Embed Size (px)
Citation preview
PB แบบสอบถามคณภาพชวต EQ-5D-5L ฉบบภาษาไทย
Policy Briefปท 3 ฉบบท 24 เดอนกรกฎาคม 2558
HITAP | แบบสอบถามคณภาพชวต EQ-5D-5L ฉบบภาษาไทย
การประเมนคณภาพชวตดานสขภาพมประโยชนหลายประการ เชน ใชประเมนผลลพธของการรกษาโรค ตดตามภาวะสขภาพของประชากร นอกจากนยงสามารถนำาไปใชในงานวจยตางๆ เชน การวจยทางคลนก และการประเมนความคมคาทางการแพทย แบบสอบถาม EQ-5D-5L เปนแบบสอบถามสำาหรบประเมนคณภาพชวตดานสขภาพแบบทวไปทใชแพรหลายทวโลก ขอมลจากแบบสอบถามจะนำาไปคำานวณคะแนนอรรถประโยชนเพอใชในการประเมนคณภาพชวต ปจจบนแบบสอบถาม EQ-5D-5L แปลเปนภาษาไทยเรยบรอยแลว และมคาสมประสทธสำาหรบคำานวณคะแนนอรรถประโยชนสำาหรบประชากรไทยโดยเฉพาะ นอกจากนยงมโปรแกรมชวยคำานวณคะแนนอรรถประโยชน ดาวนโหลดไดฟรท http://www.hitap.net/ documents/89762
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
มอะไรบางใน EQ-5D-5L
หนา 2 แบบสอบถามคณภาพชวต EQ-5D-5L ฉบบภาษาไทย
การเคลอนไหว การดแลตนเอง(อาบนำา หรอใสเสอผาดวยตนเอง)กจกรรมททำาเปนประจำา (เชน ทำางาน เรยนหนงสอ ทำางานบาน กจกรรมในครอบครว หรอกจกรรมยามวาง) อาการเจบปวด/อาการไมสบายตว ความวตกกงวล/ความซมเศรา
มลกษณะเปนสเกลตงแต 0 ถง 100 โดย 0 หมายถงสขภาพทแยทสด และ 100 หมายถงสขภาพทดทสด โดยใหผตอบประเมนสขภาพตนเอง คำาตอบทไดในสวนนสะทอนถงความรสกของผตอบแบบสอบถามทมตอสภาวะสขภาพตนเอง แตไมไดนำาไปใชในการคำานวณคะแนนอรรถประโยชน
สวนแรกประกอบดวยคำาถาม 5 ขอ ไดแก
สวนทสองเปนแบบประเมนสภาวะสขภาพทางตรง หรอ Visual Analog Scale (VAS)
แตละดานมคำาตอบใหเลอก 5 ระดบเรยงตามระดบความรนแรง ตงแตไมมปญหาจนถงมปญหามากทสด คำาตอบทไดจากสวนนจะนำาไปคำานวณคะแนนอรรถประโยชน
ปจจบน แบบสอบถาม EQ-5D-5L ไดรบการแปลเปนภาษาตางๆ มากกวา 160 ภาษาทวโลก แตลขสทธของแบบสอบถามยงคงเปนของ EuroQol Group ดงนน การใชงานแบบสอบถาม EQ-5D-5L จะตองไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรจาก EuroQol Group กอน ไมเชนนน จะถอวาเปนการละเมดลขสทธ การขออนญาตใชแบบสอบถาม EQ-5D ทำาไดโดยลงทะเบยนงานวจยทเวบไซต EuroQol group (http://www.euroqol.org/register-to-use-eq-5d.html) ซงไมเสยคาใชจายในการลงทะเบยน และจะไดรบการตอบกลบภายใน 5 วนทำาการ โดยทวไปแลว หากหนวยงานทขอใชเปนหนวยงานภาครฐทไมแสวงกำาไร และมแหลงทนภายในประเทศ มกจะไมตองเสยคาใชจายในการใชแบบสอบถาม
การขออนญาตใชแบบสอบถาม
ความเปนมาของแบบสอบถาม EQ-5D-5L
?
