PRAWO PRACY

Rodzaje umów o pracę

na czas nie określony

na czas określony(w tym na zastępstwo)

na czas wykonania określonej pracy

na okres próbny

Obowiązek potwierdzenia rodzaju zawartej umowy i jej warunków najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika

Umowa na czas określony

Zawarcie III kolejnej umowy na czas określony oznacza zawarcie umowy na czas nie określony , jeżeli przerwa pomiędzy umowami nie przekracza 1 miesiąca.

Powyższe nie obejmuje :

- umów na zastępstwo

- umów na prace dorywcze,sezonowe ,realizowane cyklicznie

ANEKS DO UMOWY O PRACĘ W ZAKRESIE CZASU JEJ TRWANIA OZNACZA ZAWARCIE KOLEJNEJ UMOWY

Obowiązek informowania pracownika

częstotliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę,

dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,

urlop wypoczynkowy,

długość okresu wypowiedzenia,

Pracodawców gdzie brak regulaminu dodatkowa informacja o : porze nocnej,terminie, miejscu i czasie wypłaty wynagrodzenia, sposobie potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

W/w informację należy potwierdzić w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę

Zmiana treści umowy

porozumienie stron

wypowiedzenie warunków pracy lub(i)płacy – art.42 k.p.

Tryb rozwiązania stosunku pracy

porozumienie stron

wypowiedzenie przez jedną ze stron

rozwiązanie w trybie natychmiastowym z winy pracownika (art.52k.p.), bez winy pracownika (art.53k.p.)

z upływem okresu na jaki zawarta

z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta

Wymogi formalne wypowiedzenia

pismo

przyczyna (umowy na czas nieokreślony)

wymagany okres wypowiedzenia

pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy

uprzednia konsultacja ze związkiem zawodowym

Zakaz wypowiadania

choroba

urlop pracowniczy (wypoczynkowy,bezpłatny, macierzyński)

inna usprawiedliwiona nieobecność w pracy

4 lata przed emeryturą

Okres wypowiedzenia cd.

uzależniony jest od stażu pracy u danego pracodawcy

staż pracy u poprzedniego pracodawcy uwzględniamy tylko wtedy gdy przejęcie pracowników nastąpiło na podstawie art.231 k.p. lub wystąpiło następstwo prawne

Skrócenie okresu wypowiedzenia art.361 kp

wypowiedzenie następuje z przyczyn wynikających z ustawy z dnia 13.03.2002r. O tzw.zwolnieniach grupowych

wypowiedzenie 3 m-nie może być skrócone nawet do 1 m-ca

za pozostałą część wypowiedzenia-odszkodowanie

i zalicza się go pod warunkiem, że pozostaje bez pracy do okresu zatrudnienia (okres nieskładkowy)

Zwolnienie dyscyplinarne-art.52kp

ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych

popełnienie przestępstwa w czasie zatrudnienia

zawiniona utrata uprawnień koniecznych do pracy

Wyczerpanie okresu zasiłkowego-art.53kp

choroba ponad 90 dni -staż pracy poniżej 6 m-cy

choroba ponad 182 dni - staż pracy co najmniej 6 m-cy

Liczy się tylko staż pracy u danego pracodawcy.

Rozwiązanie umowy nie może nastąpić,jeżeli po wyczerpaniu okresu zasiłkowego pracownik otrzyma „pozytywne” zaświadczenie lekarskie

Wymogi formalne rozwiązania umowy w trybie art.52,53 kp

pismo

przyczyna

pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy

zachowanie terminu 1 m-ca od uzyskania przez pracodawcę informacji uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne

Rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika w trybie art.55§11 kp

pracodawca narusza w sposób ciężki swoje podstawowe obowiązki (art.111-183e,94 k.p.)

pracownik przed sądem pracy może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia do którego byłby uprawniony

Wygaśnięcie stosunku pracy

śmierć pracownika

śmierć pracodawcy

upływ 3 miesięcy nieobecności z powodu tymczasowego aresztowania

nie zgłoszenie powrotu do macierzystego zakładu pracy, w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru

nie powrócenie do pracodawcy w ciągu 30 dni od zakończenia pełnienia służby wojskowej

Obligatoryjne elementy płacowe

wynagrodzenie zasadniczewynagrodzenie za urlopwynagrodzenie za czas choroby

wynagrodzenie za dyżur

wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych

dodatek za pracę w porze nocnej

Obligatoryjne cd.

odprawa emerytalno-rentowa

odprawa dla zwalnianych z przyczyn ekonomicznych

odprawa pośmiertna

odprawa dla „poborowego”

odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia

Obligatoryjne cd.

ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego

ekwiwalent za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego

świadczenia wynikające z odbycia podróży służbowej

Fakultatywne elementy płacowe

trzynastka, czternastka

nagroda jubileuszowa

dodatek stażowy

dodatek funkcyjny

dodatek „szkodliwy”

premia/nagroda

Termin wypłaty

co najmniej raz w miesiącu

stały i określony z góry termin

najpóźniej do 10 dnia następnego miesiąca

składniki za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca się w terminach wynikających z regulacji wewnętrznych

Forma wypłaty

pieniężna

część wypłaty mogą stanowić deputaty,ale tylko wtedy gdy przewidują to ustawy lub regulamin pracy

wypłata może być zrealizowana w innej formie niż do rąk pracownika gdy:

-przewiduje to regulamin pracy lub

-pracownik wyraził zgodę na piśmie

Kary porządkowe

upomnienie nagana kara pieniężna

Za co karzemy

Za nieprzestrzeganie:

-porządku pracy

-organizacji pracy

-przepisów bhp i p-poż.

-przyjętego sposobu potwierdzania przybycia do miejsca pracy i usprawiedliwiania nieobecności w pracy

można wymierzyć karę upomnienia lub nagany

Kara pieniężna

nieprzestrzeganie przepisów bhp lub p-poż

opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia

stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy

Warunki ukarania

Pracownika nie można ukarać po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 m-cy od dopuszczenia się tego naruszenia

uprzednie wysłuchanie pracownika

dochowanie terminów z art.109 kp

pismo o ukaraniu

pouczenie o drodze odwoławcze

po roku nienagannej pracy odpis pisma o ukaraniu należy usunąć z akt osobowych

Odpowiedzialność materialna

szkoda z winy nieumyślnej – odszkodowanie od pracownika nie może przekraczać kwoty 3 miesięcznego wynagrodzenia

szkoda z winy umyślnej – pracownik odpowiada w pełnej wysokości

Pracodawca nie może potrącić odszkodowania z wynagrodzenia za pracę bez zgody pracownika na piśmie

Odpowiedzialność za mienie powierzone

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się (art.124 kp)

Urlopy pracownicze

wypoczynkowe

bezpłatne

szkoleniowe

dodatkowe

tzw.okolicznościowe

Prawo do urlopu

prawo do urlopu w roku kalendarzowym podjęcia pracy– po 1 miesiącu 1/12 urlopu przysługujące po roku

prawo do kolejnych urlopów – w każdym następnym roku kalendarzowy

nie absolwent uzyskuje prawo do urlopu z dniem zatrudnienia

Wymiar urlopu

20 dni – do 10 lat pracy

26 dni – po 10 latach pracy

pracownik zatrudniony w niepełnym w niepełnym wymiarze czasu pracy uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym

Wliczanie szkoły do urlopu

zasadnicza zawodowa – 3 lata

średnia zawodowa – 5 lat

średnia ogólnokształcąca – 4 lata

policealna – 6 lat

wyższa /w tym uzyskanie licencjatu/ - 8 lat

Udzielanie urlopu

dni robocze

w przypadku wykonywania pracy dozwolonej w niedziele lub święta,urlop może być udzielony w każdym dniu,tj.w:

- niedzielę lub święto

- dzień wolny od pracy wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy

Udzielanie urlopu cd

urlopu udziela się tylko w dni pracy pracownika w wymiarze godzinowym-czyli pracownik ma prawo np. do 208 godzin urlopu (26 razy 8 godz.)

urlop rozlicza się w godzinach przyjmując,że jeden dzień urlopu odpowiada 8 godz. pracy (ewentualnie normie mniejszej)

Rozliczanie urlopu

ustanie stosunku pracy

nawiązanie stosunku pracy

W obydwu w/w sytuacjach obowiązuje zasada proporcjonalności

Urlop w częściach

Co najmniej jedna część urlopu powinna dawać pracownikowi wypoczynek obejmujący nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych

Plan urlopów

nie musi być opracowany gdy u pracodawcy nie ma organizacji związkowych

Termin urlopu ustala pracodawca z pracownikiem

gdy istnieją związki zawodowe, planu nie będzie jak związki wyrażą zgodę na jego nie tworzenie

w każdej sytuacji plan opracowuje sam pracodawca

Wykorzystanie urlopu

zgodnie z planem

na wniosek pracownika

do końca roku,w którym pracownik nabył do niego prawo

do końca I kwartału roku następnego (pracodawca ma prawo zmusić pracownika – Wyrok Sądu Najwyższego)

w terminie późniejszym (wyjątkowe przypadki)

Urlop w okresie wypowiedzenia

pracodawca może zażądać pracownika,aby wykorzystał urlop w okresie wypowiedzenia w wymiarze proporcjonalnym

UWAGA

Każda choroba pracownika w czasie urlopu przerywa urlop. Niewykorzystaną część urlopu pracownik wykorzystuje w terminie późniejszym /stosownie do swojego wniosku i zgody pracodawcy/

Urlop na żądanie

4 dni urlopu z puli podstawowej w danym roku kalendarzowym

żądanie udzielenia urlopu zgłasza się najpóźniej przed rozpoczęciem dniówki roboczej

4 dni razem lub w częściach

informacja o wykorzystanym urlopie w świadectwie pracy

Wynagrodzenie za urlop

takie jakie otrzymałby pracownik gdyby w tym czasie pracował

przy zmiennych składnikach należy obliczyć średnie wynagrodzenie z 3 (do 12) miesięcy

Ekwiwalent za urlop

rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy

Urlop bezpłatny

na wniosek pracownika

nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą uprawnienia pracownicze

informacje o korzystaniu z urlopu zawiera świadectwo pracy

Urlop okolicznościowy

2 dni-ślub pracownika,urodzenie się dziecka pracownika,zgon: małżonka,ojca,matki,ojczyma lub macochy

1 dzień-ślub dziecka pracownika, zgon:siostry,brata,teściowej, teścia,babci,dziadka,a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką

Wykaz prac wzbronionych kobietom

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10.09.1996r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U.Nr 114,poz.545 z późń.),kobieta w ciąży :

- 4 godz. przy komputerze

- 3 godz. w pozycji stojącej

WAŻNE

Stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży

zakaz wypowiadania i rozwiązania stosunku w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego

wyjątki:

-likwidacja lub upadłość pracodawcy

-zwolnienie dyscyplinarne

(wymagana zgoda związków zawodowych)

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży cd

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający 1 miesiąc,która uległaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży,

ulega przedłużeniu do dnia porodu

Ochrona zdrowia kobiety w ciąży

Zakaz zatrudniania w :

-godzinach nadliczbowych

-porze nocnej

-systemach ponad 8 godz.na dobę

Nie wolno jej bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy

Urlop macierzyński

18 tyg. przy pierwszym porodzie

20 tyg. przy każdym następnym

28 tyg. przy ciąży mnogiej

Osoby opiekujące się dziećmi do 4 lat

zakaz zatrudniania w :

-godzinach nadliczbowych

-porze nocnej

-systemach ponad 8 godz.

zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy

BEZ ICH ZGODY/stosowne oświadczenie winno być w aktach osobowych/

Urlop wychowawczy

co najmniej 6 m okres pracy uprawnia do 3 letniego urlopu nie dłużej niż do czasu ukończenia przez dziecko 4 roku życia

orzeczenie o niepełnosprawności dziecka uprawnia pracownika do 3 lat urlopu do czasu ukończenia przez nie 18 lat

urlop może być wykorzystany w najwyżej 4 częściach

rodzice dziecka mogą jednocześnie skorzystać z 3 miesięcy urlopu

Dni opieki

dwa dni opieki,jeżeli chociaż jedno dziecko ma mniej niż 14 lat

należy wykorzystać w danym roku kalendarzowym

korzysta ojciec lub matka dziecka,stosownie do oświadczeń znajdujących się w ich aktach osobowych

Profilaktyczne badania lekarskie

wstępne

okresowe

kontrolne

Wszystkie w/w badania może wykonać tylko ten lekarz (ZOZ), z którym pracodawca ma podpisaną stosowną umowę o opiekę profilaktyczną nad pracownikami

Badania okresowe

należy wykonać w terminie wskazanym przez lekarza profilaktyka

pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie ponad 30 dni,spowodowanej chorobą,pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim

Badania lekarskie

przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę

wykonuje się w miarę możliwości w godzinach pracy

koszty badań ponosi pracodawca

Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

Nie wolno dopuścić pracownika do pracy,do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności,a także dostatecznej znajomości przepisów lub zasad bhp

Obowiązki pracodawcy w związku z wypadkiem

eliminacja lub ograniczenie zagrożenia

pomoc osobom poszkodowanym

ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku

zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych

Obowiązki cd

powiadomienie PIP i Prokuratora o śmiertelnym,ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz innym wypadku,który wywołał w/w skutki

prowadzenie rejestru wypadków przy pracy