Upload
tranquynh
View
215
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
66
Aleksandra Jagła1 Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach,
Wydział Zarządzania Sportem i Turystyką
Potencjał turystyczny jako element konkurencyjności obszaru recepcji na przykładzie Miasta i Gminy
Ogrodzieniec
Streszczenie
We współczesnych czasach możemy obserwować dynamiczną ekspansję sektora turystyki. Jest on gałęzią gospodarki, która pozwala zaspokoić potrzeby ludzkie, poprzez funkcję poznawczą, tak więc jest ważnym elementem życia całego społeczeństwa. Turystyka niewątpliwie wywiera istotny wpływ na funkcjonowanie gospodarki, dlatego też powstał rynek turystyczny, który może być przedstawiony w ujęciu przedmiotowym oraz podmiotowym. Jest wiele miejsc w Polsce i na świecie, które charakteryzują się dużym potencjałem turystycznym oraz zdywersyfikowanymi walorami turystycznymi. W niniejszym opracowaniu autorki zaprezentowały potencjał turystyczny Miasta i Gminy Ogrodzieniec, która określana jest mianem serca Jury Krakowsko- Częstochowskiej. Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy strategicznej dotyczącej potencjału turystycznego, z uwzględnieniem konkretnego regionu, czego dokonano przez pryzmat teoretycznych rozważań́ na temat uwarunkowań ekspansji turystycznej atrakcyjnych
regionów, stanowiących odniesienie dla tematyki niniejszego opracowania. Tezą będzie sformułowanie, że Miasto i Gmina Ogrodzieniec dysponuje wysokim potencjałem turystycznym stanowiącym istotny element konkurencyjności analizowanego obszaru.
Słowa kluczowe: turystyka, Miasto i Gmina Ogrodzieniec, potencjał turystyczny
Wprowadzenie
Potencjał turystyczny to złożone pojęcie, które może być definiowane jako suma czynników, która umożliwia ekspansję turystyki w danym regionie. Termin
ten może być analizowany także w odniesieniu do nauk geograficznych,
ekonomicznych, jak również społecznych. Za elementarną jego część uważa się walory turystyczne, których występowanie wpływa na atrakcyjność obszaru. Dodatkowo możliwość uprawiania niszowych form turystyki wpływa na urozmaicenie potencjału turystycznego.
Gmina Ogrodzieniec to obszar o wysokim potencjale turystycznym, ponieważ na jego terenie występuje wiele walorów krajoznawczych, wypoczynkowych, oraz specjalistycznych. Coraz więcej turystów odwiedza Ogrodzieniec i jego 1 * [email protected]
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
67
sąsiadujące sołectwa. Składając wizytę w gminie można poznać nie tylko Zamek Ogrodzieniec, lecz także część piękna i bogactwa, które występuje na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. Na terenie Gminy Ogrodzieniec można uprawić wspinaczkę skalną, ponieważ występuje tu wiele ostańców skalnych, ponadto obszar daje możliwości uprawiania wędkarstwa, myślistwa, a nawet jeździectwa, gdyż przez gminę przebiega Transjurajski Szlak Polskiego Towarzystwa
Turystyczno Krajoznawczego. Celem niniejszego opracowania jest
zaprezentowanie wyników analizy strategicznej dotyczącej potencjału turystycznego, z uwzględnieniem konkretnego regionu. Autorki dokonały tej
analizy przez pryzmat teoretycznych rozważań na temat uwarunkowań ekspansji turystycznej regionów atrakcyjnych turystycznie, stanowiących odniesienie dla tematyki niniejszego opracowania.
Uwarunkowanie ekspansji turystycznej w świetle rozważań literaturowych
Rozwój turystyki związany jest z kształtowaniem rynku turystycznego, który można określić jako zbiór procesów, w których „nabywcy (głównie turyści) i oferenci reprezentujący poszczególne subrynki turystyczne (…) określają przedmioty wymiany oferty turystycznej (…) oraz cenę wraz z warunkami kupna-
sprzedaży, doprowadzając do transakcji” (Panasiuk, 2014, s. 39). Powyższa definicja rynku turystycznego dzieli rynek na nabywców i oferentów.
