1

Nie wolno zostawić świata, jakim jest

POLSKIE STOWARZYSZENIE IM. JANUSZA KORCZAKA Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka jest organizacją pozarządową promującą i popularyzującą w Polsce i za granicą humanistyczne idee i dorobek twórczy tego wybitnego pedagoga, publicysty, pisarza, lekarza i działacza społecznego. W swojej działalności prowadzonej od 1997 roku (zarejestrowanej w Krajowym Rejestrze Sądowym w 2003 roku), Stowarzyszenie kontynuuje i pomnaża 50-letnie osiągnięcia Polskiego Komitetu Korczakowskiego. Realizuje projekty z zakresu edukacji, kultury, wychowania i profilaktyki adresowane do dzieci, młodzieży i dorosłych. Współpracuje ze środowiskami naukowymi - członkowie Stowarzyszenia i współpracownicy prowadzą i upowszechniają wyniki badań nad życiem i dorobkiem twórczym Janusza Korczaka.

Projekt nadruku na koszulkę autorstwa Jerzego Fornalika, z wykorzystaniem prac plastycznych wychowanków SOSW im. Janusza Korczaka w Borzęciczkach.

Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka zrzesza w Polsce szkoły, placówki, instytucje i organizacje pozarządowe noszące imię Janusza Korczaka lub pracujące metodami korczakowskimi z dziećmi i młodzieżą. Stowarzyszenie od 2006 roku jest organizacją pożytku publicznego, realizującą projekty oraz świadczącą pomoc i wsparcie organizacyjne i merytoryczne pro publico bono. Na terenie Polski PSK tworzy federację regionalnych Kręgów Korczakowskich. Obecnie działają: Krąg Dolnośląski (województwo dolnośląskie i opolskie), Krąg Lubuski (województwo lubuskie i zachodnio-pomorskie), Krąg Łódzki (województwo łódzkie i świętokrzyskie), Krąg Małopolski (województwo małopolskie i podkarpackie), Krąg Mazowiecki (województwo mazowieckie i lubelskie), Krąg Podlaski (województwo podlaskie), Krąg Północny (województwo kujawsko-pomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie), Krąg Śląski (województwo śląskie), Krąg Olsztyńskiej Szkoły Wyższej im. Józefa Rusieckiego, Krąg Warszawski (Salon Warszawski skupiający członków indywidualnych PSK). Kręgi zgodnie z przyjętą zasadą ich autonomiczności realizowały programy we własnym środowisku ale również podejmowały działania o zasięgu ogólnopolskim oraz włączały się do inicjatyw międzynarodowego ruchu korczakowskiego. Rok 2013 w Stowarzyszeniu przebiegał pod hasłem

„Nie wolno zostawić świata, jakim jest”.

2

AKTUALNOŚĆ MYŚLI KORCZAKOWSKIEJ W POLSCE

DZIAŁANIA I PROJEKTY EDUKACYJNE –

WYDARZENIA roku 2013

I. Całoroczna praca wychowawcza w szkołach i placówkach im. Janusza Korczaka

1. Inicjatywy wewnątrzszkolne:

obchody w każdej szkole i placówce „Dni Patrona” pod hasłem Stowarzyszenia,

„Tydzień Patrona” w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Jaroszowie.

konkursy wiedzy o Starym Doktorze, jego życiu i twórczości, konkursy plastyczne, literackie,

Cykl zajęć z Patronem, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Janusza Korczaka w Nowej Rudzie (Krąg Dolnośląski).

zajęcia wychowawcze w klasach,

zapoznawanie uczniów z twórczością literacką Janusza Korczaka w ramach lekcji bibliotecznych i języka polskiego,

poszerzenie zbiorów bibliotek o pozycje dotyczące Patrona,

redagowanie i zamieszczanie w gazetkach szkolnych artykułów o Starym Doktorze,

działalność samorządów uczniowskich, w tym „Dni Samorządności” oraz demokratycznych wyborów do Rady Uczniowskiej,

wydarzenie sportowe, np. „Korczakiada sportowa” (SP nr 3 w Cieszynie). 2. Inicjatywy podejmowane w środowisku:

przygotowanie imprez propagujących osiągnięcia szkół, w tym działalność korczakowską, np. ELFY STAREGO DOKTORA: odwiedziny przedszkolaków i przedstawienie postaci Korczaka (SP nr 1 w Rybniku), imprezy środowiskowe, festiwale,

