငေရးA တြက ရနပေငြရာရန တငဆကျခငးျဖစေၾကာငး ေၾကာျငာစာ၌ ေဖာျပထားသည။ ယငးကား Eရာမ A ပမကျဖစသည။ ေဘးEရယာဟေခၚသည ပငလယေA ာေဒသA တြငးရ ၿမ ႔A မားA ျပားရ ေနရာA ႏ႔ ေရာကရေနထငၾကသည ျမနမာမသားစတ႔ စေ၀းႏင၊ A ခမးA နား ပြလမးသဘငမား ျပလပႏငရန ကယပငေနရာဌာန ရရေရး ႀကးပမးျခငးျဖစသညဟ ယဆမသည။

ရပတညေရး၊ ေနထငေရးA တြက A ခနႏငA မ ရနးကနေနရသည ဤေနရာမး၌ A ေဆာကA Uတစခ၊ A ခနးတစခ ပငဆငေရးဆသညက တကယA ပမကႀကးျဖစသည။ သ႔ေသာလညး A ပမက မကသ မားျပားလင သ႔တညးမဟတ A ပမကက ၀ငး၀နးA ေကာငA ထညေဖာသ မားလာလင မျဖစႏငစရာမရ။

ရနပေငြပြ ျပလပမည ၾသဂတလ ၉ ရကေန႔တြင ေနာကထပA ပမကတစခ မကထားၾကျပနသည။ ယငးA ပမကက ျမနမာ၊ A ဂၤလပ ၂ ဘာသာျဖင ပါ၀ငယUၿပငႏငသည စာစစာကး (A ကေဆး) ၿပငပြျဖစသည။ ၿပငပြ၀င ေခါငးစUမားက ျမနမာေခါငးစU ‘ကၽြႏပတ႔၏ ေရႊA ပမကမား’ ျဖစၿပး A ဂၤလပဘာသာျဖင Our Community Dreams ဟ A မညေပးထားသည ေခါငးစUျဖစသည။ ယငးၿပငပြက နနက ၁၁ နာရမ မြနးတည ၁၂ နာရA ထ A ခမးA နားျပလပရာ 1501 Magnolia Ave, San Bruno, CA 94066 တြငပင ျပလပမညျဖစသည။

A ကေဆးၿပငပြ၊ စာစစာကးၿပငပြ ျပလပျခငးက A ပမကမကျခငး ဆ၍ A လြနA ၾကးေျပာသည ဟ ထငစရာရသည။ ဟတသည။ သညမာက ျမနမာျပညႏငမတ။

Page 229: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 229

ျမနမာျပညမာက စာေစာငမးစတြင ျပလပသည ၿပငပြမားက ၀ငေရာကေျဖဆသ၊ ယUၿပငသက A မားA ျပား။ ၿပငပြ၀ငသ မရမာ မပရ။

သညမာက ၿပငပြ၀င မားမားစားစား မရမာ၊ စတ၀ငတစားရသ နညးမာ ပရသည။ A ထးသျဖင ျမနမာဘာသာျဖင ေရးသား ၿပငပြ၀ငသ မရမာ ပေနရသည။ ျမနမာျပညမာ A တနးပညာ ေတာေတာတနတန တကေရာကခၿပး သညမာ ေကာငးဆကတကေနသည ကေလးမား ဆပါစ႔။ A စ၌ A ဂၤလပလ သငၾကားရသည ေကာငးတြင တကေရာကသငယႏငရန A ဂၤလပလ နားမလညမာ ပပငေနရေသာ မဘမားA ဖ႔ ေနာကပငး၌ ထကေလးငယမားက ျမနမာမေျပာမာ၊ ျမနမာလ A ေရးA ဖတ မျပလပေတာမာကသာ ပရေတာသည A ေျခA ေန။ ယငးကား A ေမရကေရာက ျမနမာဆနခငေသာ၊ ျမနမာမႈျမတႏးေသာ မဘတငး ရငဆငေနရေသာ A ေနA ထားျဖစသည။

A ကေဆးၿပငပြတြင ျမနမာ၊ A ဂၤလပ ၂ ဘာသာမ ႀကကႏစသကရာဘာသာျဖင ေျဖဆႏငသညဟ ေရြးခယခြငရသျဖင ၿပငပြ၀ငလငယA မားစက A ဂၤလပဘာသာျဖငသာ ၀ငေရာကယUၿပငၾကမညဟ ယဆရသည။ စစUသမားကမ ျမနမာဘာသာျဖင ၀ငေရာကယUၿပငသ မားေစခငသည။ မညသ႔ဆေစ ၿပငပြဟသညက ၿပငပြစညးကမး ရသညပင။

