Nr 20 (658) ROK XXX 16-31 PAŹDZIERNIKA 1983

Cena 20 d

POLSKA MARYNARKA WOJENNA I

Od „Smoka" do „Oryla"

24 MARCA 1568 r. król Zygmunt August powołał Komisie Morską z siedzibą

Gdańsku, która nadzorowała całość spraw morskich. Była w naszej historii pierwszą admiralicją. Ukoronowanie Artalalności Ko-misji to rozpoczęcie budowy okrętów we własnej stoczni w Elblągu, szkutników simo-wadzono z Wenecji.

Wiosną 1570 r. do Elbląga Przybyli mistrzo-wie Dominice, Zaviazelo i Jaeobo Salvatore. W czerwcu przystąpiono do budowy galeonu, pinki i bata. Zrachowanego „Rejestru budo-wy galeony" wynika, że położenie stępki pod galeon „SMOK" nastąpiło 5 czerwca tego ro-ku, a wodowanie 15 czerwca roku następ-nego.

W październiku 157,1 r. przewodniczący Ko-misji Morskiej, kasztelan gdański Jan Kostka doniósł Zygmuntowi Augustowi% że galeon „Smok" jest prawie gotów. Niestety. ten Pięk-ny okręt nigdy nie wypłynął w morze. Nie-spodziewana śmierć Zygmunta Augusta przer-wała prace wykonczeniowe. 4Smok" Jest te-matem okolicznościowego datownika (nr 71396) z rys. sylwetki galeonu i napisem: .400 rocznica budowy galeonu SMOK" EL-BLĄG 1 — 22.06.71.

Bezkrólewie i okres królów elekcyjnych nie sprzyjały rozwojowi myśli morskiej. Za panowania Stefana Batorego wojewoda Er-nest Weyher wskrzesił., na nasadach kaper-skich, flotę wojenną w Pucku. Sprawę utwo-mania własnej floty wojennej podjęto za Pa-nowania Zygmunta III Wazy. Wielką ener-

gie na tym polu przejawił ówczesny dowódca Wybrzeża, starosta pucki, Jan Weyher. Pro-blemy związane z rozbudową floty skłoniły króla do powalania Królewskiej. Komisji Okrętowej (9 listopada 1926).-

340 rocznice utworzenia tej Komisk upa-miętnia datownik (nr 66 377), przedstawiający sylwetkę flauty i herb Gdańska oraz napis: Królewska Komisja Okrętowa 12.11.1626"

GDAŃSK 1 — 12,114966.

Utworzenie Królewskiej Komisji Okrętowej i opowiedzenie się Gdańska po stronie Zyg-munta III zapoczątkowało najpełniejszy ok-res rozwoju floty wojennej, czego jednak nie trzeba przeceniać. Królewska flota wystąpiła w bitwie na redzie gdańskiej, znanej jako bitwa pod Oliwą (Za listopada 1627). Zakoń-czyła się ona zwycięstwem naszej floty, zło-żonej z 10 okrętów średniej wielkości, dowo-

dzonych przez admirała Arenda Dickmana, który zginął w bitwie od kuli armatniej.

Szkoda, ze ta bitwa, która pokazala, 2e Polacy potrafią zwyciężać również namorzu, nie postu-tyta za temat znaku pocztowego. Kolo PZF przy Okręgowym Klubie Oficerskim marynarki wojen-mg w Garn. dla uczczenia 335romnicy bitwy Wydało kopertę z rys. żaglowego okryto walem.- go na tle proporce z napisami „Oliwa LBM-1936". Oatemplowarm ją zwyklyin datownikiem DM. GDAŃSK 5 60/../WA) — 28.1502,

Poza moralny satysfakcja zwycięstwo w bitwie pod Oliwą nie przyniosło trwałego sukcesu. Stosunek większości orloahty do za-gadnień morskich pozostał obojętny, Hołdo-wano poglądowi, że dla obrony granic wy-starczą siły lądowe. Nie pomogły Starania zabiegi Wł.adyslawa IV, który dożył do zbu-dowania stałej floty wojennej i handlowej oraz baz morskich. W późniejszych wiekach podejmowano próby wskrzeszenia polskiej floty wojennej, m.in. za Jana Kazimierza 1 Augusta H Mocnego oraz w czasie powstań narodowych w 1831 i 1803 roku...

W niepodkglej Polsce powolane marynarkę de-kretom naczelnika państwa, Józefa Pitsodslmego, RB listopada u« loku. Szefem Sekcji Marynarki przy Ministerstwie Opraw Wojskowych zastal puł-kownik Bogumił Nowotny. Jednakże jeszcze W okresie okupacji niernieekled powstalo w Warkza-wie stowarzyszenie ',Bandera Polaka", na czele którego gang kontradmirał Kazimierz Porębski (widniejący na znaczku o nominale 6,50 zt — nr 2555, wydanym w 1980 roku w serii „Z tradyeli szkolnictwa morskiego.", Stowarzyszenie skupiało przebywających w Warszawie polskich oficerów 1 marynarzy. Jednym z głównych jego celów bylo niedopuszczenie do uprowadzenia lub zniszczenia, przez wycofujących ale Niemców, uzbrojonych statków rzecznych 1 motorówek.

Stopniowo zaczęła powstawać tzw, Flotylla Wig-kina, a wiosną 1919 roku rozpocaęto organizowanie iTotyLu Pińsklej.

Kolejny dekret w sprawie organizacji marynarki Wojennej Wydano JA Male 1919 roku, przekształ-caj. dotychczasową Sekcję marynarki w Depar-tament Spraw Morskich przy MSW. Szefem depar-

Lamentu mianowano kontradmirała Kazimierza Pd-rębsklego, a jego zastępcą kontradmirała Wacława Kloczkowskiego.

Delegacja polska na konferende pokojową przed-lozyte (3 maja 1919) Radzie Najwyższej Państw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych OdPowleaMO uzasadniony memoriał w sprawie przyznania Polsce części flot niemieckiej i austriackie?, których po-działu dokonywano pomiędzy państwa zwycięskiej koalicji. Po kiikinniesieranych przetargach, na mocy Ochwaty Rady Ambasadorów 2 9 grudnia IBM roku, przyznano Polsce »dynie 6 niewielkich torpedowców poniemieckich.

Niemcy 10 stycznia 1429 r. ratylikowaly traktat wersalski, a zarazem umowę o oddanie Polsce -Wybrzeża. 17 stycznia 1820 r. przYStalidorm ad obW-rnowania terenu. Dwie armie ruszyły w kierunku muzyku: prawym brzegiem Wisty gen. Józet Etos, bór-Mu1nickl, a lewym gen. Józef Haller.

10 lutego 1920 r. Wojsko Polskie wkro.yto na Pomorze. Tego samego dnia, przy udziale gen. Jó-zefa Hallera I kontradmirala Kazimierza Poreb-skiego, dokonano symbolicznego aktu zaaltrbin Polski z morzem.

Dla upamiętnienia zajęcia Pomorza Szef Wydziału Oświaty i Kultury Dowództwa Frontu Pomorskiego poleci; dokonanie nadru-ku pamiątkowego na znaczkach niemieckich (Mi 107-439) o nastupującej treści: ,Nad Pol-skiem Morzem Pudy 10.11.1920", Zostały one rozdane uczestnikom bankietu urządńonego z okazji ,,Zaślubial Polski z Morzem" oraz wyż-szym wojskowym, a także wystano je do pa-nujących w krajach zaprzyjażnienych (królo-wi angielskiemu i włoskiemu).

W tost r. Poczta 00.0 LI C — Woldenberg z okazji zz rocznicy odzyskania dostępu do morza wydala znaczek wartokl 104-15 f (JW 15) oraz sto-sowała (10 lutego I09.3) okollunońclowy datownik (nr 48 001), przedstawiający sylwetkę okrętu wojen-nogo. Natomiast Poczta Obozu u E — Noubran-denburg dla uczczenia 24 rocznicy powrotu Polski nad hattyk'wydata znaczek O nominale 20 f VIS 8), przedstawiający sylwetkę kontrtorpedowca.

Z rocznica odzyskania przez Polska dostępu do morza jest tematem 4-znaczkowej serii (nr 367-3(10), wydanej Przez Pocztę Polską w 1945 r., zaS 50 rocz-nica jest tematem okonozuoaciowego datownika (nr 70 OM), stosowanego przez UM. Puck. Rysunek przedatawla orla z r.postartymi skrzyellarni na tle żaglowca, płynącego po wzburzonym morzu i napis: ,E0 ro.nica ZaśLuIstri Polski z Morzem" PUCK — 60.11.1970. Jako rysunek datownika adap-towano rysunek znaczka o nominale 50 f (nr 1.12) z 1919 r.

458

1 maja 1920 i. podniesiono banderę na okręcie hydrograficznym „Pornorzanin"; na-stąpnie zakupiono w Finlandii dwie kanonier-ki, którynt nadano nazwy „Komendant Pił-sudski" i „General Haller". Natomiast w 1921 roku zakupiono w Danii cztery ponie-mieckie poławiacze min. Okręty te wraz z torpedowcami otrzymanymi z reparacji i żag-lowcem szkolnym ,.Lwów", zakupionym w 1920 roku — stanowiły polską flota wojenną w pierwszych latach niepodległości. żaglowiec ten przekazano później Państwowej Szkole Morskiej.

L, 50 [2- 4ttlłl9i POLIKI Z MORU c

Sylwetkę barku „Lwów" zbudowanego w 1809 r. o pojemności 1299 BRT i jego pierw-szego komendanta, kpt. I.w. Tadeusza Ziół-kowskiego .prezentuja: znaczek wartości 2 z.1 (nr 2552) i okolicznościowy datownik (nr 70404) stosowany przez Upt. Tczew 1 (27 września 1970), Na barku „Lwów" szkolono zarówno słuchaczy Tymczasowych Kursów Oficerskich Marynarki Wojennej. jak i ucz-niów państwowej Sz.koly Morskiej. Po wej-ściu do eksploatacji w 1930 roku „Daru Po-morza". bark „Lwów" ponownie slużyl Mary-narce Wojennej.. w której pełnił funkcję bul-ka mieszkalnego dla załóg okrętów podwod-nych. Pocięty na złom około 1938 roku, choć niektórzy informatorzy twierdzą, że uczynili to Niemcy w czasie wojny.

W 1925 r. szefem Kierownictwa Marynarki Wojennej zostaje kontradmirał (później wice-admirali Jerzy Swirski, a dowódca floty ko-mondor (później kontradmirał) Józef Unrug.

W grudniu 1928 r. zakupiono dla celów szkoleniowych trójmasztowy szkuner „Iskra". Po ezesteiowej przebudowie wszedł do dułby w 1027 r. Wybuch wojny zastal go w Caaa-blance. Po kapitulacji Francji „Iskra" prze-prowadzona została do Gibraltaru i służyła do końca wojny pod nazwa HMS „Pigmy", jako okret-baza brytyjskich kutrów torpedowych. Do Polski _Iskra" powróciła 1 lipca 1948 r., Pełnik do 28 listopada 1977 o. funkcje okrętu szkolnego Marynarki Wojennej PRL. W 1974 roku uczestniczyła w Operacji „żagiel '74".

Szkuner _Iskra" zbudowany w 1917 r. o wyporności 580 ton jest tematem dwóch oko-licznościowych datowników: nr 83 088 — „ORP ISKRA szkoli nowe kadry o4icerów morskich" GDYNIA (1) — 30.17L1963; nr 74 088 — ,Rraiowa Wystawa Filatelistyczna — Marfil" GDYNIA 1 — 18.7.-4.8.74, nie li-cząc stempli dodatkowych i okolicznościo-wych kopert wystawowych.

Momentem zwrotnym w dziejach polskiej floty wojennej było podpisanie w kwietniu

1928 r. umowy z francuską stocznią na budo-wę, dwóch niszczycieli (zwanych przed wojną kontrtorpedowcami) o wyporności 1549 ton, które otrzymały nazwy „Wicher" i .,Burza". Niszczyciel „Wicher" zawinął do Gdyni w lipcu 1930 r. natomiast „Burza" w sierpniu 1932.

1 grudnia 1926 r. podpisano kolejna umowę z Francją na budowę trzech okrętów pod-wodnych, które otrzymały nazwy; „Wilk", „Ryś" oraz „żbik" i weszły do służby w 1931 r. Okręty te miały wyporność 980/1250 ton.

W 1927 r. zakupiono we Francji zdeklaso-wany krążownik „D'Entrecasteaus" o wypor-ności 8100 ton., który otrzymawszy nazwę „Bałtyk" pełnił rolę plywajacych koszar Szkoty Specjalistów Morskich, w porcie wo-jennym na Oksywiu, przemianowanej później na Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty.

W lutym 1938 r. wszedł do służby stawiacz min ',Gryf" o wyporności 2250 ton, zbudowa-ny przez francuska Stocznię. który jednak nie był jednostka udaną. Dwa dalsze niszczyciele zbudowane zostały w stoczni angielskiej i otrzymały nazwy „Grom" i „Błyskawica". Pierwszy przybył do Gdyni 18 maja, drugi 1 grudnia 1937 r. Były to najsilniejsze i naj-szybsze okręty tej klasy na Bałtyku, o wy-porności 2144 ton i prędkości 39 węzłów.

Ostatnimi zagranicznymi nabytkami byty dwa duże okręty Podwodne „Orzeł" i »SW" zbudowane w Holandii, które okazały się jed-nostkami udanymi, o dutych walorach bojo-wych. „Orzeł" wszedł do sltlżby 2 lutego 1939 r, a „Sęp", podczas jednego z próbnych rejsów wyruszyl wprost do Gdyni, dokąd przybył 18 kwietnia 1939 r. Powodem tego po-sunięcia byla obawa przed ewentualnym ce-lowym przeciąganiem terminu przekazania okrętu Polsce. Posiadały wyporność 1190/1850 ton oraz prędkość 1919 węzłów. W latach trzy-dziestych rozpoczęto również budowę mniej-szych okrętów wojennych w stoczniach kra-jowych, były to trałowce: Jaskółka", „Me-wa", „Czapla", „Czajka", „Rybitwa" i .„7,0-raw".

.Wysiłki zmierzające do stworzenia floty wojennej dokumentują okolicznościowe wir-niki (nr 30 113 I 30 114) stosowane w latach

459

•110¢Ta

»Mgli

1930-11931 przez Upt. Warszawa 2, z nastę-pującym tekstem: „Niema Polski bez morza Budujmy okręty wojenne".

Stosowano też okolicznościowe wirniki ter 37112, 97 113 i 37 114), identyczne w rysunku i tekście* w Upt. Gdynia 1, Katowice J. War-szawa 2 w roku 1927. Rysunek wirników przedstawiał proporzec wojenny i sylwetkę okrętu, mającego imitować niszczyciel ,,Wi-

cher", miały napis: „Chceniy silnej floty wo-jennej i kolonii".

Główną bazą Marynarki Wojennej był port wojenny w Gdyni-Oksywiu, ale z uwagi na dute zsgrokamie, w przypadku zajęcia Pizęz agresora ówczesnego województwa pomor-skiego, postanowiono w 1936 r. utworzyć tzw Rejon Umocniony Hel, a w jego samach wy-suniętą bazę Marynarki Wojennej.

Klemens Hejrnowski

Poczta Polowa Ludowego Wojska Polskiego (II)

WŁĄCZENIE POLSKICH JEDNOSTEK " wojskowych do poczty polowej Armii

Czerwonej powodowa», że Armia Czerwona dbała o organizację 1 wyposażenie wszyst-kich jednostek organizacyjnych poczty polo-wej LWP. W początkowym okresie przekazy-wano do Wojska Polskiego zorganizowane już wojskowe stacje pocztowe z pełnym wyposa-żeniem w sprzęt pocztowy, środki transpor-towe, druki pocztowe Itp. Nowo organizowane wojskowe stacje pocztowe wyposażano zgod-nie z etatem Armii Czerwonej. W 1944 r. po-mocy w organizowaniu wojskowych stacji Pocztowych udzielał wojskowy pocztowy punkt rozdzielczy nr 15, 1 Frontu Białorus-kiego. który przez cacy czas wojny współdzia-łał z jednostkami organizacyjnymi poczty polowej LWP. Zaopatrzenie jednostki organi-zacyjne poczty polowej LWP otrzymywały ze 133 magazynu łączności w IVIoskwie lub z 15 wojskowego pocztowego punktu rozdzielczego, często ze wskazaniem, dla jakiej wojskowej

17oara mee... sa OPMIATI. oznpaexcann • TC4CHNO 6 MCCAUM Ann nona. orapaaaeloni

swary.

