Duurzame energie voor woningen

Een praktijkvoorbeeld

Ypenburg, Den Haag

SWY Projecten

Situatie Ypenburg, Den Haag

SWY Projecten

206157Totaal

38M2 / M3

33M1

19L2

18L1

3Special 1

1Special 2

36H

39F1 t/m F6

8E1 t/m E4

23E1 t/m E4

28D2

3D1- G2- K1

33D1

12C2

1Special 3

19B2- H

10B2- G1

7B1- G2

2B1- G2- K1

30A

HuurKoopAantalType

Situatie deelplan 19

Waarom woningen ontwikkelen met duurzame energie?

0

50

100

150

200

250

300

1970 1980 1990 2000

verwarmingkoelbehoefte

Waarom duurzame energie?

• Maatschappelijke verantwoordelijkheid• Energieverbruik verminderen• CO2-reductie • Inspelen op actualiteit; klimaat in huis

verandert• Neprom convenant• Voorbereiden op EPC-verlaging:

- 2011: EPC = 0,60 - 2015: EPC = 0,40

• Hoge ambities gemeente m.b.t. duurzaamheid

• Binnenklimaat te warm

Huidige projecten

363 woningen Ypenburg, Den Haagdeze maand in verkoop,

start zomer 2008

733 woningen Oosterheem, Zoetermeer, ondertekening convenant met de gemeente,

mei 2008

Ontwikkelen met duurzame energie begint met:

• verplaatsen in (potentiële) koper

• in een vroeg stadiumbeslissingen nemen

Verplaatsen in koper

Hierbij zijn de volgende vragen van belang:

• Leveren de extra kosten in VON meer waarde cq. besparing voor de koper op?

• Op welke manier kunnen woningen met een nieuw energiesysteem verkocht worden?

• Welke mogelijkheden tot koop of huur van de warmtepomp zijn er?

• Aanvullende eis: - Keuzevrijheid in het proces

Hierbij zijn de volgende vragen van belang:

• Hoe zijn duurzame woningen te realiseren op basis van weinig informatie bij aanvang en met tegelijkertijd een grote behoefte aan zekerheden?

• Met welke investeringen kunnen de vele keuzes gerealiseerd worden?

• Wordt er gebruik gemaakt van een individueel of collectief systeem?

Beslissen in vroeg stadium

Uitgangspunten

Uitgangspunten

StandardLine

Uitgangspunten

PCS StandardLine en SkyLine

• Psi-waarden van details nauwkeurig berekend!

• Rc begane grondvloer 3,00 m2.K/W

• Rc langsgevel 4,08 m2.K/W

• Rc kopgevel 3,53 m2.K/W

• Rc dak 5,16 m2.K/W

• Verhouding gevel open/dicht 30%

PCS Hybride

Voor Ypenburg:

WarmteKoudeOpslag individueelmet DemandFlow, CO2-gestuurde ventilatie

Passieve koeling via by-pass warmtepompKoeling

Natuurlijke toevoer, mechanische afvoer, vraaggestuurd (CO2)Ventilatie

Individuele combi-warmtepomp op bodemlussenWarm tapwater

Verwarming met individuele combi-warmtepomp op bodemlussenvloerverwarming

Verwarming

PCS Hybride

Kenmerken:

Warmtepomp

• De warmtepomp levert warmte/koudemet een hoog rendement

• De bodem is de accu• Optimale isolatie is een

randvoorwaarde,het PCS-woningbouwconcept is hiervoor optimaal

• DemandFlow, CO2-gestuurde ventilatie beperkt benodigdewarmtepompcapaciteit

Techniek WKO

Techniek WKO

Bronsysteem

Bodemlussen

Techniek WKO

Voordelen:

• EPC < 0,55 eenvoudig te realiseren(met PCS 0,42 – 0,48)

• Combinatie van energiebesparing en comfortverhoging

• Het zijn koopwoningen dus zoveelmogelijk een individueel systeem

• Geen vergunning nodig (kost 6 - 9 maanden)