แบบสอบถามคณภาพชวต EQ-5D-5L
ในแตละขอคำาถาม ใหผตอบแบบสอบถามเลอกระดบปญหาดานสขภาพทตรงกบสขภาพของตนเองมากทสด โดยเลข 1 หมายถงไมมปญหา เลข 2 หมายถงมปญหาเลกนอย เลข 3 หมายถงมปญหาปานกลาง เลข 4 หมายถงมปญหามาก เลข 5 หมายถงไมสามารถทำากจกรรมนนไดหรอมปญหามากทสด ดงนน คำาตอบทไดจงประกอบดวยตวเลข 5 ตวเรยงตามมตสขภาพ ดงตวอยาง
*ตวอยางนเปนเพยงแบบจำาลองของแบบสอบถาม EQ-5D-5L มใชแบบสอบถามทแทจรง หากตองการใชแบบสอบถาม ควรขออนญาตจาก EuroQoL Group ใหถกตอง
*
การใชแบบสอบถาม EQ-5D-5L
แบบสอบถาม EQ-5D-5L พฒนามาจากแบบสอบถาม EQ-5D ซงเปนแบบสอบถามสำาหรบประเมนคณภาพชวตดานสขภาพแบบทวไปทใชกนอยางแพรหลายทวโลก คำา
วา EQ ยอมาจาก EuroQol Group เปนชอของกลมนกวจย หลากหลายสาขาในแถบยโรปมารวมตวกนเพอชวยกนสรางและพฒนาเครองมอวดคณภาพชวตทสน ใชงานงาย และผตอบสามารถตอบไดดวยตวเอง สวนคำาวา 5D หมายถง เครองมอนมคำาถามดานสขภาพ 5 ขอหรอ 5 มตนนเอง (5 Dimensions)
แบบสอบถาม EQ-5D ฉบบแรก ประกอบดวย 5 คำาถาม แตละคำาถามมคำาตอบมใหเลอก 3 ระดบ (3 Levels) ไดแก ไมมปญหา มปญหาปานกลาง และมปญหารนแรง แบบสอบถามนมชอยอวา EQ-5D-3L ซงหลายประเทศทวโลก รวมถงประเทศไทยไดใชแบบสอบถามฉบบนกนมาระยะหนง จากนนมงานวจยหลายชนไดรายงานขอจำากดของแบบสอบถาม EQ-5D-3L เชน มความไวนอย ไมสามารถแยกแยะความแตกตางของคณภาพชวตในกลมคนทมสขภาพคอนขางดได ดงนน นกวจย EuroQol Group จงไดพฒนาแบบสอบถามฉบบตอมา โดยประกอบดวย 5 คำาถามเชนเดม แตมคำาตอบใหเลอกมากขนเปน 5 ระดบ แบบสอบถามฉบบนจงมชอยอวา EQ-5D-5L ซงไดรบการแปลเปนภาษาไทยเรยบรอยแลว
แบบสอบถาม EQ-5D-5L ออกแบบมาสำาหรบผใหญตอบดวยตนเองได โดยผตอบควรมอาย 16 ปขนไป สวนเดกอาย 8-11 ป ทาง EuroQol Group แนะนำาใหใชฉบบเยาวชน (EQ-5D-Y โดยตว Y ยอมาจาก Youth) อยางไรกด EQ-5D-Y ยงไมไดรบการแปลเปนภาษาไทย สวนเดกอาย 12-15 ป แนะนำาใหใช EQ-5D-Y หรอใชฉบบผใหญโดยใหผปกครองเปนผตอบคำาถามแทน
แบบสอบถามคณภาพชวต EQ-5D-5L ฉบบภาษาไทย หนา 3
คาสมประสทธสำาหรบคำานวณคะแนนอรรถประโยชนของแบบสอบถาม EQ-5D-5L ฉบบภาษาไทย
