“Ôèçèê ìàòåìàòèê ìýäýýëýëç¿éí çààõ àðãûí íýãäýë”

Сэдэв: Сургалтын хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй

(2012 оны 10 сарын 08-26)

2

Зорилго:Зураг, график, диаграмм байгуулах, засварлах

Эзэмших чадвар: Бэлэн болон файлаас зураг оруулах График байгуулах, өөрчлөн засварлах

Схем үүсгэх, засварлах

Бид юу хийж сурах вэ?

8/1/2009

Бид юу хийж сурах вэ?

MS Office Word програмын Illustration зургийн хэрэгслийн мөрийг ашиглан баримтандаа:

Зураг, бэлэн дүрс, диаграм оруулах

Тэдгээрийг MS Office Word програм дээр хэрхэн засварлах

Баримт бичгэндээ оруулах зургийн төрлөө ялгаж таньж сурах болно.

3.1 MS Office Word програмын Clip art, бэлэн зураг, Shapes, Smart Art, Equation хэрэглэгдэхүүн боловсруулах

MS office Word – Insert цэс рүү ороход Illustrations зургийн хэрэгслийн мөр гарч ирэх болно.

◦Picture – Бэлэн зураг◦Clip Art – Зургийн цуглуулга◦Shapes – Бэлэн дүрс◦Smart Art – Схем◦Chart – График, Диаграмм гэсэн хэрэгслүүдийг

Алхам 1: Microsoft Office Word-ийн Insert цэс рүү орно. Алхам 2: Clip Art-ийг сонгон дарахад дэлгэцийн баруун гар талд Clip Art гэсэн цонх гарч ирнэ.

Хайх зургийн нэрээ оруулах

Зураг хайх газраа зааж өгөх

Зургийн төрлөө сонгох

Хайлтын үр дүн

Зургийн цуглуулгаа зохион байгуулахОнлайн зургийн цуглуулга

Зураг хайх зөвлөгөө

Clip Art гэсэн энэ цонхонд хэрэгцээт зураг, медиа файлынхаа хайлтыг хийнэ.

Everewhere – бүх хавтаснаасMy collections – өөрийн үүсгэсэн зургийн цуглуулгаасOffice collections – MS office-ийн зургийн цуглуулгаасWeb collections – MS office –ийн вэбээсХАЙНА

Clip art – бүх зургийн төрлүүдPhotographs – фото зургийн төрлүүдMovies – хөдөлгөөнт зургийн төрлүүдSounds – дуу авианы төрлүүд

Алхам 1: Хайх зургийн түлхүүр үгээ оруулан хайхад Clip Art цонхонд хайлтын үр дүнгүүд гарч ирнэ.

Алхам 2: Гарч ирсэн зураг, обьектуудаас сонгоод MouseII-ийг дарахад гарч ирэх нэмэлт цэсний Insert (зураг оруулах)-ийг сонгоно. Эсвэл шууд сонгосон зурган дээрээ 2 товшиход курсор байрлаж буй газар зураг орох болно.

Алхам 3: Зургаа оруулахад Picture tools Format гэсэн нэмэлт цэс цэсний мөрний хамгийн сүүлд гарч ирнэ.

Clip Art –аас бэлэн зураг оруулах

Файлын бусад эх сурвалжуудаас зураг оруулах

Файл◦ Компьюте

р ◦ Утас◦ Камер◦ ...

Оруулсан зургаа форматлах

Picture tools-ийн Format нэмэлт цэс - Зургийн хэмжээ, өнгө зэргийг өөрчилж сүүдэр, хүрээ зэргийг оруулж өөрчилнө.

Shapes хэрэгсэл ашиглан дүрс үүсгэх

Shapes бэлэн дүрс, дүрс үүсгэх хэрэгсэл

Бэлэн дүрс, загварыг ашиглан текстэндээ дүрс зураг оруулах, зураг үүсгэх боломжтой.