CHK CCCP Oe 95-ro sond. 1933 "Ma.

Now?. OTWIlei aa

6":Pc'c:7c.O"' CO ARA oma« 01.1,81.011. Ma BOVrym

nocraeomenne CHK CCCi, or 2ti-rn nos6pa 1933 roąź.

713-ao309

PolzwItowabla przyjęcia przesylek pocztowych

poncz aP0 wsp

stacji pocztowej jest ono przeznaczone. Nato-miast stemple, pieczęcie i datowniki przeka-zywano poprzez Sztab Główny Wojska Pol-skiego. W okresie początkowym stemple i pie-częcie otrzymywano z tekstem w języku ro-syjskim lub z tekstem polskim d rosyjskim natomiast datowniki poczty polowej Posia-dały tekst tylko w języku rosyjskim. Zacho-wana dokumentacja części tych datowników' wskazuje na wielka ich różnorodność. Różnią się one wielkością oraz kształtem liter i cyfr, rozmieszczeniem tekstu i elementów grafi-cznych, co wskazuje, iż wykonano je w róż-nych okresach. Prezentowane w poprzednim odcinku 55 datowników należących do woj-skowego punktu rozdzielczego Nr 40 i 14 woj-skowych stacji pocztowych, przy wykorzy-staniu znajdującej sie w zbiorach filatelisty-cznych korespondencji z czasu wojny, maże stanowić interesujący materiał do klasyfika-cji radzieckich datowników używanych przez pocztę polową r-~.

W sierpniu W« r. przystąpiono do wymiany stempli, pieczęci I datowników z tekstem rosyj-skim 1 dwujęzycznym na nowe x tekstem polakiel. Z.12M151,0 Je stopniowo w różnych wytwórniach do polowy 1910. r. Wymiana datowników bastePo-wala w miarę ich otrzymywania. Jednakże na ko-respondencji spotykamy datowniki z tekstem ro-syjskim do września Ma r., tj. do zakohmenia dzialainości poczty polowej LWP. Wydaie 61t, te byto to spowodowane z jedne,. strony dość licz-nym pocztowym personelem radzieckim zminie-cym dual:m w Wojsku Polskim, a takie tym, it korespondencja adresowana do ZSRR mogla szy-bciej dotrześ do adresata, gdy Umieszczono na nie] datowniki poczty polowe] armii Czerwone].

Datowniki zaprojektowane dla poczty polo-wej LWP różnily się zasadniczo od wzorów radzieckich. Sporządzano je w zasadzie w dwu typach: z numerem poczty polowej danej wojskowej stacji pocztowej bądź bez takiego numeru. Nie posiadały też czcionek do składa-nia daty, lecz wolne miejsce na ręczne wpi-sanie daty lub odciśniecie daty stempelkiem

460

kancelaryjnym. Wykonywanie tych datowni-ków trwało tak długo, iż ostatniej partii cracej 500 datowników, nie zdążono już wpro-wadzić.

n ZIAŁALNOSC POCZTY POLOWEJ LWP regulowana była instrukcjami obo-

wiązującymi w Armii Czerwonej. W oparciu o te przepisy Dowództwo Wojsk Liczności wydało instrukcję (12 października 1944 rł, „o sposobie adresowania korespondencji w Wojsku Polskim i prowadzenia korespondencji miedzy jednostkami, formacjami i instytucja-mi Wojska Polskiego oraz cywilnymi organi-zacjami i osobami". Regulowała ona sposób nadawania numerów poczty polowej jedno-stkom., formacjom i instytucjom wojskowym, obowiązki dowódców jednostek (kierowników urzędów) i wojskowej poczty Polowej oraz sposób adresowania i zasady prowadzenia ko-respondencji przez poczta polowa.

W instrukcji stwierdzało się, że w celu za-chowania tajemnicy rozmieszczenia wojsk na-daje się samodzielnym jednostkom, instytu-cjom, sztabom i dowództwu formacji WP (sy-stemem scentralizowanym) numery poczty polowej stanowiące ich tajne oznaczenie. Pod-oddziałom w ramach samodzielnej jednostki, a także samodzielnym oddziałom (z wyjąt-kiem pułków i samodzielnych batalionów) numeru poczty polowej nie nadawano, nato-miast do numeru poczty polowej ich jedno-stki dodawano literę np. P-P• nr 35098 — B. Nadane pododdziałom litery byty rejestrowa-ne j Ogłaszano je w rozkazie dziennym jed-nostki. Instrukcja stwierdzala, że nadane od-

działom, jednostkom i formacjom wojskowym numery poczty polowej są ich stałymi adre-sami pocztowymi oraz podkreślała ich zna-czenie dla terminowej i nieprzerwanej ob-sługi jednostek wojskowych przez wojskową laczność pocztową.

Instrukcja nakładała na dowódcę jedno-stki obowiązek nadania liter pododdziałom, podanie do wiadomości podwładnych numeru poczty polowej jednostki i litery pododdziału oraz zapoznanie z przepisami dotyczacyrni ko-respondencji prywatnej i sposobu "jej adreso-wania. Był on także zobowiązany do pobrania atestatu pocztowego we wlaściwym oddziale liczności d zarejestrowania jednostki we wła-ściwym wojskowym urzędzie pocztowym. Przy zmianie podległości organizacyjnej cią-ży) na nim obowiązek odebrania atestatu po-cztowego z adnotacja o wyrejestrowaniu i po-nownego złożenia w nowym wojskowym urzę-dzie .pocztowym.

Instrukcja nakazywała całą korespondencję jawna jednostki wojskowej kierować przez pocztę polową używając swego numeru poczty Polowej Jako adresu zwrotnego. Zabronione bylo używanie nazw jednostek wojskowych tak na kopertach, jak i w pismach znajdują-cych się w kopertach. Zabronione było też podawanie miejsca postoju :-dnostki woj-skowej oraz podawania w palnym brzmieniu funkcji adresata. Zabroniono także w adre-sach listów pisanych do osób wojskowych podawania ich rodzaju broni, nazwy jedno-stek i miejsca postoju. Nadto zabroniono sa-mowolno wprowadzania zmian do ustalonego w instrukcji sposobu adresowania korespon-dencji.

461

Zakres usług pocztowych początkowo byt ogra-niczony do korespondencji zwyklej, poleconej i li-stów wartościowych. Korespondencja zwykla, karty pocztowe 1 listy do wagi 30 g nie podle-gała opiacie. Natomiast korespondencja polecona

Dowód przyjęcia jarze. kazia pieniężnego przez

3063 wsp (8 DPI

lisiy wartoaclowe pod agaty opiatom zgodnie z obowiązującą taryfą pocztową. Dowództwo Wojsk hąc ności rozeslalo (28 ycznta 1566 r.) do jedno-stek organizacyjnych poczty polowej taryfę po-cztową z 33 XII 154,1 r. poleciło wprowadzić od-płatność z. ,przyjęte p zesytki pocztowe zgodnie

m taryfą, z wyjatkiern zwyklej korespondencji do 20 g wjagi. Oplatamia a być przyjmowana Przez naklejenie polskich znaczków pocztowych lub w gotówce i bila znania od rodzaju przesyłki, jej wagi, wartości, a także miejsca przeznaczenia, bo-wiem wprowadzono podział na korespondencję

co »Wg i zagraniczną,

• Pieczarki i datowniki 497 (42136) wsp (7 rejon baz

lotniczych) Za listy polecone do 20 g pobierano opłatę jak za'

list zwykly wraz z opłatą dodatkową za polecenie. Wg taryfy s 23 XIS 5984 T. pobierano opłatę w wy-sokości 3.— zł za list polecony krajowy i 4. — 21. za list polecony zagraniczny. Za każde następne 35 g lub ich część należało uiścić dodatkowa opła-tę taryfową.

Za listy wartościowe pobierano opłatę jak za list polecony t optatę dodatkową w wysokości 1.— .1 za każde 100.— el zadeklarowanej wartości. Li-sty wartościowe mogły być przesyłane Precz I..' tę polową, jata].) Ich wartość nie przekraczała

Na Ustach poleconych należalo na stronie adn-suwaj koperty umieścić nalepkę polecenia łub oz-naczenie listu poleconego ,,18", jego numer w m-iast.° in umer poczty polowej wojskowej stacji

pocztowej wg następującego wzoru.

Nr. 1

p.p. 53100

Do czasu otrzymania polskich stempli poczty po-lowej polecono znaczki pocztowe kasować i stem-plować kormpondencję posiadanymi stemplami i datownikami. • W tym miejscu należy dodać, że instrukcja o

• Poczcie polowej określata także sposób ste9mio-warna korespondencji przez wojskowe stacje pocz-towe i wojskowe pocztowe punkty rozdzielcze. Mianowicie na korespondencji wychodzącej da-townik powinien być odciśnięty na stronie ada.-sowej, natomiast na .korespondench wialywającei datownik powinien być odciśnięty na stronie od-wrotnej. Zalecano tez, by odcisk datownika byt wyraźny.

W GRUDNIU 1944 R. POCZTA POLOWA rozszerzyła swój zakres usług o og,ain-

ozony obrót .pieniężny. Każdy wojskowY mógł przesłać do osób zamieszkałych w ZSRR kwotę nie przekraczającą jego miesitcznych

Pieczą tki ł datowniki 3079 (27931) wsp (1 13,13)

Poborów wg posiadanego stopnia wojskowego, z tym że ze względu na późne przekazanie tej informacji, w styczniu można byle wysłać pieniądze w podwójnej wysokości, za gru-dzień i styczeń. Pieniądze przekazywać na-leżało .przez Wlaaciwy -oddział finansowy jed-nostki wojskowej podając wysokość 'kwoty, adres odbiorcy i dolaczyć wYPolnionY przekaz pocztowy (blankiety były do nabycia w woj-skowej stacji pocztowej).

1 stycznia 1945 r. wprowa3zono możliwość Przesyłania przez poczte polowi paczek do ro-dzin zamieszkałych w ZSRR, zastrzegając, iż uprawnienie to przyslu4<uje lylko wyróż-niającym się żołnierzom. Faktycznie prze-syłanie paczek wprowadzono dopiero 12 II 45 r. powiększając jednocześnie etat wojskowyph stacji pocztowych przez utworzenie oddziału przesyłkowego (paczkowego). Paczki kiero-wano do wojskowego pocztowego punktu roz-dzielczego RIT 3/ w Brześciu nad Bugiem, skąd ekspediowano je do adresatów- w ZSRR. Waga 1 wartość paczek zależała od stanowiska służbowego. Generałowie mogli wysyłać pa-czki o wadze do 16 inc i wartości nie przekra-czającej 3.000 rubli, oficerowie o wadze do 10

482

kg i wartości nie przekraczającej 2000 rubli a podoficerowie i szeregowcy do 5 śrg wagi. Przesyłanie .paczek podlegało opiacie tary-fowej.

W marcu 1965 c. Ministerstwo Poczt i Te-legrafów wprowadziło wzajemny obrót prze-kazami pocztowymi miedzy pocztą polowa a urzędami (agencjami) pocztowymi. Jednorazo-wo można było przekazać kwotę nie przekra-czającą 2000.— zł. Poczta polowa .przyjmowała za tę usługę normalną opłatę taryfową. Przy-jęte przekazy pieniężne kierowano do woj-skowego pocztowego punktu rozdzielczego nr 40, który nadawał im dalszy bieg. Pieniądze natomiast przekazywano do Banku Wojska Polskiego, oddzielnie kwoty przekazów i od-dzielnie opiaty pocztowe, które następnie Przekazywano na konto urzędu pocztowego Warszawa 1 w Banku Gospodarstwa Krajo-wego. Rozrachunek z Bankiem Wojska Pol-skiego przeprowadzała Izba Kontroli Ra-chunkowej -Poczty i Telekomunikacji.

Do czasu otrzymania stempli przekazowych na blankiecie przekazu pieniężnego należało w miejscu przewidzianym na stempel okrę-gowy wpisać w liczniku literą „P" a w mia-nowniku numer danej wojskowej stacji Po-cztowej. Na blankiecie należało umieścić od-cisk pieczęci z godlem, datownika i wpisać

kolejny numer nadawczy. Nadawca jako Po-kwitowanie otrzymywał odcinek blankietu przekazu pierneżnego.

Również w marcu wprowadzono przyjmo-wanie paczek w obrocie krajowym przez po-cztę polową. Generałowie mogli wysyłać Pa-czki o wadze do 16 kg, oficerowie do 10 kg, a szeregowi do 5 kg. Oplata taryfowa wynosiła 2.— zł od 1 kg. Paczki kierowano -do wojsko-wego pocztowego punktu nazdzielczego nr 40, -który kierował je do Urzędu Pocztowego Łódź 2 lub do urzędów wskazanych przez DOPiT. Rozrachunek poczty polowej z Mini-sterstwem Poczt i Telegrafów prowadzono poprzei, Izbę Kontroli Rachunkowej Poczty i Telekomunikacji.

Dla orientacji warta przytoczyć nieco danych o wielkdAci obrotów poczt polowych. Kaida woj-skowa stacja pocztowa składała Co miesiąc spra-wozdanie z wykonanych prac, Sprawozdań tych zachowelo alę niewiele, lecz obrazują one wysiłek, jaki mt/steh włożyć 5ohnleme pełniący all12be na ró2n3 szeZehła.11 poczty polowej rp. tabele).

Po zakończeniu wojny przystąpiono do prac związanych z przystosowaniem działalności poczty polowej do nowych warunków. 4 sier-pnia 1945 r. Departament Łączności Minister-stwa Obrony Narodowej określił zadania swe-

RUCH PRZESTEEK POCZTOWYCH PRZEGRO DZĄCYCH PRZEZ 2113 WOJSKOWĄ STACJĘ PO.. C zTOWĄ w 1345 KOKU

Rodzaj przet4Y1In 'nŚ'a'rny 1 1S III ni's'7'''3, °' VI VII VIII IX ''8z..

zw";kle

I Przesyłki otrzymane

ka 137 128 195 139 252 280 155 134 90 1930

listy polecone szt. 965 481539 572 1187 , 1740 3317 1213 Ola MB

przekazylIl ę . szt, 18 7 5 5 5 42 66 ss 56 654

paczki szt. — D — 3 — 5 8 18 i 50

sa7tościowe szt. 9 9 ' 2 '7 14 9 15 /9 11 95

gazety

llsty zwykle

tys. egz. 80 70 43 13

II Przesyłki wytlone

16 19 115 126 76 582

kg 269 345 196 ase 239 556' 170 151 100 1879

polecane szt. W — 9 HO 158 158 ' 113 116 Ne 935

IJ:it'l'eł'. Y SZt.

paczki Szt. — — — 0160 836 244 552 598 4 2897

-,,:?'508Citnee szt. 8 — E 557 442 70 51 28 5 1141

463

go oddziaM wojskowej poczty polowej. Zgo-dnie z dotychczasowyMi zasadami przełożo-nym poczty polowej byt szef Departamentu Lącznoki MON sprawujący te funkcję przez swego zastępcę do spraw poczty polowej, bę-dącego jednocześnie szefem oddziału wojsko-wej poczty polotnej.

