1

Kwaliteitsborging Bodemenergie van het gas af met behoud van comfort

11 oktober 2018

Energiebeurs

ir. H.J.(Henk) Broekhuizen

Bodemenergie?

• Wat is het?

• Kwaliteitsborging met BRL’s

• Randvoorwaarden voor succes.

• Stappenplan Bodemenergie

2

3

ElektraDe warmtepomp pompt de warmte uit

de bron naar een hoger temperatuur

niveau en de winterkoude wordt in de

bron gepompt.

4

3

Elektra

De bron pompt de koude uit de bron

naar en pompt de zomerhitte in de

bron. (de zomerhitte dient als

warmtebron voor de warmtepomp)

5

Comfort en energieprestatie

• Beginnen beiden bij het gebouw(gebruik)(niet bij een bron/wko)

• Installaties zijn dienend

• Het is mensenwerk

• Duurzame installaties vaak complexer

• Goed vastleggen en bewaken

4

BRL 11000

BRL 6000-21

Certificering vereist voor

ontwerp, realisatie, beheer

bodemenergiesystemen:

BRL 11000: ondergronds

BRL 6000-21: bovengronds

Afstemming

energiehoeveelheden en

temperaturen om prestaties

te garanderen (energie,

comfort en wettelijk)

7

Het BOA principe

Bron

Omzetting:

Warmtepomp

Afgifte;

gebouwinstallatie

5

Gebouwinstallatiesmoet passen bij bodemenergie

Afgifte

Gebouwinstallatie moet zorgen voor comfortmet temperaturen van Bodemenergiesysteem- Laagtemperatuur verwarming (30-50°C)- Hoogtemperatuur koeling (10-12°C)Dit kan goed met vloerverwarming…maar..kan hiermee voor de toepassing ook goed comfort geleverd worden?

Conflict tussen energiebesparing en comfort

• Met hogere temperatuur verwarmen gemakkelijker comfort

te realiseren, echter slechtere energieprestatie wko/wp

• Energieleverancier Bodemenergiesysteem levert

lagere/hogere temperatuur [minder energiekosten!] maar

frustreert comfortwensen

• Vooraf en tijdens bedrijf afstemmen en speelruimte

houden.

• Begrip/kennis van werking systemen

• Balans tussen energieprestatie en comfort

6

Bodemenergie-installatie

Bodem

warmtepomp

Afgifte

- Het Bodemenergiesysteem dient vereiste

temperaturen te leveren, anders is het comfort niet

gegarandeerd.

- Het systeem moet ook bedrijfszeker zijn

WKO;

- vergunbaar/toegestaan

- technisch mogelijk en robuust

Aandachtspunten

• Dikte, opbouw en

doorlatendheid pakket

• Redox grens

(zuurstofhoudend/-loos)

• Zoet/zout

• Opgeloste gassen

• Scheidende lagen

• Grondwaterstand

• Grondwaterstroming

• Wie is verantwoordelijk?

• Garantievoorwaarden

BodemenergieNL12

7

Eisen overheid

Het bodemenergiesysteem dient te voldoen aan de

vergunningsvoorwaarden, Waterwet en Wet Milieubeheer:

• Systeem dient te functioneren binnen vergunde waterhoeveelheden

• Er zijn grenzen min/max aan grondwatertemperaturen

• Systeem dient thermisch in balans te zijn.

• Grondwaterkwaliteit mag niet negatief beïnvloed

• Eisen via wet Milieubeheer aan de energieprestatie van het

Bodemenergiesysteem: AMvB Bodem juli 2013

De eisen van de Waterwet kunnen conflicteren met maximaliseren van

energiebesparing en mogelijk comfort. Controle en bewaking van beide

belangen is nodig.

Voorwaarden succes Bodemenergie

Bodemenergiesysteem levert comfort, is duurzaam, energiezuinig,

mits….

…..er een goede afstemming is tussen Bron, Omzetting en Afgifte

(BOA). Daaruit volgen de prestaties op het gebied van comfort,

energiegebruik, kosten, bedrijfszekerheid en de bodemenergie balans.

De beoordelingsrichtlijnen BRL 11000 (Bodem) en BRL 6000-21

(energiecentrale met warmtepomp) zijn ingevoerd om de goede

afstemming te borgen.

Partijen die deze systemen ontwerpen, maken en beheren dienen voor

deze BRL’s gecertificeerd te zijn.

Het is zaak de verantwoordelijkheden in projecten expliciet vast te

leggen!

8

Stappenplan: Comfort met BE

• Gebouwinstallatie passend voor BE

• Randvoorwaarden vastleggen met BRL’s

• Onderzoek Bodem; technisch en juridisch

• Realiseer conform BRL’s met gecertificeerde partijen

• Goed beheer met randvoorwaarden comfort, energieprestatie en wettelijke eisen

Vragen?

9

Aanvullende info hierna en op site

branchevereniging BodemenergieNL

www.bodemenergienl.nl

Belanghebbenden

Installateur

Adviseur

Projectontwikkelaar

Gebouweigenaar

EsCo

Leverancier bronsysteem

Leverancier

energiecentrale

?Eindgebruiker

??

Belangen:

• Gebouw verkopen

• Advies verkopen

• Installatie maken

• Bronsysteem leveren

• Energiecentrale leveren

• Energie leveren

• Gebouw verhuren

• Grondwaterbelangen

• Bedrijfszeker duurzaam

comfort

Het Milieu?

Eisen overheden m.b.t.

grondwater en milieu

10

Henk Broekhuizen

• Oprichter Installectbedrijven

• Ontwerp, realisatie en beheer duurzame energiesystemen

• Focus op bodemenergie