Сүүлд ашигласан бэлэн дүрс

Зураас

Энгийн бэлэн дүрснүүд

Сумнууд

Өгөгдлийн урсгалын диаграмм

Тайлбар, зүүлт

Од, туг далбаа

Шинээр дүрс зураг үүсгэх

Smart Art схем оруулах хэрэгсэл

графикын хэлбэр, төрлийг сонгох

Сонгосон графикын төрлийг харуулах

Сонгосон графикын танилцуулга, агуулга харуулах

MS office өмнөх хувилбарт байгаагүй.

хурдан, ойлгомжтой, сонирхолтой загвараар үүсгэх боломжтой

График оруулах

Excel –ээс өгөгдлөө татдаг.

Дасгал. 5-р ангийн сурагчдаас авсан суралцдаг

дугуйлангийн судалгааг диаграммаар үзүүлье.

Алхам 1: Insert-Chart диаграмынхаа сонголтыг хийнэ. Одоо бид Pie (дугуй) диаграммыг сонгоё.

Алхам 2: MS Office Excel програмын цонх нээгдэн өгөгдлөө оруулна.

Алхам 3: диаграмынхаа төрлийг өөрчилье.◦ диаграм дээрээ дараад Chart tools гэсэн нэмэлт

цэс гарч ирнэ. ◦ Design – Chart Layouts –аас сонгоно.

Дугуйлан

ХөгжимМатемтамикАнгли хэлДууБужиг

9%

35%47%

6%3%

Дугуйлан

ХөгжимМатемтамикАнгли хэлДууБужиг

Диаграмын хэлбэрийг өөрчилье.

- Chart tools – Design –Type гэсэн хэрэгслийн мөрнөөс Change chart type –ийг сонгон өөрчлөх диаграммын хэлбэрийг сонгоно.

Хөгжим Матемтамик Англи хэл Дуу Бужиг05

1015202530354045

7.5

30

40

52.5

Дугуйлан

Диаграмын форматыг өөрчлөх нэмэлт цэс Оруулсан байгаа диаграмыг

идэвхжүүлэхэд Chart Tools гэсэн Design, Layout, Format гэсэн хэрэгслийн төрлийг агуулсан нэмэлт цэс гарч ирнэ.

MS Office Word програмын Equation хэрэгслийг ашиглах

Insert /Symbols /Equation /Insert New Equation

Засварлах:

16

Бид 5-р ангийн Процент бүлэг сэдвийн Диаграмм хичээлээр үзүүлэн бэлтгэх аграчлалтай танилцая. Алхам 1. PowerPoint програмыг ажиллуулна.

8/1/2009

Дасгал 1. Шинээр слайд бэлдэх

17

Алхам 2. Design цэсийг сонгоно. Алхам 3. Өөрийн слайдад хэрэглэх

загваруудаас тохирохийг сонгоно.

8/1/2009

18

Алхам 4. Click to add title хэсэгт Диаграмм гарчиг оруулна.

Алхам 5. Click to add subtitle хэсэгт Ховд Жаргалант сум ………… сургууль дэд гарчиг бичнэ.

8/1/2009

Алхам 6. 4-5-р алхам бүрэн гүйцэт болсон бол зураг шиг болсон байна.

19

Слайд нэмж оруулая.

Алхам 7. Home/New Slide командыг сонгоно. , Алхам 8. Өөрийн хийх слайднаас шалтгаалан загвар Comparison гэсэн слайдыг сонгож оруулна.

8/1/2009

20

Алхам 9. Click to add title хэсэгт Жишээ 1. Босоо диаграмм гэж бичнэ.

8/1/2009

Алхам 10. Click to add text хэсэгт Дөлгөөн охины өсөлтийн хэмжээг нас бүрээр дараах босоо диаграмаар харуулжээ. Охины өсөлт хэдээс хэдэн насны хооронд илүү явагдсан бэ?А. 10 ба 11Б. 11 ба 12В. 12 ба 13Г. 13 ба 14 гэсэн утгыг бичнэ.

Алхам 11. Click to add text хэсэгт Хариулт? Г, Click to add text хэсэгт Дөлгөөний нас гэж тус тус оруулна.

218/1/2009

Алхам 11. Click to add text хэсэгт харагдах 6 дүрснээс Insert Chart-ийг сонгон, графикийн загварыг сонгож Ok дарна.

22

Алхам 12. Гарч ирэх MS-Excel програмын өгөгдлийг дарааллын дагуу оруулахад график шууд зурагдана. -

Алхам 13. А1 – В6 мужийг идэвжүүлсэн хэлбэрт оруулж бусад хүрээлэгдээгүй нүдэн дэх өгөгдлүүдийг устган дараах утгуудыг бичиж өгөх хэрэгтэй.

8/1/2009

23

Эдгээр алхмууд бүрэн гүйцэт хийгдэж дууссан бол доорх зураг шиг болсон байна.

8/1/2009

24

Алхам 1. Slide Show цэсийг сонгоно. Алхам 2. Start Slide Show талбараас тохирох командыг сонгоно. Үүнд: From Beginning – эхний слайдаас From Current – тухайн идэвхтэй байгаа слайдаас Slide Custom Show – сонгосон слайдуудыг тус тус үзүүлнэ.Алхам 3. Дараагийн слайдруу орохын тулд Enter, , хулганы зүүн талын товчлуур зэрэг аль нэг командыг сонгож болно. Буцаж өмнөх слайдруу орохдоо товчлуур дээр дарна.Алхам 4. Слайдыг дундаас нь зогсоох бол ESC товчлуур дээр дарна. Алхам 5. Гарнаас F5 товчлуурыг сонгож болно.

8/1/2009

Хийсэн илтгэлээ ажиллуулъя.

25

Алхам 1. Click to add title талбар дээр Жишээ 1. Дугуй диаграмм гэж бичнэ.

Алхам 2. Баруун талд: Улаанбаатар хотоос Баян-өлгий аймаг орохоор ниссэн нисэх онгоцны зорчигчдын 20% нь хүүхэд 50% нь эмэгтэйчүүд бусад нь эрчүүд байв. Энэ үзүүлэлтийг дугуй диаграммаар дүрсэл.

8/1/2009

Дасгал 2. Дугуй диаграмм байгуулах

26

Алхам 5. Зүүн талд: Click to add text талбар дээр харагдах 6 дүрснээс Insert Chart-ийг сонгон, нээгдэх цонхноос Pie (дугуй диаграм) төрлийг сонгоно. Алхам 6. Дугуй диаграммын хэлбэрээс сонгоод ОК товчийг дарна.

8/1/2009

27

Алхам 7. Нээгдэх цонхонд дараах мэдээллийг оруулна.

8/1/2009

28

Үүний дараа дараах цонх гарч ирнэ. Ингэснээр дугуй диаграмм хувиар илэрхийлэгдэнэ.

8/1/2009

29

Мастер хуудас гэдэг нь тухайн мэдээлэл файлын заасан хэсэгт байнга тогтмол гарч байхаар тохиргоо хийхийг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл хуудас болгон дээр зураг тогтмол байрлах, хуудас бүхэн ижил өнгөтэй, ижил бичвэрийн хэлбэртэй, хуудасны дугаар, хөл, толгойн хэсгийн мэдээлэл байх тохиргоог хийж болно.

8/1/2009

Дасгал 3. Мастер хуудас хийх.

30

Алхам 1. View/Slide master командыг сонгоно.

8/1/2009

Алхам 2. Insert/Header & Footer командыг сонгоно. Нээгдэх цонхонд хуудасны дугаар, слайдын дугаар, хөлийн текст зэргийг сонгон идэвхжүүлж мэдээллийг оруулна.

31

Алхам 3. Date and Time хэсгийг сонгон идэвхжүүлбэл слайдад огноо гарах болно.

Алхам 4. Slide number хэсгийг сонгон идэвхжүүлбэл слайдын дугаарлалт хийгдэх болно.

Алхам 5. Footer хэсгийг идэвхжүүлснээр слайдын доод хэсэгт байрлах бичвэр харагддаг болно. Алхам 6. Идэвхтэй слайдад хийсэн өөрчлөлтүүдийг оруулах тохиолдолд Apply, бүх слайдад оруулах тохиолдолд Apply to All командыг, хаана ч оруулахгүй бол Cancel командыг тус тус сонгоно.

8/1/2009

328/1/2009

33

Мастер хуудаснаас дараах дарааллаар гарна.Алхам 7. Slide Master цэсийг сонгоно.Алхам 8. Close Master View гэсэн хэсгийг сонгосноор Слайдын мастер хуудсаас гарна.

Алхам 9. Хуудсаа тохируулж дуусаад хадалаарай.

34

Хийгдсэн бүх слайд дээр холбоос (link) хийе. Өмнө хийсэн слайдын “Босоо диаграмм”

хэсгийг нээгээд дараах үйлдлийн дагуу холбоос оруулна.

Дасгал 4. Холбоос хийх

Алхам 1. Зүүн талын Click to add text талбар дээр “Өмнөх хуудас” гэж бичнэ.

Алхам 2. Баруун талын Click to add text талбар дээр “Дараах хуудас” гэж бичнэ.

35

Алхам 3. “Өмнөх хуудас” гэсэн бичвэрийг идэвхжүүлнэ.

Алхам 4. Insert цэсийг сонгоно. Алхам 5. Дээд талд байрлах холбоос хийх Нyperlink

хэрэгслэл дээр дарж холбоосыг оруулна.

8/1/2009

36

Алхам 6. Нээгдэх Edit Hyperlink цонхны Place in This Document хэсгийг сонгоно. Энэ нь слайд дотроос холбоос хийх боломжийг олгоно.

8/1/2009

37

Алхам 7. “Өмнөх дүрс” дээр дарахад аль слайдтай холбогдохыг энэ хэсэг дээр зааж өгнө. “Босоо диаграмм” слайдын өмнөх слайд нь “Диаграмм” слайд байгаа тул “Диаграм” слайдыг сонгов.

Алхам 8. Сонгож дуусаад ОК товчийг дарж холбоосыг тохируулна.

Алхам 9. 3-8-р алхмыг давтаж хийхдээ “Дараах слайд” хэсэг дээр “Дугуй диаграм” слайдыг холбож өгнө.

38

Илтгэл, танилцуулгад байгаа текст, зураг дүрс, график, хүснэгт, видео клип, диаграм болон слайдыг бүхэлд нь хөдөлгөөн, дуу чимээ дагалдуулах боломжтой.

Слайдуудын хооронд шилжих Алхам 1. Animation дэд цэсийг сонгоно. Алхам 2. Уг цэснээс слайдын хөдөлгөөнийг

сонгон идэвхжүүлнэ. Бүх слайдыг сонгосон хөдөлгөөнд оруулах тохиолдолд 2-р алхмын хажууд байрлах Apply To All дүрсийг сонгон идэвхжүүлнэ.

Automatically After командаар уг слайдын дараагийн слайд хэдэн хормын дараа солигдохыг заана.

Дасгал 5. Хөдөлгөөн оруулах

39

Сонгогдсон слайд

Дараах слайд солигдох хором

40

Обьектод хөдөлгөөн оруулах Алхам 1. Хөдөлгөөн оруулах обьект болох

“Диаграмм” хэсгийг сонгоно. Алхам 2. Custom Animation команд сонгоно. Алхам 3. баруун талбар гарч ирнэ.

41

Алхам 4. Уг талбарын Add Effect талбар дээр дарахад дараах сонголт бүхий жагсаалтууд гарч ирнэ.

Алхам 5. Обьектыг хөдөлгөх төрлийг сонгоно.

Алхам 6. Сонгосон обьектын хөдөлгөөний төрлийг дэлгэрэнгүй хэсгээс тохирох хөдөлгөөнийг сонгоно. Бусад обьектыг өмнөхтэй нэгэн адил хөдөлгөөн оруулж болно.

42

Уул, айлНар гарнаҮүл нүүж, бороо орно

Цэцэг ургана

Даалгавар