1111 10 Datownik 31117 (8408)

"

wsp (Ros. agencja poctowa)

Do zakresu diolunW oddzialu wojskowej poczty polowej departamentu lącznotei MON nalenaloi

• organ 2.1e wojskowej lączności pocztowej i kierowanie pracą WYdZiulów poczty polowej w Okręgach Wojskowych, Armiach, a takie nie wchodzących w ich sklad instytucji poczty po-lowej

• klarowanie pracą wojskowych pocztowych pun-któw rozdzielczych oraz określanie Miejsca Wis dyslokacji I punktów wymiany {przekazywania) poczty Wasystkich instytueil poczty polowej Z wagonami Pocztowymi

• organizowanie przewozu poczty z wojskowych pocztowych punktów rozdzielczych wojskowych baz pocztowych, punktów wymiany poczty 1 wojskowych stacji pocztowych nie posiadaJaCyCh Utofitwotol wymiany poczty z „wagonami poczto-wi-tal

• Organizowanie rejestracji jednostek wojskowych w wojskowych bazaCh pocztowych i wojskowych stacjach pocztowyCh, prowadzenie związanej z tynt dokumentacji, wydawanie komunikatu dys-lokacyjnego oraz utrzymywanie w tych epra-

ach kontaktu z Głównym Zarządom ŁącznoSal Armil Czerwonej

• formowanie nowych jednostek organizacyjnych poczty polowej na polecenie Sztabu Głównego, lub Departamentu Łączności XOPT

dbanie o zapewnienie wyekwipowania jedno-stek poczty polowej w sprzęt I urzędzenia 00-celowe, transport, itp.

przeditawlenie wnloskOww sprawie obsady stanowisk kierowniczych w jednostkaCh orga-nizacyjnych poczty polowej,.

W dalszej 0401 tego dokumentu określono w

pie-s t obowiązki szefa Oddziału Wojskowej Poczty

Polowej związane z przedstawionym wytej zaorz-sem działań.

p OCZTA POLOWA WOJSKA POLSKIE-. GO zakończyła działalność we .września 1945 r. Na podstawie rozkazu nr 0226 NDWP z dnia 29 VIII 1945 r. poczta polowa miała zakończyć swe prace z dniem 16 IX 1945 r. Od tego dnia obsługę pocztową jednostek wojskowych i pełniących stubbe żołnierzy przejęto Ministerstwo Poczt i Telegrafów.

Dla potrzeb pocztowej obsługi oficerów Ar-miń Czerwonej pełniących słuzbę w Wojsku Polskim zostawiono 3 instytucje poczty polo-wej, a mianowicie 3989 wojskową stację Po-cztową, 3167 wojskową stacje pocztowa i 40 wojskowy pocztowy punkt rozdzielczy, który formalnie został rozformowany. Na numery poczty polowej tych jednostek kierowano ko-respondencję dla żołnierzy radzieckich prze-bywających w Polsce.

W październiku 1946 r. 40 wojskowy po-cztowy punkt rozdzielczy i 3089 wojskową stację -pocztową przeformowano na wojskowy punkt wymiany poczty. Ich -działalność za-kończyła się 25 lutego 1947 r. Natomiast 3167 wojskową stację pocztową z dniem 1 X 1946 r. pOdporządkowano Północnej Grupie Wojsk Armii Radzieckiej jakl, punkt wymiany ko-respondencji. Jej minier poczty polowej (94935) do dnia 29 II 4948 r. stanowił adres zwrotny dla wszystkich oficerów radzieckich pełniących służbę W Wojaku Polslcim, w tym bowiem dniu zakończyła działalność ostatnia instytucja poczty polowej w Polsce.

Zbigniew Cieślikowski

Ilustracje w artykule pochodzą z Centralnego Archiwum Wojskowego oraz ze zbiorów kol. kol. Leszka Ccalikowskiego i Lucjana Tatara

W I czoSci art. (nr 19/83) pomylono podpisyd foto; podpis ~str. z 1 str, art. dotyczy ilustrac

poji

na str, 407 (pierwsza od góry, lewą szpalta) a Pod-pis ze kir. 437 Powinien być pod ilustr, na 1 stro- nie. ".

Przepraszu.t.

Pracownikom iącznożcz w Dniu Ich Swięta naśliczniejsze życzenia wszel-

kiej ppmyślności

Składa

Zarząd G6umy PZF oraz Redakcja

Warszawa, październik 1983 r.

464

Przygoda z jabłkami U-RODZAJ NA JABŁKA. Dużo, bardzo

duto jabłek. Nie ominęło i mnie to jabł-kowe szalefistwo. Zapachnialo w moim mie-szkanki, Wszędzie jabłka. A stąd już krok do skojarzen ,,,historyczno-filatelistycznych" na temat jabłek. Tak trochę pół żartem, pół serio.

Jablito, niemal te owoc-symbol, odegrało w hi-storii, literaturze, malarstwie ciekawą rolą. Oczy-wiście, fakty te znalazly tabes odbicie w filateli-styce, bo trawestując znane powiedzenie, rzec ma-ina, te nic co ludzkie nie jest filatelistyce obce. A wiec łącząc np. znaczek z jablkiem ze znacz-kiem przedstawiającym Adama i Ewę mamy od-niesienie filatelistyczne do znanej opowieści biblij-net

PaChnielo — jak powiedziałem — w moim mie-szkaniu, a ja przypominałem sobie różne zdarzenia, w których występuje jabłko, jako ,bohater" da-nej przygody. Pawstalo Ich kilkanaście. Kaida dokumentacją niatelistyczne. '

Podaję je — oszczędzając miejsca — w telegrafi-cznym skrócie. Tylko tam, gazie wydaje ale to korzystoe, piszę kilka zdań wyjaśniających. I je-szcze jedno: podane przykłady (wszystkie numery wg katalogu Michla i Popularnego) mają Charak-ter próbki, bo jak SkAPrinió mówi red. J. B. Kilim, „nie piszemy katalogów".

A wiec do opowieści:

Przygoda biblijna. Jak wiadomo, w rajo wąż skusił Ewę do zerwania tego owocu z drzewa „wiadomości dobrego i złego", Co było zabronione. Sama. zjadła i dala zjeść Adamo-wi. Zostali wypędzeni z raju na trudny ziem-ski żywot.

Przykłady filatelistyczne: oprzyjmy się na materiale polskim np. jabłka — Polska 2184, Adam i Ewa. — 1828 i 1899. Z innych krajów: , Dahomej 495-8, kuszenie Ewy — Czad 2012, cała seria kuszenia — Ajman 281,-4 (na czarnej liście PIP)), wypędzenie — Cze-chosłowacja 1976 i tenże Ajman 518 (czarna lista!).

Warto dodać, że wypędzenie z raju Pow-szechnie traktuje się jako winę Ewy, karę za jej ciekawość i uległość na nokii-W. Ale ną w literaturze opinie, że wypedzente z raju to

wina Adama. W znakomitym dziele J. Krzy-żanowskiego (,Mądrej głowie...") czytamy w zabawnym intermedium z XVII wieku:

Ej! jakiej by się byto rozkoszy zażyło! Nie starzałby się był człek, zawsze by był

młody Patrzcie, do jakiej nas ten Adam

przywiódł szkody By było nawet Ewie wszystkie zęby

w y bie..,

Przygoda Heraklesa. Ciekawą przygodę jabłkowa mial słynny heros grecki Herakles prześladowany przez Herę. Za-mordował w szale synów i swa żonę Megere. Dla pokuty dokonał słynnych 12 prac, z których jedenas-tą było zdobycie 3 złotych jabłek z ognoiło Hesperyd. Ogrodu strzegł stugłowy smok. Jabłka zdobył Herakles podstępem. Mial zjeść święte owoce. Gdy to uczynił, młodzień-cze siły wstąpiły w Jego -utrudzone ciało.

Zgodnie z naszym założeniem: jabłka —Włochy 1247, Herakles z jabłkami — Gre-cja 1031.

Przygoda Parysa. Był to właściwie pierw-szy konkurs piękności. a Parys odegrał w Mm rolę sędziego. Jak do tego doszło, opisuje Jan Parandowski w swej „Mitologii".

Wiacie/no przecież. że , Parys ofiarował to jabłko Afrodycie, ponieważ obiecała mu naj-piękniejsza kobietę świata: Helenę. Wynikła z tego 10-letnia wojna trojaiiska, ale to już do tej opowieści nie należy.

Filatelistyczną ~rawę" tej Przygody znaj- dziemy: jabłka -Bułgaria 984, sad Parysa Rumunia 2708„ zwycięska Afrodytę — Cypr 208, 286, Dahomej 335-6, Węgry — 2508, 2589...

Przygoda Pomany. Według mitologii rzym-skiej opiekunką sadów była Poroona, bogini dojrzslych jabłek, a kocha ł się w niej Vor.

965

turimus, bożek zmieniających nór roku, któremu powierzono pieczę nad 'sadami i drzewami owocowymi. Pom-ona, jak pisał ?u-bili. Ovidius Naso (rok 43 p.n,e, — 17 n.e.) w swych słynnych „Metamorfozach", zajęta swymi drzewami nie dostrzegała .minisnych miotów Vortumnusa. Me wszystko skończyło się dobrze i

-Jego urodą wzruszona Tkliwa go wzajemnością nagradza Pomana.

W promieniach ich szczęśliwej miłości —jak pisze Jan Parandowski — dojrzewają sa-dy, wspólne ich ukochanie.

W filatelistyce: Pomorza — Węgry 2517 blok 71, Owidiusz — Włochy 979, Rumunia 1659.

Przygoda Horacego. Wielki pisarz rzymski Quintus Horatius Flaccus (rok 95,-6 pale.) wspomniał także o jabłku. W Satyrach (I.3) czytamy:

1 dopiero, gdy sobie tak sam już ubzdura Od jaj do jablek obiad prześpiewa mu

czasem...

Poeta wytyka wadę śpiewaków: -nieproszo-ny śpiew. A powiedzenie „od jaj do jabłek", zgodnie z dietą Rzymian, tyle co od początku do końca obiadu, czyli jabłka na wety.

W filatelistyce:. jabłka- — Jordania 710, Horacy — Rumunia 2400.

Przygoda Tella. Przygoda ta ma charakter dramatyczny i polityczny. Było to tak: legen-darny bohater szwajcarski Wilhelm Tell, ży-jący w Począ tkach XIV wieku, mial zastać skazany przez wójta Gesalera w itlidorf na karę śmierci za odmowę ukłonu przed ka-peluszem zawieszonym na palu, a mającym symbolizować władzę cesarza Habsburga.

Wójt zgodzil sic darować snu życie, jeżeli ze-strzeli z kuszy jabłko położone na głowie je-dynego' syna. Tell celnie strzelił, a później zabił Gesslera, co przyspieszyło powstanie gmin szwajcarskich przeciw Habsburgom, Czyn Tella stał Się osnową wielu dramatów i opery RossInlego.

Zrozumiale, że znalazł odbicie także w fila-telistyce: jabłko — Austria 1225, Wilhelm Tell — Szwajcaria 118-20,, 378 i inne, syn Tella — Szwajcaria 95-7 i inne, kusza z ga-łązką jabłoni — Szwajcaria 344-5.5.

Przygoda 1. Newtona. Słynny angielski fi-zyk i matematyk Isaac Newton 91642—.1727) byt m.in. odkrywca Powszechnego prawa cią-żenia. Właśnie z tym ostatnim odkryciem 1ą-

czy się legenda, że kiedy Newton leżał pod jabłonią i rozmyślał o ruch-u planet, spadło jabłko i uderzyło uczonego. Wtedy miał ponoć zrozumieć, że istnieje ogólne prawo pow-szechnego ciążenia. Se non e vetu..- czyli je-żeli nie prawdziwe, to bardzo prayidopodob-

W filatelistyce: janiku — Liban 809-11, Newton —,Francja 1171. Polska 992 i Cp 534, prawo ciążenia — Nikaragua 1014 (na tle jabłka!).

Przygoda królewska. Na insygnia królew-skie składają się: korona, berto, miecz i jalol ho. Stanowią one oznaki władzy monarszej. Karol Wielki (742-814) pokazany został na znaczku w pełnej. gali „królewskiej, trzyma w rękach berło i jabłko. Żartobliwie opisuje to insygnium St. Wie-

chetki (Wiech) w swych „Królewskich opo-wieściach" mówiac ustami pana Piecyka: -

Wtenczas dopiero Bolesław dostał od Ojca Siviętego przyzwoitą koronę z próbą (trójka dentystyczna) i jak należy dni się obkorono-waa w czerwonej pelerynie na białych króli-kask., z berłem i kosztelą, czyli też złotą re-netą w ręku...

W filatelistyce; jtheinland-Plalz , (strefa francuska) — Karol Wielki t— 15.

Przygoda Andersena. Hans Christian An-dersen (1.805—t75) duński pisarz, znany przede wszystkim jako autor uroczych baśni. W jed-nej z nich (Soiącej Królewnie) posłużył się jabłkiem, które zla macocha dała młodej bo-haterce, przedtem je zatruwając. Smutne!

W filatelistyce: jabłka — Afganistan 588, Bułgaria — 1733, Andersen Rumunia 1555, Dania 223, 225=7, bajka — RFN 385-88.

Przygoda K. Linneusza. Słynny uczony szwedzki Karol Linneusz (1707-78) uporząd-kował świat przyrody (roślin, zwierząt i mi-

466

nerałów), przyczynił się m.in. do naukowego oznaczania gatunków jabłoni.

W dokumentacji filatelistycznej: jabłka —Holandia 289-80, Szwajcaria 758, Umiesisz —Rumunia 1709.

Przygoda Miczurina. Ten wybitny uczony, botanik radziecki, częsta przedstawiany jest na tle kwitnącej jabłoni. Iwan Miczurin (1855 — 1925) aktywny hodowca, dużo czasu po-święcił na takie krzyżowanie gatunków jabło-ni, aby uzyskać wydajne drzewa o smacznym owocu, odporne na trudne warunki klima-tyczne.

Kilka słów o jabłoni. Jabloń (Matur) ro-dzaj z rodziny różowatych, obejmuje ponad 25 gatunków drzew i krzewów. Występuje w klimacie umiar!kowanym. Szlachetne od mierny jabłoni — jak stwierdza wybitny znawca prof, S. A. Pieniążek — oceniane są na około 10 tys. SwiatoWa produkcja jabłek wynosi około 17 mln ton rocznie, w Polsce ok. 400 tys. ton.

W filatelistyce: Miczurin — Polska 730-31, ZSRR 1836, 1823„ Węgry 2411.

Przygoda J. Glsapmazza. Przygoda ta prze-nosi nas do Stanów Zjednoczonych. John Chapman (1774-9845) zakłada sady jabłek, Propaguje szeroko uprawianie tego Pięknego drzewa, uczy sadowników., poprawia gatunki. Amerykanie nazwali go „Johnny Appleseed" („Johnny siewca jabłek").

W filatelistyce: jabłka — USA znaczek ga-zetowy 21, przedstawiający boginię urodzajów

ROZWIĄZANIE KRZYMWKI Z NUMERU 14!83

poziomo — 1) linotyp, 9) Dubna, 1) powstanie, 51 rasa, 9) rocznica, 11) 1>Otota, 12) 0,8,17, 11) norssi-nik, 151 Anna, gl) wycinanka, 22) Targi, 20) Arkty-ka;

pionowo — 17 lekarz, 2) Teza, 3) patron, 4) dino-zaur, 5) biegi, 8) aparat, 'U pismo, 10) Kordonki, 13) runda, 14) sprzęt, 15) Mi4n,a, 16) „ patena, 18) ro". zer, 00) znak.

Ceres z jabłkiem w dłoni, Chapman — 908, sylwetka na tle dużego jabłka,

Przygoda malarska. Małe, ale piękne kolo-rystycznie jabłko stanowi niezastąpiony ele-ment tzw. „martwych natur".

Trzeba dodać, że w tej przygodzie jabłko czesio występuje w towarzystwie innych owo-ców.

Dla przykładu: Polska 1.800 (Pankiewicz) i 1888 (Pronaszko).

Przygoda Bachusa (tylko dla Pijących!), jabłko jaka surowiec do wyrobu wina. Wino — jabłecznik, znane jest w wielu krajach. I doceniane!

Dokumentacja filatelistyczna napotyka na pewne trudności. Nikt oficjalnie nie propa-guje picia. choć już starożytni mawiali, że vinugn laectifficat cer, czyli wino rozwesela serce. Znalazłem jednego odważnego wytwór-cę, który poleca swe winno-jabłeczne wyroby

„Apfelwein" na przywieszkach reklamowych znaczków Bawarii -(R 6 i R 56) oraz Niemiec (R 7). Tylko ten jeden!

•

Na pewno przytoczona lista „przygód jabł-kowych" nie jest kompletna. Wobec tego za-danie dla Czytelników: kto wymyśli dalsze przygody.-

Wł odzimierz Goszczyilski

Nagrody wylosowali: 1. Zbigniew Patralski ul. Waryńskiego 87/3, 58-105 Świdnica SI.; 2. Ignacy Jung ul. Egejska 8 m 42, 02-764 Warszawa; 3, Krystyna Janisacwsks ul Skrzatów 2/59, 20-633 Lublin. Pierwsza na-groda, -w postaci walorów filatelistycznych wartości ponad 500 zł, została ufundowana przez Zarząd Główny PZF, zaś pozostałe, w postaci bonów PKO po 250 al, ufundowane przez Młodzieżowa Agencję Wydawniczą RSW „Prasa-Książka-Ruch". Nagrody wyślemy Po-cztę.

467

.k("Nkk TORVŃ 83 Opinie • Wydarzenia • Ciekawostki

\zz~cv.,i JAN RYBLEWSKI—KRAKOW

Każdą wystawę można oglądać pod różnym kątem, różne wyciągać wnioski. Ta, nasza XIV dowodzi min.. że nie zmarnowaliśmy ostatnich czterech lat, Jestem wręcz zbudo-wany poziomem eksponatów. Widać duży po-stęp. Jest wiele zbiorów nowych, a stare, znane nam dobrze, sa rozbudowywane i do-skonalone, Świadczy to, że polska filatelisty-ka rozwija sig w misce równomiernie, rów-nież w nowych regionach, że powoli ginę bia-le filatelistyczne plamy na mapie kraju. Cieszy też fakt, że filateliści podejmują no-we tematy, że przestali naśladować innych, a poszukują własnych dróg. Każdy znajduje pole do wyżycia się. Dużo na tej wystawie eksponatóW ukazujących historię poczty, a w tym Obiorów regionalnych. Myślę, że to jest właściwy kierunek, że właśnie budowanie zbiorów regionalnyoh wyznania kierunek pra-cy kolom PZF. Wszak w tej dziedzinie zaw-sze można znaleźć coś nowego, Obecnie stawia sig coraz większe wymogi wystawcom. Minęly czasy, kiedy eksponowało się cale zbiory. Dziś każdy wystawca otrzy-muję tę samą, ograniczoną ilość gablot, musi wiec wystawiać tylko fragmenty swego zbio-ru — eksponat. I na tej ograniczonej Po-wierzchni musi przedstawić to, w możliwie najdoskonalszy sposób, co ma w swym zbio-rze najlepszego. Na XIV OWF zostałem wybrany wice-przewodniczącym sądu konkursowego. Z sa-tysfakcja stwierdzam. że Skład jury zastal od-młodzony, a ci młodzi jurorzy wykazują dużą wiedze filatelistyczną. I cieszy dobra wspól-Praca starych wygów z młodymi jurorami. W naszej pracy trzeba wykazać dużo cierpliwości i dobrej woli. Pracujemy w zespołach i w

każdym zespole toczą się ostre dysinesie, po których jurorzy ponownie wracają do dysku-towanych eksponatów, jaszcz raz je analizują. To dobrze. Zacniejsza możliwość pomyłek. Z takiej wystawy jak ta, z jej sukcesów, ale i z błędów należy wyciągać wnioski do dal-szej pracy. Np. jest za mało zbiorów badaw-czych. Przy ogólnie wysokim poziomie tra-fiają sig błędy, nawet ortograficzne. I choć należy stwierdzić, że okręgowe komisie wy-staw mają ceraz lepsze rozeznanie w filate-listycznym dorobku swego okręgu i na ogól posiadają dokładną ewidencje „majątku", to myślę, że nie wszędzie dość wnikluwie anali-zowały eksponaty Przed wysłaniem na wysta-wę tej zgagi co XIV OWF. Nie byłoby wtedy takich niedociągnięć, o których mówiłem. Ale są też przykłady odwrotne. Czasem Wystar-czy wystawcy wskazać biad, pomóc, np. z cze-go powinien zrezygnować a jaki fragment eksponatu wzbogacić. Wiem o tym, z własnej go dedwiadczenia. Różnie sig tło tej pory mó-wiło działaczach. fe np. mogą być dobrymi organizatorami, ale są ~skina filatelistami. Ta wystawa przeczy tym poglądom. Wśród wystawców Są prezesi ból i prezesi okręgów. a ocena jury wielu z ich zbiorów jest wyso-ka Jest tu kilka zbiorów niesłychanie cieka-wych. Nie chcę jednak ujawniać swego sta-nowiska przed ogłoszeniem wyników. Tak, to była dobra, ciekawa wystawa, wyślaśalaJąca dobre świadectevo polskim filatelistom i na-szej pracy, w kolach, okręgach, w całym 7.wiązku.

RYSZARD SZYMAŃSKI—WARSZAWA

Nie zgadzam alezarzutens, że Wystawa nie rokita należytego zabezpieczenia. Dyżury byty peł-nione dniem t noc.. W salach wystawowych i na zewnątrz budynku. A te ochronę tę prowadzono

Medale XIV OWF • Medale XIV °WF • Medale XIV ORF MEDALE POZŁACANE:

Janusz Adamczyk — Kraków — „Pruskie stemple przedznaCzkowe na ziemiach pol-skich"; Jacek KaphoWski — Warszawa —,.Poczta miejska m, t. Warszawy 1915—I438" Bronisław Rełnownsi — Warszawa —„Znaczki 1 przesylki urzędowe władz I urzędów PRI. IM5-55": BOICEli&W Desa-wiecki — Wronia., — ,.ZSRR —generalny, specjalizowany"; Wiktor Szych — Prola-towi — „Czechosłowacja I9181011": Jan Zaborowski — Warszawa — „Ciatemplpwa-nia Budy. Peseta 1 Budapesztu od XVIII w. do 191/3 r."; Teodor Broda — Kraków — „Specjalizowany zbiór Szwajcarii.; Ryta Jur.: — sleinlanowice —„.Stany Zjedn.,

— Bydgoszcz — „Bydgoszcz na znaczkach pocztowych”; Brordslaw„ Brzozowski — Kloclalso — „Ziemia Stodzka"; Jan Oblak — Olsztyn — ,.Port Gdańsk"; Leonard Os- tas zatli — ..Poczta Lar121"; Janusz Mamczy], — Kraków — „Polskie karty pocztowe do BM r."; Edward WoiCieChow-ski — Wrocław — „Całostki PRL — zbiór specjalizowany"; stefan Ptycia — Lódt —..Walka narodu polskiego w latach MS — MM"; Led, lionophiskl — Poznail — „Ark-tyka I Antarktyda": Zbigniew Pakulski — Wronlaw, — „1.00 lat znaczka"; Zdzialaw Kani — Poważ — ..SwIat owadów na ezone Ameryki Północnej"; Michal Stras»: znaczkach pocztowych".

468

Kar, Opinie • Wydarzenia • Ciekawostki ToRvN83 tak dyskretnie, te a* byle niezauwateina? To tylko należy zapisać ma dobro gospodarzy i tych, którzy chronili ten ogromny, wielomilionowy majątek.

Juk driś można stwierdzić oszczędną gospodarkę ogrom pracy dokonanej atiOleeznYtti

To znakonreie obniży ogólne koszty Wystawy i tak przecież niemale. Oczywiście, do ostateczne) oceny nalety poczekać. Bednie osa możliwa dopiero po rozliczeniu się. A to potrwa.

Należy leż z uznaniem podkreślić uprzejmość gospodarzy, Ich otwartość na wszelkie elowa kryty-ki I gotowość uwzględnienia wszelkich uwag i propozycji usprawniali.

GOLAB—REKORDZISTA, GOLAB OFIARA FILATELISTYKI

Na godzna, przed otwarciem XIV OWF 150 gokbi wzniosło się w powietrze, by udać się w drogę z Torunia do Chełmna. Wg. ma-py samochodowej jest to odległość 42 km. Drogą powietrzna zapewne krócej. Pierwszy do domu powrócił w 27 minut od startu. Przedostatni — po kilku dniach, Ostatni poległ w drodze rozszarpany przez jastrzębia. Do Torunia wróci ła jedynie :tulejka z listem poczty gołębiej.

FABIAN BURA—WARSZAWA

Jechalern do Torunia z bardzo mieszanymi uczuciami. Różne były opinie e stanie przygo-towań do Wystawy, o organizacji imprez to-warzyszących. Jury rozpoczęło prace na dzień przed otwarciem Wystawy. Wszystko bylo za-pięte ,,na ostatni guzik". A pamiętam wysta-wy FIP-owskie, na które wchodzili oficjalni goście jednymi drzwiami, a drugimi wycho-dziła ekipa montujaca ostatnie eksponaty. Już zdobycie obu pięknych obiektów na sale

wystawowe jest w naszych warunkach ogrom-nym sukcesem gospodarzy. Układ ekspozycji Przejrzysty. oświetleni! dobre. Keirowalent grupa oceniający „starszą fila-telistykę": zbiory generalne Europy i Zamo-rzy oraz w całości — aenofflartelistykę. Już fakt, że żaden zbiór się nie powtarza; — jest sukcesem, dobrze świadczy o poziomie i in-wencji polskich filatelistów. Mnie osobiście sprawił dużą satysfakcję wysoki poziom zbio-rów poczty lotniczej. Niektóre z nich, a zwłaszcza Alojzego Nadobnego z Leszna, wy-różniaty się wspaniałym doborem walorów, starannościa i układem. Był tez eksponat z .bardzo cennymi „zeppelinearti". Nie otrzymał jednak najwyższej oceny, gdyż od wielu lut autor nie pracowal nad nim, nie doskonalił eksponatu. Wśród krajów zamorskioh zwróci-łem szczególna uwagę na unikalny eksponat Stania/2KM Sornmera ,,Ksiestwo Indyjskie", Nie tylko nie widziałem takiego Polskiego eksponatu, ale nawet nie slyszalem, aby ktoś u nas budował podobny zbiór.

Cu co znają pracę 'Aleksandra Haraburdy z Siedlec nie zdzia.da się zapewne. że jego ,Sport znaki poczty polskiej" otrzymał bardzo wysoka ocenę. Bralcowalo mi jednak wybitnego zbioru olimpijskiego. Natomiast zwracam uwagę na takie rarytasy jak np. list z 1920 wystany z pols'iego poselstwa w Genewie do wkdz w kraju. a ofrankowany znaczkaćni Ligi Na-rodów czy list z 1919 r. z pierwszego lotu z Berlina do Warszawy. Tak, Bezsprzecznie byka to bardzo dobra wystawa. Lepsza od ooprzecin'clt

Medale XIV,0111F • Medale XII OWF • Medale XIV OIFF MEDALE RDZE SREBRNE

Kazimierz Bltdak — Polanica Zdrój ..Polska do MM r.-; Boomeatura Grodzi-tski — Kutno — ,.Listy DrzedfilateliatY-ezne III16-11610 — traktaty: zachodni i pt, ludn."; Tadeusz Janiszewaki — Lublin —„Królestwo Polskie"; Marian Warz — To-dni — „Znaczki pocztowe na ziemiach polskich 11130-194S"; Kazimierz nitniok — Polanica zdrój — „RzecrpOspolita Polska"; Jerzy Maciej Nowak — Uwiercie — ..Pro-wizoda groszowe": Jan Nalysnyk — Kra-ków — „Woldenberg"; Jerzy ~akowski — 1.6dt — ‚Ramia obozowa ottlagu II c — Woldenberg"; Aleksander Paszko — Ka- towice — — zbiór generalny"; Jerzy ~0110W'. — Nowy SeCZ — ,Xyart-ca"; «mara Kudliński — Pabianice —„Francja ISS3—la1ó"; Jerzy Plechowiec —Kawy Sam — „Węgry zbiór generalny. specjalizowany"; Stanislaw »miner — Warszawa — „Rosja t Związek Radziecki"; Jan zaborowski — Warszawa — „Ostem-

plowania Węgier XVIII w. do 187.1.; At-s»: Koput — Lublin — „Lublin — stem-ple erki do MO r"; Zbigniew Baczkowst!I — Wąbrzetito — „Menda chelmitaira' Jerry koziowaiu — Warszawa — ..War-ssawa"; Klemens Heinlowskl — Gdynia —„Historia poczty Gdyni"; Zbigniew Wa-chowski — Bydgoszcz — -stemple poczto-we Miasta Bydgoszczy"; Janusz Adamayk — Kraków — „Polskie karty.pocztowe 1995—,1950.'; Kazimierz Bogdanowicz — Lu-blin — „Korty pocztowe neum Józef Kossowski — Warszawa — „Wędy i uster-ki na całostkach PRL"; WIMIrInders Ja-roszewicz — Warszawa — „Warszawa"; Stanisław Bieńkowski — Warszawa — ..Lo-sy Warszawy od UM"; Zbenfew Guzowski — Kraków „Listy z obozu śmierci"; Tadeusz Luster — Gliwice — „Koreziao,-denCja jeńca wojennego"; Anatol WOro-olek — Lublin — ,,Lenkn"; Marian Bert-kowski — Ostrów Wielkopolski — „Lau-reaci nagród Nobla":

Di9

Rozsławia imię Polski przez filatelistykę...

Dr Mięt Kamieński urodził się w Kanadzie, żenią — Wanda w USA, ale ,poznali nie w.. Polsce. Mówią pięknie po polsku i chyba są bardzo przywiązani do kraju swych ojców. Brzmi to patetycznie i trochę banalnie. Tru-dno. Czasem fakty są taicie właśnie. Obserwo-wałem ich uważnie przez 10 dni trwania wy-stawy w Toruniu i ich reakcje na wiele spraw ,polskich. Widzialern szczere odruchy wzruszenia, ale także zniecierpliwienie, kiedy coś dziale się nie tak jak powinno.

Dr M. Kamieński np. nie mógł spokojnie mówić o złej współpracy naszej Poczty z Fila-telistami.

— Wyglądu na to, że poczcie polskiej wcale nie zależy na pieniądzach — denerwowal się. — I to wtedy, kiedy każdego dnia czytam w gazetach o kryzysie, o tym, jak ważna jest każda ziotówka ... Czyżby poczta nie przej-momota się reformą gospodarczą? A mysia, czylotry/ przecież postawić kilkanaście osób na wystawie do sprzedaży znaczków, kart pocz-towych i ich stemplowania.

Myśmy obliczyli, że 10 — 15 lat temu po-czta kanadyjska zarabiata około 600 000 dol. kanad. rocznie na filatelistach. Ostatnio ten zysk wzrós2 do 5 000 000 dol. kanad. rocznie. 110 bez świadczenia żadnej ushigt, bo wia-domo, w jakim celu filatelista kupuje zna-czki...

... W Kanadzie co roku organizowana jest ogólnokrajowa wystawa i każdego roku w in-nym mieście. Tegoroczna wystawa w Toronto misia 300 ram. Czy/i /15 XIV OWP.

Wysoki jest poziom Toruńskiej Wystawy. Dostrzegłem tu takie dokumenty i walory, ja-kie widzi się tylko raz w życiu. Sam mam niezly zbiór polskich znaków pocztowych do 1939 r„ ale w wystawionych eksponatach zna-lazłem walory dużej rzadkości...

... Na pochwalę zasluguja sale wystawowe i oświetlenie. Czasami na wystawach PIP by-wa gorzej. Do niektórych eksponatów powra-calem po kilka razy. Takim — niezwykle dla mnie ciekawym, byt eksponat Stanistawa Do-lińskiego z Warszawy „Znaki pocztowe Kró-lestwa Polskiego", Mariana Waysa z Torunia „Znaczki pocztowe na ziemiach polskich 1860 —1945" czy eksponat Czechny Witkowskiej, Bardzo interesujący, unikalny materiat zna-lazłem w wielu zbiorach lotniczych.

Imprezy towarzyszące ... podobnie jak w Kanadzie, tyle, że w Kanadzie nie organizuje się ani poczty pcdebiej, ani szybowcowej. Na-tomiast pod koniec każdej wystawy odbywa się spotkanie wystawców z jurorami. Stwarza to okazję do s2erszej wymiany poglądów, do-datkowego uzasadnienia werdyktu... Bardzo pożyteczne są te spotkania. Wystawcy stawia-

ją pytania — jurorzy 'odpowiadają. I nikt póź-niej nie może postawić jurorom zarzutu, że nie mieli odwagi stawić czola wystawcom...

Pan Kamieński, chwali jeszcze piękno me-dalu a pani Wanda — milcząca przysłuchu-jąca się rozmowie r spieszy z paChWaianli pod adresem Torunia, jego zabytków i czy-stości miasta. Sama „zbiela papieża", choć właściwie nie uważa się za filatelistkę. Mąż, o to co Innego...

Dr Mieczysław Kamieński wystawia zbiory polskie. Zadebiutował w 1867 roku w To-ronto eksponatem „Poczta Polska w II woj-nie światowej''. W Londynie'80 otrzymal sre-brny medal za krakowskie wydanie, w To-kio 'Bl — .pozlacany z nagrodą. Dr M. Ka-mieński tego nie mówi, bo jest bardzo skro-mnym czlowiekiern, ale cala jego filatelisty-czna działalność Muzy temu, by poprzez fila-telistyczne znaki rozstawiać na świecie Pol-skę, kraj w którym wprawdzie się nie uro-dził, ale który gorąco umiłował Temu celowi służą przecież jego odczyty o polskich znakach pocztowych wygtaszane w Kanadzie i w USA, jego dziatalność publicystyczna, jego badania filatelistyczne.

Stąd jego duma ze stryja, znanego w okre-sie międzywojennym muzykologa, o którym ukazata się niedawno praca dyplomowa Ja-niny Gregorkiewicz-Tatarskiej napisana pod kierunkiem prof. Floriana Dąbrowskiego z Wyższej Szkoty Muzycznej w Poznaniu „Lu-cjan Kamieński — próba monografii". •

Za to imitowanie polskości należą się Z pewnością Wandzie i Mieczyslawowi Kamień-skim ogromne stawa uznania. Czy tylko im jednak? A może nade wszystko ich rodzicom?

Jerzy B. Mima

U.S. W Wypelnionej po brzegi dutej, ale potwor-nie dumnej I gorącej W E0 upalne wrześniowe po-pokuleje sali, Wysluchaliśmy dwu odczytów da M, Kanalefiskieget „Poczta wojenna na Wisle (1914 —Mi)" oraz »Polskie fatmerstwo znaczków pocz-towych robionych w Toronto"-Obydwa Ilustro-wane przekraczam'unikalnych materiatów. W pierwszym temacie M. Kainimiski gorąco aamaWia do poszukiwania materiałów prawie nie znanej historii wojennej flotylli budowanej jeszcze plam zaborców. W drugim — ostrzela przed falszerstwa-mi glównle poczty lotniczej dokonywanymi w Ka-nadzie. Na marginesie glośnago procesu: po raz Pierwszy w historii sądownictwa kanadyjskiego za-pad' wyrok skazujący za fałszowanie znaków pocz-towych, a rozprawa — zgodnie z tamtejszą proce-durą — toczyla sig pomiędzy Elthielą II królową Kanady etc. a oskarżonym. Dr. Kanderiski obiecał o obydwu sprawach napisać, lub udostępniC swój bogaty :najmitek faktograficzny i ilustracyjna.

Binitiny więc cierp:040.

470

nowości ej POLSKIE „ODNOWA ZABYTKÓW KRAKOWA"

Jest to kontynuacja cyklu wyda wruczego poczty polskiej, popularyzującego ideę odnowy zabytków miasta Krakowa. Idea odnowy, zwanej rewalory-zacją, zasługuje na wielką uwagę społeczeństwa, także środowiska filatelistów. To oczywiste. Hist.-ryc.. stolica Polski ma Me tylko fascynującą Przesztriee, - lecz winna mieć zapewnioną przysz-łość,

Tymczasem więcej niż dwadzieścia lat toczy idą walka o uratowanie miasta, które liczy około 2980 zabytków, z Czego aż 1000 w historycznym centrum! Kraków to zabytek najwyśszej klasy, ochroną którego zainteresowany jest Cały kultu-ralny świat. Co zagraża miasta na ogól wierny, są to wpływy klimatu wilgotnego, smog wielko-

miejski 1 emisje pytam, gazów i dymów przemy-słowych. Wbrew apelcm oczonych zbudowano na obrzeżach miasta wielki przemysł, który nie ma Odpowiednich zabelpieceen, lub są mało skutecz-ne. Wystarczy przypomnieli: Skawina, Nowa Nuta, Huta Katowice: A Kraków, jak wiemy, leży w wąs-kiej kalianie. słabo nawletrzonej.

Skutki są straszne dla neeszkaneów i budowli. Zachorowania oraz fizyczne zniszczenia substancji są ogromne. Sejm 23 kwicinia 1383 r, przyjął uch-walę, która wialnie Kraków, ale także Sląsk I WybraeMGaaAidle, zalicza do rejonów szczegól-nie zagrożonych elcologiCznie. Tam Me wolno [wo-rzyt nowych fabryk, maina teS, nakładać zwięk-szone kary na trucicieli i dewdstatorów. Za eka-ploetację zasobóW naturalnych piaci się też więcej. Powstanie fundusz ochrony środowiska, jak po-wstało nowe ministerstwo poświe.ne temu zagad-nieniu, Nadal jest konieczna Jednak spolaczna mo-bilizacja sit i środków.

Zdarzają się bowiem ciągle niespodzianki, odlcry-c, na co nie ma planowanych pieniędzy, a warto ocalić zdobycze sprzed wiekóW. W trakcie Prac, w okolicach ulic Senackiej i Kanondezej, Bwteto odkryto fragmenty nieznanych murów z XI wlekli! Są to umocnienia drewniano-kamienna i ziemne, PozostałcSó dawnego systemu obronnego, między Wawelem a placem Dorninikanskim. Szerokość mu-rów u podstawy 10 m, wysokaść była fi m. Na poziomie trzech metrów archeologowie odnalekli szczątki naczyń, narządzi 1 przedmiotów codzienne-go użytku z XI wieku. Warto odalis takle znale-zisko: Zainteresowanym PacialeMY (U. wszelki Wy-padek) kenty, na jakle można przekazywać Pienią-dze na Speleczny Komitet Rewaloryzacji ZabYtków Krakane. VII Oddzial NBP w Krakowie, k-to nr 35039-8221-189-851.

W grudniu br. Ministerstwo Łączności wprowadzi do obiegu dwa znaczki pocztowe przedstawi... — norninal 5 el — Saldami. (fragment), Jest to -piękny zabytek archdtektoniczny gotycko-renesan-sowy z XIV—XV w.; oraz nominat fi el — Wieża Ratuszowa na Rynku Krakowskim, cenny gotycki fragment dawnego trednarawiecznego ratusza, Wie-ża pochodzi z XIII W.

Na obu znaczkaeh umieszczono Znak Ochrony Sardelowego Dziedzictwa Naturalnego i Kulturalne-go UNPSCO. znaczki są drukowane offsetem na papierze kredowanym, w formacie 413X31,25 mm, w nakładzie po 8 mln. szt. Arkusz sprzedażny ma 30 sztuk znaczków. W pierwszym dniu znajdą się w sprzedaży koperty PDC, będzie Stasowany oko-licznościowy datownik w U.. Kraków 1. Projek-tantem macaków. koperty i datmerffica jest art. plastyk Andrzej

Data wprowadzenia znaczków do obiegu: 25 X183.

40 LAT LIVP

Z serii czteroznaczkowe) emitowanej z tej okazji, prezentujemy dwie wartości —nominały po 5 el. Opis calej emisji byt zamieszony w numerze 19/83 z. 395.

471

ANDORA. POCZTA PRANCUS- (plotkarki); blok 50 st (podnosze- Pietra f Ernest lehcha.uk na w. KA. 26.134. — 1 znaczek „Malm- nie cietarów) ł 50 St. (Jeździe- locypedach). stwo romańskiew kościele La etwm 10.X. — 1 snaczek „Turystyka"-

ortinada . 4 /r. ANDORA. POCZTA HISZPAN-

SRA. 7,VI. — 2 znaczki „Europa CEPT": Wł 98 pt (dziele architek-tów z XII I XVI w.).

ARABIA SAUDYJSKA. IV. — 1 znaczek serii obiegowe). 1.0 ts CP0-szukiwanle rapy).

AUSTRALIJSKIE TERYTORIUM ANTARKTYCZNE. 7.IX. — 1 zna-czek _12. spetkaide sygnatarlizmY Traktaty w starawie Antarktydy"; 17 c (sylwetka uczestnika e.kapedy-

antarktyrrneb,

BENIN. VI, — I dalsze znaer.ki z dawn ch wydali z nadrukiem nowej cartości: 215/70 f („XXII Igrzyska Olimpijskie w Moskwie 1980 r.); 75/5 f (zwierzęta domowe, 198,1).

BRAZYLIA. .12.V/f — 3 znaczki „.Z hIsto0ii kolejnictwa brazylii-sinego”: 33 c: M c: 38 c (lokomo-tywy z rofnych lat).

BUŁGARIA. 6.V1. — 1 znaczek „kwiatowe Biennale Architektury w Kefii — interarch-, 30 st (symb TYS.I.

MYL — znaczki z PrzYMMZ-kg

I blok „Olimpiada Los Ange-

les 7984", 5 st (gimnastyczka); -12 st (bokserzy); 30 aoaśnicy), M st

DLVI. — 1 znaczek „VIZI Euro-pejskie Mistrzostwa Szachowe": st (ligary szacha...).

&LVI. — 1 blok „MYTY Brasilia-na 32": 1 1 (reprodukcje znacz-ków).

23.V/. — 1 blok „Wlane toto kobiety w kosince..: blok 50 st ł 30 st (portrety kosmonautek). o'

COOKA WYSPY. 4.VD. — znaczków wydanych 5.1V, ino 2 o 24.X. — 1 znaczek „Krajowa nie-Jadnakowych nominałach drako- teozologia".. 150 fr (aynab. rys.). wane w jednym arkuszu) „75-leole GIBRALTAR. 151X. — 3 znaczki skautingu — -105 rocznica urodzin „Fortece z XVIII w.": 4; 27; 77 p lorda Haden Powella" z nad., (fragmenty fortyfikacji). k ł em ,XV Światowe Jamboree HISZPANIA. 8.VII. — 1 maczek Alberta Canada lwi": 12 c X 2: .,Statut autonomiczny ~wind. M z X e; 4.1 c -te; SO c X d. Marcia": M ot' (herb).

CYPR. Poczta tumaka. 30.171. — 110LANDIA. 30.M31. — ł macHn I blok „Europa CIOPT": MO 1 X2. z dopłatą „Holenderski Czerwony

DZIBUTI. 30.VI. — I znaczek Klaya-. 50 c, „kwiatowy Rok Komu.tkacji", 55 + 25 c; 79 -F 30 c (znak Czer- 500 f (emblemat). wonego Krzyśa).

FALKLANDZKIE WYSPY. M HONGKONG. rr.vm. — 4 na- VIII. — znaczki „Owoce": 5: Cakli „FlongkOng W nocy.. .• 20 0; W; W; M (owoce z Wysp). IW; 6 dol. (fragmenty miasta).

FILIPINY: 17.VI. — 2 znaczki IRLANDIA. 15.13f. — 2 maczki „25-lecie istnienia IlniwolsytMu .,gwiatowy Rok Komunikacji" Filipińskiego": 40 s; 1.2A P. m O (listonosz narowerze); M O

20,VI. — 1 znaczek „Wizyta pre- (antena satelitarnej stacji nardem. nitera japońskiego na Filipinach-t neJ). 03 s. IZRAEL. VIII. — 2 znaczki

11.V11. — 4 znaczki drukowane .500-lecie istnienia miejscowo:0n", obok siebie w jednymi, arkuszu U t. izr. ("Fasad Ha-zslaala); 43 C. .,KtajoWe Towarzystwo Naukowo- lzs. (Km ZIYY ona). .Technologiczne", 40 s X 4. JEMENU LUD. DEM. REP. 14IV.

FRANCJA. 3.X. — 1 znaczek — 2 znaczki „Solidarność z naro-„welocypedy., 1.60 fr (bracia dein palestyńskim', 53 f (,rafat.

r (Jamac). W.X. — 1 znaczek „W hołdzie

rysownikowi Jean Effel”: 4 er (.24artanne" zansolaJąca 1121).

Stemple okolicznościowe

Min. Lączneact wyrazi.» zgodę m stosowanie:

18 X w Upt. Katowice 1 — datownika: 423 lat Poczty Polskiej.

13 321 w Upt. Kraków I — datownika: Wystawa Fllatelinyezna — w 300 rocznicę Odsieczy Wiedeń-sklei.

n atragownry Upt.TUniWej Bokserski Im. Feliksa Stomma.

OSKI w Upt. Warszawa 1 — datownika: XXXI Zjazd Gazowników Polskich.

M XI w flot. Warszawa 1 — datownika: IX Mi-strzostwa Polski w Badmintonie.

1 XII w Upt. Warszawa 1 — datownika: Wyatawa Fil tellatyCaria — Karol Marks —jego tycie i dna-lalnoae.

Ur Z Wojewódzkiego Urzedtt Poczty w Krośnie

otrzynnallemy statitePingoe wY166,11660.:

Stempel okolicznośCion, •.3 treści: ,58 lat har-cerskiego azybowzdctwa 1933-1933 Zlot Jubilertszo-wy Krosno 1 10.131.0933" z rysunkiem 11/Ijkl har-cerskiej na tle skrzydeł, bol używany wylgoznie w Urzędzie pocztowym Krosno 1. Natomiast Urzad pocztowy Ustrzyki Dolne nigdy rue stosował stem-pla o wymienionej tematyce.

Informuje się ponadto zainteresowanych, te ma-teriał filatelistyczny nadesłany da Urzędu poczto-wego w Ustrzykach Dolnych oraz do Wojewódz-kiego Urzędu Poczty w Krosien zostat w całości ostemplowany ww datownikiem.

nowości dh ZAGRANICZNE

472

21aFi; palmy); 100 f (A.rofat OLP tle me Mu w Jerozolimie).

KANADA. M.V11. — 1 znaezek .Ricumenicria Rada Kościolów, Vancouver, 1980": 30 c (krzyż).

RERIBATI. (d. Gilberta Wyspy). 19.V. — 9 znaczki „Widoki Wysp": 12; 25; 35; 30 c.

KOLUMBIA. 6.V. — 0 znaCzek .500-6091e Urodzin siostry Maria la BP03-30112."; I P (otwarto lailęga poinletkowa).

KONGO. REP. LUD. 7.VI. — 4 znaczki i blok ,00.-lecie pierwsze. go lotu załogowego balonem"; 100; 200; 300; 400 f; blok 560 f Salony

róŻnych lat). •

KOSTARYKA. VI — 2 znaczki „100-lecie przYstqmenia Kostaryki do UPU": 3; 10 col. (reprodukcje znaczków z ZW r, pomnik UPUw Bernie, gmach poczty glówneJ)

LAOS. 31.V. — 1 blok „Tembal 63", blok 10 Ic (stary 501110006d)

LIECHTENSTEIN. 5.IX. — 2 zna-czki serii obiegowej. 2.30 fr (Icalę-kno Ohm von Liechtenstein); 3 fr !kalotę Franz SoSeYon e- chtenotoin).

— 1 znaczek Święty Rok 194"; Egi r (popiem Jan Powoi II)

MALEZJA. LVII. — 3 znaczki .,Otwarcie drogi wschód—m[0116d", 15; 20 c; 1 dol. tplOkne estakady na urazie i mapa pnebiegu).

15.-711. — 9 znaczki„Srebrny Ju-bileusz suitam": 201. 90; 10 c.

MALGASKA REP. DEM. 1LV. — 9 znaczkiSwiatowy Rok Kc,

Soi': 050; 0100; 0.70; 030; 0.90; 1; LM; f (eksponaty z Mimowi) Narodowego).

NAURU. 2:71. — ł znaczek: M. Regionalna kon1eren.ja prezyden-tów krajów Commonwealth":

NIGER, 26V. — 4 znaczki 1 blok .,Rok Przedani:Dol:jaki": 26 f (rzut oszczepem); 230 t óróZne fazy pchmięcia kula); 250 f rzut tem);200 (różne fazy rzutu dys- kiem); blok 500 1 (róZne lazy pchni8Ma kulę).

NIGERIA. 30.VII. — 4 znaczki „Swiatowy Rok Kornundirocji"• łO; 25; 39; 40 dc.

NIKARAGUA. IU. — 7 znaczków „Fauna": 0.15; 0.50; 0.66; 1; 1.50; 2; 10 cor. (motylo).

4 znaczki „BUdowle i pomniki": 0.30; 1; k; 4 cer.

IV. — 7 znoczków lotn. „Wagony kolejowe": 0.15; 0955; 1; 1.50; 4; 5; 7 oo, szalony o códnym prze-znaczeniu).

NOWA KALEDONIA. 22.VI. — znaczki „Fauna morska": 33; 32 L.

NOWA" ZELANDIA, 3.V111. — 3

drtaCzki z dopłatą ma -rzecz pomocy zieciom: 34 ÷ 2 C (kot tyglom-

waty); 24 + 2 c (kot syjamski); 30 + I C (kot perski).

NRD. 20.IX. — 4 znaczki „Elido-wie z państwowych polorów i O-grodów Potodann — Sons-souci":

10 f (Polac Saar-souct); 00 I (Her-baciarnia Cintska); 40 I (.Palac Chorlottenhot); M f (nasztornIa obecnie Muzeum Filmu 21RD).

RFN. 01.VIII. — 1 mamek „100--lecie urodzin Otto NelnrIcha Warburga. laureata nagrody Nobla z fizjologii w 1531 Siert-

- 1 znaczek ..250-lecie urodzin Chirldttopho Martino Wle-landa, pisarza", I t (portret).

01.,121. '-1 znaczek „10-lecie mlonicostwo RFN w ONZ": 80 f symb.rysi•

— znaczek ,150-13cie nas Raili. Hatm wHamburgu" (zakład wychowawczy dla dzieci): 80 f (dom, zabawa z dziećmi).

rani— 1 znaczek „Generalne Zebrane w Habriburgu Międzyna-rodowe) Vnl Ceoclezil t Geoff-zincilk 160 f (syn*. rys.).

PAKISTAN. MLVI, ). 1 znaczek .,Fauna": 1 c (gazda).

Postale Universelle): 120 c (00141 w locie, skrzydle utworzono z dru-ków pocztowych).

— ł znaczek shabowy dla BIT (Bureau łoternalrio al du Travaill); /20 c (na tle tab1102 u-czeń i demonstretor).

gRODKOWOAFRYKARSKA RE-PUBLIKA. VI. — 4 znaczki I blok „Rok Przedolimpijski»: 200; 100 : 900; 440 f; blok 500 f.

TURAS I cAICOS, 30,111. — znaczki i blok „200-lecie pierwsze-go lotu załogOwego balonem": 52; 25; 70; M c; 1101c 2 dol.

URUGWAJ. I. O .V. — 1 znaMek „100-lecie urodzin Edmardo Pobi-el": 3 y (portret). 13.V, - - 9 znaczki ...len Woi-

Oka"; 3 p X 2 Stare roundUry —XIX w.).

USA. 0121. — I znaczek "200-1r-USA": 20 c (200-lecie Traktatu

paryskleg0uznaJacego niepodle-glość USA — scena podlitaanisi).

14.1X. — i znaczek „100-lecie Metropolitan Opera": 20 c (sYmb. rys)

VANUATIY. (d, Nowe IdebryclY). VIII. — 8 znaczków - „3110-lenie Pierwszego lotu załogowego bolo. nem": as; 20; 75; M; 40; 46 c.

WALLIS I FuTuNA. 28.v1. — 1 znaczek „MWF Bangkok 83", m f (tancerki).

W. BRYTANIA. WYSPA JER-SEY. N.XI. — 1 znaczekserii o-blegowel: 5 funtów (portret kró-lowej ELiblety

WĘGRY. 29.VS. — 7 znaczków i blok .600-lec.le urodzin Rafaela": 1 M X 2; 2 ft X 2; 4; 4; B ft; blok 20 11 (fragmenty dziel Ra-Mola).

04.181. 13.VI. — dznaczków ,Konferencja ,pelnsnocnIków UIT

w Rai : 2; 4; 3,80; o; 8 z (ilustrac)e z iaczno5M satelitarneil. .

zgalt. — znaczek „XIII Międzynarodowy Fmtiwa1 w 51ookwie": 20 kop. (enzblemati.

20.VII. — 5 umeików„Flota ry-backa ZSRR, 4; 6;10; 15; 20 kol. (miiine typy statków rybackich). - m0.VII. — 1 znaczek ..100-lecie u-rodzin E. B. Wachtang.,wa”: 5 kop

munikacji", 30; 30 1. (portret). 25.V. — i znaczek ..20. Posiedze-

nie Organizacji Jedności Afrykań-skiej”: 30 f.

MALI. 4.7711. — ł znaczek ,150--lecie śmierci Nicepliere'a Mopce": 490 1 (portret). •

MONAKO. 9.XI. — 2 znaczki se-Ch obiegowej; 2; 2.80 f (portrety księcia .pontajqccgo i następcy tro- POLINEZJA FRANCUSKA. 4. na). VIII. — 1 Znaczek 1 blok „MWF

1 znaczek serii obiegowej „O- Bangkok 1063"; 110 f; blok 000 f gród egzotyczny": 2 f. (emblemat Wystawy, tancerki) 25. VII. — 1 maczek ,.50-lecie

8 znaczków amii obiegowej „AS. SZWAJCARIA. 20.VII/. — 1 zna- wzlotu balonu stratosfery znego tematy XIX wieku z kolekCjI C.41- czek slużbowy dla UPU (linon ZSRR-1"i 20 kop (balon w Male)

473

czy tel nicy

W tej rubryce zamieszczamy posiady I opinie CZY-telników, z którymi nie zawsze zgadze sic Reda-kcja.

ACH, TE KATALOGI!

Mam przed sobą bardzo rzadki, bo jedyny w na-szej dotychczasowej praktyce wydawniczej, sp,. cializowany katalog sportowy, opracowany przez cenionego wystawcę i wyśmienitego znawcę przed-miotu.

Katalog ‚Sport — Znaki Poczty Polskiej», autor Aleksander Harahurda, wydawca Krajowa Agencja Wydawnicza REW ,,Prasa-ilesiałka-Ruch" — War-szawa 1902 0., wydanie pierwsze w nakladzie 20 tys. egzemplarzy wydrukowały Państwowe Zakłady Graficzne W Koszalinie] wyjątkowo staranna 04010 graficzna, dobry papier, urnoNlwialdeY czYlairią re-produkcję wszystkich związanych z tematem ma-ków pocztowych. Praca ta jest wynikiem ponad dziesigcloletnich wysilków jej autora.

Pierwsze strony opracowania zawierają illazbad-na, objaśnienia oraz 5M:wesołki. dySeyPlin i halomz sportowych, a -takie alfabetyczny skorowidz pla-cówek pocztowych, w których stosowano poszeze-gólne ostemplowania okolicznościowe. 31Meria1 Przedstawiono przejrzyście, anizgleclalaniem wszystkich danych formalnych i rzeczowych, które decydują o jednoznacznej identyfikacji znaku pocz-towego, pod względem jego przydatności w przyję-tej koncepcji My dziale budowanego Ono..

O unikainości katalogu Harshurdy zadecydowało chronologiczne ujecie w nim wszystkich znaków pocztowych (i nie tylko pocztowych), emitowanych lub stosowanych z okazji Imprez i wydarzeń spor-towych, a takie pozostających w związku ze spor-tem w ogóle, i co nalwataleiSze — drobiazgowe ich wyepecializowanie pod względem towarzyszących tym wydaniom znaków wodnych, prób, nowodru-ków, bigotów drukarskich, usterek oraz oznakowań legitymacyjnych nakładów powtarzalnych i wy-nikających zen odmian papieru, ząbkowania, od-cieni barw ltd.

Katalog nie jest jednak pozbawiony mankamen-tów I rażących grzechów Wydawcy, tak dobrze nam znanych z lektury dosłownie wszystkich ka-talogów filatelistycznych PH14.

Znam osobiście autora recenzowanego katalogu, Jego zbiory i poglądy filatelletyCzne, a takle brud-nopis jego opracowania I na tej podstawie, bez najmniejszych trudności wskazałbym niekonsek-wencje popelMone przez Aleksandra Paraburdę oraz to. co nabroili korektomy i Wydawca.

Tymi katalOgu nie jest adekwatny do zawartego w materiału rzeczowego, a to z tego względu, ze autort (1) stanowczo za duto miejsca ',oświetli opisowi np. kopert FOC, które poza występującymi nań kasownikami, albo w ogóle ze znaczkami pocz-towymi nie Mają nic wspólnego (wydawnictwa PPP), albo wydane przez Min. Laammeel nie są na-wet formularzami poaztowyrni. Maly akapit w czę-ści wstępnej katalogu załatwiłby ostatecznie salą

Sprawę. W tym samym miejscu należało uczynić wzmianke o telt dziś modnych piskach znaczków z marginesami arkuszy, zawlerającyliat wydrako-wam nazwę armil.

Opis lotów a okazji imprez Sportowych z ta-sygnalizowaniem stosowanych- na tych całościach nalepek I Ich kasowników pochodzenia niepoczto-wego jest słuszny, ale i w tym przypadku wykra-czający poza ramy zakreślone tytulem katalogu. Autor duto wcześniej powinien zdecydoWać czy chodzi mu o sport sensu stricto, czy o ujęcie sen-su largo sportu I poświeconych mu wydań: Traf-niejszy moim zdaniem tytul katalogu powinien brzmieć: „Sport na polskich makach pocztowych".

Autor nloslusznie lamujesWoją subiektywną koncepcję zbioru Loortoivego, nie doceniając faktu, 12 takiej rangi katalog musi (ii w sposób maksy-malny sprostać absolutnie wszysikimoczekiwaniom hobbystów tego tematu.

Nle Miniuję więc powodów, likire skłoniły auto-ra katalogu do pominięcia np. bloku nr 6 z udanego latu do stratosfery (który Mial byt analo-gicznym wyczynem „sportowyM", jak miziednione w katalogu rajdy Prlińskiego i Hayskiego) oraz. nowodruku cmczkóW olimpijskich nr 012-848 (wy-danego w bloku przy utyciu oryginalnych kilu i farb, lako wkładka do koiątki ,.400 lat Poczty Pol-skiej"), -następnie znaczka nr mos i arkusika nr DOBA, awreszcie znaków Olimpijskich i sporto-wych, wydanych w latach minionei wojny Przez Poecie polskich obozów jenieckich w Woldenbergu

Oross-Born.- Oczywiście, daleki jestem od agitacji m rzecz

zbierania tych wydawnictw, skoro jednak od lat znalazły one 'poczesne Miejsce wznaczących na świecie katalogach tematycznych i specjalistycz-nych, godzi się więc zasygnalizować Ich istnienie tamie w polskim sportowym katalogu specjalistycz-nym.

Najbardziej kontrowersyjny wydaje się byk wspomniany tu nowodruk olimpijski. Pragnę jed-nak przypomnieć, te -katalogi nasze z niepojętym uporem łownia Ozw, „arkurik trzech stolic" (nr 1044-1048), wykonany techniką fotograficzną, który tak 4 ma do znaków pocztowych jak mysi ogon do wyciora armatniego.

A. Haraburda nazbyt -powatnie potraktował mon-strualną głupotę tryumfującą we wszystkich pol-skich katalogach filatelistycznych i w ślad za nimi nazywa oczywiście bloki arkusikami, arkusiki blo-kami itd. Prosie skutecznie przekonać mnie, Omiń z formalnego punktu Widzenia roani się np. Blak Edukacji (nr lb od tzw. Arkustita Szermierki (nr 1253-12%), chyba tylko tyrn, M ten pierwszy ma gunie z kolorowyrni ertóknami.

I jeszcze jedno: — ap to za ,,Nowodraal" (np. at 2140-2411.1. 2226-2528), skoro drukowano je w tej sa-mej minimie, Co i występujące na MM znaczki?

Powszechnie wiadomo, te sklepy filatelistyczne, ze względu na skrmtmea.ety,..,,,, magazynowa-nia znaczków, bloków I arkusików oferują naiw-nym zbieraczom fragmemy tych wydań. Czy z te-go powodu trzeba od razu poświęcać temu wyda-rzeniu losowemu at tyle mialeca w tek ambitnym katalogu? Nie kwestionbię 'OczYwiSfego w Da. in-teresu wydawcy katalogów handlowych (Popular-nych), ale tutaj...? Przysięgam, te Harablarda dla uzyskania wiqkozej Kości kart wystawowych nie

piszą

474

podarł nie poci. nożyczkami ani Jednego bloku arkusik, i tym trudniej wykoncypować jego (0)

zainteresowanie tymi wycinkami. Nieuzasadniona cmczutrio., tak dziś cennym pa-

pierem, zaznaczyla sig również w podwójnym opi-sie 3 odrębnym riuntezwaniu identycznych prze-cież znaczków ciętych 1 ząbkowanych »raz znacz-ków wydanych w kocinie ozdobnych arkuszy sprze-dażnych.

W miejsce tych nikomu niepotrzebnych informa-cji nalatało pokusić się o ujęcie W treści katalogu absolutnie wszystkich znanych błędów drukarskich

usterek na znaczkach, całostkach oraz wyspe-cyfikowanie występujących na znaczku nr 455 ty-pów nadruku „groszy", a przynejiniel tych ze stempeLkami ekspertów.

Autor najwidoczniej zapomniał, że przez te nie-dopatrzenia filateliści nadal wertować będą -opasie roczniki „Filatelisty", biuletyny i wszelką dostępną literaturę, dhi ustalenia istniejących (a na -pewno znanych mitorowi katalogu) osobliwości, t to bez względu na to czy ich pochodzenie jest znane, czy nie. Żądanie to jest tym zasadniejsze, Ze autor tu

i ówdzie uprzywilejował parę „błędnodruków" (zwanych tak chyba od błędnych ogników na ba. gnie), Nie wiadomo tylko, dlaczego brak koloru,

więc blado całej fazy produkcyjnej, ma Ucho-dzić za usterkę?

Oczywigale, nie sposób dokonać palnej oceny za-let i wad, tak mimo wszystko-wyjątkowego dziele, ale 4edna jeszcze sprawa nie powinna ujść na sucho autorowi katalogu. Mant tu na myśli jego, na pewno nieświadomy, udział w zaśmiecaniu fila-telistyki i 'rozzuchwalaniu Wszelkiego autoramentu cwaniaków t spekulantów, produkujących nielegal-nie kolorowe odmiany stempli okolicznościowych, co szczególnie zaznaotylo się podczas mistrzostw FIS w 1939 i 1962 roku. Pokrewnym zagadnieniem Jest nadutycle stempli dodatkowych FIS — (nr 62408). Wykonano wówczas 19 identycznych pieczątek, przy czym część w metalu do tuszu czarnego i część -w kauczuku do tuszu fioletowego. Ile których nie wiadomo. Kilka z nich przelatek° nietkniętych w matach pocztowych, kilka utyto do opatrzenia nimi przesyłek szybowcowych i ra-kietowych oraz do ostemplowania in blanko kart widokowych, wydanych z okazji FIS przez „Kuch" I spółdzielcze zaklady fotogratiezne. W ekspedycji poCztowej lori me stosowa.. Natomiast cwaniacy, z odbitymi na kopertach stemplami dodatkowymi, biegali po różnych upt. Zakopanego 1 okolic, a na-wet Krakowa on celu uzyskania tam datowników na znaczkach opiaty. Tak sfabrykowane całości nadawali do obiegu .pocztowego. Nie mają one najmniejszego znaczenia poznawczego, a mimo to Haraburda autorytetem swoim uwierzyteluil je w katalogu, poświęcając im wiele numerów I ola. 50 wariantów. Dopóki ekspertom nie uda się wyod-rębnić rożnie występujących w rysunku tych stem-pli, dopóty mowa more być wylącmie o dwóch .pleezątkach dodatkowych: metalowej — czarne] i kauczukowej — fioletowej. Datowniki na znacz-bach opłaty ule Mają w tym przypadku dosłownie żadnego znaczenia.