จากตวอยาง ผตอบแบบสอบถามมสถานะสขภาพ 21235 ซงหมายถงมปญหาในการเดนเลกนอยไมมปญหาในการอาบนำา หรอใสเสอผาดวยตนเองมปญหาในการทำากจกรรมททำาเปนประจำาเลกนอย
สถานะสขภาพเหลานยงไมสามารถสรปเปนตวเลขหรอคะแนนอรรถประโยชนไดจนกวาจะนำาสถานะสขภาพทไดไปคำานวณคะแนนอรรถประโยชน ตามหวขอถดไปมอาการเจบปวดหรออาการไมสบายตวปานกลาง
มความวตกกงวลหรอซมเศราอยางมากทสด
คาอรรถประโยชน (utility) เปนคาทแสดงถงความพงพอใจของบคคลตอสภาวะสขภาพของตนเอง มคาตงแต 0 ถง 1 โดย 0 หมายถงเสยชวต 1 หมายถงสขภาพแขงแรงสมบรณทสด อยางไรกด ในทางทฤษฎ คาอรรถประโยชนสามารถมคาตดลบได ซงหมายถงสภาวะทแยกวาเสยชวต (worse than dead) คำาตอบทไดจากแบบสอบถาม EQ-5D-5L มลกษณะเปนคำาบรรยายสถานะสขภาพทง 5 ดาน ซงสามารถแปลงคำาตอบเหลานนใหเปนคะแนนอรรถประโยชนไดจาก การนำาสภาวะสขภาพแขงแรงสมบรณ (ซงมคาอรรถประโยชนเทากบ 1) หกลบดวยคาสมประสทธของแตละมตทางสขภาพทง 5 ดาน โดยคาสมประสทธหมายถงคาอรรถประโยชนทสญเสยไปจากการมสภาวะสขภาพทไมสมบรณ คาสมประสทธดงกลาวมความแตกตางกนไป ในแตละประเทศ ขนกบทศนคตทมตอสภาวะสขภาพ สำาหรบประเทศไทยไดมการศกษาคาสมประสทธจากการสำารวจกลมตวอยางประชากรไทยจำานวน 1,207 รายจาก 12 จงหวดทวประเทศในป พ.ศ. 2557 โดย มหาวทยาลยมหดลและ HITAP ภายใตโครงการวจย เครองมอประเมนคณภาพชวต EQ-5D-5L: การทดสอบคณสมบตการวดและคานำาหนกอรรถประโยชนในประชากรไทย
คะแนนอรรถประโยชนทคำานวนไดน มลกษณะเปนตวเลขทสามารถนำาไปใชวเคราะหในงานดานตางๆได เชน ตดตามคณภาพชวตคนไข หรอประชากร ประเมนความคมคาทางการแพทย
การคำานวณคะแนนอรรถประโยชน
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) ไดจดทำาโปรแกรมชวยคำานวณคะแนนอรรถประโยชนโดยใช โปรแกรมเอกเซล ดาวนโหลดไดฟรท http://www.hitap.net/documents/89762 สวนการใชคาสมประสทธตามตารางขางตน ขอใหอางอง Pattanaphesaj J. Health-related quality of life measure (EQ-5D-5L): measurement property testing and its preference-based score in Thai population [Doctoral dissertation]: Mahidol University; 2014.