Rynek usług turystycznych w ujęciu przedmiotowym można opisać jako proces, w którym usługobiorcy, czyli nabywcy usług turystycznych wyznaczają co chcą kupić i usługodawcy, zatem wytwórcy usług turystycznych wyznaczają określają na jakich warunkach chcą sprzedać produkty i usługi (Kamerschen, McKenzie,
Nardinelli, 1991, s. 4).
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
68
Rysunek 1. Przedmiotowy podział rynku turystycznego
Źródło: opracowanie własne na podstawie (Panasiuk, 2014, s. 110)
Na rysunku 1 zaprezentowano przedmiotowy podział rynku turystycznego. Pierwszą częścią schematu to podaż turystyczna, która składa się z elementu świadczenia destynacji turystycznej oraz usług turystycznych. Połączenie tych dwóch elementów tworzy produkt turystyczny. Popyt turystyczny to kolejna część przedmiotowego rynku turystycznego, a cena i jakość tworzą stosunki rynkowe.
Rynek usług turystycznych w ujęciu podmiotowym to zbiór nabywców i wytwórców usług turystycznych realizujących transakcje rynkowe, których podmiotem są usługi turystyczne (Panasiuk, 2007, s. 67). Posługując się
schematem można przedstawić podstawowe podmioty rynku turystycznego
(rysunek 2).
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
69
Rysunek 2. Podmioty podział rynku turystycznego
Źródło: opracowanie własne na podstawie: A. Panasiuk, Rynek turystyczny stadium
strukturalne, Difin, Warszawa, 2014, s. 68
Stwierdzić można, że rynek turystyczny składa się z trzech podstawowych
elementów: świadczeniobiorców i świadczeniodawców turystycznych oraz podmiotów polityki turystycznej. Grupę świadczeniobiorców turystycznych można podzielić na klientów instytucjonalnych i indywidualnych, natomiast świadczeniodawcami turystycznymi są różnego rodzaju przedsiębiorstwa turystyczne oraz destynacje turystyczne. Podejmując próbę wyznaczenia głównych czynników rozwoju turystyki, wskazać należy w szczególności:
· czas wolny,
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
70
· wzrost zamożności,
· rozwój środków transportu,
· polityka turystyczna kraju.
Istnieje możliwość wyznaczenia większej ilości determinantów, jednak
wymienione powyżej mają charakter uniwersalny i stanowić mogą główny katalog.
Analizując "Program Rozwoju Turystyki do 2020", można dostrzec,
iż międzynarodowy przemysł turystyczny charakteryzuje się istotną dynamiką
wzrostu (Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku). Dane dostępne w projekcie
wskazują, iż udział turystyki w PKB stanowi około 4,2 %, a w zatrudnieniu 5,4%.
Na rozwoju turystyki wpływ mają w szczególności czynniki takiej jak: polityczne,
gospodarcze, społeczne, środowiskowe, technologiczne.
Jak pisze Grzegorz Gołembski, w jednym ze swoich opracowań determinanty
wpływające na rozwój turystyki to między innymi czynniki ekonomiczne
i technologiczne, które napędzają rozwój transportu i technik informatycznych,
a także zjawisko globalizacji. Innym czynnikiem jest powstawanie nowych
produktów turystycznych oraz rozwój i formułowanie przestrzeni polityczno –
gospodarczych, (m.in. Unii Europejskiej) (Gołembski, 2008, s.7).
Miasto i gmina Ogrodzieniec jako podmiot gospodarujący
Pojęcie walorów turystycznych można scharakteryzować jako „wszystkie
te krajobrazy naturalne, które stanowią przedmiot zainteresowań turystów”
(Kompendium wiedzy o turystyce, 2006, s. 362). Uwzględniając podział
funkcjonalny walorów turystycznych można je podzielić na: wypoczynkowe,
krajoznawcze, specjalistyczne.
