30
TPL2; Wykład 11, 2017/18 08/12/17 1 Postacie leku o modyfikowanym uwalnianiu cz. II Janina Lulek Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wykład 11, TPL2, 2017/18 2 Po wykładzie student powinien Umieć wyjaśnić cele modyfikowania uwalniania API z postaci leków Znać mechanizmy modyfikujące uwalnianie ze stałych postaci leku Zdefiniować i sklasyfikować postacie leków o zmodyfikowanym uwalnianiu Przedstawić różnice pomiędzy różnymi typami postaci leków o modyfikowanym uwalnianiu Wyjaśnić zasadność stosowania doustnych form o modyfikowanym/ kontrolowanym uwalnianiu w porównaniu z formami konwencjonalnymi Sklasyfikować systemy o modyfikowanym/kontrolowanym uwalnianiu w oparciu o mechanizm uwalniania API Przedstawić podobieństwa i różnice w matrycowych i zbiornikowych systemach dostarczania leku Znać podstawowe substancje pomocnicze modyfikujące uwalnianie API ze stałych postaci leku o modyfikowanym/kontrolowanym uwalnianiu

Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

1

Postacie  leku                                                                          o  modyfikowanym  uwalnianiu  

cz.  IIJanina  Lulek

Katedra  i  Zakład  Technologii  Postaci  Leku,  Uniwersytet  Medyczny  im.  Karola  Marcinkowskiego  w  PoznaniuWykład  11,  TPL2,  2017/18

2

Po  wykładzie  student  powinien  • Umieć  wyjaśnić  cele  modyfikowania  uwalniania  API  z    postaci  leków

• Znać  mechanizmy  modyfikujące  uwalnianie  ze  stałych  postaci  leku

• Zdefiniować  i  sklasyfikować  postacie  leków  o  zmodyfikowanym  uwalnianiu

• Przedstawić  różnice  pomiędzy  różnymi  typami  postaci  leków  o  modyfikowanym  uwalnianiu

•Wyjaśnić  zasadność  stosowania  doustnych  form  o  modyfikowanym/  kontrolowanym  uwalnianiu  w  porównaniu  z    formami  konwencjonalnymi

• Sklasyfikować  systemy  o  modyfikowanym/kontrolowanym  uwalnianiu  w  oparciu  o  mechanizm  uwalniania  API  

• Przedstawić  podobieństwa  i  różnice  w  matrycowych  i  zbiornikowych  systemach  dostarczania  leku

• Znać  podstawowe  substancje  pomocnicze  modyfikujące  uwalnianie  API      ze  stałych  postaci  leku  o  modyfikowanym/kontrolowanym  uwalnianiu

Page 2: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

2

3

• Patent  – 1974

• Lek  antydepresyjny  z  grupy  aminoketonów,  Załagodzenie  objawów  abstynencyjnych  po  odstawieniu  nikotyny

• Konwencjonalna  forma  leku– Wellbutrin (1985)  

• Formulacje   150  mg  ER  wprowadzone  jako Wellbutrin SR  (1996)

• Później 300  mg  ER  formulacje wprowadzone  do  podania  1x/dobę -­‐Wellbutrin XL (  monolityczny  system)  (2003)

• Dla formulacji  o  przedłużonym  uwalnianiu  podobne cmax and  AUC  jak  dla  formy  konwencjonalnej.

BUPROPION HCl

4

94  %  API3.3  %  PVA  

2.9%  behenianu glicerolu

57%  EC  10031.33%  PVP11.6%  PEG  

(plastyfikator)

• Polimer  zatrzymujący  wilgoć• Eudragit  L  30  D  55

• Plastyfikator• PEG  +  cytrynian  trietylu

• Promotor  przenikania• SiO2

BUPROPION HCl• I  klasa  BCS• Niestabilny  w  pH>2.5  i  wrażliwy  na  wilgoć• Zwiększona  absorpcja  przy  podaniu  z    żywnością  • T50 wynosi  około  20  h  (2-­‐3  h)!

