POST-HBO DEELTIJD OPLEIDING - hvhl.nl...Studiegids Deeltijd Post-HBO opleiding GEO-Informatica Studiegids 2015 - Pagina 7 van 33 2. HET VAKGEBIED 2.1. Taakvelden in de Geo-Informatica

Studiegids Deeltijd Post-HBO opleiding GEO-Informatica Studiegids 2015 - Pagina 1 van 33

POST-HBO DEELTIJD OPLEIDING

GEO-INFORMATICA

STUDIEGIDS 2015-2016 VHL Trainingen & Cursussen Larensteinselaan 26a Postbus 9001 6880 GB Velp tel (026) 369 56 40 e-mail [email protected] website: www.hogeschoolvhl.nl/tenc

mailto:[email protected]

http://www.vanhall-larenstein.nl/tenc


VOORWOORD De rol van Geo-informatie binnen het werkveld Ruimte en Groen is evident. Daar waar gebruik wordt gemaakt van ruimtelijke informatie, gegevens die betrekking hebben op een plaats op aarde, kan Geo-informatie Technologie een belangrijke ondersteunende rol vervullen. Momenteel vindt in het werkveld de toepassing van Geo-IT al veelvuldig plaats. Deze toepassing is steeds meer zichtbaar en zal de komende jaren nog verder toenemen. Het bewerken en analyseren van gegevens is vandaag de dag binnen ons bereik, daarbij zijn vele data ook van verschillende bron combineerbaar. Er is kennis en kunde nodig om dit op een verantwoorde wijze uit te voeren. Uit het werkveld wordt de roep om deskundigheid op het gebied van Geo-Informatie groter. Het gaat daarbij niet om informatica specialisten maar om deskundigen die naast hun eigen discipline optimaal gebruik weten te maken van deze methoden en technieken. Door het breder beschikbaar komen van data zal de roep om kennis en vaardigheden in gebruik ervan toenemen. Binnen de Hogeschool VHL is ruime expertise op het gebied van Geo-Informatica. Deze kennis stellen wij graag ter beschikking van anderen, niet alleen onze studenten, maar ook aan cursisten die hun kennis en vaardigheden op het gebied van de Geo-Informatica willen verbeteren. In dit kader is de Post-HBO deeltijd opleiding Geo-Informatica opgezet en inspelend op nieuwe ontwikkelingen bijgesteld. In de voorgaande jaren hebben de meeste deelnemers de opleiding met succes weten af te ronden. Ook voor komend studiejaar worden wijzigingen doorgevoerd en wordt lesmateriaal geactualiseerd. Dat maakt dat deze studiegids een momentopname is die aan verandering onderhevig is inspelend op de ontwikkelingen in het werkveld. Voor u ligt de concept studiegids voor het jaar 2015. Ik wens u voor dit studiejaar een leerzame trainingsperiode en een effectief toepassingstraject. Ronald Boertje Adviseur Openbare Ruimte Interim coördinator Geo-Informatica

NB: Hogeschool VHL behoudt zich het recht om zonder verdere bekendmaking: deze opleiding inhoudelijk en procesmatig te wijzigen potentiële kandidaten zonder opgaaf van reden toegang tot de opleiding te weigeren deze opleiding zonder opgaaf van reden in te trekken Op deze opleiding zijn verder de algemene voorwaarden voor het uitvoeren van opdrachten van Hogeschool VHL van kracht. Deze voorwaarden kunnen bij de Hogeschool opgevraagd worden.


INHOUD

1. INLEIDING .................................................................................................................. 5

1.1. GEO-INFORMATIE OP VAN HALL LARENSTEIN .............................................................................. 5 1.2. VOOR WIE IS DE DEELTIJD POST HBO OPLEIDING GEO-INFORMATICA ONTWIKKELD?................................ 5 1.3. INHOUD VAN DEZE STUDIEGIDS ............................................................................................... 5

2. HET VAKGEBIED ......................................................................................................... 7

2.1. TAAKVELDEN IN DE GEO-INFORMATICA ...................................................................................... 7 2.1.1. Registreren ............................................................................................................. 7 2.1.2. Beheren .................................................................................................................. 7 2.1.3. Analyseren .............................................................................................................. 7 2.1.4. Presenteren ............................................................................................................ 7

3. FACTOREN VAN DE GEO-INFORMATIE ......................................................................... 9

3.1. PERSONEEL .................................................................................................................... 10 3.2. SOFTWARE ..................................................................................................................... 10 3.3. DATA ............................................................................................................................ 11 3.4. PROCEDURES .................................................................................................................. 11 3.5. HARDWARE ..................................................................................................................... 11

4. BEROEPSPROFIEL .................................................................................................... 13

4.1. INLEIDING....................................................................................................................... 13 4.2. DOELGROEP DEELTIJD POST-HBO OPLEIDING GEO-INFORMATICA ................................................... 14

5. OPLEIDINGSPROFIEL ................................................................................................ 17

5.1. ONDERWIJSVISIE .............................................................................................................. 17 5.2. OPZET POST HBO OPLEIDING .............................................................................................. 17 5.3. GEO-INFORMATICA BASISMODULE .......................................................................................... 18 5.4. PRAKTIJKCASE ................................................................................................................ 19 5.5. WERKVORMEN EN INTEGRATIE VAN ONDERDELEN IN DE CURSUS ..................................................... 20 5.6. BEOORDELING EN CERTIFICERING .......................................................................................... 20

6. MODULEBESCHRIJVING GEO-INFORMATIE ................................................................. 21

6.1. CONCEPTEN VAN GEOGRAFISCHE INFORMATIE .......................................................................... 21 6.2. DATA INWINNING .............................................................................................................. 21 6.3. DATA INTEGRATIE EN ANALYSE ............................................................................................. 22 6.4. SOFTWARETALEN EN PROGRAMMEREN .................................................................................... 22 6.5. OPEN SOURCE EN INTERNET GIS .......................................................................................... 23 6.6. VISUALISATIE EN PERCEPTIE ................................................................................................ 23 6.7. GIS EN ORGANISATIE ........................................................................................................ 24 6.8. OVERIGE ELEMENTEN ........................................................................................................ 24

6.8.1. Inleiding in de opleiding ........................................................................................... 24 6.8.2. Afronding eerste halfjaar ......................................................................................... 25 6.8.3. GIS-case ............................................................................................................... 25

7. INFORMATIE HOGESCHOOL VHL ................................................................................ 26

7.1. WAAR KAN IK TERECHT? ..................................................................................................... 26 7.1.1. Cursusleiding ......................................................................................................... 26 7.1.2. De docenten: ......................................................................................................... 26

7.2. CALAMITEITEN ................................................................................................................. 27 7.2.1. Brand: .................................................................................................................. 27 7.2.2. Diefstal: ................................................................................................................ 27


