WIADOMOŚCITURYSTYCZNE

INDEX 363669ISSN 1641-2451

Nr 8 (230)16-30 kwietnia 2011

PISMO BRAN˚OWEPRACOWNIKÓW TURYSTYKI

NAJLEPSZE KATALOGI 2011

BRAN˚A

Itaka nakłada kary za nieuczciwą konkurencję.Warszawskie biuro podróży straciło umowę agen-

cyjną z touroperatorem za udzielanie zniżek wbrewjego woli. To niejedyny przypadek restrykcji zastosowa-nych przez Itakę za udzielanie rabatów. strona 3

BIURA

Kolejny feniks z popiołów polskiej turystyki? FirmaUrwisy sp. z o.o. ma tę samą domenę internetową, te

same produkty, tych samych kontrahentów, co biuro TourClub New, które ogłosiło upadłość na początku lutego. Nieposiada natomiast – jak ustaliliśmy – gwarancji ubezpie-czeniowej i zezwolenia na działalność. strona 4

CENY

Polski kemping tani, ale bez zaplecza. Niemiecki klubautomobilowy ADAC opublikował wyniki analizy cen

kempingów w 12 krajach europejskich. strona 5

TARGI

Glob umacnia pozycję na targowym rynku. Organi-zatorzy katowickich targów nie zapomnieli o regio-

nalnej specyfice rynku turystycznego. Na tegorocznąedycję przyjechało ponad 300 wystawców z kilkunastukrajów. strona 6

DESTYNACJE

Indyjski tygrys szykuje się do skoku. W 2020 r. USAstracą pozycję najpotężniejszej gospodarki świata,

ich miejsce zajmą Chiny, które jednak żółtą koszulkę lideraoddadzą Indiom już w połowie wieku. strona 9

TRANSPORT

LOT ku prywatyzacji nabiera tempa. Kluczowymelementem tego procesu powinny być

zobowiązania przyszłego inwestora co do rozwoju spółki– mówi Jan Litwiński, były prezes LOT. strona 12

CZARTERY

Yes Airwyas startują. Czy nowe polskie linie czartero-we odnajdą się na rynku? Na razie nowy przewoźnik

podpisał umowę z jednym touroperatorem. strona 12

TEMAT NUMERU

Ubezpieczeniaw turystyceUbezpieczyciele wolą stabilnych touroperatorówo niezagrożonej pozycji w branży. strony 13-15

cena

12zł

(5%

VAT)

Sprawdź, jak będą wyglądały egzaminy na pilota wycie-czek i przewodnika turystycznego. strona 16

Sejm złagodził zasady zwrotu podróżnym VAT. Zobacz,ile jest na to czasu i w jakiej formie można to zrobić.

strona 17

Kiedy postanowienie z wzorca umowy nie może byćuznane za niedozwolone. Sprawdź, co mówi na tentemat najnowszy wyrok Sądu Najwyższego.

strona 17

praktyczne poradyWT

Róża dlaRainbow ToursZwycięzcy trzeciejedycji konkursu Róża

Kolumba odebrali wyróżnienia.

WartoÊç rynku usług zwiàzanych z wypoczyn-kiem i rozrywkà wzroÊnie w Polsce w 2015 r. do74 mld zł.

Statystyczny Polak wydaje na rozrywk´ pozadomem ok. 50 zł tygodniowo. Prawie 13

proc. przeznacza na ten cel od 101 do 200 zł.Wnajbli˝szych latach ta kwota ma si´ podwoiç.ZdaniemPiotra Filipiuka, starszegomened˝eraw dziale konsultingu Deloitte, zwi´kszenie wy-datków na wypoczynek i rekreacj´ spowodowa-ne jest bogaceniem si´ społeczeƒstwa, a tak˝ezmieniajàcymi si´ nawykami Polaków w sposo-bie sp´dzania wolnego czasu. – Obecna wartoÊç

rynku usług zwiàzanych z wypoczynkiem i roz-rywkà to 54 mld zł i b´dzie ona wzrastaç o 7proc. rocznie – mówi Filipiuk. – W ciàgu naj-bli˝szych pi´ciu lat ten rynek b´dzie rozwijał si´szybciej ni˝ rynek produktów. Najwi´kszà dyna-mik´ rozwoju osiàgnie segment kultury i rekre-acji oraz turystyki.Polacy przeznaczajà 10 proc. swojego docho-

du na rekreacj´ i kultur´ z kwoty wydatków nakonsumpcj´. Rocznie przeci´tny obywatel wy-daje na to Êrednio ok. 687 zł. Według prognozwydatki na aktywny wypoczynek w roku 2015wzrosnà do 1003 zł.MM

èródło: Raport firmy doradczej Deloitte

Działanie 1.6 pod nazwà„Paszport do eksportu” to furt-ka do Êrodków unijnych dlafirm prowadzàcych działalnoÊçeksportowà. A wi´c tak˝e –logicznie rozumujàc – dla biurturystyki przyjazdowej. Czy napewno?

Joanna Morawska

Teoretycznie biura przyjaz-dowe mogłyby skorzystaç ztej formy unijnego wsparcia i

staraç si´ o Êrodki unijne natzw. nowà technologi´, tzn.oprogramowanie, strony in-ternetowe, na dofinansowa-nie katalogów ofertowychlub udziału w targach zagra-nicznych. – Taka pomoc była-by bardzo przydatna dlawi´kszoÊci naszych biur, aletu pojawia si´ małe ale – mó-wi Tadeusz Milik, prezes Fo-rum Turystyki Przyjazdowej.– ˚eby móc si´ ubiegaç o teÊrodki, biuro musi wykazaç w

aplikacji, ˝e minimum 70proc. sprzeda˝y usług tury-stycznych pochodzi z turysty-ki wyjazdowej. Jest to kurio-zum, ale nikt si´ tym nie za-jàł, nikt tego nie wyjaÊnił –skar˝y si´. PostanowiliÊmywi´c sprawdziç, czy rzeczywi-Êcie droga do Êrodków z„Paszportu do eksportu” jestdla tej gał´zi bran˝y tury-stycznej odci´ta.

Dotacje | Przepisy blokujà biurom turystyki przyjazdowej dojÊcie do unijnej kasy

Eksportowy paszport donikàd

Prognozy | Polacy próbujà goniç Europ´ w wydatkach na przyjemnoÊci

Wydamy wi´cej na wypoczynek

Wy˝sza Szkoła Turystyki i Hotelarstwaw Gdaƒsku zwyci´˝yła w naszym rankinguszkół wy˝szych kształcàcych studentóww dziedzinie turystyki i rekreacji.

Przygotowane przez redakcj´ WT ran-king obejmuje prezentacj´ 53 uczelni.Uwzgl´dniliÊmy nie tylko szkoły zajmujàcesi´ wyłàcznie turystykà, lecz tak˝e te, któreprowadzà zaj´cia na kierunkach z nià zwià-zanych. Naszymi celami były: ukazanieprzejrzystoÊci szkolnictwa wy˝szego, poka-zanie jego stanu oraz gruntowna ocena ja-koÊci. Prezentacj´ przygotowaliÊmy napodstawie badania ankietowego, bioràcpod uwag´ informacje podane przez uczel-nie w nast´pujàcych dziedzinach: ofertaedukacyjna, przygotowanie zawodowe, po-ziom naukowy, warunki studiowania. Zwy-ci´zca zdobył 79,5 pkt na 100 mo˝liwych.Wy˝sza Szkoła Turystyki i Hotelarstwa wGdaƒskuma najszerzej rozbudowanà ofer-t´ specjalizacji, wysokà jakoÊç nauki j´zy-ków obcych, oferuje nauk´ programówspecjalistycznych i mo˝liwoÊç uczestnictwaw 22 kursach zawodowych.Na turystycznym rynku edukacyjnym

roÊnie konkurencyjnoÊç, a w zwiàzku z tympojawia si´ generalna tendencja dynamicz-nego rozwoju przygotowania zawodowego,oferowanego studentom.MAK

Ranking Szkół

Gdaƒska szkołanajlepsza

>> strona 5

strony 10-11 i 20

ZZ nnuummeerreemm ddllaa pprreennuummeerraattoorróóww

• Raport 2011: Szkoły Wy˝sze• Planer Âwiat PORADNIA

Bazy danychSprawdź, jak bez piecz nie ad mi ni stro -wać da ny mi klien tów. stro na 18

prom

ocja

>> WWiięęcceejj ww ddooddaattkkuu ssppeeccjjaallnnyymm SSzzkkoołłyy WWyyżżsszzee

Odkryj Cypr Północnyz Citron Travel

stro na 7

foto

. flic

kr G

enBu

g

Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE2 KO M E N TA R Z E

wa˝ ne ter mi nyMINѸ TER MIN

15 kwiet nia – mi nął ter min nad sy ła nia zgło szeń do kon kur su „Nanaj lep sze de sty na cje tu ry stycz ne – EDEN”, www.pot.gov.pl

15 kwiet nia – mi nął ter min skła da nia ofert na przy go to wa nie iprze pro wa dze nie szko leń au tor skich z sze ro ko ro zu mia nej te ma ty kiPart nerstw Trój sek to ro wych i Lo kal nych Stra te gii Roz wo ju na po -trze by pro jek tu „EU RO 2012 – szan sa tu ry stycz na dol no ślą skichsub re gio nów”, www.dot.org.pl

WA˚NE W NAJ BLI˚SZYM CZA SIE

30 kwiet nia – mi ja ter min nad sy ła nia pro po zy cji lo go ty pów do or -ga ni zo wa ne go przez Dol no ślą ską Or ga ni za cję Tu ry stycz ną kon kur suna lo go tu ry stycz ne Dol ne go Ślą ska. www.dot.org.pl

od redakcjiWbrew po zo rom nie jest ła two oce niać in nych. Zwłasz cza je śli chce

się, aby ta oce na by ła rze tel na, me ry to rycz na, obiek tyw na. A ta kiece le po win ny przy świe cać po waż nym ana li zom, ran kin gom, kon kur som.Dla te go po chy la jąc się an kie ta mi, na de sła ny mi na po trze by na sze go ran -kin gu przez szko ły wyż sze kształ cą ce przy szłe ka dry dla tu ry sty ki, czu li -śmy spo czy wa ją cy na na szych bar kach cię żar od po wie dzial no ści. Po -świę ci li śmy wie le go dzin ana li zo wa niu da nych, po rów ny wa niu, prze li -cza niu punk ta cji. Po dob nie by ło w przy pad ku kon kur su Ró ża Ko lum ba, nanaj lep szy ka ta log z ofer tą biu ra po dró ży. Ka pi tu ła po chy la ła się nadwszyst ki mi z naj wyż szą uwa gą i sta ran no ścią.Dzię ki te mu mo że my Pań stwu z czy stym su mie niem prze ka zać wy ni ki ran -kin gu, któ ry po mo że wska zać wa dy i za le ty edu ka cyj nej ofer ty tu ry stycz -nej pol skich uczel ni. Oraz rze tel nie prze pro wa dzo ne go kon kur su, któ ry jestjed no cze śnie oce ną stan dar dów ob słu gi re pre zen to wa nych przez biu ra po -dro ży. Ma my na dzie ję, że te raz Pań stwo wy so ko oce nicie na szą pra cę.

Kie dy je sie nią upa dły dwa du że biu ra po dró ży, na le ża ło by są dzić, że to re zul tat na -praw dę cięż kich cza sów. Za dzia łał psy cho lo gicz ny efekt glo bal ne go kry zy su, ty -

le że tro chę prze su nię ty w ka len da rzu. O upad ku Or bis Tra vel do wie dzia łam się naKau ka zie, od Wald ka Ła wec kie go (biu ro po dró ży Bez kre sy), któ ry nie wy da wał siętym wstrzą śnię ty. Tłu ma czył: – Ma łe biu ra są od por ne. Ja nie zro bię im pre zy na kre -dyt, bo nikt mi nie da miejsc w ho te lu czy sa mo lo cie na sło wo. Nie wy tar gu ję teżni skiej ce ny w mod nej miej sco wo ści, więc by być kon ku ren cyj ny, mu szę się bar -dziej sta rać. Le d wo wró ci łam do kra ju, do wie dzia łam się, że wła śnie na ro dził się no wy pol -ski to uro pe ra tor: Sum me rel se. Na kon fe ren cji no wi cjusz pro mo wał się ja konaj młod sze pol skie biu ro… z 30-let nim do świad cze niem. Jak się oka za ło, je -go pra cow ni cy rze czy wi ście mo gli się po chwa lić do świad cze niem. Zdo by -tym… w Or bi sie. Nikt tu nie wy my ślił pro chu: w ka ta lo gu do brze zna ne pol -skim tu ry stom kie run ki śród ziem no mor skie. Do wie dzia łam się: upa dły dwabiu ra, po wsta ła lu ka. Na ty le du ża, że ośmie li ła in nych. Na ryn ku po ja wił się ko lej ny no wy to uro pe -ra tor: Ma rek Ka mień ski. Skąd inąd do brze zna ny w tu ry sty ce, ale je go pod war -szaw skie biu ra zaj mo wa ły się do tych czas sprze da żą agen cyj ną. Ofer taMag�Ma ru jest jed nak bar dziej ory gi nal na: kie ru nek pół noc na Te ne ry fa, do -tych czas nie zna na pol skim tu ry stom. Jesz cze da lej (choć geo gra ficz nie bli żej)idzie zięć pa na Mar ka Efe Tur kel. Za ła twił czar te ry na Cypr Pół noc ny i otwo rzyłko lej ne biu ro: Ci tron Tra vel. I tak za miast kry zy so wej smu ty ma my w tu ry sty ce uro dzaj: no we biu ra, no -we kie run ki, no we ha sła. Ry nek tu ry stycz ny, po dob nie jak ży cie, próż ni nieto le ru je.

Li lia na Ol cho wik

Znie po ko jem i oba wą o przy szłość pro mo cji tu ry stycz nej re gio nów od no to wu -ję sy gna ły o pró bach za własz cza nia re gio nal nych or ga ni za cji tu ry stycz nych

po dej mo wa nych przez lo kal nych po li ty ków, pa zer nych przed się bior ców czyprzed sta wi cie li jed no stek sa mo rzą do wych – człon ków or ga ni za cji – w ce lu re ali -za cji ich par ty ku lar nych in te re sów. Sto so wa nie ul ti ma tum nie wy pła ce nia skład -ki człon kow skiej w sy tu acji nie wy ko na nia ta kiej czy in nej wo li do na to ra nie jestjuż jed nost ko wym przy pad kiem. Wy myśl ne tech ni ki nę ka nia kon tro la mi i spra -woz da nia mi, aby mieć po wód do ode bra nia przy zna nej do ta cji, a przez to cośwy mu sić, to już me to da w sys te mie. Wy da wa nie na ka zu za trud nia nia po li ty -ków, któ rzy szu ka ją pra cy bez pra cy pod ry go rem blo ko wa nia udzia łu w kon kur -sach o środ ki unij ne, ma już od nie sie nia na ryn ku. Od no szę wra że nie, że ROT zbu dże tem bli sko 30 mln zł sta ły się ła ko mym ką skiem, po lem do gier po li tycz -nych, a dla nie któ rych po my słem na do bry biz nes bez in we sty cji czy su per sy ne -ku rę. Ape lu ję do ca łe go śro do wi ska, w tym POT i MSiT, o pod ję cie zde cy do wa -nych kro ków, aby prze ciw dzia łać tym prak ty kom de struk cji sys te mu, aby za -cho wać me ry to rycz ną i po li tycz ną au to no mię ROT-ów ja ko rze mieśl ni ków tu -ry stycz nych, bo ina czej two rzo ny przez 11 lat sys tem się za wa li. Wi dać, żeKo deks do brych prak tyk nie po mógł.A mo że już nad szedł czas na re zy gna cję z for mu ły sto wa rzy sze nia, prze kształ -ce nie się w sa mo dziel ne pod mio ty go spo dar cze, dy wer sy fi ka cję źró deł utrzy -ma nia, a przez to osta tecz ne unie za leż nie nie od po li ty ki, po li ty ków i nie czy -stych za grań, a pod da nie się pra wom ryn ku?

Wojciech Fedyk

WIADOMOŚCITURYSTYCZNE

LOGICZNIE RZECZ BIORĄC

Rynek nie toleruje pró˝ni

POD KONTROLĄ

Zawłaszczanie czy destrukcja?

„Wia do moÊci Tu ry stycz ne” – pi smo bran˝owe pra cow ni ków tu ry sty ki, dwu ty go dnik. Re dak tor pro wadzàca: Monika Wojniak. Ze spó∏: Marzena German, Maria Kilijaƒska,Joanna Morawska, Milena Motyl, Liliana Olchowik, Marzena Zarzycka. Dy rek tor ds. sprze da˝y: Ja go da Wal czak. Re kla ma: Jo an na Mputu Lese. Re dak cja: ul. Wa wel ska 78/30, 02-034 War sza wa, tel./faks (22) 822 20 16, wt@wia do mo sci -tu ry stycz ne.pl, www.wia do mo sci tu ry stycz ne.pl. Pre nu me ra ta: pre nu me ra ta@2eu ro sys.pl,tel./faks (22) 822 20 16. RUCH, Kol por ter, Gar mond. Wy daw ca: Eu ro sys tem Ja ros∏aw Âle -szyƒski, tel./faks (22) 822 20 16. Po zo sta∏e pu bli ka cje: „Wia do moÊci Tu ry stycz ne – za gra ni -ca”, „MI CE Po land”, „˚yj zdro wo i ak tyw nie”, „Fo rum Sa morzàdo we”, „Prak ty ka Le kar ska”.e -ma il: eu ro sys@pro.onet.pl, www.eu ro sys.pl. SSttuu ddiioo ggrraa ffiicczz nnee:: Stu dio 4y ou, Agnieszka Wierzejska-Jouini. DDrruukk:: Tau rus. NNaakk∏∏aadd:: 6000 eg zem pla rzy. Foto na okładce: Jihed

Notowania

baht taj landz ki 1 THB 0,0332 USD � 0,0231 EUR �di nar tu ne zyj ski 1 TND 0,7200 USD � 0,5024 EUR �dir ham ma ro kań ski 1 MAD 0,1262 USD � 0,0880 EUR �do lar au stra lij ski 1 AUD 1,0443 USD � 0,7286 EUR �do lar hong koń ski 1 HKD 0,1286 USD � 0,0898 EUR �do lar ka na dyj ski 1 CAD 1,0411 USD � 0,7264 EUR �frank szwaj car ski 1 CHF 1,0883 USD � 0,7594 EUR �fo rint wę gier ski 1 HUF 0,0054 USD � 0,0038 EUR �funt egip ski 1 EGP 0,1676 USD � 0,1169 EUR �funt szter ling 1 GBP 1,6333 USD � 1,1397 EUR �hryw na ukra iń ska 1 UAH 0,1254 USD � 0,0875 EUR �jen ja poń ski 1 JPY 0,0117 USD � 0,0082 EUR �ju an chiń ski 1 CNY 0,1527 USD � 0,1065 EUR �ko ro na cze ska 1 CZK 0,0587 USD � 0,0409 EUR bzko ro na duń ska 1 DKK 0,1922 USD � 0,1341 EUR bzko ro na es toń ska 1 EEK 0,0900 USD � 0,0916 EUR �ko ro na is landz ka 1 ISK 0,0088 USD bz 0,0062 EUR bzko ro na nor we ska 1 NOK 0,1832 USD � 0,1278 EUR �ko ro na szwedz ka 1 SEK 0,1586 USD � 0,1107 EUR �ku na chor wac ka 1 HRK 0,1943 USD � 0,1356 EUR �lew buł gar ski 1 BGN 0,7328 USD � 0,5113 EUR bzli ra tu rec ka 1 TRY 0,6611 USD � 0,4613 EUR �lit li tew ski 1 LTL 0,4151 USD � 0,2897 EUR �łat ło tew ski 1 LVL 2,0222 USD � 1,4110 EUR �no wy sol pe ru wiań ski 1 PEN 0,3561 USD � 0,2485 EUR �pe so ar gen tyń skie 1 ARS 0,2467 USD � 0,1721 EUR �pe so mek sy kań skie 1 MXN 0,0847 USD � 0,0591 EUR �ru bel bia ło ru ski 1 BYR 0,0003 USD bz 0,0002 EUR bzre al bra zy lij ski 1 BRL 0,6191 USD � 0,4329 EUR �ru bel ro syj ski 1 RUB 0,0355 USD � 0,0248 EUR �ru pia in dyj ska 1 INR 0,0227 USD � 0,0158 EUR �sze kel izra el ski 1 ILS 0,2899 USD � 0,2023 EUR �

06.04 waluty

KRAJ WWALUTA E 95 ONAustria EUR 1,35 1,35Belgia EUR 1,55 1,38Białoruś BRB 2870 2580Bułgaria BGN 2,37 2,51Chorwacja HRK 9,59 9,28Czechy CZK 34,20 33,70Dania DKK 12,22 11,37Estonia EUR 1,25 1,31Finlandia EUR 1,55 1,36Francja EUR 1,57 1,47Grecja EUR 1,59 1,39Hiszpania EUR 1,33 1,29Holandia EUR 1,73 1,42Irlandia EUR 1,49 1,45Islandia ISK 216,10 223,90Litwa LTL 4,60 4,36Łotwa LVL 0,89 0,90Niemcy EUR 1,53 1,45Norwegia NOK 14,08 13,52Portugalia EUR 1,56 1,41Rosja RUB 25,90 26,40Rumunia RON 5,28 5,31Słowacja EUR 1,44 1,35Słowenia EUR 1,29 1,24Szwajcaria CHF 1,81 1,94Szwecja SEK 14,38 14,19Turcja TRY 3,94 3,42Ukraina UAH 9,60 9,07Węgry HUF 377,00 375,00Wlk. Brytania GBP 1,34 1,40Włochy EUR 1,52 1,43

07.04 paliwa2,7725 PLN

ZMIANY KURSÓW 06.04

1 dolar USA

3,973 PLN

1 euro

WT ka len da riumKWIECIE¡

14-16.04.2011 Mię dzy na ro do we Tar gi Tu ry sty ki Dzie dzic twaPrze my sło we go i Tu ry sty ki Pod ziem nej, Za brze, or ga ni za to -rzy: Urząd Miej ski w Za brzu, MO SiR Za brze, www.kon fe ren -cja.za brze.pl

14-16.04. Mię dzy na ro do wa Kon fe ren cja Tu ry sty ki Dzie dzic -twa Prze my sło we go. Dzie dzic two prze my sło we dla współ cze -sne go dia lo gu kul tur, in no wa cyj nej go spo dar ki i atrak cyj nej kon -sump cji tu ry stycz nej, Zabrze, or ga ni za to rzy: Urząd Miej ski w Za -brzu, Gór no ślą ska Wyż sza Szko ła Han dlo wa w Ka to wi cach, Ślą -ska Or ga ni za cja Tu ry stycz na, www.kon fe ren cja.za brze.pl

15-17.04.2011 Gdań skie Tar gi Tu ry stycz ne, Gdańsk, or ga ni za -tor: Mię dzy na ro do we Tar gi Gdań skie, www.mtg sa.pl

18.04.2011 Szkolenie z zakresu medycyny podróży, Katowice,organizator: śląski o. PIT, www.izbaturystyki.org

MAJ

10-11.05.2011 II ogól no pol ska kon fe ren cja na uko wa „Tu ry -sty ka re li gij na. Spoj rze nie in ter dy scy pli nar ne”, Szcze cin, or -ga ni za tor: Uni wer sy tet Szcze ciń ski, Wy dział Za rzą dza nia i Eko -no mi ki Usług, Ka te dra Za rzą dza nia Tu ry sty ką, www.wzieu.pl

11-13.05.2011, IX kra jo wa kon fe ren cja z cy klu „Ochro naPrzy ro dy a Tu ry sty ka” – tu ry sty ka w par kach na ro do wych iob sza rach Na tu ra 2000, Rze szów, or ga ni za tor: Za kład Eko lo giii Ochro ny Przy ro dy w Tu ry sty ce Uni wer sy te tu Rze szow skie go,www.univ.rze szow.pl

12-14.05.2011 XI Mię dzy na ro do we Tar gi Tu ry sty ki „W stro -nę słoń ca”, Opo le, or ga ni za tor: Agen cja re kla mo wa „Pro fil”,www.pro fil.pl

13.05.2011 Konferencja „Turystyka wodna w Polsce –wyzwania na dziś, jutro i do 2020 roku”, Augustów,organizator: podlaski o. PIT, www.pit.org.pl

13-14.05.2011 I Mię dzy na ro do we Tar gi Tu ry stycz ne „Na Po -gra ni czu”, Sej ny, or ga ni za tor: Expo Sej ny, www.expo.sej ny.pl

14-15.05.2011, V Spływ i Za wo dy Ka ja ko we Bran ży Tu ry stycz -nej, Au gu stów, or ga ni za tor: pod la ski o. PIT, www.pit.org.pl

17-19.05.2011, IV Forum Turystyczne Państw Bałtyckich„Tourism Linking Baltic Countries”, Gdańsk i Sopot,organizator: www.gdansk.pl

19-20.05.2011 mię dzy na ro do wa kon fe ren cja na uko wa„Uwa run ko wa nia roz wo ju tu ry sty ki w re gio nie”, Gdańsk, or -ga ni za tor: Wyż sza Szko ła Tu ry sty ki i Ho te lar stwa w Gdań sku,www.wstih.pl

23.05.2011 Szko le nie „Za sa dy pro fe sjo nal nej ob słu gi i kon -tak tu z go ściem ho te lo wym”, Ka to wi ce, or ga ni za tor: Cen trumEdu ka cji i Biz ne su, www.ce ib.com.pl

30.05-1.06.2011 V kon fe ren cja na uko wo -bran żo wa „Go spo -dar ka tu ry stycz na w re gio nie: przed się bior stwo – sa mo rząd– współ pra ca”, Szklar ska Po rę ba, or ga ni za tor: Uni wer sy tetEko no micz ny we Wro cła wiu, Wy dział Go spo dar ki Re gio nal nej iTu ry sty ki w Je le niej Gó rze, Ka te dra Mar ke tin gu i Za rzą dza nia Go -spo dar ką Tu ry stycz ną, www.ue.wroc.pl

01-31.03 lotniskaGdańsk-Rębiechowo, im. Lecha Wałęsy167 000Katowice-Pyrzowice142 101Kraków-Balice, im. Jana Pawła II211 095Łódź, im. W. Reymonta24 770Warszawa-Okęcie, im. F. Chopina663 000Wrocław-Strachowice, im. M. Kopernika110 308

Źródło: dane statystyczne portów lotniczych,www.prtl.pl

LICZBA ODPRAWIONYCH OSÓB

krót koLot ni sko Cho pi na otrzy ma ło Bu si -ness Su per brands. Ty tuł Su per -

brands przy padł na to miast TUI, Nec ker -man no wi oraz Star wo od Ho tels, wła ści -cie lo wi ho te lu She ra ton w War sza wie.Po raz pierw szy w tym ro ku po ja wi ła sięka te go ria „Mia sta i re gio ny”, któ re oce -nia ne by ły za wy ko rzy sta nie swo ich ma -rek do przy cią ga nia in we sto rów i tu ry -stów. Tu uho no ro wa ne zo sta ły War sza -wa, Po znań i Ma zu ry Cud Na tu ry. – Su -per brands jest dla nas waż nym wy róż nie -niem, po twier dzającym po zy cję i zna jo -mość zna ku fir mo we go Lot ni ska Cho pi na– mó wi Ra do sław Żuk, dy rek tor Biu raPu blic Re la tions „Por ty Lot ni cze”. The Su -per brands dzia ła od 15 lat w po nad 80kra jach. Jej ce lem jest pro mo wa nie ma -rek sil nych na lo kal nych ryn kach oraz roz -po wszech nia nie idei bran din gu. MG

Ima gis SA nie jest już udzia łow -cem Gru py eho li day.pl. Ima gis SA,

firma zajmująca się dostarczaniemSystemu Informacji Geograficznej, do tejpo ry po sia da ła 51 proc. udzia łów weholiday.pl. Te raz po dzie li je mię dzy za ło -ży cie li Gru py e.ho li day.pl a fir mę Nzo loHol ding Li mi ted. Po za koń cze niu trans ak -cji Gru pa e.ho li day, do któ rej na le ża łodotychczas 49 proc. udzia łów, otrzy mako lej ne 11 proc. Fir mie Nzo lo Hol ding Li -mi ted przy pad nie 40 proc. MM

Według TNS OBOP 63 proc.Polaków wy ko rzy stu je internet

przy wy bo rze ofery urlopowej. Wa ka -cyj ny od po czy nek cią gle wią że się dlaPo la ków z dość du ży mi wy dat ka mi, dla -te go z re gu ły przy pla no wa niu nieuwzględ nia ją do dat ko wych, kosz tow -nych atrak cji. Co raz czę ściej na to miastwy bie ra ją wa ka cje za gra ni cą, w 2010r. z ta kiej for my wy po czyn ku sko rzy sta -ło 13 proc. ba da nych przez CBOS. MM

Kon su lat Ge ne ral ny Hisz pa nii otwo -rzy w tym ro ku czte ry cen tra skła -

da nia wnio sków wi zo wych na te re nieRo sji. Znaj dą się one w Ro stov -on -Don,Sa ma rze, No wo sy bir sku i Je ka te ryn bur -gu. Otwar cie ko lej nych dwóch cen trówpla no we jest na jest rok 2012. Ro sja niebę dą mie li wkrót ce moż li wość otrzy ma -nia wiz wie lo krot nych, z okre sem waż no -ści do jed ne go ro ku. W 2010 r. Hisz pa nięod wie dzi ło po nad 605 tys. Ro sjan – o43,4 proc. wię cej niż w 2009 r. MM

Bran ża i dzien ni ka rze dys ku to wa lio wpły wie sy tu acji w Afry ce Pół -

noc nej na pol ski ry nek tu ry stycz ny. De -ba tę zor ga ni zo wa ła re dak cja „Rzecz po -spo li tej” oraz Exim To urs. Wziął w niejudział m.in. am ba sa dor Tu ne zji. Uczest -ni cy by li zgod ni co do fak tu, że Tu ne zjajest w tej chwi li kra jem cał ko wi cie bez -piecz nym i go to wym na przy ję cie tu ry -stów. Na to miast róż ne by ły opi nie na te -mat te go, kie dy ten kie ru nek znów od zy -ska po pu lar ność wśród Po la ków. – Są -dzę, że o ile Egipt wró ci ja ko de sty na cjala tem lub naj póź niej je sie nią, to w przy -pad ku Tu ne zji nie na stą pi to w tym ro ku– mó wił Ja cek Ję drzej czyk z biu ra po -dro ży Tra vel Sa ma ry tan ka. W dys ku sjiwziął też udział przed sta wi ciel „Wia do -mo sci Tu ry stycz nych”. MW

3

Bran˝a turystycznaWIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011

War szaw skie biuro po dró y stra ci łoumo w´ agen cyj nà z Ita kà z po wo duudzie la nia zni ek wbrew wo li to uro pe -ra to ra. Te mat ra ba tów wcià˝ poruszaÊro do wi sko, choç nie któ rzy mó wià obran o wej hi po kry zji.

Marzena German

To nie je dy ny przy pa dek re stryk cjiza sto so wa nych przez Ita k´ zaudzie la nie ra ba tów. W ostat nich

ty go dniach wy sła ła ona no ty z ka ra miw wy so ko Êci 10 tys. zł do dwóch biurpo dró y, któ re – zda niem to uro pe ra -to ra – ła ma ły umo w´ agen cyj nà. „Wzwiàz ku z nie usta jà cà dys ku sjà do ty -czà cà udzie la nia przez nie któ re biu raagen cyj ne zni ek, ja ka to czy si´ na fo -rach in ter ne to wych, BP Ita ka przy po -mi na, ˝e od daw na jest prze ciw naprak ty kom udzie la nia po dob nych zni -˝ek” – czy ta my w ko mu ni ka cie wy sła -nym przez Ita k´ do agen tów. „To wła -Ênie dla te go dwa la ta te mu zmie nio nazo sta ła umo wa agen cyj na i za kazudzie la nia ra ba tów wid nie je tam wspo sób usank cjo no wa ny” – tłu ma czyor ga ni za tor. „Ita ka kon se kwent nieb´ dzie kon tro lo waç prze strze ga nie za -pi sów umo wy, któ re mó wià o utrzy ma -niu jed na ko wej ce ny we wszyst kichpunk tach sprze da y. W tym ce lu zo -sta ła pod pi sa na umo wa z ze wn´trz nà,pro fe sjo nal nà fir mà au dy tor skà”.Jed nym z agen tów udzie la jà cych

zni ek na por ta lach gru po wych by ły

Wa ka cje.pl. – Ak cje mar ke tin -go we re ali zo wa ne przez por ta -le na le à ce do Eno va tis SA ni -gdy nie skut ko wa ły wy łà cze -niem lub ze rwa niem umo wyagen cyj nej z ˝ad nym ze współ -pra cu jà cych to uro pe ra to rów.Ka˝ dy wnio sek lub rosz cze niena sze go part ne ra, nie tyl ko wprzy pad ku Gro upon.pl, lecztak e w ka˝ dym mo˝ li wym za -kre sie, jest roz pa try wa ny in dy -wi du al nie i po lu bow nie. Ita kaby ła i po zo sta je na szym sta łympart ne rem han dlo wym – ko men tu jeIwo na So ko łow ska, dy rek tor pio nusprze da y Wa ka cje.pl, Eno va tis.pl iWy po czy nek.pl (Eno va tis).

Kształ to wa nie po li ty ki sprze da yWa ka cje.pl zga dza jà si´ z za pi sa mi

umów agen cyj nych. – Za sad ne jest za -ka zy wa nie udzie la nia zni ek przez to uro pe ra to ra agen to wi – mó wi So ko -łow ska. – Nie mo e my zgo dziç si´ jed -nak na wkra cza nie przez nie go w ob -szar po li ty ki mar ke tin go wej agen cjitu ry stycz nej. Nie ste ty wi´k szoÊç agen -tów udzie la klien to wi zni ek pod sto -łem, a jed no cze Ênie kry ty ku je dzia ła -nia mar ke tin go we swo ich kon ku ren -tów. Ma my w tym za kre sie pew nàbran o wà hi po kry zj´ – za uwa a So ko -łow ska.– Od wie lu lat sto imy na sta no wi sku

zrów na nia cen we wszyst kich punk tachsprze da y – tłu ma czy Piotr He nicz, wi -

ce pre zes ds. sprze da y i mar -ke tin gu w Ita ce. – Za tensam pro dukt klient po wi nienpła ciç ty le sa mo, nie za le˝ nieod te go, czy swój wy jazd za -ku pił w na szym skle pie, czyte˝ w biu rze agen cyj nym –ko men tu je. Przy zna je, ˝e napo czàt ku lat 90., kie dy Po la -cy za cz´ li ma so wo po dró o -waç po za gra ni ce kra ju, pa no -wa ła swe go ro dza ju do wol -noÊç. Nie któ re z biur agen cyj -nych doÊç swo bod nie ma ni pu -

lo wa ły ce na mi, co po wo do wa ło, ˝e nie -Êwia do my klient naj cz´ Êciej prze pła cał.– To, co kie dyÊ uzna wa ne by ło za za rad -noÊç i spryt sprze daw cy, dziÊ ra czej po -sta wi li by Êmy na gra ni cy uczci wo Êcihan dlo wej – kon klu du je He nicz i pod -kre Êla, ˝e trzy my wa nie iden tycz nychcen na te sa me pro duk ty nie jest prak -ty kà nie co dzien nà. Po dob nà po li ty k´ce no wà ob ser wu je si´ w in nych bran -˝ach: spo yw czej, tek styl nej czy w elek -tro ni ce. Iwo na So ko łow ska do da je na -to miast, ˝e pol ski ry nek tu ry stycz ny niejest go to wy na sa mo dziel ne two rze niecen. – Mi mo ˝e usta wa o usłu gach tu ry -stycz nych nie od no si si´ do aspek tukształ to wa nia po li ty ki sprze da o wej ice no wej na li nii to uro pe ra tor – agent,to uwa am, ˝e obec nie nasz ry nek jestza ma ło doj rza ły, aby po zwa laç na kon -ku ro wa nie ce nà – przy zna je. So ko łow -ska za zna cza, ˝e choç ge ne ral nie wszy -scy to uro pe ra to rzy sto su jà za kaz wpły -

wa nia na fi nal nà ce n´ dla klien ta, tozda rza jà si´ sy tu acje, kie dy or ga ni za torprzy go to wu je ofer t´ na wy łàcz noÊç dlawy bra ne go agen ta. Wów czas po li ty kace no wa jest luê niej sza i wy ni ka zewspól nych usta leƒ obu gra czy.