Ph.  Eur.  Methacrylic Acid -­‐ Ethyl AcrylateCopolymer (1:1)  Dispersion 30  Per  Cent  

Page 3: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

3

5

Systemy    modyfikujące  uwalnianie  API

Kontrolowane  rozpuszczaniemDissolution controlled  systems

Kontrolowane  dyfuzjąDiffusion controlled  systems

Wymiany  jonowej  na  jonitach

Kontrolowane  osmozą

Kontrolowane  środowiskiem

Kontrolowane  innymi  czynnikami  np.  gęstością

KLASYFIKACJA

SYSTEMY  WYMIANY  JONOWEJ  NA  JONITACH

• substancje  czynne  o  charakterze  jonowym  łączą  się                                              z  funkcyjnymi  grupami  jonitów  tworząc  kompleksy

• uwalnianie  API  z  kompleksów  ma  miejsce  na  drodze  wymiany  jonowej  i  zależy  od  rodzaju  jonitu

• dla  kwasowych  (-­‐ SO32-­‐)  i  zasadowych  (-­‐NH3

+)  uwalnianie  zależy  głównie  od  siły  jonowej

• dla  słabo  zdysocjowanych  (  kationit z  -­‐COOH  i  anionit  z    -­‐ NH2)  wymiana  jonowa  zależy  od  pH i  kationity  uwalniają  substancję  czynną  w  żołądku  a  anionity  w  jelitach

• przykład:  Tussionex®  Pennkinetic®  

Hydrocodone Polistirex Chlorpheniramine Polistirex

10 mg hydrocodone bitartrate 8 mg chlorpheniramine maleate

Page 4: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

4

77

Systemy    modyfikujące  uwalnianie  API

Kontrolowane  rozpuszczaniemDissolution controlled  systems

Kontrolowane  dyfuzjąDiffusion controlled  systems

Wymiany  jonowej  na  jonitach

Kontrolowane  środowiskiem

Kontrolowane  osmozą

Kontrolowane  innymi  czynnikami  np.  gęstością

KLASYFIKACJA

8

SYSTEMY    KONTROLOWANE  ŚRODOWISKIEM  

• Polimery  powiększają  się  lub  kurczą                                    w  zależności  od  środowiska  otaczającego  system  dostarczania  leku

• Zmiany  środowiska  pH,  temperaturę  i  siłę  jonową

Page 5: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

5

99

Systemy    modyfikujące  uwalnianie  API

Kontrolowane  rozpuszczaniemDissolution controlled  systems

Kontrolowane  dyfuzjąDiffusion controlled  systems

Wymiany  jonowej  na  jonitach

Kontrolowane  środowiskiem

Kontrolowane  osmozą

Kontrolowane  innymi  czynnikami  np.  gęstością

KLASYFIKACJA

10

SYSTEMY    KONTROLOWANE  OSMOZĄ

• specjalny  typ  systemów  rezerwuarowych,  w  których  inkorporowane  są  aktywne  osmotycznie  substancje

• te  osmotycznie  aktywne  substancje    absorbują  wodę  z  otaczającego  medium  przez  półprzepuszczalna  membranę

• wykorzystanie  ciśnienia  osmotycznego  jako  siły  prowadzącej  do  uwalniania  substancji  aktywnej  ze  stałą  szybkością

Page 6: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

6

11

SYSTEMY  TERAPEUTYCZNE

Profile  uwalniania  (a)  oraz  szybkości  uwalniania  API  (b)  z  różnych  postaci  leku

12

DOUSTNY  SYSTEM  TERAPEUTYCZNY

ELEMENTARNA  POMPA  OSMOTYCZNA• OROS – Oral  Osmotic  System  (Osmosin®  z  

indometacyną)• SCOT  – Single  Composition  Osmotic  Tablets  

• API  rozpuszczalna  w  wodzie

• Błona  półprzepuszczalna  dla  wody                                                    i  nieprzepuszczalna  dla  API

• Parametry  krytyczne  technologiczne• właściwości  i  API

• rozpuszczalność  50  – 300  mg/mL• ciśnienie  osmotyczne• wielkość  otworu• właściwości  membrany

