32
Wateroverlast PWVE, 12 februari 2014 1 Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy

Presentatie Wateroverlast febr 2014

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Wateroverlast

PWVE, 12 februari 2014

1

Kees Broks,

Arjan Messelaar,

Broks-Messelaar Consultancy

Page 2: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Toen het nog simpel was…

Maar…

2

Rioleringsmodel Leidingen, putten

Verh. oppervlak

Rekenresultaat Water uit “put”

Norm Geen WOS bui 08

iteratie

uitvoeren BRP

Huidige situatie Rioolstelsel

Belasting Standaardbuien

Maatregelen Afvoercap.

Berging

Klimaat

• belasting

• onzekerheid

Riolering sted. omg.

• doelen

• maatregelen

Nuances

• maatstaven

Doelmatigheid

Hulpmiddelen

Page 3: Presentatie Wateroverlast febr 2014

3

Functioneren van de

(stedelijke) omgeving

• Blootstelling • Neerslag (klimaat)

• Afwenteling

vanuit fysieke omgeving

• Locatiekenmerken

• Schadegevoeligheid • Aanwezige (waardevolle) dingen

• Aanpassingsvermogen • Gemak waarmee je kwetsbaarheid kunt verminderen

• Herstelvermogen • Duur van falen

Blootstelling (risico)

Schadegevoeligheid (ernst)

---------------------------------- X

Kwetsbaarheid

Page 4: Presentatie Wateroverlast febr 2014

4

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Page 5: Presentatie Wateroverlast febr 2014

5

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Ontwikkelingen Klimaat

Page 6: Presentatie Wateroverlast febr 2014

6

Klimaat

Vergelijking modellen waarnemingen:

Opwarming sneller dan verwacht in modellen

Toename extreme temperaturen toename onderschat in modellen

Toename zware buien toename onderschat in modellen

Verschil valt (net) binnen spreiding van 4 KNMI scenario’s (aanvullingen 2009)

Page 7: Presentatie Wateroverlast febr 2014

7

Verwachting

Opwarming 2050: + 1 tot 2°C (globaal)

2100: + 1,5 tot 4°C (globaal)

+7% per °C

+14% per °C Per 1°C

+7 tot 14% neerslagintensiteit

Page 8: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Onzekerheid kans optreden T = ?

T≈250 T≈130 T≈22

Verwachting 2050:

+ 1 tot 2°C (globaal)

Page 9: Presentatie Wateroverlast febr 2014

9

Stellingen

• T=…. jaar alleen is niet meer voldoende

• Inzicht krijgt men met

‘wat-als’ of ‘stel-dat’ benadering

• Men moet een set extreme

neerslaggebeurtenissen gebruiken

met buiduren van 1 uur tot 9 dagen

Page 10: Presentatie Wateroverlast febr 2014

10

Doelen / ambitie

Aanpak /

denkwijze

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem

Page 11: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Wateroverlast

PWVE, 12 februari 2014

11

Kees Broks,

Arjan Messelaar,

Broks-Messelaar Consultancy

Page 12: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Normgericht ‘omdat het moet’

Normen voor wateroverlast hinder, overlast, schade

ernst, omvang en/of duur, met kans van optreden

Page 13: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Normgericht ‘omdat het moet’

Normen voor wateroverlast hinder, overlast, schade

ernst, omvang en/of duur, met kans van optreden

Relatie overlast vanuit regionaal watersysteem kans op overlast in stedelijk gebied: T=100 (NBW-norm)

samenhang stedelijk en landelijk watersysteem

Page 14: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Normgericht ‘omdat het moet’

14

= Modelgerichte benadering

X Ook norm is afhankelijk van rekenmodel

Gemak en duidelijkheid

X Minder denken, minder

verantwoordelijkheid

Page 15: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Effectgericht ‘om kosten en baat’

Ook wel ‘probleem gericht’ niet vooraf vastgestelde norm

afweging investeringen (kosten) en te voorkomen overlast of schade (effecten/baten)

alles uit te drukken in geld

Page 16: Presentatie Wateroverlast febr 2014

alles uit te drukken in geld?

Effectgericht ‘om kosten en baat’

?

Page 17: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Effectgericht ‘om kosten en baat’

Ook wel ‘probleem gericht’ niet vooraf vastgestelde norm

afweging kosten vs. baten

alles uit te drukken in geld

Aandachtspunten kosten en baten liggen niet altijd bij dezelfde partijen

individuele baten (voorkomen schade) kan zwaarder wegen dan maatschappelijke kosten

rekening houden met ontwikkelingen (kans op schade)

Voordelen t.o.v. normgericht beter onderbouwing inspanning, meer praktijkgericht

Page 18: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Kansgericht ‘omdat het kan’

Ook wel ambitie gericht onderzoeken welk ‘beveiligingsniveau’

mogelijk is en wat daar voor nodig is

normen of kosten-baten afweging zijn niet leidend

later in proces afwegen wat wanneer haalbaar is

Aandachtspunten ambities eerst te bepalen

wanneer is het genoeg (‘the sky is the limit’?)

norm hanteren als absolute ondergrens

Voordelen t.o.v. norm-/effectgericht maatregelen met groter werkingsbereik ook in beeld

kansen beter benut, groter toekomstwaarde

Het grootste risico is de

gemiste kans

Page 19: Presentatie Wateroverlast febr 2014

19

Stellingen

• Bestuurlijk waardendebat is hard nodig!

• Goed genoeg is niet meer goed genoeg!

• Het vertrekpunt moet kansgericht zijn,

de afwegingen daarna kunnen

op basis van norm en effect.

Page 20: Presentatie Wateroverlast febr 2014

20

Doelen / ambitie Gezamenlijk

Aanpak /

denkwijze Normgericht

Effectgericht

Kansgericht

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem

Maatregelen

Handelingsperspectief

Page 21: Presentatie Wateroverlast febr 2014

21

Type maatregelen

input systeem output

constructief

niet-

constructief

afkoppelen

gedrag / gebruik

rioolvergroting

RTC

trottoirbanden /

aanleghoogten

wegpompen

Page 22: Presentatie Wateroverlast febr 2014

22

Type maatregelen

• Aanpassingsvermogen

• verkleinen blootstelling

X neerslag

afwenteling

locatiekenmerken

• verkleinen schadegevoeligheid

• vergroten herstelvermogen

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Page 23: Presentatie Wateroverlast febr 2014

23

Werkingsbereik

• regulier

• ontwerp

• extreem

Bijvoorbeeld BBB

X dwa,lichte neerslag

ontwerpbui

X extreme neerslag

Page 24: Presentatie Wateroverlast febr 2014

24

Dynamiek

Wordt beperkt door …

• Levensduur / afschrijving

• Omgeving / RO

Bijvoorbeeld berging op straat

initiatief

planvorming / ontwerp

X aanleg

X gebruik (b&o)

? onderhoud … revitalisering

herinrichting

Page 25: Presentatie Wateroverlast febr 2014

25

Op een rijtje zetten… Maatregel

aan input

constructief

- …

- …

niet-constr.

- …

- …

aan systeem

constructief

- …

- …

niet-constr.

- …

- …

aan output

constructief

- …

niet-constr.

- …

Functioneren PerspectiefRegulier Ontwerp Extreem Nu Dan Later

Page 26: Presentatie Wateroverlast febr 2014

26

Stellingen

• Typen, werkingsbereik en dynamiek

beïnvloeden uw handelingsperspectief

• Urgentie van maatregelen

is mede afhankelijk

van de dynamiek

Page 27: Presentatie Wateroverlast febr 2014

27

Doelen / ambitie Gezamenlijk

Aanpak /

denkwijze Normgericht

Effectgericht

Kansgericht

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem

Maatregelen Typen

Werkingsbereik

Dynamiek

Handelingsperspectief Bereik maatregelen

Dynamiek maatregelen

Aanpassingsvermogen

Mogelijkheden proces

Proces /

implementatie RO-Riool-Watersys.

Disciplines

Organisaties

Inzicht Modellen

Metingen

Waarnemingen

Page 28: Presentatie Wateroverlast febr 2014

28

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Maatregelen Typen

Werkingsbereik

Dynamiek

Proces /

implementatie RO-Riool-Watersys.

Disciplines

Organisaties

Inzicht Modellen

Metingen

Waarnemingen

Doelen / ambitie Gezamenlijk

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem Handelingsperspectief Bereik maatregelen

Dynamiek maatregelen

Aanpassingsvermogen

Mogelijkheden proces

Aanpak /

denkwijze Normgericht

Effectgericht

Kansgericht

check

do

plan

act

Page 29: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Restrisico’s

29

jaren

Blo

ots

tellin

g

He

rste

lve

rmo

ge

n

Page 30: Presentatie Wateroverlast febr 2014

30

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Maatregelen Typen

Werkingsbereik

Dynamiek

Proces /

implementatie RO-Riool-Watersys.

Disciplines

Organisaties

Inzicht Modellen

Metingen

Waarnemingen

Doelen / ambitie Gezamenlijk

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem Handelingsperspectief Bereik maatregelen

Dynamiek maatregelen

Aanpassingsvermogen

Mogelijkheden proces

Aanpak /

denkwijze Normgericht

Effectgericht

Kansgericht

check

do

plan

act

Restrisico’s in de tijd

acceptatiebeleid

Page 31: Presentatie Wateroverlast febr 2014

31

Functioneren omgeving Blootstelling

Schadegevoeligheid

Aanpassingsvermogen

Herstelvermogen

Maatregelen Typen

Werkingsbereik

Dynamiek

Proces /

implementatie RO-Riool-Watersys.

Disciplines

Organisaties

Inzicht Modellen

Metingen

Waarnemingen

Doelen / ambitie Gezamenlijk

Ontwikkelingen Klimaat

Omgeving

Infrastructuur

Watersysteem Handelingsperspectief Bereik maatregelen

Dynamiek maatregelen

Aanpassingsvermogen

Mogelijkheden proces

Aanpak /

denkwijze Normgericht

Effectgericht

Kansgericht

check

do

plan

act

Restrisico’s in de tijd

acceptatiebeleid

Hoe en met wie

communiceren

?

Page 32: Presentatie Wateroverlast febr 2014

Wateroverlast

PWVE, 12 februari 2014

32

Kees Broks,

Arjan Messelaar,

Broks-Messelaar Consultancy