A ဂၤလပဘာသာျဖငေရးသားသည A ကေဆးျဖစေစ၊ ျမနမာဘာသာျဖင ေရးသားမည စာစစာကးျဖစေစ A ေျခခ စညးမUးက တသည။ A ၾကမးဖငးA ားျဖင စာစစာကးတစပဒတြင နဒါနး၊ စာကယ ႏင နဂး တ႔ ပါ၀ငရမည။ နဒါနးသည စာစစာကး က စတငရသည စာပဒျဖစၿပး ေခါငးစUပါ A ေၾကာငးA ရာက မတဆကေပးရမည စာျဖစသည။ စာကယက နဒါနး၌ မတဆကခသညမားႏငပတသက၍ A ကယတ၀င ရငးလငးေရးသားရမညျဖစၿပး နဂး၌ ယဆခက၊ ေမာမနးခက စသညမားျဖင A ဆးသတရနျဖစသည။ စာစစာကးဟ A မညေပးထားသညA တငး A ေၾကာငးA ရာ၊ A ခကA လက စသညမား စကာစUကာ စကးေရးသားရန၊ A ဆကA စပ ရရန လA ပသည။ ယငးA ခကA လကမား ျပညစသညဆလင စာစစာကး A ဂၤါရပျပညစသညဟ A ၾကမးဖငးဆရပါမည။ ခြျခားထားေသာ ေရးသားနညး ပစA မားA ျပားက ဤေနရာ၌ ရငးမျပေတာပါ။

စာစစာကးက စာမကႏာ ၂ မကႏာမ ၄ မကႏာ၊ ၃ မကႏာမ ၅ မကႏာ စသျဖင ၿပငပြ၀ငတ႔၏ ဘာသာရပဆငရာ ကၽြမးကငမႈ ႏင သတမတမညျဖစၿပး (ျမနမာျပညတြငေတာ A သကA ရြယ၊ ပညာA ရညA ခငးတ႔ျဖင ခြျခားပါသည။) သတပမနကနမႈ၊ လကေရးလကသား ရငးလငးမႈ၊ A ေရးA သားေကာငးမြနမႈ၊ ေခါငးစUႏင ဆေလာမႈ စသညA ခကမားေပၚတြင A မတေပးပါသည။ သးျခားသတမတသည စညးမUးမား ကြျပားေသာလညး A ေျခခကေတာ A တတပငျဖစသည။

စာစစာကးၿပငပြ ကငးပသည လငယမား၏A ပမကတြင A ျခားသမားလညး ပါ၀ငေစခငသည။ A ထးသျဖင လငယမားက ကယတငပါ၀င ေျဖဆျခငးျဖင၊ မဘမားက သားသမးမားA ား တကတြနးျခငးA ားျဖင A ကA ညေပးႏငပါသည။ ၀ငေရာကေျဖဆျခငးက

Page 230: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 230

A ျခားသမား၏ A ပမကတြင ပးေပါငးပါ၀ငျခငးျဖစသကသ႔ မမတ႔၏ ၿပငပြ၀ငစာမမားတြငလညး မမတ႔၏ A ပမကမားက ေ၀ငႏငသည။

A မားA တြက ရညမနးေသာ၊ ေကာငးမြနသည A နာဂတA တြက ျပငဆငေသာ A ပမကမားသည လပေသာ A ပမကမားသာျဖစသည။ ထA ပမကမားသည လတငးမကႏငသည A ပမကမားျဖစသကသ႔ လတငးလညး မကသငေသာ A ပမကမားျဖစသည။ စတ၀ငစားသညဆပါက ေနာငမကမည A ပမကေပါငးမားစြာA တြက ယခကပင စတင မကလကဖ႔ပင။

Why the delay?

It could be the govt's tactic to test international response

WHY THEY DELAY? by Dr Pavin Chachavalpongpun [email protected] 05:55 AM Aug 08, 2009 http://www.todayonline.com/Comment/EDC090808-0000034/Why-the-delay? A COURT in Myanmar has delayed its verdict in the trial of Ms Aung San Suu Kyi (picture), the detained leader of the National League for Democracy (NLD), until Aug 11, citing some legal problems that it needs to consider. Pro-democracy groups immediately interpreted the court's delay as a positive sign - that this could mean the Myanmar regime is deeply concerned about an international backlash that would result from a verdict that is not in Ms Suu Kyi's favour. However, it will be better to view the court's delay from the perspective of the Myanmar leaders in order to predict a more likely outcome of the trial. In this light, the delay could be seen as the government's tactic to test the international community's response. After all, Ms Suu Kyi is a democratic icon and the face of legitimacy as opposed to the State Peace and Development Council (SPDC), the official name of the military regime. She continues to be highly influential - the key reason behind many Western governments' decision to continue with their sanctions policy against her country.