Page 7: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

7

13

DOUSTNY  SYSTEM  

TERAPEUTYCZNY

• System  dwukomorowy

• Substancja  lecznicza  nierozpuszczalna  w  wodzie

• Wypchnięcie  substancji  leczniczej  na  skutek  wytworzenia  wysokiego  ciśnienia  osmotycznego  rozpuszczonej  substancji  osmotycznie  czynnej  (np.  NaCl)

ELEMENTARNA  POMPA  OSMOTYCZNAOROS  – push-­‐pull

14 14

Preparaty  z  osmotycznie  kontrolowanym  uwalnianiem,  m.  in.  takich  substancji  czynnych  jak  werapamil,  nifedypina  i  albuterol.

DOUSTNY  SYSTEM  TERAPEUTYCZNY

SYSTEM  TRÓJKOMOROWY

Biul. Wydz. Farm. WUM, 2009, 3, 19-23

Page 8: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

8

15

• Doxazosin mesylate,  Pfizer,  alfa  bloker,  stosowany  w  nadciśnieniu  tętniczym  i  łagodnym  przeroście  gruczołu  krokowego

• Zatwierdzony  w 2005,  jako Cardura®  XL  

• Forma  leku  o  kontrolowanym  uwalnianiu  stopniowo  uwalnia   doxazosinaż  do  osiągnięcia  stałego  poziomu  leku  w  osoczu  przez  24  godz.

16

SYSTEMY  O  CELOWANYM  MIEJSCU  UWALNIANIA    

Page 9: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

9

17

• systemy  zrównoważone  hydrodynamicznie  (HBS)• systemy  matrycowe  lub  membranowe  wydzielajace  CO2

• postacie  zawierajace  s.  pomocnicze  o  niskiej  gęstości• preparaty  o  strukturze  porowatej

PREPARATY  FLOTACYJNE

Układy jedno-­‐ lub  wielozbiornikowe

18

Systemy  zrównoważone    hydrodynamicznie  (HBS)

PREPARATY  FLOTACYJNE

Pochodnecelulozy

HPMCHPCHECCMC

PolisacharydyChitozanAlginian  soduKarageniany

Page 10: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

10

19

a)  matryca  z  substancją  lecznicząb)  otoczka  z  wodorowęglanem  sodui  kwasem  winowymc) otoczka  z  substancjami  błonotwórczymi  (octan  winylu  i  szelak)d)  otoczka  zewnętrzna  kontrolująca  uwalnianie

Mechanizm  działania  systemu  flotacyjnego z  mieszaniną  musującą

Novel  Drug  Delivery  Systems  for  Modulation  of  Gastrointestinal  Transit  Time (2012)

PREPARATY  FLOTACYJNE

20

• NaHCO3:HPMC;  8:2  w/w  

• 5%  Eudragit® RL  30D.  

Etapy  flotacji  wielowarstwowej  tabletki  powlekanej

A:  0 min,  B:  1 min,  C:  4 min,  D:    480 min.

PREPARATY  FLOTACYJNE

Page 11: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

11

21

Technika  otrzymywania  mikrosfer  flotujących  w  soku  żołądkowym

Novel  Drug  Delivery  Systems  for  Modulation  of  Gastrointestinal  Transit  Time (2012)

PREPARATY  FLOTACYJNE

poliwęglany,  chitosan,  octan poliwinylu,  

Carbopole,Eudragity,alginian Ca,  agar,    

pektyna

Kurs  specjalizacyjny  UMP,  23.11.13 22

FLOTACYJNE  SYSTEMY  TERAPEUTYCZNE  HBS

(Hydrodynamically  Balanced  System  with  controlled  release)