Czym kon ku ro waç?– Uwa am, ˝e Ita ka słusz nie po st´ -

pu je, prze strze ga jàc re stryk cyj nie za pi -sów umo wy agen cyj nej, któ ra za ka zu jeagen tom udzie la nia zni ek, a na kła da -nie kar fi nan so wych to do bry po mysłna ukró ce nie ta kich prak tyk. Biu ra niepo win ny kon ku ro waç mi´ dzy so bà ce -na mi, ale spo so bem ob słu gi klien ta,po zio mem wie dzy kon sul tan tów, umie -j´t no Êcià zna le zie nia dla klien ta ofer ty,któ ra jest od po wie dzià na je go za in te -re so wa nia i po trze by – mówi Krzysz tofMie tlic ki, dy rek tor za rzà dza jà cy, GIFTCen trum Po dró y, War sza wa. – Tu ry -stom, któ rzy py ta jà w na szym biu rze omo˝ li woÊç otrzy ma nia zni˝ ki, wy ja Ênia -my, ˝e nie je ste Êmy upraw nie ni do jejudzie la nia, a z dru giej stro ny pro wi zje,ja kie otrzy mu je my za po Êred nic two wsprze da y ofert, nie sà na ty le wy so kie,by ob ni a nie ce ny by ło w ogó le mo˝ li -we. Za sa da utrzy ma nia tych sa mychcen na ofe ro wa ne im pre zy po win naobo wià zy waç tak e to uro pe ra to rów.Ci, któ rzy to le ru jà przy zna wa nie ra ba -tów przez biu ra agen cyj ne, por ta le in -ter ne to we lub sa mi ta ko wych udzie la jà,nie sà dla nas od po wied ni mi part ne ra -mi biz ne so wy mi.

Rabaty | Touroperator zrywa umowy i nakłada kary pieni´˝ne na biura

Itaka karze za nieuczciwà konkurencj´

WTW nu me rze 7 „Wia do mo ści Tu ry stycz nych”ana li zo wa li śmy ra port Świa to we go Fo rumGo spo dar cze go. Za sta na wia li śmy się nadtym, czy Pol ska mo że awan so wać w ran -kin gu kra jów kon ku ren cyj nych tu ry stycz -nie. Oto ko lej ny głos w tej spra wie.

Na tle dys ku sji o ostat niej li ście kon ku ren cyj no -ści tu ry stycz nej po szcze gól nych kra jów, uję tejw ra por cie Świa to we go Fo rum Go spo dar cze go(WEF) za uważ my, że ta kie czy in ne na niejmiej sce nie ko niecz nie prze kła da się np. na de -cy zje kon su men ta o wy jeź dzie. Na to miast po -szcze gól ne wskaź ni ki mo gą być cen ną wska -zów ką co do sta nu róż nych uwa run ko wań, któ -re cza sa mi moż na lub war to zmie nić, aby np.wzmoc nić kon ku ren cyj ność bądź też po pro stupo pra wić wa run ki dzia ła nia przed się biorstw tu -ry stycz nych czy po ru sza nia się tu ry stów.Wyj ścio wym pro ble mem ra por tu jest to, żesa mo po ję cie kon ku ren cyj no ści tu ry stycz nejnie zo sta ło w nim zde fi nio wa ne. Ina czej mó -wiąc, za kła da się, że wszy scy i tak wie dzą, oco cho dzi (po dob nie ma się rzecz w „ob wią zu -ją cym” obec nie ko mu ni ka cie 2010/352 Ko mi -

sji Eu ro pej skiej o no wych ra mach po li tycz -nych dla tu ry sty ki w Eu ro pie), to zaś nie jestpraw dą. Choć na pew no ważna jest moc przy -cią ga nia za gra nicz nych turystów (zwłasz czawa ka cyj nych) oraz in we sto rów. Wo bec te gomoż na się za sta na wiać jednak, ja ka ma byćróż ni ca mię dzy tak nie jed no znacz nie i sze ro kozde fi nio wa ną kon ku ren cyj no ścią a (po ten cjal -ną) atrak cyj no ścią tu ry stycz ną po szcze gól -nych kra jów.In ny na rzu ca ją cy się wnio sek wy ni ka ją cy zlek tu ry ra por tu i je go ran kin gu jest ta ki, że imbo gat szy i bar dziej roz wi nię ty (rów nież podwzglę dem cy wi li za cyj nym, we dług stan dar -dów za chod nich) jest da ny kraj, tym wyż szabę dzie je go po zy cja na li ście i tym wy god niejbę dzie w nim prze by wać i od po czy wać przy -by szo wi z in nych kra jów, je śli fi nan so wo i for -mal nie bę dzie go stać na przy jazd.Od po wia da jąc wo bec te go na py ta nie, czyPol ska mo że kon ku ro wać z ta ki mi kra ja mi jakFran cja, Niem cy czy Szwaj ca ria, po wie my, żezde cy do wa nie tak, ale tyl ko wów czas, je ślizdo ła my (znacz nie) po pra wić te cy wi li za cyj nestan dar dy (np. stan dróg, czy stość, za cho wa -

nie au ten ty zmu, kul tu ry i kra jo bra zów w sto -sun ku do po stę pu ją cej uni for mi za cji, po sza no -wa nie od ręb no ści, kon tak ty mię dzy mło dzie żą,współ pra cę na uko wą, sto sun ki han dlo we).Bę dzie to jed nak wy ni kiem roz wo ju w ogó le,nie zaś skut kiem dzia łań i za po bie gli wo ści sa -mej bran ży tu ry stycz nej czy też opła ca nej zkie sze ni po dat ni ka ofi cjal nej pro mo cji. Kon ku -ren cyj ność w po sta ci przed sta wio nej przezWEF jest war to ścią jak naj bar dziej względ ną.Po wsta je bo wiem za sad ni cze py ta nie, na kimta kon ku ren cyj ność ma ro bić wra że nie. Cowy ni ka dla Po la ka z fak tu, że np. USA znaj du jąsię na po cząt ku tej li sty? Na let ni urlop nadzim ny ka li for nij ski oce an, na Flo ry dę czy doame ry kań skiej ko lo nii Por to ry ko prze cięt ny Po -lak ra czej nie po je dzie, za to wy bie rze o wie lebar dziej przy ja zną Tur cję. Z punk tu wi dze nia bran ży kon ku ren cyj ność na -le ży też od czy ty wać ja ko atrak cyj ność za rów nodla tu ry stów za gra nicz nych, jak i kra jo wych(oraz in we sto rów, skąd kol wiek oni przy by wa -ją). Je że li ho tel jest peł ny, ho te la rzo wi w jestza sa dzie obo jęt ne, ja kie go po cho dze nia są je gogo ście. In ny mi sło wy, na re al nym nie miec kim

ryn ku tak na praw dę kon ku ru ją Ma zu ry i Je zio roBo deń skie, po dob nie jak dla Po la ków nie tyl koGre cja z Hisz pa nią, ale rów nież Wy brze że Bał -tyc kie z nie miec ki mi wy spa mi na Mo rzu Pół -noc nym oraz fran cu ską Bre ta nią. Jed nak że wkwe stie kon ku ren cyj no ści tu ry sty ki kra jo wej ra -port WEF nie wcho dzi, po dob nie jak nie czy nite go w sto sun ku do in nych, nie wa ka cyj nychmo ty wów po dró ży (np. wy jaz dy w in te re sach,po dró że na uko we, wo kół mi gra cyj ne), dzię kiktó rym bran ża tu ry stycz na osią ga nie jed no krot -nie więk sze ob ro ty ani że li w przy pad ku ob słu gikra jo znaw czych i wa ka cyj nych wy cie czek.Tym cza sem ry nek jest je den, bran ża bar dzoróż no rod na, zaś mo ty wów po dró ży bez li ku.Sal wa dor znaj du je się na jesz cze gor szym miej -scu ani że li Pol ska, cho ciaż przy jeż dża do nie gomnó stwo miesz kań ców i oby wa te li USA. Z tym że we dług pasz por tów są to daw ni Sal -wa dor czy cy.

Hen ryk Hand szuh,Gór no ślą ska Wyż sza Szko ła Han dlo wa,

by ły dy rek tor De par ta men tu Ryn ków Świa to -wej Or ga ni za cji Tu ry sty ki

List do redakcji

Iwo na So ko łow -ska: W tym za -kre sie mamypew ną bran żo wąhi po kry zję.

Wła dze Rzy mu oÊwiad czyły, ˝e na be aty fi ka cj´ Ja na Paw ła II przy je dzieznacz niej mniej piel grzy mów, ni˝ prze wi dy wa no.

We dług Biu ra In for ma cji dla Piel grzy -mów przy pol skim ko Êcie le Êw. Sta -

ni sła wa w Rzy mie na uro czy sto Êci przy -je dzie ok. 300 zor ga ni zo wa nych grup,łàcz nie 22 tys. piel grzy mów z Pol ski. –Za in te re so wa nie jest du o mniej sze, ni˝

si´ spo dzie wa no – potwierdza dusz pa -sterz pol skich piel grzy mów ks. PiotrStud nic ki. – Spo ra liczba osób zre zy gno -wa ła z piel grzym ki. Ce ny noc le gów wrzym skich ho te lach wra ca jà do nor my. Po twier dza jà si´ te˝ sło wa Giu sep pe

Ro scio li, sze fa Sto wa rzy sze nia Ho te la -rzy Rzym skich, o tym, ˝e pol scy piel -grzy mi prak tycz nie nie sko rzy sta jà zofe ro wa nej ba zy noc le go wej. W wi´k -szo Êci b´ d´ uczest ni czyç tyl ko w be aty -

fi ka cji i za raz po niej wy ja dà. Ci, któ rzyzde cy do wa li si´ zo staç na dłu ej, sà za -kwa te ro wa ni głów nie na przed mie -Êciach Rzy mu.Biu ro tu ry stycz no -piel grzym ko we

Fra ter od czu wa ju˝ skut ki re zy gna cji.Po je dzie z nim kil ka set osób, jed nakwcze Êniej de kla ra cji by ło dwa ra zywi´ cej. Co dru ga oso ba zre zy gno wa łaz wy jaz du. Z ko lei Or lan do Tra vel wy -sy ła 60 au to ka rów i łàcz nie po nad 3

tys. piel grzy mów. – Nie jest to jed naklicz ba, któ rej si´ spo dzie wa li Êmy. Za -in te re so wa nie piel grzym kà jest obec -nie du o mniej sze ni˝ np. 2 mie sià cete mu – mó wi Aga ta Mu eck. – Nie od -no to wu je my re zy gna cji z wcze Êniej -szych re zer wa cji. Piel grzy mi, któ rzyza de kla ro wa li wy jazd, nie wy co fu jà si´z nie go, na to miast za cznie mniej no -wych osób wy ka zu je ch´ç udzia łu wpiel grzym ce. MM

Beatyfikacja | Tylko 22 tys. polskich pielgrzymów wybiera si´ do Watykanu

Rzym nie b´dzie p´kał w szwach

4 B I U R A4 Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Playa Ba va ro, ho tel Oce an SandGolf & Be ach Re sort*****, 7dni, da ta wy lo tu: 1.04, or ga ni za -tor: Nec ker mann (PL), źró dło:www.fly.pl

Playa Ba va ro, ho tel Grand Pal la -dium Pun ta Ca na*****, 7 dni,da ta wy lo tu: 25.04, or ga ni za tor:Ec co Ho li day (PL), źró dło: fly.pl

Playa Ba va ro, ho tel Na tu ra ParkBe ach Eco Re sort & Spa*****, 7 dni, da ta wy lo tu: 20.04., or ga ni -za tor: Tra de & Tra vel Com pa ny(PL), źró dło: www.fly.pl

El Ma cao, ho tel Zo etryAgua*****, 7 dni, da ta wy lo tu:24.04., or ga ni za tor: Ku oni (GB),źró dło: www.ku oni.co.uk

Playa Ba va ro, ho tel Gran Ba hiaPrin ci pe*****, 9 dni, da ta wy lo -tu: 16.04., or ga ni za tor: Čedok(CZ), źró dło: www.ce dok.cz

12664zł

15730zł

15302z

27306zł

18375zł

CE NY WY CIE CZEK LAST MI NU TE – DOMINIKANA, 7-9 DNI

Cyfry i wskaêniki

Acapulco, Meksyk 30º C

Argentyna, Buenos Aires 20º C

Austria, Wiedeń 15º C

Brazylia, Rio de Janeiro 26º C

Chiny, Pekin 23º C

Chiny, Szanghaj 16º C

Chorwacja, Dubrownik 17º C

Dominikana, Punta Cana 28º C

Egipt, Hurghada 27º C

Ekwador, Quito 19º C

Francja, Paryż 18º C

Grecja, Kos 17º C

Grecja, Kreta 18º C

Hiszpania, Gran Canaria 20º C

Hiszpania, Madryt 20º C

Indonezja, Bali 29º C

Izrael, Jerozolima 20º C

Jamajka, Port Royal 27º C

Japonia, Tokio 18º C

Jordania, Amman 22º C

Kenia, Mombasa 32º C

Kuba, Varadero 31º C

Litwa, Wilno 9º C

Maroko, Agadir 33º C

Malediwy, Male 31º C

Malta, Valletta 15º C

Peru, Cuzco 16º C

Portugalia, Lizbona 22º C

Republika Czeska, Praga 13º C

Rosja, Moskwa 8º C

Słowacja, Bratysława 15º C

Szwecja, Sztokholm 8º C

Tajlandia, Phuket 31º C

Tunezja, Sousse 26º C

Turcja, Pamukkale 16º C

Węgry, Budapeszt 16º C

Wielka Brytania, Londyn 17º C

Włochy, Rzym 20º C

Włochy, Wenecja 19º C

ZEA, Dubaj 30º C

przelotny deszcz burze s∏oƒce chmury deszcz deszcz ze ÊniegiemÊnieg umiarkowane zachmurzenie

15.04 pogoda

06.04 oferta

Ac cor (AC.PA) kurs: 31.67 EUR (06-04-2011 16:35),zmiana: 0.17 (0.54%), obroty: 628,931 Ku oni (KUNN.SW) kurs: 412.50 CHF (06-04-201116:30), zmiana: 2.50 (0.60%), obroty: 6,805Lu fthan sa (LHA.DE) kurs: 14.94 EUR (06-04-201116:35), zmiana: 0.17 (1.15%), obroty: 2,968,610Ryanair (RYA.L) kurs: 3.397 EUR (06-04-2011 16:35),zmiana: 0.077 (2.32%), obroty: 4,604,635 Tho mas Co ok (TCG.L) kurs: 173.40 GBP (06-04-2011 16:35) zmiana: 5.30 (3.15%), obroty: 4,161,118TUI (TUI1.DE) kurs: 8.76 EUR (06-04-2011 16:35)zmiana: 0.01 (0.16%), obroty: 1,259,730

In ter fe rie (INF) kurs: 4.99 (04-06-2011 17:30:03),zmiana: -0.01 (-0.20%), obroty: 18 785.60 Or bis Gru pa Ho te lo wa (ORB) kurs: 41.89 (04-06-201117:30:02), zmiana: +2.01 (+5.04%), obroty: 566 737.27 Ra in bow To urs (RBW) kurs: 6.78 (04-06-201117:30:02), zmiana: +0.27 (+4.15%), obroty: 77 279.50Tra vel pla net (TVL) kurs: 14.60 (04-06-2011 17:30:04),zmiana: +0.20 (+1.39%), obroty: 3 791.90

SPÓŁKI POLSKIE

SPÓŁKI ZAGRANICZNE

07.02 giełda

Szcze ciƒ ska fir ma Urwi sy sp. z o.o. mat´ sa mà do me n´ in ter ne to wà, te sa mepro duk ty i kon tra hen tów, co biu ro To urClub New, któ re upa dło na po czàt ku lu -te go. Nie po sia da na to miast gwa ran cjiubez pie cze nio wej i ze zwo le nia na dzia -łal noÊç.

Ma rze na Za rzyc ka

Aga ta Grzel czak, wła Êci ciel ka szcze -ciƒ skie go biu ra To ur Club New 4lu te go zło y ła w sà dzie wnio sek o

ogło sze nie upa dło Êci oso by fi zycz nej.Wkrót ce po tem na do me nie in ter ne to -wej za re je stro wa nej przez nià po ja wi łasi´ stro na no wej fir my, Urwi sy sp. z o.o.Na tych miast za wrza ło na fo rach in ter -ne to wych, ma il w tej spra wie otrzy ma łatak e na sza re dak cja: ...” pi szà Paƒ stwom.in. o biu rach, któ re zban kru to wa ły, aich udzia łow cy, o ny, ro dzi ny itp. za kła -da jà po ci chu na sie bie ko lej ne biu ra,któ re sta no wià po ten cjal ne za gro e niedla ju˝ oszu ka nych i no wych klien tów.Mó wi´ tu np. o Se lec to ur sie (...). Tak ena szcze ciƒ skim ryn ku upa dło biu ro,któ re (...) ju˝ po ci chu si´ "od ra dza".Mo wa tu o To ur Club, któ re go wła Êci -ciel ka p. Aga ta Grzel czak ogło si ła upa -dłoÊç w dn. 04.02.2011 (...). W chwi liobec nej utwo rzo no spół k´ po mi´ dzy p.Aga tà Grzel czak a (...) p. Jac kiem Sie -ra kow skim o na zwie Biu ro Po dró yUrwi sy Sp. z o.o”

Trans ak cja mi´ dzy biu ra miFak tycz nie, Aga ta Grzel czak nie

wy st´ pu je ja ko wła Êci ciel fir my Urwi sy.Pre ze sem jest Ja cek Sie ra kow ski. Ale

no we biu ro ogło si ło na swo jej stro niein ter ne to wej: „...w dniu 11 mar ca 2011r. zo stał za koƒ czo ny pro ces za ku puprzez na szà fir m´ od po przed nie go or -ga ni za to ra ca łe go know -how or ga ni za -cji ko lo nii i obo zów let nich”. Da lej czy -ta my: „Na sze biu ro po dró y (...) prze -j´ ło rów nie˝ wszyst kie zo bo wià za niawzgl´ dem klien tów (...) oraz to uro pe -ra to rów, któ rzy za mie Êci li ofer t´ wswo ich ka ta lo gach. Sà to zo bo wià za niapeł ne obej mu jà ce gwa ran cj´ ja ko Êcioraz zo bo wià za nia fi nan so we wzgl´ -dem klien tów, któ rzy wy ku pi li im pre zyw grud niu i stycz niu i wpła ci li za licz ki.In for mu je my rów nie˝, ˝e prze j´ li Êmywszyst kie kon trak ty z ba za mi ho te lo -wy mi na wa ka cje 2011, jak rów nie˝ zprze woê ni ka mi oraz ka drà za trud nia -nà na ko lo niach i obo zach”. Nie po ja wia si´ na zwa biu ra, od

któ re go Urwi sy mia ły ku piç know --how oraz prze jàç zo bo wià za nia wo -bec klien tów. Na zwy pro duk tów ikon tra hen tów wska zu jà jed nak, ˝e fir -ma prze j´ ła je po To ur Club New.

Mar sza łek ba da, ZIT ostrze gaTym cza sem – jak si´ do wie dzie li Êmy

w za chod nio po mor skim urz´ dzie mar -szał kow skim – 6 kwiet nia (w mo men cieprzy go to wy wa nia te go tek stu) Urwi synie po sia da ły gwa ran cji ubez pie cze nio -wej ani wpi su do re je stru or ga ni za to rówtu ry sty ki. Wpraw dzie przez ja kiÊ czasfir ma po da wa ła ja ko ubez pie czy cie laTU Eu ro pej skie, ale to nie by ło zgod nez fak ta mi. – Na stro nie in ter ne to wej fir -my Urwi sy po ja wi ła si´ in for ma cja, ˝epo sia da gwa ran cj´ na rzecz mar szał ka

wo je wódz twa wy sta wio nà przez Eu ro -pej skie. Co praw da roz mo wy by ły pro -wa dzo ne, ale osta tecz nie gwa ran cja niezo sta ła wy sta wio na. Po in ter wen cji za -pis zo stał usu ni´ ty ze stro ny biu ra – mó -wi Be ata Ka li tow ska, dy rek tor za rzà -dza jà ca TU Eu ro pej skie.Urzàd mar szał kow ski wsz czàł po st´ -

po wa nie ad mi ni stra cyj ne w spra wie„stwier dze nia pro wa dze nia dzia łal no Êcior ga ni za to ra tu ry sty ki i po Êred ni ka tu -ry stycz ne go bez wy ma ga ne go wpi su dore je stru”. Spra wà za in te re so wa ła si´ te˝Za chod nio po mor ska Izba Tu ry sty ki.Do Urz´ du Kon tro li Skar bo wej wpły -n´ ło pi smo ZIT z proÊ bà o zba da niepo praw no Êci trans ak cji fi nan so wejprze pro wa dzo nej po mi´ dzy fir màUrwi sy a upa dłym To ur Club New do ty -czà cej za ku pu know -how. We dług za -rzà du ZIT w ta kim przy pad ku dojÊçmo gło do zła ma nia pra wa, gdy˝ trans -

ak cja zo sta ła prze pro wa dzo na przezpod miot, któ ry zgło sił upa dłoÊç i któ re -go ma jàt kiem za rzà dza syn dyk. ZITskie ro wa ła rów nie˝ do wszyst kich swo -ich człon ków pi smo, w któ rym in for mu -je, ˝e biu ro Urwi sy dzia ła bez ze zwo le -nia na or ga ni zo wa nie im prez tu ry stycz -nych. – Dzia łal noÊç te go biu ra jest szko -dli wa nie tyl ko dla klien tów, lecz tak edla ca łej bran y, bo ta kie przy pad kiprze kła da jà si´ na jej ogól ny wi ze ru nek– ko men tu je Do ro ta Na mi row ska --Szny cer, pre zes za rzà du ZIT. Po mi mo wie lo krot nych prób nie uda -

ło nam si´ skon tak to waç z Aga tà Grzel -czak, nu mer te le fo nu, któ ry po da ła przyre je stra cji do me ny, nie od po wia dał. Wdniu, gdy ten nu mer ga ze ty zo stał od da -ny do dru ku, fir ma Urwi sy po in for mo -wa ła na stro nie in ter ne to wej, ˝e wy co fu -je swo jà ofer t´ do cza su uzy ska nia wpi -su do re je stru or ga ni za to rów tu ry sty ki.

Szczecin | Biuro Urwisy sp. z.o.o. działa bez zgody urz´du marszałkowskiego i gwarancji ubezpieczeniowej

Kolejny feniks z popiołów polskiej turystyki?

TAKMy Êl´, ˝e to nie jestkwe stia te go, czy ta

kon so li da cja jest po trzeb na, tyl ko ra -czej te go, czy ona na stà pi, czy nie.Od po wiedê nie jest jed no znacz na.Na przy kład klien ci w ogó le nie po -trze bu jà kon so li da cji ryn ku, im wi´k -sza kon ku ren cja, im wi´ cej ma łychpod mio tów, tym le piej dla nich, gdy˝ozna cza to ni˝ sze mar e i ce ny. Na -to miast z punk tu wi dze nia to uro pe -ra to rów kon so li da cja jest wr´cz nie -zb´d na. Âwiad czà o tym wy ni ki fi -nan so we z ostat nich lat. Ich obec nawiel koÊç prak tycz nie nie po zwa la napro wa dze nie dzia łal no Êci. W ostat -nich dwóch la tach bran a w ogó le nieosià gn´ ła zy sków. Kon so li da cja wi´cz ca łà pew no Êcià na stà pi, oczy wi Êcienie dziÊ i nie ju tro, b´ dzie ona pro ce -sem. We dług mnie po trwa on odtrzech do pi´ ciu lat, a je go re zul ta -tem po win na byç sy tu acja, w któ rej90 proc. ryn ku na le eç b´ dzie do naj -wi´k szych trzech to uro pe ra to rów,pod czas gdy dziÊ na le y do nich za le -d wie 70 proc.

Ma rek An dry szak, pre zes TUI Pol ska

TAKW obec nych re aliach eko -no micz nych, w do bie glo -

ba li za cji, kon so li da cje zda jà si byç jed -nym z głów nych czyn ni ków umo li wia jà -cych dy na micz ny wzrost zna czà cych gra -czy na ryn ku, po zwa la jà roz wi jaç sieçsprze da y i osià gaç ce le sprze da o we.Ob ser wo wa ne w ostat nim cza sie: słab szako niunk tu ra, kry zy sy po li tycz ne i woj nyce no we sprzy ja jà te go ty pu za cho wa -niom. Praw do po dob nym i wr´cz nie -unik nio nym sce na riu szem w tej sy tu acjisà prze j cia i fu zje pro wa dzà ce do znacz -nej kon so li da cji sek to ra usług tu ry stycz -nych. W ich wy ni ku na ryn ku po zo sta nàgłów nie fir my o sta bil nej sy tu acji fi nan so -wej i so lid nych fi la rach.Ja ko cz´Êç mi´ dzy na ro do wej gru py do -ce nia my sil ne wspar cie oraz po wià za nieka pi ta ło we, pro duk to we i me ry to rycz -ne, ma jà ce swo je pod sta wy w pi´ç dzie -si´ cio let niej obec no Êci na ryn ku na szejnie miec kiej fir my mat ki. Czyn ni ki tepo zwa la jà nam m.in. na ob ni e niekosz tów dzia łal no Êci oraz uzy ska nielep szych wa run ków za ku po wych.

Krzysz tof Kaw ka, czło nek za rzą du Al pe to ur Pol ska sp. z o.o.

Czy istnieje potrzeba konsolidacji polskiej bran˝y turystycznej?SONDAWT

TAKZ pew no Êcià po trze bu -je my kon so li da cji. W ten

spo sób ła twiej b´ dzie zdo by waç ry -nek. Je Êli nie wy ko rzy sta my po ten -cja łu na szej bran y, wte dy mo e mydu o stra ciç, na przy kład przy jaz dyza gra nicz nych tu ry stów. Trze ba po se -gre go waç i po ukła daç wszyst ko tak,˝e by ka˝ dy zaj mo wał si´ tym, co umienaj le piej. Je Êli to nie na stà pi, to na szefir my zo sta nà wy par te przez du ychgra czy z ryn ku za gra nicz ne go, któ rzyobec nie mo gà otwie raç u nas swo jeodzia ły . To jest głów nie pro blem du -˝ych to uro pe ra to rów, ma łe fir my napew no ja koÊ so bie po ra dzà, ka˝ da znich ma i b´ dzie mia ła swo ich sta łychklien tów. Je e li na ryn ku po zo sta nàna to miast sa me du e fir my, to ka˝ deban kruc two ozna czaç b´ dzie, ˝emnó stwo osób stra ci pra c´. Dla te gonp. te mniej sze fir my po win ny mieçmo˝ li woÊç, łà czàc si´ w Izbach Tu ry -sty ki, pła ce nia jed nej gwa ran cji za -miast ta kiej ilo Êci po je dyn czych, któ -re ura sta jà łàcz nie do gi gan tycz nychkwot.

Kry sty na Ra dzik, wła ści ciel ka biu ra Anas

TAKSy tu acja w bran y na Êwie -cie ge ne ral nie zmie rza do

roz wo ju sie ci. Mo gà one łà czyç pod mio tyal bo ob sza ry. Two rze nie sie ci to dà e niedo te go, by pod mio ty si wzmoc ni ły, a ja -kàÊ for mà te go mo e byç kon so li da cja. Wpol skiej bran y tu ry stycz nej pa nu je du eroz drob nie nie. Âwia to we do Êwiad cze niepo ka zu je w ja kim kie run ku po win ny iÊçfir my. Z ja kie goÊ po wo du u nas tak si niedzie je. Nie daw no nasz in sty tut wy ko ny wałmi dzy na ro do we ba da nie po rów naw czedla OECD na te mat glo bal ne go łaƒ cu chawar to Êci w ho te lar stwie i oka za ło si , ˝eczłon ko wie sie ci ho te lar skich uwa a jà sina wza jem za kon ku ren tów i nie chcà zeso bà współ pra co waç. Na sza bran a jestbar dzo her me tycz na. Obej Êciem te go pro -ble mu mia ła byç sieç re gio nal nych i lo kal -nych or ga ni za cji tu ry stycz nych. Oka za łosi jed nak, ˝e współ pra ca mi dzy ichczłon ka mi dzia ła tyl ko na po zio mie pro -mo cji. Wnio sek jest ta ki, ˝e ma my sła befir my i ka dry, a to de cy du je o bł d nej wie -dzy z za kre su in stru men tów za rzà dza nia wtu ry sty ce Êwia to wej.

Ta de usz Bu rzyƒ ski, dy rek tor In sty tu tuTu ry sty ki w Kra ko wie sp. z o. o.

KO MEN TARZ

Jo an na Torbé, praw nik

Dzia łal ność go spo dar cza w za kre sie or ga ni zo wa nia im prez tu ry stycz -nych i po śred ni cze nia na zle ce nie klien tów w za wie ra niu umów oświad cze nie usług tu ry stycz nych jest re gu lo wa na przez prze pi sy usta -wy o usłu gach tu ry stycz nych. Jej pro wa dze nie wy ma ga uzy ska niawpi su w re je strze or ga ni za to rów tu ry sty ki i po śred ni ków tu ry stycz -nych przed roz po czę ciem dzia łal no ści. Mar sza łek wo je wódz twa wy -da je z urzę du de cy zje o stwier dze niu wy ko ny wa nia dzia łal no ści or ga -ni za to ra tu ry sty ki lub po śred ni ka tu ry stycz ne go bez wy ma ga ne go

wpi su do re je stru i o za ka zie wy ko ny wa nia dzia łal no ści or ga ni za to ra tu ry sty ki lub po śred -ni ka tu ry stycz ne go przez okres 3 lat. Natomiast zgod nie z art. 601 Ko dek su wy kro czeń,kto wy ko nu je dzia łal ność go spo dar czą bez wy ma ga ne go zgło sze nia do ewi den cji, wpi sudo re je stru dzia łal no ści re gu lo wa nej, pod le ga ka rze ogra ni cze nia wol no ści al bo grzyw ny.

5WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 R E G I O N Y

Nie miec ki klub au to mo bi lo wy ADACopu bli ko wał wy ni ki ana li zy cen kem pin -gów w 12 kra jach eu ro pej skich. Pol skawy gry wa ten ran king, ofe ru jàc naj ni˝ szece ny na Sta rym Kon ty nen cie.

Przed mio tem ba da nia był do bo wykoszt po by tu na kem pin gu Êred niej ka -te go rii, obej mu jà cy noc leg dla dwóchosób do ro słych i 10-let nie go dziec ka,opła t´ za sta no wi sko dla sa mo cho du iprzy cze py, za ener gi´ elek trycz nà i cie -pły prysz nic, opła ty do dat ko we orazewen tu al nà opła t´ uzdro wi sko wà. We dług ob li czeƒ ADAC eu ro pej ska

Êred nia wy nio sła 33 eu ro. Naj ko rzyst -niej szy koszt po by tu na kem pin gu, 20,55eu ro, usta lo no w Pol sce. Ce ny ni˝ sze odÊred niej ofe ru jà tak e kem pin gi na W´ -grzech i w Niem czech Z ko lei naj wi´ cejtrze ba za pła ciç za po by ty na kem pin -gach we Wło szech (44,61 eu ro), Hisz pa -nii (38,11 eu ro), Da nii (36,49 eu ro) iSzwaj ca rii (36,39 eu ro).Nie ste ty, w opi nii pol skiej bran y ko -

rzyst na ce na wy ni ka z te go, ˝e pol skimkem pin gom da le ko do eu ro pej skie gostan dar du. Naj wi´k szym man ka men -tem sà liczba i ja koÊç sa ni ta ria tów, wiel -koÊç na try sków, brak oÊwie tle nia i do -st´ pu do prà du. Bra ku je od po wied nie -go za ple cza w po sta ci cho cia˝ by sto iskdo przy go to wa nia po sił ków. – Je Êlichce my my Êleç o roz wo ju pol skiej przy -jaz dów ki, to prio ry te tem mu si byç stwo -rze nie takiej ba zy – mó wi Kry sty naWoê niak z biu ra Astur. – Na sze kem -pin gi, przy naj mniej te ze wschod niejcz´ Êci kra ju, nie mo gà kon ku ro waçstan dar dem z ty mi w Eu ro pie Za chod -niej. Stàd wła Ênie bie rze si´ kon ku ren -cyj noÊç ce no wa. ADAC to jed na z naj bar dziej wpły -

wo wych i opi nio twór czych or ga ni za cjikon su menc kich w Niem czech sku pia jà -ca po nad 17,3 mln człon ków. MZ

Analiza

Polski kemping tani,ale bez zaplecza

Pro gram z za ło e nia jest skie ro wa nydo po czàt ku jà cych eks por te rów orazfirm, któ re do pie ro za mie rza jà roz po -czàç dzia łal noÊç eks por to wà. – Biu ratu ry sty ki przy jaz do wej Êwiad czà ce nate re nie Pol ski usłu g´ tu ry stycz nà za gra -

nicz nym oso bom fi zycz nym lub praw -nym mo gà apli ko waç o do fi nan so wa niew ra mach dzia ła nia 6.1. – tłu ma czy Ma -ciej Ziar ko, kie row nik Sek cji Kon trak -to wa nia w De par ta men cie Wspar ciaIn no wa cyj no Êci Pol skiej Agen cji Roz -wo ju Przed si´ bior czo Êci. – ˚a den z wa -run ków, któ re mu si speł niaç przed si´ -

bior ca ubie ga jà cy si´ o po moc w ra -mach dzia ła nia 6.1, nie do ty czy kwe stiiogra ni cze nia do st´ pu dla przed si´ bior -ców pro wa dzà cych dzia łal noÊç w za kre -sie tu ry sty ki je dy nie do biur, któ rych 70proc. sprze da y usług tu ry stycz nych po -cho dzi z tu ry sty ki wy jaz do wej.Ty le ˝e w dal szych wy ja Ênie niach

PARP co do wa run ków otrzy ma nia do -ta cji sy tu acja za czy na si´ kom pli ko waç.We dług PARP o do fi nan so wa nie w ra -mach dzia ła nia 6.1 mo gà ubie gaç si´przed si´ bior cy na le à cy do sek to ra ma -łych i Êred nich przed si´ biorstw, któ rzypro wa dzà dzia łal noÊç go spo dar czà, ma -jà sie dzi b´ na te re nie Pol ski. A do dat -

ko wo – co wła Ênie jest isto tà pro ble mu– po sia da jà w ro ku ob ro to wym po prze -dza jà cym rok, w któ rym zo stał zło o nywnio sek o udzie le nie do fi nan so wa nia,udział eks por tu w cał ko wi tej sprze da ynie wi´k szy ni˝ 30 proc. Zda niem Ta de usza Mi -

li ka kie row nik prze czy samso bie. – Z jed nej stro nymó wi, ˝e biu ro tu ry sty kiprzy jaz do wej mo e sko rzy -staç z dzia ła nia 6.1, a z dru -giej, ˝e aby móc apli ko waço te Êrod ki, mu si wy ka zaç,˝e udzia ły w sprze da yusług na eks port sta no wiànie wi´ cej ni˝ 30 proc. Stàdpro sty wnio sek, ˝e biu rozaj mu jà ce si´ w znacz nejmie rze lub wy łàcz nie przy jaz dów kà niema szans na do ta cje, bo ca łoÊç je gosprze da y to eks port – ko men tu je.Sko ro pro gram „Pasz port do eks -

por tu” jest skie ro wa ny do po czàt ku jà -cych eks por te rów, to teo re tycz nie mo -gły by z nie go sko rzy staç te biu ra, któ rena co dzieƒ zaj mu jà si´ tu ry sty kà wy jaz -do wà, ale na gle po sta no wi ły otwo rzyçdział tu ry sty ki przy jaz do wej. Tyl ko w ja -ki spo sób udo ku men to waç, e sprze da˝no wej ofer ty sta no wi nie wi´ cej ni˝ 30proc. ogól nej sprze da y, sko ro ta si´na wet nie za cz´ ła?

Dotacje | Przepisy blokujà biurom turystyki przyjazdowej dojÊcie do unijnej kasy

Eksportowy paszport donikàd>> ze strony 1

Ta de usz Mi lik:Jest to ku rio zum,ale nikt się tymnie za jął.