Page 231: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 231

The Myanmar regime is thus limited to two options. First, the military leaders could set Ms Suu Kyi free - but in doing so, they must have convinced themselves that she could somehow be barred from next year's general election. If she were allowed to participate, she would definitely win the polls. Second, the court may find her guilty and jail her for up to five years. In choosing this option, the junta knows fully well that it would be heavily condemned by the world. Myanmar could also expect a harsh reaction from its Asean neighbours. Ms Suu Kyi stands accused of breaking her house arrest rules by permitting American John Yettaw to enter her residence. On hindsight, the Yettaw incident could have been exaggerated to serve certain junta goals. Senior General Than Shwe, the SPDC chairman, has acknowledged that Western sanctions will not be lifted so long as his military government remains firmly in power. This could have led Gen Than Shwe to use the Suu Kyi trial as a test for the West - to see whether its policy towards Myanmar would be revised in his regime's favour. Many countries have admitted that sanctions have failed to compel Myanmar to expedite its political reforms. As such, Gen Than Shwe could perhaps imagine that the West may want to try a different approach - that of engagement - to prevent his regime from becoming even more isolated. It is clear that Gen Than Shwe, after all these years, has been convinced that it is Myanmar that dictates the West, not the other way round. That explains why he expects the West to give his government some kind of concession, politically and economically, in exchange for a freer Myanmar. Whether Ms Suu Kyi walks free from Insein Prison on Aug 11, or is incarcerated for five years, it is likely that the general election will still proceed next year and the military junta will maintain its grip on power - perhaps under a new guise or through its political proxies. The West, while relentlessly calling for a political role for Ms Suu Kyi, seems to have fallen deeper into the hole of naivety and misunderstanding that it has created for itself when it comes to Myanmar. Let's face it: Myanmar in the post-election period will remain tightly under the military's control. Attention should thus be paid on how to deal with Myanmar's new government, even when it pretends to be democratic, and how to help move this country forward in a more civilised manner. Vietnam is prosperous although it is ruled by a Communist Party.

Page 232: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 232

Perhaps, the world may have to set its sights lower when it comes to the goal of "democratising" Myanmar and instead work with the government to ensure that certain rights are respected and that the people are well looked after. Let's begin with a workable, rather than an impossible, approach. WEEKENDVTRA The writer is a Visiting Research Fellow at the Asean Studies Centre, Institute of South-east Asian Studies. Aug 8, 2009 http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/SE%2BAsia/Story/STIStory_414418

Security tight in Myanmar YANGON - PRO-JUNTA supporters and truckloads of riot police patrolling Myanmar's commercial capital on Saturday kept potential demonstrators off the streets on the 21st anniversary of pro-democracy protests that triggered one of the country's bloodiest uprisings.

Dozens of riot police and scores of unarmed supporters of the regime were stationed along the main roads, main junctions as well as near the major monasteries and pagodas. --PHOTO: AP

The anniversary comes days before a Myanmar court rules on whether democracy icon Aung San Suu Kyi should be jailed for five years for violating terms of her house arrest. The Nobel laureate came to prominence during the demonstrations and remains the country's most popular politician.

Page 233: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 233

The verdict - scheduled for Tuesday - has already been delayed because judges said they needed more time to sort through legal issues. But Myanmar scholars say the real reason for the postponement were fears that pro-democracy groups would take to the streets on the anniversary if a guilty ruling was handed down.

Yangon's streets were quiet Saturday and security forces were present in much of the crumbling city. Dozens of riot police and scores of unarmed supporters of the regime were stationed along the main roads, main junctions as well as near the major monasteries and pagodas. Dozens of barbed wire barricades - some of them freshly painted - were placed on roadsides.

Local media used the anniversary to praise the regime and warn residents not to be taken in by unidentified opponents, most likely pro-democracy groups.

Residents interviewed in Yangon said they dared not mark the anniversary, knowing they would be quickly arrested and face the prospect of long prison sentences. Most said they had other priorities.

'I have forgotten that today is the anniversary,' said Hla Maung, 52-year old trishaw driver. 'I wake up every morning thinking how to feed my family of three.'

Outside the country, dozens of demonstrators marked the day with protests in front of the Myanmar embassies in Thailand's capital Bangkok and the Malaysia capital Kuala Lumpur. A small demonstration was also held at the Myanmar consulate in Hong Kong. -- AP

ANNIVERSARY MARKS 1988 DEMONSTRATIONS THE anniversary marks the Aug. 8, 1988 demonstrations - known locally as the 8888 uprising - in which more than a million people protested following the government's sudden demonetization of the currency, which wiped out many people's savings. Suu Kyi, a political novice at the time, became the face of the movement.

The protest brought down longtime dictator Ne Win, but a new group of generals replaced him and brutally crushed the protests in September, killing an estimated 3,000 people. Elections were held in 1990, but the military refused to recognize the landslide victory of Suu Kyi's National League for Democracy party.

Suu Kyi, who has been detained for nearly 14 of the last 20 years, faces up to five years in prison on charges that she harbored an American who swam to her lakeside villa earlier this year - a violation of the terms of her house arrest.

Page 234: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 234

Security has been increased in Yangon over the past several weeks and was stepped up Saturday in response to recent security threats, national police chief Brig. Gen. Khin Yi said at a news conference Friday.

He said 'external opposition groups and terrorists had planned to carry out attacks during UN Secretary-General Ban Ki-moon's visit last month, as well as near Insein prison, where Suu Kyi's trial is being held.

The targets also included buildings of the pro-junta Union Solidarity and Development Association, he said.

Khin Yi said authorities have arrested 15 people this year for planning to carry out 'demolition activities' in Yangon, Mandalay and other big cities, though he did not say how many were connected to the trial. -- AP

Aug 8, 2009

US calls for Suu Kyi's release WASHINGTON - THE United States called on Friday for the unconditional release of Myanmar democracy leader Aung San Suu Kyi and urged the country's military rulers to begin a process of national reconciliation.

'As the world honours the long struggle of the Burmese people for a better future, we renew our call on the Burmese authorities to begin a process of national reconciliation and a genuine transition to democracy,' State Department deputy spokesman Rebert Wood said in a written statement made public Friday.

