of 138 /138
ПРИРОДНИ НАУКИ ЗА V ОДДЕЛЕНИЕ ЗА ОСНОВНО ОСУМГОДИШНО ОБРАЗОВАНИЕ Бети С. Трајкова Весна Велјанова Миладинова Скопје, 2010

Prirodni Nauki 5 Mak

Embed Size (px)

Text of Prirodni Nauki 5 Mak

  • V

    .

    , 2010

  • . .

    : - - -

    . 22-2194/1 20.04.2010 .

  • 4

    11

    : , , . , , -, , .

    , . , . , .

    :,

    ,

    ,

    .

    , . , . , .

  • 5

    1

    2

    5

    1

    2

  • 6

    ? : , , , , . , ?

    1. , .

    2. .

    3. , .

    4. .

    5. : 100 , .

    ????????? ::: ,, , ,,, ,, ,,,, . . , , ? ?? ?

    111.1.1.1 ,, , , ,,, ..

    22.2 ..

    333.3. , , ,, ...

    4444.4.4 .

    5.5. ::: 100000000000 , , .

  • , .

    .

    .

    , , . .

    , , . , , ( ) .

    7

    ,,,, ..

    ...

    ..

    , ,,,, ... ...

    ,,,,,, ,,, .. ,,,, , , (((((((((( )) )))) ...

    7

  • 8 ? . . : , , . : , , - . , , , .

    , . , . . , , : , , .

    .

    : :

    : , , , ;

    ;

    .

    . - .

    , .

    :

    1

  • 9 .

    .

    , , .

  • 10

    ! !O .

    ? , . , : , ,

    , , , ;

    , ;

    ;

    , , ;

    , , , , ;

    ;

    ;

    ;

    , ;

    ;

    , .

    , : , , , , , , , , , , .

  • 11

    1 : ;

    ; : ,

    , , ;

    .

    :1.

    : , , , , , , ?

    2. . . ?

    . .

    :

    .

  • 12

    , , , . , , , . , . . . .

    :

    ;

    ;

    , , ;

    ;

    .

    : , , , , .

    , , , .

    :

    2

  • 13

    , .

    . , . , , , , . , . , (). () . , , . , . , , . , , ? , .

  • 14

    , , , . , , .

    : - , : , , ? ? , . . , (, , , , , () (). , , . . . , . , .

    () -. : . (). , , . , , , . .

    () : ; ; ; ; ( ). .

  • 15

    2 : .

    ;

    : , , , ;

    , .

    :1.

    . 2.

    ( ) . , ?

    : ,

    ? (

    !) .

    !) .

  • 16

    22

    . : , , , .

    150 , . 4600 . . , .

    . , , . . , , .

    , 3500 , . , .

    .

    :

    ,

    ..

    150 , , . 464444 000000 .... . , .

    . . .. ,,,,,,,,, ,,,,,,,,,,, .......... . . .. . . ,,,, , , ,,, , , , , , , ..

    ,,,,,, 333 333333350550505055555 0 00 0 ,,, ,,,,, . . , .........

  • 17

    1

    2

    6

    5

    4

    3

    17

    1

    2

    6

    5

    4

    3

  • 18

    ? , . .

    1. .

    2. .

    3. .

    4. : ?

    ? , . .

    1. .

    2. .

    3.3. ....

    44.4..4 : ?

  • , . ?

    .

    .

    , , . .

    , , . , , .

    19

    , . ????

    .

    .

    ,, , . .

    ,, , ... , , ..

    19

  • 20

    :

    a ;

    ;

    .

    , , .

    .

    :

    21- . , .

    1519 . , , . , , 1521 , .

    1

  • 21

    . . , ?

  • 22

    , , 1961 . 108 . . 1929 , 21 .

    . , , , , .

    . , .

    510 km2. 2/3 361 km2 1/3 , 149 km2 .

  • 23

    1 : ,

    ;

    , , ;

    1961 ;

    510 .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ?4.

    ?5. ? 6.

    ?

    : ,

    .

    .

    , - .

  • 24

    :

    ;

    ;

    ;

    - .

    . , ( ) .

    .

    :

    ? , . , . . , .

    ? 15 km, . , - , .

    2

  • 25

    , . , . .

    ? . 20 25 km, 8 10 km. , 2900 km, . 6700 km .

  • 26

    2 :

    ;

    30 m - - ;

    15 km;

    .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ?4.

    ?

    :

    , .

    .

    , .

  • 27

    :

    ;

    ;

    ;

    .

    , , , , , , .

    , , .

    :

    , . . , . , .. .

