Universiteti “ Haxhi Zeka” –Pejë

Punuar nga:•Atlantida Mehmetaj•Duresa Bytyqi•Edona Berisha•Egzon Krasniqi

Mentoruar nga:• MSc. Fjolla Trakaniqi • MCs. Fellanze Pula

PUNIM SEMINARIK

Lënda:(Bazat e Biznesit)

Tema:(Format e organizative të biznesit)

Pejë 2013

HYRJA

Në këte punim seminarik jemi munduar te shtjellojm tri format kryesore të pronsis së ndërrmarjeve. Cila prej këtyre ndërrmarjeve është më e përhapur në Kosovë dhe cila prej tyre ka jetëgjatësi me të madhe . Cili është dallimi mese ketyre tri formave të pronsis ,cilat jan avntazhet dhe disavantazhet e këtyre tri formave te pronësis së ndërrmarjeve.

Themeluesit e ndërrmarjeve dhe format e organizimit të NVM-ve

Pas luftës në Kosovë janë evidentuar 97.7% të ndërrmarjeve të cilat kanë ekzistuar më parë.Në Kosovë numri më i madhë i ndërrmarjeve janë ndërrmarjet individuale,pra me një themelues.

Komponent shumë e rëndësishme të zhvillimit të ortakakrisë tek ne janë:Besimi reciprok i partnerëvePotenciali financiar ityreAftësia dhe komplementariteti professionalPrestigji dhe atoriteti i partneritPërvoja në biznes etj.

Hulumtimet kanë nxjerrë në pah arsyet e lidhjes ndërmjet themeluesit e ato janë:1) Besimi në partnerin2) Kapitali i partnerit3) Aftësia profesionale e partnerit4) Autoriteti i partnerit

Në këto raste ka edhe problem të ndryshme. Problemet më prezente janë ato që lidhen me :Burimet e kufizuar të kohës dhe parasë,dhe ato nuk duan t’i ndajnë me të tjerëtKonflikte interesashMungesë e përvojave paraprakeDallimi në mendimeMungesa e traditës për partneritet.Zgjidhja e formës së organizimit të ndërrmarjeve të vogla ka një rëndësi të posaqme. Se qfarë vendimi do të merret ndikojnë factorët e ndryshëm. Ndër factorët të cilët ndikojnë në zgjidhjen e formës adekuate të organizimit të NMV-ve janë:Kapitali fillestar dhe planet finacciare- i vogël është numri in dërrmarjeve të vogla të cilat janë plotësishtë të financuara nga burimet vetanake,një pjesë të burimeve finaciare e sigurojn prej huasë. Përfitimet,detyrimet dhe obligimet e pronarëve-menaxherëve-para zgjidhjes së formës adekuate të organizimit, partenerët duhet të mendojnë për jetën e ardhme të përbashkët. Menaxheri duhet të mundohet të anticipoj se si faktet individuale të çdo anëtari të grupit do të ndikojnë dhe do të pasqyrohen në vet grupin. Tatimet dhe rregullimi i qeveritarë-përgjithsisht ,menaxherë të ndërmarrjeve të vogla, janë të njohur me reflektimin rregullimit qeviritarë në punën e ndërrmarjes së vogëlShfrytëzimi i burimeve-njërzit,koha,paratë dhe prodhimet mund të shfrytëzohen dhe të kombinohen në mënyra të ndryshme,në kushte të ndryshme. Rritja, ekspansioni, integrimi dhe shitja- të gjitha këto aspekte ndikojnë në ndryshimin e formës së organizimit.

Format kryesore të organizimit sipas pronësisë dhe firmat individuale

Biznes individual quhet një biznes që zakonisht është në pronësi dhe menaxhim të një personi. Kjo është forma më e shpeshtë e pronësisë së një biznesi. Firmat individuale përbëjnë 80% të firmave. Firmat individuale mun të jenë :Shitore me pakicëKafene Servise televiziveServise riparimiShtypshkronja etj.Këto lloje të bizneseve kryesishtë zhvillohen me numër të vogël të punëtorëve ose me antarë të familjës.

Sikurse qdo formë tjetër e organizimit të biznesit edhe te kjo formë shfaqen:•Avntazhet •Disavantazhet

Ndërmarrësit qysh në fillim ballafaqohen me dilemën se cilën formë të organizimit ta zgjidhin për ndërrmarjen e tyre. Duke u bazuar në kriterin ligjor të organizimit të bizneseve dallojmë tri lloje kryesore firmash:Firmat individuale (inokose)OrtakitëKorporatat (shoqërit aksionare)

DisavantazhetJo gjithkush është i aftë të jetë pronar dhe menaxhues i biznesit. Shpeshherë është e vështirë të ruhen para për të nisur dhe mirëmbajtur një biznes. Kostot e inventarit, furnizimeve, sigurimit, reklamimit, qirasë, shërbimeve publike, mund të jenë të papërballueshme nga një individ i vetëm. Pronësia individuale e biznesit i ka edhe disavantazhe tjera. Përgjegjësitë e pakufizuara – rreziku i humbjeve

Resurset e kufizuara financiare

Vështirësitë në menaxhim

Kushtimi i kohës

Përfitimet e vogla anësore Rritje e kufizuar

Jetëgjatësia e kufizuar Tim DeMello, themeluesi i kompanisë së suksesshme Wall Street Games Inc. flet në emër të një numri të madh të afaristëve individualë kur thotë se: “Biznesi individual nuk është një punë, nuk është një karrierë, por është një mënyrë e jetesës.”

AvntazhetLehtësia e hapjes dhe mbylljes së një biznesi

Të qenit shef i vetvetes Krenaria mbi pronësinë

Mbajtja e profiteve

Pa tatime speciale

ORTAKËRITË

Ortakëria është një formë ligjore e biznesit me dy ose më shumë pronarë. Ekzistojnë disa lloje të ortakërive.

1. Ortakëri e përgjithshme2. Ortakëri e kufizuar3. Ortakëri Master e kufizuar

Një ortakëri e përgjithshme është ortakëri në të cilën të gjithë pronarët i ndajnë përgjegjësitë për operimin e biznesit si dhe përgjegjësitë për borxhet e biznesit. Një ortakëri e kufizuar është një ortakëri me një ose më shumë ortak të përgjithshëm dhe një ose më shumë ortakë të kufizuar.

AvntazhetEkzistenca e një apo më shumë partnerëve në biznes sjell shumë përparësi. Shpesh është shumë më e lehtë të zotërohet dhe menaxhohet një biznes me një apo më shumë pronar. Ortakëritë zakonisht i kanë përparësitë vijuese:

Më shumë resurse financiare Përgjegjësitë e ndara në menaxhim dhe bashkimi i njohurive Jetëgjatësia më e madhe

Disavantazhet

Përgjegjësitë e pakufizuara Ndarja e profitit

Mospajtimet në mes të partnerëve Vështirësitë për ta mbyllur biznesin

KORPORATAT

Një gjë e përbashkët në mes të biznesit individual dhe ortakërisë është frika nga humbja e çdo gjëje që posedoni në rast se biznesi humb para apo dikush ju padit.Një korporatë është një entitet ligjor të cilit shteti i jep autoritetin që të veprojë dhe të ketë përgjegjësi të ndara nga pronarët e saj. Për pronarët e korporatës (aksionarët) kjo do të thotë se ata nuk janë përgjegjës për borxhet apo problemet e korporatës përtej parave të cilat i investojnë në kompani. Avntazhet

Më shumë para për investime Përgjegjësitë e kufizuara Madhësia

Jeta e vazhdueshme Lehtësia e ndryshimit të pronësisë

Lehtësia e tërheqjes së punëtorëve të talentuar Ndarja e pronësisë nga menaxhmenti

Disavantazhet

Fakti se ka aq shumë biznese individuale dhe ortakëri në botë dëshmon se duhet të ekzistojnë disa disavantazhe të korporatizimit. Në vijim janë disa nga disavantazhet: Kostoja fillestare

DokumentimiKthimi i dyfishtë i tatimeve

MadhësiaVështirësitë e mbylljes së saj Kthimi i dyfishtë i tatimeve

MadhësiaVështirësitë e mbylljes së saj

PËRFUNDIM

Si përfundim, nga e gjithë kjo që u tha me lartë mund të konkludojmë se:

Cilët janë themeluesit e ndërrmarjeve të vogla dhe të mesme

Cilat janë format kryesore të organizimit sipas pronësisë

Cilat janë Avntazhet dhe Dizavantazhet e këtyre formave kryesore të organizimit sipas pronësisë