921.

Na osnovu lana 3a stav 2 Uredbe o bliim kriterijumima, uslovima i nainu

dodjele dravne pomoi ("Slubeni list CG", br. 27/10, 34/11 i 16/14), Ministarstvo finansija donijelo je

PRAVILNIK O LISTI PRAVILA DRAVNE POMOI

lan 1

Listu pravila utvrenih regulativama Evropske komisije, Evropskog Savjeta, Evropskog Parlamenta i prakse Evropskog suda koja se primjenjuju na dravnu pomo ine: 1) za horizontalne dravne pomoi:

a) Smjernice o regionalnoj dravnoj pomoi za 2014-2020 (52013XC0723(03), SL C 209, 23.7.2013, str. 1-45);

b) Odluka Komisije od 20. decembra 2011. godine o primjeni lana 106 stav 2 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije na dravne pomoi u obliku naknada odreenim preduzetnicima kojima je povjereno obavljanje usluga od opteg ekonomskog interesa (C(2011) 9380) (32012D0021, SL L 7, 11. 1. 2012., str. 3. -10.);

2) za dravne pomoi za pojedine sektore:

a) Uredba (EZ) br. 1370/2007 Evropskog Parlamenta i Savjeta od 23.10.2007. o uslugama javnog eljeznikog i drumskog prevoza putnika i stavljanju van snage uredbi Savjeta (EEZ) br. 1191/69 i (EEZ) br. 1107/70 (32007R1370, SL L 315, 23.10.2007.);

b) Saoptenje Komisije o primjeni pravila o dravnim pomoima za javne radiodifuzne usluge (52009XC1027(01) SL C 257, 27. 10. 2009.);

3) za dravne pomoi u formi posebnih instrumenata pomoi: a) Obavjetenje Komisije o primjeni l. 87 i 88 Ugovora o EZ-u na podruju dravnih

pomoi u obliku garancija (52008XC0620(02), SL C 155, 20. 6. 2008., str. 10. -22.);

b) Saoptenje Komisije o elementima dravne pomoi kod prodaje zemljita i zgrada od strane organa dravne uprave (31997Y0710(01) SL C 209, 10. 07.1997.);

4) za druga pravila za dravne pomoi, a naroito za pomo male vrijednosti:

a) Uredba Komisije (EU), br. 1407/2013 od 18. decembra 2013. godine o primjeni l. 107 i 108 Ugovora o funkcionisanju Evropske unije na pomoi male vrijednosti (de minimis pomoi) (32013R1407, SL L 352, 24.12.2013, str. 1-8).

lan 2

Prevod akata iz lana 2 ovog pravilnika dati su u Prilozima 1 do 7 koji su sastavni dio ovog pravilnika.

lan 3

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom listu Crne Gore". Broj: 01-9189/1 Podgorica, 1. avgusta 2014. godine

Ministarstvo finansija Ministar,

dr Radoje ugi, s.r.

PRILOG 1

EVROPSKA KOMISIJA

Smjernice za regionalnu dravnu pomo za period 2014-2020.

(Tekst relevantan za EEP)

2013/C 209/01

UVOD

1. Na osnovu lana 107 stav 3 ta. (a) i (c) Ugovora o funkcionisanju Evropske unije (UFEU), Komisija moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem dravnu pomo za pospjeivanje ekonomskog razvoja odreenih manje razvijenih podruja1 u Evropskoj uniji. Ova vrsta pomoi poznata je kao regionalna pomo.

2. U ovim smjernicama, Komisija utvruje uslove pod kojima se regionalna pomo moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem i utvruje kriterijume za odreivanje podruja koja ispunjavaju uslove iz lana 107 stav 3 ta. (a) i (c) Ugovora.

3. Prvenstveni cilj kontrole dravne pomoi u oblasti regionalne pomoi je da se omogui pomo za regionalni razvoj a da se istovremeno obezbijede jednaki uslovi u razliitim dravama lanicama, naroito sprjeavanjem takmienja za subvencije do kojih moe doi kada drave pokuavaju da privuku firme ili da ih zadre u manje razvijenim podrujima Unije, i da se efekti regionalne pomoi na trgovinu i konkurenciju svedu na neophodni minimum.

4. Cilj geografskog razvoja razlikuje regionalnu pomo od drugih oblika pomoi, kao to je pomo za istraivanja, razvoj i inovacije, zapoljavanje, obuku, energetiku ili za zatitu ivotne sredine, koje imaju druge ciljeve od zajednikog interesa u skladu sa lanom 107 stav 3 Ugovora. U nekim okolnostima se za te druge vrste pomoi mogu dozvoliti vei intenziteti pomoi, kada se dodjeljuju privrednim drutvima osnovanim u manje razvijenim podrujima, zbog posebnih potekoa sa kojima se suoavaju u tim podrujima2.

5. Regionalna pomo moe uspjeno djelovati samo ukoliko se koristi umjereno i proporcionalno i ukoliko je usmjerena na regione Evropske unije najnerazvijenim podrujima3. Dozvoljene gornje granice pomoi naroito treba da odraavaju relativnu teinu problema koji utiu na razvoj datih regiona. Nadalje, prednosti pomoi u smislu razvoja manje razvijenog regiona moraju da budu vee od naruavanja konkurencije koje imaju za posljedicu4. Znaaj koji se pripisuje pozitivnim efektima pomoi vjerovatno e se razlikovati zavisno od primijenjenog odstupanja od lana 107 stav 3 Ugovora, tako da se za regione sa najnerazvijenijim podrujima iz lana 107 stav 3 taka (a) moe prihvatiti vee naruavanje konkurencije nego za regione iz lana 107 stav 3 taka (c)5.

6. Pored toga, regionalna pomo moe biti djelotvorna u podsticanju ekonomskog razvoja manje razvijenih podruja samo ukoliko je dodijeljena da podstakne dodatna ulaganja ili privredne djelatnosti u tim podrujima. U nekim vrlo ogranienim, strogo odreenim sluajevima, prepreke na koje ova odreena podruja mogu naii prilikom privlaenja ili zadravanja privrednih djelatnosti mogu biti toliko ozbiljne ili trajne da pomo za ulaganja sama nije dovoljna da se omogui razvoj tog podruja. Samo se u tim sluajevima regionalna pomo za ulaganja moe dopuniti regionalnom operativnom pomoi koja nije povezana sa ulaganjem.

7. U Saoptenju o modernizaciji dravne pomoi od 8. maja 2012. godine6, Komisija je objavila tri cilja modernizacije kontrole dravne pomoi: (a) podsticati odriv, pametan i inkluzivan rast na konkurentnom unutranjem tritu; (b) usmjeriti prethodne (ex ante) provjere koje vri Komisija na sluajeve koji najvie utiu na unutranje trite uz jaanje saradnje sa

dravama lanicama prilikom sprovoenja pravila o dravnoj pomoi; (c) racionalizovati pravila i obezbijediti bre donoenje odluka.

8. Komisija je naroito pozvala na zajedniki pristup prilikom revizije razliitih smjernica i okvira u cilju jaanja unutranjeg trita, podsticanjem vee djelotvornosti javne potronje kroz vei doprinos dravne pomoi ciljevima od zajednikog interesa, vee provjeravanje podsticajnog efekta, svoenjem pomoi na minimum, i izbjegavanjem potencijalnih negativnih efekata pomoi na konkurenciju i trgovinu. Uslovi usklaenosti predvieni ovim smjernicama zasnivaju se na tim optim naelima ocjenjivanja i primjenjuju se na prijavljene eme pomoi i individualnu pomo.

1. PODRUJE PRIMJENE I ZNAENJE IZRAZA

1.1. Podruje primjene regionalne pomoi 9. Regionalna pomo za sektore elika7 i sintetikih vlakana8 nee se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem. 10. Komisija e primjenjivati naela predviena ovim smjernicama na regionalnu pomo u svim sektorima privrednih djelatnosti9, osim

ribarstva i akvakulture10, sektora poljoprivrede11 i saobraaja12 , za koje vae posebna pravila utvrena posebnim pravnim instrumentima,

1 Podruja koja ostvaruju pravo na regionalnu pomo u skladu sa lanom 107 stav 3 taka (a) Ugovora, i koja se najee navode kao podruja a, esto su manje razvijena podruja u okviru Unije u smislu ekonomskog razvoja. Podruja koja ostvaruju pravo na pomo u skladu sa lanom 107 stav 3 taka (c) Ugovora, koja se navode kao podruja c, takoe manje razvijena podruja ali u manjoj mjeri. 2 Regionalne dodatne isplate za pomo odobrenu za te namjene stoga se ne smatraju regionalnom pomoi. 3 Svaka drava lanica moe da odredi ova podruja na mapi regionalnih pomoi na osnovu uslova iz Odjeljka 5. 4 V. u vezi sa tim Predmet 730/79, Philip Morris [1980], ECR 2671, taka 17 i u Predmetu C-169/95, panija protiv Komisije [1997], ECR I-148, taka 20. 5 V. u vezi sa tim Predmet T-380/94, AIUFFASS i AKT protiv Komisije [1996], ECR II-2169, taka 54. 6 Saoptenje Komisije Evropskom parlamentu, Savjetu, Evropskom ekonomsko-socijalnom komitetu i Komitetu regija Modernizacija dravne pomoi EU (SAM), COM/2012/0209 konano. 7 Kako je definisano u Prilogu IV. 8 Kako je definisano u Prilogu IV. 9 Nakon isteka Okvira za dravnu pomo brodogradnji (Sl. list C 364, 14.12.2011, str. 9.) 31. decembra 2013. god., i regionalna pomo za brodogradnju je obuhvaena ovim smjernicama. 10 Kako je predvieno Regulativom Savjeta (EZ) br. 104/2000 od 17. decembra 1999. god. o zajednikom organizovanju trita proizvoda ribarstva i akvakulture (Sl. list L 17, 21.1.2000, str. 22).

koja mogu djelimino ili potpuno odstupati od ovih smjernica. Komisija e primjenjivati ove smjernice na preradu poljoprivrednih proizvoda u nepoljoprivredne proizvode i njihovo stavljanje na trite. Ove smjernice primjenjuju se na mjere pomoi kojima se podravaju djelatnosti van podruja primjene lana 42 Ugovora ali koje su obuhvaene Regulativom o ruralnom razvoju i koje ili sufinansira Evropski poljoprivredni fond za ruralni razvoj ili se dodjeljuju kao dodatno nacionalno finansiranje za takve sufinansirane mjere, osim ukoliko je sektorskim pravilima predvieno drukije.

11. Ove smjernice nee se primjenjivati na dravnu pomo koja se dodjeljuje aerodromima13 ili u sektoru energetike14. 12. Regionalna pomo za ulaganja u irokopojasne mree moe se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem ukoliko, uz opte uslove

predviene ovim smjernicama, ispunjava i sljedee posebne uslove: (i) pomo se dodjeljuje samo podrujima u kojima nema mree iste kategorije (ili osnovne irokopojasne mree ili mree za pristup sljedee generacije - NGA) i u kojima se nijedna od njih u bliskoj budunosti vjerovatno ne bi razvila; (ii) subvencionisani operator mree nudi aktivni i pasivni veleprodajni pristup pod fer i nediskriminatornim uslovima uz mogunost djelotvornog i potpunog izdvajanja lokale petlje; (iii) pomo treba da bude dodijeljena na osnovu konkurentnog postupka izbora u skladu sa stavom 78 ta. (c) i (d) Smjernica za irokopojasne mree15.

13. Regionalna pomo za ulaganja u istraivake infrastrukture16 moe se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem ukoliko je, uz opte uslove predviene ovim smjernicama, pomo uslovljena omoguavanjem transparentnog i nediskriminatornog pristupa ovoj infrastrukturi.

14. Regionalne slabosti u smislu ulaganja ili odravanja privredne djelatnosti u manje razvijenom podruju esto manje utiu na velika privredna drutva nego na mala i srednja privredna drutva. Prvo, velika privredna drutva mogu lake da pribave kapital i kredit na globalnim tritima i u manjoj mjeri su ograniena slabijom ponudom finansijskih usluga u odreenom manje razvijenom regionu. Drugo, ulaganja velikih privrednih drutava mogu da proizvedu ekonomije obima koje smanjuju poetne trokove vezane za pojedinu lokaciju i, u mnogim pogledima, nisu vezane za region u kojem se vri ulaganje. Tree, velika privredna drutva, koja ulau, obino posjeduju znatnu pregovaraku mo u odnosu na javne organe, to moe dovesti do dodjeljivanja pomoi a da nije bila potrebna ili propisno utemeljena. Konano, vea je vjerovatnoa da su velika privredna drutva vani akteri na datom tritu te, shodno tome, ulaganje za koje se pomo dodjeljuje moe naruiti konkurenciju i trgovinu na unutranjem tritu.