Dla optymistycznego zakończenia wypada poch-walić Aleksandra Haraburdę za tak trafne 1 prze-widujaCe określenie stopnia rzadkości -wszystkich stempli okolicznościowych. Szkoda tylko, te. nie

Pekusil się o liczniejsze przypadki r616166waMs ostemplowali grzecznościowych, -Iilatelistycznyeh z obiegu pocztowego i użytkowych, czyli niefilateli-stycznych, Takie ...nicowanie na pewno okate sję kiedyś nieodzowne, przynajmniej w stosunku do stempli będących w rzeczywistym utyciu ekspedy-cji pocztowej.

Miejmy jednak nadzielę, te następne wydanie tego, tak cennego opracowania, usatysfakcjonuje najzagorzalszych nawet sceptyków.

Jerzy Krzaczek

BŁĘDNA DATA GULDENA Z okazji Dnia Znaczka została 9 X 1977 2.

wypuszczona seria znaczków „Monety polskie na przestrzeni wieków". Na znaczku 4,20 z7 jest przedstawiony rewers srebrnego guldena gdańskiego z XVIII w. Okazuje się, że gulden O takim rewersie nie istnieje, tzn. nie był wybity w mennicy państwowej. Na znaczku, a dokładnie na reprodukcji monety, znajduje -się data 1768. 0060 w roku tym mennica w Gdańsku była nieczynna; została zamknięta z polecenia Sejmu w 1767 roku. Otwarto jq dopiero u, 1793 r.

Reprodukcja, poza tą nieszczęsna datą, do-tyczy, jakbyltny to powiedzieli po polsku, zło-tówki gdańskiej Augusta III. Złotówki te wy-bijane były ID Gdańsku w 1762 i 1763 roku. Przypomnijmy, że August III zmarł 5 paź-dziernika 1763 T.

.Ponieważ rewers złotówki z 1762 r, mu inne rozmieszczenie liter R E OE (Rudolf Ernest Oeckernzann) — inicjały ówczesnego dzier-żawcy mennicy gdańskiej, więc reprod. na znaczku dotyczy monety z 1763 r...

Walerian Piotrowski

Od zsdakcjii zamieszczając list naszego Czytel-nika korzystamy z okazji, by zwrócić uwagę tak licznym odkrywcom i, niestety, taicie „odkrywcom", boi tacy się tratiają, te w związku z ujawnieniem błędów na znaczkach pocztowych, obowiązują jed-nak pewne podstawowe kryteria i metody postępo-wania. Nie zawsze respektowane.

Dla przykładu — seria wydana 9 października 1070 r. miota nazwę: MONNTY POLSKIE — DZIEŃ ZNACZKA 1971, było to soyariumwouo no górnym marginesie arkus., a więc oho taka jak Pocie. nasz Czytelnik! Seria ta jest skatalogowana pod numerami

2375-1383 i tą numemOM ii616/7-'s74 posługiwać, wypowiadając się na jej temat. Warto 1 trzeba m-gLądać do katalogów i innych publikacji. A j111 obowlazkowo do Katalogu Specjalizowanego Zna-ków Pocztowych Ziem Polskich, gdzie np. w to-mie drugim, na stronie 295, jest talia uwaga na temet opisanego wyżej guldena: „2081— srebrny gulden op talara) Augusta m z 1760 r., rewers, na znaczku biędna dere Wda'.

A więc 1700, nie zaś 1763! Jeżeli na. Czytelnik uważa inaczej, to właśnie dopiero teraz jest oka-zja do polemiki 1 ewentualnych odkryć błędów na maczku! A zatem byłby to takie spora autor.. Katalogu Specjalizowanego, a nie - tylko doniesienie o błędzie emitenta.

475

NIE FRASOBLIWY, LECZ KALWARYJSKI

„W związku z notatką o biednej nazwie meibY

(Cluyshis Kalwaryjski) na znaczku nr MM uprzej-mie informujemy, ar w wyniku Waszego listu

wprowadminy zmianę w Katalogu Popularnym

1981 oraz Katalogu śpecistimwanym 1906. Wprowa-

dzenie poprawki do wydania Katalogu Popular-

nego -1988 ze względów teObalcznych nie było luz

możliwa."

Kierownik Dzialu Kolekcjonerskiego Wiesława Kawecka

od redakcji: nut tej treści nadszedi do wiado-mości „Filatelisty", od Kierownika Działu Kolek_ clonersklego KAW, natomiast cyt skierowany do

• Muzeum Etnograficznego w Krakowie, pl. Wolnica 1, które jest w posiadaniu meaby reprodukowanej na znaczku pocztowym nr 1805.

Cieszy nas tak szczęśliwy wynik naszej interwen-cji w tej spra-wle — patrz nr 11/821 ,,Filatelisty". list Jana Pajdka. (m)

RECENZJE • 9

Michel — Briefmarkenkatalog Deutschlaad 1084. Schwaneberger Verlag, Monachium (RFN). Stron 538, cewa 14,8o tuka

Zgodnie z zapowiedzią na początku lipca ukazał się katalog znaczków nie.eckich na 1989 rok opra-cowany przez redakcję W1818.1.

Przeprowadzona przez redakcję rewizja cen W-suwa spostrzeżenie, łe filatelistyczny rynek euro-pejski wykazuje tani:M:Mi° zwyżkowe Przykładani Mech bodzie odpyl.. emisja „trąbki" z 1961 r., która w porównaniu z katalogiem speMalizowa-mem. wydanym przed 2 inleslacaml, zwyżkowała o 500 net, do icwdty 8000 mk.

Bardzo czysty druk, przejrzysty układ, kolorowe reprodukcje wszystkich znaczków, rzeczowa wyce-

wszystkich znaczków w stanie czystym i po użyciu to zalety, Jakimi poszczyCió atą siuta rzad-ko który katalog miary swiatoWeJ, a takimi są wydawnictwa oficyny Schwsneberger z Mona-chium.

Michel — Briefniaikenkataing Schweis/Liechten-stein — Spesial 1984 Schwaneberger Verlag, Mona-chium (RFN), stron kW, cena M.— inka.

W polowie lipca br. ukazał alg w aprzedaży spe-cjalizowany katalog znaczków Szwajcarii i Liech-tensteinu na 1984 rok -w opracowaniu redakcji Michel. Obecne wydanie pogtgblono dalszymi szcze-, golami, które Miarami, specjalistów tych krajów, Jak np. podanie wymiarów arkusików.

Przy Szwajcarii po raz pierwszy wyceniono pierwszą oficjalną kacie maximum (MCI, jaka wy-dana została przez Pocztą w 1981 S. z okazji Mi-strzostw świata w Puce Notnej, Ceny tego waloru są zaskakujące, bowiem ta karta ze stemplem otwarcia Mistrzostw wyceniona została na MO mks a ze stemplam finału Mistrzostw na MO mkz.

Wiele rzadkich walorów zyskało znaczną pod- wykę, np. blok (arkusik) stulecia znaczka 1949 s na Fnc podMesiono z 1000 nik.. na 2000 mks., a więc 10 razy wytej nit cena czystego bloku. U nas podobna sytuacja -Jest przy arkusikach subskrybch z 1980 s., które na listach ze stemplem ostatniego ' dnia wystawy POLSKA 69 (pierwszy datek Mimo--daty tych aikusików), stanowią podobnie cenny i rzadki komplet.

Przy wielu czystych znaczkach szwajcarskich p0-prawiono wyceny yv oparciu o sytuację rynku szwajcarskiego, ale te POpraWki Me są znaczne. Ogólnie rzecz biorąc tendencję rynkową cechuje spokój z małym objawem trendu w górę.

Verlag, LoiChfWdrttb. (RFN), StiOp P88, cena 8,83 mhz.

Zkoncem sierpnia 1983 r. ukazało sig, nakładem Zipmy Biegom (41)114), -przepracowane siódme wyda-nie specjalizowanego katalogu blaków filatelistycz-nych- krajów zachodrdoeuropejsklch, do których wydawca dolaczyt NRD i Jugosławie.

m ładnej szacie graficznej wydany katalog, wzbo-gacony 674 barwnymi ilustraciami, podaje detali-czno ceny bloków i arkusików poszczególnych kra-jów. Daje sig Zauważyć zwyżkę niektórych pozycji w porównaniu z tegorocznym katalogiem firmy

W swym piarnie przewodnim Wydawca podaje. te drugi tonvkatalogu obejmujący bloki krajów Ob-rony Wschodniej -Ukaże się w sprzedaży, w paż-driernika br.

•

N ,r tEEEL:1=E: Wadowice czerwcu

Wadowice — miasto urodzenia Papieża Po-laka było ~czas Jego wizyty w kraju miej-scem ciekawej wYstawy—pclrazu Elatelisty-Ponego: „Jan Paw& II — Pielgrzym Pokoju" (18-26 VI 83). Na 38 ekranach sześciu wysta-wców eksponowało zbiory ściśle związane z pasiacie, Papieża. a ponadto zbiór .400 lat o-hamaki Matki Bożej na Jasnej Górze".

Organizatorem wystawy było Kolo PZF nr 32 w Wadowicach. przy poparciu Zarządu 0-kręgu PZF w Bielsku-Bialej. Zbiory swe pre-zentowali: Andrzej Kasteilk z Oświęcimia, Elżbieta Kotowiecka .1 Andrzej Kotewienki Wadowic, Piotr Toma z Andrycbowa, Andrzej Wójcicki z Wadowic oraz Jerzy Zyzański z Bielska-Bialej.

476

Z okazji pokazu wydano dwie koperty pa-miątkowe (w nakładach po 1 tys. sztuk), opa-trzone rysunkami i nadrukiem okolicznościo-wym. Koperty M są jak dotąd jedynymi pa-miątkami filatelistycznymi związanymi z oso-bą Jana Pawia II i Jego miastem rodzinnym. Projekt graliczny kopert przygotował Zbig-niew Jurezak.

Wystawa cieszyła się wielkim ,powodzeniem, nie tylko wadowian, lecz i gości z innych stron kraju.

(sz)

Sekretarz Generalny ONZ na W F UNAZURS3

Stale wzrastające zainteresowanie tematyką ONZ skłoniło Zarząd Pocztowy Organizacji Narodów Zjednoczonych do zorganizowania, wspólnie z. Federacją Francuskich Związków Filatelistycznych, Międzynarodowej Wystawy Filatelistycznej pod nazwą UNAZUR'83. Na-zwa ta jest skrótem wyrazów UNITED NA-TIONS i COTE D'AZUR. Odbyta się ona w

fot. archiwum

dniach od 24-26 czerwca br. we Francji, w Patais des Exposotions, w Nicei.

Byla to pierwsza międzynarodowa wysta-wa, poświęcona wyłącznie zbiorom ONZ, jej poprzedniczce Lidze Narodów i pokrewnym organizacjom międzynarodowym.

O randze tej imprezy świadczy m.in. to, że wystawę odwiedził Sekretarz Generalny Na-rodów Zjednoczonych PEREZ DE CUELLAR Zdjęcie nasze przedstawia go. w chwili, gdy na wystawie daje autografy.

Eksponaty byly oceniane przez międzynaro-dowe jury Pan przewodnictwem Michel Lip-hsehutza, prezydenta Francuskiej Akademii Filatelistyki.

i irvin

188.3

4 -J,3;!. _1141 ma Ira

;romu ols 114104

1.1111 2114.1.6.111 ~Fp J2.83 j•

4)1 JNAZUR

08 NICE •

Grand Prix wystawy przyznano Hansowi Paikertowi, za znany już z poprzednich wy-staw zbiór pt. „Liga Narodów". Przypomnę, te zbiór ten uzyskał również ,„Wielką nagro-dę dla zbiorów tematycznych" na wystawie FIP-owskiej TEMBAL'83 w Bazylei.

Poczta Francuska w kwietniu, maju i czer-wcu w urzędzie pocztowym NICE stosowała wirnik propagujący wystawę i w czasie jej trwania kasownik okolicznościowy. a Zarząd Pocztowy ONZ w Genewie stempel pamiąt- kowy,

Jan Witkowski

KAROL MARKS - JEGO ŻYCIE I DZIEW

W dniach 30 VII i 1 VIII 1983 odbyt się w Berlinie finał konkursu ,,Kasol Marks — je-go życie i dzieło", w któryM uczestniczyli prandstawioiele ośmiu związków filatelistycz-nych KDL: Bułgarii, Czechosłowacji, Kuby NRD, Polski, Rumunii, Węgier ł man.

Eliminacje krajowe do tego .konkursu Pol-ski Związek Filatelistów zorganizował w ma-ju br. Wyłoniono wówczas dwoje uczestni-ków: Joannę Wartak (O. Katowice) i Prze-mysława Dobko (O, Olsztyn). Do Berlina, ja-ko opiekun uczestników, pojechał sekretarz KM ZG PZF Ryszard Jezior.

Konkurs torsebtegal w trzech częściach:

1. opracowanie fragmentu eksponatu wystawo-wego z dostarczonego materialu silatellstymnegot

DIO ~ma« Mustannwsi

477

Uczestnicy finale Konkursu „Naroi Marks — Jego tycie i dziele," Berlin 1 VIII M

E. odpowiedzi na pytania związane bezpośrednio 7 termitem konkursu,

> 3. odpowiedzi na pytania z zakresu wiedzy fila-telistycznej.

W każdej części mocna byle uzyskał maksYmal-nie 103 punktów. Wyjątkowo (niezgodnie z Ragw laminom konkursu, ale za zgodą opiekunów uczest-ników), ze względu na brak odpowiedniej liczby kompletów materiałów filatelistycznych, prmpro-wadzono wszystkie części konkursu grupowo, tzn. przed.dawicieLe danego kraju pracowali wspólrde we wszystkich trzech maściach.

Nasi uczestnicy zajęli w konkursie pięte miej-sce, tracąc punkty w stosunku do pozostałych uczestników głównie z wiedzy KlatelistyCZneJ (r0-

Munianej bardzo szeroko nie tylko jako podstawy

filatelistyki

Z okazji finalu konkursu w NRD ukazały

dodruk na kartce pocztowej z podobizną K. Maik,

ssokolicentdclowym napisem oraz okolicznościo-

wy datownik z portretem K. Marksa.

uczestnicy konkursu korzystali z wielu imprez

towarzyszących — zwiedziti wystawę iunior-Soophi-

1593. odbyli wYMeezice po Berlinie autokarem

1 statkiem, spotkali się z miodzietą berlinek% oraz

zwiedzili Instytut Marksiernu-LentnizMu.

Wyniki konkursu

Miejsce

liczba uzyskanych parUrtów

wiedza Kra] zbiór

temat kon-

Kursu

fila- tell-

stycz-na

ogo. ;on,

1. NRD W 97 93 203 I. ZSRR 3. Czechosłowacja

71 75

90 M

94 W

2.91 255

4. Bulgazie 5. Polska

74 10 :

85 M.

90 D

840 243

6. Kuba 9. Rumunia

95 I 79- i

93 M

95 90

241 100

8. Wami, - W 90 97 235

Na rok 1994 zaplanowano koal konkursu na

węgrzech, a tematem konkursu będą: Tradycje re-

wolneizine w Europ, .