3

VI Festiwal Twórczości Szkół Korczakowskich zrzeszonych w Dolnośląskim Kręgu, kwiecień 2013 rok.

organizowanie imprez środowiskowych przez uczelnie wyższe, W czerwcu członkowie Akademickiego Koła Korczakowskiego Olsztyńskiej Szkoły Wyższej im. Józefa Rusieckiego, przy wsparciu wolontariuszy i Samorządu Studenckiego macierzystej Uczelni, zorganizowali po raz drugi „Święto Radości” dla dzieci z dzielnicy Zatorze, które przebiegło pod hasłem „Barwy zdrowia”.

organizowanie festynów rodzinnych i „Dnia Rodziny”,

Dzień Rodziny w SOSW im. Janusza Korczaka w Sokółce, maj 2013 rok.

„Święto Latawca”, w którym biorą udział szkoły i placówki Kręgu Śląskiego,

prowadzenie na stronach internetowych szkół i placówek działu „Patron szkoły”. 3. Wprowadzanie nowych form pracy z uczniami szkół i wychowankami placówek, np. I Międzyszkolne Dyktando Ortograficzne przeprowadzone w oparciu o teksty Janusza Korczaka (ZSO nr 2 w Sosnowcu).

II. Projekty Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka OTWARTY KONKURS NA PROJEKTY EDUKACYJNE REALIZOWANE

WE WSPÓŁPRACY Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ Laureatami Konkursu zostali:

Szkoła Podstawowa im. Wincentego Hipolita Gawareckiego w Małej Wsi za projekt pt. „UKU Skauting – zmieniamy świat z ukulele”,

Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 7 w Radomsku za projekt pt. „Lajkujemy Korczaka”,

Zespół Placówek Oświatowych w Kadłubie za projekt pt. „Wokół menory czyli o dziedzictwie kulturowym wychowanków Janusza Korczaka”.

ZDANIEM DZIECI Projekt ZDANIEM DZIECI zastąpił dotychczasowe Gadaninki, prowadzone od lat na stronie www. PSK przez Martę Ciesielską. Idea projektu polega na zgłaszaniu i komentowaniu przez internautów ciekawych „zdań dzieci”, ich niepowtarzalnych myśli, które mądrością, głębią i oryginalnością mogą nas zachwycić, zdumiewać, a może wprowadzić w zakłopotanie…. Można zgłaszać również cytaty – wypowiedzi bohaterów książek Janusza Korczaka.

4

III. Warszawska Nagroda Wychowawcza im. Janusza Korczaka

W październiku 2013 roku została ustanowiona Warszawska Nagroda Wychowawcza dla szkół i placówek m. st. Warszawy. W skład Kapituły weszły m. in. Barbara Janina Sochal i Marta Ciesielska.

Uroczystość wręczenia nominacji do Kapituły. Przygotowania do złożenia kwiatów pod tablicą poświęconą Januszowi Korczakowi, 7 października 2013 roku.

IV. Konferencje, seminaria, spotkania, wystawy

1. XII Poznańskie Spotkania Targowe - Książka dla Dzieci i Młodzieży

O tym co przyniósł Rok Janusza Korczaka rozmawiali goście XII Poznańskiego Spotkania Targowego - Książka dla Dzieci i Młodzieży: Prezesa Towarzystwa Wydawców Książek Rafał Skąpski, Izabella Kaluta, przedstawicielka Instytutu Książki, prof. Grzegorz Leszczyński, prof. Joanna Papuzińska, dr Irena Skipor-Rybacka, Olcha Sikorska, Komisarz Targów, oraz Barbara Janina Sochal, Przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Dyskusji przysłuchiwali się, a następnie aktywnie w niej uczestniczyli: studenci, pedagodzy, twórcy, wydawcy i dziennikarze. Gośćmi specjalnymi była młodzież z Akademii Przyszłości, styczeń 2013 rok.