7.2.3. Ongeval: ............................................................................................................... 27 7.3. KANTINE ........................................................................................................................ 27 7.4. MEDIATHEEK ................................................................................................................... 27 7.5. SCHOOLGEBOUW ............................................................................................................. 27

7.5.1. Openingstijden ....................................................................................................... 27 7.5.2. Rookverbod ........................................................................................................... 28 7.5.3. Jaarrooster VHL 2015-2016 ................................................................................... 28 7.5.4. Plattegronden ........................................................................................................ 28 Op de laatste bladzijden vindt u plattegronden van alle verdiepingen van de school. .................... 28


1. INLEIDING De opleidingen voor de groene ruimte van de Hogeschool VHL (Bos en Natuur Beheer, Land Water en Milieubeheer en Tuin & Landschapsinrichting) houden zich bezig met de ruimtelijke inrichting in brede zin. Het gebruik van automatisering binnen dit vakgebied is een gegeven waarbij te denken valt aan gebruik van rekenmodellen in milieu en hydrologie en manipulaties met digitale kaarten (CAD en GIS). Verbindend element in al deze toepassingen is het gebruik van ruimtegebonden gegevens.

1.1. Geo- Informatie op Van Hall Larenstein Al vele jaren wordt ook binnen de Hogeschool VHL aandacht besteed aan de toepassing van computergebruik op het gebied van de inrichting, het gebruik en het beheer van de openbare ruimte. Een concentratie van deze expertise is te vinden bij de Geo-Informatica docenten en docenten digitaal ontwerp en visualisatie (Landschapsinrichting) met o.a. expertise op het gebied van CAD. Naast de reguliere toepassingen op het gebied van Informatica en Geodesie worden er in binnen- en buitenland cursussen en projecten voor derden uitgevoerd. Het ontwikkelen van onderwijs is op VHL een continu proces, waarbij actualisering en vernieuwing plaatsvinden op basis van theoretische ontwikkelingen, technische mogelijkheden en signalen uit de praktijk. Met de ontwikkeling van de opleiding GEO-Informatica bedienen we verschillende doelgroepen in de onderwijsafnemende markt (zowel binnen de hogeschool als daarbuiten).

1.2. Voor wie is de deeltijd post HBO opleiding GEO- Informatica ontwikkeld? De opleiding Geo-Informatica is ontwikkeld voor die mensen die hun kennis en vaardigheden op het gebied van Geo-informatie willen opbouwen en/of uitbreiden. De opleiding richt zich met name op hoger opgeleiden die voor zichzelf een rol in het gebruik van Geo-Informatie weg gelegd zien. In de praktijk zien wij drie groepen deelnemers aan de cursus: • Werknemers uit een bedrijf die in hun (nieuwe) functie een toename in het werken met Geo-Informatie

verwachten of ambiëren • Werknemers die in een sterk veranderende arbeidsmarkt hun mogelijkheden vergroten • Werkzoekenden die hun kansen op de arbeidsmarkt willen vergroten

Door de opzet van de opleiding is deze prima geschikt voor hen die een brede visie op het vakgebied willen hebben, maar door de mogelijkheid tot specialisatie in de case studie bestaat ook voor iedereen de mogelijkheid om de gewenste diepgang en specialisatie te verkrijgen. De opleiding richt zich met name op om- en bijscholing van werknemers met een HBO of Academisch achtergrond. Onze ervaring is echter ook dat mensen met een MBO(+) opleiding en een aantal jaren werkervaring deze opleiding in het algemeen met succes kunnen afronden.

1.3. Inhoud van deze studiegids In deze studiegids wordt de opzet van de Geo-Informatica opleiding beschreven, gebaseerd op een verkenning van de actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied en de visie daarop binnen instellingen (hoofdstuk 2 en 3). Op basis daarvan wordt in hoofdstuk 4 een aantal beroepsprofielen geschetst die bij de huidige medewerkers in de instellingen passen en waar het Geo-Informatica opleidingsprofiel op aansluit. Dit opleidingsprofiel is in hoofdstuk 5 beschreven. In hoofdstuk 6 is dit uitgewerkt tot het cursusprogramma.


2. HET VAKGEBIED

2.1. Taakvelden in de Geo- Informatica Geografische Informatie Systemen (GIS) maken onderdeel uit van het vakgebied Ruimtelijke Informatievoorziening. Ook wel aangeduid als Geo-IT of Geo-ICT , dit is afhankelijk van de context waarbinnen de ruimtelijke informatievoorziening wordt toegepast. Het betreft een relatief jong vakgebied dat mede door de sterke groei in hard- en software capaciteit de laatste 15 jaar een grote vlucht heeft gemaakt.

2.1.1. Registreren Door gegevens gestructureerd en voorzien van een beschrijving, vast te leggen in een Geo-architectuur wordt de toepassing van andere functies van Geo-IT mogelijk. Registratie binnen deze omgeving biedt de mogelijkheid de juistheid en volledigheid van informatie te toetsen. Dit is voor het verdere verloop van het project van essentieel belang.

2.1.2. Beheren Het beheer van ruimtelijke informatie kan het beste in een GIS plaatsvinden. De informatie is dan goed toegankelijk en voor meerdere doelen toepasbaar. Aanpassingen en uitbreidingen van de gegevens worden binnen één omgeving doorgevoerd, zodat voorkomen kan worden dat gedurende de projecten met onjuiste, onvolledige of verouderde gegevens wordt gewerkt. Meta-informatie draagt bij aan een juiste interpretatie en snelle toepassing van de informatie.

2.1.3. Analyseren Met de in het GIS aanwezige functionaliteit en de expertise van de GIS-specialist kunnen opgeslagen gegevens (de data) worden bevraagd en geanalyseerd. Deze analyses kunnen eenvoudig tot zeer complex zijn. Er wordt gebruik gemaakt van het gegeven dat de onderlinge relatie tussen verschillende informatiebronnen is bepaald door hun geografische ligging. Een voorbeeld kan zijn het bepalen van het aantal woningen binnen een bepaalde geluidscontour. Hierin kan het van belang zijn dat koppelingen tussen de Geo-data en externe modellen gerealiseerd worden.

2.1.4. Presenteren Een kaart zegt meer dan 1000 woorden. Presentaties, kaarten en grafieken, gemaakt met een GIS zijn een visualisatie van een selectie op de opgeslagen gegevens in de computer (in de geo-database). Dit zijn dus geen statische producten. Wijzigingen in de data leveren direct gewijzigde kaartbeelden op. De presentatie mogelijkheden van GIS-systemen zijn enorm, zodat snel en flexibel, fraaie en leesbare kaarten kunnen worden gemaakt. Tevens kunnen deze kaarten digitaal worden ontsloten via een CD-Rom of een Internetsite, hetgeen de verspreiding en toegankelijkheid vergroot.