The appeal marked the 21th anniversary of the 1988 popular democratic uprising in Myanmar that was suppressed by the military junta.

Myanmar's ruling junta has kept Ms Suu Kyi in detention for nearly 14 of the past 20 years since it refused to recognize her National League for Democracy (NLD) party's landslide victory in 1990 elections.

Mr Wood said a welcome first step toward national reconciliation would be the unconditional release of Aung San Suu Kyi and all of the 2,100 political prisoners currently detained by the authorities.

'The door remains open for the regime to respect the wishes of the Burmese people and international community, and to step toward the path of engagement after so many years of isolation,' the statement said. -- AFP

Page 235: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 235

Aug 8, 2009

Anti-Myanmar rally in Tokyo TOKYO - MORE than 1,000 Myanmar nationals and Japanese supporters marched here Saturday on the 21st anniversary of a failed bloody uprising against the ruling junta.

More than 1,000 Myanmar nationals and Japanese supporters marched here Saturday on the 21st anniversary of a failed bloody uprising against the ruling junta. --PHOTO: AFP

'Free Aung San Suu Kyi and all other political prisoners,' they chanted as they demonstrated for about two kilometres, laying a wreath at the front gate of the Myanmar embassy.

'Dedicated to priests, students and citizens who died in the 1988 democracy movement,' read a message attached to the wreath.

Many of them carried pictures of pro-democracy leader Suu Kyi, who has been locked up for nearly 14 of the past 19 years and is currently on trial

Page 236: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 236

for breaking the conditions of her house arrest.

The marchers wore red headbands reading 'Free Burma!", referring to Myanmar's former name, and donned white T-shirts with the message: 'Free Aung San Suu Kyi!'

Demonstrators also called on the Japanese government to put stronger pressure on military-ruled Myanmar to move towards democracy.

Police estimated the number of demonstrators at 1,000 or more.

On August 8, 1988, the student-led uprising against Myanmar's military rulers was launched but it was crushed that September by the army, killing more than 3,000 people.

Japan has historically maintained friendly ties with Myanmar and was previously its leading donor.

While it has cut aid to the regime over human rights concerns, Tokyo has refused to join its Western allies in imposing sanctions. -- AFP

ဂၽြနယကေတာ ေဒၚစၿခထ ၀ငေရာကမႈ လၿခေရးတာ၀နခ ၂၀ ေကာက A ျပစေပး 07 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-07-voa5.cfm

ျမနမာဒမကေရစ ေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ေပၚ တရားစြဆတA ထ ရငဆငေနရတ A မႈမာ A ဓက ပတသကေနသလ႔ ဆရမယ A ေမရကန ႏငငသား ဂၽြန ၀လ ယကေတာ တတတဆတ ေရကး၀ငေရာက လာခတကစၥန႔ ပတသကလ႔ လၿခေရးA ာဏာပငေတြက A ေရးယထားၿပလ႔ ျမနမာစစA စးရရ႕ ရခပ ခငရ က ဒကေန႔လပခတ သတငးစာရငးလငးပြမာ ေျပာဆလကပါတယ။ ဒါဟာဆရင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ေနA မA ကယခပ ကခေနရခက A ာဏာပငေတြက A ေရးယလကၿပဆၿပး ပထမဆးA ႀကမ ထတေဖာေျပာဆ လကတာလညး ျဖစပါတယ။ A ေၾကာငးစက ကေA ာငလြငUး က တငျပထားပါတယ။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ေနA မၿခ၀နးထက A ေမရကန ႏငငသား ဂၽြန ၀လ ယကေတာ တတတဆတ ေရကး၀ငေရာကလာတ ကစၥန႔ပတသကလ႔ လၿခေရး A ာဏာပင ၂၀ ေကာက A ေရးယထားတယလ႔ ရခပ ဗလမႉးခပ ခငရ က ရနကနၿမ ႕က သတငးစာရငးလငးပြA တြငး ေျပာဆလကတာပါ။ ၿပးခတႏစထ ပထမA ႀကမ ၀ငေရာကမႈ ျဖစစUက လၿခေရး တာ၀နယထားသေတြထက တခ႕က ရာထးခတာေတြ၊ တခ႕က ေထာငဒဏျပစဒဏေတြေတာင ခမတထားတယလ႔ ဆေပမယ ဒါဟာဆရင တတတဆတ ေရကး၀ငေရာကလာသက လကခတာေၾကာင ကန႔သတတားဆးမန႔က ေဖာကဖကတယဆၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ေပၚ တရားစြဆ ၾကားနာေနတ တရားခြငတေလာက ဒါန႔ ပတသကလ႔ ဘာတခမ မသရဘ

Page 237: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 237

A ခမ ပထမဆး ၾကားရတာျဖစတယ ဆၿပး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ရ႕ UပေဒA ကးေဆာငတUးျဖစတ Uးဉာဏ၀ငး က ေျပာပါတယ။