Trop J  Pharm Res 7,1055-­‐1066,  2008

PREPARATY  FLOTACYJNE

Page 12: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

12

23

Preparaty  komercyjne

FLOTACYJNE  SYSTEMY  TERAPEUTYCZNE  HBS

PREPARATY  FLOTACYJNE

Postać

Tabletki

Kapsułki

Kapsułki

Zawiesina/  tabletki

Zawiesina

Zawiesina

24

Czas  przebywania  w  żołądku  preparatówklasycznych  i  flotacyjnych

Na  podstawie  Postać  leku, 2013

Page 13: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

13

25

Pacjent  przyjmujący  flotacyjne  postacie  leku  powinien  być  poinformowany,  że

PREPARATY  FLOTACYJNE

• Dawkowanie  powinno  być  ustalone  indywidualnie  dla  każdego  chorego

• Kapsułki  HBS  powinny  być  połykane  w  całości

• Powinny  być  podawane  ok.  ½  godz.  przed  posiłkiem  lub  ok.  1  godz.  po  posiłku                                                                                                  

26

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    

Page 14: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

14

27

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    

W  ŻOŁĄDKU

• z  wykorzystaniem  postaci  o  różnej  gęstości  -­‐ peletki  przylegające  do  dna  żołądka  (BaSO4)  o  większej  gęstości  niż  gęstość  soku  żołądkowego

28

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    

W  ŻOŁĄDKU-­‐ z  wykorzystaniem  bioadhezji  do  ścian  żołądka

-­‐ polimery  bioadhezyjne:  • metyloceluloza,  • karmeloza,  • Eudragity,  • polisacharoza,  • kwas  hialuronowy,  • chitosan

-­‐-­‐postać  leku  -­‐ tabletki,  -­‐ postacie  wielozbiornikowe    mikrosfery,    peletki,  granulaty

Page 15: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

15

29Pharmaceutical Technology 32, 100-121, 2008

Doustny  system  bioadhezyjny  BIOROD*  (ang. bioadhesive-based oral system for targeted delivery )

30

Przedłużony  czas  działania

BRAK  INTERAKCJI  Z  ŻYWNOŚCIĄ

Umiejscowienie  API  w  określonym  odcinku  przewodu  pokarmowego

Szybkość  uwalniania  niezależna                                                          od  czasu  przejścia  

Polepszenie  biodostępności  API

Zapewnienie  ochrony  API    przed  działaniem  np.  kwasu  żołądkowego,  pepsyny

Doustny  system  bioadhezyjny  BIOROD*  

Zalety

Page 16: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

16

31

European Urology Suplements 4, 1-26, 2005

Doustny  system  terapeutyczny  o  kontrolowanej  absorpcji  OCAS*  

(ang.oral  controlled  absorption  system)

32

Pojedyncza  dawka  Omnic  OCAS  (tabletka  0.4  mg)  podana  na  pusty  żoładek  indukuje  znacznie  mniejszy  spadek  ciśnienia    ortostatycznego  niż  pojedyncza  dawka  konwencjonalnej  kapsułki  tamsulozyny  -­‐0.4  mg.

European  Urology  Suplements  4,  1-­‐26,  2005  

Page 17: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

17

33

Kontrolowane uwalnianie morfiny, Morphelan® /Avinza®(Elan Drug Technologies ) z wielokompartementowych kapsułek

(ang. Spheroidal Oral Drug Absorption System)

Doustny  system  terapeutyczny  o  kontrolowanej  absorpcji  SODAS®  

https://pharmaceuticalresearch.wordpress.com/2012/07/05/sodas-­‐spheroidal-­‐oral-­‐drug-­‐absorption-­‐system/

34

Jelito  grubeBrak  enzymów  trawiennych

Wchłaniannie  zwrotne  wody,  soli  mineralnych  itp.1012 bakterii/mL

Duże  stężenie  enzymów  bakteryjnych

Jelito  cienkieDuże  stężenie  enzymów  trawiennych

Wchłaniannie  pokarmów

103 bakterii/mL

Brak  lub  ślady  enzymów  bakteryjnych

http://hydrokolonoterapia.org.pl/files/2011/01/jelito-­‐grube.jpg

http://onkologia.org.pl/wp-­‐content/uploads/jelito-­‐cienkie.jpg

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    W  OKRĘŻNICY

Page 18: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

18

35

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    W  OKRĘŻNICY

•mogą  być  wchłaniane:  • hormony  peptydowe,  antybiotyki,  estradiol,  metoprolol,  diklofenak,  teofilina,  insulina