Miasto i Gmina Ogrodzieniec to przykład miejsca, w którym występuje duży
potencjał turystyczny. Miejscowość, która swym terytorium zajmuje obszar
województwa śląskiego, na pograniczu z województwem małopolskim, posiada
unikalne walory turystyczne.
Potencjał Gminy Ogrodzieniec kreowany jest w dużym stopniu przez walory
wypoczynkowe, które stwarzają doskonałe warunki do regeneracji sił oraz
odpoczynku. Blisko połowę Gminy stanową kompleksy leśne, dlatego też jest to
atrakcyjne miejsce dla turystów.
Kolejna grupa walorów, która wpływa na atrakcyjność turystyczną tego regionu
to walory specjalistyczne. Korzystanie z tej zalety wymaga specjalistycznych
umiejętności technicznych oraz odpowiedniego przygotowania sprawnościowego
i teoretycznego. Na terenie Gminy Ogrodzieniec można uprawiać wspinaczkę
skalną, wędkarstwo, myślistwo oraz jeździectwo.
Dodatkowe jeszcze dwie grupy walorów są dostrzegane przez turystów.
Do pierwszej z nich zalicza się walory środowiska przyrodniczego, natomiast
do drugiej środowiska kulturowego (Lijewski, Mikułowski, 2008, s. 7). W tabeli 1
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
71
przedstawiono strategiczne walory krajobrazowe, które występują na terytorium
Miasta i Gminy Ogrodzieniec.
Tabela 1
Podział walorów krajoznawczych na walory przyrodnicze i kulturowe
WALORY KRAJOZNAWCZE
WALORY PRZYRODNICZE WALORY KULTUROWE
· Jurajski krajobraz
· flora i fauna (700 gatunków roślin naczyniowych - 35 jest
ściśle chronionych, a 12 częściowo)
· liczne grupy skał, ostańców
· jaskinie
· źródło krasowe (tzw. Bełkotek) · stawy śródleśne, na których
powstała strefa roślinności wodnej (Józefów)
· ogród zoologiczny Ferma Strusi
Afrykańskich w Kiełkowicach
· Teren gminy znajduje się w granicach Parku
Krajobrazowego Orlich Gniazd
· punkty widokowe (np. Góra Janowskiego,)
· Ruiny Zamku w Podzamczu
· Gród na Górze Birów w Podzamczu
· cmentarzysko kurhanowe
w okolicy Góry Birów
· Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej w Podzamczu
· Kościół p. w. Przemienienia Pańskiego w Ogrodzieńcu,
· ruiny strażnicy obronnej w Ryczowie
· Kościół Św. Jakuba Apostoła w Gieble
· dworek szlachecki w Gieble
· ruiny prochowni w
Ogrodzieńcu
· miejsca pamięci (np. zbiorowa
Mogiła Powstańców z 1863 roku oznakowana PTTK w
Zawierciu)
· kompleks Parków znajdujących się koło Zamku w Podzamczu
(np. Park Doświadczeń) · imprezy kulturalne (np. Najazd
Barbarzyńców ) · kapliczki, krzyże przydrożne
Źródło: Opracowanie własne
Z wymienionych powyżej walorów krajoznawczych zaprezentowanych w powyższej tabeli, najciekawszym walorem w Gminie Ogrodzieniec są Ruiny Zamku w Podzamczu. Jak wynika z przeprowadzonej obserwacji uczestniczącej
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
72
przyciągają one najwięcej turystów z Polski jak również z zagranicy. Jest to miejsce o ciekawej historii, a zarazem pokazujące piękno Jury Krakowsko –
Częstochowskiej. Innym cennym zasobem jest Gród na Górze Birów, a także przystosowany jest do nauki i zabawy kompleks Parków.