6 R E G I O N Y Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

krót koRoz po czę ła się czwar ta edy cjakon kur su POT na naj lep szy pro -

dukt tu ry stycz ny. Zakończy sięprzyznaniem Zło te go Cer ty fi ka tu POT.Do 15 sierp nia po trwa etap re gio nal ny,na 15 wrze śnia pla no wa ne jest za koń -cze nie kon kur su ogól no pol skie go. Naprze ło mie wrze śnia i paź dzier ni ka od bę -dzie się uro czy sta ga la wrę cze nia na -gród. Dla zwy cięz cy POT sfinansujeprogram promocyjny. Zgod nie z re gu la -mi nem kon kur su każ da re gio nal na or ga -ni za cja tu ry stycz na mo że zgło sić naj wy -żej trzech kan dy da tów do fi na łu ogól no -pol skie go. Prawo do ponownego startumają też laureaci z lat ubiegłych. Wię -cej in for ma cji zna leźć moż na na stro nie:www.pot.gov.pl. MZ

Ust ka ru sza z no wą kam pa nią pro -mo cyj ną. Wła dze mia sta za ak cep -

to wa ły no we lo go oraz stra -te gię mar ki mia sta na naj bliż -sze la ta. Mo ty wem prze wod -nim opra co wa ne go pla nudzia ła nia ma być ha sło „Ust -ka re tro ak tyw na”. Róż newer sje gra ficz ne lo go bę dąpro mo wać kul tu rę, na tu rę,uzdro wi sko, port i sport. Wła -

dze Ust ki chcą tak że, aby no wym zna -kiem roz po znaw czym stał się lo kal ny sokowo co wy. Je go na zwa ma na wią zy waćdo wa lo rów tu ry stycz nych mia sta. Do 15kwiet nia miesz kań cy Ust ki mo gli nad sy -łać swo je pro po zy cje na zwy lo kal ne go so -ku. MGO

Gdań ski Hil ton otrzy mał pierw sząna gro dę w kon kur sie na nie ru -

cho mo ści ro ku 2010 na te re nie Eu ro pyŚrod ko wej i Wschod niej. Zwy cię żył wka te go rii ho tel, apar ta ment wy po czyn -ko wy, apar ta ment miej ski. W kon kur siezor ga ni zo wa nym przez CEE In si ght Fo -rum we współ pra cy z „Fi nan cial Ti mes”wzię ło udział po nad 300 obiek tów ifirm. MGO

W czerw cu otwar ty zo sta nieskan sen ar che olo gicz ny w Trzci -

ni cy (woj. pod kar pac kie). Skan sen Kar -pac ka Tro ja pierw szych go ści miał przy -jąć w lip cu ub.r. Po wódź wy rzą dzi ła jed -nak tak do tkli we szko dy na te re nie par -ku ar che olo gicz ne go, że otwar cie zo sta -ło prze su nię te. Od bu do wa obiek tu trwa -ła do koń ca ze szłe go ro ku. Obec nietrwa ją jesz cze pra ce nad mon ta żemeks po zy cji i wy po sa że niem pla ców ki.Skan sen zo sta nie udo stęp nio ny tu ry -stom pod czas trzy dnio wej im pre zy in au -gu ra cyj nej, w dniach 24–26 czerw ca. Ztej oka zji zor ga ni zo wa ny zo sta nie fe stynar che olo gicz ny, w któ rym we zmą udziałre kon struk to rzy daw nych rze miosł iczłon ko wie bractw ry cer skich z ca łejPol ski. MGO

„MyÊl glo bal nie – dzia łaj lo kal nie” ta do -brze zna na za sa da zna la zła swo je za sto -so wa nie w trak cie tar gów Glob 2011.Or ga ni za to rzy nie za po mnie li o re gio nal -nej spe cy fi ce ryn ku tu ry stycz ne go.

Ja ga Ko la wa

We dług or ga ni za to rów w te go -rocz nej edy cji wzi´ ło udział300 wy staw ców z kil ku na stu

kra jów. Ar tur Ma tiasz czyk, pre zesKon sor cjum Pol skich Biur Po dró y„Tra de & Tra vel”, od lat by wa jà cy nawi´k szo Êci te go ty pu spo tkaƒ bran o -wych nie kry je za do wo le nia: – Uwa -˝am, ˝e im pre za jest bar dzo do brzeprzy go to wa na. Przede wszyst kim niebra ku je od wie dza jà cych, a o to namwszyst kim cho dzi, jest spo ro agen tów,tar gi zo sta ły do brze roz re kla mo wa ne. Ane ta Po ra niew ska, dy rek tor ds.

sprze da y i mar ke tin gu Nad wi Êlaƒ skiejAgen cji Tu ry stycz nej, za zna cza, ˝e biu -ro sta wia na klien ta in dy wi du al ne go itar gi speł nia jà jej ocze ki wa nia. – NaGlo bie za in te re so wa nie Pol skà i tu ry -sty kà przy jaz do wà jest spo re, a ma mykil ka no wych pro duk tów wy po czyn kunad Bał ty kiem i w gó rach. Na pew notro ch´ no wych klien tów przy spo rzy łanam nie sta bil na sy tu acja w Afry ce Pół -noc nej – oce nia. Ten den cja wy bie ra niataƒ szych wa rian tów wa ka cyj ne go wy -po czyn ku na tar gach by ła rów no wa o -na przez pro po zy cje wy jaz dów do kra -jów eg zo tycz nych. Kra jem part ner skimka to wic kich tar gów by ła In do ne zja.Pre zes Ma tiasz czyk z Tra de & Tra velchwa li wy bór tej de sty na cji. – To jestkie ru nek na to pie. Jest te go wart, boser wis, ja koÊç, stan dard ho te li sto jà nabar dzo wy so kim po zio mie, a klien ciwra ca jà stam tàd za do wo le ni – mó wi.Na Glo bie po ja wi li si´ wy staw cy z 13

kra jów. Czy to ozna cza, ˝e o pol skich (azwłasz cza Êlà skich) tu ry stów war to za -bie gaç? Wàt pli wo Êci nie ma jà zwłasz czaprzed sta wi cie le na szych sà sia dów. – Ju˝od dłu˝ sze go cza su ob ser wu je my za in te -re so wa nie zwłasz cza Pra gà, ale sta ra mysi´ pro mo waç tak e in ne atrak cje: Mo -ra wy, te re ny przy gra nicz ne, zam ki,Êcie˝ ki ro we ro we, szla ki wi niar skie i pi -wo war skie – mó wi An na Grusz czyƒ skaz Cze skiej Cen tra li Ru chu Tu ry stycz ne -go „Czech To urism”. – Chce my po ka zaçCze chy ze stro ny, któ ra jest mniej zna naw Pol sce. My Êl´, ˝e z po wo dze niem, boPo la cy sà na trze cim miej scu na li Êcie za -gra nicz nych na cji od wie dza jà cych naszkraj – do da je. O na szych tu ry stów wal czà rów nie˝

W´ grzy. Bo e na Hir ling, dy rek tor Na -ro do we go Przed sta wi ciel stwa Tu ry sty kiW´ gier skiej, mó wi, ˝e war to pod trzy -my waç tra dy cj´ re gio nu Êlà skie go wwy jaz dach do bra tan ków znad Du na ju.– W ogól nej sta ty sty ce tu ry sty ki przy -jaz do wej Pol ska jest na W´ grzech nasiód mym miej scu, ale sà ta kie re gio ny,

np. Eger, To kaj, gdzie przo du jà, al bosłyn ne Hajdúszo bosz ló – tam Po la cy sàdru gà naj licz niej szà na cjà wÊród tu ry -stów po Niem cach. Stra te gicz nym klien tem sà Po la cy

rów nie˝ dla li tew skiej bran y tu ry -stycz nej. Bar tło miej Ko wal, dy rek torCen trum In for ma cji Tu ry stycz nej Li -twy, był po zy tyw nie za sko czo ny roz -mia rem im pre zy. – Nie by ło nas natar gach w Ka to wi cach kil ka lat i czasna sil niej szà pro mo cj´ Li twy w tymre gio nie, zwłasz cza ˝e Po la cy sta no -wià naj wi´k szà gru p´ za gra nicz nychtu ry stów w na szym kra ju. Czy mo˝ na mó wiç o eks pan sji mar -

ke tin go wej brat nich kra jów na nasz ry -nek tu ry stycz ny? Alek san der Gier tler,pre zes Izby Tu ry sty ki RP, po zy tyw nie

oce nià t´ ten den cj´. – Tar gi od bu do -wu jà swój ima ge i miej sce na ryn ku powy da rze niach z 2006 r. [ka ta stro fie bu -dow la nej, w któ rej zgi n´ ło 65 osób –red.]. Ko lej na edy cja po zwa la li czyç nato, ˝e b´ dà trze cià pod wzgl´ dem wa˝ -no Êci im pre zà te go ty pu w Pol sce –pro gno zu je. Or ga ni za tor tar gów Piotr Ku bi ca,

pre zes MTK i cen trum tar go we go Fa irE xpo, zda je so bie spra w´, ˝e po -przecz ka zo sta je co raz wy ej po sta -wio na. – Je sieƒ w bran y po ka zy wa ła,˝e mo e byç kiep sko (upad ki zna nychto uro pe ra to rów, po tem re wo lu cje wtu ry stycz nych en kla wach Tu ne zji iEgip cie), a oka za ło si´ na tar gach, ˝enie wi daç kry zy su. Mo e tar gi sà me -to dà na kry zys? – za sta na wia si´.

Tra dy cyj nie na ka to wic kich tar gachpo ja wia si´ te mat bran o wej kon ku ren -cji, od czte rech lat w po bli skim So snow -cu mie siàc przed Glo bem od by wa jà si´tar gi In to urex. Im pre za, któ ra w tym ro -ku za no to wa ła spek ta ku lar ny spa dekwy staw ców, tra ci na zna cze niu w re gio -nie. Pre zes Izby Tu ry sty ki RP ape lu je: –Nie war to bez sen sow nie ry wa li zo waç.W So snow cu mo gły by od by waç si´ tar -gi do ty czà ce wy po czyn ku zi mo we go wra mach mi´ dzy na ro do we go kon glo me -ra tu z Cze cha mi i Sło wa cjà.

25–27 mar ca, Ka to wi ce, XVII Tar gi Glob

Katowice | Tegoroczne targi przyciàgn´ły ponad 10 tys. odwiedzajàcych

Glob umacnia pozycj´ na targowym rynku

Wśród targowych wystawców były m.in. regiony i biura podróży.

BRANŻA TURYSTYCZNA ZJECHAŁA DO KATOWIC

Wzrost gospodarczy Polski to potencjałNa pytania Moniki Wojniak odpowiada Darmansjah Djumala, ambasador Indonezji w Polsce.

Jak du żym ryn kiem tu ry stycz -nym dla In do ne zji jest Pol ska?

Ist nie je bar dzo du y po ten cjał, je Êlicho dzi o tu ry sty k´ mi´ dzy na szy mikra ja mi. W przy pad ku ru chu z Pol skido In do ne zji trend jest cià gle wzro -sto wy. Pol ska jest jed nym z nie licz -

nych kra jów Unii Eu ro pej skiej, któ ryw ostat nich la tach osià gnàł po zy tyw -ny wy nik eko no micz ny. Wła Ênie tenwzrost go spo dar czy to po ten cjał. Ma -my na dzie j´, ˝e przy czy ni si´ do te go,˝e Po la cy wi´ cej i ch´t niej b´ dà po -dró o wa li.

Ja ki pro dukt tu ry stycz ny In do -ne zja chce pro mo wać?

In do ne zja – wbrew ste reo ty pom – tonie tyl ko Ba li. Ma my wie le in nychatrak cji. Choç by Ka li man tan, pro win -cj´ Bor neo, któ ra jest miej scem roz -wo ju tu ry sty ki eko lo gicz nej. Ro snà tutro pi kal ne la sy desz czo we, a naj wi´k -szà atrak cjà sà re zer wa ty, w któ rychmo˝ na zo ba czyç ˝y jà ce w na tu ral nymÊro do wi sku oran gu ta ny. Ko lej ny naszpro dukt to tu ry sty ka mor ska. Naj -pi´k niej szy w Azji na ro do wy park

wod ny to Bu na ken, w Ma na do.

Ja kie są prze szko dy w roz wo ju tu -ry sty ki mię dzy Pol ską a In do ne zją?

Z pew no Êcià pew nym pro ble mem jestbrak bez po Êred nich lo tów. Choç sàbar dzo do bre po łà cze nia przezFrank furt i Am ster dam. Ist nie je jed -nak po trze ba roz mów na szcze blurzà do wym o otwar ciu bez po Êred nie -go po łà cze nia lot ni cze go mi´ dzy Pol -skà a In do ne zjà. Ale to b´ dzie za le a -ło od prze pły wu tu ry stów, mu si my dote go po dejÊç z eko no micz ne go punk -tu wi dze nia. Uru cho mia nie czar te równa to miast by ło by zbyt dro gie.

Dar man sjah Dju ma la, ambasador Indonezjiw Polsce, ul. Estońska 3/5, Warszawa,comwar@indonesianembassy.pl

>> WWiięęcceejj zzddjjęęćć ww ffoottookkrroonniiccee nnaa wwwwww ..wwiiaaddoommoosscciittuurryyssttyycczznnee..ppll

7WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 P R O M O C J A

Odkryj Cypr Północnyz Citron Travel

U pro gu swo jej dzia łal no ści na pol skim ryn ku Ci tron Tra vel pro po nu je sto sun ko woma ło zna ną, ale bar dzo atrak cyj ną tu ry stycz nie de sty na cję, ja ką jest Cypr Pół noc ny.Jest ona od po wie dzią na po trze by osób, któ rym opa trzy ły się już naj po pu lar niej szekie run ki wa ka cyj nych po dró ży i któ re po szu ku ją od nich od mia ny. Naj moc niej szestro ny pół noc nej czę ści Cy pru to pięk ne, cią gną ce się ki lo me tra mi piasz czy ste pla -że oraz bar dzo do brze roz wi nię ta in fra struk tu ra ho te lo wa z do sko na łym za ple czemroz ryw ko wym, usłu go wym i re kre acyj nym. Miej sce to urze ka wspa nia łą ar chi tek tu -rą, ku si róż no rod no ścią sma ków lo kal nej kuch ni i przy cią ga go ścin no ścią je gomiesz kań ców, dla te go war to je wy brać na swój wy ma rzo ny urlop. War to do dać, żeCi tron Tra vel to obec nie je dy ny to uro pe ra tor ofe ru ją cy pol skim klien tom ten wła śniekie ru nek. Nad je go po pu la ry za cją wśród Po la ków bę dzie pra co wał ze spół Ci tron Tra vel, któ -ry two rzą lu dzie do świad cze ni w eu ro pej skiej bran ży tu ry stycz nej i do sko na le zna -ją cy za rów no pol ski, jak i cy pryj ski ry nek. Dzię ki te mu atu to wi oraz ści słej współ pra -cy z re no mo wa nym lo kal nym biu rem po dró ży i ho te la mi o naj lep szym stan dar dzieto uro pe ra tor przy go to wał na nad cho dzą cy se zon let ni zróż ni co wa ną ofer tę atrak cyj -nych pa kie tów, spo śród któ rych każ dy bę dzie mógł wy brać coś dla sie bie. Aby za -chę cić klien tów do re zer wo wa nia wy jaz dów, dla pierw szych stu osób biu ro pro po -nu je bez płat ny pa kiet obej mu ją cy trzy wy ciecz ki fa kul ta tyw ne o łącz nej war to ści 125eu ro. Ofer ta do ty czy zwie dza nia le gen dar nej Ni ko zji, Fa ma gu sty oraz tęt nią cej ży -ciem Ky re nii. Do dat ko wo każ dy, kto wy bie rze się z Ci tron Tra vel na pierw szy wy jazdna Cypr Pół noc ny z wy lo tem 6 czerw ca, bę dzie mógł nie od płat nie sko rzy stać zdwóch wy cie czek fa kul ta tyw nych do Ni ko zji i Ky re nii.

OO pprrzzee ppii ssiiee nnaa ssuukk cceess bbiiuu rraa CCii ttrroonn TTrraa vveell rroozz mmaa wwiiaa mmyy zz EEffee TTüürrkkeell,, DDyy rreekk ttoo rreemm GGee nnee rraall nnyymm ffiirr mmyy ii CCzzłłoonn kkiieemm ZZaa rrzząą dduu..

JJaakk ppoo wwssttaa łłoo bbiiuu rroo CCii ttrroonn TTrraa vveell iiddllaa cczzee ggoo wwyy bbrraa llii PPaańń ssttwwoo aakkuu rraattCCyypprr PPóółł nnoocc nnyy jjaa kkoo sswwóójj ppiieerrww sszzyykkiiee rruu nneekk ww ooffeerr cciiee??Pra co wa łem pra wie 7 lat ja ko wi ce -dy rek tor w jed nym z wio dą cych napol skim ryn ku to uro pe ra to rów. Bę -dąc od po wie dzial nym za pro duktpra gną łem wpro wa dzić w Pol sceCypr Pół noc ny ja ko no wy kie ru nekprzy współ pra cy naj więk sze go biu rain co min go we go na Cy prze – Ak mi naTra vel. Kie dy za kła da li śmy Ci tronTra vel, po my śla łem, że mo że to byćcie ka wa pro po zy cja dla Po la ków ja -ko al ter na ty wa i no wość. Uwa żam,że naj waż niej szym ele men tem te gobiz ne su jest biu ro in co min go we. Toono ob słu gu je na szych klien tów, ku -pu je dla nich ho te le i pod pi su je kon -trak ty, więc kie dy jest na szym wspól -ni kiem, ma my stuprocen to wą gwa -ran cję,że na si klien ci otrzy ma ją ob -słu gę na naj wyż szym po zio mie.

JJaakk mmóóggłł bbyy PPaann zzaa rree kkoo mmeenn ddoo wwaaććppooll sskkiimm ttuu rryy ssttoomm CCyypprr PPóółł nnoocc nnyy??

Naj bar dziej in te re su ją ce w Cy prze Pół noc nym jest to,że jest to cał ko wi cie nie zna ny kie ru nek. Na pierw szymmiej scu w Pol sce je śli cho dzi o wy jaz dy wa ka cyj ne sąTur cja, Egipt, Gre cja, Tu ne zja i Hisz pa nia. Są to bar -dzo po pu lar ne od wie lu lat kra je, ale tu w ba se nie Mo -rza Śród ziem ne go, cze ka do tych czas nie od kry tyCypr Pół noc ny. Wia do mo, że Po la cy bar dzo lu biąwy po czy wać na pięk nej pla ży i to jest wła śnie naj -

moc niej sza stro na pół noc nej czę ści wy spy. Po nad to,spę dza jąc tu wa ka cje uj mie nas tu rec ka go ścin ność i za chwy ci wy -

śmie ni ta kuch nia. Jed nak naj więk szy ma atu tem Cy pru Pół noc ne go jest brak ma so -we go ru chu tu ry stycz ne go. Znaj du ją się tu wspa nia łe za byt ki, mię dzy in ny mi w Ni -ko zji, Fa ma gu ście i Ky re nii. Pół noc ofe ru je rów nież mnó stwo atrak cji do ak tyw ne gowy po czyn ku ta kich jak nur ko wa nie,spor ty wod ne,golf, i jaz da kon na.

SSpprrzzee ddaażż ooffeerr ttyy CCii ttrroonn TTrraa vveell rruu sszzyy łłaa ww cczzaa ssiiee XXVVII TTaarr ggóóww TTuu rryy ssttyy kkii ii WWyy ppoo cczzyynn kkuuLLaa ttoo 22001111.. JJaakk PPaann ooccee nniiaa eeffeekk ttyy ppoo kkaa zzaa nniiaa ssiięę nnaa tteejj iimm pprree zziiee??Mo gę po wie dzieć tyl ko sa me do bre rze czy. Ofer ty pro mo cyj ne ro ze szły się bły ska -wicz nie – przy go to wa li śmy bo wiem dla pierw szych stu klien tów trzy dar mo we wy -ciecz ki fa kul ta tyw ne do miast Ky re nia, Fa ma gu sta i Ni ko zja. W cza sie tar gów zo sta -ło za ło żo nych kil ka re zer wa cji. Ofe ro wa li śmy tak że 10 proc. zniż ki, więc klien ci sko -rzy sta li z oka zji. Od bie ra my też mnó stwo te le fo nów z za py ta nia mi od grup i tu ry stówin dy wi du al nych, wie le biur agen cyj nych chce pod pi sać z na mi umo wę.

CCzzyy llii ooggóóll nniiee mmoo żżee PPaann ppoo wwiiee ddzziieećć,, żżee ssttaarrtt ssiięę uuddaałł??Jak naj bar dziej. Oczy wi ście na ra zie był to de biut wśród agen tów. Na szym ce lem nanaj bliż szy rok jest zbu do wa nie wi ze run ku fir my. Chce my tar fić bez po śred nio doklien ta.W tym ce lu ma my do kład nie opra co wa ny me dia plan, chcie li by śmy się za -pre zen to wać w ra diu, in ter ne cie i na bil l bo ar dach. Gdy lu dzie wi dzą na uli cy bil l bo ard z na pi sem „Tur cja” czy „Egipt”, nie zwra ca ją na nie uwa gi, bo ta kie pla ka -ty są do słow nie wszę dzie. Na to miast gdy zo ba czą na pis „Cypr Pół noc ny”, po my ślą:„Jak to? To tam moż na po le cieć na wa ka cje?”. Roz bu dzi my w ten spo sób w nichcie ka wość i da my im puls do za się gnię cia bliż szych in for ma cji.

PPoo rroozz mmaa wwiiaajj mmyy ttee rraazz oo tteejj ddrruu ggiieejj ggrruu ppiiee oodd bbiioorr ccóóww ooffeerr ttyy ttoo uurroo ppee rraa ttoo rraa –– oo aaggeenn --ttaacchh.. IIllee bbiiuurr aaggeenn ccyyjj nnyycchh ppoodd ppii ssaa łłoo jjuużż uummoo wwyy zz CCii ttrroonn TTrraa vveell??W na szym sys te mie jest już 150 agen tów. Nie zdą ży my zro bić wszyst kie go na raz, boma my mnó stwo za py tań, ale mu si my też we ry fi ko wać biu ra, któ re chcą z na mi współ -pra co wać. Nie mo że my pod pi sać umo wy z każ dym, ma my okre ślo ne stan dar dy. Na -sza sprze daż opie rać się jed nak be dzie na współ pra cy z biu ra mi agen cyj ny mi.

CCzzyy pprrzzyy ggoo ttoo wwaa llii PPaańń ssttwwoo jjaa kkąąśś ssppee ccjjaall nnąą ooffeerr ttęę nnaa zzaa cchhęę ttęę ddllaa aaggeenn ttóóww,, nnaa pprrzzyy --kkłłaadd wwyyżż sszzee pprroo wwii zzjjee??Pierw sza gru pa agen tów już 12 kwiet nia le ci z na mi na pierw szy dłu go ter mi no wystu dy to ur na Cypr Pół noc ny. Ofe ro wa na przez nas pro wi zja jest bar dzo atrak cyj na,je ste śmy ak tu al nie na eta pie opra co wy wa nia cie ka wych pro gra mów lo jal no ścio -wych.

AA jjaa kkiiee mmaa jjąą PPaańń ssttwwoo ppllaa nnyy nnaa pprrzzyy sszzłłoośśćć ccoo ddoo rroozz wwoo jjuu bbiiuu rraa?? CCzzyy bbęę ddąą PPaańń ssttwwoosspprrzzee ddaa wwaaćć ttyyll kkoo CCyypprr PPóółł nnoocc nnyy,, cczzyy tteeżż wwpprroo wwaa ddzząą PPaańń ssttwwoo jjaa kkiieeśś iinn nnee kkiiee rruunn kkii??Cypr Pół noc ny to dla nas „roz grzew ka”, po nie waż nie moż na być or ga ni za to rem zjed nym tyl ko kie run kiem. Ja oczy wi ście naj le piej znam Tur cję, bo stam tąd po cho -dzę, moi ro dzi ce rów nież pra cu ją w bran ży, sam tak że mam du że do świad cze nie to -uro pe ra tor skie. Mam w Tur cji du żo zna jo mo ści i w przy szłym ro ku na pew no bę dzieto dla nas naj waż niej sza de sty na cja. Prze wi du ję, że w tym ro ku zaj mie ona pierw szemiej sce w ran kin gu naj chęt niej od wie dza nych przez tu ry stów kra jów i że nie zmie nisię to w cią gu naj bliż szych kil ku lat, dla te go trze ba to wy ko rzy stać.

KKiiee ddyy nnaa CCyypprr PPóółł nnoocc nnyy ppoo llee ccii ppiieerrww sszzyy ssaa mmoo lloott zz kklliieenn ttaa mmii CCii ttrroonn TTrraa vveell nnaa ppoo kkłłaa --ddzziiee??Mo ją szczę śli wą licz bą jest 6, po nie waż uro dzi łem się 6 czerw ca o go dzi nie 6.00.Dla te go też pierw szy sa mo lot po le ci wła śnie 6 czerw ca, w mo je uro dzi ny. Uwa żam,że to jest do bry mo ment, bo bę dzie to tuż przed wa ka cja mi. Bę dzie my la tać na Cyprdo li sto pa da, raz w ty go dniu z War sza wy.

CCzzee ggoo zzaa tteemm żżyy cczzyyłł bbyy PPaann ssoo bbiiee ii sswwoo jjee mmuu nnoo wwoo ppoo wwssttaa łłee mmuu bbiiuu rruu ppoo ddrróó żżyy??Spo dzie wam się, że wcza sy na Cy prze Pół noc nym sta ną się bar dzo po pu lar nym kie -run kiem, bo ła two jest pro po no wać coś tak atrak cyj ne go. Wie lu tu ry stów, któ ry od -wie dzi li nas na tar gach La to, by ło zdzi wio nych, że na Cy prze Pół noc nym są tak pięk -ne piasz czy ste pla że i wspa nia ła nie ska żo na przy ro da. Te raz dzię ki Ci tron Tra velmoż na sie o tym sa me mu prze ko nać. Ży czę swo je mu ze spo ło wi wie lu klien tów.Mam na dzie ję, że w przy szłym ro ku bę dzie my mieć wy lo ty nie tyl ko z War sza wy. Trzy ma my więc kciu ki. DDzziięę kkuu jjęę zzaa rroozz mmoo wwęę!!

BBiiuu rroo ppoo ddrróó żżyy CCii ttrroonn TTrraa vveell zzaa ddee bbiiuu ttoo wwaa łłoo nnaa XXVVII TTaarr ggaacchh TTuu rryy ssttyy kkiiii WWyy ppoo cczzyynn kkuu LLaa ttoo 22001111,, nnaa kkttóó rryycchh zzaa pprree zzeenn ttoo wwaa łłoo sszzcczzee ggóó łłoo wwąąooffeerr ttęę ii kkaa ttaa lloogg nnaa nnaadd cchhoo ddzząą ccyy ssee zzoonn lleett nnii.. RRóóww nnoo llee ggllee zz ttyymm wwyy ddaa --rrzzee nniieemm rruu sszzyy łłaa ssttrroo nnaa iinn tteerr nnee ttoo wwaa ffiirr mmyy ii ccaallll cceenn tteerr..

Citron Travel Sp. Z o.o.Ul. Kamionkowska 51

03-812 Warszawatel: (+48) 22 494 90 40

www.citrontravel.pl

8 R E G I O N Y Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

War sza wa to dla bran y tu ry stycz nej bar -dzo atrak cyj ny ry nek. Dla te go tar gi La toprzy cià ga jà wy staw ców, zwłasz cza ˝edla klien tów te raz wła Ênie jest czas po -dej mo wa nia de cy zji o wy bo rze wa ka cji.

Jo an na Mo raw ska

W tym ro ku wy staw cy pre zen to -wa li si´ w jed nej cz´ Êci ha li, como gło spra wiaç wra e nie, ˝e

jest ich mniej, choç we dług da nych or -ga ni za to rów by ło ich o kil ku dzie si´ ciuwi´ cej ni˝ w ze szłym ro ku. Zre zy gno wa -no z po dzia łu na to uro pe ra to rów i re -gio ny, sku pia jàc w jed nym miej scu sto -iska wy sta wien ni cze. – Je ste Êmy za do -wo le ni z te go rocz nej edy cji tar gów. Fre -kwen cja by ła wi´k sza ni˝ w ubie głymro ku, od wie dzi ło nas 25 422 go Êci. Wie -my te˝ z roz mów z wy staw ca mi, ˝e by łowie lu klien tów po wa˝ nie za in te re so wa -nych wy jaz da mi, nie któ rzy ku po wa liwy ciecz ki, na wet te dro gie. Ogól niemo e my wy cià gnàç wnio sek, ˝e tar giby ły bar dzo uda ne – pod su mo wu je Ur -szu la Po t´ ga, pre zes spół ki MT Tar gi.

Na sta wie nie na kon kret ne go od bior c´Miesz kaƒ cy War sza wy to bar dzo do -

bry od bior ca ofer ty tu ry stycz nej: licz ni,do brze sy tu owa ni, mo bil ni, na sta wie nina kon sump cj´. Ch´t nie zo sta wia jà pie -nià dze w biu rach po dró y i w miej scach,w któ rych sp´ dza jà urlo py czy cho cia˝ -by week en dy. Cz´ sto wy je˝ d˝a jà ca ły miro dzi na mi, dla te go or ga ni za to rzy tar -gów uzna li za wa˝ ne za pew nie nie od po -wied niej, pik ni ko wej i ro dzin nej at mos -fe ry. Na dłu go przed im pre zà in for mo -wa li o blo ku atrak cji dla dzie ci, któ re

cze ka ły na naj młod szych tu ry stów wdru giej cz´ Êci ha li MT Pol ska oraz naÊwie ym po wie trzu przed obiek tem.Po ziom przy go to wa nia wy staw ców

był bar dzo ro˝ ny. Na wy so ko Êci za da -nia sta n´ ła szcze gól nie Chor wa cja, te -go rocz ny part ner tar gów La to. Krajten, bar dzo lu bia ny przez pol skich tu ry -stów, jest po strze ga ny przez nich przezpry zmat pi´k nych pla˝ i tak do tàd byłon pro mo wa ny. Tym ra zem tar go wi go -Êcie mo gli zo ba czyç zu peł nie in ne, ob -li cze Chor wa cji, któ ra przy go to wa ławy sta w´ „Be CRO ati ve!” pre zen tu jà càsyl wet ki chor wac kich wy na laz ców i ichdo ko na nia oraz pro duk ty, za rów nozna nych na ca łym Êwie cie ma rek, jak ite lo kal ne.

Za ist nieç dzi´ ki tar gomPierw sze go dnia tar gów w ha li MT

Pol ska nie by ło zbyt du e go ru chu. Po -mi´ dzy sto iska mi krà y li głów nie lu dziez bran y, na to miast war sza wia cy ru szy lina po szu ki wa nia wa ka cyj nej ofer ty do -pie ro w week end. – Nie ste ty nie wie luspo Êród tych, któ rzy od wie dzi li na szesto isko, to lu dzie wie dzà cy, cze go chcà.Ale sà te˝ i po zy ty wy – dzi´ ki tar gomna sza mar ka za czy na za pi sy waç si´ wÊwia do mo Êci. Przez ostat nie pół ro kusta li Êmy si´ roz po zna wal ni. Po tar gachna Âlà sku za uwa y łem wi´k sze za in te -re so wa nie Kre tà, na któ rà uru cha mia -my do dat ko wy sa mo lot. War sza wia cy toin ny port fel, mam na dzie j´, ˝e dzi´ kiLa tu 2011 za ist nie je my. Bar dzo po zy -

tyw nie oce niam stro n´ or ga ni za cyj nàtar gów – mó wi Łu kasz Mi kosz, wi ce -pre zes po wsta łe go przed ro kiem biu rapo dro y Aqu ama ris.Te go rocz nà edy cj´ La ta chwa li Mar -

cin Pa łach, dy rek tor Tar now skie goCen trum In for ma cji. Ogól nie ca łà im -pre z´ oce nia po zy tyw nie, za rów no podwzgl´ dem fre kwen cji, pro mo cji, jak iob słu gi. – Naj cz´ Êciej py ta no nas o tu ry -sty k´ ak tyw nà, przede wszyst kim ro we -ro wà, a tak e o szla ki pie sze i ba z´ noc -le go wà. Or ga ni za to rom su ge ro wał bymtyl ko wpro wa dze nie choç by drob nejopła ty za wst´p, ˝e by ogra ni czyç pro -blem zbie ra czy, któ rzy utrud nia li do -st´p do na sze go sto iska oso bom rze czy -wi Êcie za in te re so wa nym pre zen to wa nà

ofer tà. Pro po nu j´ tak e umo˝ li wiç wy -staw com i go Êciom do jazd do ha li odstro ny po łu dnio wej – mó wi.An drzej Sła wiƒ ski, pre zes biu ra

ATAS, jest bar dziej kry tycz ny. – Pro mo -cja tar gów by ła bar dzo sła ba. Wi daç, ˝ein we stu je si´ w nie co raz wi´ cej pie ni´ -dzy od gmin, któ re od faj ko wu jà udziałw tar gach za słu˝ bo wà ka s´. W ofer ciejest co raz wi´ cej re gio nów, a co razmniej to uro pe ra to rów – ko men tu je. –Cokolwiek by mó wiç, bar dzo si´ po pra -wi ła ob słu ga tech nicz na: jest spraw na isym pa tycz na.Wy da je si´, ˝e po wrót do wła Êci wej

tar gom La to for mu ły fe sty nu, któ ry jed -no cze Ênie jest pro po zy cjà ro dzin ne gosp´ dze nia cza su i mo˝ li wo Êcià pod j´ ciade cy zji o wy bo rze ofer ty urlo po wej tokrok w do brym kie run ku. Na to miastwy staw cy mu szà pa mi´ taç o tym, ˝ebar dzo wie le za le y od nich sa mych.DziÊ nie wy star czy ju˝ ulot ka. Trze bamieç po mysł na przy cià gni´ cie klien ta.

1–3 kwiet nia, War sza wa, Tar gi La to 2011

Lato 2011 | Targi próbujà odzyskaç zainteresowanie, wracajàc do dawnej formuły piknikowej

Turystyczny festyn si´ sprawdził

Fre kwen cja by ła wyż sza niż w ubie głym ro ku, tar gi od wie dzi ło 25 422 osoby. Go ściem ho no ro wym by ła Jo lan ta Kwa śniew ska.

NA TARGACH LATO WYSTAWCY SĄ NASTAWIENI NA KLIENTA INDYWIDUALNEGO

DOSSIER

Wzo rem lat ubie głych re dak -cja „Wia do mo ści Tu ry stycz -nych” przy go to wa ła tar go wewy da nie spe cjal ne, w któ -rym za rów no kon su men ci,jak i bran żow cy mo gli zna leźć

in for ma cje o tym, co dzie je się w tu ry sty ce.

>> WWiięęcceejj zzddjjęęćć ww ffoottookkrroonniiccee nnaa wwwwww..wwiiaaddoommoosscciittuurryyssttyycczznnee..ppll

W 2020 r. USA stra cà po zy cj´ naj po t´˝ -niej szej go spo dar ki Êwia ta, ich miej sceza stà pià Chi ny, któ re jed nak ˝ół tà ko szul -k´ li de ra od da dzà In diom ju˝ w po ło wiewie ku – twier dzi ze spół eks per tów podkie row nic twem Wil le ma Bu ite ra, głów -ne go eko no mi sty Ci ty gro up.

Ma ria Ki li jań ska

In die i Chi ny zo sta ły za li czo ne dogru py 3G, czy li go spo da rek, któ rewy ró˝ nia jà si´ tem pem roz wo ju i b´ -

dà do star cza ły naj lep szych oka zji in we -sty cyj nych. Po za ni mi do tej gru py wej -dà: Ban gla desz, Egipt, In do ne zja, Irak,Mon go lia i Ni ge ria, a tak e Sri Lan ka iWiet nam. Po nad to to wła Ênie re gio ny Azji i

Afry ki naj szyb ciej b´ dà si´ roz wi jaç ina p´ dzaç ca łà go spo dar k´ Êwia to wà.Za kła da ne tem po roz wo ju kra jówgru py 3G do 2050 r. to 5 proc. rocz nie.Eks per ci z Ci ty prze wi du jà, ˝e w naj -bli˝ szych czte rech de ka dach glo bal nago spo dar ka b´ dzie roz wi ja ła si´ wtem pie 4,2 proc. rocz nie, w po rów na -niu z ostat ni mi 40 la ta mi, gdzie po -ziom ten osià gał po ziom 3,3 proc. Jed -no cze Ênie pro gno zu jà, ˝e w 2050 r.glo bal ny pro dukt kra jo wy brut to si´ -gnie 380 bln do la rów, w po rów na niu z72 bln w 2010 r. Te zy opu bli ko wa ne gora por tu po ka zu jà, ˝e to wa Ênie kra jeazja tyc kie b´ dà wy zna cza ły kie run kiroz wo ju i sta nà si´ naj wi´k szy mi mo -car stwa mi, na to miast go spo dar ki Eu -ro py Ârod ko wo -Wschod niej, w tymtak e Pol ska, zo sta nà da le ko w ty le.Tu Êred nie tem po wzro stu go spo dar -cze go b´ dzie wy no si ło 2,8–3,5 proc.

rocz nie, co spo wo du je, ˝e udział te gore gio nu w Êwia to wym PKB zmniej szysi´ z 4 proc. w 2010 r. do 2 proc. w2050 r.Roz wój ryn ku in dyj skie go za uwa -

˝a jà or ga ni za to rzy tu ry sty ki przy jaz -do wej i za li cza jà kraj do de sty na cjiprzy szło Êci. – Ju˝ od czterech lat wi -

dzi my wzrost za in te re so wa nia hin du -sów, któ ry wy no si na wet 20 – 30 proc.Jed nak licz by te nie sà na ty le wy so -kie, ˝e by mo˝ na by ło mó wiç o ich do -mi nu jà cym zna cze niu – mó wi Grze -gorz Sa szyƒ ski, wła Êci ciel biu ra Jan --Pol. Or ga ni za to rzy zwra ca jà uwa g´,˝e hin du si to bar dzo wy ma ga jà cy

klien ci, głów nie dla te go, ˝e po dró u jeprzede wszyst kim kla sa wy˝ sza – a taoczekuje wysokiego standardu. Jed -nym z pro ble mów, ja kie si´ po ja wia jà,jest brak od po wied nie go za ple cza ga -stro no micz ne go, w tym zni ko ma licz -ba hin du skich re stau ra cji na wy so kimpo zio mie, tak e sa ma Pol ska nie jest

do sta tecz nie atrak cyj na. – Hin du si,ja dàc do Eu ro py, ni gdy nie wy bie ra jàjed ne go kra ju, ale ro bià to ur po ca łejEu ro pie Cen tral nej lub Za chod niej.In te re su je ich cy wi li za cja eu ro pej ska,ale w mi ni ma li stycz nym wy da niu.Głów nie py ta jà o ka sy na i za ku py – pod su mo wu je Grze gorz Sa szyƒ ski.