Wat is Geo-Informatie Geo-Informatie (of ruimtelijke informatie) omvat alle informatie die gekoppeld is aan een locatie op het aardoppervlak. Bij ruimtelijke informatie is er sprake van een beschrijving (gegeven of object) met een ruimtelijke component (locatie op aarde). Voorbeelden van geo-informatie zijn: gegevens over de waterhuishouding, bodeminformatie, ligging van kabels en leidingen, landgebruik, ruimtelijke bestemmingen, en topografie. Ook sociaal economische en demografische gegevens worden door toevoeging van een geo-locatie geo-informatie. Voorbeelden hiervan zijn: huizenprijzen, leeftijdsopbouw in wijken of locaties van misdaden.


De inzet van de ruimtelijke informatievoorziening is divers. Geo-systemen zijn ondermeer te vinden bij de rijksoverheid (Ministerie VROM (RPB, RIVM); Ministerie Verkeer en Waterstaat (Data-ICT Dienst , Bouwdienst); Ministerie Landbouw,

Natuur en Voedselkwaliteit), Provincies, Waterschappen en Gemeenten. Onderzoek naar GIS-systemen vindt plaats bij diverse universiteiten en onderzoeksinstituten (b.v. WUR, VUA, TU-Delft, ITC, Alterra, TNO). In het bedrijfsleven passen bijvoorbeeld Nutsbedrijven, logistieke bedrijven, de makelaardij en de telecom sector Geo-systemen toe voor hun bedrijfsvoering. Ook zijn er diverse samenwerkende organisaties actief op het vakgebied, voor het standaardiseren van Geo-data structuren of de ontwikkeling van methoden en technieken (IMRO, NCGI, GeoNovum). Adviesbureaus zetten deze systemen in ter ondersteuning van projecten of als zelfstandig product. Daarnaast is er een Geo-bedrijfsleven bestaande uit bedrijven die Geo-systemen ontwikkelen, data inwinnen, en Geo-projecten begeleiden. De toepassingen lopen zeer uiteen en omvatten een zo grote diversiteit dat hier verder niet op in wordt gegaan.

Omvang van het Geo-werkveld Uit verschillende studies komt globaal het volgende beeld naar voren: • Het geschat geinvesteerde vermogen in geo-informatie bedroeg in 1998 al 5,6 miljard euro

(NCGI,1998); • De omzet van de Nederlandse Geo-Informatie sector was in 2008 1,4 miljard euro, gerealiseerd

door 15000 fte Geo-Informatie professionals (marktmonitor Geo-Informatiesector Nederland 2008-2009).

• Iedere provincie beschikt over 400-1000 centraal beheerde Geo-Informatiebestanden en wordt nauw samengewerkt om data beschikbaar en uitwisselbaar te krijgen (Twynstra Guddde 2009, Programmaplan proGIDEON).

• De ESRI GIS conferentie wordt jaarlijks bezocht door ca. 10.000 bezoekers (2003-2008).


3. FACTOREN VAN DE GEO-INFORMATIE Ruimtelijke informatievoorziening is te beschouwen als een samenspel van 5 factoren:

Software programma’s, modulen en applicaties voor het verwerken van ruimtelijke

informatie; Hardware voldoende krachtige computers en plotters voor het werken met ruimtelijke

informatie; Data ruimtelijke informatie, authentieke registratie of ingewonnen data; Procedures methoden en processen om Geo-data te bewerken, analyseren of presenteren; Mensen personeel met kennis en ervaring om Geo-IT vraagstukken te vertalen naar een

oplossingsrichting en deze uit te voeren. (expertise) Een optimale ruimtelijke informatievoorziening vergt een optimale invulling van deze 5 factoren. Omdat ruimtelijke informatievoorziening zelden op zich staat, maar onderdeel uitmaakt van een proces of project, is tevens een goede inbedding in het proces of project noodzakelijk voor een optimaal resultaat. In de opleiding wordt dan ook aan al deze aspecten aandacht besteed.

GIS

software mensen

data

hardware

procedures

Figuur 1.1


3.1. Personeel De belangrijke factor ‘mensen’ behelst het personeel dat Geo-Informatie toepast. Succesvolle inzet van ruimtelijke informatie behoeft geschoold personeel met kennis van en ervaring met ruimtelijke informatie technologie. Daarnaast zal kennis van de materie waarvoor Geo-IT wordt toegepast noodzakelijk zijn. De aard van de GIS-toepassing en de invloed van de materie hierop zijn bepalend voor deze benodigde kennismix. De verdeling binnen deze kennismix is afhankelijk van de positie in de organisatie. Grotere organisaties zoals ingenieursbureaus, waterschappen en provincies, hebben veelal een zogenaamde GIS-afdeling in hun organisatie. Bij deze afdelingen werken mensen met het zwaartepunt op Geo-IT binnen hun kennismix. Omdat GIS-activiteiten steeds meer ook decentraal worden uitgevoerd, is er behoefte aan medewerkers met naast hun vakspecialisme, kennis en vaardigheden van GIS. Deze grote groep mensen beschikt over een kennismix met het zwaartepunt op eigen vakgebied.

3.2. Software Een belangrijk onderdeel in de ruimtelijke informatievoorziening is de software. Ruimtelijke informatievoorziening is een breed begrip waar veel technologieën onder vallen. Door het positioneren van deze software wordt dit extra duidelijk. Onderstaande figuur 1.2 brengt dit in kaart. RS Remote Sensing GPS Global Positioning System GIS Geographic Information System AM-FM Automated Mapping – Facilities Management CAD Computer Aided Design/Drafting FMIS Facility Management Information System

De huidige generatie GIS-software is zeer krachtig en beschikt over een brede functionaliteit. Door de gebruikte interface, lijkt deze software eenvoudig te gebruiken. Echter, gedegen kennis van concepten en methoden is nodig om deze pakketten zinvol in te zetten. Pakketkennis blijft noodzakelijk, daar er voor wat betreft de systematiek van een pakket geen standaarden zijn.

RS GIS

GPS AM-FM

CAD

FMIS

GEO-IT

Ruimtelijke Informatievoorziening

Figuur 1.2


3.3. Data Ruimtelijke gegevens zijn een kostbaar goed. Opbouw of aanschaf van ruimtelijke gegevens beslaan een groot deel van de kosten binnen een project. De wijze van dataopbouw, volledigheid, nauwkeurigheid, eenduidigheid en beschrijving, is bepalend voor het gebruik gedurende het project en voor mogelijk hernieuwd gebruik in andere projecten. De toepassing van een meta-data systeem vervult hierin voor het beschrijvende deel een grote rol.

3.4. Procedures Onder procedures worden methoden, technieken en systemen verstaan. Gedacht moet worden aan standaard werkwijzen of applicaties voor kaartvervaardiging, dataopbouw of berekeningstechnieken. Procedures zijn de vertaling van een probleemstelling naar een oplossing en leggen een te volgen werkwijze vast. Creativiteit en inzicht in de mogelijkheden zijn de ingrediënten voor een oplossingsrichting.