    , , , .

    3

  • 28

    , : , , , , , , . , .

    , , . (23), (16) (15). , .

    , , , .

  • 29

    3 : ;

    ; ; ; ,

    .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ?4. ?5. , ,

    ?6.

    ?7. ?

    :

    .

    .

    , . , .

  • 30

    : ,

    ;

    ;

    ;

    .

    . , .

    .

    :

    ? , . , .

    , . , .

    4

  • 31

    . 24 .

    , . , , 24 . , .

    ! !

    ,

    .

    , . ?

  • 32

    4 :

    , ;

    ;

    24 ;

    .

    :1. ? 2.

    ?3. ? 4. ? 5. ? 6.

    ?

    :

    , . ?

    : , , . . . . , .

  • 33

    :

    ;

    ;

    - ;

    - .

    . . :

    ? . 365 6 , , . 940 , 66 33 (6633).

    , . : ; ; .

    5

  • 34

    !!

    ,

    , .

    22

    23

    22

    21

    . a , , . , , , .

    - .

    (21 , 23 ) . . . .

    (22 ) . 16 , , .

    (22 ) , . 16 . 8 . , .

  • 35

    5 :

    ; 365

    6 ;

    ;

    : , .

    :1. ?2. ?3. ?4.

    ?5. -

    ?6.

    ?7.

    ?8.

    .

    :

    11 , 6 10 . . ? , . , .

  • 36

    : -

    ;

    - ;

    ;

    - - ;

    .

    . , .

    :

    . , . , , .

    6

  • 37

    , : , .

    , . , , .

    2327

    2327

    6633

    6633

    90

    90

    0

  • 38

    , , . - . - , .

    , (), . . , , .

  • 39

    6 :

    ;

    ;

    : , ;

    , .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ?4.

    ?

    5. ?

    6. ?

    :

    . , .

    . ?

  • 40

    33

    . .

    ? , , . , , , . -. : , , . , . .

    .

    ? , , , , . , , , , .. --. : , , . ,,,,, ..... .

  • 41

    ,

    1

    2

    5

    4

    3

    6

    7

    9

    8

    41

    ,

    1

    2

    5

    4

    3

    6

    7

    9

    8

  • 42

    : . , :

    1. ( ) , .

    2. . 3. ( )

    ().

    4. . .

    5. . .

    6. .

    : . , : :

    1.1. (( ( )) , .

    2. .. 3. (( ))

    ().

    4. . .

    5. . .

    6. .

  • .

    .

    : , , .

    , .

    . , .

    43

    . .

    .

    : ,, , .

    , .

    . , .

    43

  • 44

    :

    ;

    (, );

    . (, , ) ;

    .

    - .

    .

    :

    (, , ); .

    , . , , , .

    : . -

    . : , , , , , , , .

    1

  • 45

    : , , , , , , , , , . , : , , , . , .

    . . , .

    . : , , , . . . : , , .

  • 46

    ( ) , , . : , , , , . , . , , . .

    - . . . , . ? . .

    ?

    ? : , , , , , . .

    : , , , , , .

  • 47

    1 : . . , . , . .

    1.

    ? 2. .3. . 4. .

    , .

  • 48

    :

    - ;

    , ;

    .

    : , , , .

    - .

    :

    , , . . , , . , : . .

    2

    () (C). . , . .

  • 49

    . , .

    ?:

    ?

    , , ( ), , . . . 100. , .

    : , . . , , .

    100. 1400.

    100

  • 50

    , , ? , . , .

    ( , ). , . , .

    ? , . , . . .

    : . , . . . - , .

    !

    .

  • 51

    2 :

    ;

    () (C);

    ;

    ;

    : , ;

    , . .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ? 4.

    ?

    : 1.

    ? 2.

    ? 3.

    ?

  • 52

    , .

    , .

    ,

    :

    : , , , , ;

    -, , ;

    ;

    .

    - , , .

    , , .

    :

    , -. . , , , , .

    3

  • 53

    , .

    , . , , , . .

    . , , . , , .

  • 54

    ( ) .

    . .

    . : , , , , . , , . , . , .

    ().

    - .

    : , , , .

    , , , , .

    , . . .

  • 55

    3 :

    ( , );

    , , ;

    . : , , , , . ;

    , . .

    :1. ,

    . 2. . 3. ? 4. . 5. .

    : ,

    .

  • 56

    :

    (, , , );

    (, , , ).

    . . .

    , .

    :

    ? . mp3 . . . ,

    .

    4

    .

  • 57

    , - .

    , .

    . , . .

    . , . , .

    , . . , .

  • 58

    . , . . .

    ? ?

    ? . : , -, .

    . . .

    . . . . - .

    ? ?

    !

  • 59

    4 : ; (, ,

    , ); , ,

    .

    :1. .2. ? 3. , ? 4. ? 5. .

    . . , , , .

    . . . .

  • 60

    :

    ;

    ;

    - .

    .

    .

    : (

    )

    ? , , , . ? ? . , . .

    (). . .

    5

    , . ? ? ,

    .

  • 61

    . . . . .

    , : ;

    ; -

    , - ;

    , ;

    .

    ? : . . , , , . .

    : . ?

  • 62

    ? , . . , , . .

    , . . .

    ? , , . ? , , . , . . , . .

    ?

    ?

    : , ?

    ?

    !

    :

    ? ?

  • 63

    5 :

    ;

    , , , ;

    ;

    .

    , ;

    , , .

    :1. ? 2. . 3. : ,

    ? 4.

    . 5.

    ?

    :

    .

  • 64

    :

    ;

    ;

    ;

    .

    .

    .

    :

    ? , . , . , . , . .

    ? ? .

    6

    ? ?

    ?

    ?

  • 65

    , . . - , -. . : , , , , , . .

    . , . , . , , . . .

    . . .

    ? ? , . , .

    , . . , . .

    ? ? ?

    ?

  • 66

    , . . , ( ). , , , , . . . , . , .

    , . : , .

    20 cm, 12 12-6, 3-9. , . 8-10 cm. , , 12 . . , . .

  • 67

    ?

    6 : ; ,

    ; : , , ,

    , ; ,

    ;

    . , ( );

    , , .

    :1. ? 2. ? 3. ? 4. ? 5. ? 6. ?

    : . .

    , , . .

    ? ?

    ?

  • 68

    86868

    :

    ;

    .

    .

    .

    :

    : , . , . . .

    . , : , . , , .

    7

  • 69

    , , . , . , . .

    , , . . .

    , , . , , . . , . . .

    . , . . , , .

  • 70

    . , . , . , . .

    - . , . , 15.000 . . , , . , , . . , . ().

    ? , - . , .

  • 71

    , . , . - . , .

    ? a , - . (0C). , . , , . , . o .

    . , - . . . .

    -

  • 72

    7 :

    ;

    ;

    ;

    ; , .

    :1. ? 2. ? 3. ?4. .

    : .

    .

    . ? ?

    ? ? ? ?

    ? . . . . , . . . . . , . .

  • 73

    , .

    8

    :

    ;

    ;

    .

    .

    , .

    . ? , - . , , . , - ? . Ea .

    , , , . ( +) ( -) . , .

    -

  • 74

    ? , , . , - . . , . . - .

    . , , . , . , .

    . , . ? . . . .

    , , . ,

    . , , .

    , . , , , .

  • 75

    .

    . . . , . , . , .

    ? . . () - . , . , .

    ?

    ? ? ?

  • 76

    . .

    ? ? ? ?

    ? , , .... . : , .

    ?

    . , .

    : . , , ? .: ? . , . : ? : ?

  • 77

    8 : -

    (+) (-) ;

    - , ;

    . ;

    ;

    , , , .

    :1.

    .

    2. .

    3. , - .

    :

    . .

  • 78

    :

    ;

    - ;

    - .

    , .

    .

    :

    . . , . , .

    . . . , . . , , .

    9

    , , . ?

    ? ? ?

  • 79

    , . . . , . , .

    , . . . , . , . , () .

    ?

    ? ? ?

    ? : , . (, ) . : , , . , .

    userSticky Note -

  • 80

    ? . . , . , .

    , , . , , , .

    . . . .

    - , . , . , . , .

    ? ? .

    . : , , .

    , .

  • 81

    .

    .

    , .

    9 : ; ,

    ; ; : , ; ; , ,

    ; : , , ; .

    :1. ? 2. . 3. ? 4. ? 5. ? ? 6. ?

    , . , - .

  • 82

    44

    .

    , - , .

    , , . : , , , , .

    .

    ,,,,, --- , , ..

    ,,,,,,,, , , , ... : : : : ,, , ,,, , , ,,, ..

  • 83

    1

    2

    5

    4

    3

    83

    1

    2

    5

    4

    3

  • 84

    ?

    1. , , .

    2. .

    3. , , , . , .

    4. .

    5. : , , . , , , ?

    ?

    1. ,, , .

    222.2 ..

    3. , , , ,,, , .. , , .

    4.44 ..

    5.5. :: , , , .. , , , ?

  • , . .

    .

    .

    , , . .

    . , . . .

    85

    , . . ..

    .

    .

    ,,,,,,, ,, . . ..

    . ,, , ,,, ..... . .

    85

  • 86

    :

    ;

    , , ;

    .

    , . .

    :

    . , 21 23 . . 13 . . , , 12. .

    , , . .

    1

  • 87

    , - . .

    . . . , , .

    , . , , . , , . , .

    , . .

  • 88

    1 :

    ;

    , ;

    , ;

    , , . , .

    :1.

    .2.

    ?

    3. ?

    4. ?

    5. ?

    :

    , , .

    .

  • 89

    : ;

    ;

    ;

    , .

    . .

    :

    ? , . . , . .

    , , . 1:100.000, , , , 1000 1 . 1:1.500.000, , 15 .

    2

  • 90

    . . .

    10 km 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

    : , , . 0. . , 0 8, 8 km, 1 km.

    R=1:200.000.000

    1:200.000.0001 cm = 200.000.000 cm1 cm = 2.000.000 m1 cm = 2000 km

    . ?

    ? ? . .

  • 91

    2 : ; ;

    .

    :1. ?2. ?3. .4. ?5. ?

    : 1: 25.000.000,

    12 . ?

    1:20.000.000 ,

  • 92

    :

    ?

    , ;

    , ?

    , .

    .

    :

    , , , . , ? .

    , , . , . , . .

    3

  • 93

    , , , .

    . 1:100 1:10.000. , : , , , , , .

    1:10.000 1:500.000. , : , , . , .

    1:500.000 1:40.000.000. , : , , . , , .

    , . , . : , . . .

  • 94

    3 :

    ;

    ;

    , ;

    : , .

    :1.

    ?2. ?3.

    ?4.

    ?

    5. - ?

    6. ?

    7. ?

    :

    . ?

  • 95

    :

    ?

    ?

    ?

    ?

    ?

    , .

    , .

    : ,

    , , . , , , , .

    , , 24 . , . . . , . 0, . 90. .

    4

  • 96

    , , 360 , . , 360 . , , 0 . 180 , , .

    . . . (), (). 0 90.

    . . () (), . 0 - 180.

  • 97

    4 :

    ;

    ;

    , , ;

    , , , .

    :1. ?2.

    ?3. ?4. ?5. ?6.

    ?

    7. ?

    :

    .

    , .

  • 98

    :

    ?

    ?

    ?

    ?

    . ?

    . , .

    :

    . , . , - 12 . , . . , . . , , .

    : , , , . . .

    5

  • 99

    . , , , . . . . , 24 360. 24 . 15 15 . 7 30 . . 12 , 13 , 14 , 21 , 7 .

    24 ?

    ? ? , 17 .

  • 100

    , . , . , : 180- . 180- , , , .

  • 101

    5 :

    ;

    ; 24

    . 15 ;

    ;

    ;

    180- .

    :1. ?2.

    ?3.

    ?4. 24

    ?5.

    ?6. ?7.

    180- ?

    : 12 ,

    , , .

    15 12 , 15 ?

    20 .

  • 102

    55

    . , . .

    ? , , . , , . . : , , . .

    . . T . , . .

    ..

    .

    ?? ,, , .. , , . . : ,, , . .

    . . T . , . .

  • 103

    1

    2

    5

    4

    3

    6

    7

    8

    103

    1

    2

    5

    4

    3

    6

    7

    8

  • 104

    ? , , , , - . , ?

    1. , .

    2. .

    3. , .

    4. .

    5. : 100 , .

    ? , , ,, , , , -- . , , ?

    1111.1. , ......

    2. . .

    3. , ....

    44. ..

    5. :: 1 10000 , , .

  • , .

    .

    .

    , , . .

    . , , . , , ( ) .

    105

    , .

    .

    ..

    ,,, , . .

    . . , , , .... , , ((( ) )) ))))))) .

    105

  • 106

    :

    ;

    : ;

    .

    . , .

    :

    . , . . . , , , .

    . , : . , . 30% , 70% .

    1

  • 107

    , - . , , : , , .

    . , . , .

    , . . .

    . , .

    , . . .

    , , : , , , .

    , , , , . . , , . . , , . : , . , , .

  • 108

    , . , , , . , , : () . .

    . 97,5%. .

    . , . 2,5% . : , , , .

    , : , - .

    . . , . . .

    -. , . . . , .

  • 109

    .

    1 : () ; ; ; ; : , , ; ; : , , , ; : , ,

    . 1. . 2. . 3. ? 4. . 5. ?

    .

    : . . , . . , , . .

    1

    : : :

  • 110

    :

    ;

    ;

    .

    .

    .

    :

    . . 10 . , . - :

    . . , , , .

    2

  • 111

    , - , . , . , , .

    . . , , , . .

    . . (, ). , , . .

  • 112

    , . , a .

    . .

    .

    , . .

    . . : , (), (), . .

    -

    -

  • 113

    2 :

    ;

    ; : ,

    , , .

    :1. ? 2. ? 3. .

    :

    .

  • 114

    :

    (, ).

    - .

    .

    : ,

    ,

    , , . . . . : , . . , .

    3

    ? , : , , , . - . . .

  • 115

    , , . , , .

    , , , , , , , .

    , , .

    , : , , , , , .

  • 116

    . . , , .

    : , , , , : , , . , : , , . . , . . . : , , , ,

    , . : , , ,

    . : , ,

    , , .

    . (). , ( ). .

  • 117

    4 :

    ; ; , , ,

    , , , , ; , : , , ,

    , , ; : , , , , :

    , , ; : , , , , ; ,

    . :1. ? 2. .3. .4. . :

    , .

    . . , .

    __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

    __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

  • 118

    :

    (, , , , );

    (, , ).

    .

    :

    ;

    .

    100 . , 97 - . , 3 , : , , , , . .

    : , .

    4

  • 119

    , : , . , , .

    , , . , , . : , ().

  • 120

    , , . , . . : , , . : , , .

    , . -, , , . , . , , . , : , , .

  • 121

    __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

    __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

    __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

    4 :

    : , ; :

    , , , , , ;

    : , , , , , .

    :1.

    ?2.

    ?3.

    ?4. ,

    ?

    :

    .

  • 122

    :

    ;

    ;

    ?

    .

    . .

    : . ?

    :

    ? . . . 78%, 21% 1% , .

    5

  • 123

    ? . , 160C. : , .

    , , : , , .

    12 km. , .

    40 km. .

    1000 km.

    .

    ? ? ?

  • 124

    5 :

    ;

    : , ;

    ;

    ;

    ;

    .

    : ?

    ?

    ?

    ?

    ?

    ? ?

    ?

    :

    . .

  • 125

    : ;

    ;

    ;

    ;

    ?

    , .

    .

    :

    ? . , , , : , , , , , .

    , , , , , . . .

    6

  • 126

    (). . 200 , 1. .

    , . , (h-Pa). , , . . 1013 h-Pa. , . , .

  • 127

    . : , , . , : , , .

    , . : , , : , , , . , . , , , .

  • 128

    6 :

    ;

    : , , , , ;

    ;

    : , , , , .

    :1.

    ?2. ?3.

    ?4. ?5. , ,

    ?6.

    ?7.

    ?

    :

    .

    . .

  • 129

    : ? -

    ?

    ?

    ?

    .

    , , .

    - .

    :

    ? , , , . : , , , , .

    7 = 514 = 2021 = 8 33 : 3 = 11

    7

  • 130

    ? , - : , . , , . , . , , . . , .

    .

    : , , . . , .

    : , , - . , .

    : . .

    , .

    -

    -

  • 131

    7 :

    ;

    ; ,

    ;

    .

    :1. ?2.

    ?3.

    ?4.

    ?5.

    ?6.

    ?

    :

    .

    .

    , ?

    .

  • 132

    :

    ; , -

    : , , - ;

    ;

    ;

    .

    .

    , .

    : -

    ? , , , . : , , - .

    , ? , , . , , .

    8

  • 133

    ? , , , .

    , , : , , .

    133

  • 134

    , - , . : , - .

    , , , . : , , , .

    ?

    ? ? ?

  • 135

    8 : ,

    ; : ,

    , - ;

    , , ;

    : , .

    :1. ?2.

    ?3.

    ?4. ?5.

    ?6. ,

    ?

    : ,

    .

    , ?

    .

  • 2

    3

    ,

    44

    48

    52566064687378

    1

    12

    123456

    12

    3

    456789

    812

    202427303336

  • 5

    4

    12345

    12345678

    8689929598

    106110114118122125129132

  • .

    V

    *

    *

    *

    -

    *

    *

    *

    CIP - -

    . V / . : - 2010 . (138 .) : 30 cm

    ISBN . COBISS.MK-ID

    prirodni nauki 01-34prirodni nauki 35-3637prirodni nauki 38prirodni nauki 39-100prirodni nauki 101-138