Atrakcyjność turystyczna obszaru recepcji miasta i gminy Ogrodzieniec w świetle wyników badań
Analiza SWOT jest przykładem analizy strategicznej, która służy do analizowania otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji. Grażyna Gierszewska i Maria Romanowska uważają, że SWOT „jest algorytmem procesu analizy strategicznej” (Gierszewska, Romanowska, 2002, s.234). Zdaniem autorek
jest to próba wszechstronnej i systematycznej oceny zewnętrznych czynników, czyli szans i zagrożeń oraz wewnętrznych determinant (mocnych i słabych stron). Ocena czynników w niniejszym opracowaniu pozwoliła wskazać jaki potencjał rozwojowy posiada analizowany obszar.
Autorki niniejszego opracowania przeprowadziły analizę strategiczną
uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec w maju 2017 roku. Analiza została przeprowadzona z wykorzystaniem wewnętrznych materiałów Urzędu Miasta i Gminy Ogrodzieniec oraz w oparciu o wiedzę własną na temat analizowanego obszaru Poniżej zostaną zaprezentowane wyniki analizy, które ilustrują rozkład poszczególnych czynników wraz ze wskazaniem wag (tabela 2
i tabela 3).
Tabela 2
Analiza SWOT uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec -
mocne i słabe strony
MOCNE STRONY WAGA SŁABE STRONY WAGA
S1 atrakcyjna lokalizacja
miasta i gminy
Ogrodzieniec
0,2 W1 sezonowość ruchu turystycznego
0,25
S2 unikalne walory
turystyczne
0,25 W2 niewystarczająca promocja gminy, w tym terenów inwestycyjnych
0,15
S3 rozwój zagospodarowania turystycznego
0,15 W3 niewystarczające wykorzystanie walorów turystycznych
0,1
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
73
S4 zdolność organizowania
dużych imprez kulturowo-
rozrywkowych
0,1 W4 niedostateczna jakość infrastruktury drogowej
0,15
S5 uczestnictwo gminy
w organizacjach
turystycznych
0,1 W5 w niewielkim stopniu wykorzystany układ urbanistyczny centrum miasta
0,1
S6 szeroka współpraca gminy z innymi samorządami, w tym zagranicznymi oraz z ośrodkami naukowymi
0,1 W6 brak strategicznych
inwestorów
0,1
S7 duża ilość terenów inwestycyjnych
0,1 W7 niewystarczające wsparcie władz gminy w firmy o długiej tradycji stanowiących wizerunek miasta
0,15
RAZEM 1 RAZEM 1
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy
Ogrodzieniec do roku 2020, s. 54
Tabela 3
Analiza SWOT uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec -
szanse i zagrożenia
SZANSE WAGA ZAGROŻENIA WAGA
O1 możliwość uzyskania środków finansowych z unii europejskiej
0,2 T1 zmiany potrzeb,
preferencji gustów konsumentów
0,1
O2 wzrost zamożności i mobilności
społeczeństwa.
0,15 T2 globalizacja czynnikiem
zmniejszającym, niwelującym integrację regionalną i poczucie
tożsamości
0,1
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
74
O3 obszarowy wzrost popytu
terenem jury krakowsko
– częstochowskiej.
0,15 T3 migracja ludzi młodych
i wykształconych poza region, głównie zagranicę
0,15
O4 współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami z branży turystycznej, a sektorem nauki.