Jan Banczek

Kupie zbiór znaczków Niemiec, NRF, Samy, rzadsze znal:Mei Gdiaó-oka 1 kolonii niemieckich, Szwaj- ceHi d blok iosYjakt Mi 93 czysty i FOC. Jacek Król, 00-091 warmawa, Kolady 1 in 3. (D-n4) kupie_wynelenlę, 455 4,..Y"

też na przesSlea: E9 „Próby":Kupię maczki polskie nr ł - Polskie znaki Pocztowe tona

staniol. I m !Mole, bloki nr 1 znaczki z bloków 11-21; parki z 5, A. D 0, 59. 11, 14, Mody i próby arkusików 01-414 r,; wymiana oraz inne rzadsze anaczki polskie. Damulce Pokoju". Folmar. 75-231 Jacek Król, 02851 Warszawa, Ko- Damulce 45. (2-51) lady 1 ni 3. (0+D5) Parceluję poważne zbiory czys-

te 1959/W + Kosmos. Ukielski, Po- Sprzedam czyste, kasowane ar- botom° 9/4 Szczecin. (F-1.59)

ń ,,PrO-0111191As 81-450 Sztum, ko-niektóre kraje zachodnie, ONZ. respondeneyjny bank West kolek-Antoni lindan, sim. poczt. 19, 91-630 lone-1'6w -urnoeliwia kupm-sprz Poznab 50. Cp-it''ił) datwszystkiego. Napisz! -Uwie-

rzysz, (F-125) Medale okolicznościowe, katalogi Kuplę ,Port Gdańsk- czyste

.oPiskieg0, Znaki oraz siwi...I/mam Halaj. Sta- Pocztowe% roczniki czasopism 11- NalkOwsktef 1/), latelistycanych, numizmatycznych 52_42:ka

Wrocław 21. (F-1201 — kuple. Gordon, skrytka 45, 00-957 Warszawa 36. ID-1W) Poszukuje grzyby cały świat stemple Olsztyn 1991, Białystok

P.55."15 "Ow i k" Poczto- 1907 orat Australia. Manikowski, Wolbrom, Skalska 3/8. (F-I21) wyro z niemieckiej Rzeszy, ra-

dzieckiej strefy okupacyjnej oraz Szukam Chiny Ludowe. ZWM z NRD do innych krajów od roku stemplowane, nie stemplowane we-1019 do roku 1993. Dr Wolfgang dług mankoltsty. Heinz Otto; Peat-Hacker, 8011 Dresden, DIOR, Ale- fach 1804, D-71 Kalibrowi, RFN. mannami, 30. (19-121) 6F-/22)

Kupię. wymienię emile, masówkę wielokrotnie: Polska 1918-1985 Niemcy Szwajcarię, Holandię, Anglie, RP19", inne pa s iwe Europy Zachodniej, lUzaki i masówkę Zarnorza oraz sport. ma-larstwo, papleg, fama, flora, kos-mos, bajki caly świat. Drozd, Wo-lica Liasowa 124, 31-120 Sędziszów. Zamsze aktualne. (2-22)

Węgry 1950—al, Filatelistę 1521-1181 sprzedam, wymiaM¢ PMW. Gmerka. Krasickiego 315 — l

ż,

Opole. 64-921)

Kupię polskie „1 patistw socja-listycznych, listy. całostki, FDC z datownikami, inne walory do te-ataku DILWF „enr.m.x`, od 1993. Po-

skukuje listy, ealOstki ternar pol-ie numerowane. Wystawy ella-

tabetyczne. Mirosław Matacki, islelsko-Blala, Lelewela 5/1. CP-245)

Sprzedam PRL, mysie, kasowa-ne wg list braków, blok 75dukacjI — ślad POdlepki, kasowane koka-2.11,ingtel ,a,k1

yma. „,. a

Kuplę R Atmake, kl ZSRR

izgyki-

re mysie ostatnich lat. Szymazt-skl, Gestów Wlkp., skrytka 174.

(P-197) Wymienię 100 za 1110 znaczków

różnych. Ryszard Sikom, Niwy 14/7. Kraków. (7'-331)

478

NA STAROMIEJSblAl RYA;14 od I do al ricri tria 19113 r.

w sierpniu tir. Prezydium ZG PZF Odbyto pięć roboczych, protokołowanych posiedzeń.

Z ważniejszych spraw omówiono lotlż załatwiono:

■ wystawiennictwo: akceptacja regulaminu Wysta-wy .500 lat Odsieczy Wiedenaldej — Kraków W" oraz zatwierdzanie preliminarza na kwotę 303 tys. H.; zatwierdzenie założeń i składu Komitetu Orga-nizacyjnego wystawy „Kultura i Sztuka — Biały- stok M" XI SS r.j. •

■ Kontakty zagraniom: prowadzenie. rozmów w Ambasadzie Socjalistycznej Keinibllici Rumunii w sprawach związanych z organizacją Wystawy „Pol-ska — Rumunia" (pkiztyn I—a X M a.). • przedsta-wiciel PZF Jan Witkowski ocimtni.y1 w a Kon-luesie FIP (Międzynarodowy Związek Filatelistyki)

_ • zaproszenie dwoosdbowej delegacji .Federadi związków Filatelistycznych Czechosłowacji (I polo-wa grudnia br.) w celu uzgodnienia I podpisania protokołu o współpracy na lata 1984-1916 S zaak-ceptowanie udziału PDF w finale Mlodzietowega Konkursu „TradYCle rewolucyjne w Europie" (Bu-dapeszt, lipiec 1900 r.) • potwierdzenie odziało PZF w Młodzieżowej Wystawie Filatelistycznej „Phllex-zeunes ai" (Francja, Dunkierka); powolanic Zygmunta Wiatrowsklego na komisarza Wystawy • Udział delegacji PRP w Międzynarodowej MM-dziełowej Wystawie Filatelistycznej ..Tunlor-Bsc-Wnieś 03" (WKD, Berlin, W VII—SVII1103 r.) oraz w Międzynarodowym Młodzieżowym Konkursie Fi-latelistycznym _Karol Marks — jego tycie 1 dzlelo" (Joanna Waciak t Przemysław Dobko) • zaakcep-towanie odziali, PYZ w Międzynarodowym Miodzie-‚owym Konkursie Filatelistycznym „Rembrandt — isso tycie i dzido" (KPN. Bad Idendori. 95-18 DI

r.).

I. różne: przeikazanic Ministerstwu Łączno:201 sta-nowiska PZF w sprawie ograniczenia liczby wy-dawnictw typu dodruków na całostkach i koper-tach • przyJęCie kolejnych Członków do Kola MI" „Polotna" • Bożenie za pośrednictwem Zarzadu okręgu PZF w Białymstoku, zamówienia na wy-konanie osłon fokowych na karty wystawowe • przyjecie przedstawiciela ZG PZF Przez ka. arCy-biskupa H. Dąbrowskiego Sekretarza Episkopatu Polski S złożenie kolejnej wizyty — przez człon-ków kierownictwa PZF — dyrekcjo Ośrodka Infor-macji i Kultury NRD • wystąpienie do Ministra Handlu Zagranicznego Tadeusza Nestorowicza prośba o ponowne rozpatrzenie w trybie pilnym wniosku OZY z dnia 29 IV 91 r. w sprawie zatwier, dzenla .,19egularrsinu wymiany z zagonlcą walorów filatelistycznych dla celów kolekcjonerskich" mia-lenie 1 zatwierdzenie rozdzielnika na arkusiki XIV OWP „Toruń (uwzględniono nabaków 1 uczest- ników inlodzietoWych wg stanu na 30 czelnie. ISO r.).

Andrzej Kopczyński Sekretarz ZG PwO

UWAGA NA FAłSZYWY ZESZYCIK ZNACZKOWY WATYKANU

Dute zainteresowanie filatelistów wywalał Pierwszy zeszycik znaczkowy Poczty watykan-sklej. Wprowadzono go do sprzedaży w kwie-tniu 1982 roku, a zawiera znaczki emisji róże apostolskie Jana Pawia II w 1980 raku", wprowadzanej do obiegu 3 grudnia 1981 raku. -W dwutygodniku „Saranderdienst" nr 15/83

2fiajdujemy informaCjęoPójawienio się w han-dlu filateiżstycznym innego, fantazyjnga ze-szyciku znaczkowego z oryginalnymi znacz-kami (wartości nominalnej 300 i 350 lirów) serii „Rok Święty 1983", wydanego rzekomo przez pocztę watykatiaką. a będącego w isto-cie fałszerstwem. Znaczki wyrwano po prostu z normalnych arkuszy, natomiast fałszerz wy-drukowa' wlasneigo pomysłu oktadkę, wzoru-jąc się zresztą troche na okładce ‚wcześniej wydanego. autentycznego zeszyciku. Fanta-zyjny zeszycik ma na prawej stronie okladki, obok napisu „FRANCOBOLLI DELLA =A DEL VATICANO" i herbu Jana Pawia II oznaczenie emisji: ,„EMISE/NE ANNO BANTO 1983". Ten tekst świadczy, że jest to zeszycik falszywy, przed którym ostrzegam wszystkigh zaintersowenych zbieraczy.

Autentyczny zeszycik poczty watykańskiej ma -na pierwszej stronie okładki napis: ,,FRANCOJ3OLLI DELLA CITTA DEL VATI-CANO", rys. heli. Jana Pawła II, „EMISSIO-NE VIAGGI DI SUA SANTITA GIOVANNI PAOLO n NEL MONDO". Na ostatniej stro-nie okladki ma podane ornaczente zawartości zeszyciku i cenę sprzedażna. czego nie podal fałszerz na swych.fantazyjnych produktach

Władysław Alexiewicz

WYJĄTKOWY PECH SKOŁYSZYNA

Jast ta województwie krośnieńskim miedzy Bie-rzem a Jasiem miejsoowoth Skolyszyn (kod: 38-292). Nazwę tej miejscowości at dwukrotnie przekręconona nalepkach polecenia, drukując „skolaszynii „Skoloszyn". Mam takie listy z lat

1979 1 1980. Gdy wreszcie w r. Ml pojawiła alę erka z prawia,towo wydrukowani narwą „Skały-szyn", pech chciał, te Poczta zafundowała sobie datownik z nazwą... „Skolszyn". Biedy te widzimy na ilustracjach. •

Fao Szorek

479

kiego w serii znaleźli OM graficy: Oleg. K. Motow ze Związku Radzieckiego <znaczek c nom. 50 h). Lisabeth Zwerger z Austrii (4 Kczs) oraz Antonio P. Domenigues z. Angoli (7 Kres).

fu)

i=itai9M11TMI W CSRS

Z okazji IX Biennale ilustracji dla dzieci, i młodzieży w Etratyslawie — BIB, federalne ministerstwo łączności CSRS 9 września 1883 r. wydało serię znaczków pocztowych. Projek-tantem ich byt J. Solpera, rytowali V. Fajt, J. Mroczek i M. ~raczek.

s C ESKOSLOV KO

a' ,.-.C.--.' x

C SSKOSLO VENS KO

l'I,' ,

C

CE SKOSLOvENSKO ...£is•e.,...',..- a. v -r •

4 "

CE SICO SLOVENSKO

f

7

Natomiast ciekawosłką jest, że wśród wyko-rzystanych na maczkach rysunków znanych grafików uprawiających twórczość dla dzieci i ntiodziety Jest Polak — Zbigniew Rychlioki! Świetny grafik ilustrator „Kubusia Puchatka" i wielu innych wydawnictw, laureat nagród i wyróżnień, Jego rysunek do „Kubusia Pu-chatka" (Miś i Krzyś w oknie) nalazł się na maczku o nominale 1 Kers. Obok Z. Rychlic-

W Mongolii

Na wydanym w grudniu ub. roku mongol-skim bloku, upamiętniającym lot kosmonau-tów radzieckiego i mongolskiego, znajdują się także flagi dziewięciu krajów uczestniczących w realizacji programu eInterirosmos", w tym także polskiej. Blok ukazał sie w nakładzie 348 880 sztuk perforowanych i 80 000 nie ząb-kowanych.

W ONZ

22 IV 83 poczta ONZ wydała dla wszystkich swych agend cztery znaczki w trzech walu-tach, z identycznym rysunkiem: dłoni poda-jących miskę z Jedzeniem na tle rozwiniętej mapy świata. Autorem projektu tych znacz-ków, propagujących Światowy Program Zy-wierna ONZ, jest polski artysta plastyk Marek Kwiatkowski.

W ZSRR

Na podstawie zamówienia 1VIŁ ZSRR z 2911182 ukazała się całostka — karta poczty lotniczej z wydrukowanym oryginalnym znaczkiem 4 kop. upamiętniającym IM rocz-nicę urodzin radzieckiego uczonego polskiego pochodzenia, Konstantego Ciolkowskiego. Na, znaczku przedstawiono Muzeum Ciolkowskie-go w Kałudze, na ilustracji podobiznę (rzeź- ba) uczonego na tle przestrzeni kosmicznej wzorów.

C.R.

Adres Redakcji: ul. Nowy świat 47, 00-042 Warszawa, tel. 22-11,40. Redaguje zespól. Redak-tor naczelny, Jeny B. Kllma. Artykułów nle zamówionych Redakcja nie zscraca. Ogloarnnia przyjmuje: Redakcja Wydawnictw Poradniczych I Reklamy, W. raokolowaka 6 m 6, II p.. 00-ON Warszawa, tel. 26-30116, konto: [NBP Ob Oin Warszaw, nr 1148-201408-120. Cena °klosze/i W ol za nowo W oglosrenlach drobnych. Za trele °klosze/z redakcja nie odirowlada. Wuunkl prenumeraty: 1. dla osób prawnych — InstytrICJI 1 zakładów Pracz: — instytucje I zaklady pracy alokabrowane w miastach wojewódzkich I pozostałych miastach, w których znakinją się siedriby Oddziałów RSW ,,Prasa-Kalarka-Ruch" zamawiają ususzone-ratę w tych Oddziałach; — instytucje l akłady pracy Nokallrowane w miejscowościach, gdzie nie ma Ockinalow RSW „Prasa-I/Wg/ka-Ruch" a na terenach wiejskich opłacają Prenumeratę w urzędach pocztowych I u doręczycieli; 2. dla ann fizycznych — indywidualnych eremu,. rrrrr ów: — osoby fizyczne zanaleszkale na wsi 1 w miejscowościach, gdzie nie ma Oddzialów RSW „Prasa-Ksiątka-RuCh" opłacają prenumeratę w urzedach pocztowych I o IloreczYciell:

osoby fizyczne zamieszkała w miastach — siedzibach Oddziałów RSW .,Pnim-Ralaślra-RuCh", opłacają prenumeratę wyłącznie w urzędach pocztowych nadawczo-odbiorczych wlatciwych dla Mienia zamieszkania prenumeratora. Wplaty dokonują Urywając ,,Olankieto wplaty" na

7achunek bankowy miejscowego odcinani RSW ..Prasa-kaiątka-Ruch-• . Prenumeratą ze zleceniem wysyłki za granicę przyjmuje RSW .,Prasa-Ralarknntuel,, Cen-

trala Rolportain Prasy i Wydawnictw ul. Towarowa W. 07-956 Waurawa, konto NBP XV Od-dziel w Warszawie Nr. 1.152-201046-129-11. prenumerata ze rleceniem wysyłki za granice pocztą zwykłą jest droższa od prenumeraty krajowej o 50% sto neremodawców indywidualnych I o 100% dla zlecających Lrtstytucid i zakładów Zaranny przyjmowania prenumeraty na kraj za granicę: — do dnia 10 listopada na I kwartał, I półrocze raku następego oraz ord nok następny. — do dnia 1-go każdego MiCaląca poprzedzającego okres pren

n umeraty roku

y hietacego

Nakład ANO. Objętość 1,5 Wlk. Format BO. Papl« !lustr. V kl., 005, 10X leo. RSW Zakt Gra/ W-wa, ul. Srebrna W, ram. 211L-8:110. 26-103. Ps. ISSN 0016-01/3 1114.01,4 22804

480