“ကေနာတ႔ မသဘး။ မသလ႔ တရားရးေရ႕မာ တာ၀နရတသေတြ သကေသလာခေတာ ဒကစၥေတြက ကေနာတ႔ ေမးပါတယ။ သတ႔ကလညး မေျဖႏငပါဘး။ ဒါေပမယ A ဒေနာကပငးမာမ A ေရးယရငေတာ မေျပာတတဘး။ ကေနာတ႔က A ဒတနးက ၂၀၀၈ ခႏစ Inquiry ဘယသလပတာလ။ ဘယA ဖြ႔A စညး လပတာလ ကေနာတ႔ေမးတယ။ မေျဖႏငဘး။ Inquiry ရတယပ ေျပာတယ။ A ေရးယေဆာငရြကတာ ရသလားဆေတာလညး မေျဖႏငၾကပါဘး။ ကေနာတ႔ကေတာ ရးရမတတမးA ရ ဒေလာကပ သပါတယ။”

ဒလပ မစၥတာ ယကေထာ န႔ A တ ၿပးခတႏစA တြငးက ျမနမာႏငငက လကပါသြားသ A မးသမးက ေမးျမနးမႈေတြလညး လပေနပါတယလ႔လညး ရခပက သတငးစာရငးလငးပြမာ ေျပာဆခတာပါ။ တကယေတာ ေနA မA ကယခပ ကေနစU မဖတေခၚဘ ေရာကလာသ တUးA တြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ေရးယခ ေနရတာဟာ မတမႈ မရဘး၊ လၿခေရး တာ၀နယထားသေတြကေတာ ဘာမ မလပဘးဆၿပး ေ၀ဖနမႈေတြလညး ရေနတာပါ။ ဒါန႔ပတသကလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ကယတငကလညး ရနကန A ငးစနေထာငတြငး ၾကားနာစစေဆးမႈကာလA တြငး ေျပာထားၿပးသားလ႔ Uးဉာဏ၀ငးက ဆပါတယ။

“တရားေရးကေတာ သ႔ရးေရ႕ေရာကလာတA မႈက စစမာ။ A ဒေတာ တရားစြတငတ A ဖြ႔A စညးA ေနန႔ပ ဒကစၥဟာ၊ ဒလ ခးေဖာက၀ငေရာက လာတကစၥဟာ A ဓက လၿခေရးက တာ၀နယရမယဗာ။ A ေတာ လၿခေရးက တာ၀နယတာ မေတြ႔ရဘန႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက စြပစြတA ေပၚမာၾကညၿပးေတာ ေဒၚစကလညး A ဒါက ဒါဟာ ဘကလက ေဆာငရြကမႈလ႔ A ေစာႀကးကတညးက ရးကလညး တငျပထားၿပးၿပ။”

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ရ႕ Uပေဒ A ကးေဆာင တUးျဖစတ Uးဉာဏ၀ငး ပါ။ ဒကေန႔ သတငးစာရငးလငးပြ A တြငးမာေတာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ေနA မၿခ၀နးA တြငးက ေရကး၀ငေရာကခတ မစၥတာ ယကေတာ န႔ပတသကလ႔ ေျပာဆရာမာေတာ သဟာ ကနးမာေရးခ႕တေနဆ ျဖစၿပး ရနကနေဆး႐ႀကးမာပ ေဆး၀ါးကသမႈ ခေနရဆျဖစတယလ႔ ေျပာပါတယ။ ဒလ A ေျခA ေနေၾကာင လာမယA ဂၤါေန႔မာ စရငခကခမတဖ႔ ခနးဆထားတာေတြ A ေျပာငးA လ ရမယမရဘး ဆတာကေတာ တရား႐းကသာ ဆးျဖတႏငမာ ျဖစတယဆၿပး ရခပ ဗလမႉးခပ ခငရ က ေျပာခပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစ ေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ေပၚ တရားစြဆတA ထ ရငဆငေနရတ A မႈမာ A ဓက ပတသကေနသလ႔ ဆရမယ A ေမရကန ႏငငသား ဂၽြန ၀လ ယကေတာ တတတဆတ ေရကး၀ငေရာက လာခတကစၥန႔ ပတသကလ႔ လၿခေရးA ာဏာပငေတြက A ေရးယထားၿပလ႔ ျမနမာစစA စးရရ႕ ရခပ ခငရ က ဒကေန႔လပခတ သတငးစာရငးလငးပြမာ ေျပာဆလကပါတယ။

Page 238: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 238

၈ ေလးလး ၂၁ ႏစျပည A ခမးA နားမားA တြက သခငး ၂ ပဒန႔ စပမစပရာ

ကမကခစန

ၾသဂတ ၇၊ ၂၀၀၉

ျပညပေရာက ျမနမာေတြန႔ A ဖြ႔A စညးA သးသးက နကျဖန ၈ ေလးလး ၂၁ ႏစျပညပြက A ငတကA ားတက ကငးပၾကမယ ျဖစပါတယ။ ရဟနးရငလ ေကာငးသားလငယန႔ ျပညသလထတရပလး ထၾကြခၾကတ ၈၈ A ေရးေတာပၾကး ၂၁ ႏစျပညချပ။ A သညေနာကဆကတြ - ၁၉၉၆ ၊ ၂၀၀၀ ေကာငးသားA ေရးA ခငးေတြ၊ ၂၀၀၃ ဒပယငးလပၾကမႈ၊ ၂၀၀၇ သဃာA ေရးေတာပ၊ ၂၀၀၈ နာဂစမနတငးA ေရးA ခငး၊ ၂၀၀၉ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ေထာငသြငးA ကUးခလပၾကမႈ စသညျဖင ျပညသေတြ ေသြးေျမကခရတ A ေရးA ခငးေတြကလညး စစA ာဏာရငမကဆးမခငး ေသြးစကလက မကရညစကလကန႔ ျပညသလထလႈပရားမႈၾကးလမးတေလာကလး လကပါလ႔ ေနမာပါပ။