• postacie  leku  :  • tabletki  lub  kapsułki

• uzyskanie  efektu:• tworzenie  proleków• powlekanie  otoczkami  odpornymi  na  czynniki  fizjologiczne• stosowanie  specjalnych  substancji  pomocniczych

36

• Chitozan• Siarczan  chondroityny

Pochodzenia  zwierzecego

• Guma  guar• Inulina• Amyloza

Pochodzenia  roślinnego

• Dekstran• Guma  ksantanowa

Pochodzenia  mikrobiologicznego

SUBSTANCJE  POMOCNICZE

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    W  OKRĘŻNICY

Page 19: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

19

37

Wielozbiornika  postać  leku  do  okrężnicy

SYSTEMY  O  UWALNIANIU  CELOWANYM    W  OKRĘŻNICY

Postać  leku  pod  red.  Jachowicz  2013

Kapsułki  z  paracetamolem

• peletki  –obojętne  rdzenie powleczone  roztworem  API    z  dodatkiem  polimeru  błonotwórczego

• kapsułki  powleczone  dyspersją  chitozanu  w hydrofobowym  Eudragicie  RS  100  55  oraz  dodatkowo  otoczką  do  jelitową  Eudragit  100

Rozpuszczenie  otoczki  dojelitowej

Rozpuszczenie  chitozanu    ,pęcznienie    Eudragitu,  uwalnianie  

API

3838

Pacjent  przyjmujący  doustne  systemy  terapeutyczne  powinien  być  poinformowany,  że:

• Mają  one  wygląd  typowej  tabletki

• Absolutnie  nie  powinien  ich  spożywać  w  alkoholem

• Nie  powinien  ich  rozgryzać  ani  kruszyć

• Generalnie  nie  powinien  ich  dzielić,  chyba  że  producent  podaje  taką  możliwość  w  ulotce  i  tabletka  ma  kreskę

• Istnieje  możliwość  zaczopowania  otworu  (OROS)  lub  przylgnięcia  tabletki  do  ściany  żołądka  stroną  z  otworem  dozującym  – lokalne  wchłanianie

Page 20: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

20

39

POSTACIE    LEKU

• ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

• tabletki  

• liofilizaty  doustne

• filmy  

40

40%• Choroby  OUN•depresja,  choroba  Alzheimera,  bezsenność,  bóle  migrenowe

34% • Choroby  przewodu  pokarmowego

10% • Choroby  onkologiczne

9% • Inne

7% • Cukrzyca

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Zastosowanie  w  farmakoterapii  ODT  (150  preparatów,  50  API)

Page 21: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

21

41

TABLETKISzybko  rozpuszczające  się  (Fast  Dissolving Tablets)i  szybko  rozpadające  się  w  jamie  ustnej  (Orodispersible Tablets)

• tabletki  zwykle  niepowlekane  • przeznaczone  do  umieszczenia  w  jamie  ustnej,  gdzie  ulegają  szybkiemu  rozproszeniu  przed  połknięciem• rozpadają  się  lub  rozpuszczają  w  jamie  ustnej  w  czasie  nawet  <  10s

• wytłaczanie/wylewanie,  tabletkowanie  • czas  rozpadu  – do  3  min.  wg  FP  X

• czas  rozpadu  do  30  s  wg  FDA  (2008)

Wady

• trudne  zamaskowanie  smaku    (mikro  lub  nanoenkapsulacja)

• kruchość

LIOFILIZATY  DOUSTNE

http://leki-­‐informacje.pl

MIRASTAD  ORO;                                                    MIRZATEN  Q-­‐TAB,  MIRASTAD  ORO,  MIRTAGEN,  MIRTOR,  REMITRA  ORO,  AZATRIM  ORO  PRESTARIOL  ORORISPERATIO  0R0