3.5. Hardware De kwaliteit van de gebruikte hardware, computer en randapparatuur, is bepalend voor de mate waarin efficiënt kan worden gewerkt. De hardware moet betrouwbaar zijn en over voldoende kwaliteit en functionaliteit beschikken. State of the Art software behoeft dito hardware voor een optimale functionaliteit


4. BEROEPSPROFIEL

4.1. Inleiding Voor alle betrokkenen binnen het beroepenveld van de ruimtelijke inrichting zijn hoofdontwikkelingen binnen de ICT-wereld relevant. Voorbeelden zijn ontwikkelingen op het gebied van hardware en netwerken, de client-server techniek bij het opzetten van database applicaties, het object georiënteerde denken, de grafische user-interfaces bij applicatieontwikkeling en het gebruik van Internet als verspreidingsmedium van informatie. Daarnaast zijn er specifieke ontwikkelingen binnen de vakgebieden die in hoofdstuk 2 zijn genoemd van belang. Afhankelijk van activiteiten in bedrijven zullen gebruikers van Geo-informatie bepaalde toepassingen nodig hebben waar hands on ervaring voor nodig is. De volgende matrix geeft een beeld van de activiteiten, welke de basis vormt voor de selectie van doelgroepen en het cursusprofiel. Bestemmen, Ruimtelijk

ontwerpen, Inrichten Uitvoeren Beheren

Inwinning • gebruik van bestaand digitaal kaartmateriaal

• gebruik van bestaande analoge en digitale gegevensbronnen

• verwerking van landmeetkundige gegevens en evt. Satellietbeelden tot kaarten.

• gebruik van bestaand digitaal kaartmateriaal

• verwerking van landmeetkundige gegevens

• gebruik mobiele apparatuur

• monitoring voortgang van werkzaamheden

• gebruik van bestaand digitaal kaartmateriaal

• gebruik van bestaande gegevensbronnen

• gebruik mobiele apparatuur

• verwerking van monitoring-gegevens

Analyse • overlay-technieken • buffering • what-if analyses • gebruik van

gegevens uit modelberekeningen

• ontwerpen en schetsen

• terugkoppeling met ontwerp

• maten en hoeveelheden

• what-if analyses • statistische

analyses • terugkoppeling met

beheersplan • kostenberekening

Visualisatie • tabellen en kaarten • 3D-presenties van

ontwerpen

• tabellen en kaarten • 3D-presentaties van

constructies

• tabellen en kaarten

Fig 3. Ordening van Geo-Informatica activiteiten naar werkvelden


Deze werkvelden zullen bij bedrijven en instellingen in meer of mindere mate voorkomen, afhankelijk van de missie (doelstellingen waar men aan werkt) en grootte van de organisatie. De mate waarin men met digitale ontwikkelingen te maken heeft, hangt af van de fase van invoering van automatisering waarin de instelling verkeert. Van de deelnemers aan deze opleiding wordt verwacht dat ze al in één van deze werkvelden actief zijn. De snelle ontwikkelingen op het gebied van Geo-Informatica en met name de meer complexe applicatieontwikkeling (object oriëntatie, client-server toepassingen, GUI’s) leiden er toe dat de eigen medewerkers kennis op dat gebied tekort komen. Uitbesteding van de werkzaamheden op het gebied van applicatieontwikkeling is dan ook een tendens die weer opgang maakt in veel bedrijven. Het nadeel van de toenemende afhankelijkheid van de toeleverende bedrijven kan deels worden opgeheven door de eigen expertise te vergroten, zodat het begeleidingstraject bij uitbesteding naar behoren verloopt. Deze cursus biedt daartoe een handvat. Het is echter geen specifieke informatica opleiding zoals de HEAO BI en HIO opleidingen.

4.2. Doelgroep deeltijd post-HBO opleiding GEO- Informatica Als (potentiële) deelnemers van deze cursus denken we aan medewerkers bij adviesbureaus, rijksdiensten, provincies, gemeenten, waterschappen etc. Voorbeelden van afdelingen waar deelnemers werken zijn afdelingen met een specifieke taak als Kartografie, Landmeten, GIS of een taakstelling binnen de Ruimtelijke Inrichting, Bodem, Water en Milieubeheer. De beoogde medewerkers zijn bezig met vraagstellingen als: • het leveren van digitaal (kaart)materiaal van bestaande bestemmingen, • het opzetten en verwerken van inventarisaties inzake flora en fauna, • het doen van bodem- en wateronderzoeken, • het zoeken naar locaties voor nieuwe bestemmingen (bijv. inpassing van nieuwe

stedelijke uitbreidingen), • het meewerken aan MER’s voor nieuw te ontwikkelen projecten (bijv. infrastructuur), • het plannen van werk en voeren van beheer in de sfeer van groen-, water-, leidingen

wegbeheer, • vastgoedmanagement. De werknemers die in dit vakgebied actief zijn hebben te maken met een snelle ontwikkeling van nieuwe technieken en dientengevolge met een grote behoefte aan kennis op het gebied van Geo-Informatica in brede zin. Ze zullen met een zekere regelmaat een praktische, op gebruik van technieken gerichte cursus volgen. De werkwijze op de afdeling waar men actief is staat mogelijk nog los van andere afdelingen die zich met ruimtegebonden gegevens en manipulaties bezighouden. Op projectbasis levert men al wel toe aan andere afdelingen en organisaties. Voorbeelden van vragen die leven: • hoe optimaliseren we de organisatie van Geo-Informatie activiteiten en welke

hardware, software, data en menskracht horen daarbij? • de gegevens die beschikbaar zijn op kaart, moeten we die digitaliseren of kunnen we

die aanschaffen? • als het te duur is om goed materiaal te kopen, wat zijn dan alternatieven? • hoe kunnen inventarisatiegegevens zo worden vastgelegd, zodat ze meteen aan een

digitale kaart te koppelen zijn? • moeten we zelf applicaties maken of laten we dat doen?