ဒတေခါကေတာ A ရငေဆာငးပါးမာ လကစရခတ မလႏငငေတာသခငး တပဒ၊ မလႏငငေတာ A လ။ ျပးေတာ ဒမကေရစA ေရးေတာပၾကးရ႔ ေကာငးသားတ႔ရ႔ A လန႔ ၈၈ ေမာကြနးေတးျဖစတ ကမာၻမေၾကဘး သခငးတ႔က တခါတညး တစတညး ကးယလ႔ရေA ာင၊ ျဖန႔ခလ႔ရေA ာင ဒေနရာကေန ေပးလကပါရေစ။

ခကတညးက ရငးေA ာင တငဆကထားလကခငတာက ၈၈ A ေရးေတာပေနာကပငးမာ A တကA ခႏငငေရးလႈပရားမႈမားမာ A မားစ သးစြၾကတ A လပေတြကပါ ဒမာ စာတမးထးျပးေတာ ေပးထားလကပါရေစ။ (၁) မလႏငငေတာA လ၊ (၂) ေကာငးသားသမဂၢ A လ (၃) A ငနA ယဒပါတ A လ (၄) သာသနာA လ (သာနာA လကလညး ထညသြငးလကပါရေစ၊ စစA ာဏာရငေတြက သာသနာA လကပါ သတ႔ဆန႔ကငတA လလ႔ သေဘာထားေၾကာငး ျပသချပး ျဖစလ႔ပါ) (၅) ေA ဘA ကစဒA ကဖ

Page 239: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 239

ေကာငးသားတပမေတာA လ (၆) လ႔ေဘာငသစပါတ A လ (၇) ဗမာျပညကြနျမနစပါတA လ စသညတ႔ ျဖစပါတယ။

Page 240: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 240

Page 241: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 241

၈ ေလးလး A ေရးေတာပ သခငး ႏငျမနမာ - ကမၻာမေၾကဘး

ဂတပညာရင မာမာေA းက ႏငျမနမာက A မတတရ ရရန႔ ျပနေျပာငး ေျပာျပပါတယ။ ကယပငသစU စတရယ သခငးေရးတ ျမနမာဆနတ သခငးေရးဆရာ၊ ၈၈ A ေရးေတာပမာ သေရးတသခငး “ကမၻာမေၾကဘး” သခငးက A ေရးေတာပၾကးက ရငထ၊ A သညးထက ေပြ႔ဖက ရငသနခလ႔ ၈၈ A ေရးေတာပရ႔ Uဒါနးတြငတ ေတာလနေရး သခငး ျဖစခတာ။ သေနတ ေျမာကUကလာမာ A ေရးA ခငး ေနာကပငး ေျခခပန႔ ေနခရတ ကာလေတြ ရခ။ ႏငငျခား သခငးသစU ျဖစေနတာကလြလ႔ သေရးလကတ သခငးစာသားဟာ ျမနမာလငယေတြ A ားလးA တြက ေတာလနေရး စတဓာတက ေခတA ဆကဆက လကဆငကမးႏငတ ၾသဇာၾကးလတ သခငး A ႏပညာ တခပါပ တ။ A ဒ သခငး စာသားန႔ သခငးက ျပနလည ရာေဖြ တငဆကလကပါတယ။ A ငတာနကေပၚက ရတာပါ။

<!--[if !vml]-->

Page 242: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 242

<!--[endif]-->

သခငးက တကရကေဒါငးလပ ရယျပး နားဆငရန

Listen or Download the Song from Here >>>

Page 243: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 243

မလA စ ျမနမာနငငေတာသခငး

ေျခဆငး

"တရားမတ လြတလပခငးန႔မေသြ၊ ... ဒ႔ေျပ(ျပည)၊ ဒ႔ေျမ (သၿပင)

မားလခပသမး၊ ၿငမးခမးေစဖ႔၊

ခြငတညမ၊ ဝါဒျဖစငတေျမ၊ ... ဒ႔ေျပ(ျပည)၊ ဒ႔ေျမ (သၿပင)

ျပညေထာငစA ေမြ၊ A ၿမတညတေစ၊

A ဓ႒ာနျပေပ၊ ထနးသမးစ႔ေလ ...။"

သခငး (သၿပင)

"ကမာၻမေၾက၊ ျမနမာေျပ(ျပည)

ဒ႔ဘးဘြား A ေမြစစမ႔၊ ခစျမတႏးေပ

ကမာၻမေၾက၊ ျမနမာေျပ(ျပည)