15. S obzirom na to da je malo vjerovatno da bi regionalna pomo velikim privrednim drutvima za njihova ulaganja imala podsticajni efekat, ne moe se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem shodno lanu 107 stav 3 ta. (c) Ugovora, osim ukoliko se dodjeljuje za poetna ulaganja kojima se stvaraju nove privredne djelatnosti u tim podrujima17, ili za diverzifikaciju postojeih poslovnih jedinica kojom se preusmjeravaju na nove proizvode ili nove inovativne postupke.

16. Regionalna pomo koja ima za cilj smanjenje tekuih rashoda nekog privrednog drutva predstavlja operativnu pomo i nee se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem, osim ukoliko se dodijeli radi rjeavanja posebnih ili trajnih slabosti sa kojima se suoavaju privredna drutva u manje razvijenim regionima. Operativna pomo moe se smatrati usklaenom ukoliko ima za cilj smanjenje odreenih posebnih potekoa sa kojima se suoavaju mala i srednja privredna drutva u regionima sa posebno ogranienim mogunostima koji spadaju u podruje primjene lana 107 stav 3 taka (a) Ugovora, ili nadoknaivanje dodatnih trokova obavljanja privredne djelatnosti u najudaljenijim regionima ili spreavanje ili smanjenje pada broja stanovnika u veoma rijetko naseljenim podrujima.

17. Operativna pomo dodijeljena privrednim drutvima ija glavna djelatnost spada u Sektor K Finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja statistike klasifikacije djelatnosti NACE Rev. 218 ili privrednim drutvima koja obavljaju djelatnosti unutar grupe i ija glavna djelatnost spada u grupu 70.10 Upravljanje privrednim subjektom ili grupu 70.22 Konsultantske aktivnosti u vezi sa poslovanjem i ostalim upravljanjem NACE Rev. 2 nee se smatrati usklaenim sa unutranjim tritem.

18. Regionalna pomo ne moe se dodijeliti firmama u potekoama, kako su za potrebe ovih smjernica definisane smjernicama Zajednice za dravnu pomo za spasavanje i restrukturiranje firmi u potekoama19, kako su izmijenjene ili zamijenjene.

19. Prilikom ocjenivanja regionalne pomoi koja je dodijeljena privrednom drutvu koje je predmet neizmirenog naloga za povraaj koji je izdat po prethodnoj odluci Komisije kojom se pomo proglaava nezakonitom i neusklaenom sa unutranjim tritem, Komisija e uzeti u obzir iznos pomoi koji treba da se vrati20.

1.2. Znaenje izraza

20. U smislu ovih smjernica upotrebljavaju se sljedea znaenja izraza: (a) podruja a su podruja oznaena na mapi regionalnih pomoi primjenom odredaba lana 107 stav 3 ta. (a) Ugovora; podruja

c su podruja oznaena na mapi regionalnih pomoi primjenom odredaba lana 107 stav 3 ta. (c) Ugovora; (b) ad hoc pomo je pomo koja nije dodijeljena na osnovu eme; (c) usklaeni iznos pomoi je maksimalni dozvoljeni iznos pomoi za veliki investicioni projekat, izraunat po sljedeoj formuli:

maksimalni iznos pomoi = R (50 + 0,50 B + 0,34 C)

11 Dravna pomo za primarnu proizvodnju, preradu i stavljanje na trite poljoprivrednih proizvoda iji su rezultat poljoprivredni proizvodi iz Priloga I Ugovora i umarstvo predmet je pravila iz Smjernica za dravnu pomo u sektoru poljoprivrede. 12 Saobraaj podrazumijeva prevoz putnika u vazdunom saobraaju, pomorskom saobraaju, drumskom saobraaju i unutranjim plovnim putevima ili usluge prevoza tereta za iznajmljivanje ili za naknadu. 13 Smjernice Zajednice o primjeni l. 92 i 93 Ugovora EZ i lana 61 Sporazuma EEP na dravnu pomo sektoru vazduhoplovstva (Sl. list C 350, 10.12.1994, str. 5.), Smjernice Zajednice o finansiranju aerodroma i pomoi za poetak poslovanja avioprevoznicima sa odlascima sa regionalnih aerodroma (Sl. list C 312, 9.12.2005, str. 1.) kako je izmijenjena ili zamijenjena. 14 Komisija e ocjenjivati usklaenost dravne pomoi sektoru energetike na osnovu buduih smjernica za pomo za energetiku i ivotnu sredinu, kojima se mijenjaju vaee smjernice o dravnoj pomoi za zatitu ivotne sredine, gdje e se uzeti u obzir odreene slabosti podruja kojima se dodjeljuje pomo. 15 Saoptenje Komisije, Smjernice EU za primjenu pravila o dravnoj pomoi u vezi sa brzim postavljanjem irokopojasnih mrea (Sl. list C 25, 26.1.2013, str. 1). 16 Kako je definisano u Regulativi Savjeta (EZ) br. 723/2009 od 25. juna 2009. god. o pravnom okviru Zajednice za Konzorcijum za evropsku istraivaku infrastrukturu (ERIC) (Sl. list L 206, 8.8.2009, str. 1). 17 V. stav 20 taka (i). 18 Regulativa (EZ) br. 1893/2006 Evropskog parlamenta i Savjeta od 20. decembra 2006. godine o statistikoj klasifikaciji djelatnosti NACE Revizija 2 i izmjenama i dopunama Regulative Savjeta (EEZ) br. 3037/90, kao i nekih Regulativa EZ o odreenim statistikim domenima (Sl. list L 393, 30.12.2006, str. 1). 19 Sl. list C 244, 1.10.2004, str. 2, kako su bile produene u Sl. list C 156, 9.7.2009, str. 3 i Sl. list C 296, 2.10.2012, str. 3. Kao to je objanjeno u stavu 20 tih smjernica, budui da je njeno samo postojanje ugroeno, firma u potekoama ne moe se smatrati odgovarajuim instrumentom za promovisanje drugih ciljeva javne politike sve dok se ne osigura njena odrivost. 20 V. s tim u vezi spojene predmete T-244/93 i T-486/93, TWD Textilwerke Deggendorf GmbH protiv Komisije Evropskih zajednica, [1995] ECR II-02265.

gdje je R maksimalni intenzitet pomoi koji se primjenjuje u datom podruju, izuzev uveanog intenziteta pomoi za mala i srednja privredna drutva. B je dio opravdanih trokova izmeu 50 miliona eura i 100 miliona eura. C je dio opravdanih trokova iznad 100 miliona eura;

(d) datum dodjeljivanja pomoi je datum kada je drava lanica preuzela pravno obavezujuu obavezu da dodijeli pomo, na koju se mogue pozvati pred nacionalnim sudovima;

(e) opravdani trokovi su, u vezi sa pomoi za ulaganja, materijalna i nematerijalna imovina povezana sa poetnim ulaganjem ili trokovima zarada;

(f) bruto ekvivalent pomoi (BEP) oznaava diskontovanu vrijednost pomoi izraenu kao procenat diskontovane vrijednosti opravdanih trokova, koja je izraunata u vrijeme dodjeljivanja pomoi na osnovu referentne stope vaee na taj dan;

(g) individualna pomo je pomo odobrena na osnovu eme ili na ad hoc osnovi; (h) poetno ulaganje je:

(a) ulaganje u materijalnu i nematerijalnu imovinu u vezi sa: - osnivanjem nove poslovne jedinice, - proirenjem kapaciteta postojee poslovne jedinice, - diverzifikacijom proizvodnje poslovne jedinice na proizvode koji se prethodno nisu proizvodili u toj poslovnoj jedinici, ili - bitnom promjenom cjelokupnog proizvodnog procesa postojee poslovne jedinice; ili

(b) sticanje imovine koja je neposredno povezana sa poslovnom jedinicom ukoliko je zatvorena ili bi bila zatvorena da nije bila kupljena, a kupio ju je investitor koji nije povezan sa prodavcem. Samo sticanje akcija privrednog drutva ne smatra se poetnim ulaganjem;

(i) poetno ulaganje u korist nove privredne djelatnosti je: (a) ulaganje u materijalnu i nematerijalnu imovinu u vezi sa:

- osnivanjem nove poslovne jedinice, ili - diverzifikacijom djelatnosti poslovne jedinice, pod uslovom da nova djelatnost nije ista ili slina djelatnosti koja je

prethodno obavljana u toj poslovnoj jedinici; ili

(b) sticanje imovine koja pripada poslovnoj jedinici koja je zatvorena ili bi bila zatvorena da nije bila kupljena, a kupio ju je investitor koji nije povezan sa prodavcem, pod uslovom da nova djelatnost koja e se obavljati steenom imovinom nije ista ili slina djelatnosti koja je obavljana u toj poslovnoj jedinici prije sticanja;

(j) nematerijalna imovina je imovina steena prenosom tehnologije kao to su patentna prava, licence, tehnoloko znanje i iskustvo (know-how) ili nepatentirano tehniko znanje;

(k) otvaranje novih radnih mjesta je neto poveanje broja zaposlenih u datoj poslovnoj jedinici u odnosu na prosjek tokom prethodnih 12 mjeseci, nakon oduzimanja svakog radnog mjesta izgubljenog u navedenom periodu od nominalnog broja otvorenih radnih mjesta u istom periodu;

(l) veliki investicioni projekat je poetno ulaganje sa opravdanim trokovima koji prelaze 50 miliona eura, obraunat po cijenama i deviznom kursu na dan dodjeljivanja pomoi;

(m) maksimalni intenziteti pomoi su intenziteti pomoi u bruto ekvivalentu pomoi za velika privredna drutva, utvreni u pododjeljku 5.4 ovih smjernica i navedeni u relevantnoj mapi regionalnih pomoi;

(n) prag za prijavu su iznosi pomoi koji prelaze pragove iz sljedee tabele:

Intenzitet pomoi Prag za prijavu 10 % 7,5 million eura

15 % 11,25 million eura

25 % 18,75 million eura 35 % 26,25 million eura

50 % 37,5 million eura

(o) broj zaposlenih je broj godinjih jedinica rada (ALU, annual labour unit), to jeste broj lica zaposlenih sa punim radnim vremenom

u jednoj godini, pri emu se zaposleni sa skraenim radnim vremenom ili sezonski radnici raunaju kao djelovi ALU; (p) najudaljeniji regioni su regioni iz lana 349 Ugovora21; (q) operativna pomo je pomo koja ima za cilj smanjenje tekuih rashoda privrednog drutva koji nisu vezani za poetno ulaganje.

Ovo obuhvata kategorije trokova kao to su trokovi zaposlenih, materijala, ugovorenih usluga, komunikacija, energije, odravanja, zakupnina, administracije itd., ali ne ukljuuje trokove amortizacije i trokove finansiranja ukoliko su oni obuhvaeni opravdanim trokovima prilikom dodjeljivanja regionalne pomoi za ulaganja;

(r) mapa regionalnih pomoi je lista podruja koja je drava lanica oznaila u skladu sa uslovima utvrenim u ovim smjernicama i koje je odobrila Komisija;

(s) ista ili slina djelatnost je djelatnost koja spada u istu grupu (etvorocifreni numeriki kod) statistike klasifikacije djelatnosti NACE Rev. 2;

(t) jedinstveni investicioni projekat je poetno ulaganje koje je zapoeo isti korisnik (na nivou grupe) u periodu od tri godine od datuma poetka radova u okviru drugog ulaganja koja je primilo pomo u istom regionu NUTS 3;

(u) mala i srednja privredna drutva su privredna drutva koja ispunjavaju uslove iz preporuke Komisije od 6. maja 2003. godine o definiciji mikro, malih i srednjih preduzea22;

(v) poetak radova je ili poetak graevinskih radova na ulaganju ili prva vrsta obaveza da se narui oprema ili druga obaveza zbog koje ulaganje nije mogue opozvati, prema tome ta je hronoloki ranije. Kupovina zemljita i pripremni radovi kao to je pribavljanje dozvola i obavljanje prethodnih studija izvodljivosti ne smatraju se poetkom radova. Kod preuzimanja, poetak radova je trenutak sticanja imovine koja je neposredno povezana sa steenom poslovnom jedinicom;

(w) rijetko naseljena podruja su podruja koja su oznaile predmetne drave lanice u skladu sa stavom 161 ovih smjernica; (x) materijalna imovina je imovina kao to su zemljite, zgrade, i postrojenja, mehanizacija i oprema;

21 Trenutno: Gvadelup, Francuska Gijana, Martinik, Reinion, Sveti Martin, Azorska ostrva, Madeira i Kanarska ostrva. U skladu sa Odlukom Evrop-

skog savjeta (2010/718/EU) od 29. oktobra 2010. godine o izmjeni statusa u odnosu na Evropsku uniju ostrva Sveti Bartolomej (Sl. list L 325,

9.12.2010, str. 4), od 1. januara 2012. godine, Sveti Bartolomej prestao je da bude najudaljeniji region i postao je prekomorska zemlja ili teritorija iz Dijela etiri Ugovora. U skladu sa Odlukom Evropskog savjeta (2012/419/EU) od 11. jula 2012. godine kojom se mijenja status Majota u odnosu na Evropsku uniju (Sl. list L 204, 31.7.2012, str. 131), od 1. januara 2014. godine, Majot prestaje da bude prekomorska zemlja ili teritorija i postaje

najudaljeniji region. 22 Sl. list L 124, 20.5.2003, str. 36.

(y) veoma rijetko naseljena podruja su regioni NUTS 2 sa manje od 8 stanovnika po km (na osnovu podataka Eurostata o gustini naseljenosti za 2010. godinu) ili djelovi takvih regiona NUTS 2 koje oznai data drava lanica u skladu sa stavom 162 ovih smjernica;

(z) trokovi zarada je ukupni iznos koji korisnik pomoi treba stvarno da plati u vezi sa predmetnim zaposlenjem koji obuhvata bruto zarade prije plaanja poreza i obaveznih doprinosa kao to su doprinosi za socijalnu zatitu, i trokovi djeije i roditeljske njege u odreenom vremenskom periodu.

2. REGIONALNA POMO KOJU TREBA PRIJAVITI

21. U naelu, drave lanice moraju da prijave regionalnu pomo u skladu sa lanom 108 stav 323 Ugovora, izuzev mjera koje ispunjavaju uslove iz Regulative o grupnim izuzeima koju je Komisija usvojila u skladu sa lanom 1 Regulative Savjeta (EZ) br. 994/98 od 7. maja 1998. godine o primjeni l. 92 i 93 Ugovora o osnivanju Evropske zajednice na odreene kategorije horizontalne dravne pomoi (ovlaujua regulativa)24.

22. Komisija e primjenjivati ove smjernice na prijavljene eme dravne pomoi i individualnu pomo. 23. Individualna pomo odobrena u okviru prijavljene eme ostaje predmet obaveze prijavljivanja u skladu sa lanom 108 stav 3 Ugovora,

ukoliko pomo iz svih izvora pree prag za prijavljivanje25 ili ukoliko je odobrena korisniku koji je ukinuo istu ili slinu djelatnost u EEP dvije godine prije datuma kada je zahtijevao pomo ili u trenutku zahtijevanja pomoi namjerava da ukine takvu djelatnost u roku od dvije godine po zavretku ulaganja koje bi se subvencionisalo.

24. Pomo za ulaganja odobrena velikom privrednom drutvu radi diverzifikacije postojee poslovne jedinice u podruju c kojom se preusmjerava na nove proizvode, ostaje predmet obaveze prijavljivanja u skladu sa lanom 108 stav 3 Ugovora.

3. OCJENA USKLAENOSTI REGIONALNE POMOI

3.1. Zajednika naela ocjenjivanja

25. Za ocjenjivanje da li se prijavljena mjera pomoi moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem, Komisija po pravilu analizira da li koncept mjere pomoi obezbjeuje da pozitivni uticaj pomoi na ostvarivanje cilja od zajednikog interesa bude vei od njenih potencijalnih negativnih efekata na trgovinu i konkurenciju.

26. Saoptenjem o modernizovanju dravne pomoi od 8. maja 2012. godine pozvalo se na utvrivanje i definisanje zajednikih naela koja bi se primjenjivala na ocjenjivanje usklaenosti svih mjera pomoi koje vri Komisija. U tu svrhu, Komisija e smatrati mjeru pomoi usklaenom sa Ugovorom samo ukoliko ispunjava svaki od sljedeih kriterijuma: (a) doprinos precizno definisanom cilju od zajednikog interesa: mjera dravne pomoi mora biti usmjerena na cilj od zajednikog

interesa u skladu sa lanom 107 stav 3 Ugovora; (Odjeljak 3.2) (b) potreba za intervencijom drave: mjera dravne pomoi mora biti usmjerena na situaciju u kojoj pomo moe da donese bitno

poboljanje koje trite samo ne moe da ostvari, na primjer otklanjanjem slabosti trita ili rjeavanjem problema u pogledu jednakosti ili kohezije; (Odjeljak 3.3)

(c) primjerenost mjere pomoi: predloena mjera pomoi mora da bude primjeren instrument politike za ostvarivanje cilja od zajednikog interesa; (Odjeljak 3.4)

(d) podsticajni efekat: pomo mora da promijeni ponaanje predmetnog privrednog drutva, odnosno privrednih drutava, na nain da se pone baviti dodatnom djelatnou koju ne bi obavljalo bez pomoi ili bi je obavljalo u ogranienom obimu ili na drugaiji nain ili na drugoj lokaciji; (Odjeljak 3.5)

(e) proporcionalnost pomoi (pomo svedena na minimum): iznos pomoi mora se ograniiti na minimum koji je potreban da se podstaknu dodatna ulaganja ili djelatnost u predmetnom podruju; (Odjeljak 3.6)

(f) izbjegavanje neprimjerenih negativnih efekata na konkurenciju i trgovinu izmeu drava lanica: negativni efekti pomoi moraju biti dovoljno ogranieni, tako da opti rezultat mjere bude pozitivan (Odjeljak 3.7)

(g) transparentnost pomoi: drave lanice, Komisija, privredni subjekti, i javnost, moraju imati jednostavan pristup svim relevatnim aktima i bitnim informacijama o pomoi koja je dodijeljena u skladu sa istim. (Odjeljak 3.8)

27. Opti rezultati odreenih kategorija ema mogu nadalje biti predmet zahtjeva naknadne (ex post) evaluacije kako je opisano u Odjeljku 4 ovih smjernica. U takvim sluajevima, Komisija moe da ogranii trajanje tih ema (obino na etiri godine ili krae) uz mogunost naknadnog ponovnog prijavljivanja njihovog produenja.

28. Ukoliko su mjera dravne pomoi ili s njom povezani uslovi (ukljuujui nain njenog finansiranja kada je nain finansiranja sastavni dio mjere dravne pomoi) neodvojivo povezani sa povredom prava EU, pomo se ne moe proglasiti usklaenom sa unutranjim tritem26.

29. Prilikom ocjenjivanja usklaenosti individualne pomoi sa unutranjim tritem, Komisija e uzeti u obzir sve postupke u vezi sa povredom l. 101 ili 102 Ugovora koji se mogu odnositi na korisnika pomoi i mogu biti relevantni za njeno ocjenjivanje u skladu sa lanom 107 stav 3 Ugovora27.

3.2. Doprinos zajednikom cilju

30. Primarni cilj regionalne pomoi je da smanji razlike u razvijenosti razliitih regiona u Evropskoj uniji. Kroz svoj cilj jednakosti ili kohezije regionalna pomo moe da doprinese ostvarivanju strategije Evropa 2020 obezbjeivanjem inkluzivnog i odrivog rasta.

3.2.1. eme pomoi za ulaganja 31. eme regionalne pomoi treba da budu sastavni dio strategije regionalnog razvoja sa jasno definisanim ciljevima i treba da budu usklaene

sa tim ciljevima i da doprinose njihovom ostvarivanju. 32. Ovo vai naroito za mjere koje se sprovode u skladu sa strategijama regionalnog razvoja koje su definisane u kontekstu Evropskog fonda

za regionalni razvoj (ERDF), Evropskog socijalnog fonda, Kohezionog fonda, Evropskog poljoprivrednog fonda za ruralni razvoj ili

Evropskog fonda za pomorstvo i ribarstvo da bi doprinijele ostvarivanju ciljeva strategije Evropa 2020.

23 Komisija namjerava da oslobodi od obaveze prijavljivanja ad hoc pomo za infrastrukturu koja ispunjava kriterijume usklaenosti iz regulative o optim grupnim izuzeima bez obzira na to to se ne odobrava kao dio eme. 24 Sl. list L 142, 14.5.1998, str. 1. 25 V. stav 20 taka (n). 26 V. npr. Predmet C-156/98 Njemaka protiv Komisije [2000] ECR I-6857, taka 78 i Predmet C-333/07 Rgie Networks protiv Rhone Alpes Bourgogne [2008] ECR I-10807, ta. 94-116. 27 V. Predmet C-225/91 Matra protiv Komisije, [1993] ECR I-3203, taka 42.

33. Za eme pomoi van operativnog programa koji se finansira iz fondova kohezione politike, drave lanice treba da dokau da je mjera dosledna i da doprinosi razvojnoj strategiji datog podruja. U tu svrhu, drave lanice mogu se osloniti na evaluacije proteklih ema dravne pomoi, procjene uticaja koje su obavili organi koji dodjeljuju pomo, ili na miljenja strunjaka. Da bi se obezbijedilo da ema pomoi doprinosi razvojnoj strategiji, mora da ukljuuje sistem koji e omoguiti organima koji dodjeljuju pomo da odrede prioritete i da izaberu projekte ulaganja prema ciljevima eme (na primjer na osnovu formalnog sistema bodovanja)28.

34. eme regionalne pomoi mogu se uspostaviti u podrujima a da bi se podrala poetna ulaganja malih i srednjih privrednih drutava ili velikih privrednih drutava. U podrujima c eme se mogu uspostaviti da bi se podrala poetna ulaganja malih i srednjih privrednih drutava i poetno ulaganje za potrebe nove djelatnosti velikih privrednih drutava.

35. Prilikom dodjeljivanja pomoi projektima poetnog ulaganja na osnovu eme, organ koji dodjeljuje pomo mora da potvrdi da e izabrani projekat doprinijeti cilju eme a time i razvojnoj strategiji predmetnog podruja. U tu svrhu, drava lanica moe se osloniti na informacije koje je podnosilac zahtjeva za pomo naveo u obrascu datom u prilogu ovih smjernica u kojem se moraju opisati pozitivni efekti ulaganja na predmetno podruje29.

36. Da bi se obezbijedilo da ulaganje stvarno i na odriv nain doprinosi razvoju predmetnog podruja, ulaganje se mora ouvati u predmetnom podruju najmanje pet godina, ili tri godine za mala i srednja privredna drutva, po zavretku ulaganja30.

37. Ukoliko se pomo izraunava na osnovu trokova zarada, radna mjesta moraju biti popunjena u roku od tri godine od zavretka radova. Svako radno mjesto otvoreno kroz ulaganje mora se sauvati u predmetnom podruju u periodu od pet godina od dana kada je radno mjesto prvi put popunjeno. Za ulaganja svih malih i srednjih privrednih drutava, drave lanice mogu skratiti ovaj petogodinji period u kom ulaganje mora biti ouvano ili radna mjesta sauvana na najmanje tri godine.

38. Da bi se obezbijedila odrivost ulaganja, drave lanice moraju se postarati da korisnik obezbijedi finansijski doprinos od najmanje 25%31 opravdanih trokova, iz sopstvenih sredstava ili spoljnim finansiranjem, u obliku koji ne ukljuuje nikakvu javnu finansijsku podrku32.

39. Da bi se sprijeilo da mjere dravne pomoi dovedu do tete po ivotnu sredinu, drave lanice moraju obezbijediti i potovanje propisa Unije o ivotnoj sredini, ukljuujui naroito potrebu da se obavi procjena uticaja na ivotnu sredinu kada je to propisano zakonom i da se obezbijede sve odgovarajue dozvole.

3.2.2. Prijavljena individualna pomo za ulaganja

40. Za dokazivanje regionalnog doprinosa individualne pomoi za ulaganja, prijavljene Komisiji, drave lanice mogu koristiti razliite pokazatelje kao to su nie navedeni pokazatelji a koji mogu biti neposredni (na primjer, neposredno otvorena nova radna mjesta) i posredni (na primjer, inovacije na lokalnom nivou):

(a) Broj radnih mjesta koja su neposredno otvorena ulaganjem vaan je pokazatelj doprinosa regionalnom razvoju. Treba uzeti u obzir i kvalitet otvorenih novih radnih mjesta i potreban stepen strunosti.

(b) Jo vei broj novih radnih mjesta moe se otvoriti u lokalnoj mrei (pod)dobavljaa ime se omoguava bolje integrisanje ulaganja u predmetni region i obezbjeuju iri efekti prelivanja. Iz tog razloga treba uzeti u obzir i broj posredno otvorenih radnih mjesta.