0,1 T4 relatywnie wysokie ceny
usług turystycznych kraju
w porównaniu
z alternatywnymi
formami w wymiarze
międzynarodowym
0,2
O5 wzrost innowacyjności krajowych produktów turystycznych
0,1 T5 wzrost zagrożenia dla tradycyjnego wiejskiego
krajobrazu kulturowego
regionu związany z rozwojem turystyki
0,2
O6 ujawnienie
alternatywnych form
uprawiana rekreacji
w obszarze otoczenia
gminy Ogrodzieniec
0,1 T6 niski poziom
świadomości ekologicznej i kulturowej
turystów
0,1
O7 rozwój kampanii reklamowej śląskiej organizacji turystycznej –
zamek w Ogrodzieńcu tłem reklamy
0,2 T7 dalsze umacnianie się złotówki i wzrost kosztów pobytu dla turystów
0,15
RAZEM 1 RAZEM 1
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy
Ogrodzieniec do roku 2020, s. 58
Z zaprezentowanych powyżej wyników otrzymanych wynika, iż największą wartość spośród mocnych stron w Gminie mają unikalne walory turystyczne
z uwzględnieniem walorów wypoczynkowych, kulturowych oraz specjalistycznych. Nieco mniejszą miarą została oceniona atrakcyjna lokalizacja
Gminy Ogrodzieniec. Obszar, w którym znajduje się miasteczko jest także bardzo
atrakcyjny pod względem lokalizacyjnym, gdyż zlokalizowany jest w pobliżu trzech głównych aglomeracji położonych na południu kraju – Katowic, Krakowa,
Częstochowy. Ponadto gmina zlokalizowana jest w środkowej części Jury
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
75
Krakowsko – Częstochowskiej. Walory oraz lokalizacja to zdaniem autorek dwie mocne strony, które w największym stopniu kreują potencjał turystyczny regionu,.
Jako kolejne istotne atuty Ogrodzieńca wymienić należy zdolność do organizowania dużych imprez kulturalno – rozrywkowych, jak również
członkostwo gminy w różnych organizacjach turystycznych (m.in. Związek Gmin Jurajskich). Innym pozytywnym czynnikiem jest szeroka
współpraca Gminy z samorządami, w tym zagranicznymi oraz z ośrodkami naukowymi. Co ciekawe na terenie tym zlokalizowana jest także duża ilość terenów inwestycyjnych, co także należy uznać ja zachętę i atut dla danego terenu.
Analizując słabe strony omawianego terenu, trzeba zwrócić uwagę na najważniejszą z nich, czyli sezonowość ruchu turystycznego. Inne trzy wewnętrzne, negatywne czynniki to ,zdaniem autorek, niewystarczająca promocja Gminy Ogrodzieniec – w tym terenów inwestycyjnych, niedostateczna jakość infrastruktury drogowej, a także niewystarczające wsparcie ze strony lokalnych
podmiotów o długiej tradycji. Pozostałe trzy czynniki najmniej istotne w opinii
autorek to niewystraczające wykorzystanie walorów turystycznych, między innymi z uwagi na fakt ograniczoności wykwalifikowanej kadry z zakresu turystyki oraz mało wykorzystany układ urbanistyczny miasta, czy też brak strategicznych inwestorów.
Identyfikując szanse, należy zwrócić uwagę na dwa najistotniejsze czynniki,
które mają duży wpływ na możliwość rozwoju obszaru. Są to alternatywa
uzyskania środków finansowych z Unii Europejskiej oraz rozwój kampanii reklamowej Śląskiej Organizacji Turystycznej, której tłem jest Zamek Ogrodzieniec. Kolejne możliwości, które dają szansę rozwoju to wzrost zamożności i mobilności społeczeństwa oraz obszarowy wzrost popytu terenem Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Inne trzy czynniki, które otrzymały mniejszą wagę, to m.in. współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami z branży turystycznej, a sektorem nauki, wzrost innowacyjności krajowych produktów turystycznych oraz ujawnienie alternatywnych form uprawiania rekreacji w obszarze otoczenia Gminy
Ogrodzieniec.
Jako dwa najistotniejsze zagrożenia wskazać należy spadek poszanowania dla
tradycyjnego wiejskiego krajobrazu kulturowego regionu spowodowanego
rozwojem turystyki oraz relatywnie wysokie ceny usług turystycznych kraju w porównaniu z alternatywnymi jej formami w wymiarze międzynarodowym. Przedstawione zagrożenia mają zdaniem autorek istotne znaczenie, gdyż oferta turystyczna w Ogrodzieńcu jest podobna cenowo oferty zagranicznej. Kolejne dwa
zagrożenia, które negatywnie wpływają na atrakcyjność turystyczną omawianego obszar to dalsze umacnianie się złotówki, co wpływa na wzrost kosztów pobytu oraz migracja ludzi młodych i wykształconych poza region, głownie zagranicę. Inne mniej istotne czynniki, które mogą stanowić zagrożenie to zmiana potrzeb,
2017
Vol. 3
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
76
preferencji konsumentów, globalizacja jako czynnik zmniejszający integrację regionalną i poczucie tożsamości oraz niski poziom świadomości ekologicznej i kulturowej odwiedzających te rejony turystów. W tabeli 4 zaprezentowano
zbiorcze zestawienie uzyskanych wyników z przeprowadzonej analizy SWOT
(tabela 4).
Tabela 4
Zbiorcze zestawienie uzyskanych wyników z analizy SWOT
SZANSE ZAGROŻENIA
SIŁY SUMA
INTERAKCJI
SUMA
ILOCZYNÓW
60
7,97
SUMA
INTERAKCJI
SUMA
ILOCZYNÓW
20
2,85
SŁABOŚCI SUMA
INTERAKCJI
SUMA
ILOCZYNÓW
32
2,35
SUMA
INTERAKCJI
SUMA
ILOCZYNÓW
10
1,4
Źródło: Opracowanie własne
Na podstawie uzyskanych informacji można wnioskować, iż gmina znajduje się w sytuacji, w której powinna przyjąć strategię agresywną, czyli maxi –maxi.
Wynik jest potwierdzeniem dobrze wykorzystanych mocnych stron jakie posiada
gmina oraz umiejętności wykorzystania szans jakie generuje otoczenie. Podkreślić należy także, że Gmina Ogrodzieniec charakteryzuje się dużym potencjałem turystycznym i posiada wiele zalet, które mogą zachęcić turystów do wizyty.
Podsumowanie
Potencjał turystyczny w największym stopniu kreowany jest przez występowanie poszczególnych walorów krajoznawczych, wypoczynkowych czy
specjalistycznych.
Analiza SWOT pozwala na ocenę jaki potencjał rozwojowy posiada badany obszar. Miasto i Gmina Ogrodzieniec to ciekawy teren, który kryje w sobie wiele historii, piękna i bogactwa. Z przeprowadzonej analizy wynika, że gmina powinna przyjąć strategię agresywną, a więc maxi – maxi z wykorzystaniem mocnych stron
i szans jakie generuje dla niej jej otoczenie. Okoliczności te sprzyjają zdywersyfikowanemu rozwojowi oraz silnej ekspansji. Zdaniem autorek jeszcze
lepsze wykorzystanie szans, w szczególności większe pozyskanie środków z Unii Europejskiej pozwoli na kreowanie bardziej konkurencyjnego produktu
REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS
PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA
A. Jagła
2017
Vol. 3
77
turystycznego, co przyczyni się do zwiększenia ruchu turystycznego w Gminie Ogrodzieniec. Opisywany obszar ma wiele mocnych stron, przede wszystkim
występowanie unikalnych walorów. Odpowiednia promocja tych atutów pozwoli zwiększyć ruch turystyczny na wskazanym obszarze.
Bibliografia
Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, 2002.
Gołembski G., Nowe trendy rozwoju turystyki, PWSZ, Sulechów, 2008.
Kamerschen D., McKenzie R., Nardinelli C., Ekonomia, Fundacja Gospodarcza
„Solidarność”, Gdańsk, 1991.
Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa, 2008.
Panasiuk A., Rynek turystyczny studium strukturalne, Difin, Warszawa, 2014.
Panasiuk A., Ekonomika turystki, PWN, Warszawa, 2007.
Praca zb. Pod red. Gołembski G. (2006): Kompendium wiedzy o turystyce, Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa.
Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku.