L I L I A N A K R Z Y W I C K A

PRZEMOC W BLISKICH ZWIĄZKACH JAKO

KRYZYS

PRZEMOC W RÓŻNYCH PARADYGMATACH

• Przemoc kotwiczy się w naszych umysłach

• Lokuje się w pamięci emocji – poprzez utrwalanie

urazu

• Rozpatrujemy ją w paradygmacie:

• traumy (traumatologia), straty-żałoby

• Kryzysu (kryzys chroniczny, posttraumatyczny)

• Zjawiska w aspekcie indywidualnym, dysfunkcji

systemu rodzinnego i grup społecznych

FORMY POMOCY OSOBOM

UWIKŁANYM W DOŚWIADCZENIE PRZEMOCY DOMOWEJ

• Interwencja – cel: zatrzymanie przemocy, zapewnienie bezpieczeństwa – PRIORYTET BEZPIECZEŃSTWO

• Działania podejmowane w kryzysie – interwencja kryzysowa, terapia kryzysowa – ODZYSKANIE POCZUCIA MOCY i kontroli

• Działania w dalszej perspektywie – pomoc psychologiczna,

terapeutyczna nastawiona na niwelowanie szkód wynikających z doświadczenia przemocy i zmianę wzorców zachowań

W KIERUNKU ZMIANY • Działania prawne (podejmowane przez klienta,

podejmowane przez instytucję)

OBSZARY DZIAŁAŃ

• Multidyscyplinarny charakter przemocy i pomocy

• Wiele kontekstów

• Kontekst ujawnienia przemocy – kryzys ujawnienia

• W jakim obszarze działamy

• Obszar interwencji ---- obszar pomocy

PRZEMOC TO DZIAŁANIE CZŁOWIEKA

• Intencjonalne, świadome, ukierunkowane na

człowieka

• Narusza prawa/dobra człowieka

• Ma miejsce w sytuacji dysproporcji sił/ograniczenia

możliwości samoobrony

• Powoduje szkody: fizyczne, psychiczne, moralne itp

CEL DZIAŁAŃ W RAMACH PROCEDURY

• Interwencja

• Powstrzymanie przemocy (doraźnie)

• Ochrona ODP interwencja wobec OSP (różne instrumenty)

• Zapewnienie bezpieczeństwa

• Pomoc:

• Odziaływania nakierowane na ustabilizowanie

i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa.

• Pomoc w zaspakajaniu potrzeb, uruchomienie zasobów, wsparcie w planowaniu i dokonywaniu zmian.

• Skierowanie (dobrowolne) na niwelowanie skutków przemocy , trwałe jej powstrzymanie i uruchomienie zmian w funkcjonowania rodziny . (?)

PRIORYTETY:

• 1. Bezpieczeństwo – ( realne )

• Czy to co robimy zwiększa bezpieczeństwo ofiar?

• 2. Szanowanie, wzmacnianie podmiotowości osoby.

• Koncentracja na potrzebach klienta

OBSZAR INTERWENCJI A OBSZAR POMOCY

• „My idziemy do klienta” – obszar interwencji

Cel – po naszej stronie

• „Klient przychodzi do nas” – obszar pomocy

• Cel – dowiedzieć się po co klient przyszedł?,

czego potrzebuje?

Interwencja : spokojna/przytomna

rzeczowa, konkretna

stanowcza

życzliwa

CELE KLIENTA, OSÓB POMAGAJĄCYCH I INSTYTUCJI – W POMOCY I INTERWENCJI

Cele klienta

Cele instytucji Cele osób pomagających

STRATEGIE POMOCY OSOBOM UWIKŁANYM W PRZEMOC DOMOWĄ

• interwencyjna

• Terapeutyczna

Interwencja kryzysowa

Pomoc psychologiczna

Pomoc terapeutyczna

CZĘSTE PYTANIA: PROCEDURA NIEBIESKIE

KARTY – „JAK DŁUGO JĄ PROWADZIĆ ?„

• Cel:

Przypadek I

ustanie przemocy

zrealizowanie planu pomocy

Przypadek II

Brak zasadności działań (najczęściej w sytuacjach,

które nie potwierdzają przemocy)

ETAPY:

• Diagnoza – sytuacji , potrzeb i zasobów

• Ocena stopnia zagrożenia/czy zaistniało przestępstwo – (bezpieczeństwo)

• Interwencja – kryzysowa

• - instytucjonalna (prawna)

• Plan pomocy – podział zadań wg kompetencji

• Współpraca z instytucjami

• Monitoring

• ewaluacja

ETAPY: DIAGNOZA

• Diagnoza:

Sytuacji – po co?

Potrzeb - po co?

Zasobów - po co? -

czynników wyzwalających (zasobów)

czynników zniewalających (ograniczeń)

OCENA POZIOMU ZAGROŻENIA

• Ocena stopnia zagrożenia / decyduje o szybkości

działania/ elastyczności/ dyrektywności

• Procedura 4 incydentów:

• Pierwszy incydent przemocy,

• ostatni,

• najbardziej wyeskalowany,

• Najbardziej typowy

Co wiemy czego musimy się dowiedzieć?

BEZPIECZEŃSTWO

• Bezpieczeństwo – kategorią fizyczną i psychologiczną

• Instrumenty: Interwencja wobec OSP, ochrona ODP, edukacja, informacja, wsparcie, skuteczne działania prawne

• Plan bezpieczeństwa • Planowanie zachowania w sytuacji zagrożenia przemocą

zakończone sukcesem/ zdolnością do ochrony siebie • Posiada walor terapeutyczny, przyczynia się do uzyskania

poczucia wpływu / sprawczości/ pozycja wygrany

INTERWENCJA

• Interwencja kryzysowa – paradygmat kryzysu/homeostazy/przywrócenie równowagi emocjonalnej, poczucia kontroli, wpływu.

• Uważność na występowanie reakcji/zaburzeń pourazowych

• Interwencja instytucjonalna

• Miejsce oddziaływań terapeutycznych – po ustaniu przemocy

KONTAKT – ROZMOWA - WYWIAD

• Ważne:

• zrozumienie jak klient przeżywa sytuację,

• jaki ma sposób narracji, świadomości praw, sposób

interpretowania, nadawanie znaczeń, gotowości

do zmian itp.

• Pomaganie ma miejsce zawsze w relacji

• Relacja – czynnik dający bezpieczeństwo, leczący,

motywujący

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE

ZNIEWALAJĄCE

ograniczenia

Zewnętrzne np. : brak mieszkania, pracy,

izolacja społeczna, presja rodziny(mity).

Wewnętrzne np. : wstyd, lęk, strach, uwikłanie w mech.psych., przekonanie o braku wpływu, depresja.

WYZWALAJĄCE – WYŁOM

zasoby

Zewnętrzne np. : wsparcie społeczne, dostępność instytucji pomocowych.

Wewnętrzne np. : umiejętność zapewnienia sobie i dzieciom bezpieczeństwa oraz umiejętność sięgania po pomoc, samodzielne działania, podejmowanie świadomych decyzji.

PROCES WIKTYMIZACJI

• Victim – ofiara

3 etapy:

1.Zburzenie utrwalonych przekonań, utrata wizji uporządkowanego świata/ sprzeciw/ złość

2. Wtórne zranienie – reakcje otoczenia, instytucji, osób pomagających- niewiara w to co mówi, sugerowanie winy, przekonania oparte na mitach i stereotypach dot. roli kobiety, mężczyzny.

3. Przyjęcie tożsamości ofiary – nietolerancja własnych błędów, myślenie wszystko albo nic…

ELEMENTY WTÓRNEJ WIKTYMIZACJI

• ocenianie

• Sugerowanie winy/odpowiedzialności,

niedowierzanie

• Krytykowanie

• Interpretowanie/nadinterpretowanie

• narzucanie rozwiązań

KRYZYS UJAWNIENIA

• 15 letnia Kasia zwierza się w sekrecie przyjaciółce

15 letniej Zosi

• i mówi, że była od 11 r.ż. molestowana przez ojca.

• Zosia nie wytrzymuje napięcia i opowiada wszystko

swoim rodzicom.

• Rodzice Zosi postanowili zareagować i zgłosili ……

• Kasia ma oboje rodziców i młodszą o 2 lata siostrę.

• Jakie działania podjąć, kto jest klientem do

zaopiekowania, jakie są potrzeby klientów?