73
21.03.2007 PRİMİTİF BİYOMAS VE SAĞLIĞA ETKİLERİ Dr. Sema ÖZGÜR SAKARYA

PRİMİTİF BİYOMAS (İLKEL YAKACAKLAR) VE …halksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2006-07/Primitif_Biyomas_ve... · Padmavati ve arkadaşlar ... sağ kalp yetmezliği oluştuğunu

Embed Size (px)

Citation preview

21.03.2007

PRİMİTİF BİYOMASVE SAĞLIĞA ETKİLERİ

Dr. Sema ÖZGÜR SAKARYA

21.03.2007

Seminer İçeriğiGirişEnerji kaynaklarıPrimitif Biyomas TanımıTürkiye’de ve Dünya’ da biyomas kullanımıBiyomas hakkında yapılan araştırmalarBiyomasın yol açtığı hastalıklar

21.03.2007

GirişBulaşıcı hastalık salgınlarıSavaşlar

yaşam süresi 40 yaşGünümüzde ise ortalama yaşam süresi

60 – 70 yaş

21.03.2007

Solunan havadaki organik inorganik kirleticiler

akciğerlerde erken yada geç dönemde

hastalıklara neden olur

21.03.2007

Gelişmiş ülkelerde pre-endüstriyelpost-endüstriyel dönemlerde

önemli sosyal ve ekonomik değişikliklerle birlikte toplum sağlığı yönünden de olumluadımlar atılmıştır

21.03.2007

Atmosfer kirliliğinin akciğer hastalıkları açısından morbidite ve mortaliteye neden olduğu

1931 Belçika’da Meuse Valley1948 Pennsylvania’da Donora1952 Londra’daki

hava kirliliği felaketleri ile görülmüştür

21.03.2007

Günümüzde gelişmekte olan geri kalmış ülkelerde

hem dış ortam hem de iç ortam havakirliliği önemli bir sağlık sorunudur

21.03.2007

İç ortam kirletici kaynakları

Soba vb. ısınma kaynaklarıYapı malzemeleriYapıların oturduğu zeminBiyoaerosoller

21.03.2007

Gelişmiş ülkelerdeki iç ortam kirleticileri

RadonAsbestosUçucu organik bileşiklerPestisitlerAğır metallerFungus, akar (mite), küf vb. biyolojik kaynaklarSigara

21.03.2007

Gelişmekte olan ülkelerdeki iç ortam kirleticileriİşlenmemiş katı ilkel yakacakların yanma ürünleri (Isınmak ve yemek pişirmek için kullanılan enerji kaynaklarından yayılan CO, sülfür, nitrojen oksitler ve kanserojen maddeler)Sigara (environmental tobacco smoke :ETS)

21.03.2007

Enerji kaynaklarıToplumun beslenme, ısınma ve temizlik gibi doğal ihtiyaçlarını karşılamak için enerji kaynaklarına gereksinimi vardırIsı veren biyolojik kaynaklara “biyomas” adı verilir

21.03.2007

Enerji Merdiveni

HAYVAN GÜBRESİ (TEZEK)

ODUN, SAP, SAMAN

ODUN KÖMÜRÜ

GAZ YAĞI VE KÖMÜR

LPG, DOĞALGAZ

ELEKTRİK

Temizlik, etkinlilik, maliyet

İlkel yakacaklar(Primitif biyomas)Bitkisel proteinler ve karbonhidratlar

Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyiSmith et al., 1994

21.03.2007

Biyomas enerji kaynaklarıKüresel enerji ihtiyacının %10’nu karşılarKentte yaşayanların %30’ u Köyde yaşayanların %90’nı Gelişmekte olan ülkelerde

kırsal alanda yaşayanların 3/4’ü, kentlerde ise 2/3’ü ucuz ve kolay ulaşıldığı için biyomas kullanmaktadır

21.03.2007

Biyomas ürünleri yandığı zamanPartiküller (suspended particles)HidrokarbonlarKarbon monoksit

havalandırma, ilkel sobalar,beslenme eksikliği, kışmevsiminin olumsuzluklarıakciğer hastalıkları için risk faktörleridir

A rural home in Kwa-Zulu Natal

21.03.2007

21.03.2007

Türkiye’de biyomas kullanımıŞehirlerde yemek pişirmek, temizlik ve ısınma için

DoğalgazPetrol ürünleriLPGMaden kömürü

Küçük yerleşim yerlerinde mutfakta

Odun, odun kömürü,LPGTezekKömür,Odun, talaş

21.03.2007

EskidenMaltız, MangalKuzine

GünümüzdeKaraocak,Teneke, sac, demir, Döküm sobalar

21.03.2007

Ocağa konan tezek ve odunu yakmak için bölgeler göre farklı tutuşturucular kullanılır

Kuru kendir sapları (Kastamonu)Kuru pamuk sapları (Ege ve Akdeniz)Ayçiçeği sapları ve boşaltılmış kafalarıKurumuş tütün bitkisi (Trabzon Akçaabat)Çıra ve çam odunu (kolofoni, oleoresin)

Kolofoni çam reçinesinden elde edilir, mesleksel astım nedeniOleoresin yanması ile aldehitler, reçine solunması, akciğerlerdekifibrozis ve nodülasyondan sorumlu

21.03.2007

Kastamonu Jüt İpliği Fabrikasında yapılan bir çalışmada

Bissinozis ve diğer solunum yolları hastalıklarının sıklığıKendir işleme döneminde çalışan, emekli olmuş işçilerde %26.2 amfizemFabrikadan toplanan biyolojik örnekler Iowa Üniversitesi Çevresel Sağlık Bilimleri Merkezi İnhalasyon Toksikolojisi bölümünde incelenmişEr M. 1999

21.03.2007

Kendir toz ve liflerinde ölçülen endotoksin değerleri

Örnek çeşidi Endotoksin miktarı (EU/mg)

Kaba toz 336İnce toz 605İyi kalitede ince kendir lifi 47Orta kalitede kendir lifi 277Kendir sapı 0.27Kendir yaprağı 11,1Kontrol standart endotoksin 18 EU vial

21.03.2007

Tezek

Dünyada 400 milyon kişinin yakacak olarak kullandığı biyomas türü yakıtlardan biride tezektir

Kerme (koyun ve keçi tezeği)Basma (harman yerine yayılan büyükbaş hayvan tezeği)Kasnak (sığır dışkısından yapılan yuvarlak tezek)Yapma (duvara yapıştırılarak kurutulan tezek)Hışır yada yaban tezeği (merada kuruyan parçalar)Yapay besinlerle beslenen hayvanların dışkısıKolay yanması için içine saman katılmış tezek türü

21.03.2007

Tezek kullanımı ihtiyaçtırOrman alanlarının bilinçsizce yok edilmesinin bir sonucudurOysa gübre olarak kullanılması tarım alanlarının daha verimli olması için gereklidir

21.03.2007

Etimesgut ve Sincan yöresindeki kronik akciğer hastalıkları prevalansı hakkındaki tez çalışmasında (Baykal Y. 1975)

“kırsal bölgede sigara içmeyen kadınlarda yüksek oranda kronik akciğer hastalığı bulunduğunu saptamıştır”Tezek kullanımı ile oluşan toksik ve irritanmaddelerin kronik akciğer hastalıklarına neden olduğu HÜ Göğüs H.A.B.D. çalışmaları ile gösterilmiştir (Barış İ. 1995)

21.03.2007

Yayladere İlçesi Bingöl

Evin bütün odalarında soba kuruludur. Odun ve tezekyakacak olarak kullanılır. Mutfaktaki soba ve ocaklar hem ekmek, hem de yemek yapmak için kullanılır.

www.bingolonline.com 27.02.2007

21.03.2007

Biyomas hakkında en çok araştırma Hintli bilim adamları tarafından yapılmaktadır

Nüfus yoğunluğu ve sosyo ekonomik durumun bozukluğundan kaynaklanan sağlık sorunlarıBatı’dakine yakın standartlarda tıp eğitimi verilmesi

21.03.2007

Hindistan’da

Tüp gazlı, pompalı ve fitilli gaz ocaklarıBazı bölgelerde “anghithi” denilen kömür

NO2, SO2, CO2, PM, hidrokarbonlarOdun ve sığır tezeği kullanıldığında da

Yüksek düzeyde SO2, hidrokarbonlar

21.03.2007

Padmavati ve arkadaşları

Delhi yöresinde biyomas kullanan kadınlarda, çok sigara içenlerin ileri dönemlerinde görülen kor pulmonale ve sağ kalp yetmezliği oluştuğunu otopsi çalışmalarında göstermişlerdir

21.03.2007

Smith, Aggrawal ve Dave Gujjarat bölgesinde odun ateşi kullanılan odada yapılan ölçümlerde

asılı partikül, benzoapiren, formaldehit, SO2, NO2 miktarlarının

DSÖ kabul ettiği değerlerin çok üstünde olduğugösterilmiştir

21.03.2007

Pandey Nepal’de 1984Kırsal alandaki kadın ve erkeklerin %18 de kronik bronşit ve KOAH saptanmıştır

Mumford Çin Xuan Wei 1987Arsenikle kontamine kömürün evlerde bacasız sobalarda kullanılması ile akciğer kanseri oluştuğu saptanmış

21.03.2007

Pandey 1989, Champbell, Armstrong ve Byass 1989

Üçüncü dünya ülkelerinde iç ortam havakirliliğinin çocuklarda akut solunum yoluenfeksiyonlarına neden olduğu gösterilmiştir

21.03.2007

Srinagar Kenti Kuzey Hindistan’ın Himalaya sırtları

Dhar ve Pathia 1991İç ortam hava kirliliğine bağlı interstisiyel akciğer hastalığı “Gujjar lung” üzerine yapılan araştırmaSoğuktan korunmak için yarısı toprak altında olan evler “kothas” de yaşayan halkOdanın ortasında 12-16 saat çam odunu yanar, çıralar kullanılır

21.03.2007

TB çok sık olduğu için hastalık milier TB olarak değerlendirilmişGujjar akciğeri olan 46 vaka incelenmişÖksürük, balgam, hemoptizi, ateşKapalı akciğer biyopsisi yapılmışFibrozis ve antrakotik nodüller saptanmış

21.03.2007

Hindistan’da iç ortam hava kirliliğine bağlı olarak her yıl 500.000 kadın ve çocuk ölümü olduğu tahmin edilmektedirGelişmekte olan ülkelerdeki iç ortam hava kirliliğine bağlı olarak oluşan ölümlerin %28’i Hindistan’dadır.

21.03.2007

1991 Nüfus SayımındaPişirme için hangi yakıtı kullandıkları ilk kez sorulmuşKırsalda yaşayanların %90 nı hayvan-bitki artıkları ve odun kullandıklarını ifade etmişlerÜlke düzeyine %78 biyomas, %3 kömür kullanıldığı saptanmış

21.03.2007

Yemek pişirmek için kullanılan sobalardan (chullah) verimli bir enerji elde edilmediği gibi Tam yanma olmadığı için ortama zararlı organik bileşikler (PM, CO, POM, PAH, formaldehit) dağılmaktadır

POM : Poliorganik materyal PAH : Polisiklik aromatik hidrokarbonlar

21.03.2007

National Instıtute of OccupationalHealth (NIOH)

CO düzeyi (mikrog/m3)

PAH düzeyi (mikrog/m3)

*Formaldehit (mikrog/m3)

Tezek 144 3.56

2.01

0.55

0.23

0.13

Odun 156

670

652

109

112

Kömür 94

Gaz 108

LPG 14 68

*Patel ve Raiyani

21.03.2007

Figure 1 Nitrogen dioxide (NO2) levels around the world. SWE 5 Hagenbjork-Gustafsson A, Analyst 1996;* SWI-1 5 MonnC, Sci Total Environ 1998;* UK-1 5 Raw G J, J Expo Anal Environ Epidemiol 2004;44 SPA 5 Garcia-Algar O, J Air WasteManag Assoc 2003;* ITA-1, ITA-2 5 Simoni M, J Expo Anal Environ Epidemiol 2004;31 ITA-3 5 Gallelli G, Sci TotalEnviron 2002;* FRA-1 5 Zmirou D, J Expo Anal Environ Epidemiol 2002;* FRA-2 5 Saintot M, Rev Epidemiol antéPublique 2000;* NMEX 5 Lambert WE, Res Rep Health Eff Inst 1993;* Hong Kong 5 Leung R, Clin Exp Allergy 1998;* grey columns modified data from Levy JI, J Waste Manag Assoc 1998.*

* Full reference available on Medline.

21.03.2007

Figure 2 Particulate matter (PM2.5) levels around the world.FIN-1, SWI, CZEC, GRE 5 Gotschi T, Environ Sci Technol2002;*FIN-2, HOL 5 Janssen NA, J Air Waste Manag Assoc 2000;*FRA 5 Zmirou D, J Expo Anal Environ Epidemiol2002;* USA 5 Wallace L, J Air Waste Manag Assoc 1996;* UK 5 Gee, ProceedingsIndoor Air 2002;† MEX 5 Cortez-LugoM, Proceedings Indoor Air 2002;† Costa Rica 5 Lee K, Proceedings Indoor Air 2002;† ITA-1 5 Maroni M, ProceedingsIndoor Air 2002;† Chinarural 5 Pan XC, Proceedings Indoor Air 2002;† China 5 Caceres, Rev Med Chil 2001;* ITA-2, ITA-3 5 Simoni M, J Expo Anal Environ Epidemiol 2004;31 Asia, Africa 5 Smith KR, Proc Natl Acad Sci USA 2000.15

* Full reference available on Medline.† Available from www.indoorair2002.org

INT J TUBERC LUNG DIS 8(12):1401–1415 © 2004 IUATLD

21.03.2007

Solunabilir (PM10) partikül konsantrasyonunun her 10 mikrogram/m3 artışının mortalite riskini %1.2 - 4.4 arttırdığı saptanmıştır

21.03.2007

Partikül çapı 3 mikrondan küçük olanlar alveollere kadar ulaşabilmektedir. Papua Yeni Gine, Kenya, Hindistan, Nepal,Çin ve Gambiya’daki ev içi hava ölçümlerinde biyomas cinsi ürünlerin yanmasıyla ABD standart hava kirliliği eşiğinin 10-20 katı partikül salındığı gösterilmiştir.

21.03.2007

Türkiye’de partikül madde için sınır değerler;

PM10 için yıllık genel ortalama maksimum değer 150 µg/m3, kış ayları aritmetik ortalaması maksimum değer 200 µg/m3

24 saatlik ortalama maksimum değer 300 µg/m3dır. Partikül madde konsantrasyonu 400 µg/m3

aştığında alarm verilmesi gerekiyor.

21.03.2007

A.B.D.’de partikül madde için sınır değerler;

PM10 için yıllık aritmetik ortalama maksimum değer 50 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 150 µg/m3’den yüksek olamaz.

PM2.5 için yıllık aritmetik ortalama maksimum değer 15 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 35 µg/m3’den yüksek olmamalıdır.

Japonya’da partikül madde için sınır değerler;

PM10 için 24 saatlik aritmetik ortalama maksimum değer 100µg/m3,

1 saatlik ortalama değer maksimum 200 µg/m3’dır.

İngiltere’de partikül madde için sınır değerler;

PM10 için yıllık aritmetik ortalama maksimum değer 40 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 50 µg/m3 dır.

21.03.2007

Avustralya’da partikül madde için sınır değerler;

PM10 için 24 saatlik aritmetik ortalama maksimum değer 50 µg/m3 dır.

PM2.5 için 24 saatlik aritmetik ortalama maksimum değer 25 µg/m3 ve yıllık ortalama maksimum değer 8 µg/m3 dır.

Kanada’da partikül madde için sınır değerler;

PM10 için yıllık aritmetik ortalama maksimum değer 70 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 120 µg/m3 dır.

21.03.2007

A.B. Ülkelerinde partikül madde için sınır değerler;

PM10 için yıllık aritmetik ortalama maksimum değer 40 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 50 µg/m3 dır.

Yılda 36 defadan fazla bu değer aşılamaz.

Dünya Sağlık Teşkilatı tarafından partikül madde için belirlenen sınır değerler;

PM10 için yıllık aritmetik ort. maksimum değer 20 µg/m3,

24 saatlik ortalama maksimum değer 50 µg/m3 dır.

21.03.2007

Partikül madde ile ilgili sınır değerler incelendiği zaman

Standart değerleri en yüksek olan ülkenin Türkiye olduğu görülmektedir. Türkiye için belirlenen 24 saatlik partikül madde sınır değeri, A.B.D. belirlediği sınır değerinin 2 , Japonya’nın 3 Avustralya ve A.B. değerinin 6 , Kanada’nın 2.5 ve Dünya Sağlık Örgütü’nün 6 kat üzerindedir.

21.03.2007

Türkiye’nin yıllık sınır değerlerini diğer ülkeler ile karşılaştırdığımızda

A.B.D.’nin belirlediği sınır değerinin 3A.B. değerinin 3.75 Kanada’nın 2.14 ve Dünya Sağlık Örgütü’nün 7.5 kat üzerindedir.

21.03.2007

Türkiye’de KOAH’ ın 2 önemli etkeni

Sigara kullanımıPrimitif biyomas kullanımına bağlı iç ortam hava kirliliğidir

21.03.2007

Kayseri ili kırsal bölgesinde yapılan araştırmada

Köylü kadınların %65’i tandır ocağında biyomas kullandıklarını ifade etmişlerdir.Biyomas kullanan 242 kadında Kr. Bronşit %20.7 KOAH %12.4Kullanmayan 106 kentli kadında Kr. Bronşit %10.8 KOAH %3.9

Kiraz K. Clin Invest Med 2003

21.03.2007

Yetişkin bir insan günde ortalama 13.000- 16.000 litre veya ömrü boyunca 400-450 milyon litre hava solumaktadır. 70 kg ağırlığındaki bir kişi günde ortalama 20 m3

hava solumaktadır. Çocuklar ise ağırlığı başına yetişkinlere göre %50 daha fazla hava solumaktadırlar. Çocukların solunum sistemleri gelişmekte olduğundan dolayı, vücutları çevresel şartlara karşı çok daha hassastır. Dolayısıyla temiz veya kirli hava insan sağlığı için oldukça önemlidir.

21.03.2007

Dünyada her yıl hava kirliliğinden 2,5 milyon insan ölmektedir. Bu değer dünyadaki toplam ölümün (ortalama 50-60 milyon) %4-5’ni oluşturmaktadır.ABD’de yılda 60.000 kişi partikül kirliliğinden ölmektedir. Hava kirliliğinden ölümlerin %90’nı gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir.

21.03.2007

Hava kirliliğinin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri sonucu,

Akciğer kanser vakalarında artışKronik astım krizi sıklığında artışÖksürük/balgam sıklığında artışÜst solunum yolları enfeksiyonlarında artışGöz, KBB enfeksiyonlarında artışSoluk alma kapasitesinde düşüşÖlümlerde artışİş veriminde ve üretimde düşüşTedavi giderlerinde artış

21.03.2007

BİYOMASLA İLGİLİ HASTALIKLAREtkenler Akciğer Hastalıkları

Zehirli gazlar, CO Reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu : yoğun duman solunması ile öksürük, burun akıntısı, gözlerde yanma, batma, sulanma, baş ağrısı, katarakt

NO2, NO, aldehit, amonyak, fenol, tolüen, partikül

KOAH, Kr. Bronşit, Astmatik bronşit, Amfizem, Bronşektazi, Kor pulmonale

Kömür partikülleri, benzoapiren Antrakozis (siyah akciğer hastalığı)

Partikül ve gazlar Çocuklarda solunum yolları enfeksiyonları

RSP Kr. İnterstisiyel akciğer hastalığı

Karbonmonoksit Kr. Karbonmonoksit zehirlenmesi (YD düşük doğum ağırlığı, gelişme geriliği, trombosit adezyonunda artış, fibrinolizis değişikliğine bağlı erken aterosklerozis, KAH olanlarda anjinal ağrı, halsizlik, karın ağrısı, ishal, başağrısı

Arsenik, benzoapiren Kanser (burun, nazofarenks, akciğer, deri, mesane, skrotum

21.03.2007

21.03.2007

21.03.2007

CO ZehirlenmesiEn önemli kaynakları, motorlu araçların egzosları, evlerde kullanılan kömür sobası, mangal gibi ısınma araçları, formaldehit üreten fabrikalar, ev-orman işyeri yangınlarısonrası çıkan zehirli gazlar ve sanayi atık maddeleridir.CO Zehirlenmesine bağlı beklenmeyen ve istenmeyen ölümler özellikle kış aylarında ve havaların soğuk olduğubölgelerde artmaktadır. Ülkemizde her yıl çok sayıda kömür ya da mangal sobasınedeniyle karşılaşılan ölümler görülmektedir.

21.03.2007

Baca zehirlenmelerine dikkat, lodos geliyor03.01.2007

Haber 14.02.2007 16:46:00Bursa'da Soba Zehirlenmesi: 1 Ölü

Bursa'da Sobadan Sızan Karbon monoksit Gazından Zehirlenen Bir Kişi Hayatını Kaybetti.

21.03.2007

Lodos esti, soba zehirledi

Karbon monoksit gazından zehirlenen 3 kişi hayatını kaybetti, 100 den fazla kişi hastanelik oldu.Bursa, 7 Mart 2005 10:18

21.03.2007

Soba zehiri 8 kişiyi öldürdü23.01.2006

Gaziantep’te sobadan sızan karbon monoksit gazından zehirlenen 4 kardeş hayatını kaybetti. Kayseri, Sivas, Çorum ve Muğla’da da karbon monoksit gazından zehirlenen 4 kişi hayatını kaybetti, toplam 118 kişi hastanede tedavi altına alındı.

21.03.2007

KIŞ GELDİ, SOBA ZEHİRLENMELERİ ARTTI

04.01.2007 - 19:35:20]

İlimizde etkili olan lodos nedeniyle sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen 6 kişi, tedavi altına alındı. Alınan bilgiye göre, Karşıyaka Mahallesi 38. Sokak΄taki tek katlı evlerinde sobadan sızan karbon monoksit gazından etkilenen Fadime Özdemir (38) ile çocukları Tuğba (15), Ekrem (11) ve Ayşenur Özdemir (9), Sivas Devlet Hastanesine kaldırıldı. Esentepe Mahallesi΄nde oturan Mehmet Çetinkaya (75) ve eşi HacıkızÇetinkaya (58) da evlerindeki sobadan sızan gazdan etkilendi. CÜ Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesine sevk edilen çiftin sağlık durumlarının iyi olduğu öğrenildi.

21.03.2007

UYARI: Lodos fırtınası nedeniyle soba zehirlenmeleri ve deniz ulaşımı başta olmak üzere görülebilecek olumsuzluklara karşı ilgililerin ve vatandaşların tedbirli olmaları gerekmektedir.

21.03.2007

Çözüm ÖnerileriToplumsal farkındalığı sağlamak, eğitimKullanılan yakıt türünün değiştirilmesi Soba modellerinde iyileştirme yapılmasıOrtam havalandırılmasının sağlanmasıMultisektörel yaklaşım

21.03.2007

21.03.2007

HAYVAN GÜBRESİNDENBİOGAZ ÜRETİMİ

21.03.2007

Dünya’ da birincil enerji tüketim kaynağı%15 lik oranla biyo kütledir. Bu miktar gelişmekte olan ülkelerde %38 düzeyindedir. Özellikle biyo enerji gelişmekte olan ülkelerde kırsal bölgelerde enerji temin amacıyla kullanılmaktadır. Hindistan’da kırsal bölgelerde yemek pişirme enerjisi toplam enerjinin %80’nini oluşmaktadır.

21.03.2007

Dünya’ da kurulu hayvan gübresinden biyogaz tesislerinin %80’i Çin’de, %10’u Hindistan, Nepal ve Tayvan’da ve geri kalanı diğer ülkelerde kuruludur.

Gelişmekte Olan Ülkelerde Biyogaz Tesisi Sayısı

Ülkeler Tesis SayısıÇin 7.000.000Hindistan 2.900.000Kore 29.000Brezilya 2300Bangladeş 566*Nepal 49500

21.03.2007

Ülkeler Biogaz Tesisi Sayısı

Biogaz ÜretimiTWh/yıl PJ*

Avusturya >90 1410 32900Danimarka 39 45150 1.052.090Almanya 2200 - -Yunanistan 2 0.001 33Hollanda 3 1.960 45.630İtalya 70 6.880 160.250Norveç 4 0.620 14.450Portekiz 16 1.520 35.300İspanya 6 0.026 625İsveç 12 19.430 452.700İsviçre 59 1.790 41.700İngiltere 31 - -Amerika 140** - -Avustralya 46 -

Avrupa Topluluğu ülkelerde hayvan gübresi kullanılarak inşa edilen biogaz tesisi sayısı ve biogaz üretimi miktarı

*:1 052 090 J =1.05 PJ, **: Çiftliklerde kurulu tesis.

21.03.2007

Çin’de konut tipi biyo reaktörlerde yılda 2 milyar m3 biogaz üretilmektedir. Yani bir aile yılda 200-300 m3 biyo gaz üretmektedir. Yine Çin’de 25 milyon insan biyogaz tesislerinden elde edilen gazları 8-10 ay yemek pişirme amacı ile kullanmaktadırlar.

21.03.2007

İyileştirilmiş ucuz biogaz sobalar ve lambalar geliştirilmiştir. Bunlar her eve dağıtılmıştır. Lambalar ve yakıcılar 2 cm su basıncı gibi düşük basınçta çalışabilme özelliğine sahiptir. 800 biogaz tesisinde 7800 kWh kapasiteli elektrik enerjisi üretim tesisi bulunmaktadır. Bu enerji 17000 aile tarafından kullanılmaktadır.

21.03.2007

Hindistan’da ulusal bazda biogaz tesisleri 1981 yılında gelişmeye başladı. Bu gün büyük çiftliklerde de biogaz tesisi kurulmaktadır.

Hindistan’da Biyogaz Tesis Sayısındaki Gelişmeler

21.03.2007

Almanya’da Biogaz Tesis Sayısının Yıllara Göre Değişimi

21.03.2007

Türkiye bir tarım ve hayvancılık ülkesidir. Türkiye’de biogaz ile ilgili çalışmalar 1957 yılında başlamıştır. 1975 yılından sonra toprak, su ve 1980’li yıllarda Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğükapsamında yürütülen biogaz üretimi çalışmaları uluslararası bazı anlaşmalarla desteklenmiş olmasına karşın 1987 yılında anlaşılmayan bir nedenle kesilmiştir.

21.03.2007

Hayvan dışkısının hem enerji hem de gübre olarak kullanılması için köylerde biyogaz üretim sistemi kurulmuşturAncak biyogazın bileşimindeki SO2

gazının kokusuMutfak gereçlerini paslandırması nedeniyle beklenen ilgiyi görmemiştir

21.03.2007

TEŞEKKÜR EDERİM