• hoe krijgen we uit het DBMS-deel van ons GIS dat wat we nodig hebben? • hoe kunnen we onze onderzoeksresultaten zo goed mogelijk presenteren? Dergelijke vragen komen aan bod in de opleiding Geo-Informatica. Van de deelnemers aan de opleiding wordt verwacht dat ze bereid zijn om -in samenwerking met hun werkgever- tijd te investeren (36 weken, 1 dag per week contacttijd en 4 uur per week zelfstudie). In voorgaande cursussen waren de cursisten afkomstig uit de volgende organisaties: Type Organisatie Aantal Deelnemers Gemeente 5 Waterschap 3 Adviesbureau 6 Rijksoverheid 4 NGO’s 3 Overig 3


5. OPLEIDINGSPROFIEL

5.1. Onderwijsvisie Hogeschool VHL is de grootste hogeschool in Nederland op het gebied van de inrichting, het gebruik en het beheer van de groene ruimte. Hiertoe leidt zij vakspecialisten op die hier een duurzame bijdrage aan kunnen leveren. Het optimaal gebruik van Geo-Informatie is een van de vaardigheden die een vakspecialist kan bezitten. Om deze reden is Geo-Informatica op Hogeschool VHL: • Toeleverend aan de vakinhoud; • Toepassingsgericht; • Gericht op het bijdagen aan technische oplossingen voor inhoudelijke problemen; en • Maatwerk. Hieruit volgt dat het volgen van een GIS opleiding op Hogeschool VHL meer is dan het leren bedienen van een GIS pakket. We vinden het belangrijk dat onze cursisten weten hoe zij Geo-Informatie in kunnen zetten voor de vakinhoudelijke problemen van hun organisatie. Ze verwerven eveneens inzicht in de optimale inzet van GIS in hun werkomgeving Om dit alles te bereiken hanteren we de volgende uitgangsprincipes: • modulaire opzet: het theorie deel van de cursus is opgebouwd uit herkenbare

elementen, inhoudelijk goed op elkaar afgestemd, • integratie van theorie en praktijk: we gebruiken cases uit de praktijk om de theorie te

verwerken en daarmee deze ‘levend te maken’, • De mogelijkheid tot verdieping door middel van een praktijkcase waarbij gestimuleerd

wordt dat de cursist deze uit de eigen praktijk aandraagt • zo realistisch mogelijke uitvoering: de praktijkcase wordt in fasen opgedeeld, per fase

worden tussenresultaten geproduceerd en na elke fase wordt een vervolgstap afgesproken. De deelresultaten zullen in het eindoordeel mede een rol spelen.

5.2. Opzet post HBO opleiding Het programma beslaat een periode van 10 maanden en bestaat uit de Geo-Informatica basis gedeelte en een case, ieder 200 uur.

GEO-Informatica Basis 200 SBU Praktijkcase 200 SBU

Het basisdeel van 200 uur wordt in 18 weken verzorgd met gemiddeld 1 dag les/instructie per week (totaal 144 uur) aangevuld met zelfstudie (ongeveer 4 uur per week). Het basisgedeelte is opgesplitst in modulen die als zelfstandige eenheden opgezet zijn. Deze modulen samen vormen het meer theoretische raamwerk van de post HBO opleiding dat nodig is om het praktijk gedeelte te gaan uitvoeren. Indien gewenst, dan kunnen modulen los gevolgd worden. Afhankelijk van voorkennis uit eerder gevolgde opleidingen of opgedaan in de praktijk kan daarna dan het praktijkgedeelte gevolgd worden. Een certificaat voor de gehele post HBO deeltijd opleiding wordt alleen uitgereikt na het succesvol doorlopen van zowel het theorie als het praktijk gedeelte. Per module worden deelcertificaten uitgegeven.


Het praktijk gedeelte (praktijkcase) wordt aansluitend aangeboden met een vergelijkbare investering in tijd. Ook in deze periode moet de cursist rekening houden met een tweetal clusters van cursusdagen. Gedetailleerder informatie omtrent de inhoud van de cursus is in hoofdstuk 6 te vinden.

5.3. Geo- Informatica basismodule Dit deel draagt bij tot de ontwikkeling van kennis over verschillende onderdelen die componenten vormen voor de integratie van verschillende disciplines binnen Geo-Informatica. Het theoriegedeelte is als volgt opgebouwd: Module Inhoud

Inleiding opleiding Kennismaking Introductie op de opleiding Rondleiding faciliteiten Van Hall Larenstein

Concepten van Geografische Informatie

Theoretische aspecten van GIS GIS concepten Data structuren CAD en GIS

Data-Inwinning GPS en mobiele apparaten Luchtfoto gebruik Remote Sensing Uitwisseling en conversies Data op het Internet

Data Integratie en Analyse Ruimtelijke analyses Samenvoegen van datasets Geostatistiek Bewerking van rasterdata Bewerking van 3-D data Modellen

Softwaretalen en programmeren Database ontwikkeling Introductie SQL Introductie Oracle Introductie VBA (afhankelijk van animo)

Open Source en Internet GIS Introductie open gis concepten introductie internet GIS, HTML, JavaScript Introductie Drupal/MySQL

Visualisatie en Perceptie Perceptie Visualisatie Presentatie en uitvoer

GIS en Organisatie GIS in projecten GIS in organisatie

Afronding fase 1 Evaluatie voorbereiding praktijkcase

Fig 4. Geo-Informatica basismodulen


5.4. Praktijkcase Aansluitend op de theorie van de basismodule wordt er naar praktische uitvoering van de beoogde integratie gestreefd door de toepassing van de leerstof in de praktijkcase. Gezien de brede doelgroep van deze opleiding en de vele aspecten die het werkveld kent, is ervoor gekozen de cursist relatief veel vrijheid te geven bij het uitvoeren van de praktijkcase. Uitgangspunten zijn bij de uitvoering zijn: • De praktijkcase heeft als doel de cursist de specialisatie te bieden die hij of zij wenst • De praktijkcase dient zoveel mogelijk aan te sluiten bij de (toekomstige)

werkzaamheden van de cursist. • De praktijkcase dient zoveel mogelijk een actueel Geo-Informatie probleem te beslaan • De praktijkcase wordt uitgevoerd als ware het een project • De praktijkcase vormt het toetsingsmoment van de opleiding • De studielast bedraagt 200 uur Voor elke praktijkcase dient een specifieke probleemstelling geformuleerd en uitgewerkt te worden.

Uiteraard beschikt Hogeschool VHL ook over een aantal cases die als praktijkcase kunnen dienen. Ieder cursist krijgt voor de praktijkcase een persoonlijke begeleider toegewezen. Toewijzing vindt plaats aan de hand van het gevraagde kennisniveau, kennisaspecten en persoonlijke voorkeur.