ဒ႔ဘးဘြား A ေမြစစမ႔၊ ခစျမတႏးေပ

ျပညေထာငစက A သကေပးလ႔ ဒ႔ကာကြယမေလ

Page 244: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 244

ဒါ ဒ႔ေျပ(ျပည)၊ ဒါ ဒ႔ေျမ၊ ဒ႔ပငတေျမ

ဒ႔ ... ေျပ(ျပည)၊ ဒ႔ ... ေျမ A ကးက

ညညာစြာ ဒ႔တေတြ၊ ထမးေဆာငပါစ႔ေလ

ဒ႔တာဝနေပ ...။

A ဖးတနေျမ ...။"

မးမခ ရပသဘဏတက - မာမာေA းေဖာငေဒးရငး ရနပေငြ သခငးစဒမ နားဆငရန -

A ပစရပ ကးကန႔A ဖြ႕ တငးမာမႈ ေျဖရငးေရး စစA စးရန႔ ေတြ႕ဆဖ႔ ျငငးဆ

10 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-10-voa7.cfm

နယျခားေစာငတပဖြ႕ A သြငေျပာငးေရးက လကမခတ A ပစA ခတရပ A ဖြ႕ေတြက ျမနမာစစA စးရက နညးမးစန႔ ဖA ားေပးေနတယလ႔ သတငးေတြ ထြကေပၚေနတ A ခနမာပ ၿပးခတ စေနေန႔က ကးကန႔ ဌာနခပမာ စစA စးရ တပဖြ႕ေတြန႔ ပဋပကၡ ျဖစပြားခပါတယ။ ေနာကဆကတြ A ေျခA ေနေတြက စစမးေမးျမနးထားတ ထငးA ေျခစက သတငးေထာက ကေကာထငက တငျပေပးထားပါတယ။

ကးကန႔A ဖြ႕လ႔ လသမားတ MNDAA ျမနမာA မးသား ဒမကရကတစ မဟာမတတပဖြ႕ ဌာနခပမာ ျဖစပြားခတ ထပတကရငဆငမႈန႔ ပတသကလ႔ မေန႔က ေျဖရငးဖ႔ ေရာကလာတ A ေရ႕ေျမာကတငး စစဌာနခပ တငးမႉးက ကးကန႔ေခါငးေဆာငေတြက လကခေတြ႕ဆျခငး မရဘးလ႔ သရပါတယ။

တငးမာမႈျဖစရတ A ေၾကာငးကေတာ ၿပးခတ စေနေန႔က ကးကန႔ဌာနခပ၊ ေလာကကငၿမ ႕မာရတ ခယမးမးေကာက ဂေဒါငတခ႕က မယစေဆး၀ါး ရာေဖြဖ႔ ၀ငေရာကလာတ မးယစန႔ စစတပ ပးေပါငးA ဖြ႕က တားဆးမႈေၾကာင ျဖစပါတယ။ ဒါေပမယ ကးကန႔Uက႒ ဖနၾကားရငကယတင ၀ငေရာက ေျဖရငးခတာေၾကာင A ျပနA လန ပစခတတ A ဆငထေတာ မေရာကခဘးလ႔ သရပါတယ။

မေန႔က ဌာနခပ ေလာကကငက ေရာကလာတ တငးမႉး ဗလခပေA ာငသနးထြဋက ကးကန႔ေခါငးေဆာငေတြ လကခေတြ႕ဆျခငး မရတာန႔ ပတသကၿပး A ဒA ဖြ႕န႔ နးစပတ တ႐တ-ျမနမာ နယစပက ႏငငေရးေလလာသ UးေA ာငေကာေဇာက A ခလေျပာပါတယ။

“တငးမႉးဆငးလာတာေပါဗာ၊ ေနာက တ႐တျပညထက လ ၁၀,၀၀၀ ေလာက ၀ငသြားတA ထက တ၀ကေကာေကာေလာက ျပန၀ငလာတယ၊ မေန႔က။

Page 245: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 245

တငးမႉးလာတာေတာ၊ သေျပာတသေဘာက ေတာငးပနမလ႔ လာတာေပါ၊ ဒကစၥက ေA ာကေျခက လပတကစၥ ဆတာမးေပါ။ ဒါေပမယ ဖနၾကားရငန႔ သ႔သားေတြကေတာ A ေတြ႕မခဘး၊ တငးမႉးက”

A ခတငးမာမႈေၾကာင ယနနျပညနယ၊ လနခမ ကယပငA ပခပေရး ေဒသခြ၊ နမခမၿမ ႕နယက ကးကန႔ေဒသခေတြ A မားA ျပား တမးေရာငသြားၾကေပမယ တခ႕တ၀က ျပနလာၾကၿပလ႔ သကေျပာပါတယ။

“ၿမ႕ျပႀကးတခလ ျဖစေနတ ေဒသထမာ ျဖစတာေပါ။ ၿပးေတာ တ႐တျပညကလညး မားတယ၊ ေဒသခ တ႐တA မးသားေတြကလညး ဟဘက၊ ဒဘကမာ ေဆြေတြမးေတြ ျဖစေနေတာ ေျပးၾကလႊားၾကတာေပါ။ ကေနာထငတာေတာ တရား၀င A ားလး ၀နး၀နးန႔ ၀ငတာေတာ မျဖစႏငဘးဗ၊ A ေလာကA မားႀကးက။ ၿပးေတာ နယစပကလညး ကUးကUးေလး၊ ေျမႀကးပျခားတာ။ ေခာငးေသးေသးေလးကလညး လလပတေခာငး မဟတဘး၊ လမးေလာကလ႔ရတ ေခာငးေလး။ ကေနာမတမတယ၊ A ဒါကေကာၿပးေတာ A ဒါကလညး ဗမာျပညနယထမာပ ရေသးတယ၊ ေကာၿပး နညးနညး လမးေလာကလကရင သက ဟဘကဒဘက ဘယလမ ခြျခားလ႔ မရဘး၊ ကေနာတ႔တနးကေတာ ဘာမ A တားA ဆး မရဘး၊ သြားလ႔ရတယ။”