ภญ.จนทนา พฒนเภสช
นกวจย
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
ผศ.ดร.ภญ.มนทรตม ถาวรเจรญทรพย
ทปรกษานกวจย
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
ผเขยน
ตดตอ:
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP)
อาคาร 6 ชน 6 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
อำาเภอเมอง นนทบร 11000
โทรศพท: 02-591-8161, 02-590-4375 และ 02-590-4549
โทรสาร: 02-590-4374 และ 02-590-4369
อเมล: [email protected]
เวบไซต: www.hitap.net
งานนไดรบอนญาตภายใตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา ไมใชเพอการคา ไมดดแปลง
ตดตามรายงานฉบบสมบรณไดท http://www.hitap.net/research/17587
เอกสารเพมเตม
แบบสอบถาม EQ-5D-5L เปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจสำาหรบการประเมนคณภาพชวตดานสขภาพ เพอตดตามผลการรกษาในสถานพยาบาล งานวจยทางคลนก การประเมนความคมคาทางการแพทย รวมถงการตดตามคณภาพชวตของผปวย/ประชากรทวไปเนองจากมฉบบภาษาไทย มคาสมประสทธทใชคำานวณคะแนนอรรถประโยชน ซงไดมาจากการสำารวจกลมตวอยางประชากรไทย มการทดสอบความตรง (validity) ความเชอมน (reliability) ในคนไทย ดงนน คะแนนอรรถประโยชนทไดจงสามารถสะทอนสภาวะสขภาพในมมมองของคนไทยไดเปนอยางด
แบบสอบถาม EQ-5D เปนแบบสอบถามคณภาพชวตแบบทวไป ไมจำาเพาะเจาะจงกบโรคใดโรคหนง จงอาจ ไมเหมาะสมกบผปวยบางสภาวะ เชน โรคทางทนตกรรม โรคทางการมองเหน ฯลฯ ดงนน นกวจยควรใชดลยพนจในการพจารณาวามตทางสขภาพทง 5 ดานนนสามารถสะทอนคณภาพชวตของกลมผปวยททำาการศกษาหรอไม หากพบวาแบบสอบถาม EQ-5D ไมเหมาะสม ควรพจารณาใชแบบสอบถามคณภาพชวตแบบอนแทน เชน แบบสอบถามเฉพาะโรค แบบสอบถามคณภาพชวตแบบทวไปแบบอน เชน SF-36 WHOQOL
1. มนทรตม ถาวรเจรญทรพย. การวดคาอรรถประโยชน. ใน อษา ฉายเกลดแกว, ยศ ตระวฒนานนท, บรรณาธการ. คมอการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพสำาหรบประเทศไทย ฉบบท 2 พ.ศ. 2556. โรงพมพวชรนทร พ.พ.2557. หนา 74-85.
3. Oemar M, Janssen B. EQ-5D-5L User Guide: Basic informati-on on how to use the EQ-5D-5L instrument. Rotterdam: EuroQol Group; 2013.
4. Reenen M, Janssen B, Oppe M, Kreimeier S, Greiner W. EQ-5D-Y User Guide: Basic information on how to use the EQ-5D-Y instrument. Rotterdam: EuroQol Group; 2014.
2. Pattanaphesaj J. Health-related quality of life measure (EQ-5D-5L): measurement property testing and its preference-based score in Thai population [Doctoral dissertation]: Mahidol University; 2014.
HITAP เปนองคกรวจยไมแสวงกำาไร ภายใตสำานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข และเปนสวนหนงของโครงการเมธวจยอาวโส สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) มพนธกจหลก คอ ศกษาผลกระทบทงบวกและลบจากการใชเทคโนโลยหรอนโยบายดานสขภาพ เพอสนบสนนการตดสนใจดานนโยบายของภาครฐ เชน คณะอนกรรมการพฒนาบญชยาหลกแหงชาต สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตและหนวยงานตางๆ ภายใตกระทรวงสาธารณสข สวนในระดบนานาชาต โดยเฉพาะ ในประเทศกำาลงพฒนา HITAP เนนการพฒนาศกยภาพใหประเทศเหลานนสามารถทำาประเมนเทคโนโลยดานสขภาพดวยตนเอง
สมครรบ Policy Brief เพยงสงชอและทอยมาท [email protected]สมครฟร จดสงฟร ไมเสยคาใชจายใด ๆ
ขอควรระวง
