1

Politike zaduživanja i razvoj tržišta dužničkih

vrijednosnih papira u FBiH

Federalno ministarstvo finansija/financijaSamir Bakić

Sarajevo, 19. oktobar 2012.

2

Značaj razvoja domaćeg tržišta duga

Razvoj domaćeg tržišta duga znači kreirati mogućnosti/alternative i prilike za: izbor optimalne strukture duga - lakše upravljanje

rizicima, niži troškovi finansiranja efikasnije upravljanje likvidnošću budžeta ublažavanje posljedica fiskalnog debalansa očuvanje kredibiliteta vlade –refinansiranje efikasnije korištenje domaćih izvora finansiranja

3

Pravni okvir

Regulisan nizom zakonskih i podzakonskih akata

Temeljni zakoni: Zakon o dugu, zaduživanju i garancijama u FBiH Zakon o tržištu vrijednosnih papira u FBiH Zakon o zaduživanju, dugu i garancijama BiH

4

Pravni okvir i politike zaduživanja

Postojeći pravni okvir neadekvatan i ograničavajući za dalji razvoj tržišta duga

Nisu usvojene strategije za upravljanje dugom Utvrđeni principi ali ne i politike zaduživanja Nekonzistentnost i nepredvidivost emisija

vrijednosnih papira

5

Stanje i struktura duga

Ukupan dug FBiH na 30.06.2012 – 5,187 mil KM vanjski - 4,298 mil KM ili 82,88% unutrašnji - 889 mil KM ili 17,12%

Odnos duga prema GDP - 28,8%

trend rasta duga u odnosu na GDP 1- 2% /god

6

Stanje i struktura duga

Nedospjeli dug FBiH po osnovu vrijed. papira na dan 19.10.2012. iznosi 741.558.083 KM kratkoročni dug (TZ) – 15.000.000 KM ili 2% dugoročni dug (OB) – 726.558.083 KM ili 98%

U odnosu na ukupan dug FBiH učešće duga u obliku VP iznosi 15%

7

Prve emisije VP FBiH

Na temelju posebnih zakona koji uređuju način izmirenja pojedinih kategorija unutrašnjeg duga Zakon o izmirenju obaveza po osnovu računa