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

42

API    -­‐ idealny  kandydat  do  postaci  ODT• smak  niezbyt  gorzki

• dawka  <  60  mg  

• dobra  stabilność  w  wodzie  i  ślinie

zdolność  do  przenikania  przez  błonę  śluzową  jamy  ustnej  (selegilina)

Page 22: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

22

43

Pęcznienie

Siły  odpychania

Porowatośći  ruch  kapilarny

Deformacja

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Mechanizmy  rozpadu  ODT

Metoda  sporządzania  ODT  

• wytrzymałość  mechaniczną  tabletek• trwałość  postaci  leku  i  API  w  niej  zawartej• szybkość  rozpuszczania  API  w  ślinie• łatwość  połykania• dostępność  biologiczną  API  po  aplikacji  tabletki  w  jamie  ustnej  

Wpływ  na

44

Page 23: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

23

Metody  sporządzania  preparatów  ulegających  rozpadowi  w  jamie  ustnej

45

Liofilizacja

• Suszenie  sublimacyjne  emulsji  (LYOC®)

• Ekstrakcja  wody  z  matryc  tabletekrozpuszczalnikiem  organicznym  (QUICKSOLV®)

• Liofilizacja  roztworu  lub  zawiesiny  API  (ZYDIS®)

Wytłaczanie  /wylewanie

•Wtłaczanie  plastycznej  masy  do  form  utworzonych  z  mieszaniny  proszków  zwilżanych  wodą  lub  EtOH,  suszenie  mikrofalowe  lub  podwyższonej  temperaturze

• Wypełnianie  form  stopioną  masą  składników  zawierającą  rozproszony  API

Tabletkowanie

•Przez  granulację  (na  sucho,  na  mokro  i  topliwą)

•Bezpośrednie• S.  pomocnicze  pojedyncze  • Złożone

•Opatentowane  technologie• Flashtab® ,  Orasolv® ,  Durasolv® ,  Ziplets® ,  Wowtab®,  Flashdose® ,  Odis®

TABLETKISzybko  rozpuszczające  się  (Fast  Dissolving Tablets)i  szybko  rozpadajace  się  w  jamie  ustnej  (Orodispersible Tablets)

46

• szybki  rozpad  i  uwolnienie  substancji  aktywnej  (FTD)• substancje  pęczniejące  pod  wpływem  wody  – celuloza  mikrokrystaliczna,  skrobia.  

LUDIFLASH• skład

• 90%  mannitol  (szybko  rozpuszczająca  się  substancja  wypełniająca• 5  %  Kollidon ®  CL-­‐SF  (Crospovidone)  – superdezintegrant• 5  %  Kollicoat®  SR  30  D  (octan  poliwinylu)-­‐ hydrofobowa  s.  wiążąca

• może  stanowić  do  90%  składu  tabletki  • zalety:

• szybka  dezintegracja  tabletki,  • rozpad  do  drobnych  ziaren  • przyjemny  smak,

SUPERDEZINTEGRANTY

F-­‐melt -­‐ wypełnienie  do  tabletek,  otrzymywane  metodą  suszenia  rozpyłowego

http://www.harke.com/fileadmin/images/pharma/Broschueren/Fuji_F-­‐MELT_Brochure_JUN2011.pdf

Page 24: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

24

47

TABLETKISzybko  rozpuszczające  się  (Fast  Dissolving Tablets)i  szybko  rozpadające  się  w  jamie  ustnej  (Orodispersible  Tablets)

http://www.pharma-­‐ingredients.basf.com/Documents/ENP/Brochure/EN/03_110801e_Brochure%20Ludiflash.pdf

Substancja*aktywna Ludiflash Inne składnikiSubstancja*smarująca

Ważenie Ważenie Ważenie Ważenie

Mieszanie

Kompresja

Odpylanie

Pakowanie

48

S. rozsadzająca Nazwa  handlowa Stężenie(%)

Skrobi  glikolan  sodu Explotab,Primogel 2-­‐8%

Celuloza  mikrokrystaliczna Avicel,  Celex 2-­‐15%

Krospowidon Cross  povidone 2-­‐5%

Niskopodstawiona    hydroksypropyloceluloza LH-­‐11,  LH-­‐12  (Grades) 1-­‐5%

Kroskarmeloza  sodu Ac-­‐Di-­‐Sol 1-­‐3%  bezpośrednia  kompresja2-­‐4%  granulacja  na  mokro