Voorbeelden van praktijkcases: Raymond de Lasacquere, Gemeente Veenendaal Een analyse binnen een paar wijken in de gemeente Veenendaal met betrekking tot de hondenpoep problematiek in de gemeente. Door middel van ruimtelijke analyses is een overzicht gemaakt van de woonlocaties van hondenbezitters en honden uitlaatplaatsen. Door deze gegevens te combineren met gegevens met betrekking tot overlast is de effectiviteit en de ligging van de hondenuitlaat plaatsen in kaart gebracht. Hans Gageler, TSD Het ontwerpen van een koppeling tussen Arcview en Autocad MAP en een handboek met procedures voor het beheer van landschapselementen. Met de applicatie is het mogelijk zowel de vakinhoudelijke als economische en planningsaspecten van het beheer van landschapselementen inzichtelijk te maken, e te presenteren en te analyseren. Klaas Betzema, gemeente Skarsterlan Het uitvoeren van een pilot-project met betrekking tot het inlezen en presenteren van IMRO gecodeerde bestemmingsplannen. In de praktijcase is een handboek opgesteld en zijn procedures uitgewerkt voor de opzet en inrichting van digitale bestemmingsplannen in de gemeente. De presentatie vindt plaats door middel van het Internet


De cases worden uitgewerkt op basis van de simulatie van een (commercieel) project. De cursist: • heeft te maken met een (interne) opdrachtgever, • faseert zijn activiteiten volgens de principes van een project: informatie analyse,

systeem analyse, systeem ontwikkeling en implementatie, • voert op basis daarvan het onderzoek uit • rapporteert per onderdeel en overlegt over de voortgang • produceert een eindrapport en houdt een interne presentatie (voor opdrachtgever en

collega’s).

5.5. Werkvormen en integratie van onderdelen in de cursus Er wordt in een lokaal met twaalf computers gewerkt onder het besturingssysteem Windows XP in een netwerkomgeving. Beschikbare software o.m.: ArcGIS 9.x, ERDAS Imagine, Oracle, Microstation en AutoCAD. Er wordt gewerkt op basis van maximaal 2 cursisten per werkplek. De gehanteerde werkvormen zullen bestaan uit colleges, werkcolleges / instructies, workshops, zelfstudie en het uitvoeren van een case met verwerking van de eerder verworven kennis. Integratie van basiselementen staat centraal in de cases. Het betreft toepassing van methoden om een vraagstuk te analyseren en het gebruik van verschillende toepassingen om de probleemstelling op te lossen. Bij dit laatste komt zowel het reguliere gebruik van pakketten (uitvoering op een standaardniveau) als een aanzet tot applicatieontwikkeling aan de orde.

5.6. Beoordeling en certificering De case wordt beoordeeld op basis van de geleverde tussenproducten en een eindoordeel over het totaalresultaat dat daarbij wordt gerealiseerd: de ontwikkelde applicatie, het rapport daarover en de eindpresentatie. Aangezien het vakgebied van de Geo-Informatica zeer breed is en meer en meer cursisten een case studie uit hun eigen werkomgeving inbrengen, is bij de beoordeling ook een rol weggelegd voor de ‘werkgever’. Bij het gebruik van een van de cases van Van Hall Larenstein treedt een docent op als werkgever. Het volgende wordt als richtlijn voor de beoordeling aangehouden: Onderdeel Waardering Eind product (rapport, applicatie etc) 60 % Werkproces/ 20 % Presentatie 20 % Een cursusdiploma van Van Hall Larenstein wordt aan het einde verstrekt bij een voldoende beoordeling. In ieder geval is een certificaat beschikbaar als bewijs van deelname voor alle deelnemers die een module hebben afgerond.


6. MODULEBESCHRIJVING GEO-INFORMATIE In de volgende paragrafen wordt een overzicht gegeven van de inhoud van de verschillende modules. De meeste modules kunnen ook onafhankelijk van elkaar worden gevolgd. Het volgen van alle modules in combinatie met de praktijkcase geeft uiteraard een sterke meerwaarde.

6.1. Concepten van Geografische Informatie Deze module verschaft inzicht in de achtergronden en concepten van GIS en het modelleren van de ruimte. Voor het volgen van deze module is geen specifieke voorkennis vereist! In deze module komen de volgende onderwerpen aan bod: • Ruimtelijke elementen (PLV), • Ruimtelijke datastructuren als TIN / surface, Raster / vector • Achtergronden van Topologie , Resolutie en het omgaan met coördinaten • Geo-database • Open GIS standaarden en GIS functionaliteit • Ontwerpen in CAD of GIS en de uitwisseling van CAD gegevens met GIS Na het volgen van deze module is de cursist: • In staat om voor een specifiek gebied de werkelijkheid om te zetten in een ruimtelijk

model. • In staat een gefundeerde keuze te maken voor een specifiek datamodel. • Bekend met opslagmogelijkheden van geografische informatie. • Bekend met een aantal functionaliteiten en toepassingsmogelijkheden van GIS • Bekend met de specifieke aspecten van CAD-gebruik. • Bekend met conversieproblematiek tussen CAD en GIS systemen

6.2. Data Inwinning Het gebruik van Geografische Informatie staat of valt met de mogelijkheden om ruimtelijke informatie in te winnen en bestaande informatie digitaal te maken. Alhoewel in Nederland veel gegevens gekocht kunnen worden zal vrijwel altijd aanvullende informatie nodig zijn. In deze module worden de volgende onderwerpen behandeld: • Inleiding Remote Sensing en luchtfoto interpretatie • GPS en mobiele data-inwinning • Analoog naar digitaal conversie • Standaard datasets en uitwisselingsformaten • Het internet als Informatiebron Indien een cursist deze module heeft gevolgd dan: • Is deze cursist in staat de gebruiksmogelijkheden, nauwkeurigheden en kosten, van

luchtfoto’s en remote sensing beelden (SPOT/ Landsat/radar) in te schatten. • Kent de cursist de belangrijkste begrippen met betrekking tot digitale

beeldverwerking en kan hij/zij een eenvoudig landgebruik classificatie uitvoeren. • Kan deze de gebruiksmogelijkheden, nauwkeurigheden en kosten van GPS in

schatten.


• Is de cursist in staat toepassing van GPS in monitoringsystemen te beschrijven. • Kent de cursist de problematiek rondom de analoog-digitaal conversie. • Heeft de cursist inzicht in de transformatie methodieken. • Is de cursist bekend met de belangrijkste Nederlandse geodatasets (Top10 vector,

GBKN, Tophoogte MD, bodemkaart, LGN en LKN) en de belangrijkste (Nederlandse) uitwisselingsformaten.

• Kan de cursist zelfstandig digitale informatie van Internet zoeken en downloaden en de relevantie en waarde van een dataset beoordelen.

• Weet de cursist hoe metadata te gebruiken om de kwaliteit van data te bepalen.

