PROTECHNIKA
listopad/grudzie 2006 www.psdmag.org 68
obrbka oryginaw drukowanych
www.psdmag.org listopad/grudzie 2006 69
zjawisko mory i jak si go ustrzec?
obrbka oryginaw drukowanychzjawisko mory i jak si go
ustrzec?
W praktyce przygotowania publikacji do druku, czsto spotykamy si
z potrzeb ponownej obrbki fotografii ju
wczeniej wydrukowanej (rastrowanej), skanowania tekstu z powodu
braku czasu lub niedostpnoci znakw
danego fintu.
Czsto takie trudne zadania id w parze z bardzo krtkim czasem
przeznaczonym na ich wykonanie. Dawniej od-
syano klienta z informacj, e materiay nie speniaj warunkw do
druku. Dzi nie mona ju sobie pozwoli na
taki komfort, dlatego warto pozna techniki umoliwiajce osiganie
zadowalajcych rezultatw.
cel
o autorze
Artur Adamski
wyjanienie pojcia mora i sposoby na jej uniknicie; poprawne
skanowanie i obrbka graficzna tekstu; powikszanie rozdzielczoci
grafiki
Technik poligrafii o specjalnoci poligraficzne procesy
reprodukcyjne. Od pitnastu lat zajmuje si projekto-waniem i
przygotowaniem grafiki do publikacji rny-mi technikami druku.
e-mail: [email protected], web: www.artek.ng.pl
rastrowany orygina ponowny drukW praktyce DTP czsto mona si
spotka z potrzeb ponownego skano-wania zrastrowanego obrazu lub
obrbk obrazu zawierajcego regular-ny wzr. W procesie przygotowania
grafiki do druku, istotny jest jak naj-krtszy czas temu powicony.
Idealn metod jest posiadanie odpo-wiednio duego oryginau i
pomniejszenie go po zeskanowaniu, lecz nie zawsze posiadamy tak
moliwo. Co wtedy?
Aby odzwierciedli za pomoc druku tony porednie midzy biel a
czer-ni (szaroci) stosujemy rastrowanie zamian tonw cigych na
siat-k drobnych punktw, ktre obserwowane z pewnej odlegoci tworz
zudzenie pynnoci tonw. W rastrowaniu tradycyjnym za jasno to-nw
odpowiada wielko punktw, a w nowoczesnym rastrowaniu
sto-chastycznym ich nierwnomierne rozmieszczenie.
Obraz wielotonalny zostaje zrastrowany w celu wydrukowania. Przy
nie-umiejtnej prbie ponownej reprodukcji drukowanej fotografii,
moe-my spotka si ze zjawiskiem mory (moirs). Ponownie zostaje
naoo-na siatka rastra nakadaj si dwa regularne wzory i powstaje
interfe-rencja. Wyglda to jak jaka dziwna struktura naoona na
wydrukowane zdjcie. Pojawia si wszdzie tam, gdzie nakadaj si na
siebie regular-ne wzory, a tak jest w przypadku ponownego
rastrowania ju zrastrowa-nego obrazu. Zawsze, gdy przygotowujemy do
druku drukowany wieloto-nalny obraz, wprowadzamy ponownie wzr
rastra powodujc moliwo powstania interferencji.
Mora (moirs) jest rodzajem interferencji zachodzcej podczas
nakada-nia si dwch wzorw. Moe wystpowa w przypadku druku
regularne-go wzoru graficznego lub w przypadku ponownego skanowania
zrastro-wanego oryginau. Szkodliwo wystpowania w druku
niekontrolowa-nych wzorw jest bezsprzeczna.
Normalny wzr rastra w powikszeniu
Struktura wystpujca w wyniku naoenia drugiego rastra
Kty rastra poszczeglnych wycigw w powikszeniu
Rozetki utworzone przez punkty rastra w powikszeniu
PROTECHNIKA
listopad/grudzie 2006 www.psdmag.org 68
obrbka oryginaw drukowanych
www.psdmag.org listopad/grudzie 2006 69
zjawisko mory i jak si go ustrzec?
Wielotonalne obrazy (rastrowane) zamienione w regularny wzr
stwa-rzaj, wic zagroenie wystpowania mory w procesie nakadania
ko-lejnych farb w druku wielokolorowym. Desenie tworzone przez
nakada-ne na siebie rastry s jednak mniej zauwaalne, jeeli kady z
nich zo-staje nadrukowany pod innym ktem, najlepiej odlegym od
poprzednie-go o 30.W technologii druku wielobarwnego rozstawia si
kt wzoru rastra dla kolejnych wycigw co 30, poniewa wtedy
interferencja jest mniej wi-doczna. Przykadowo: 15 dla cyjanu, 45
dla czarnego, 75 dla magenty i 0 lub 90 dla tego ktry jest na tyle
jasny e nie stwarza zagroenia. Punkty rastra nakadane na siebie
tworz wwczas tzw. rozetk nie-szkodliw dla odbioru optycznego
obrazu.Naley trzyma si tej zasady (30) przy skanowaniu rastrowanych
ory-ginaw i wszystkich obrazw zawierajcych dese, a take w procesie
obrbki graficznej. Zastosowanie tej reguy w procesie skanowania
jest jednym ze sposobw na zmniejszenie ryzyka wystpienia
interferencji. Jeeli umiecimy rastrowan ilustracj w skanerze pod
ktem 15, za-miast tradycyjnym ktem prostym (0, 90) utworzymy rnic
30 po-midzy ktem najciemniejszej farby (czarnej 45) a ktem
skanowania.
Skanujmy z wysz rozdzielczoci ni potrzebna dla druku, pod ktem
15 przywracajc pion i odpowiedni rozdzielczo po skanowaniu w
Photoshopie. Skanowanie z zawyon rozdzielczoci i ponowne
prbko-wanie (resampling) w d powoduje osabienie punktw rastra i
zmik-czenie obrazu bez niszczenia detali zawartych w punktach
rastrowych. To istotny szczeg odrniajcy tak metod od stosowania
opcji od-rastrowania w programie obsugujcym skaner. Nie naley rwnie
wy-ostrza skanw rastrowanych oryginaw.
Obrbka wielobarwnego oryginau rastrowanego krok po kroku:
Skanowanie pod ktem 45 i zawyon rozdzielczoci Wyprostowanie i
prbkowanie do waciwej rozdzielczoci. Konwersja do trybu LAB.
Delikatne rozmycie kanaw a i b (warto 1 px). Powrt do trybu
RGB.
Czarno-biae fotografie zazwyczaj drukowane s pod ktem 45
ponie-wa wtedy wzr rastra jest mniej zauwaalny ni umieszczony pod
k-tem prostym. Naley stara si rozpozna kt rastra obrazka
przeznaczo-nego do skanowania. Dla skanw takich ilustracji
wystarczy zdefiniowa inny kt rastra w ponownym druku odlegy o 30,
np. 15 lub 75 i osa-dzi te informacje w pliku, zapisujc ilustracj
jako EPS. Nowoczesne pro-gramy skadu odczytuj te informacje. Opcje
wydruku Photoshopa rw-nie umoliwiaj zmian parametrw rastrw.
Obrbka czarno-biaego oryginau drukowanego krok po kroku:
Rozpoznanie kta rastra. Skanowanie. Zmiana kta rastra na 15 lub 75.
Zapis jako EPS z osadzon informacj o zmienionym kcie rastra.
Skanowany tekstZ rnych powodw, takich jak brak czasu na
przepisywanie i edycj, nie-dostpno fontu lub prezentowanie w tekcie
znakw jzykw wschod-nich, zmuszeni jestemy reprodukowa drukowany
tekst. Tekst zeskano-wany w rozdzielczoci 300 dpi, nawet poddany
obrbce usuwania poddru-ku pozostaych farb bdzie nadal w druku
wyglda le, poniewa zostanie zrastrowany. Im drobniejsze litery tym
gorszy wygld i czytelno. Aby osign zadowalajce rezultaty naley
reprodukowany tekst potraktowa jako grafik jednotonaln (lineart) i
zachowa w trybie 1bit. Naley zacz od skanowania z wysok
rozdzielczoci: 1200 dpi. Tryb obrazka zaleny jest od barwy tekstu
czarny wyrany tekst mona skanowa od razu ja-ko 1 bit. Jeeli
skanowany obraz nie jest zbyt wyrany bdzie wymaga po-prawek,
skanujemy go w trybie Skali szaroci (Grayscale) 8bit. Tekst barw-ny
skanujemy w kolorze 24bit, zamieniamy tryb barwny na Wielokanaowy
(Multichannel), odnajdujemy kana o najwikszym kryciu i zwikszamy
je-go kontrast. W celu poprawienia szczegw niewyranego tekstu
stosuje-my filtr Wzmocnienie (Unsharp Mask). Reszt kanaw usuwamy i
konwer-tujemy obrazek do trybu Bitmap (lineart) 1 bit zapisujc jako
TIFF.W programie do skadu po zaimportowaniu przygotowanej grafiki
nadaje-my jej odpowiedni barw. Wikszo programw do skadu traktuje
to
grafiki lineart jako przezroczyste (np. PageMaker) lub umoliwia
nadanie mu takiej waciwoci (np. CorelDraw).Jeeli tekst w grafice ma
by czarny naley pamita o opcji nadruko-wania (overprint).
Obrbka skanowanego tekstu krok po kroku: Skanowanie w
rozdzielczoci 1200 dpi. Odszukanie najlepszego kanau dla dalszej
obrbki. Zwikszenie kontrastu i ostroci krawdzi. Konwersja do trybu
1 bit i zapis jako TIFF. Kompozycja i nadanie odpowiednich atrybutw
w programie do skadu.
Definiowanie ktw rastra przy zapisie do formatu .eps
Ustawienie druku w Photoshopie
Barwny skan 1200 dpi Kana niebieski skanu skonwertowany do
ska-li szaroci
Obrazek po poddaniu obrbce filtrami:Unsharp Mask: Amount 500%,
Radius: 25 px, Threshold: 0 levels; Accented Edges: Ed-ge Width 1,
Edge Brightness 25, Smooth-ness 6; konwersji do trybu Bitmap z
opcja-mi: Output 1200 pixels/inch, Method Use 50% Threshold
Kompozycja w programie do skadu