(c) Preuzeta obaveza korisnika da se ukljui u iroko rasprostranjene aktivnosti obuke radi poboljanja strunih sposobnosti (optih i posebnih) svoje radne snage smatrae se faktorom koji doprinosi regionalnom razvoju. Naglasak treba staviti i na obezbjeivanje obavljanja pripravnikog staa ili stairanja, naroito za mlade ljude i na obuku kojom se unapreuje znanje i zapoljivost radnika van tog privrednog drutva. Opta ili posebna obuka za koju je odobrena pomo za obuku nee se raunati kao pozitivan efekat regionalne pomoi da bi se sprijeilo dvostruko raunanje.

(d) Spoljne ekonomije obima ili druge koristi sa stanovita regionalnog razvoja mogu nastati kao posledica blizine (efekat klastera). Povezivanje privrednih drutava iz iste privredne grane pojedinim pogonima omoguava veu specijalizaciju, to vodi ka veoj efikasnosti. Meutim, znaaj ovog pokazatelja u utvrivanju doprinosa regionalnom razvoju zavisi od stepena razvoja klastera.

(e) Ulaganja ukljuuju tehniko znanje i mogu biti izvor znaajnog transfera tehnologije (prelivanje znanja). Kod ulaganja u okviru tehnoloki intenzivnih grana vea je vjerovatnoa da e ukljuivati transfer tehnologije u region primalac. S tim u vezi, vani su i stepen i specifinost irenja znanja.

(f) Moe se uzeti u obzir i doprinos projekata sposobnosti regiona da, kroz inovacije na lokalnom nivou, stvori novu tehnologiju. U vezi sa tim pozitivno se moe ocijeniti saradnja novog proizvodnog pogona sa lokalnim visokokolskim ustanovama.

(g) Trajanje ulaganja i eventualna budua dodatna ulaganja znak su trajne ukljuenosti privrednog drutva u predmetnom regionu. 41. Drave lanice mogu i da se pozovu na poslovni plan korisnika pomoi koji bi mogao da prui informacije o broju radnih mjesta koja treba

budu otvorena, zaradama koje treba da budu isplaene (poboljanje imovnog stanja domainstava kao efekat prelivanja), obimu nabavke od lokalnih proizvoaa, promet ostvaren ulaganjem i eventualnoj koristi za podruje kroz dodatne prihode od poreza.

42. Za ad hoc pomo33 drave lanice moraju da dokau, uz zahtjeve iz st. 35 do 39, da je projekat usklaen sa razvojnom strategijom predmetnog podruja i da doprinosi njenom ispunjenju.

3.2.3. eme operativne pomoi 43. eme operativne pomoi e podstaknuti razvoj manje razvijenih podruja samo ukoliko se izazovi sa kojima se suoavaju ova podruja

jasno unaprijed prepoznaju. Prepreke prilikom privlaenja ili zadravanja privredne djelatnosti mogu biti toliko ozbiljne ili trajne da sama pomo za ulaganja nije dovoljna da omogui razvoj tih podruja.

44. to se tie pomoi za smanjenje odreenih posebnih potekoa sa kojima se suoavaju mala i srednja privredna drutva u podrujima a, predmetne drave lanice moraju da dokau postojanje i znaaj tih posebnih potekoa i moraju da dokau da je potrebna ema operativne pomoi jer se te posebne potekoe ne mogu prevazii kroz pomo za ulaganja.

28 Za infrastrukturu irokopojasnih mrea, korisnik pomoi mora se izabrati na osnovu konkurentnog postupka izbora u skladu sa stavom 78 ta. (c) i (d) Smjernica o irokopojasnim mreama, v. fusnotu 15. 29 V. Prilog V ovih smjernica. 30 Obaveza ouvanja ulaganja u predmetnom podruju najmanje pet godina (tri godine za mala i srednja privredna drutva) ne bi trebalo da sprijei zamjenu postrojenja ili opreme koja je zastarjela ili se pokvarila u tom periodu, pod uslovom da se privredna djelatnost zadri u predmetnom podruju za navedeni najkrai period. Regionalna pomo ne moe se, meutim, dodijeliti da se zamijeni to postrojenje ili oprema. 31 Zahtjev 25% sopstvenog doprinosa iz stava 38 ne primjenjuje se na pomo za ulaganja koja je odobrena za ulaganja u najudaljenije regione gdje maksimalni intenziteti pomoi mogu da preu 75 % bruto ekvivalenta pomoi i da se poveaju do 90 % za mala i srednja privredna drutva u skladu sa stavom 173 ovih smjernica. 32 Ovo ne vai za, na primjer, subvencionisane zajmove, javne zajmove za vlasniki kapital ili javna uea koja ne ispunjavaju naelo investitora u trinoj ekonomiji, dravne garancije koje sadre elemente pomoi, ili javnu podrku koja je odobrena u okviru pravila de minimis. 33 Ad hoc pomo je predmet istih zahtjeva kao i individualna pomo odobrena na osnovu eme, osim ukoliko nije drukije navedeno.

45. to se tie operativne pomoi za nadoknaivanje odreenih dodatnih trokova u najudaljenijim regionima, trajne slabosti koje ozbiljno oteavaju razvoj najudaljenijih regiona predviene su lanom 349 Ugovora i obuhvataju udaljenost, ostrvski poloaj, malu veliinu, nepovoljnu topografiju i klimu i ekonomsku zavisnost od malog broja proizvoda. Predmetna drava lanica mora ipak da odredi posebne dodatne trokove povezane sa tim trajnim slabostima koji bi se pokrili emom operativne pomoi.

46. to se tie operativne pomoi za spreavanje ili smanjenje opadanja broja stanovnika u veoma rijetko naseljenim podrujima, predmetna drava lanica mora da dokae rizik od opadanja broja stanovnika relevantnog podruja ukoliko ne bude dodijeljena operativna pomo.

3.3. Potreba za intervencijom drave

47. Da bi se ocijenilo da li je dravna pomo neophodna da se ostvari cilj od zajednikog interesa, prvo treba utvrditi problem koji treba da se rijei. Dravna pomo treba da bude usmjerena na situacije u kojima pomo moe da donese bitno poboljanje koje trite samo ne moe da ostvari. Ovo vai naroito kada su na raspolaganju ograniena javna sredstva.

48. Mjere dravne pomoi mogu zaista, pod odreenim uslovima, otkloniti slabosti trita ime doprinose efikasnom funkcionisanju trita i unapreuju konkurentnost. Nadalje, kada trita pruaju efikasne rezultate ali se ti rezultati smatraju nezadovoljavajuim sa stanovita jednakosti ili kohezije, dravna pomo moe se koristiti da se ostvari poeljniji, praviniji trini rezultat.

49. to se tie pomoi koja je dodijeljena za razvoj podruja koja su obuhvaena mapom regionalnih pomoi u skladu sa pravilima iz Odjeljka 5 ovih smjernica, Komisija smatra da trite, bez intervencije drave, ne ispunjava oekivane ciljeve kohezije iz Ugovora. Stoga, pomo dodijeljenu u tim podrujima treba smatrati usklaenom sa unutranjim tritem u skladu sa lanom 107 stav 3 ta. (a) i (c) Ugovora.

3.4. Primjerenost regionalne pomoi

50. Prijavljena mjera pomoi mora da bude primjeren instrument politike za ostvarivanje predmetnog cilja politike. Mjera pomoi nee se smatrati usklaenom ukoliko se drugim manje naruavajuim instrumentima politike ili drugim manje naruavajuim vrstama instrumenata pomoi moe ostvariti isti pozitivni doprinos regionalnom razvoju.

3.4.1. Primjerenost u poreenju sa drugim instrumentima politike

3 .4 .1 .1 . eme p om o i za u lagan j a

51. Regionalna pomo za ulaganja nije jedini instrument politike koji je dostupan dravama lanicama da podre ulaganja i otvaranje novih radnih mjesta u manje razvijenim regionima. Drave lanice mogu koristiti druge mjere kao to je razvoj infrastrukture, unapreenje kvaliteta obrazovanja i obuke, ili unapreenje poslovnog ambijenta.

52. Drave lanice moraju da navedu zbog ega je regionalna pomo primjeren instrument za ostvarivanje zajednikog cilja jednakosti ili kohezije ukoliko uvode emu van operativnog programa koji se finansira iz fondova kohezione politike.

53. Ukoliko drava lanica odlui da uspostavi sektorsku emu pomoi van operativnog programa koji se finansira iz fondova Unije iz stava 32 ovih smjernica, mora dokazati prednosti takvog instrumenta u odnosu na multisektorsku emu ili druge opcije politike.

54. Komisija e naroito uzeti u obzir sve procjene uticaja predloene eme pomoi koje drava lanica moe staviti na raspolaganje. Isto tako, prilikom ocjenjivanja primjerenosti predloene eme mogu se uzeti u obzir rezultati naknadnih evaluacija opisanih u Odjeljku 4.

3 .4 .1 .2 . In d iv id u a ln a p o mo za u la ga n j a

55. Za ad hoc pomo, drava lanica mora da dokae da takva pomo vie doprinosi razvoju predmetnog podruja u odnosu na pomo u okviru eme ili druge vrste mjera.

3 . 4 .1 .3 . eme op era t i vn e p omo i

56. Drava lanica mora da dokae da je pomo primjerena za ostvarivanje cilja eme za probleme za ije rjeavanje je pomo namijenjena. Da bi dokazala da je pomo primjerena, drava lanica moe unaprijed da izrauna iznos pomoi kao fiksni iznos za pokrivanje oekivanih dodatnih trokova u datom periodu, kako bi se podstakla privredna drutva da ogranie trokove i da vremenom efikasnije razvijaju poslovanje34.

3.4.2. Primjerenost u poreenju sa razliitim instrumenatima pomoi

57. Regionalna pomo moe se dodijeliti u razliitim oblicima. Drave lanice treba, meutim, da obezbijede da se pomo dodjeljuje u obliku koji e prouzrokovati najmanja naruavanja trgovine i konkurencije. S tim u vezi, ukoliko se pomo dodjeljuje u oblicima koji obezbjeuju neposrednu novanu korist (na primjer, direktna bespovratna sredstva, osloboenja od plaanja poreza ili smanjenja poreza, doprinosa za socijalno osiguranje ili drugih obaveznih doprinosa, ili nabavka zemljita, robe ili usluga po povlaenim cijenama itd.), drava lanica mora da dokae zbog ega drugi potencijalno manje naruavajui oblici pomoi kao to su avansna plaanja koje treba otplatiti ili oblici pomoi koji se zasnivaju na dunikim ili kapitalnim instrumentima (na primjer zajmovi sa niskom kamatnom stopom ili subvencionirane kamate, dravne garancije, kupovina udjela u kapitalu ili drugi nain obezbjeivanja kapitala pod povlaenim uslovima) nisu primjereni.

58. Za eme pomoi kojima se sprovode ciljevi i prioriteti operativnih programa, instrument finansiranja izabran u tom programu smatra se primjerenim instrumentom.

59. Rezultati naknadnih evaluacija opisanih u Odjeljku 4 mogu se uzeti u obzir prilikom ocjenjivanja primjerenosti predloenog instrumenta pomoi.

3.5. Podsticajni efekat

60. Regionalna pomo moe se smatrati usklaenom sa unutranjim tritem samo ukoliko ima podsticajni efekat. Podsticajni efekat je prisutan kada pomo mijenja ponaanje privrednog drutva na nain da obavlja dodatnu djelatnost koja doprinosi razvoju podruja a koju ne bi obavljalo bez pomoi ili bi tu djelatnost obavljalo samo u ogranienom obimu ili na drugaiji nain ili na drugoj lokaciji. Pomo ne

34 Meutim, kada je budua dinamika rashoda i prihoda okruena visokim stepenom neizvjesnosti i postoji snana asimetrija informacija, javni organ bi moda trebalo da usvoji modele kompenzacije koji nisu u potpunosti ex ante i ex post, ve su vie kombinacija ex ante i ex post modela kompenzacije (na primjer, korienje mehanizma za vraanje sredstava da bi se omoguilo dijeljenje nepredvienih dobitaka).

smije da subvencionie trokove djelatnosti koje bi privredno drutvo svakako pretrpjelo i ne smije da kompenzuje uobiajeni poslovni rizik privredne djelatnosti.

61. Postojanje podsticajnog efekta moe se dokazati u dva mogua scenarija: (a) pomo podstie donoenje pozitivne odluke o ulaganju jer ulaganje koje inae ne bi bilo dovoljno rentabilno za korisnika moe da se

izvri u predmetnom podruju35 (scenario 1, odluka o ulaganju); ili (b) pomo podstie izbor lokacije planiranog ulaganja u relevantnom podruju a ne negdje drugo jer kompenzuje neto nedostatke i

trokove povezane sa lokacijom u predmetnom podruju (scenario 2, odluka o lokaciji). 62. Ukoliko pomo ne promijeni ponaanje korisnika stimulisanjem (dodatnog) ulaganja u predmetno podruje, moe se smatrati da bi se isto

ulaganje izvrilo u regionu i bez pomoi. Takvoj pomoi nedostaje podsticajni efekat za ostvarivanje regionalnog cilja i ne moe se odobriti kao usklaena sa unutranjim tritem.

63. Za regionalnu pomo dodijeljenu kroz fondove kohezione politike u regionima a za ulaganja potrebna da se ostvare standardi utvreni pravom Unije, moe se smatrati da pomo ima podsticajni efekat, ukoliko bez pomoi ulaganje u datom podruju ne bi bilo dovoljno rentabilno za korisnika, to bi dovelo da zatvaranja postojee poslovne jedinice u tom podruju.

3.5.1. eme pomoi za ulaganja

64. Radovi na individualnom ulaganju mogu da ponu tek nakon podnoenja obrasca zahtjeva za pomo. 65. Ukoliko radovi ponu prije podnoenja zahtjeva za pomo, svaka pomo dodijeljena u vezi sa tim individualnim ulaganjem nee se

smatrati usklaenom sa unutranjim tritem. 66. Drave lanice moraju da uvedu standardni obrazac zahtjeva za pomo dat u prilogu ovih smjernica36. Na obrascu zahtjeva, mala i srednja

privredna drutva i velika privredna drutva moraju hipotetiki da objasne ta bi se desilo da nisu primili pomo i da navedu koji bi se od scenarija opisanih u stavu 61 primjenjivao.

67. Pored toga, velika privredna drutva moraju da podnesu dokumentovane dokaze kojima se potkrepljuje hipotetiki scenario opisan u obrascu zahtjevu. Mala i srednja privredna drutva nemaju takvu obavezu.

68. Organ koji dodjeljuje pomo mora da provjeri kredibilnost hipotetikog scenarija i da potvrdi da regionalna pomo ima potrebni podsticajni efekat koji odgovara jednom od scenarija opisanih u stavu 61. Hipotetiki scenario je kredibilan ukoliko je vjerodostojan i odnosi se na faktore odluivanja koji preovladavaju u vrijeme kada korisnik odluuje o ulaganju.

3.5.2. Prijavljena individualna pomo za ulaganja

69. Uz zahtjeve iz st. 64 do 67, za prijavljenu individualnu pomo37, drava lanica mora da dostavi jasne dokaze da ta pomo stvarno utie na izbor ulaganja ili lokacije38. Mora navesti koji scenario iz stava 61 se primjenjuje. Da bi se omoguila sveobuhvatna ocjena, drava lanica mora da dostavi ne samo informacije o projektu koji je dobio pomo ve i sveobuhvatni opis hipotetikog scenarija po kojem korisniku nijedan javni organ u EEP ne bi dodijelio pomo.

70. U scenariju 1, drava lanica mogla bi da dokae postojanje podsticajnog efekta pomoi dostavljenjem dokumenata privrednog drutva koji prikazuju da ulaganje bez pomoi ne bi bilo dovoljno rentabilno.

71. U scenariju 2, drava lanica mogla bi da dokae podsticajni efekat pomoi dostavljanjem dokumenata privrednog drutva koji prikazuju da je izvreno poreenje trokova i koristi lokacije u predmetnom podruju i trokova i koristi lokacije(a) u drugom(im) podruju(ima). Komisija provjerava da li takva poreenja imaju realnu osnovu.

72. Drave lanice se, naroito, pozivaju da se oslanjaju na zvanina dokumenta upravljakih organa, procjene rizika (ukljuujui procjenu ri-zika povezanih sa odreenom lokacijom), finansijske izvjetaje, interne poslovne planove, miljenja strunjaka i druge studije povezane sa projektom ulaganja koji se ocjenjuje. Dravama lanicama prilikom dokazivanja podsticajnog efekta mogu da pomognu dokumenta koja sadre informacije o predvianjima tranje, predvianjima trokova, finansijskim predvianjima, dokumenta koja su dostavljena odboru za ulaganja i u kojima su podrobno obraeni razliiti investicioni scenariji, ili dokumenta koja su dostavljena finansijskim institucijama.

73. U ovom kontekstu, a naroito u scenariju 1, stepen rentabilnosti moe se ocijeniti upuivanjem na metodologije koje su standardna praksa u odreenoj privrednoj grani o kojoj je rije, i koje mogu ukljuivati metode za ocjenjivanje neto sadanje vrijednosti (NPV)39 , interne stope prinosa (IRR)40 ili prosjenog prinosa na uloena sredstva (ROCE). Rentabilnost projekta treba da se uporedi sa uobiajenim stopama prinosa koje privredno drutvo primjenjuje u drugim slinim investicionim projektima. Ukoliko te stope nisu dostupne, rentabilnost projekta treba uporediti sa trokom kapitala privrednog drutva u cjelini ili sa stopama prinosa koje su uobiajene u datom privrednom sektoru.

74. Ukoliko pomo ne promijeni ponaanje korisnika stimulisanjem (dodatnog) ulaganja u predmetno podruje, nema pozitivnog efekta za region. Iz tog razloga, pomo se nee smatrati usklaenom sa unutranjim tritem u sluajevima kada se ini da bi isto ulaganje bilo izvreno u regionu i bez dodijeljene pomoi.

3.5.3. eme operativne pomoi

75. Za eme operativne pomoi, smatrae se da je podsticajni efekat pomoi prisutan ukoliko bi se, bez pomoi, nivo ekonomske aktivnosti u predmetnom podruju ili regionu vjerovatno znatno smanjio zbog problema za ije rjeavanje je pomo namijenjena.

76. Komisija e stoga smatrati da pomo podstie dodatnu ekonomsku aktivnost u datim podrujima ili regionima, ukoliko je drava lanica dokazala postojanje i veliki obim tih problema u datom podruju (v. st. 44 do 46).

3.6. Proporcionalnost iznosa pomoi (pomo svedena na minimum)

77. U naelu, iznos regionalne pomoi mora se ograniiti na minimum potreban da se podstakne dodatno ulaganje ili djelatnost u datom podruju.

35 Takva ulaganja mogu stvoriti uslove koji omoguavaju dalja ulaganja koja su odriva bez dodatne pomoi. 36 V. Prilog V. 37 Ad hoc pomo mora da ispuni i zahtjeve iz st. 64 do 67 ovih smjernica, uz zahtjeve iz Odjeljka 3.5.2. 38 Hipotetiki scenariji opisani su stavu 61. 39 Neto sadanja vrijednost projekta je razlika izmeu pozitivnih i negativnih gotovinskih tokova u periodu trajanja ulaganja, diskontovana na njihovu trenutnu vrijednost (obino primjenom trokova kapitala). 40 Unutranja stopa prinosa ne zasniva se na raunovodstvenom dobitku u datoj godini, ve uzima u obzir i prilive buduih novanih tokova koje investitor oekuje da primi u cijelom periodu trajanja ulaganja. Definie se kao diskontna stopa za koju je neto sadanja vrijednost priliva gotovinskih tokova jednaka nuli.

78. Po optem pravilu, prijavljena individualna pomo smatrae se svedenom na minimum, ukoliko iznos pomoi odgovara neto dodatnim trokovima realizacije ulaganja u datom podruju u odnosu na hipotetiki scenario da nema pomoi. Slino tome, u sluaju pomoi za ulaganja koja se dodjeljuje velikim privrednim drutvima u okviru prijavljenih ema, drave lanice moraju obezbijediti da je iznos pomoi sveden na minimum na osnovu pristupa neto dodatnih trokova.

79. Kod situacija po scenariju 1 (odluke o ulaganju) iznos pomoi stoga ne bi trebalo da pree minimum koji je potreban da bi projekat bio dovoljno rentabilan, npr. za poveanje njegove interne stope prinosa iznad uobiajenih stopa prinosa koje primjenjuje dato privredno drutvo u drugim slinim investicionim projektima ili, ukoliko je dostupno, za poveanje njegove interne stope prinosa iznad troka kapitala privrednog drutva u cjelini ili iznad stopa prinosa koje su uobiajene u datom privrednom sektoru.

80. Kod situacija po scenariju 2 (podsticaji za izbor lokacije), iznos pomoi ne bi trebalo da pree razliku izmeu neto sadanje vrijednosti ulaganja u ciljnom podruju i neto sadanje vrijednosti na alternativnoj lokaciji. Moraju se uzeti u obzir svi relevantni trokovi i koristi, ukljuujui, na primjer, administrativne trokove, trokove prevoza, trokove obuke koje ne pokriva pomo za obuku, kao i razlike u zaradama. Ukoliko je, meutim, alternativna lokacija u EEP, subvencije odobrene na toj drugoj lokaciji ne uzimaju se u obzir.

81. Da bi se obezbijedila predvidljivost i jednaki uslovi djelovanja, Komisija primjenjuje i maksimalne intenzitete pomoi41 za pomo za ulaganja. Ovi maksimalni intenziteti pomoi imaju dvostruku namjenu.

82. Prvo, za prijavljene eme, ovi maksimalni intenziteti pomoi imaju zatitnu funkciju za mala i srednja privredna drutva: sve dok je intenzitet pomoi ispod dozvoljenog maksimuma, smatra se da je ispunjen kriterijum pomo svedena na minimum.

83. Drugo, u svim ostalim sluajevima, maksimalni intenziteti pomoi koriste se kao gornja granica za pristup neto dodatnih trokova opisan u st. 79 i 80.

84. Maksimalni intenziteti pomoi se usklauju u odnosu na tri kriterijuma: (a) socio-ekonomskog poloaja predmetnog podruja, kao pokazatelja obima potrebe podruja za daljim razvojem i, eventualno, obima

tekoa koje ima prilikom privlaenja i zadravanja privredne djelatnosti; (b) veliine korisnika kao pokazatelja posebnih potekoa u finansiranju ili realizaciji projekta u tom podruju; i (c) obima investicionog projekta, kao indikatora oekivanog stepena naruavanja konkurencije i trgovine.

85. Shodno tome, dozvoljeni intenziteti pomoi (i, potencijalno, vea naruavanja trgovine i konkurencije kao posledica toga) su vei to je manje razvijen ciljni region, i ukoliko je korisnik pomoi malo i srednje privredno drutvo.

86. Zbog oekivanih veih naruavanja konkurencije i trgovine, maksimalni intenzitet pomoi za velike investicione projekte mora se smanjiti primjenom mehanizma iz stava 20 taka (c).

3.6.1. eme pomoi za ulaganja

87. Kod pomoi malim i srednjim privrednim drutvima, mogu se koristiti uveani maksimalni intenziteti pomoi opisani u Odjeljku 5.4. Mala i srednja privredna drutva, meutim, ne mogu da koriste ove uveane intenzitete ukoliko se ulaganje odnosi na veliki investicioni projekat.

88. Kod pomoi velikim privrednim drutvima, drava lanica mora da obezbijedi da iznos pomoi odgovara neto dodatnim trokovima realizacije ulaganja u podruju o kojem je rije, u odnosu na hipotetiki scenario u sluaju da nema pomoi. Mora se koristiti metoda pojanjena u st. 79 i 80 zajedno sa maksimalnim intenzitetima pomoi kao gornjom granicom.

89. Kod pomoi velikim investicionim projektima, mora se obezbijediti da pomo ne prelazi smanjeni intenzitet. Ukoliko se pomo korisniku dodijeli za ulaganje koje se smatra dijelom jedinstvenog investicionog projekta, pomo se mora smanjiti za opravdane trokove koji prelaze 50 miliona eura42.

90. Maksimalni intenzitet pomoi i iznos pomoi po projektu mora izraunati organ koji dodjeljuje pomo prilikom dodjeljivanja pomoi. Intenzitet pomoi mora se izraunati na osnovu bruto ekvivalenta pomoi ili u odnosu na ukupne opravdane trokove ulaganja ili opravdane trokove zarada koje je korisnik pomoi prijavio prilikom podnoenja zahtjeva za pomo.

91. Ukoliko se pomo za ulaganje izraunata na osnovu trokova ulaganja kombinuje sa regionalnom pomoi za ulaganje koja je izraunata na osnovu trokova zarada, ukupna pomo ne smije da pree najvei iznos pomoi po bilo kojem od obrauna do maksimalnog dozvoljenog intenziteta pomoi za podruje o kojem je rije.

92. Pomo za ulaganja moe se dodijeliti istovremeno u okviru nekoliko ema regionalne pomoi ili kumulativno sa ad hoc pomoi, pod uslovom da ukupna pomo iz svih izvora ne pree maksimalni dozvoljeni intenzitet pomoi po projektu koji unaprijed mora izraunati prvi organ koji dodjeljuje pomo.

93. Kod poetnog ulaganja koje je povezano sa projektima Evropske teritorijalne saradnje (ETC) koji ispunjavaju kriterijume Regulative o posebnim odredbama za podrku cilju evropske teritorijalne saradnje iz Evropskog fonda za regionalni razvoj43, intenzitet pomoi koji se primjenjuje na podruje u kojem se nalazi poetno ulaganje primjenjivae se na sve korisnike koji uestvuju u projektu. Ukoliko se poetno ulaganje nalazi u dva ili vie podruja koja primaju pomo, maksimalni intenzitet pomoi za poetno ulaganje bie onaj koji se primjenjuje u podruju, koje prima pomo, u kojem nastaje najvei dio opravdanih trokova. Poetna ulaganja koja vre velika privredna drutva u podrujima c mogu da koriste regionalnu pomo u okviru projekata evropske teritorijalne saradnje samo ukoliko predstavljaju poetna ulaganja za nove djelatnosti ili nove proizvode.

3 .6 .1 .1 . Op ravd an i t ro k o vi i z rau n a t i n a osn ovu t r ok ova u lagan j a

94. Steena imovina treba da bude nova, osim za mala i srednja privredna drutva ili u sluaju sticanja poslovne jedinice44. 95. Za mala i srednja privredna drutva se do 50% trokova pripremnih studija ili konsultantskih trokova povezanih sa ulaganjem isto tako

moe smatrati opravdanim trokovima. 96. Kod pomoi dodijeljene za bitnu promjenu u proizvodnom procesu, opravdani trokovi moraju da budu vei od amortizacije imovine koja

je povezana sa djelatnou koju treba modernizovati, u prethodne tri fiskalne godine. 97. Kod pomoi dodijeljene za diverzifikaciju postojee poslovne jedinice, opravdani trokovi moraju za najmanje 200% da budu vei od

knjigovodstvene vrijednosti imovine, koja se ponovo koristi, koja je bila evidentirana u fiskalnoj godini prije poetka radova. 98. Trokovi povezani sa zakupom materijalne imovine mogu se uzeti u obzir pod sljedeim uslovima:

(a) za zemljite i zgrade, zakup se mora nastaviti najmanje pet godina nakon oekivanog datuma zavretka ulaganja za velika privredna drutva, i tri godine za mala i srednja privredna drutva;

41 V. pododjeljak 5.4 o mapama regionalnih pomoi. 42 Smanjeni intenziteti pomoi rezultat su mehanizma definisanog u stavu 20 taka (c). 43 Regulativa Evropskog parlamenta i Savjeta o posebnim odredbama za podrku cilju evropske teritorijalne saradnje iz Evropskog fonda za regionalni razvoj. Predlog Komisije COM(2011) 611 Regulativa ERDF/ETC. 44 Definisano u stavu 20 ta. (h) i (i).

(b) za postrojenja ili mehanizaciju, zakup mora biti zakljuen u formi finansijskog lizinga i mora sadrati obavezu korisnika pomoi da po isteku perioda zakupa kupi tu imovinu.

99. U sluaju preuzimanja poslovne jedinice treba uzeti u obzir samo trokove kupovine imovine od treih lica koja nisu povezana sa kupcem. Transakcija se mora obaviti pod trinim uslovima. Ukoliko je pomo za sticanje imovine ve bila dodijeljena prije njene kupovine, nabavnu vrijednost te imovine treba oduzeti od opravdanih trokova koji su povezani sa preuzimanjem poslovne jedinice. Ukoliko preuzimanje poslovne jedinice prati dodatno ulaganje koje ispunjava uslove za pomo, opravdane trokove tog drugog ulaganja treba dodati trokovima kupovine imovine poslovne jedinice.

100. Kod velikih privrednih drutava, trokovi nematerijalne imovine su opravdani samo do gornje granice od 50% ukupnih opravdanih trokova ulaganja za projekat. Kod malih i srednjih privrednih drutava, mogu se uzeti u obzir svi trokovi povezani sa nematerijalnom imovinom.

101. Nematerijalna imovina koja je opravdana za izraunavanje trokova ulaganja mora ostati vezana za predmetno podruje koje prima pomo i ne smije se vriti transfer iste u druge regione. U tu svrhu, nematerijalna imovina mora ispunjavati sljedee uslove: (a) mora se koristiti iskljuivo u poslovnoj jedinici koja prima pomo; (b) mora biti takva da se moe amortizovati; (c) mora biti kupljena pod trinim uslovima od treih lica koja nisu povezana sa kupcem.

102. Nematerijalna imovina mora biti ukljuena u imovinu privrednog drutva koje prima pomo i mora ostati vezana za projekat za koji se pomo dodjeljuje najmanje pet godina (tri godine za mala i srednja privredna drutva).

3 .6 .1 .2 . Op ravd an i t ro k o vi i z rau n a t i n a osn ovu t r ok ova za rad a

103. Regionalna pomo moe se izraunati i u odnosu na oekivane trokove zarada koji nastaju otvaranjem novih radnih mjesta kao posljedica poetnog ulaganja. Pomo moe da nadomjesti samo trokove zarada novozapoljenog radnika izraunate za period od dvije godine a intenzitet koji se tako dobije ne smije da bude vei od intenziteta pomoi koji se primjenjuje u podruju o kojem je rije.

3.6.2. Prijavljena individualna pomo za ulaganja

104. Kod situacija po scenariju 1 (odluka o ulaganju) Komisija e provjeriti da li iznos pomoi prelazi minimum koji je potreban da bi projekat bio dovoljno rentabilan, primjenom metode iz stava 79.

105. Kod situacija po scenariju 2 (odluka o lokaciji), Komisija e za podsticanje odluke o lokaciji primjenom metode iz stava 80 uporediti neto sadanju vrijednost ulaganja za ciljno podruje i neto sadanju vrijednost ulaganja na alternativnoj lokaciji.

106. Obrauni koji se koriste za analizu podsticajnog efekta mogu se koristiti i da se ocijeni da li je pomo proporcionalna. Drava lanica mora da dokae proporcionalnost na osnovu dokumentacije kao to je dokumentacija iz stava 72.

107. Intenzitet pomoi ne smije da pree dozvoljeni usklaeni intenzitet pomoi.

3.6.3. eme operativne pomoi

108. Drava lanica mora da dokae da je nivo pomoi srazmjeran problemima za ije rjeavanje je pomo namijenjena. 109. Moraju biti ispunjeni, naroito, sljedei uslovi:

(a) pomo mora biti odreena u odnosu na prethodno definisani niz opravdanih trokova koji se u cjelini mogu pripisati problemima za ije rjeavanje je pomo namijenjena, kako dokae drava lanica;

(b) pomo se mora ograniiti na odreeni dio tog prethodno definisanog niza opravdanih trokova i ne smije da pree te trokove; (c) iznos pomoi po korisniku mora biti proporcionalan obimu problema sa kojima se stvarno suoava pojedini korisnik.

110. to se tie pomoi za kompenzovanje odreenih dodatnih trokova u najudaljenijim regionima, opravdani trokovi moraju biti takvi da se mogu u cjelini pripisati jednoj ili vie trajnih slabosti iz lana 349 Ugovora. Ti dodatni trokovi ne smiju ukljuivati trokove prevoza niti bilo koje dodatne trokove koji se mogu pripisati drugim faktorima i moraju biti kvantifikovani u odnosu na obim trokova koje imaju slina privredna drutva osnovana u drugim regionima drave lanice o kojoj je rije.

111. Kada je rije o pomoi za smanjenje odreenih posebnih potekoa sa kojima se suoavaju mala i srednja privredna drutva u podrujima a, nivo pomoi se mora za vrijeme trajanja eme postepeno smanjivati45.

3.7. Izbjegavanje neprimjerenih negativnih efekata na konkurenciju i trgovinu

112. Da bi pomo bila usklaena, negativni efekti mjere pomoi u smislu naruavanja konkurencije i uticaja na trgovinu izmeu drava lanica moraju biti ogranieni i manji od pozitivnih efekata u smislu doprinosa ostvarivanju cilju od zajednikog interesa. Mogu se identifikovati odreene situacije kada su negativni efekti oigledno vei od svih pozitivnih efekata, to znai da se pomo ne moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem.

3.7.1. Opta razmatranja

113. Regionalna pomo moe prouzrokovati dvije osnovne vrste potencijalnog naruavanja konkurencije i trgovine. To su naruavanja trita proizvoda i efekti na lokaciju. Obje vrste mogu dovesti do neefikasnosti prilikom alokacije (koje naruavaju ekonomsku uspjenost unutranjeg trita) i problema u vezi sa raspodjelom (raspodjelom privredne djelatnosti po regionima).

114. Jedan potencijalno tetan efekat dravne pomoi je da onemoguava trinom mehanizmu da ostvari efikasne rezultate nagraivanjem najefikasnijih proizvoaa i vrenjem pritiska na one najmanje efikasne da se poboljaju, restrukturiraju ili napuste trite. Obimno irenje kapaciteta podstaknuto dravnom pomoi na neefikasnom tritu moe naroito neopravdano da narui konkurenciju, jer stvaranje ili odravanje prekomjernog kapaciteta moe dovesti do ograniavanja stopa dobiti, smanjenja investicija konkurenata ili ak izlaska konku-renata sa trita. To moe dovesti do situacije u kojoj su konkurenti koji bi inae mogli da ostanu na tritu prinueni da napuste trite. Moe takoe sprijeiti privredna drutva da uu ili se ire na tritu i moe oslabiti podsticanje konkurenata na inovacije. Ovo ima za rezu-ltat neefikasne trine strukture koje su dugorono i tetne za potroae. Pored toga, raspoloivost pomoi moe kod potencijalnih korisni-ka podstai pasivnost ili neopravdano rizino ponaanje. Dugoroni uticaj na sveobuhvatnu uspjenost sektora najvjerovatnije je negativan.

115. Pomo moe da ima i naruavajue efekte u smislu poveanja ili odravanja velike trine moi na strani korisnika. ak i ukoliko pomo ne jaa neposredno veliku trinu mo, moe to uiniti posredno, tako to odvraa postojee konkurente od irenja ili podstie njihov izlazak sa trita ili odvraa nove konkurente od ulaska na trite.

45 Takoe kada se eme operativne pomoi prijave za produenje postojeih mjera pomoi.

116. Pored naruavanja trita proizvoda, regionalna pomo po svojoj prirodi utie i na lokaciju privredne djelatnosti. Ukoliko jedno podruje privlai ulaganje zbog pomoi, drugo podruje gubi tu priliku. Ti negativni efekti u podrujima na koja pomo negativno utie mogu se osjetiti kroz gubitak privredne djelatnosti i gubitak radnih mjesta ukljuujui i na nivou podizvoaa. Mogu se osjetiti i kroz gubitak pozitivnih spoljnih efekata (na primjer efekat klastera, prelivanje znanja, obrazovanje i obuka itd.).

117. Geografska specifinost regionalne pomoi razlikuje tu pomo od drugih oblika horizontalne pomoi. Posebna karakteristika regionalne pomoi je da je namijenjena da utie na izbor investitora u pogledu lokacije projekata ulaganja. Kada regionalna pomo kompenzuje dodatne trokove, nastale zbog regionalnih slabosti i podrava dodatna ulaganja u podrujima koja primaju pomo a da ih pri tom ne odvlai od drugih podruja koja primaju pomo, doprinosi ne samo razvoju regiona ve i koheziji i u krajnjem koristi itavoj Uniji. Mogui negativni efekti regionalne pomoi u vezi sa lokacijom ve su ogranieni u odreenoj mjeri mapama regionalnih pomoi koje iscrpno definiu podruja u kojima se moe odobriti regionalna pomo, vodei rauna o ciljevima jednakosti i kohezione politike, kao i maksimalnim dozvoljenim intenzitetima pomoi. Meutim, da bi se procijenio stvarni uticaj pomoi u okviru cilja kohezije i dalje je vano da se razumije ta bi se desilo da nema pomoi.

3.7.2. Oigledni negativni efekti

118. Komisija utvruje brojne situacija u kojima su negativni efekti pomoi oigledno vei od pozitivnih efekata, tako da se pomo ne moe proglasiti usklaenom sa unutranjim tritem.

119. Komisija utvruje maksimalne intenzitete pomoi. Oni predstavljaju osnovni zahtjev za usklaenost, iji je cilj da se sprijei korienje dravne pomoi za projekte u kojima se odnos izmeu iznosa pomoi i opravdanih trokova smatra veoma visokim i da je posebno vjerovatno da je naruavajui. Uopte vai da to su vei pozitivni efekti koji e vjerovatno proistei iz projekta koji prima pomo i to je vea vjerovatna neophodnost pomoi, to e biti vea i gornja granica za intenzitet pomoi.

120. Ukoliko u sluajevima po scenariju 1 (odluke o ulaganju) projekat stvara kapacitet na tritu koje je strukturno u apsolutnom padu, Komisija taj kapacitet smatra negativnim efektom koji vjerovatno nee biti kompenzovan nijednim pozitivnim efektom.

121. U sluajevima po scenariju 2 (odluke o lokaciji), ukoliko bi bez pomoi ulaganje bilo locirano u regionu sa intenzitetom regionalne pomoi koji je vii ili isti kao ciljni region ovo e predstavljati negativni efekat koji vjerovatno nee biti kompenzovan nijednim pozitivnim efektom jer je u suprotnosti sa samom logikom regionalne pomoi46.

122. Ukoliko korisnik zatvori istu ili slinu djelatnost u drugom podruju u EEP i preseli tu djelatnost u ciljno podruje, ukoliko postoji uzrono-posledina veza izmeu pomoi i preseljenja, to e predstavljati negativan efekat koji vjerovatno nee biti kompenzovan nikakvim pozitivnim elementima.

123. Prilikom ocjenjivanja prijavljenih mjera, Komisija e zahtijevati sve informacije potrebne da bi razmotrila da li bi dravna pomo prouzrokovala gubitak znatnog broja radnih mjesta na postojeim lokacijama u EEP.

3.7.3. eme pomoi za ulaganja

124. eme pomoi za ulaganja ne smiju da dovedu do znaajnog naruavanja konkurencije i trgovine. Naroito, ak i ukoliko se naruavanje moe smatrati ogranienim na individualnom nivou (pod uslovom da su svi uslovi za pomo za ulaganja ispunjeni), eme kumulativno ipak mogu dovesti do visokih nivoa naruavanja. Takva naruavanja mogla bi da se odnose na trita proizvoda stvaranjem ili pogoranjem stanja prekomjernog kapaciteta ili stvaranjem, poveanjem ili odravanjem velike trine moi nekih primalaca na nain koji e negativno uticati na dinamine podsticaje. Pomo dostupna u okviru ema moe dovesti i do znatnog gubitka ekonomske aktivnosti u drugim podrujima EEP. U sluaju eme koja se koncentrie na odreene sektore rizik od takvih naruavanja je jo izrazitiji.

125. Iz tog razloga, drava lanica mora da dokae da e ovi negativni efekti biti svedeni na minimum imajui u vidu, na primjer, veliinu datih projekata, pojedinane i kumulativne iznose pomoi, oekivane korisnike kao i karakteristike ciljnih sektora. Da bi omoguila Komisiji da ocijeni vjerovatne negativne efekte, drava lanica bi mogla da dostavi sve procjene uticaja kojima raspolae, kao i naknadne evaluacije slinih prethodnih ema.

126. Prilikom dodjeljivanja pomoi u okviru eme individualnim projektima, organ koji dodjeljuje pomo mora da provjeri i potvrdi da pomo ne prouzrokuje oigledne negativne efekte opisane u stavu 121. Ova provjera moe se zasnivati na informacijama primljenim od korisnika prilikom podnoenja zahtjeva za pomo i na izjavi datoj na standardnom obrascu zahtjeva za pomo na kojem treba navesti alternativnu lokaciju u sluaju da se ne dodijeli pomo.

3.7.4. Prijavljena individualna pomo za ulaganja

127. Prilikom ocjenjivanja negativnih efekata prijavljene pomoi, Komisija razlikuje dva hipotetika scenarija opisana u st. 104 i 105 ovih smjernica.

3 .7 .4 .1 . Scen a r i o 1 ( od lu k e o u lagan j u ) 128. Komisija u sluajevima po scenariju 1 stavlja poseban naglasak na negativne efekte povezane sa izgradnjom prekomjernog kapaciteta u

opadajuim industrijama, spreavanjem izlaska sa trita, i pojmom velike trine moi. Ovi negativni efekti opisani su u st. 129-138 ovih smjernica i moraju se kompenzovati pozitivnim efektima pomoi. Meutim, ukoliko se utvrdi da bi pomo prouzrokovala oigledne negativne efekte opisane u stavu 120 pomo se ne moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem jer vjerovatno nee biti kompenzovana nijednim pozitivnim elementom.

129. Da bi se utvrdila i ocijenila potencijalna naruavanja konkurencije i trgovine, drave lanice bi trebalo da prue dokaze koji Komisiji omoguavaju da identifikuje trita proizvoda o kojima je rije (tj. proizvode na koje utie promjena ponaanja korisnika pomoi) i da identifikuje konkurente i korisnike/potroae na koje utiu.

130. Komisija e za ocjenjivanje ovih potencijalnih naruavanja koristiti razliite kriterijume, kao to su trina struktura datog proizvoda, uspjenost trita (opadanje ili rast trita), postupak izbora korisnika pomoi, barijere ulasku na trite i izlasku sa trita, diferencijacija proizvoda.

131. Sistematsko oslanjanje privrednog drutva na dravnu pomo moe da ukae da privredno drutvo nije sposobno samo da izdri konkurenciju ili da uiva neopravdane prednosti u odnosu na svoje konkurente.

132. Komisija razlikuje dva glavna izvora potencijalnih negativnih efekata na trita proizvoda: (a) sluajevi znatnog irenja kapaciteta koji prouzrokuju ili pogoravaju postojee stanje prekomjernog kapaciteta, naroito na

opadajuem tritu; i (b) sluajevi kada korisnik pomoi ima veliku trinu mo.

46 Za potrebe ove odredbe, Komisija e koristiti standardnu gornju granicu pomoi koja se primjenjuje u podrujima c koja se granie sa podrujima a bez obzira na uveane intenzitete pomoi u skladu sa stavom 176.

133. Da bi Komisija ocijenila da li pomo moe da poslui da se uspostave ili odre neefikasne trine strukture uzee u obzir dodatni proizvodni kapacitet koji je ostvario projekat i funkcionisanje trita.

134. Ukoliko trite o kome je rije raste, obino je manje razloga za zabrinutost da pomo moe negativno uticati na dinamine podsticaje ili da e neopravdano sprijeiti izlazak sa trita ili ulazak na trite.

135. Zabrinutost je opravdanija ukoliko trita opadaju. U vezi sa tim, Komisija razlikuje sluajeve kod kojih dugorono gledano relevantno trite strukturno opada (tj. pokazuje negativnu stopu rasta), i sluajeve kod kojih relevantno trite relativno opada (tj. pokazuje pozitivnu stopu rasta, ali ne prelazi referentnu stopu rasta).

136. Slabo funkcionisanje trita e se uobiajeno mjeriti u odnosu na BDP EEP u zadnje tri godine prije poetka projekta (referentna stopa); moe se utvrditi i na osnovu projektovanih stopa rasta u narednih tri do pet godina. Pokazatelji mogu da obuhvate predvieni budui rast predmetnog trita i na osnovu toga oekivane stope iskorienosti kapaciteta, kao i vjerovatni uticaj poveanja kapaciteta na konkurente kroz njegove efekte na cijene i stope dobiti.

137. U nekim sluajevima, ocjenjivanje rasta trita proizvoda u EEP moda nije primjereno da bi se potpuno ocijenili efekti pomoi, naroito ukoliko je geografsko trite svjetsko trite. U takvim sluajevima, Komisija e razmotriti efekat pomoi na predmetne trine strukture, a naroito, njen potencijal da istisne proizvoae iz EEP.

138. Da bi ocijenila da li postoji velika trina mo, Komisija e uzeti u obzir poloaj korisnika u odreenom vremenskom periodu prije primanja pomoi i oekivani trini poloaj po okonanju ulaganja. Komisija e uzeti u obzir trine udjele korisnika, kao i trine udjele njegovih konkurenata i druge relevantne faktore, kao na primjer trinu strukturu posmatrajui koncentraciju na tritu, mogue barijere ulasku na trite47, kupovnu mo48 i barijere irenju na tritu ili izlasku sa trita.

3 . 7 .4 .2 . Scen a r i o 2 ( od lu k e o l ok ac i j i )

139. Ukoliko analiza hipotetikog scenarija ukazuje da bi bez pomoi ulaganje bilo izvreno na drugoj lokaciji (scenario 2) koja pripada istom geografskom tritu u pogledu datog proizvoda, i ukoliko je pomo proporcionalna, mogui ishodi u smislu prekomjernog kapaciteta i velike trine moi bili bi, u naelu, isti bez obzira na pomo. U takvim sluajevima, pozitivni efekti pomoi vjerovatno bi bili vei od ogranienih negativnih efekata na konkurenciju. Meutim, ukoliko je alternativna lokacija u EEP, Komisiju naroito zanimaju negativni efekti vezani za alternativnu lokaciju i stoga, ukoliko pomo dovede do oiglednih negativnih efekata opisanih u st. 121 i 122, pomo se ne moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem jer vjerovatno nee biti kompenzovani nijednim pozitivnim elementom.

3.7.5. eme operativne pomoi 140. Ukoliko je pomo potrebna i proporcionalna da se ostvari zajedniki cilj opisan u pododjeljku 3.2.3, negativni efekti pomoi vjerovatno e

biti kompenzovani pozitivnim efektima. U nekim sluajevima, meutim, pomo moe imati za rezultat promjene u strukturi trita ili u karakteristikama sektora ili industrije koje bi mogle znatno da narue konkurenciju kroz barijere ulasku na trite ili izlasku sa istog, efekte zamjene, ili kroz preusmjeravanje trgovinskih tokova. U tim sluajevima, identifikovani negativni efekti vjerovatno nee biti kompenzovani nijednim pozitivnim efektom.

3.8. Transparentnost

141. Drave lanice moraju objaviti na centralnoj internet stranici ili na jednoj internet stranici koja prikuplja informacije sa vie internet stranica (na primjer, regionalne internet stranice) sve sljedee informacije o prijavljenim mjerama dravne pomoi: tekst prijavljene eme pomoi i odredaba o njenom sprovoenju, organ koji dodjeljuje pomo, pojedini korisnici, iznos pomoi po korisniku, i intenzitet pomoi. Ovi zahtjevi vae i za individualnu pomo odobrenu u okviru prijavljenih ema kao i za ad hoc pomo. Takve informacije moraju se objaviti nakon donoenja odluke o dodjeli pomoi, moraju se uvati najmanje 10 godina i moraju biti dostupne iroj javnosti bez ogranienja49.

4. EVALUACIJA

142. Da bi se dodatno obezbijedilo da su naruavanja konkurencije i trgovine ograniena, Komisija moe zahtijevati da se za odreene eme primjenjuje vremensko ogranienje (obino etiri godine ili manje) i da se za njih obavi evaluacija iz stava 27.

143. Evaluacija e se vriti za eme kod kojih su potencijalna naruavanja naroito velika, tj. koje mogu znatno ograniiti konkurenciju, ukoliko se njihovo sprovoenje blagovremeno ne preispita.

144. Imajui u vidu ciljeve evaluacije i da se dravama lanicama ne bi nametnulo nesrazmjerno veliko optereenje kod manjih iznosa pomoi, ova obaveza moe se propisati samo za eme pomoi sa velikim budetima pomoi, koji imaju nove karakteristike ili ako su predviene znatne trine, tehnoloke ili regulatorne izmjene. Evaluaciju mora obaviti strunjak, koji je nezavisan od organa koji dodjeljuje dravnu pomo, na osnovu zajednike metodologije50 i mora se objaviti. Evaluacija se mora dostaviti Komisiji blagovremeno da bi mogla da ocije-ni potencijalno produenje eme pomoi a u svakom sluaju po isteku eme. Precizni opseg i metodologija ove evaluacije bie definisani odlukom kojom se odobrava ema pomoi. Kod svake kasnije mjere pomoi sa slinim ciljem moraju se uzeti u obzir rezultati evaluacije.

5. MAPE REGIONALNIH POMOI

145. U ovom odjeljku, Komisija utvruje kriterijume za odreivanje podruja koja ispunjavaju uslove iz lana 107 stav 3 ta. (a) i (c) Ugovora. Podruja koja ispunjavaju ove uslove i koja drava lanica eli da oznai kao podruja a ili podruja c moraju biti odreena u mapi regionalnih pomoi koja se mora prijaviti Komisiji i koju Komisija mora odobriti prije nego to se regionalna pomo moe dodijeliti privrednim drutvima koja se nalaze u oznaenim podrujima. U mapama se moraju precizirati i maksimalni intenziteti pomoi koji se primjenjuju u ovim podrujima.

5.1. Udio stanovnitva koje ostvaruje pravo na regionalnu pomo

146. S obzirom na to da dodjeljivanje regionalne dravne pomoi odstupa od opte zabrane dravne pomoi iz lana 107 stav 1 Ugovora, Komisija smatra da ukupno stanovnitvo podruja a i c u Uniji mora da bude manje od stanovnitva podruja koja nisu oznaena. Ukupni udio stanovnitva tih oznaenih podruja treba stoga da bude manji od 50% stanovnitva Unije.

47 Ove barijere ulasku na trite ukljuuju pravne barijere (naroito prava intelektualne svojine), ekonomije obima i ekonomije raspona, barijere pristupu mreama i infrastrukturi. Ukoliko se pomo odnosi na trite u kome je korisnik pomoi uhodan, mogue barijere ulasku na trite mogu da ojaaju eventualnu veliku trinu mo koju ima korisnik pomoi pa tako i eventualne negativne efekte te trine moi. 48 Kada su na tritu prisutni kupci velike kupovne moi, manje je vjerovatno da korisnik pomoi moe poveati cijene za takve kupce. 49 Ove informacije treba redovno aurirati (na primjer svakih est mjeseci) i treba da budu dostupne u formatu sa nezatienim pravima. 50 Takvu zajedniku metodologiju moe obezbijediti Komisija.

147. U Smjernicama o nacionalnoj regionalnoj pomoi za period 2007-201351 cjelokupni udio stanovnitva podruja a i c bio je odreen na 42% stanovnitva EU-25 (45,5% stanovnitva EU-27). Komisija smatra da ovaj poetni nivo cjelokupnog udjela stanovnitva treba prilagoditi kako bi odraavao teku ekonomsku situaciju u mnogim dravama lanicama.

148. Shodno tome, gornju granicu cjelokupnog udjela stanovnitva podruja a i c za period 2014-2020 treba utvrditi na 46,53% stanovnitva EU-2752.

5.2. Odstupanje u lanu 107 stav 3 taka (a)

149. lanom 107 stav 3 taka (a) Ugovora predvieno je da se pomo za unapreenje ekonomskog razvoja podruja u kojima je ivotni standard izuzetno nizak ili je nezaposlenost izuzetno visoka, kao i regiona iz lana 349, s obzirom na njihov strukturni, ekonomski i socijalni poloaj moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem. Po Sudu pravde korienje rijei izuzetno i visoka u lanu 107 stav 3 taka (a) ukazuje da se izuzee odnosi samo na podruja u kojima je ekonomska situacija izuzetno nepovoljna u odnosu na [Uniju] u cjelini53.

150. Komisija smatra da su uslovi iz lana 107 stav 3 taka (a) Ugovora ispunjeni u regionima NUTS 254 u kojima je bruto domai proizvod (BDP) po stanovniku nii ili jednak 75% prosjeka Unije55.

151. Shodno tome, drava lanica moe oznaiti sljedea podruja kao podruja a: (a) regione NUTS 2 iji je BDP po stanovniku u standardima kupovne moi (SKM)56 nii ili jednak 75% prosjeka EU-27 (na osnovu

prosjeka u zadnje tri godine za koje su dostupni podaci Eurostata57);

(b) najudaljenije regione. 152. Podruja a koja ostvaruju pravo na pomo navedena su po dravama lanicama u Prilogu I.

5.3. Odstupanje iz lana 107 stav 3 taka (c)

153. lanom 107 stav 3 taka (c) Ugovora predvieno je da se pomo za olakavanje razvoja odreenih privrednih djelatnosti ili odreenih privrednih podruja, kada takva pomo ne utie negativno na uslove trgovanja u obimu koji bi bio suprotan zajednikom interesu moe smatrati usklaenom sa unutranjim tritem. Po Sudu pravde, izuzee iz lana 107 stav 3 taka (c) [...] doputa razvoj odreenih podruja a da ne budu ograniena ekonomskim uslovima iz lana 107 stav 3 taka (a), pod uslovom da takva pomo ne utie negativno na uslove trgovanja u obimu koji bi bio suprotan zajednikom interesu. Ta odredba daje Komisiji ovlaenje da odobri pomo ija je namjena da pospjei ekonomski razvoj manje razvijenih podruja drave lanice u odnosu na dravni prosjek58.

154. Gornja granica ukupnog udjela stanovnitva koje ostvaruje pravo na pomo za podruja c u Uniji (u daljem tekstu: obuhvaenost stanovnitva u podrujima c) izraunava se oduzimanjem stanovnitva podruja a u Uniji koja ostvaruju pravo na pomo od gornje granice cjelokupnog udjela stanovnitva iz stava 148.

155. Postoje dvije kategorije podruja c: (a) podruja koja ispunjavaju odreene prethodno utvrene uslove i koja drava lanica moe stoga oznaiti kao podruja c bez bilo

kakvog dodatnog obrazloenja (u daljem tekstu: prethodno definisana podruja c); (b) podruja koja drava lanica moe, po slobodnoj ocjeni, oznaiti kao podruja c pod uslovom da drava lanica dokae da takva

podruja ispunjavaju odreene socio-ekonomske kriterijume (u daljem tekstu: podruja c koja nisu prethodno definisana).

5.3.1. Prethodno definisana podruja c

5 .3 .1 .1 . Pos eb n a a lok ac i j a ob u h vaen os t i s t an o vn i tva u p od ru j i ma c za p r e th od n o d e f in i san a p od ru j a c

156. Komisija smatra da svaka drava lanica o kojoj je rije mora da ima dovoljnu obuhvaenost stanovnitva u podrujima c da bi mogla da oznai kao podruja c regione koji su u mapi regionalnih pomoi u periodu 2011-2013 bili podruja a59.

157. Komisija takoe smatra da svaka drava lanica o kojoj je rije mora da ima dovoljnu obuhvaenost stanovnitva u podrujima c da bi mogla da oznai kao podruja c regione sa niskom gustinom naseljenosti.

158. Shodno tome, prethodno definisanim podrujima c smatrae se sljedea podruja: (a) ranija podruja a: regioni NUTS 2 koji su u periodu 2011-201360 bili oznaeni kao podruja a; (b) rijetko naseljena podruja: regioni NUTS 2 sa manje od 8 stanovnika po km ili regioni NUTS 3 sa manje od 12,5 stanovnika po km

(na osnovu podataka Eurostata o gustini naseljenosti za 2010. godinu). 159. Posebna alokacija obuhvaenosti stanovnitva u prethodno definisanim podrujima c navedena je po pojedinim dravama lanicama u

Prilogu I. Ova posebna alokacija stanovnitva moe se koristiti samo za oznaavanje prethodno definisanih podruja c.

51 Sl. list C 54, 4.3.2006, str. 13. 52 Ova gornja granica utvrena je na osnovu podataka Eurostata o stanovnitvu za 2010. godinu. Nakon pristupanja Hrvatske Uniji, gornja granica e iznositi 47,00 % stanovnitva EU-28. 53 Presuda od 14. oktobra 1987. godine u Predmetu 248/84 Njemaka protiv Komisije (ECR 1987, str. 4036, taka 19); presuda od 14. januara 1997. godine u Predmetu C-169/95 panija protiv Komisije (ECR 1997, str. I-148, taka 15); i presuda od 7. marta 2002. godine u Predmetu C-310/99 Italija protiv Komisije (ECR 2002, str. I-2289, taka 77). 54 Regulativa Komisije (EU) br. 31/2011 od 17. januara 2011. godine o izmjenama i dopunama priloga Regulative (EZ) br. 1059/2003 Evropskog parlamenta i Savjeta o uspostavljanju zajednike klasifikacije teritorijalnih jedinica za statistiku (NUTS) (Sl. list L 13, 18.1.2011, str. 3). Podaci korieni u ovim smjernicama zasnivaju se na nomenklaturi NUTS 2010. 55 Pozivanje na regione u kojima je BDP po stanovniku nii od 75% prosjeka [Zajednice] uvedeno je saoptenjem Komisije o nainu primjene lana 92 stav 3 ta. (a) i (c) na regionalnu pomo (Sl. list C 212, 12.8.1988, str. 2). 56 U svim daljim pozivanjima na BDP po stanovniku, BDP se mjeri u SKM. 57 Podaci obuhvataju period 2008-2010. U svim daljim pozivanjima na BDP po stanovniku u odnosu na prosjek EU-27, podaci se zasnivaju na prosjeku podataka Eurostata o regionima za period 2008-2010. 58 Presuda od 14. oktobra 1987. godine u Predmetu 248/84 Njemaka protiv Komisije (ECR 1987, str. 4036, taka 19). 59 Lista podruja a izmijenjena je 2011. godine (v. Saoptenje Komisije o reviziji statusa dravne pomoi i gornje granice pomoi za regione statistikog efekta za period 1.1.2011-31.12.2013. (Sl. list C 222, 17.8.2010, str. 2)). 60 S obzirom na to da su ranija podruja a bila odreena na osnovu regiona NUTS 2 navedenih u nomenklaturi NUTS 2003, samo oni regioni koji su bili podruja a u periodu 2011-2013 mogu biti oznaeni kao prethodno definisana podruja c, bez obzira na izmjene uvedene nomenklaturom NUTS 2006 ili nomenklaturom NUTS 2010 za te regione.

5 .3 .1 .2 . Ozn aa van j e p r e th od n o d ef in i san ih p od ru j a c

160. Drava lanica moe kao podruja c oznaiti prethodno definisana podruja c iz stava 158. 161. Za rijetko naseljena podruja, drava lanica bi, u naelu, trebalo da oznai regione NUTS 2 sa manje od 8 stanovnika po km ili regione

NUTS 3 sa manje od 12,5 stanovnika po km. Meutim, drava lanica moe oznaiti djelove regiona NUTS 3 sa manje od 12,5 stanovnika po km ili druga susjedna podruja koja se granie sa tim regionima NUTS 3, pod uslovom da tako oznaena podruja imaju manje od 12,5 stanovnika po km i da se oznaavanjem tih podruja ne prekorai posebna alokacija obuhvaenosti stanovnitva u podrujima c iz stava 160.

5.3.2. Podruja c koja nisu prethodno definisana

5 .3 .2 .1 . Metod a za a lok ac i j u ob u h vaen o s t i s t an ovn i tva u p od ru j ima c k o j a n i su p re th od n o d ef in i san a , p o d ra vama lan i cama

162. Gornja granica ukupnog udjela stanovnitva koje ostvaruje pravo na pomo u podrujima c u Uniji, koja nisu prethodno definisana, izraunava se oduzimanjem stanovnitva podruja a koja ostvaruju pravo na pomo i prethodno definisanih podruja c od gornje granice cjelokupnog udjela stanovnitva koje ostvaruje pravo na pomo iz stava 148. Alokacija obuhvaenosti stanovnitva u podrujima c koja nisu prethodno definisana, izmeu drava lanica, vri se primjenom metode iz Priloga II.

5 .3 .2 .2 . Za t i t n a mr ea i min ima ln i u d i o s t an ovn i t va

163. Da bi se rijeile potekoe drava lanica na koje je naroito uticala ekonomska kriza, Komisija smatra da ukupni udio stanovnitva pojedine drave lanice koje prima finansijsku pomo u okviru aranmana za obezbjeivanje srednjorone finansijske pomoi za drave lanice, koje nisu lanice euro zone, uspostavljenog Regulativom Savjeta (EZ) br. 332/200261, Evropskog instrumenta za finansijsku stabilnost (u daljem tekstu: EFSF)62, Evropskog mehanizma za finansijsku stabilizaciju (u daljem tekstu: EFSM)63 ili Evropskog

mehanizma za stabilnost (u daljem tekstu: ESM)64 ne bi trebalo smanjivati u odnosu na period 2007-2013. 164. Da bi se obezbijedio kontinuitet mapa regionalnih pomoi i minimalni obim djelovanja za sve drave lanice, Komisija smatra da nijedna

drava lanica ne bi smjela da izgubi vie od pola svog ukupnog udjela u poreenju sa periodom 2007-2013 i da svaka drava lanica treba da ima minimalni udio stanovnitva.

165. Shodno tome, odstupanjem od gornje granice cjelokupnog udjela stanovnitva iz stava 148, obuhvaenost stanovnitva u podrujima c se za svaku dravu lanicu o kojoj je rije poveava po potrebi na nain da: (a) se ukupna obuhvaenost stanovnitva u podrujima a i c pojedinih drava lanica o kojima je rije, koje, na dan usvajanja ovih

smjernica, koriste finansijsku pomo u okviru aranmana za obezbjeivanje srednjorone finansijske pomoi za drave lanice, koje nisu lanice euro zone, EFSF, EFSM ili ESM ne smanji u odnosu na period 2007-2013;

(b) se ukupna obuhvaenost stanovnitva u podrujima a i c pojedinih drava lanica o kojima je rije ne smanji za vie od 50% u odnosu na period 2007-201365;

(c) udio stanovnitva svake drave lanice iznosi najmanje 7,5% njenog ukupnog stanovnitva66 . 166. Obuhvaenost stanovnitva u podrujima c koja nisu prethodno definisana, ukljuujui zatitnu mreu i minimalni udio stanovni