• Voorbereid op een toekomst zonderfossiele brandstoffen

Techniek DemandFlow: CO2-gestuurde ventilatie

• Systeem detecteert continu bezetting ruimtes en past ventilatie aan

• Minimum afzuiging gegarandeerd

• Iedere ruimte op CO2 gecontroleerd

• Natte ruimtes op relatieve vochtigheid

• Zelfinregelend

• Weinig onderhoud

Techniek DemandFlow: CO2-gestuurde ventilatie

CO2-gestuurde ventilatie i.c.m. WKO

140 m2110 m2Woninggrootte

€ 14.200,-€ 11.100,-Meerkosten

€ 4.800,-€ 4.500,-Basisinstallatie PCS standaardIncl. gasaansluiting

€ 19.000,-€ 15.600,-TOTAAL

€ 900,-€ 700,-Bouwkundige & installatievoorzieningen

€ 2.500,-€ 1.900,-CO2-gestuurde ventilatieMeerkosten t.o.v. MV

€ 15.600,-€ 13.000,-WarmtepompIncl. bron- en vloerverwarming

Kosten excl. BTW

BA

* Zijn indicatief en kunnnen geen rechten aan worden ontleend

Vendu exploitatie

BA

€ 7.900,-€ 5.400,-Nog op te nemenMeerkosten (in V.O.N.)

€ 6.300,-€ 5.700,-Investering Vendu

€ 14.200,-€ 11.100,-Totale meerkosten

Kosten bewoner: gas versus WKO

€ 160,-Reservering vervanging CV-ketel

€ 1.780,-Totaal

€ 128,-All-in onderhoudsabonnement

- € 199,-Heffingskorting

€ 237,-Vastrecht gas en elektra

€ 590,-Totale gaskosten

€ 864,-Totale elektrakosten

2008Totale kosten gasinstallatie

Korting Klimaathypotheek

€ 1.780,-Totaal

€ 826,-Huurkosten + onderhoud Warmtepomp

- € 199,-Heffingskorting

€ 96,-Vastrecht elektra

-Totale gaskosten

€ 1.057,-Totale elektrakosten2008Totale kosten warmtepomp

Kosten bewoner per jaar

-4.000 €

-2.000 €

0 €

2.000 €

4.000 €

6.000 €

8.000 €

10.000 €

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29

CV installatie

Warmtepomp

Besparing

Exploitatie Vendu

• Exploitant is eigenaar warmtepomp en boiler• Bewoner krijgt huurcontract voor 25 jaar (of koopt)• Exploitatie is incl. onderhoud, beheer en herinvesteringen

gedurende de looptijd (bij huur)• Maandelijkse huur• Jaarlijkse indexatie huurtarief conform CPI alle huishoudens

Exploitatie Vendu

Exploitant investeert en realiseert het duurzameenergiesysteem met de volgende uitgangspunten:

Exploitatie Vendu

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

Kosten per

jaar

Warmtep lease Warmtep koop CV installatie Warmteleverantie

Vergelijk warmtebronnen in 2008

EnergieVervangingOnderhoudBAKVastrecht/Huur

Exploitatie Vendu

0500

10001500200025003000350040004500

Kosten per jaar

Warmtep lease Warmtep koop CV installatie Warmteleverantie

Bronnen

Vergelijk warmtebronnen in 2025

EnergieVervangingOnderhoudBAKVastrecht/Huur

Exploitatie Vendu

Referenties

• Dura Vermeer- 5.500 PCS- woningen gerealiseerd

• Itho- 16.000 warmtepompsystemen geleverdin Nederland voor woning- enutiliteitsbouw

- Opdracht in portefeuille woningbouwvoor 3.200 systemen, incl. Vendu

- 6.500 systemen in voorbereiding

• Giesbers & Van der Graaf- 4.000 warmtepompen geïnstalleerd

Samenvatting

• EPC < 0,55• CO2-reductie ca. 40 %• Hoger wooncomfort• Lagere energielasten voor de bewoner• Energielabel A+• Met PCS Hybride A++• 25 jaar garantie

• Voor slechts € 5.400,- tot € 7.900,-

Een Duurzame woning is haalbaar met

PCS Hybride!

Vragen:Naam : Dolf BroekhuizenE-mail : D.Broekhuizen@duravermeer.nlTelefoon : (070) 301 37 00