Prognozy | 3G – Chiny, Indie i Afryka to gospodarcze pot´gi w 2050 r. i ogromne rynki turystyczne

Indyjski tygrys szykuje si´ do skoku

Hisz pa nie do brze wie dzà, ˝e w dzi siej szejtu ry sty ce pi´k ne pla e i cie płe mo rze toza ma ło. Jed no cze Ênie z trans por tem roz -wi ja jà do dat ko we atrak cje: po la gol fo -we, spor ty wod ne i oÊrod ki spa.

Tu ry sty ka to naj wa˝ niej szy sek tor go -spo dar czy w tej pro win cji przy cià ga -jà cej 8,8 mln tu ry stów rocz nie. W cià guostat nich lat re gion moc no za in we sto -wał w roz wój in fra struk tu ry. Mi´ dzy na -ro do wy port lot ni czy im. Pa bla Ru izaPi cas sa za pew nia po łà cze nia z wi´k szo -Êcià paƒstw Eu ro py. Na lot ni sko w Ma -la dze przy by ło w ubie głym ro ku pra wie6 mln pa sa e rów, co sta no wi wzrost o4,14 proc. w sto sun ku do 2009 r. Lo tyza gra nicz ne to 58 proc. tej licz by.Ma la ga ma do god ne po łà cze nia ko -

le jo we z głów ny mi mia sta mi An da lu zji:Se wil là, Kor do bà i Gre na dà. Licz ba tu -ry stów przy by łych do Ma la gi dro gà ko -le jo wà wy nio sła w ub. r. 1,9 mln.Dla Co sta del Sol stwo rzo no te˝ spe -

cjal ny plan por to wy. W ubie głym ro kude sty na cj´ od wie dzi ło 660 tys. pa sa e -rów rej sów mor skich, co ozna cza wzrost

o 35 proc. In we sty cja o war to Êci 150mln eu ro prze wi du je in te gra cj´ no we gopor tu ze stre fà han dlo wà mia sta. No wyter mi nal i na brze e por to we po wsta nàbli sko cen trum Ma la gi. W re gio nieznaj du je si´ te˝ spo ro por tów jach to -wych, ist nie jà mo˝ li wo Êci od by wa niarej sów wy ciecz ko wych.Co sta del Sol to 160 km wy brze a

morskiego, jed nak Hisz pa nie sta wia jàrów nie˝ na in ne ni˝ pla o wa nie for myza ch´ ce nia tu ry stów do przy by cia. Za -byt ko we mia sta ta kie jak Ron da, An te -qu era czy Ma la ga sà po le ca ne na ci tybre aki. Re gion uwa a si´ za jed nà z naj -lep szych de sty na cji gol fo wych w Eu ro -pie. Znaj du je si´ tu po nad 60 pól gol fo -wych. To miej sce roz gry wek naj wa˝ niej -szych mi strzostw, np. Ry der Cup czyWorld Golf Cham pion ship. Po za tymCo sta del Sol po sia da 35 oÊrod ków spa.Wi´k szoÊç ho te li czte ro - i pi´ cio gwiazd -ko wych udo st´p nia tego typu usłu gi. MZ

22 lu te go, ho tel Hil ton, War sza wa. Pre zen ta cja re gio nu Co sta del Sol

Hiszpania | Turystyka to podstawa gospodarki

Costa del Sol inwestuje w infrastruktur´

9WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 DESTYNACJE

Prze targ na pro wa dze nie dla POT dzia łań pro mo cyj nych w Indiach w la tach 2011–2012 r.wygrała hin du ska agen cja Ce le bra tions. Zgłosiła się jako jedyna, za pro po no wa ła dzia ła niana kwo tę 109 070 eu ro, wpi su jąc się w prze wi dzia ny bu dżet POT, któ ry wy no sił 400 tys.zł. Fir ma zaj mu je się przede wszyst kim kon sul tin giem i już wcze śniej współ pra co wa ła zPOT, or ga ni zu jąc m.in. ro ad show w 2009 i 2010 r. Do za dań agen cji bę dzie na le żeć m.in.or ga ni za cja sto iska na tar gach tu ry stycz nych w New Del hi i Bom ba ju, pro duk cja ga dże tów,mo ni to ring dzia łań in dyj skiej bran ży tu ry stycz nej, kam pa nie pro mo cyj ne w me diach, współ -pra ca z in dyj ską bran żą fil mo wą, re la cje z me dia mi, do radz two z za kre su wspól nych dzia łańmar ke tin go wych z prze woź ni ka mi lot ni czy mi, a tak że mo ni to ro wa nie dzia łań kon ku ren cji.

UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH REGIONÓW W ŚWIATOWYM PKB

POLSKA PROMOCJA W INDIACH RACZEJ SYMBOLICZNA

Osiàgni´te PKB w 2010 r.

Kraje azjatyckie27 proc.

Kraje azjatyckie 49 proc.

Ameryka Północna11 proc.Europa Centralna i Zachodnia 2 proc.Wspól no ta Nie pod le -głych Państw 3 proc.Europa Środkowa 5 proc.

Australia i NowaZelandia 1 proc.

Afryka 12 proc.

Ameryka Łacińska 8 proc.Europa Wschodnia 7 proc.

Japonia 2 proc.

Afryka 4 proc.

Europa Środkowa4 proc. Australia i NowaZelandia 1 proc.

Wspól no ta Nie pod le -głych Państw 4 proc.

Eu ro pa Cen tral na iZa chod nia 4 proc.

Ameryka Północna 22 proc.Europa Wschodnia 19 proc.Ameryka Łacińska 9 proc.

Japonia 6 proc.

Prognozowane PKB w 2050 r.

Źródło: Citi Investment Research and Analysis

10 R Ó ˚ A KO LU M B A 2 0 1 1 Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Konkurs| Kapituła oceniała katalogi bioràc pod uwag´ wiele kategorii

JakoÊç publikacjiroÊnie z roku na rok

Prawo| Publikacje sà coraz lepsze

Katalog wzgodzie z prawem

Ka ta lo gi biur po dró y nadal od gry wa jà nie ba ga -tel nà ro l´ za rów no dla agen ta przy sprze da y,jak i dla klien ta przy wy bo rze wy ciecz ki. Ich ja koÊç Êwiad czy tak e o stan dar dach ob słu gi.

Jo an na Mo raw ska

Kon kurs Ró a Ko lum ba, któ ry re dak cja „Wia -do mo Êci Tu ry stycz nych” ogłosiła ju˝ po raztrze ci, słu˝y własnie ocenie standardów

obsługi. Zo sta ło do nie go zgło szo nych 47 ka ta lo -gów, wszyst kie pod da no wni kli wej oce nie ka pi tu -ły zło o nej z przed sta wi cie li re dak cji, izb tu ry sty kioraz Êro do wi ska pi lo tów, praw ni ków, agen tów igra fi ków. Wszy scy ju ro rzy zgod nie stwier dzi li, ˝ez ro ku na rok po pra wia si´ ja koÊç nad sy ła nych pu -bli ka cji, za rów no od stro ny wi zu al nej, jak i me ry -to rycz nej. – Te go rocz ne ka ta lo gi po dzie li ła bymna trzy ka te go rie: bar dzo do bre, stan dar do we ibro szu ry. Tych ostat nich na szcz´ Êcie by ło nie wie -le, choç za sta na wiam si´, po co w ogó le biu ra wy -sta wia jà je w kon kur sie. Naj cz´ Êciej sà to ma te ria -ły do ty czà ce wy jaz dów nar ciar skich i obo zów mło -dzie o wych oraz stric te ho te lo we. Sà cie niut kie ima jà fa tal nà sza t´ gra ficz nà, przez co wy raê nieod sta jà od resz ty – mó wi Ali cja Dà brow ska, re -dak tor na czel na do dat ku „Tu ry sty ka” w „Ga ze cieWy bor czej”.Naj bar dziej rzu ca jà ce si´ w oczy uchy bie nia to

– po dob nie jak w po przed nich la tach – nie cie ka wei sła bej ja ko Êci zdj´ cia, sztam po wa sza ta gra ficz na,ma ło ory gi nal ne, ogól ni ko we opi sy z okle pa ny mizwro ta mi, bł´ dy sty li stycz ne i zbyt ma ły druk. Ale

sà te˝ i plu sy – pu bli ka cje sà ogól nie bar dzo czy tel -ne, co jest wa˝ ne szcze gól nie dla osób star szych,któ re ca ły czas ko rzy sta jà z tra dy cyj nych ka ta lo -gów. – Ich za war toÊç tak e co raz bar dziej speł niaocze ki wa nia od bior ców i uwzgl´d nia in for ma cjewa˝ ne w pierw szej fa zie wy bo ru im pre zy tu ry stycz -nej: pod sta wo we da ne o re gio nie, po go d´, tem pe -ra tu r´ po wie trza i wo dy czy czas trwa nia lo tu – ko -men tu je Ma rek Ka mieƒ ski, wła Êci ciel biu ra po -dró y Mag� Mar. Na to miast Kry sty na Za zdro siƒ -ska, se kre tarz Pol skie go Sto wa rzy sze nia Pi lo tówWy cie czek Za gra nicz nych, wy so ko oce nia atrak -

cyj noÊç sza ty gra ficz nej i ja koÊç opi sów wy cie czek,zwłasz cza in for ma cje o tym, co jest wli czo ne w ce -n´, a cze go w niej nie ma.Stwo rze nie atrakcyjnego i spełniajacego

standardy merytoryczne ka ta lo gu jest tymtrudniejsze, e co roku pre zen tu je si´ pra wie te sa -me miej sca i obiek ty. Dla te go trud no si´ dzi wiç, epo ja wia jà si´ bł´ dy. Ale ka pi tu ła jest zgod na co dote go, ˝e twór cy ka ta lo gów wkła da jà w ich przy go -to wa nie du o pra cy i zda jà so bie spra w´ z te go, ˝ewyglàd publikacji Êwiad czy o sza cun ku to uro pe ra -to ra do agen ta i klien ta.

Âwia do moÊç wła Êci cie li biur po dró y wzra sta,byç mo e dla te go, ˝e ro Ênie rów nie˝ Êwia do -moÊç ich klien tów – mó wi me ce nas An na Ko za -nec ka ˚ar nec ka z kancelarii prawnej Cha łas iWspól ni cy.

Oce na praw ni ka jest po zy tyw na: ge ne ral nie wi -daç, ˝e fir my tu ry stycz ne sta ra jà si´ byç na bie -

˝à co, Êle dzà orze cze nia sà dów, któ re sà zwià za ne zklau zu la mi nie do zwo lo ny mi i wy cià ga jà z te gownio ski W ogól nych wa run kach uczest nic twa za -miesz czo nych w ka ta lo gu ju˝ nie spo ty ka si´ prze -pi sów uzna nych za klau zu le abu zyw ne, czyliniezgodne z prawem. Ta kich jak ten, ˝e wsze la kiespo ry b´ dà roz strzy ga ne przez sàd wła Êci wy dlasie dzi by biu ra po dró y. – Zda rza si´, ˝e treÊç nie -któ rych po sta no wieƒ jest mo dy fi ko wa na tak, byprze pis nie wy glà dał na bu dzà cy wàt pli wo Êci, czyjest zgod ny z pra wem. Nie sà to wprost klau zu leabu zyw ne, ale gdy by klient któ ràÊ z nich za kwe -stio no wał, mo gła by zo staç uzna na za na ru sza jà càje go do bra. Do ty czy to mi´ dzy in ny mi kwe stiiopłat za re zy gna cj´ z uczest nic twa w im pre zie –do da je me ce nas Ko za nec ka ˚ar nec ka.W niektórych ka ta lo gach nie jest po da wa na ce -

na wy ciecz ki lub jest ona niejed no znacz na – naprzy kład biu ro po da je ce n´ w eu ro i od wo łu je si´do kur sów wa lut, ale nie po da je kon kret nej da tykur su. In nym doÊç cz´ stym uchy bie niem jest brakin for ma cji wy ma ga nych przez usta w´ o usłu gachtu ry stycz nych, na przy kład nie do pre cy zo wy wa nieka te go rii obiek tów noc le go wych. – Z usta wy wy ni -ka, e ka te go rie po win ny byç okre Êla ne we dług za -sad lo kal nych. Byç mo e zda niem to uro pe ra to rówokre Êla nie ka te go rii zgod nie z wy mo ga mi eu ro pej -ski mi jest bar dziej ob ra zo we, nie mniej na le y si´trzy maç za sad okre Êla nych przez usta w´ – pod kre -Êla praw nicz ka. JM

Laureaci Ró˝y Kolumba 2011

I MIEJSCE

RA IN BOW TO URS Zwie dza nie, zwie dza -nie i wy po czy nek sa mo lo tem i au to ka rem

W tym ro ku po sta wi li śmy na zu peł nie no we po dej -ście do wy glą du ka ta lo gu. Za le ża ło nam na tym,aby był on przej rzy sty i eks po no wał za war tość me -ry to rycz ną. Pra gnie my da wać klien tom jak naj peł -niej szą, rze tel ną in for ma cję do ty czą cą ofer ty. Wie -rzy my, że po mo że to klien tom w pod ję ciu de cy zji, aagen tom w sprze da ży na szej ofer ty. Przy ka ta lo gach La to 2011 sku pi li śmy się na po pra -wie niu i uszcze gó ło wie niu opi sów ho te li wcza so -wych. Zmie ni li śmy też zu peł nie lay out ka ta lo gów iza sto so wa li śmy no wy po dział – ka ta lo gi wcza so -we i ka ta log ob jaz do wy – zwie dza nie.Grze gorz Basz czyń ski, pre zes Ra in bow To urs

WYRÓŻNIENIE W KATEGORII PREMIUM

SUN & FUN Zjed no czo neEmi ra ty Arab skie

Se mir Ha mo uda, pre zes biu ra Sun & FunDu baj jest uwa ża ny za luk su so wąde sty na cję, dla te go chcie li śmy zro bićluk su so wy ka ta log, na lep szym pa -pie rze, bez na tło ku zdjęć – sto no wa -ny pod ką tem gra ficz nym i rze tel ny

pod ką tem me ry to rycz nym. Sa mą ofer tę wy po czyn ku w Du -ba ju chcie li śmy za pre zen to wać w ta ki spo sób, aby prze ko -nać klien tów, że nie mu si on być bar dzo dro gi i nie do stęp nydla prze cięt ne go Po la ka.

LOGOSTOUR Lato 2011

Teresa Górecka, prezes biuraLogosTourNajważniejsza dla nas jest jakośćpod każdym względem. Dotyczy tozarówno obsługi, jak i wyglądukatalogu. Szata graficzna, zdjęcia,mapy, opisy ofert – wszystko musibyć rzetelne. Przygotowując

zawartość katalogu, zwracamy szczególną uwagę nadokładność opisów programów turystycznych, którenajbardziej przemawiają do bardziej wymagającychturystów.

TUI POLAND Delektuj sięchwilą luksusu

Maciej Niechaj, product managerw biurze TUI PolandTworzenie katalogu premium rządzisię nieco innymi prawami niżtworzenie „zwykłego” katalogu, cowiąże się ze specyfiką procesusprzedaży bardziej luksusowej

oferty. Większość informacji klient odbiera wbezpośrednim kontakcie ze sprzedawcą, a katalogodgrywa pomocniczą rolę. Dlatego opisy danego miejscanie muszą być aż tak szczegółowe – poświęcamy na niemaksymalnie dwa akapity.

II MIEJSCE III MIEJSCE

GRECOS HOLIDAY Zasmakuj w udanych wakacjach

Pra ce zwią za ne z re da go wa niem ka ta lo gu na le żądo naj waż niej szych za gad nień zwią za nych z przy -go to wa niem se zo nu. Klu czem do suk ce su sąwier ne i zgod ne z rze czy wi sto ścią opi sy ofe ro wa -nych obiek tów oraz ma te riał zdję cio wy. Sta ra mysię tak że zop ty ma li zo wać lay out stro ny, układ ka -ta lo gu i szpal ty in for ma cyj ne w ta ki spo sób, abyna wi ga cja po ka ta lo gu by ła mak sy mal nie ła twa ikaż dy mógł w szyb ki i sku tecz ny spo sób zna leźćwia do mo ści, któ re go in te re su ją. Na stro nach in -for ma cyj nych sku pia my się na naj waż niej szychrze czach, prze ka zu je my tyl ko istot ne tre ści.Ja nusz Śmi giel ski, pre zes Gre cos Ho li day

AQUAMARIS Lato 2011

W two rze niu ka ta lo gu naj waż niej sze dla nas by ły:przej rzy stość, ja sne uło że nie tek stu, rze tel na in for -ma cja i przy stęp na for ma, zarówno dla klienta, jak idla agenta. Istot ny był pro jekt okład ki – aby przy cią -ga ła wzrok, wzbu dza ła za in te re so wa nie. Sta ra my siętak że, by zdję cia by ły ak tu al ne. Mu szę przy znać, żetwo rze nie ka ta lo gu by ło dla nas nie la da wy zwa -niem. Nie pla nu je my jed nak spo częcia na lau rach,ale chcemy sta le się roz wi jać i po sze rzać ofer tę. Cie -szy my się, że na sza pra ca zo sta ła do ce nio na i otrzy -ma li śmy to pre sti żo we wy róż nie nie oraz że zna leź li -śmy się w gro nie tak zna ko mi tych lau re atów.Łu kasz Mi kosz, wi ce pre zes Aqu ama ris

W skład ka pi tu ły konkursu weszli: agen t, przed sta wi cie l sa mo rzą du, pi lo t, gra fi k oraz re dak to rzy pra sy bran żo wej.Jurorzy oce nili 47 ka ta lo gów biorąc pod uwagę m.in. efek tyw no ść mar ke tin go wą, uczci wą i me ry to rycz ną ko -mu ni ka cję z klien tem, czy tel no ść, es te ty kę, re dak cję. Mak sy mal nie moż na by ło uzy skać od człon ków ju ry 200punk tów. Naj wy żej oce nio ny ka ta log zdo był ich 154, na to miast naj mniej sza przy zna na licz ba punk tów to 71. Wdru gim eta pie 15 naj lep szych ka ta lo gów do dat ko wo zo sta ło poddanych oce nio nie praw ni ka, któ ry przy znał wła -sne punk ty. Naj wyż szą no tę w tej kategorii otrzy mał ka ta log Gre cos Ho li day.

SKŁAD KAPITUŁY I KRYTERIA OCENY

Ma rek Ka mień ski, wła ści cielbiu ra po dró ży Mag -Mar, bie -gły są do wy w za kre sie tu ry -sty ki

Józef Ratajski, wiceprezesPolskiej Izby Turystyki

An na Ko za nec ka Żar nec ka,ad wo kat, Cha łas i Wspól -ni cy Kan ce la ria Praw na

W ka ta lo gach prak tycz nienie spo ty ka się klau zul nie do zwo lo nych. Wy ni ka toze wzra sta ją cej świa do mo -ści tak bran ży tu ry stycz nej,jak i jej klien tów.

Naj wyż szą no tę przy zna łamka ta lo go wi biu ra Gre cosHo li day.

Ka ta lo gi dia me tral nie sięzmie ni ły na plus. Są czy tel -ne, ja sne, sta ły się wręczkom pen dium wie dzy nie tyl -ko dla klien tów, ale i dlasprze daw ców.

Bardzo pozytywnie odbieramkatalog biura Aquamaris –wrażenie tym większe, że tomała firma.

Ali cja Dą brow ska, kie row -nik dzia łu Tu ry sty ka, „Ga -ze ta Wy bor cza”

Monika Wojniak, redaktorprowadząca „WiadomościTurystycznych”

Konrad Siuda, grafik,dyrektor artystyczny„Przeglądu Sportowego”

Kry sty na Za zdro siń ska, se -kre tarz Pol skie go Sto wa rzy -sze nia Pi lo tów Wy cie czekZagranicznych

PRAWNIK REDAKTOR REDAKTOR AGENT PRZEDSTAWCIEL IZBY GRAFIK PILOT

Za uwa ży łem, że to uro pe ra -to rzy po da ją bar dzo róż nekosz ty re zy gna cji z wy -ciecz ki, nie wi dać za toklau zul nie do zwo lo nych.

Naj lep sze ka ta lo gi mo imzda niem przy go to wa ły biu raRa in bow To urs i Sun & Fun.

11WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 R Ó ˚ A KO LU M B A 20 1 1

GRECOS HOLIDAY Zasmakuj w udanychwakacjach

GLOBTRANSAlpy 2011

HERKULES EXPRESSWęgry 2011

ITAKAItaka & Gala Podróżew stylu gwiazd

ITAKALato 2011Hiszpania,Portugalia, Włochy

LEKIERLekier Paryż tak 20 lat

LOGOSTOURLato 2011

LOGOSTOURPodróże na 7kontynentów 2011

LOGOS TRAVELPodróże z pasją

OK SERVICESLato 2011

OK TOURSObozy i kolonie 2011

ECCO TRAVEL

ALPETOUR POLSKAAlpe! Zima 2011

AQUAMARIS Lato 2011

ATLAS TOURSGrecja

ATLAS TO URS Rej sywy ciecz ko we z pol -skim pi lo tem La to 2011

ALPETOUR POLSKAAlpe! Grupy 2010/2011

CT POLANDNiezwykły światOrientu

FLUGODalekie Wyprawy 2011

ECCO HOLIDAYLato 2011

FRATERPielgrzymki – Polska,Europa, świat

FRATERWycieczki, Wypoczynek,Świat zieleni

GTI TRAVEL POLANDTurcja lato 2011

ORIENT TRAVELTajemnice orientu

RAINBOW TOURSLato 2011 – Wypoczynek

OSKARLato 2011

RA IN BOW TO URS Zwie -dza nie, zwie dza nie i wy -po czy nek sa mo lo tem iau to ka rem

RAINBOW TOURSLato 2011 – WypoczynekII edycja

REGO BISLato 2011 – Wczasy

STEJA TRAVELKolonie obozymłodzieżowe 2011

SUN & FUN HOLIDAYSEgipt 2011

SUN & FUN HOLIDAYSTunezja 2011

SUN & FUN HOLIDAYSTurcja 2011

SUN & FUN ZjednoczoneEmiraty Arabskie

TERRA MARELato 2011 Odkryj nowysmak życia

TĘCZAPodróże 2011 Wycieczki– wczasy

TRADE & TRAVELCOMPANYUSA, Kanada, Alaska

TRADE & TRAVELCOMPANYEuropa

TUI POLANDJedź po przygodę – TUI zdojazdem własnym

TUI POLAND Delektuj sięchwilą luksusu

TUI POLANDWakacje z polskimanimatorem – TUI Family

TUI POLANDUrlop spełnionych marzeń– TUI samolotem część 1

TUI POLANDUrlop spełnionych marzeń– TUI samolotem część 2

WEZYR HOLIDAYSLato 2011 Turcja

WEZYR HOLIDAYSLato 2011 Egipt – Tunezja– Maroko – Grecja –Hiszpania

WYGODA TRAVELLato 2011 (Chorwacja –Grecja – Bułgaria –Wycieczki)

Au to rzy ka ta lo gów nie si ląsię na ory gi nal ność. Rzad kotra fia ją się in try gu ją ceokład ki, na ogół jest tosztam pa w po sta ci zdję ciako bie ty na zło ci stym pia sku.

Po zy tyw nie za sko czył mnieka ta log biu ra piel grzym ko -we go Fra ter, a tak że AtlasTo urs, CT Po land, Flu go iOrient Tra vel.

Kapituła | Pa pie ro wy no Ênik na dal bu dzi wi´k sze za ufa nie

Twór cy przy kła da ją corazwiekszą wa gę do stro nytech nicz nej katalogów, jestdu żo mniej zdjęć sła bej ja ko -ści. Fir my wiedzą, że ka ta lo -gi pra cu ją na ich wi ze ru nek.

Mo ją szcze gól ną uwa gęprzy cią gnę ły ka ta lo gi biurOrient Tra vel, CT Po land iTer ra Ma re.

Mi ło mi za uwa żyć, że ka ta -lo gi z ro ku na rok są co razlep sze. I to za rów no podwzglę dem me ry to rycz nym,jak i es te tycz nym.

W mo jej oce nie naj lep szyjest ka ta log Sun & Fun.

W nie któ rych ofer tach tra sywy cie czek ob jaz do wych poEu ro pie są zbyt eks pre so wei obej mu ją noc ne prze jaz dy.Nie po ro zu mie niem są ofer tyty pu „9 sto lic w 10 dni”.

Naj le piej w mo jej oce niewy pa da ją ka ta lo gi biur Ra -in bow To urs i Sun & Fun.

Za na mi trze cia edy cja kon kur su. Do udzia łu wnim zgło siç si´ mo gło ka˝ de biu ro po dró y po sia -da jà ce wła sny ka ta log. Otrzy ma li Êmy w su mie47 zgło szeƒ. Gra tu lu je my wszyst kim, któ rzy mie liod wa g´ zmie rzyç si´ z su ro wy mi, ale obiek tyw -ny mi oce na mi na szej Ka pi tu ły. Z ro ku na rok ka -ta lo gi sà co raz lep sze. Cze ka my na Paƒ stwa wko lej nej edy cji Ró y Ko lum ba!

KATALOGI ZGŁOSZONE DO KONKURSU RÓŻA KOLUMBA 2011

OR LAN DO TRA VEL La to2011 Wcza sy, piel grzym -ki, obo zy mło dzie żo we

12 TRANSPORT Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Je sie nià Wro cław zy ska no wy ter mi nallot ni czy, dzi´ ki któ re mu przyj mie dwa ra -zy wi´ cej pa sa e rów.

Prze pu sto woÊç lot ni ska wy nie sie wte -dy po nad 3,5 mln pa sa e rów rocz nie,

po roz bu do wie b´ dzie mo gło ob słu yç 7mln. No wy ter mi nal – czte ry ra zy wi´k -szy od obec ne go – za cznie pra c´ na kil -ka mie si´ cy przed Eu ro 2012. – Zo sta -nie grun tow nie prze te sto wa ny przez pa -sa e rów, za nim przyj mie ki bi ców – mó -wi Da riusz KuÊ, pre zes Por tu Lot ni cze -go Wro cław. Obiekt jesz cze je sie nià zo -stał za da szo ny, uru cho mio no tak eogrze wa nie. Te raz we wnàtrz trwa jà pra -ce wy koƒ cze nio we. Po ło o no po sadz ki,koƒ czy si´ mon ta˝ sie ci i in sta la cji zwià -za nych z bez pie czeƒ stwem obiek tu. Namiej scu sà ele men ty sys te mu ba ga o we -go i kon tro li bez pie czeƒ stwa. Dzia ła jàju˝ scho dy ru cho me, któ re do wio zà po -

dró˝ nych na dru gie pi´ tro, gdzie za pla -no wa no ka wiar ni´ z wi do kiem na passtar to wy. Po za koƒ cze niu prac bu dow la -nych kil ka mie si´ cy zaj mie roz ruch ter -mi na lu, pod czas któ re go obiekt b´ dziecer ty fi ko wa ny przez po szcze gól ne in sty -tu cje zwià za ne z lot nic twem i bez pie -czeƒ stwem. Czte ro kon dy gna cyj ny (wtym jed na kon dy gna cja pod ziem na) bu -dy nek za pro jek to wa ło biu ro J.S.K. Ar -chi tek ci (fir ma za pro jek to wa ła te˝ lot ni -ska we Frank fur cie, Düssel dor fie i Ber -li nie -Schöne fel dzie). Do dys po zy cji pa -sa e rów b´ dà kli ma ty zo wa ne ha le przy -lo tów i od lo tów o pow.1700 mkw. i wys.na wet trzech kon dy gna cji z dar mo wymdo st´ pem do in ter ne tu. Po nad to znaj -dzie si´ tam 8 sta no wisk kon tro li bez -pie czeƒ stwa i 22 od pra wy bi le to wo -ba -ga o wej. Dla przed si´ bior ców za pla no -wa no ok. 4 tys. mkw. po wierzch ni ko -mer cyj nej. Przed no wym ter mi na lem

po wsta nie po nad 1,1 tys. miejsc par kin -go wych, a dla sa mo lo tów 16 sta no wiskpo sto jo wych. (na ca łym lot ni sku b´ dzieich ok. 30). – No wy ter mi nal to do dat -ko wy atut dla or ga ni za to rów Eu ro 2012– mó wi Da riusz KuÊ. – W za le˝ no Êci odpo trzeb b´ dzie mo˝ na prze zna czyç je -den z ter mi na li do ob słu gi VIP -ów lubki bi ców prze ciw nych dru yn – wy ja Ênia.W przy szło Êci obec nie u˝yt ko wa ny ter -mi nal b´ dzie ob słu gi wał kon kret ny typpo łà czeƒ. Pod uwa g´ bra ne jest utwo -rze nie na je go ba zie ter mi na lu ge ne ralavia tion, prze zna czo ne go do ob słu gipry wat nych sa mo lo tów.Koszt bu do wy to ok. 300 mln zł. Pla -

ny in we sty cyj ne por tu do 2015 r. ob li -czo ne sà na mniej wi´ cej 460 mln zł.Ârod ki wła sne to ok. 100 mln, fi nan so -wa nie ko mer cyj ne – ok. 200 mln. Fun -du sze unij ne sta no wià po zo sta łe 160mln. MZ

Czy no we, czwar te pol skie li nie czar te ro -we przyj mà si´ na na szym ryn ku? Na ra -zie prze woê nik pod pi sał umo w´ z Ita kà.

Yes Air ways swój in au gu ra cyj ny lotod b´ dà 29 kwiet nia do tu rec kiej An -ta lyi. Głów nà ba zà prze woê ni ka b´ dzieOk´ cie, ale sa mo lo ty w se zo nie let nimwystar tujà tak e z Kra ko wa, Ka to wic,Wro cła wia, Po zna nia i Szcze ci na. YesAir ways za war ły umo w´ z Ita kà na naj -bli˝ szy se zon. Za mie rzajà prze wieêç ok.200 tys. pa sa e rów. Miej sca mi do ce lo -wy mi b´ dà por ty tu rec kie: An ta lya, Bo -drum, Da la man i Izmir, port Ouj da wMa ro ku, He ra klion na grec kiej Kre cie,Monastyr w Tu ne zji i Ta ba w Egip cie.Flo ta to dwa air bu sy A320.

Linie na le à do Jac ka Łycz by i Pio traLu ba czew skie go. Spół ka po wsta ła je -sie nià 2009 r. z pier wot nym za mia remroz po cz´ cia dzia łal no Êci lot ni czej w2010 r. – Po po gł´ bio nej ana li zie biz ne -so wej i ze wzgl´ du na nie sprzy ja jà cà ko -niunk tu r´ zra cjo na li zo wa ła swo je pla -ny, prze no szàc swój start na wio sn´2011 – mó wi przed sta wi ciel Yes Air -ways Wi told Szuk. – Z na szych ba daƒwy ni ka, e dy na mi ka roz wo ju ru chu lot -ni cze go po zo sta nie sta bil na, a se zo no -we wa ha nia sà trwa łym i prze wi dy wal -nym ele men tem tej bran y. We dług eks per tów jest spo re za po -

trze bo wa nie na czar te ro we li nie. – Jed -nak suk ces za le y od wiel ko Êci flo ty,któ rà si´ dys po nu je, kon ku ren cyj nych

cen oraz kie run ków, na któ re jest za po -trze bo wa nie. Cià gle nie pew na sy tu acjaw pół noc nej Afry ce mo e w du ej mie -rze wpły nàç na sła be wy ni ki prze woê ni -ka – oce nia To masz Dzie dzic.Szef Yes Air ways Ja cek Łycz ba na

bie à co Êle dzi do nie sie nia z kra jówafry kaƒ skich, jed nak – jak twier dzi – ma jà one bez po Êred ni wpływ na to -uro pe ra to rów, ale nie na prze woê ni -ków. – Prze woê ni cy re ali zu jà prze lo tyna zle ce nie to uro pe ra to rów, któ rzy po -dej mu jà de cy zje do ty czà ce vo lu me nuru chu tu ry stycz ne go w okre Êlo nych kie -run kach. Gdy do cho dzi do sy tu acji kry -zy so wych, biu ra sta ra jà si´ prze kie ro -waç ruch z za gro o ne go kie run ku doin nych kra jów. MM

Trwa jà ca od kil ku dzie si´ ciu lat wy -łàcz noÊç jed nej fir my na do sta w´ pa -li wa na lot ni sko im. Fry de ry ka Cho pi -na w War sza wie nie dłu go ma si´ za -koƒ czyç.

Ma rze na Za rzyc ka

Wy so kie kosz ta, ja kie po no szàprze woê ni cy, słu y ły do tej po ry

za ar gu ment prze ciw ko ko rzy sta niu zwar szaw skie go Ok´ cia. Wiz za ir, któ -ry nie zde cy do wał si´ te go la ta uru -cho miç no wych po łà czeƒ ze sto li cy,uza sad niał t´ de cy zj´ pa nu jà cym tammo no po lem Pe tro lo tu. Ten mo no poltrwa od 1934 r., wte dy to war szaw -skie lot ni sko prze nio sło si´ z Po laMo ko tow skie go na Ok´ cie. Od po -czàt ku ist nie nia por tu lot ni cze go niedo pusz czo no in ne go kon tra hen ta,je Êli cho dzi o do sta wy pa li wa. W tymro ku sy tu acja ma si´ wresz cie zmie -niç. Do ob słu gi por tu do pusz czo nyzo sta nie in ny do staw ca pa li wa – fir -ma Lo tos. – Z koƒ cem mie sià ca za koƒ czy si´

umo wa z Pe tro lo tem, wi´c de cy zji wtej spra wie mo˝ na si´ spo dzie waç wkwiet niu – mó wi Prze my sław Przy byl -ski, rzecz nik pra so wy Lot ni ska im.Fry de ry ka Cho pi na. Dla lot ni skaozna cza to ob ni e nie kosz tów pa li wa,co w kon se kwen cji ozna cza zmniej -sze nie ce ny ko rzy sta nia z por tu lot ni -cze go. Eks per ci z In sty tu tu Tu ry sty kinie wià à bie à cych zmian w roz kła -dzie lo tów z ist nie jà cym od pół wie czamo no po lem. Dla li nii lot ni czych je goza koƒ cze nie to jed nak do bra in for -ma cja, któ ra po win na za ch´ ciç ich dootwie ra nia no wych po łà czeƒ z War -sza wy.

PLL LOT | Rok 2011 kolejnym „pewnym” terminem

LOT ku prywatyzacji nabiera tempa

Czartery | 200 tys. pasa˝erów ma przewieêç w tym sezonie nowy polski przewoênik

Yes Airways startuje Ok´cie

Lotnisko koƒczy z monopolemPetrolotu

Inwestycje | Wrocławski port lotniczy wchodzi w koƒcowy etap modernizacji

Nowy terminal zadebiutuje przed Euro 2012

krót koWizz Air wpro wa dza no we tra sy.Wę gier skie ta nie li nie uru cha mia -

ją czwar tą ba zę ope ra cyj ną w Ru mu niiz lot ni ska Tir gu Mu res. Siat ka po łą czeńobej mie lo ty do Bar ce lo ny, Rzy mu, Pa -ry ża, Me dio la nu, Ma dry tu, Do rt mund iBo lo nii. Wszyst kie tra sy zo sta ną uru -cho mio ne mię dzy 18 a 20 czerw ca. Po -łą cze nia z no wej ba zy po cząt ko wo bę -dzie ob słu gi wał sa mo lot ty pu Air busA320. Zwięk szy się tak że czę sto tli -wość na już ist nie ją cym po łą cze niu doLon dy nu Lu ton. – z trzech do czte rechlo tów ty go dnio wo. Wizz Air otwiera teżko lej ne trasy z Czech i Ser bii, m.in. zlot nisk w Bu ka resz cie, Brnie oraz Bel -gra dzie. MM

Naj punk tu al niej szym lot ni skiemna świe cie jest Mię dzy na ro do wy

Port Lot ni czy Se at tle -Ta co ma. Ten ty -tuł i na gro dę OPS (On -ti me Per for man -ce Awards) przy znał mu Fli ght Stats,por tal spe cja li zu ją cy się w sta ty sty -kach lot ni czych. W Se at tle -Ta co ma od -pra wio nych zo sta ło w 2010 r. 31,6 mlnpa sa że rów, a współ czyn nik punk tu al -no ści, głów ne kry te rium przy przy zna -wa niu wy róż nień, wy niósł tu 85,2 proc.Śred nia świa to wa dla por tów z tej ka -te go rii (ob słu gu ją cych po nad 250 star -tów dzien nie, z lo ta mi trans oce anicz ny -mi lub obej mu ją cy mi trzy kon ty nen ty)kształ tu je się na po zio mie 71,7 proc.MG

PLL LOT wpro wa dzi ły no we ofer -ty pro mo cyj ne. Ak tu al na pro po zy -

cja ce no wa first mi nu te ru szy ła 7 mar -ca i prze zna czo na jest dla osób pla nu ją -cych po dró że z du żym wy prze dze niem.LOT za chę ca tu ry stów do ku po wa niabi le tów we wcze śniej szych ter mi nach,cze go efek tem bę dą znacz nie niż sze ce -ny. Ta ry fa first mi nu te obej mu je tań szebi le ty na mię dzy na ro do wych tra sachpro wa dzo ne pod ha sła mi „Eu ro pa wjed nej ce nie za 329 zło tych”, „Bli skiWschód w jed nej ce nie za 629 zło tych"oraz „Ame ry ka Pół noc na w jed nej ce -nie za 1529 zło tych". Dzia ła nia pro mo -cyj ne na bę dą pro wa dzo ne za rów no wPol sce, jak i na 12 za gra nicz nych ryn -kach. MM

Roz po czę ła się bu do wa lot ni skaw Modlinie. Ma być go to we do

czerw ca 2012 r. Pra ce za czę ły się 20lat po po świę ce niu ka mie nia wę giel ne -go. Na pierw szy ogień po szła prze bu -do wa pa sa star to we go, re mont dro gi iprzy go to wa nie in sta la cji na wi ga cyj nej.Pla nu je się też roz po czę cie bu do wy ter -mi na lu, któ ry bę dzie w sta nie ob słu żyć2 mln pa sa że rów rocz nie. Lot ni sko wMo dli nie ma pra co wać ca łą do bę i byćpor tem dla ta nich li nii, pod rzęd nymwo bec Okę cia. Bę dzie rów nież ob słu gi -wał lo ty mię dzy na ro do we krót kie go iśred nie go za się gu. Łącz ny koszt bu do -wy i roz ru chu to ok. 350 mln zł. MZ

Sprze da˝ na ro do we go prze woê ni ka masfi na li zo waç si´ jesz cze w tym ro ku.Eks per ci wàt pià jed nak, czy LOT jest nato go to wy.

Ma ria Ki li jań ska

Na po czàt ku mar ca 2011 r. no wyza rzàd przed sta wił pla ny roz wo juspół ki na naj bli˝ sze la ta, za kła da -

jàc w nich szyb ki roz wój i redukcja za -dłu e nia. Prze woê nik za mie rza za koƒ -czyç rok 2011 ze stra tà ope ra cyj nà wwy so ko Êci 55 mln zł, a to o pra wie 2/3mniej ni˝ w ro ku 2010, któ ry skoƒ czył zwy ni kiem na po zio mie minus 163 mlnzł i su mà przy cho dów rów nà 2 956 mlnzł. Te am bit ne za ło e nia ma jà za pew neprzy go to waç prze woê ni ka do pry wa ty -za cji. Jed nak eks per ci za sta na wia jà si´,czy uda si´ prze pro wa dziç ten pro ces.Bo stan LOT nie jest naj lep szy przedewszyst kim dla te go, ˝e prze woê nik niepo sia da wła sne go ma jàt ku, a wi´k szoÊçsa mo lo tów ma w le asin gu. A flo ta, jakpod kre Êla jà eks per ci, ma ogrom ne zna -cze nie. – Jak po ka zu jà do Êwiad cze nia zin nych pry wa ty za cji, de cy du jà cym ele -men tem ne go cja cji po win na tu byçprzy szła wiel koÊç flo ty da le kie go za si´ -gu – mó wi Jan Li twiƒ ski, pre zes LOT wla tach 1992–2003. – Trud no ocze ki waç,˝e Skarb Paƒ stwa uzy ska istot ne przy -cho dy z pry wa ty za cji PLL LOT. Spół ka

jest bar dzo za dłu o na. Do ko -na ła te˝ sprze da y bar dzoznacz nej cz´ Êci swo ich ak ty -wów. Rów no cze Ênie maogrom ne po trze by in we sty cyj -ne, mi´ dzy in ny mi na wy mia n´flo ty – oce nia.

Am bit ne pla ny re sor tu Tym cza sem Skarb Paƒ stwa

snu je pla ny o za koƒ cze niu pry -wa ty za cji LOT ju˝ w 2011 r. – Fi -na li za cja pro ce su prze kształ ceƒwła sno Êcio wych PLL LOT SApla no wa na jest na trze ci, czwar -ty kwar tał 2011 r. – mó wi Ma ciejWe wiór, rzecz nik pra so wy Mi ni -ster stwa Skar bu Paƒ stwa. – Za kła da my,˝e pro ces po zy ski wa nia in we sto ra zo -sta nie prze pro wa dzo ny w try bie pod -wy˝ sze nia ka pi ta łu za kła do we go.Za in te re so wa ni ju˝ mo gà skła daç

ofer ty, jed nak sa ma pry wa ty za cja mo ewca le nie pójÊç szyb ko. – Pro ce sy zmianka pi ta ło wych w li niach lot ni czych ma jàszcze gól ny cha rak ter. W za kre sie pro -wa dze nia po st´ po wa nia klu czo we zna -cze nie b´ dà mia ły bi la te ral ne ne go cja -cje za in te re so wa nych stron i okre Êle nieob sza rów sy ner gii. W zwiàz ku z tym do -pie ro po za koƒ cze niu tych roz mówmo˝ li we b´ dzie sfor mu ło wa nie wià à -cej ofer ty – mó wi Ma ciej We wiór. W tejsy tu acji klu czo wym ele men tem po win -

ny byç zo bo wià za nia przy -szłe go in we sto ra co do roz -wo ju spół ki. Rzà do wi po win -no za le eç przede wszyst kimna tym, aby LOT umac niałswo jà po zy cj´ w re gio nie ipo zo stał dru gim obok Au -strian Air li nes naj wi´k szymprze woê ni kiem w Eu ro pieÂrod ko wo -Wschod niej. –Klu czo wym ele men tem pry -wa ty za cji po win ny byç zo bo -wià za nia przy szłe go in we sto raco do roz wo ju spół ki – mó wiJan Li twiƒ ski.

Co po pry wa ty za cji?Pry wa ty za cja nie ozna cza, ˝e LOT

cał ko wi cie stra ci pol skie go wła Êci cie la.Sta tus PLL LOT re gu lu je spe cjal nausta wa z 1991 r. Prze wi du je ona m.in.,˝e w r´ kach Skar bu Paƒ stwa mu si po zo -sta waç co naj mniej 51 proc. ak cji spół ki.Obec nie mo˝ li we jest wi´c po szu ki wa -nie je dy nie in we sto ra mniej szo Êcio we -go. Zgod nie z mi´ dzy na ro do wym pra -wem lot ni czym i umo wa mi dwu stron ny -mi PLL LOT po zo sta nie po ewen tu al -nej cz´ Êcio wej pry wa ty za cji prze woê ni -kiem pol skim. – Po ten cjal ny in we storza gwa ran tu je so bie naj praw do po dob -niej du y, a w wie lu kwe stiach prak tycz -nie de cy du jà cy wpływ na za rzà dza niespół kà – mó wi Jan Li twiƒ ski. – Czy b´ -

dzie to tyl ko wst´p do peł nej pry wa ty za -cji, czy te˝ stan du ali zmu wła Êci ciel skie -go b´ dzie utrzy my wał si´ doÊç dłu go?Trud no na to jed no znacz nie od po wie -dzieç – do da je. Jak su ge ru jà eks per ci,byç mo e rów nie˝ w przy pad ku LOTewen tu al ny in we stor po go dzi si´ z kil -ku let nià dwu wła dzà. Trud no so bie jed -nak wy obra ziç sy tu acj´, ˝e b´ dzie toroz wià za nie osta tecz ne.

Ma ciej We wiór:Do pie ro po za -koń cze niu roz -mów moż li webę dzie sfor mu ło -wa nie wią żą cejofer ty.

WA˚NENo wy za rząd LOT pla nu je stwo rze niez Okę cia głów ne go punk tu tran zy to -we go na li nii Wschód – Za chód. Jed -nak eks per ci prze ko nu ją, że po ten -cjał War sza wy ja ko hub -u mię dzy na -ro do we go jest ogra ni czo ny. Obec naprze pu sto wość ter mi na lo wa por tuwy no si 10 mln pa sa że rów rocz nie.Mi mo obec nych in we sty cji, lot ni skobę dzie od czu wa ło ogra ni czo ną prze -pu sto wość w go dzi nach szczy tu jużok. 2012-2014, a cał ko wi te jej wy -czer pa nie prze wi du je się do 2020 r.Na wet je śli zo sta nie roz bu do wa ne,bę dzie ob słu gi wać bez tło ku ok. 15mln pa sa że rów rocz nie, jed nak niesta nie się wte dy kon ku ren cją dla np.Ko pen ha gi czy Wied nia, któ re jużdziś ma ją ok. 20 mln pa sa że rów.

ZgłoÊ swój tematJe ste Êmy na bie à co, pi sze my o wy da rze niach, któ repo ru sza jà tu ry stycz ny Êwia t.Chcesz uczest ni czyç w pra cy re -dak cji „WiadomoÊciTurystycznych”? Po dziel si´ z na -mi swo imi pro ble ma mi, opo wiedz o tym, co Ci´ in te re su je. Cze ka myna Two je pro po zy cje i su ge stie: m.wojniak@wia do mo sci tu ry stycz ne.pl

!

13WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011

RRAAPPOORRTT UUbbeezzppiieecczzeenniiaaww ttuurryyssttyyccee

Czarny rok dla SignalIduny

Zaufanie do ubezpieczycielazostało poważnie zachwiane.

stro na 14

Ubezpieczyciele rujnujàmałe firmy?

Dodatkowe zabezpieczenia są za drogiedla biur podróży.

stro na 14

Baza firm ubezpieczeniowych

Sprawdź, którzy ubezpieczyciele działająna rynku turystycznym.

stro na 14

Wi´k szoÊç to uro pe ra to rów znaj du je si´w port fe lu nie miec kie go ubez pie czy cie -la Eu ropäische Re ise ver si che rung AG,ale mi mo ˝e ry nek wy da je si´ byç usta -bi li zo wa ny, to nad cho dzà ce re ne go cja -cje umów mo gà przy nieÊç nie ocze ki -wa ne zmia ny.

Ma ria Ki li jań ska

Sil ny to uro pe ra tor to dla ubez pie -czy cie la klient ide al ny. Czo ło wefir my ubez pie cze nio we wy bie ra jà

biu ra, któ re osià gn´ ły wy so kie wy ni kifi nan so we, dzi´ ki te mu ma jà pew noÊçich sta bil nej po zy cji w bran y tu ry -stycz nej.– Na pol skim ryn ku jest ok. sied miu,

oÊmiu to wa rzystw ubez pie cze nio wychofe ru jà cych usłu gi bran y tu ry stycz nejna sze ro kà ska l´. Pi´ç z nich ob słu gu jeto uro pe ra to rów, po zo sta łe współ pra -cu jà z klien ta mi in dy wi du al ny mi – mó -wi Jan Grze gorz Prà dzyƒ ski, pre zes za -rzà du Pol skiej Izby Ubez pie czeƒ.WÊród naj cz´ Êciej wy mie nia nych sà:AXA, Si gnal Idu na, Eu ro pej skie i TUEu ro pa. Ma rek An dry szak, pre zesTUI, wska zu je na to wa rzy stwo Eu ro -pej skie Re ise ver si che rung AG ja ko li -de ra ryn ku. – Sko ro naj wi´k si to uro pe -ra to rzy ko rzy sta jà z usług jed ne goubez pie czy cie la, to jest lo gicz ne, ˝e toon mu si byç li de rem – ko men tu je.

Li der ubez pie cza naj lep szychTU Eu ro pej skie współ pra cu je z

sze Êcio ma z dzie si´ ciu naj wi´k szychto uro pe ra to rów w Pol sce, po za TUIm.in. z Ita kà, Exim To urs, Al fa Star,Sun & Fun i We zy rem. Łàcz na war -toÊç sum gwa ran cyj nych tych or ga ni -za to rów, któ rà po Êwiad cza to wa rzy -stwo, wy no si 120 mln zł. Dru gi naj po -pu lar niej szy ubez pie czy ciel TU Eu ro -pa wy sta wił gwa ran cje ubez pie cze nio -we na kwo t´ po nad 36 mln zł, któ raobej mu jà dwóch to uro pe ra to rów:Tria d´ i Ra in bow To urs. WÊród wy mie nia nych li de rów

Êwiad czà cych usłu gi bran y tu ry stycz -nej po ja wia si´ tak e to wa rzy stwo Si -gnal Idu na, jed nak fir ma ta nie ubez -pie cza ju˝ ˝ad ne go z naj wi´k szychgra czy or ga ni zu jà cych wy jaz dy. I choço to wa rzy stwie rze czy wi Êcie w ostat -nim cza sie jest bar dzo gło Êno, to to -uro pe ra to rzy gdzie in dziej upa tru jàprzy czyn. – O tej fir mie ostat nio du osi´ sły szy, zwłasz cza w me diach, aleprzede wszyst kim dla te go, ˝e ostat niodwa ra zy wy pła ca ła gwa ran cje firm,któ re upa dły – mó wi Ma rek An dry -szak.

Nie pew ny ry nek, du e ry zy ko– Dla ubez pie czy cie li dzia łal noÊç w

tu ry sty ce jest bar dzo ry zy kow na,przede wszyst kim dla te go, ˝e biu ranie ma jà ˝ad nych za bez pie czeƒ, wtym cz´ sto swo ich ma jàt ków – mó wiJan Grze gorz Prà dzyƒ ski. Nabran ´ tu ry stycz nà ma wpływtak e wie le nie prze wi dy wal -nych czyn ni ków, któ re po wo -du jà, ˝e biu ra trà ca swo jà sta -bil nà po zy cj´. Zmia na wa run -ków at mos fe rycz nych czy sy -tu acji po li tycz nej mo e sku -tecz nie za gro ziç tu ry sty ce, cocz´ sto od stra sza wie le to wa -rzystw. I mi mo ˝e ry nek ubez -pie czy cie li dla tu ry sty ki wy da -je si´ byç trwa le po dzie lo ny, toprzy j´ ta w ubie głym ro ku no -we li za cja usta wy mo e spo wo -do waç zmia n´ po dzia łu sił. Do17 wrze Ênia 2011 r. re ne go cjo -wa ne b´ dà do tych czas za war teumo wy na wy so koÊç sum gwa ran cyj -nych. We dług no we go pra wa przyusta la niu wy so ko Êci wskaê ni ków pro -cen to wych oraz kwot za bez pie cze niawzi´ te b´ dà pod uwa g´ ter min orazwy so koÊç po bie ra nych przed płatprzez to uro pe ra to rów. Sa mych or ga -ni za to rów po dzie lo no na trzy gru pypo słu gu jàc si´ kry te rium, któ re

uwzgl´d nia Êro dek trans por tu i miej -sce do któ re go ofe ro wa ny jest wy jazd.W ten spo sób wy od r´b nio no trzy ro -dza je pod mio tów: biu ra or ga ni zu jà cewy jaz dy do paƒstw po za eu ro pej skichoraz wy jaz dy do kra jów eu ro pej skich

z wy ko rzy sta niem czar te -rów, dru ga gru pa to or ga ni -za to rzy wy jaz dów dopaƒstw eu ro pej skich au to -ka ra mi lub z do jaz dem wła -snym, trze cia to or ga ni za -to rzy wy jaz dów kra jo wych itu ryst ki przy jaz do wej. Wta kim przy pad ku pod sta -wo wa war toÊç dla po szcze -gól nych grup wy no si: 12proc., 7 proc. i 3 proc. rocz -nych przy cho dów, ale niemniej ni˝ rów no war toÊç 40tys. eu ro, 7,5 tys. eu ro, 4,5tys. eu ro.Z pew no Êcià naj bar dziej

zmia ny od czu jà biu ra po dró -˝y, któ re or ga ni zu jà wy ciecz ki do kra -jów po za eu ro pej skich i eu ro pej skich zwy ko rzy sta niem lo tów czar te ro wych.Za gwa ran cj´ b´ dà mu sia ły za pła ciç opo ło w´ wi´ cej ni˝ do tych czas. No we -li za cja usta wy mo e spo wo do waçzmia ny tak e na ryn ku sa mych to wa -rzystw. – Nie któ rzy ubez pie czy cie lemo gà mieç pro blem z po jem no Êcià fi -

nan so wà, z ku mu la cjà ry zy ka na jed -nym kon tra hen cie oraz z uzy ska niemre ase ku ra cji – mó wi Ma riusz Gór ski,dy rek tor TU Eu ro pa.

Lep sze wa run ki, no wa współ pra caNo we li za cja usta wy mo e tak e

spo wo do waç, ˝e biu ra za cznà zmie -niaç swo ich part ne rów. W obec nej sy tu acji wszyst ko za le y

od te go, któ ry z ubez pie czy cie li za pro -po nu je naj lep szy mo del współ pra cy. –Od dwóch lat współ pra cu je my z to wa -rzy stwem AXA, któ re za pro po no wa łonam naj ko rzyst niej sze wa run ki, wcze -Êniej współ pra co wa li Êmy z Si gnal Idu -nà – mó wi Grze gorz Ka ro lew ski.Nie wy klu czo ne te˝, ˝e po ja wià si´

no we pod mio ty, któ re zde cy du jà si´wejÊç na ry nek tu ry stycz ny. I mi mo ˝eeks per ci za zna cza jà, ˝e li de rów ryn kujest nie wie lu, a tort ju˝ od daw na jestpo dzie lo ny, to ist nie je mo˝ li woÊçzmia ny sy tu acji. – Ry nek ubez pie czy -cie li jest bar dzo usta bi li zo wa ny, jed nakza wsze jest mo˝ li woÊç, ˝e ktoÊ wej dziez no wa tor ski mi po my sła mi i sta nie si´kon ku ren cjà dla firm, któ re do tej po -ry by ły bar dzo sil ne – mó wi Prà dzyƒ ski.Sa mi to uro pe ra to rzy, choç na ra ziezmian nie pla nu jà, to tak e ich nie wy -klu cza jà, zwłasz cza ˝e umo wy ju˝ nie -dłu go b´ dà re ne go cjo wa ne.

Analiza | WartoÊç sum gwarancyjnych najwi´kszych touroperatorów to ponad 180 mln zł

Zmiana prawa mo˝e ponownie podzieliç rynekkrót ko

In ter Risk za li czy rok 2010 do uda -nych. Spół ka prze kro czy ła gra ni cę

mi liar da zło tych skład ki przy pi sa nej brut -to, co lo ku je ją na pią tym miej scu wśródfirm ubez pie cze nio wych na ryn ku – zaPZU, Er go He stią, War tą i Al lianz, da jącpo nad 5-pro cen to wy udział w ryn ku.Oprócz te go In ter Risk uzy skał 136-pro -cen to wą dy na mi kę w sto sun ku do ro kuubie głe go. Śred nia ryn ko wa wstęp niesza co wa na jest na 107 proc. W 2010 r.spół ka osią gnę ła zysk fi nan so wy brut tow wy so ko ści 55,1mln zł. AK

Gru pa Eu ro pa od no to wa ła w2010 r. 16-pro cen to wy wzrost

skład ki przy pi sa nej brut to w sto sun kudo ro ku po przed nie go. Skład ka, li czo nawg Mię dzy na ro do wych Stan dar dówRa chun ko wo ści, wy nio sła pra wie 700mln zł. War tość sprze da ży w 2010 r. topo nad 4,4 mld zł wo bec 3 mld w 2009r. – Pra cu je my nad roz wo jem za rów noobec nych, jak i no wych li nii biz ne so -wych. Dy na micz nie roz wi ja my ofer tędla sek to ra tu ry stycz ne go, wpro wa dza -jąc sze reg no wa tor skich pro duk tów ipod pi su jąc umo wy z ko lej ny mi biu ra mipo dró ży – po wie dział Krzysz tof Mę dra -la, wi ce pre zes za rzą du TU Eu ro pa SA iTU na Ży cie Eu ro pa SA. AK

W pa kie cie tu ry stycz nym spół kaubez pie cze nio wa Eu ro pej skie

sta wia mię dzy in ny mi na ubez pie cze niaro dzin ne. Mo gą z nich sko rzy stać mak -sy mal nie dwie oso by do ro słe z nie wię -cej niż czwór ką dzie ci do 18. ro ku ży cia.Oprócz te go, jak in for mu je Eu ro pej skie,skład ka ro dzin na to oszczęd ność na wetdo 50 proc. w po rów na niu z ubez pie -cze niem in dy wi du al nym. Do te go: sze -ro ki za kres ochro ny i wy so kie su myubez pie cze nia, brak udzia łu wła sne gow kosz tach le cze nia, ubez pie cze nie ba -ga żu już w wa rian cie pod sta wo wymoraz moż li wość ubez pie cze nia na -stępstw cho rób prze wle kłych i upra -wia nia spor tów wy so kie go ry zy ka. AK

W 2010 r. Gru pa PZU ze bra ła 14 544 mln zł skła dek ubez pie -

cze nio wych. To o 1,3 proc. wię cej niżw ro ku po przed nim. Na sku tek zda rzeńo cha rak te rze jed no ra zo wym zysk net -to był mniej szy niż rok wcze śniej i wy -niósł 2,4 mln zł. Gru pa PZU wy pła ci łapra wie 10,2 mln zł z ty tu łu od szko do -wań i świad czeń. Wskaź nik zwro tu zka pi ta łu (ROE) za 2010 rok wy niósł20,3 proc. AK

GWARANCJE UBEZPIECZENIOWE WYBRANYCH TOUROPERATORÓW NA POLSKIM RYNKU

Touroperator Towarzystwo ubezpieczeniowe udzielające gwarancji Kwota

Itaka Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce 45 788 952 zł

TUI Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce TUI Poland 20 900 000 zł

TUI Deutschland 4 560 000 zł

Triada Towarzystwo Ubezpieczeń Europa 21 590 562 zł

Neckermann Mondial Assistance International SA 20 500 000 zł

Exim Tours Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce 16 576 500 zł

Alfa Star Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce 15 961 700 zł

Rainbow Tours Towarzystwo Ubezpieczeń Europa 15 000 000 zł

Sun & Fun Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce 8 760 000 zł

Wezyr Holiday Europäische Reiseversicherung AG oddz. w Polsce 7 756 806 zł

Ecco Holiday TW SKOK do 2 000 euro na klienta

Jan Grze gorzPrą dzyń ski: Dlaubez pie czy cie lidzia łal ność naryn ku tu ry stycz -nym jest bar dzory zy kow na.

Źródło: Dane touroperatorów

Na polskim rynku jest kilka towarzystw ubezpieczeniowych oferujących branży turystycznej usługi na szeroką skalę.Pięć z nich obsługuje touroperatorów, pozostałe współpracują z klientami indywidualnymi. Na pozycję lidera wysunęłosię TU Europejskie. Ale mimo że rynek ubezpieczycieli dla turystyki wydaje się być trwale podzielony, to przyjęta w ub. r. no we li za cja usta wy mo że spo wo do wać zmia nę po dzia łu sił.

14 UBEZPIECZENIA W TURYSTYCE Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

3 mln zł dla klien tów Se lec to urs, 6 mlnzł dla po dró u jà cych z Or bi sem, a po -tem wy co fa nie si´ z ubez pie cza niaklien tów wy je˝ d˝a jà cych do Egip tu. –To nie był do bry rok dla te go ubez pie -czy cie la – ko men tu je bran a tu ry stycz -na.

Maria Kilijańska

TU Si gnal Idu na by ło gwa ran temubez pie cze nio wym dwóch du ychbiur po dró y, któ re ogło si ły upa dłoÊçw ze szłym ro ku, a tak e ubez pie cza łoau to kar, któ ry uległ tra gicz ne mu wy -pad ko wi na nie miec kiej au to stra dzie– mó wi Syl wia Mi kiel, dy rek tor mar -ke tin gu i PR Si gnal Idu ny. Pod su mo -wu jàc dzia ła nia, któ re ubez pie czy cielmu siał pod jàç w tych sy tu acjach, do -da je: – Prze ka za li Êmy do dys po zy cjimar szał ka wo je wódz twa ma zo wiec -kie go Êrod ki fi nan so we wy ni ka jà ce zgwa ran cji ubez pie cze nio wych biurSe lec to urs i Or bis. Su ma gwa ran cyj naSe lec to urs zo sta nie w 100 proc. wy ko -rzy sta na. W przy pad ku Or bi su licz bapo szko do wa nych by ła mniej sza, agwa ran cja pra wie dwu krot nie wy˝ szani˝ dla Se lec to urs, jed nak osta tecz nekosz ty tych szkód b´ dà zna ne po za -mkni´ ciu pro ce su we ry fi ka cji przezmar szał ka.Na po czàt ku ro ku to wa rzy stwo

ogło si ło kon tro wer syj ny ko mu ni kat,w któ rym po in for mo wa ło, ˝e w zwiàz -ku z sy tu acjà w Egip cie za rzàd spół kipod jàł de cy zj´ o za wie sze niu ochro nyubez pie cze nio wej dla osób i grup zor -

ga ni zo wa nych, któ re wy ja dà do te gokra ju po 30 stycz nia 2011 r. Po ja wi łasi´ tak e in for ma cja, ˝e im pre zy tu ry -stycz ne, któ re roz po cz´ ły si´ przeddniem 31 stycz nia 2011 r., nie sà ob j´ -te ochro nà ubez pie cze nio wà, a do -kład niej, ˝e nie sà nià ob j´ te kosz tyle cze nia oraz kosz ty po wsta łe wzwiàz ku z ko niecz no Êcià po wro tuubez pie czo ne go do Rze czy po spo li tejPol skiej, kosz ty trans por tu zwłok, jakrów nie˝ po zo sta łe kosz ty b´ dà ceprzed mio tem ubez pie cze nia, je e lipo wsta ły w przy pad ku udzia łu ubez -pie czo ne go w za miesz kach, roz ru -chach, straj kach, ak cjach pro te sta cyj -nych, blo ka dach dróg i bój kach. Po

ko mu ni ka cie w bran y tu ry stycz nejza wrza ło. – Wie le biur po tej in for -ma cji pod j´ ło ra dy kal ne kro ki wewspół pra cy z tym to wa rzy stwem –mó wi Ma rze na Ol szow ska, pre zesDel ta Tra vel. – Choç ten ko mu ni katnas bez po Êred nio nie do ty czył, to jed -nak gdy by tak by ło, na pew no pod j´ -libyÊmy po wa˝ ne roz mo wy do ty czà cedal szej współ pra cy – twier dzi. Ta kie dzia ła nia po wo du jà, ˝e biu ra

prze sta jà byç pew ne ubez pie czy cie la irze tel no Êci ofe ro wa nych przez nie gousług. – Nie słu à wia ry god no Êciubez pie czy cie la, biu ra trà cà po czu ciebez pie czeƒ stwa. A kto jak kto, ale to -wa rzy stwo ubez pie cze nio we mu si byçpew ne. Po ca łej sy tu acji Si gnal Idu nawy sy ła ło za py ta nia, czy b´ dzie my da -lej z ni mi współ pra co waç – do da jeMa rze na Ol szow ska. W kon se kwen cji ci´˝ kie go ro ku,

jak in for mu jà pra cow ni cy to wa rzy -stwa, zo stał wpro wa dzo ny no wy pro -dukt ubez pie cze nio wy Bez piecz nePo dró e. Ofe ru je on klien tom znacz -nie szer szà ochro n´ ubez pie cze nio wàwe wszyst kich aspek tach zwià za nych ztu ry sty kà oraz wie le in no wa cyj nychroz wià zaƒ dla biur po dró y, któ re ła -go dzà skut ki cho cia˝ by ta kich ka ta kli -zmów jak wy buch wul ka nu. Zmia n´ wdzia ła niach to wa rzy stwa do strze ga jàtak e biu ra z nim współ pra cu jà ce. –Wi daç, ˝e po pra wi ła si´ ja koÊç ofe ro -wa nych usług. To wa rzy stwo za cz´ łospraw dzaç wia ry god noÊç za rów noswo jà, jak i swo ich part ne rów – pod -su mo wu je Ol szow ska.

Kraj | Zaufanie do ubezpieczyciela zostało powa˝nie zachwiane

Czarny rok dla Signal IdunyFir my ubez pie cze nio we ma jà po czu cieza gro e nia i pod wy˝ sza jà su my gwa -ran cji do nie wia ry god nych kwot – mó -wi Te re sa Kac per ska, wła Êci ciel ka biu -ra Ter tur. – Ta sy tu acja zmusi Êred niefirmy z bran y tu ry stycz nej dozamkni´cia działalnoÊci.

Licz ne ban kruc twa w ostat nim ro ku inie pew na sy tu acja w czo ło wych de -sty na cjach, do któ rych Po la cy je˝ d˝àna wa ka cje, spo wo do wa ły, ˝e to wa -rzy stwa ubez pie cze nio we za cz´ łypod no siç po przecz k´ wy ma ga nychza bez pie czeƒ fi nan so wych ze stro nybiur po dró y. To w kon se kwen cji mo -˝e spo wo do waç upa dek ma łych iÊred nich firm, któ re – choç dzia ła jàna ryn ku od wie lu lat – nie ma jà wy -star cza jà ce go za bez pie cze nia wy ma -ga ne go przez to wa rzy stwa. – Do tejpo ry mo je biu ro by ło zo bli go wa ne dowpła ty we ksla o wy so ko Êci 6 tys. eu ro,te raz mu sz´ wpła ciç do dat ko wo ok.28 tys. zł, któ re zo sta nà umiesz czo nena lo ka cie ubez pie czy cie la na okrestrzech lat – tłu ma czy Kac per ska. –Dla ubez pie czy cie la, ow szem, jest toza bez pie cze nie, ale ma łe fir my cz´ stonie ma jà skàd wziàç ta kich kwot,zwłasz cza ˝e ostat ni rok nie był naj -lep szy dla ca łej bran y – do da je. Jakin for mu je, fir ma ubez pie cza jà ca za -bez pie cza si´ we kslem in blan co iwpro wa dzo nà do dat ko wà kwo tà nawy pa dek po nie sio ne go ry zy ka, jed nakry zy ka – jak prze ko nu jà przed sta wi -cie le ma łych biur – cza sem w ogó lenie ma. – Nie or ga ni zu j´ wy jaz dów za

gra ni c´, spo ra dycz nie prze kra czamgra ni c´ z dzieç mi pod czas tur nu sówko lo nij nych w miej sco wo Êciach przy -gra nicz nych. Nie ma ta kiej mo˝ li wo -Êci, ˝e bym nie wró ci ła z gru pà do kra -ju – ko men tu je Te re sa Kac per ska.W sy tu acji gdy biu ro nie uiÊci w wy -

zna czo nym ter mi nie tej do dat ko wejkwo ty, nie zo sta nie mu prze dłu o nagwa ran cja i zo sta nie wy kre Êlo ne natrzy la ta z re je stru. A to naj cz´ Êciejjest jed no znacz ne z za koƒ cze niemdzia łal no Êci al bo przej Êciem do sza rejstre fy. – Te dzia ła nia spo wo du jà ko -niec ist nie nia wie lu ma łych firm – do -da je Te re sa Kac per ska. – A to nie onenaj cz´ Êciej plaj tu jà, ale te du e, któ reju˝ i tak w szyb kim cza sie two rzà swo -je spół ki cór ki. Fir ma In ter Risk, z któ rej usług ko -

rzy sta biu ro Ter tur, nie od po wie dzia ławprost na na sze py ta nie, czy w ostat -nim cza sie wpro wa dzi ła wy˝ sze wy ma -ga nia dla biur po dro y, któ re chcàprze dłu yç umo w´ na su my gwa ran cyj -ne. I czy ma łe fir my ma jà ta kie sa mewy ma ga nia przy za wie ra niu umów jakdu zi to uro pe ra to rzy.– Nie mo e my zdra dzaç umów, ja -

kie za wie ra ne sà mi´ dzy na mi a klien -ta mi – mó wi To masz Wierz bic ki z TUIn ter Risk. – Na szym głów nym pro duk -tem sà ubez pie cze nia zdro wot ne i ma -jàt ko we, a ubez pie cze nia mi tu ry stycz -ny mi zaj mu je my si´ do dat ko wo. Chce -my te˝ z tej dzia łal no Êci si´ wy co faç.Tak e wi ze run ko wo nie chce my byçko ja rze ni z tym ro dza jem ubez pie czeƒ– tłu ma czy. MAK

Biura | Dodatkowe zabezpieczenia sà za drogie dla biur podró˝y

Ubezpieczyciele rujnujà małe firmy?

Ma rze na Ol szow ska: Ta kie za cho wa nienie słu ży wia ry god no ści ubez pie czy cie -la, a biu ra trą cą po czu cie bez pie czeń -stwa z je go stro ny. A kto jak kto, aleto wa rzy stwo ubez pie cze nio we mu sibyć pew ne. Po ca łej sy tu acji Si gnalIdu na wy sy ła ło za py ta nia, czy bę dzie -my da lej z ni mi współ pra co wać.

Wybieraj ubezpieczenie świadomieRozmowa z Beatą Kalitowską, dyrektor zarządzającą Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce (Europejskie)

Jak jest dzi siaj ze świa do mo ścią klien tów biurpo dró ży w kwe stii wa gi ubez pie cze nia tu ry -stycz ne go? Czy zda ją so bie oni do sta tecz niespra wę z te go, jak waż ne jest to, by nie wy jeż -dżać na wa ka cje bez ubez pie cze nia? Czy zda -rza ją się przy pad ki, że tu ry ści ten te mat ba ga -te li zu ją?Świa do mość klien tów ro śnie, ale nie ste ty nie za -wsze łą czy się to z wy bo rem od po wied nie goubez pie cze nia. Czę sto klien ci le piej wie dzą, jakdo cho dzić swo ich rosz czeń (nie za wsze uza sad -nio nych), niż w ja ki spo sób za bez pie czyć sięprzed wy jaz dem. Ze wzglę du na spe cy fi kę pol -skie go ryn ku oraz fakt, że pod sta wo we ubez pie -cze nie tu ry stycz ne jest za war te w ce nie im pre zytu ry stycz nej, klien ci nie po świę ca ją cza su naana li zę za kre su ubez pie cze nia. Czę sto zda rza się,że pod sta wo wy wa riant ubez pie cze nia nie dokoń ca od po wia da po trze bom klien ta, zwłasz czagdy pod czas urlo pu za mie rza on upra wiać spor tyeks tre mal ne al bo le czy się na prze wle kłe scho -rze nia. Roz pa tru jąc moż li we roz sze rze nia ubez -pie cze nia po win ni śmy przede wszyst kim za sta -no wić się, cze go tak na praw dę po trze bu je my.Czy ma to być le ni wy urlop, czy też ak tyw ny?Czy wy jeż dża my sa mi, z przy ja ciół mi czy z ro -dzi ną? Je śli od po wie my so bie na te py ta nia, bę -dzie my mo gli świa do mie wy brać od po wied nieubez pie cze nie. Za nie dba nie tej kwe stii mo że

spra wić, że wy ma rzo ny urlop sta nie się na praw -dę nie za po mnia ny, a po po wro cie bę dzie my dłu -go od czu wać je go skut ki – za rów no fi nan so we,jak i psy chicz ne, ta kie jak stres czy lęk. Chcia ła -bym jed nak pod kre ślić, że stop nio wo na si klien -ci uświa da mia ją so bie ko rzy ści, ja kie mo że przy -nieść zde cy do wa nie się na za kup roz sze rzo ne gowa rian tu ubez pie cze nia lub ubez pie cze nia kosz -tów re zy gna cji z po dró ży. To ostat nie po zwo li nazmi ni ma li zo wa nie kosz tów po nie sio nych w wy -ni ku re zy gna cji z po dró ży z po wo dów lo so wych.Jest to szcze gól nie waż ne, gdy klien ci de cy du jąsię na za kup wy jaz du wa ka cyj ne go z wie lo mie -sięcz nym wy prze dze niem.

Dla cze go war to sko rzy stać z ofer ty fir my Eu ro -pej skie? Co ją na tle pro duk tów pro po no wa -nych przez in ne to wa rzy stwa ubez pie cze nio we?Przede wszyst kim dla te go, że je ste śmy skon cen -tro wa ni wy łącz nie na ubez pie cze niach po dró ży. Wod róż nie niu od in nych ubez pie czy cie li na ryn kupo sia da my w swo jej ofer cie je dy nie pro duk ty de -dy ko wa ne oso bom po dró żu ją cym. Po sia da mywła sną wy spe cja li zo wa ną sieć as si stan ce orazspraw ną i szyb ką li kwi da cję szkód (do 7 dni po ido 14 w se zo nie). Rów nież współ pra ca z na szy mipart ne ra mi prze bie ga spraw nie dzię ki sta łe mu iza an ga żo wa ne mu ze spo ło wi.

Ja kie pro duk ty dla klien tów in dy wi du al nych ikor po ra cyj nych są obec nie do stęp ne w ofer cieEu ro pej skich i co obej mu ją?Klien tom in dy wi du al nym pro po nu je my ubez pie -cze nia tu ry stycz ne krót ko ter mi no we i rocz ne, ro -dzin ne, gru po we, NNW kra jo we, ubez pie cze niakosz tów re zy gna cji z po dró ży, ubez pie cze niakosz tów prze rwa nia po dró ży oraz ubez pie cze niapo dró ży służ bo wych (za rów no krót ko ter mi no we,jak i rocz ne). W przy pad ku ubez pie czeń kor po ra -cyj nych ofer ta jest każ do ra zo wo przy go to wa na

w od po wie dzi na spe cy ficz ne po trze by da ne goklien ta. Ak tu al nie w swo jej ofer cie dla klien tówin dy wi du al nych Eu ro pej skie ma trzy atrak cyj nepa kie ty ubez pie czeń tu ry stycz nych, za pew nia ją -cych peł ną ochro nę pod czas po dró ży. Ofe ro wa nepa kie ty róż nią się mię dzy so bą przede wszyst kimwy so ko ścią sum ubez pie cze nia, za kre sem ochro -ny ubez pie cze nio wej i as si stan ce. Stan dar demjest ubez pie cze nie kosz tów le cze nia, trans por tu ire pa tria cji, na stępstw nie szczę śli wych wy pad -ków oraz ba ga żu. Za opła tą do dat ko wej skład kiza kres ubez pie cze nia mo że zo stać roz sze rzo ny ory zy ka po wsta łe wsku tek na stępstw cho rób prze -wle kłych, ama tor skie go upra wia nia nar ciar stwaw ra mach pa kie tu SKI, upra wia nia spor tów wy -so kie go ry zy ka, spor tów eks tre mal nych lub wy -czy no wych itp. War to tu rów nież wspo mnieć, żew ofer cie ubez pie czeń in dy wi du al nych ofe ro wa -nych przez Eu ro pej skie nie ma udzia łu wła sne gow kosz tach le cze nia, a oso by po dró żu ją ce zdzieć mi mo gą sko rzy stać z pre fe ren cyj nych sta -wek.

Ostat nio w związ ku z upad ka mi kil ku du żychbiur po dró ży du żo się mó wi ło o gwa ran cjachubez pie cze nio wych dla or ga ni za to rów tu ry sty -ki. Ja kie pro duk ty z tej dzie dzi ny fir ma Eu ro -pej skie mo że za pro po no wać biu rom i co wcho -dzi w ich za kres?

W świe tle zno we li zo wa nej usta wy o usłu gachtu ry stycz nych są prze wi dzia ne czte ry for my za -bez pie czeń fi nan so wych dla or ga ni za to rów i po -śred ni ków tu ry stycz nych: gwa ran cja ban ko wa,gwa ran cja ubez pie cze nio wa, umo wa ubez pie -cze nia na rzecz klien ta oraz ra chu nek po wier ni -czy. W na szej ofer cie po sia da my gwa ran cjeubez pie cze nio we dla or ga ni za to rów tu ry sty ki ipo śred ni ków tu ry stycz nych. Za kres ta kiej gwa -ran cji jest ure gu lo wa ny w usta wie i obej mu je

po kry cie kosz tów po wro tu klien ta do kra ju, wwy pad ku, gdy or ga ni za tor tu ry sty ki lub po śred -nik tu ry stycz ny wbrew obo wiąz ko wi nie za pew -nia te go po wro tu, oraz po kry cie zwro tu wpłatwnie sio nych przez klien tów w ra zie nie wy ko na -nia zo bo wią zań umow nych. Rów nież mi ni mal nawy so kość gwa ran cji jest okre ślo na w roz po rzą -dze niu Mi ni ster stwa Fi nan sów i za le ży od ro -dza ju pro wa dzo nej dzia łal no ści. Każ da ofer tajest przy go to wy wa na in dy wi du al nie na pod sta -wie da nych to uro pe ra to ra.

Ja kie za rząd Eu ro pej skich ma pla ny na przy -szłość co do roz wo ju jej ofer ty?Ja ko ubez pie czy ciel sku pio ny wy łącz nie na bran -ży tu ry stycz nej je ste śmy bar dzo wy czu le ni nazmie nia ją cą się sy tu ację – słu cha my na szychklien tów i na bie żą co do sto so wu je my swo ją ofer -tę. W przy pad ku umów ge ne ral nych, ja kie za wie -ra my z to uro pe ra to ra mi, każ da ofer ta jest spo rzą -dza na zgod nie z za po trze bo wa niem i spe cy fi kąda ne go or ga ni za to ra i mo dy fi ko wa na w za leż no -ści od po trzeb. Na sze skro jo ne na mia rę pro duk -ty ofe ru je my co raz to no wym gru pom klien tów,trosz cząc się o spo kój pod czas po dró ży, za rów noin dy wi du al nych, jak i służ bo wych. Szcze gól nyna cisk w naj bliż szym cza sie po ło ży my na roz wójofer ty ubez pie czeń kor po ra cyj nych, gdyż w dzi -siej szej do bie co raz wię cej firm dzia ła na are niemię dzy na ro do wej, a co za tym idzie, ochro napra cow ni ka pod czas de le ga cji za gra nicz nych sta -je się co raz bar dziej istot na.

15WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 UBEZPIECZENIA W TURYSTYCE

AXA TO WA RZY STWO UBEZ PIE CZE NIO WE SAWar saw Tra de To werul. Chłod na 51 00-867 War sza watel.: (22) 555 00 50, faks: (22) 555 05 00ubez pie cze nia@axa -pol ska.plwww.axa -pol ska.plPre zes za rzą du: Ma ciej SzwarcUbez pie cze nie tu ry stycz ne:kom plek so wa ochro na klien tów biur po dró -ży przed skut ka mi na głych zda rzeń lo so -wych pod czas wy jaz dów tu ry stycz nych,po moc cen tra li alar mo wej do stęp nej 7 dniw ty go dniu, 24 go dzi ny na do bę, cen tra laprzej mu je opie kę nad ubez pie czo nym, or -ga ni zu je po moc me dycz ną i trans port,gwa ran tu je po kry cie kosz tów le cze nia bezko niecz no ści an ga żo wa nia środ ków pie -nięż nych klien ta.

EU RO PEJ SKIE Eu ropäische Re ise ver si che rung AGul. Chmiel na 101/102 80-748 Gdańsktel.: (58) 324 88 50, faks: (58) 324 88 51pocz ta@eu ro pej skie.pl,www.eu ro pej skie.plDy rek tor pol skie go od dzia łu: Be ata Ka li -tow skaUbez pie cze nia tu ry stycz ne:krót ko ter mi no we: trzy pa kie ty do wy bo ru,pa kie ty ro dzin ne: z nie wię cej niż czwór kądzie ci, pa kiet gru po wy: po wy żej 9 osób,ubez pie cze nia rocz ne: dla osób czę sto po -dró żu ją cych pry wat nie za gra ni cę eu ro pej -skie ubez pie cze nie tu ry stycz ne waż ne naob sza rze ca łe go świa ta, na po dróż kra jo wez ubez pie cze niem od na stępstw nie szczę -śli wych wy pad ków, obej mu ją cym ba gaż,spor ty wy so kie go ry zy ka, eks tre mal ne iwy czy no we, pa kie ty SKI i SPORT, pa kietSKI obej mu je ochro ną ry zy ka, ja kie naj czę -ściej spo ty ka ją tu ry stów na sto ku,ubez pie cze nie kosz tów re zy gna cji z po dró -ży, pa kiet Fo re ign Vi si tors dla cu dzo ziem -ców po dró żu ją cych po Pol sce i po kra jachUnii Eu ro pej skiej, Cor po ra te Tra vel dla po -dró żu ją cych służ bo wo z dwo ma wa rian ta -mi: imien nym i bez i mien nym.

GE NE RA LI TU SABu dy nek Ma ry nar ska Po intul. Po stę pu 15B 02-676 War sza watel.: (22) 543 05 00, faks: (22) 543 08 99www.ge ne ra li.plPre zes za rzą du: Ar tur OlechUbez pie cze nia tu ry stycz ne obej mu ją:kosz ty le cze nia i usłu gi as si stan ce, na stęp -stwa nie szczę śli wych wy pad ków, OC, ba -gaż po dróż ny i sprzęt spor to wy, kosz ty od -wo ła nia uczest nic twa w im pre zie za gra -nicz nej, dwa wa rian ty: ubez pie cze nie Po -dróż nik i ubez pie cze nie po dró ży za gra nicz -nych, rów nież dla klien tów biz ne so wych.Ist nie je moż li wość ubez pie cze nia po dró ży imiesz ka nia przez SMS.

POL SKIE TO WA RZY STWO UBEZ PIE CZE NIO WE SAul. Ogro do wa 58 00-876 War sza watel.: (22) 582 63 00, (22) 582 63 01, (22)582 63 02, (22) 582 63 03, (22) 582 63 04faks: (22) 582 63 05, 582 63 06www.ptu.plPre zes za rzą du: Ol gierd Ja tel nic kiUbez pie cze nia tu ry stycz ne (dla klien tówpry wat nych i firm) obej mu ją:kosz ty le cze nia za gra ni cą i w kra ju sta łe gopo by tu, ubez pie cze nia od na stępstw nie -szczę śli wych wy pad ków, ubez pie cze niekosz tów re zy gna cji z im pre zy tu ry stycz nej,pro gram dla służb mun du ro wych RP, ubez -pie cze nie kosz tów le cze nia cu dzo ziem cówi oby wa te li pol skich za miesz ka łych na sta -łe za gra ni cą w cza sie po by tu w Rze czy po -spo li tej Pol skiej.

PO WSZECH NY ZA KŁAD UBEZ PIE CZEŃ SAal. Ja na Paw ła II 24, 00-133 War sza watel.: (22) 582 20 00, faks: (22) 582 28 81www.pzu.pl/pzu saPre zes za rzą du: An drzej Kle sykUbez pie cze nia dla tu ry stów: pa kiet Wo -ja żer, cen trum alar mo we, ubez pie cze niekosz tów le cze nia i od na stępstw nie szczę -śli wych wy pad ków, ubez pie cze nie as si -stan ce Pa kiet Pod sta wo wy, ubez pie cze nie

Bez piecz ny Ro we rzy sta, ubez pie cze nie po -sia da czy kart płat ni czych, kar ta PZU Po -moc w Dro dze dla po sia da czy po jaz dówme cha nicz nych, na te re nie Pol ski lub Eu ro py.

SI GNAL IDU NA TU SAul. Ja sna 14/16a 00-041 War sza watel.: (22) 505 61 00, faks: (22) 505 61 01in fo@si gnal -idu na.plwww.si gnal -idu na.plPre zes za rzą du: Adam Pu stel nikUbez pie cze nia dla bran ży tu ry stycz nej:zie lo ne szko ły i obo zy spor to we,wy ciecz ki kra jo znaw cze, wcza sy wy po -czyn ko we, piel grzym ki i wy jaz dy re li gij ne,agro tu ry sty ka, tu ry sty ka kwa li fi ko wa na,wy jaz dy biz ne so we. Ubez pie cze nia dlatu ry stów: kosz ty le cze nia i as si stan ce, na -stęp stwa nie szczę śli wych wy pad ków, ba -gaż po dróż ny, re zy gna cja z udzia łu lub prze -rwa nie udzia łu w im pre zie tu ry stycz nej,anu lo wa nie bi le tu lot ni cze go, au to ka ro we -go, pro mo we go, ochro na na stępstw zda -rzeń zwią za nych z ama tor skim upra wia -niem spor tów (jaz da na ro we rze, qu adach,spływ ka ja ko wy, wind sur fing), po kry ciekosz tów prze dłu żo ne go po by tu za gra ni cą,spo wo do wa ne go przez straj ki, za miesz kiczy wy buch wul ka nu, moż li wość po sze rze -nia ubez pie cze nia o ry zy ka zwią za ne z wy -czy no wym upra wia niem spor tu, upra wia -niem spor tów zi mo wych, spor ta mi eks tre -mal ny mi, spor ta mi wy so kie go ry zy ka.

IN TER RISK TO WA RZY STWO UBEZ PIE CZEŃ SAul. No akow skie go 22 00-669 War sza watel.: (22) 537 68 00, (22) 537 68 01 faks: (22) 537 68 04biu ro@in ter risk.plwww.in ter risk.plPre zes: Jan Bo gu tynUbez pie cze nia dla tu ry stów:Za kres pod sta wo wy (obo wiąz ko wy): ubez -pie cze nie kosz tów le cze nia, ubez pie cze niepo mo cy w po dró ży. Za kres roz sze rzo ny:ubez pie cze nie kosz tów ra tow nic twa i po -

szu ki wa nia, ubez pie cze nie na stępstw nie -szczę śli wych wy pad ków, ubez pie cze nieba ga żu po dróż ne go, ubez pie cze nie opóź nie -nia lo tu, ubez pie cze nie od po wie dzial no ścicy wil nej, moż li wość roz sze rze nia za kre suw przy pad ku osób ama tor sko upra wia ją -cych nar ciar stwo, snow bo ar ding, nar ciar -stwo wod ne oraz wind sur fing, ubez pie cze -nie mo że być za wie ra ne w for mie in dy wi -du al nej i ro dzin nej oraz gru po wej.

TO WA RZY STWO UBEZ PIE CZEŃ WZA JEM NYCH TUZul. Kło buc ka 25 02-699 War sza watel.: (22) 534 56 00, faks: (022) 534 56 15cen tra la@tuz.plwww.tuz.plPre zes za rzą du: To masz Maj chrzakW przy go to wa niu jest obec nie no wa ofer taubez pie czeń dla tu ry stów

TU EU RO PA SAul. Po wstań ców Ślą skich 2-453-333 Wro cławtel.: (71) 334 17 00, faks: (71) 334 17 07se kre ta riat@tu eu ro pa.plwww.tu eu ro pa.plPre zes za rzą du: Ja cek Po do baUbez pie cze nia tu ry stycz ne: Tra vel World,ubez pie cze nia kosz tów le cze nia, ra tow nic -twa i trans por tu, ca ło do bo wy dy żur Cen -trum Po mo cy, ubez pie cze nie od na stępstwnie szczę śli wych wy pad ków, ubez pie cze nieba ga żu po dróż ne go, ubez pie cze nie kosz tówzwią za nych z opóź nie niem do star cze nia ba -ga żu po dróż ne go, in fo li nia me dycz na,udzie le nie gwa ran cji kosz tów ho spi ta li za cji,or ga ni za cja i po kry cie kosz tów trans por tu,or ga ni za cja i po kry cie kosz tów po dró żyoso by to wa rzy szą cej, or ga ni za cja i po kry -cie kosz tów za kwa te ro wa nia i wy ży wie niaoso by to wa rzy szą cej, or ga ni za cja i po kry -cie kosz tów wi zy ty oso by we zwa nej do to -wa rzy sze nia, or ga ni za cja do star cze nia le -ków, udzie le nie in for ma cji w ra zie wy stą -pie nia po trze by uzy ska nia in for ma cji praw -nej, or ga ni za cja i po kry cie kosz tów kie row -cy za stęp cze go, or ga ni za cja i po kry cie do -

dat ko wych kosz tów za kwa te ro wa nia i wy -ży wie nia w ce lu re kon wa le scen cji, or ga ni -za cja i po kry cie kosz tów trans por tu po re -kon wa le scen cji, udzie le nie po mo cy w ra zieutra ty środ ków płat ni czych, udzie le nie po -mo cy w ra zie utra ty do ku men tów po dró ży,udzie le nie po mo cy przy za blo ko wa niu kon -ta, udzie le nie po mo cy w od zy ska niu i po -now nym skie ro wa niu ba ga żu, or ga ni za cja ipo kry cie kosz tów prze rwa nia po dró ży za -gra nicz nej, or ga ni za cja i po kry cie kosz tówtrans por tu nie peł no let nich dzie ci. Ubez pie -cze nie SKI i Sport, Ubez pie cze nie kosz tówre zy gna cji z im pre zy, anu lo wa nia bi le tów,Ubez pie cze nie Ro we rzy styu

TU IN TER POL SKA SAAl. Je ro zo lim skie 172 02-486 War sza watel.: (22) 333 75 00, faks: (22) 333 75 01in ter pol ska@in ter pol ska.plwww.in ter pol ska.plZa rząd: Ja nusz Szu lik, Mar cin Zwa raSta łym współ pra cow ni kom fir ma ofe ru jeubez pie cze nie OC pra cow ni ków biur po -dró ży od błę dów i po my łek. Przed mio temte go ubez pie cze nia jest od po wie dzial nośćcy wil na ubez pie czo nych (pra cow ni kówbiur po dró ży) za szko dy po le ga ją ce nastra cie ma jąt ko wej ubez pie cza ją ce go,wy rzą dzo ne bez po śred nio ubez pie cza ją ce -mu (pra co daw cy) wsku tek nie wy ko na nialub nie na le ży te go wy ko na nia ze swej wi -ny obo wiąz ków pra cow ni czych, w szcze -gól no ści wy ni ka ją cych z: błę dów i po my -łek pod czas do ko ny wa nia sprze da ży lubre zer wa cji im pre zy, błę dów przy sprze da -ży lub re zer wa cji bi le tów lot ni czych, błęd -ne go do ko ny wa nia kal ku la cji kosz tów im -pre zy dla klien ta oraz po bie ra nia od nie goprzed płat lub opłat za re zy gna cję z im pre -zy. Po za tym fir ma ofe ru je ubez pie cze niatu ry stycz ne, któ re obej mu ją: kosz ty le cze -nia za gra ni cą, ubez pie cze nie od na -stępstw nie szczę śli wych wy pad ków,ubez pie cze nie ba ga żu, kosz ty prze rwa niapo dró ży, kosz ty od wo ła nia re zer wa cji bi le -tu, as si stan ce.

BAZA FIRM UBEZPIECZENIOWYCH DZIAŁAJĄCYCH NA RYNKU TURYSTYCZNYM

16

Prawo w turystyceNr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

zmia ny w pra wiePRAWO PRACY

SZKŁA KON TAK TO WE W NIE KTÓ RYCHSY TU ACJACH MO GÑ BYå ZWOL NIO NEZ PO DAT KU. Choć prze pi sy te go nie prze -wi du ją, zda rza się, że pra cow ni cy, któ rymna le ży się re fun da cja oku la rów, do ma ga jąsię rów nież re fun da cji szkieł kon tak to -wych. W ta kim wy pad ku nie obo wią zu jezwol nie nie po dat ko we. Jed nak Mi ni ster Fi -nan sów w wy da nej 16 mar ca in ter pre ta cjiogól nej stwier dził, że je śli ze wzglę dówme dycz nych w za le ce niu le kar skim za -miast oku la rów le karz wska zu je po trze bęuży wa nia szkieł kon tak to wych, w tychszcze gól nych sy tu acjach świad cze nie wpo sta ci za pew nie nia so cze wek rów nieżko rzy sta ze zwol nie nia.

PRO JEKT USTA WY DE RE GU LA CYJ -NEJ WPRO WA DZI UŁA TWIE NIA. Mi -ni ster stwo Go spo dar ki przed sta wi ło pro -jekt za ło żeń do usta wy o re duk cji obo -wiąz ków in for ma cyj nych oraz o ogra ni -cza niu ba rier ad mi ni stra cyj nych dla oby -wa te li i przed się bior ców. Zgod nie z za ło -że nia mi no wa usta wa ma znieść 50 obo -wiąz ków in for ma cyj nych oraz ogra ni -czyć ba rie ry ad mi ni stra cyj ne za rów nodla przed się bior ców, jak i oby wa te li.Naj waż niej sze pro po zy cje to: moż li wośćprze cho wy wa nia akt oso bo wych w for -mie elek tro nicz nej, krót sze przedaw nie -nie na leż no ści wo bec ZUS, li be ra li za cjaprze pi sów zwią za nych z ubez pie cze niemdo bro wol nym, zwol nie nie pra co daw cówz prze ka zy wa nia zwol nień le kar skich doZUS. Znacz na część zmian ma na ce luogra ni cze nie kosz tów w fir mie.

PODATKI

VAT W LOT NIC TWIE. 18 MAR CA2011 R. Sejm uchwa lił no we li za cję usta -wy o po dat ku od to wa rów i usług orazusta wy Pra wo o mia rach. Do pre cy zo wa -niu ule gnie za pis art. 83 usta wy o VAT wza kre sie zwią za nym z lot nic twem cy wil -nym. Sto sow nie do no we go brzmie niausta wy staw ka VAT 0 proc. bę dzie zwią -za na z pro wa dze niem dzia łal no ści go spo -dar czej w za kre sie prze wo zu lot ni cze gowy ko ny wa ne go głów nie na tra sach mię -dzy na ro do wych. Staw ka ta bę dzie sto so -wa na w sto sun ku do prze woź ni ka lot ni -cze go, któ ry speł nia łącz nie kry te riawska za ne w usta wie. Li stę ta kich prze -woź ni ków, a tym sa mym upraw nio nychdo ko rzy sta nia ze staw ki VAT 0 proc. wsto sun ku do im por tu, do staw i usług,spo rzą dzał bę dzie Pre zes Urzę du Lot nic -twa Cy wil ne go na pod sta wie da nychotrzy ma nych od prze woź ni ków.

NO WY WZÓR WNIO SKU O WY DA NIEIN TER PRE TA CJI PO DAT KO WEJ. 1kwiet nia wcho dzą w ży cie dwa roz po rzą -dze nia zwią za ne z wy da wa niem in ter pre -ta cji po dat ko wych. Pierw sze to Roz po rzą -dze nie MF z dnia 1 mar ca 2011 r. zmie nia -ją ce roz po rzą dze nie w spra wie wzo ruwnio sku o wy da nie in ter pre ta cji prze pi -sów pra wa po dat ko we go oraz spo so buuisz cze nia opła ty od wnio sku (Dz.U. nr 58,poz. 299). Akt wpro wa dza no wy wzórwnio sku o wy da nie in ter pre ta cji po dat ko -wej. Dru gie to Roz po rzą dze nie MF z dnia 1mar ca 2011 r. zmie nia ją ce roz po rzą dze niew spra wie upo waż nie nia do wy da wa niain ter pre ta cji prze pi sów pra wa po dat ko we -go (Dz.U. nr 58, poz. 298). Upo waż nia onoIzbę Skar bo wą w Ło dzi do wy da wa nia in -dy wi du al nych in ter pre ta cji po dat ko wych.

WT Przepisy • interpretacje przepisów • porady prawne • wyjaÊnienia ekspertów • analizy

Jed nà z na szych umów z kon su men tem b´ dzie -my ne go cjo waç, po nie wa˝ je ste Êmy ma łym biu -

rem, a kon trakt b´ dzie doÊç du y. Chcie li by Êmy unik -nàç w przy szło Êci za rzu tu, ˝e jej po sta no wie nia sànie god ne z prze pi sa mi i ˝e je na rzu ci li Êmy. Czy w tymce lu po win ni Êmy za wrzeç w umo wie ja kieÊ spe cjal nepo sta no wie nia, spo rzà dziç no tat k´?

War to pa mię tać, że prze pi sy zwią za ne z klau zu la mi nie do -zwo lo ny mi do ty czą po sta no wień umow nych sto so wa nychwe wzo rach umów, któ re nie zo sta ły uzgod nio ne z kon kret -nym kon su men tem. Po ję cie in dy wi du al nych uzgod nień bli -skie jest po ję ciu ne go cja cji wa run ków umo wy. Przyj mu jesię, że kon su ment, któ ry ne go cjo wał umo wę z przed się -bior cą, nie mo że po wo ły wać się na to, że za war te w niejpo sta no wie nia są nie do zwo lo ne (abu zyw ne). Je śli bo wiemza war cie umo wy po prze dzi ły ne go cja cje, to sta no wią cy fi -nał etap pod pi sa nia kon trak tu ozna cza, że umo wa jest za -

war ta in dy wi du al nie i uwzględ nia kon kret ne po trze by kon -su men ta. Na mar gi ne sie war to za zna czyć, że je śli ne go cju -ją pań stwo umo wę, dla bez pie czeń stwa le piej nie ko pio -wać po sta no wień ze sto so wa nych przez biu ro wzor cówumów. Jest to o ty le nie bez piecz ne, że klient w przy szło ścimo że wska zy wać, że część po sta no wień zo sta ła mu na rzu -co na i za czerp nię ta z wzor ca. W ta kim wy pad ku zwy klepod no si się za rzut, że co praw da po sta no wie nia po cho dząz wzor ca umo wy, ale kon su ment w tym kon kret nym przy -pad ku pod czas ne go cja cji miał moż li wość ich zmia ny.Na pew no jed nak biu ro po win no ze swo jej stro ny za dbaćo do wo dy po twier dza ją ce, że ne go cja cje mia ły miej sce.Trud no bę dzie bo wiem wy ka zy wać, że po sta no wie niaby ły in dy wi du al nie ne go cjo wa ne w sy tu acji, w któ rej fir -ma nie ma do ku men ta cji po twier dza ją cej tę oko licz ność.W prze pi sach nie okre ślo no, w ja ki spo sób po win ny byćutrwa la ne ne go cja cje czy też jak do kład nie po win ny byćdo ku men to wa ne. W prak ty ce w tym ce lu sto su je się róż -

ne za bie gi. Do brym zwy cza jem jest spo rzą dza nie pod pi -sa ne go przez stro ny umo wy pro to ko łu z ne go cja cji, któ -ry prze cho wu je przed się bior ca. Pro to kół ta ki po za koń -cze niu ne go cja cji po wi nien być zar chi wi zo wa ny. In nąme to dą sto so wa ną w prak ty ce jest spo rzą dze nie swo -iste go wstę pu do umo wy (tzw. pre am bu ły), w któ rymstro ny wska zu ją, że za war cie umo wy od by ło się w dro -dze ne go cja cji (moż na wska zać na prze bieg, ter min roz -po czę cia i za koń cze nia ne go cja cji). Jesz cze in nym zwy -cza jem jest no tat ka w stop ce stro ny umo wy o tym, żepod pi su ją cy oświad cza, że po sta no wie nia by ły ne go cjo -wa ne. Każ dą ta ką stro nę kon su ment po wi nien pa ra fo -wać. Nie ma też żad nych prze ciw wska zań, aby wszyst -kie wy żej wska za ne me to dy do ku men to wa nia ne go cja cjiza sto so wać łącz nie. Moż na też oczy wi ście po my śleć oin nych do wo dach, ta kich jak świad ko wie czy na gra niene go cja cji.Pod sta wa praw na: art. 3851 Ko dek su cy wil ne go

?

Porady

Ci, któ rzy cze ka li na roz po rzà dze nie wspra wie prze wod ni ków tu ry stycz nych ipi lo tów wy cie czek, mo gà ode tchnàç zulgà. MSiT po okre sie dłu gie go mil cze -nia opu bli ko wa ło je. Ru szy ły kur sy naprze wod ni ków i pi lo tów. Co zmie ni łosi´, je Êli cho dzi o eg za mi ny?

Akt ten za stà pił do tych czas obo wià zu -jà ce roz po rzà dze nie z 17 stycz nia

2006 r. i wszedł w ˝y cie 18 mar ca 2011 r.

Znik n´ ły wa run ki dla or ga ni za to ra W roz po rzà dze niu nie ma ju˝ re gu -

la cji, któ re do ty czy ły by wa run ków, ja -kie po wi nien speł niç or ga ni za tor ubie -ga jà cy si´ o upo wa˝ nie nie do szko le -nia prze wod ni ków tu ry stycz nych i pi -lo tów wy cie czek, oraz wa run ków, ja -kim po wi nien od po wia daç wnio sek oupo wa˝ nie nie do ich szko le nia. Wy eli -mi no wa no tak e prze pi sy do ty czà cetry bu i szcze gó ło wych za sad kon tro liszko leƒ. Nie ozna cza to jed nak, ˝e wtym za kre sie nie ma ad nych re gu la cji,bo wiem prze pi sy w tej ma te rii zo sta łyprze nie sio ne do usta wy o usłu gach tu -ry stycz nych.

Sa mo szko le nie b´ dzie dłu˝ szeW po rów na niu z do tych cza so wy mi

prze pi sa mi no we zwi´k sza jà przedewszyst kim obo wiàz ko wà licz b´ go dzinszko le nia. Zre ali zo wa no za tem pier -wot ne za ło e nia MSiT, któ re go ce lemjest rze tel niej sze przy go to wa nie tychgrup za wo do wych do Êwiad cze niausług tu ry stom i pod nie sie nie ich bez -pie czeƒ stwa. Pro gram pod sta wo we goszko le nia ogól ne go dla kan dy da tów naprze wod ni ków tu ry stycz nych obej mu je75 godz. szko le nia oraz dwa – pi´ç dniwy ciecz ko wych, a pro gram pod sta wo -we go szko le nia spe cja li stycz ne go dlakan dy da tów na prze wod ni ków gór -skich 50 godz. szko le nia i 14 godz. za -j´ç prak tycz nych. Wy dłu e niu ule głatak e licz ba go dzin, je Êli cho dzi o spe -cja li stycz ne szko le nia na prze wod ni -ków gór skich, prze wod ni ków miej -skich, te re no wych i pi lo tów wy cie czek.Po sta wio no tak e na szko le nie w for -

mie çwi czeƒ w te re nie i wy cie czekszko le nio wych po le ga jà cych na sa mo -dziel nym prze pro wa dze niu wy bra nychod cin ków tras.

Kto po wo ła ko mi sj´?Eg za min prze pro wa dza ko mi sja

eg za mi na cyj na po wo ły wa na przezmar szał ka wo je wódz twa wła Êci we goze wzgl´ du na ob szar upraw nieƒ dlaprze wod ni ków tu ry stycz nych orazmiej sce or ga ni za cji kur su dla pi lo tówwy cie czek. W no wym roz po rzà dze niu wy raê nie

za zna czo no, ˝e mar sza łek wo je wódz -twa jest pod mio tem od po wie dzial nymza za pew nie nie wa run ków do pro wa -dze nia eg za mi nów za rów no na prze -wod ni ków tu ry stycz nych, jak i pi lo tówwy cie czek (do ty czy to rów nie˝ eg za mi -nów j´ zy ko wych).Bez wi´k szych zmian na to miast po -

zo sta ły prze pi sy do ty czà ce skła du ko -mi sji. W tym za kre sie po ja wia si´ jed naistot na mo dy fi ka cja po le ga jà ca na do -pusz cze niu, by w ze spo łach eg za mi na -cyj nych za sia da li rów nie˝ wy kła dow cy.Tym sa mym uwzgl´d nio no po stu lat wy -su wa ny m.in. przez Cen trum To wa rzy -stwa Ta trzaƒ skie go, któ re wska zy wa ło,˝e przy j´ tym zwy cza jem jest, ˝e wy kła -dow ca eg za mi nu je swo ich uczniów iwpro wa dza nie wy jàt ku od tej za sa dyjest bar dzo nie ko rzyst ne. Wàt pli wo Êci mo e bu dziç zmia na,

któ ra po le ga na po sze rze niu ka ta lo gusy tu acji, w któ rych mar sza łek wo je -wódz twa mo e od wo łaç człon ka ko -

mi sji. B´ dzie on mógł bo wiem to zro -biç na wnio sek sto wa rzy sze nia zrze -sza jà ce go prze wod ni ków tu ry stycz -nych, pi lo tów wy cie czek, or ga ni za cjizrze sza jà cej or ga ni za to rów tu ry sty kilub na wnio sek kon ser wa to ra za byt -ków, któ ry wska zał da ne go człon kako mi sji eg za mi na cyj nej. Brzmie nie te -go prze pi su w prak ty ce mo e po wo do -waç wàt pli wo Êci in ter pre ta cyj ne. O ilewy raê nie wy ni ka z nie go, e kon ser wa -tor za byt ków mo e zło yç wnio sek ood wo ła nie człon ka ko mi sji eg za mi na -cyj nej, któ re go sam wska zał, o ty le niewia do mo, czy to sa mo ogra ni cze niedo ty czy sto wa rzy sze nia zrze sza jà ce goprze wod ni ków tu ry stycz nych, pi lo tówwy cie czek oraz or ga ni za cji zrze sza jà -cej or ga ni za to rów tu ry sty ki. A za temnie ja sne po zo sta je, czy mo gà one zło -˝yç wnio sek o od wo ła nie ka˝ de goczłon ka ko mi sji, czy tyl ko te go, któ re -go sa me wska za ły.

Trud niej zdaç eg za minW po rów na niu z do tych cza so wym

sta nem praw nym do pre cy zo wa niuuległ prze pis okre Êla jà cy for m´, w ja -kiej prze bie ga cz´Êç pi sem na eg za mi -nu (trwa tak jak do tych czas 45 mi nut iza wie ra 30 py taƒ), wska za no, e jest totest jed no krot ne go wy bo ru. Po za tymwpro wa dzo no zmia ny w punk ta cji te -go te stu. Za ka˝ de py ta nie te sto we b´ -dzie mo˝ na uzy skaç 1 pkt (do tej po rymo˝ na by ło uzy skaç 2 pkt), a za od po -wiedê nie pra wi dło wà – 0 pkt. Zmia naza sad punk to wa nia skut ku je tak e

zmia nà li mi tu punk tów, któ ry de cy du -je o za li cze niu eg za mi nów. Pu łap tenzo stał zmniej szo ny do 20 pkt (jest tomi ni mal na licz ba po trzeb na do zda niaeg za mi nu). Bez zmian po zo stał sys -tem punk ta cji za py ta nia w cz´ Êci ust -nej eg za mi nu – na dal jest to wy lo so -wa ny ze staw trzech py taƒ. Pod wy˝ szo -no na to miast próg punk tów, któ ry de -cy du je o za li cza niu te go eg za mi nu(trze ba uzy skaç ich co naj mniej 9 pkt).No we prze pi sy do pusz cza jà te˝, jak

si´ wy da je, by cz´Êç prak tycz na eg za mi -nu trwa ła dłu ej ni˝ do tej po ry. Do -tych czas prze pis sta no wił wy raê nie, ˝ecz´Êç prak tycz na eg za mi nu dla pi lo tówwy cie czek, prze wod ni ków miej skich ite re no wych trwa je den dzieƒ, a dlaprze wod ni ków gór skich – dwa dni. Wno wym brzmie niu wska za no, ˝e ta kiczas trwa nia po wi nien byç za cho wa ny.Wy da je si´, ˝e stwo rze nie mo˝ li wo Êciprze dłu e nia cza su trwa nia wy ni ka zfak tu, ˝e cz´Êç prak tycz na eg za mi nudo tych czas skła da ła si´ z trzech za daƒ.Obec nie na to miast mo e skła daç si´mak sy mal nie z pi´ ciu za daƒ, a mi ni -mal nie z trzech.

No we za sa dy eg za mi nów j zy ko wychW znacz nie zmo dy fi ko wa nej for mie

b´ dzie prze bie gał eg za min spraw dza jà -cy zna jo moÊç j´ zy ka ob ce go. Eg za minze zna jo mo Êci j´ zy ka ob ce go dla prze -wod ni ków tu ry stycz nych i pi lo tów wy -cie czek obej mu je:• test pi sem ny z za kre su ro zu mie niasfor mu ło waƒ han dlo wych, urz´ do wychi kra jo znaw czych (90 min, 30 py taƒ te -sto wych);• wy po wiedê pi sem nà na za da ny te matpo twier dza jà cà umie j´t noÊç for mu ło -wa nia wy po wie dzi w j´ zy ku ob cym (45min, trzy py ta nia otwar te);• roz mo w´ ma jà cà na ce lu spraw dze -nie płyn ne go po słu gi wa nia si´ j´ zy kiemob cym (maks. 30 min, kon wer sa cja natrzy wy lo so wa ne te ma ty).Do zda nia ca łe go eg za mi nu z j´ zy ka

ob ce go wy ma ga ne jest za li cze nie ka˝ -dej z cz´ Êci eg za mi nu oraz uzy ska niełàcz nie co naj mniej 54 pkt. JT

Turystyka |Nowe zasady egzaminowania pilotów wycieczek i przewodników turystycznych

Sprawdê, jak b´dà wyglàdały egzaminy na pilota wycieczek i przewodnika

EGZAMIN JĘZYKOWY DLA PILOTÓW I PRZEWODNIKÓWCzęść eg za mi nu Spo sób punk ta cji Mi ni mal ny próg za li cze niaTest pi sem ny 1 pkt za pra wi dło wą od po wiedź Co naj mniej 15 pkt (50 proc.)

Wy po wiedź pi sem na

Za każ dą pi sem ną od po wiedźmoż na otrzy mać od każ de go zeg za mi na to rów od 0 do 5 pkt

Co naj mniej 15 pkt oraz nie uzy -ska nie za żad ne py ta nie 0 pkt odktó re go kol wiek z eg za mi na to rów

Roz mo wa

Za kon wer sa cję na każ dy z te ma tów moż na otrzy mać od każ de go z eg za mi na to rów od 0 do 5 pkt

Co naj mniej 15 pkt oraz nie uzy -ska nie za kon wer sa cję na ża denz te ma tów 0 pkt od któ re go kol -wiek z eg za mi na to rów

zmia ny w pra wieKONTROLE

UWA AJ NA KON TRO L¢ OPRO GRA -MO WA NIA. Na let nie kon tro le kas fi -skal nych po win ni przy go to wać się przed -się bior cy z Po mo rza. Nie tak daw no ta kąak cję prze pro wa dzo no w ca łej Pol sce, zeszcze gól nym uwzględ nie niem gór skichmiej sco wo ści tu ry stycz nych, miejsc zi -mo we go wy po czyn ku Po la ków. In spek -to rzy kon tro li skar bo wej wy sta wi li po nad7 tys. man da tów. W mar cu na to miastkon tro lo wa na by ła le gal ność opro gra mo -wa nia kom pu te ro we go w fir mach.

TURYSTYKA

ŁA TWIEJ OR GA NI ZO WAå TU RY -STYCZ NE PO LO WA NIA. 25 mar ca Sejmuchwa lił usta wę o ogra ni cza niu ba rierad mi ni stra cyj nych dla oby wa te li i przed -się bior ców. Wśród licz nych zmian po ja -wi ła się jed na bez po śred nio do ty ka ją caor ga ni za to rów im prez tu ry stycz nych.Uchy lo no obo wią zek uzy ski wa nia wpi sudo re je stru dzia łal no ści re gu lo wa nej (re -jestr po lo wań) w za kre sie dzia łal no ścigo spo dar czej po le ga ją cej na świad cze niuusług tu ry stycz nych obej mu ją cych po lo -wa nia wy ko ny wa ne przez cu dzo ziem -ców na te ry to rium RP oraz po lo wa nia zagra ni cą. Mar sza łek wo je wódz twa nie bę -dzie do ko ny wać kon tro li uprzed niej po -dej mo wa nej dzia łal no ści go spo dar czej,lecz na stęp czej. W przy pad ku stwier dze -nia na ru szeń pod czas kon tro li na stęp czejor gan bę dzie wzy wał do ich usu nię cia, aw przy pad ku nie usu nię cia wy da de cy zjęo za ka zie wy ko ny wa nia dzia łal no ści go -spo dar czej. Li kwi da cja re je stru dzia łal no -ści re gu lo wa nej skut ku je znie sie niemopła ty za wpis w wy so ko ści 616 zł.

ZMAR NO WA NY URLOP TO JED NAKDO BRO OSO BI STE? W spra wie z po -wódz twa Pio tra K. i Ja ku ba K. prze ciw koTUI Po land Spół ce z o.o. z sie dzi bą w W.o ochro nę dóbr oso bi stych, sygn. akt ICSK 372/10, po roz po zna niu na roz pra wiew Izbie Cy wil nej w dniu 24 mar ca 2011 r.skarg ka sa cyj nych po wo dów Sąd Naj -wyż szy uchy lił za skar żo ny wy rok w czę -ści do ty czą cej od da le nia ape la cji co dorosz czeń po wo dów obej mu ją cych żą da -nia prze pro sze nia za na ru sze nie dóbr oso -bi stych i w tym za kre sie prze ka zał spra -wę Są do wi Ape la cyj ne mu do po now ne -go roz po zna nia. Mo że się za tem oka zać,że SN uznał, iż pra wo do wy po czyn kujest jed nak do brem oso bi stym i rów nieżna tej pod sta wie klien ci mo gą do ma gaćsię od szko do wa nia (w nie daw nym gło -śnym orze cze niu SN przy znał pra wo dood szko do wa nia, ale od rzu cił kon cep cjęzwią za ną z do bra mi oso bi sty mi).

17WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 PRAWO W TURYSTYCE

Tu ry Êci spo za UE otrzy ma jà zwrot VAT nietyl ko go tów kà, ale rów nie˝ cze kiem,prze le wem czy za po Êred nic twem kar typłat ni czej. Sprze daw cy b´ dà mie li wi´ -cej cza su na za sto so wa nie ze ro wej staw -ki VAT. Ta kie udo god nie nia do sys te mutax free wpro wa dza uchwa lo na przezSejm no we li za cja usta wy o VAT.

Mar ta Szo stak

Po dró ni bez sta łe go miej sca za -miesz ka nia na te ry to rium Wspól -

no ty ma jà pra wo do otrzy ma nia zwro -tu VAT za pła co ne go przy na by ciu to -wa rów na te ry to rium kra ju, któ re wsta nie nie na ru szo nym zo sta ły wy wie -zio ne po za te ry to rium Wspól no ty wba ga u oso bi stym po dró˝ ne go. Obec -nie zwrot po dat ku mo˝ li wy jest tyl kow for mie go tów ko wej w pol skich zło -tych. To po wo du je, ˝e z mo˝ li wo Êciod zy ska nia VAT mo gà sko rzy staç tyl -ko ci tu ry Êci, któ rzy od wie dza jà Pol sk´kil ka ra zy w ro ku i przy ko lej nej wi zy -cie mo gà ode braç u sprze daw cy zwrotpo dat ku.

Zwrot b´ dzie bez go tów ko wyZ pew no Êcià tu ry Êci przyj mà z

apro ba tà zmia ny, któ re wpro wa dzano we li za cja usta wy o VAT. Zmie nio ne

prze pi sy do pusz cza jà mo˝ li woÊç zwro -tu po dat ku w for mie bez go tów ko wej.Ta ka for ma b´ dzie znacz nie wy god -niej sza dla po dró u jà ce go, otrzy ma onbo wiem prze le wem, cze kiem roz ra -chun ko wym lub na ra chu nek kar typłat ni czej na le˝ ny zwrot w na ro do wejwa lu cie (po prze li cze niu ze zło tych).Wa run kiem zwro tu po dat ku jest wy -wie zie nie przez po dró˝ ne go za ku pio -ne go to waru po za te ry to rium UE niepóê niej ni˝ w ostat nim dniu trze cie gomie sià ca na st´ pu jà ce go po mie sià cu,w któ rym do ko nał za ku pu. Zgod nie zno wy mi re gu la cja mi pod sta wà do ko -na nia zwro tu po dat ku b´ dzie przed -sta wie nie przez po dró˝ ne go do ku -men tu wy sta wio ne go przez sprze daw -c´, na któ rym urzàd cel ny po twier dzistem plem za opa trzo nym w nu me ra torwy wóz to wa rów.

Urz´ do wy druk do la mu saDo do ku men tu tax free po wi nien

byç przy mo co wa ny wy sta wio ny przezsprze daw c´ pa ra gon. W ak tu al nym sta -nie praw nym do ku ment ten wy sta wia -ny jest na urz´ do wym for mu la rzu. No -we re gu la cje prze wi du jà od stà pie nieod urz´ do we go for mu la rza, za miastnie go Mi ni ster stwo Fi nan sów w dro dzeroz po rzà dze nia okre Êli nie zb´d ne da -

ne, któ re po wi nien za wie raç do ku menttax free wy da wa ny przez sprze daw c´.

Sprze daw cy b´ dà mie li wi´ cej cza suSprze daw ca za miast 23-pro cen to wej

staw ki VAT sto su je staw k´ VAT w wy -so ko Êci 0 proc. po speł nie niu kil ku wa -run ków. Mi´ dzy in ny mi przed upły -wem ter mi nu do zło e nia de kla ra cjipo dat ko wej za da ny okres roz li cze nio -wy po wi nien otrzy maç do ku ment taxfree po twier dza jà cy wy wóz to wa rówpo za te ry to rium UE. W obec nym sta -nie praw nym otrzy ma nie do ku men tutax free po zło e niu de kla ra cji za da nyokres roz li cze nio wy skut ku je ko niecz -no Êcià zło e nia ko rek ty, na le y jej jed -nak do ko naç nie póê niej ni˝ przedupły wem sze Êciu mie si´ cy, li czàc odkoƒ ca mie sià ca, w któ rym do ko na nodo sta wy. Przy j´ te przez Sejm roz wià za -nia prze wi du jà wy dłu e nie te go ter mi -nu do 10 mie si´ cy. Po nad to do pre cy zo -wu jà okres, za któ ry ko rek ta po win nabyç zło o na. B´ dzie to okres roz li cze -nio wy, w któ rym po dat nik otrzy mał do -ku ment tax free. Ak tu al nie prze pi sy te -go nie pre cy zu jà, co bu dzi ło wàt pli wo -Êci wÊród po dat ni ków, nie wia do mo by -ło bo wiem, czy ko rek t´ na le y zło yç zaokres, w któ rym mia ła miej sce sprze -da˝, czy te˝ za okres, w któ rym otrzy -

ma no do ku ment tax free. Usta wa opu bli ko wa na zo sta ła

w Dzien ni ku Ustaw 28 mar ca 2011 r.i we szła w ˝y cie w oma wia nym za kre -

sie 1 kwiet nia 2011 r.

Podatki | Znowelizowano przepisy dotyczàce systemu tax free

Nowe zasady zwrotu podró˝nym VAT

WT Przepisy • interpretacje przepisów • porady prawne • wyjaÊnienia ekspertów • analizy

Nasz pi lot wy cie czek do star czył za Êwiad -cze nie o za trud nie niu za gra ni cà. Ko go ob -

cià a jà kosz ty tłu ma cze nia ta kie go do ku men tu?

Prze pi sy usta wy o pro mo cji za trud nie nia i in sty tu -cjach ryn ku pra cy sta no wią, że udo ku men to wa neokre sy za trud nie nia, prze by te za gra ni cą u pra co -daw cy za gra nicz ne go, są za li cza ne do okre sów pra -cy w Rze czy po spo li tej Pol skiej w za kre sie upraw -nień pra cow ni czych. Je dy nym wa run kiem jest to,aby okres za trud nie nia był udo ku men to wa ny. Pra -co daw ca mo że uwzględ nić okres za trud nie nia pra -cow ni ka za gra ni cą na pod sta wie każ de go do star -czo ne go przez nie go do ku men tu, np. świa dec twapra cy, za świad cze nia o wy ko ny wa niu pra cy, do ku -men tu pła co we go, ubez pie cze nio we go, po dat ko -we go. Waż ne jest, że by na pod sta wie te go do ku -men tu moż na by ło stwier dzić fakt za trud nie nia, je -

go cha rak ter oraz okres. Pra cow nik mo że do star -czyć pra co daw cy do ku ment spo rzą dzo ny w ję zy kuob cym. Na le ży jed nak pa mię tać, że ta kie go do ku -men tu po twier dza ją ce go okres za trud nie nia co doza sa dy nie moż na prze cho wy wać w ak tach oso bo -wych bez je go pol skiej wer sji. Je że li oso ba po wra -ca ją ca z za gra ni cy chce, że by po za trud nie niu do ku -men ty po twier dza ją ce okres za trud nie nia u za gra -nicz ne go pra co daw cy zna la zły się w jej ak tach oso -bo wych, po win na do star czyć je prze tłu ma czo ne naję zyk pol ski. Pra co daw ca bo wiem nie ma in te re suw tłu ma cze niu do ku men tów na le żą cych do pra -cow ni ka.

Pod sta wa praw na: art. 7 Usta wy z dnia 7 paź dzier -ni ka 1999 r. o ję zy ku pol skim (Dz.U. nr 90, poz. 999,z późn. zm.), art. 86 Usta wy z dnia 20 kwiet nia 2004r. o pro mo cji za trud nie nia i in sty tu cjach ryn ku pra cy

(Dz.U. z 2008 r., nr 69, poz. 415 z późn. zm.).

Od wo ła li Êmy wy ciecz k´ do Egiptu, zwró ci -li Êmy klien tom kosz ty. Czy klient mo e ubie -

gaç si´ jesz cze o do dat ko we od szko do wa nie zautra co ny urlop i utra co ny za ro bek?

Klient nie ma pra wa do od szko do wa na za zda rze niaspo wo do wa ne oko licz no ścia mi kwa li fi ko wa ny mi ja -ko si ła wyż sza. Wy raź nie prze wi du ją to bo wiemprze pi sy usta wy o usłu gach tu ry stycz nych. Od po -wie dzial ność od szko do waw cza mo że się po ja wićje dy nie wów czas, gdy biu ro nie do peł ni ło ja kichśistot nych obo wiąz ków. Na le ży też mieć na uwa dze,że pra cow nik nie tra ci urlo pu – za po ro zu mie niem zpra co daw cą mógł go prze su nąć lub wy ko rzy stać win ny spo sób. Brak sa me go wy jaz du do Egip tu nieozna czał, że nie bę dzie on mógł sko rzy stać z wy po -

czyn ku. Zu peł nie nie za sad ne jest rosz cze nie o zwrotutra co ne go za rob ku. Klient w mo men cie od wo ła niawy ciecz ki mógł za po ro zu mie niem z pra co daw cąwró cić do pra cy lub udać się na urlop w in ne miej -sce. Nie za leż nie od te go, któ rą opcję wy brał, otrzy -mał od swo je go pra co daw cy peł ne wy na gro dze nie.Utra ta za rob ku mo gła by na stą pić, gdy by wy ciecz kanie mo gła wró cić w pla no wa nym ter mi nie. Ale i w ta -kim wy pad ku je śli po wo dem jest si ła wyż sza, klientco do za sa dy nie ma pra wa do od szko do wa nia.Pod sta wa praw na:art. 11a usta wy o usłu gach tu ry stycz nych.

??

Chcesz za daç py ta nie eks per to wi?Na si praw ni cy do ra dzà, roz wiejà wàt pli wo -Êci, pod po wie dzà, jak in ter pre to waç prze pi -sy, re dak cja@wia do mo sci tu ry stycz ne.pl

?

Porady

Zna my ju˝ uza sad nie nie do wy ro ku SN,któ ry byç mo e po zy tyw nie dla bran ytu ry stycz nej wpły nie na do tych cza so weorzecz nic two Sà du Ochro ny Kon ku ren -cji i Kon su men tów. War to si´ na nie po -wo ły waç.

Bio ràc pod uwa g´, ˝e nie któ re fir myuczy ni ły so bie êró dło do cho du z

wy st´ po wa nia do sà du o uzna nie po -sta no wieƒ wzor ców umów, orze cze nieSà du Naj wy˝ sze go b´ dzie sta no wi łoor´˝ w wal ce przed SO KiK. Mo e onospo wo do waç, ˝e te go ty pu po zwy b´ dàcz´ Êciej od da la ne, a or ga ni za to rzy niepo nio sà kosz tów prze gra nej spra wy.

W czym wàt pli wo Êci?Prze pi sy Ko dek su po st´ po wa nia cy -

wil ne go nie re gu lu jà prze sła nek uzna -nia po sta no wieƒ wzor ca umo wy zanie do zwo lo ne, ma tu za tem za sto so -wa nie przede wszyst kim art. 3851 § 1k.c. Ozna cza to, ˝e za nie do zwo lo ne

mo e byç uzna ne po sta no wie nie wzor -ca umo wy, któ re kształ tu je pra wa iobo wiàz ki kon su men ta w spo sóbsprzecz ny z do bry mi oby cza ja mi, ra à -co na ru sza jàc je go in te re sy. Wàt pli woÊç, któ ra spo wo do wa ła

wy da nie wy ro ku SN, do ty czy ła po sta -no wieƒ wzor ca umo wy, któ re sà jed no -cze Ênie sprzecz ne z usta wà. Skut kiemna ru sze nia prze pi su usta wo we go jest,we dług po glà du prze wa a jà ce go worzecz nic twie Sà du Naj wy˝ sze go, nie -wa˝ noÊç sto sow ne go po sta no wie niaumo wy (ju˝ od sa me go po czàt ku).Po wsta je za tem py ta nie, czy je Êli

po sta no wie nie wzor ca sprzecz ne jest zusta wà (a za tem nie wa˝ ne), to czymo˝ na jesz cze uznaç je jed no cze Ênieza nie do zwo lo ne. Choç orze cze nie niedo ty czy ło bran y tu ry stycz nej, to ta kiesa mo py ta nie mo˝ na po sta wiç rów nie˝w spra wach biur po dró y. Bar dzo wie -le klau zul uzna nych zo sta ło przez SO -KiK za nie do zwo lo ne, po mi mo ˝e na -

ru sza jà usta w´ o usłu gach tu ry stycz -nych czy prze pi sy Ko dek su cy wil ne go.Za łó˝ my, e np. biu ro po dró y usta -

la w umo wie z kon su men ta mi mie -si´cz ny okres roz pa try wa nia re kla ma -cji, za strze ga jàc, ˝e w uza sad nio nychprzy pad kach okres ten mo e byç wy -dłu o ny do trzech mie si´ cy. Obec nieta kie po sta no wie nia uzna wa ne by ły zanie do zwo lo ne i wpi sy wa ne do re je stru.W oma wia nym orze cze niu sàd zaj mo -wał si´ roz strzy gni´ ciem, czy mo˝ na wogó le mó wiç o tym, ˝e po sta no wie niejest nie do zwo lo ne, je Êli od sa me go po -czàt ku nie wa˝ ne z te go po wo du, ˝ejest sprzecz ne z usta wà.Zda niem SN nie ma po trze by wsz -

czy na nia po st´ po wa nia o uzna nie po -sta no wie nia wzor ca umo wy za nie do -zwo lo ne, sko ro od po czàt ku jest ononie wa˝ ne. Z od po wied nie go za sto so -wa nia art. 3851 § 1 k.c. wy ni ka, e w ra -mach kon tro li abs trak cyj nej za nie do -zwo lo ne mo e byç uzna ne po sta no -

wie nie wzor ca umo wy, któ re kształ tu jepra wa i obo wiàz ki kon su men ta w spo -sób sprzecz ny z do bry mi oby cza ja mi,ra à co na ru sza jàc je go in te re sy. Po sta -no wie nie wzor ca umo wy sprzecz ne zusta wà nie mo e wy wrzeç skut kupraw ne go (art. 58 § 1 k.c.) i nie mo ekształ to waç praw i obo wiàz ków kon su -men ta oraz nie jest w sta nie ra à co na -ru szyç je go in te re sów. Nie mo e te˝ wkon se kwen cji pod le gaç oce nie z punk -tu wi dze nia zgod no Êci z do bry mi oby -cza ja mi.W spra wach z za kre su tu ry sty ki ta -

ka pod sta wa nie wa˝ no Êci znaj du je si´nie tyl ko w Ko dek sie cy wil nym, lecztak e w art. 19 u.t.t., któ ry sta no wi, ˝epo sta no wie nia umów za wie ra nychprzez or ga ni za to rów tu ry sty ki z klien -ta mi mniej ko rzyst ne dla klien tów ni˝po sta no wie nia ni niej szej usta wy sànie wa˝ ne. W miej sce po sta no wieƒumo wy mniej ko rzyst nych dla klien taobo wià zu jà prze pi sy usta wy. JT

Orzeczenia | Postanowienie sprzeczne z ustawà nie mo˝e byç uznane za niedozwolone

Przed SOKiK powołaj si´ na wyrok Sàdu Najwy˝szego

DOSSIER:• Zwrot po dat ku mo gą otrzy mać po -dró żni ma ją cy miej sce za miesz ka niapo za UE;• 200 zł to mi ni mal na kwo ta łącz nejwar to ści za ku pów wraz z VAT wy -ni ka ją ca z do ku men tu tax free, przyktó rej po dró żu ją cy mo że żą daćzwro tu po dat ku VAT; • zwrot po dat ku na stę pu je w go -tów ce po przed sta wie niu przez po -dró żu ją ce go do ku men tu tax free; pozmia nie prze pi sów zwrot bę dzie na -stę po wał rów nież w for mie bez go -tów ko wej;• obec nie sprze daw cy wy sta wia jądo ku ment tax free na urzę do wymfor mu la rzu; po wej ściu w ży cie no -we li za cji Mi ni ster stwo Fi nan sówokre śli nie zbęd ne da ne, któ re bę dziemu siał za wie rać do ku ment, nie bę -dzie obo wiąz ku sto so wa nia urzę do -we go for mu la rza.

18 P O R A D N I A Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Ma rze na Za rzyc ka

Usta wa o ochro nie da nych oso bo -wych okre Êla nie tyl ko pra waklien tów do ochro ny da nych, ale

pre cy zu je rów nie˝ wy ma gania w sto -sun ku do wszyst kich pod mio tów, któ reta ki mi da ny mi dys po nu jà. Two rzàc wła -snà ba z´ in for ma cji na te mat klien tów,na le y za po znaç si´ z za sa da mi na ło o -ny mi przez Ge ne ral ny In spek to ratOchro ny Da nych Oso bo wych i za re je -stro waç si´ w je go sys te mie, ina czejmo˝ na na ra ziç si´ na wet na od po wie -dzial noÊç kar nà. Obo wià zek zgło sze niazbio ru do re je stra cji cià y na ad mi ni -stra to rze da nych, czy li pod mio cie de cy -du jà cym o ce lach i Êrod kach prze twa -rza nia da nych oso bo wych. Kto mo enim byç? Z punk tu wi dze nia usta wy oochro nie da nych oso bo wych ka˝ dypod miot (np. biu ro po dró y), któ ry de -cy du je o ce lach i Êrod kach prze twa rza -nia da nych oso bo wych, jest ich ad mi ni -stra to rem. Na le y pa mi´ taç, i˝ w przy -pad ku sfe ry nie pu blicz nej ad mi ni stra -to rem jest co do za sa dy pod miot, czy libiu ro po dró y, a nie oso ba lub oso byza rzà dza jà ce tym pod mio tem (np. dy -rek tor, pre zes biu ra, za rzàd spół ki) lubte˝ pra cow nik wy ko nu jà cy czyn no Êcizwià za ne z ochro nà da nych oso bo wych(np. peł no moc nik za rzà du ds. ochro nyda nych oso bo wych). Nie mniej to oso byza rzà dza jà ce po no szà od po wie dzial -noÊç za na ru sze nie prze pi sów o ochro -nie da nych oso bo wych. Jed nym z pod -sta wo wych obo wiàz ków to uro pe ra to rajest wska za nie pod sta wy praw nejupraw nia jà cej do wy ko rzy sty wa nia da -nych oso bo wych. Przy pad ki, w któ rychprze twa rza nie da nych oso bo wych jestdo zwo lo ne, usta wa wy mie nia w art. 23ust. 1 pkt 1 – 5 oraz w art. 27 ust. 2 pkt1 – 10. Je e li cho dzi o prze twa rza nieda nych oso bo wych nie rze tel nych lubnie uczci wych klien tów, to biu ra po dró -˝y sà do te go upraw nio ne na pod sta wieart. 23 ust. 1 pkt 5 usta wy o ochro nieda nych oso bo wych. Bio ràc pod uwa g´spe cy fi k´ dzia łal no Êci biur po dró y, codo za sa dy zbio ry da nych oso bo wychprzez nie pro wa dzo ne pod le ga jà obo -wiàz ko wi zgło sze nia do re je stra cjiGIO DO.

1 In for muj klien ta o je go pra wach.

We dług usta wy biu ro po dró y maobo wià zek po in for mo waç oso by, któ -rych da ne sà za miesz cza ne w bazie, opra wie do st´ pu do ich tre Êci oraz doich po pra wia nia. Po wi nien te˝ po wia -do miç ka˝ dà oso b´, od któ rej po zy -sku je da ne oso bo we, o ad re sie swo jej

sie dzi by i peł nej na zwie, ce lu zbie ra niada nych oraz o do bro wol no Êci al boobo wiàz ku (i prze pi su pra wa, z któ re -go on wy ni ka) po da nia da nych. Marów nie˝ obo wià zek wska zaç, ko muda ne te zo sta nà prze ka za ne, o ile mata ki za miar. Co wi´ cej, na le y za sto so -waç od po wied nie, okre Êlo ne prze pi sa -mi apli ka cje do ob słu gi ba zy. Mu szàspeł niç m.in. wła Ênie wy móg po sia da -nia od po wied nie go na rz´ dzia do st´ -pu, pod glà du i we ry fi ka cji da nych. Ta -ka opcja po win na, po pierw sze, umo˝ -li wiaç iden ty fi ka cj´ da nych oso bo wychwska za nej oso by, po dru gie, wy Êwie -tle nie oraz wy druk prze twa rza nychda nych w for mie zro zu mia łej dla prze -ci´t ne go od bior cy. Wresz cie po trze -cie, klient mu si mieç mo˝ li woÊç ko ry -go wa nia in for ma cji na swój te mat. Po -nad to ba za po win na byç tak skon stru -owa na, ˝e by oso ba, któ ra pra gnie wy -Êwie tliç swo je da ne, mia ła do st´p tyl kodo nich. Nie wol no umo˝ li wiaç klien -tom prze glà da nia i mo dy fi ko wa nia in -for ma cji na te mat wszyst kich osób za -war tych w ba zie, i to fir ma po no si zato od po wie dzial noÊç. Na wet za sy tu -acj´, gdy w cza sie prze glà da nia zbio runa ekra nie kom pu te ra wy Êwie tlà si´da ne in nych klien tów z po wo du przy -pad ko wej zbie˝ no Êci na zwisk. Na le ywi´c al bo do braç sys tem iden ty fi ka cji,któ ry wy klu cza ta kà sy tu acj´, al bo uni -kaç sy tu acji, gdy pod czas wy szu ki wa -

nia da nych obec ne sà oso by nie upo -wa˝ nio ne do prze twa rza nia da nych.

2 Chroƒ in te re sy osób za war tychw ba zie.

Usta wo daw ca na kła da na ka˝ debiu ro ad mi ni stru jà ce ba zà ta ki obo wià -zek. Co ozna cza on w prak ty ce? We -dług GIO DO w szcze gól no Êci prze pisdo ty czy nie prze cho wy wa nia da nychdłu ej, ni˝ jest to po trzeb ne do osià -gni´ cia ce lu ich prze twa rza nia. Cho dzitu taj o wy mo gi sys te mo we. Apli ka cjaob słu gu jà ca ba z´ mu si mieç od po -wied nià opcj´ usu wa nia po zy cji, ta kà,któ ra nad pi su je je pu stà in for ma cjà al -bo usu wa w spo sób rze czy wi sty. Na le ywi´c wy klu czyç sy tu acj´, gdy usu ni´ cieda nych ze zbio ru po le ga je dy nie na za -zna cze niu re kor du ja ko ska so wa ne go,czy li nie wi docz ne go, ale fak tycz nie na -dal fi gu ru jà ce go w prze twa rza nymzbio rze. Je Êli wpis nie zo stał sku tecz nieska so wa ny, przy u˝y ciu od po wied nichna rz´ dzi mo˝ na go przy wró ciç do ba zy.Usta wa wy raê nie za zna cza, e to do to -uro pe ra to ra na le y obo wià zek rze czy -wi ste go usu wa nia da nych ze zbio ru.

3 Za bez piecz da ne oso bo we.

Na biu rze po dró y spo czy wa obo -wià zek po st´ po wa nia z in for ma cja mi oswo ich klien tach w spo sób zgod ny zusta wà. Ad mi ni stra tor da nych jest zo -bo wià za ny za sto so waç Êrod ki tech nicz -ne i or ga ni za cyj ne za pew nia jà ceochro n´ prze twa rza nych da nych oso -bo wych od po wied nià do za gro eƒ orazka te go rii da nych ob j´ tych ochro nà, aw szcze gól no Êci po wi nien za bez pie czyçda ne m.in. przed ich udo st´p nie niemoso bom nie upo wa˝ nio nym, za bra niemprzez oso b´ nie upraw nio nà, zmia nà,utra tà czy znisz cze niem. Ist nie jà pew -ne tech nicz ne aspek ty po st´ po wa nia zda ny mi, któ re mo gà bu dziç wàt pli wo -Êci. Dla te go pra wo na ka zu je np. stwo -rze nie od po wied niej pro ce du ry u˝y wa -nia klu czy do po miesz czeƒ, w któ rychprze cho wy wa ne sà da ne oso bo we. Mato na ce lu uchro nie nie ba zy przedmo˝ li wo Êcià do st´ pu do niej osób nie -

upo wa˝ nio nych. Wy bór od po wied nichÊrod ków do re ali za cji na le y do or ga -ni za to ra, gdy˝ to on naj le piej wie, w ja -kim Êro do wi sku prze twa rza da ne oso -bo we i ja kie mo gà wy stà piç w nim za -gro e nia. Na pew no jed nym ze spo so -bów jest we ry fi ka cja osób, któ re ma jàdo st´p do zbio ru. Nie mo e np. za ist -nieç sy tu acja, gdy po za koƒ cze niu pra -cy klu cze do po miesz czeƒ, w któ rychsi´ znaj du je ta ki zbiór, zo sta jà wdrzwiach. Za le ca si´ te˝ pro wa dze nieewi den cji osób, któ re po bie ra jà i zda jàklu cze. Usta wo daw ca nie za bra nia jed -nak np. prze sy ła nia da nych oso bo wychli stem zwy kłym, do pusz cza rów nie˝mo˝ li woÊç wy da wa nia zgo dy na ichprze twa rza nie dro gà elek tro nicz nà(słu˝ bo wym mej lem).

4 Uzy skaj zgo d´ na prze ka zy wa -nie da nych do paƒstw trze cich.

Prze pi sy Ko mi sji Eu ro pej skiej okre -Êla jà, ˝e prze ka za nie da nych mo e si´od byç je dy nie po mi´ dzy pod mio ta mi,któ re pod pi sa ły od po wied nià klau zu l´.Mo e na stà piç tyl ko wte dy, gdy GIO -DO uzna, ˝e paƒ stwo trze cie (gdzieznaj du je si´ od bior ca da nych) za pew -nia prze ka zy wa nym da nym od po wied -ni po ziom ochro ny. Spraw dza m.in.,czy wy ko rzy sty wa ne do prze ka zy wa niada nych oso bo wych sys te my in for ma -tycz ne speł nia jà wy mo gi roz po rzà dze -nia MSWiA. GIO DO do ko nu je rów -nie˝ ana li zy od po wied nich po sta no -wieƒ umow nych w opar ciu o stan dar -do we klau zu le za war te w de cy zji Ko mi -sji Eu ro pej skiej. We dług niej klau zu leumow ne po win ny pre cy zo waç Êrod kitech nicz ne i or ga ni za cyj ne, któ re mu siza sto so waç od bior ca ma jà cy sie dzi b´ wpaƒ stwie trze cim. Po win ny one za pew -niaç po ziom ochro ny ade kwat ny do ry -zy ka, któ re nio sà prze twa rza nie i cha -rak ter da nych pod le ga jà cych ochro nie.Wa˝ ne jest, aby Êrod ki te zo sta ły do pre -cy zo wa ne w umo wie z pod mio ta mi zpaƒstw trze cich, ina czej GIO DO mo eod mó wiç wy da nia zgo dy.

5 Pa mi´ taj, ˝e zgo d´ na prze twa -rza nie da nych mo˝ na od wo łaç.

Tak sta no wià prze pi sy no wej usta -wy. Ka˝ da oso ba b´ dzie mo gła po wo -łaç si´ na kon kret ny prze pis da jà cy wspo sób jed no znacz ny mo˝ li woÊç cof -ni´ cia zgo dy na prze twa rza nie da nychoso bo wych. Przy od wo ły wa niu zgo dytrze ba zwró ciç uwa g´ na dwie sy tu -acje, któ re mo gà si´ zda rzyç. Z jed nejstro ny, je Êli przed si´ bior ca dys po nu jeda ny mi nie zb´d ny mi do re ali za cjiokre Êlo nej umo wy, któ ra ca ły czas po -zo sta je w mo cy, wów czas nie ma mo -wy o sku tecz nym cof ni´ ciu zgo dy.Naj pierw na le a ło by po cze kaç na wy -ga Êni´ cie ta kiej umo wy, np. zwià za nez upły wem cza su, lub na za koƒ cze nietrwa nia wy jaz du, któ re go umo wa do -ty czy. Po dob nie b´ dzie z da ny mi, któ -re sà nie zb´d ne to uro pe ra to ro wi np.do roz li cze nia ja kie goÊ kon trak tu. Zdru giej stro ny, je Êli kie dyÊ klient zgo -dził si´ na wy ko rzy sty wa nie je go da -nych w ce lach mar ke tin go wych lubprze ka zy wa nie ich in nym pod mio tom,czy li w ce lach nie zwià za nych bez po -Êred nio z wy ko ny wa niem umo wy, tona wet przy wcià˝ trwa jà cej umo wie,np. pod czas wy jaz du, mo e si´ z ta kiejzgo dy wy co faç.

Poradnia | Znowelizowana ustawa o ochronie danych osobowych zmienia niektóre regulacje

Jak bezpiecznie administrowaç danymi klientów?PO IN FOR MUJ OSO BY, KTÓ RYCH DA NE UMIESZ -CZASZ W BA ZIE o pra wie do st´ pu do ich tre Êci

DOŁÓ˚ WSZELKICH STARA¡, by zabezpieczyçdane swoich klientów.

ZGŁOÂ SWOJÑ BAZ¢ DO REJESTRU GIODO i uzyskajpotrzebne pozwolenia na przesyłanie danych

Za py taj eks per taWoj ciech Wie -wió row ski, ge ne -ral ny in spek torochro ny da nychoso bo wych

Jakie przepisy regulują prze twa -rza nie da nych oso bo wych przezto uro pe ra to rów?Przed się bior cy świad czą cy usłu gi tu -ry stycz ne, tzw. biu ra tu ry stycz ne,dzia ła ją przede wszyst kim na pod sta -wie wła snych prze pi sów, tj. Usta wyo usłu gach tu ry stycz nych. Po nie ważjed nak usta wa ta nie re gu lu je za gad -nień zwią za nych z po zy ski wa niem iwy ko rzy sty wa niem da nych oso bo -wych, przy ich prze twa rza niu sto so -wać na le ży ogól ne za sa dy za war te wUsta wie o ochro nie da nych oso bo -wych. Bio rąc pod uwa gę spe cy fi kędzia ła nia biur tu ry stycz nych, jed ną zpod staw prze twa rza nia przez nie da -nych oso bo wych mo że być art. 23ust. 1 pkt 3 usta wy o ochro nie da -nych oso bo wych. Sta no wi on, żeprze twa rza nie da nych oso bo wychjest do pusz czal ne wów czas, gdy jestto nie zbęd ne do re ali za cji umo wy,gdy oso ba, któ rej da ne do ty czą, jestjej stro ną lub gdy jest to nie zbęd nedo pod ję cia dzia łań przed za war ciemumo wy, na żą da nie oso by, któ rej da -ne do ty czą.

Do czego biura podróży mogąwykorzystywać dane osobowezgromadzone w bazie? Jakichzasad muszą przestrzegać? Biu ra tu ry stycz ne są ad mi ni stra to ra mida nych oso bo wych swo ich klien tów,w związ ku z czym usta wa o ochro nieda nych oso bo wych na kła da na niewie le obo wiąz ków. Zo bo wią zu je jem.in. do za pew nie nia, aby zbie ra neprzez nie da ne oso bo we by ły me ry to -rycz nie po praw ne oraz ade kwat ne,czy li nie zbęd ne do ce lów prze twa rza -nia. Ade kwat ność da nych ozna cza, żegro ma dzo ne i wy ko rzy sty wa ne po -win ny być tyl ko te da ne, któ re są ko -niecz ne dla re ali za cji okre ślo ne go ce lu.Da ne nie po win ny być też wy ko rzy -sty wa ne do in nych ce lów niż wska za -ne pier wot nie, chy ba że oso ba, któ rejdo ty czą, wy ra zi na to zgo dę. Przy kła -do wo: je śli taka oso ba pod pi su je zbiu rem po dró ży umo wę do ty czą cąwy jaz du na wcza sy, to biu ro po dró żyma pra wo wy ko rzy sty wać jej da neoso bo we w ce lu or ga ni za cji te go wy -jaz du, np. re zer wa cji bi le tów na po -dróż, miej sca w ho te lu czy kon tak to -wa nia się z klien tem. Nie ma na to -miast pra wa, by je prze twa rzać w in -nych ce lach, jak cho ciaż by pro mo wa -nie usług i pro duk tów in nych biur po -dró ży, chy ba że wcze śniej uzy ska nato zgo dę oso by, któ rej da ne mia ły bybyć w tym ce lu wy ko rzy sty wa ne.

Co gro zi za nie wła ści we po stę po -wa nie z ba zą da nych oso bo wych?Za nie prze strze ga nie za sad ochro nyda nych oso bo wych usta wa prze wi -du je od po wie dzial ność kar ną, coszcze gó ło wo re gu lu ją art. 49–54.Przy kła do wo: za nie wła ści we za bez -pie cze nie da nych oso bo wych, przedza bra niem przez oso bę nie upraw nio -ną lub ich uszko dze niem czy znisz -cze niem, gro zi grzyw na, ka ra ogra ni -cze nia wol no ści al bo po zba wie niawol no ści do ro ku. Ta kie sa me ka ryusta wa prze wi du je za nie zgło sze niezbio ru da nych oso bo wych do re je -stra cji GIO DO.

OPI NIA

Jó zef Kłap tocz, in for ma tyk GTI Tra vel Po land

Nie na po tka li śmy jak do tąd pro ble mów z ob słu gą ba zy da nych, jestona ad mi ni stro wa na wg obo wią zu ją cych prze pi sów Usta wy oochro nie da nych oso bo wych. Pra wi dło we do bra nie sil ni ka ba zyoraz opro gra mo wa nia z nią współ pra cu ją ce go mu si dzia łać i w na -szym przy pad ku tak się sta ło. Po nad to kon tro la z GIO DO bar dzonam uła twi ła zwró ce nie uwa gi na pew ne lu ki, któ re wy eli mi no wa li -

śmy i po zwo li ła stwier dzić, że je ste śmy do brze za bez pie cze ni w tej kwe stii. Wy ko rzy -stu je my ba zę da nych do kon tak tów z klien ta mi, któ rzy do ko na li u nas re zer wa cji wy -ciecz ki. Obec na ba za klien tów słu ży nam do wy sył ki ma il lin gów (ko mu ni ka ty, ofer tylast mi nu te, first mi nu te) oraz do bie żą cej ob słu gi zwią za nej z za pew nie niem naj wyż -szej ja ko ści usług po do ko na niu re zer wa cji wy ciecz ki.

GDY SKŁADASZ FORMULARZ ZGŁOSZENIA ZBIORU DANYCH DO REJESTRACJI

fot.

Flic

kr, t

otal

Aldo

• po bierz wzór for mu la rza ze stro ny in ter ne to wej www.gio do.gov.pl,• przy go tuj się na opła tę skar bo wą w wy so ko ści 17 zł,• wy ślij for mu larz pocz tą lub elek tro nicz nie za po mo cą Plat for my e -GIO DO,• nie za miesz czaj w zgło sze niu po szcze gól nych da nych, któ re znaj du ją się

w ba zie, nie przed kła daj ge ne ral ne mu in spek to ro wi ich tre ści,• masz 30 dni, że by po in for mo wać o każ dej zmia nie in for ma cji w sto sun ku

do tej za war tej w zgło sze niu, ak tu ali za cji do ko naj na tym sa mym for mu la rzu zgło sze nio wym.

Swo je za mi ło wa nie do biz ne su re ali zu -je ja ko szef biu ra po dró y z 20-let nimsta em, choç – jak mó wi – rów nie do -brze spraw dził by si´ w ro li wła Êci cie lawy daw nic twa. Krzysz tof Ma ziƒ skitrak tu je pra c´ jak wy zwa nie i cie szysi´ tym, ˝e... mo e two rzyç rze czy wi -stoÊç.

Jo an na Mo raw ska

Skoƒ czył po li tech ni k´, cho cia˝ ni -gdy nie chciał byç in y nie rem.Za miast sie dzieç nad skom pli ko -

wa ny mi ob li cze nia mi i pro jek ta mi,wo lał cho dziç po gó rach al bo da waçupust swo jej ener gii, po dró u jàc poÊwie cie. I tak w na tu ral ny spo sób prze -szedł od pa sji do za wo du. Za czy nał odpro wa dze nia wraz z by łym wspól ni -kiem nie wiel kiej wła snej dzia łal no Êciprzy od dzia le PTTK, a po tem w 1990r., kie dy w Pol sce za cz´ ły si´ po ja wiaçpierw sze pry wat ne biu ra po dró y, wy -na jàł u star sze go pa na po kój w miesz -ka niu w wie ow cu i urzà dził w nimpierw szà sie dzi b´ Biu ra Usług Tu ry -stycz nych BUT, or ga ni zu jà ce go tu ry -sty k´ dzie ci´ cà i mło dzie o wà. Dzi´ kite mu w za po mnie nie za cz´ ła od cho -dziç epo ka by le ja kich ko lo nii z no co -wa niem w szkol nych sa lach, a szan sena speł nie nie si´ dzie ci´ cych ma rzeƒ owa ka cjach z praw dzi we go zda rze niapo ma łu na bie ra ły bar dziej re al nychkształ tów. – Ab so lut nie nie ˝a łu j´, ˝enie zo sta łem in y nie rem. To był mójwiel ki błàd, ˝e wy bra łem ta kie stu dia.Pra ca w tu ry sty ce by ła mo im nie -uÊwia do mio nym ma rze niem. Co mniew niej po cià ga? Po 20 la tach ci´˝ komó wiç, e coÊ mi si´ w niej po do ba lubnie. To po pro stu jest mój za wód, zktó re go utrzy mu j´ swo jà ro dzi n´ iktó ry da je pra c´ i za do wo le nie tak ewie lu in nym oso bom. W zwiàz ku ztym sta ram si´ byç pro fe sjo na li stà wtym, co ro bi´. A tym, co mnie naj bar -dziej ba wi, jest to, co w ka˝ dym biz ne -sie kr´ ci przed si´ bior c´: no we wy zwa -nia – mó wi Krzysz tof Ma ziƒ ski.

Naj wa˝ niej sza jest at mos fe raJak stwier dza szef biu ra BUT, pra -

ca w tu ry sty ce spra wia mu przy jem -noÊç, choç bar dziej wła Êci wie cho dzitu o fakt za rzà dza nia wła snà fir mà ni˝

o sam sek tor go spo dar ki, w któ rymona dzia ła. Krzysz tof Ma ziƒ ski jestoso bà twór czà i lu bi mieç wpływ naota cza jà cà rze czy wi stoÊç, wi´c niemiał by nic prze ciw ko, gdy by przy szłomu re ali zo waç sie bie np. w ro li wy -daw cy ksià ek. – Za czà łem swój biz -nes ileÊ lat te mu z pa sjà i oczy wi Êcieja kaÊ cz´Êç pa sji w tym po zo sta ła, aleju˝ od daw na nie zaj mu j´ si´ ta ki mispra wa mi stric te zwià za ny mi z tu ry sty -kà. Nie ste ty wi´k szoÊç cza su sp´ dzamnad ana li za mi eko no micz ny mi i nadprze wi dy wa niem kur sów eu ro – mó wi.Do pie ro na urlo pie Krzysz tof Ma -

ziƒ ski po Êwi´ ca si´ tu ry sty ce bez resz ty.Pil nie prze strze ga usta lo nej przez sie -bie za sa dy nie łà cze nia po dró y pry wat -nych ze spra wa mi słu˝ bo wy mi i na wa -ka cjach nie my Êli o biz ne sie, choç je gozda niem nie da si´ w stu pro cen tachod ciàç od te ma tów za wo do wych. Po -dró u je spo ro, co naj mniej kil ka ra zydo ro ku, i sta ra si´ nie jeê dziç tam,gdzie ju˝ kie dyÊ był. Choç sà pew ne wy -jàt ki. Je den z nich to uro kli we sło weƒ -skie mia sto Bled po ło o ne nad cie płymje zio rem oto czo nym gó ra mi. – Tam jestpo pro stu prze pi´k nie i ch´t nie bymtam si´ jesz cze wy brał. Trud no miwska zaç ja kiÊ kon kret, któ ry spra wił, etak mi ło wspo mi nam wi zy t´ w Bled.Nie wiem, mo e to mi ła at mos fe ra, faj -na po go da, do bry hu mor... Dla mniebar dzo wa˝ ny jest kli mat, w zwiàz ku zczym wo l´ po sie dzieç przy ka wie i po -pa trzeç na mia sto, za miast zwie dzaçko lej nà ka te dr´, i wi docz nie tam wła -

Ênie mi si´ mi ło sie dzia ło – Êmie je si´.

„Raj ska” przy go daWiel kie ho te le z wy y wie niem all

in c lu si ve to zde cy do wa nie nie jestÊwiat Krzysz to fa Ma ziƒ skie go. Naszbo ha ter o wie le bar dziej wo li iÊç nado bry obiad i kie li szek ja kie goÊ re gio -nal ne go trun ku do miej sco wej re stau -ra cji, co dzien nie do in nej. Jest otwar -ty na to, co nie sie ze so bà da ny kraj.Oczy wi Êcie nie od ma wia so bie tak eoglà da nia cie ka wych za byt ków, aletzw. miej sca tu ry stycz ne, gdzie kł´ biàsi´ tłu my lu dzi, omi ja sze ro kim łu -kiem. – Wo l´ po je chaç do ja kie goÊmniej zna ne go mia stecz ka we Wło -szech i zjeÊç pysz ny obiad w kli ma -tycz nej knajp ce. Jest to dla mnie wa˝ -niej sze ni˝ zo ba cze nie ba zy li ki Êw.Mar ka w We ne cji – mó wi.Na py ta nie, czy jest sma ko szem,

od po wia da, ˝e to za du o po wie dzia -ne, ale ogól nie lu bi jeÊç. Naj cie kaw -szych do znaƒ ku li nar nych do star czy łamu od by ta przed pa ro ma la ty wi zy taw Czar no gó rze. – Do dzi siaj mam wpa mi´ ci prze pysz ny smak ry by w szpi -na ku z czosn kiem, któ rà ja dłem wnie zna nym tu ry stom lo ka lu, po le co -nym nam przez wła Êci ciel k´ ho te lu. ZCzar no gó rà i je dze niem wià e si´jesz cze jed no wspo mnie nie, a wła Êci -wie za baw na przy go da. W jed nej ztam tej szych re stau ra cy jek po da wa nopysz ne, ko pia ste sa łat ki szop skie. Za -ma wia li Êmy je dzieƒ w dzieƒ. I po ja -kichÊ trzech dniach zo ba czy łem, ˝e w

me nu sà dwie sa łat ki: szop ska i pa ra -di so, wi´c za mó wi łem t´ dru gà ja koje dy ny z na szej gru py. Kel ner nie byłza chwy co ny mo im wy bo rem i pró bo -wał mi od ra dziç t´ sa łat k´, ale w koƒ -cu uległ. Wszy scy cze ka li w na pi´ ciuna t´ mo jà słyn nà pa ra di so o pi´k niebrzmià cej na zwie, po któ rej mo˝ nasi´ wie le spo dzie waç. I wte dy kel nerpo sta wił przede mnà... po mi do ry z ce -bu là. Nie po wiem, ˝e by mi to sma ko -wa ło... Ale moi zna jo mi do dziÊ towspo mi na jà, bo Êmie chu by ło co nie -mia ra – opo wia da.Ostat nio wła Êci ciel biu ra BUT po -

sta no wił od Êwie yç nie co za ku rzo nehob by z mło dzieƒ czych lat i prze pro siçsi´ z tu ry sty kà gór skà. Nie ste ty obo -wiàz ki ro dzin ne i za wo do we spo wo do -wa ły, ˝e na dłu gi czas mu siał zmie niçprio ry te ty, ale nie daw no do szedł downio sku, ˝e w ˝y ciu m´˝ czy zny przy -cho dzi ta ki mo ment, kie dy za sa dzi ju˝wszyst kie drze wa i wte dy wresz cie maczas dla sie bie. Dla te go chce wy braçsi´ je sie nià z przy ja cie lem na trek kingw Hi ma la je. – Za py ta no kie dyÊ zna ne -go pol skie go hi ma la ist´, bo daj eKrzysz to fa Wie lic kie go: „Dla cze gocho dzi pan po gó rach?”, a on od po -wie dział: „Bo sà”. Nic do daç, nic ujàç,bo w gó rach jest ja kaÊ ta ka nie wy tłu -ma czal na si ła, któ ra przy cià ga; coÊ, cospra wia, ˝e czło wiek ch´t nie wcho dzina szczyt. To te˝ jest swe go ro dza ju wy -zwa nie, tak sa mo jak biz nes, i chy bawła Ênie sa tys fak cja z do ko na nia cze goÊi tu, i tu jest naj wa˝ niej sza.

Sylwetka | Krzysztof Maziƒski, właÊciciel Biura Usług Turystycznych BUT

Nie ˝ałuj´, ˝e nie zostałem in˝ynieremCVKrzysz tof Ma ziń -ski uro dził się w1963 r. w War -sza wie. Ukoń czyłstu dia na wy -dzia le Me cha ni kiPre cy zyj nej Po li -tech ni ki War -szaw skiej. Od1995 r. pro wa dziwła sną fir mę:Biu ro Usług Tu -ry stycz nychBUT.

19WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE • Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 P E R S O N AL I A

Kadry | Efe Türkel promuje Cypr Północny

Touroperator z powołaniaBy ły wi ce dy rek tor fir my GTI Tra vel EfeTürkel za ło ył no we biu ro po dró y Ci tronTra vel.

Efe Türkel uro dził si´ w 1978 r. w An -ka rze w Tur cji. Jest ab sol wen tem stu -diów za rzà dza nia tu ry sty kà i ho -te lar stwem na tu rec kim Uni wer -sy te cie ADU. Uzy skał tak e dy -plom MBA na Uni wer sy te cieBIL GI w Tur cji. Ka rie r´ za czy -nał w 2001 r. ja ko gu est se rvi ceagent w ho te lu Ci ra gan Pa la ceKem pin ski w Istam bu le. Z ho te -lar stwem był zwià za ny wła Êci wieju˝ od dzie ciƒ stwa, gdy˝ je go ro -dzi ce pra cu jà w tej bran y w Tur cji.(swo jà pierw szà wa ka cyj nà pra c´ za czàłw wie ku 13 lat, w hotelowej kuch ni, re -cep cji, sprze da y, był tak e ani ma to remcza su wol ne go). Póê niej prze niósł si´ do Am ster da -

mu, gdzie zo stał dy rek to rem ds. sprze -da y w Dutch Tra vel In ter na to nal Hol -land. Do Pol ski przy je chał w 2004 r.,

aby ob jàç sta no wi sko wi ce dy rek to ra ge -ne ral ne go GTI Tra vel Po land. Naj wi´k -szym za sko cze niem po przy jeê dzie dona sze go kra ju by ły dla nie go... tem pe ra -tu ry. Nie spo dzie wał si´, ˝e w Pol scemo e byç a˝ tak zim no. Trud no Êci spra -

wiał mu tak e j´ zyk pol ski –mu sia ły mi nàç dwa mie sià ce,za nim dał ra d´ pra wi dło wowy mó wiç licz b´ 133 – nu merdo mu, w któ rym wów czasmiesz kał.Je go hob by to sport (jaz -

da na ro we rze, pły wa nie,wa ter po lo i tria tlon, EfeTürkel pla nu je udział w za -

wo dach VI Iron Tria th lon eXtre mal naSo bo ta 2011, któ re od b´ dà si´ wczerw cu w Szcze ci nie) i po dró o wa -nie. Naj bar dziej lu bi wy po czy waç wpół noc nej cz´ Êci Cy pru, dla te go po sta -no wił wła Ênie ten kie ru nek przy bli yçpol skim tu ry stom ja ko dy rek tor no we -go biu ra. Jest ˝o na ty, ma dwo je dzie ci.JM

Wy bra łem pra cę w tu ry sty ce, bo... w mo im przy pad ku taścież ka za wo do wa jest zgod na z mo im wy kształ ce niem. Skoń -czy łem geo gra fię, a wy bra łem ta kie stu dia, po nie waż za wsze fa -scy no wa ły mnie po dró że, od le głe miej sca, lu bię od kry wać i do -świad czać no wych rze czy.Pierw sza pra ca w tu ry sty ce... Przy go to wa nie do pra cy w tejbran ży roz po czą łem, pro wa dząc wcze śniej klub spor to wy, a póź -niej roz wi ja łem obec ną fir mę. W mo jej pra cy lu bię... od kry wa nie no wych miejsc, pla no wa niewy praw i kon tak ty z ludź mi z ca łe go świa ta.W mo jej pra cy nie lu bię... nie mieć na nic cza su.W pra cow ni kach ce nię... za an ga żo wa nie i kre atyw ność. W tu ry sty ce nie moż na so -bie po zwo lić na po stę po wa nie sche ma tycz ne.Czu ję sa tys fak cję, gdy... klien ci wra ca ją do nas po raz któ ryś z ko lei i gdy wi dzę, że sąza do wo le ni.Wol ny czas spę dzam... no wła śnie. Jak spę dzam wol ny czas, któ re go nie mam ? Gdy jużznaj dę ja kąś chwi lę dla sie bie, naj chęt niej pły wam lub tre nu ję na ścian ce wspi nacz ko wej.Wy jazd, któ ry naj mi lej wspo mi nam... wy pra wa na An tark ty dę. Wy ciecz ka na ko niecświa ta by ła dla mnie wiel kim prze ży ciem.Naj więk sze ży cio we osią gnię cie... Każ de ostat nie jest naj więk szym. Spor to wo jestto zdo by cie mniej ko mer cyj ne go i po pu lar ne go szczy tu Pi ku Kor że niew skiej w Ta dży ki -sta nie.Gdy bym nie był tym, kim je stem, był bym... skocz kiem nar ciar skim. Nie trud no zgad -nąć, że mo im ulu bio nym spor tow cem jest Adam Ma łysz.

Ankieta: W turystyce nie ma miejsca na schematyPaweł Sokołowski, lider, Klub Sportów Outdoorowych 4Challenge

��� WIE SŁA WA PRZY BYL SKA WRÓ CI -ŁA DO SUN & FUN. Ka rie -rę w biu rze roz po czę ła przedpo nad czte re ma la ty, pra cu -jąc ja ko me na dżer ds. mar -ke tin gu. W paź dzier ni ku2008 ro ku ode szła do biu ra7is lands, za ło żo ne go przezJo an nę Olej ni czak -Chah ro -ur. Przed mie sią cem po -now nie ob ję ła sta no wi skome na dże ra ds. mar ke tin guw Sun & Fun. JM

�� DO RO TA NA MI ROW SKA -SZNY CERZO STA ŁA PRE ZE SEM ZIT NA KO LEJ -NÑ KA DEN CJ¢. De cy zja za pa dła pod -czas wal ne go ze bra nia spra woz daw czo --wy bor cze go człon ków Za chod nio po -mor skiej Izby Tu ry sty ki 18 mar ca. Do ro -ta Na mi row ska -Szny cer na co dzień kie -ru je biu rem po dró ży Fo cu sTo ur. Uro dzo -na w 1973 ro ku, jest ab sol went ką Po li -ce al ne go Stu dium Or ga ni za cji Ru chuTu ry stycz ne go i Ho te lar stwa w Ko ło -brze gu oraz Po li tech ni ki Ko sza liń skiej.Jej hob by to jaz da na ro we rze i na łyż -wach. Lu bi tak że czy tać książ ki i roz wią -zy wać su do ku. JM

�� JA NUSZ MA LI NOW SKI OBJÑŁSTANOWISKO PRE ZE SA PKP IN TER -CI TY. Do za rzą du spół ki wszedł na po -cząt ku lu te go, za stę pu jąc człon ka za rzą -du i dy rek to ra tech nicz ne go Da riu sza Fi -dy ta. Na sta no wi sko pre ze sa zo stał po -wo ła ny w dru giej po ło wie mar ca przezwal ne zgro ma dze nie ak cjo na riu szy PKPIn ter ci ty. Te go sa me go dnia rów nieżpo wo ła no no we go człon ka za rzą du,któ rym zo stał Ta de usz Ma ty la. Ja nuszMa li now ski ukoń czył stu dia na Po li -tech ni ce Ra dom skiej i War szaw skiej.Ka rie rę w PKP za czy nał ja ko wi ce dy rek -tor Biu ra Stra te gii PKP SA. JM

� RA DO SŁAW MA ZUR 21 MAR CA ZO -STAŁ WI CE PRE ZE SEM DS. SPRZE DA -˚Y W 7IS LANDS. No wy wi ce pre zesukoń czył stu dia z za kre su mar ke tin gu naAka de mii Eko no micz nej we Wro cła wiu.W bran ży tu ry stycz nej pra -cu je od po cząt ku swo jej za -wo do wej dro gi. Naj pierwpra co wał ja ko re fe rent ds.tu ry sty ki w TUI Po land, póź -niej zo stał spe cja li stą ds.mar ke tin gu, kie row ni kiemsys te mów fran chi sin go -wych, re gio nal nym kie row -ni kiem sprze da ży, a ostat -nio był kie row ni kiem sprze -da ży agen cyj nej i fran chi sin go wej. JM

�� JU STY NA ZA JÑCZ KOW SKA PODKO NIEC MAR CA ODE SZŁA Z KRA -KÓW AIR PORT. By ła rzecz nik pra so walot ni ska Ba li ce pra co wa ła tam od wrze -śnia 2007. Po cząt ko wo by -ła spe cja li stą ds. PR, wkwiet niu 2009 ro ku zo sta łarzecz ni kiem i ko or dy na to -rem sek cji ko mu ni ka cji spo -łecz nej. Funk cję rzecz ni kapra so we go prze jął po niejMa riusz Pu lit, dy rek tor biu raza rzą du Kra ków Air port, zaśko or dy na to rem sek cji ko -mu ni ka cji spo łecz nej zo sta -ła Ur szu la Pod ra za, wcze śniej zwią za na zRa diem Kra ków i We ne cja PR. JM

�� RO BERT DO MU RAD ZO STAŁ PRE -ZE SEM ZWIÑZ KU STO WA RZY SZE¡„KURP SIE RA ZEM”. Obec ny skład za -rzą du zo stał wy bra ny 10 mar ca pod czaswal ne go ze bra nia człon ków związ ku.Wi ce pre ze sa mi zo sta li Mag da le na Wa -rych i Wi told Ku czyń ski, se kre ta rzemAne ta Ka li now ska, a skarb ni kiem An naOgniew ska. JM

stanowiska

20 K R O N I KA Nr 8 • 16-30 kwietnia 2011 • WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Gru pa agen tów i dzien ni ka rzy tu ry -stycz nych z ca łej Pol ski go Êci ła wTunezji na za pro sze nie Sun & Fun i Tu -ne zyj skie go Urz´ du ds. Tu ry sty ki.

Ce lem wy pra wy by ła in spek cjaoÊrod ków tu ry stycz nych i miast

Êród ziem no mor skie go kra ju po ja Êmi -no wej re wo lu cji. Przy by łych wi ta li nauro czy stej ko la cji Se mir Ha mo uda –pre zes Sun & Fun oraz dy rek tor tu ne -zyj skie go przed sta wi ciel stwa w War -sza wie Lot fi Ma ni. Ju˝ od dru gie godnia po nad set ka go Êci „kon tro lo wa ła”po pu lar ne wÊród pol skich tu ry stówSo us se i Ham ma met. Wsz´ dzie by liwi ta ni przez wio sen ne słoƒ ce i z ut´ sk -nie niem wy cze ku jà cych po wro tu tu ry -stów Tunezyjczyków.Z du ym za in te re so wa niem bran -

˝ow cy i dzien ni ka rze przy j´ li wi zy t´ w

sto li cy kra ju – Tu ni sie, gdzie po spo tka -niu z mi ni strem tu ry sty ki, za pew nia jà -cym o usta bi li zo wa niu si´ sy tu acji po li -tycz nej i peł nej go to wo Êci do przy j´ ciatu ry stów, prze bo jem by ła sesja fo to gra -ficzna przy ude ko ro wa nych kwia ta miwoj sko wych po jaz dach, chro nià cychgma chy mi ni sterstw. By ły to je dy neozna ki nie daw nej ja Êmi no wej re wo lu -cji, mia sto funk cjo nu je nor mal nie, za -opa trze nie jest peł ne – tyl ko jak bym´˝ czyê ni w ka fej kach tro ch´ wi´ cejdys ku tu jà.A po ca łym dniu zwie dza nia

zaczynał si´ bo ga ty pro gram to wa rzy -sko-wy po czyn ko wy, trwajacy do bia łe -go ra na. Do bra kuch nia, wy god ne po -ko je i uprzej mi, uÊmiech ni´ ci go spo da -rze umilali pobyt. Bran a ko rzy sta ła zuro ków ˝y cia, uczest ni czàc w in dy wi -du al nych kon sul ta cjach w otwar tych do

póê na ba rach i zbio ro wych szko le -niach z roz ryw ki w noc nych dys ko te -kach. Do do mu uczest ni cy wró ci li zin -te gro wa ni, prze ko na ni, ˝e Tunezja jestgotowa na powrót turystów. JS

Wy jazd stu dyj ny dla agen tów i dzien ni ka rzy,Tu ne zja, 19-24 mar ca, or ga ni za tor Sun & Fun

Nagrody | Rozstrzygn´liÊmy trzecià edycj´ konkursu Ró˝a Kolumba

Ró˝e dla najlepszych

Glob 2011 | Wystawcy bawili si´ na inauguracyjnym bankiecie

Przy muzyce z nagrodamiPierw szy dzieƒ Mi´ dzy na ro do wych Tar -gów Tu ry sty ki „Glob” 2011 zor ga ni zo wa -nych pod ha słem „Tu ry sty ka GLO Bal nie”za koƒ czył si´ tra dy cyj nym ban kie tem.

Naj wa˝ niej szym punk tem pro gra muuro czy ste go wie czo ru w ha li Ka pe -

lusz by ło roz strzy gni´ cie kon kur sów nanaj lep sze sto isko, wy daw nic twa pro mu -jà ce re gio ny i mia sta oraz ka ta lo gi tu ry -sty ki kra jo wej i przy jaz do wej do Pol ski.Pierw szà na gro dà za naj ład niej sze sto -isko tar go we po dzie li ły si´ War miƒ sko --Ma zur ska oraz Ma ło pol ska Or ga ni za -cja Tu ry stycz na. – Ocza ro wa ła nas wi -zu ali za cja sto isk tar go wych, no we lo gore gio nów i miast. Tak trzy maç! – gra tu -lo wał zwy ci´z com Alek san der Gier tler,

pre zes Izby Tu ry sty ki RP, a za ra zemprze wod ni czà cy ju ry. W kon kur sie„Glo bal ny for mat 2011” na gro dzo nowy daw nic two „Szlak ar chi tek tu rydrew nia nej. Ma ło pol ska” wy da neprzez Ma ło pol ski Urzàd Mar szał kow -ski; w ka te go rii ka ta log w kon kur sie„Po dró e Ma rzeƒ 2011” naj wy ej oce -nio no pu bli ka cj´ biu ra po dro y Ad ria -tyk „La to 2011 – Chor wa cja, Buł ga ria,Czar no gó ra, Sło we nia, Hisz pa nia,Fran cja”, na gro d´ spe cjal nà otrzy ma łobiu ro tu ry stycz ne Ed -Fel za „Cie ka wyÂlàsk – Atrak cje tu ry stycz ne”. JK

25 mar ca, Cho rzów. Ban kiet na roz po czę cieXVII MTT „Glob” 2011

Te go rocz na edy cja tar gów La to nie oby łasi´ bez na gród. Lau re aci nie kry li sa tys -fak cji.

W kon kur sie na naj bar dziej ory gi -nal ne sto isko tar go we Krysz ta ło -

we Słoƒ ce zo sta ło przy zna ne Na ro do -we mu OÊrod ko wi In for ma cji Tu ry -stycz nej Re pu bli ki Chor wa cji, któ raby ła kra jem part ner skim tar gów. Swo -je na gro dy przy zna ła rów nie˝ Pol skaOr ga ni za cja Tu ry stycz na – w kon kur -sie na naj lep szà ofer t´ pre zen to wa nàna tar gach pierw sze miej sce za j´ łaWar sza wa, dru gim lau re atem zo sta łagmi na Bor ne Su li no wo, trze cie miej -sce przy pa dło Urz´ do wi Mar szał kow -skie mu Wo je wódz twa Pod la skie go iPod la skiej Re gio nal nej Or ga ni za cjiTu ry stycz nej. Sà dec ka Or ga ni za cja Tu ry stycz na

zo sta ła do ce nio na przez Ak tu al no ÊciTu ry stycz ne. Swo je na gro dy przy zna łatak e Pol ska Izba Tu ry sty ki. W kon kur -sie zor ga ni zo wa nym wraz z or ga ni za to -rem tar gów – „Week end dla Miesz czu -cha” wy gra ła Agen cja Tu ry stycz na„Won der lands” i tym sa mym otrzy ma -ła dy plom oraz na gro d´ – 4 m kw. nie -

za bu do wa nej po wierzch ni na ko lej nychtar gach La to w 2012 r.„Hitem La ta 2011” na naj lep szà

ofer t´ tar go wà wy bie ra nà gło sa mi pu -blicz no Êci zostało Kon sor cjum BiurPo dró y Tra de & Tra vel Com pa ny,któ re przed sta wi ło atrak cyj nà ofer t´wy jaz dów na Mal t´. MAK

1-3 kwiet nia, Targi La to 2011, Warszawa Podczas bankietu rozdano targowe nagrody.

Agenci Sun & Fun przekonali się, żeTunezja jest całkowicie bezpieczna.

Wystawcy otrzymali liczne nagrody.

Po raz ko lej ny zwy ci´z cy kon kur su nanaj lep sze ka ta lo gi biur po dró y ode bra lidy plo my re dak cji „Wia do mo Êci Tu ry -stycz nych”. Ga la od by ła si´ pod czaswie czo ru wy staw ców tar gów La to 2011.

Sze Êcio ro przed sta wi cie li zwy ci´ -skich biur – dy rek tor mar ke tin -gu Ra in bow To urs Emi lia Brat -

kow ska, re gio nal ny kie row nik sprze -da y Gre cos Ho li day Grze gorz Ha -łun, wi ce pre zes za rzà du biu ra Aqu -ama ris Łu kasz Mi kosz, me na d˝er ds.mar ke tin gu i sie ci sprze da y Sun &Fun Wie sła wa Przy byl ska, kie row nikdzia łu sprze da y Lo gosTo ur An naKa ftaƒ ska -Kac przak i Ma te uszMasz kie wicz z TUI Po land – ode bra -ło dy plo my z ràk pre ze sa wy daw nic -twa Ja ro sła wa Âle szyƒ skie go, i re dak -tor pro wa dzà cej „Wia do mo Êci Tu ry -stycz ne” – Mo ni ki Woj niak. Uro czy -stoÊç po pro wa dzi ła dy rek tor na sze go

wy daw nic twa Ja go da Wal czak. Upo -min ki dla zwy ci´z ców przy go to wa łote˝ Sto łecz ne Biu ro Tu ry sty ki. Po uro czy sto Êci wr´ cze nia na gród

wszy scy lau re aci, w do sko na łych hu mo -rach, za po zo wa li do wspól ne go zdj´ ciaz człon ka mi ka pi tu ły oce nia jà cej na de -sła ne na kon kurs ka ta lo gi. Wie czór wy staw ców od był si´ w sty -

lo wych wn´ trzach klu bu Ga lop w Zie -lon ce pod War sza wà. Fre kwen cja do pi -

sa ła, a i do taƒ ca nie trze ba by ło ni ko gona ma wiaç – gdy po roz da niu dy plo mówDJ pu Êcił pierw szy utwór i za pro sił go Êcido wspól nej za ba wy, par kiet za peł nił si´bły ska wicz nie. Tar go wi wy staw cy ba wi lisi´ dłu go w noc, do cze go za ch´ ca ły te˝su to za sta wio ne sto ły. JM

1 kwiet nia, klub Ga lop, Zie lon ka, roz da niena gród w kon kur sie Ró ża Ko lum ba

Goście wieczoru wystawcówbiesiadowali do późnej nocy.

Laureaci tegorocznej edycji konkursu Róża Kolumba odebrali dyplomy „Wiadomości Turystycznych”. Gratulacjom nie byłokońca. Do zobaczenia w przyszłym roku!

Lato 2011 | Wr´czono Kryształowe Słoƒce i inne wyró˝nienia

Najlepsi nagrodzeni

w bran˝ySPO TKA NIA

�� W TE GO ROCZ NEJ EDY CJI KON KUR -SU „JA KOÂå RO KU” LAU RE ATA MI ZO -STA LI TO URO PE RA TO RZY: EC CO HO LI -DAY I WE ZYR HO LI DAYS. We zyr Ho li -days otrzy mał jed no cze śnie na gro dę spe -cjal ną Ja kość Ro ku Sre bro. Kon kurs po -wstał czte ry la ta te mu, a je go or ga ni za to -rem jest ka to wic ka Agen cja Kre atyw naPu blic PR, wy daw ca „Biz nes Ra por tu”.

Me ry to rycz nie wspie ra ją Pol skie Cen trumBa dań i Cer ty fi ka cji SA. – Pra cow ni cy i za -rząd Ec co Ho li day czu ją się nie zwy kle za -szczy ce ni, iż po śród aż 200 kan dy da tów zca łej Pol ski na sza fir ma zo sta ła do ce nio nai zna la zła się w pre sti żo wym gro nie ho no -ro wa nym ty tu łem Ja kość Ro ku 2010. Na -gro da sta no wi pod kre śle nie osią gnię tychprzez nas stan dar dów – mó wi Piotr Szczy -głow ski, mar ke ting ma na ger w Ec co Ho li -day. – Ofer ta We zyr Ho li days co ro ku po -sze rza się o no we kie run ki. Mi mo trud -nych wa run ków na ryn ku tu ry stycz nymna sza fir ma sys te ma tycz nie roz wi ja się,cze go do wo dem jest 32-pro cen to wywzrost licz by klien tów w 2010 r. w po -rów na niu z ro kiem po przed nim – tłu ma czyKa an Er gun, dy rek tor ge ne ral ny We zyr Ho -li days. – Do kła da my wszel kich sta rań, bypo pra wiać ja kość na szych usług, co prze -kła da się na cią gły wzrost sa tys fak cjiklien tów i uzna nie eks per tów – kon klu du -je Ka an Er gun. MG

��� NAJ LEP SI AGEN CI TUI PO LANDPO ZNA WA LI TA JEM NI CE WI NA.Spo so by prze cho wy wa nia i po da wa niawin oraz do bór od po wied nie go ich ro -dza ju do da nej po tra wy to wbrew po zo -rom sztu ka wy ma ga ją ca wie dzy. Mo głoją po znać sied miu agen tów TUI wy róż -nio nych za naj lep sze wy ni ki sprze da ży

w IV edy cji pro gra mu „Trzy maj z TUI Po -land – na gro dy dla naj lep szych”. Week -en do we warsz ta ty som me lier skie, któ reby ły na gro dą w kon kur sie, od by ły się w

dniach 25–26 lu te go w Pa ła cu Osso liń -skich w Ster dy ni. Uczest ni cy poznalinaj słyn niej sze re gio ny wi niar skie orazdowiedzieli się, jak ku po wać i po da waćwi no. Dla uroz ma ice nia pró bo wa li sił wróż nych zwią za nych z tym trun kiemkon kur sach, a na za koń cze nie week en -du za gra li w wi ne ban king – czy li grę po -le ga ją cą na in we sto wa niu w wi na,opar tą o lon dyń skie in dek sy i au ten tycz -ne da ne. JM��

Destynacje | Słoƒce witało przedstawicieli polskiej bran˝y

Do Tunezji wróciło słoƒce

Racz

ek –

Foto

604

242

288

>> WWiięęcceejj zzddjjęęćć ww ffoottookkrroonniiccee nnaa wwwwww ..wwiiaaddoommoosscciittuurryyssttyycczznnee..ppll

Racz

ek –

Foto

604

242

288

fot.

Jaro

sław

Śle

szyń

ski

fot.

TUI

fot.

TUI