6.3. Data Integratie en Analyse Ruimtelijke gegevens combineren met elkaar en administratieve datasets om daar vervolgens betekenisvolle informatie uit te halen. Dit is de kern van veel GIS toepassingen. In deze module komt aan bod hoe dat in zijn werk gaat, wat de mogelijkheden zijn en welke beren er op de weg kunnen zijn. Hoe maak ik gegevens uit een andere (digitale) omgeving beschikbaar voor een GIS systemen? Onderwerpen die in deze module aan bod komen zijn: • Ruimtelijke operaties • Samenvoegen van datasets • Geostatistiek • Modellen Na afloop van deze module zijn de volgende leerdoelen bereikt: • De cursist is in staat om correcte queries op te stellen en/of tools te gebruiken ten

einde de gevraagde (ruimtelijke of administratieve) gegevens te selecteren. • De cursist is bekend met de belangrijkste GIS analyse mogelijkheden. • De cursist is in staat om ruimtelijke operaties in schema te zetten, uit te voeren en te

beargumenteren. • De cursist is bekend met doel en eigenschappen van kaartprojecties. • De cursist is in staat om digitale bestanden in hetzelfde coördinatenstelsel en/of

datamodel te brengen. • De cursist kan omgaan met de termen: precisie, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid. • De cursist heeft inzicht in de probleemstelling van geostatistiek. • De cursist is bekend met foutenvoortschrijding. • De cursist kan beargumenteren wat verschillen zijn tussen verschillende

interpolatietechnieken. • De cursist is bekend met de opbouw van simulaties in het algemeen. • De cursist kent de noodzaak tot calibratie en gevoeligheidsanalyse. • De cursist kent de mogelijkheden van modelinteractie met een GIS

6.4. Softwaretalen en programmeren Steeds weer worden er varianten op bestaande of zelfs compleet nieuwe talen ontwikkeld om de communicatie tussen mens en machine of machines onderling vorm te geven. Het is ondoenlijk om alle talen te leren. Wel is het mogelijk om bepaalde principes achter talen te leren herkennen. Ook wordt aandacht besteed aan de nieuwe trends in talen. In deze module is gekozen voor de praktische toepassing van enkele gangbare talen, nl. SQL, Visual Basic for Applications, HTML, Drupal enJavaScript (laatsten onder OpenSource).


In deze module komen de volgende onderdelen aan bod: • Software talen en Programmeren • Databases, ontwerp en gebruik Na afronding van de module Softwaretalen en programmeren: • De cursist is in staat om zelfstandig een programma met een moderne GUI te maken,

waarin een eenvoudig (conversie)-probleem wordt opgelost of een reeks handelingen automatisch wordt uitgevoerd.

• De cursist is op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van object oriëntatie. • De cursist is bekend met de verschillende DBMS-en die beschikbaar zijn en kent de

specifieke kenmerken van de systemen. • De cursist heeft enige vaardigheid in het normaliseren van gegevens De cursist heeft

enige vaardigheid in het gebruik van SQL voor het bevragen van de database

6.5. Open Source en Internet GIS De invloed van het Internet op het vakgebied van de Geo-Informatica wordt steeds groter. In het nabije verleden werden er voornamelijk datasets op stand alone machines bekeken en bewerkt en de resultaten daarvan werden in de vorm van GIS-projecten in rapporten verwerkt of op CD gezet. Eerste ontwikkelingen waren naar HTML-formaat geëxporteerde datasets die al dan niet met speciale plugin’s in de Internet browsers bekeken konden worden. Al snel werden de toepassingen geavanceerder en dat leverde GIS Internet servers op waar op afstand kaarten mee kunnen worden opgevraagd, routes berekend en eenvoudige analyses (afstand bepalen, buffers tekenen etc.) gepleegd. De laatste ontwikkelingen bieden de mogelijkheid om datasets van zeer uiteenlopende bron (locatie en formaat) te combineren en ook nieuwe objecten te genereren. Vooral deze laatste stap maakt het nodig dat binnen toepassingen van Internet GIS de verschillende dataformaten moeiteloos gecombineerd kunnen worden. Daartoe moet voor ontwikkelaars het formaat van bestanden bekend en beschikbaar zijn. Organisaties zijn samen aan het werken om via een Open GIS standaard uitwisselbaarheid te verbeteren. In lijn met deze gedachte wordt m.n. op het gebied van Internet GIS ook veel met Open Source software gewerkt. Voordeel is dat de gebruiker toepassingen gemakkelijker naar eigen hand kan zetten. Maar er is nogal wat ICT vaardigheid voor nodig om dit voordeel optimaal te benutten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Achterliggende concepten van Internet GIS Voorbeelden van toepassingen van Internet GIS en Open Source software Oefenen met enkele eenvoudige toepassingen Na het volgen van deze module zijn de volgende leerdoelen bereikt: De cursist is bekend met de betekenis van Internet GIS toepassingen voor de praktijk Hij/zij begrijpt de achterliggende concepten De cursist kent enkele belangrijke toepassingsmogelijkheden De cursist heeft enige praktische vaardigheid in het toepassen van Internet GIS De cursist doorziet de betekenis van Open GIS standaarden en Open Source Internet

GIS pakketten.

6.6. Visualisatie en Perceptie Als de waarnemer de resultaten van jouw GIS werk niet begrijpt, komt de boodschap niet


over of wordt deze zelfs verkeerd geïnterpreteerd. Om dit te voorkomen bij de visualisatie van een project wordt er in deze module aandacht gegeven aan cartografische principes en visualisatie aspecten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Het communicatieproces Perceptie (Waarnemingsaspecten) Kleurenleer Typen kaarten De elementen in een kaart Cartografische grammatica (Bertin) Meetschalen Classificeren/Generaliseren Interactieve kaarten (internet) Na het volgen van deze module zijn de volgende leerdoelen bereikt: De cursist is bekend met de relatie tussen kaarttypen en meetschalen De cursist kan 2 vormen van classificatie toepassen op een dataset De cursist is in staat om minimaal 3 vormen van generalisatie te noemen De cursist weet welke elementen essentieel zijn om op te nemen in een kaart De cursist weet 2 zwakke plekken te noemen in een ruimtelijk model De cursist is bekend met diverse wijzen van resultaatvisualisatie

6.7. GIS en Organisatie Zowel als voorbereiding op de implementatie van de GIS activiteiten in de werkomgeving van de cursist alsook als eerste voorbereiding op de opzet van de praktijkcase wordt een inleiding gegeven op de ICT en organisatorische aspecten van de GIS activiteiten. In deze module worden de volgende onderwerpen besproken:

• ICT-projecten • GIS in de organisatie • GIS aspecten in projecten

Na het volgen van deze module zijn de volgende doelen bereikt: • De cursist kent de opbouw volgens SDM/Prince2 en kan deze toepassen binnen een

project. • De cursist is bekend met de ontwikkelmethodiek RAD voor het opzetten van een

applicatie. • De cursist heeft kennis hebben van de specifieke invoeringsproblemen voor een GIS

in een organisatie. • De cursist is zich bewust van de rol die GIS speelt in een project.

6.8. Overige elementen Naast de hierboven beschreven modules omvat de opleiding een aantal onderwerpen die niet direct in een van de modules zijn te vatten. Deze zijn in het volgende beschreven.

6.8.1. Inleiding in de opleiding De eerste ochtend van de opleiding wordt gebruikt voor het kennismaken met de andere cursisten, een toelichting op het programma van de opleiding en het kennismaken met de faciliteiten van Hogeschool VHL. Na een gemeenschappelijke lunch wordt in de middag


begonnen met het eerste programmaonderdeel.

