93
Welkom Zorgvastgoed Dag 2014 vastgoed is één, welzijn is alles 13.00 uur: Michiel Wentges, BOB advies 13.30 uur: Guus Verduijn, Woonzorg Nederland 14.00 uur: Joost van Gestel, Camelot Europe In samenwerking met:

Presentaties Zorgvastgoed Dag 23 Sept

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Presentaties Zorgvastgoed Dag 23 Sept

Citation preview

Dia 1

WelkomZorgvastgoed Dag 2014vastgoed is n, welzijn is alles

13.00 uur: Michiel Wentges, BOB advies

13.30 uur: Guus Verduijn, Woonzorg Nederland

14.00 uur: Joost van Gestel, Camelot Europe

In samenwerking met:

Laatste pagina tekst

Plaats langdurige zorg in de zorgsector3Scheiden van wonen en zorgverzorgingverplegingVastgoed Journaal 23 september 20143Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen, zorg en welzijnRli - januari 2014

Vastgoed Journaal 23 september 2014Uit het rapport:

De korte termijn waarop de beperking van toegang tot intramurale verblijfsvormen wordt geregeld, past niet bij de omvang van de benodigde aanpassingen voor het zorgvastgoed. Herbestemming van vastgoed kost tijd. De raad heeft berekend dat het gaat om ruim 4 miljoen m2 zorgvastgoed dat gerenoveerd of herbestemd moet worden.4Stelselwijziging; extramuralisering:

Vastgoed Journaal 23 september 2014

Budget goedgekeurd door CBZDe klant staat centraal5

Vastgoed Journaal 23 september 2014

Bron: CBSDe vergrijzing in beeld

Demografische ontwikkeling Nederland: zorgvraagProfiel 2: planbare zorg (geschikt wonen)Profiel 3: planbare en/of oproepbare zorg en diensten (verzorgd wonen)Profiel 4 + dementie: onplanbare/24 uurs zorg/toezicht: (intramuraal wonen)Bron: TNO HorizonlineVastgoed Journaal 23 september 2014

Vastgoed Journaal 23 september 2014

Norm zorgkantoren: ca. 115 plaatsen per 1000Vastgoed Journaal 23 september 2014

De kans of bedreiging?1020002005201020152020vraagaanbodvraag / aanbod naar wonen en zorg voor ouderen Ontgroening arbeidsmarkt Budget beperkingen (bezuinigingen)Beperkte beschikbaarheid geschikte woningen (geclusterd)

Dubbele vergrijzing Afschaffing verzorgingshuizen, langer thuiswonen; maar per saldo groei! Meer 1 persoonshuishoudens Nieuwe ziektebeelden (o.a. chronisch zieken) Grenzen aan de mantelzorgVastgoed Journaal 23 september 2014Wat betekent dit voor het (zorg) vastgoed? Vastgoed Journaal 23 september 201411Betaalbaarheid!

Vastgoed Journaal 23 september 2014Aantal 65-plushuishoudens naar hoogte van inkomen aanvullend op de AOW, 2010* dens naar hoogte van inkomen aanvullend op de AOW, 2010*

Aantal 65+ huishoudens naar aanvullend inkomen op AOW12Betaalbaarheid!Vastgoed Journaal 23 september 2014

13Strategische keuzen voor huisvesting op objectniveau

Vastgoed Journaal 23 september 2014ZWW 1: Budget bewoner. Wordt graag verzorgd maar heeft geen geld. AOW met misschien iets extras. Accepteert veel omwille van budget. Oud verzorgingshuis kan prima invulling geven. Stads of dorps van aard, familie komt helpen maar neemt geen initiatief in algemene ondersteunende rol . Huur tot 450,-. Grootschaligheid geen probleem

ZWW 2: Stadse arbeider. Traditioneel en sterk gericht op de eigen familie en omgeving. Wil in de buurt/dorp/wijk blijven. Beperkte financile middelen, maar wel het hele leven gewerkt. AOW met klein pensioen. Op zondag familiebezoek, doet verder zijn eigen ding. Is niemand tot last. Past goed in het bestaande verzorgingshuis. Grote studio of klein tweekamerappartement voldoet. Huur tot 550,-

ZWW 3: Modale oudere. Gezellige bewoner. Kiest voor sfeer en openheid van de instelling. Woont omdat het praktisch en gezellig is, moet een open huis zijn: veel bezoek. Hecht waarde aan goede omgang met zorgverlening. Algemene ruimten worden veel gebruikt voor activiteiten. Zit in de modale groep, maar wil ook schenken aan de kinderen en dus niet te duur leven. Huur tot 650,-

15Strategische keuzen voor huisvesting op objectniveau

Vastgoed Journaal 23 september 2014ZWW 4: Mondige middenklasse. Een prater en organisator. Bemoeit zich met de uitvoering, heeft zelf ideen. Kaart zaken aan en laat zien dat zaken anders kunnen. Wil wel kunnen kiezen, niet teveel routine. Gaat ook zn eigen gang. Is wat meer bemiddeld, houdt niet van grootschaligheid. Afkeer van de massa. Aanleunwoning voldoet . VPT of PGB klant. Op of net boven de sociale huurgrens.

ZWW 5: Vitale criticaster. Wil anders wonen dan de anderen. Onderscheidend. Heeft geld en besteed dat aan avontuur, eerder dan aan luxe. Kleinschalig op een aparte locatie. Wil best betalen voor extra welzijn. Gaat niet alleen om de huurprijs en de m2, maar ook om bijkomende zaken. Is minder plaatsgebonden dan ZWW 4. Huurt boven de sociale huurgrens

ZWW 6: Luxe levensgenieter. Eist waar voor zijn geld; is bereid te betalen. Grote en luxe van het appartement speel een rol. Een all-in pakket met diensten en services kan onderdeel zijn. Bovenkant van de markt, vanaf 2.000,- per maand (huur en aanvullende pakketten). Is bereid te verhuizen uit de buurt voor een goed aanbod.

16Wat betekent dit voor het (zorg) vastgoed? Vastgoed Journaal 23 september 2014 Betaalbaarheid (door de klant) gaat een (belangrijke) rol spelen Keuzes maken in dienstverlening , aanvullende services en woonkwaliteit Herdefiniren van het businessmodel

17Senioren: wonen, welzijn en zorgTussen de 55 en 70 jaar:Orintatie op volgende stap. Er is geen sprake van een push, maar van een pullsituatie vanuit een zelfgekozen woonwens voor de oude dag. Omdat er (in veel gevallen) wat geld is en men geen rekening meer hoeft te houden met kinderen, kan de pure woonwens worden verwezenlijkt. Kernwaarde: Wonen

Tussen de 70 en de 80 jaar:Herorintatie. De nabijheid van voldoende gezondheidsvoorzieningen is een belangrijkere factor. Men probeert echter toch zoveel mogelijk in de eigen omgeving te blijven functioneren, daarbij vertrouwend op een netwerk dat sociale controle uitoefent. Kernwaarde: Welzijn

Boven de 80 jaar:Overheerst leeftijd en de daarbij behorende ongemakken als stimulus om de woonsituatie te wijzigen. Kernwaarde:n Welzijn en Zorg

Vastgoed Journaal 23 september 201418Verhuren: de praktijk.Vastgoed Journaal 23 september 2014Praktische aandachtspunten SWZ:

WWS puntenServiceflattoeslagZelfstandig/onzelfstandigWet BAG, huisnummeringBestemmingsplanLeegstandswet?WOZ object?College SaneringenRuimten zorginfrastructuur: toedeling intra/extramuraalInventarisatie leveringen en dienstenVergoeding levering services en diensten FiscaliteitenTe vragen huur/ invullen huurtoolBenodigde, kosten dekkende huur bepalenHuurcontractToewijzingsbeleidZorg en services contractKoppeling wonen zorg contractWarmtewetHuurders organisatie (>25 woningen)AdministratieKlantcontact/voorlichting/intakegesprekClintenraadVerhuurdersheffingDe toenemende differentiatie onder senioren vraagt om een differentiatie van het product.

Dit product strekt zich uit van het gebouw tot het gehele woon- en leefdomein (omgeving, voorzieningen, sociale structuur, ).

Kennis van de behoeften van de consument is onontbeerlijk om de proposities te ontwikkelen, die goed aansluiten bij de consument.Tot slot

Vastgoed Journaal 23 september 2014Zorgvastgoed

De business case op zijn kopGuus VerduijnDirecteur Woonzorg Nederland23 september 2014

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak22ProgrammaKorte introductie Woonzorg NederlandDe nieuwe klantScheiden Wonen en ZorgOnderzoek onder potentile klantenHet is tijd voor intensieve samenwerking

23WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak23Missie Woonzorg Nederland24Woonzorg Nederland biedt passende woonruimte aan kwetsbare ouderen en mensen met een beperking die beschut of beschermd willen wonen. Onze dienstverlening ondersteunt de behoefte aan veiligheid en zekerheid van onze doelgroep.

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak24Thuis in wonen & zorgen

25Sinds 1950 geworteld in de Nederlandse samenlevingWoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakEerst enkele feiten over Woonzorg Nederland. WZN is ontstaan in 1950 (rechtsvoorganger NHCB). In 1970, het jaar waarin we nog Damslapers kenden, openden wij al ons 50ste huis. Zij zijn inmiddels onze huidige klanten en is er veel veranderd.We zijn nu ruim zestig jaar thuis in wonen en zorgen voor senioren. En we hebben ons menigmaal moeten aanpassen aan nieuwe wetgeving en andere regels. En we hebben met meer dan 90 zorgpartners altijd duurzame relaties onderhouden

25Een vitale woningcorporatie voor kwetsbare ouderenRuim 27.000 woningen in 174 gemeentenRuim 17.000 intramurale eenhedenPartnerships met > 90 zorgorganisaties26

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakAnno 2014 is Woonzorg Nederland een vitale corporatie voor kwetsbare ouderen. Een gezond bedrijf, met een marktaandeel van ruim 10% onder verpleeg- en verzorgingshuizen.Ons aanbod strekt zich uit over huur- en koopwoningen, intramurale woon- en zorgvormen en divers vastgoed, varirend van winkels en huisartspraktijken tot wijksteunpunten en apotheken.

Feitelijk zijn wij al heel lang bezig met scheiden wonen & zorg.

26We moeten een kloof overbruggen

27WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakWe moeten een schone lei kijken naar ons werk en zullen enkele kernvragen opnieuw moeten beantwoorden: Wat wil de klant? En hoe moeten we de infrastructuur aanpassen om hem te blijven bedienen?27De nieuwe klantDubbel vergrijsdMeer alleenstaandenMeer vraag naar zorg & welzijnWil vrij kunnen kiezenRespectvol bejegend wordenBetaalbaar & veilig wonenMinder draagkrachtig (?)

28

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakOok de nieuwe klant komt in het nauw, want terwijl zijn zorgvraag toeneemt, zal zijn vrij besteedbaar inkomen afnemen, althans; daar ziet het voor de korte en de middellange termijn wel naar uit. Zelfs nu al vragen politici zich af hoe het komt dat er een explosie van zwaardere zorgindicaties plaatsvindt ().

De dubbele vergrijzing leidt tot een langzaam groeiende tsunami aan kwetsbare ouderen, die minder draagkrachtig zijn.

Kwetsbaar of niet, de tijd dat ouderen zich zonder protest door de kinderen naar een verzorgingshuis laten afvoeren ligt achter ons. De klant is mondig, en stelt eisen aan zijn woonomgeving en verzorging. En dat mag natuurlijk ook. U hier in de zaal en ik: wij zijn die nieuwe klant.

Er zal in de verzorgende sector sowieso iets moeten veranderen, want U en ik zien dat niet zo zitten, dat verzorgingshuis. Bij het woord alleen al, dringt zich het beeld op van sociaal verwaarloosde ouderen, slecht eten en personeel dat geen tijd heeft voor passende verzorging of persoonlijke aandacht.

Maar als zorgkosten naast huisvesting onze grootste uitgave wordt, dan liggen er voor wonen en zorgen enorme kansen. De markt schreeuwt erom, maar de vraag is hoe we de publieke en private middelen optimaal efficint inzetten, zeker nu de overheid nadrukkelijk een terugtrekkende beweging heeft ingezet. Of dat zo blijft, moeten we gaan ervaren. Nieuwbouw is in deze tijd nauwelijks mogelijk. De basis is dus ons huidige vastgoed.

28Nieuwe spelregelsWet langdurige zorg (Wlz)Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)Zorgverzekeringswet 201529

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakDe nieuwe spelregels die de overheid heeft bedacht versnellen de overgang naar extramurale zorg, dwingen zorgorganisaties na te denken over een nieuw verdienmodel en vraagt van corporaties een andere exploitatie van het vastgoed.29Visie Scheiden Wonen en Zorg30

We moeten het huidige potentieel aan zorgvoorzieningen enwoningen optimaal benuttenWie de wetswijzingen, demografische ontwikkelingen en de groeiende vraag naar zorg plaatst in perspectief van ons bestaande vastgoedaanbod, komt tot de conclusie dat een optimale benutting daarvan ook voor onze zorgpartners een zeer efficinte oplossing is.Woonzorg Nederland heeft een visie op Scheiden van Wonen en Zorg ontwikkeldWoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak30Stelsel wijzigt, vraag en behoefte neemt toe31Markt: Dubbele vergrijzingToenemende vraag naar passende woon-zorgvoorzieningenMiddelange termijn afnemende markt (krimpgebieden)

Klantwens:Transparantie, keuzevrijheid maar ookall-in aanbod en One stop shoppingRespectvolle bejegening en beleving Betaalbare beschermde woonomgeving

Zorgpartners WZN:Verbondenheid lokale (zorg)netwerkenContractrelatie zorgkantorenDirecte klantrelatieZekerstellen zorg- en gebouwexploitatieStijgende kosten zorg: Bezuinigingen op volumemiddelen zorgvastgoedKoopkrachtdaling potentile clinten: eigenbijdrage zorgBehoefte aan betaalbare woon-zorgvoorzieningenBouwproductie:Terughoudend investeringsbeleid investeerdersStagnatie nieuwbouw en renovatie productieZorgvastgoed Woonzorg Nederland:Functionele en bouwkundige prijs/kwaliteitverhouding redelijk tot goed (Bouwmonitor)Ketenzorg mogelijk door aanleunwoningen i.c.m. zorgcentrumWoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakRecent onderzoek USP in opdracht van Woonzorg Nederland toont dat aanKortom, wat wij zien Ondanks stelselwijziging blijft er grote vraag naar geschikte, betaalbare ouderenhuisvestingGrootste aandoening veel ouderen: eenzaamheidOnze panden grosso modo goed geschikt voor onze huidige en toekomstige core-business:Huisvesten en accomoderen van leefgemeenschappen van minder vitale senioren32Conclusie: huidig zorgvastgoed benodigd, maar aandacht voor welzijnsvoorzieningen is cruciaal voor kwetsbare ouderen

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak32Actief AvontuurlijkComfortabelBeschermdEigenzinnigExclusiefGeborgen HarmonieusLevenslustig MobielOnafhankelijkOndersteundOntvankelijkProfessioneelRustigSaamhorigStatusTraditieUitdagingVeiligZekerVrijZelfredzaamZinvolZorgeloos33Vijf formulesWoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakZowel voor nieuw als voor bestaand aanbod hebben wij een formule ontwikkeld. Een uitgekiende combinatie van woonzorgaanbod en levensstijlen.33Bepalende factoren voor segmentatie34LeefstijlVitaliteitInkomenVitaalOnzekerRegieafhankelijkSociaal < 550 euroMidden 550-900 euroHoog > 900 euroIKExtravertIntrovertWijWoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakComponenten woonformules35

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakOnderzoek onder potentile klantenIs er markt voor de verhuur van zelfstandige studios/appartementen in (voormalige) verzorgingshuizen?Welke (potentile) huurder is genteresseerd in het huren van een zelfstandige studio/appartement in een (voormalig) verzorgingshuis?Wat zijn de belangrijkste elementen bij de keuze voor een nieuwe woning?Wat is het belang van de activiteiten en aanvullende diensten in het complex?

36WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakUitkomsten conceptEr kan (voorzichtig) geconcludeerd worden dat er potentie is voor het concept; uiteraard afhankelijk van markt, concurrentie en prijsVoornaamste reden om te kiezen voor een dergelijk concept zijn de aanwezige zorg & voorzieningen, het behoud van vrijheid/zelfstandigheid en het feit dat het complex in de voor hen bekende buurt ligtReputatie/imago van het betreffende complex speelt belangrijke rolSlechts 1/3 van de ondervraagde kinderen met ouders van boven de 70 geeft aan mantelzorg te kunnen en willen geven

37WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak37De nieuwe klantIs ouder dan 70/75, alleenstaand, met licht beperkende gezondheidsproblemen in de groene, gele of aqua doelgroep.Woont veelal nog zelfstandig, ongeveer 25% geeft aan nog een keer vrijwillig te willen verhuizen. Bij verslechtering van de gezondheid geeft het merendeel aan te willen verhuizen naar een meergezinswoning (74%) en 49% kiest daarbij voor een complex speciaal voor senioren.

38

WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakAanleunwoning is populair, het aangeboden concept is onbekend

Aangeboden concept: U bent verzekerd van een woning en alle diensten die u nodig heeft om onbezorgd oud te worden en met anderen gezellige activiteiten te ondernemen.Dit houdt concreet in:- een studio van 24-50 vierkante meter in een woonzorgcomplex- zorg, maaltijden, schoonmaak, was, strijk en activiteiten kunnen tegen betaling voor u worden geregeld. U bent echter niet verplicht deze af te nemen. 38Pilots SW&ZVerspreid door heel Nederland met de volgende themas:In samenwerking met oa. de hurende zorginstelling ontwikkelen van nieuwe woon-zorgconcepten met daarin een mix van zelfstandig wonen tot zware zorgIn samenwerking met de hurende zorginstelling het huidige verzorgingshuis gefaseerd omzetten naar zelfstandig beschut wonenHerpositioneren van leegstaande zorgcomplexen naar (tijdelijke) studentenhuisvesting of zelfstandig beschut wonen

39WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakHerpositioneren van leegstaande zorgcomplexen naar (tijdelijke) studentenhuisvesting of zelfstandig beschut wonenOlmenhof (Amstelveen): herpositioneren leegstaand zorgcomplex naar beschut wonen of studentenhuisvesting?De Eglantier (Roosendaal): herpositioneren leegkomend zorgcomplex naar beschut wonen, met zorginstelling GroenhuijsenErasmusheem (Haren): herpositioneren leegstaand zorgcomplex met zorginstellingAH. Gerardhuis (Amsterdam): tijdelijke verhuur studentenhuisvesting

In samenwerking met oa. de hurende zorginstelling ontwikkelen van nieuwe woon-zorgconcepten waarin een mix van zelfstandig wonen tot zware zorgt Huis aan de Vecht (Utrecht): uitwerken klantaanbod bij SW&ZCoornhertcentrum (Den Haag): monitoren marktbenadering verhuur eigen beheerDe Posten (Enschede): transformatie en richten groot zorgcomplex op SW&Z en AWBZ-zorg (VPH) De Overloop (Almere): uitwerken klantaanbod bij SW&Z

In samenwerking met de hurende zorginstelling het huidige verzorgingshuis gefaseerd omzetten naar zelfstandig beschut wonen. Verhuur indirect door zorginstelling of direct door Woonzorg NederlandForeschate (Voorschoten): uitwerken woondienstenmodule & klantaanbodKloosterheerd (Ter Apel) : uitwerken integraal klantaanbod en exploitatiemodel

Overige pilotsDe Matenhof (Apeldoorn) : uitwerking buurtservicepunt in het kader WMO

39Het is tijd voor intensieve samenwerkingNieuwe rolverdeling gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen en corporaties Regels wijzigen, maar de vraag naar wonen en zorg blijft groeienUitdaging aangaan om samen passende woon- zorg- en dienstenarrangementen te realiserenAfstemming ruimtelijke ordening

40WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpak40Ten slotte41

Het is niet de sterkste van een soort die overleeft.

Wel degene die zich het beste aan veranderingen kan aanpassen

(Charles Darwin)WoonzorgZekerheidSamenzijnRustComfortVrijheidAanpakJoost van gestelceo camelot europeTransformatie van zorgvastgoedtijdelijk of permanent

500.000 extra huishoudens tussen 2012 202080% van de groei zijn alleenstaanden290.000 woningen tekort in 2020

Vooral in Randstad scherp oplopend tekort woningmarktABF Research heeft recent de nieuwe Primos 2013 prognose opgeleverd. Opdrachtgevers hiervoor waren dit jaar het Ministerie van BZK en een negental provincies.Enkele opvallende uitkomsten:* Tussen 2012 en 2020 neemt het aantal huishoudens toe met 60.000 per jaar: totaal bijna 500.000.* Na 2020 vertraagt deze groei maar nog altijd komen er tussen 2020 en 2030 400.000 huishoudens bij.* Deze groei bestaat voor 80% uit alleenstaanden; het aantal gezinnen zonder kinderen neemt nog licht toe; het aantal gezinnen met kinderen neemt licht af.* De huishoudengroei is omvangrijk in Zuid-Holland (+110.00), Noord-Holland (+100.000) en Noord-Brabant (+70.000)De woningproductie blijft ernstig achter bij de groei van de woningbehoefte. Het woningtekort verdubbelt bijna van 160.000 in 2012 naar 290.000 in 2020* Vooral in de Randstad loopt het tekort scherp op en zal de woningmarkt dus verder onder druk komen te staan.44

woningzoekenden starters arbeidsmarkt, jongeren, gescheiden mensen &lege verzorgingshuizenrisicos minimaliseren, rendement realiserentijdelijke of permanente transformatie verzorgingshuizen

Case 1 De OlmenhofLandtong 2 - AmstelveenIk ben nog in afwachting reactie Woonzorg of zij deze case gaan bespreken of niet. 46

Tijdelijke herbestemming Landtong 2 Amstelveen d.m.v. tijdelijke verhuur

Geplande nieuwbouw uitgesteld ivm financiele situatie WoonzorgGevolg: leegstand verzorgingshuis > dichtgespijkerd + alarm > toch nog koperdiefstalLeefbaarheid omgevingStart besprekingen: mei 2013Start renovatie: januari 2014In gebruik name: april 201488 zelfst. = Euro 340,- / 7 onzelfst. = Euro 300,-Verzorgingshuis Amstelveen De Olmenhof

Camelot deed het tijdelijke beheer van de Slotermeerlaan in Amsterdam voor Osira (heet nu Amstelring). Toen Amstelring het pand teruggaf aan eigenaar Woonzorg zat Camelot er dus al in als beheerder. Zo is het 1e contact ontstaan. IN gesprek met WZ heeft Camelot aangegeven dat we niet alleen beheer voor leegstand doen maar ook voor volstand. Obv dit gesprek is Camelot gevraagd om met een transformatieplan te komen (incl. investeringen, contract, pay-back). Oorspronkelijke investering Euro 400.000 (noodzakelijke aanpassingen in de kamers, brandveiligheid en technische installatie). WZ wil ook nog buitengevel aanpassen en kosten komen nu uit op Euro 450.000,-Tijdelijke verhuur obv de leegstandwet88 zelfstandige ruimtes Euro 340,- 7 onzelfstandige ruimtes Euro 300,-Payback periode = 2 jaarKosten komende 2 jaar ongeveer 5 a 6 ton. Camelot ontvangt 7% beheersfee (contract management, incasso en Werving & Selectie). Technisch onderhoud zit deels in vast onderhoudscontract met Woonzorg, overig op basis van offerte. 48

Betrokken partijen: Woonzorg Nederland, Gemeente Amstelveen, CamelotTijdelijke verhuur obv leegstandwetCamelots taken: PVE, bestek schrijven, offertes vergelijken, bouwmanagement, werving & selectie huurders, vastgoedbeheerInvestering Euro 450.000Pay-back periode = 1,5 jaarVerzorgingshuis Amstelveen De Olmenhof

Camelot deed het tijdelijke beheer van de Slotermeerlaan in Amsterdam voor Osira (heet nu Amstelring). Toen Amstelring het pand teruggaf aan eigenaar Woonzorg zat Camelot er dus al in als beheerder. Zo is het 1e contact ontstaan. IN gesprek met WZ heeft Camelot aangegeven dat we niet alleen beheer voor leegstand doen maar ook voor volstand. Obv dit gesprek is Camelot gevraagd om met een transformatieplan te komen (incl. investeringen, contract, pay-back). Oorspronkelijke investering Euro 400.000 (noodzakelijke aanpassingen in de kamers, brandveiligheid en technische installatie). WZ wil ook nog buitengevel aanpassen en kosten komen nu uit op Euro 450.000,-Tijdelijke verhuur obv de leegstandwet88 zelfstandige ruimtes Euro 340,- 7 onzelfstandige ruimtes Euro 300,-Payback periode = 2 jaarKosten komende 2 jaar ongeveer 5 a 6 ton. Camelot ontvangt 7% beheersfee (contract management, incasso en Werving & Selectie). Technisch onderhoud zit deels in vast onderhoudscontract met Woonzorg, overig op basis van offerte. 51 98 zelfstandige woonunits Leegstandswet verhuur Maatschappelijke invulling/initiatieven vanuit buurt Huismeester 8 12 uur per week Dagelijks beheer en controle Schoonmaak gezamenlijke ruimtes in pand Tuinonderhoud Aanstellen van en overleg met hoofdbewoners Controle op overlast Controle op gemaakte afspraken met bewonersNieuwe situatie Olmenhof

Case 2 Woonzorgs Slotermeerlaan in Amsterdam

Het project Slotermeerlaan is voor 10 jaar. Het plan is om dit pand tijdelijk te transformeren naar 198 zelfstandige en 22 onzelfstandige woonruimtes. De onzelfstandige woonruimtes hebben gezamenlijke keuken/douche/toilet. Ook komt er een mini-zorgcentrum met fysiotherapeut en huisarts. Gekeken wordt naar nog andere zorgleveranciers.

De huidige bestemming is maatschappelijk & zorg. Voor wonen dient dus een bestemmingsplan wijziging aangevraagd te worden. Dit wijzigingstraject kost zon 26 weken. Probleem: een gedeelte van het pand is monumentaal. Daar dient dus rekening mee gehouden te worden. En juist in deel gedeelte moeten er wijzigingen plaatsvinden ivm de brandveiligheid. Hiervoor zijn nieuwe tekeningen, programma van eisen, beheersovereenkomst berekeningen gemaakt. Ook zijn er kleine aanpassingen nodig om het pand voor nieuwe bewoning klaar te maken. Verwachte investering: Euro 750.000,-Vergunning binnen eind april. Start mei met offertes aannemer etc. Start verbouwing net voor de bouwvak.

Momenteel wonen er 120 bewoners obv een bruikleenovereenkomst. Ook zit er nog een fysiotherapie praktijk in het pand. Bij overname pand van amstelring zaten er 25 gebruikers in. op verzoek van de gemeeent en Woonzorg is dit opgehoogd naar 120 personen. Woonzorg ontvangt Euro 50,- per persoon per maand.

53Nu 100 live-in guardiansVanaf najaar 2014:Tijdelijke verhuur obv leegstandwet198 zelfstandige woonruimtes22 onzelfstandige woonruimtesMini-zorgcentrum met fysiotherapeut,huisarts eaVerzorgingshuis AH Gerardhuis - Amsterdam

Osira heeft pand teruggegeven aan eigenaar WoonzorgOsira had Camelot al ingeschakeld voor tijdelijke bewoningOp verzoek gemeente & eigenaar nu 100 bewonersPlan: tijdelijke transformatie (10 jaar) naar woonruimte voor jongerenHuidige bestemming: maatschappelijk & zorg Nieuwe bestemming: wonenVerzorgingshuis AH Gerardhuis - Amsterdam

Case 3: Herinvulling Sint Jacob te Amsterdam

Case: tijdelijke herinvulling Sint Jacob aan de Plantage Middenlaan in AmsterdamOpdrachtgever: AmstelringSituatie project: Twee vleugels van verzorgingshuis Sint Jacob komen leeg te staan als gevolg van de wet Scheiden van wonen en zorg. Binnen drie jaar zal een deel van het pand worden gesloopt en zal nieuwbouw plaatsvinden. Het middengedeelte blijft bestaan omdat het een monument is. Tot die tijd zullen er bewoners blijven wonen en wil de opdrachtgever dat de leefbaarheid van het pand optimaal blijft. Tegelijkertijd is het belangrijk om rendement te blijven realiseren. Oplossing: Camelot gaat onzelfstandige woonruimtes verhuren aan jongeren op basis van de leegstandwet. De nieuwe bewoners kunnen zo in de huidige kamers trekken. In de ene vleugel komen 100 jongeren te wonen en in de andere vleugel zullen we gaan zorgen voor een zogenaamde gespikkelde bewoning. Dit betekent jongeren gaan daadwerkelijk tussen de ouderen woonruimtes betrekken. Werkzaamheden Camelot: het verzorgen van de werving en selectie van de nieuwe bewoners. Genteresseerden dienen een uitgebreide motivatie te sturen. Obv de motivaties maakt Camelot eerste selectie. Na een kennismakingsgesprek doet Camelot voorstel van bewoners richting Amstelring. Amstelring bepaalt uiteindelijk wie er mogen komen wonen. Camelot verzorgt de complete contractering, financile administratie en ook het technisch en administratief beheer. Het verzorgen van een maatschappelijke bijdrage tussen 2 en 10 uur per maand is onderdeel van het contract. Bv conservatorium student verzorgt een muzikale bijdrage voor de ouderen, een ict student helpt ouderen met de computer etc. Bewoners kunnen op een lijst aangeven waar ze interesse/behoefte aan hebben en dan wordt het zo geregeld. De veiligheid van de locatie blijft gewaarborgd omdat aan alle eisen van een verzorgingshuis wordt voldaan zoals BHV 24 u/d op locatie etc. Rendement: Amstelring ontvangt inkomsten uit de tijdelijke contracten van de huurders. Camelot ontvangt een vast percentage over de gerealiseerde kale huurinkomsten.

56Man bijt hond doet rondje studentenkamersop bezoek in Sint Jacob, woensdag 17 september 2014

Uitgangspunten2 (gedeeltelijk) lege vleugelsHuidige bewoners blijvenLeefbaarheid Minimaliseren leegstandsrisicos Rendement realiserenBinnen 3 jaar start nieuwbouw complex

Oplossing: tijdelijke bewoners

Verhuur onzelfstandige woonruimte obv leegstandwet100 bewoners in 1 vleugelGemixde bewoning 2e vleugelHuurinkomsten voor eigenaar

Nieuwe beheervormStandaard back ground & financile checkMaatschappelijk beheer:Wat ga jij toevoegen aan pand en bewoners?Betaal huur in geld en via vrijwilligers werk schemaWaarom uitbesteden?Jongeren onbekende doelgroep Gebrek kennis en capaciteit voor werving & selectie en contractering van kortlopende trajectenTechnisch, administratief en financieel beheer van tijdelijke projecten is Camelots specialismeWelke stappen kunt u nemen om meer rendement te realiseren of risicos te minimaliseren? Landelijk staat meer dan 7,5 miljoen vierkante meter aan kantoorruimteleeg, bijna de helft daarvan drie jaar of langer. Door het nieuwe werken zal de vraag naar kantoorruimte alleen maar meer dalen. Voor veel verouderde kantoorgebouwen zal nooit meer een nieuwe huurder worden gevonden. Aan de hand van enkele praktijk cases ziet u hoe tijdelijke of permanente transformatie tot succesvolle huisvesting kan leiden.63Expertmeeting 17 november 2013Tijdelijke of permanente transformatie

Herbestemming naar (verhuur)bewoning voor snel muterende doelgroepen waarvoor huisvesting een (urgent) probleem is.

Transformatie begeleidt in 3 fasen het traject van behoefte en idee naar realisatie en gebruik: Analyse - Transformatie - Beheer (A.T.B.)Elke fase kent zijn eigen juridische, fiscale, beheersmatige en (bouw)technische aspecten.

Landelijk staat meer dan 7,5 miljoen vierkante meter aan kantoorruimteleeg, bijna de helft daarvan drie jaar of langer. Door het nieuwe werken zal de vraag naar kantoorruimte alleen maar meer dalen. Voor veel verouderde kantoorgebouwen zal nooit meer een nieuwe huurder worden gevonden. Aan de hand van enkele praktijk cases ziet u hoe tijdelijke of permanente transformatie tot succesvolle huisvesting kan leiden.64Expertmeeting 17 november 2013A.T.B.- PROCESFase 2Fase 3Aanleiding/doelgroepOpdrachtgever- partner(s)Zoektocht naar geschikt pandLocatie, buurt, parkerenBestemmingsplantoetsExploitatie haalbaarProcedurebepalingJuridische analyse

Fiscaal en financieel managementOmgevingsvergunningAanbestedingsstukkenBouwmanagementStrippen/asbest/(ver)bouwen MJOP(Start)inventaris en inrichtingOpleveren aan afdeling BeheerOveral Beheerplan incl. MJOPBewoners op contract nemenCommunicatieOnderhoud (technisch, MJOP)Beheer (financieel, contractueel, sociaal, buurt)BeveiligingIntegreren in omgeving

Fase 1Camelot als beheerder Afgeven inhuur garanties

CBS Voorburg 80.000m2 109 bedrijven, portiers- en bewakingsservicesStudent Housing

Archimedeslaan, Utrecht

Voormalige Hogeschool Utrecht Eigenaar SSW 22.000 m2 Transformatie naar studentenhuisvesting Aanpassingen pand deels door aannemer, deels door studenten zelf 416 studenten 70 werkplekken Leegstandswet Verhuur

Archimedeslaan, Utrecht

Camelot doet het beheer: contract, incasso, receptie, technisch beheer

Camelot als eigenaar

Voormalig hotel Mol, Belgie Europese school en atomair onderzoekcentrum

104 huurders

Camelot exploitant sinds 2000

Kantoortransformatie naar107 studenteenhedenvoorna

Rijswijkstraat, Amsterdam

Nagenoeg leegstaand pand 2013 7500 m2 Antikraak woon en werkruimtes 242 individuele woonunits Reguliere huurcontracten Studenten / jongerenhuisvesting

Rijswijkstraat, Amsterdam

Camelot EuropeSinds 19936 landen, 21 kantorenBeheerkantoren NL:Eindhoven Rotterdam AmsterdamZwolle Heerlen Utrecht250 medewerkers West EuropaMarktleider leegstandbeheer in EU

Keurmerken en Awards

80

Tijdelijke of permanente oplossingen? Eerst maar even een koffie break 80

15.00 uur: Guus Bannenberg, Van Neynsel Groep

15.30 uur: Egbert Schiphorst, Dennenrust

16.00 uur: Netwerkborrel

Zorgvastoed Dag 2014Vastgoed is n, welzijn is alles in samenwerking met:

Alternatieve financieringsvormenGuus BannenbergBestuurderVan Neynsel23 september 2014Stelling alternatieve financieringsvormenMaatschappelijk vastgoed vraagt om maatschappelijke financiering

22-9-2014www.vanneynsel.nlProgrammaWaarom investeren in maatschappelijk vastgoedWaar lopen we tegen aan qua financiering?Welke oplossingen zijn er qua financiering?22-9-2014www.vanneynsel.nlVerzorgingshuizen verdwijnen door scheiden wonen en zorgGaat om bijna 100.000 plaatsenAfbouw in 4-5 jaarMantelzorg zit aan maxParticipatiesamenleving biedt geen nieuwe perspectievenVergrijzing zet de komende 20 jaar gewoon doorWie gaat betaalbare alternatieven bieden? 22-9-2014www.vanneynsel.nlWoonzorgarrangementen als toekomstig alternatiefTussenvoorziening wonen met service blijft noodzakelijk Serviceflats hebben forse nadelenVeel ruimte voor betaalbare all-inclusive woonzorgarrangementen 1000-1200 per maandVerwacht concurrerende markt van all-inclusive woonzorgarrangementenSparen voor zorg niet echt noodzakelijk22-9-2014www.vanneynsel.nlCasus Park Zuiderschans Den Bosch

22-9-2014www.vanneynsel.nlPositieve business case Park ZuiderschansCombinatie van zelfstandig wonen (sociale huur) en kleinschalig wonen (intramuraal)Eigen grond en voormalig verzorgingshuis uit de boekenUitstekende locatie van naam nabij binnenstad en winkelcentrumVasthouden zorgcapaciteit en positie in de wijk22-9-2014www.vanneynsel.nlWie financiert maatschappelijk vastgoed?Scheiden wonen en zorg leidt tot andere beoordelingBanken financieren maximaal 70-80% en streven naar borging Borging Waarborgfonds Zorg alleen voor intramuraal vastgoedEigen financiering deels reserveren voor toekomstige transitiesInstitutionele beleggingsfondsen verlangen te hoog rendement voor maatschappelijke business case22-9-2014www.vanneynsel.nlAlternatieve financiering voor maatschappelijk vastgoedBedrijfsobligaties via bv EnternextZowel private als professionele investeerdersMinimum kapitaalsbehoefte vanaf 200kInitial Bond Offerings (IBO)Private plaatsingenMaatschappelijke beleggingsfondsen via bv Proudfund i.o.Private investeringen van bewoners die van vastgoed gebruik gaan maken22-9-2014www.vanneynsel.nlMaatschappelijk vastgoed vraagt om maatschappelijke financieringToekomstbeeld: voormalige verzorgingshuizen hebben kansen met woonzorgarrangementenNoodzaak om verbinding met de wijk te zoeken voor toekomstig bestaansrechtDaarin past het beeld van maatschappelijke financiering22-9-2014www.vanneynsel.nlInterview Egbert Schiphorst van Dennenrustdoelgroepen huisvesting

Zorgvastoed Dag 2014Vastgoed is n, welzijn is alles in samenwerking met:

Bedankt voor uw komst!Zorgvastoed Dag 2014Vastgoed is n, welzijn is alles in samenwerking met: