17
Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie cząstki, poruszające się w przewodniku w postaci prądu elektrycznego, wytwarzają pole magnetyczne cząstki elementarne (np. elektrony) wytwarzają swoje własne pole magnetyczne http://en.wikipedia.org/wiki/Magnet

Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Pole magnetyczne

Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni.

naładowane elektrycznie cząstki, poruszające się w przewodniku w postaci prądu elektrycznego, wytwarzają pole magnetyczne cząstki elementarne (np. elektrony) wytwarzają swoje własne pole magnetyczne

http://en.wikipedia.org/wiki/Magnet

Page 2: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Definicja wektora Wektor był definiowany jako siła działająca na ładunek:

0q

FE

zatem, wektor (indukcji magnetycznej) będzie

zdefiniowany jako siła działająca na poruszający się ładunek:

B

E

vq

FB B

doświadczenie pokazuje, że równanie wektorowe można zapisać w postaci:

BvqFB

B

V

B

F

Page 3: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

linie pola magnetycznego

różnoimienne bieguny magnetyczne przyciągają się jednoimienne bieguny magnetyczne się odpychają

Page 4: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

magnetyzm Ziemi Jeden z dowodów istnienia pola magnetycznego wokół ziemi jest fakt istnienia zorzy polarnych w okolicach biegunów.

http://www.nasa.gov/mission_pages/themis/auroras/themis_power.html#.Uq4exdLuJyE

Page 5: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Siła magnetyczna działająca na przewodnik z prądem

BLIFB

ILBvBv

ILF

qvBFv

LIItq

B

B

90sin

sin

Page 6: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Prawo Biota-Savarta (rysunki do wzorów)

Page 7: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Prawo Biota-Savarta Prawo wykryte doświadczalnie opisujące odwrotną proporcjo-nalność między indukcją magnetyczną B, a odległością r mię-dzy przewodnikiem a punktem pola.

2

04

1

r

dqdE

2

0

2

0 4

11

4

1

r

q

qr

qq

q

FE

gdzie, przenikalność magnetyczna próżni

zatem, przyczynek:

2

0 sin

4 r

IdsdB

A

Tm7

0 104

3

0

4 r

rsIdBd

Natężenie pola elektrycznego wynosi:

analogią dq dla pola magnetycznego jest (ale to nie skalar): sId

zatem,

Page 8: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Prawo Ampera Prawo Ampera jest analogią do prawa Gaussa.

całkowanie wykonujemy po zamkniętym konturze I jest całkowitym natężeniem prądu przecinającym powierzchnię ograniczoną przez kontur

IsdB 0

Page 9: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

przypomnienie: kondensator płaski

natężenie pola elektrycznego z p. Gaussa:

wewnqSdE

0

ESq 0

różnica potencjałów:

EddsEEdsU

d

0

pamiętając otrzymujemy: CUq

d

SC 0

Page 10: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Prawo indukcji Faradaya SEM jest indukowana w pętli, gdy zmienia się pole magnetyczne, przechodzące przez pętlę lub precyzyjniej, wartość SEM indukowanej w przewodzącej pętli jest równa szybkości z jaką strumień magnetyczny, przechodzący przez tę pętlę zmienia się w czasie.

BSBSBSdB BB )jednorodne,(gdy

B – strumień magnetyczny:

dt

dSEM B

prawo Faradaya:

Page 11: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Reguła Lenza Reguła Lenza wynika z zasady zachowania energii i wyznacza kierunek prądu indukowanego w obwodzie.

Zmiana indukcji magnetycznej w danym obszarze pociąga za sobą powstawanie otaczającego go wirowego pola elektrycznego , które ze swej strony (jeśli to jest możliwe) wzbudza prąd elektryczny przeciwstawny tejże zmianie. Prąd indukowany płynie w takim kierunku, że pole magnetyczne wytworzone przez ten prąd przeciwdziała zmianie strumienia pola magnetycznego, która ten prąd indukuje.