stare devizne štednje u FBiH Zakon o utvrđivanju i načinu izmirenja unutrašnjih

obaveza FBiH

Prve obveznice FBiH emitovane 2009. godine

8

Obveznice RP i SDŠ

9

Obveznice - RP

ID Datum poravnanja

Datum dospijeća Iznos Kupon

WCB09 30-Jun-09 30-Jun-21 45.665.637 2,500%

WCB09 30-Jun-09 30-Jun-22 40.000.000 2,500%

WCB09 30-Jun-09 30-Jun-23 35.000.000 2,500%

WCB09 30-Jun-09 30-Jun-24 35.000.000 2,500%

WCB09 30-Jun-09 30-Jun-25 35.000.000 2,500%

WCB11 01-Sep-11 30-Jun-21 599.280 2,500%

WCB11 01-Sep-11 30-Jun-22 599.404 2,500%

WCB11 01-Sep-11 30-Jun-23 599.668 2,500%

WCB11 01-Sep-11 30-Jun-24 599.865 2,500%

WCB11 01-Sep-11 30-Jun-25 1.002.003 2,500%

Total 194.065.857

10

Obveznice - SDŠ

ID Datum poravnanja

Datum dospijeća Iznos Kupon

FFCB09 30-Sep-09 31-Dec-09 50.224.612 2,500%FFCB09 30-Sep-09 30-Sep-10 51.969.540 2,500%FFCB09 30-Sep-09 30-Sep-11 65.823.424 2,500%FFCB09 30-Sep-09 30-Sep-12 65.834.322 2,500%FFCB09 30-Sep-09 30-Sep-13 51.974.194 2,500%FFCB09 30-Sep-09 30-Sep-14 60.689.179 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-10 5.886.730 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-11 8.832.517 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-12 5.047.451 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-13 5.046.607 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-14 5.047.462 2,500%FFCB10 31-Mar-10 30-Sep-15 12.206.563 2,500%FFCB11 31-Mar-11 31-Mar-12 24.898.552 2,500%FFCB11 31-Mar-11 31-Mar-13 30.724.738 2,500%FFCB11 31-Mar-11 31-Mar-14 31.102.714 2,500%FFCB11 31-Mar-11 31-Mar-15 50.739.958 2,500%FFCB11 31-Mar-11 31-Mar-16 89.649.900 2,500%FFCB12 21-Feb-12 21-Aug-12 9.903.111 2,500%FFCB12 21-Feb-12 21-Aug-13 9.886.007 2,500%FFCB12 21-Feb-12 21-Aug-14 9.982.190 2,500%FFCB12 21-Feb-12 21-Aug-15 19.868.669 2,500%FFCB12 21-Feb-12 21-Aug-16 25.579.944 2,500%

Total 690.918.384

11

Početak zaduživanja po tržišnim uslovima

Prva emisija trezorskih zapisa – Sep 2011.

Prva emisija dugoročnih obveznica – Maj 2012

Prikupljanje sredstava za finansiranje budžeta u obliku trezorskih zapisa 150,0 mil KM u obliku obveznica 130,0 mil KM

12

Rezultati aukcija T- zapisa

ID Datum poravnanja

Datum dospijeća Iznos Prinos

6 m T-BILLS 28-Sep-11 28-Mar-12 65.000.000 2,324%

6 m T-BILLS 09-Nov-11 09-May-12 25.000.000 2,313%

6 m T-BILLS 29-Feb-12 29-Aug-12 20.000.000 2,449%

6 m T-BILLS 28-Mar-12 26-Sep-12 25.000.000 2,279%

6 m T-BILLS 25-Apr-12 24-Oct-12 15.000.000 2,205%

Total 150.000.000

13

Rezultati aukcija obveznica

ID Datum poravnanja

Datum dospijeća Iznos Prinos

3 y T-BONDS 30-May-12 30-May-15 80.000.000 5,25%

5 y T-BONDS 27-Jun-12 27-Jun-17 30.000.000 6,10%

2 y T-BONDS 26- Sep-12 26-Sep-14

Total

20.000.000

130.00.000

4,30%

14

Naučene lekcije

Značajno učešće bankarskog sektora 96% kod emisije obveznica 92% kod emisije trezorskih zapisa

Baza investitora uska- mali broj kupaca Aukcije nisu bile redovne Visoka likvidnost bankarskog sektora ali

ograničeni limiti u smislu izloženosti Nema prometa na sekundarnom tržištu

15

Naučene lekcije

Nedostaju institucionalni investitori

Bankarski sektor fokusiran na kratkoročne instrumente

Visok raspon cijena /prinosa

Skroman potencijal i interes za investiranje u dugoročne instrumente

16

Glavne poruke

Nastaviti sa razvojem domaćeg tržišta vrijednosnih papira osigurati veći stepen interakcije između osoba

odgovornih za upravljanjem dugom i onih koji se bave razvojem tržišta vrijednosnih papira

više pažnje posvetiti razvoju sekundarnog tržišta pristup internacionalnih investitora može

kompenzirati odsutnost domaćih institucionalnih investitora

17

Glavne poruke

Vlada i Ministarstvo voditi opreznu, realnu i fiskalno održivu politiku

zaduživanja fokusirati se na kratkoročni dug osigurati dosljednost i redovnost izdavanja

vrijednosnih papira očuvati kredibilitet osigurati podršku za usvajanje Strategije za

upravljanje dugom BiH

18

Determinante budućeg razvoja tržišta vrijednosnih papira

koordinacija i saradnja između Ministarstva, RVP, KVP i SASE

uspješnost vođenja odgovorne fiskalne politike odnosi BiH sa zvaničnim kreditorima -MMF razvoj komponenti primarnog i sekundarnog tržišta,

posebno OTC-a dostupnost dugoročnih izvora finansiranja infrastrukturne

projekte

19

Hvala na pažnji!

samir.bakic@fmf.gov.ba