A ခလ နယစပျဖတေကာမႈေတြ ရေပမယ တ႐တတပဖြ႕ေတြက A သငA ေနထား တပလန႔မထားဘးလ႔ သရပါတယ။

တ႐တA စးရက ျမနမာစစA စးရA ေပၚ ထားတ မ၀ါဒန႔ ပတသကလ႔ ေလလာေနသ UးညA းျမငက ထပတကရငဆင ပဋပကၡေတြက တ႐တဘကက လလားဟနမတဘးလ႔ ေျပာပါတယ။

“ဒ နA ဖကေနၿပးေတာ တ႐တA စးရရ႕ A ငမတနမ စးရမေၾကာငၾကမႈရတ နယစပေတြမာ ေသနတေဖာကမႈက ထပၿပး ဖA ားေပးတယလ႔ ထငပါတယ။ ေနာကတခက တ႐တA စးရA ေနန႔ နယစပေတြမာ ရေနတ လကနကကင ၿငမးA ဖြ႕ေတြန႔ ဒလ A ပစA ခတ ရပစေရးကေန ဒလ ပကျပယေA ာငလပမယ ကစၥမနသမက သ႔A ေနန႔ သတႀကးႀကးန႔ တားဆးမယလ႔ ထငပါတယ။ လA ပမယဆရင နA ဖA ေပၚ ဖA ားတစတရာ ေပးသြားမယလ႔ ကေနာထငပါတယ။”

၂၀၀၃ ခႏစမာ ကးကန႔ေဒသက မးယစေဆး၀ါး ကငးမဇနA ျဖစ MNDAA က ေၾကညာခပါတယ။ ဒA ဖြ႕ဟာ KIO၊ မငးလား၊ ၀A ဖြ႕၊ မြနျပညသစန႔ ရမးျပညတပမေတာ (ေျမာကပငး) တ႔ နညးတ စစA စးရရ႕ နယျခားေစာငတပ A သြငေျပာငးေရးက ျငငးပယထားပါတယ။

Page 246: Polaris Burmese Library _ Singapore _ Collected Articles VOLUME 86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 86 246

ျမနမာေရပငနကနားက မသကၤာဖြယ ေျမာကကရးယားသေဘၤာ 08 August 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-08-08-voa3.cfm

ဗဒၶဟးေန႔က A ႏၵယ ေရပငနကA တြငး ျမနမာန႔ ထငးႏငငA နးမာ ခြငျပခကမရဘ ေကာကခသြားတ မသကၤာဖြယ ေျမာကကရးယား ကစၥ၊ A ေသးစတ စစမးစစေဆးေနၿပလ႔ A ႏၵယ A စးရ တာ၀နခမားက ေျပာၾကားၾကပါတယ။ ဘဂၤလား ပငလယေA ာA တြငးမာ A ဒ ေျမာကကရးယား သေဘၤာက A ခကျပ ဆကသြယေပမ မတ႔ျပနခဘး။ ၆နာရေကာၾကာ ေနာကက လကၿပး ေလထက A ေျမာက ၂ခက ပစေဖာကလကၿပးေတာမ ရပတန႔ႏငခတယလ႔ A ႏၵယေဒသ ကမးေျခေစာင တပမႉးခပက ေျပာေၾကာငး The Time of India သတငးစာက ကးကားေရးသား ေဖာျပပါတယ။ Port Blairs ဆပကမးမာ ဆကကပထားၿပး ကနUး စစေဆးမႈA ရ ေျမာကကရးယား သေဘၤာဟာ ထငးႏငငကေန A ရတႏငငက သြားေနတာ ျဖစပါတယ။ ခ သေဘၤာေပၚမာ သၾကားေတြကသာ ေတြ႔ရေပမ ေျမာကကရးယား သေဘၤာေတြေပၚမာ ႏကလးယားန႔ ဒးလကနက A ရငက တငခဖးတယ စသျဖင ေရးသားထားပါတယ။ ျမနမာျပညမာ ႏကလးယား လကနကလပဖ႔ ေျမာကကရးယားက ကညေနတယဆတ A ရင သတငးပတထမာ ၾသစေၾတးလက သတငးမား ထြကေပၚခသလ၊ ဇြနလတနးကလညး မသကၤာ ဖြယရာ ပစၥညးမား တငေဆာငသြားတယလ႔ ယဆရတ ေျမာကကရးယား သေဘၤာတစငး ျမနမာျပညဘကက သြားေနစU A ေမရကန ေရတပ ဖက သေဘၤာက ေနာကေယာငခလကေတာမ A ဒသေဘၤာဟာ ေျမာကကရးယားဘကက ျပနသြားခ ဖးပါတယ။