B

E

Bdt

Bd

http://pl.wikipedia.org/wiki/Regu%C5%82a_Lenza

Page 12: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Cewki i indukcyjność

Indukcyjność cewki definiujemy:

I

NL B

N – liczba zwojów n – liczba zwoją na jednostkę dł. solenoidu

InBBSnlN B 0))((

lSnI

SInnl

I

BSnl

I

NL B 2

00 ))()(())((

Snl

L 2

0

Zatem indukcyjność na jednostkę długości solenoidu w pobliżu jego środka wynosi:

Page 13: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Samoindukcja Dwie cewki oddziałują ze sobą. Jeśli w jednej cewce zmienia się strumień to w cewce obok popłynie prąd. Jednak indukowana SEM pojawi się także w pierwszej cewce.

Indukowana SEM występuje w cewce , w której natężenie prądu się zmienia

dt

NdSEM B )(

http://e-fizyka.info/index.php?t=13&id=481&opis=Samoindukcja

LIN B

dt

dILSEM

z def. indukcji

z p. Faradaya

zatem, SEM samoindukcji

Page 14: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Materiały magnetyczne

diamagnetyki

paramagnetyki

ferromagnetyki

Diamagnetyzm wykazują wszystkie materiały , ale jest to słabe zjawisko, zaniedbywalne kiedy występują poniższe. Momenty magnetyczne są indukowane w atomach w wyniku oddziaływania z zewnętrznym polem magnetycznym. Wypadkowy moment jest przeciwny do zewnętrznego pola.

Paramagnetyzm wykazują materiały , których atomy mają nie zerowy wypadkowy moment magnetyczny. Momenty magnetyczne atomów w wyniku oddziaływania z zewnętrznym polem magnetycznym są porządkowane. Wypadkowy moment jest zgodny z zewnętrznym polem.

Ferromagnetyzm wykazują materiały , których atomy mają nie zerowy wypadkowy moment magnetyczny i dodatkowo ten moment jest uporządkowany. Zewnętrzne pole magnetyczne porządkuje domeny wytwarzając silne pole magnetyczne, które częściowo zostaje nawet po ustaniu zewnętrznego pola.

Page 15: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Diamagnetyzm Diamagnetyzm jest obecny w każdym materiale na podstawie prawa Faradaya i reguły Lentza.

w materiale diamagnetyczny umieszczony w zewnętrznym polu magnetycznym powstaje moment magnetyczny skierowany przeciwnie do pola zewnętrznego, jeżeli pole zewnętrzne jest niejednorodne to materiał diamagnetyczny jest wypychany z obszaru silniejszego pola do obszaru pola słabszego

http://www.ru.nl/hfml/research/levitation/diamagnetic/

Page 16: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Paramagnetyzm Diamagnetyzm dotyczy materiałów z atomowym niezerowym momentem magnetycznym.

w materiale paramagnetyczny umieszczony w zewnętrznym polu magnetycznym powstaje moment magnetyczny skierowany zgodnie z polem zewnętrznym, jeżeli pole zewnętrzne jest niejednorodne to materiał paramagnetyczny jest przyciągany do obszaru silniejszego pola

http://www.meta-synthesis.com/webbook/16_diradical/diradical.html

Page 17: Pole magnetyczne - fizyka.ur.krakow.pl · Pole magnetyczne Magnes wytwarza wektorowe pole magnetyczne we wszystkich punktach otaczającego go przestrzeni. naładowane elektrycznie

Ferromagnetyzm Ferromagnetyzm dotyczy materiałów zwanych potocznie magnesami. Ich trwałe namagnesowanie zanika w temperaturze Curie (TCurie – dla żelaza: 7700C).

w materiale ferromagnetyczny umieszczony w zewnętrznym polu magnetycznym powstaje silny moment magnetyczny, skierowany zgodnie z polem zewnętrznym, jeżeli pole zewnętrzne jest niejednorodne to materiał ferromagnetyczny jest przyciągany do obszaru silniejszego pola

http://en.wikipedia.org/wiki/Ferromagnetism