Skrobia  żelowana Starch 1500 1-­‐20%

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Wybrane  substancje  pomocnicze

Page 25: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

25

49

LIOFILIZATY  DOUSTNE(oral  lyophilisates)

• wg  FP  X    stała  postać  leku  przeznaczona  albo  do  umieszczenia  w  jamie  ustnej  albo  do  zawieszenia  (lub  rozpuszczenia)  w  wodzie  przed  podaniem

• najczęściej  mannitol,  jako  baza  liofilizatu  ,  żelatyna  lub  skrobia  modyfikowana  jako  substancja  żelująca  i  substancje  poprawiające  smak  – aspartam,  aromat  miętowy.

• wytłoczenie  kubków  na  tabletki  w  folii  bazowej,  zadozowanie  płynu,  zawierającego  substancję  aktywną  i  suszenie  liofilizacyjne

• czas  rozpadu  do  3  min.

-­‐ MINIRIN  MELT  -­‐ desmopresyna-­‐ ZOFRAN  ZYDIS  -­‐ ondansetron-­‐ 0ROPERYDIS  -­‐ ondansetron-­‐ IMODIUM  INSTANT  – loperamid-­‐ MAXALT  RPD    -­‐ rizatryptan

50

PREPARATYKA•Przygotowanie  roztworu  lub  zawiesiny  API

NAPEŁNIENIE  I  ZAMROŻENIE                              •Napełnienie    kubków  blistra    i  zamrożenie    w  warunkach  kontrolowanych  

LIOFILIZACJA•Zamrożone  opakowania  jednostkowe  z  zawartością  liofilizowane                                                            w  urządzeniach  przemysłowych

USZCZELNIANIE•Blistry  zawierające  wysuszone  jednostki  Zydis® uszczelniane    na  ciepło,  celem  zapewnienia  stabilności  termicznej  

Zydis® Fast  Dissolve

http://www.catalent.com/index.php/offerings/A-­‐Z-­‐Offerings/zydis/zydis-­‐fast-­‐dissolve

ZOFRAN  ZYDIS  -­‐ ondansetron (zarejestrowany  w  Polsce)

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Page 26: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

26

51

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Wybrane  preparaty  ODT

52

Skróty  handlowe:

FDT  – fast  dispersible tabletsFMT  – fast  melting  tabletsODT  – orally  desintegrated tabletsRTD  – rapide  dissolve  tablets

Przykłady:  Claritin   Reditabs®,Zyprexa  ®   ZOFRAN  ZYDIS  ®

Tabletki  ulegające  rozpadowi  w  jamie  ustnej

Page 27: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

27

53

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

Pacjent  przyjmujący  preparaty  ODT  powinien  być  poinformowany,  jak  je  stosować  

54

LYCOAT® oral  dispersible  films

Zolmitriptan RapidFilm ®

FILM  ROZPADAJĄCY  SIĘ  W  JAMIE  USTNEJ(oral  dispersible film,  lamelki)  

Przygotowanie• zmieszanie  substancji  żelującej -­‐ grochowa  skrobia  modyfikowana lub  żelatyna  z  substancjami  poprawiającymi  smak  (słodziki,  aromaty),  

• dodanie  plastyfikatora  i  substancji  powierzchniowo  czynnej,  które  to  ułatwiają  oderwanie  filmu  od  matrycy.  

• otrzymanie  filmu  -­‐ metoda  wylewania  na taśmy  lub  bębny,  na  których  po  rozprowadzeniu  cienkiej  warstwy  następuje  proces  suszenia  w  temp  ok.  50-­‐65ºC.  

• po wyschnięciu  cienki  film  jest  cięty  i  pakowany  w  pojemniki

• około  10  mg  substancji  aktywnej  przy  masie  jednego  listka  około  30  -­‐ 40mg

Page 28: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

28

55

Pacjent  przyjmujący  liofilizaty doustne  powinien  być  poinformowany,  że

• Charakteryzują  się  one  wysoką  kruchością  i  niską  wytrzymałością  mechaniczną

• Są  one  silnie  higroskopijne  

• Wymagają  one  przechowywania  w  określonej  przez  producenta  temperaturze  i  wilgotności

• Liofilizaty  należy  wyciągać  z  opakowania  b.  ostrożnie  i  delikatnie

• Każdy  liofilizat doustny  jest  zapakowany  w  blister  znajdujący  się  w  torebce  aluminiowej.  Blister  wyjmuje  się  z  torebki  bezpośrednio  przed  przyjęciem  leku.  Blister  trzeba  rozerwać  suchymi  rękami,  a  liofilizatpołożyć  na  języku,  gdzie  się  rozpuszcza  i  może  być  połknięty.  

56

TABLETKI  Preparaty  mukoadhezyjne(mucoadhesive preparations)

• jedna  lub  kilka  substancji  czynnych

• wchłanianie  – błona  śluzowa  policzka  w  sposób  przedłużony

• cel  – wywołanie  działania  ogólnego  lub  miejscowego

• postać  – adhezyjne  tabletki  podpoliczkowe  lub  inne  stałe  lub  półstałe  preparaty  mukoadhezyjne

• tabletki  jedno  lub  kilku  warstwowe

• zazwyczaj  w  składzie  polimery  hydrofilowe  tworzące  ze  śliną  plastyczny  hydrożel  wykazujący  adhezję  do  błony  śluzowej  policzka  

Preparaty  mukoadhezyjne

Page 29: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

29

57

TABLETKI  Preparaty  mukoadhezyjne(mucoadhesive  preparations)

Proces  tworzenia  wiązań  bioadhezyjnych  pomiędzy  polimerem  zastosowanym  w  postaci  leku  a  błoną  śluzową,

• zwilżenie  i  spęcznienie  polimeru;

• wzajemne  przenikanie  i  splątanie  łańcuchów  polimeru  i  mucyny;

• wytworzenie  słabych  wiązań  chemicznych  pomiędzy  łańcuchami.

Bezpośrednio  po  podaniu

Po  5  godz.  po  podaniu         Po  10  godz.  po  podaniu        

Po  1  godz.  po  podaniu        

Preparaty  mukoadhezyjne

58 58

TABLETKI  Preparaty  mukoadhezyjne(mucoadhesive  preparations)

ZALETY

• duża  stabilność  leku  (brak  oddziaływania  soku  żołądkowego)

• szybkie  wchłanianie  (kontakt  z  błoną  śluzową)

• ograniczenie  rozkładu  API  w  pH  żołądka  (peptydy)

• brak  efektu  I  przejścia

• łatwość  aplikacji• bezpieczeństwo  stosowania

WADY

• uczucie  obecności  obcego  ciała  (forma  nieprzystosowana)

• nieprzyjemny  smak  (stearynian  Mg,  substancja  działająca)

• dyskomfort  podczas  jedzeniu  i  piciu

• potencjalny  brak  skutków  terapeutycznych  (  mimowolne  połknięcie)

Bezpośrednio  po  podaniu

Po  5  godz.  po  podaniu         Po  10  godz.  po  podaniu        

Po  1  godz.  po  podaniu        

Preparaty  mukoadhezyjne

Page 30: Postacie)leku ...farmstos.ump.edu.pl/lek/wp-content/uploads/2014/11/TPL_II_W11... · •systemy&zrównoważone&hydrodynamicznie&(HBS) •systemy&matrycowe&lub&membranowe&wydzielajace&CO

TPL2;  Wykład  11,  2017/18 08/12/17

30

59

Skład  i  zastosowanie  wybranych  stałych  dopoliczkowych  form  leku

EFFENTORA

Trop J  Pharm Res 7,1055-­‐1066,  2008