6.8.2. Afronding eerste halfjaar Aan het einde van het eerste halfjaar wordt tijd besteed aan een terugblik op dat halfjaar en wordt een basis gelegd voor de praktijkcase. Door middel van een schriftelijke en mondelinge evaluatie wordt het eerste halfjaar doorgenomen. Tevens worden de mogelijkheden en risico’s van de praktijkcase doorgesproken en wordt de procedure van het afstuderen doorgenomen. Hiermee heeft de cursist voldoende bagage om de eerste stappen ter voorbereiding van de case te zetten.

6.8.3. GIS-case Na het eerste halfjaar volgt de praktijkcase. Dit kan een project zijn dat wordt uitgevoerd voor een zelf gekozen opdrachtgever. De opdrachtgever kan een partij zijn waarmee Van Hall Larenstein contact heeft of een partij waarmee de cursist zelf contact heeft gelegd (bijvoorbeeld een werkgever waar de cursist een dienstverband heeft). Samen met de begeleider(s) wordt bepaald of de case voldoende aansluit bij de gewenste competentie ontwikkeling en toetsing (zie ook 5.4).


7. INFORMATIE HOGESCHOOL VHL

7.1. Waar kan ik terecht? Afdeling VHL Trainingen & Cursussen: De afdeling VHL Trainingen & Cursussen verzorgt de administratie van de cursisten en cijferregistratie. Voor vragen over roosters, cijfers en andere administratieve zaken kunt u terecht bij het cursusbureau in A003, telefoon 026 36 95640. E-mail: [email protected] Bereikbaarheid De afdeling VHL Trainingen & Cursussen is bereikbaar per e-mail op [email protected] en telefonisch op 026 3695640. Bezoekadres Larensteinselaan 26a, kamer A003 (begane grond). Postadres Postbus 9001, 6880 GB Velp

7.1.1. Cursusleiding Voor de cursus is de volgende cursusleiding benoemd: Ronald Boertje E-mail: [email protected] Kamer A213, 026-369 5721 / 06 126 104 63 Jack Schoenmakers Email: [email protected] Kamer B201, 026-369 5664

7.1.2. De docenten: Jack Schoenmakers E-mail: [email protected] Kamer B201, 026-369 5664 Niet aanwezig op woensdag Freek Vos E-mail: [email protected] Kamer B201, 026-369 5680 Alle dagen aanwezig Erika van Duijl Email: [email protected] Kamer B201, 026-3695716 Aanwezig dinsdag, woensdag, donderdag








Chris van Vooren E-mail: [email protected] Kamer B101, 026-369 5611 Niet aanwezig op vrijdag Ronald Boertje E-mail: [email protected] Kamer B201, 026 369 5721 / 06 126 104 63 Niet aanwezig op woensdag

7.2. Calamiteiten

7.2.1. Brand: Bellen toestel 5555 (receptie).

7.2.2. Diefstal: Overal waar mensen zijn wordt gestolen, dus ook op de terreinen van VHL. Het aantal diefstallen kan zoveel mogelijk worden beperkt door goed op letten. Als u getuige bent van een diefstal, of u bent zelf slachtoffer, meldt dit dan bij de receptie. Het is bovendien verstandig om diefstal bij de politie aan te geven. VHL bagagekluisjes voor het opbergen van (kostbare) spullen. Inlichtingen hierover kunt u krijgen bij de receptie.

7.2.3. Ongeval: Als zich op het schoolterrein een ongeval voordoet, verzoeken wij u dit te melden bij de receptie. In geval van nood kan via de receptie (toestel 5555) de Bedrijfshulpverleningsdienst worden opgeroepen. Het nummer 5555 is alleen bedoeld voor noodgevallen!

7.3. Kantine De openingstijden van de kantine zijn: op maandag tot en met donderdag van 08.00-16.00 uur; vrijdag van 08.15-15.30 uur; op roostervrije dagen van 10.00-14.00 uur. Bij de catering kan betaald worden met pinpas en chipknip.

7.4. Mediatheek De mediatheek van VHL Velp is op maandag, woensdag en vrijdag geopend van 8.00 tot 19.00 uur en op dinsdag en donderdag van 8.00 tot 21.00 uur. In de vakanties worden de openingstijden aangepast. Bij de mediatheek kunt u informatie opzoeken over de meest uiteenlopende onderwerpen. Voor vragen of opmerkingen kunt u altijd terecht bij een van de mediathecarissen: Angelique van Limbeek, Lilian Linford of Marijke Mentink.

7.5. Schoolgebouw

7.5.1. Openingstijden Tijdens de lesweken is de school van 08.00 tot 19.00 uur geopend. In de vakanties en op lesvrije dagen wordt de school om 18.00 uur gesloten. Met het sluiten van het gebouw wordt tevens de alarminstallatie ingeschakeld. Om valse meldingen te voorkomen moet iedereen het gebouw tijdig verlaten.




7.5.2. Rookverbod In het schoolgebouw zijn de regels van kracht met betrekking tot het roken in openbare ruimtes. Alle ruimtes in de gebouwen van Hogeschool VHL zijn rookvrij. Als u buiten wilt roken, doe dat dan bij voorkeur aan de achterkant van het gebouw (rondom de aula). Daar zijn terrassen en bankjes.

7.5.3. Jaarrooster VHL 2015-2016 Vakanties (aangepaste openingstijden schoolgebouw) en roostervrije dagen. Herfstvakantie 26 t/m 30 oktober 2015 Kerstvakantie 21 december t/m 1 januari 2016 Voorjaarsvakantie 22 t/m 26 februari 2016 Goede Vrijdag 25 maart 2016 2e paasdag 28 maart 2016 Meivakantie 2 t/m 6 mei 2016 Bevrijdingsdag 5 mei 2016 Hemelvaartdag 5 mei 2016 Roostervrij volgt nog 2e Pinksterdag 16 mei 2016 Zomervakantie 11 juli t/m 19 augustus 2016

7.5.4. Plattegronden

Op de laatste bladzijden vindt u plattegronden van alle verdiepingen van de school.






Bijlage: Beoordelingsaspecten praktijkcase Becijfering Presentatie, Rapportage en Procesgang Afstudeercase Post-HBO Opleiding Geo-Informatica, Naam Cursist: ___________________________________ Naam Docent: ___________________________________ Naam Begeleider: ___________________________________ Datum: ___________________________________ Presentatie (20% van het eindcijfer) __________ Rapportage (60% van het eindcijfer) __________ Procesgang (20% van het eindcijfer) __________ Totaal ________

Documents

POST-HBO DEELTIJD OPLEIDING - hvhl.nl...Studiegids Deeltijd Post-HBO opleiding GEO-Informatica Studiegids 2015 - Pagina 7 van 33 2. HET VAKGEBIED 2.1. Taakvelden in de Geo-Informatica