Krzysztof Iwaszko, dr

1

powtórka materiału z 1 - 2 - 3 zajęć

znaki kartograficzne powierzchniowe liniowe punktowe

napisy na mapach (nieskończone)

GIS (Geographical Information System)

Krzysztof Iwaszko, dr

2

GIS Znaki kartograficzne POWTÓRKA

zajęcia 1- rodzaje obiektów: powierzchniowe / liniowe / punktowe

zajęcia 2 - mapy rodzaje: rastrowe - fotografie sat. i lot. / skany map topo. cyfrowe (numeryczna) - dane wektor, skalowanie interaktywne - interakcja bierna / czynna portale mapowe - integracja danych j.w.

zajęcia 3 - informacje - podział na: (liczba informacji) dane jakościowe (rozróżnianie) dane porządkowe (porządkowanie) dane ilościowe (obliczenia - relacje)

zajęcia 3 - zmienne graficzne - cechy (rzadko osobno) kształt / orientacja ziarnistość / jasność kolor / wielkość różnicowanie informacji / danych

WSAP 2011/20012

Krzysztof Iwaszko, dr

3

GIS Znaki kartograficzne

główny cel mapy - informacje o obiektach i zjawiskach związanych z powierzchnią Ziemi

metoda - umowne znaki graficzne

znaki kartograficzne

każdy znak:

ma określoną formę graficzną (kształt, wielkość, kolor, itp.) zmienne graficzne - zależne od rodzaju

danych

jest (musi być) zdefiniowany w legendzie mapy

WSAP 2011/20012

Krzysztof Iwaszko, dr

4

GIS Znaki kartograficzne

główne formy - odnoszą się do opisywanych obiektów forma znaków informuje o o właściwościach (atrybutach)

obiektów, procesów czy zjawisk na mapie najważniejsze są jednak informacje (dane) przestrzenne

podział zjawisk z uwagi na rozmieszczenie: ciągłe zjawiska występujące na całym obszarze

np. temperatura, ciśnienie, rzeźba powierzchni Ziemi; wyspowe (częściowo ciągły) - na „kawałkach” powierzchni

np. lasy, jeziora, parki narodowe; liniowe obiekty których szerokości nie można przedstawić

w danej skali mapy (symbole) oraz linie w sensie geometrycznym np. granice, działy wodne;

dyskretne zbiory pojedynczych obiektów o określonym położeniu, które w danej skali mapy nie mogą być przedstawione (rozpatrywane) jako powierzchnie (symbole)

WSAP 2011/20012

ZNAKI:

powierz.

liniowe

punkt.

Krzysztof Iwaszko, dr

5

Znaki powierzchniowe - odnoszą się (ilustrują) zjawiska występujące w sposób ciągły (cała powierzchnia np. temperatura) lub wyspowy (części powierzchni np. lasy)

ale można też tą metodą przedstawiać:

wyliczone wskaźniki charakteryzujące obiekty liniowe czy dyskretne ale odnoszące się do danego obszarunp. gęstość dróg, zaludnienia i inne statystyczne czy gosp.

zasięgi występowania zjawisk przyrodniczych czy społecznych np. zasięg wilka, języka itp.

granice administracyjne, polityczne, naturalne (zlewnie) linie łączące punkty o tych samych wartościach danego

zjawiska - izolinie np. izotermy, izobaty, izobary...

próby nadania mapie 3-go wymiaru - cieniowanie, szrafa itp.

WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - cz. 1 - powierzchniowe

Krzysztof Iwaszko, dr

6

Znaki powierzchniowe cd. forma graficzna - różnicowanie

najczęściej kolor, jasność (skala!) czasem deseń wydzielanie obszarów - granica + opis etykieta (np województwa) często wszystkie możliwe elementy (j.w.) (mapy geologiczne)

znaki powierzchniowe stosujemy tylko wtedy gdy wielkość elementów umożliwia ich prawidłową interpretację muszą być widoczne kontury

przy doborze formy graficznej należy pamiętać o zachowaniu funkcji informacyjnej samego obiektu powierzchniowego forma graficzna nie może być „ważniejsza” od położenia, kształtu,

rozciągłości, powierzchni czy kierunku (dla obiektów wydłużonych)

np. w przypadku Świat Europa muszą być widoczne:położenie, kształt itp poszczególnych kontynentów

WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - cz. 1 - powierzchniowe

Krzysztof Iwaszko, dr

7 WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - powierzchniowe

dane jakościowe

Krzysztof Iwaszko, dr

8

Znaki liniowe - odnoszą się (ilustrują) obiekty (liniowe) których szerokości nie da się przedstawić (w danej skali mapy)

w czytelny sposób (skala 1:100 tys, droga symb. 10 m 0,8 „czyli” 80 m)

lub przedstaw. dane jakościowe rozróżnianie norm / elektr lub przedstaw. dane porządkowe klasa drogi, torów, kanału lub przedstawiają dane ilościowe natężenie ruchu, przepływ

metoda jest stosowana też do: umownych / administracyjnych podziałów jak:

granice administracyjne, działy wodne, poziomice zasięgi danych zjawisk -np. występowania przymrozków konturów - np. budynków, jezior, połączeń lub związków - migracje ludności, kierunków występowania zjawisk - wiatry, tsunami

zmienne graficzne znaków liniowych - ich walor optyczny: linowe szerok./grub., kolor / jasność, ciągłość, kształt elem. dla ob. powierzchniowych tylko - położ., dług., kształt, kier

WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - cz. 2 - liniowe

Krzysztof Iwaszko, dr

9 WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - liniowe

Krzysztof Iwaszko, dr

10 WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - liniowe - tu zasięgi

zasięgi - klasy

Krzysztof Iwaszko, dr

11

Znaki punktowe

teoretycznie - punkty w sensie geometrycznym (pkt. geod) w praktyce - obiekty, których z uwagi na skalę, nie da się

czytelnie pokazać w formie znaku powierz. lub konturu na mapach topo. - pomniki, kominy, wieże, stacje itd. na mapach ogólnogeogr. - np wsie i miasta

do konstrukcji wykorzystuje się zmienne graficzne

dane jakościowe (rozróżnianie) - kształt, orientacja, kolor dane porządkowe (porządkowanie) - wielkość, skala barw dane ilościowe (relacje) - wszystkie zmienne

WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - cz. 3 - punktowe

Krzysztof Iwaszko, dr

12

identyfikacja położenia znaku punktowego

proste figury - środek symbole z podstawą - jej środek znaki złożone - środek dolnej figury

ale też jako graficzny opis miejscowości - symbole obok nazwy

WSAP 2011/20012

GIS Znaki kartograficzne - cz. 3 - punktowe

Krzysztof Iwaszko, dr

13

Napisy na mapach uzupełniająca lub główna funkcja przekazywania informacji

zależnie od charakteru opracowania (mapy) mapa polityczna / mapa konturowa zjawiska

zasadnicze rodzaje napisów: nazwy własne obiektów (nazwy geograficzne)

identyfikacja znaków / symboli (nazwy własne) napisy objaśniające - uzupełniające dotyczące cech

jakościowych obiektów, które nie są przedstawiane w formie znaków umownych, często skróty (jez., Al., plac, zatoka)

liczbowe charakterystyki obiektów - najczęściej rzędne wysokości i głębokości, ale i liczebności, daty wydarzeń, ale też informacje techniczne - współrzędne, siatka geogr.

TOPOMASTYKA - dyscyplina zajmująca się badaniem nazw umieszczanych na mapach kartografia i geografia ale i historia, etnografia, językoznawstwo, nauki społeczne...

WSAP 2011/20012

GIS Napisy na mapach - etykiety

Krzysztof Iwaszko, dr

14

Napisy na mapach - cd.

kategorie nazw geograficznych

nazwy oficjalne urzędowe - endonimy (PL - egzonimy)zatwierdzone na danym obszarze - czasem politycznew PL w Dz. U. Min. Spraw Wew. i Adm. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych samorządy lokalne - ulice, place, dzielnice itp.

nazwy nieoficjalne - lokalne - małe obiekty fizjograficznepotoczne nazwy małych osad, przysiółków, koloniipóźniej często oficjalne - po wzroście znaczenia - ludności

Nazwy geograficzne ważny element komunikowania sięrelacje wewnętrzne i zagraniczne - kontakty pryw, i oficjal.stosunki dyplomatyczne, transport, łączność, wojsko

WSAP 2011/20012

GIS Napisy na mapach - etykiety

Krzysztof Iwaszko, dr

15

Napisy na mapach - cd.

EGZONIMY - nazwy tradycyjne (spolszczone) różne od nazw oficjalnych najczęściej w stosunku do zagranicznych obiektów (W-w)

także zagraniczne nazwy przyswojone (Praga) wymagające transkrypcji (wymowa) i / lub transliteracji (ßë) stosowane w dydaktyce + materiały historyczne zastosowanie też w materiałach narodowych - atlasy

samochodowe, przewodniki itp.

EGZONIMY angielskie - powszechnie używane w komunikacji lotniczej, morskiej + strony WWW

coraz popularniejsze - zaczynają wypierać nazwy lokalne Praga - Praha

WSAP 2011/20012

GIS Napisy na mapach - etykiety

Krzysztof Iwaszko, dr

16

GIS Portale mapowe END:

WSAP 2011/20012