Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej

Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004

Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku

Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej

dr Anna Kufel - Siemińska

Katedra Ubezpieczeń

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

[email protected]


Plan prezentacji

• Wprowadzenie

• Broker jako przedsiębiorca

• Role brokerów ubezpieczeniowych na polskim i unijnym rynku ubezpieczeń

• Konsekwencje integracji z Unią Europejską dla polskich brokerów ubezpieczeniowych


Przedmiot prezentacji Działalność brokerów ubezpieczeniowych

Podstawowe uwarunkowania specyfiki brokerów reasekuracyjnych:

• odmienność dystrybuowanych usług: usługi reasekuracyjne

• odmienność usługobiorców (zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji): ograniczona liczba instytucjonalnych klientów

u b ezp ieczen iow i u b ezp ieczen iow o -reaseku racyjn i reaseku racyjn i

B rokerzy


Struktura zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według

zakresu prowadzonej działalnościLiczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji, według stanu na

koniec lat 1998 - 2002Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych KNUIFE

670

26

864

28

1106

31

1216

33

1322

34

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1998 1999 2000 2001 2002

Brokerzy ubezpieczeniow i Brokerzy reasekuracyjni


Cechy działalności gospodarczej brokera ubezpieczeniowego jako

przedsiębiorcy

• określony rodzaj prowadzonej działalności - działalność brokerska

• prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły

• prowadzenie działalności we własnym imieniu i na własny rachunek

• zróżnicowane cele działania

• działanie w warunkach niepewności

• ograniczona racjonalność gospodarowania

• ograniczona autonomia działania


Struktura zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie

ubezpieczeń bezpośrednichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE

108

36

4710 184

35

202

48

14351

176

66

84

26

74

32

1018

304

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1996 -zezw .

zw eryf.

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Suma

Osoby f izyczne Osoby praw ne


Przychody brokerów ubezpieczeniowych

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE

32,09% 67,91%

34,29% 65,71%

29,79% 70,21%

27,67% 72,33%

24,36% 75,64%

23,63% 76,37%

24,47% 75,53%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

Brokerzy osoby f izyczne Brokerzy osoby praw ne


Ograniczenia autonomii brokera ubezpieczeniowego

Ograniczenie w zakresiekształtowania przestrzeni

rynkowejprzedsiębiorstwa

Autonomiabrokera

ubezpieczeniowego

Nadzórnad działalnością

Zakazyi

nakazy

Ograniczenie dostępudo działalności


Broker ubezpieczeniowy jest uczestnikiem kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych - podmiotem,

przy pomocy którego świadczona jest usługa ubezpieczeniowa

Uczestnicy kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych - kryterium formalno - prawne

Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń

agent ubezp. agent ubezp.

broker ubezp. broker ubezp.

usługobiorcausługobiorcausługobiorcausługobiorca


Produkcja usługi ubezpieczeniowej

Przygotowanieprodukcji

Proceduraprzygotowawcza

procesuświadczenia

Świadczenieochrony

ubezpieczeniowej

Konsumpcjausługi ubezpieczeniowej

Produkcja usługi ubezpieczeniowej

faza wstępna

świadczenie usługi ubezpieczeniowej


Procedura przygotowawcza procesu świadczenia usług

ubezpieczeniowych

• ocena ryzyka ubezpieczeniowego

• sformułowanie warunków nawiązywanego stosunku ubezpieczeniowego

• dopełnienie formalności związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia


Broker ubezpieczeniowy uczestniczyć może w przepływach wszystkich strumieni przepływających

przez kanał dystrybucji usług ubezpieczeniowych

Świadczenie ochrony ubezpieczeniowej

Ryzyko ubezpieczeniowe

Zawieranie umowy ubezpieczenia

USŁUGODAWCA

USŁUGOBIORCA

Informacje

Negocjacje

Doradztwo ubezpieczeniowe

Ryzyko umowne

Płatności

Dokumenty ubezpieczeniowe

Likwidacja szkód

Promocja


Z usług brokera ubezpieczeniowego korzystają: - usługobiorcy usług ubezpieczeniowych (podmioty

szukające ochrony ubezpieczeniowej, ubezpieczający, ubezpieczeni i uposażeni)

- usługodawcy (zakłady ubezpieczeń).Stąd tzw. podwójne usytuowanie prawne brokera

ubezpieczeniowego

Zakład ubezpieczeńbeneficjent zlecenia

Broker ubezpieczeniowyzleceniobiorca

Ubezpieczającyzleceniobiorca

Zlecenie ad hocbez prawa

pełnomocnictwa

Zlecenie stałelub ad hoc

Pełnomocnictwo

porozumienieo współpracy

umowabrokerska


Uczestnicy kanałów dystrybucji usług ubezpieczeniowychUczestnicy kanałów dystrybucji usług ubezpieczeniowych

Uczestnicy sensu strictoUczestnicy

sensu stricto

usługodawcy – zakłady ubezpieczeń

usługodawcy – zakłady ubezpieczeń

pośrednicy ubezpieczeniowi

pośrednicy ubezpieczeniowi

usługobiorcyusługobiorcy

brokerzy ubezpieczeniowi

brokerzy ubezpieczeniowi

agenci ubezpieczeniowi

agenci ubezpieczeniowi

agenci zawodowi

agenci zawodowi

agenci okazjonalni

agenci okazjonalni

Uczestnicy sensu largoUczestnicy

sensu largo

rzeczoznawcyrzeczoznawcy

agencje badań rynku

agencje badań rynku

agencje reklamowe

agencje reklamowe

mediamedia

giełdygiełdy

firmy consultingowe

firmy consultingowe

komisarze awaryjni

komisarze awaryjni

bankibanki

targitargi

sklepy detaliczne

sklepy detaliczne

dealerzy samochodowi

dealerzy samochodowi

biura podróżybiura

podróży

pocztapoczta

likwidatorzy szkód

likwidatorzy szkód

przedsiębiorstwa kurierskie

przedsiębiorstwa kurierskie


Uczestnicy kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych i ich usługi

Uczestnik Usługa Rdzeń usługi

Zakład ubezpieczeń

Usługa ubezpieczeniowa

Ochrona ubezpieczeniowa

Agent ubezpieczeniowy

Usługa agencyjna Pośrednictwo

ubezpieczeniowe

Broker ubezpieczeniowy

Usługa brokerska Risk management

Bank Usługa bankowa Czynność finansowa


Proces świadczenia usługi brokerskiej

IIddeennttyyffiikkaaccjjaarryyzzyykkaa

WWyybbóórr mmeettooddyymmaanniippuulloowwaanniiaa rryyzzyykkiieemm

OOcceennaarryyzzyykkaa

MMoonniittoorriinngg

WWddrroożżeenniiee mmeettooddyymmaanniippuulloowwaanniiaa rryyzzyykkiieemm

Pośrednictwo ubezpieczeniowe


Usługa agencyjna, a usługa brokerska - pozycjonowanie

BROKERZY UBEZPIECZENIOWI

AGENCI UBEZPIECZENIOWI

Duże przedsiębiorstwa Średnie i małeprzedsiębiorstwa

Gospodarstwa domowe


Udział banków w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu I na rynkach

wybranych państwach europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE

81,9%

72,3%

64,5%

60,0%

55,7%53,3%

45,0%

17,0% 15,0%13,5%

0,12%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

Portugalia

Włochy

Hiszpania

Francja

Belgia

Austria

Szwecja

Holandia

Słowenia

Turcja

Polska


Udział banków w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu II na rynkach

wybranych państwach europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE

17,0%

11,0% 11,0%

8,7%8,4% 8,0%

4,4% 4,3%

1,9%1,0%

0,16%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%Wlk.Brytania

Portugalia

Holandia

Belgia

Turcja

Francja

Austria

Hiszpania

Słow enia

Włochy

Polska


Bank jako uczestnik kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych

Poziomusługodawcy

Poziom pośrednikaubezpieczeniowego

Poziomusługobiorcy

ZUB BZU BZU ZU

B

ZU

B

UN UN UN

ZU

B

UJ UJ UJ

ZU

B

UN

UJ

Zakład ubezpieczeń

Bank Ubezpieczający

Ubezpieczony


Na polskim rynku ubezpieczeniowym wzrasta udział brokerów ubezpieczeniowych w

sprzedaży ubezpieczeń ogółemŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE

46,67% 46,71% 6,62%

40,70% 52,88% 6,42%

38,23% 54,22% 7,55%

35,98% 55,67% 8,53%

36,24% 55,32% 8,44%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002

kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie


Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń ogółem bez PZU S.A. i PZU Życie

S.A. w roku 2002 przewyższył udział bezpośrednich kanałów dystrybucji


16,10% 71,79% 12,11%

15,41% 74,25% 10,34%

13,27% 75,62% 11,11%

11,80% 76,85% 11,35%

11,21% 76,14% 12,65%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002



Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń działu I, zarówno z, jak i bez PZU Życie S.A., jest niewielki


50,73% 45,41%

3,85%

44,54% 50,81%

4,65%

42,42% 53,09%

4,49%

40,39% 55,67%

3,94%

41,62% 55,47%

2,91%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002


1,76%

95,87%

2,37%

1,95%

93,87%

4,18%

3,58%

93,14%

3,28%

3,46%

93,50%

3,04%

4,06%

92,84%

3,10%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002



Dość spory jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń grupowych działu I, bez PZU Życie S.A.


84,42% 9,95%

5,63%

82,21% 11,65%

6,14%

80,61% 11,94%

7,45%

77,88% 15,37%

6,75%

80,93% 14,55%

4,52%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002


24,92% 49,60% 25,48%

19,45% 62,69% 17,86%

29,34% 48,14% 22,52%

25,07% 56,97% 17,96%

24,92% 60,64% 14,44%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002



Znikomy jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń indywidualnych działu I


0,49%

98,31%

1,20%

0,65%

96,42%

2,93%

0,18%

97,95%

1,25%

0,48%

98,58%

0,94%

0,77%

97,99%

1,24%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002


0,49%

98,31%

1,20%

0,65%

96,42%

2,93%

0,18%

97,95%

1,25%

0,48%

98,58%

0,94%

0,77%

97,99%

1,24%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002



Największy jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń działu II


44,53% 47,39% 8,08%

38,39% 54,13% 7,48%

35,43% 54,98% 9,59%

32,86% 55,67% 11,47%

32,22% 55,21% 12,57%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002


22,82% 60,50% 16,68%

23,29% 62,77% 13,94%

20,38% 62,78% 16,84%

18,58% 63,32% 18,10%

17,31% 61,89% 20,80%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1998

1999

2000

2001

2002



Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych na rynkach

ubezpieczeniowych wybranych państw europejskich Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Austri

a

Belgia

Szwajc

aria

Hiszpa

nia

Franc

ja

Wlk.

Bryt

ania

Włoc

hy

Portug

alia

Słowen

ia

Słowac

ja

Turcja

Polska

1995 2000 2001


Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu I na rynkach

ubezpieczeniowych wybranych państw europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0% 1995 2000 2001


Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu II na rynkach

ubezpieczeniowych wybranych państw europejskich Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0% 1995 2000 2001


Integracja, a hierarchia systemów gospodarczych

Gospodarka krajowa

Poziom globalny

Sfera regulacyjnaSfera realna

Poziom makro

Poziom mezo

Poziom mikro

Gospodarka U.E.

Gospodarkaświatowa

Branża ubezpieczeniowa

Przedsiębiorstwo brokerskie


Podstawowe szanse i zagrożenia wynikające z integracji z Unią

Europejską

Jednolity Rynek Ubezpieczeniowy Unii Europejskiej

Szanse Zagrożenia

Swoboda osiedlania się

Swoboda świadczenia usług

Możliwość podejmowania i prowadzenia działalności poza granicami tradycyjnych makrosystemów

Dostęp do rynku podmiotów spoza granic tradycyjnych makrosystemów – wzrost konkurencji


Konsekwencje integracji

Brak (pełnej)informacji

Rosnące kosztypozyskaniainformacji

Ograniczony / brakdostępu do informacji

Nieprzekładalnośćjęzyka informacji

Burzliwośćotoczenia

Wzrost niepewnościOgraniczonaracjonalność

gospodarowania

Lukaczasowa


Liczba zakładów ubezpieczeń Liczba zakładów ubezpieczeń działających na Jednolitym Rynku działających na Jednolitym Rynku

Ubezpieczeniowym Unii EuropejskiejUbezpieczeniowym Unii EuropejskiejŹródło: Opracowanie własne na podstawie CEAŹródło: Opracowanie własne na podstawie CEA

4400

4500

4600

4700

4800

4900

5000

5100

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001


Integracja, a asymilacja rynkówIntegracja, a asymilacja rynków

Bariery asymilacjiAktywność uczestników

Czas

Nowi potencjalni uczestnicy kanałów dystrybucji

Nowi uczestnicy kanałów dystrybucji

Integracja Asymilacja


Bariery asymilacji

• wzrost niepewności ograniczający racjonalność gospodarowania

• asymetria informacji

• brak (trwałych) więzi


Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym

Unii EuropejskiejStrategia A

Działanie na dotychczasowym rynku, możliwa niezamierzona obecność poza jego granicami

Strategia B

Działanie poza granicami dotychczasowego rynku

B

A

koszty

konk

uren

cyjn

ość


Dziękuję za uwagę

Pytania, uwagi, komentarze:[email protected]

Documents

Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej