Porte d’entrée

Ronald B J SmitArts Maatschappij en Gezondheid

GG&GD Utrecht

• Arts Maatschappij en GezondheidMedisch beleid binnen afdelingWaarborging toegankelijkheid zorg

• Forensisch arts KNMG• Reizigersgeneeskundige• Hoofdopleider artsen M&G

Sociaal Kwetsbaren

• Niet of onvoldoende in staat in de eigen bestaansvoorwaarden te voorzien

• Op verschillende levensgebieden meerdere problemen tegelijkertijd (in ieder geval ernstige en langdurige psychische en of verslavingsproblemen)

• Krijgen niet de zorg die ze nodig hebben om zich in de samenleving te handhaven

• Geen stabiel contact met de GGZ of VZ

Gezondheidszorg- Toegang- Prijs - Kwaliteit

Sociale marginalisering

1980 – 1990

RIAGG besluit landelijk ingevoerd (1988)Dak en thuisloosheidHarddrugsverslaafden (hoge sterfte)Psychiatrische patiëntenNachtopvang en Dagopvang

Problematische situatie

• Onrust in publieke domein • Opkomst dak- en thuislozen• Passen niet in reguliere zorgkader• Ernstige onderliggende pathologie

Sociaal geneeskundig probleem

• Sociaal domein• Grensvlak van zorg en justitie• Bedreiging

– Volksgezondheid– Individueel

Onverzekerd

Therapieontrouw

Veeleisend

Afspraken

Sociaal kwetsbaar (1 )Determinanten

van gezondheid (2)

Gezondheid (3)

beleid (4)

Gezondheidsverschillen

Utrecht

• Roep van Maatschappelijke opvang• Herkenning maar geen erkenning• WPCV: sociaal medisch vangnet• Initiatief directie GG&GD

– Spreekuur op vindplaatsen– Deskundig personeel– ‘garantie’ medische kosten

Doelstelling spreekuur

• Aanbod basale medische zorg• Beheren en beheersen problemen• Regelen zorgverzekering• Terugsluizen naar reguliere circuit

Sociaal medische zorg

• GG&GD• Sociaal verpleegkundigen• Sociaal geneeskundige –• Huisarts

– Spreekuur– Back up– Buiten kantooruren

Laagdrempelig netwerk

• Ziekenhuiszorg• Eerstelijnszorg• Garantie medische kosten

– Apotheker– Huisartsenlaboratorium– Huisartsen

• Overdag• Buiten kantooruren

Medische Zorg

• 95 % eerstelijnszorg cq reguliere problematiek– Trauma– Huidafwijkingen– Chronische ziekten

• 5 % overige– Verslavinggerelateerd– Psychiatrie

• „Ik neem de tijd om naar hen te luisteren. In hun verhalen beluister ik veel pijn en onmacht. Mensen hebben niet geleerd zich te hechten, kunnen niet goed inschatten wat goed voor hen is. Ik probeer hun vertrouwen te winnen en te helpen orde aan te brengen in de chaos.”

Sociale problemen

• Leefgebieden– Huisvesting– Financiën– Dagbesteding– Verblijfstatus

• Gemeenschapsonderdaan• Vluchtelingen

– Verzekerstatus

Zorgverzekeringswet (2006)

• Onverzekerd– Solidariteitsbeginsel– Vermijden noodzakelijke zorg– Toegankelijkheid– Kwaliteit– Continuïteit

• Sociaal medisch probleem– Zorg dat je er bij komt

Verzekerstatus

• 1990 65% niet verzekerd• 2000 10 -15 % niet verzekerd• 2006 5 % niet verzekerd•

– Koppeling meerdere bestanden– 2300 unieke personen– Juli 2004 tot en met december 2007– Vier verzekeringsprofielen

Variabele

Prevalenties (%)

Constant verzekerden(n=1406)

Nieuw onverzekerden (n=150)

Nieuw verzekerden (n=427)

Draaideur verzekerden(n=322)

TOTAAL(n=2.305)

Vrouw 26,7 23,3 19,2 15,2 23,5

Man 73,3* 76,7 80,8* 84,8* 76,5

Leeftijd (SD) 41,4 (13,0) 40,0 (13,7) 37,4 (11,0) 39,9 (12,6)** 39,9 (12,6)

Etniciteit Nederlands 43,2 * 40,7 35,1 * 44,7 * 41,8

Overige nationaliteiten 7,5 9,3 16,4 13,4 10,1

Onbekend 49,2 50,0 48,5 41,9 48,1

Verslavingsproblemen

Ja 18,3* 16,0* 33,3* 33,9* 23,1

Niet apert 81,7 84,0 66,7 66,1 76,9

(Residentieel) dakloos

Ja 30,0* 33,3 43,8* 48,1* 35,3

Nee 70,0 66,7 56,2 51,9 64,7

* X2 toets waarbij de groepen afzonderlijk zijn getoetst, p<.05.** Anova, p<0,05.

Verzekeringsprofielen

0% 5% 10% 15% 20%

1 januari 2008 t.o.v.

1 januari 2007

1 januari 2007 t.o.v.

1 januari 2006

1 januari 2006 t.o.v.

1 januari 2005

1 januari 2005 t.o.v.

1 juli 2004

‘proportion ofincrease’: aandeelpersonen dat verzekerdwas en onverzekerdraakt

‘proporton ofdecrease’: aandeelpersonen datonverzekerd was enzich verzekerd

• Sociaal kwetsbaarheid en zorgverzekering liggen elkaar niet

• Intensieve bemoeienis uit meerdere invalshoeken blijft nodig

Voorwaarden beleid

• Effectieve interventies:• aangrijpen op cruciale factoren• effectief

• Effectieve implementatie:• voldoende draagvlak• langdurige inspanningen• monitoren van resultaten

Preventie

• Mexicaanse griep• Tandheelkundige zorg• Griepvaccinatie• Koudweerregeling• Voorkomen huisuitzetting• Aanpak vervuilde bewoners

Tandheelkundige zorg

Tandheelkundige zorg

Griepvaccinatie

• Chronische zieken• Vanaf 50 jaar• 3/17 bekend

Koudweerregeling

Gevoelstemperatuur

overdag < nul en het perspectief bestaat dat die situatie tenminste drie dagen aanhoudt;

overdag of ’s nachts < - 3 graden is en het ℃perspectief bestaat dat die situatie tenminste 48 uur aanhoudt;

overdag of ’s nachts < - 5 is en het ℃perspectief bestaat dat die situatie tenminste 24 uur aanhoudt.

Doelstelling

Voorkomen blijvende gezondheidsschade door Bevriezing

Zicht op onzichtbaren

Nieuwe groepen

• Regiobinding • Geen regiobinding en de Nederlandse

nationaliteit • Geen regiobinding en

Gemeenschapsonderdaan • Geen regiobinding en afkomstig buiten

Europa (bagpackers, asielzoekers en illegalen)

Opvang en Herstel

Maatschappelijke OpvangWoonvoorzieningenBinnenPlaats

De GG&GD Utrecht zorgt via project BinnenPlaats voor de realisatie van 24-uurswoonvoorzieningen voor dak- en thuisloze verslaafden, ook bekend als hostels. De dienst doet dit in opdracht van de gemeenteraad.

Plan van aanpak MO

• Integraal zorgaanbod• Iedereen onderdak• Trajectmanager• Aanpak leefgebied• Samenwerking G4

Stellingen

• Zorg houdt niet op bij diagnostiek• Sociaal domein kent een grotere dynamiek

dan menig politicus erkend • De arts M&G blijft een belangrijke vertaler van

sociaal medische ontwikkelingen naar het politieke apparaat