2. Sympozjum Korczakowskie „Z Korczakiem w nowe stulecie” w Radomiu.

Pani Halina Kot, Dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowczego im. Janusza Korczaka w Radomiu z zaproszonymi gośćmi. Od lewej: Halina Kot, Barbara Janina Sochal, dr Joanna Moleda, dr Urszula Markowska-Manista, prof. Jan Łaszczyk, Rektor APS w Warszawie, styczeń 2013 rok.

5

3. Wieczory autorskie:

Wieczór autorski z Rivką Parciack, autorką książki „Tutaj i tam, obecnie i kiedyś. Cmentarze żydowskie oraz pomniki w Polsce i Izraelu jako odzwierciedlenie Zagłady", księgarnia Czuły Barbarzyńca w Warszawie, czerwiec 2013 rok.

4. Płockie Dni Żydowskie - wystawa poświęcona Januszowi Korczakowi.

W Muzeum Żydów Mazowieckich zorganizowana została wystawa poświęcona Januszowi Korczakowi, autorstwa Itzchaka Belfra- wychowanka Korczaka.

5. Udział Zuzanny Popik i Moniki Modrzejewskiej w International Seminar. The Polish Jewish Pionier on Children’s Human Rights, Janusz Korczak, zorganizowanej przez Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka w Stałym Przedstawicielstwie Rzeczpospolitej Polskiej przy ONZ w Genewie.

V. Uroczystości nadawania imienia Janusza Korczaka szkołom i placówkom Nadanie imienia Przedszkolu nr 7 w Legionowie. Odsłonięcie Tablicy Upamiętniającej to ważne wydarzenie przez Przewodniczącego Rady Miasta Legionowo - Janusza Klejmenta i Przewodniczącą Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka Barbarę Janinę Sochal, czerwiec 2013 rok.

6

VI. Patronaty 1. Konferencja naukowa „Myśl Janusza Korczaka inspiracją dla edukacji XXI wieku”.

Z okazji XX-lecia Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP im. Janusza Korczaka w Warszawie na Wydziale Nauk Społecznych odbyła się konferencja naukowa, która została objęta patronatem PSK, kwiecień 2013 rok.

2. XXI Ogólnopolska Olimpiada Zdrowego Stylu Życia Polskiego Czerwonego Krzyża.

Uroczystość wręczenia nagród i wyróżnień laureatom Olimpiady, maj 2013 rok.

3. Warszawskiego Festiwalu Kultury Studenckiej pn. „O bezpieczeństwo i uśmiech dziecka,

osób niepełnosprawnych i ich nauczycieli”.

VII. Jubileusze

1. Obchody 60-lecia Młodzieżowego Domu Kultury im. Janusza Korczaka w Krakowie odbyły się 6 - 7 listopada 2013 roku w Synagodze Tempel na Kazimierzu, w galerii Szalom, a następnie w siedzibie placówki. Uroczystości przygotowała Monika Modrzejewska, Dyrektor placówki i członek Zarządu PSK wraz z wychowankami pracownikami, rodzicami i wolontariuszami.

Obchody 60-lecia Młodzieżowego Domu Kultury im. Janusza Korczaka w Krakowie, listopad 2013 rok. Synagoga Tempel na Kazimierzu, jubileuszowy

koncert symfoniczny w wykonaniu Orkiestry Akademii

Beethovenowskiej z udziałem nadzwyczajnego gościa

Juliusa Bergera, grającego na najstarszej wiolonczeli

na świecie wykonanej w 1566 roku. Orkiestrą

dyrygował Sebastian Perłowski.

7

2. 10 - lecie nadania Gimnazjum nr 1 w Lędzinach imienia Janusza Korczaka.

VIII. Miejsca pamięci

1. Marsz Żywych w Treblince

Uczestnicy Marszu Żywych w Treblince przed Pomnikiem Centralnym, kwiecień 2013 rok.

W dniach 2 - 11.04. 2013 r. w ramach Marszu Żywych odwiedziło Treblinkę przeszło 3500 osób. Wśród nich byli również młodzi ludzie ze szkół i placówek korczakowskich z województwa mazowieckiego.

2. Uroczystość patriotyczno-religijna w Treblince.

Uroczystość w Treblince, 7 września 2013 rok.

Tradycją Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Jasienicy stały się wyjazdy w pierwszą sobotę września na uroczystości patriotyczno-religijne do Treblinki. W uroczystościach uczestniczą również delegacje z pocztami sztandarowymi z sąsiednich szkół. W tym roku spotkano się w Treblince, by oddać hołd pomordowanym w Karnym Obozie Pracy i wszystkim ofiarom drugiej wojny światowej oraz modlono się o pokój w Syrii. W uroczystościach wzięło udział około 400 osób. Wśród nich byli więźniowie: Irena Jacewicz-Ziółkowska i Zygmunt Chłopek.

IX. Wspieranie młodych talentów

W Pałacu Schönborn-Batthyány w Wiedniu wystawa prac blisko 150 artystów z całego świata. Wśród uczestników wystawy znalazł się również podopieczny Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka - Mariusz Kędzierski - laureat Międzynarodowego Konkursu Best Global Artist Awards, październik 2013 rok.

8

X. Działalność charytatywna

W ramach pracy na rzecz dzieci i młodzieży organizowane były różne akcje charytatywne. Przykładem jest działalność Kręgu Śląskiego: „Dar serca”, „Wyprawka dla ucznia”, „Jesteś Korczakowcem – podziel się” (SP3 Czeladź); „Łańcuch Serc” – akcja charytatywna mająca pomóc potrzebującym uczniom szkoły i „Choinka Nadziei” – akcja lokalna mająca na celu odwiedziny przez uczniów osób starszych przebywających w domach, placówkach pomocy, szpitalach (SP1 Rybnik); kiermasze szkolne organizowane w konkretnym celu; przekazywanie środków na konta fundacji, np. „Pomóż i Ty” dla dzieci niedosłyszących; pomoc dla zwierząt w schroniskach (SP3 Czeladź, SP3 Cieszyn). Placówki korczakowskie uczestniczyły również w ogólnopolskich akcjach charytatywnych, np. „Góra grosza” czy „Wielka orkiestra świątecznej pomocy”.

XI. Włączanie się Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka w kampanie

1. Kampania Rzecznika Praw Dziecka REAGUJ MASZ PRAWO. 2. Wyloguj się do życia.

XII. Spotkania Zarządu, Przewodniczących Kręgów z całej Polski i członków Komisji

rewizyjnej – omawianie planów i ich realizacji, dyskusje, wymiana doświadczeń, warsztaty.

Młodzieżowy Dom Kultury na ul Łazienkowskiej w Warszawie, wrzesień 2013 rok.

XIII. Spotkania w Kręgach – podsumowanie pracy, wymiana ciekawych spostrzeżeń,

wniosków, omawianie dalszych planów.

Krąg Ziemi Łódzkiej, grudzień 2013.

9

XIV. Wakacje z Januszem Korczakiem

Uczniowie SOSW im. Janusza Korczaka w Złotoryi uczestnikami rejsu Szczecin - Amsterdam. Projekt mający na celu wyrównanie szans edukacyjnych młodzieży z placówek Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka zorganizowany został przy współudziale Fundacji STS Fryderyk Chopin i biura armatorskiego żaglowca STS Fryderyk Chopin, wrzesień 2013 rok.

Wakacje w Korczakowie.

Tegoroczna akcja obozowa przebiegała w 2 turnusach: tradycyjnie trzy tygodniowy trwał obóz dla uczniów szkół ponadpodstawowych, dwa tygodnie dla młodszych. Obóz dla młodzieży miał charakter międzynarodowy – oprócz Polaków uczestniczyli w nim młodzi ludzie z USA, Izraela, Niemiec i Austrii. W sumie akcją letnią objęto 160 osób. Wydarzenia wakacyjne relacjonowane były na bieżąco w Małym Przeglądzie wydawanym w Korczakowie.

XV. Strona internetowa Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka Na bieżąco prowadzona była strona internetowa PSK: zamieszczane były informacje o wydarzeniach, które miały miejsce w społecznym ruchu korczakowskim w 2013 roku.

www.pskorczak.org.pl Informacje opracowała: Barbara Janina Sochal Oprawa graficzna: Jacek Krogel