Embed Size (px)
Citation preview
Prof. dr Branislav Prokić[email protected]
ANESTEZIJA JE PRIVREMENA PARALIZA CENTRALNOG I PERIFERNOG NERVNOG SISTEMA
DELOVANJE ANESTETIČKIH SUPSTANCI NA:
1. CNS:- HIPNOZA- AMNEZIJA- ANALGEZIJA (u većoj ili manjoj meri)
2. PERIFERNI NERVNI SISTEM:- PREKID TRANSMISIJE IMPULSA NA SENZORNIM
VLAKNIMA - ANALGEZIJA , A U MANJOJ MERI NA MOTORNIM VLAKNIMA
Paracelsus : etar za uspavljivanje ţivine
1800. god. Humprey Davy ukazao na anestetiĉka svojstva NO2
Glavna sredstva za ublaţavanje bola do 19. veka: alkohol, opijum...
1806. god. Fridrih Sertuner, farmaceut iz Hanovera, izolovao MORFIN iz opijuma
1824. god. H. Hickman konstatovao da izostaje osećaj bola kod pasa koji udišu
mešavinu azot oksidula i ugljen dioksida
1841. god. hemiĉar Jakson opisuje anestetiĉko dejstvo ETRA
1842. god. primena etra u stomatologiji (Clarke)
1842. god. Kraford Long, opšta anestezija etrom, objavljeno tek 1852. god.
1844. god. Horas Vels, ameriĉki stomatolog, primenio anestetiĉka svojstva azot oksidula (gas koji izaziva smeh)
1846. god. javna demonstracija etarske anestezije, Vilijem Morton, Masaĉusets, zvaniĉan ’’ roĊendan’’anestezije kod ljudi
1847. god. Flourens prvi put koristi hloroform za anesteziju ţivotinja,
Sir James Simpson 1847.god., pronalazaĉ HLOROFORMSKE ANESTEZIJE
1847. god. Ore, opšta i/v anestezija hloral-hidratom kod ljudi
1878 god. Humbert intravenska aplikacija hloral hidrata za anesteziju konja.
1878. god. otkriće endotrahealne intubacije ,
1884. god. Carl Koller Austrijski oftalmolog :lokalna anestezija površine oka ukapavanjem rastvora kokaina
1885. god. G. L. Corning upotrebio kokain za indukciju spinalne anestezije kod psa.
1899. god. Holsted, prva blokada nerava kokainom, a Bier spinalnu anesteziju
1950. god. Charpentier je u Francuskoj pronašao fenotiazinske derivate, uvodi se premedikacija u anesteziji
ANESTEZIJA (grĉ. neosetljivost) - FARMAKOLOŠKI IZAZVANA NEOSETLJIVOST DELA TELA ILI ORGANIZMA U CELINI
NARKOZA - GUBITAK SVESTI
ANALGEZIJA (grĉ. bezbolnost) - NEOSETLJIVOST NA BOL UZ OĈUVANU SENZITIVNU-ĈULNU SVEST
OPŠTA ANESTEZIJA - NARKOZA + ANALGEZIJA +MIORELAKSACIJA
LOKALNA ANESTEZIJA – GUBITAK OSEĆAJA, BOLA, U ODREĐENOM DELU ILI REGIJI TELA, UZ OĈUVANU SVEST I BUDNOST
NEUROLEPT ANALGEZIJA – PRIMENA SEDATIVA + ANALGETIKA
NEUROLEPTANESTEZIJA – PRIMENA SEDATIVA + ANESTETIKA
DISOCIJATIVNA ANESTEZIJA - IZDVOJEN TALAMOKORTIKALNI I LIMBIĈKI SISTEM, KATALEPTOIDNO STANJE, ŢIVOTINJA PRIVIDNO IZDVOJENA OD SPOLJAŠNJE SREDINE
BALANSIRANA ANESTEZIJA – KORIŠĆENJE VIŠE FARMAKOLOŠKIH SUPSTANCI ZA POSTIZANJE OPŠTE ANESTEZIJE
KATALEPSIJA – GRĈ, UKOĈENOST, HIPERTONUS MIŠIĆA, NEPRIRODAN POLOŢAJ TELA, OTVORENE OĈI (KATALEPTOIDNI SINDROM).
ANKSIOLITICI ( Lat. Anxsius- teskoba, strah; Grĉ. Lyo – oslobaĊanje) –LEKOVI KOJI ISPOLJAVAJU ANKSIOLITIĈKI I SEDATIVNI (DEJSTVO NA TALAMUS I), HIPNOTIĈKI (LIMBIĈKI SISTEM), MIORELAKSANTNI(DEJSTVO NA MOTORNU SINAPSU) I ANTIKONVULZIVNI(HIPOTALAMUS) EFEKAT.
VAPORIZATOR – ISPARIVAĈ KAPNOGRAFIJA – MONITORING METODA PRAĆENJA CO2
ANAMNEZA: vlasništvo+ime pacijenta+rasa +pol+starost+vreme ispoljavanja prvih simptoma + prethodna oboljenja+operacije+lekovi...
KLINIĈKI PREGLED: OPŠTI FIZIKALNI PREGLED: objektivan nalaz, izgled, ponašanje, kretanje, temperament+trijas+auskult.srca+kvalitet pulsa+izgled i boja sluz.+kapilarno punjenje+auskult. pluća+palpacija abdomena + prohodnost gornjih resp.puteva
- Hematologija: Er + Le + Le formula + HTC - Biohemija: Glikemija + urea + kreatinin + bilirubin + Alb. + ukupni
prot. + ALP + CK +ALT+AST + Na + K + Cl - PTV (INR)- Sedimentacija EKG Rtg grudnog koša__________________________________ UZ – pregled abdomena CT, MRI__________________________________ UTVRDITI STANJE: KVS + RESP. SIST. + ENDOK. SIST. EVENTUALNI DIJABETES I DRUGA HR. OBOLJENJA MOGUĆNOST KOREKCIJE OBOLJENJA I STABILIZOVANJA PACIJENTA ASSA KATEGORIZACIJA PACIJENTA
FREKVENCA UDISAJA:
* MALE ŽIVOTINJE :...... 13 – 25 u min.
* VELIKE ŽIVOTINJE:....... 8 – 20 u min.
DISAJNI VOLUMEN:..............14 ml/kg/tm
VRSTA ŽIVOTINJE SRČANI RITAM SREDNJI
ART.PRITISAK
70 – 100 70 - 100
100 – 200 80 - 120
60 – 80 90 - 140
30 – 45 70 - 90
50 – 80 60 – 80
60 – 90 80 – 110
60 – 90 80 - 110
