Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
8e editie
Efficiency in buildings, workplace, facility & mobility management
ww
w.p
rofa
cilit
y.be
/gui
de
2011
Bus
ines
s In
tera
ctiv
e M
edia
bvb
a- P
rofa
cilit
y M
agaz
ine
Nr 2
8 •
Drie
maa
ndel
ijkse
pub
licat
ie •
oct
ober
– n
ovem
ber -
dec
embe
r 201
0 •
Ned
erla
ndst
alig
e ui
tgav
e •
25 E
UR
• Af
gifte
kant
oor L
euve
n M
ail •
P30
4098
500Untitled-4 1 04/01/11 11:42
Bij CWS-boco begrijpen we dat het interieur van uw sanitaire ruimte integraal deel uitmaakt van uw visitekaartje.
Als trendsetter in hygiëne, design en op maat gemaakte oplossingen, stellen we u met veel trots onze nieuwe
generatie van handdoekautomaten voor – de ParadiseLine. Onze handdoekautomaten zijn beschikbaar in een groot
assortiment van verschillende kleuren en afwerkingen. Onze BestCotton handdoekrollen zijn de eerste in de wereld
met een antibacteriële afwerking dankzij de zilverionen in het katoen. De aanwezigheid van zilverionen stopt de
groei van bacteriën, wat uw gezondheid een optimale bescherming biedt.
www.cws-boco.be
ParadiseLine. Design en klasse.
ADV-Paradiseline-VL-V7.indd 1 15/02/10 17:13Untitled-4 1 04/01/11 11:43
Profacility Guide 2011 3
in acht thema’s: de optimalisering van het beheer van gebouwen, de werkomgeving, de facilitaire dienstverlening en het wagenpark. trends, bedreigingen en opportuniteiten voor 2011. Best Practicesreferenties.
624
5268
7686
9410
411
2
FACILITY MANAGEMENT, ORGANISATIE & CONTROLE Aankoop | Facilitair bestuur en beheer | Outsourcing Bijscholing | FMIS | Risk Management
WORkpLACE Concept, inrichting en design van de werkomgeving | Space management | KantoormeubilairBureaumatica | Klassement en archivering | Geluid- en beeldmateriaal | ICT | Telewerk
GEBOUWEN & TECHNIEkEN Inrichting, uitrusting, onderhoud en renovatie van gebouwen | Beveiliging van de gebouwenToegangscontrole | Beheer en onderhoud van technische installaties
ONDERSTEUNENDE DIENSTENSchoonmaak en onderhoud | Catering & Vending | Onthaal
FLEET & MOBILITY MANAGEMENTWagenparkbeheer | Leasing | Verzekeringen | Fiscaliteit | BrandstofCar policy | Mobiliteitsplannen en –oplossingen
VASTGOED Asset management | Huurbeheer | Fiscaliteit | VastgoedmarktHerlokalisering | Financiering
ADRESSENLIJST LEVERANCIERS 500 leveranciers onderverdeeld per product- en dienstencategorie
+ alfabetische index
ENERGIE & MILIEU Energie-efficiëntie van gebouwen en installaties | Afvalbeheer Waterbeheer | Duurzame ontwikkeling | Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
VERHUIS, OpSLAG & LOGISTIEk Verhuizing | Transport | Opslag
Bij CWS-boco begrijpen we dat het interieur van uw sanitaire ruimte integraal deel uitmaakt van uw visitekaartje.
Als trendsetter in hygiëne, design en op maat gemaakte oplossingen, stellen we u met veel trots onze nieuwe
generatie van handdoekautomaten voor – de ParadiseLine. Onze handdoekautomaten zijn beschikbaar in een groot
assortiment van verschillende kleuren en afwerkingen. Onze BestCotton handdoekrollen zijn de eerste in de wereld
met een antibacteriële afwerking dankzij de zilverionen in het katoen. De aanwezigheid van zilverionen stopt de
groei van bacteriën, wat uw gezondheid een optimale bescherming biedt.
www.cws-boco.be
ParadiseLine. Design en klasse.
ADV-Paradiseline-VL-V7.indd 1 15/02/10 17:13
Foto cover: O.L. Vrouwziekenhuis Aalst – Architecten bureau VK Studio. Foto courtesy of OLV Aalst
Offi cial Partner:
Contact: Artexis Exhibitions > +32 (0)9 241 94 21 > [email protected] > www.realty-brussels.com
24, 25 & 26 May 2011 I Tour & Taxis Brussels
Looking for the ultimatebusiness summit for real estate & facility managers?
Save the date: 24 May 2011 Facility Awards by IFMA
ANNONCE REALTY 210x297.indd 1 29/10/10 16:13
5 edito nl.indd 4 23/11/10 14:12
Profacility guide 2011 5
Voorwoord
de heilige geest die over het facility management waaitonlangs predikte journalist Brendan o’Neill het volgende op www.spiked-online.com: “is het iPcc het Vaticaan van de 21e eeuw?”(1) in dat geval zijn de ministers voor Milieu van de lid-staten van de VN, waaruit het iPcc voortvloeit, de kardinalen en zijn alle facility managers hun bisschoppen… Het is nog maar de vraag of iedereen dat leuk zal vinden!
Toch lijkt de missie van de verantwoordelijken voor het beheer van de facilitaire diensten op die van de kerk-voogden met paarse toga, namelijk er op lokaal niveau
voor zorgen dat de leer - wij spreken eerder van best practices - nageleefd wordt, en de concrete middelen voor de parochiale activiteiten (de core business) beheren. Maar op welk evangelie kunnen ze zich nog beroepen om hun leer te definiëren? Het aantal tegenstrijdige boodschappen is immers niet meer bij te houden: doemvonnissen van milieubewegingen, sombere pro-fetieën van het IPCC, agnosticisme uit de kapitalistische wereld die zijn business as usual onverstoorbaar voortzet…
Meer dan ooit moeten facility managers hun overtuigingen verankeren in feiten, getuigenissen, vergelijkingen (benchmar-king), normen en regelgevingen om uiteindelijk hun eigen ge-loofsweg uit te tekenen. En om lokaal toe te passen wat volgens hen het juiste evenwicht is tussen het voorzorgsbeginsel en het nodige economische realisme van de onderneming waarvan de harmonieuze werking elke dag opnieuw afhangt van hun know-how.
In deze permanente uitdaging wil Profacility een concrete rol vervullen. Niet die van de Heilige Schrift van de sector, want dat zou pretentieus zijn. Laten we het maar houden bij de rol van gebedenboekje dat de facilitaire missionaris elke dag vergezelt en zijn woorden en daden bezielt. Want in tegenstelling tot wat de hemelse geschriften verkondigen is dit magazine een afspiegeling van wat er op aarde gebeurt. Het houdt rekening met wat er van alle facility managers verlangd wordt, de oplos-singen die sommigen van hen uitgetest hebben, de voorstellen van de leveranciers en de wettelijke voorschriften. Het bevat ook een Heilige Teerspijze voor het hele jaar, namelijk de adressen van alle belangrijke ondernemingen in de sector.
Moge deze compilatie het hele jaar door het pad van onze lezers verlichten. Wij bidden u, verhoor ons…
Patrick BarTHoLoMé, hoofdredacteur
(1) http://www.spiked-online.com/index.php/debates/copenhagen_article/8039/
in het kader van deze vergelijking van het iPcc met een “Vaticaan” interviewden we dr. rajandra S. Pachauri, voorzitter van het iPcc, Nobelprijs voor de Vrede 2007, die in september 2010 een verga-dering van het Bureau van het iPcc in luik voorzat.
foto
Guy
Dej
enef
fe
Offi cial Partner:
Contact: Artexis Exhibitions > +32 (0)9 241 94 21 > [email protected] > www.realty-brussels.com
24, 25 & 26 May 2011 I Tour & Taxis Brussels
Looking for the ultimatebusiness summit for real estate & facility managers?
Save the date: 24 May 2011 Facility Awards by IFMA
ANNONCE REALTY 210x297.indd 1 29/10/10 16:13
5 edito nl.indd 5 23/11/10 14:12
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van Facility Management, aankooporganisatie en contractbeheer:
WWW.PROFACILITY.BE/FM
100 cover FAM nl.indd 6 21/11/10 10:45
FACILITY MANAGEMENT, ORGANISATIE & CONTROLE INHOUD08 Lean management | GSK Biologicals op dieet 10 Fiscaliteit | BTW en outsourcing in de ziekenhuissector11 Normalisatie | Internationale FM-standaard, een alles omvattende norm
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio, de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Profiel | Luc Vanhaverbeke, diensthoofd facilitaire dienst - UZ Leuven (30/09/2010)
Strategisch | FM verterskt de zorgverstrekking (28/09/2010)
FM in de zorgsector | Insourcen vaart tegenstroom (23/09/2010)
FM in de zorgsector | Outsourcen: inhaalbeweging (23/09/2010)
Profiel | Major Ian Van der Pool, J-4 Chief Logistics, Kandahar Air Field (24/05/2010)
Maatschappij | MVO: een nieuwe dimensie voor de onderneming (13/05/2010)
Profiel | Frank Geets, Directeur Facilitaire dienst van AZ Nikolaas (15/04/2010)
Integrated FM | Ruimte creëren voor de kerntaak (08/03/2010)
Aankoopstrategie | Openbare aanbestedingen - e-Procurement (18/02/2010)
FMIS sleutelindicatoren | kwaliteit bespaart (28/01/2010)
Business case | Integrated FM, HP - ISS van samenwerking tot partnerschap (19/01/2010)
Business Case | Fiscus gaat voor professionalisering (12/01/2010)
Aankoopstrategie | Aankopen is meer dan prijs onderhandelen (05/01/2010)
SLA | Schoonmaak | controle van de geleverde diensten (21/12/2009)
COMPANY PROFILESIntegrated Facility Services Management 15 Eurest Services16 Facilicom Services Group18 ISS19 Faceo23 Sodexo
Facility Management Advies 14 Aremis22 Procos Group
Beroepsfederatie 21 IFMA
Profiel Strategisch FM in de zorgsector FM in de zorgsector Profiel Maatschappij Profiel Integrated FM Aankoopstrategie FMIS sleutelindicatoren Business case Business Case Aankoopstrategie SLA | Schoonmaak
Het delen van kennis en ervaringen op het gebied van facility management zijn sleutelelementen in de bijscholing van facility managers. De ‘Facility Awards’ worden elk jaar georganiseerd door IFMA en brengen de best practices van het Facility Management in België onder de aandacht.
PROFACILITY GUIDE 2011 7
100 cover FAM nl.indd 7 21/11/10 10:45
8 Profacility guide 2011
gSK op dieet de facilitaire diensten van gSK Biologicals leven sedert meerdere jaren volgens het lean (magere) managementdoctrine. deze wijze van functioneren is participatief, evoluerend en leidt tot een continue verbetering van de prestaties op alle facilitaire vlakken. tot ieders genoegen ontsnapt ook de catering daar niet aan.
n Bruno Hoditte
De afdeling Facility Management Soft Services van GSK Biologicals is o.a. verantwoordelijk voor het
luik catering. Deze door Giovanni Novel-lo geleide afdeling telt in België vijf voor alle personeelsleden toegankelijke restau-rants, naast een VIP-restaurant, zes sand-wichbars, een online besteldienst voor sandwiches en een park koffieautomaten en distributietoestellen voor dranken en snacks.
de lean aanpak, toyota mindedDe lean aanpak is afkomstig van het pro-ductiesysteem van Toyota. Het gaat om een filosofie voor het ondernemingsleven waarbij de continue verbetering en de in te voeren veranderingen in nauwe samen-werking met het personeel gebeuren. Deze lean benadering of continue ver-betering mag niet als een uitzonderlijke toestand beschouwd worden, maar moet deel uitmaken van het normale dagelijkse gedrag van elke medewerker. Zo werkt die mee aan de vorming van een gemeen-schappelijke visie van de onderneming op middellange en lange termijn.Benoît Schmits, Director General Servi-ces Global Real Estate & General Servi-ces: “In de farmaceutische wereld heeft de lean cultuur iets later haar intrede ge-daan dan in haar historische biotoop, de automobielindustrie. De afdeling Facility Management heeft deze ondernemings-dynamiek ingevoerd met de lancering van het systeem eXcellence, dat op de vier pijlers van de lean cultuur berust:• een activiteit gebaseerd op gestandaar- diseerde processen die vereenvoudigd en geoptimaliseerd werden en waarvan de prestaties met key performance indicators (KPI) opgevolgd worden,• het gebruik van visuele communicatie (visual company), • de directe aanwezigheid van het management op het terrein,• systematische identificatie en correctie in de diepte van problemen met als doel een continue verbetering. Deze vier pijlers vinden hun toepas-sing in alle facilitaire diensten en ook de catering ontsnapt er niet aan. De resulta-ten zijn meer dan overtuigend: een ser-vice van hoge en constante kwaliteit en kosten die rigoureus beheerst worden”.
Service catering in odysseyWe wilden deze lean cultuur beter be-grijpen door een blik te werpen op de cateringdienst van het Odyssey gebouw
(zie kader). Dat telt een restaurant met 500 plaatsen en een klassieke restaura-tiestructuur, een sandwich & coffee bar en een wellness rustzone. Een zone met 90 plaatsen verdeeld over vier zalen en een VIP-restaurant, bieden passende ac-commodatie voor evenementen. Gasten kunnen er op een meer selecte manier ontvangen worden. Het restaurant werd ontworpen voor gebruik als ontmoetings-ruimte buiten de normale maaltijduren.“In Odyssey wordt de catering uitbe-steed” legt Giovanni Novello, Senior Ma-nager Facility Management Soft Services, uit. “Daarom hebben we met onze part-ner een aantal globale key performance indicators (KPI) vastgelegd. Denk bv. aan de bezoekfrequentie of de produc-tiviteitsgraad. Deze KPI’s zijn beperkt in aantal omdat we vonden dat te veel indi- catoren contraproductief zouden zijn. We staan met onze medecontractant in een partnerschapsrelatie volgens een win-win concept. Het doel is vooruit-gaan en voortdurend de prestaties en de tevredenheid over de service verbeteren. Daarom hebben we ook tevredenheid-senquêtes over de catering ingevoerd. Ze verlopen via ons intranet of d.m.v. directe peilingen. De resultaten worden duidelijk geïllustreerd met prestatiedash-boards. Die kaderen binnen het concept visual company van onze lean cultuur. Deze dashboards worden via intranet en via klassieke communicatie verspreid, zowel naar het personeel van de catering als naar de ‘klanten’ aan wie gevraagd werd om hun tevredenheid over de dienstverlening uit te drukken. Zo wordt het personeel op het terrein regelmatig geïnformeerd over de productiviteitsin-dicatoren, de bezoekfrequentie van de restauratieruimtes en, niet te vergeten, de tevredenheidsgraad van de gebruikers”.De communicatie en de participatie van iedereen zijn fundamenteel voor het op-zet van de lean cultuur. Een ander voor-beeld van de toepassing van de pijler visual company zijn de visuele voorstel-lingen die de medewerkers op het ter-rein informeren over hun prestaties. Er zijn ook visuals die de principes van de best practices weergeven, bijvoorbeeld ‘5S’, wat staat voor Sort, Store, Shine, Standardize, Sustain. Dit herinnert kort maar krachtig aan de goede gebruiken voor de servicekwaliteit. Dergelijke visu-als kunnen bv. ook dienen om de werk-planning van het schoonmaakteam uit te leggen.
Lean management
giovanni Novello, Senior Manager facility Management Soft Services bij gSK Biologicals: “Bij lean gaat het om de pure toegevoegde waarde: een constante kwaliteitsservice, kostenbeheersing, gestandaardiseerde terug-kerende processen, prestaties en opvolging d.m.v. monitoring”.
Benoît Schmits, director general Services global real estate & general Services: “in de farmaceutische wereld heeft de lean cultuur haar intrede wat later gedaan dan in haar historische biotoop, de automobielindustrie”.
550_PFY028_catering GSK FAM nl.indd 8 21/11/10 10:46
Profacility guide 2011 9
FaCI
LItY
ma
na
gem
ent,
or
gan
Isat
Ie &
Co
ntr
oLe
odyssey W23
odyssey W23 is vandaag het vlaggen-schip van GSK Biologicals in België. dit project uit Waver werd bekroond met een MiPiM Award en met de publieksprijs van de iFMA Facility Management Projects 2010. odyssey W23 heeft een totale oppervlakte van 52.000m², verdeeld over vier ver-diepingen. Het telt 20.000m² kantoren, goed voor 1.000 werkposten. die zijn aanpasbaar naargelang de behoef-ten aan open kantoren of individuele bureaus. Het project werd door het bureau Assar ontwikkeld als een ‘bio village’ (een term van architect eric Ysebrant). Het moest niet alleen modulair en zonder luxe zijn, maar ook duurzaam. odyssey huisvest de algemene directie en de organisaties die voor elke vaccinlijn de klinische, regelgevende en commerciële activi-teiten coördineren.
fM online
Benoît Schmits legt een ander aspect van lean uit dat in het FM van GSK Biologicals werd ingevoerd: “Het afge-lopen jaar en tijdens de progressieve inwerkingstelling van het project odys-sey, hebben we niet minder dan 3.500 medewerkers verhuisd. We beslisten om een speciale telefoonlijn te openen onder de naam FM online. Het gaat om een soort callcenter dat onafhan-kelijk is van de facilitaire diensten, maar dat een centrale rol speelt in onze lean cultuur. Want met FM online is een doeltreffende en objectieve opvolging mogelijk van het proces van de aanvragen door de gebruikers van FM-diensten. de scheiding tussen de beheerders van de aanvragen (FM on-line) en de teams die de operationele correcties op het terrein uitvoeren, staat garant voor de onafhankelijk-heid en de doeltreffendheid. Met FM online kunnen we de problemen en hun oorzaken identificeren, overleg op gang brengen en zorgen voor efficiënte opvolging en oplossingen op het ter-rein. dat is de lean cultuur in haar pure vorm.”
Van het terrein naar continue verbeteringDe derde pijler van de lean cultuur bij GSK Biologicals is de aanwezigheid van het management op het terrein. Dat zorgt voor meer nabijheid bij het perso-neel, zowel formeel als informeel. Benoît Schmits: “De managers zijn duidelijk aan-wezig op het terrein, zowel aan de zijde van de medewerkers van de onderaan-nemers als die van GSK Biologicals. Dat biedt het management de gelegenheid om zijn strategie uit te leggen en de mate te meten waarin dit wordt begrepen en uit-gevoerd op het terrein. Omgekeerd kan het management kennismaken met de problemen of moeilijkheden op het ter-rein die dienen opgelost te worden. Dat moet adequaat en op definitieve wijze ge-beuren door de organisatie te motiveren naar degelijke oplossingen te zoeken. De betrokkenheid van allen, waarbij wordt uitgegaan van de expertise van ieder indi-vidu, is één der sleutels tot het succes”. Giovanni Novello bevestigt: “Wanneer het management van de facilitaire diensten duidelijk aanwezig is op het terrein, ont-staat er respect. En het personeel begrijpt dat het management zijn beslissingen niet vanuit een ivoren toren neemt, maar oog
heeft voor de visie en de moeilijkheden die voorkomen op het terrein.”De doelstelling is steeds om permanent de serviceprestaties te verbeteren door problemen op het terrein op te lossen van zodra ze zich voordoen. Benoît Schmits: “We prenten onze equipes in om pro-blemen onmiddellijk op te lossen van zodra de oorzaak aan de basis is geïden-tificeerd. Indien je maar één der gevolgen oplost, heb je niets opgelost. Je moet je de vraag stellen over het waarom en zoeken naar de oorzaak van het probleem”. Gio-vanni Novello vervolgt: “Als gevolg van de ondervonden moeilijkheden of voor-gestelde ideeën op het terrein overleggen we elke week over de verbeteringen die we kunnen aanbrengen en over de invoe-ring van actieplannen met een systemati-sche opvolging. Precies dat heet continue verbetering.”Voor onze beide gesprekspartners cre-eert de lean cultuur toegevoegde waar-de. Benoît Schmits: “De voortdurende zoektocht naar optimalisatie creëert de mogelijkheid om onze onderneming po-sitief te positioneren ten opzichte van de concurrentie. Daarbij zijn de verzamelde indicatoren belangrijk. Of het nu gaat om
de prestatie-indicatoren of de tevreden-heidsgraad, ze stellen ons in staat om continu tendensen op te volgen op het vlak van productiviteit, kwaliteit, ge-bruik van capaciteit, ... We kunnen ze ook gebruiken om objectieve projecties naar de toekomst te doen. Dankzij dit type indicatoren hebben we een project als Odyssey kunnen inschatten en de omvang ervan evalueren. Met dergelijke indicatoren hebben we ook de mogelijk-heid van modulair aanpasbare ruimtes kunnen definiëren, iets wat noodzake-lijk is”. n
de catering op de nieuwe odyssey-site profiteert van de permanente verbetering die door lean management wordt vooropgesteld.
550_PFY028_catering GSK FAM nl.indd 9 21/11/10 10:46
10 Profacility guide 2011
btw en outsourcing in de ziekenhuissectorZiekenhuizen bieden patiënten en hun gezinsleden steeds meer goederen en diensten aan die los staan van de gezondheidszorg. Zo bijvoorbeeld de organisatie van overnachtingen voor familieleden van patiënten. deze hotelfunctie vereist een aanzienlijke investering, en houdt het risico in dat de capaciteit niet optimaal wordt benut. om dit risico te beperken wordt outsourcing onderzocht.
n Prof. dr. Bruno Peeters
Bij de keuze van de meest aan-gepaste vorm van uitbesteding vormt de btw een belangrijk aan-
dachtspunt. Om outsourcing tegen een lagere btw-kost mogelijk te maken be-staan verschillende formules.
Kostendelende vereniging De kostendelende vereniging wordt o.a. door bank- en verzekeringsinstellingen aangewend om vrij van btw gemeen-schappelijke informaticadiensten op te zetten. Financiële instellingen zijn gro-tendeels vrijgesteld van btw-verplich-tingen en aldus vergelijkbaar met zie-kenhuizen. De juridische voorwaarden zijn dat de leden van de vereniging een zelfde soort werkzaamheden moeten verrichten en dat ze allemaal btw-vrij-gesteld zijn. Ziekenhuizen overwegen soms om samen een vzw op te richten voor bv. het poolen van hun schoon-maakactiviteit. Gelet op de specifieke toepassingsvoorwaarden blijkt het in de praktijk echter niet steeds eenvou-dig om een externe partner zoals een schoonmaakfirma bij deze formule te betrekken.
btw-eenhedenOok in een zgn. btw-eenheid is het niet eenvoudig om een externe partner te betrekken. De wetgever schrijft voor dat de entiteiten financieel, economisch en organisatorisch moeten verbonden zijn. Een belastingplichtige kan slechts lid zijn van één btw-eenheid en elk lid is hoofdelijk aansprakelijk voor de btw-schulden van de andere leden.
dochterorganisatiesBij de beslissing van instellingen bin-nen de zorgsector om voor specifieke taken een dochterorganisatie op te richten mag men zich ook niet blind staren op het (eventuele) btw-voordeel dat hieraan verbonden is. Afhankelijk van de bedrijfsvorm die wordt gekozen kan filialisering immers ook negatieve effecten hebben (bv. verlies aan vrijstel-lingen van registratierechten en onroe-rende voorheffing). Een integrale fis-cale analyse is noodzakelijk. Ook strikt juridische elementen spelen een rol. Zo is het verkrijgen van subsidies vaak
onderworpen aan de voorwaarde dat de ontvangende instantie geen winst-oogmerk heeft. Dit laatste verhindert de keuze van een vennootschapsvorm.
co-werkgeverschapBijkomende mogelijkheid is het co-werkgeverschap waarbij bv. het zieken-huis en het schoonmaakbedrijf samen optreden als één werkgever voor de schoonmaakdiensten en aldus niet on-derworpen worden aan doorrekening van btw op prestaties. Ook hier gelden een aantal voorwaarden die een impact hebben op bv. het statuut van de perso-neelsleden en waardoor het ziekenhuis nog steeds gedeeltelijk verantwoorde-lijk blijft voor de personeelsproblema-tiek.
opsplitsen van dienstenTenslotte kan worden gedacht om pres-taties op te splitsen. Voor de schoon-maakdiensten zou het personeel op de pay-roll van het ziekenhuis kunnen blijven (zonder btw-kost) terwijl de externe schoonmaakorganisatie zorgt voor de coördinatie van de activiteit en voor levering van de reinigingspro-ducten. Bij dit alles mag men de fiscale antimisbruikbepalingen niet negeren. Zo is op het vlak van btw sprake van misbruik wanneer de verrichtingen erop gericht zijn een fiscaal voordeel (bv. een recht op aftrek) te verkrijgen in strijd met de doelstellingen van het btw-stelsel. Ook in het raam van andere belastingen (o.m. inkomsten-belastingen) wil de wetgever met anti-ontwijkingsbepalingen louter fiscaal geïnspireerde verrichtingen zoveel als mogelijk ontmoedigen. Outsourcing kan via verschillende formules. De keuze voor een bepaalde formule vereist een integrale fiscaal/ juridische analyse. n
FISCALITEIT
Prof. dr. bruno Peeters (universiteit antwerpen en advocaat (tiberghien advocaten)).
165_PFY028_outsourcing FAM nl.indd 10 23/11/10 14:16
Profacility guide 2011 11
FACI
LITY
MA
NA
GEM
ENT,
or
GAN
IsAT
IE &
Co
NTr
oLEeen alles omvattende norm
Steeds meer stelt zich de vraag naar een internationale en praktisch hanteerbare norm als onmisbaar instrument om kosten en prestaties te kunnen vergelijken. de eN 15221 norm lijkt niet alleen deze verwachtingen in te lossen, het is bovendien een norm die evolutief is en van dienst bij de vele facetten van fM.
n Eduard Coddé
Alleen al bij het bepalen van de oppervlakte van een kantoorvloer duiken verschillen op tot 24,50%
naargelang de Britse RICS of Amerikaan-se BOMA methode gehanteerd wordt. Vanuit de praktijk klinkt vooral de vraag naar een betrouwbare standaard voor kwaliteits- en oppervlaktemeting. Omdat bedrijven steeds meer internationaal ac-tief zijn, is de nood aan een universeel en internationaal aanvaard instrument voor de hand liggend.
referentie voor de facility managerDe basis voor de EN 15221 norm werd nu al bijna vier jaar geleden gelegd als EN 15221-1 en EN 15221-2. De inhoud werd door alle Europese landen aanvaard. De geactualiseerde versie biedt alles wat nodig is voor de normalisatie van kwali-teit, processen en ruimte. De norm houdt rekening met alle mogelijke invalshoe-ken uit de markt en is zowel geschikt voor de facility managers als voor inter-nationaal actieve corporate vastgoedma-nagers. Bij de ontwikkeling waren naast ervaren experts ook grote service provi-ders betrokken.EN 15221 bestaat uit zes luiken en wordt daarom ook wel eens als ‘FM 6-pack’ aangeduid. Het eerste luik (EN 15221-1) behandelt de ‘definitie’; ‘overeenkomst’ is de inhoud van EN15221-2), EN 15221-3 is gewijd aan ‘kwaliteit’; ‘classificatie’ zit vervat in EN 15221-4; ‘proces’ is het onderwerp van EN 15221-5 en uiteindelijk is ‘oppervlak-tebepaling’ opgenomen in EN15221-6. Door de zes luiken binnen de EN 15221 norm is de volledige basis voor het tast-baar en zichtbaar maken van facility ma-
nagement in elke economische sector aanwezig.
een brug naar iSoLuik 3 tot en met 6 van de EN 15221 norm leggen een band met de ISO normen. Het gaat om de reeks ISO 9000 voor kwali-teit, de ISO 15392 voor duurzaamheid in gebouwen, de ISO/FDIS 15686-5:2006(E) voor de kosten over de volledige levens-cyclus van een gebouw en ISO 9836 voor het bepalen van de vloeroppervlakte. Tevens wordt uit ISO 1000014 de Plan-Do-Act-Check-cyclus geënt op het facili-taire werkterrein.
ophefmakendDe EN 15221-6 over het bepalen van vloeroppervlakte zal ongetwijfeld het meest gecommentarieerd worden in de Europese markt voor vastgoed en faci-lity management. De nieuwe methodiek en rekenwijze moeten leiden tot de-zelfde vierkante meters in alle landen. EN 15221-6 is ontwikkeld vanuit het ge-bruikersperspectief en is daardoor uniek, gezien tot nogtoe de vastgoedaanbieders de norm bepaalden. Hij is ook compati-bel met de principes uit ‘ISO 9836:1992 – Performance standards in buildings’.Luik 6 van de norm bepaalt eveneens de verhuurbare vloeroppervlakte, een oppervlakte die kans maakt om gelijk-gesteld te worden aan de ‘facilitaire op-pervlakte’. De USA kent al een facilitaire vierkante meter die gerelateerd is aan de verhuurbare oppervlakte.De EN 15221 norm die nu in de spots staat en die door 30 Europese landen gedragen wordt, koestert zelfs ambities die de Europese grenzen overstijgen. n
een gids voor iedereen
Het kunnen beschikken over een stan-daardreferentie is essentieel voor de facility manager en draagt bij tot het professionaliseren van de discipline. Het is tevens een gids voor de jonge, beginnende facility manager. Boven-dien heeft deze norm ook commer-ciële bijwerkingen naar leveranciers toe: iedereen weet precies waaraan zich te houden, waardoor conflicten en eventueel rechtszaken zich laten vermijden. de EN 15221 norm maakt een duidelijk onderscheid tussen de vragende partij en de leverancier, zodat ook de klant/leverancierrelatie preciezer wordt afgebakend. EN 15221 zal op korte termijn – binnen de twee jaar - de nationale normen verdringen.
INTErNATIoNALE FM-sTANdAArd
de eN 15221 norm houdt rekening met alle mogelijke invalshoeken uit de markt.
foto
Fuj
itsu
170_PFY028_normes europ nl.indd 11 21/11/10 10:47
12 Profacility GUiDE 2011
Best practices en trends in faci lity managementSinds 2004 ondersteunt, observeert en becommen-tarieert Profacility de evolutie van facility management in ons land. Een beheerder van facilitaire diensten moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. in dat kader kunt u steeds de Profacility-kennisbank met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
kENNIsCENTruM I WWW.ProFACILITY.BE/BIBLIo
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Els Nys (atir België): “Van alle kwaliteitscon-trolesystemen in de schoonmaaksector is de VSr de enige met legale waarde.”
controle van de geleverde diensten“Is ‘t proper?” De vraag mag dan eenvou-dig lijken, toch is het niet gemakkelijk om hier objectief op te antwoorden. Tenzij u gebruik maakt van een kwaliteitscon-trolesysteem dat een neutraal en geargu-menteerd antwoord kan geven… Tegen-woordig roepen vele bedrijven de hulp van een schoonmaakbedrijf in om hun kantoren schoon te houden. “We stellen vast dat bedrijven maar al te vaak dienst-verleners kiezen om budgettaire redenen of op basis van zeer subjectieve criteria”, zegt Patrick Verlaet, Business Support Manager bij ISS. “De vertegenwoordiger van de onderneming gaat echter een ver-bintenis aan in naam van het bedrijf dat hij vertegenwoordigt. ” Het is dus belang-rijk om een vertrouwensdienstverlener te kiezen, die de beste prijs-kwaliteitver-houding biedt en die in de eerste plaats de mogelijkheden en vaardigheden heeft om te voldoen aan de verwachtingen van de klant. Een dienstverlener waarop de klant kan ‘vertrouwen’ en die zich als partner profi leert.” Aangezien alle sec-toren momenteel besparingen doorvoe-
ren op het gebied van werkingskosten, komt het erop aan geen enkel aspect te verwaarlozen en alle kaarten in handen te hebben om steeds snel en effi ciënt te kunnen reageren.
Vind al deze artikelen vlot terug
aankopen is meer dan prijs onderhandelenElke onderneming wil de kosten drukken en de aankoop draagt daarvoor een belang-rijke verantwoordelijkheid.Dit gegeven is van alle tijden, maar krijgt in economisch lastiger tijden extra aandacht. Gewoontegetrouw wordende grote kostenposten on-der de loep genomen, wat niet helemaal terecht blijkt.Verbazend genoeg is het potentieel tot besparen bij de kleintjes groter dan verwacht, leren ons Johan Van Delm en Wim Vermeersch, Managing Partners van Expense Reduction Analysts België. “De niet-strategische kosten van een onderneming vol-gen de klassieke 80/20-verhouding, m.a.w. de grote kosten vormen 80% van het geheel aan uitgaven. De 20% kleinere kostenposten bieden echter ruimte tot bespa-ringen in een ordegrootte van 15 à 25%”. Dat deze kosten aan de aandacht ontsnap-pen heeft vooral te maken met een gebrek aan tijd en interne expertise. “Een essentiële voorwaarde om kosten te kunnen drukken is een actualisering van de behoeften” benadrukken Johan Van Delm en Wim Vermeersch.
“Een essentiële voorwaarde om te besparen is een actuali-sering van de behoeften” benadrukken Johan Van Delm en Wim Vermeersch (Era).
“Een essentiële voorwaarde om te besparen is een actuali-sering van de behoeften” benadrukken Johan Van Delm en Wim Vermeersch (Era).
199_PFY028_FM biblio NL.indd 12 21/11/10 10:48
Profacility GUiDE 2011 13
FACI
LITY
MA
NA
GEM
ENT,
or
GAN
IsAT
IE &
Co
NTr
oLEBest practices en trends in faci lity management
kENNIsCENTruM I WWW.ProFACILITY.BE/BIBLIo
Profiel van een facility Manager in Kandahar air field, een militaire stad in bloeiMajoor Ian van der Pool is als J-4 Chief Logistics aangesteld in de internationale commandostaf op Kandahar Air Field, Afghanistan. “Napoleon stuurde 300.000 sol-daten naar Sint-Petersburg zonder aandacht te besteden aan hun voeding of andere voorzieningen die de efficiënte werking tijdens hun opdracht zouden ondersteunen. Vandaag is elke militaire oorlogs- of vredesmissie in eerste instantie een grote logis-tieke opdracht”. Met deze woorden trok Marleen Klavers-Bakker van de Nederlandse Luchtmacht onze aandacht in juni 2007 tijdens Het ‘European Facility Management Congres’ in het Zwitserse Zürich. “Er moet rekening gehouden worden met grote klimaatverschillen, het kamp moet over alles beschikken, men is ver van huis en er zijn taalproblemen. De aanpak is internationaal verschillend. Amerika en Groot-Brittannië besteden uit aan een grote organisaties. Nederland deed lange tijd alles zelf, maar voor de vredesmissie in Afghanistan opteerde men voor outsourcen”.Vandaag is het opnieuw een noorderbuur die facilitair management in legeruniform in de kijker plaatst. Majoor Ian van der Pool is een professional in militair facility management bij de Nederlandse Luchtmacht en bovendien bestuurslid van IFMA Nederland.
luc Vanhaverbeke, diensthoofd facilitaire dienst aan het UZ leuven.Luc Vanhaverbeke is diensthoofd facilitaire dienst aan het UZ Leuven. Hij kan terugblikken op een 32 jarige carrière op wat algemeen bekend staat als ‘Gasthuisberg’, maar eigenlijk de UZ Leuven organisatie omvat, verspreid over 4 campussen. De varia-tie die facility management in een zorginstelling van deze omvang biedt en de bijdrage die zijn diensten leveren tot het welzijn van een gevarieerde klantengroep, zijn de drijfveer om alle dagen beter te doen. Facility management was lange tijd de ‘hoteldienst’ voor het UZ Leuven. Vandaag omvat FM de soft facilities voor een zorginstel-ling die in 2009 niet minder dan 536.613 verpleegdagen, 64.930 opnames en 620.763 consultaties registreerde. Naast de patiënten draagt FM zorg voor het welzijn van 8.535 personeelsleden! Tech-nische dienst, materiaalbeheer, logistiek en mobiliteit zijn de an-dere onderdelen van de logistieke diensten.
Majoor ian van der Pool is gebaseerd in afghanistan, op Kandahar air field, één van de drukste vliegvelden ter wereld.
luc Vanhaverbeke: “Schoonmaak, linnen en voeding zijn de drie kerngebieden voor onze facilitaire dienst.
EVS: geen vertraging door facility ! Philippe Prince ontdekte EVS, wereldleider in digitale videotoepassingen voor televisie, via de omweg van een studentenjob. Vandaag is hij er een tevreden maar drukbezette Facility Manager. De manier waarop Philippe Prince zijn gesprekspartners ontvangt zet meteen de toon: de Facility Manager van EVS is vlot, vriendelijk, bij de tijd en enthousiast. Daarmee belichaamt hij het bedrijf dat hem sinds 2003 te werk stelt.. « Een van de oprichters heeft me
overtuigd mijn job als onderaannemer in de telefonie op te geven en voor hen te komen werken; ze hadden iemand nodige voor de gebouwen en IT infrastructuur. Door de groei van EVS werd dat te moeilijk voor hen ». Hij moest dus specifieke eisen van het bedrijf integreren: kilometers kabels, video’s, netwerken, lawaaierige machines die veel warmte uitstoten en die van de rest van het bedrijf moesten geïsoleerd worden. « We wilden zoveel mogelijk uitbeste-den, maar – en da’s altijd een probleem – als je een kleine verandering wil aan een deur, wil je geen twee maanden op de timmerman wachten!
Samen met zijn assistent en secretaresse, overziet Philippe Prince het werk van het onderhoudsperso-neel, van de cafetaria en van de Maintenance Staff.
199_PFY028_FM biblio NL.indd 13 21/11/10 10:48
14 Profacility Guide 2011
AREMIS NV/SAAvenue Charles Schaller 54 - BE-1160 Bruxelles
TEL 0032 (0)2 775 95 12FAX 0032 (0)2 775 95 14
Profiel van het bedrijfinleidingAREMISInnovatieve talenten en technologie voor het optimaliseren van een duurzame werkomgeving.
In het kader van zijn activiteit Management Services ondersteunt AREMIS de Facility Management en Real Estate teams van zijn klanten door gespecialiseerde profielen aan te bieden: architecten, project mana-gers, space planners, move coordinators, facility en site managers, building managers, deskundigen in HVAC en energieprestaties enz.
Binnen de activiteit Information Systems ontwikkelt AREMIS geintegreerde oplossingen, die de imple-mentatie van informatiesystemen met een brede gebruikersbasis combineren met best practices om de werkomgeving te optimaliseren en de ecologische voetafdruk van de grote gebruikers van tertiaire gebouwen en de grote eigenaars te beperken.
De AREMIS-groep werd in juli 2010 opgericht in het kader van de management buy-out van de Aremis-activiteiten van AOS in België, Luxemburg en Zwitserland.
De consultants en de oplossingen die momenteel door AREMIS worden ingezet, beheren meer dan 25 miljoen m² in Europa en in de rest van de wereld.
Dankzij zijn netwerk van partners kan AREMIS zijn klanten zowel lokaal als wereldwijd begeleiden.
dienstenManagement Services:AREMIS selecteert, ontwikkelt en coacht diverse profielen die uw vastgoed en facility management teams kunnen versterken.
contactXavier Orts
Managing Director
TEL 0032 (0)2 775 95 12
StructuurManagement
Xavier Orts
Managing Director
Réginald Thomas
Management Services Director
Axel Tasiaux
Sales Director
Bart D’heer
Major Accounts Director
vestigingen/internationaal AREMIS - Frankrijk
AREMIS - Luxemburg
AREMIS - Zwitserland
Werknemers Aantal personen: 71
Jaar van oprichting: 2010
omzet 2007: 7.300.000 €
2008: 7.400.000 €
2009: 7.700.000 €
Information Systems: AREMIS ontwikkelt oplossingen voor het beheer van uw vastgoedportfolio en uw werkomgeving, en stelt in het kader van die opdracht best practices voor om enerzijds de kosten en de kwaliteit van de ruimte te optimaliseren, en anderzijds de ecologische voetaf-druk van grote organisaties te beperken.
Consulting Services: De consultants van AREMIS putten uit hun praktijk-ervaring in vastgoed en facility management om u te begeleiden.
Onze oplossingen ondersteunen uw operationele processen en leveren bijzonder betrouwbare perfor-mantie indicatoren op.
AREMIS beschikt over het meest ervaren team in West-Europa, met specialisten in vastgoed- en facility management processen, IT-ingenieurs en projectleiders, internet-, CAD- en database-experts.
referentiesEnkele ondernemingen die ons hun vertrouwen hebben geschonken: 3M, Agfa Gevaert, AXA, Banque Cantonale Vaudoise, Banque Pictet, BMW, BNP PARIBAS Fortis, Brussels Airport, Cofely Services, Communauté Française Wallonie-Bruxelles, Corelio, Delhaize, DEXIA, Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, European Patent Office, European Space Agency, FOREM, GlaxoSmithKline Biologicals, IATA, IBM, KBC Bank, KBC Real Estate, Linklaters, Ministère des Finances à Luxembourg, Natixis, Philip Morris International, Police d’Evere, RTBF, RTL, Sanofi-Aventis, SITA, SNCB, Sodexo, SPF Sécurité sociale, Stad Kortrijk, TOTAL, Tractebel, UBS, UCB, UEFA, Université Catholique de Louvain, Université de Luxembourg, Veolia.
company profile
FAM Aremis nl.indd 14 22/11/10 17:38
FACI
LITY
MA
NA
GEM
ENT,
OR
GAN
ISAT
IE &
CO
NTR
OLE
Profacility GUiDE 2011 15
EUREST SERVICES NV/SA Haachtsesteenweg 1179 - BE-1130 Brussel
TEL 0032 (0)2 243 22 11FAX 0032 (0)2 243 22 [email protected]
ProfiEl VaN HEt BEDriJf
inleidingEurest ServicesFacilitaire dienstverlening naar uw wensen.
Een compleet pakket van facilitaire dienstenEurest Services is uw betrouwbare partner voor volledig en geïntegreerd facilitair management. Eén team, één eindverantwoordelijke manager, één administratie. Dankzij de optimale transparantie en de centralisatie van processen heeft u meer controle dan ooit. Oftewel: met Eurest Services haalt u duide-lijkheid en zekerheid in huis.
Uw voordeelEen samenwerking met Eurest Services betekent een combinatie van catering en facilitaire diensten. De integratie van back- en frontoffice zorgt voor een grotere efficiëntie, door bijvoorbeeld de inzet van één flexpool van servicemedewerkers en een heldere facturatie.
Daarnaast is Eurest Services door internationale samenwerking in staat de best practices, die zijn opgedaan in andere landen, toe te passen. Hierdoor lopen wij voor op de ontwikkelingen, signaleren wij kansen, onderkennen wij snel risico’s en zijn we in staat hier adequaat op te reageren. Voor u betekent dit kwaliteitsverbetering, een stijging van de mede-werkerstevredenheid, een hogere interne klanttevre-denheid en kostenbesparingen.
coNtactBart Boschmans
Operations Director
TEL 0032 (0)2 243 22 11
StrUctUUrManagement
Marc Van Handenhove
Managing Director
Didier Verhoeven
Operations Director Compass
Katty De Keyzer
Sales Director
Didier Claassens
HR Director
Romain De Glas
Finance Director
Dirk Van Den Driessche
Procurement Director
Bart Boschmans
Operations Director Eurest Services
Vestiging/België Compass Group
Haachtsesteenweg 1179, 1130 Brussel
Werknemers Aantal personen: 1900
Jaar van oprichting: 1971
omzet 2007: 127.989.157 €
2008: 133.902.474 €
2009: 131.817.824 €
DienstenEen compleet pakket van facilitaire diensten. Service waar u geen omkijken naar heeft.
De volgende services kunnen wij u bieden:• Schoonmaak• Kantoorondersteuning• Catering• Gebouwen en onderhoud• Beveiliging
NieuwighedenHet management model CSF is een internationaal platform ontworpen om volledig te zorgen voor een continue verbetering. Het brengt onze wereldwijde ervaring in een operationeel platform. Hierin kunnen we voorbeelden vinden van mensen met hetzelfde probleem, waarin zij het probleem hebben geïmple-menteerd met specifieke oplossing alsook het resul-taat - CSF laat ons routinematig onze wereldwijde ervaring lokaal delen.
Objectieven CSF:• Garanderen dat onze diensten voldoen aan de verwachtingen van onze klanten, nu en in de toekomst• Zorgen voor voortdurende verbetering als onderdeel van onze dagelijkse service
referentiesReferenties en presentatie op eenvoudig verzoek ([email protected])
COMpANY pROFILE
SER Eurest Serv NL.indd 15 21/11/10 11:07
company profile
De juiste mensen op de juiste plek
Ook op zoek naar facilitaire expertise?
Facilicom Services Group kan u op vrijwel elk terrein de juiste mensen op de juiste plek
leveren. We houden uw pand schoon, zorgen voor de bewaking, maken elke dag een
smakelijke lunch voor alle medewerkers, leveren tijdelijk personeel of nemen activiteiten
geheel over. Ook verhuisprojecten of management opdrachten kunt u aan ons
toevertrouwen. We kunnen alle diensten ook perfect combineren, daarbij profi teert u niet
alleen van onze jarenlange kennis en ervaring, maar ook van mogelijke synergieën.
Bij Facilicom denken we graag met u mee. Oók in het beheersen van de kosten.
Wilt u weten wat Facilicom uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer
informatie op www.facilicom.be of bel met 03 - 224 38 00. Wij zijn u graag van dienst.
Adv210X297 Facilicom BE-NL 29-10-09 14:43 Pagina 1
FAM facilicom nl.indd 16 21/11/10 11:09
faci
liTy
ma
na
Gem
enT,
or
Gan
iSaT
ie &
co
nTr
ole
Profacility Guide 2011 17
FACILICOM NV/SA IJzerlaan 11 - BE-2060 Antwerpen
TEL 0032 (0)3 224 38 00FAX 0032 (0)3 226 56 34
Profiel VaN Het BedriJfinleidingFacilicom Services Group is een holdingmaatschap-pij waaronder facilitaire bedrijven onder eigen naam opereren: Gom op het gebied van schoonhouden, Prorest op het gebied van bedrijfscatering, Facili-com Facility Solutions op het gebied van facilitair management, Axxicom is actief op het gebied van interim, werving en selectie en Trigion tenslotte is het bewakingsbedrijf. Middels deze divisies en bedrijven neemt Facilicom alle facilitaire zorgen van haar opdrachtgevers uit handen, zodat zij zich geheel kunnen richten op hun eigen core business.
Facilicom levert ook aan steeds meer klanten combinaties van diensten, samengebracht in één geïntegreerd pakket. Zo kunnen meerdere diensten ondergebracht worden in een multiservices-concept. Facility Solutions bewerkstelligt dan zoveel mogelijk synergie in de dienstverlening, want ook in het beheersen van de kosten denken we met u mee. Facilicom kan zowel de uitvoering als het mana-gement van de facilitaire diensten op zich ne-men, tot zelfs het totale lange-termijn real estate management, bijvoorbeeld onder de vorm van een publiek-private samenwerking. Facilicom is eveneens geïnteresseerd in projecten en managementopdrach-ten op korte termijn: de doorlichting en optimalisatie van uw facilitaire structuur, analyse van enkele van uw facilitaire diensten, coördinatie van verbouwings-werken of verhuisopdrachten, studie-en advies-opdrachten in FM.
Facilicom is een resultaatgerichte onderneming, gedegen en innovatief, waar samenwerking es-sentieel is. Deze kernwaarden kenmerken ook de bedrijfscultuur.
coNtactClaudine Decorte
Algemeen Directeur Facility Solutions
TEL 0032 (0)3 224 38 00
StructuurManagement
Alain Vandenbrande
CEO
Claudine Decorte
Algemeen Directeur Facility Solutions
Luc Van Sande
Algemeen Directeur Prorest
Bart Baré
Bedrijfsmanager Trigion
Alex Cardenas
Commercieel Directeur Gom
Ronny Verept
Operationeel Directeur Gomm
Vestigingen/België Facilicom HQ - IJzerlaan 11, 2060 Antwerpen
Facilicom - Aarschot, Brussel, Luik, Charleroi,
Gent, Hoboken
Vestigingen/internationaal Facilicom - Nederland
Facilicom - Frankrijk
Facilicom - Groot-Brittannië
Werknemers Aantal personen: 3.000 (België),
+ 30 000 (internationaal)
omzet2008: België: 92.931.193 €
2009: België: 92.098.086 €
Facilicom hanteert binnen al haar bedrijven korte communicatielijnen zodat er direct contact is met de opdrachtgevers en medewerkers. Alle Facilicom Services Group bedrijven staan bekend om hun no-nonsense mentaliteit en een resultaatgerichte houding van het management.
Producten• FMIS (Facility Management Informatie-systeem)• Facilitaire Helpdesk• Facility Scan• 24-u noodnummer
diensten• Schoonhouden van kantoren, industrie, ziekenhuizen, beurzen• Specialistische reiniging• Bedrijfscatering• Bewaking• Facility Management• Werving & selectie
referenties• Petrochemie • Banksector • Retail • Overheid • Ziekenhuizen • Scholen • Beurzen • Transport • ...
company profile
De juiste mensen op de juiste plek
Ook op zoek naar facilitaire expertise?
Facilicom Services Group kan u op vrijwel elk terrein de juiste mensen op de juiste plek
leveren. We houden uw pand schoon, zorgen voor de bewaking, maken elke dag een
smakelijke lunch voor alle medewerkers, leveren tijdelijk personeel of nemen activiteiten
geheel over. Ook verhuisprojecten of management opdrachten kunt u aan ons
toevertrouwen. We kunnen alle diensten ook perfect combineren, daarbij profi teert u niet
alleen van onze jarenlange kennis en ervaring, maar ook van mogelijke synergieën.
Bij Facilicom denken we graag met u mee. Oók in het beheersen van de kosten.
Wilt u weten wat Facilicom uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer
informatie op www.facilicom.be of bel met 03 - 224 38 00. Wij zijn u graag van dienst.
Adv210X297 Facilicom BE-NL 29-10-09 14:43 Pagina 1
FAM facilicom nl.indd 17 21/11/10 11:09
18 Profacility Guide 2011
ISS NV/SA Athena Business Center
Steenstraat 20-1 - BE-1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 263 66 11FAX 0032 (0)2 263 66 12
Profiel VaN Het BedriJfinleidingStrategische partnerDe Deense multinational ISS werd opgericht in 1901. We zijn vandaag actief in 53 landen en tellen wereldwijd 520.000 medewerkers, waarvan 12.000 in België.
ISS is dé strategische partner voor bedrijven die de outsourcing van hun facilitaire diensten willen vereenvoudigen en verbeteren. Door internationaal en met eigen ISS ploegen te werken, is ISS in staat die diensten te innoveren én te integreren op een manier die in het klassieke facility management niet mogelijk is.
ISS laat zijn klanten kosten besparen: het vervangt de improvisatorische outsourcing naar verschillende partijen door een gestroomlijnd kader voor facility management dat opereert vanuit één contactpunt.
coNtactDirk Van den Steen
Marketing & Communication Manager
TEL 0032 (0)2 263 66 11
StructuurManagement
Kris Cloots - Country Manager
Pierre-Eric Nandancé - Chief Commercial Officer
Dirk Dael - General Manager Facility Services North
Olivier Fenaux - General Manager Facility
Services South
Rudy Mattheus - General Manager Healthcare
& Support Services
Peter Carpentier - General Manager Property Services
Walter Kestens - General Manager Industrial Services
Jean-Philippe Nedelec - General Manager Catering
Wim Van Gierdegom - General Manager
Pest Management Solutions
Philippe Evrard - Fin. Adm. & ICT Director
Christine Chaltin - HR Director
Vestigingen Anderlecht, Antwerpen, Destelbergen,
Estaimpuis, Floreffe, Genk, Gent, Halle,
Heusden-Zolder, Heverlee, Isnes,
Lokeren, Roeselare, Spiere-Helkijn, Tienen,
Vilvoorde, Wolvertem, Zwijndrecht.
Aanwezig in 53 landen
o.a. Europa, Azië, Noord- en Latijns-Amerika
Werknemers Aantal personen: > 12 000
Jaar van oprichting: Kopenhagen: 1901
België: 1975
omzet 2009: Belux: 428.000.000 €
dienstenSchakel ISS in voor:
Property Services:Onderhoud van gebouwen en productielijnenGroenonderhoud en ongediertebestrijding
Office SupportOndersteuning van onthaal, postkamer, kantoor en ICT
CleaningAlgemene schoonmaak, industriële reiniging, washroom services, ruitenwasserij
CateringBedrijfscatering, ISS Event Services
Integrated Facility Services
Facility Management
company profile
FAM iss nl.indd 18 22/11/10 17:39
FACI
LITY
MA
NA
GEM
ENT,
OR
GAN
ISAT
IE &
CO
NTR
OLE
Profacility Guide 2011 19
FACEO BELGIUM NV/SA Havenlaan 86c bus 201 - BE-1000 Brussel
TEL 0032 (0)2 422 26 11FAX 0032 (0)2 422 26 45
Profiel VaN Het BedriJfinleidingOnze meerwaardeOns voorstel vertegenwoordigt een hefboom van de prestatie die gemiddeld tussen de 5 tot 10% van de omzet van het bedrijf kunnen beïnvloeden, wat u toelaat:
1. de front- en back-office kosten te verminderen en de vaste kosten naar variabele om te zetten;2. de efficiëntie van de organisatie te verbeteren en de waarde van uw goed te verhogen;3. met een partner samen te werken die in vele landen actief is, verschillende talen spreekt en verschillende valuta’s beheert, en op die manier de harmonisatie bewerkstelligt van uw facilitaire diensten voor verschillende sites;4. uw diensten te vereenvoudigen en te stroom- lijnen met één enkele dienstverlener in plaats van te onderhandelen met meerdere leveranciers en een groot aantal contracten te beheren;5. het risicobeheer en de naleving van de wet te verzekeren door middel van een partnerschap dat de efficiëntie op internationaal niveau kan stimuleren;6. uw FM-processen op internationaal vlak aan te sturen via een internationaal informatiesysteem dat een grenzeloze zichtbaarheid levert op de FM-gegevens.
dienstenDienstverleningsmodel“Mainstream FM Services” is ontwikkeld om multi-nationale groepen te ondersteunen in het toespitsen op hun kernactiviteit door hun facilitaire diensten geheel of gedeeltelijk uit te besteden. Ons bestuurs- en dienstverleningsmodel zijn gebaseerd op volgende pijlers:
coNtactPatrick Moerkerke
Commercieel Directeur
TEL 0032 (0)2 422 26 18
StructuurManagement
Patrick Moerkerke
Commercieel Directeur
Vestigingen/internationaal Duitsland
Frankrijk
Hongarije
Ierland
Italië
Luxemburg
Nederland
Oostenrijk
Portugal
Roemenië
Slovakije
Spanje
Verenigd Koninkrijk
Zwitserland
Andere
Groepcijfers +200.000 eindgebruikers
+2.500 sites
+8.000.000m² in beheer
Bruno Rees
Managing Director
Think GlobalOnze aanpak bestaat in het creëren van een service van wereldklasse en een operationeel kader ondersteund door expertise centra. Wij bieden u een corporate “governance mirroring” van uw organisatie door middel van één overeenkomst en een homogene dienstverlening (SLA’s en KPI’s). De dienstenactiviteiten worden via ons rapportage sys-teem Computer Aided Facility Management (ISILINK) opgevolgd. Wij hebben een internationaal toegewijd Key Account Management team om de financiële en operationele prestaties te verzekeren en de risico’s te minimaliseren.
Act NationalDankzij onze kennis inzake nationale reglementering (HR, Gezondheid & Veiligheid, Milieu, Financiën) passen wij ons globaal model aan aan de nationale wensen en behoeften van onze klanten.
Deliver LocalDe lokale dienstverlening (technisch, veiligheid, schoonmaak, receptie, catering…) wordt door eigen multidisciplinaire teams of door lokale partners uitgevoerd. Onze mensen en partners werken nauw samen met de site managers om aan de lokale wensen en behoeften aan te passen.
referentiesAB-InBev / Thales / Touring / Telenet / Base / Orange Business Services / Alcatel Lucent / TBP / GE / RealDolmen / SKF / BASF / ArcelorMittal / Delphi / …
COMpANY pROFILE
FAM faceo nl.indd 19 21/11/10 11:10
company profile
Uitwisseling van best practices van Facility Management
De Facility Awards worden elk jaar georganiseerd door IFMA met de steun van partners. Media Partners
Tijdens een namiddag van conferenties stellen definalisten voor de verkiezing van het ‘Facility ManagementProject 2011’ hun project voor, waarbij ze hun ervaring enbest practices op het gebied van Facility Managementdelen. Deze voorstellingen worden gevolgd door een Q & A met de deelnemers.
In het prachtige kader van de site van Tour & Taxis in Brusselzullen twee bekende presentatoren, Kathleen Cools & FrédéricDeborsu, de uitreiking van de Facility Awards 2011, wanneer dewinnaars van deze wedstrijd bekendgemaakt worden, in goedebanen leiden. Voor de toekenning van de Publieksprijs zullen deaanwezigen rechtstreeks kunnen stemmen voor de verkiezingvan het ‘FM Project of the Year’. Deze stemmen worden opgeteldbij de online stemmen die vanaf 2 maart 2011 uitgebrachtkunnen worden op www.facility-awards.be.
Ontdek vanaf 8 december de namen van definalisten op www.facility-awards.be.Over de doelstellingen, toegevoegde waarde enresultaten van elk genomineerd project komt umeer te weten in de reportages in het ProfacilityMagazine( maart 2011) - speciale editie - FMBenchmark & Best Practices - en in het FacilityAwards 2011 e-magazine.
Professional Partner
Fair Partner
Meer informatie, programma en inschrijvingen op www.facility-awards.be of www.ifma.be
24 mei 2011 I Uitreiking van de Facility Awards 2011
07 april 2011 I Seminarie FM Best practices – 7 casestudy’s
FA2011 pub promoNL:BEN 12/11/10 9:53 Page 1
FAM Ifma nl.indd 20 21/11/10 11:12
faci
liTy
ma
na
Gem
enT,
or
Gan
isaT
ie &
co
nTr
ole
Profacility Guide 2011 21
IFMA BelgIAn ChApter VZW/ASBlHemelaerstraat 21 - BE-9100 Sint-Niklaas
TEL 0032 (0)2 424 12 80FAX 0032 (0)2 424 12 90
Profiel VaN Het BedriJf
IFMA is in België de enige vakvereniging voor profes-sionals in de wereld van facilitair management. De organisatie bestaat nu 15 jaar in België en stond daardoor mee aan de wieg van de ontwikkeling van dit vakgebied in eigen land. IFMA is een chapter van het wereldwijd aanwezige IFMA International. Van-daag telt IFMA Belgian Chapter meer dan 500 leden.
Als organisatie bouwt IFMA aan de toekomst gefun-deerd op drie pijlers: gespecialiseerde evenementen die de spots richten op een specifieke discipline binnen facility management, een onvoorwaardelijke inhoudelijke focus op het vakgebied en het centraal plaatsen van haar leden.
Werk- en vakgroepenGezien de facility manager en facility director op strategisch niveau beslissen, krijgen zij nieuwe ver-antwoordelijkheden en hebben een alsmaar grotere impact op het totale bedrijfsgebeuren.
IFMA speelt daarop in met doelgerichte research via speciale werk- en vakgroepen binnen de organisatie. Enkele voorbeelden:
• De juridische verantwoordelijkheid van de facility manager.• Facility management verzekeren – welke specifieke verzekeringsopties bestaan er om de taken en verantwoordelijkheden van de facility manager af te dekken.• Facility management internationaliseert – IFMA kijkt over de grenzen, geeft signalen aan de overheden in België en Europa via een werkgroep ‘vereenvoudiging van de openbare aanbestedingen’.• Recent werd een nieuwe werkgroep in het leven geroepen voor facilitair management binnen de zorgsector, dit in samenwerking met HFDV.
De al bestaande werkgroepen zullen verder profes-sioneel worden aangestuurd met het oog op meer-waarde voor de leden. Nieuwe acties zullen worden ondernomen in functie tot de situatie in de markt.
coNtactAnnemie Van Goethem
Office Manager
TEL 0032 (0)2 424 12 80
StructuurManagement
Yves Stevens
Development &
Marketing Manager
Luc Cloetens
Director
Yves Van Hooland
Voorzitter
IFMA Facility AwardsJaarlijks organiseert IFMA een competitie die het beste ‘Facility Management Project of the Year’ bekroont. Het is het grootste jaarlijkse evenement binnen de facilitaire wereld.
De IFMA Facility Awards zijn synoniem voor innova-tieve projecten, realisaties die vooruitgang in het vak-gebied aantonen en daardoor een voorbeeldfunctie vervullen naar de collega-professionals.
De facility manager die het ‘Facility Management Project of the Year’ begeleidde deelt zijn ervaringen met zijn collega’s. Daarom wordt vanaf 2011 nog bijkomend een verkiezing van de ‘Facility Manager of the Year’ georganiseerd.
OpleidingIFMA ligt aan de basis voor het opzetten van een professionele opleiding voor de facility professional. Op dit ogenblik volgden al meer dan 500 mensen verspreid over Vlaanderen, Wallonië en Brussel met succes een gespecialiseerde FM-opleiding, als postgraduaat of als bachelor in een voltijds leerprogramma.
IFMA in het centrum van EuropaOp 23 februari 2011 organiseert IFMA in Brussel haar internationaal congres. Bij deze gelegenheid worden tal van autoriteiten op het vlak van facility manage-ment naar onze hoofdstad uitgenodigd.
Eén van de centrale thema’s wordt energiemanage-ment, de nieuwe en ongetwijfeld grootste uitdaging voor facility management.
IFMA, is het logisch complement voor elke profes-sionele facility manager. Een IFMA-lidmaatschap zou dan ook een natuurlijke reflex moeten zijn voor wie trots is op zijn vakgebied, ervaringen wil delen met collega’s en beseft dat bijscholing onontbeerlijk is.
company profile
Uitwisseling van best practices van Facility Management
De Facility Awards worden elk jaar georganiseerd door IFMA met de steun van partners. Media Partners
Tijdens een namiddag van conferenties stellen definalisten voor de verkiezing van het ‘Facility ManagementProject 2011’ hun project voor, waarbij ze hun ervaring enbest practices op het gebied van Facility Managementdelen. Deze voorstellingen worden gevolgd door een Q & A met de deelnemers.
In het prachtige kader van de site van Tour & Taxis in Brusselzullen twee bekende presentatoren, Kathleen Cools & FrédéricDeborsu, de uitreiking van de Facility Awards 2011, wanneer dewinnaars van deze wedstrijd bekendgemaakt worden, in goedebanen leiden. Voor de toekenning van de Publieksprijs zullen deaanwezigen rechtstreeks kunnen stemmen voor de verkiezingvan het ‘FM Project of the Year’. Deze stemmen worden opgeteldbij de online stemmen die vanaf 2 maart 2011 uitgebrachtkunnen worden op www.facility-awards.be.
Ontdek vanaf 8 december de namen van definalisten op www.facility-awards.be.Over de doelstellingen, toegevoegde waarde enresultaten van elk genomineerd project komt umeer te weten in de reportages in het ProfacilityMagazine( maart 2011) - speciale editie - FMBenchmark & Best Practices - en in het FacilityAwards 2011 e-magazine.
Professional Partner
Fair Partner
Meer informatie, programma en inschrijvingen op www.facility-awards.be of www.ifma.be
24 mei 2011 I Uitreiking van de Facility Awards 2011
07 april 2011 I Seminarie FM Best practices – 7 casestudy’s
FA2011 pub promoNL:BEN 12/11/10 9:53 Page 1
FAM Ifma nl.indd 21 21/11/10 11:12
22 Profacility Guide 2011
PROCOS GROUP Jan Blockxstraat 1 - BE-2018 Antwerpen
TEL 0032 (0)3 242 94 60FAX 0032 (0)3 248 73 58
Profiel VaN Het BedriJfinleidingPROCOS Group is een internationaal netwerk van stu-die- en adviesbureaus die FM services en applicaties levert. De leden van PROCOS Group zijn telkens voor-aanstaande bureaus met jarenlange ervaring in hun eigen land en sectoren. De gebundelde krachten van al onze leden in competence centers zorgen ervoor dat we onze internationale klanten in hun lokale taal kunnen servicen zonder verlies van kennis, ervaring of kwaliteit. Het netwerk van PROCOS Group spreidt zich uit over heel Europa. De diensten die PROCOS Group aanbiedt, zijn gegroeid vanuit een jarenlange ervaring uit projecten voor nationale en internationale klanten met als solide basis onze medewerkers en onze onafhankelijkheid.
Producten• ARCHIBUS • Project Library • Room Datasheets • Room Reservations • Multi Process Multi Project Manager • Real Estate Dashboard • Move Manager
coNtactJos DUCHAMPS
Gedeleeerd Bestuurder
TEL 0032 (0)3 242 94 60
StructuurManagement
Paul VAN DER BORGHT
Gedelegeerd Bestuurder
Jos DUCHAMPS
Afgevaardigd Bestuurder
Wim VAN HOVE
Afgevaardigd Bestuurder
Vestigingen/internationaalPROCOS France - Paris
PROCOS Spain - Madrid/Barcelona
PROCOS Austria - Vienna
PROCOS Portugal - Lisbon
PROCOS Luxembourg - Luxembourg
Werknemers Aantal personen: 27
Jaar van oprichting: 1990
diensten• Facility Management - FMIS Implementatie - FM Consulting - FM Support - Technical audit
• Facility Planning - Strategische planning - Programma van eisen - Workplace Innovation - Space Planning - Interior design - Relocation - Change Management
• Project Management
referentiesAcerta, Agfa Gevaert , Air Liquide, AXA Real Estate, Banimmo, BNP Paribas, BT Ignite, Concentra, DEXIA, Ericsson, Ernst&Young, Euroclear, FOD Economie, FORTIS, Gimv, Huis van de Arbeid, HYPO Group Alpe Adria, Johnson&Johnson, KBC, Kind en Gezin, Leasinvest, Le Figaro, Mediafin, Merck Sharp & Dohme, NMBS, Philips België, Philips Lighting Eindhoven, Portugal Telecom, Project², Provincie-bestuur Antwerpen, Provinciebestuur Limburg, Provinciebestuur Vlaams-Brabant, Proximus, SciTech Engineering, Seco, SPE-Luminus, Stad Antwerpen, SUN Microsystems, Telindus Belgacom ICT, VKW, VRT
company profile
FAM procos NL.indd 22 22/11/10 17:40
FACI
LITY
MA
NA
GEM
ENT,
OR
GAN
ISAT
IE &
CO
NTR
OLE
Profacility Guide 2011 23
SODEXO BELGIUM NV/SACharles Lemairestraat 1 - BE-1160 Brussel
TEL 0032 (0)2 679 12 11FAX 0032 (0)2 679 14 54
Profiel VaN Het BedriJfinleiding“Making every day a better day”. Sinds de oprichting in 1966 heeft de Sodexo Groep als doel om de Dage-lijkse Levenskwaliteit van zijn klanten te verbeteren. Onze klanten kunnen genieten van onze 37 jaar er-varing die wij op het gebied van Facility Management verworven hebben over de hele wereld.
On-Site Service Solutions: Sodexo ontwikkelt, beheert en biedt globale service solutions aan via On-Site Service Solutions.
dienstenSodexo, more than catering…Onze aanpak op het gebied van Facilities Manage-ment is gebaseerd op:• De analyse en het goed begrijpen van de omgeving, de activiteiten, de cultuur en de specifieke behoeften van onze klanten op korte termijn, middellange en lange termijn.• De evolutie en flexibiliteit in tijd van de aan- geboden oplossingen.• De uitwerking van een servicemodel dat beant- woordt aan de verwachtingen van onze klanten op korte termijn• De experts en beheerders, zowel op onze sites als in de support back office.• De ToolBox die door Sodexo gecreëerd werd en die verschillende doelstellingen heeft: de praktij- ken en de beheersindicatoren van de FM- prestaties op elkaar afstemmen, de invoering van de internationale FM-aanpak in een onder- neming makkelijker laten verlopen, de transparan- tie garanderen en de vereiste reporting verzekeren om de Facilities Management-activiteiten continu te ontwikkelen, beheren en verbeteren. Deze Tool- Box wordt met u gedeeld en wordt ons manage- menttool.• De methodologie die door onze FM-experts over de hele wereld ontwikkeld werd.
Ons aanbod:• Het geïntegreerde Facilities Management met een volledige of gedeeltelijke uitbesteding van uw facilitaire diensten (operationele uitvoering en operationeel beheer).
coNtactAlbert Cohen
IFM Development Director
TEL 0032 (0)2 679 13 39
StructuurManagement
Carine De Strooper
IFM Project Director
Stéphane Clement
IFM Operation Director
Ed Elfrink
General Manager Division Corporate Services
Vestiging/België Altys, Sodexo IFM Technical Services
Bevrijdingslaan 8 - 1932 Sint-Stevens-Woluwe
5 continenten, 80 landen
Werknemers Aantal personen: 4000 in België
Jaar van oprichting: 1971 in België
omzet 2009: 400.000.000 €
• Een Multiservice-aanbod: operationele uitvoering van een geheel van facilitaire diensten.• Een Monoservice-aanbod: operationele uitvoering van één dienst (food: catering, vending – facility: receptie en onthaal, multitechnisch onderhoud, mailroom, beheer van de vergaderzalen,…).
Onze toegevoegde waarden:• Een bewezen efficiëntie en concurrentievermogen die gemeten en gerapporteerd worden met behulp van de ScoreCard (ons formeel systeem voor het beheer van de prestaties) en onze ToolBox.• Continue vooruitgang als aandrijfkracht voor onze relatie dankzij onze ‘Cost innovation map’.• Duurzame ontwikkeling door toepassing van de beproefde Be SO ECO-methodologie om de onderneming en haar medewerkers te motiveren om van de verandering een gemeenschappelijk project te maken.
Sodexo, een bedrijf met een maatschappelijke verantwoordelijkheid:• STOP Hunger-programma om honger en onder- voeding in de wereld te bestrijden• Charter voor Diversiteit• Lid van Business & Society
Om te voldoen aan uw omgeving en verwachtingen, streeft Sodexo ernaar om een wereld van verschil te creëren en de activiteiten te laten verlopen op de maat van de eisen van uw onderneming.
Onze waarden:• Zin voor dienstverlening• Zin voor vooruitgang• Teamspirit
Onze ethische basisprincipes:• Loyaliteit• Respect voor mensen• Transparantie• Weigering om deel te nemen aan corrupte praktijken en oneerlijke concurrentie
referentiesReferenties en presentatie op eenvoudig verzoek ([email protected]).
COMpANY pROFILE
FAM Sodexo NL.indd 23 21/11/10 11:14
Inri
chtin
g G
loba
l - fo
to ©
Mar
c D
etiff
e
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van
planning, design, inrichting en beheer van werkruimten en meubilair: WWW.PROFACILITY.BE/WORKPLACE
documentenbeheer, digitalisering, archivering, kantoorbenodigdheden en post: WWW.PROFACILITY.BE/OFFICE
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
200 cover WOR NL.indd 24 21/11/10 11:16
WORKPLACE INHOUD26 Trends | Werken met de Y-generatie29 Controverse | Open office: 50 jaar misvattingen30 Kosten per werkplek | OCI: eerste grote daling in vijf jaar
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio,de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Building & Workplace Design | O.L.Vrouwziekenhuis Aalst (27/09/2010)
Workplace Design | Motown, nieuwe gebouwen voor Mercedes-Benz Belux (07/05/2010)
Dynamic Office | Royal Atrium – MIVB, veranderen van plaats en van bedrijfscultuur (07/04/2010)
Workplace Design | Norpac: communicatie en flexibiliteit centraal (21/04/2010)
Workplace Design | Concentra: klantenstatuut voor gebruikers (31/03/2010)
Workplace Design | Designoplossingen in akoestische uitrusting (25/03/2010)
Telewerken | Kosten besparen, welzijn bevorderen (01/02/2010)
Business Case | Facilitaire innovaties voor Alpro (26/01/2010)
Document Management | De toekomst is digitaal (21/01/2010)
Dynamic Office | “Flexibel werken is slechts een tussenstap naar de toekomst” (07/01/2010)
Meetings | Van teleconferencing naar telepresence (14/10/2009)
COMPANY PROFILESWorkplace Design – Concept & Project beheer34 Buroconcept35 AOS Studley38 D&C Services39 Exode Architecture40 Global43 K-oncept
Kantoormeubelen36 Burodepo42 Girsberger46 Pami47 Sedus Stoll48 Steelcase49 Wilkhahn
Welzijn op het werk50 Wellness Design International (WDI)
Klassement & achief meubelen37 Bruynzeel Storage Systems
Scheidingswanden45 Maars Jansen Partitioning Systems
Verhuizing – kantoren renovatie44 Master Key
Voor de inrichting van de kantoren van de nieuwe hoofdzetel, het Royal Atrium, heeft de MIVB in 2010 het concept Dynamic Office ingevoerd, dat werkt volgens het dubbele principe van de ‘shared desk’ en de ‘clean desk’.
PROFACILITY GUIDE 2011 25
Building & Workplace Design
Workplace Design
Business Case
Workplace Design
Workplace Design
Document Management
Dynamic Office
Workplace Design
Dynamic Office Meetings
Telewerken
200 cover WOR NL.indd 25 21/11/10 11:16
26 Profacility guide 2011
Werken met de y-generatieeen nieuwe generatie kenniswerkers vraagt om een nieuw type werkgever en een nieuwe werkomgeving. Van facility Management wordt verwacht dat ze deze gamende y-generatie (geboren na 1988) een werkomgeving ter beschikking stelt die past bij hun werk- en leefstijl en tegelijk efficiënt is voor de organisatie zelf.
n Iwan van EldIjk en david StIllEbroEr
De nieuwe werkomgeving is per-soongerelateerd en niet langer gebonden aan één kantoor, de tra-
ditionele negen-tot-vijf aanwezigheid en het onoverkomelijke fileleed in het dage-lijkse woon-werkverkeer. ‘Mijn werkplek is waar ik ben!’De discussie over nut en noodzaak van flexibele werkplekken behoort nagenoeg tot het verleden. Vrijwel alle nieuwe kan-toren kennen tegenwoordig een flexibel werkplekconcept. Getooid met kleurrijk design zijn de concentratiecellen, loun-gebanken en oorstoelen losjes verdeeld over de verdiepingen van de kenniswer-kers. De nieuwe concepten dragen bij tot meer dynamiek op de werkvloer, een betere communicatie tussen afdelingen en een kleiner aantal gehuurde vierkante meters kantooroppervlak. Een groot aantal ervaren adviseurs staat paraat om te begeleiden van bij het voor-onderzoek tot bij de keuze van de meest geschikte ontwerper voor de gedroomde leestafels. De investering per werkplek is wellicht hoger, maar een kleiner op-pervlak voor de kantoorvloer draagt bij tot lagere uitgaven voor huur, verhuizen, en een lagere CO2-uitstoot voor bouwen, verwarmen en verlichten. Naast een mooiere werkvloer voor hetzelfde geld krijgt het bedrijf een duurzaam gevoel en meer flexibiliteit in het vastgoed als meerwaarde cadeau.
Slechts een beginIn onze visie is het flexibele werkplek-concept slechts een eerste tussenstap naar de toekomst. Een evolutiefase van
de traditionele manier van werken naar de werkomgeving die de Y-generatie zal opeisen. Een flexibel werkplekconcept in combinatie met een goed aangepaste thuiswerkplek kan een volgende tus-senstap zijn. Maar zijn die tussenstap-pen succesvol? In de praktijk van het denken en werken worden veel flexibele concepten slechts half doorgevoerd of keren langzaam terug naar de klassieke kantooropstelling. Deze golfbeweging doet zich voor ondanks de kwaliteit en ervaring van de professionals die de werkplekken analyseren, plannen, vorm-geven en inrichten. Het lijkt erop dat het rendement van het flexibele concept niet verder gaat dan extra aandacht bij de opening van het nieuwe bedrijfspand en de rondleidingen in de daaropvolgende maand. Wordt er voldoende gestuurd in de fase waarin de voordelen echt tot uiting moeten komen, de beheerfase? Wordt zo de weg vrijgemaakt voor de toekomst?
een tussenstap die aandacht vraagtHet toepassen van een flexibel werkplek-concept is direct gekoppeld aan de doel-stellingen van het primaire bedrijfspro-ces. De veranderende buitenwereld vergt van de organisatie meer flexibiliteit, ef-fectieve en creatieve medewerkers en een Facilitair Manager die voortdurend de efficiëntie van de kosten in de gaten houdt.Een strikt afgelijnd kantoorconcept dat slechts voor de helft van de tijd wordt be-nut, past hier niet langer bij en wordt in veel gevallen terecht vervangen door een
david Stillebroer, Business consultant Planon B.V., Nederland
iwan van eldijk, Business consultant Planon B.V., Nederland
DE WERKPLEK IS OVERAL
de y-generatie is niet langer gebonden aan de klassieke werkplek.
doc.
ww
w.v
itra.
com
280_PFY028_Y-generation WOR nl.indd 26 23/11/10 14:27
Profacility guide 2011 27
Werken met de y-generatie
WO
RK
PLA
cE
flexibel concept met een hogere bezet-tingsgraad per werkplek. Het flexibele concept is in de dagelijkse praktijk echter grondig verschillend van de showroom-condities met meubels en technologie die eenmalig worden neergepoot. De praktijk vereist een continu proces van beheer om de beoogde winst te realiseren. In de beheerfase zijn de medewerkers het hart van het weerhouden inrichtingsconcept. Wij zien in de beheerfase vier factoren die bepalend zijn voor het succes van een flexibel werkplekconcept:
• de werkplek is flexibel, de werkwijze ook• actief meten en sturen• het concept wordt actief uitgedragen• het concept blijft zich aanpassen
de werkplek is flexibel, de werkwijze ookFlexibiliteit op de werkplek is meer dan een verandering op de kantoorvloer. Het is een manier van denken en werken die zoekt naar de manier om medewerkers de beste bijdrage aan de organisatie te laten leveren, hun privéleven te mana-gen en de huisvestingskosten op termijn te verlagen. In vergelijking tot de meeste andere landen kent België een zeer groot percentage snelle Internetaansluitingen (breedbandaansluitingen). Bovendien worden we verwend met een meer dan behoorlijke dekking voor wat de snelste mobiele netwerken betreft - UMTS en HSDPA. Een eenvoudige notebook/net-book met datakaart of ingebouwde ont-vanger volstaat om medewerkers thuis, onderweg en op kantoor te laten werken op het bedrijfsnetwerk. De technologie vormt hiervoor niet langer een belemme-ring; het vertrouwen van de werkgever in de medewerker en de manier van sturen is hiervoor nog vaak wel een hinderpaal. Aanwezigheid tussen negen en vijf is niet langer het criterium voor de gele-verde prestatie. Het afgesproken eindre-sultaat is de (terechte) nieuwe maatstaf. Dit vereist vertrouwen en een andere manier van aansturen door het manage-ment. Tevens zijn duidelijke regels nodig met betrekking tot bereikbaarheid en ge-zamenlijke contact- en evaluatiemomen-ten. Het vastleggen van duidelijke spelre-gels helpen medewerkers om flexibel te werken zonder oneigenlijke druk van het management, collega’s of eigen onzeker-heid over de geleverde prestatie buiten de vier kantoormuren. Een flexibele werkwijze biedt medewer-kers de gelegenheid om te werken op een manier die maximaal aansluit bij hun meest productieve momenten en hun privéleven. Onderzoek wijst uit dat me-
dewerkers die flexibel werken, aangeven zo (reis)tijd te besparen en hun producti-viteit te verhogen. Daarnaast kan ook een duidelijke vermindering van vierkante meters als positief neveneffect worden genoteerd. Misschien is het hoog tijd om de discus-sie te voeren over de harde feiten. Vol-gens de door AOS Studley gecreëerde ‘Occupancy Cost Index’ (OCI) bedroeg de kostprijs per werkplek voor kantoor-gebouwen in België 11.764 euro in 2009. In deze kostprijs nam de vastgoedwaarde (gebouw, huur, onderhoud, energie enz.) met 41% het grootste aandeel.Zijn niet benutte werkplekken en stil-staande werknemers een ‘luxe’ die een bedrijf zich vandaag nog kan blijven ver-oorloven?
actief meten en sturenOm de beoogde winst door flexibele werkplekken te behalen en het concept aan te laten sluiten op de veranderende omgeving is actief meten en sturen nood-zakelijk. Dit beperkt zich niet tot de pro-jectevaluatie, een jaar na invoering van het nieuwe concept. In de praktijk blijkt dat er in de beheerfase weinig wordt ge-meten op flexibele werkplekken. Dat is des te opvallender, omdat de werkplek-ken vaak wel in het FMIS zijn opgeno-men voor registratie en doorbelasting en het soms al mogelijk is om werkplekken te reserveren. Afgezien van enkele kop-lopers, wordt er weinig aangestuurd met betrekking tot de inrichting van werk-plekken. Recent onderzoek door pro-fessor Peter Vink (TU Delft/ TNO - Ne-derland), gebruik makend van slimme bewegingssensors, laat zien dat hier winst valt te halen. Het ontbreekt in de meeste organisaties aan informatie op alle niveaus om zelf gericht te gaan sturen. Om te kunnen meten en sturen is het noodzakelijk om
de y-generatie
de Y-generatie staat voor mensen geboren in het laatste decennium van de twintigste eeuw. Het is een zelfver-zekerde generatie, opgegroeid met het ‘online’-fenomeen. technologie is een vanzelfsprekend onderdeel van hun dagelijkse leven.de Y-generatie wil niet opgesloten zit-ten in een hokje en elkaar aanstaren. Zij willen werken in flexibele en open groepen. Eigenlijk houden ze vast aan de vertrouwde sfeer van de universiteit en willen deze zo lang mogelijk vast-houden en doorzetten in hun professio-nele loopbaan.Werken en een relatie zijn niet langer gebonden aan een plaats. de Y-genera-tie werkt waar dat best schikt in functie tot de gemoedstoestand en een aantal randfactoren. de Y-generatie verwacht een variatie aan aantrekkelijke locaties binnen een gebouw, blijft nooit lang op dezelfde plek hangen. Eduard Coddé
eenvoudig te registreren hoe werkplek-ken en voorzieningen als videoconferen-ce en webinars worden gebruikt. Dit kan door de medewerkers te laten registreren via het intranet of via een touch screen bij de ingang van de verdieping waar een werkplek, vergaderruimte en eventueel een parkeerplek kan worden gereser-veerd. Gebruik makend van het Regus-systeem verschijnt een precies overzicht van het gebruik per uur, per dagdeel of een cluster dagen. De Facility Manager krijgt zo een betrouwbaar overzicht van wanneer zich pieken voordoen en kan tijdig maatregelen treffen. Medewerkers kunnen bij grote drukte toch kiezen voor thuiswerken of uitwijken naar een ande-re vestiging. Voor projectteams kunnen combinaties van werkplekken voor lan-gere tijd worden gereserveerd. Ook kan
Voor de y-generatie is ict een vanzelf-sprekend bestanddeel van hun leefwereld.
foto
: log
itech
280_PFY028_Y-generation WOR nl.indd 27 23/11/10 14:27
28 Profacility guide 2011
fM moet vele generaties tevreden stellen
binnen een onderneming werken verschil-lende generaties en bijgevolg moet de facility manager maximaal tegemoet komen aan de verwachtingen van die verschillende gebruikers. Hoe inter-preteren zij de begrippen flexibiliteit en mobiliteit als actuele verwachtingen aan de werknemer? de Y-generatie schenkt werk en relaties evenwaardig aandacht, laat beiden vaak eng verstrengelen, maar maakt ze los van een plaats. Zij zoeken een
‘bewoonbare’ werkplek met een maximum aan thuisgevoel. ook de Y-generatie wil enkele dagen op het bedrif doorbrengen om er deel te nemen aan de actie. Een werknemerschap op afstand - on line – is ook voor hen geen ideaal.de facility manager zal dan ook in de toerkomst moeten focussen op mensen. Werknemers aantrekken, binden aan het bedrijf en ze laten samenwerken is meer dan ooit de uitdaging!
een systeem worden gekozen waarin de medewerker wordt herkend via zijn per-soonlijke inlogcode op de PC of door een slimme chip in de toegangspas die gede-tecteerd wordt door de werkplek. Zit een medewerker op een door een collega ge-reserveerde werkplek? Een e-mail of SMS vanuit het FMIS wijst hem hierop. Via in-telligente schermen op de werkvloer en mobiele web 2.0 toepassingen kunnen collega’s elkaar snel vinden. De Facility Manager kan vervolgens de bezettings-graad en gebruikstijd van de werkplek-ken, de populariteit van verschillende types werkplekken en de verschillende verdiepingen opmeten. Hij kan meten of werknemers effectief flexibel omspring-en met de beschikbare werkplekken of regelmatig reserveren zonder echt aan-wezig te zijn. Tekorten aan ruimtes voor videoconference en webinars komen spontaan aan de oppervlakte. Al deze in-formatie laat toe om het concept aan te passen aan de veranderende behoeften van de organisatie en het besparingspo-tentieel dat daarin schuilt. Op kortere termijn kunnen pieken en dalen in de ca-paciteit eenvoudig worden gedetecteerd. Deze gegevens bieden een gelegenheid om de bezetting van bepaalde werkplek-ken actief te gaan bijsturen door het ge-bruik ervan in de daluren (financieel) te stimuleren of medewerkers bij aankomst in het gebouw automatisch naar vrije plekken te geleiden zonder dat ze die zelf moeten opzoeken. De kunst bestaat erin om de juiste vragen te stellen en de daaruit voortvloeiende beschikbare data om te zetten in nuttige informatie voor het aansturen.
Het concept wordt actief uitgedragenHet is opvallend dat in veel organisaties die flexibel willen werken het manage-ment erg gehecht blijkt aan het kun-nen beschikken over een eigen kantoor. Daarmee is ook de belangrijkste oorzaak aangehaald waarom het concept in orga-nisaties slechts half wordt ingevoerd of langzaam weer wordt teruggedraaid. Een flexibel concept kan slechts succesvol zijn wanneer het actief wordt uitgedra-gen door het management en de facilitai-re organisatie. Daar hoort het zelf gebruik maken van flexibele werkplekken bij, maar evenzeer het zelf flexibel omgaan met werktijden en gefocust blijven op wat werkelijk belangrijk is: de output en de kernwaarden van het bedrijf. Een dui-delijke en consistente boodschap over de nieuwe manier van werken en de voor-delen voor de medewerker en organisa-tie zijn van belang, ondersteund met de voorbeeldfunctie in praktijk. Dit voor-beeld benadrukt het belang van flexibili-teit in de organisatie en het kan niet anders
dat de klanten daar wat van merken. En is flexibiliteit nu niet juist één van de ver-wachtingen die de veranderende buiten-wereld oppert tegenover het bedrijf?
Het concept blijft zich aanpassenEen flexibel werkplekconcept is nooit af; het evolueert mee met de organisatie. Niet alleen doordat afdelingen flexibel gebruik maken van de beschikbare werk-omgeving, maar ook doordat nieuwe ideeën van gebruikers snel worden door-gevoerd. Kleine verbeteringen, aanpas-singen van de beschikbare werkplekken naar het reële gebruik en het herhaald introduceren van een innovatief element houden het concept actueel en levendig. De Facility Manager is daarin de sturen-de kracht en vooral faciliterend naar de gebruikers. Een flexibel concept is geen eindpunt, maar een goed uitgangspunt om huisvesting echt te laten presteren waarvoor het bedoeld is.
op naar de y-generatie!Onze flexibele werkplekconcepten zijn een tussenstap naar de werkomgeving die de Y-generatie morgen vraagt. ‘Mijn werkplek is waar ik ben!’ zal in praktijk worden gebracht door een generatie ken-niswerkers die nog maar 18 procent van de tijd op kantoor doorbrengt en verder mobiel (45 procent) en thuis (36 procent) werkt. Zelfs onderweg zal deze genera-
tie een mix maken van werk- en privé-activiteiten. De hogeschool HBO Ne-derland, met verschillende vestigingen verspreid over het land, bieden hier een goed voorbeeld. Ze zijn qua werkwijze en inrichting een sprekende voorbode van het kantoor dat we binnen tien jaar mogen verwachten. Nieuwe techniek, sterkere nadruk op het terugdringen van kosten en beschikbare vierkante meters, leiden voor deze generatie tot een virtu-eel kantoor. Zij zien een werkomgeving die meereist in de notebook, netbook en smartphone, maar die dezelfde services en toegang biedt als het klassieke kantoor vandaag. Het boeien en binden van deze gamende generatie is gezien de vergrij-zing geen keuze, maar een noodzaak. Het flexibele werkplekconcept van vandaag is hiervoor geen eindoplossing, maar slechts een tussenniveau naar een ‘smart work environment’ dat succesvol geïm-plementeerd moet worden om het vol-gende niveau te kunnen bereiken. ‘Game over’ is voor geen enkele organisatie een mogelijke optie! n
Bronnen• FlexibleWorkingSurvey2007,M. Puybaraud,FacilitiesInnovation,2007• Mobilityandmistrust,Sweeny Research/Toshiba,2005• Hetkantoorvanmorgenvandaagbezien, Vos,P.G.J.C,enD.J.M.vanderVoordt,2001
de y-generatie houdt vast aan de vertrouwde sfeer van de universi-teit en wil deze vasthouden in hun professionele loopbaan.
foto
: log
itech
280_PFY028_Y-generation WOR nl.indd 28 23/11/10 14:27
PROFACILITY GUIDE 2011 29
Open office: 50 jaar misvattingen
In 1959 creëerden de broers Eberhard (1921-1997) en Wolfgang Schnelle (1930-2005) voor de administratieve diensten van de farmaceutische onderneming Boehringer in Mannheim de eerste werkomgeving met het oog op een betere communicatie tussen de teams.
■ Patrick BARTHOLOMÉ
Na het grootste deel van hun leven geleden te hebben onder een tota-litair regime, introduceerden de
broers Schnelle een nieuw concept: ‘een open werkruimte voor een open geest’. Om deze nieuwe ruimte te ontwerpen, analyseerden de broers de dagelijkse acti-viteiten van de gebruikers van kantoren, de manier waarop ze documenten op-bergen, en hun communicatiebehoeften. Dat resulteerde in een inrichtingsplan in overeenstemming met de realiteit van de gebruikers. Ze gaven dit plan de naam ‘Bürolandschaft’ of ‘bureaulandschap’, dat in zijn meest letterlijke betekenis be-grepen moet worden: ‘landschap’ doet denken aan grote ruimten, levenskwali-teit en vele planten. En dat was ook het aanbod aan de eerste gebruikers: de ver-dwijning van de scheidingswanden werd gecompenseerd door een grotere ruimte voor iedereen, waarbij de afstand tussen de werkplekken eventuele geluidsover-last en het gebrek aan intimiteit moest beperken. De vele groene planten zorg-den eveneens voor schuilhoekjes en een zekere intimiteit. Deze eerste ervaring kende een groot succes en de vraag nam dan ook alsmaar toe. Maar toen begon het mis te gaan...
De logica van de leghennenIn 1960 besloten de Eberhards hun con-cept naar de Verenigde Staten en Canada te exporteren. Onder druk van de vast-goedprijzen, het streven naar een inkrim-ping van de uitgaven en een onredelijke productiviteit ontaardde het concept ech-ter in een karikatuur. Langzamerhand
werd de logica van de leghennen toege-past. Zo deden in 1965 de ‘cubicles’ hun intrede: werkhokjes met halfhoge tussen-wanden, die de werknemers als kippen samenproppen. Anno 2010 is dit gelukkig verleden tijd maar het oorspronkelijke ‘landschap’-concept is nog steeds even verdorven. Men is immers een belangrijk aspect uit het oog verloren: meer ruimte voor ieder-een. Er rest slechts: ‘steeds meer mensen per verdieping’. Het mag dan ook niet verbazen dat ook het gedrag ontaardde: sociale controle, geroddel, spionage,… En dat dit jammerlijke reacties uitlokte: ach-teruitkijkspiegel op het computerscherm, fi lter zodat men niet van opzij naar het scherm zou kunnen kijken, een banaal document dat klaarstaat voor weergave,... Anderen plaatsen stapels dossiers, de afvalemmer of hun tas op hun bureau om een symbolische grens te vormen, en nog anderen sluiten zich af door middel van een koptelefoon of zelfs agressiviteit: “Als ik te vriendelijk ben, geef ik de indruk dat ik constant beschikbaar ben”. En dan zijn er nog de retorische wendingen aan de telefoon, de codetaal met de echtgenoot/echtgenote, de tactieken om een strate-gische plaats te bemachtigen (dicht bij de baas om interessante loopbaaninformatie op te vangen),…
Een bezwarende wetenschappelijke analyseHet is gemakkelijk om te zeggen dat een open space slecht aanvaard wordt, ne-fast voor de mentale en fysieke gezond-heid en een bron van non-productiviteit is. Je moet het ook kunnen bewijzen. Dat deden drie Australische wetenschap-pers aan de hand van een analyse van de litteratuur over de problemen waarmee gebruikers van open spaces geconfron-teerd worden (zie kader). Hun besluit roept duidelijk op tot een beter begrip van de principes van een open space, vooral door middel van een multidisciplinaire aanpak. Dit bewijst dat het concept maar al te vaak ondoordacht toegepast wordt. Het open offi ce concept viert dit jaar zijn 51e verjaardag, hoewel het nu al bijna 50 jaar verkeerd opgevat wordt. Opdat het opnieuw nuttig zou zijn, zou men zich in de geest van de bedenkers moeten ver-plaatsen. ■
CONTROVERSE
Een verdorven inrichtingsconcept leidtonvermijdelijk tot verdorven gedrag…
Referentie
« Should Health Service Managers Embrace Open Plan Work Environ-ments? A Review. » 2008. Dr Vinesh Oommen, Mike Knowles, Isabella Zhao.Verschenen in l’Asia Pacific Journal of Health Management, 3(2). pp. 37-43.Engelstalige versie beschikbaar op www.profacility.be/references
Referentie
WO
RK
PLA
CE
270_open space_nl.indd 29 23/11/10 14:30
30 Profacility guide 2011
oci: eerste grote daling in vijf jaarSinds 2005 publiceert aoS Belgium ieder jaar zijn ‘occupancy cost index’ voor België. de oci is een waarde die berekend wordt op basis van de kost per werkplek voor de kantoorgebouwen die in gebruik zijn door de klanten van deze specialist in bedrijfsvastgoed. Voor de eerste keer in vijf jaar is de oci 2009, die half 2010 bekendgemaakt werd, aanzienlijk gedaald. de index bedroeg 11.764 euro, wat neerkomt op een daling van 4,05% in vergelijking met 2008.
n Patrick Bartholomé
De kost per werkplek van gebouwen is voor een onderneming uit de ter-tiaire sector de derde belangrijkste
kost, na de lonen en belastingen. Het is dan ook duidelijk dat een facility mana-ger een essentiële rol kan spelen om de bedrijfsmarges gunstig te beïnvloeden.Om deze kost per werkplek objectief te bepalen, berekent AOS elk jaar de OCI die intussen uitgroeide tot een referen-tiewaarde. Voor deze index worden bijna 300 verschillende typen van uitgaven geregistreerd om uiteindelijk een bedrag in euro te verkrijgen, dat gelijk is aan de gemiddelde totale kost per jaar van een werkplek. “Dit cijfer wordt berekend voor de meeste West-Europese landen” zegt Lionel Andries, Marketing Manager van AOS Belgium nv. “We hebben voor België deze OCI kunnen bepalen op basis van de bijna 7 miljoen vierkante meter en de gegevens die we verzamelden bij onze meer dan 150 klanten. De index kan als
Kost per werKpleK
maatstaf dienen om de reële kosten van een vestiging in een specifiek land of in een welbepaalde regio te vergelijken. De prijzen per vierkante meter kunnen ech-ter niet met elkaar vergeleken worden, bijvoorbeeld voor Marseille en Londen, aangezien men rekening moet houden met de plaatselijke prijzen van alle andere diensten, kosten en prestaties. De OCI’s zelf mogen wel onderling vergeleken worden. Het is een parameter die be-drijven kan helpen om een beslissing te nemen over de geografische locatie van een nieuwe vestiging, of om hun eigen kostenniveau te vergelijken ten opzichte van het Belgische gemiddelde en eventu-eel aansluitend correctieve maatregelen te treffen”. Een van de belangrijkste con-clusies is dat Brussel 4 tot 5% goedkoper is dan de hoofdsteden van onze buurlan-den. Op basis van de OCI kunnen ook de gewesten met elkaar vergeleken worden. Zo houdt de index rekening met het feit
Met een voordeel van 4 tot 5% tegenover zijn directe concurrenten, blijft Brussel een interessante locatie op het gebied van kosten per werkplek voor kantoorgebouwen.
lionel andries, Marketing Manager van aoS Belgium nv: “om personeel aan te trekken of aan zich te binden, hebben sommige bedrijven hun dienstenaanbod uitgebreid”.
mad
ou P
laza
, arc
hite
ct r
ober
t Gof
faux
, fot
o m
arc
Det
iffe
210_PFY028_OCI WOR nl.indd 30 21/11/10 16:02
Profacility guide 2011 31
oci: eerste grote daling in vijf jaar
wo
rK
pla
ce
Volgens de eerste indicatoren zou de oci 2010 nog wat verder kunnen dalen of in het beste geval stagneren.
eerste Nationale thuiswerkdag
Net als in Zwitserland afgelopen mei, vond op 28 oktober de eerste Nationale thuiswerkdag plaats in België. Dit initiatief van microsoft, Getronics, PwC en aoS wil de Belgische bedrijven en werknemers wijzen op de vele voorde-len van thuiswerken. Vóór het evene-ment hadden meer dan 2.200 Belgische werknemers zich al ingeschreven om duidelijk te maken dat ze van plan zijn die dag thuis te werken.
meer info over thuiswerken vindt u op de website van Bta (Belgian telewor-king association): www.bta.be en www.nationalethuiswerkdag.be.
dat in Vlaanderen de belastingen lager en de prijzen per vierkante meter hoger zijn dan in Wallonië.
componenten van de ociVoor de eerste keer in vijf jaar is de OCI 2009, die in juli 2010 bekendgemaakt werd, aanzienlijk gedaald. De index be-droeg 11.764 euro, wat neerkomt op een daling van 4,05% in vergelijking met 2008. Na een stijging van drie jaar bevindt de OCI zich in één klap opnieuw op zijn niveau van 2005.Om deze daling te kunnen verklaren, moeten we kijken naar de factoren die opgenomen werden in de berekening en die de uiteindelijke waarde aanzienlijk beïnvloed kunnen hebben. “De vastgoed-prijzen vertegenwoordigen 41% van de 11.764 euro” zegt Lionel Andries. “Daar-na komen de kosten voor ICT met 35%, voor diensten met 19% en voor facility management met 4%. Alle overige kosten zitten vervat in het resterende percentage. Als we nu deze posten gedetailleerd be-kijken, te beginnen bij de vastgoedprij-zen, moeten we een onderscheid maken tussen de huurprijzen (als het bedrijf het pand huurt) en de afschrijvingen (als het bedrijf eigenaar is van het pand) die de grootste kostenposten vertegenwoordi-gen. Het beste bewijs van deze impact is dat de OCI lager is in de Brusselse rand dan in het stadscentrum aangezien de huurprijzen er lager zijn. Daarna komen de belastingen en ten slotte het totale energie- en waterverbruik. Deze laatste post kan niettemin hoog oplopen. Als we nu de kosten voor ICT in detail bestude-ren, moeten we verduidelijken dat we rekening gehouden hebben met een basis-pakket, voice en data, een standaarduit-rusting zoals we die terugvinden bij klas-sieke werkplekken. We hebben ervoor gekozen om deze kosten in de berekening op te nemen omdat ze in elk bedrijf uit de
tertiaire sector voorkomen. We houden echter geen rekening met de informatica-uitrustingen en -kosten die eigen zijn aan de core business van welbepaalde secto-ren, zoals specifieke servers en callcen-ters. De derde grootste post (19%) omvat alle diensten op het gebied van veiligheid, catering, schoonmaak,...”.
Verklaringen voor de dalingIn 2009 zijn twee kostenposten op de 300, namelijk vastgoed en ICT (respectievelijk 41% en 35% van de OCI), aanzienlijk ge-daald: -7,48% voor vastgoed en -2,68% voor ICT. Lionel Andries verduidelijkt: “We stellen vast dat de gemiddelde huur-prijs gedaald is. Op een zeer concurre-rende vastgoedmarkt kunnen sommige bedrijven onderhandelen over een lagere huurprijs. In Brussel draagt de grote leeg-stand bij tot deze tendens, maar we moe-ten deze aanzienlijke leegstand van 10 à 12% relativeren. Deze heeft immers deels betrekking op verouderde gebouwen die niet opnieuw op de markt geplaatst kunnen worden zonder een volledige re-novatie. En de investeerders lijken niet onmiddellijk van plan dit te doen gezien de huidige situatie”. Concreet hebben de bedrijven hun huurprijzen kunnen beper-ken door eenvoudigweg de bezettingsop-pervlakte of het aantal werkplekken per medewerker te verminderen dankzij de grotere mobiliteit van hun medewerkers (flex desk, dynamic workplace en thuis-werken). In het ergste geval werd er rond-uit gesnoeid in het personeelsbestand. Ten slotte heeft de lage indexering de stij-ging van de huurprijzen afgevlakt.De daling van de ICT-kosten kan dan weer verklaard worden door de daling van de prijzen voor informaticamateriaal maar vooral doordat investeringen uitgesteld werden. “Denk maar aan een bedrijf dat besloten heeft om het voorlopig bij XP te houden en nog even te wachten alvorens
Windows 7 aan te schaffen” zegt Lionel Andries.
Niet alle posten dalenUit de OCI blijkt dat de kosten voor faci-litaire diensten en afdelingen met 2,21% (een stijging van respectievelijk 0,58 % en 1,63 %) gestegen zijn, grotendeels als gevolg van de stijging van de loonkosten. Maar de loonkosten zijn niet de enige schuldige. In sommige gevallen is ook het kwaliteitsniveau van de FM-diensten gestegen. “Om personeel bij zich te hou-den of aan te trekken, besloten sommige bedrijven om een kinderdagverblijf, een strijkdienst of een betere catering aan te bieden” bevestigt Lionel Andries.Andere bedrijven snoeien dan weer. Zo besloot een bedrijf om het warm water aan de lavabo’s van de toiletten af te sluiten. De energiebesparing mag dan nog gering zijn, toch is ze niet verwaarloosbaar voor warmwaterinstallaties en het onderhoud ervan, terwijl de werknemers slechts wei-nig moeten inboeten qua comfort.
trends voor 2010“Er zijn nog mogelijkheden om de kosten in deze tijden van crisis te optimaliseren” verzekert Jan Lecompte, Managing direc-tor van AOS. De adviseur zal ongetwijfeld een rol vervullen in deze optimalisering, vooral met zijn dienstenaanbod ‘stay or leave’. “Wij geven onze klanten de midde-len om de beslissing objectief te beschou-wen. Soms is het duidelijk goedkoper om te herlokaliseren, ondanks de verhuiskos-ten en het eventuele productiviteitverlies die ermee gepaard gaan. Met deze zeker-heid in gedachten staan bedrijven steviger in hun schoenen wanneer ze opnieuw on-derhandelen over de huurprijzen”. Is de daling van de OCI 2009 dan nog maar het begin? “In onze lopende dossiers stel ik vast dat men druk blijft uitoefenen op de kosten...” besluit Lionel Andries. n
€12.500
€12.000
€11.500
€11.000
€10.500
€10.000
2005 2006 2007 2008 2009
€11.696
€12.041
€12.285 €12.261
€11.764
210_PFY028_OCI WOR nl.indd 31 21/11/10 16:02
32 Profacility GUiDE 2011
Best practices en trends in Wor kplace designSinds 2004 ondersteunt, observeert en becommen-tarieert Profacility de evolutie van facility management in ons land. Een beheerder van facilitaire diensten moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. in dat kader kunt u steeds de Profacility-kennisbank met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
KEnnisCEntRum i WWW.PROFACiLitY.BE/BiBLiO
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Dynamic offi ce : Veranderen van plaats en van bedrijfscultuurDe Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel (MIVB) besliste haar verhuis naar een geheel nieuwe maatschappelijke zetel te benutten om de organisatie en de werkomgeving compleet anders uit te zetten. Deze ingreep is een opmerkelijk voorbeeld van de manier waarop facility management een bedrijfscultuur kan doen evolueren naar meer engagement, zowel individueel als collectief.De operator voor openbaar vervoer van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stelt bijna 6.500 personen tewerk en kent, met een stijging van de eigen inkomsten van 111% sinds 2000, een sterke groei. Niettemin lijdt de maatschappij onder het middelmatige en ouderwetse imago dat publieke ondernemingen vaak hebben bij het grote publiek en in de privésector. Het ontegensprekelijke succes van het project ‘Work’In’ gaat dit imago zonder twijfel omgooien. Work’In is ontstaan uit een oude wens die al een tiental jaren geleden bestond bij de leidinggevende echelons van de onderneming, namelijk de intentie om de maatschappelijke zetel van de MIVB te verplaatsen.
Klantenstatuut voor gebruikers Midden 2007 nam Concentra het besluit een ‘mediagebouw’ uit te werken na een grondige analyse van de behoeften voor een aangepast bedrijfspand, waarin naast Gazet van Antwerpen als krant, ook de snel groeiende multimediale activiteiten onderdak moesten krijgen. Sinds oktober 2009 is de nieuwbouw in gebruik. Dit nieuwe gebouw fungeert niet alleen als thuisbasis voor de verschillen bedrijven en/of businessunits van Concentra zelf, maar wordt tevens opengesteld voor ex-terne bedrijven. Een belangrijk kenmerk is de opvatting als een ‘bedrijvencen-trum’ met gecentraliseerde diensten. Dat betekent vooreerst dat de eigen gebrui-kers als businessunits hun verantwoor-delijkheid moeten nemen binnen het geheel. “Elke businessunit wordt gecon-fronteerd met de gebruikskosten voor het gebouw, de technische uitrusting en de aangeboden dienstverlening” benadrukt Jos Verlinden, Property Consultant. “Dat
Vind al deze artikelen vlot terug
De ‘agora’ dient als onthaalruimte en biedt een opmerkelijk en transparant uitzicht op het gebouw.
was aanleiding tot een aanzienlijke da-ling van het aantal gevraagde vierkante meters per afdeling. Plots kon iedereen met minder rond komen”.
Het thuisgevoel en het intensifi ëren van het menselijk contact zijn essentiële gegevens binnen het ontwerp.
De ‘agora’ dient als onthaalruimte en biedt een opmerkelijk en transparant uitzicht op het gebouw.
299_PFY028_WOR biblio nl.indd 32 21/11/10 16:04
Profacility GUiDE 2011 33
WO
RK
PLA
CE
Best practices en trends in Wor kplace designKEnnisCEntRum i WWW.PROFACiLitY.BE/BiBLiO
Designoplossingen in akoestische uitrustingAkoestisch comfort, een luxe? Zeker niet, dat tonen studies duidelijk aan. Trouwens, het woord ‘comfort’, dat de connotatie ‘overbodig’ meedraagt, is slecht gekozen. Laten we eerder praten over ‘akoestische efficiëntie’ om de effecten op de productiviteit te benadrukken. Betrek bovendien het design en je zou kunnen beginnen te praten over ‘akoestisch plezier’...Kantoorwerk in open ruimtes, de zogenaamde ‘open space’, vergt een goe-de verstaanbaarheid op korte afstanden (hierover kunt u pagina 12 van het te downloaden document raadplegen). Tegelijkertijd dient het geluid over langere afstanden gereduceerd te worden om te vermijden dat andere werk-groepen worden gestoord. Dat lijkt evident maar is technisch niet makkelijk te realiseren. Om een perfecte situatie te verkrijgen, volstaat het niet om elke geluidsweerkaatsing te elimineren. Wie al eens een echoloze of ‘dode’ kamer heeft bezocht, weet dat die haar bijnaam wel degelijk verdient. Daar versta je elkaar moeilijk omdat alle echo’s onderdrukt worden. Aan de andere kant van de schaal zijn er de lokalen met sterke geluidsweerkaat-sing, zoals kerken. Daar is het zo oncomfortabel om te praten dat ze aanzet-ten tot... zwijgen en mediteren. De hele kunst van de deskundige in akoes-tiek bestaat dus in de dosering van de geluidskwaliteit voor een optimaal resultaat.
Motown, nieuwe gebouwen voor Mercedes-Benz BeluxEind 2006 groeiden de plannen om de over vier sites verspreide diensten van Mercedes-Benz BeLux samen te brengen op één enkele locatie. Een bijkomende motivatie voor deze concentratie was de verouderde staat van de bestaande gebouwen, die ingrij-pende renovatiewerken opdrong, en hun slechte energieprestatie. Mercedes-Benz Belgium Luxembourg - in 2006 nog Daimler-Chrysler BeLux, daar de merken Chrysler, Jeep® en Dodge toen nog geïntegreerd deel uitmaakten van de groep - had haar ver-schillende diensten in België verspreid over vier locaties. Sales, marketing en ondersteunende diensten waren ondergebracht aan de Tollaan in Sint-Lambrechts-Woluwe, waar het een 12 hecta-ren grote site bezat. Eveneens in eigen bezit, was er een even grote locatie in Zaventem, waar after sales, technische functies en IT een onderkomen hadden. Daarnaast werd in Vilvoorde een gebouw gehuurd voor de Financial Services en in Diegem een bij-komende vestiging voor het Coördination Centre.
Norpac hoofdzetel in Villeneuve d’ascq - communicatie en flexibiliteit centraalBij de bouw van haar nieuwe kantoren had Norpac een dubbel doel voor ogen. Enerzijds moest het volledige ge-bouw (zowel buiten als binnen) milieuvriendelijk zijn. De keuze van ‘groene’ materialen was dus uitermate belangrijk. Anderzijds wilde de onderneming dat de inrichting van de kantoorruimte tot een communicatievere organisatie en aangenamere werksfeer zou bijdragen. Na de selectie van een geschikte aannemer voor de constructie van de nieuw-bouw, stapte Norpac met deze dubbele boodschap naar diverse architectenbureaus (in Frankrijk en België) voor de inrichting van de 4 verdiepingen. Uiteindelijk beant-woordde het conceptvoorstel van Exode Architecture uit La Hulpe het best aan de doelstellingen en het imago dat de opdrachtgever wou uitdragen.
op het vlak van systemen voor geluidsdem-ping vindt de designliefhebber moeiteloos zijn gading.
De glazen scheidingen op halve hoogte zijn multifunctio-neel: ze dempen het geluid, verzekeren een indeling van de ruimte en doen ook dienst om er plannen en nota’s aan op te hangen.
Het atrium is met zijn 1.000m² oppervlakte en 18 m hoogte ruim genoeg voor elk type voertuig uit het Mercedes-Benz gamma. Het beschikt over een eigen luchtgroep voor de verwarming. Wanden en plafond zijn akoestisch gedempt.
foto
Yva
n G
lavi
e
foto
Dox
Aco
ustic
s
op het vlak van systemen voor geluidsdem-ping vindt de designliefhebber moeiteloos zijn gading.
Het atrium is met zijn 1.000m² oppervlakte en 18 m hoogte ruim genoeg voor elk type voertuig uit het Mercedes-Benz gamma. Het beschikt over een eigen luchtgroep voor de verwarming. Wanden en plafond zijn akoestisch gedempt.
299_PFY028_WOR biblio nl.indd 33 21/11/10 16:04
34 Profacility Guide 2011
BUROCONCEPT NV/SA Waversesteenweg 1509 - BE-1160 Brussel
TEL 0032 (0)2 660 22 23FAX 0032 (0)2 660 22 12
Profiel VaN Het BedriJfinleidingBuroconcept heeft zich gespecialiseerd in het verhuizen, reorganiseren en inrichten, van kantoor-omgevingen.
Ons creatief team van ervaren architecten begeleidt klanten in hun zoektocht naar de ideale werkomge-ving. Onze projectmanagers zorgen ervoor, dat wat we samen creëren, ook realiseren.
Ieder project krijgt van ons een persoonlijke aanpak.“We make an office… Your office”
Creativiteit, respect voor het budget, naleven van de deadlines en een groot inlevingsvermogen zijn eigenschappen die ertoe hebben bijgedragen dat wij in ons vakgebied na 20 jaar, toonaangevend zijn. Wij zijn erkend voor onze visie over hoe uw werkom-geving kan bijdragen tot het succes van uw bedrijf. Voor veranderingen creëren wij een draagvlak bij uw personeel.
dienstenWe make an office your officeWij staan garant voor een oplossing op maat. Een unieke inrichting die volledig aan uw behoeften beantwoordt. Onbevooroordeeld nemen wij de nodige tijd om naar u te luisteren.
De mens in het middelpunt van onze prioriteitenHet welzijn van uw personeel is een meerwaarde voor uw organisatie. Wij besteden dan ook die extra aandacht aan luchtkwaliteit, de akoestiek, verlichting en ergonomie, evenals aan de werksfeer binnen uw ruimten.
coNtactChristine Rillaerts
Partner
TEL 0032 (0)2 660 22 23
StructuurManagement
Patrick Windels
Managing Director
Christine Rillaerts
Partner
David Van Gelder
Partner
Werknemers Aantal personen : 10
Jaar van oprichting : 1992
omzet 2009 : 2 650 000 €
Kwaliteit, planning, budgetUw project moet ook beantwoorden aan de objectie-ven op gebied van kosten en termijn. Gedurende het volledige traject worden kwaliteit, planning en budget ten opzichte van de vooropgestelde objectieven gecontroleerd en geëvalueerd.
CreativiteitOnze creativiteit is onze grootste troef. Hiermee kunnen wij voor alle problemen, zowel praktische, technische als financiële, de perfect passende oplos-sing bieden.
Change Management - Consulting - Programming Space planning - Workplace concept - Interior Design - Technical Management - Project Management - Move Management - Exit Management
referentiesALCATEL - ANSELL - ASTELLAS - AT&T GLOBAL - AVERO - AXA - BANCA MONTE PASCHI - BANQUE DU BRABANT - BDO - BELGACOM - BESIX - BLACK BOX BOEHRINGER INGELHEIM - CENTER FOR CREATIVE LEADERSHIP - CLEAR CHANNEL - CHRISTELIJKE MUTUALITEIT - CPAS Schaerbeek - CREDIT PROFES-SIONEL - CALLATAY - DEXIA - EADS - ENCARE - ESSILOR - FEDERAL EXPRESS - FIAT - FMC BIOPO-LYMER - HERCULES - HONEYWELL - HUIS van de NEDERLANDSE PROVINCIES - ING - INTEL - JONES DAY - KODAK - LEO PHARMA - MERCK - OCMW Leuven - ORACLE - OTAN - PARTENA - PERNOD RICARD BELGIUM - PETERCAM - PIONEER - POLITIE BLANKENBERGE - PROXIMUS - PROTIME - SAS RADISSON HOTEL - REGUS - ROBELCO - SOLVAY - SONY - STIB - SUMITOMO - THA NIKITRA - THALYS - TICKET BBL TRAVEL - TRAXYS - VLAAMSE LAND-MAATSCHAPPIJ - VLAO - ZENITH OPTIMEDIA
company profile
WOR buroconcept NL.indd 34 22/11/10 17:40
Wo
rk
pla
ce
Profacility Guide 2011 35
AOS BELGIUM Charles Schallerlaan 54 - BE-1160 Brussel
TEL 0032 (0)2 775 95 11FAX 0032 (0)2 775 96 [email protected]
www.aosgroup.com
Profiel VaN Het BedriJfinleidingAOS Studley Belgium is een onafhankelijke advies- en dienstenonderneming die gespecialiseerd is in zakelijk vastgoed. AOS Studley adviseert eindgebruikers bij elke fase van de vastgoedcyclus gaande van selectie en ontwerp tot realisatie en beheer. Naast België is de groep ook aanwezig in Brazilië, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Marokko, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zwitserland. Bovendien is er een samenwerkingsakkoord voor het Midden-Oosten. De groep stelt meer dan 400 consultants te werk, waaronder veertig in België. Dit multidisciplinaire team, samengesteld uit complementaire profielen (ingenieurs, architecten, vastgoed experten, econo-misten, binnenhuisarchitecten, enz.), biedt innovatieve oplossingen aan voor uw kantoorinrich-ting en voor de optimalisatie van uw werkomgeving, voor het beheer van uw facilities en van uw vastgoedpatrimonium.
Onze visieUw partner bij uitstek worden in het kader van het ontwerpen en implementeren van diensten en oplossingen voor uw vastgoed.
Onze opdrachtHet optimaliseren van het vastgoed en de werk-omgeving van eindgebruikers dankzij hoogstaand advies en geïntegreerde oplossingen.
coNtactJan LECOMPTE
Managing Director
TEL 0032 (0)2 775 95 11
StructuurVestigingen/internationaalFrankrijk, Brazilië, Luxemburg, Duitsland,
Marokko, Nederland, Spanje, Zwitserland,
Verenigd Koningkrijk, Verenigde Staten,
Italië en Midden-Oosten
Werknemers Aantal personen: 40
Jaar van oprichting: 1990
omzet 2009: 11.000.000 €
diensten• Strategisch vastgoedadvies • Begeleiden van vastgoedtransacties • Advies werkomgeving (Workplace Concept – interieur architectuur) • Beheer van bouw- en inrichtingsprojecten (Project Management – Turnkey) • Facility Management Consulting
referentiesABN AMRO - ACCENTURE - ACERTA - ALIA - ALPRO AON BELGIUM - ARCELORMITTAL – AVIA PARTNER - BANCO SANTANDER - BEUC - BIM - BPOST BRID&BIRD - BNP PARIBAS FORTIS BANK - BRISTOL MYERS SQUIBB - BMW GROUP - DAMOVO DELHAIZE GROUP - DE LIJN - DELOITTE - DE POST- DEXIA - DHL ERICSSON - ELIA - ETHIAS - EUROCLEAR EUROCONTROL - EUROPEAN SPACE AGENCY - EVS FNAC - FOD ECONOMIE - FOD FINANCIEN - FOD MOBILITEIT - FOD SOCIALE ZEKERHEID - GENERALI - GEORGIA PACIFIC - GLAXOSMITHKLINE BIOLOGICALS HENKEL BELGIUM IBA - IBM - IMMOBEL - ABINBEV - INGRAM MICRO - IPM (LA LIBRE BELGIQUE) - JANSSEN PHARMA - KBC - LEVI STRAUSS - LINKLAETERS DE BANDT - MARSH - MERCER - MICROSOFT - MIVB NSIDE - NATEXIS BANK NMBS - NUON - P&V VERZEKERINGEN - PETERCAM PHILIP MORRIS - PRICEWATERHOUSECOOPERS - RENAULT - RICOH - SABCA - SANOFI-AVENTIS - SODEXO - SOLVAY SONY IT - STAD LUIK - STAD LEUVEN STIBBE -TELENET - TOTAL - UBS - VANDEMOORTELE - VERLINVEST - VLAAMSE GEMEENSCHAP - VODAFONE WILHELM & Co - ZESPRI …
Microsoft
company profile
WOR AOS NL.indd 35 21/11/10 16:05
36 Profacility Guide 2011
BURODEPO NV/SA Rue de la Papeterie 14 - BE-1490 Court Saint Etienne
TEL +32 10 65 65 04FAX +32 10 65 90 99
Profiel VaN Het BedriJfinleidingBurodepo, is 1.800 m² om ruimtete beleven en te laten herleven ...
“Burodepo” is reeds 20 jaar actief in de sector en kan met zijn rijke ervaring aan elk bedrijf een zeer ruime keuze oplossingen aanbieden wanneer het op uitrusting van kantoormeubilair aankomt.
Van nieuw tot tweedehands, merkgebonden of niet, zullen we U helpen bij het maken van de juiste keuze en dit met de beste prijs-kwaliteitverhouding!
Burodepo is vooral...• De ruimte laten heropleven, dat maakt deel uit van ons beroep! Het aankopen en herstellen van meubilair en hun logistieke opvolging en onderbrenging in ons maga-zijn. Alle herbruikbare materialen worden zorgvuldig gereinigd en hersteld vooraleer ze hun tweede leven aanvatten in het commercieel circuit. Ze leven bij U als het ware helemaal op...!
• Efficiënt recycleren, dat maakt deel uit van ons beroep !Materiaal dat we niet kunnen recupereren wordt onmiddellijk uit elkaar gehaald en met zorg gesor-teerd (metalen, plastiek, textiel en hout). In de nabije toekomst zullen we deze containers, gratis ter uwe beschikking stellen.
coNtactJean-Marc Dewilde
TEL +32 10 65 65 04
StructuurManagement
Georges Dewilde
Afgevaardigd bestuurder
Jean-Marc Dewilde
General manager
Augustine Depetter
Bestuurder
Werknemers Aantal personen: 4
Jaar van oprichting: 1998
• Kosten beperken, dat maakt deel uit van ons beroep!Het concept “aan lage kostprijs” geeft ons de moge-lijkheid om U de producten te verkopen aan de beste prijs-kwaliteitverhouding. Onze prijzen zijn niet te verslaan en toegankelijk voor iedereen!
• Onmiddellijke beschikbaarheid, dat maakt deel uit van ons beroep!Onze hele stock is onmiddellijk beschikbaar en kan dus onmiddellijk worden afgehaald op het einde van uw bezoek.
• Relooking van uw meubilair, dat maakt deel uit van ons beroep!U wenst geen grote investeringen te doen, maar zou graag uw stoelen, zetels en/of scheidingswanden een nieuwe ‘look’ geven? We kunnen hiervoor zorgen door ze zorgvuldig proper te maken en te bewerken met speciale apparatuur en dit dankzij de “know-how” van onze specialisten.
EN DIT ALLES MET EEN GARANTIE VAN 3 JAAR !
ProductenKantoormeubilair nieuw en tweedehands (aankoop/verkoop)
Nieuwigheden130 Nieuwe GIROFLEX stoelen aan -50%
referentiesMORGAN BANK LUXEMBURG-LANDBOUWKREDIEZAVENTEM LUCHTHAVEN-SONY-PROXIMUSBELGACOM-MEAVITA-UNIVERSITEIT BREDASONACA-AMBASSADE ENGELAND-ACCENTUREPHILIPS EINDHOVEN-KPN ORANGE -...
company profile
WOR burodepo NL.indd 36 22/11/10 17:41
Wo
rk
pla
ce
Profacility Guide 2011 37
BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMSBureau & Design Center B 50
Heizel Esplanade - BE-1020 BrusselTEL 0032 (0)2 479 42 42FAX 0032 (0)2 479 82 82
Profiel VaN Het BedriJfinleidingBruynzeel Storage Systems is een specialist in het optimaal benutten van ruimtes, met zowel vaste als mobiele design rekken, die hand- of elektrisch verrijdbaar zijn. De rekken zijn ontworpen voor het inrichten van zowel opslagplaatsen, archiefruimtes als kantoren.
Bruynzeel is ook een studiebureau dat naast gratis kostenramingen en voorstudies, ook adviseert en, samen met de klant, op zoek gaat naar een oplossing op maat die economisch interessant is binnen de beperkingen van het gebouw.
Bruynzeel is synoniem van kwaliteit, gebaseerd op een professionele ervaring van 58 jaren.
toepassingen Opberg en opslagsystemen voor: • Kantoren en archieven • Bibliotheken en musea • Ziekenhuizen en laboratoria • Magazijnen
Producten• Vaste rekken • Mobiele rekken (hand- of elektrisch aangedreven) • Etageconstructies (vaste of verrijdbare) • Palletrekken (vaste of verrijdbare) • Platformconstructies • Scheidingswanden • Cantilevers
coNtactSophie Hanon de Louvet
Marketing & Communication
TEL 0032 (0)2 475 33 40
StructuurManagement
Filip De Maeseneer
Algemeen Directeur
Pierre Platteau
Financieel Directeur
Vestigingen/internationaal Brynzeel Rangements - Strasbourg
France
Bruynzeel Storage Systems - Panningen
The Netherlands
Brynzeel Regalsysteme - Neuss
Germany
Compactus & Bruynzeel AG - Frauenfeld
Switserland
Constructor Danmark - Roskilde
Denmark
Werknemers Aantal personen: 20
Jaar van oprichting: Nederland: 1917
België: 1948
dienstenStudiebureau, opbouw, ontmanteling, onderhoud en dienst naverkoop.
referentiesAGF, Argentia, AXA, Bank & Trust – Luxemburg, Bridgestone, Casino Kursaal – Oostende, CHU Brugmann – Brussel, Communautés Européennes, De Lijn, Deloitte et Touche, Dexia, Electrabel, Esprit, Esso Belgium, Ethias Verzekeringen, FOD Econo-mie, FOD Financiën, FOD Justitie, FOD Mobiliteit en Vervoer, FOD Werkgelegenheid, Gemeente Bornem, IKEA, ING, Interbrew, Janssen Pharmaceutica, KBC Bank, KBC Lease, Kredietbank – Luxemburg, L’Oréal, Muziek Instrumenten Museum, Nationale Bank van België, P&V Verzekeringen, Europese Parlement, Partners Verzekeringen, Petrofina, Pfizer, Power Tools, Provincie Antwerpen , Provincie Oost-Vlaanderen, Provincie Vlaams Brabant, Rechtbank van Koophan-del, Regie der Gebouwen, Rode Kruis Vlaanderen, RSVZ, Scania, Siemens, Solvay, Stad Aalst Stad Antwerpen, Stad Geel, Stad Turnhout, Stadsbestuur Gent, Stadsarchief Tongeren Suez Tractebel, Swift, Total, Universiteit Gent, VT 4.
company profile
WOR Bruynzeel Nl.indd 37 21/11/10 16:07
38 Profacility Guide 2011
Profiel VaN Het BedriJf inleidingD&C Services is een dienstverlenende onderneming gespecialiseerd in change management, inrichtings-management en coördinatie van verhuizingen. D&C Services neemt de nodige zaken ter harte, van de analyse van de noden van de klant tot de coördi-natie van alle inrichtingswerken. De praktijkgerichte ervaring van D&C Services staat volledig ten dienste van de klant. Het D&C Services team is samenge-steld uit specialisten, die kunnen terugblikken op jarenlange ervaring in de sector.
coNtactKurt Florus
Bestuurder
TEL 0032 (0)479 99 05 18
StructuurWerknemers Aantal personen: 16
Jaar van oprichting: 2000
diensten• Change Management: analyse van het bedrijf en implementatie van het veranderingstraject • Move Management: voorbereiding en coördinatie van verhuizingen • Space Management: analyse en optimalisatie van het gebruik van de ruimte• Project Management: voorbereiding en coördinatie van inrichtingswerken • Building Management: analyse van de infra- structuur en technieken van gebouwen• Interior Design: ontwerp en realisatie van interieurs
referentiesAir France/KLM - Cummins Diesel - Deloitte - Dr. Oetker Belgium - EMI Music Belgium - Hewlett Packard - Johnson & Johnson - Ordina - Spikes - Sara Lee - Playmobil - TNT - Virco/Tibotec - TriFinance - Hamburg Mannheimer - CM - Thomas Cook - Soresma - Centric - Siemens - Lyreco - DHL
D&C SERVICES NV Radiatorenstraat 1 - BE-1800 Vilvoorde
TEL 0032 (0)2 255 42 30FAX 0032 (0)2 251 84 75
company profile
WOR D&C services NL.indd 38 22/11/10 17:42
Wo
rk
pla
ce
Profacility guide 2011 39
EXODE ARCHITECTURE BVBA/SPRL Koningin Astridlaan 18 - BE-1310 Terhulpen
TEL 0032 (0)2 344 44 12FAX 0032 (0)2 344 78 88
Profiel VaN Het BedriJfinleidingExode is een architectenkantoor dat gespecialiseerd is in zowel de constructie, de renovatie en het beheer van werkplekken als het geven van vastgoedadvies. Dankzij ons multidisciplinair team van architecten en designers kunnen wij een op maat gemaakte dienst verlenen aan onze klanten. Wij ondersteunen hen op zelfstandige wijze in hun verhuis-, verbouwings- of vernieuwingsproces, vanaf de behoefteanalyse tot en met de definitieve oplevering van de werken. Onze kracht bestaat erin een leefruimte voor te stellen die aangepast is aan de huidige en toekomstige noden van het bedrijf. Licht, transparantie, innovatie, welzijn, flexibiliteit en duurzame ontwikkeling zijn leidmotieven bij Exode. Klantgerichtheid en de verwezenlijking van uw projecten zijn onze prioriteit. Vanaf 2009 is Exode EPB adviseur voor de Brusselse regio.
diensten• Architectuur en renovaties• Behoefteanalyses• Haalbaarheidstudies (Architecturaal & Stedenbouwkundig)• Workplace consultancy & Space Planning• Project Management en Afgevaardigd bouwbeheer• Due Diligence• EPB adviseur voor de Brusselse regio
coNtactChristophe Erkens
General Manager - Architect
TEL 0032 (0)2 344 44 12
StructuurManagement
Christophe Erkens
General Manager - Architect
Vestiging/België Exode Architecture
Vriendschapstraat, 33-1560 Hoeilaart
Jaar van oprichting: 2002
Nieuwigheden• Inrichting van de Break-Out rooms te Dolce La Hulpe• Inrichting van een 5 Mondes wellness- infrastructuur• Inrichting van de nieuwe zetel van NORPAC te Rijsel (5000m²)
referentiesAIG/SAIL, Air Energy, Alstom, Alti, American Chamber of Commerce, American Standards, Analis, Arthur D Little, AspBlue Square, Atelia, Atos Origin, Banimmo, BASF, Besix, Bull, Cargill, CB Richard Ellis, CERAU, Cofinimmo, Conoco Philips, Deutsche Telekom, Distrigaz, Dolce La Hulpe, DTZ, EDS, Elia, Firestone, Galicia, Hamon SPX, La Poste, Lombard Odier Darier Hentsch, Merrian Property Group, Norpac, OIB – Commission Européenne, Reuters, Robelco, Shell, Side International, Siemens, Sogesmaint, Spain representation (UE), Swift, Tesa, Van Ingelgem nv, West Midland in Europe.
company profile
WOR exode nl.indd 39 21/11/10 16:08
company profile
WWW.GLOBAL-DPM.BE / STEVEN VALKENIERS +32 475 83 06 23 / GUILLAUME DEWAEL +32 487 17 08 83
design and realization of workspacesGive space a new dimensionglobal
In crisis times, reducing costs is essential, but this challenge also presents an outstanding opportunity. How can youreorganise your teams in the work area? What working method is most suited to the jobs performed? How can you improveyour communications? As specialist in creating and developing work spaces, GLOBAL will help answer these questionsand make your offices a real strategic lever. So you can successfully meet your challenges, today and tomorrow.
NA
UT
AD
UT
ILH
- B
ÂT
IME
NT
SO
LA
RIS
- C
HA
US
SÉ
E D
E L
A H
UL
PE
, 1
20
-12
2 À
10
00
BR
UX
EL
LE
S
- P
HO
TO
: M
AR
C D
ET
IFF
E
- C
OP
YW
RIT
ER
: V
INC
EN
T L
EN
S
- G
RA
PH
IC D
ES
IGN
: S
DE
SIG
N
Global_Profacility_Nautaduthil_2_2010_DEF_Global 4/11/10 16:02 Page1
WOR Global NL.indd 40 23/11/10 14:39
Wo
rk
pla
ce
Profacility Guide 2011 41
GLOBAL DesiGn PrOject & FAciLity MAnAGeMent
Terhulpsesteenweg 181 - BE-1170 BrusselTEL 0032 (0)2 676 71 71FAX 0032 (0)2 673 38 68
Profiel VaN Het BedriJfinleidingHet studiebureau GLOBAL wordt in 1995 opgericht door een handvol gepassioneerde mensen. Het bureau gaat zich al snel specialiseren in het ontwerp en beheer van werkruimten. In 2004 breidt het zijn werkterrein uit naar handelszaken, woningen en hotels. Gemeenschappelijke vraag op al deze locaties is het uitwerken van oplos-singen op maat waarbij de mens centraal staat. Deze doelstelling bereikt GLOBAL dankzij een strak financieel beleid, creativiteit, flexibiliteit en synergie. Daardoor is het bedrijf vandaag uitgegroeid tot de partner bij uitstek voor wie zinvolle ruimtes kiest.
dienstenChange management : Sinds het begin van de jaren 2000 stelt GLOBAL een nieuwe aanpak voor op het gebied van werkorganisatie. Gebaseerd op het concept van Dynamic Office brengt Change Management een nieuwe kijk op de verschil-lende ruimtes die verbonden zijn aan het uitoefenen van een beroep, zowel binnen de bedrijfsmuren als daar-buiten. Doel: het optimaliseren van de ruimtes door de medewerkers meer flexibiliteit te bieden en het bedrijf een uitgesproken aantrekkelijk imago te bezorgen.
Space planning - Begrijpen, oplossingen bedenken, plannen: Space planning begint bij een grondige studie van de identiteit en de behoeften van de klant. GLOBAL probeert zich de persoonlijke cultuur van zijn klanten eigen te maken, te begrijpen, te analyseren en daarna te verwoorden in zijn eigen taal. Doel: een eerste voorstel doen om de ruimte organisatorisch opnieuw in te delen, naast een studie naar de uitvoerbaarheid en de nodige budgettaire analyses.
Design management - Ontwerpen, uitrusten, verifiëren: De creatieve en esthetische schets krijgt vastere vorm en de eerste inplantingen worden verfijnd. Samen met u kiezen we de materialen, de scheidingswanden en de bedrading, net als de airco, de nieuwe bekleding, de verlichting, het kleurschema, het meubilair… Daarbij houden we rekening met alle parameters die u gesteld hebt voor de praktische uitwerking.
coNtactAlain LE GRELLE
Afgevaardigd beheerder
TEL 0032 (0)2 676 71 73
StructuurManagement
Alain LE GRELLE
Afgevaardigd beheerder
Aferdita KAS
Verantwoordelijke Design
Philippe BEMONT
Verantwoordelijke Project Managment
Steven VALKENIERS
Sales Manager
Cécile SEVRIN
Verantwoordelijke Administratie
WerknemersAantal personen: 25
Jaar van oprichting: 1995
omzet 2007: 2.695.000 (EXCL. BTW) €
2008: 2.145.000 (EXCL. BTW) €
2009: 2.181.000 (EXCL. BTW) €
Project management - Selecteren, coördineren, controleren: GLOBAL houdt alles volledig onder contrôle: de kwaliteit, het tijdsschema en het budget. De projectmanager, uw vaste aanspraakpunt als klant waakt voor u over het goede verloop van de werken, van het lastenboek, de offertes en het beheer van tijd en budgetten tot de coördinatie en opvolging op de werf.
Facility management - Begeleiden, adviseren, ontwikkelen: Dankzij de aandacht die GLOBAL besteedt aan flexibele ruimtes, kostenanalyse en vooral rendabiliteit, wordt de overstap naar nieuwe locaties een stuk makkelijker. Ook helpt het u de aangebrachte structuren op een ge-integreerde manier te beheren. GLOBAL kijkt vooruit en speelt in op de toekomstige behoeften van zijn klanten. We voorzien dan ook een dienst na verkoop op maat.
referentiesACCOR, AC NIELSEN, ARNOLD & PORTER, ASTRA ZENECA, AXA, BAIN & COMPANY BELGIUM, BÂTIMENTS ET PONTS CONSTRUCTION, BOEING, BONELLI EREDE PAPPALARDO, BREDIN PRAT, BRITISH AMERICAN TOBACCO, CARDINAL HEALTH, CLEARY GOTTLIEB STEEN & HAMILTON, CLIFFORD CHANCE, COCA COLA, COFINIM-MO, COMMISSION EUROPEENNE, CUMERIO, DATASCOPE, DE WOLF & PARTNERS, DEXIA, EASYNET, EBBINGE, ELECTRABEL, ELIA, FIRST INDUSTRIAL, FOST +, FRESH-FIELDS DERINGER, G 14, GENERAL ELECTRIC, GLAXO SMITH KLINE, GOOGLE, GREY, HENGELER MUELLER, HONDA, HUNTON&WILLIAMS, ING, INNOVEX / QUINTILES, JET AIRWAYS, JONES DAY, LA POSTE, LACTALIS, L’ECHO, LIEDEKERKE, LINKLATERS, LOYENS LOEFF, McKINSEY & COMPANY EUROPE, MOBISTAR, NAUTADUTILH, NCR, NESTLE, NH HOTELES, OUTOKUMPU OYJ, PREVENT, RAF-FINERIE TIRLEMONTOISE / TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ, ROCKWELL AUTOMATION, S.N.C.B. / N.M.B.S., S.T.I.B. / M.I.V.B., SECURA BELGIAN RE, SLAUGHTER & MAY, SOM, SPE, STATE STREET, STIBBE, SYNCADA, SYNTHES, THE BOSTON CONSULTING GROUP, THE BRUSSELS AIRPORT, TOYOTA, UCB , UMICORE, UNIFERT, URIA MENENDEZ, VAL-I-PAC, VANGUARD INVESTMENTS EUROPE, VF EURO-PE, VILLEROY & BOCH, WALL STREET JOURNAL EUROPE, WILMER HALE LLP, WORLD BANK.
company profile
WWW.GLOBAL-DPM.BE / STEVEN VALKENIERS +32 475 83 06 23 / GUILLAUME DEWAEL +32 487 17 08 83
design and realization of workspacesGive space a new dimensionglobal
In crisis times, reducing costs is essential, but this challenge also presents an outstanding opportunity. How can youreorganise your teams in the work area? What working method is most suited to the jobs performed? How can you improveyour communications? As specialist in creating and developing work spaces, GLOBAL will help answer these questionsand make your offices a real strategic lever. So you can successfully meet your challenges, today and tomorrow.
NA
UT
AD
UT
ILH
- B
ÂT
IME
NT
SO
LA
RIS
- C
HA
US
SÉ
E D
E L
A H
UL
PE
, 1
20
-12
2 À
10
00
BR
UX
EL
LE
S
- P
HO
TO
: M
AR
C D
ET
IFF
E
- C
OP
YW
RIT
ER
: V
INC
EN
T L
EN
S
- G
RA
PH
IC D
ES
IGN
: S
DE
SIG
N
Global_Profacility_Nautaduthil_2_2010_DEF_Global 4/11/10 16:02 Page1
WOR Global NL.indd 41 23/11/10 14:39
42 Profacility Guide 2011
GirsberGer benelux Herikerbergweg 106
NL-1101 CM Amsterdam- Z.O.TEL 0031 (0)20 696 81 97FAX 0031 (0)20 691 87 31
Profiel VaN Het BedriJfinleidingPassie voor perfectie – oog voor detail Girsberger, Zwitserse meubelfabrikant, gespeciali-seerd op het gebied van zitmeubilair voor de inter-nationale zakelijke markt, heeft al meer dan 100 jaar oog voor detail. Het ruime aanbod omvat zowel een uitgebreide «Office» als een interessante «Home» collectie van bureau- , conferentie- en bezoekers-stoelen, lounge meubelen alsook conferentietafels. Tot op vandaag produceren we in Zwitserland, Duits-land, Turkije en in de Verenigde Staten van Amerika, terwijl u terecht kan voor advies en service in onze locale verkoopkantoren in Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Spanje, België, Nederland, Luxemburg, Engeland, Turkije en de Verenigde Staten van Amerika.
Ontwerp en ambacht gaan bij Girsberger hand in hand met de modernste productiemethoden. Met creativiteit, passie en zorgvuldigheid perfectioneren wij onze producten, van de ontwikkeling, over de verwerking van hoogwaardige materialen, tot aan de montage. De fascinatie bestaat uit de veelzijdigheid van onze ontwerpen en het streven naar de hoogste kwaliteit, tot in het kleinste detail. Bij Girsberger dragen we zorg voor onze productieprocessen en nemen we onze verplichtingen tegenover het leef-milieu ernstig.
ProductenErgonomische bureaustoelen, conferentie- en bezoekersstoelen, lounge meubelen.
dienstenMet Customized Solutions kan u op ons beroepen om uw ideeën om te zetten in unieke, op maat gemaakte, oplossingen. Girsberger helpt u graag met het stijlvol inrichten van al uw ruimtes. Passie voor perfectie blijft daarbij altijd de hoogste prioriteit.
Smart Service zorgt voor het behoud van waarde, het probleemloos functioneren en het behoud van een verzorgd uiterlijk van al uw bureaustoelen voor de totale levensduur. Met de rijdende werkplaats komt vakkundige herstelling ter plaatse.
coNtactWenke Claus
Sales Manager BeLux
TEL 0032 (0)475 814 306
StructuurManagement
Wenke Claus
Sales Manager BeLux
Vestigingen/internationaal Girsberger AG - Zwitserland
Girsberger GmbH - Duitsland
Girsberger France - Frankrijk
Girsberger Iberia - Spanje
Girsberger London - U.K.
Girsberger Industries - U.S.A
Werknemers Aantal personen: 310
Jaar van oprichting: 1889
Harry Meijer
Directeur Benelux
NieuwighedenLounge Zit OTTO“Ik sta open voor alle richtingen en talloze combi-naties.” Geïnspireerd door meubels uit de jaren ‘60 en ‘70 heeft Carlos Tiscar, geboren in Valencia 1964, in opdracht van Girsberger, OTTO ontwikkeld met het centrale idee om modules niet enkel in rechte lijn te koppelen maar ook schuin en in hoeken van 90°. Het bijzondere kenmerk is de veelvuldigheid aan combi-natiemogelijkheden. Door de speciale geometrische vorm van de zitting geeft OTTO aan de interieur-architect de vrijheid om eindeloze combinaties aan te gaan en zo ontvangstruimtes, wachtkamers en loungeomgevingen om te vormen tot eigenzinnige en unieke plaatsen: enkel met 1 zetelmodel en 2 kleine tafels.
Verder is OTTO uniek door zijn zitbreedte. Als anderhalfzitter biedt hij bijkomend voldoende plaats voor een laptop, documenten en tas, maar hij kan ook perfect gebruikt worden als tweezitter. OTTO is een loungezetel die speciaal ontwikkeld is om com-municatie te stimuleren in een huiselijke sfeer. Het ontwerp oogt strak maar vriendelijk en nodigt uit om plaats te nemen.
Zit-sta-hulp SWAY: Een absolute nieuwigheid is het door Burkhard Vogtherr ontworpen model SWAY, een zit-sta-hulp, die omwille van zijn ergonomisch gezonde impact zeer populair belooft te worden. Ontdek daarbij de flexibele connectie tussen voet en been, enig in zijn soort, het resultaat van eenvoudig maar intelligent design.
YANOS, PEPE, CORPO, SWAY, LEO: Lancering oktober 2010: ORGATEC Keulen.
referentiesRiziv-Inami, SAP, Booking.com, ICS, Democo, Voka, Chevron, Friesland Foods, Ethias, Getronics, Goodyear, Eurocontrol, BP, CenCenelec, SBS-EM, Henkel
company profile
WOR Girsberger NL.indd 42 22/11/10 17:42
Wo
rk
pla
ce
Profacility Guide 2011 43
K-ONCEPT BVBA/SPRL Noordstraat 6c - BE-9000 Gent
TEL 0032 (0)9 324 80 49FAX 0032 (0)9 329 72 38
Profiel VaN Het BedriJfinleidingk-oNcEpT is een onafhankelijke en multidisciplinaire advies- & dienstenvennootschap, gespecialiseerd in het ontwerp- en consultingproces, zowel voor particulieren als voor bedrijven.
k-oNcEpT verzorgt en begeleidt uw volledig ontwerp en adviseert u in elke fase van uw vastgoedcyclus.
k-oNcEpT is enkel dienstverlenend en volledig marktongebonden. Bijgevolg wordt in elke fase van uw vastgoedproces in alle transparantie met open boek en in onderling overleg met u gewerkt.
k-oNcEpT heeft als meerwaarde een multidiscipli-naire ervaring in de bouw- en consultingwereld, als-ook een netwerk van onafhankelijke vakexperts die tot een perfect team kunnen worden gegroepeerd, specifiek voor elke fase van uw project.
dienstenInterieurarchitectuurk-oNcEpT ontwerpt uw concept en complete werk- of woonomgeving, gebaseerd op een grondige en diepgaande analyse van uw specifieke noden en wensen.
k-oNcEpT optimaliseert uw bestaande werkom-geving of interieur, dit zowel op vlak van werking, gebruiksgemak en kostprijs, als naar stijl en afwer-king toe.
Designk-oNcEpT ontwerpt, naast uw volledig interieur, maatmeubilair en specifieke objecten als deel van een globale inrichting of als specifieke eyecatcherin uw ruimte.
coNtactkris cottenier
cEo / Interieurarchitect
TEL 0032 (0)9 324 80 49
StructuurManagement
kris cottenier
cEo / Interieurarchitect
Jaar van oprichting: 2006
Visual Merchandisingk-oNcEpT ontwerpt het volledige beeld van uw zaak of merk naar de markt toe: logo, kantoor- en winkel-inrichting, belettering, displays, beursstanden, …
Consulting (Workplace, FM & Real Estate)k-oNcEpT begeleidt en adviseert u doorheen alle fases van uw project.
k-oNcEpT onderhandelt voor u al uw diensten- en facilitaire contracten, en zoekt in onderling overleg de beste prijs/kwaliteitverhouding in functie van uw specifieke noden.
CADk-oNcEpT digitaliseert uw plannen volgens uw of onze layerstandaard, gebruik makend van de recentste versie van het programma “Autocad Architecture”.
k-oNcEpT staat in voor de opmeting en digitalisatie (2- of 3-dimensioneel) van gebouwen of interieurs.
Projectbegeleidingk-oNcEpT begeleidt uw volledige project van A tot Z, zowel administratief als technisch (inclusief werfopvolging, budget, planning en rapportering, verhuiscoördinatie en change management, communicatie, etc.), zodat alle druk en rompslomp van uw schouders valt.
referentiesAdecco International, Adecco Benelux, XpE, proximus, Mercator, Nutricia, Hotel Foley, plancke Tax consultancy, stad Mechelen, verscheidene privé-woningen en appartementen,…
company profile
WOR K-concept Nl.indd 43 21/11/10 16:12
44 Profacility Guide 2011
MASTER KEY Steenweg op Bergen 602 - BE-1070 Brussel
TEL 0032 (0)2 526 19 17FAX 0032 (0)2 736 72 32
Profiel VaN Het BedriJfinleidingMaster Key «Smart Office Stripping» Uw bedrijf verlaat zijn oude kantoren, voor een prachtige, nieuwe locatie, waar de werkomstandig-heden geoptimaliseerd zullen worden! Maar, naast de nieuwe locatie mogen ook de oude burelen niet uit het oog verloren worden. Ze in hun oorspronkelijke staat herstellen, neemt misschien een grotere hap uit het budget, dan initieel voorzien in het financieel plan.
U neemt daarom best de tijd om uw verhuis efficiënt en netjes te plannen om niet voor budgettaire verassingen te komen staan. U wil liefst één partner die zich over alles ontfermt? Een partner, die de algemene coördinatie op zich neemt en dus zowel een verhuisplan opstelt, het bureaumeubilair en de scheidingswanden demonteert, de opknapwerken en opkuis regelt alvorens de sleutels te overhandigen aan de eigenaar?
Master Key is de ideale partner die voor uw verhuis de zaken projectmatig aanpakt van A tot Z en speelt een ‘sleutelrol’ door alle gespecialiseerde diensten te bundelen.
Met Master Key kiest u voor een ‘one stop shopping’ van ervaren dienstverleners onder leiding van pro-jectleiders, die de klus klaren binnen een afgespro-ken termijn en aan de juiste prijs!
coNtactLaurence Foor
Business Development Manager
TEL 0032 (0)477 467 514
StructuurManagement
Laurence Foor
Business Development
Manager
Thierry Deneyer
Werfleider renovatie
Vestiging/België Brussel
Werknemers Aantal personen: 35
Jaar van oprichting: 2010
Luc Christiaens
Gedelegeerd
bestuurder
dienstenMaster Key biedt u een breed spectrum aan dien-sten waaruit u zelf naar behoefte kan kiezen:
Algemene coördinatie:Consultancy, planning, uitvoering, transport, ...
Herstellingen en renovatiewerken:Schilder - en pleisterwerken, tapijten, plafonds, vloeren, renovatiewerken allerlei, ...
Overname-aanbod:Kantoormeubilair
Opruiming & Cleaning:Opruiming, sorteren en afvoeren van overtollig meu-bilair en installaties, cleaning, ...
Opslag:Meubelbewaring, archieven, stockage allerlei, ...
NieuwighedenSmart Office Stripping
referenties• Potiez-Deman• GE Medical Systems• BNP Paribas Real Estate• Lubrizol• CAGP• Mobistar• BKV-CBD (Belgische Kamer der Verhuizers)• Burodepo• De Smet Engineers & Contractors• Edana
company profile
WOR Master Key NL.indd 44 22/11/10 17:44
Wo
rk
pla
ce
Profacility GUiDE 2011 45
MAARS JANSEN PARtitioNiNg SyStEMS
Generaal De Wittelaan 17 C bus 22BE-2800 Mechelen
TEL 0032 (0)15 29 48 30FAX 0032 (0)15 29 48 39
ProfiEl VaN HEt BEDriJfinleiding Maars Jansen Partitioning Systems is een joint-venture van Jansen Building Group NV, marktleider in de totaalafwerking en inrichting in België, en Maars Holding BV, een Nederlandse fabrikant van verplaats-bare scheidingswanden met wereldfaam.Wij zijn dus uw ideale partner op het gebied van verplaatsbare wanden en werkplekinrichting in België en Luxemburg. Wij bieden u een waaier aan oplossingen, en dit voor elke prestigieuze afwerking en/of functionele vormgeving binnen uw budget.
ProductenString2: Vorm en functie tot de macht twee. Met dit systeem wordt de perfectie van morgen vandaag al werkelijkheid. Dit met een eindeloze keuze aan ma-terialen en combinaties: glas, staal, hout, kunststof, textiel. De geluidsisolatie en brandwerendheid zijn evident bij een wand van dit niveau.
Panorama: Met dit systeem introduceert Maars Jansen de eerste volledige glaswand die maximale transparantie combineert met de flexibiliteit van een echte verplaatsbare systeemwand. Dus geen verticale profielen of zichtbare verbindingen. Tevens is dit systeem volledig compatibel met het String2 gamma.
Glassline: Transparantie is niet meer weg te denken uit de hedendaagse kantoorconcepten. Maars Jansen speelt hierop in met enkelglasoplossingen. Het glas wordt daarbij in verticale richting ‘koud’ tegen elkaar gemonteerd. Ook combinaties met onze andere wandtypen zijn mogelijk.
Metaline: Een exclusief wandsysteem voor de top van de markt. Modulair uit te breiden en aan te passen wandsysteem.
coNtactGert Walravens
Bedrijfsleider
TEL 0032 (0)15 29 48 30
StrUctUUrManagement
Gert Walravens
Bedrijfsleider
Werknemers Aantal personen: 18
Jaar van oprichting: 1999
String: Wand van zeer hoogwaardige kwaliteit, dewelke op een eenvoudige wijze naar believen kan worden opgebouwd, gedemonteerd en uitgebreid.
Styleline: Veelzijdige en flexibele wand met een breed gamma aan moduulbreedtes, glas- en deurele-menten, hoekoplossingen, kleuren, isolatiewaarden.
Intersign: Een wandsysteem voor alle markten. Functionaliteit, esthetiek en techniek van de bovenste plank.
DienstenOns studiebureau maakt voor u een concept dat perfect aan uw functionele en designtechnische behoeften beantwoordt. Geruggensteund door een moderne productieafdeling wordt uw concept op zeer korte termijn uitgewerkt tot een kant-en-klaar systeem dat snel en efficiënt op de bouwplaats gemonteerd wordt.
NieuwighedenComfortverhogende oplossingen, geïntegreerd in de systeemwand:• Comfort–panels: verwarming- of koelingsysteem• Audio : hifi kwaliteit• Dynamic lighting• Flatscreens volledig geïntegreerd in de systeemwand• Cupboards: onzichtbare kasten• Integrated fire systems : echt haardvuur in systeemwand
referentiesArcelor Purchasing, Atos, Bayer, AZ Groeninge, Belgacom, Deloitte, DHL, diverse federale, Vlaamse, Waalse, Brusselse ministeries, Dexia, Electrabel, Europese Commissie, Federale Politie, Fortis, ING, Janssen Pharmaceutica, Johnson & Johnson, KBC, NMBS, Philips, Randstad, Solvay, Sony.
company profile
WOR maars jansen nl.indd 45 21/11/10 16:13
46 Profacility Guide 2011
PAMI NV/SANolimpark 1408
Industrielaan 20 - BE-3900 OverpeltTEL 0032 (0)11 80 07 00FAX 0032 (0)11 80 07 01
Profiel VaN Het BedriJfinleidingPami is een Belgisch fabrikant van kwaliteitskan-toormeubilair. We zijn marktleider in België voor het uitwerken van volledig geïntegreerde project-inrichtingen. Van ontwerp tot uitlevering is alles in eigen beheer, waardoor we steeds flexibel kunnen omgaan met specifieke noden van de klant.
ProductenB.Long (B.Long, B.Long+, B.Long Single, B.Long vergaderen)
O.Frame (O.Frame, O.Frame+, O.Frame Single, O.Frame vergaderen)
I.Box (bench met individuele hoogte-instelling),
T4 (vierpootsprogramma),
Choreo (T-poot programma), cafeteria- & meeting-meubilair, archivering (ladenblokken, schuifdeur- en rolluikkasten en vestiaire),
U.Form (maatwerkprogramma in hout) aangevuld met producten van onze partners Vitra, Wilkhahn, Artifort, Enea, Kusch+Co, Viasit, Parri, Sicame, Van Esch, Kartell, Alias, Frezza, Giroflex, Lande,…
dienstenPami levert Persoonlijke Adviezen met een Meer-waarde, Innovatief onderbouwd. We bieden een all-in service waarbij we reeds van in het prille begin
coNtactBart Driessen
sales director
TEL 0032 (0)11 80 07 00
StructuurManagement
Jules Essers
Hendrik Essers
Lode Essers
Bart Driessen
Rudi Belmans
Vestigingen/BelgiëPami - 3900 Overpelt
Pami - 1000 Brussel
Vestigingen/internationaal Pami - Nederland
Pami - Engeland
Werknemers Aantal personen: 150
Jaar van oprichting: 1958
omzet 2007: 18.589.000 €
2008: 18.951.000 €
2009: 17.18.9000 €
de klant begeleiden, zowel bij een nieuwbouw als een renovatie, herinrichting of verhuis. We zoeken, met respect voor de wensen van de klant, naar een optimale inrichting van de ruimtes, rekening houdend met elektrificatiemogelijkheden, raampartijen, door-gangen, beschikbare en gebruikte technieken, … Hierbij gaat onze aandacht ook uit naar de diverse soorten van werken, vergaderen, lounge, cafetaria, … zonder het voorziene budget uit het oog te verliezen.
NieuwighedenO.Frame (O.Frame, O.Frame+, O.Frame Single, O.Frame vergadering)
I.Box (bench met individuele hoogte-instelling), akoestische elementen met een 3D structuur (scheidingwanden losstaand of gekoppeld aan de werkplek, zitelementen, achterwanden voor kasten, …)
Onze nieuwste partner in functioneel design met een hoge en langdurige meerwaarde is Vitra.
referentiesWoestijnvis, Acerta, Carglass, Stad Leuven, Vlaamse MediaMaatschappij, Dredging, Vlaamse Vervoers-maatschappij De Lijn, Ablynx, Janssen Pharma-ceutica, Mercedes, Vandemoortele, Accent Jobs for People, Luminus, Euphony, Stad Antwerpen, Telenet, Ricoh Belgium, Ernst & Young bedrijfsrevisoren, De Post, MIVB,…
company profile
WOR Pami NL.indd 46 22/11/10 17:45
Wo
rk
pla
ce
Profacility Guide 2011 47
SEDUS STOLL Korte Massemensesteenweg 58-7
BE-9230 WetterenTEL 0032 (0)9 369 96 14FAX 0032 (0)9 368 19 82
Profiel VaN Het BedriJfinleidingAl sinds de jaren 30 is Sedus een specialist in ergonomische kantoorstoelen. Met een gamma van niet minder dan negen actuele stoelenfamilies is Sedus één van de breedste aanbieders in dit materiaal. Kwaliteit, ergonomie en esthetiek zijn de drie pijlers van onze filosofie. Stoelen die er goed uitzien, voortreffelijk zitten en die dat ook binnen tien jaar nog doen, is onze specialiteit en met fabrieken in Duitsland (moederbedrijf), Italië, Frankrijk, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk is het ook één van de grootste Europese aanbieders. Met 1009 werkne-mers en een omzet van meer dan 140 miljoen euro is het Sedus concern toonaangevend geworden. In 2002 nam Sedus ook Gesika over, een producent van kantoormeubelen. Vanaf januari 2005 verdeelt Sedus België ook deze producten.
Producten• Ergonomische kantoorstoelen• Vergaderstoelen • Flexibele vergadertafels • Meubilair voor ontvangstruimtes, cafetaria etc. • Kantoortafels, containers en kasten • Ontvangstbalies • Akoestische panelen
coNtactErik De keersmaecker
General Manager
TEL 0032 (0)9 369 96 14
StructuurManagement
Erik De keersmaecker
Country Manager
Cunrath Cornelis
Strategic Account Manager
Claudine Seutin
Sales Advisor
Guy Rubbrecht
Sales Advisor Vlaanderen
Vestiging/België Sedus Stoll BVBA - Wetteren
Vestiging/internationaal Sedus Stoll AG - Waldshut - Duitsland
Sedus Stoll S.A.R.L - Paris - Frankrijk
Sedus Stoll B.V. - Capelle Ad IJssel - Nederland
Sedus Stoll Ltd - London - Groot-Brittannië
Sedus Stoll S.A - Madrid - Spanje
Sedus Stoll - Oostenrijk
Sedus Stoll - Dubai
Sedus Stoll - Milaan - Italië
Werknemers Aantal personen: 1009
Jaar van oprichting: 1871
omzet 2007: 193.800.000 €
2008: 194.700.000 €
2009: 140.300.000 €
dienstenSedus heeft een dertigtal voortverkopers in Belgïe en Luxemburg die ons actief vertegenwoordigen. Voor specifieke technische vragen rond onze producten kan u terecht bij onze diensten in Wetteren. Adres-sen van voortverkopers kan u op hetzelfde adres bekomen.
referentiesNMBS/SNCB, Brussel • InBev (Interbrew), Leuven /Jupille • VT4, Vilvoorde • TMVW, Gent • Fortis Lease, Brussel • Rode Kruis, Mechelen • Selor, Brussel • Komatsu Europe, Vilvoorde • Boerenbond, Leuven • Stad Gent • Delta Lloyd • Truvo, Antwerpen • Le Soir, Brussel • Umicore, Brussel • SN Brussels Airways, Brussel • Arcelor, Luxembourg • Arcelor, Flémalles • Vedior, Brussel • Group S, Brussel • AC Zoersel • AC Putte
company profile
WOR sedus stoll NL.indd 47 21/11/10 16:15
48 Profacility guide 2011
SteelcaSe Belgium Ikaros Business Park, Sint-Martinusweg 199-201
BE-1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 726 04 26FAX 0032 (0)2 726 00 [email protected]
www.steelcase.be
Profiel VaN Het BedriJfinleidingSteelcase helpt personen en bedrijven over de hele wereld efficiënter en effectiever te werken. Het bedrijf doet dit door kennis, producten en diensten te leveren die het mogelijk maken een inspirerende werkomgeving te creëren. Dit wordt bereikt door de integratie van architectuur, meubels en technologie. Steelcase is sinds 1974 wereldwijd marktleider in de kantoormeubelsector.
ProductenHet gamma kantoormeubilair van Steelcase omvat stoelen, werkplekken, opbergsystemen, ruimteverde-lers, meubels voor lounge- en ontvangstruimtes, ver-gaderuimtes, worktools en technologische producten.
Elk Steelcase-product is milieuvriendelijk en duur-zaam. Van het ontwerp op de tekentafel tot het einde van de levenscyclus spelen milieuoverwegingen een doorslaggevende rol bij productie, keuze voor duur-zame materialen, transport, gebruik en hergebruik. Het bedrijf verwierf met zijn Think stoel in 2006 in de Verenigde Staten het eerste Cradle to Cradle-certificaat dat ooit is uitgegeven.
StructuurVestigingen/België
Steelcase WorkLife Brussels - Zaventem
www.steelcase.be
Art Nivo Workspaces - Antwerpen
www.artnivo.be
BmO - Wemmel
www.bmo.be
Buro Modern - Waregem
www.buro-modern.be
dienstenBedrijfsruimte die strategisch wordt beheerd kan een belangrijke rol spelen in het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen. Wij kunnen samen met onze partners gespecialiseerde diensten aanbieden die u kunnen helpen om uw bedrijfsruimte nog meer uit te bouwen tot een strategisch hulpmiddel. Wij heben specialisten ter beschikking in volgende sleuteldomeinen:
• Workplace consulting• Meubilair- en bedrijfsmiddelenbeheer • Financiële diensten
referentiesOiltanking (B) - Technum-Tractebel Engineering (B) Ernst & Young (B) - Accenture (B) - Febelfin (B)Toyota (B) - DHL (B) - Cargolux (L) - Arval (NL)Atradius (NL) - Goldfish (NL) - Vodafone-Libertel (NL) ProRail (NL) - BNY (NL)
company profile
WOR Steelcase NL.indd 48 22/11/10 17:45
Wo
rk
pla
ce
Profacility guide 2011 49
Wo
rk
pla
ce
WILKHAHN Oude Leeuwenrui nr 7-11 - BE-2000 Antwerpen
TEL 0032 (0)3 232 93 91FAX 0032 (0)3 227 16 16
Profiel VaN Het BedriJfinleidingWilkhahn is een toonaangevend Duits fabrikant van design georiënteerd meubilair met als core business de inrichting van vergaderzalen, boardrooms, kortom elke ruimte waar gecommuniceerd wordt.
“De cultuur van een onderneming kan tot uitdrukking komen in het interieur. Een cultuur die in tegenstel-ling tot kortstondige modes en trends zichtbare ac-centen legt voor een duurzame bedrijfsontwikkeling in de beste zin van het woord”. Daarom heeft Wilkhahn verschillende interieuroplossingen ontwikkeld: representatieve statische tafelsyste-men, variabele programma’s voor vergader- en seminarieruimten en verrijdbare plooi- en klapbare tafelprogramma’s voor dynamische workshops en projectarbeid, inclusief de integratie van moderne multimediatechniek.
Producten• Vergadertafels• Vergader-/bezoekersstoelen• Ergonomische bureaustoelen• Wacht- en ontvangstmeubilair
coNtactNancy Wouters
TEL. 0032 (0)3 232 93 91
StructuurManagement
Kristel Serroyen
General Manager
Werknemers Aantal personen: 600 (internationaal)
Jaar van oprichting: 1907
dienstenOnze doelstelling bestaat erin om onze partners en klanten zo goed mogelijk te begeleiden en te adviseren met een op maat van de klant gepast voorstel.
referentiesSquare Brussels, Fortis Private Banking, Amlin, Vandemoortele, ING, Dexia, GSK Bio, Swift, Europese Commissie, Conseil de l’Union Européenne, Vlaams Parlement, Belnet, PriceWaterhouse Coopers, KPMG, Audi, De Lijn, Pfizer, Bristol Meyers Squib, De Wolf & Partners, Baker & McKenzie, CBFA, Colt Telecom, Hill & Knowlton, Linklaters Debandt, United States Mission to NATO, Nauta Dutilh, Mobistar, Accenture, ABVV/FGTB, Nationale Bank, Atlas Copco, KBC, Mercator Verzekeringen, NMBS, SD Worx, Acerta, Ethias, MCS, Umicore, Eandis, MAS, Porsche, Bird & Bird, DHL, Fluxys, Bank of New York, Hof Ter Musschen, Hoge Raad voor Diamant, Mercedes, VTM.
company profile
WOR Wilkhahn NL.indd 49 21/11/10 16:16
company profile
Maak het u gemakkelijk en laat u meevoeren in een zachte, rustgevende cocon waardoor de spanningen uit uw lichaam voelbaar wegebben.
In een mum van tijd, volledig herbronnen.In de MySenzOritM ligstoel kan u kiezen uit een ruime selectie van programma’s, die een positieve invloed hebben op uw gemoedstoestand zoals: rustgevend licht en geluid, aroma- en zuurstoftherapie, zachte massages, inner wellness programma’s... Eenvoudig genieten! Uw energiepeil en immuunsysteem krijgen meteen een boost. In slechts vijftien minuten voelt u zich helemaal herboren.
Stel u voor dat u de MySenzOritM op kantoor plaatst, als incentive voor de werknemers! Dan moet u wel bereid zijn de gevolgen te dragen. Om er maar enkele te noemen: De werknemers als herboren, verhoogde concentratie en creativiteit. Weg stress! Vaarwel burn-out!...
Te mooi om waar te zijn?Neem de proef op de som en probeer MySenzOritM. U zal versteld staan.
Meer info:
Wellness Design International (WDI) NVVliegplein 43 - BE-9991 Maldegem TEL 0032 50 40 47 90FAX 0032 50 39 74 05 [email protected] www.wellnessdesigninternational.com
Even weg van de werkvloer om alle stress te vergeten in de MySenzOritM Inner Wellness Capsule
pub WDI.indd 1 21/11/10 16:20WOR Wellness Design Int. NL.indd 50 22/11/10 09:39
Wo
rk
pla
ce
Profacility guide 2011 51
Wo
rk
pla
ce
Wellness Design international (WDi) nV/sa
Vliegplein 43 - BE-9991 MaldegemTEL 0032 (0)50 40 47 90FAX 0032 (0)50 39 74 05
info@wellnessdesigninternational.comwww.wellnessdesigninternational.com
Profiel VaN Het BedriJfinleidingOnze huidige maatschappij is gericht op prestaties en resultaten. In ons dagelijks leven thuis, op kantoor en op het bedrijf zijn wij continu onderworpen aan stress en negatieve externe factoren.
Onze missie is het versterken van het innerlijke welzijn van lichaam en geest door toepassing van de natuurlijke basiselementen.
WDI nv ontwikkelt en commercialiseert innovatieve Wellness Producten die:• een oplossing bieden bij stress• lichaam en geest zuiveren en in balans brengen• meer energie geven
ProductenWDI nv focust zich op Wellness Producten die een combinatie zijn van de natuurlijke basiselementen met moderne technologie.
Het portfolio bevat een verscheidenheid van produc-ten gericht op Sport - Gezondheid - Wellness.
Thérapie Mind & Body1 MySenzori: een combinatie van therapieën die lichaam en geest ontspannen tot het bereiken van een ultieme welzijnservaring binnenin de cocon.
2 MySoundwave: een ergonomisch ontworpen loungezetel met deugddoende relaxatie door muziekmassage.
3 MyAirnergy: op een natuurlijke wijze de zuurstofopname door het lichaam verbeteren.
4 MyCryocontrol: recuperatie door middel van een controleerbare koudwaterbehandeling.
coNtactSabine Van Hollebeke
Boekhouding/administratie
TEL 0032 (0)50 40 47 90
StructuurManagement
Johan Delaere
CEO/CFO
Vestiging/BelgiëWellness Design International nv
9991 Maldegem
Jaar van oprichting: 26/10/2006
5 MyElements of Life: zuiverheid en vitaliteit door levend water.
6 MyMRS 2000 +: gezond en actief met pulserende magneetvelden naar uw topconditie.
7 MySandTherapy: pijnen die in zand verdwijnen.
dienstenWellness Design International nv levert levenskwaliteit bij U thuis, op het kantoor, op het bedrijf en in gespecia-liseerde centra. Onze producten zijn innoverend, uniek, trendy & stijlvol.
Onze producten geven U de mogelijkheid om voor uw personeel en medewerkers een betere werkomgeving te creëren.
Onze producten zijn onderhouds- en gebruiksvriendelijk en kunnen zonder een verhoging van kosten geïnte-greerd worden in uw bedrijf.
Onze producten bieden de mogelijkheid U te onderschei-den van uw concurrenten en bieden een mooie uitstra-ling en beleving voor uw medewerkers binnen uw bedrijf.
WDI nv levert een ondersteuning op technisch vlak en een volledige service na-verkoop. Tevens zorgt WDI nv voor de opleiding en noodzakelijke ondersteuning naar het gebruik en de mogelijkheden van de producten.
Specifieke formules verkoop, leasing en verhuur worden aangeboden.
company profile
Maak het u gemakkelijk en laat u meevoeren in een zachte, rustgevende cocon waardoor de spanningen uit uw lichaam voelbaar wegebben.
In een mum van tijd, volledig herbronnen.In de MySenzOritM ligstoel kan u kiezen uit een ruime selectie van programma’s, die een positieve invloed hebben op uw gemoedstoestand zoals: rustgevend licht en geluid, aroma- en zuurstoftherapie, zachte massages, inner wellness programma’s... Eenvoudig genieten! Uw energiepeil en immuunsysteem krijgen meteen een boost. In slechts vijftien minuten voelt u zich helemaal herboren.
Stel u voor dat u de MySenzOritM op kantoor plaatst, als incentive voor de werknemers! Dan moet u wel bereid zijn de gevolgen te dragen. Om er maar enkele te noemen: De werknemers als herboren, verhoogde concentratie en creativiteit. Weg stress! Vaarwel burn-out!...
Te mooi om waar te zijn?Neem de proef op de som en probeer MySenzOritM. U zal versteld staan.
Meer info:
Wellness Design International (WDI) NVVliegplein 43 - BE-9991 Maldegem TEL 0032 50 40 47 90FAX 0032 50 39 74 05 [email protected] www.wellnessdesigninternational.com
Even weg van de werkvloer om alle stress te vergeten in de MySenzOritM Inner Wellness Capsule
pub WDI.indd 1 21/11/10 16:20 WOR Wellness Design Int. NL.indd 51 22/11/10 09:39
O.L
. Vro
uwzi
eken
huis
Aal
st –
Arc
hite
cten
bur
eau
VK S
tudi
o . F
oto
cour
tesy
of O
LV A
alst
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van
renovatie en onderhoud van gebouwen en technische installaties: WWW.PROFACILITY.BE/BUILDINGS
beveiliging en preventie: WWW.PROFACILITY.BE/SECURITY
300 cover BAT NL.indd 52 23/11/10 14:49
GEBOUWEN & TECHNIEKEN
INHOUD54 Safety & Security | One stop shopping voor een overkoepelend veiligheidsbeheer 56 PPS, Publiek Private Samenwerking | Effective samenwerking is het sleutelwoord
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio,de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Business Case | GSK Biologicals, een duurzaam en modulair gebouw van 52.000 m² (14/06/2010)
Certificering van gebouwen | Duurzaam als concreet objectief (31/05/2010)
Hernieuwbare energie | Succesvolle bedrijfsimplementatie van een fotovoltaïsch project (10/5/2010)
Fiscaliteit | Beveiligen brengt geld op (01/03/2010)
Immotica | Automatisch besparen (25/02/2010)
Passieve gebouwen | De zoektocht naar energie-efficiëntie (25/01/2010)
Beter beveiligde parkings (07/10/2009)
COMPANY PROFILESGedelegeerd multitechnisch beheer (Maincontracting)65 Sodexo
Consultancy en technische audits64 Sophia Group - Sicabel
Veiligheid – Toezicht en bewaking diensten62 G4S Security services67 Securitas
Buiten- en binnenzonwering63 Hunter Douglas – Helioscreen
Duurzame ontwikkeling is een essentieel gegeven geworden in het beheer van gebouwen, vooral om het energieverbruik van de gebouwen te verminderen. Immotica zijn een van de belangrijkste hulpmiddelen om deze doelstelling te bereiken.
PROFACILITY GUIDE 2011 53
Business Case | GSK Biologicals, een duurzaam en modulair gebouw van
Beter beveiligde parkings Passieve gebouwen | De zoektocht naar energie-efficiëntie
Fiscaliteit | Beveiligen brengt geld op Immotica | Automatisch besparen
Certificering van gebouwen | Duurzaam als concreet objectief Hernieuwbare energie | Succesvolle bedrijfsimplementatie van een fotovoltaïsch
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
300 cover BAT NL.indd 53 23/11/10 14:49
54 Profacility guide 2010
Foto
Bos
ch
Veiligheid en beveiliging worden steeds belangrijker aandachtspunten binnen het bedrijfsgebeuren. de mobiliteit van de werknemers ligt daarvoor gedeeltelijk aan de basis. gezien het beheer van de werkomgeving tot de kerntaken van de facility manager behoort, valt ook het veiligheidsaspect onder zijn bevoegdheid.
n Eduard Coddé Omdat de werkomgeving binnen het nieuwe werken niet strikt te omkaderen valt, is aandacht voor
de beveiliging van datastromen, IT-in-frastructuur en gebouwen onontbeer-lijk. Het (kantoor)gebouw is niet langer een fysiek gegeven, maar wordt veeleer virtueel in de actuele werksfeer.
‘Safety & Security’‘Safety’ heeft vooral betrekking op de mens. Preventieve maatregelen kunnen de nodige bescherming bieden. Bij ‘Se-curity’ wordt eerder gedacht aan de be-scherming van de omgeving tegen het onverwachte, in extreme gevallen zelfs terreuraanslagen. Schertsend wordt in de sector gesteld dat ‘safety’ de deuren opent en ‘security’ ze hermetisch af-sluit; m.a.w. beiden kunnen soms lijn-recht tegenover elkaar komen te staan. In alle gevallen is het menselijk gedrag bepalend door het bereikte veiligheids-niveau. Het komt er op aan om het onbekende en onverwachte zo goed mogelijk te voorzien en daarvoor be-schermende maatregelen in te voeren. Elke onderneming moet een veilig-heidsplan uitwerken met daarin actie-punten per deelgebied van ‘Safety & Security’. Daarbij moet de weerhouden beveiliging toelaten dat de onderne-ming maximaal operationeel blijft, ook tijdens en na een noodsituatie. Regels en verantwoordelijkheden voor de ‘Safety & Security’-politiek moeten nauwkeurig afgebakend worden en procedurematig vastgelegd. Wanneer niet precies is bepaald wie wat doet,
krijgt men, gegarandeerd te maken met lekken in de beveiliging.Het is tevens van cruciaal belang om re-gelmatig trainingen te voorzien om de reacties bij noodsituaties in te stude-ren. Iedereen binnen een onderneming is medeverantwoordelijk voor ‘Safety & Security’ – regels alleen zijn geen ga-rantie voor veiligheid.
Partnerschap voor integrale aanpak“Safety & Security zijn binnen een be-drijf van een bepaalde grootte gewoon verplicht” merkt Steven Janssens, Sales & Marketing Manager Seris Security op. “Er zijn maandelijkse bijeenkom-sten van het comité voor veiligheid van waaruit een te volgen politiek kan wor-den aangestuurd”.De prijs voor bewakingscontracten staat onder zware druk als gevolg van het crisisjaar 2009. Het gaat om man-uren met weinig marge. “Bedrijven be-sparen drastisch op deze kostenpost en wanneer zich niet meteen een ernstig voorval voordoet, wekt dat de indruk dat het ook best wel lukt met wat min-der” stelt Steven Janssens vast. “In de praktijk is het niveau van safety & secu-rity – licht – gedaald en dringt zich een nieuwe aanpak op”.Seris Security pleit voor een totale aan-pak met een uitgebalanceerde inzet van mensen en technologie. De nieuwste IT-gestuurde technologie is erg perfor-mant en bovendien toegankelijk ge-prijsd. Sterke systemen vereisen ech-ter ook goed opgeleide mensen. “We vertrekken altijd vanuit een analyse
one stop shopping voor een over-koepelend veiligheidsbeheer
Safety & Security alS nieuwe uitdagingen vOOr fM
dankzij de moderne tech-niek is vanuit de meldka-mer een volledige virtuele bewakingsronde mogelijk.
320_PFY028_securite BAT nl.indd 54 30/11/10 06:43
Profacility guide 2010 55
elektronica voor alle werk
Voor Siemens bezit de elektronische identiteitskaart alle troeven om een sleutelrol te spelen binnen de veiligheid en beveiligingspolitiek van een bedrijf. Niet alleen is elke werk-nemer in het bezit van een dergelijke kaart, de ingebouwde chip laat ook toe de veiligheid en beveiliging van de onderneming op maat van elke medewerker te programmeren. Zo is er vooreerst de toegangscontrole tot het gebouw of gelimiteerde delen ervan. Het-zelfde geldt voor de toegang tot computernetwerken en/of bepaalde informatiepakketten, het activeren van communicatielijnen en contactpersonen. dezelfde kaart kan dienst doen voor tijdsregistratie, maar evenzeer als betaalkaart voor drankautomaten – met personalisering van gratis en betalende consumpties – of het bedrijfsrestaurant. Weer een andere toepassing is het gebruik van kopieerapparaten en printers, met daaraan gekoppelde registratie van het papier- en tonerverbruik.Bovenop de beveiliging via Id-kaart kan biometrische beveiliging worden toegevoegd voor een nog hoger en sluitender beveiligingsniveau.
geb
Ou
wen
& t
ech
nie
ken
en inzichten in een bestaande situatie om een optimaal afgestemde policy uit te stippelen” licht Steven Janssens toe. “De uitgewerkte oplossing kan ook een co-investering insluiten voor de techni-sche systemen”. Daarmee bestrijdt Seris Security de ac-tuele investeringsstop bij heel wat be-drijven. Dergelijke contracten hebben een minimale looptijd van 3 jaar tot 5 jaar. Het ‘total security concept’ maxi-maliseert de safety & security, zodat een hoger niveau wordt bereikt tegen een stabiele kost. “Technologie speelt hierin een sleutelrol, maar integratie van alle disciplines is niet minder essentieel” gaat Steven Janssens verder. Beelden van bewakingscamera’s kunnen vandaag probleemloos naar PDA’s en smartpho-nes gestuurd worden, zodat de inzet van mensen efficiënter en veiliger kan gebeuren. De bewakingsagenten kunnen zelf ook altijd en overal foto’s of video’s maken die de rapportering efficiënter maken.
Safety, security en compliancy Dat is waar het voor Robby Van Mele, Director Guarding bij G4S Security Ser-vices vandaag om draait. De veiligheids-agenten kunnen als extra toegevoegde waarde toezien op het nalaven van de re-
gels (Compliancy) als bv. het dragen van veiligheidskleding, het respecteren van snelheidsbeperkingen op de site, enz.De sector verandert snel; de beschikbare technologie nog sneller. Waar vroeger toegangscontrole door een fysiek per-soon werd waargenomen, wordt dat van-daag volledig toevertrouwd aan de elek-tronica. ‘Remote acces’ laat toe via een op de meldkamer aangesloten camera te zien wie zich aandient en al dan niet toe-gang te verlenen. Door een uitgekiende cameraopstelling binnen gebouwen en de moderne tech-niek voor draaien, inzoomen en volgen op afstand, is vanuit de meldkamer een volledige virtuele bewakingsronde mo-gelijk. Hoewel een bewakingsdienst geen tech-nische dienst vervangt, kunnen de agen-ten wel preventieve technische controles uitvoeren en zo bijdragen om onderhoud en herstellingen efficiënter te laten ver-lopen. Dankzij de moderne technologie kunnen de agenten beelden vastleggen van situaties die om aandacht vragen en zo een niet te onderschatten assistentie verlenen aan facility management.
De professionalisering van safety & se-curity kan heel wat betekenen voor FM. Enkele voorbeelden: het volledige
sleutelbeheer van een gebouw, een ge-mengde opdracht voor bewaking en re-ceptie, het combineren met een ronde voor openen en sluiten van het gebouw, het coördineren en organiseren van de brandoefeningen, tot en met het toevoe-gen van een ‘ecoronde’. De mogelijkhe-den tot digitaal rapporteren verhogen de ondersteunende waarde voor facility management. “Technisch is bijna alles mogelijk, maar een evenwicht zoeken tussen investe-ring en personeelskost is onontbeerlijk” besluit Robby Van Mele. “Aan mense-lijke zijde mag de deskundigheid voor professioneel advies voor de techniek en het deskundig gebruik van de installa-ties niet veronachtzaamd worden”.
trendsVoor Steven Janssens, Sales & Marketing Manager Seris Security, daalt het fysisch gevaar, maar ligt het risico steeds meer bij het ontvreemden van de kennis die binnen een onderneming aanwezig is. ‘Intelligente criminaliteit’ is het gevaar waarvoor we op onze hoede moeten zijn. Elk bedrijf moet toezien op de be-veiliging van haar intellectuele waarde, al was het maar alleen om geen imago-schade te lijden.Safety & security moeten een bijdrage leveren tot het goed gevoel van de werk-nemers op de werkvloer. “Het moet ge-dragen worden door het management en haast onzichtbaar aanwezig zijn” pleit Steven Janssens. “Wanneer safety & se-curity deel is van de werking van een or-ganisatie, worden de zwakheden zicht-baar en kan men daarop reageren”. Robby Van Mele, Director Guarding bij G4S Security Services ziet een trend naar ‘one stop shopping’, het kiezen van één partner voor safety, security & complian-cy, waarmee een weg wordt afgelegd die de nodige ruimte laat voor flexibiliteit. “Regelmatig - zelfs frequent - een audit doen bij de klant is belangrijk als leve-rancier om de aanpak voortdurend te op-timaliseren. Klant en leverancier moeten zichzelf durven in vraag te stellen”. Van een aantal uren bewaking vervullen evolueert de sector naar het aanbieden van totale service oplossingen. “Safety & securiy is een heel professionele busi-ness geworden” argumenteert Robby Van Mele. ‘Safety & Security’ is geen statisch ge-geven maar een onderwerp dat voort-durend evolueert. Daarom is maatwerk voor elke onderneming een conditio sine qua non om het verwachte resultaat te bereiken. Elke onderneming is het bo-vendien aan zichzelf verplicht om haar profiel voor veiligheid en beveiliging voortdurend aan te passen als stuurele-ment voor de te nemen maat-regelen. n
Biometrische beveiliging kan worden toege-voegd voor een nog hoger beveiligingsniveau.
Foto
Sie
men
s
320_PFY028_securite BAT nl.indd 55 30/11/10 06:43
56 Profacility guide 2011
doc.
Van
hout
Fac
ilitie
s
de PPS voor het administratief centrum van Herent heeft een looptijd van 27 jaar en gaat gepaard met een investering van 16,435 miljoen euro.
francis Joris, Vanhout facilities
Publiek Private Samen-werking – kortweg PPS – is zowat overal ter wereld ingeburgerd of opgestart. Het is een formule om te bouwen die snel aan populariteit wint naarmate de overheden te kampen hebben met steeds grotere financiële tekorten. Na operaties als renting of lease back, is PPS de grensverleggendetoverformule.
n Eduard Coddé
In theorie is een Publiek Private Samen-werking (PPS) een samenwerkings-vorm tussen een overheid en één of
meer private ondernemingen voor het bekomen van een gebouw of infrastruc-tuur. PPS kan betrekking hebben op afge-bakende infrastructuurwerken, maar kan ook over een grotere gebiedsontwikkeling gaan, als bv. een ganse site binnen een stad of gemeente. In tegenstelling tot de in het verleden gebruikelijke openbare aanbesteding wordt bij een PPS niet de inhoud van het project aangestuurd, maar wel het gewenste einddoel (de ‘output’). Dat bete-kent dat de publieke partij focust op het gebruik van het te bouwen goed. Bij een PPS is er strikt genomen niet langer sprake van een ‘opdrachtgever’, al moet de beoogde realisatie uiteraard wel aansluiten op de behoeften en cultuur van de betreffende overheidsdienst.De private partij brengt haar ervaring in om de best mogelijke oplossing te vinden om het gewenste bouwproject te reali-seren. De ontwikkelaar/uitbater van het goed krijgt alle ruimte om door zijn ken-nis en ervaring een zo efficiënt en innova-tief mogelijk plan uit te werken. Binnen PPS projecten behouden zowel de overheid als het bedrijfsleven hun eigen identiteit en verantwoordelijkheid, ter-wijl flink wordt afgeweken, van de klas-sieke verhouding tussen ‘opdrachtgever’ en ‘uitvoerder’. De samenwerking staat centraal en dient gebaseerd te zijn op een duidelijke taak- en risicoverdeling. Voor-aleer een project op te starten zal telkens
een risicomatrix worden opgestart, met als doel de risico’s bij die partijen neer te leggen die ze best kunnen dragen.Er zijn echter ook variaties mogelijk op een PPS, zoals de publiek private joint venture (ook publiek private ontwikke-lingsmaatschappij). In dat geval parti-ciperen alle partijen risicodragend. Dat houdt ook in dat bij een winstgevende exploitatie, de overheid recht heeft op een aandeel in de winst, of bij slechte re-sultaten, de overheid verplicht meedraagt in de geleden verliezen. Tenslotte is er nog het concessiemodel, waarbij de overheid een exploitatierecht met lange looptijd op de markt zet tegen een bepaalde vergoeding. De vergoeding kan vast, dan wel geheel of gedeeltelijk afhankelijk zijn van het exploitatieresul-taat.
PPS toont heel wat gezichtenKernmerkend voor een PPS is dat het om meer gaat dan de realisatie van een pro-ject. De samenwerking betreft de (volle-dige) exploitatie van het goed over lange termijn. Dat maakt dat er bij het samen-werkingsverband met de overheid een groot aantal private partijen betrokken worden. Het gaat in de praktijk al min-stens om het ontwerpen van het gebouw, het bouwen ervan en vervolgens de uitba-ting en het beheer van de realisatie. Niet zelden wordt de noodzakelijke financiële inbreng via een gespecialiseerde partij als een bank of verzekeringsmaatschappij be-trokken. Afhankelijk van hoe het PPS project
effectieve samenwerking is het sleutelwoord PPS, PUBLIEK PRIVATE SAMENWERKING
310_PFY028_dbfm nl.indd 56 23/11/10 14:50
Profacility guide 2011 57
GEB
oU
WEN
& T
Ech
NIE
KEN
wordt aangepakt, duiken verschillende lettercombinaties op:DB - Design & Build DC - Design & Construct EC - Engineering & Construct DBM – Design, Build & Maintenance (‘hard services’)DBFM – Design, Build, Finance & Main-tenance DBFMO – Design, Build, Finance, Main-tenance & Operate (‘soft services’, de klas-sieke facilitaire diensten).DBFM is veruit de meest populaire con-tractvorm bij PPS projecten.Het is echter ook mogelijk dat één enkele private partij alle nodige disciplines on-der dak heeft om als enige partij te kun-nen inschrijven in een PPS met bv. een gemeente. Een bijzonder voorbeeld hier-van is dat facilitair dienstverlener Facili-com in Nederland het nieuwe belasting-kantoor in Doetinchem bouwt als ‘mono supplier’.
levenscyclusbenaderingDe DBFM contractvorm is het gevolg van de tendens om de totale kostprijs voor bouw of renovatie en onderhoud van ge-bouwtechnische installaties forfaitair te benaderen en te financieren. De gebruiker betaalt een maandelijkse vergoeding die bij de aanvang van het contract wordt bepaald en rekening houdt met alle kosten die kunnen voor-komen binnen de afgesproken gebruiks-termijn. DBFM contracten zijn uitstekend geschikt voor de bouw van scholen, sportcomplexen, gemeentehuizen…
Het DBFMO contract gaat nog een stap verder en sluit zowel de ‘hard services’ - het onderhoud van het gebouw - als het leveren van de facilitaire diensten (‘soft services’) in gedurende de looptijd van het contract (bv. 25 of 30 jaar). Mogelijke projecten waar een DBFMO contract kan worden toegepast zijn gevangenissen, (tol)wegen, tunnels…De alles omvattende DBFMO contracten zijn nog lang geen algemeen aanvaarde aanpak, omdat ze vaak een ingrijpende cultuurverandering met zich meebreng-en. De overheid kan als gebruiker niet langer de verschillende deelcontracten tot op het bot onderhandelen. Daar staat tegenover dat ze het voordeel van een ‘one stop shopping’ geniet, wat efficiënter moet uitdraaien. Alle voorzieningen voor de werking van een gebouw, zoals bewa-king, beveiliging, catering, schoonmaak en afvalmanagement, alsook het over-koepelende beheer ervan, maken immers deel uit van het DBFMO contract.De levenscyclusbenadering overstijgt de traditionele bouwkost. De Total Cost of Ownership is doorslaggevend en daarom zijn bepaalde keuzes in de ontwerpfase bijzonder cruciaal. Beheer- en onder-houdsaspecten moeten het ontwerp mee beïnvloeden om tot een realisatie te ko-men die zich meer dan gemiddeld eco-nomisch, efficiënt en gebruiksvriendelijk toont.
gebruikskost in de toekomst projecterenAls publieke partner in de PPS betaalt de opdrachtgever voor de beschikbaar-
heid van een gebouw of infrastructuur en niet langer voor het fysieke bezit ervan. De contractant wordt geselecteerd op de maandelijks verschuldigde gebruikskost. Die gebruikskost is samengesteld uit de eigenlijke bouwkost en de onderhouds-kosten over de looptijd van het contract. Er is een niet te onderschatten wisselwer-king tussen beide componenten.Francis Joris, Vanhout Facilities: “Het is onontbeerlijk om over een goede gege-vensbank te beschikken om de lifecycle cost zo nauwkeurig mogelijk te kunnen bepalen. Niet minder belangrijk is het om nog voor de spreekwoordelijke eerste lijn op papier is gezet het ontwerp te kunnen aansturen. Het beïnvloeden van de archi-tectuur door bepaalde materiaalkeuzes op te leggen heeft een enorme weerslag op de onderhoudsvriendelijkheid en bij-gevolg op de onderhoudskost van dat ge-bouw”.Lastenboeken zijn vandaag te vaak een conforme kopie, ongeacht het gaat over een school, een sporthal of een gevang-enis. De private partij blijft tot 30 jaar eigenaar van een gebouw en moet gedu-rende die looptijd voor alles zorg dragen. Daarom moet per lokaal elk verwerkt materiaal worden afgewogen t.o.v. de functie en het gebruik ervan. De kosten voor aankoop, onderhoud en vervanging beïnvloeden evenals de looptijd van het contract stuk voor stuk de globale lifecy-cle cost van het gebouw. De contractant draagt een groot deel van de risico’s. Dat betekent dat het profiel van de gebruiker nauwkeurig moet om-schreven zijn om de juiste lifecycle cost te kunnen berekenen. “Het is belangrijk om bv. de schoonmaak-activiteiten in een pakket te bundelen omdat deze invloed hebben op de levens-duur van de verwerkte materialen” leert ons Francis Joris. “Een aantal bouwgere-lateerde onderhoudsactiviteiten kunnen door de schoonmaakdiensten verzekerd worden, wat de levensduur van sommige elementen kan verlengen en voordeel op-levert”. “Om als contractant in PPS mee te gaan, is het zinvol om verschillende projecten in portefeuille te hebben” leert de erva-ring bij Francis Joris. “Er zitten altijd vlot lopende en lastiger projecten tussen”.
Meerwaarde door PPSVoor Steven Van Garsse, manager Vlaams Kenniscentrum PPS is de transparantie in de kosten een speerpunt om hierdoor uit-
effectieve samenwerking is het sleutelwoord
Het zwembad ‘de Waterperels’ in lier ont-stond eveneens vanuit een PPS. Het gaat om een concessie met een looptijd van 30 jaar.do
c. V
anho
ut F
acili
ties
310_PFY028_dbfm nl.indd 57 23/11/10 14:51
58 Profacility guide 2011
Vlaams Kenniscentrum PPS
Midden 2002 werd het Vlaams Ken-niscentrum PPS opgericht met als doel een impuls te geven aan de introductie en de implementatie van deze samen-werkingsformule. Het centrum ontstond als een afzonderlijke dienst, maar werd uiteindelijk onderdeel van de ‘diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid van de Vlaamse overheid’, waar het ressor-teert onder de ‘Stafdienst voor de Vlaamse regering’. Vandaag fungeert het Kenniscentrum PPS als centraal aanspreekpunt en netwerk-organisatie voor alles wat met PPS te maken heeft in Vlaanderen. Het heeft zowel een adviserende functie als een procesbegeleidende functie en evalueert finaal ook de meerwaarde van een PPS project. Bovendien richt het opleidingen in.Jammer genoeg is er tot op heden nog geen tegenhanger aan Waalse zijde. Meer informatie: www.vlaanderen.be/pps European PPP Expertise Centre (EPEC): www.eib.org/epec
PPS wint ifMa facility awards
In 2008 eindigde het ‘Administratief Cen-trum Bethaniënhuis’ in Zoersel als eerste bij de toekenning van de IFMA Facility Awards.dit publiek vastgoedproject ter waarde van 8,24 miljoen euro werd in een PPS gerealiseerd volgens de dBFM contract-vorm. Aan private zijde tekenden Vanhout Facilities uit Geel, architectenbureau driesen-Meersman-Thomaes en dexia Bank, verenigd in de ‘nv Administratief en Cultureel Centrum Bethaniën’. Als concessiehouder stonden zij in samen-werking met de gemeente en het oCMW in voor de planning en realisatie van het globale project.de opdracht omvatte de begeleiding van de reorganisatie van de gemeente- en oCMW-administratie, het concept van de verbouwing, de eigenlijke verbouwing, de financiering en exploitatie van een nieuw administratief centrum, alsook het herbe-stemmen van het oude gemeentehuis en de bijhorende gebouwen.
lopende kosten te kunnen vermijden. De opdrachtgever weet vooraf precies welk budget hij moet voorzien. Niet onbelang-rijk is de ‘zorgeloze’ realisatie, omdat deze de verantwoordelijkheid is van de private partijen en de opdrachtgever zich geheel op zijn kerntaken kan blijven con-centreren. De overheid moet niet lang- er zelf afzonderlijk onderhandelen met architecten, aannemers, banken en facili-taire dienstverleners, daar de particuliere partijen binnen de PPS van begin tot eind
de totale verantwoordelijkheid dragen.Het gaat tevens over een ‘eindresultaat-verbintenis’, wat betekent dat er voor alle betrokken partijen duidelijkheid bestaat over de risicospreiding. In de praktijk is het wel zo dat operationele leasing heel dicht in de buurt komt van sommige PPS formules met DBFM samenwerking. Nog een belangrijke meerwaarde is de mogelijkheid om verder te gaan in het duurzaam investeren, omdat de PPS projecten een lange afschrijvingstermijn kennen. Maar is er ook meerwaarde te halen voor de private partner? “De private partner geniet het voordeel van een constante inkomstenstroom gedurende een lange periode” benadrukt Steven Van Garsse. “Dat betekent ook een zekerheid op te-werkstelling over lange termijn”. Wen-sen en behoeften van de markt kunnen beter worden ingebracht in overheids-projecten door samenwerking van in een vroeg stadium.Het Vlaams Kenniscentrum PPS ver-wacht dat de private markt zich beter gaat organiseren om de PPS formule te kunnen beheren. Vanuit de Belgische PPS ervaring bouwen de bedrijven refe-renties op voor de internationale mark-ten. Algemeen wordt verwacht dat als gevolg van de globalisering meer groot-schalige PPS projecten in een internati-onale sfeer zullen worden aangepakt. Nu al legt de EU aanbestedingsregels en be-grotingsnormen op.
druk op de ketelEen ‘samenwerking’ kan maar succesrijk verlopen als alle betrokken partijen zich daar goed bij voelen, in casu wanneer het voor iedereen een winstgevende formule blijkt. PPS dient een win/win op te le-
veren, anders is het geen duurzame for-mule. Om als potentieel contractant mee te dingen naar een PPS project moeten niet zelden hoge kosten gemaakt worden voor allerhande voorbereidende onder-zoeken en studies. Wie het contract niet haalt, zit met de verliezen. Banken eisen bovendien niet zelden de inschakeling van externe consultants om bv. de meet-staten te controleren. Ook dit creëert een extra meerkost. Steeds vaker klinkt de klacht dat financiële instellingen onre-alistische eisen stellen om hun inbreng te beveiligen. Vele PPS projecten eisen een ‘Maintenance Reserve Account’, een garantiefonds dat moet volstort zijn van bij de aanvang van het contract en twee jaar dekking van de onderhoudswerken voorziet. Dit is een weinig realistische vraag, omdat de onderhoudskosten pie-ken vertonen in het 10e en 15e jaar na de voltooiing van een gebouw.Bij een PPS project als een sporthal is de uitrusting ervan - al gauw een half mil-joen euro - deel van het contract. De con-tracten leggen strenge prestatie-eisen op, die zich nauwelijks laten becijferen en/of de maandelijkse gebruikskost buitenspo-rig opdrijven.PPS vergt in de opstartfase dus serieuze investeringen. Overheden proberen wel meer tegemoet te komen door modellen te gebruiken die bijdragen om de transac-tiekosten te verlagen en/of door vergoe-dingen uit te betalen aan partijen die het contract niet hebben binnengehaald.Ook het aantrekken van externe finan-ciering door private consortia is sinds de financiële crisis minder vanzelfspre-kend geworden. Daar staat tegenover dat pen-sioenfondsen interesse tonen voor PPS als duurzame investering. Om de financiering te vergemakkelijken, sprong
Het ‘administratief centrum Bethaniënhuis’ in Zoersel werd in 2008 bekroond met de ifMa facility award of the year.
doc.
Van
hout
Fac
ilitie
s
310_PFY028_dbfm nl.indd 58 23/11/10 14:51
Profacility guide 2011 59
aanbevolen lectuur
“dBFM: La bonne à tout faire en PPP ? dBFM: meid van alle (PPS-)werk?”, een boek van Alain François, Kaat Leus en Anthony Logghe bij uitgeverij Larcier, verz.
“dossiers des juristes d’entreprisedossiers voor bedrijfsjuristen”. 30 EUR.
referenties
Via haar website stelt het Vlaams Kenniscentrum PPS een aantal nuttige documenten ter beschikking. • de 10 PPS geboden: www2.vlaanderen.be/pps/informatie/info_10geboden.html • Het dBfM handboek (Pdf-versie): www2.vlaanderen.be/pps/documenten/dbfmhandboek.pdf • Benchmark PPS in Vlaanderen (deloitte; Pdf-versie): www2.vlaanderen.be/pps/documenten/benchmark.pdf • Projectdefinitie – checklist (Pdf-versie): www2.vlaanderen.be/pps/documenten/projectdefinitie.pdf • Standaardcontract voor dBfM: www2.vlaanderen.be/pps/documenten/dBFM%20overeenkomst.pdf
de overheid in diverse projecten bij als waarborgverstrekker.“De ‘S’ van samenwerking in een PPS staat steeds vaker flink onder druk” luidt de kritiek uit de praktijk. Nochtans is een mentaliteit van positieve samenwerking onontbeerlijk om de belangstelling voor PPS en DBFM niet te laten uitsterven.
onzekere situatie in WalloniëWallonië is momenteel het enige gewest dat geen wettelijk kader heeft voor het concept Publiek-Private Samenwerking of PPS. De Waalse liberale partij MR had in 2008 een voorstel van decreet inge-diend, in het kader waarvan bepaalde instanties geraadpleegd werden, zoals de vereniging van Waalse steden en ge-meenten (UVCW). In een advies aan het Waalse Parlement van december 2008 herinnerde de UVCW eraan dat de PPS juridisch gezien niet op zichzelf bestaat maar net een juridische omkadering moet krijgen, die kan variëren, aangezien de PPS verschillende vormen aanneemt: het autonome gemeentebedrijf, de ge-meentelijke vzw, de intercommunale, de vereniging van OCMW’s (vereniging-
en hoofdstuk XII), de vennootschap met sociaal oogmerk of het economisch samenwerkingsverband. In dezelfde pe-riode keurde de Franse Gemeenschap een decreet goed, dat een PPS oprichtte voor de uitvoering van werkzaamheden in schoolgebouwen. Het decreet voorzag in de betaling door de Gemeenschap van een jaarlijkse bijdrage van 61,2 miljoen euro aan een privéconsortium dat gebou-wen zou bouwen voor een waarde van 500 miljoen tot 1 miljard euro en dat ze daarna gedurende 27 jaar zou onderhou-den. Als basis voor het besluit van de overheid diende een verslag van het stu-diebureau Deloitte waarin de klassieke financiering door de overheid en via PPS vergeleken werden. Maar de cijfers in dit verslag werden met goede argumenten bekritiseerd door een verslag van het CRISP, waarin de berekeningen niet tot dezelfde resultaten leidden, met als be-sluit dat de gevolgen van de PPS voor de begroting erg verschillend zijn.Op basis van het verslag van het CRISP heeft minister Nollet in september 2010 afgezien van het voorstel van decreet en een nieuw ontwerp aangekondigd, waar-
door de werkzaamheden in januari 2011 van start zouden kunnen gaan. Zodra dat bekendgemaakt werd, kwam ook op dit ontwerp onder vuur te liggen, vooral vanuit het comité van scholieren in de Franse Gemeenschap (CEF), dat het on-voldoende achtte en vaststelde dat 121 miljoen euro in dit ontwerp opnieuw betrekking had op DBFM-contracten, die sterke gelijkenis vertonen met PPS-contracten. Volgens het CEF zou dit type van contract de Gemeenschap heel wat geld kosten, minstens het dubbele van de oorspronkelijke investering.Deze kritiek komt regelmatig terug in de argumenten van tegenstanders van de PPS, die erop wijzen dat staten, die zich geen zorgen hoeven te maken over insolvabiliteit, altijd interessantere le-ningen kunnen aangaan dan de mach-tigste bedrijven. Een ander vaak voor-komend verwijt is dat het volgens de tegenstanders zou gaan om een prijzig boekhoudkundig trucje dat de overheid uitdokterde om de schuld uit haar finan-ciële balans te houden. Kortom, het PPS-concept lijkt niet te willen rijpen in het zuiden van ons land. n
Het PPS project ‘administratief centrum Bethaniënhuis’ in Zoersel heeft een loop-tijd van 20 jaar met speciale aandacht voor duurzaamheid en de implementatie van een centraal ictplatform.
doc.
Van
hout
Fac
ilitie
s
310_PFY028_dbfm nl.indd 59 23/11/10 14:51
60 PROFACILITY GUIDE 2011
Best practices en trends in Buil ding managementSinds 2004 ondersteunt, observeert en becommen-tarieert Profacility de evolutie van gebouwen- en onderhoud beheer in ons land. Een beheerder van gebouwen moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. In dat kader kunt u steeds de Profacility.be -kenniscentrum met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
KENNISCENTRUM I WWW.PROFACILITY.BE/BIBLIO
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Certifi cering van gebouwen, duurzaam als concreet objectiefMomenteel zijn er op ons Belgisch grondgebied een tiental gebouwen in afwachting van het verkrijgen van een milieucertifi cering, terwijl een dertigtal anderen in de aanvraagfase zitten. Rekening houdend met het feit dat die trend pas achttien maan-den geleden is ingezet, kunnen we hier spreken van een stijgende tendens. Maar hoe kunnen we het onderscheid maken tussen labels als Valideo, HQE, BREEAM, LEED en consorten? Zal één van die labels uiteindelijk dé norm worden en zo ja, waarom?Na technisch uitstel zal op 1 mei eerstkomend uiteindelijk de laatste fase van het de-creet voor de energieprestatie van gebouwen (EPB) van kracht worden in Wallonië. Alle drie de Belgische gewesten hebben vanaf dan de Europese 2002/91/CE-norm in hun respectievelijke wetgevingen opgenomen. Maar laten we niet vergeten dat de norm enkel betrekking heeft op het energieverbruik van gebouwen, iets wat slechts een deel uitmaakt van het ‘duurzame’ concept.
Passieve gebouwen : de zoektocht naar energie-effi ciëntie
Energiezuinig bouwen is in ware opgang. Goed geïsoleerde gebouwen zijn standaard geworden maar sinds enkele jaren duiken er steeds meer nieuwe bouwtechnolo- gieën op. De laatste trends zijn passieve en energiepositieve gebouwen. Olivier De-troz van studie- en auditbureau Dapesco (Louvain-la-Neuve) is goed geplaatst om tekst en uitleg te geven bij de nieuwste energieeffi ciënte bouwmethodes. Als expert in duurzaam bouwen heeft hij niet alleen recent een energiepositief gebouw neer-gezet (waarover later meer), zijn fi rma Dapesco consulteert bovendien bedrijven om de energiefactuur naar beneden te halen. Aan de hand van een meetanalyse van het energieverbruik wordt een actieplan met mogelijke oplossingen voorgelegd dat het energiebeheer optimaliseert. Tevens worden de energiebesparingen berekend zodat de bedrijfsverantwoordelijke een goed zicht krijgt op de uiteindelijke Return On Invest (ROI). Meteen hét kernwoord dat gebezigd wordt als men het heeft over duur-zaam bouwen.
Vind al deze artikelen vlot terug
Het Atlantis-gebouw (CODIC – Architectes Cerau en DWS) is niet alleen het eerste gebouw in België met het BREAAM-label, maar ook het eerste in Europa dat het nieuwe label ‘BREEAM Europe for Offi ces 2008’ krijgt
Het energie consultancybureau Dapesco heeft als eerste in Wallonië een energie-positief gebouw gebouwd.
399_PFY028_BAT biblio nl.indd 60 22/11/10 07:49
PROFACILITY GUIDE 2011 61
GEB
OU
WEN
& T
ECH
NIE
KEN
Best practices en trends in Buil ding management
Immotica : automatisch besparen Een modern leefbaar kantoorgebouw is niet denkbaar zonder comfortuitrusting. Een comfortabel binnen- klimaat draagt immers bij aan verhoogde arbeidspro-ductiviteit en betere prestaties van medewerkers. Ech-ter, tegelijkertijd wordt effi ciënt energiebeheer en milieu met de dag belangrijker. Automatisering kan helpen. “In hoofdzaak gaat het erom automatisch, maar op een zo effi ciënt mogelijke manier te voldoen aan de verwach-tingen en behoeften van de gebruikers. Geautomatiseer-de installaties hebben een enorme impact op het ener-gieverbruik en bijgevolg ook op het milieu. Daarom is het van groot belang dat geautomatiseerde systemen per-fect zijn afgesteld en degelijk worden opgevolgd” merkt Rony Gabriels op, Sales Manager bij Priva Building Intelligence N.V., specialist in gebouwbeheersystemen.
‘Immotica’ paart een aangenamer werkklimaat voor de werknemer aan lagere gebruikskosten voor het gebouw
doc.
sm
artO
ffi ce
Het nieuwe GSK Biologicals-gebouw met een oppervlakte van 52.000 m² werd ontworpen door het architectenbureau Assar Architects. Met dit project won het bureau een van de drie prijzen die het wegkaapte tijdens de MIPIM Awards 2010.
Een duurzaam en modulair gebouw van 52.000 m² Bij de toekenning van de Facility Awards 2010, hebben de specialisten in facility management massaal hun voorkeur uitgedrukt voor het Odyssey-project van GSK Biologicals, dat bovendien de Publieksprijs in de wacht sleepte. Maar dat is nog niet alles: het bedrijf won dit jaar ook een MIPIM Award in de categorie ‘business centers’. Achter deze odyssee schuilt een fantastisch project dat niet alleen vernieuwend maar ook duurzaam is. Met een gemiddelde van 300 nieuwe medewerkers per jaar in België en een alsmaar toenemend aantal projecten, had GSK Biologicals dringend nood aan nieuwe kantoorruimten. Een eenvoudige constatering waaruit het Odyssey-project ontstaan is. Benoît Schmits, directeur van de dienst Facility Management, herinnert zich nog hoe het allemaal begon: “In 2006 stelden we vast dat er een project uitgewerkt moest worden, dat niet alleen nieuwe kantoorruimten zou creëren, maar ook een fl exibelere werkwijze zou invoeren in de onderneming en gebruik zou maken van milieu-vriendelijkere technologieën”.
Beter beveiligde parkingsDe parkeerruimte is de toegangspoort van het bedrijf, zowel voor het personeel als voor debezoekers. Heel vaak zorgt die voor een eerste indruk van het bedrijf. En noch-tans is het een plaats die niet graag gezien is. Fleet Managers en Facility Managers geven toe dat het een risicogebied is, maar dat er met enkele goede ideeën gemakke-lijk degelijke oplossingen gevonden kun-nen worden. Een parking is een weinig bezochte, soms slecht verlichte ruimte. Het is belangrijk om haar imago te verbeteren, niet alleen om iedereen een goed gevoel te bezorgen in het bedrijf, maar ook om de kosten ten gevolge van ongevallen, diefstal en vandalisme te beperken.
Niet verblindende verlichting, heldere tinten, vrij zicht, net-heid, betrekkelijk hoge plafonds... De indruk van veiligheid is ook een kwestie van waarneming en psychologie.
399_PFY028_BAT biblio nl.indd 61 22/11/10 07:49
62 Profacility Guide 2011
G4S SECURITY SERVICES NV/SA Koning Boudewijnlaan 30 - BE-1800 Vilvoorde
TEL 0032 (0)2 712 59 11FAX 0032 (0)2 720 99 96
Profiel VaN Het BedriJfinleidingG4S is marktleider in België op het vlak van “Security, Safety & Compliancy”. Haar voornaamste activiteiten zijn bewaking, elektronische beveiliging, telebewaking, veiligheidslogistiek (waardetransport en -behandeling) en de bescherming van personen (safety). De groep stelt 5 200 personen tewerk in België, en dit uitsluitend in beveiligings- en bescher-mingsdiensten.
dienstenSECURE SOLUTIONSBeveiligingsoplossingen op maat voor ondernemin-gen, publieke instellingen, KMO’s, zelfstandigen en particulieren
Bewaking:• Permanente, gedeelde & mobiele bewaking• Bewaking in industriële en publieke omgeving, in kantoren, in shopping centra en winkelstraten• VIP security• Preventiediensten in publieke omgeving• Patrouillediensten• Interventie na alarm• Assistentie na alarm• Safety: brandbeveiligings- en preventiediensten
Elektronische beveiliging:• Inbraakdetectie• Branddetectie• Toegangscontrole• CCTV• Geïntegreerde oplossingen
coNtactLuc Craps
Sales Director Key Accounts
TEL 0032 (0)2 712 58 76
StructuurManagement
Jean-Paul Van Avermaet
Managing Director Secure Solutions
Marc Willems
Service Line Director Guarding Major Accounts
Robby Van Mele
Service Line Dir Static, Mobile, Events Guarding
Mik Emmerechts
Service Line Director Monitoring & Systems
Martine Daenen
Service Line Director Training & Audit
Ann Cools
Finance & Administration Director
Stéphane Gilles
Human Resources Director
1000 Brussel
2610 Wilrijk
5100 Naninne
Aanwezig in 110 landen in de wereld
Werknemers Aantal personen: 5200
Jaar van oprichting: 1962
omzet 2007: 263.000.000 €
2008: 276.000.000 €
2009: 263.000.000 €
Control room 24u/24:• Alarm monitoring• Video monitoring• Vehicle & object tracking• Emergency & care centre
Training & audit:• Training: opleidingen voor personeel G4S en externen• Audits, outsourced security management, evacuatie-oefeningen
NieuwighedenGeïntegreerde oplossing bewaking en onthaal - ‘G4S Login’: real time communicatiemiddel, multidirectio-neel, webgebaseerd - IP toepassingen, zowel binnen de bewaking als binnen de elektronische beveiliging Camerabewaking via IP netwerk – Video-analytics Toegangscontrole beheerd vanop afstand - Meer efficiënte patrouillediensten en snellere interventie-na-alarmdiensten dank zij een doorgedreven automatisatie (PDA, eKey, …)
referentiesCES-CDR (Comité Economique et Social - Comité des Régions), NATO, Europees Parlement, Volvo Cars, Volvo Trucks, Electrabel, Nike, Euroclear, Fnac, Johnson & Johnson, Ethias, Pfizer, Total, Axa, Agfa Gevaert, Mobistar, Akzo-Chimie, U.C.L., Brussels Expo, Techspace Aero, Caterpillar, Sea-ro, PSA, enz.
Securing Your World
company profile
BAT G4 nl.indd 62 22/11/10 17:47
GEB
OU
WEN
& T
ECH
NIE
KEN
Profacility Guide 2011 63
HUNTER DOUGLAS BELGIUM NV/SA HELIOScREEN PROjEcTS
Dijkstraat 26 - Industriezone E17/1080BE-9160 Lokeren
TEL 0032 (0)9 348 90 00FAX 0032 (0)9 348 06 69
Profiel VaN Het BedriJfinleidingWerken in een comfortabele omgeving heeft een positieve invloed op productiviteit en creativiteit. Het klinkt vanzelfsprekend, maar is het niet. Helioscreen Projects, een divisie van Hunter Douglas Belgium, biedt uiteenlopende oplossingen aan met geavan-ceerde zonwerende en lichtregulerende systemen, specifiek gericht op de verbetering van het binnenkli-maat en de reductie van het energieverbruik.
ProductenThermisch en visueel comfort zijn belangrijke factoren bij de creatie van een aangenaam werk- en leefcomfort. Het effect van Helioscreen® buiten- en binnenzonwering is indrukwekkend. Zij verlaagt de koelingsbehoefte en resulteert in een energie-effi-ciënte en duurzame oplossing. Het uitgebreide gamma Helioscreen® buitenzonwering gaat van dynamische screens, al dan niet windvast, en buitenjaloezieën tot structurele zonwering. Te veel licht kan als storend worden ervaren. De integra-tie van Helioscreen® binnenzonwering filtert het licht zodat schittering en reflectie op audiovisueel materiaal uitblijft en waarbij het zicht naar buiten niet gehinderd wordt. Helioscreen® binnenzonweringsys-temen bestaan onder de vorm van oprolbare screens en binnenjaloezieën maar ook verduisteringscreens maken deel uit van het gamma.
dienstenMede door de integratie van Helioscreen binnen de Groep Hunter Douglas, zijn we uitgegroeid tot dè referentie van zonweringsystemen op de Belgische markt en in het Groothertogdom Luxemburg. Vanaf het concept tot de uitvoering maar ook voor de nazorg, staat een team van specialisten voor u klaar.
coNtactEllen Michiels
Junior Sales Engineer
TEL 0032 (0)9 348 90 00
NieuwighedenAnemoScreen: Een gloednieuw buitenzonweringsysteem en een combinatie van kwaliteit, efficiëntie, duurzaamheid en esthetiek. AnemoScreen is de oprolbare windvaste buitenzonwering die een oplossing biedt voor zowel architect als eindgebruiker.
ComfortScreen Design: Een nieuw gamma binnenzonwering, speciaal ontwikkeld voor projecten. Ze regelen de warmte, het licht en het zicht naar buiten. Duurzame onderdelen en bedieningssystemen zorgen voor een ontwerp op maat, afgestemd op het project.
referentiesMuseum voor Natuurwetenschappen, Brussel Dexia, Brussel – O.L. Vrouw Ziekenhuis, Aalst - Telindus, Haasrode – Donaldson Europe, Haasrode – InBev Corporate Building, Leuven – Palais de Justice, Gent – Hewlett Packard, Diegem – Renting Cars WTS, Lummen – Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Norbertus, Duffel – Etap, Malle – Design Center De Winkelhaak, Antwerpen – Katoennatie, Antwerpen, De Lijn Mechelen – Ecole provinciale secondaire, Diepenbeek – Entreprise Automobile Y & N Claessens, Wilrijk – Centre Culturel ’t Stuk, Leuven – Olympisch Zwembad Wezemberg, Antwerpen - SD Worx, Antwerpen – Bibiliotheek en Administratief Gebouw, Gent – De Vuurmolen, Overijse – Universitair Ziekenhuis Brugmann, Brussel Mutualité Socialiste de Mons-Borinage, Charleroi Institut Supérieur d’Architecture Lambert Lom-bard, Liège, TATA Consulting GD Luxembourg, Cour d’Assises du Hainaut, Mons – Chambre de Com-merce du Grand-Duché de Luxembourg - e.a.
COmpaNy prOfIlE
BAT HunterDouglas nl.indd 63 22/11/10 07:51
64 Profacility Guide 2011
SOPHIA GROUP & SICABEL Winston Churchilllaan 98 - BE-1180 Brussel
TEL 0032 (0)2 346 79 60FAX 0032 (0)2 344 75 28
www.sophia-group.be
Profiel VaN Het BedriJfinleidingSOPHIA GROUP & SICABEL hebben hun knowhow op het gebied van vastgoedconsultancy, bouw en technisch beheer van gebouwen gebundeld.Ons team bestaat uit 45 architecten en ingenieurs en is al meer dan 35 jaar actief in Brussel, Luxemburg en Parijs.
dienstenWij bieden een gamma van aanvullende diensten aan:
SOPHIA GROUP• Management: gedelegeerd technisch beheer, dispatchingbeheer thans uitgevoerd bij de Europese Commissie en het Europees Parlement (centralisatie van de interventieverzoeken, behandeling van de verzoeken, follow-up van de kwaliteitsindicatoren) en adviesverlening in Facility Management (studie van multiservice bestek- ken, studie van de toepassing van FMIS-tools, Benchmarking).• Engineering: engineering van speciale technieken, coördinatie veiligheid/gezondheid en energie- prestaties van gebouwen• Audit: technische expertise en engineering van het onderhoud en energieaudit• Milieu: financiering en certificering van de projecten overeenkomstig de milieunormen en -labels
SICABEL• Programmering• Bijstand van de opdrachtgever• Vastgoedadvies• Space planning• Interior design en project management• Vastgoedstrategie• Audit en haalbaarheidsstudies• Facility management• Technical audit• Due Diligence• Verhuisbeheer & communicatie• Advies voor het beheer van de algemene diensten
MaNaGeMeNt
Pascal Hendrickx - SOPHIA GROUP
Managing Director
TEL 0032 (0)475 63 94 61
Bernard Cartier - SICABEL
Managing Director
TEL 0032 (0)2 514 00 28
Werknemers Aantal personen: 45
referentiesSOPHIA GROUPAG Insurance, Atenor group, Atomium, Audi, AXA, Bank Van Breda, Banimmo, Baxter, Belgacom, Beliris, Besix RED, BNP Paribas REPM, Bouygues Immobilier, BPI, BNB, CFE, Coteba, Council of the European Union, CPAS de la ville de Bruxelles, CIP, City of Brussels, Ca-terpillar Logistics, Clearstream, Cobelpro, Codic, Cofi-nimmo, Cogerimo, Communauté française, Commune d’Uccle, Cushman & Wakefield, Healey & Baker, De-vimo, Dexia, DTZ, Electrabel, Ernst & Young, Euronext, European Commission, Fluxys, Fonds du logement, Galeries St-Hubert, Integrale, Generali, H&M, Hewlett Packard, Hotels Hilton, Hugo Ceusters, IBGE, IBM, ING, IVG, Jones Lang Lasalle, Josi Assurances, KBC Bank, La Poste, Lycée Français, Maison de la Radio, Men-sura, Ministère de la Défense, Ministère de la Région Wallonne, Nike, Parlement Européen, P&V Assurances, Palais des Congrès, Progex, Proximus, Régie des Bâ-timents, Renault, Shell, Siemens, SNCB, Sogesmaint CBRE, Soficom, Stade du Heysel, SNCB, STIB, Toyota, Wereldhave, UCB. SICABELBanque et Caisse d’Epargne du Luxembourg (BCEE), Bekaert, Bloomberg, Bridgestone-Europe, Boston Consulting, Bull, Commission Bancaire et Financière (CBFA), Credibe, Comité Economique et Social Euro-péen (CESE – CdR), Ciments Luxembourgeois, Colt Telecom, Commission Européenne, Communauté Française de Belgique, Crédit Agricole Indosuez, Deka Immobilien Investment, Delhaize Group, Douwe Egberts, Educam/Federauto, Ethias, FEB/VBO, Febel-cem, Fedichem, Generali, Holcim, Groupe Accor, IATA, Imperbel, Intégrale, Interbrew, KBL, La Poste, Maison de l’Assurance, Lycée Français, Maison de la Route et du Génie Civil, Ministère des Affaires Etrangères Françaises, Musée des Sciences Naturelles, OMD, P&V Assurances, Politique scientifique Fédérale, Raf-finerie Tirlemontoise, Royal Canin, RTL Tvi, Stam Eu-rope, Superbuild, STIB-MIVB, The Walt Disney Studios Belgium, Ville de Bruxelles, UCB
company profile
BAT Sophia Group nl.indd 64 23/11/10 14:58
GEB
OU
WEN
& T
ECH
NIE
KEN
Profacility Guide 2011 65
SODEXO BELGIUM NV/SACharles Lemairestraat 1 - BE-1160 Brussel
TEL 0032 (0)2 679 12 11FAX 0032 (0)2 679 14 54
Profiel VaN Het BedriJfinleiding“Making every day a better day”. Sinds de oprichting in 1966 heeft de Sodexo Groep als doel om de dage-lijkse levenskwaliteit van zijn klanten te verbeteren. Onze klanten kunnen genieten van onze 37 jaar erva-ring die wij op het gebied van Facilities Management over de hele wereld verworven hebben.
dienstenSodexo is er zich van bewust dat de behoeften die verbonden zijn aan een gebouw, steeds talrijker worden. De klanten van Sodexo kunnen dan ook genieten van een uitstekende kennis op het gebied van het technisch beheer van gebouwen en keuken-installaties.
Uw gebouwen brengen grote uitdagingen met zich mee op de volgende vier vlakken:• Energie• Milieu• Beleid en regelgeving• Gezondheid
Samen met u ontwikkelt Sodexo een proactieve aanpak voor uw technische diensten en gebouwen. Onze doelstelling is om u te begeleiden in het beheer van deze uitdagingen, en om te anticiperen op hun ontwikkeling.
Ons aanbod:• Multitechnisch onderhoud (vastgoed en professionele keukeninstallaties)• Exploitatiebegeleiding• Sturing• Preventief en probleemoplossend onderhoud• Energie- en vloeistofbeheer• Optimalisering van de prestaties• Beheer van de reglementaire controles
coNtactAnne De Rede
IFM Assistent
TEL 0032 (0)2 679 11 39
StructuurManagement
Pierre-Alain Scharff
General Manager Division Corporate Services
Cédric Debroek
Operation Manager
Jimmy Van Guyse
Development Manager
Vestiging/België Altys, Sodexo IFM Technical Services
Bevrijdingslaan 8 - 1932 Sint-Stevens-Woluwe
5 continenten, 80 landen
Werknemers Aantal personen: 4000 in België
Jaar van oprichting: 1971 in België
omzet 2009: 400.000.000 €
Onze doelstelling is om uw vastgoed en uw werk- omgeving te valoriseren door een globale en dyna-mische aanpak en door vernieuwende oplossingen op het gebied van energiebeheer en duurzame ontwikkeling.
Onze missie: uw gebouw beheren met oog voor een ecologische architectuur.
Sodexo, een bedrijf met een maatschappelijke verantwoordelijkheid:• STOP Hunger-programma om honger en ondervoeding in de wereld te bestrijden• Charter voor Diversiteit• Lid van Business & Society
Om te voldoen aan uw omgeving en verwachtingen, streeft Sodexo ernaar om een wereld van verschil te creëren en de activiteiten te laten verlopen op de maat van de eisen van uw onderneming.
Onze waarden:• Zin voor dienstverlening• Zin voor vooruitgang• Teamspirit
Onze ethische basisprincipes:• Loyaliteit• Respect voor mensen• Transparantie
Weigering om deel te nemen aan corrupte praktijken en oneerlijke concurrentie. referentiesReferenties en presentatie op eenvoudig verzoek ([email protected]).
COmpaNy prOfIlE
BAT Sodexo nl.indd 65 22/11/10 07:52
66 Profacility Guide 2011
Strip-it BVBA/SprL Griffinstraat 9 - BE-2170 Merksem
TEL 0032 (0)3 238 81 46FAX 0032 (0)3 238 82 49
Profiel VaN Het BedriJfinleidingStrip-it is het afbraak- en opkuisbedrijf bij uitstek. Wij verzorgen al uw opkuis- en lichte afbraakwerken. Neem gerust met ons contact op voor een vrijblij-vende offerte.
Services•Periodiekeschoonmaak STRIP-IT zorgt voor het periodieke onderhoud van uw gebouw, kantoor of magazijn.
•Opkuisnaverbouwing STRIP-IT is gespecialiseerd in het instapklaar maken, het reinigen van nieuwbouwwoningen of gebouwen na renovatie.
•Industriëlereiniging STRIP-IT kan ook gecontacteerd worden voor industriële reiniging: olievlekken en dergelijke vormen voor ons geen probleem
•Leeghalenvankelders,zolders,gebouwen. STRIP-IT haalt kelders, zolders en volledige gebouwen leeg bij bijvoorbeeld einde huur, overlijden, ...
coNtactChristian Kosolosky
zaakvoerder
TEL 0032 (0)3 238 81 46
StructuurStrip-It bvba is onderdeel van
The Renovators Group bvba
www.renovatorsgroup.be
Wij beschikken ook over een klusjesdienst
voor dringende interventies
•Opkuiswerkennabrand STRIP-IT heeft steeds een ploeg ter beschikking voor een snelle schoonmaakinterventie na brand- of rookschade.
•Opkuiswerkennawaterschade STRIP-IT heeft steeds een ploeg ter beschikking voor een snelle schoonmaakinterventie na water- of stormschade.
•Afbraakwerken STRIP-IT doet allerhande kleine afbraakwerken zoals: het wegnemen van plafonds, opbreken van vloeren, uitbreken binnenmuren (met goed- keuring van een architect), tuinhuizen, veranda’s, duivenhokken, enz...
•Datavernietiging STRIP-IT vernietigt archieven, dossiers, per- soonlijke administratie, budgetfiles, personeels- gegevens, geheime productieprocedures of recep- ten, strategische managementsbeslissingen, correspondentie, medische dossiers, klanten- of leveranciersbestanden, contracten, alsook tapes, microfiches, cassettes, enz.
company profile
BAT Strip-it nl.indd 66 23/11/10 07:50
geb
ou
wen
& t
ech
nie
ken
Profacility Guide 2011 67
SECURITAS NV/SA Sint-Lendriksborre 3 - BE-1120 Brussels
TEL 0032 (0)2 263 55 55FAX 0032 (0)2 263 55 50
Profiel VaN Het BedriJfinleidingSecuritas is kennisleider in bewaking en beveiliging. Omdat Securitas oog heeft voor de specifieke veilig-heidsbehoeftes van elke klant, kent het bedrijf een duurzame en financieel gezonde groei in 40 landen in Noord-Amerika, Europa, Latijns-Amerika, Azië, het Midden-Oosten en Afrika. Of het nu in een winkel is of op een luchthaven, onze 260.000 werknemers maken telkens het verschil.
dienstenSecurity ServicesPermanente bewaking is een dienstverlening waarbij één of meer bewakingsagenten permanent aanwezig zijn op een site.
Wij stemmen onze diensten af op de eisen en speciefieke behoeften van de klant. Onze voorberei-dende vergaderingen met de klant staan ons toe het profiel te bepalen dat het best aansluit bij de klant in kwestie. De keuze en de opleiding zijn zodoende aangepast aan elke sector:
• banken en verzekeringswezen• ambassades en diplomatieke posten• shoppingcentra en winkelketens• gebouwbeheer• publieke gebouwen
Mobile ServicesOntradend aanwezig zijn en onmiddellijk ingrijpen zodra zich een onregelmatigheid voordoet: dat is de kernopdracht van Securitas Mobile Services. Elk bedrijf is een potentieel slachtoffer van een misdrijf. De aangebrachte schade gaat in de meeste geval-len verder dan de waarde van de beschadigde of ontvreemde goederen. De indirecte schade is vaak
coNtactFlorence Wathelet
Segment Manager Real Estate
TEL 0032 (0)472 19 33 55
StructuurManagement
Régis Gaspar - Country President
Luc Adriaenssens - Area Manager Segment
Development
Gaëtan Desclée - Area Manager Major Accounts
Luc Steijlen - Area Manager North
Sabine Delmotte - Area Manager Centre & South
Frank Lambrigts - Country Manager Mobile
Marc Cramers - General Manager Monitoring
Vestigingen/België Securitas - 2610 Antwerpen
Securitas - 2440 Geel
Securitas - 9051 Sint Denijs Westrem
Securitas - 3800 Sint Truiden
Securitas - 1400 Nivelles
Vestigingen/internationaal Securitas AB - Zweden
Securitas - Nederland
Securitas - Duitsland
Securitas - Frankrijk
Securitas - Luxemburg
Securitas - Denemarken
Securitas - Spanje
Werknemers Aantal personen: 5500
Jaar van oprichting: 1985
omzet 2009: 253.700.000 €
niet te onderschatten. In dit kader kunnen ad random uitgevoerde preventieve controlerondes zeker een meerwaarde betekenen.
Securitas biedt een breed gamma van rondes. De finaliteit van deze rondes kan verschillen naargelang de behoefte van de klant. Zo kan men onder andere de volgende doelstellingen nastreven:
• een goede afsluiting van het bedrijf• controle op aanwezigheid van personen en wagens op het bedrijfsterrein• diefstalpreventie• bewaking van kritische bedrijfsprocessen
MonitoringDe meldkamer van de Securitas-groep, beter bekend onder de naam Securitas Alert Services, is een erkende alarmcentrale en maakt deel uit van het aangeboden totaalconcept.
De meldkamer biedt de volgende diensten aan:
• permanente bewaking van de verschillende beveiligingssystemen: overval-, inbraak- en branddetectie, technische alarmen, …• gespecialiseerde aanpak voor particulieren, ondernemingen of ‘hoge risico’- toepassingen• alarmverificaties via o.a. videotransmissie• tracing en tracking van voertuigen• moderne bewaking via VPN & IP gestuurde technieken
company profile
BAT Securitas nl.indd 67 22/11/10 07:53
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van energie efficiëntie, milieu en duurzame ontwikkeling:
WWW.PROFACILITY.BE/ENVIRONMENT
400 cover ENE NL.indd 68 22/11/10 07:54
ENERGIE EN MILIEU
INHOUD70 EPB-regelgeving | Doelstelling: de markt veranderen72 Hernieuwbare energie productie | Creatieve financiële mechanismen Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio, de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Hernieuwbare energie | Warmtekrachtkoppeling + biomassa: winnende combinatie (14/10/2010)
Hernieuwbare energie | Sterk staaltje te Dave : houtenergie (11/10/2010)
Energie | Verdoken verbruik opsporen en uitsluiten (07/06/2010)
Wetgeving | De rechten van de natuur (20/05/2010)
Management | MVO: een nieuwe dimensie voor de onderneming (13/05/2010)
Fleet | De elektrische auto als nieuwe hoop? (03/05/2010)
Consumptie | Eco-cheques, genereus en groen (12/04/2010)
Duurzaam Beheer | In het spoor van het ‘Blauwe goud’ (08/02/2010)
Groene gebouwen | Betekent ecologie ook besparing ? (04/02/2010)
Energiebesparingen | Green IT, de logica zelf (18/01/2010)
Energie | Hotel Amigo in Brussel: pionier in warmtekrachtkoppeling (25/08/2009)
Ecologie gaat hand in hand met besparing. Besparen op de middelen, hernieuwbare energie gebruiken. De Facility Manager vervult een belangrijke rol op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
PROFACILITY GUIDE 2011 69
Hernieuwbare energie
Consumptie
Wetgeving
Energie
Duurzaam Beheer
Management Fleet
Hernieuwbare energie
Groene gebouwen
Energie
Energiebesparingen
400 cover ENE NL.indd 69 22/11/10 07:54
70 Profacility guide 2011
doelstelling: de markt veranderen afgelopen juni vond in Madrid de european facility Management conference plaats. tijdens deze conferentie besprak christian Korneval, directeur van de World Business council for Sustainable development, de kwestie van de energieprestaties van gebouwen (ePB). in dat kader stelde hij het laatste verslag van de WBcSd voor, dat in januari 2010 bekendgemaakt werd: ‘energy efficiency in Buildings – transforming the Market’.
n Patrick Bartholomé
Het document bracht verslag uit over een project rond zes markten die meer dan de helft van het we-
reldwijde BBP produceren en bijna twee derden van de globale primaire energie verbruiken, namelijk Brazilië, China, Europa, India, Japan en de Verenigde Staten. In de eerste fase van het project werden de markten en de problemen geanalyseerd en werd bij professionals uit de sector de allereerste volledige stu-die van de wereldmarkt gevoerd naar de energie-efficiëntie van gebouwen. In 2007 heeft de WBCSD de eerste resulta-ten samengevat in het verslag ‘Facts and Trends Energy Efficiency in Buildings: Business realities and opportunities’, dat u kunt downloaden op de website van de WBCSD. Op basis van deze studie, de eerste over de huidige toestand van de energievraag in de bouwsector, heeft de WBCSD scenario’s en een marktgerichte ‘bottom up’-analyse uitgewerkt om de struikelblokken voor energiebesparing te bepalen.
impact van vastgoedTijdens zijn voordracht wees Christian Korneval op enkele essentiële elementen van het energieprobleem waarmee de hele planeet geconfronteerd wordt. Een probleem dat door de economische cri-sis ietwat op de achtergrond geschoven werd door de media, de professionals en het grote publiek.Daarnaast besprak hij ook de impact van vastgoed op de CO2-uitstoot. Het deel van deze uitstoot, dat afkomstig is van gebouwen, bedraagt in werkelijkheid 40% terwijl de respondenten op de en-quête meenden dat het slechts om 17%
ging. Een ander voorbeeld van het enor-me verschil tussen de realiteit en het beeld dat men zich ervan vormt, zijn de werkelijke meerkosten van een energie-efficiënt gebouw, die ongeveer 5% be-dragen terwijl men in de enquête dacht dat deze 17% bedroegen.Het rechtstreekse gevolg van deze lage werkelijke meerkosten voor een sector die een belangrijke impact heeft op het gebied van CO2-uitstoot, is dat de verbe-tering van de energie-efficiëntie van ge-bouwen de goedkoopste manier is om op nationaal niveau de doelstellingen voor de beperking van de uitstoot en de be-scherming van het klimaat te bereiken. Deze bewering werd door Trevor Houser van het Peterson Institute for Internatio-nal Economics bevestigd in zijn artikel ‘The Economics of Energy Efficiency Building’ van augustus 2009.
aanbevelingen voor de overheidHet verslag van de WBCSD bevestigt dat, gezien de huidige energieprijs, vele ener-gie-efficiëntieprojecten rendabel zijn. Met een referentieprijs van 60 $ voor een vat aardolie, zouden investeringen voor de verbetering van de energieprestaties van gebouwen ter waarde van ongeveer 105 miljard euro per jaar over de zes bestudeerde regio’s, kunnen leiden tot een vermindering van het energiever-bruik en de CO2-uitstoot met 40%. Een ROI-tijd van vijf jaar voor de eigenaars is daarbij realistisch. Sinds vier maanden schommelt de prijs voor een vat aardolie echter al tussen 72 en 83 dollar... Toch bevestigen de auteurs van het ver-slag dat de markt niet op zijn eentje de beslissingen van de eigenaars en inves-
EPB-rEgElgEving
christian Korneval: “gezien de huidige energieprijs zijn vele energie-efficiëntie-projecten rendabel. Maar de markt kan niet op zijn eentje de beslissingen van de inves-teerders omkeren”.
de WBcSd raadt aan om gebouwen van categorie f en g geleidelijk aan uit de markt te halen.
440_PFY028_perf. energetique ENE nl.indd 70 22/11/10 07:55
Profacility guide 2011 71
EnEr
giE
& M
iliE
U
doelstelling: de markt veranderen
teerders zal kunnen omkeren. Ze raden de overheid dan ook aan om een reeks maatregelen te treffen: de certifi catie van gebouwen te verplichten (dit pro-ces is al aan de gang in België), de cer-tifi catie promoten bij het grote publiek, de grondbelasting aanpassen aan het certifi catieniveau, de gecertifi ceerde ge-bouwen van categorie F en G geleidelijk aan niet meer verkopen of verhuren, vol-ledige renovaties en niet de vervanging van onderdelen subsidiëren,... Er worden ook andere methoden aanbe-volen om de vervanging van verouderde gebouwen te bespoedigen. Zo kan men, net zoals welzijn en veiligheid, de ener-gieprestaties van gebouwen opnemen in het algemene regelgevende kader, een CO2-taks invoeren voor de subsidiëring van ‘zero emission’-gebouwen, grotere oppervlakten toekennen voor herbouw, de subsidies afstemmen op de verwe-zenlijkte energiebesparing, of de uitgifte van stedenbouwkundige vergunningen vlotter laten verlopen.
Kantoorgebouwen: specifi eke obstakelsDe problematiek van de kantoorgebou-wen is bijzonder aangezien het om een complexe markt gaat met specifi eke struikelblokken voor de vermindering van het energieverbruik. Vooral omdat de projectontwikkelaars en investeerders doorgaans het laatste woord hebben. Zij staan echter de goedkeuring van energie-zuinige ontwerpen in de weg aangezien ze een maximale winst op korte termijn nastreven en meer belang hechten aan de investering dan aan de TCO.Volgens de WBCSD bestaat er geen eva-luatiesysteem om de energieprestaties voor projectontwikkelaars en inves-
referenties
• ‘Energy Efficiency in buildings – transforming the market’, ‘Efficacité Energétique dans les Bâtiments – transformer le marché’, tweede verslag van de WBCSD, januari 2010, 72 p. Franse en Engelse versie beschikbaar op www.profacility.be/references.
• tal van andere publicaties over dit onderwerp kunnen eveneens geraad-pleegd worden op de website van de WBCSD: www.wbcsd.org, tabblad ‘Publications & reports’.
• ‘the Economics of Energy Efficiency Building’, trevor houser, Peterson Institute for International Economics, Issue PB09-17, 2009.Engelse versie beschikbaar op www.profacility.be/references.
de WBcSd telt meer dan 200 leden
De World Business Council for Sus-tainable Development (WBCSD) is een vereniging van bijna 200 internationale bedrijven en enkele tientallen nationale en regionale agentschappen en organi-saties. De doelstellingen: • duurzame ontwikkeling in de econo- mische wereld stimuleren, • bijdragen tot de ontwikkeling van beleidsstructuren die de omstan- digheden en het kader creëren opdat bedrijven zich zouden inzetten voor duurzame ontwikkeling, • het standpunt van de bedrijven in het kader van duurzame ontwikkeling uitwerken en ondersteunen, • de bijdrage van bedrijven aan duur- zame ontwikkeling aantonen en de best practices delen met de andere leden, • meewerken aan een duurzame toekomst voor opkomende naties en landen in de overgang.
reserveer alvast deze data
De volgende EFmC vindt plaats in Wenen op 23, 24 en 25 mei 2011 en heeft als thema ‘Cracking the Produc-tivity Nut’. De internationale Fm-ge-meenschap wordt door de organisato-ren uitgenodigd om deze lezingen bij te wonen en samen deze noot te kraken. Naar aanleiding van dit evenement zal ook de Partners across Borders award 2011 uitgereikt worden en 25 jaar facility management in Europa gevierd worden.
de werkelijke impact van gebouwen op de co2-uitstoot en het zelf gevormde beeld hierover zijn erg verschillend. Hetzelfde fenomeen stellen we vast voor de meerkosten van energie-effi ciënte gebouwen.
referenties
teerders te waarderen. De projectont-wikkelaars en eigenaars beslissen over de aankopen zonder te kijken naar het duurzame ontwikkelingsbeleid van de onderneming. Er zijn weinig bedrijven met een internationale reputatie, behal-ve dan in de auto-industrie of de elek-trische industrie, waarvan de wereldlei-ders het initiatief genomen hebben om energie te besparen.Anderzijds is er een gebrek aan know-how, ondersteuningsmechanismen en wil om de weg van de energiezuinige kantoren te kiezen. In tegenstelling tot de industrie is er geen ‘energieverant-woordelijke’ omdat het energieverbruik in kantoorgebouwen beschouwd wordt als laag in vergelijking met dat van de industrie (wat het percentage van 40% in het begin van dit artikel tegenspreekt). Ten slotte staan ook de fysieke knelpun-ten energiezuinige kantoren in de weg. Wegens een tekort aan ruimte is het im-mers meestal moeilijk om voldoende zonnepanelen te installeren op het dak van de kantoorgebouwen.
de markt veranderen“Zonder onmiddellijke maatregelen zul-len duizenden nieuwe gebouwen opge- trokken worden zonder rekening te houden met hun energie-effi ciëntie, en zullen miljoenen bestaande gebouwen die meer energie verbruiken dan nodig, er in 2050 nog altijd staan” bevestigt Björn Stigson, Voorzitter van de WBCSD. Daarom heet het verslag ook ‘Transfor-ming the Market’. De toepassing van de aanbevelingen in het verslag zou volgens het ingevoerde simulatiemodel de ener-gietransitie van de nieuwe gebouwen bevorderen tegen 2050. n
CO2 emissions of buildings
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Perception
Perception
Reality
Reality
Cost of energy-efficient buildings
19%
17%
40%
5%
440_PFY028_perf. energetique ENE nl.indd 71 22/11/10 07:55
72 Profacility guide 2011
creatieve financiële mechanismen talloze ondernemingen hebben zowel de wil als de nodige technische kennis om zelf hernieuwbare energie te produceren. Maar er zijn twee belemmeringen: energie produceren is niet hun vak en het is niet hun prioriteit om in dergelijke infrastructuur te investeren. om deze belemmeringen weg te nemen, bieden specialisten vindingrijke financieringsoplossingen in een win-win geest aan.
n Patrick Bartholomé
Derbigum, de Belgische fabrikant van afdichtingsmembranen voor dakbedekking, presenteerde in
september ll. een innovatief product aan de professionals van de bouw: Der-bipure. Het gaat om een membraan op basis van oliën en plantaardige harsen afkomstig van residuen van de papierfa-bricatie en andere plantaardige produc-ten. Dit membraan valoriseert zo indus-triële restproducten die voorheen niet gebruikt werden en is een ecologisch al-ternatief voor dakbedekkingen op basis van bitumen. Dat is één maar niet de enige wijze waar-op de onderneming zich wil positio-neren met een duurzaam concept voor gebouwen dat het milieu respecteert. Derbigum heeft de voorbije jaren reflec-terende afdichtingsproducten voor dak-bedekking ontwikkeld. Die verminderen oververhitting in de zomer en dus de behoefte aan airconditioning. Het bedrijf ontwikkelde ook andere producten met een flexibel fotovoltaïsch zonnepaneel. Dat laatste biedt aan bedrijven die over grote oppervlaktes platte daken beschik-ken de technische mogelijkheid om die daken te transformeren in een privé ener-giecentrale. Maar ze dienen wel over de financiële mogelijkheden te beschikken. Daarom heeft Derbigum het investerings-fonds Derbi-Finance opgericht. Derbi-gum participeert daarin voor 75%. De rest van de participatie is afkomstig van een mede-investeerder die momenteel anoniem blijft.Marc Van den Cruyce is de verantwoor-delijke voor Business Development bij
Derbigum Energies. Hij geeft ons wat meer uitleg over dit fonds:“We hebben ons gerealiseerd dat foto-voltaïsche installaties van meer dan 1 MW echte financiële producten zijn geworden. Bijgevolg zijn er nu investe-ringsfondsen met interesse in een inves-teringsproduct waarvan wij het rende-ment gedurende 20 jaar garanderen. Een andere duurzaamheidsgarantie is het feit dat onze onderneming deelneemt in het kapitaal. Momenteel beperkt onze activi-teit zich in een eerste verkennende fase tot België, maar we bestuderen reeds de mogelijkheden in Frankrijk en Italië”.
Wat is de minimale omvang van een op deze wijze gefinancierd project voor foto-voltaïsche energie?“Onder de 0,5 MW is het moeilijk. Een vermogen van 1 MW of meer is ideaal. We zijn momenteel trouwens bezig met de studie van een project van 4,5 MW in België”.
Los van de omvang, tot welk type onder-neming richt u zich met dit aanbod?“In de praktijk zoeken wij onderneming-en die ons een recht voor het gebruik van een bepaalde oppervlakte op hun dak willen verlenen. Het Special Purpose Vehicle (SPV) financiert vervolgens het project voor de installatie van een af-dekking met fotovoltaïsche membranen. Derbigum treedt daarbij op als EPC Con-tractor (1). Wij zorgen voor het ontwerp, de aankoop van fotovoltaïsche modu-les en de uitvoering van de werken. De eigendomsoverdracht naar SPV vindt
ProDuctie van hernieuwbare energie
Marc Van den cruyce, verantwoordelijke Business development bij derbigum energies: “Wij hebben een projectmanage-mentteam opgericht. dat heeft een echte expertise ontwikkeld betreffende deze technische en financiële constructies. de knowhow van deze equipe staat ter beschik-king van derden”.
(1) Engineering, Procurement and Construction
derbisolar is een afdichtingsmembraan gecombineerd met een flexibel fotovoltaïsch paneel met amorfe cellen van het type a-Si.
derbisolar is een afdichtingsmembraan gecombineerd met een flexibel fotovoltaïsch paneel met amorfe cellen van het type a-Si.
foto
Der
bigu
m
420_PFY028_photovoltaique ENE nl.indd 72 22/11/10 07:56
Profacility guide 2011 73
ener
gie
& m
ilie
u
creatieve financiële mechanismen
plaats zodra de prestaties van de instal-latie goedgekeurd zijn.”
Volgens het systeem van de derde inves-teerder wordt de eigendom op termijn overgedragen aan de onderneming bij wie de installatie gebouwd is. Maar hoe zit dat met uw systeem: blijft de fotovol-taïsche dakbedekking eigendom van de investeerder? “Dat klopt, maar na 20 jaar vindt er een onderhandeling plaats met de klant: we bieden hem de mogelijkheid om voor een symbolisch bedrag eigenaar van de installatie te worden, ofwel om ons de ontmanteling te laten uitvoeren. In het laatste geval blijven we de installatie gedurende twee of drie jaar uitbaten. Die tijd is nodig om inkomsten te genereren voor de financiering van de ontmante-ling”.
Maar als het elektrische rendement nog steeds voldoende is, waarom zou de klant dan niet de duur van de uitbating verlengen?“De duur kan inderdaad verlengd wor-den: dat varieert van geval tot geval. Maar je mag niet vergeten dat het om twee pro-ducten in één gaat: een dakafdichting en een fotovoltaïsche centrale. We waarbor-gen de eigenaar van het gebouw een af-dichting van het dak gedurende 20 jaar. Ons filiaal Derbigum Maintenance zorgt daarbij voor het onderhoud. Na 20 jaar dient bekeken te worden of de afdichting nog steeds voldoende is.In principe werkt een typisch geval als volgt: een eigenaar zoeken wiens dak aan vernieuwing toe is, hem een nieu-we dakafdekking bieden die gedurende 20 jaar gewaarborgd waterdicht is, in ruil een ‘recht van opstal’ krijgen op de nieuwe dakbedekking, de fotovoltaïsche installatie die we bouwen uitbaten, de subsidies die daaraan verbonden zijn, ontvangen en, ten slotte, aan de eigenaar groene energie verkopen aan een gun-stige prijs. Naast dit typeschema kun-nen alle individuele situaties onderhan-deld worden. Wanneer bv. het dak een complexe geometrie heeft waardoor het moeilijk is om de uitrusting te plaatsen, vragen we de klant een compenserende deelname in de extra kosten.”
Wat gebeurt er bij verkoop van het ge-bouw?“Er is geen speciaal probleem. Alle geval-len zijn voorzien in het contract voor het recht van opstal.”
Niet geëxploiteerde oppervlakte rentabiliserenOp dit ogenblik worden door Derbi-Finance twee projecten uitgevoerd en meerdere worden bestudeerd. Daaronder
is een project met een ‘mooie’ omvang van 4,5 MW dat weldra onthuld wordt. Derbigum heeft tevens deelgenomen aan de renovatie van het dak en de fotovol-taïsche uitrusting van Flanders Expo te Gent. Ditmaal trad het bedrijf op als sim-pele leverancier en werd het financië- le luik door Enfinity verzorgd. Laatstge-noemde groep werd in 2005 opgericht in Gent. De activiteit bestaat uit de ontwik-keling, financiering, realisatie en uitba-ting van projecten inzake productie van hernieuwbare energie, met name fotovol-taïsche- en windenergie. Enfinity is in Europa leider op deze markt en heeft in België sinds 2005 al installaties geplaatst die in totaal 90 MW produceren.Enfinity’s filiaal ‘Invest’ beheert de inves-teringsfondsen die gevoed worden door banken, investeerders en pensioenfond-sen en biedt aan de bedrijven twee types oplossingen aan. Jurgen Van Damme, Head of Marketing & Communication bij Enfinity: “Ofwel huren we industriële daken om er fotovoltaïsche zonnepane-len op te plaatsen in ruil voor een recht van opstal, ofwel investeert de klant zelf en begeleiden wij hem bij het project. In het eerste geval ontvangt het bedrijf een huurbedrag voor het dak. Daarnaast krijgt het energie die 30% goedkoper is dan het normale tarief. Dit komt overeen met het gedeelte van de factuur dat de ener-gietransportkost dekt. Deze oplossing is rendabel vanaf een netto oppervlakte van 3.000 m² voor een plat dak of van minstens 1.000 m² voor een hellend dak met zuid-oriëntatie. Het contract duurt 20 jaar en aan het einde ontmantelen we de installatie of dragen we de eigendom zonder kosten over aan het bedrijf”.Een voorbeeld van dit type realisatie is de zonne-installatie die bij Balta nv in Sint-Baafs-Vijve geplaatst werd. De 18.000 pa-nelen hebben samen een piekvermogen van 4,2 MW, of een productiecapaciteit van 3,6 miljoen kWh elektriciteit per jaar.In het tweede hogergenoemde geval, dus bij aankoop van een fotovoltaïsche installatie, beslist de onderneming zelf te investeren. Enfinity, dat 275 mensen
Het recht van opstal: Belgische eigenaardigheid
het recht van opstal slaat op de oprichting van gebouwen, werken of beplantingen op een eigendom dat aan een ander behoort. Dit recht wordt door de eigenaar ofwel gratis toegestaan, ofwel in ruil voor een vergoeding. De toekenningsakte van een recht van op-stal moet, zoals bij een erfpachtrecht, als authentiek document opgesteld worden. Bij het verstrijken van het recht van opstal gaat de eigendom van het gebouw over op de eigenaar van het terrein. De opstalnemer is voor een bepaalde periode eigenaar van de constructies die hij op het terrein van de ander opricht. het recht wordt toegekend voor een periode van 50 jaar en is hernieuwbaar. Dit recht van opstal is een eigenaardigheid van het Belgische recht, geregeld door een wet van 10 januari 1824. Deze bepalingen bestaan niet als dusdanig in het Franse recht. met name de gedetailleerde financiële constructie, waarvan sprake in dit artikel, kan in Frankrijk (waar Derbi-Finance ook projecten heeft) niet toegepast worden zonder aanpassing van het wettelijke kader.
tewerkstelt, waaronder 120 in België, geeft dan aan de onderneming advies tijdens de studie en aankoop van de in-stallatie. Het beschikt daarvoor over een eigen studiebureau en werkt samen met meerdere fabrikanten en professionele installateurs. Zo werd de zonne-installa-tie bij Van Cauwenberge nv te Zottegem door de onderneming zelf gefinancierd. De 260 panelen genereren samen een piekvermogen van 0,46 MW, goed voor een productiecapaciteit van 400.000 kWh per jaar. De investering bedroeg 2 miljoen euro.“Zonne-energie is vandaag een zeer goe-de en duurzame investering” vervolgt J. Vandamme, “met een op lange termijn gewaarborgd rendement en bovendien zonder risico. Dat is hoofdzakelijk te danken aan de door de regering uitge-werkte steunmechanismen”. n
foto
Der
bigu
m
Het dak van flanders expo heeft 37.400 m2 nuttige oppervlakte. er werden in het totaal 28.690 m2 fotovoltaïsche platen geïnstalleerd. die ontwikkelen een piekvermogen van 1,87 MW.
Het dak van flanders expo heeft 37.400 m2 nuttige oppervlakte. er werden in het totaal 28.690 m2 fotovoltaïsche platen geïnstalleerd. die ontwikkelen een piekvermogen van 1,87 MW.
420_PFY028_photovoltaique ENE nl.indd 73 22/11/10 07:56
74 Profacility GUiDE 2011
Best practices en trends in ener gie- en milieu beheerProfacility ondersteunt, observeert en becommen-tarieert de evolutie van milieu beheer in ons land. Een beheerder van facilitaire diensten moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. in dat kader kunt u steeds de Profacility.be kenniscentrum met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
keNNIsceNtRum I WWW.PROFAcIlItY.Be/BIBlIO
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Sola
ris,
arc
h. A
ssar
, pho
to Y
. Gla
vie
phot
o :M
aiso
n pr
ovin
cial
e de
Lou
vain
sa
lle d
u co
nsei
l
in het spoor van het ‘Blauwe goud’Tegenwoordig wordt geen enkel bouwproject, hoe omvangrijk ook, overwogen zon-der een methodiek voor het rationeel gebruik van water. Net als energie wordt deze natuurlijke hulpbron, die kostbaarder is dan je zou denken in een regenland, steeds beter beheerd, van het binnengaan en verlaten van het gebouw tot de aanwending en het verbruik.Water en energie hebben enkele kenmerken gemeen. Het zijn beide natuurlijke hulpbronnen die in een beperkte hoeveelheid verkrijgbaar zijn en die slechts gedeeltelijk hernieuwbaar zijn. Allebei hebben ze dus een grote waarde maar toch betalen wij er minder voor dan hun reële kostprijs. De plotselinge stijging van de energieprijzen heeft er ons snel toe aangezet om naar oplossingen te zoeken, waar-bij we minder energie verbruiken en de energie tegen een lagere prijs kunnen ver-krijgen, eventueel via onuitputtelijke bronnen.Wat water betreft, is er een zekere bewustwording aan de gang.
Vind al deze artikelen vlot terug
De elektrische auto als nieuwe hoop2010 zou het jaar van de brandstofcelauto worden, de auto die enkel zuiver water uit-stoot… Dat was de boodschap die exact 10 jaar geleden de wereld werd ingestuurd door zowat alle grote namen in de autowereld. Vandaag wordt het ene na het andere proefproject in stilte stopgezet en ook ‘De Lijn’ zette haar eerste waterstofbus aan de kant… Onder druk van de Kyoto-norm en andere milieuconferenties als deze in Kopenhagen (december 2009) wordt angstvallig gezocht naar uitwegen om de uit-stoot van auto’s drastisch te verminderen, want de auto-industrie is internationaal uitgeroepen tot de boeman van de vervuiling. Daarbij wordt vlotjes over het hoofd gezien dat nieuwe industriële mogendheden als China en India, maar ook andere Aziatische landen hun wagenparken explosief zien aangroeien met alle daarmee ge-paard gaande vervuiling.
renault neemt zich voor in 2011 vanstart te gaan met de grootschalige commercialisering van betaalbare elektrische auto’s.
499_PFY028_ENE biblio nl.indd 74 22/11/10 07:57
Profacility GUiDE 2011 75
eNeR
GIe
& m
IlIe
u
Best practices en trends in ener gie- en milieu beheerkeNNIsceNtRum I WWW.PROFAcIlItY.Be/BIBlIO
Verdoken energieverbruik opsporen en uitsluitenEen gecentraliseerd energiebeheer, gebaseerd op reële op-meting van het verbruik per toestel en overzichtelijk op afstand controleerbaar via een webgebaseerd platform, dat open staat voor complementaire ontwikkelingen door derden, dat is in een notendop het aanbod dat Fifthplay nv in de spots plaatst. Vooral in de werkomgeving staat men niet altijd stil bij het verbruik van elektrische ener-gie” opent Kris van Daele, CEO Fifthplay nv, een dochter-onderneming van het Belgische Niko, bekend als specia-list voor elektrisch schakelmateriaal. “Dat is aanleiding tot verrassend veel zinloos verbruik en niet geringe kosten voor de onderneming. Het gaat om printers, drankauto-maten, maar ook kleinere verbruikers als computerscher-men”.
De rechten van de natuurDe bedrijven moeten stilaan beseffen dat de tijd dat milieuschade niet opgenomen werd in de exploitatiekosten, waarschijnlijk voorbij is. Er tekent zich immers een dui-delijke trend af: milieuaantasting moet tegenwoordig gecompenseerd worden, onder meer op grond van het principe ‘de vervuiler betaalt’. Zo werden er marktgebaseerde instrumenten uitgewerkt voor de compensatie van milieuschade en de vervanging of aanvulling van de gebruikelijke regelgevingsinstrumenten. De vervuiler betaalt’ vormt het basisprincipe van de nieuwe milieuaansprakelijkheid die door de Europese wet-geving ingevoerd werd op grond van de richtlijn 2004/35/EG. Het principe van de milieuaansprakelijkheid is van toepassing op milieuschade en op dreigingen van der-gelijke schade wanneer ze het gevolg zijn van beroepsactiviteiten en het mogelijk is om een oorzakelijk verband te leggen tussen de schade en de verantwoordelijke activiteit. De richtlijn 2004/35/EG is vernieuwend in die zin dat ze het milieu ‘rechten’ toekent, namelijk het recht op het voorkomen en herstellen van schade die aan het milieu berokkend zou worden.
Green it, de logica zelfGreen IT kent vele facetten, maar is eigenlijk niets anders dan een logische reflex. Min-der energie verbruiken, (warmte)verliezen beperken en efficiënter omgaan met de appa-ratuur zijn de drie pijlers voor een Green IT beleid. In de huidige context van besparin-gen, krijgt Green IT gemakkelijk gehoor. “Het is opletten voor de actuele hype rond Green IT” merkt Luc De Clerck, Commercieel Di-recteur bij nv Cegeka op. “Wie 20 jaar geleden verantwoord inkocht, hield al spontaan reke-ning met de aandachtspunten die nu als nieuw worden vooruitgeschoven”. Een datacenter met een groot aantal servers verbruikt veel energie en geeft veel warmte af. Warmterecuperatie in het serverlokaal is dan ook een voor de hand liggende maatregel.
Het datacenter is de grootste energieverslinder. Een grondige analyse van de reële behoeften is essentieel om te besparen.
luc Depré, advocaat-partner in het advocaten-kantoor cMS DeBacker, dat gespecialiseerd is in milieu- en energierecht.e
foto
Fuj
itsu
De zenders in de tussenstekkers bouwen zelf automa-tisch hun draadloos netwerk op om hun meetgegevens tot bij de gateway te transporteren.
499_PFY028_ENE biblio nl.indd 75 22/11/10 07:57
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van beheer van een bedrijfsrestaurant, schoonmaak, onthaal en organisatie van vergaderingen en events:
WWW.PROFACILITY.BE/CATERING WWW.PROFACILITY.BE/CLEANING WWW.PROFACILITY.BE/MEETINGS
500 cover SER NL.indd 76 23/11/10 15:06
ONDERSTEUNENDEDIENSTEN
INHOUD78 Hard services | Gebouwen onderhoud80 Electronisch betalen | Het einde van de papieren maaltijdcheque
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio,de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Meetings | Vergader- en onthaalruimten: een overvloed aan keuze (18/10/2010)
Gebouwen | Vinci, parkeerplaatsen met meerwaarde (04/10/2010)
Fleet | Van autolease naar mobiliteitsverzekeraar (21/06/2010)
Onthaal | De virtuele receptionist (02/04/2010)
Gebruikers diensten | Conciërgedienst van het bedrijf (10/03/2010)
Bio en fair trade | Duurzame ontwikkeling in de kantine (11/02/2010)
SLA | Schoonmaak : controle van de geleverde diensten (21/12/2009)
Gebouwen | Beter beveiligde parkings (07/10/2009)
Gebouwen | Op onderhoud kan niet bespaard worden (24/03/2009)
COMPANY PROFILESSchoonmaak dienstverlener85 Care
Koffietoestellen, drank- en snackautomaten84 Miko Coffee Service
Een goed georganiseerde en aangename werkomgeving is bevorderlijk voor de productiviteitvan de werknemers. Het leidmotief van de Facility Manager.
PROFACILITY GUIDE 2011 77
Meetings
Gebruikers diensten
Gebouwen
Bio en fair trade
Gebouwen SLA
Gebouwen
Fleet Onthaal
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
500 cover SER NL.indd 77 23/11/10 15:06
78 Profacility Guide 2011
Het onvermijdelijke klussen professioneel omkaderenelke facility manager wordt dagelijks geconfronteerd met allerhande voorvalletjes die het optimaal functioneren van een gebouw in de weg komen te staan en soms grote ergernis wekken bij de gebruikers. Vaak volstaan relatief kleine ingrepen, maar er moet wel een efficiënte oplossing komen en liefst nog snel ook.
n Eduard Coddé
de situatie wordt nog complexer wanneer de facility manager niet één gebouw moet beheren, maar
een aantal gebouwen. Dat is in het bij-zonder het geval binnen de bankwereld, de retail sector (winkelketens), de uit-zendsector en ook de gebouwenbeheer-ders (syndicus). Het gaat dan veelal om een groot aantal gebouwen met relatief kleine oppervlakte. De ooit zo vanzelf-sprekende eigen klusjesman is dat van-daag niet langer. Dat heeft te maken met de daarmee gepaard gaande kosten, arbeids- rechtelijke statuten, maar nog meer met de veelzijdigheid aan taken en de toene-mende technische complexiteit van de ingrepen.Guy Mertens, Operations Director bij BuildingMaintenance, onderdeel van One België, was zelf meer dan 20 jaar ac-tief als facility manager, ook al moest die titel destijds nog echt ingang vinden. “Ik heb zowat drie jaar geleden alle ervaring met de dagelijkse beslommeringen en noodgevalletjes uit mijn tijd als facility manager gebundeld en als basis gebruikt voor de oprichting van BuildingMain-tenance” licht hij het ontstaan toe. “Wij verzekeren zowel curatieve als preven-tieve interventies en dit voor eenvoudige en/of complexe technische calamiteiten. Deze service bieden wij voor het ganse Benelux grondgebied met focus op de fi-lialenmarkt en indien nodig binnen de 2 à 4 uren”.
doe-het-zelf is passéNiet het overal luid klinkende credo ‘focussen op de core business van het
bedrijf’ maar wel de arbeidswetgeving maken een eind aan de vaak goed be-doelde doe-het-zelf interventies. Het op zich eenvoudige vervangen van een lamp kan dramatische gevolgen hebben wan-neer daaruit een ongeval ontstaat. De goed menende werknemer die snel even op zijn kantoorstoel klimt om de lamp te vervangen en ongelukkig ten val komt, is niet alleen een tijd werkonbekwaam met daaruit voortvloeiend verlies voor het be-drijf. Het ongeval wordt niet erkend als werkongeval, omdat de werknemer een klus uitvoerde die niet tot zijn normale taakomschrijving behoort. Dat kan ver strekkende gevolgen hebben voor zowel werknemer als werkgever.“Er zijn tal van banale klusjes – bv. het ophangen van een kader – die door ver-keerd gebruik van gereedschap of onge-past gereedschap verkeerd aflopen” weet Guy Mertens. “Vooral bij kleinere gebou-wen / filialen met een gering aantal werk-nemers duikt het doe-het-zelf fenomeen op. Maar ook de traditionele klusjesman is los van de zuiver economische over-wegingen nog moeilijk te kaderen binnen de arbeidswetgeving”.
Vliegende brigade van reddende engelenGuy Mertens: “Vandaag zijn er in elke regio voldoende mensen operationeel, rekening houdend met de noden en aan-wezigheid van bedrijven. Ze werken met een zeer grote zelfstandigheid en komen zelden nog naar de hoofdzetel in Aartse-laar”.Building Maintenance heeft meer dan 8500 locaties in portefeuille, waarvoor
Hard services i Building maintenance
Na het beëindigen van de inter-ventie tekent de klant af voor akkoord en volgt automatische facturatie.
540 nettoyage nl.indd 78 22/11/10 07:58
Profacility Guide 2011 79
On
der
steu
nen
de
die
nst
en
Het onvermijdelijke klussen professioneel omkaderen60 eigen mensen onderweg zijn en nog eens een 40-tal in stand-by, waarop beroep kan gedaan worden in noodsitua-ties. Jaarlijks voeren ze 35 à 40.000 inter-venties uit. Alle techniekers hebben een BA4-erkenning om lampen onder span-ning te mogen vervangen. Dat is slechts één voorbeeld van het professioneel kade-ren van technische services. De minima-le scholing is A2 (TSO).
de juiste man op de juiste plaatsDe medewerkers zijn opgedeeld in ‘generalisten’ en ‘specialisten’ voor be-paalde technieken. De eerste categorie vertegenwoordigt eigenlijk de moderne klusjesman en moet in zowat elke situatie een oplossing kunnen bieden, desnoods tijdelijk. “Bij de aanwerving hebben we aandacht voor een echte doe-het-zelf mentaliteit” commentarieert Guy Mertens. “Mensen die zelf hun huis gebouwd hebben zijn bv. erg geschikt voor deze job”.De ‘specialisten’ hebben een opleidings-niveau A1 (hoger onderwijs) of A2 (TSO) met bijscholing of specialisatie als bv. HVAC, toegangscontrole, enz. Maar ook de ‘generalisten’ hebben zo hun voorkeuren en ‘specialiteit’. Dat staat precies genoteerd op de perso-neelsfiches, zodat de mensen door de dispatching maximaal worden ingezet in functie tot hun bekwaamheden. Elke technieker beschikt ook over een goed uitgeruste bestelwagen. Verder beschik-ken alle mensen over een budget om wanneer nodig materiaal aan te kopen. “Dat kan aldus snel en efficiënt om de hoek van het gebouw waar de interventie plaatsheeft, zonder tijdverlies voor ver-plaatsingen naar een groothandel waar we een lopende rekening hebben” ver-duidelijkt Guy Mertens.‘Neen’ voor de klant is principieel uitge-sloten. BuildingMaintenance gaat altijd voor een oplossing, al kan dat betekenen dat de eigen medewerker de opdracht moet overdragen aan een gespecialiseerd onderaannemer als bv. een ontstoppings-bedrijf. “De opvolging tot aan de oplos-sing blijft altijd door ons verzekerd” benadrukt Guy Mertens.
Service desk Als draaischijf voor de dienstverlening is er de service desk met zelf ontwikkelde ‘Close Cliënt System’ software. Dit is een web based software applicatie waar alle aanvragen voor interventies gecentrali-
seerd worden. De interventie krijgt hier een uniek ticketnummer zodat opvol-ging gegarandeerd is.In principe doet een klant zijn oproep via de computer met een persoonlijke login, al zijn ook telefonische oproepen via een gratis groen nummer mogelijk. Via meerkeuzeselectie op het scherm geeft de klant aan welk type interventie gewenst wordt - vb. Loodgieterij, schrijn-werkerij, elektriciteit, acces problemen ... . Daarna geeft de klant aan binnen wel-ke tijd er een oplossing wordt verwacht. Standaard is een oplossing binnen de 5 werkdagen voorzien, maar optioneel is ook een tussenkomst binnen de 24 of binnen de 4 u mogelijk. In een open veld beschrijft de klant het probleem.De service desk wijst de oproep toe aan een technieker waarvan de bekwaam-heid best aansluit bij het op te lossen probleem en houdt rekening met de beschikbaarheid en nabijheid. Via een track and trace module in de wagen weet de service desk welke technieker in de buurt van de aangevraagde interventie is. Eenmaal bepaald wie zal tussenkomen, wordt de opdracht via het UMTS net-werk doorgestuurd naar een soort smart-phone, die tevens een barcodelezer, foto-toestel en GPS integreert). Op het scherm kan de technieker alle opdrachten bekij-ken, maar kan ze enkel in de vanuit de service desk opgelegde volgorde afhan-delen. De klant kan op elk ogenblik de status van zijn oproep volgen. De technieker start de interventie op zijn smartphone zodra hij is toegekomen. Hij kan foto’s nemen en doorsturen die worden opgeslagen in het dossier van de interventie en in real time via het ‘Close Cliënt System’ door de klant kunnen worden geraadpleegd.
Ook bewijsstukken als kastickets voor aankopen worden gefotografeerd en in het dossier opgeslagen. Nadat het pro-bleem is opgelost, sluit de technieker het dossier vanuit zijn smartphone en volgt de automatische facturatie.De facility manager krijgt een duidelijk -on line- overzicht van de kosten per in-terventie, maar kan evenzeer de kosten per filiaal of voor en specifieke techniek (elektriciteit, HVAC) raadplegen. Indivi-dueel per klant wordt het werkingsge-bied afgebakend – vb. interventies vanaf een bepaalde waarde vereisen het ak-koord van de FM – en SLA’s vastgelegd.
fM-ondersteuning“Wij kunnen optreden als de ogen van de facility manager” merkt Guy Mertens op.Preventief optreden gaat veel verder dan het gebruikelijke HVAC-verhaal. Een greep uit de mogelijkheden: access ser-vices (deuren, poorten,…), elektriciteit, brandbeveiliging en alarminstallaties, opvolging van technische keuringen, enz. Het kan evenzeer gaan om het con-troleren van dakgoten en afvoerbuizen. Samen met de opdrachtgever wordt een checklist opgesteld en bepaald wat er moet gebeuren. De tussenkomst kan zich beperken tot louter verslaggeving (inclu-sief foto’s van de vastgestelde situatie) of meteen vervolg krijgen met een passende ingreep.Het strooien van zout, sneeuw ruimen tot zelfs het plaatsen van kerstbomen zijn mogelijkheden die ons weten te verbazen.“BuildingMaintenance wil de facility manager ontzorgen, maar zeker niet zijn plaats innemen” besluit Guy Mertens. “De facility manager moet ruimte krij-gen om op zijn eigen core business te focussen”. n
de ‘close cliënt System’ software verzekert een vlotte afhandeling van de interventies van oproep tot facturatie.
CLOSE CLIENT PROGRAMMA
PDA SUBCONTRACTOR+ KLANT
FACTUUR
LEVERING
RAPPORTERING
TICKETNUMMER
WWW.BUILDINGMAINTENANCE.BE
M.O.HELPDESK
B.O.BOEKHOUDING
F.O.
CCP
540 nettoyage nl.indd 79 22/11/10 07:58
80 Profacility Guide 2011
Het einde van de papieren maaltijdchequeNu de elektronische maaltijdcheque (e-maaltijdcheque) eraan zit te komen, roept fedis op om deze eenvoudigweg af te schaffen. Profacility geeft u een stand van zaken.
n Bruno Hoddite Als u dit leest, wordt het Koninklijk Besluit tot invoering van de elektro-nische maaltijdcheque wellicht ge-
publiceerd. Het is de bedoeling om bedrij-ven en hun werknemers chipkaarten aan te bieden, in een eerste fase ter aanvulling en later ter vervanging van de traditionele papieren maaltijdcheques.De mededeling dat de elektronische maal-tijdcheque eraan zit te komen, heeft het vuur aan de lont gestoken. Begin okto-ber kwam Fedis (Belgische federatie van de distributieondernemingen) met een opruiend persbericht, waarin ze oproept om het hele chequesysteem eenvou-digweg af te schaffen. VIA, de vereni-ging van uitgevers van maaltijdcheques, reageerde op dezelfde manier op dit pers-bericht.
lik op stuk!Fedis, die voorstelt dat de werkgever het extralegale voordeel rechtstreeks op de re-kening van de werknemer stort, nagelt een complex systeem aan de schandpaal, dat aanzienlijke beheerskosten voor de distri-butie meebrengt. Dominique Michel, gedelegeerd bestuur-der van Fedis, maakt de rekening op van de uitgevers van maaltijdcheques. “Ze winnen viermaal: ze krijgen een commis-sie van de werkgevers, een andere van de handelaars, ze genieten van de float op de ontvangen sommen (vermeerderd met intrest alvorens ze terug te storten aan de handelaars) en ontvangen ook het bedrag van de verloren en verlopen maal-tijdcheques, waarbij het jaarlijks om 5% gaat!”.Fedis is ook niet tevreden over de e-maal-tijdcheque want het nieuwe systeem zou naast het oude moeten bestaan. Dat zou
alleen maar meer werk voor de hande-laars betekenen. In aansluiting hierop vraagt de federatie ook om de fel omstre-den ecocheques af te schaffen.De VIA, de vereniging van uitgevers van maaltijdcheques, verzet zich hiertegen. Volgens Philippe Symons, algemeen di-recteur van Sodexo, is het op verzoek van minister van Quickenborne maar ook van Fedis zelf dat de VIA-leden al meer dan drie jaar bezig zijn met de ontwikkeling van de elektronische maaltijdcheque. Bo-vendien benadrukte Philippe Symons dat de verloren en verlopen maaltijdcheques niet meer dan 0,35% van de uitgegeven cheques vertegenwoordigen, geen 5% zoals Fedis laat uitschijnen.
favoriete extralegale voordeelDe oproep tot afschaffing die Fedis deed, dreigt vergeefse moeite geweest te zijn. Voor de 1.400.000 Belgen die maaltijd-cheques krijgen, blijven deze immers hun favoriete extralegale voordeel. Het voorstel om het bedrag van de maaltijd-cheques rechtstreeks op de rekening van de werknemer te storten, zou een goed werkend business model kunnen doen wankelen en in gevaar brengen. We staan daar nogal terughoudend tegenover. Dit belet ons echter niet een oordeel te vellen over de omvang van de verloren en verlopen maaltijdcheques die bijdra-gen tot de rendabiliteit van het systeem. De bedragen die de werkgever betaalt en die hij verschuldigd is aan de werknemer, verdwijnen onoplettend en onachtzaam in de zakken van de uitgevers van maal-tijdcheques. We wijzen erop dat, volgens VIA, de elektronische maaltijdcheque de verlopen exemplaren nagenoeg zou moe-ten elimineren. n
electronisch betAlen
de verloren en verlopen cheque
deze anonieme cheque doet op een fatalistische manier denken aan het soort cynisme dat geldt bij de uitwerking van chequesystemen. «de verloren en verlopen cheques hebben een niet te ver-waarlozen aandeel in de opbrengst. Hoe langer een cheque geldig is, hoe meer er ook verloren gaan. de mensen denken net het tegenovergestelde.»Zelfs als Sodexo en endered deze winst van ondergeschikt belang vinden, zouden de elektronische maaltijdcheques toch een einde aan deze toestand moeten ma-ken. elke cheque zal immers uitgegeven worden volgens geldigheidsduur en, tien dagen vóór de uiterste gebruiksdatum, zal een herinneringsbericht verzonden worden naar de houder.
de e-maaltijdcheque zou wel eens naast de papie-ren versie ervan kunnen bestaan, tot groot onge-noegen van fedis.
530 cheque repas nl.indd 80 22/11/10 07:59
Business Interactive Media sprlAvenue Louise, 475 BE 1050 Brussels TEL. +32 (0)2 669 77 65 I FAX. +32 (0)2 626 37 17 [email protected] I www.bimedia.be
ADVERTISING Sigrid NAUWELAERTS • [email protected] LANNAU • [email protected]
De Profacility-media zijn publicaties van
Het Kenniscentrum in één muisklik. Een centraal informatiepunt om het beheer van uw gebouwen,werkomgeving, facilitaire diensten en mobiliteit te optimaliseren
Meer dan 320 artikels,800 pagina’s waarin
vakkennis en ervaringenuitgewisseld worden
Online beschikbaar
Om een artikel op www. profacility.be/biblio snel terug te vinden, voer de titel - of een deel van de titel -van het artikel in het venster van de interne zoekmachine van de website in.
PFY biblio pubA4_2011NL:Layout 1 22/11/10 11:38 Page 1
Untitled-8 1 23/11/10 15:12
82 Profacility GUiDE 2011
trends in beheer van onderste unende dienstenSinds 2004 ondersteunt, observeert en becommen-tarieert Profacility de evolutie van facility management in ons land. Een beheerder van facilitaire diensten moetimmers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. in dat kader kunt u steeds de Profacility.be-kenniscentrum met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
KennisCentruM i WWW.ProFACiLitY.Be/BiBLio
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
“op onderhoud kan niet bespaard worden”De weerslag op de economie is een feit en zal zich nog een hele poos laten voelen. Deze situatie zorgt ervoor dat het al besparen is wat de klok slaat, wat zich ook op het vlak van onderhoud laat voelen. «Toch is er één elementaire zaak die in ons voordeel speelt: je kan gewoon niet zonder onderhoud. Crisis of niet: slijtage treedt altijd op en vervangingen zijn onontbeerlijk. Op dit vlak besparen is uit den boze. Bij belangrijke gebeurtenissen als de fi nanciële crisis laat de impact zich op het Facility Management steeds met wat ver-traging voelen, stelt Daniel Noé (Dalkia). Zowel bij een groei als een daling trouwens. Op dit moment merken we nog niet veel van de crisis, maar we voelen de gevolgen wel aankomen.»
Vind al deze artikelen vlot terug
Daniel Noé (Dalkia): “De impact van de fi nanciële crisis of de stijgende energieprijzen op onze sector laat zich met vertraging voelen.”
Vinci, parkeerplaatsen met meerwaardeHet gratis gebruik van een paraplu en zelfs een fi ets zijn extra’s waarmee VINCI Park klanten aanspreekt. Hoewel de overheid het openbaar vervoer voorspiegelt als de enig zaligmakende oplossing voor onze mobiliteitsnoden, is de realiteit duidelijk anders. Zowel voor professionele als privé verplaatsingen gaat de voorkeur meer dan ooit uit naar het individueel vervoer, meer specifi ek de auto. Wie met de auto onderweg is, heeft niet alleen nood aan wegen, maar wil bij zijn bestemming ook parkeerplaats vinden. VINCI Park Group heeft op dat vlak een opmerkelijke expertise aan te bieden.
ViNci is wereldleider op het vlak van het bouwen van zeer uiteenlopende (mobiliteits)infrastructuur en de concessiebusiness die daaraan gekoppeld zit.
foto
: Lau
rent
Zyl
berm
an /
Gra
phix
Imag
es
599_PFY028_SER biblio nl.indd 82 22/11/10 08:00
Profacility GUiDE 2011 83
on
der
steu
nen
de
die
nst
en
trends in beheer van onderste unende dienstenBio en fair trade: duurzame ontwikkeling in de kantineDe grote grootkeukengroepen hebben het maar al te goed begrepen: besparen op biologische en ethische producten in hun menu’s is geen optie. Ze waren dan ook massaal aanwezig op deze bijeenkomst met producenten en vereni-gingen die actief zijn op het gebied van duurzame ontwik-keling. Marie-Caroline Collard, directrice van Solidarité Alternative Wallonne (SAW-B, de Franstalige beroepsfe-deratie van ondernemingen uit de sector van de sociale economie en eerlijke handel), is zeer tevreden: “De diverse actoren uit de horecasector kunnen nog meer mensen bereiken, wat voor ons een belangrijke beweegreden is. Bovendien zien wij een toenemende corporate social res-ponsability bij onze onderhandelingspartners.”Jean cambier (compass) en chef-kok Philippe renard: er is in hun vak
een evolutie op het gebied van duurzame ontwikkeling aan de gang.
De virtuele receptionistMBS, Manpower Business Solutions, biedt sinds kort een nieuwe dienst aan: de virtuele receptionist. Dankzij 3D-tele-presence-technologie kan men balies bemannen met mensen die zich elders bevinden maar die via een beeldscherm bijna levensecht met de bezoeker communiceren. FM betreedt de wereld van de sciencefiction. De ontwikkeling van de Virtual Image Officer (VIO), de virtuele receptionist, is een nieuwe stap om in de behoefte aan maatwerk te voorzien. Men kan de VIO een veelzijdig takenpakket toevertrouwen. Hij of zij kan o.a. toegangspasjes controleren, bezoekersbadges prin-ten en deuren openen. Dat is nog maar een stap verwijderd van bewaking en beveiliging, waarop een strikte wetgeving van toepassing is.
conciërgedienst van het bedrijf Het evenwicht tussen privé- en beroepsleven is een prioriteit gewor-den voor de werknemers. Dat is ook een zorg voor veel werkgevers die bekommerd zijn om het welzijn van hun personeel. Ekivita biedt
sinds 12 jaar een conciërgedienst aan die dit evenwicht moet bevorderen. Bij aankomst op je bureau een paar te herstel-
len schoenen afleveren, foto’s laten afdrukken tijdens de werkuren, ‘s avonds het bedrijf verlaten en een ge-
wassen en gestreken hemd meenemen… Dat zijn aanlokkelijke gedachten en voor sommige werknemers is dit ook realiteit. Die wordt waargemaakt door Ekivita. Dit bedrijf werd in 1998 opgericht door enkele ondernemers met ondersteuning van de investeringsgroep Mitiska Netfund Europe. Een dienstenwaaier aanbieden op de
werkplaats van de klant en kortingen geven op dagdagelijkse producten en op uitgaven voor vrijetijdsbesteding.
Geen enkel ander aanbod op de Belgische markt maakt momenteel zo’n sterk gevoel van aanwezigheid mogelijk.
599_PFY028_SER biblio nl.indd 83 22/11/10 08:00
84 Profacility GUiDE 2011
Miko Coffee ServiCe Nv/SA Wayenborgstraat 14 - BE-2800 Mechelen
TEL 0032 (0)800 44 0 88FAX 0032 (0)15 28 78 10
ProfiEl VaN HEt BEDriJfinleiding200 jaar ervaring als koffiebrander… dat maakt dat wij van Miko een aardig woordje kunnen meepraten over de kunst van het koffiebranden. Over de jaren heen hebben wij dan ook een benijdenswaardige kennis over koffie en systemen voor koffievoorzie-ning opgebouwd.
Als één van de trendsetters op het gebied van koffie- en vendingservice voor de OOH-markt, is Miko Coffee Service de aangewezen partner voor al uw koffie-pauzes. Dagelijks voorzien wij duizenden bedrijven, KMO’s, scholen, instellingen en overheidsdiensten van koffie en lekkers voor bij het kopje koffie, warme drankautomaten, frisdrank- en snackautomaten.
ProductenMiko biedt U alles voor een complete koffiepauze: • van compacte koffietoestellen tot warme drankautomaten• frisdrank- en snackautomaten
• koffie: espressobonen, gemalen koffie, vriesdroog- koffie; espressopods, pads, voorgedoseerde filters,…• voor bij de koffie: koekjes, chocolaatjes, melk en suiker• thee, soepjes, cacao; porselein, disposables
• uitgebreid assortiment (light) frisdranken, energiedranken en fruitsappen• ruime keuze aan snoep, snacks, mueslirepen en BIO/fairtrade koeken
coNtactKlantendienst
TEL 0032 (0)800 44 0 88
StrUctUUrVestigingen
2300 Turnhout
2800 Mechelen
8500 Kortrijk
DienstenMiko Coffee Service is uw partner voor een zorgeloos kopje heerlijke koffie:
• 1 leverancier voor al uw koffiepauzes• vlotte service: een gespecialiseerd tele-ordering team contacteert u periodiek om uw bestelling te noteren• onberispelijke technische service: perfecte installatie en snelle interventies uitgevoerd door bekwame vaklui• commerciële formules op maat: huur, koop, bruikleen, full service,…
referentiesOp aanvraag bezorgen wij u graag een referentielijst.
company profile
SER miko NL.indd 84 23/11/10 07:50
ON
DER
STEU
NEN
DE
DIE
NST
EN
Profacility GUiDE 2011 85
CARE Luchthavenlei 7-2 - BE-2100 Deurne (Antwerpen)
TEL 0032 (0)70 23 31 87FAX 0032 (0)70 23 31 89
ProfiEl VaN HEt BEDriJfinleidingCare heeft sinds kort een nieuw logo met een bijpassende huisstijl. Deze nieuwe look is een frisse manier om ons te tonen als een op en top mense-lijk en warm bedrijf. Voor mensen, door mensen. Belangrijk element in de nieuwe huisstijl is het logo: het symboliseert de open armen die de markt en de medewerkers verwelkomen. Met de dynamiek die bedrijven verder vooruitbrengt. Altijd in beweging, met een blik op de toekomst.
Voor Care is schoonmaken maatwerk. Elk pand is immers verschillend: groot-klein, oud-nieuw, met ‘kwetsbare materialen gebouwd’ enz. Ook de noden en normen van onze klanten verschillen.
Schoonmaken is nog echt mensenwerk. En bij Care vindt u gemotiveerde mensen waarop u kunt rekenen. We leiden onze mensen op, smeden ze tot een team en tonen hen vooral onze appreciatie. Daarom zijn we ook fier dat wij enkele keren verko-zen zijn als een van de Beste Werkgevers in België.
Samenwerken met klanten is voor ons meer dan een dienst verlenen. De beste resultaten bereiken we wanneer we in partnerschap de taken, de werk-organisatie en het budget overleggen, voortdurend bekijken en afstemmen wat beter of anders kan.
Duurzaam ondernemen betekent ook rekening houden met het leefmilieu. Daarom kiezen we producten die het milieu zo weinig mogelijk belasten.
Care zoekt steeds naar flexibele oplossingen op maat, maar op kwaliteit sluiten we geen compro-missen. Nooit!
coNtactIngrid Marien
Sales Manager
TEL 0032 (0)476 20 14 13
StrUctUUrManagement
Ron Embrechts
afgevaardigd bestuurder
Hugo Stevens
operationeel directeur
Anne Lesandré
personeelsdirecteur
ProductenReiniging in al zijn facettenNaast de dagelijkse en periodieke schoonmaakdien-sten, bent u bij Care ook aan het goede adres voor meer gespecialiseerde reiniging.
Denk hierbij aan bijvoorbeeld: • schoonmaak • ruitenwasserij • computer cleaning• inzetten van vloeren• tapijtreiniging• cleanroom onderhoud • ... en de dienstverlening daarrond
Veelal vormt schoonmaken onze hoofdactiviteit en zorgen we er dus voor dat de werkruimte bij onze klanten schoon is. Maar daarnaast voeren onze me-dewerkers ook meer en meer andere taken uit die er voor zorgen dat de werkzaamheden bij onze klanten op rolletjes lopen.
• klusjesdiensten (klein technisch onderhoud)• koffiedame• housekeeping in the office
DienstenCare combineert haar ervaring op het vlak van schoonmaak met een doorgedreven kennis van facilitaire diensten en gespecialiseerde reinigings-oplossingen.
referentiesJanssen Pharmaceutica, Genzyme, Waasland Shopping Center, Deloitte, Nokia, Volvo Europe Trucks, Flanders Expo, Fortis, KBC
cOmpaNy pROfIlE
SER care NL.indd 85 22/11/10 08:01
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van verhuizingen, opslag en transport beheer:
WWW.PROFACILITY.BE/MOVE
foto
: cou
rtes
y of
You
r M
over
van
derg
oten
600 cover DEM NL.indd 86 23/11/10 15:17
VERHUIS, OPSLAG & LOGISTIEK
INHOUD88 Warehousing | AZ Nikolaas - Logistieke optimalisatie via centraal facilitair platform
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio, de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Business Case | 12 ton op de centimeter nauwkeurig (25/10/2010)
European Distribution Report | België houdt stand (05/03/2010)
Efficient warehousing | Gedelegeerd beheer van kantoor meubilair (11/02/2010)
Document Management | De toekomst is digitaal (21/01/2010)
Verhuis | Opportuniteiten van de crisis volgens Mozer (28/09/2009)
COMPANY PROFILESVerhuizing en opslag - dienstverleners90 Mozer92 Potiez-Deman93 Your Mover Vandergoten
Er kunnen nog besparingen en productiviteitswinsten gerealiseerd worden door een betere organisatievan de verhuizingen en het transport en door de automatisering van het archief- en opslagbeheer.Door het gedelegeerde beheer van de meubelopslag kunnen de evolutie en veranderlijkheid in de ingebruikname van de kantoren beter beheerd worden.
PROFACILITY GUIDE 2010 87
Business Case European Distribution Report Efficient warehousing Document Management Verhuis
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
600 cover DEM NL.indd 87 23/11/10 15:17
88 Profacility Guide 2011
logistieke optimalisatie via centraal facilitair platformals eerste ziekenhuis in België richtte aZ Nikolaas een facilitair platform op met een centraal magazijn en een centrale keuken voor alle campussen. dankzij deze centralisatie kan het de logistieke processen beter beheersen, met een kwaliteitsverhoging en kostenreducties tot gevolg. een voorbeeld voor de sector.
n Luc FRANCO AZ Nikolaas is ontstaan uit de fusie tussen AZ Waasland en AZ Maria Middelares. Het fusieziekenhuis
telt 822 erkende bedden, verspreid over vier campussen in het Waasland: Sint-Niklaas, Temse, Hamme en Beveren. Daarnaast beschikt het AZ in Sint-Gillis-Waas over een goed uitgebouwde polikli-niek en in Lokeren heeft het een aparte ‘low care’ afdeling. Dagelijks zetten meer dan 2.300 mede-werkers zich in voor de patiënten. Naast artsen en verpleegkundigen staan er ook honderden andere medewerkers paraat: apothekers, psychologen, administra-tieve medewerkers, technische medewer-kers, schoonmaaksters, keukenpersoneel en logistieke medewerkers. Het Facilitair Departement is o.a. ver-antwoordelijk voor gebouwenprojecten, technisch onderhoud, bewaking, schoon-maak, cafetaria’s, voedingsadministratie, diëtiek, centrale keuken, aankoop en lo-gistiek. Frank Geets, Facilitair Directeur, maakt deel uit van het Directiecomité.
centraal platformIn de jaren ‘90 was het ziekenhuis Ma-ria-Middelares te Sint-Niklaas aan uit-breiding toe. Bovendien zouden er na de fusie met het vlakbij gelegen OCMW-ziekenhuis AZ Waasland zes campussen zijn, met als groot nadeel op logistiek vlak dat de goederen over de verschillende magazijnen op de diverse campussen ver-spreid zouden zijn. Dat zou de kwaliteit van de logistieke dienstverlening niet ten goede komen. Daarom werd eind jaren ‘90 besloten om een facilitair platform met een centraal magazijn en een centrale keuken op te richten. Het platform moest de zes cam-pussen van AZ Nikolaas gaan bevoor-
raden met goederen en maaltijden. Er diende voldoende ruimtelijke reserve voorzien te worden om eventuele verdere uitbreidingen van AZ Nikolaas te kun-nen opvangen. Op de centrale campus te Sint-Niklaas was er echter onvoldoende beschikbare ruimte en daarom werd ge-kozen voor een delokalisatie van het centrale magazijn en de centrale keuken. De nieuwe locatie werd gevonden in het industriegebied Pachtgoedstraat, centraal tussen de zes campussen en met een uit-stekende bereikbaarheid. Aangezien dit een door de Vlaamse Over-heid gesubsidieerd dossier was, moest er eerst een goedkeuring komen van VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Per-soonsgebonden Aangelegenheden). Een probleem was dat de overheid er tot op dat ogenblik van uitging dat de keuken deel uitmaakt van het ziekenhuis en ze had nog nooit dergelijk gedelokaliseerd project in de ziekenhuissector goedge-keurd. Het heeft dus nog een hele tijd geduurd vooraleer het concept door VIPA aanvaard werd. Daarna moest het terrein nog gesaneerd worden en eind 2007 werd begonnen met de eigenlijke werken. Uit-eindelijk werd het centrale magazijn in januari 2009 in gebruik genomen, drie weken later gevolgd door de centrale keu-ken.
drie zonesHet nieuwe facilitaire platform is opge-deeld in drie zones: een centrale keuken vooraan, een centraal magazijn achteraan en, tussen beide, een overslagzone waar alle los- en laadactiviteiten voor het ma-gazijn en de keuken gebeuren. Daarnaast zijn er nog kantoren, technische ruimtes en een reserveruimte. De totale opper-vlakte bedraagt 5.280 m².
WAREHOUSING
Het nieuwe facilitair Platform met centraal magazijn en centrale keuken bevoorraadt de zes campussen van aZ Nikolaas.
frank Geets, facilitair directeur van aZ Nikolaas: “Het Verpleegkundig departement kan zich nu meer op zijn core business concen-treren.”
610 warehousing nl.indd 88 22/11/10 08:03
Profacility Guide 2010 89
VER
HU
IS, O
PSLA
G &
LO
GIS
TIEK
logistieke optimalisatie via centraal facilitair platformVoorbeeldfunctie
Met de steun aan dit project wou de overheid een voorbeeld stellen op het vlak van efficiënter beheer van secun-daire processen in de verzorgingssector, namelijk de logistieke bevoorrading en het voedingsproces. Elk deelproces werd geanalyseerd en desnoods van nul terug opgebouwd, telkens met als doel rendementsverbeteringen en dus kosten-besparingen te realiseren. Daarbij werd ook veel aandacht geschonken aan de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van milieureglementering, veiligheid (zowel van de patiënt als van de werknemer) en kwaliteitsbeleid in de zorgsector. Frank Geets: “Voor dit project hebben we ons als ziekenhuis gebaseerd op de gangbare ‘best practices’ in de privé sector, maar wel steeds met de specifieke aspecten van de zorgsector in het achter-hoofd. Sinds de realisatie van dit unieke Facilitair Platform krijgen we wekelijks heel wat collega’s op bezoek die overwe-gen om dergelijk concept ook binnen hun eigen zorginstelling in te voeren”.
facilitair Platform in cijfers
Totale investering: 9.378.172 euro (excl. BTW)
Oppervlakte: 5.280 m², onderverdeeld als volgt• 1.500 m² centrale keuken • 1.850 m² magazijn en overslag • 900 m² kantoren • 430 m² technische ruimtes • 600 m² reserveruimte
Daling stockniveau: van 100% tot 85 %Daling stockbreuken: van 14% tot 1,2%Stijging service level: van 85 % tot 99 %Daling FTE’s centraal magazijn: -20 %
Naast de oprichting van het facilitaire platform werden er nog een aantal bijko-mende projecten doorgevoerd. Zo werden op de verschillende campussen satelliet-functies uitgebouwd. Een satellietfunctie is de ontvangstfunctie voor goederen en voeding vanuit het facilitaire platform, met een zone voor bevoorradingsartike-len en linnen, alsook een koelruimte om de voeding te stockeren. Een ander bij-komend project was de uitbouw van een transportnetwerk volgens het ‘hub and spoke’-principe. Daarbij is het facilitaire platform de centrale hub waar alle tran-sport vertrekt of passeert. Er zijn dus geen rechtstreekse transporten meer tussen de verschillende campussen.
logistieke optimalisatie Vroeger waren er vaak grote problemen met stockbreuken en te lange leverter-mijnen naar de afdelingen toe. Dankzij de verhuis naar het nieuwe magazijn en de al eerder uitgevoerde implementatie van een WMS (Warehouse Management System) bovenop het al bestaande SAP-pakket daalde de ratio voor stockbreuken van 14% tot 1,2%. Bovendien werd de levertermijn van drie dagen gereduceerd tot ‘next day delivery’. “Ook het stock-niveau wordt momenteel gereduceerd tot 85% van het vroegere niveau, met tege-lijkertijd een verhoging van het service level van 85% tot 99%” vervolgt Frank Geets. “Bovendien zijn we erin geslaagd het centrale magazijn met 20% minder FTE’s (fulltime equivalents of voltijdse werknemers) dan voorheen te laten werken”.Door de centralisatie kon AZ Nikolaas zijn processen beter beheersen, met een kwaliteitsverhoging en kostenreducties tot gevolg. Frank Geets: “Het Verpleeg-
kundig Departement kan zich nu ook meer op zijn core business concentreren door een aantal taken over te laten aan het Facilitair Departement. Bovendien is er nu, door de daling van het aantal tran-sportbewegingen, minder hinder voor de onmiddellijke omgeving van het zieken-huis”.Het facilitaire platform biedt ook be-tere faciliteiten aan de leveranciers met docklevellers, meer loskades en een betere bereikbaarheid. De efficiëntie werd ver-der verhoogd door de inzet van heftrucks en elektrische transpaletten. Belangrijk is bovendien de traceerbaarheid van de goe-deren en voeding met behulp van barco-descanning. De invoering van de centrale keuken heeft eveneens tot optimalisaties geleid. Door de schaalvergroting worden nu ruim 30% meer maaltijden bereid met slechts 10 % meer FTE’s, terwijl het aantal varianten ten behoeve van verschillende diëten uit-gebreid werd. De nieuwe keuken is ook volledig in overeenstemming met alle reglementeringen, waaronder HACCP. Dit is o.a. mogelijk dankzij de nieuwe apparatuur en de verkorte logistieke flow van de voeding. Door het veralgemenen van de ‘koude lijn’ of ontkoppeld koken, werd ook de betrouwbaarheid van de levering van de maaltijden veilig gesteld. “Momenteel werken we aan een project voor continue opvolging van de temperatuur doorheen het hele proces, vanaf de aankomst van de ingrediënten tot aan de maaltijdver-strekking aan de patiënt. Dat zal gebeuren met behulp van actieve RFID-tags”.
PersoneelVan bij de start van het project werd er zeer veel aandacht besteed aan de inter-
ne communicatie. Dat was vooral nodig voor de toekomstige werknemers van de nieuwe site. Er bestond immers een risico dat er, door de delokalisatie uit het zie-kenhuis, bij hen een vervreemdingseffect zou ontstaan. Maar uiteindelijk blijkt het centrale facili-taire platform vooral een aantal duidelijke voordelen te bieden aan de medewerkers van de nieuwe site. Zo is de ergonomie gevoelig verbeterd, zowel in het centrale magazijn als in de centrale keuken. Bovendien is de locatie beter bereikbaar en ligt er een parking voor de deur. n
door de centralisatie kon aZ Nikolaas zijn processen beter beheersen, met een kwali-teitsverhoging en kostenreducties tot gevolg.
610 warehousing nl.indd 89 22/11/10 08:03
company profile
VerhuizingenVerhuis van KMO’s tot en met grote bedrijven, labo-
ratoria, ICT-materiaal en informatica-zalen: laat het
maar aan de Belgische leader van de verhuis over!
Ervaring, veiligheid, soepelheid en raadgeving.
ArchiveringBeheer van levende/dode archieven, scanning,
traceerbaarheid, raadpleging via veilige website,
vernietiging met certifi caat.
LogistiekElektronisch beheer en inventaris van meubi-
lair en van stockageruimtes.
Raadpleging via veilige website, barcodes.
U verwacht iets meer?Organisatorisch en operationeel beheer, monte-
ren/demonteren van meubilair, reiniging meubi-
lair en kantoren, beheer en levering van sleutels,
veiligheidsplan
Verhuizing van bedrijven en logistiek van
gebouwen en stocks,
dit is ons vak!
w w w . m o z e r . b eANTWERPEN
BoomsesteenwegB-2610 Antwerpen • België
TEL +32 (0)3 440 51 51 • FAX +32 (0)3 440 49 49E-MAIL : [email protected]
LIEGEAvenue de l’Expansion, 1
4432 Alleur • BelgiqueTEL +32 (0)4 246 41 41 • FAX +32 (0)4 246 42 49
E-MAIL : [email protected]
BRUSSELBâtiment 742
1931 Brucargo • BelgiqueTEL +32 (0)2 752 51 51 • FAX +32 (0)2 751 52 13
E-MAIL : [email protected]
DEM mozer nl.indd 90 22/11/10 08:05
ver
hu
is, o
psla
g &
lo
gis
tiek
Profacility Guide 2011 91
Mozer Group nv/saBrucargo Gebouw 742 - BE-1931 Zaventem
TEL 0032 (0)2 752 51 51FAX 0032 (0)2 751 52 13
www.mozer.be
Profiel VaN Het BedriJfinleidingIn 1945 werd de groep Mozer opgericht. Mettertijd specialiseerde de groep zich in drie activiteitengebieden: de verhuizing van bedrijven en admini-straties, internationale verhuizingen en de logistiek van gevoelige apparatuur. De geschiedenis van de groep begint kort na de tweede wereldoorlog, wanneer Valentin Mozer een bestelwagen koopt en zich eerst toelegt op lokale en later nationale privé-verhuizingen.
Mettertijd breidt het klantenbestand zich uit, er worden vrachtwagens aangekocht en chauffeurs aangeworven. In het begin van de jaren 70 wordt de firma Mozer opgericht. Naast privé-verhuizingen specialiseert het bedrijf zich in het vervoer van fragiele apparatuur (computers, medische appara-tuur,…). In de jaren 80, voor de grote doorbraak van de verhuissector, wordt in Brussel een tweede kantoor opgericht, gespecialiseerd in kantoorverhui-zingen. Ten gevolge van de toenemende vraag naar transportdiensten en verhuizingen naar Oostbloklan-den, wordt in 1985 een dochterbedrijf opgericht in Moskou.
In de jaren 90 breidt de groep verder uit; het kantoor dat wordt geopend in Herstal houdt zich specifiek bezig met het verpakken van fragiele apparatuur. Vandaag heeft Mozer drie kantoren in België : éen in Brussel, éen in Antwerpen en éen in Luik, die gespe-cialiseerd zijn in het vervoer van fragiele machines naar de Oostbloklanden. De Heer Dimitri Mozer is sinds 1990 verantwoordelijk voor de algemene leiding van de groep. Mozer is partner van banken en verzekeringmaatschappijen, van multi-nationales en instellingen.
coNtactDimitri Mozer
Gedelegeerd bestuurder
TEL 0032 (0)4 247 71 70
StructuurManagement
Dimitri Mozer
Gedelegeerd bestuurder
Christophe Houssa
Directeur van de Brusselse zetel
Vestigingen/België Mozer Antwerp - Brussels - Liège
Werknemers Aantal personen: 100
Jaar van oprichting: 1945
diensten• Nationale en internationale verhuizingen • Kantoorverhuizingen • Logistiek van materiaal met hoge toevoegde waarde - kunstwerken en breekbare materialen • Archiefbeheer • Opslag
NieuwighedenOm beter onze klanten te kunnen bedienen schakelde Mozer International recent over op een WMS (Warehouse Management System) dat het opslagbeheer op de vershillende sites optimaliseert. Dit zeer toegankelijke systeem geeft onze klanten de mogelijkheid om op elk moment hun stock ( foto, beschrijving, staat, …) te bekijken door zich in te loggen op een veilige webpagina .
Het WMS houdt automatisch de hoeveelheden van ieder product op stock minitieus bij en laat zien waar het is opgeslagen zodat alle veranderingen nauwge-zet en dagelijks kunnen worden gevolgd. Vanuit deze pagina kan de klant trouwens rechtstreeks al zijn transportbestellingen plaatsen.
In dezelfde optiek hebben we een deel van ons wa-genpark uitgerust met boordcomputers Qualcomm. Deze staan rechtstreeks in verbinding met een satelietantenne zodat we permanent contact hebben met onze chauffeurs en we tevens op ieder moment weten waar onze vrachtwagens zich exact bevinden.
referentiesSecurex, Ulg, Vincotte, Tractebel, Mobistar, GE, …
Leverancier van de meeste multinationals in België en erkend leverancier door de Belgische instanties.en Belgique.
company profile
VerhuizingenVerhuis van KMO’s tot en met grote bedrijven, labo-
ratoria, ICT-materiaal en informatica-zalen: laat het
maar aan de Belgische leader van de verhuis over!
Ervaring, veiligheid, soepelheid en raadgeving.
ArchiveringBeheer van levende/dode archieven, scanning,
traceerbaarheid, raadpleging via veilige website,
vernietiging met certifi caat.
LogistiekElektronisch beheer en inventaris van meubi-
lair en van stockageruimtes.
Raadpleging via veilige website, barcodes.
U verwacht iets meer?Organisatorisch en operationeel beheer, monte-
ren/demonteren van meubilair, reiniging meubi-
lair en kantoren, beheer en levering van sleutels,
veiligheidsplan
Verhuizing van bedrijven en logistiek van
gebouwen en stocks,
dit is ons vak!
w w w . m o z e r . b eANTWERPEN
BoomsesteenwegB-2610 Antwerpen • België
TEL +32 (0)3 440 51 51 • FAX +32 (0)3 440 49 49E-MAIL : [email protected]
LIEGEAvenue de l’Expansion, 1
4432 Alleur • BelgiqueTEL +32 (0)4 246 41 41 • FAX +32 (0)4 246 42 49
E-MAIL : [email protected]
BRUSSELBâtiment 742
1931 Brucargo • BelgiqueTEL +32 (0)2 752 51 51 • FAX +32 (0)2 751 52 13
E-MAIL : [email protected]
DEM mozer nl.indd 91 22/11/10 08:05
92 Profacility Guide 2011
POTIEZ-DEMAN NV/SA Steenweg op Bergen 600 - BE-1070 Brussel
TEL 0032 (0)2 344 77 44FAX 0032 (0)2 526 19 98
Profiel VaN Het BedriJfinleidingPotiez-Deman is een jong en dynamisch verhuisbe-drijf dat de laatste jaren een enorme groei kende, in het bijzonder op het gebied van kantoorverhuizingen. Dankzij ons enthousiasme en familiaal karakter kunnen wij een bevoorrecht en persoonlijk contact met onze klanten opbouwen. Potiez-Deman mag beschouwd worden als één van de belangrijkste spelers in het segment van projectverhuizingen. Zo werd Potiez-Deman verkozen om verschillende administratieve diensten van FOD Financiën te ver-huizen vanuit 25 verschillende gebouwen in Brussel naar de gerenoveerde Financietoren. Meer dan 3000 medewerkers van Financiën vinden hier een nieuwe werkplek. Ook de montage van het nieuwe MEWAF-meubilair werd verzorgd door Potiez-Deman.
diensten• Kantoorverhuizingen, zowel externe als interne verhuizingen • Verhuizingen van server rooms • Archief- en bibliotheekverhuizingen • Meubelbewaring en stockbeheer • Archiefopslag • Privé-verhuizingen, zowel nationaal als internationaal • Logistiek en distributie • Montageploegen voor kantoormeubilair
coNtactBart CAMPI
Commercieel Directeur
TEL 0032 (0)2 526 19 97
StructuurManagement
Bart CAMPI
Commercieel Directeur
Guy CADRON
Operationeel Directeur
Vestigingen / BelgiëAnderlecht
Brussel
Drogenbos
Werknemers Aantal personen: 45
Jaar van oprichting: 1986
omzet 2007: 4.500.000 €
2008: 5.650.000 €
2009: 5.900.000 €
NieuwighedenSinds kort beschikt Potiez-Deman over een eigen containerdienst. Afvalcontainers tot 30m³ worden ter beschikking gesteld van onze klanten, voor het ver-wijderen van kantoormeubilair, hout, metaal, karton en papier, plastic of gemengd afval. Meer info via: [email protected]
referentiesEuropees Parlement, Europese Commissie, Europese Raad, FOD Financiën, Dienst Vreemdelingenzaken, RICOH, Groep S, Mewaf, Federale Politie, De Post, Petercam, BLOSO, KBC, AON, Distrigas, Arval, Adecco
Luc CHRISTIAENS
Gedelegeerd
Bestuurder
company profile
DEM pottiez deman nl.indd 92 23/11/10 07:52
VER
HU
IS, O
PSLA
G &
LO
GIS
TIEK
Profacility Guide 2011 93
YOUR MOVER VANDERGOTEN J. Monnetlaan 1a - BE-1804 Vilvoorde
TEL 0032 (0)2 705 35 35FAX 0032 (0)2 705 47 21
Profiel VaN Het BedriJfinleidingYour Mover Vandergoten bestaat 35 jaar. Het bedrijf is gespecialiseerd in nationale en internationale verhui-zingen, meubelbewaring en archiefopslag. Vooral de manier waarop de verhuizingen worden uitgevoerd, is de laatste jaren enorm gewijzigd. Your Mover heeft zo verschillende eigen verpakkingsmaterialen laten maken (Rolltainer, Locabox, Sprint Move Box, enz.). Er werd tevens een unieke internet-applicatie ontwikkeld voor het volledige beheer van de verhuis, namelijk V-Move. Ook hecht You Mover uiterst veel belang aan doorgedreven opleidingen voor de verhui-zers. Verder gaat een coach nauwlettend de kwaliteit op de werven na.
dienstenVerhuis: • Kantoorverhuizingen intern-extern • Transport en distributie van high-tech apparatuur • Particuliere verhuizingen nationaal-internationaal • Voorbereiding, begeleiding en coördinatie van kantoorverhuizingen
Via het zusterbedrijf, Your Mover Logistics: Stockbeheer: opslag, beheer en onderhoud van kantoormeubilair en opslag, beheer, uitlevering en montages van nieuw of tweedehands kantoor-meubilair en archiefopslag: opslag, beheer en leveringen van archieven.
coNtactAnne Lenaerts
Corp. Communications Manager
TEL 0032 (0)2 705 35 35
StructuurManagement
Walter Kiebooms - Account Manager
David Mortier - Account Manager
Vestigingen/België Your Mover VANDERGOTEN - 1804 Vilvoorde
Your Mover LOGISTICS - 1800 Vilvoorde
Nnof - 3001 Leuven
Werknemers Aantal personen: 59
Jaar van oprichting: 1976
NieuwighedenHet laatste jaar werd sterk gewerkt aan een duur-zaamheidsprogramma: zowel intern (via eco-driving, eco-brieven, milieudoelstellingen, energie-audits etc.) als extern. Daartoe werd Nnof in het leven geroepen. Nnof staat voor Nearly New Office Facilities. Het is een netwerk van duurzame ondernemingen in de kantoorinrichtingssector: zie www.nnof.be. Verder is 80% van het klantenbestand van Your Mover een vast cliënteel. Dit is uniek in de verhuissector. Klanten doen een eerste werkervaring met Your Mover op, en blijven nadien een beroep doen op Your Mover. Tot slot is er het digitaal beheerssysteem, V-Move. De door Your Mover ontwikkelde applicatie laat toe om het volledige dossierbeheer rond verhuis, coördinatie en opslag uit te voeren via www.yourmover.com. De klanten krijgen toegang tot deze site en via een wachtwoord kunnen ze hun eigen verhuis- of opslag-dossiers via het intranet, raadplegen en beheren.
referentiesRTL TVi, Bankcommissie, FOD Binnenlandse Zaken, Brussels Airlines, Antwerps Stadsarchief, Atos Origin.
cOmPAny PROfILE
DEM Your mover vdg nl.indd 93 22/11/10 08:06
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van vastgoedbeheer:
WWW.PROFACILITY.BE/REALESTATE
foto
: cou
rtes
y of
Ass
ar –
rend
erin
g D
ETR
OIS
700 cover IMM nl.indd 94 23/11/10 15:23
VASTGOEDINHOUDINHOUD96 Duurzame gebouwen | Een kritische blik98 Duurzame gebouwen | De investering evalueren
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio,de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Vastgoedontwikkeling | CBRE Investors - marktanalyse en verhuurdiensten (21/10/2010)
Serviced offices | Een concept dat snel evolueert (23/09/2010)
Herinrichtingprojecten | BELAIR: een levensproject voor een wijk in het centrum van Brussel (17/05/2010)
Markt | DTZ Affordability Index. Brussel in een sterke positie (17/03/2010)
Kantoren | Brussel vastgoedmarkt: 3 jaar om het huidige aanbod te absorberen (10/03/2010)
Kantoren | De Antwerpse markt ontwikkelt zich en bevestigt haar positie (10/03/2010)
Commercieel Vastgoed | nieuwe criteria voor de toekenning van vergunningen (10/03/2010)
Kantoren | Regionale markttendensen (10/03/2010)
Investeringen –belastingen | BTW op de prijs van terreinen: een werkelijkheid vanaf 2011 (10/03/2010)
Groene gebouwen | Betekent ecologie ook besparing ? (04/02/2010)
Business Case | Huisvesting van Febelfin, Belgische Federatie van de financiële sector (05/01/2010)
Business centers | Regus kijkt vooruit (28/10/2009)
COMPANY PROFILES Advies vastgoedstrategie: investering en vastgoedgebruikers102 Freestone103 Anixton
De wettelijke verplichtingen met betrekking tot de energieprestaties van gebouwen in combinatie met het toenemende maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef van ondernemingen vergroten de vraag naar ‘groene’ gebouwen. De kloof tussen deze milieuvriendelijke gebouwen met goede energieprestaties en de oude gebouwen die niet meer beantwoorden aan de selectiecriteria van kopers en/of gebruikers, wordt alsmaar groter. Er ontstaat een vastgoedmarkt met twee snelheden. Het Solaris-gebouw in Brussel was een van de eerste gebouwen die het milieucertificaat in Belgie kregen.
PROFACILITY GUIDE 2011 95
Vastgoedontwikkeling
Kantoren
Groene gebouwen
Serviced offices
Kantoren
Herinrichtingprojecten
Commercieel Vastgoed
Business Case
Kantoren
Business centers
Markt
Investeringen –belastingen
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
700 cover IMM nl.indd 95 23/11/10 15:23
96 Profacility guide 2011
een kritische blik op milieuce rtificatie Momenteel bevinden zich op Belgische bodem een tiental gebouwen in de fase van milieucertificatie en een dertigtal zitten in de aanvraagfase. de bestaande labels Valideo, HQe, BreeaM, leed en konsoorten lijken een complex spel van allianties en concurrentie te spelen. Maar een aantal tendensen beginnen zich af te tekenen, wat blijkt uit de cijfers, en de kritiek begint op te wellen.
n Patrick Bartholomé
De labels vermenigvuldigen zich: elk land heeft er wel één en in Bel-gië zijn er misschien drie of vier.
Na de verschijning van Valideo, gedra-gen door SECO en WTCB (Wetenschap-pelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) wordt er gefluisterd dat de gewesten wel eens hun eigen certificatie zouden kunnen introduceren. Volgens sommige criticasters werden de huidige op de markt aanwezige evaluatiemetho-des voor de milieukwaliteit niet ontwor-pen om op meerdere niveaus (lees: lokaal en internationaal) gebruikt te worden. Ze hebben allen een lokaal tintje, wat ver-klaart waarom vergelijkingen tussen deze verschillende systemen niet simpel zijn. Deze situatie, waarin het niet mogelijk is om globale indicatoren uit te werken of gebouwen in verschillende landen te ver-gelijken, veroorzaakt het fenomeen van dubbele of drievoudige certificatie die in bepaalde projecten begint op te duiken.
drie opkomende labels De veelvuldige en niet verplichte certifi-catiesystemen veroorzaken onzekerheid en bovendien zijn er nog meer op komst. De strijd gaat tussen de oudste en dus meest verspreide labels. BREEAM bestaat sinds 1990 en HQE sinds 2003, terwijl Valideo pas in 2008 werd gelanceerd. Ook de effectieve penetratiegraad van elk merk speelt mee: BREEAM telt meer dan 110.000 gecertificeerde gebouwen, ter-wijl LEED er slechts 1.700 kent en HQE amper 330.Bovendien worden bepaalde labels bekri-tiseerd: zo wordt bv. een gebrekkige tran-
Duurzame gebouwen
Michael taelman, Senior consultant dtZ, is de auteur van de interessante studie: ‘relevance of the Sustainable labels for commercial Properties’, uitgevoerd in het kader van een thesis voor de graad van Master in real estate Management.
sparantie en de bescherming van de indu-striëlen verweten aan HQE, dat inderdaad tot het AIMCC behoort, de groepering van fabrikanten van bouwmaterialen. Overi-gens werd de merknaam HQE door die-zelfde instantie wettelijk gedeponeerd. Wegens deze kritieken geven sommige partijen de voorkeur aan de Britse certi-ficatie BREEAM, die ondersteund wordt door de Building Research Establishment (BRE), een door de Britse autoriteiten opgerichte instelling. Maar het wordt nogal eens over het hoofd gezien dat de BRE een ‘charity’ is, gefinancierd door de bouwsector van het Verenigd Koninkrijk...
Vergelijkende studieMichael Taelman, Director Business Development Belgium bij CB Richard Ellis, heeft een thesis geschreven voor het behalen van de graad van Master in Real Estate Management aan de Northumbria University (UK). Daarin vergelijkt hij de labels Valideo, HQE, BREEAM en LEED. Hij ziet o.a. de volgende verschillen:• LEED is de enige certificatie die geen rekening houdt met de kwaliteit der materialen, hun herkomst en potentiële risico’s. Het is ook het enige label dat de criteria gezondheid en welzijn niet han-teert en dat niet voorziet in geregelde audits, bedoeld om de certificatie te be-vestigen of aan te passen. Daarentegen is dit het enige label dat de geografische positionering in de evaluatie opneemt;• HQE is het enige label zonder het crite-rium innovatie;• VALIDEO is het enige label zonder het criterium veiligheid.
Het Hollandsch Huys in Hasselt is Valideo gecertificeerd. Het haalt een e-niveau van 49 en een K-waarde van 22
arch
. FD
a-Cr
Ea
740_PFY028_certification IMM nl.indd 96 23/11/10 15:26
PROFACILITY GUIDE 2011 97
VAST
GO
ED
van conclusie pleit het BAO er voor om rekening te houden met de locale speci-fi citeit en om het globale niveau van de evaluatiecriteria te herzien. �
Een kritische blik op milieuce rtifi catie
Referenties
‘Relevance of the Sustainable Labels for Commercial Properties’. Thesis voor het behalen van de graad van Master in Real Estate Management van Michael Taelman. Northumbria University (UK). 2009. Beschikbare versie: EN.
Referenties
Tenslotte merkt de auteur op dat slechts een enkel label het criterium ‘economi-sche prestatie’ in rekening brengt. De pu-blicatie ‘BREEAM Europe Commercial 2009’ (laatste versie, gepubliceerd in no-vember 2009) bevat o.a. de evaluatie van economische prestaties van gebouwen d.m.v. een vergelijkende economische analyse van de levenscyclus voor zaken als de structuur van het gebouw, de ge-vels, de speciale technieken en de afwer-king. Deze economische analyse wordt gevraagd voor een levensduur van respec-tievelijk 30 en 60 jaar. Een vergelijkbare economische analyse wordt eveneens evraagd bij de installatie van hernieuw-bare energiebronnen.Eén der conclusies van Michael Taelman is dat de kracht van een duurzaam label uiteindelijk afhangt van zijn internatio-nale erkenning. Tevens hebben gecertifi -ceerde gebouwen een grotere kapitaal- en huurwaarde. Wat de meerkost betreft: die kan nul zijn indien een iets lager comfort-niveau in de zomer wordt aanvaard en 10% wanneer eenzelfde comfortniveau als in een traditioneel gebouw wordt na-gestreefd.Michael Taelman toont, met Berlaymont als voorbeeld, het belang aan van regelma-tige audits van gebouwen. Daarbij houdt hij rekening met de wijze van uitbating. Dit gebouw van 240.000m2, dat zeer sterk presteert op milieuvlak, wordt door 2.700 personen bevolkt. Dat is viermaal minder dan het gemiddelde per vierkante meter in het Brussels Gewest. Conclusie: een uitstekend technisch prestatieniveau kan tenietgedaan worden door ‘duur’ gebruik en leiden tot een slechte quotering bij de certifi catie. Dat brengt ons tot enige relati-vering van de certifi catie. Daarvan getuigt ook de volgende alinea...
Te ‘zwakke’ certifi catie?Liesbeth Temmerman is architect en on-derzoekster bij CERAA (Centrum voor Studie, Onderzoek, Acties en Architec-tuur). Tijdens een onlangs door Buildgreen en Urban Land Institute georganiseerd se-minarie dat gesteund werd door een aan-tal partners, waaronder Valideo, beves-tigde zij dat BREEAM niet doeltreffend is op bepaalde technische en reglementaire punten. Dat is het geval wanneer het label toegepast wordt in het Brussels Hoofd-stedelijk Gewest of in elke regio waar de wetgeving op het vlak van duurzaam bou-wen een bepaald drempelniveau haalt. Daar het hoogste niveau op de schaal van
BREEAM bereiken, lijkt vaak... iets te een-voudig. “De overheidsdienst Leefmilieu Brussel heeft, bij projectaanvragen naar referentiegebouwen, vastgesteld dat in de meeste dossiers de gebouwen het beter deden dan de complexen waaraan BREE-AM zijn beste quotering zou kunnen toe-kennen...” legt L. Temmerman uit. “In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben dergelijke projectaanvragen bewezen dat wij de lat fl ink hoger mogen leggen”. Het CERAA werd dus door de Brusselse auto-riteiten gemandateerd om de certifi catie-processen te analyseren. Het Gewest wil immers niet een nieuw referentiekader creëren maar wel de bestaande tools ver-sterken, zoals de Green Building Brussels of de Speed check-up die bij Leefmilieu Brussel ontwikkeld worden.
‘Dat kan beter’De Pool Milieutechnologieën van het Brusselse Agentschap voor de Onderne-ming (BAO) speelt een faciliterende rol bij de Brusselse ondernemingen die produc-ten en diensten met een milieu-impact leveren. Op haar website www.brussels-greentech.be is dit organisme niet mals voor het complex Atlantis (promotor CO-DIC). Dat noemt zichzelf het eerste BREE-AM gecertifi ceerde gebouw in België en het eerste BREEAM Offi ces gecertifi ceerde complex in Europa. Volgens het BAO zou Atlantis ondanks de ‘very good’ evaluatie van BREEAM veel beter kunnen doen. Een grondig onderzoek van het dossier Atlantis legt de domeinen bloot die onge-twijfeld voor verbetering vatbaar zijn. De paradox van een certifi catie door een in-stantie als BREEAM is als volgt: zij beoor-deelt met ‘zeer goed’, ‘goed’, ‘matig’ of ‘on-voldoende’, maar kan een slechte leerling met een welwillend oog beoordelen door te kijken naar het gemiddelde niveau van de klas... Die kritieken onderstrepen nog eens het feit dat er bij BREEAM en andere internationale certifi catie-instanties geen plaats is voor het idee van een evaluatie op basis van de absolute prestaties van het gebouw. Het complex Atlantis slaagde er in om de vermelding ‘very good’ te krijgen ondanks milieu- en energieprestaties die eerder zwak kunnen lijken in de ogen van een ietwat veeleisende expert. Zo maakt Atlantis geen gebruik van alternatieve energiesystemen, die nochtans hun nut bewezen hebben (in het bijzonder thermi-sche zonne-energie) en, met een waarde K45, is de door het gebouw behaalde coëf-fi ciënt evenmin indrukwekkend. Bij wijze
Het complex Atlantis (CODIC - Architecten Cerau en DWS) was het eerste BREEAM gecertifi -ceerde gebouw in België en tevens het eerste in Europa dat de nieuwe certifi catie ‘BREEAM Europe for Offi ces 2008’ ontving.
www.valideo.org
www.assohqe.org www.usgbc.org
www.breeam.org
foto
CO
DIC
740_PFY028_certification IMM nl.indd 97 30/11/10 06:44
98 Profacility guide 2011
de investering evaluerenMet een milieu-evaluatie van gebouwen kan het duurzame karakter van bouwprojecten beoordeeld worden. Vandaag is het kennisniveau in dit domein zo matuur geworden dat het mogelijk is om deze evaluatie te objectiveren. twee factoren bevorderen de trend tot certificatie: het wettelijke kader evolueert naar de verplichting van een minimum prestatieniveau en steeds meer vastgoedactoren wensen zich op de markt te onderscheiden door middel van certificatie.
n Jean-Louis Hubermont (b4F)
De milieucertificatie is een hulp-middel bij het ontwerp en de selectie van een project, een ho-
listische benadering met tal van criteria voor de prestaties van een gebouw gedu-rende zijn gehele levenscyclus. Daarmee kunnen de beste keuzes inzake kosten en baten gemaakt worden, volgens de principes ‘value for money’ en ‘life cycle costing’ (LCC). Deze holistische benade-ring houdt duidelijk rekening met meer aspecten dan de EPB-regelgeving (‘ener-gieprestatie en binnenklimaat’), die vaak als (enig) evaluatiecriterium voor de mili-euprestaties van een gebouw beschouwd wordt. Maar deze EPB-norm is slechts één van de beoordelingscriteria voor de duurzaamheid van gebouwen. EPB ver-tegenwoordigt bijvoorbeeld slechts 15% van de globale evaluatie van een gebouw volgens de BREEAM-methode.
Keuze van het label: de tendens in BelgiëDe meest bekende methodes zijn BREE-AM, LEED, VALIDEO, HQE en, in min-dere mate, DGNB. Wegens haar succes lijkt de certificatie met Europese roeping BREEAM dominant te worden op de Bel-gische markt. Ze biedt aan de sector een systeem dat zich aan de nationale en regio- nale context aanpast. Met meer dan 20 jaar ervaring is het ook geloofwaardig en internationaal erkend. Daarnaast duiken in de drie Gewesten initiatieven op om een eigen evaluatiesysteem te ontwikke-len. Weliswaar zijn dit lovenswaardige initiatieven maar de sector streeft naar een uniek systeem dat minstens op nati-onaal vlak geldt en buiten de landsgren-zen erkend wordt.
Bij onze burenIn Nederland heeft de DGBC (Dutch Green Building Council) de norm BREE-AM als nationale evaluatiemethode voor milieuprestaties aangenomen. Het Franse HQE geeft, in tegenstelling tot andere systemen, geen quotering voor het hele gebouw. Met bepaalde belang-
in België aantal gecerti- evaluatie ficeerde projecten fase
breeAm 6 >25
HQe 2 3
Valideo 4 >10
LeeD 0 8 (only u.S. Army)
DUURZAME GEBOUWEN
ir. Jean-louis Hubermont, BreeaM assessor, Building for the future (B4f): “Het is belangrijk om voor ogen te houden dat de vastgoedsector naar een uniek systeem zoekt dat buiten onze landsgrenzen erkend is”.
rijke aspecten van duurzaam bouwen, zoals de totale kostenanalyse volgens het LCC-principe of het respect voor de bio-diversiteit, wordt geen rekening gehou-den. Er dringt zich een toenadering op tussen BREEAM en HQE, teneinde aan de Franse markt een geloofwaardig cer-tificatiekader met internationale erken-ning te bieden. Dat laatste heeft HQE niet echt bereikt. In Duitsland zag de DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen) het daglicht in 2008. Zoals BREEAM begint ook deze norm zich op de internationale markt te ontwikkelen. De DGNB-me-thode, die vaak als voorbeeld wordt ge-noemd, dekt alle aspecten van duurzaam bouwen.
andere toenaderingenInvesteerders moeten vaststellen dat er een heterogeniteit bestaat onder de diver-se initiatieven en evaluatiecriteria. Dat gaat zelfs zover dat gebouwen vaak vol-gens meerdere methodes gecertificeerd worden. Om hieraan te verhelpen, werd in 2008 de Sustainable Building Alliance opgericht. Deze verzamelt de onder-zoekscentra voor gebouwen en de eva-luatieorganismen. Het doel is gemeen-schappelijke methodes te ontwikkelen om de milieuprestaties op internationaal niveau te meten. Meer recent werd door de EU het project Open House gelan-ceerd, met als doel de ontwikkeling van een transparante evaluatiemethode die gemeenschappelijk is op Europees ni-veau. Maar ondanks deze toenaderingen zal er op korte termijn vermoedelijk geen uniek Europees label bestaan.Bij de keuze van een op Europees niveau erkend evaluatiesysteem is het van pri-mordiaal belang dat dit toegepast wordt van bij het begin van het bouwontwerp en zelfs al vanaf de definitiefase van het programma. Recent voltooide projecten werden uiteindelijk slecht beoordeeld omdat de evaluatie niet van bij het begin werd toegepast. n
750_PFY028_focus Breeam IMM nl.indd 98 22/11/10 08:08
Business Interactive Media sprlAvenue Louise, 475 BE 1050 Brussels TEL. +32 (0)2 669 77 65 I FAX. +32 (0)2 626 37 17 [email protected] I www.bimedia.be
The Pro-RealEstate media are published by :
ADVERTISING Sigrid NAUWELAERTS • [email protected] LANNAU • [email protected]
Showcase of Belgian corporate real estate• forthcoming town planning projects• sale & letting trends, projects and players
for those markets: office buildings, retail estate,logistic & industrial estate
• trends en best practices in investment, asset & property management
Real Estate Network Coordinates of key players in the real estateindustry and suppliers who can help developersand real estate end-users to perform in theirinvestment, asset and property management. Also available online www.pro-realestate.be/network
Yearbook - 8th edition (formerly till 2008 under the name ‘Set up your Business in Belgium)Edition in English + complementary articles andreports translated in French and Dutch availableon www.pro-realestate.be
Follow the guide for high performance in your real estate investments and management
a
Pro-RealEstate.be� ‘Belgium Real Estate showcase’ yearbook + www.pro-realestate.be + and pro-realestate e-newsletters A complete information platform providing professionals with key information to perform in their realestate management: investment strategy (purchase, lease or rent), choice of the perfect locationaccording to the company's activities, selection of the most suitable building, financing and taxation,building fit out, move, building facilities operations.
Order the guide online via
www.pro-realestate.be/e-shop
To be
publi
shed
on 2
ndMarc
h 201
1
BRES2011_ pubA4:Layout 1 26/11/10 14:35 Page 1
Untitled-1 1 26/11/10 15:07
100 Profacility GUiDE 2011
Best practices en trends in vast goedmarkt en beheer Profacility ondersteunt, observeert en becommen-tarieert de evolutie de vastgoed markt in ons land. Een vastgoed beheerder moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. in dat kader kunt u steeds de Profacility.be-kenniscentrum met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
KENNISCENTRUM I WWW.PROFACILITY.BE/BIBLIO
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Serviced offi ces – een concept dat snel evolueertWat is de nieuwe realiteit op de ‘serviced offi ces’-markt? We vragen aan de marktlei-der en enkele uitdagers hoe zij zich onderscheiden in deze groeiende industrie. We kijken ook naar een aantal prijzen voor deze diensten.Eduard Schaepman, directeur-generaal van Regus Benelux, vertelt wat zijn onderne-ming doet om haar positie van marktleider te bewaren. “We hebben naar de markt geluisterd en producten ontwikkeld die aan de huidige vraag beantwoorden. De oude manier was die van vaste huur van kantoren. Maar de klanten willen nu fl exi-biliteit en de evolutie gaat nog steeds verder in die richting.”
Vind al deze artikelen vlot terug
SilverSquare antwerpen.
Groene gebouwen | Betekent ecologie ook besparing?De trend naar een meer ecologische consumptie, vooral aanwezig in de automobiel-sector, wordt nu stilaan ook realiteit in de vastgoedsector. Gebeurt dit uit overtuiging of moet er wel degelijk een kostenvoordeel aan verbonden zijn? En wat verstaan we precies onder het begrip ‘groen gebouw’? We spraken in dit verband met verschil-lende hoofdrolspelers in de Belgische industrie. De titel van een recent onderzoek, uitgevoerd door DTZ vastgoedadviseurs in samenwerking met de Solvay Business School en Seco, wijst meteen naar de kern van het probleem: hebben we baat bij groen?Eerst en vooral: wat maakt van een gebouw een ‘groen gebouw’? Uit het rapport van DTZ blijkt duidelijk dat isoleren de eerste en het meest effectieve maatregel is. De extra investering die nodig is om tot een K45 isolatiewaarde te komen wordt terug-verdiend in drie jaar tijd en dit in vergelijking met een traditioneel gebouw zonder enige speciale isolatie-ingrepen.
Her
pain
-Urb
is –
Arc
h. A
ssar
.)
Solaris is het eerste groene gebouw in Brussel… en het toont zijn kwaliteiten als referentie.
799_PFY028_IMM biblio nl.indd 100 23/11/10 15:28
Profacility GUiDE 2011 101
IMM
OB
ILIE
R
Best practices en trends in vast goedmarkt en beheer Brussel vastgoedmarkt: 3 jaar om het huidige aanbod te absorberenIn België betreft de vastgoedmarkt hoofdzakelijk de Brusselse kan-torenmarkt (± 64% van de markt), ook al hebben de andere marktsegmenten de laatste jaren terrein gewonnen. Buitenlandse ondernemingen appreciëren de centrale ligging van België, tus-sen de grote markten van Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Samen met belangrijke ontwikkelingen inzake snel vervoer (HST en luchthaven) zorgt die centrale ligging voor gemakkelijke verbin-dingen tussen deze verschillende markten.In 2009 bedroeg de bezettingsgraad (of take-up) ongeveer 430.000 m² voor het gehele Brussels Hoofdstedelijk Gewest, of ± 20% minder dan in 2008. Deze daling van de bezettingsgraad weerspiegelt een globale Europese tendens die gekenmerkt wordt door een daling van de vraag naar kantoren als gevolg van de vertraging van de wereldwijde economische groei. Deze terugval is ook gedeeltelijk het gevolg van de verminderde bezettingsgraad door de publieke sector.
Belair: een levensproject voor een hele wijk in het centrum van Brussel ‘Belair’ is een van de grootste herinrichtingprojecten van de voorbije jaren in Brussel en strekt zich uit van de Kruid-tuin aan de binnenring tot vlakbij het Warandepark. ‘Belair’ is een project van sociaal en nationaal belang voor België. In de jaren ‘50 wou Koning Boudewijn immers de administratieve diensten van het land centraliseren op één plaats: het Rijksadministratief Centrum. Deze plek werd door sommigen ook wel, al dan niet spottend, het ‘Belgische Krem-lin’ genoemd.
luchtfoto van het volledige BElair-project.
t’Serclaes.
rend
erin
g SA
Q’
rend
erin
g Ja
sper
s-Ey
ers
& P
artn
ers
799_PFY028_IMM biblio nl.indd 101 23/11/10 15:28
102 Profacility Guide 2011
Freestone nV/sA De Hene 10 - BE-1780 Wemmel
TEL 0032 (0)2 453 95 50FAX 0032 (0)2 453 15 12
Profiel VaN Het BedriJf
coNtactAnthony Huygen
Partner
TEL 0032 (0)478 59 00 39
StructuurManagement
Bob Verdonck
Managing Partner
Geert Claus
Partner
Koen Mees
Partner
Anthony Huygen
Partner
company profile
inleidingFreestone is een 100% onafhankelijk adviesbureau dat haar klanten bijstaat bij vraagstukken i.v.m. hun vastgoed, werkomgeving en bijhorende facilitaire aspecten.
Het optimaliseren van de m² is niet louter een ruim-telijke aangelegenheid (bruto/netto ratio, werkplek-concept,…) maar omvat een belangrijke technische component (staat van de gebouwen, modulatie, technieken,…) en ook financiële aspecten (huur- of vastgoedkost, exploitatiekost, renovatiekost & ver-huiskost, verkoops-opbrengst….). Ook het juridisch/commerciële kader is een niet te onderschatten aspect (huurcontracten, marktsituatie, …). Juist door de integratie van deze diverse invalshoeken, bekomt men een optimaal resultaat, waarbij met alle relevante aspecten rekening gehouden wordt.
Freestone werkt nooit voor leveranciers/eigenaars/in-vesteerders maar UITSLUITEND voor eindgebruikers zoals u. Enkel op deze wijze kunnen wij uw belangen optimaal behartigen om tot de gewenste resultaten te komen.
Wij combineren een brede praktijkervaring met een sterke aanpak en onderbouwde methodologie.
Onze missie is het kwalitatief en kwantitatief optimaliseren van uw m² door de integratie van ruimtelijke, technische, financiële & juridisch/com-merciële expertise.
Wij werken zowel op projectbasis als via deta-chering. Hiervoor ontwikkelden wij IMD+, staande voor “Interim Management & Detachering met een meerwaarde”. Deze meerwaarde zit enerzijds in de screening & selectie van zéér performante mede-werkers, doordat wij al jaren via projecten actief zijn in de vastgoed en facilitaire wereld. Op deze wijze kennen wij als geen ander de specifieke functiever-eisten. Anderzijds kan de gedetacheerde medewer-ker terugvallen op een zéér brede back-office van
know-how aangaande alle facetten (organisatie-modellen, contracten, benchmarks, best-practices, methodologieën,...) binnen vastgoed, huisvesting en facilities. dienstenOnze diensten volgen de levenscyclus van uw huis-vesting:Corporate Real Estate Consulting: strategisch vast-goedplan, ‘Stay or Leave’ scenario’s, Site selectionWorkplace Consulting: kantoorconcepten, interieur- ontwerp, space planning, change managementImplementation: transactionele ondersteuning en (her)onderhandelingen, project management, verhuisbeheerFacility Consulting: facility audit & optimalisatie processen/contracen/SLA’s/ FM organisatie/tools, FMIS consulting, benchmarking, ‘Make or Buy’ scenario’s
referentiesBedrijven: Belgacom/Telindus/Proximus • Pfizer • Carrefour • KPMG • Mercator • Coca-Cola Enterprises • Telenet • ArcelorMittal • De Post • NMBS • FreeRecordShop • ThomasCook/Neckermann • Unique Interim/Start People • LeasePlan • CD&V Hoofdbestuur • IKEA • Antwerpse Waterwerken • Karel De Grote Hogeschool • TMVW • CSM Unipro
Overheden: Federaal Parlement • FOD Financiën/FOD Economie/ FOD Sociale Zekerheid/FOD P&O • Vlaamse Gemeenschap/ParticipatieMaatschappij Vlaanderen/Vlaamse Milieumaatschappij/Vlaamse Landmaatschappij /Gemeenschapsonderwijs/Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening • Stad Antwerpen/Stad Brussel/Stad Gent/Stad Brugge/Stad Kortrijk/Stad Mechelen/Gemeente Tervuren/Stad Tongeren/Stad Tienen/Gemeente Evere /Gemeente Heusden-Zolder • Lokale Politie Antwerpen • OCMW Antwerpen/ ZiekenhuisNetwerk Antwerpen • GOMB • Rijksinstituut voor de sociale verzekerin-gen der zelfstandigen (RSVZ) • Provincie Antwerpen
Integrating spatial, technical, financial & legal/contractual expertise in order to improve your m² use and facility costs.
IMM Freestone NL.indd 102 23/11/10 07:53
VAST
GO
ED
Profacility Guide 2011 103
Anixton Leuvensesteenweg, 369 - BE-1932 Zaventem
TEL 0032 (0)2 721 99 19FAX 0032 (0)2 721 99 20
Profiel VaN Het BedriJf
coNtactVincent Gérin
Managing Director
TEL 0032 (0)2 721 99 19
MOBiLE 0032 (0)486 63 38 92
Vincent Gérin
Managing Director
StructuurManagement
Marc OLDEnhOVE - Director
Florence DupOnT - Director
Vincent Gérin - Managing Director
Bertrand de hALLOy - Director
Vestiging/België Anixton - Brussels
Vestiging/internationaal Anixton - Luxembourg
Jaar van oprichting : 2006
cOmpAny prOfilE
inleidingAnixton - Corporate Real Estate Solutions
Bedrijfsvastgoed is nu meer dan ooit een belangrijke uitdaging voor ondernemingen:
Als onafhankelijke bedrijfsvastgoedconsulent biedt Anixton niet enkel oplossingen, maar ook praktische resultaten op maat, in het bijzonder gericht op huurders, eigenaars, investeerders en project-ontwikkelaars.
Wij werken nauw samen met onze klanten, zodat we hun vastgoedstrategie perfect kunnen afstemmen op hun zakelijke doelstellingen. Zo kunnen ze elke fase van de vastgoedcyclus optimaliseren en het gebruik en de waarde van hun vastgoedmiddelen ten volle benutten. Wij willen waarde creëren, hen efficiënt adviseren en hun prestaties verbeteren. nooit verlie-zen wij onze waarden uit het oog: ethiek, kwaliteit, advies en diensten op maat.
Anixton is lid van RICS (royal institute of Chartered Surveyors), BVS (Beroepsvereniging van de Vast-goedSector), BIV (Beroepsinstituut van Vastgoed-makelaars), IFMA (international Facility Management Association) en ULI (urban Land institute)
dienstenDiensten voor vastgoedgebruikers:• Vastgoedstrategie (herlocatieanalyse, analyse gebruikskosten, bijstand bij het nemen van beslissingen, enz.)• Facility Management, projectmanagement en optimalisering van de ruimte• Tenant representation - huurdervertegenwoor- diging (zoeken naar nieuwe ruimte, onder- handelen over bestaande huurvoorwaarden)• “Stay or Move?” (www.stayormove.com)
Letting Instruction Coordination (Coördinatie verhuurinstructies):• Concurrentieanalyse: locatie, financieel aspect, grootte, technische aspecten enz.• (her)positioneren van gebouw of project binnen de markt• “proactieve” benadering: identificatie van mogelijk targets, gepersonaliseerde rechtstreekse benadering• Coördinatie van externe vastgoedmakelaars (opvolging, bezichtiging, marketing, organisatie, motivatie enz.)• Geen concurrentie en geen belangenconflicten aan de hand omdat van een beperkt aantal instructies (exclusiviteit voor bepaalde gebouwen en in specifieke geografische gebieden)
Investeringsadvies:• Verkoop- en aankoopprocedures• Waardebepaling en gebouwaudits• identificatie van opportuniteiten• Optimalisering van de overeenkomststructuur (financiële en fiscale aspecten)• Coördinatie van due diligence• Coördinatie van de verkoopinstructies
referentiesWe beheerden al bijna 500.000 m² vastgoed voor bedrijven zoals: Abbott Labs, Amadeus Benelux, Atenor, Banimmo, Bird & Bird, Bouygues immobilier, Bpi, Burco, Codic, Cofinimmo, Corelio, CFE, Dexia, Editions de l’Avenir, Equant, France Telecom, General Electric, immobel, intégrale, ixis, JCX immo, Léon Eeckman, Lock’O, Lotinvest, Mastercard, Mobistar, natixis Capital partners, pharmadeal, rTBF, Securex, Sotheby’s, Thalys international, uMC/MTS, Wanadoo, Western union, ZA insurances…
Anixton NL.indd 103 22/11/10 08:10
De actualiteit, trends, referenties en ‘best practices’ op het gebied van wagenpark - en mobiliteitbeheer:
WWW.PROFACILITY.BE/FLEET WWW.PROFACILITY.BE/MOBILITY
800 cover FLE nl.indd 104 23/11/10 15:32
FLEET & MOBILITY MANAGEMENT
INHOUD106 Bedrijfsvervoerplan (BVP) | Auto of mobiliteit: op een dag moeten we kiezen108 Controverse | De elektrische auto als nieuwe hoop?
Over hetzelfde thema kunt u in de online bibliotheek van Profacility, www.profacility.be/biblio,de beste artikelen uit het Profacility Magazine downloaden. Alle artikelen zijn chronologisch gerangschikt.
Travel management | Teleconferencing met de rug tegen de muur (07/10/2010)
Finance | Van autolease naar mobiliteitsverzekeraar (21/06/2010)
Controverse | Rijbewijs met punten. Oud idee weer op tafel (05/04/2010)
Leasing | Ecologie en restwaarde (22/02/2010)
Fleet Management | Zeg niet ‘TCO’, zeg ‘ECU’ (15/02/2010)
Outsourcing | Leasemaatschappijen bedreigd door unbundling ?’ (14/01/2010)
COMPANY PROFILESMobiliteit - Advies111 Traject
De verkeersopstoppingen in de grote steden, de langere verplaatsingstijden en de impact van de verplaatsingen op het milieu dwingen de bedrijven tot alternatieve (of aanvullende) mobiliteitsoplossingen naast de auto.
PROFACILITY GUIDE 2011 105
Travel management Finance Controverse
Fleet Management Leasing
Outsourcing
U kunt deze bedrijfsprofielen online raadplegen in de leveranciersgids van Profacility.be
WWW.PROFACILITY.BE/GUIDE
800 cover FLE nl.indd 105 23/11/10 15:32
106 Profacility guide 2011
auto of mobiliteit: op een dag moeten we kiezende slogan van de jaren ‘70 heeft afgedaan. Vandaag heet het: ‘Mijn auto is niet meer mijn vrijheid’. in elk geval is de vierwieler dat niet vaak en niet overal meer. op sommige dagen stelt de hel van de files op de Brusselse ring die oude zekerheden in vraag. op dit probleem reageren de autoriteiten met nieuwe reglementeringen en fiscale maatregelen. dat zet dan weer aan tot nadenken en reactie..
n Patrick BARTHOLOMé
V olgens een recente studie van Stra-tec zou de Brusselse bevolking tus-sen 2006 en 2015 met 5% aangroei-
en en zouden er in die periode meer dan 100.000 jobs bijkomen, vooral in de rand. Gevolg: een totale verkeercongestie in het gebied binnen de voormalige ‘gordel rond Brussel’, met inbegrip van de Brusselse vijfhoek en het Noordkwartier. Alle toe-gangswegen en de ring zullen verzadigd zijn, wat een gemiddelde toename van de afgelegde afstanden met 14% veroor-zaakt, van 131% (!) voor de reistijden, een snelheidsverlaging van 21 tot 10 km/u, een stijging van het brandstofverbruik met 33%, ... “Vandaag zijn de vertra- gingen op de ring gemiddeld 4 uur en 42 minuten per dag aanwezig” onderstreept Jean-Luc Legrand van ProVelo. De gemid-delde snelheid van een auto in stadsver-keer berdraagt vandaag 21 km/u en daalt tot 12 km/u tijdens de spitsuren. Een niet geoefende fietser haalt vlot ruim 15 km/u. Het is dan ook goed te begrijpen waarom in sommige grote steden zoals bv. Kopen-hagen, 40% van de verplaatsingen binnen de stad met de tweewieler gebeuren. Sinds 2004 legt het Brussels Hoofdste-delijk Gewest, aan ondernemingen van meer dan 200 personen die daar gevestigd zijn, op om een bedrijfsvervoerplan (BVP) op te stellen. Dat dient ongeveer om de 18 maanden geactualiseerd te worden. Het doel is een duurzaam beheer van de verplaatsingen die voortvloeien uit de ondernemingsactiviteiten. Typisch voor deze tijd is dat de drempel van 200 perso-nen heel binnenkort naar 100 zal zakken. Een andere wijziging slaat op het ritme om te actualiseren: dat wordt op drie jaar gebracht en zo geharmoniseerd met de federale regels (zie verder). Aangezien de mobiliteitsproblemen in de andere grote steden van het land eveneens verergeren, zullen de beide andere gewesten onge-twijfeld vroeg of laat eveneens vergelijk-bare maatregelen nemen. Op het federale niveau bestaat trouwens sinds 2005 al een initiatief. Dat beperkt er zich toe om aan alle ondernemingen met meer dan 100 personen (of elke site met meer dan 30 personen) te vragen om de drie jaar een mobiliteitsdiagnose uit te werken. Al-licht is dit slechts een eerste stap. “Met die maatregel van de FOD Mobiliteit en Transport wil deze overheidsdienst de ondernemingen ertoe aanzetten om in-
amélie cardyn, mobiliteitsconsulente bij traject: “er bestaat geen ideale manier om zich te verplaatsen; elk transportmiddel gaat vervelen wanneer men het elke dag gebruikt”.
BEDRIJFSVERVOERPLAN (BVP)
tern na te denken en om alle betrokkenen te consulteren, in het bijzonder de verte-genwoordigers van het personeel” legt Amélie Cardyn, mobiliteitsconsultant bij het gespecialiseerde bureau Traject, uit. “Met een vragenlijst worden de bedrijven ondervraagd over welke oplossingen zij invoeren, wat zij van plan zijn te doen, en over de diverse vervoersmodi (auto, trein, bus, fiets, ...) die gebruikt worden. In ruil krijgen zij een benchmark van hun sector, zodat zij zich daarbinnen kunnen plaat-sen”. De volgende vervaldag van deze di-agnose is overigens gepland voor oktober 2011.
lokale ondersteuningEen aantal lokale initiatieven vullen boven-genoemde verplichtingen aan. A. Cardyn: “Sommige meer dynamische gemeenten koppelen de verplichting van een BVP aan de toekenning van een milieuver-gunning. Er ontstaan tegenwoordig ook specifieke mobiliteitsplannen voor econo-mische activiteitenzones. In de Gewesten kunnen ondernemingen steun krijgen, meer specifiek van de Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde en het Pendelfonds, een budget van het Vlaams Gewest dat financieringen tot 50% toekent aan initia-tieven voor duurzame mobiliteit”.In Brussel hebben de autoriteiten via het lang verwachte IRIS II-plan een negen punten strategie gedefinieerd, die o.a. de zogenaamde ‘actieve’ verplaatsingswij-zen’ bevordert. Deze term vervangt voor-taan de notie ‘zachte verplaatsingswijzen’ in de mobiliteitsterminologie. Dit plan vraagt de gemeenten om bij elke investe-ring in verkeersinfrastructuur aandacht te hebben voor de doelstelling die tot 20% minder ‘automobieldruk’ moet leiden.
fiscale nieuwighedenVoortaan zijn investeringen in infrastruc-tuur voor fietsen tot 120% aftrekbaar voor bedrijven. Het kan gaan om de terbeschik-kingstelling van fietsen aan het personeel voor het woon-werkverkeer, fietsenpar-kings en zelfs douches. Voor auto’s zal de CO2-taks vanaf januari 2011 nog verder stijgen. Voor de werknemer, voor wie de auto als een voordeel in natura belast wordt, zal de heffing voortaan ook op de CO2-uitstoot gebaseerd worden en niet langer op het vermogen. “Dat is erg han-dig van de fiscus” stelt A. Cardyn, “want
850_PFY028_mobilité nl.indd 106 22/11/10 08:11
Profacility guide 2011 107
Belg heeft gemiddeld 37 minuten nodig om naar kantoor te gaan
44% der Belgen hebben er al aan gedacht om van werk te veranderen wegens de duurtijd van de woon-werkverplaatsingen. Dat blijkt uit een enquête van MarketingUK voor de Regus BusinessTracker. 11.000 mensen in 13 verschillende landen namen er aan deel. Onder de Europese respondenten hebben de Belgen de meeste tijd nodig om naar hun arbeidsplaats te gaan. Zij worden gevolgd door de Duitsers en dan de Fransen, met respectievelijke gemid-delden van 33 en 31 minuten. Uit in 2009 door het Steunpunt Werk en Sociale Eco-nomie (WSE) van de KUL gepubliceerde cijfers blijkt dat ongeveer 40% van de in een stadscentrum wonende personen de stad verlaten om te gaan werken. De regio ten zuiden van Antwerpen en de steden Gent, Charleroi en Luik trekken eveneens talrijke pendelaars aan.
referenties
• Bedrijfsvervoersplan in Brussel, de officiële siteNL: www.mobielbrussel.irisnet.be/partners/bedrijven/bedrijfsvervoerplan• Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde: www.mobiliteitsmanagement.be • Pendelfonds: www.mobielvlaanderen.be/pendelfonds/• PMZA in Wallonië: www.mobilite.wal-lonie.be/opencms/opencms/fr/planifica-tion_realisations/pde/pmza/index.html• Toolbox for Mobility Management Measures in Companies: www.mobilitymanagement.be
FLEE
T M
AN
AG
EMEN
T &
MO
BIL
ITEI
T
Vincent fantoli, verantwoordelijke Beei Human resources HQ & real estate/logistics bij gdf Suez: “Wij hebben als doel om het aandeel van de woon-/werkverplaatsingen met het openbaar vervoer te verdubbelen”.
voortaan zal de vraag naar groenere auto’s vanuit de werknemers komen... De on-dernemingen zullen daarop antwoorden via hun car policy, door bv. eenzelfde mo-del met een lichtere motor voor te stellen, of te verzaken aan een dure parkeerplaats in het stadscentrum. Als alternatief voor deze toegevingen kan de werknemer ook een mobiliteitsbudget onder vorm van een abonnement op het openbaar vervoer krijgen, of een fi ets… Dergelijke maatre-gel is erg zinvol, weliswaar administratief zwaarder te beheren, maar de bedrijven winnen er nog steeds bij. Sommige on-dernemingen hebben dergelijk systeem trouwens al ingevoerd, denk aan Electra-bel, Belgacom, ING, …”
Sleutelelementen voor goede praktijkenWe vroegen aan Amélie Cardyn wat de bedrijven, naast hun huidige, ‘simpele’ wettelijke verplichtingen, kunnen doen om de mobiliteit te verbeteren. “Informe-ren, dat is de eerste zaak! Verder kunnen ze een toegangsplan uitwerken dat reke-ning houdt met de multimodaliteit en waarbij de gebruikers waar mogelijk een alternatieve keuze hebben naast de auto om naar het bedrijf te komen. Ze dienen ook het personeel te informeren ingeval van stakingen, structurele fi les, werken, ... Maar om deze acties te doen slagen, is er ondersteuning op hoog ondernemings-niveau nodig. De directie dient het idee te accepteren dat het bedrijf geen direct maar een indirect voordeel heeft met der-gelijke acties: meer ontspannen mensen die op tijd op het werk arriveren. Zelf hebben wij geen zin om te werken met bedrijven die willen dat we alleen maar het diagnoseformulier voor hen invul-len. Wanneer wij tussenkomen, analyse-ren we de reële verplaatsingsbehoeften, we consulteren alle gebruikers, de per-soneelsvertegenwoordigers, de human resources, enz. Vervolgens ontwikkelen we de ‘plurimodaliteit’, dat is het idee dat je hetzelfde traject op verschillende manieren kunt afl eggen, al naargelang de effi ciëntie, de seizoenen en de behoeften. Er bestaat geen ideale vervoersmodus: elke wijze toont tekenen van vermoeid-heid wanneer je haar elke dag gebruikt. We testen ook de ingevoerde maatregelen om er het acceptatieniveau van te meten. Maar de verandering van vervoersmodus gebeurt traag omdat ze ook de hele fami-liale organisatie beïnvloedt. Wanneer we een daling met 3% van het aandeel van de auto kunnen bereiken, is dat al een succes. Vaak is de verhuis van een onder-neming de aanleiding voor het personeel om van gewoontes te veranderen en wij spannen ons dan in om aan te tonen dat het openbaar vervoer eveneens een vala-bele oplossing is.”
Verhuis: de gelegenheid om beter te doenHet personeel van GDF Suez, dat nu ver-spreid is over een tiental vestigingen in Brussel, gaat zich weldra hergroeperen aan de Bolivarlaan in het Noordkwar-tier, in de ‘GDF Suez Tower’. Deze staat zo bekend sinds het voormalige Fortis er wegging na de bekende turbulenties. “In februari-maart 2011 zullen een duizend-tal personen van locatie veranderen, ge-volgd door 2.000 anderen in de periode 2013-2014” legt Vincent Fantoli, verant-woordelijke BEEI Human Resources HQ & Real Estate/Logistics bij GDF Suez, uit. In de nieuwe vestiging is er één grote beperking: minder parkeerplaatsen. “Een verhuis is een gelegenheid om gewoonten te veranderen” verklaart V. Fantoli. “Om dat te ondersteunen, zorgen wij voor sti-muli: medewerkers die niet meer met de auto naar kantoor komen, zullen een mo-biliteitsbudget krijgen dat ze op tal van manieren kunnen omzetten. Het gaat in het bijzonder om treinabonnementen in eerste klasse, Cambio, Villo, maar ook om de mogelijkheid de taxi te nemen, of elek-trische wagens die wij gaan aankopen, te gebruiken. Ons doel is het aandeel van het openbaar vervoer in de woon-werkver-plaatsingen te verdubbelen (van 29% naar 58%) en dat van de auto te doen zakken van 68% tot 40%. Zo willen we onze aan verplaatsingen verbonden CO2-emissies met een derde verminderen. Om inzicht te verkrijgen hebben we een benchmar-king van de bedrijven in het Noordkwar-tier uitgevoerd en hen gevraagd welke op-lossingen zij al hadden ingevoerd. Tevens hebben we het betrokken personeel geën-quêteerd: welke zijn hun huidige gewoon-
ten en zijn ze klaar voor verandering?”.De verplaatsingen naar Brussel zullen bijkomend verminderd worden d.m.v. een decentralisatiestrategie: ‘fl explek’-kantoren en vergaderlokalen zullen op bestaande satellietsites ingeplant worden: het Club House in Tervuren, het oplei-dingscentrum van Aalst en de gebouwen van Namen, Linkebeek en Hasselt.
Syndicaal standpuntWe vroegen aan de syndicale kant in welke mate en tot op welke afstand de werknemers bereid zijn om een verande-ring van vestiging te accepteren. Volgens het ACV “bestaat er bij delokalisatie geen maximale afstand. Het criterium om de afstand van de verhuis te beoordelen, is ‘een redelijke afstand’. De werkgever is verplicht om begeleidende maatregelen te voorzien. Het gaat om een werkpunt voor de overlegorganen binnen de onder-neming: ondernemingsraad, preventieco-mité en syndicale delegaties.” n
referenties
850_PFY028_mobilité nl.indd 107 22/11/10 08:11
108 Profacility guide 2011
er hangt elektriciteit in de lucht maar diesel verkoopt
op de Parijse Mondial de l’automobile (2 – 17/10/2010) stonden heel wat elektrische auto’s in de spots. Het bleken stuk voor stuk showcars, hooguit prototypes, waarvan de productie beloofd wordt voor 2011. in afwachting valt op dat hybride-aandrijving in versneld tempo bij de concessies verschijnt en ‘diesel’ zich nog lang niet gewonnen geeft!
n Eduard Coddé
O nder druk van de Kyoto-norm en andere milieuconferenties wordt angstvallig gezocht naar uitwegen
om de uitstoot van auto’s drastisch te ver-minderen, want de auto-industrie is inter-nationaal uitgeroepen tot de boeman van de vervuiling. Daarbij wordt vlotjes over het hoofd gezien dat nieuwe industriële mogendheden als China en India, maar ook andere Aziatische landen hun wagen-parken explosief zien aangroeien met alle daarmee gepaard gaande vervuiling. China kocht in het voor de auto-industrie als rampenjaar genoteerde 2009 liefst 13 miljoen nieuwe auto’s, een stijging met +37% t.o.v. 2008. Ook in India groeide de autoverkoop met +15%. Het krampachtig gespartel van onze lokale en West-Europese overheden om de CO2-uitstoot te drukken - niet eens de echt schadelijke uitstoot van voertuigen! - weegt dan ook totaal niet op tegenover de enorme toename aan vervuiling door de pas verworven mobiliteit in de nieuwe industrielanden.
dagdromenOp elk autosalon dat we het afgelopen jaar bezochten, werd de elektrische auto in het voetlicht gereden als de oplossing voor de toekomst van onze individuele mobiliteit. Daarmee lost de elektrische auto de door een brandstofcel aangedre-ven vierwieler af, die het voorbije decen-nium als hoop voor de industrie en mo-biele mensheid werd afgeschilderd. Het kwam echter nooit verder dan showcars, concept cars, enkele prototypes…De troeven van de elektrische auto zijn samen te vatten in vrij van schadelijke uitstoot en geruisloos. Dat is echter een te fel groen gekleurde theorie. Nu al gaan
renault belooft een grootschalige introductie van zijn Z.e.-modellen (Zero emission) vanaf medio 2011.
cOntrOverse
stemmen op dat een stille auto in de stad te gevaarlijk is en dat er kunstmatig ‘lawaai’ zal moeten toegevoegd worden… Elektrische auto’s lijken uitstekend te voldoen voor de gemiddelde dagelijkse verplaatsingen. Driekwart van de Euro-pese pendelaars heeft genoeg aan een rij-bereik van een 60-tal kilometer. In de coulissen wordt 2020 als de meest realistische datum voor een relatief grootschalige doorbraak van de elektri-sche auto vooruitgeschoven. Dat is niet toevallig het jaar waarin de EU de gemid-delde CO2-uitstoot van een gecommercia-liseerd gamma per automerk wil laten dalen tot 98 g/km. Het commercialise-ren van elektrische auto’s helpt de totale prestatie van het gamma te verbeteren.Toch wordt slechts een aandeel van 1,5% voorspeld voor de zuiver elektri-sche auto. Blijven nog de 98,5% andere auto’s…
elektrische auto’s met variatieHet begrip elektrische auto moet met enige voorzichtigheid worden benaderd. De zuiver elektrische auto wordt aange-dreven door een elektromotor, gevoed vanuit een herlaadbare batterij (accu). Zijn rijbereik is bijgevolg geheel afhanke-lijk van de energiecapaciteit van de accu. Momenteel zijn accu’s in staat om een elektrische auto 60 tot 110 km vooruit te helpen. Meer accucapaciteit betekent altijd meer gewicht en dat werkt negatief op het rijbereik. Constructeurs moeten dus altijd het juiste evenwicht zoeken tussen gewicht van de energievoorraad aan boord en rijbereik.Volgens PricewaterhouseCoopers (PwC) zullen 100% elektrisch aangedreven auto’s tegen 2020 een aandeel nemen van
830_PFY028_voiture electrique nl.indd 108 23/11/10 15:34
Profacility guide 2011 109
groot potentieel voor dieselmotor
dat er nog een groot potentieel is weggelegd voor het verbeteren van de milieupresta-ties met klassieke verbrandingsmotoren, bewijst een greep uit het actuele aanbod op de Belgische markt. opmerkelijk is dat de beste leerlingen uit de klas allen gebruik maken van een dieselmotor!
co2-uitstoot Merk Model type fiscale (g/km) aftrekbaar- heid (%)
99 Ford Focus 1.6 TdCi 09 Econetic 9099 VW Golf 1.6 TdI 105 BlueMotion 90 Terchnology104 Volvo S40 1.6 d dRIVe Start/Stop 90109 opel Astra 1.3 CdTI 80109 Peugeot 508 1.6 e-Hdi FAP* 80109 VW Passat 1.6 TdI 80114 Renault Mégane 1.5 dCi 110 80114 Skoda octavia 1.6 CRdTI GreenLine 80119 Volvo S80 dRIVe 75122 VW Passat 2.0 BlueTdI 75130 Skoda Superb GreenLine 1.6 TdI 75132 BMW 5-Reeks 520d 75137 Mercedes-Benz E-Klasse 200 CdI BlueEFFICIENCY 75139 Audi A6 2.0 TdIe 75149 Mercedes-Benz S-Klasse 250 CdI 70159 Audi A8 3.0 TdI / 204 pk* 70(*) Verwacht lente 2011.
FLee
t M
An
AG
eMen
t &
MO
biL
itei
t
2 tot 5% in de totale autoproductie.Een andere optie is de elektrische auto met hulpmotor. De aandrijving gebeurt opnieuw met een elektromotor, maar wanneer de energievoorraad in de accu is opgebruikt, kan elektriciteit worden opgewekt met een normale, kleine ver-brandingsmotor (benzine of diesel). Dit maakt niet alleen een groter tot normaal rijbereik mogelijk - 400 à 500 km – maar laat ook toe om bv. in de stad zuiver elek-trisch te rijden zonder enige uitstoot.
HybridetechnologieTenslotte is er nog de hybridetechnolo-gie, die vandaag als de meest haalbare kaart mag gezien worden. Deze aandrijf-techniek is gebaseerd op een klassieke verbrandingsmotor, die wordt bijge-staan door een elektrische aandrijving. De elektrische energie wordt door het voertuig zelf opgewekt bij het afremmen. Een accu fungeert als energiebuffer voor de opgewekte elektrische energie. Beide aandrijftechnieken werken afzonderlijk of samen versterkend, afhankelijk van de rijomstandigheden. Het oudste en meest gekende voorbeeld op onze wegen is de Toyota Prius. Inmiddels groeit het aanbod auto’s met hybride-aandrijving gestaag aan. Vooral bij de ‘wegreuzen’ is deze oplossing populair: BMW Acti-veHybrid 7 en X6; Lexus GS 450 h, LS 600 h en Rx 454 h; Mercedes-Benz S 400 Hybrid, Porsche Cayenne 3.0 V6 S Hybrid en VW Touareg 3.0 Hybride. Maar ook in de middenklasse valt er heel wat hy-bridenieuws te rapen: bij Honda is er de hybridecoupé ‘CR-Z’, de Insight Hybrid en de compacte Jazz Hybrid. Peugeot kondigde zijn 3008 HYbrid4 aan voor commercialisering vanaf de lente 2011. Deze crossover combineert een 2.0 HDi FAP dieselmotor (163 pk) en een 37 pk sterke elektromotor. De Peugeot 3008 biedt permanente vierwielaandrijving, 200 pk vermogen, kan tijdelijk in ZEV-modus (Zero Emission Vehicle) werken, verbruikt amper 3,8 l/100 km (diesel) en houdt zijn CO2-uitstoot tot 99 g/km beperkt. Ook de nieuwe 508 staat vanaf 2012 als HYbrid4 op het programma.
tanken uit het stopcontactDeze eenvoudige voorstelling helpt de acceptatie van de elektrische auto flink vooruit. Maar thuis aardgas tanken is vandaag perfect mogelijk, terwijl haast niemand overweegt een auto op aardgas aan te schaffen, ook al staan die op de prijslijst van een aantal automerken.Tanken uit het stopcontact klinkt dan wel heel aantrekkelijk, maar we moeten ons ernstig afvragen waar de elektriciteit nodig om auto te rijden vandaan komt. Hoe groen is de elektriciteit? Wordt ze
opgewekt met (verouderde) centrales op steenkool of andere brandstoffen die ver-vuilen en bovendien niet onuitputtelijk aanwezig zijn? Worden nucleaire centra-les ingeschakeld om de gevraagde elek-trische energie op te wekken? Of gaat het effectief om groene stroom afkomstig van windmolenparken en zonnepanelen? De elektrische auto moet objectief nagere-kend worden volgens de ‘well-to-wheel cyclus’, waarbij niet alleen de directe emissie door de auto in aanmerking komt, maar wel het volledige plaatje van energieproductie tot recyclage of vernie-tiging van het product nadat het uitge-diend is. De onontbeerlijke accu’s heb-ben in dit plaatje geen al te beste invloed. Tanken uit het stopcontact is hoe dan ook een al te optimistische voorstelling. Het kan inderdaad, maar een volledige laadcyclus duurt al gauw 6 à 8 uur. De meeste constructeurs kondigen ook een snellaadoptie aan - gemiddeld een half
uurtje voor 80% van de accucapaciteit - maar of dat nog thuis lukt met de klas-sieke elektrische installatie blijft voorlo-pig een open vraag. Het is in ieder geval twijfelachtig of ons elektriciteitsdistribu-tienet opgewassen is tegen de vraag naar energie wanneer massaal wordt omge-schakeld naar elektrische auto’s.Het is evenzeer onvermijdelijk dat er een aangepaste infrastructuur wordt opgezet - een netwerk van elektrische tankstations - met voldoende aansluit-punten om de klanten snel te kunnen helpen. Renault ziet de oplossing eerder in een snelle standaard uitwisseling van de accu (abonnementsformule), die dan geladen op voorraad wordt gehouden in het tankstation.Algemeen is iedereen het erover eens dat de regeringen een richting moeten uitzet-ten en stimuleren om een aangepaste infrastructuur op te zetten voor de bevoor-rading. n
Peugeot kondigt zijn nieuwe 508 vooreerst aan met 1.6 e-Hdi dieselmotor (112 pk), die 109 g/km co2 uitstoot en zal vanaf 2012 de 508 Hybrid4 toevoegen met zelfde uitstoot, doch 200 pk ver-mogen en vierwielaandrijving.
830_PFY028_voiture electrique nl.indd 109 23/11/10 15:34
110 PROFACILITY GUIDE 2011
Trends in Fleet & Mobility managementSinds 2004 ondersteunt, observeert en becommen-tarieert Profacility de evolutie van fleet en mobility management in ons land. Een beheerder van facilitaire diensten moet immers de praktijken professioneel beheersen en de referenties in de sector kennen. In dat kader kunt u steeds de Profacility-kennisbank met honderden artikels en afbeeldingen raadplegen. We geven u alvast een overzicht van recente artikels waar u volgens ons niet omheen kunt. Maar ook alle andere artikels zijn slechts een muisklik van u verwijderd.
� Patrick BARTHOLOMÉ
KENNISCENTRUM I WWW.PROFACILITY.BE/BIBLIO
Vind al deze artikelen vlot terug
Op www.profacility.be/biblio, tik de titels van de artikelen hiernaast of een deel ervan in het zoekvenster van de site rechts bovenaan.
Zeg niet TCO, zeg ECUElke tijd heeft zijn trend en elke trend kent zijn modewoord. Zoals het begrip ‘moleculair koken’ de haute cuisine heeft veroverd, zo is de fl eetsector al enkele ja-ren in de ban van het begrip TCO of Total Cost of Ownership. Maar wat is dit begrip precies? En is dit wel het juiste begrip? Niet alleen wij stellen ons die vraag, ook de sector zelf. Want laten we eerlijk zijn, iedereen die professioneel met vloot-beheer en fl eet management begaan is, spreekt over TCO, maar er zijn tal van verschillen in de gehanteerde concepten. We merken regelmatig dat niet iedereen hetzelfde verstaat onder het begrip TCO. Dat komt enerzijds omdat dit begrip nooit eenduidig werd afgebakend en dus ge-makkelijk kan evolueren in de tijd en anderzijds gewoon niet juist gehanteerd wordt, omdat het TCO-begrip slaat op de totale bezits- en gebruikskost van een voertuig en deze kost ‘a posteriori’ pas gekend kan zijn terwijl het TCO-concept meestal ‘a priori’ gebruikt wordt om be-slissingen te nemen.
Ecologie en restwaardeGezien de economische crisis en het pla-fond voor fi scale aftrekbaarheid zijn ‘groe-ne’ auto’s zeer populair als bedrijfswagen. Maar heeft hun technologie met het oog op een grotere eerbied voor het milieu ook een positieve invloed op de restwaarde? De tijden veranderen. Terwijl ze gisteren nog de nadruk legden op prestaties en ver-bruik, hebben de reclameadvertenties het vandaag de dag vooral over CO2, een geur- en reukloos gas dat verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde en on-terecht beschouwd wordt als een veront-reinigende stof. Tegenwoordig is de auto-fi scaliteit immers grotendeels gebaseerd op koolstofdioxide. Zo zijn er onder meer de solidariteitsbijdrage en het minimale aftrekbaarheidspercentage betreffende de gebruikskosten van het voertuig. De auto-fabrikanten trachten elkaar dus de loef af te steken op het gebied van vindingrijk-heid om ‘groene’ auto’s te ontwikkelen, die weinig CO2 uitstoten en die zelfs al voldoen aan de Euro 6-norm die pas in 2014 van kracht wordt. Maar als een voer-tuig ‘groener’ is, heeft het dan ook een gro-tere restwaarde? We stelden de vraag aan twee Belgische leasingmaatschappijen.
Van autolease naar mobiliteits-verzekeraarAutoleasing en meer bepaald operatio-nele leasing of ‘full service lease’ kende jarenlang een fl inke groei in ons land. In 2009 kreeg de autosector het zwaar te verduren en de leasemaatschappijen stonden op de eerste rij om in de klappen te delen. Innoveren door een nieuwe kijk op mobiliteit voor de gebruiker helpt de sector opnieuw op dreef.Profacility Magazine trok met haar vra-gen over de autoleasemarkt naar Athlon Car Lease, een multimerkenverhuurder, die zowel operationele leasing als kor-tetermijnverhuur aanbiedt en in België een vloot beheert van meer dan 33.000 voertuigen. Is operationele leasing in deze tijd nog wel de juiste formule? Lie-ven Beyl, Sales and Marketing Manager Athlon Car Lease Belgium nv: “Zeker, ook het voorbije jaar was kiezen voor full service leasing een juiste beslissing. Als leasemaatschappij ondervinden we momenteel vooral problemen bij de ver-koop van de wagens die einde contract zijn. Dit had echter geen enkele invloed op onze klanten. Integendeel, zij genoten in volle crisistijd van een maximale af-dekking van de mogelijke risico’s door te opteren voor een full service contract”.
Vind al deze artikelen vlot terug
De restwaardes van voertuigen kwamen begin 2009 fl ink onder druk te staan. De restwaarde daalde met gemiddeld 4 à 5%.
899_PFY028_FLM biblio nl.indd 110 23/11/10 15:36
FLEE
T M
AN
AG
EMEN
T &
Mo
biL
iTEi
T
Profacility Guide 2011 111
TRAJECT NV/SAMaria Hendrikaplein 65C - BE-9000 Gent
TEL 0032 (0)9 242 32 80FAX 0032 (0)9 242 32 29
Profiel van het bedrijfinleidingHet beheer van de personenmobiliteit en het goe-derenverkeer maken onlosmakelijk deel uit van het Facility Management. Bij de keuze en inrichting van een vestiging komen bereikbaarheid en parkeer-mogelijkheden aan bod. Het beheer van een bedrijfs-vloot is vaak ook een taak voor de Facility Manager. Toch is deze niet altijd specialist in mobiliteit en verkeer. Daarvoor is er Traject, sinds 1992 de spe-cialist in België inzake management van verkeer en mobiliteit bij bedrijven. Traject biedt een doelgerichte benadering: vanuit de specifieke bedrijfssituatie of -cultuur, de targets van de opdrachtgever, de verplaatsingsbehoeften van personeel, bezoekers en leveranciers.
dienstenEen planmatige aanpak van het verkeer van perso-nen en goederen in en om een bedrijf: • bedrijfsvervoerplan • verhuisplan • locatiekeuze-advies• mobiliteitseffectenrapport
Expertadvies bij het realiseren en opvolgen van verkeers- en mobiliteitsmaatregelen: • parkingbeleid• optimaliseren dienstverplaatsingen, wagenpark en verplaatsingsvergoedingen • organisatie van vervoersdiensten• doelgerichte communicatie rond bereikbaarheid voor werknemers, leveranciers en bezoekers• belangenverdediging t.o.v. andere bedrijven en/of openbare instellingen
nieuwigheden• Mobiliteitsmanagement voor een vlotte bereik- baarheid van uw bedrijfsevenementen : orga- nisatie (VIP-)parking, vervoer op maat, signali- satie, verkeersgeleiding, bereikbaarheids- communicatie • Globaal beheer mobiliteitsbudget. Waarom niet uw gehele budget voor personeelsmobiliteit laten screenen en anders gaan beheren, in functie van kost, fiscaliteit, efficiëntie en employee satisfac- tion? • Outsourcing van uw mobiliteitsmanagement. U kan aan Traject het dagelijkse beheer van de gehele personeels- en goederenmobiliteit, tot het locatiebeleid, uitbesteden. Daarbij beheersen wij zowel het facilitaire als het HR-aspect.
referentiesCase New Holland, Eandis, GlaxoSmithkline Biologi-cals, Brussels Airport, Electrabel Suez, Euroclear, BNP Paribas Fortis, Lidl, Agfa-Gevaert, Alcatel, Volvo Cars, Ford, UZLeuven, FOD Justitie, Hansen Transmissions, Siemens, Bekaert, Vereniging Gentse Havenbedrijven, TYCO, EADS, Bond Moyson, Vlaamse Overheid, Brussels Gewest, Région wallonne
contactSabine LAUWAERT
Office Manager
TEL 0032 (0)9 242 32 80
StructuurManagement
Bart DESMEDT
Delegate Manager
vestigingen/belgië Traject Gent - Maria Hendrikaplein 65 C
9000 Gent
Traject Brussel - Theresianenstraat 7 C
1000 Brussel
Werknemers Aantal personen: 12
omzet 2008: 839.700 €
2009: 913.900 €
coMpANy proFiLE
FLE traject nl.indd 111 22/11/10 08:58
INDEX – PRODUCT- EN DIENSTENCATEGORIEËN
FACILITY MANAGEMENT, ORGANISATIE EN CONTROLE • Facility Management Advies• Integrated Facility Management• FMIS-software• Consulting - Inkoopstrategie• Facility Management Opleiding• HR - Search & Selection - Interim• Beroepsfederatie
HUISVESTING EN WERKOMGEVING• Workplace Design - Concept & Project beheer• Kantoormeubelen• Kantoormeubelen - Verhuur• Kantoormeubelen - Tweedehands• Welziijn op kantoor• Kunst & Decoratie in bedrijven• Audiovisueel - Installatiebedrijven• Scheidingswanden• Verlichting• Verlaagde plafonds• Renovatie en binnenafwerking• Akoestiek• Kantoor- en interieur beplanting
OFFICE MANAGEMENT • Documenten - Diensten voor digitalisering & archivering• Klassement & archief - Meubelen• Kantoormeubilair (kopieerapparaten, scanners, faxtoestellen, printers, projectors)• Kantoorbenodigdheden• Nationale koerierdienst• Internationale koerierdienst• Behandeling van de post
GEBOUWEN EN TECHNIEKEN • Multitechnisch beheer (Maincontracting)• HVAC (Heating, Ventilation, Air Conditioning)• Immotica - Building automation• Signalisatie gebouwen• Binnenzonweringen• Buitenzonweringen• Liften & roltrappen - Installateurs & constructeurs• Vochtwering daken - Plaatsing en onderhoud• Wanden- en vloerenbedekkingen• Graffiti - Verwijderings- en behandelingsdiensten• Aanleg & Onderhoud tuinen en groene ruimten• Algemeen renovatiebedrijf• Beroepsfederaties
900 cover REP nl.indd 112 25/11/10 16:24
INDEX - CATEGORIES PRODUITS & SERVICESADRESSENLIJST LEVERANCIERSIn de adressenlijst van de Profacility Guide vindt u de gegevens van 500 bedrijven per activiteitensector. Deze leveranciers en dienstverleners bieden u een aanvul-lende vakkennis om het beheer van uw vastgoed, gebouwen, werkomgeving, facilitaire diensten, wagenpark en mobiliteit te optimaliseren.
Raadpleeg ook www.profacility.be/guide
VOLLEDIGE ADRESSENLIJST: 750 leveranciers & 145 product- en dienstencategorieën PROFIELEN van tal van leveranciers
EASYQUEST-dienst: stuur uw informatie- of offerte- aanvraag naar meerdere leveranciers tegelijk
VEILIGHEID EN BEVEILIGING• Toezicht en bewaking - Diensten• Toegangscontrole - Installatiebedrijven• Bewakingssystemen - Installatiebedrijven• Bewaking - Lokalisering voertuigen• Event security• Brandveiliging - Uitrusting• Werkkledingen• Beroepsfederaties
SCHOONMAAK EN HYGIËNE• Schoonmaak - Dienstverleners• Schoonmaak - Uitrusting & matériaal• Schoonmaak - Benodigdheden• Schoonmaak - Consultancy, kwaliteitscontroles• Wasserijen - Industrieel• Pest Control• Beroepsfederaties
CATERING • Catering• Vendingautomaten - Verdelers• Vendingautomaten - Opvulling• Vending - Waterfonteinen• Koffiemachines• Event catering
VASTGOED • Consultancy & vastgoeddiensten• Asset & Property management• Huisvesting - Consulting, project beheer• Business Center• Architecten• Tuinarchitecten• Straatmeubilair• Bouw - Consulting & project beheer• Studie- en enigineeringsbureaus• Juridisch en fiscaal advies• Banken - Financiering investeringen
VERHUIS, OPSLAG EN LOGISTIEK • Verhuizing - Diensten• Rekken voor opslagplaatsen• Beroepsfederatie
FLEET EN MOBILITY MANAGEMENT • Fleet Management - Consultants• Leasing - Captives• Multimerk-leasing• Wagen & bestelwagen - Huur op korte termijn• Brandstoffen en smeermiddelen• Bijstand en pechverhelping• Mobiliteit - Advies• Openbaar vervoer• Gedeeld vervoer
PROFACILITY GUIDE 2011 113
900 cover REP nl.indd 113 25/11/10 16:24
114 Profacility Guide 2011
Facility ManageMent, Organisatie, cOntrOle
Facility ManageMent advies
AOS BELGIUMAvenue Charles Schaller 54B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 775 95 11FAX 0032 (0)2 775 96 00 Zie advertentie op pagina 35 www.profacility.be/aos-studley AREMISAvenue Charles Schaller 54B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 775 95 12FAX 0032 (0)2 775 95 14 Zie advertentie op pagina 14 www.profacility.be/aremis
DE CORT & DERVICHIAN Leopold II laan 53 B - 1080 Brussel TEL 0032 (0)2 420 52 52 FAX 0032 (0)2 420 13 00
EXODE ARCHITECTUREAvenue Reine Astrid 18B - 1310 La HulpeTEL 0032 (0)2 344 44 12FAX 0032 (0)2 344 78 88 Zie advertentie op pagina 39 www.profacility.be/exode
FACEO BELGIUMAvenue du Port 86c boîte 201B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 422 26 11FAX 0032 (0)2 422 26 45 Zie advertentie op pagina 19 www.profacility.be/faceo FACILICOMIJzerlaan 11B - 2060 AntwerpenTEL 0032 (0)3 224 38 00FAX 0032 (0)3 226 56 34 Zie advertentie op pagina 17 www.profacility.be/facilicom
FAST-FACILITY(Delaware Consulting) President Kennedypark 4 B - 8500 Kortrijk TEL 0032 (0)56 27 44 44 FAX 0032 (0)56 27 44 48 FREESTONEDe Hene 10B - 1780 WemmelTEL 0032 (0)2 453 95 50FAX 0032 (0)2 453 15 12 Zie advertentie op pagina 102 www.profacility.be/freestone
L.O.GRue du Charroi 21-23B - 1190 BrusselTEL 0032 (0)2 512 21 10FAX 0032 (0)2 503 34 16
MAES FACTORYAlbertkanaalstraat 8B - 2560 NijlenTEL 0032 (0)3 411 28 59FAX 0032 (0)3 484 60 04 www.profacility.be/maesfactory
PROCOS GROUPJan Blockxstraat 1B - 2018 AntwerpenTEL 0032 (0)3 242 94 60FAX 0032 (0)3 248 73 58 Zie advertentie op pagina 22 www.profacility.be/procos
S&S FACILITY SERVICESParadijs 7B - 2360 Oud-TurnhoutTEL 0032 (0)14 70 42 41FAX 0032 (0)14 70 08 71
integrated Facility ManageMent
EUREST SERVICESchaussée de Haecht 1179B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 243 22 11FAX 0032 (0)2 243 22 00 Zie advertentie op pagina 15 www.profacility.be/eurest
FACEO BELGIUMAvenue du Port 86c boîte 201B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 422 26 11FAX 0032 (0)2 422 26 45 Zie advertentie op pagina 19 www.profacility.be/faceo
FACILICOMIJzerlaan 11B - 2060 AntwerpenTEL 0032 (0)3 224 38 00FAX 0032 (0)3 226 56 34 Zie advertentie op pagina 17 www.profacility.be/facilicom
ISS Athena Business Center - Steenstraat 20-1B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 263 66 11FAX 0032 (0)2 263 66 12 Zie advertentie op pagina 18 www.profacility.be/iss
JOHNSON CONTROLSDiegem Zuid - PegasusparkDe Kleetlaan 3B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 709 40 00 FAX 0032 (0)2 725 73 20
SODEXO IFMRue Charles Lemaire 1B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 679 12 11FAX 0032 (0)2 679 14 54 Zie advertentie op pagina 23 www.profacility.be/sodexoifm
FMis-sOFtware AREMISAvenue Charles Schaller 54B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 775 95 12FAX 0032 (0)2 775 95 14 Zie advertentie op pagina 14 www.profacility.be/aremis
MAES FACTORYAlbertkanaalstraat 8B - 2560 NijlenTEL 0032 (0)3 411 28 59FAX 0032 (0)3 484 60 04 www.profacility.be/maesfactory
MCS Sneeuwbeslaan 20 B - 2610 WilrijkTEL 0032 (0)3 829 04 95 FAX 0032 (0)3 830 54 95
PLANONSchaliënhoevedreef 20 - Mechelen Campus, gebouw DB - 2800 MechelenTEL 0032 (0)15 44 00 88FAX 0032 (0)15 44 00 99 www.profacility.be/planon
PROXYCLICKRue Fernand Bernier,15B - 1060 BrusselTEL 0032 (0)2 534 35 50FAX 0032 (0)2 791 54 69
TOPDESK BELGIUMHeilig Hartstraat 14B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 292 32 90FAX 0032 (0)3 292 32 91
ULTIMO BELGIUMMechelen Campus, gebouw E Schaliënhoevedreef 20 B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)15 444 144FAX 0032 (0)15 444 145 www.profacility.be/ultimo
cOnsulting inkOOpstrategie
ALMA CONSULTING GROUPBoulevard Saint Michel, 47B - 1040 BrusselTEL 0032 (0)2 400 00 58FAX 0032 (0)2 400 00 32 EXPENSE REDUCTION ANALYSTS B -2630 AartselaarTEL 0032 (0)3 887 03 60FAX 0032 (0)3 887 31 61
EUROPEAN & BELGIAN PUBLIC PROCUREMENTEtienne Demunterlaan 3B - 1090 BrusselTEL 0032 (0)2 420 68 60FAX 0032 (0)2 425 85 58
Facility ManageMent Opleiding ERASMUS HOGESCHOOL BRUSSEL -- CAMPUS DANSAERTZepenningenstraat 70B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 213 61 10FAX 0032 (0)2 213 61 70 www.profacility.be/ifma-ehb
HAUTE ECOLE DE LA PROVINCE DE LIEGEAvenue Montesquieu 6B - 4101 JemeppeTEL 0032 (0)4 237 95 86FAX 0032 (0)4 237 96 51 www.profacility.be/ifma-HEPL
KAHO SINT-LIEVENCampus Waas - Hospitaalstraat 23B - 9100 Sint-NiklaasTEL 0032 (0)3 776 43 48FAX 0032 (0)3 766 34 62 www.profacility.be/ifma-KAHO
WOLTERS KLUWER BELGIUMRagheno Business Park - Motstraat 30B - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 36 10 00FAX 0032 (0)15 36 11 91
Hr – searcH & selectiOn interiM
ADECCONoordkustlaan 8B - 1702 Groot-BijgaardenTEL 0032 (0)2 583 91 11FAX 0032 (0)2 5839112
ATOLL INTERIMMarie Curiesquare 50 B 2B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 555 18 11FAX 0032 (0)2 555 18 00
INTERLABOREsplanade du Heizel 71B - 1020 BrusselsTEL 0032 (0)2 474 60 00FAX 0032 (0)2 476 07 06 MANPOWER BUSINESS SOLUTIONS (MBS)Boulevard de la Woluwe 106/108 B - 1020 BrusselsTEL 0032 (0)2 289 66 80FAX 0032 (0)2 502 78 52 RANDSTAD BELGIUMEsplanade du Heysel 71B - 1020 BrusselTEL 0032 (0)2 474 60 00FAX 0032 (0)2 476 07 06
USG INNOTIVBritselei 80B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 231 94 84FAX 0032 (0)3 231 94 82
VEDIOR INTERIMBDC/Heizel Esplanade bus 56B - 1020 BrusselTEL 0032 (0)2 555 16 11FAX 0032 (0)2 555 16 16
BerOepsFederatie
IFMA BELGIAN CHAPTERHemelaerstraat 21B - 9100 Sint-NiklaasTEL 0032 (0)2 424 12 80FAX 0032 (0)2 424 12 90 Zie advertentie op pagina 21 www.profacility.be/ifma
www.prOFacility.Be/guide de volledige adressenlijst van 750 leveranciers; profielen van tal van bedrijven; eaSyQueSt-dienst voor informatie- en offerte-aanvragen.
920 CAR nl.indd 114 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 115
Huisvesting en werkOMgeving
wOrkplace design cOncept & prOject BeHeer ALL CONCEPT Avenue Gevaert 249 B - 1332 Genval TEL 0032 (0)2 653 95 08 FAX 0032 (0)2 654 01 58 AOS BELGIUMAvenue Charles Schaller 54B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 775 95 11FAX 0032 (0)2 775 96 00 Zie advertentie op pagina 35 www.profacility.be/aos-studley
AUBERT MANAGEMENTAvenue du Prince d’Orange 36D2B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)485 68 34 33FAX 0032 (0)2 376 36 73
BUROCONCEPTChaussée de Wavre 1509B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 660 22 23FAX 0032 (0)2 660 22 12 Zie advertentie op pagina 34 www.profacility.be/buroconcept
D&C SERVICESRadiatorenstraat 1B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 255 42 30FAX 0032 (0)2 251 84 75 Zie advertentie op pagina 38 www.profacility.be/dcservices EXODE ARCHITECTUREAvenue Reine Astrid 18B - 1310 La HulpeTEL 0032 (0)2 344 44 12FAX 0032 (0)2 344 78 88 Zie advertentie op pagina 39 www.profacility.be/exode FREESTONEDe Hene 10B - 1780 WemmelTEL 0032 (0)2 453 95 50FAX 0032 (0)2 453 15 12 Zie advertentie op pagina 102 www.profacility.be/freestone
GLOBAL Chaussée de La Hulpe 181 B - 1170 BrusselTEL 0032 (0)2 676 71 71FAX 0032 (0)2 673 38 68 Zie advertentie op pagina 40-41 www.profacility.be/global
K-ONCEPTNoordstraat 6cB - 9000 GentTEL 0032 (0)9 324 80 49FAX 0032 (0)9 329 72 38 Zie advertentie op pagina 43 www.profacility.be/k-oncept
KANTOORINRICHTING STULENS Gouverneur Roppesingel 165 B - 3500 Hasselt TEL 0032 (0)11 28 33 33 FAX 0032 (0)11 28 32 83
PROCOS GROUPJan Blockxstraat 1B - 2018 AntwerpenTEL 0032 (0)3 242 94 60FAX 0032 (0)3 248 73 58 Zie advertentie op pagina 22 www.profacility.be/procos
kantOOrMeuBelen
AHREND FURNITURE Romboutsstraat 9 B - 1932 Zaventem TEL 0032 (0)2 716 22 00 FAX 0032 (0)2 716 22 01
ALTERNATIV FURNITURE SOLUTIONS Rue de l’Eté 15 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 627 18 50 FAX 0032 (0)2 627 18 51
BEDIMOBoulevard de l’Europe 137B - 1301 WavreTEL 0032 (0)10 401512FAX 0032 (0)10 401640
BENE BELGIUM Corporate Village Da Vincilaan 2B - 1935 Zaventem TEL 0032 (0)2 421 41 80 FAX 0032 (0)2 421 41 85
BULO Blarenberglaan 6B - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 28 28 28 FAX 0032 (0)15 20 99 59 BULVANO Oude Baan 4 B - 2520 Ranst TEL 0032 (0)3 355 37 40 FAX 0032 (0)3 355 37 41
CEKAAvenue Herrmann-Debroux 15BB – 1160 Brussel TEL 0032 (0)2 663 46 80FAX 0032 (0)2 663 46 99
DRISAG OFFICE FURNITUREIndustriepatk Klein Gent Diamantstraat 4B - 2200 HerentalsTEL 0032 (0)14 23 11 11FAX 0032 (0)14 23 10 20
FANTONI BELGIUMHoeksken 86B - 9940 EvergemTEL 0032 (0)9 258 14 70FAX 0032 (0)9 258 14 71
FORMA BRUSSELSChaussée d’Alsemberg 993B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 332 15 11FAX 0032 (0)2 332 24 41
GDB BELUX Route du Grand Peuplier B - 7110 Strepy-Bracquegnies TEL 0032 (0)800 43 223 223 FAX 0032 (0)64 67 42 99
GIROFLEX Rue de Neerveld 109 B - 1200 Brussel TEL 0032 (0)2 761 20 20FAX 0032 (0)2 771 68 70
GIRSBERGER BENELUXHerikerbergweg 106N - 1101 CM Amsterdam- Z.O.TEL 0031 (0)20 696 81 97FAX 0031 (0)20 691 87 31 Zie advertentie op pagina 42 www.profacility.be/girsberger
GISPENChaussée de Wavre 1509 B - 1160 Brussel TEL 0032 (0)2 660 00 60 FAX 0032 (0)2 672 38 00 KINNARPSHeide 15B - 1780 WemmelTEL 0032 (0)2 456 0 456FAX 0032 (0)2 456 0 444 www.profacility.be/kinnarps
MEWAF INTERNATIONALBaliestraat 3B - 8510 Courtrai-MarkeTEL 0032 (0)56 24 19 11FAX 0032 (0)56 21 72 04
PAMINolimpark 1408 - Industrielaan 20B - 3900 OverpeltTEL 0032 (0)11 80 07 00FAX 0032 (0)11 80 07 01 Zie advertentie op pagina 46 www.profacility.be/pami
SEDUS STOLLKorte Massemensesteenweg 58-7B - 9230 WetterenTEL 0032 (0)9 369 96 14FAX 0032 (0)9 368 19 82 Zie advertentie op pagina 47 www.profacility.be/sedus-stoll
SICAME OFFICEMallaardstraatB - 9400 NinoveTEL 0032 (0)54 33 30 31FAX 0032 (0)54 33 39 35
STEELCASE BELGIUMIkaros Business Park, Sint-Martinusweg 199-201B - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 726 04 26FAX 0032 (0)2 726 00 91 Zie advertentie op pagina 48 www.profacility.be/steelcase
SVKoningin Astridlaan 59B - 1780 WemmelTEL 0032 (0)2 531 13 50FAX 0032 (0)2 531 13 51 TDS OFFICE DESIGN Rue de l’Hippodrome 186 B - 4000 Liège TEL 0032 (0)4 254 99 15 FAX 0032 (0)4 253 19 83
VITRA BELGIUM Woluwelaan 137 B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 725 84 00 FAX 0032 (0)2 725 83 60
WILKHAHNOude Leeuwenrui 7 -11B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 232 93 91FAX 0032 (0)3 227 16 16 Zie advertentie op pagina 49 www.profacility.be/wilkhahn
kantOOrMeuBelen verHuur ALVEROBrusselstraat 51 B - 2018 Antwerpen TEL 0032 (0)3 244 18 62 FAX 0032 (0)3 227 42 25
kantOOrMeuBelen tweedeHands
BURODEPO Rue de la Papeterie 14B - 1490 Court Saint EtienneTEL 0032 (0)10 65 65 04FAX 0032 (0)10 65 90 99 Zie advertentie op pagina 36 www.profacility.be/burodepo
OKARue de Montigny 145B - 6000 CharleroiTEL 0032 (0)71 27 02 50FAX 0032 (0)71 27 02 59
welziijn Op kantOOr
AMBIUSIngberthoeveweg 17B - 2630 AartselaarTEL 0032 (0)3 450 65 00FAX 0032 (0)3 450 65 41
EKIVITAKapellelaan 97B - 1860 MeiseTEL 0032 (0)2 270 99 93FAX 0032 (0)2 270 99 96
Wellness Design International (WDI) Vliegplein 43B - 9991 MaldegemTEL 0032 (0)50 40 47 90FAX 0032 (0)50 39 74 05 Zie advertentie op pagina 51 www.profacility.be/wdi
kunst & decOratie in Bedrijven
BUSINESS ART SERVICEKapelanielaan 18 /3B - 9140 Temse TEL 0032 (0)3 771 66 88FAX 0032 (0)3 771 66 89
LITTLE VAN GOGHBoulevard Lambermont 192B - 1030 BrusselTEL 0032 (0)2 652 43 43FAX 0032 (0)2 652 40 62 www.profacility.be/littlevangogh
audiOvisueel installatie- Bedrijven
AVEXExcelsiorlaan 41B - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 709 01 50FAX 0032 (0)2 709 01 55 www.profacility.be/avex
BIS Wayenborstraat 1 B - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 28 74 87 FAX 0032 (0)15 28 74 99
920 CAR nl.indd 115 26/11/10 15:40
116 Profacility Guide 2011
Huisvesting en werkOMgeving
MEDIATONE Zoning Nord -Avenue Fleming 14 B - 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 24 52 22 FAX 0032 (0)10 24 51 78 PLAYVenecoweg 2 B - 9810 NazarethTEL 0032 (0)9 381 86 40FAX 0032 (0)9 381 86 49
scHeidingswanden
ANBICO Frans Van Dijckstraat 25 B - 2100 Deurne TEL 0032 (0)3 360 52 70 FAX 0032 (0)3 326 20 92
BEDDELEEM Venecoweg 14 A B - 9810 Nazareth TEL 0032 (0)9 221 89 21 FAX 0032 (0)9 220 26 25
CLESTRA HAUSERMAN Boulevard International 55 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 559 06 59 FAX 0032 (0)2 559 06 56
LINDNERAvenue Lavoisier 17B - 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 24 11 01FAX 0032 (0)10 24 11 01
MAARS JANSEN PARTITIONING SYSTEMSGeneraal De Wittelaan 17 C boîte 22B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)15 29 48 30FAX 0032 (0)15 29 48 39 Zie advertentie op pagina 45 www.profacility.be/maars-jansen
PAN-ALLIndustriezone Diebeke 13B - 9500 GeraardsbergenTEL 0032 (0)54 41 24 71FAX 0032 (0)54 41 85 06 www.profacility.be/panall
TECNIBO Rue de Lusambo 55 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 332 20 60 FAX 0032 (0)2 332 22 99
TECNOSPACEKernenergiestraat 65B - 2610 WilrijkTEL 0032 (0)3 257 32 34FAX 0032 (0)3 257 32 35
verlicHting
BIS LIGHTINGChaussée de Jette 409B - 1090 BrusselTEL 0032 (0)2 421 39 70FAX 0032 (0)2 425 95 04
DELTA LIGHT Muizelstraat 2 B - 8560 Wevelgem TEL 0032 (0)56 43 57 35 FAX 0032 (0)56 43 57 36
MODULAR LIGHTINGArmoedestraatB - 8800 Roeselare TEL 0032 (0)51 26 56 56FAX 0032 (0)51 22 80 04
ZUMTOBEL LIGHTINGRijksweg 47B - 2870 PuursTEL 0032 (0)3 860 93 93FAX 0032 (0)3 886 25 00
verlaagde plaFOnds
HUNTER DOUGLAS BELGIUM ARCHITECTURAL PRODUCTSDijksdtraat 26Industriezone E17/1080 B- 9160 Lokeren TEL 0032 (0) 9 3404466FAX 0032 (0) 9 3404486
INTERALUFotografielaan 49B - 2610 WilrijkTEL 0032 (0)3 830 74 00FAX 0032 (0)3 827 03 77
KNAUF AMF PLAFONDS Antwerpsesteenweg 124 B - 2630 Aartselaar TEL 0032 (0)3 887 85 48 FAX 0032 (0)3 887 95 12
ROCKWOOL BELGIUM Romboutsstraat 7 B - 1932 Zaventem TEL 0032 (0)2 715 68 05 FAX 0032 (0)2 715 68 70
renOvatie en BinnenaFwerking ACVANBauduinstraat,85B - 3300 TienenTEL 0032 (0)16 82 54 39FAX 0032 (0)16 82 04 66
BEDDELEEM Venecoweg 14 A B - 9810 Nazareth TEL 0032 (0)9 221 89 21 FAX 0032 (0)9 220 26 25
JANSEN FINISHINGSFabriekstraat 2B - 3670 MeeuwenTEL 0032 (0)11 79 16 67FAX 0032 (0)11 79 16 68
MASTER KEYChaussée de Mons 602B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 526 19 17FAX 0032 (0)2 736 72 32 Zie advertentie op pagina 44 www.profacility.be/masterkey
TECNIBO Rue de Lusambo 55 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 332 20 60 FAX 0032 (0)2 332 22 99
akOestiek
DOX ACOUSTICSAmbachtsraat,26B - 2390 Malle TEL 0032 (0)3 309 14 22 FAX 0032 (0)3 309 14 25
EGGER BENELUXLimnanderdreef 44B- 9870 ZulteTEL 0032 (0)9 388 64 41 FAX 0032 (0)9 338 00 55
ENVIRONMENT ACOUSTICSAvenue des Quatre-Vingts Hêtres 1B - 1083 BrusselTEL 0032 (0)2 247 60 26FAX 0032 (0)2 426 76.37
STOZ.5 Mollem 70B - 1730 AsseTEL 0032 (0)2 453 01 10FAX 0032 (0)2 453 03 01
VENACRooseveltlaan 126-3B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 428 33 31FAX 0032 (0)2 425 95 41
kantOOr - en interieur Beplanting AMBIUSIngberthoeveweg 17B - 2630 AartselaarTEL 0032 (0)3 450 65 00FAX 0032 (0)3 450 65 41
ANYGREEN Peutiesesteenweg 74 B - 1830 Machelen TEL 0032 (0)2 253 10 69 FAX 0032 (0)2 253 02 76
AQUARELLA HaenhoutsraatB - 9070 DestelbergenTEL 0032 (0)9 355 55 55 FAX 0032 (0)9 355 22 91
LEASE PLANT INTERNATIONAL Steenstraat 20 bus 1 B - 1800 Vilvoorde TEL 0032 (0)2 263 67 51 FAX 0032 (0)2 263 69 39
© P
rofa
cilit
y, a
trade
mar
k of
Bim
edia
spr
l | w
ww
.bim
edia
.be Uw maandelijkse afspraak met de actualiteit
rond de optimalisering van het beheer van uwuw vastgoed, gebouwen, werkomgevingen,facilitaire diensten, wagenpark en mobiliteit.
Om de newsletter gratis te ontvangen via e-mail,schrijf u in op www.profacility.be/newsletter
De newsletterverschijnt elke 2de dinsdag
van de maand
920 CAR nl.indd 116 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 117
OFFice ManageMent
www.prOFacility.Be/guide de volledige adressenlijst van 750 leveranciers; profielen van tal van bedrijven; eaSyQueSt-dienst voor informatie- en offerte-aanvragen.
dOcuMenten - diensten vOOr digitalisering & arcHivering
EURO ARCHIVE Slachthuisstraat 25 B - 2300 Turnhout TEL 0032 (0)14 41 27 77 FAX 0032 (0)14 42 59 40
IRISRue du Bosquet 10 B - 1348 Louvain-la-Neuve TEL 0032 (0)10 45 13 64 FAX 0032 (0)10 45 34 43
IRON MOUNTAIN Woluwelaan 147 B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 712 20 20 FAX 0032 (0)2 712 20 39
MERAKSteenhoevestraat 6B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)15 28 40 60FAX 0032 (0)15 28 40 61 www.profacility.be/merak
PITNEY BOWES MANAGEMENT SERVICESZandvoortstraat 4B - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 29 46 16FAX 0032 (0)15 29 46 81
klasseMent & arcHieF – MeuBelen
AXOS Kapelanielaan 2 B - 9140 Temse TEL 0032 (0)3 777 65 29 FAX 0032 (0)3 766 27 69
BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMSBureau & Design Center B 50 Esplanade du Heysel B - 1020 BrusselTEL 0032 (0)2 479 42 42FAX 0032 (0)2 479 82 82 Zie advertentie op pagina 37 www.profacility.be/bruynzeelstorage
JALEMA Joseph Wybranl 45CB - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 520 81 86 FAX 0032 (0)2 520 22 31
kantOOrMeuBilair (kOpieerapparaten, scanners, FaxtOestel- len, printers, prOjectOrs)
BROTHER BELGIUM Industrialaan 32 B - 1702 Groot-Bijgaarden TEL 0032 (0)2 467 42 11 FAX 0032 (0)2 467 44 44
DANKA BELGIUM Belgicastraat 3 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 717 74 00 FAX 0032 (0)2 717 76 00
KYOCERA MITA BELGIUM Sint-Martinusweg 199-201 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 720 92 70 FAX 0032 (0)2 720 87 48
OCE BELGIUM Avenue J. Bordet 32 B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 729 48 11 FAX 0032 (0)2 729 48 76
RICOH BELGIUMMedialaan 28AB - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 558 22 11FAX 0032 (0)2 558 27 11
XEROXWezembeekstraat 5 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 716 60 00FAX 0032 (0)2 716 65 59
kantOOrBenOdigdHeden
ANTALIS Broekooi 290 - Breker 40 B - 1730 Kobbegem TEL 0032 (0)2 451 12 11 FAX 0032 (0)2 451 12 12
BURO MARKETSchaarbeeklei 555B - 1800 VivoordeTEL 0032 (0)2 725 14 14FAX 0032 (0)2 725 16 16
DURABLEIndustriepark -DrongenB - 9031 DrongenTEL 0032 (0)9 281 26 44FAX 0032 (0)9 281 26 29
ESSELTE Industriepark-Noord bus 30 B - 9100 Sint-Niklaas TEL 0032 (0)3 760 33 11 FAX 0032 (0)3 766 06 12
LYRECO Rue du Fond des Fourches 20 B - 4041 Herstal TEL 0032 (0)4 361 99 12 FAX 0032 (0)4 365 41 50
OFFICE DEPOT INTERNATIONALSchomansveld 28B - 2870 Puurs TEL 0032 (0)3 860 50 60FAX 0032 (0)3 860 50 70
OVERTOOM Industrielaan 30 B - 1740 Ternat TEL 0032 (0)2 583 01 01 FAX 0032 (0)2 582 63 00
STAPLESBoulevard de la Woluwe,58B – 1200 BrusselTEL 0032 (0)70 23 38 91 FAX 0032 (0)70 23 38 92
natiOnale kOerierdienst
ABC EXPEDIERue de Liège 48B - 4800 Verviers TEL 0032 (0)87 44 01 80FAX 0032 (0)87 22 49 10
CMG EXPRESSBergensesteenweg 189B - 1600 Sint-Pieters-LeeuwTEL 0032 (0)70 22 32 24FAX 0032 (0)70 22 32 25
CORPCO EXPRESS ROADChaussée de Haecht 1385B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 240 72 00FAX 0032 (0)2 240 72 19
FACILITY MAILChaussée de Vilvoorde 146B - 1120 BrusselTEL 0032 (0)2 240 00 50FAX 0032 (0)2 216 82 98
G4S COURIER SERVICESAvenue du Port 86/CB - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 257 20 63FAX 0032 (0)2 257 20 99
RECORDChaussée de Ruisbroek 265B - 1620 DrogenbosTEL 0032 (0)2 331 05 05 FAX 0032 (0)2 331 33 33
TAXIPOST Centre Monnaie B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)78 15 33 45
internatiOnale kOerierdienst
DHL EXPRESS Woluwelaan 151 B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 715 50 50 FAX 0032 (0)2 721 45 88
FEDEX EXPRESS Airport Building 119 B - 1820 Melsbroek TEL 0032 (0)2 752 75 75 FAX 0032 (0)2 752 72 63
TAXIPOST Centre Monnaie - 13° étage B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)78 15 33 43 FAX 0032 (0)78 15 33 44
TNT EXPRESS WORLDWIDE Aéroport de Liège B - 4460 Grâce-Hollogne TEL 0032 (0)4 234 85 57 FAX 0032 (0)4 234 85 74
UPS Woluwelaan 156 B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 713 28 44 FAX 0032 (0)2 713 28 15
BeHandeling van de pOst
CERTIPOSTCentre Monnaie B – 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 53 60 11 11FAX 0032 (0)2 53 60 11 01
EXBO SERVICES INTERNATIONALIndustrielaan 24 B - 1740 Ternat TEL 0032 (0)2 568 17 60 FAX 0032 (0)2 568 17 99
SPEOS BELGIUMCentre MonnaieB – 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 558 02 00 FAX 0032 (0)2 502 70 37
920 CAR nl.indd 117 26/11/10 15:40
118 Profacility Guide 2011
geBOuwen en tecHnieken
MultitecHniscH BeHeer (MaincOntracting)
CEGELEC Boulevard de la Woluwe 60B - 1200 BrusselTEL 0032 (0)2 775 90 20FAX 0032 (0)2 772 25 96
COFELYBoulevard du Roi Albert II 30-28 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 206 02 11 FAX 0032 (0)2 206 03 20
FABRICOMRue Gatti de Gamond 254B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 370 31 11FAX 0032 (0)2 332 24 55
IMTECH MAINTENANCE Boulevard Industriel 26 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 558 59 00 FAX 0032 (0)2 521 05 81
SODEXORue Charles Lemaire 1B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 679 12 11FAX 0032 (0)2 679 14 54 Zie advertentie op pagina 65 www.profacility.be/sodexo
SOPHIA GROUP Avenue Winston Churchill 98B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 346 79 60FAX 0032 (0)2 344 75 28 Zie advertentie op pagina 64 www.profacility.be/sophia-group
SPIE BELGIUMDigue du Canal 112 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 729 61 11FAX 0032 (0)2 729 61 61
T.E.MRue de Fierlant 112 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 542 02 80 FAX 0032 (0)2 542 02 89
Hvac (Heating, ventilatiOn, air cOnditiOning) ABN KLIMATISATIECaetsbeekstraat 11 B - 3740 Munsterbilzen TEL 0032 (0)89 32 10 80 FAX 0032 (8)9 62 18 75
ATLAS COPCO BELGIUMBrusselsesteenweg, 346B - 3090 OverijseTEL 0032 (0)2 689 05 11FAX 0032 (0)2 689 05 14
AXIMA CONTRACTINGRue du Monténégro 138B - 1190 BrusselTEL 0032 (0)2 533 23 11FAX 0032 (0)2 538 86 85
BELAIRCO / SAMSUNG AIRCONDITIONNINGFrans van Heymbeecklaan 6 B - 2100 Deurne TEL 0032 (0)3 324 38 88 FAX 0032 (0)3 326 36 97
DAIKIN BELGIUM Avenue Franklin 1B B - 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 23 72 23 FAX 0032 (0)10 24 49 10
DALKIA Quai Fernand Demets 52B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 525 10 11 FAX 0032 (0)2 520 30 56
IMTECH PROJECTSBoulevard Industriel 26 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 558 59 11FAX 0032 (0)2 520 93 03
LIMPENS Rue Bara 71 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 523 81 96 FAX 0032 (0)2 520 16 75
TYCO THERMAL CONTROLSRomeinsest strat 14B - 3001 HeverleeTEL 0032 (0)16 21 35 11FAX 0032 (0)16 21 36 00
iMMOtica – Building autOMatiOn BECKHOFF AUTOMATIONKempische Steenweg 305 bte 202B - 3500 HasseltTEL 0032 (0)11 24 08 00FAX 0032 (0)11 24 08 01
PRIVA BUILDING INTELLIGENCERijnkaai 37B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 460 37 70FAX 0032 (0)3 460 37 71
RISCO GROUP BENELUXBoulevarde de l’humanité 233B - 1620 DrogenbosTEL 0032 (0)2 522 76 22FAX 0032 (0)2 524 49 29
SCHNEIDER ELECTRIC Dieweg 3 B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 373 77 11 FAX 0032 (0)2 373 40 02
signalisatie geBOuwen
APL Rue de la Vignette 37 B - 1160 Brussel TEL 0032 (0)2 762 16 71 FAX 0032 (0)2 762 02 71
PUBLI-COEN SAFETY & SIGNMechelsesteenweg 450 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 759 81 15 FAX 0032 (0)2 759 60 36
3M BELGIUM Hermeslaan 7 B - 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 722 51 11 FAX 0032 (0)2 720 02 25
BinnenzOnweringen
HUNTER DOUGLAS BELGIUM HelioscreenDijkstraat 26Industriezone E17/1080B - 9160 LokerenTEL 0032 (0)9 348 90 00FAX 0032 (0)9 348 06 69 Zie advertentie op pagina 63 www.profacility.be/hunterdouglas
LUXAFOILOostjachtpark 11 bte aB - 9100 Sint-NiklaasTEL 0032 (0)3 766 18 40FAX 0032 (0)3 765 95 55
REPROSOL Ganzeplas 83 B - 9880 Aalter TEL 0032 (0)9 325 00 69 FAX 0032 (0)9 325 00 71
BuitenzOnweringen
DUCOHandelsstraat 19B - 8630 VeurneTEL 0032 (0)58 33 00 33FAX 0032 (0)58 33 00 44
HUNTER DOUGLAS BELGIUM HelioscreenDijkstraat 26Industriezone E17/1080B - 9160 LokerenTEL 0032 (0)9 348 90 00FAX 0032 (0)9 348 06 69 Zie advertentie op pagina 63 www.profacility.be/hunterdouglas
RENSON VENTILATIONMaalbeekstraat 10B - 8790 WaregemTEL 0032 (0)56 62 71 11FAX 0032 (0)56 60 28 51
liFten & rOltrappen
AXESS LIFTEN BELGIUM Straatsburgdok Noordkaai 21 bus 14 B - 2030 Antwerpen TEL 0032 (0)3 233 00 01 FAX 0032 (0)3 233 00 11
COOPMAN LIFTEN Heirweg 123 B - 8520 Kuurne TEL 0032 (0)56 35 85 80 FAX 0032 (0)56 35 58 65
COSMOLIFT Maaltemeers 5 B - 9052 Gent TEL 0032 (0)9 243 85 85 FAX 0032 (0)9 243 85 86
KONE BELGIUM Chaussée de Leuven 1048 B - 1140 Brussel TEL 0032 (0)2 730 92 11 FAX 0032 (0)2 730 92 25
OTIS Avenue Alfons Gosset 17 B - 1702 Groot-Bijgaarden TEL 0032 (0)2 481 34 11 FAX 0032 (0)2 481 35 40
SCHINDLER Rue de la Source 15 B - 1060 Brussel TEL 0032 (0)2 535 82 11 FAX 0032 (0)2 535 82 82
THYSSEN KRUPPAvenue de la Métrologie 10 B - 1130 Brussel TEL 0032 (0)2 247 36 31 FAX 0032 (0)2 247 35 00 FAX 0032 (0)3 545 44 99
vOcHtwering daken plaatsing en OnderHOud
ATABd’Herbouvillekaai 80B - 2020 AntwerpenTEL 0032 (0)3 248 30 00FAX 0032 (0)3 248 37 77
DE BOER WATERPROOFING SOLUTIONSMetropoolstraat 33B - 2900 SchotenTEL 0032 (0)3 3 641 08 10FAX 0032 (0)3 644 20 15 www.profacility.be/deboer
DERBIGUM (IMPERBEL) Bergensesteenweg 32B - 1651 LotTEL 0032 (0)2 334 87 00FAX 0032 (0)2 378 14 69
RECTICEL INSULATIONTramstraat 6B - 8560 WevelgemTEL 0032 (0)56 43 89 43FAX 0032 (0)56 43 89 49
wanden - en vlOerenBedekkingen
AKZO NOBEL PAINTS BELGIUMGustave Levisstraat 2B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 254.22.11FAX 0032 (0)2 252.18.46
COMPOSIL EUROPEAvenue Fleming 10B - 1300 WavreTEL 0032 (0)10 23 39 20FAX 0032 (0)10 23 39 29
DESSORobert Ramlotsraat 89B - 9200 DendermondeTEL 0032 (0)52 26 24 11FAX 0032 (0)52 22 17 67
FORBONoordkustlaan 18B - 1702 Groot-BijgaardenTEL 0032 (0)2 467 06 60FAX 0032 (0)2 467 07 64
IDEAL FLOORCOVERINGSBoffonstraat 3B - 8710 WielsbekeTEL 0032 (0)56 67 42 11FAX 0032 (0)56 66 55 34
920 CAR nl.indd 118 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 119
geBOuwen en tecHnieken
veiligHeid en Beveiliging
IDEAL FLOORCOVERINGSBoffonstraat 3B - 8710 WielsbekeTEL 0032 (0)56 67 42 11FAX 0032 (0)56 66 55 34
graFFiti - verwijderings-
en BeHandelingsdiensten
APP ALL REMOVEWijtschotbaan 3 – unit 10B – 2900 SchotenTEL 0032 (0)3 865 75 05FAX 0032 (0)3 271 18 46
aanleg & OnderHOud tuinen en grOene ruiMten AVANTGARDENWijnegmhof 1,B - 2110 Wijnegem TEL 0032 (0)3 353 68 64FAX 0032 (0)3 353 07 50
IRIS GREENCARE Avenue Fleming, 8 B - 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 24 61 77 FAX 0032 (0)10 24 61 79
algeMeen renOvatieBedrijF
STRIP-ITGriffinstraat 9B - 2170 MerksemTEL 0032 (0)3 238 81 46FAX 0032 (0)3 238 82 49 www.profacility.be/stripit Zie advertentie op pagina 66
BerOepsFederaties BEMAS (BELGIAN MAINTENANCE ASSOCATION) Diamant Building-Boulevard Reyers 80 B - 1030 Brussel TEL 0032 (0)2 706 85 41 FAX 0032 (0)2 706 85 42
tOezicHt en Bewaking diensten
COBELGUARDAvenue du Panthéon,47B - 1081 BrusselTEL 0032 (0)2 479 03 03FAX 0032 (0)51 63 59 29
G4S SECURITY SERVICESKoning Boudewijnlaan 30B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 712 59 11FAX 0032 (0)2 720 99 96 Zie advertentie op pagina 62 www.profacility.be/g4s
LANCELOT PROTECTION IMMOBILIEREAvenue Louise,437 bte 3B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 646 44 22FAX 0032 (0)2 646 48 48
S.G.I SECURITYRue du manège 18 bte 2B - 1301 Bierges TEL 0032 (0)10 45 51 51FAX 0032 (0)10 45 46 46
SECURITASFont Saint Landry 3B - 1120 BrusselTEL 0032 (0)2 263 55 55FAX 0032 (0)2 263 55 50 Zie advertentie op pagina 67 www.profacility.be/securitas
SERIS SECURITYNieuwbrugstraat 85B - 1830 MachelenTEL 0032 (0)2 745 37 11FAX 0032 (0)2 705 62 65 www.profacility.be/seris
TRIGION SECURITYIjzerlaan 11 B - 2060 AntwerpenTEL 0032 (0)16 56 29 72FAX 0032 (0)16 57 18 69 Zie advertentie op pagina 16
tOegangscOntrOle installatieBedrijven
AMANO ELECTRONICS EUROPEWesterring 2B - 3600 GenkTEL 0032 (0)89 32 39 20FAX 0032 (0)89 30 67 49
AUTOMATIC SYSTEMS Avenue Mercator 5 B - 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 23 02 11 FAX 0032 (0)10 23 02 02
CHUBB SECURITY SYSTEMS Leuvensesteenweg 555 / 4 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 717 01 23 FAX 0032 (0)2 717 01 24
GETAntwerpsesteenweg 107B - 2390 Malle TEL 0032 (0)3 312 92 30FAX 0032 (0)3 03 311 72 90
PROTIME Kontichsesteenweg 54B - 2630 Aartselaar TEL 0032 (0)3 870 60 30 FAX 0032 (0)3 870 60 31
RISCO GROUP BENELUXBoulevarde de l’humanité 233B - 1620 DrogenbosTEL 0032 (0)2 522 76 22FAX 0032 (0)2 524 49 29
BewakingssysteMen installatieBedrijven
A&E SECURITY Dirk Martensstraat 10A B - 8200 Brugge TEL 0032 (0)50 45 40 10 FAX 0032 (0)50 45 40 29
SECURITY MONITORING CTRELeuvensesteenwegB - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 646 08 42FAX 0032 (0)2 646 28 13
VAG SECURITY SYSTEMSBoulevard International 9B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 733 11 44FAX 0032 (0)2 733 63 69
Bewaking – lOkalisering vOertuigen
OKTOPUSAvenue Louise 331B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 542. 05 42FAX 0032 (0)2 542 05 43
event security
COBELGUARDAvenue du Panthéon,47B - 1081 BrusselTEL 0032 (0)2 479 03 03FAX 0032 (0)51 63 59 29
G4S EVENT SECURITY (FLANDERS & BRUSSEL)Tour & Taxis- Avenue du Port 86 C Entrepôt RoyalB - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 712 59 11FAX 0032 (0)2 720 99 96
G4S EVENT SECURITY (WALL & BXL)Rue Rolée, 22B - 4550 NadrinTEL 0032 (0)85 51 10 34FAX 0032 (0)85 51 41 43
Brandveiliging uitrusting
ACSES Jan Samijnstraat 31 B - 9050 Gentbrugge TEL 0032 (0)9 243 80 55 FAX 0032 (0)9 243 80 59
ADT FIRE & SECURITYBouldevard de l’humanité 241 AB - 1620 DrogenbosTEL 0032 (0)2 467 78 11 FAX 0032 (0)2 466 05 34
AJAX FIRE PROTECTIONIngberthoeveweg 17 B – 2630 AartselaarTEL 0032 (0)3 829.00.99 FAX 0032 (0)3 829.13.69
ANSUL Avenue Louise 65 -11B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 467 72 11 FAX 0032 (0)2 466 44 56
BRAKEL AEROSchoolstraat 22B - 9420 Erpe-MereTEL 0032 (0)53 83 35 06FAX 0032 (0)53 83 01 06
KBS-SYSTEMSNeerlandweg 26B - 2610 WilrijkTEL 0032 (0)3 820 60 44FAX 0032 (0)3 930 20 59
MEYVAERT Dok Noord 3 B - 9000 Gent TEL 0032 (0)9 225 54 27 FAX 0032 (0)9 224 36 11
NISCAYAHFont Saint-Landry 3B - 1120 BrusselTEL 0032 (0)2 759 85 94FAX 0032 (0)2 756 57 97
SICLI Rue du Merlo 1B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 370 24 11 FAX 0032 (0)2 370 24 24
SOMATIIndustrielaan 19AB - 9320 ErembodegemTEL 0032 (0)53 85 22 22FAX 0032 (0)53 85 22 21
werkkledingen
MEWA SERVICEAvenue Leopold III 33B - 7134 Peronnes-BincheTEL 0032 (0)15 45 15 80FAX 0032 (0)15 45 15 90
UNICORN IMPORTS Kalkenstraat 19 B - 9255 Buggenhout TEL 0032 (0)52 37 37 86FAX 0032 (0)52 37 56 86
VAN MOERIndustriepark 162235 HulshoutTEL 0032 (0)15 22 20 41FAX 0032 (0)15 22 49 64
BerOepsFederaties
ANPI Parc Scientifique Fleming, rue Granbonpré 1 B - 1348 Louvain-la-Neuve TEL 0032 (0)10 47 52 11 FAX 0032 (0)10 47 52 70
PREVENT rue Gachard 88 bte 4 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 643 44 44 FAX 0032 (0)2 643 44 40
CONFEDERATION DE LA CONSTRUCTIONRue du lombard 34-42B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 545 56 00FAX 0032 (0)2 545 59 00
920 CAR nl.indd 119 26/11/10 15:40
120 Profacility Guide 2011
scHOOnMaak en Hygiëne
www.prOFacility.Be/guide de volledige adressenlijst van 750 leveranciers; profielen van tal van bedrijven; eaSyQueSt-dienst voor informatie- en offerte-aanvragen.
scHOOnMaak - dienstverleners ACTIVA Rue du Tilleul 323B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 215 72 39 FAX 0032 (0)2 215 72 86 ARIEL FACILITAIRE DIENSTENHemeldonk 5B – 2200 HerentalsTEL 0032 (0)14 22 05 62 FAX 0032 (0)14 21 01 25
CARELuchthavenlei 7BB - 2100 DeurneTEL 0032 (0)70 23 31 87FAX 0032 (0)70 23 31 89 Zie advertentie op pagina 85 www.profacility.be/care
CLEANING MASTERS Westkaai 11 B - 2170 MerksemTEL 0032 (0)3 645 01 02 FAX 0032 (0)3 645 99 99
EUREST SERVICESChaussée de Haecht 1179B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 243 22 11FAX 0032 (0)2 243 22 00 Zie advertentie op pagina 15 www.profacility.be/eurest
EUROCLEAN Boulevard International 55 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 528 57 71 FAX 0032 (0)2 528 57 70
GOM Ijzerlaan 11 B - 2060 Antwerpen TEL 0032 (0)3 224 38 00 FAX 0032 (0)3 226 56 34 Zie advertentie op pagina 17
HECTAS SCHOONHOUDENKernergiestraat, 75B - 2610 WilrijkTEL 0032 (0)3 457 88 82FAX 0032 (0)3 457 60 99
INITIAL TEXTILESEikenlei 181B - 2960 BrechtTEL 0032 (0)3 217 11 00 FAX 0032 (0)3 314 22 19 www.profacility.be/initial
IRIS CLEANING SERVICES Avenue de Bâle 5 B - 1140 Brussel TEL 0032 (0)2 204 03 00 FAX 0032 (0)2 201 11 66
ISS Athena Business CenterSteenstraat 20-1B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 263 66 11FAX 0032 (0)2 263 66 12 Zie advertentie op pagina 18 www.profacility.be/iss
JETTE CLEANRue Léon Théodor, 155B - 1090 BrusselTEL 0032 (0)2 426 03 08FAX 0032 (0)2 420 55 95
LAURENTY Mont Saint Martin 73 B - 4000 Liège TEL 0032 (0)4 220 02 20 FAX 0032 (0)4 220 02 39 ONET BELGIUMAvenue des Arts 8B - 1210 BrusselTEL 0032 (0)2 423 04 50FAX 0032 (0)2 423 04 60
SMET JET Nijverheidsstraat 3B - 2260 OevelTEL 0032 (0)14 58 75 71 FAX 0032 (0)14 58 14 22
STERIMA Zonnebekestraat 13 B - 8501 Bissegem TEL 0032 (0)56 36 13 11 FAX 0032 (0)56 35 74 67
VANDEZANDE Onze-Lieve-Vrouwstraat 18 B - 3054 Vaalbeek TEL 0032 (0)16 40 20 40 FAX 0032 (0)16 40 06 89
scHOOnMaak - uitrusting & Matériaal ALPHEIOS Gaston Fabrélaan 50 B - 2610 Wilrijk TEL 0032 (0)3 828 48 48 FAX 0032 (0)3 828 42 80
DIVERSEY BELGIUM Haachtsesteenweg 672 B - 1910 Kampenhout TEL 0032 (0)16 61 77 77 FAX 0032 (0)16 60 53 95
HAKO BELGIUM Industrieweg 27 B - 9420 Erpe-Mere TEL 0032 (0)53 80 20 40 FAX 0032 (0)53 80 62 43
KÄRCHER Industrieweg 12 B - 2320 Hoogstraten TEL 0032 (0)3 340 07 11 FAX 0032 (0)3 314 64 43
MOTRAC HANDLING & CLEANING Haven 380 - Noorderlaan 612 B - 2030 Antwerpen TEL 0032 (0)3 360 11 11 FAX 0032 (0)3 360 11 10
NILFISK-ADVANCE Riverside Business Park Bd International 55 Bâtiment C3/C4 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 467 60 50 FAX 0032 (0)2 463 44 16
TENNANT EUROPE Plantin en Moretuslei 220 B - 2018 Antwerpen TEL 0032 (0)3 217 94 11FAX 0032 (0)3 217 94 29
scHOOnMaak BenOdigdHeden ANECA HYGIENELieven Bauwensstraat 27B - 8200 Sint Andries TEL 0032 (0)50 38 97 77 FAX 0032 (0)50 38 60 43
BOMA Noorderlaan 131 B - 2030 AntwerpenTEL 0032 (0)3 231 33 89 FAX 0032 (0)3 231 21 59 CWS / BOCO Berchemstadionstraat 78 B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 326 20 32 FAX 0032 (0)3 326 37 28 Zie advertentie op pagina 2
FHP VILEDA PROFESSIONAL Avenue André Ernst 3B B - 4800 Verviers TEL 0032 (0)87 32 21 52 FAX 0032 (0)87 32 21 58
TORK > SCA HYGIENE PRODUCTRue de la Papeterie,2B - 4801 StembertTEL 0032 (0)87 30 66 11FAX 0032 (0)87 30 94 24
WERNER & MERTZ BENELUX Drève Richelle 161K B - 1410 Waterloo TEL 0032 (0)2 352 04 00 FAX 0032 (0)2 351 08 60
scHOOnMaak cOnsultancy, kwaliteitscOntrOles
ATIR BELGIE Waterschransweg 14 B - 2500 Lier TEL 0032 (0)478 761 792
IPSORue Longue 314B - 1420 Braine -L’AlleudTEL 0032 (0)2 351 44 92FAX 0032 (0)2 385 36 79 www.profacility.be/ipso
wasserijen - industrieel
HADES-ELISBoulevards Industriel 145B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 555 08 50FAX 0032 (0)2 520 19 21
MIREILLEPastoor Paqaylaan 1863550 Heusden-ZolderTEL 0032 (0)11 57 11 22FAX 0032 (0)11 57 11 39
STERIMA -VANGUARD TEXTILEBissegemstraat 74B - 8501 HeuleTEL 0032 (0)56 36 11 11FAX 0032 (0)56 35 89 32
pest cOntrOl
CURATECRue de la chapelle, 29B - 4340 Villers-l’EvêqueTEL 0032 (0)4 257 64 48FAX 0032 (0)4 257 68 50
DESINFECTA CROESEdward Pecherstraat 17B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 237 27 12FAX 0032 (0)3 216 97 69
ECOSERVKerkhofstraat 6 -11B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 254 17 70FAX 0032 (0)2 254 17 79
ISS HYGIENE SERVICESAllée de la Recherche 10B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 736 89 76FAX 0032 (0)2 733 41 93 Zie advertentie op pagina 18
RENTOKIL PEST CONTROLQuai de l’industrie 222B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 521 91 00FAX 0032 (0)2 521 97 79
SANITEC c/o SGS BELGIUMKeetberglaan 4B - 9120 MelseleTEL 0032 (0)3 570 97 65FAX 0032 (0)3 575 08 89
BerOepsFederaties
DETIC ASBL, FEBELCLEAN COMMISSIE Boulevard Reyers 80 B - 1030 Brussel TEL 0032 (0)2 238 98 66 FAX 0032 (0)2 230 82 88
UGBN (UNION GENERALE DES ENTREPRISES BELGES DE NETTOYAGE )Avenue des Nerviers 117 B - 1040 Brussel TEL 0032 (0)2 732 13 42 FAX 0032 (0)2 735 07 87
920 CAR nl.indd 120 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 121
catering
catering
ARAMARK Rue Maurice Charlent 53 B - 1160 Brussel TEL 0032 (0)2 663 49 40 FAX 0032 (0)2 663 49 60
BELGOCATERING Wijngaardveld 16 B - 9300 Aalst TEL 0032 (0)53 60 66 60 FAX 0032 (0)53 60 86 58 EUREST SERVICESchaussée de Haecht 1179B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 243 22 11FAX 0032 (0)2 243 22 00 Zie advertentie op pagina 15 www.profacility.be/eurest
ISS CATERINGSteenstraat 20 bus 1 B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 263 68 73FAX 0032 (0)2 263 68 79 Zie advertentie op pagina 18
PRORESTYzerlaan 11 B - 2060 Antwerpen TEL 0032 (0)3 224 38 13 FAX 0032 (0)3 226 56 34 Zie advertentie op pagina 17 SODEXORue Charles Lemaire 1B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 679 12 11FAX 0032 (0)2 679 14 54 Zie advertentie op pagina 23 www.profacility.be/sodexoifm
vendingautOMaten verdelers
AUTOBAR BELGIUM Boomsesteenweg 73 B - 2630 Aartselaar TEL 0032 (0)3 870 82 00 FAX 0032 (0)3 877 01 59
C.D.S. AUTOMATEN Sint Anna 33 B - 8500 Kortrijk TEL 0032 (0)56 25 76 65 FAX 0032 (0)56 44 31 10
SELECTAIndustriepark 3B - 9031 DrongenTEL 0032 (0)9 257 00 00FAX 0032 (0)9 253 79 00
vendingautOMaten Opvulling
COCA-COLA ENTERPRISES BELGIUM Bergensesteenweg 1424 B - 1070 Brussel TEL 0032 (0)2 529 15 00 FAX 0032 (0)2 520 15 45
CONWAY VENDING SERVICESDuffelsesteenweg 164AB - 2550 KontichTEL 0032 (0)3 451 29 29FAX 0032 (0)3 451 29 20
MIKO COFFEE SERVICEWayenborgstraat 14B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)800 44 0 88FAX 0032 (0)15 28 78 10 Zie advertentie op pagina 84 www.profacility.be/miko
UNILEVER BELGIUM Boulevard de l’Humanité 292 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 333 66 66 FAX 0032 (0)2 333 63 33
vending waterFOnteinen
CULLIGAN Paul Gilsonlaan 45B - 1601 Ruisbroek TEL 0032 (0)2 331 27 62 FAX 0032 (0)2 331 27 64 KÄRCHER Industrieweg 12 B - 2320 Hoogstraten TEL 0032 (0)3 340 07 11 FAX 0032 (0)3 314 64 43
SIP WELL Technologielaan 3B - 1840 LonderzeelTEL 0032 (0)78 05 20 53FAX 0032 (0)52 89 08 98
kOFFieMacHines
DOUWE EGBERTS COFFEE SYSTEMS Potaarde B - 1850 Grimbergen TEL 0032 (0)2 260 06 11 FAX 0032 (0)2 260 08 08
KOFFIE ROMBOUTS Antwerpsesteenweg 136 B - 2630 Aartselaar TEL 0032 (0)3 870 45 45 FAX 0032 (0)3 870 45 67
MAAS INTERNATIONALKoning Leopoldlaan 9B - 2870 Puurs TEL 0032 (0)3 860 75 75FAX 0032 (0)3 860 75 79 MIKO COFFEE SERVICEWayenborgstraat 14B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)800 44 0 88FAX 0032 (0)15 28 78 10 Zie advertentie op pagina 84 www.profacility.be/miko
NESCAFÉ at work Nestlé ProfessionalRue de Birmingham 221B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 529 54 77FAX 0032 (0)2 529 56 20 www.profacility.be/nescafe
NESPRESSO BELGILUX Avenue Louise 140B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 649 70 09FAX 0032 (0)2 649 17 70
SAECO BENELUX Parc Industriel - Rue al’Trappe 114 B - 4432 Alleur TEL 0032 (0)4 247 79 79 FAX 0032 (0)4 247 33 40
TOP COFFEE SERVICESRue de Waremme 119B - 4530 Villers-Le BouilletTEL 0032 (0)85 21 31 31FAX 0032 (0)85 82 78 51
event catering
BELGOCATERING Wijngaardveld 16 B - 9300 Aalst TEL 0032 (0)53 60 66 60 FAX 0032 (0)53 60 86 58
DEBEKKER FRERES TRAITEURRue Charles Degroux 95B - 1040 BrusselTEL 0032 (0)2 736 00 40FAX 0032 (0)2 736 67 00
EUREST SERVICESChaussée de Haecht 1179B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 243 22 11FAX 0032 (0)2 243 22 00 Zie advertentie op pagina 15 www.profacility.be/eurest
GOURMET INVENTVinkenlaan 23B - 9820 MerelbekeTEL 0032 (0)9 280 84 10FAX 0032 (0)9 280 84 19
LORIERS TRAITEURAvenue du Four à Briques 6B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 743 25 10FAX 0032 (0)2 743 25 19
NOUVELLE RESTAURATIONPastoor Bolsstraat 5B - 1652 Alsemberg TEL 0032 (0)2 381 03 22FAX 0032 (0)2 381 03 34
PAULUS PIERRE TRAITEURAllée des Artisans 29B - 5590 CineyTEL 0032 (0)83 23 40 00FAX 0032 (0)83 23 40 09
© P
rofa
cilit
y, a
trade
mar
k of
Bim
edia
spr
l | w
ww
.bim
edia
.be
Meer dan 750 leveranciers per activiteitensector.Zij bieden u hun knowhow om het beheervan uw vastgoed, gebouwen, werkomgevingen,facilitaire diensten, wagenpark en mobiliteit teoptimaliseren.
Nieuw! m.profacility.beZoek een leveranciervia uw iPhone of andere smartphones
920 CAR nl.indd 121 26/11/10 15:40
122 Profacility Guide 2011
vastgOed
cOnsultancy & vastgOeddiensten ANIXTONLeuvensesteenweg, 369B - 1932 ZaventemTEL 0032 (0)2 721 99 19 FAX 0032 (0)2 721 99 20 Zie advertentie op pagina 103 &132 www.profacility.be/anixton
BNP PARIBAS REAL ESTATEAvenue Louise 326 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 775 68 91 FAX 0032 (0)2 237 99 88
CBREAvenue Lloyd George 7 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 643 33 33 FAX 0032 (0)2 643 33 44
CUSHMAN & WAKEFIELD Avenue des Arts 58-7 B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 514 40 00 FAX 0032 (0)2 512 04 42
DE CROMBRUGGHE AND PARTNERSAvenue Herrmann-Debroux 54B - 1160 AuderghemTEL 0032 (0)2 663 43 83FAX 0032 (0)2 663 43 84 www.decrombrugghe-partners.be
DEVIMO CONSULT Avenue Jules Bordet 142 B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 735 81 90 FAX 0032 (0)2 736 63 03
DTZChaussée de la Hulpe 166 B - 1179 BrusselTEL 0032 (0)2 629 02 00FAX 0032 (0)2 649 19 78
FREESTONEDe Hene 10B - 1780 WemmelTEL 0032 (0)2 453 95 50FAX 0032 (0)2 453 15 12 Zie advertentie op pagina 102 www.profacility.be/freestone
GVA GRIMLEY BRUSSELSChaussée de la Hulpe 130-8 B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 737 70 70 FAX 0032 (0)2 737 70 71
IMMOBILIEN HUGO CEUSTERS Uitbreidingstraat 18B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 231 88 76FAX 0032 (0)3 234 32 71
IMMOQUESTCentre d’Affaires du MoulinRue Louis Maréchal 101bB - 4360 BergilersTEL 0032 (0)4 265 45 06FAX 0032 (0)4 224 25 06
JONES LANG LASALLE Rue Montoyer 10 B 1 B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 550 25 25 FAX 0032 (0)2 550 26 26
KEY ESTATERoekhout 19B - 1702 DilbeekTEL 0032 (0)3 420 03 03FAX 0032 (0)3 466 03 80
KING BELGIUMrue du Cerf 190B - 1332 Genval TEL 0032 (0)2 655 03 33FAX 0032 (0)2 654 15 93
KING STURGE Tour BastionPlace du Champ de Mars 5-15 B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 230 79 00 FAX 0032 (0)2 230 36 80
KNIGHT FRANK Avenue Louise 125 B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 548 05 48 FAX 0032 (0)2 502 71 91
asset & prOperty ManageMent
COFINIMMOBoulevard de la Woluwe 58B - 1200 BrusselTEL 0032 (0)2 373 00 00FAX 0032 (0)2 373 00 10
COLLIERS-EPMCDe Keyserlei 5-8 B - 2018 Antwerpen TEL 0032 (0)3 224 89 89 FAX 0032 (0)3 233 43 63
CONNECTIMMOBouldevard du Roi Albert II 27B - 1030 BrusselTEL 0032 (0)2 204 08 56FAX 0032 (0)2 203 27 76
GOODMAN MANAGEMENT SERVICESBoechoutlaan 221B - 1853 Strombeek-BeverTEL 0032 (0)2 263 40 00FAX 0032 (0)2 263 40 40
SOGESMAINTBoulevard Louis Schmidt 29B - 1040 Brussel TEL 0032 (0)2 673 99 93 FAX 0032 (0)2 661 18 73
Huisvesting - cOnsulting, prOject BeHeer ANIXTONLeuvensesteenweg, 369B - 1932 ZaventemTEL 0032 (0)2 721 99 19 FAX 0032 (0)2 721 99 20 Zie advertentie op pagina 103 &132 www.profacility.be/anixton
AOS BELGIUMAvenue Charles Schaller 54B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 775 95 11FAX 0032 (0)2 775 96 00 Zie advertentie op pagina 35 www.profacility.be/aos-studley L.O.G Rue du Charroi 21-23 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 512 21 10FAX 0032 (0)2 503 34 16
NOVA RELOCATION Bosdellestraat 120-1 B - 1933 Sterrebeek TEL 0032 (0)2 785 09 85 FAX 0032 (0)2 785 09 99
TRAJECTMaria Hendrikaplein 65CB - 9000 GentTEL 0032 (0)9 242 32 80FAX 0032 (0)9 242 32 29 Zie advertentie op pagina 111 www.profacility.be/traject
ZIEGLER RELOCATIONRue Dieudonné Lefèvre 160 B - 1020 Brussel TEL 0032 (0)2 422 21 10FAX 0032 (0)2 422 21 51
Business center
ALTERNATIVE BUSINESS CENTER Place de l’Université 16 B - 1348 Louvain-la-Neuve TEL 0032 (0)10 48 35 35 FAX 0032 (0)10 48 35 36
ANTWERP BUSINESS CENTERDe Keyserlei 5 Bus 58B - 2018 AntwerpenTEL 0032 (0)3 202 46 70FAX 0032 (0)3 226 44 82
AXISPARC BUSINESS CENTER Rue Edouard Belin 1 B - 1435 Mont-Saint-Guibert TEL 0032 (0)10 23 10 80 FAX 0032 (0)10 24 89 50
BURO & DESIGN CENTER Esplanade Heysel 1 B - 1020 Brussel TEL 0032 (0)2 400 74 44 FAX 0032 (0)2 478 79 21
BUROTEL Rue de la Presse 4 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 227 11 11 FAX 0032 (0)2 218 31 41
MUTIBURO - Brussel AEROPORTTwin square –Culliganlaan 1B – 1831 Diegem TEL 0032 (0)2 403 11 11
MUTIBURO – Brussel EUROPEAN DISTRICTSquare de Meeûs 38/40B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 401 68 11
MUTIBURO - Brussel -LOUISEAvenue Louise 149/24B – 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 535 75 11FAX 0032 (0)2 535 75 75
MUTIBURO – WAVRE NORDCollines de Wavre Avenue Pasteur 6B – 1300 Wavre TEL 0032 (0)10 68 63 11
REGUS - RUBENSUitbreidingstraat 84B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 218 20 00FAX 0032 (0)3 218 20 20
REGUS - STEPHANIE SQUAREAvenue Louise 65 - 11B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 535 77 11FAX 0032 (0)2 535 77 00
SILVERSQUARE - ANTWERPUitbreidingstraat 80B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 369 11 00FAX 0032 (0)3 205 74 30 www.silversquare.eu
SILVERSQUARE - BRUSSELSAvenue Louise 475B - 1150 BrusselTEL 0032 (0)2 649 02 93FAX 0032 (0)2 403 08 22 www.silversquare.eu
arcHitecten
A2RC ARCHITECTSRue Saint Llaurent, 16B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 511 47 09 FAX 0032 (0)2 511 23 36
ALTIPLAN° ARCHITECTS Chaussée de la Hulpe 177 / 1 B - 1170 BrusselTEL 0032 (0)2 672 67 00 FAX 0032 (0)2 672 20 52
ARCHI 2000 Avenue du Vivier d’Oie 4 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 375 87 20 FAX 0032 (0)2 375 75 68
ARCHI+I Rue Jacques Jordaens 9 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 627 08 40 FAX 0032 (0)2 640 53 55
ARCHITECTES ASSOCIES Avenue de l’Observatoire 11 E B - 1180 Brussel TEL 0032 (0)2 410 76 77 FAX 0032 (0)2 411 35 19
ARCHITECTUURBUREAU LOWETTEEdm. Van Cauwenberghstraat 56B - 1080 BrusselTEL 0032 (0)2 420 68 25FAX 0032 (0)2 420 68 26
ARCHITEKTENBURO STORME VAN RANST Volhardingstraat 26 B - 2020 Antwerpen TEL 0032 (0)3 242 82 00 FAX 0032 (0)3 237 76 98
ART & BUILD ARCHITECTS Chaussée de Waterloo 255 -8 B - 1060 Brussel TEL 0032 (0)2 538 72 71 FAX 0032 (0)2 538 65 57
ASSAR ARCHITECTS Chaussée de La Hulpe 181 / 2 B - 1170 Brussel TEL 0032 (0)2 676 71 00 FAX 0032 (0)2 672 83 37
AT. D’ARCHITECTURE DE GENVAL Rue de la Sablière 8 B - 1332 Genval TEL 0032 (0)2 653 09 60 FAX 0032 (0)2 654 17 46
920 CAR nl.indd 122 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2010 123
vastgOed
ATELIER DE L’ARBRE D’OR Rue du Lombard 65 B - 5000 Namur TEL 0032 (0)81 22 19 10 FAX 0032 (0)81 22 16 75
BUREAU D’ARCHITECTURE EMILE VERHAEGHENBoulevard du Souverain 360 b7B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 673 61 72FAX 0032 (0)2 673 51 77
BURO II Hoogleedsesteenweg 415 B - 8800 Roeselare TEL 0032 (0)51 21 11 05 FAX 0032 (0)51 22 46 74
CERAU Avenue des Courses 20 boîte 15 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 673 60 72 FAX 0032 (0)2 673 01 46
CONIX ARCHITECTENCockerillkaai 18B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 259 11 30FAX 0032 (0)3 259 11 49
CREPAIN-BINST ARCHITECTURE Vlaanderenstraat 6 B - 2000 Antwerpen TEL 0032 (0)3 213 61 61 FAX 0032 (0)3 213 61 62
DDS & PARTNERSAvenue Louise 251 b7B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 340 32 32FAX 00322 (0)2 340 32 22
DSW ARCHITECTS Avenue Monrose 33-35 B - 1030 Brussel TEL 0032 (0)2 245 95 90 FAX 0032 (0)2 242 97 01
ELD PARTNERSHIPJan Blockxstraat 1B - 2018 AntwerpenTEL 0032 (0)3 242 94 00FAX 0032 (0)3 216 47 02
EXODE ARCHITECTUREAvenue Reine Astrid 18B - 1310 La HulpeTEL 0032 (0)2 344 44 12FAX 0032 (0)2 344 78 88 Zie advertentie op pagina 39 www.profacility.be/exode
JASPERS - EYERS & PARTNERS Rue Haute 139 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 514 04 96 FAX 0032 (0)2 514 04 93
MONTOIS PARTNERS ARCHITECTS Avenue Maurice 1 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 647 98 93 FAX 0032 (0)2 647 99 93
PHILIPPE DE BLOOS ARCHITECTURERue américaine, 70B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 533 99 33FAX 0032 (0)2 533 99 34
RYCKAERTS & PARTNERSLode Gerritslaan 45-47B - 2600 BerchemTEL 0032 (0)3 230 49 52FAX 0032 (0)3 218 78 04
SAMYN AND PARTNERS Chaussée de Waterloo 1537 B - 1180 Brussel TEL 0032 (0)2 374 90 60 FAX 0032 (0)2 374 75 50
VIZZION ARCHITECTS Avenue Lloyd George 7 B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)2 344 64 64 FAX 0032 (0)2 346 36 00
VK STUDIOAv. Clemenceau 87B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 414 07 77FAX 0032 (0)2 414 04 98 www.profacility.be/vk
tuinarcHitecten
INTERPLANTWeverstraat 39B - 1840 LonderzeelTEL 0032 (0)52 30 36 51FAX 0032 (0)52 30 28 52
J.N.C INTERNATIONALChaussée d’Alsemberg 993B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 347 56 60FAX 0032 (0)2 345 58 55
WIRTZ INTERNATIONALBotermelkdijk 464B - 2900 Schoten TEL 0032 (0)3 680 13 22FAX 0032 (0)3 680 13 23
straatMeuBilair
VELOPAGreenhill campus - Gebouw D Interleuvenlaan 15B - 3001 LeuvenTEL 0032 (0)16 82 36 73FAX 0032 (0)16 82 36 72 www.profacility.be/velopa
BOuw - cOnsulting & prOject BeHeer ACMG Construct.ConsultantLouizalaan 363 bus 26B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 726 67 62FAX 0032 (0)2 649 17 61
AT OSBORNEAvenue Marcel Thiry 79b2B - 1200 BrusselTEL 0032 (0)2 777 06 30FAX 0032 (0)2 777 06 31
BOPRO REAL ESTATE SERVICESOude Houtlei 140B - 9000 GentTEL 0032 (0)15 74 74 74 FAX 0032 (0)15 74 74 75
WIDNELL EUROPERue Blanche 15 bte 3B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 538 92 02FAX 0032 (0)2 539 04 98
studie- en enigineeringsBureaus
ABT BelgiëKammenstraat 18B - 2000 AntwerpenTEL 0032 (0)3 205 37 11FAX 0032 (0)3 205 37 10
AIR CONSULT ENGINEERING Rue des Frères Wright 29/6 B - 6041 Gosselies TEL 0032 (0)71 25 40 30 FAX 0032 (0)71 25 40 31
ARCADIS ENGINEERING & CONSULTINGAvenue de Philippeville 119 B - 6001 Marcinelle TEL 0032 (0)71 29 89 00 FAX 0032 (0)71 29 89 01
B SOLUTIONSRue Camille Hubert, 15B - 5932 Gembloux - Les IsnesTEL 0032 (0)81 56 01 70FAX 0032 (0)81 56 01 68
MARCQ & ROBA Omega Court - Rue Jules cockx 8-10B - 1160 BrusselTEL 0032 (0)2 421 79 10FAX 0032 (0)2 425 60 77
SOPHIA GROUP Avenue Winston Churchill 98B - 1180 BrusselTEL 0032 (0)2 346 79 60FAX 0032 (0)2 344 75 28 Zie advertentie op pagina 64 www.profacility.be/sophia-group
TPF GROUPAvenue de Haveskercke 46 B - 1190 Brussel TEL 0032 (0)2 370 19 62 FAX 0032 (0)2 370 19 45
TRACTEBEL ENGINEERING (GDF ZUEZ)Avenue Ariane 7 B - 1200 Brussel TEL 0032 (0)2 773 99 11FAX 0032 (0)2 773 79 80
VK GROUPAv. Clemenceau 87B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 414 07 77FAX 0032 (0)2 414 04 98 www.profacility.be/vk
juridiscH en Fiscaal advies
ALTIUS | TIBERGHIENHavenlaan 86C Bus 414B - 1000 BrusselsTEL 0032 (0)2 426 14 14FAX 0032 (0)2 426 20 30
BAKER & MCKENZIEAvenue Louise 149B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 639 36 11FAX 0032 (0)2 639 36 99
CMS DEBACKERChaussée de la Hulpe 178B - 1170 BrusselTEL 0032 (0)2 743 69 00FAX 0032 (0)2 743 69 01 www.cms-db.com
CRAWFORD BELUXHundelgemsesteenweg 442-444B - 9820 MerelbekeTEL 0032 (0)9 239 54 25FAX 0032 (0)9 239 52 34
DELOITTE REAL ESTATEAvenue Louise, 240B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 639 49 43FAX 0032 (0)2 639 49 60
KPMG ADVISORYBourgetlaan 40B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 708 43 00FAX 0032 (0)2 708 43 99
LAGAPegasus Park Berkenlaan 8aB - 1831 DiegemTEL 0032 (0)2 800 70 00FAX 0032 (0)2 800 70 31
LINKLATERSRue Brederode 13B - 1000 BrusselsTEL 0032 (0)2 501 95 47FAX 0032 (0)2 501 95 81
LYDIAN LAWYERSHavenlaan 86C Bus 113B - 1000 BrusselsTEL 0032 (0)2 787 90 00FAX 0032 (0)2 787 90 99
STIBBECentral Plaza - Loksumstraat, 25B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 533 52 11FAX 0032 (0)2 533 52 12
Banken – Financiering investeringen
AAREAL BANK AGRue Guimard 7B - 1040 BrusselTEL 0032 (0)2 514 40 90FAX 0032 (0)2 514 40 92
INGAvenue Marnix, 24B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 547 38 57FAX 0032 (0)2 547 20 77
KBC REAL ESTATEHavenlaan 16B - 1080 BrusselTEL 0032 (0)2 429 55 88FAX 0032 (0)2 429 61 85
920 CAR nl.indd 123 26/11/10 15:40
124 Profacility Guide 2011
verHuis, Opslag en lOgistiek
verHuizing - diensten
ALLIED ARTHUR PIERREBrusselsesteenweg 328B - 3090 OverijseTEL 0032 (0)2 689 27 11FAX 0032 (0)2 687 46 86
CONVOIWillem Elsschotstraat, 15B - 1800 VilvoordeTEL 0032 (0)2 712 40 60FAX 0032 (0)2 712 40 61
DOCKX VERHUISBEDRIJFBoomsesteenweg 400 B - 2610 Wilrijk TEL 0032 (0)3 828 80 80FAX 0032 (0)3 825 13 51
GOSSELIN GROUPBelcrownlaan 23 B - 2100 Deurne TEL 0032 (0)3 360 55 00 FAX 0032 (0)3 360 55 79
MASTER KEYChaussée de Mons 602B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 526 19 17FAX 0032 (0)2 736 72 32 Zie advertentie op pagina 44 www.profacility.be/masterkey
MOZER GROUPBrucargo Bâtiment 742B - 1931 ZaventemTEL 0032 (0)2 752 51 51FAX 0032 (0)2 751 52 13 Zie advertentie op pagina 90 -91 www.profacility.be/mozer
POTIEZ-DEMANChaussée de Mons 600B - 1070 BrusselTEL 0032 (0)2 344 77 44FAX 0032 (0)2 526 19 98 Zie advertentie op pagina 92 www.profacility.be/potiez
SERVAES SERVICESAvenue Louise,132B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 720 85 00FAX 0032 (0)2 725 03 21
TEAM RELOCATIONSLeuvensesteenweg, 518B - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 253 25 50FAX 0032 (0)2 253 25 70
YOUR MOVER VANDERGOTENAv. J. Monnet 1aB - 1804 VilvoordeTEL 0032 (0)2 705 35 35FAX 0032 (0)2 705 47 21 Zie advertentie op pagina 93 www.profacility.be/vandergoten
ZIEGLER Rue Dieudonné Lefèvre 160 B - 1020 Brussel TEL 0032 (0)2 422 22 99 FAX 0032 (0)2 422 21 04
rekken vOOr Opslagplaatsen ALMASY Strijbeekseweg 13 B - 2328 Hoogstraten TEL 0032 (0)3 317 04 20 FAX 0032 (0)3 315 88 22
BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMSBureau & Design Center B 50 - Esplanade du Heysel B - 1020 BrusselTEL 0032 (0)2 479 42 42FAX 0032 (0)2 479 82 82Zie advertentie op pagina 37 www.profacility.be/bruynzeelstorage
KARDEXRue Saint Denis 155B - 1190 BrusselTEL 0032 (0)2 340 10 80FAX 0032 (0)2 340 10 86
ROTOMIndustriepark Zwaarveld 17B - 9220 HammeTEL 0032 (0)52 47 88 87FAX 0032 (0)52 47 41 91
STOW INTERNATIONALParc Industriel 68B - 8587 Espierres-HelchinTEL 0032 (0)56 48 11 11FAX 0032 (0)56 48 63 70
SSI SCHAEFERExcelsiorlaan 14 B – 1930 ZaventemTEL 0032 (0) 2 725 02 40FAX 0032 (0) 2 725 43 10
BerOepsFederatie
CHAMBRE BELGE DES DEMENAGEURS Rue Picard 69-4 B - 1080 Brussel TEL 0032 (0)2 428 63 45 FAX 0032 (0)2 428 63 49
Business Interactive Media sprlAvenue Louise, 475 BE 1050 Brussels TEL. +32 (0)2 669 77 65 I FAX. +32 (0)2 626 37 17 [email protected] I www.bimedia.be
www.Pro-RealEstate.be
Follow the guidefor high performance in your real estateinvestments andmanagement
Pro-RealEstate.be is a media of
The information and exchange platform provides
professionals with key information to perform in their real
estate management: investment strategy (purchase, lease or
rent), choice of the perfect location according to the
company's activities, selection of the most suitable building,
financing and taxation, building fit out, move, building
facilities operations.
920 CAR nl.indd 124 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 125
Fleet ManageMent en MOBiliteit
www.prOFacility.Be/guide de volledige adressenlijst van 750 leveranciers; profielen van tal van bedrijven; eaSyQueSt-dienst voor informatie- en offerte-aanvragen.
Fleet ManageMent cOnsultants
DRAGINTRA BUYING SERVICESSelstbaan 21B - 2950 KapellenTEL 0032 (0)3 660 07 00FAX 0032 (0)3 660 07 09
EUROFLEET CONSULTChaussée de Leuven 540/1B - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 709 54 40FAX 0032 (0)2 709 54 49
FLEET LOGISTICS BELGIUMLuchthavenlaan 25 BB - 1800 VivoordeTEL 0032 (0)2 600 72 00FAX 0032 (0)2 600 72 01
FLEET SOLUTIONSChaussée de Leuven 325/4B - 1932 ZaventemTEL 0032 (0)2 711 45 00FAX 0032 (0)2 720 69 39
leasing - captives
BMW BRUSSELSBd de Waterloo 23- 24B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 641 57 30FAX 0032 (0)2 641 57 80 www.profacility.be/bmw-brussels
CITROEN LEASE Parc Industriel 7 B - 1440 Wauthier-Braine TEL 0032 (0)2 367 03 14 FAX 0032 (0)2 367 02 88
D’IETEREN LEASE Leuvensesteenweg 679 B - 3071 Kortenberg TEL 0032 (0)2 756 87 11 FAX 0032 (0)2 756 87 21
MERCEDES-BENZ FINANCIAL SERVICES BELUXLuchthavenlaan 27 B - 1800 Vilvoorde TEL 0032 (0)2 254 68 11 FAX 0032 (0)2 254 68 12
PEUGEOT LEASE Rue de l’Industrie 22 B - 1400 Nivelles TEL 0032 (0)67 88 02 11FAX 0032 (0)67 21 69 19
MultiMerk-leasing
ALD AUTOMOTIVERue Colonel BourgB - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 706 41 11FAX 0032 (0)2 706 41 00
ARVAL BELGIUMRue de Verdun,742B - 1130 BrusselTEL 0032 (0)2 240 01 99FAX 0032 (0)2 245 24 70
ATHLON CAR LEASE BELGIUMLozenberg 5 B - 1932 Zaventem TEL 0032 (0)2 716 56 11 FAX 0032 (0)2 720 37 26
DEXIA AUTO LEASEPlace Rogier 11B - 1210 BrusselTEL 0032 (0)2 285 35 94FAX 0032 (0)2 285 35 35
DIRECTLEASENoorderlaan 109B - 2030 AntwerpenTEL 0032 (0)3 544 73 38FAX 0032 (0)3 544 74 65
GE CAPITAL SOLUTIONSAvenue des Communautés 5B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 724 04 11FAX 0032 (0)2 726 02 55
ING CAR LEASE BELGIUM Rue Colonel Bourg 155 B - 1140 BrusselTEL 0032 (0)2 739 64 11 FAX 0032 (0)2 739 64 00
KBC AUTOLEASE Diestsepoort 1B - 3000 LeuvenTEL 0032 (0)16 88 16 00FAX 0032 (0)16 88 16 50
LEASE PLAN FLEET MANAGEMENTAvenue Excelsior 8 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 722 62 11 FAX 0032 (0)2 722 62 83
MASTERLEASE BELGIUMSchaliënhoevedreef 20 AB - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 29 35 00FAX 0032 (0)15 29 35 10
wagen & Bestelwagen Huur Op kOrte terMijn
AVIS BELGIQUE Rue Colonel Bourg 107 B - 1140 Brussel TEL 0032 (0)2 730 62 11 FAX 0032 (0)2 726 95 83
BUDGET RENT A CAR Maalbeekweg 49 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 712 08 40FAX 0032 (0)2 712 08 47
EUROPCAR Rue Saint Denis 281B - 1190 BrusselTEL 0032 (0)2 709 71 00 FAX 0032 (0)2 709 71 10
HERTZ BELGIUM Excelsiorlaan 20 B - 1930 Zaventem TEL 0032 (0)2 702 05 11 FAX 0032 (0)2 726 46 80
SIXTBoîte 8B - 1930 ZaventemTEL 0032 (0)2 753 25 60FAX 0032 (0)2 753 25 81
TC LOCATIONAvenue de la Couronne 236B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 646 05 35FAX 0032 (0)2 646 29 64
BrandstOFFen en sMeerMiddelen
BELGIAN SHELL Arnaud Fraiteurlaan 15-23 B - 1050 Brussel TEL 0032 (0)2 508 92 11 FAX 0032 (0)2 473 67 06
ESSO BELGIUM CARD SERVICES Polderdijkweg - Haven 447 B - 2030 Antwerpen TEL 0032 (0)800 94 918 FAX 0032 (0)3 722 34 40
KUWAIT PETROLEUM BELGIUM Brusselstraat 59 B - 2018 Antwerpen TEL 0032 (0)3 241 33 00 FAX 0032 (0)3 241 34 00
LUKOIL BELGIUM Medialaan 50 B - 1800 Vilvoorde TEL 0032 (0)2 254 15 11 FAX 0032 (0)2 254 16 71
OCTA +Generaal Baron Empainlaan 21B - 1150 BrusselTEL 0032 (0)2 255 21 80FAX 0032 (0)2 257 91 28
TEXACO BELGIUMAvenue Arnaud Fraiteur 25B - 1050 BrusselTEL 0031 (0)76 523 92 00FAX 0031 (0)76 523 97 00
TOTAL BELGIUMRue du Commerce 99 B - 1040 Brussel TEL 0032 (0)2 288 99 72FAX 0032 (0)2 288 33 43
Bijstand en pecHverHelping
INTER PARTNER ASSISTANCEAvenue Louise 166/1B - 1050 BrusselTEL 0032 (0)2 550 04 00FAX 0032 (0)2 550 04 75
MONDIAL ASSISTANCE GROUPRue des Hirondelles 2B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 290 64 11FAX 0032 (0)2 290 64 19
TOURINGAvenue de la Loi 44B - 1040 BrusselTEL 0032 (0)2 233 22 11FAX 0032 (0)2 233 22 05
VABPastoor Coplaan 100B - 2070 ZwijndrechtTEL 0032 (0)2 253 61 01FAX 0032 (0)2 253 68 56
MOBiliteit - advies TRAJECTMaria Hendrikaplein 65CB - 9000 GentTEL 0032 (0)9 242 32 80FAX 0032 (0)9 242 32 29 Zie advertentie op pagina 111 www.profacility.be/traject
OpenBaar vervOer
DE LIJN Motstraat 20 B - 2800 Mechelen TEL 0032 (0)15 44 07 11 FAX 0032 (0)15 44 09 98
SNCB Rue de France 85B - 1060 Brussel TEL 0032 (0)2 528 28 28
SRWT (TEC) Avenue Gouverneur F. Bovesse 96 B - 5100 Namur TEL 0032 (0)81 32 27 11 FAX 0032 (0)81 32 27 10
STIB Rue Royale 76B - 1000 Brussel TEL 0032 (0)900 10 310 FAX 0032 (0)2 513 32 84
gedeeld vervOer
CAMBIO BrusselTheresianenstraat 7B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 227 93 02FAX 0032 (0)2 505 40 49
CAMBIO VLAANDERENmotstraat 20 B - 2800 MechelenTEL 0032 (0)70 222 292FAX 0032 (0)9 242 32 29
CAMBIO WALLONIEBoulevard Martin 27 B - 1340 OttigniesTEL 0032 (0)70 222 636FAX 0032 (0)10 24 26 47
VILLO / JC DECAUX VILLEAllée verte 50B - 1000 BrusselTEL 0032 (0)2 274 17 41
920 CAR nl.indd 125 26/11/10 15:40
126 Profacility Guide 2011
3M BELGIUM 118
A
A&E SECURITY 119
A2RC ARCHITECTS 122
AAREAL BANK AG 123
ABC EXPEDIE 117
ABN KLIMATISATIE 118
ABT 123
ACMG CONSTRUCTION CONSULTANT 123
ACSES 119
ACTIVA 120
ACVAN 116
ADECCO 114
ADT FIRE & SECURITY 119
AG REAL ESTATE 122
AHREND FURNITURE 115
AIR CONSULT ENGINEERING 123
AJAX FIRE PROTECTION 119
AKZO NOBEL PAINTS BELGIUM 118
ALD AUTOMOTIVE 125
ALL CONCEPT 115
ALLIED ARTHUR PIERRE 124
ALMA CONSULTING GROUP 114
ALMASY 124
ALPHEIOS 120
ALTERNATIV FURNITURE SOLUTIONS 115
ALTERNATIVE BUSINESS CENTER 122
ALTIPLAN° ARCHITECTS 122
ALTIUS | TIBERGHIEN 123
ALVERO 115
AMANO ELECTRONICS EUROPE 119
AMBIUS 115
ANBICO 116
ANECA HYGIENE 120
ANIXTON 103
ANPI 119
ANSUL 119
ANTALIS 117
ANTWERP BUSINESS CENTER 122
ANYGREEN 116
AOS BELGIUM 35
APL 118
APP All REMOVE – ANTI GRAFFITI 119
AQUARELLA 116
ARAMARK 121
ARCADIS ENGINEERING & CONSULTING 123
ARCHI 2000 122
ARCHI+I 122
ARCHITECTES ASSOCIES 122
ARCHITECTUURBUREAU LOWETTE 122
ARCHITEKTENBURO STORME VAN RANST 122
AREMIS 14
alFaBetiscHe index | prOFacility guide 2011
ARIEL FACILITAIRE DIENSTEN 120
ART & BUILD ARCHITECTS 122
ARVAL BELGIUM 125
ASSAR ARCHITECTS 122
AT OSBORNE 123
ATAB 118
ATELIER D'ARCHITECTURE DE GENVAL 122
ATELIER DE L'ARBRE D'OR 123
ATHLON CAR LEASE BELGIUM 125
ATIR BELGIE 120
ATLAS COPCO BELGIUM 118
ATOLL INTERIM 114
AUBERT MANAGEMENT 115
AUTOBAR BELGIUM 121
AUTOMATIC SYSTEMS 119
AVANTGARDEN 119
AVEX 115
AVIS 125
AXESS LIFTEN 118
AXIMA CONTRACTING 118
AXISPARC BUSINESS CENTER 122
AXOS 117
B
B SOLUTIONS 123
BAKER & MCKENZIE 123
BECKHOFF AUTOMATION 118
BEDDELEEM 116
BEDIMO 115
BELAIRCO / SAMSUNG AIRCONDITIONNING 118
BELGIAN SHELL 125
BELGOCATERING 121
BEMAS (BELGIAN MAINTENANCE ASSOCATION) 119
BENE 115
BIS LIGHTING 116
BIS 115
BMW BRUSSELS 125
BOMA 120
BOPRO REAL ESTATE SERVICES 123
BRAKEL AERO 119
BROTHER 117
BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMS 37
BUDGET RENT A CAR 125
BULO 115
BULVANO 115
BUREAU D'ARCHITECTURE EMILE VERHAEGHEN 123
BURO & DESIGN CENTER 122
BURO II 123
BURO MARKET 117
BUROCONCEPT 34
BURODEPO 36
BUROTEL 122
BUSINESS ART SERVICE 115
BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa … BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa …
920 CAR nl.indd 126 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2010 127
alFaBetiscHe index | prOFacility guide 2011
BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa … BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa …
C
C.D.S. AUTOMATEN 121
CAMBIO 125
CARE 85
CBRE 122
CEGELEC 118
CEKA 115
CERAU 123
CHAMBRE BELGE DES DEMENAGEURS 124
CHUBB SECURITY SYSTEMS 119
CITROEN LEASE 125
CLEANING MASTERS 120
CLESTRA HAUSERMAN 116
CMG EXPRESS 117
CMS DEBACKER 123
COBELGUARD 119
COCA-COLA ENTERPRISES BELGIUM 121
COFELY 118
COFINIMMO 122
COLLIERS-EPMC 122
COMPOSIL EUROPE 118
CONFEDERATION DE LA CONSTRUCTION 119
CONIX ARCHITECTEN 123
CONNECTIMMO 122
CONVOI 124
CONWAY VENDING SERVICES 121
COOPMAN LIFTEN 118
CORPCO EXPRESS ROAD 117
COSMOLIFT 118
CRAWFORD BELUX 123
CREPAIN-BINST ARCHITECTURE 123
CULLIGAN 121
CURATEC 120
CUSHMAN & WAKEFIELD 122
CWS / BOCO 2
D
D&C SERVICES 38
DAIKIN BELGIUM 118
DALKIA 118
DANKA BELGIUM 117
DDS & PARTNERS 123
DE BOER WATERPROOFING SOLUTIONS 118
DE CORT & DERVICHIAN 114
DE CROMBRUGGHE AND PARTNERS 122
DE LIJN 125
DEBEKKER FRERES TRAITEUR 121
DELOITTE REAL ESTATE 123
DELTA LIGHT 116
DERBIGUM (IMPERBEL) 118
DESINFECTA CROES 120
DESSO 118
DETIC 120
DEVIMO CONSULT 122
DEXIA AUTO LEASE 125
DHL EXPRESS 117
D'IETEREN LEASE 125
DIRECTLEASE 125
DIVERSEY BELGIUM 120
DOCKX 124
DOUWE EGBERTS COFFEE SYSTEMS 121
DOX ACOUSTICS 116
DRAGINTRA BUYING SERVICES 125
DRISAG OFFICE FURNITURE 115
DSW ARCHITECTS 123
DTZ 122
DUCO 118
DURABLE 117
E
ECOSERV 120
EGGER 116
EKIVITA 116
ELD PARTNERSHIP 123
ENVIRONMENT ACOUSTICS 116
ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL 114
ESSELTE 117
ESSO BELGIUM - CARD SERVICES 125
EUREST SERVICES 15
EURO ARCHIVE 117
EUROCLEAN 120
EUROFLEET CONSULT 125
EUROPCAR 125
EUROPEAN & BELGIAN PUBLIC PROCUREMENT 114
EXBO SERVICES INTERNATIONAL 117
EXODE ARCHITECTURE 39
F
FABRICOM 118
FACEO 19
FACILICOM 16
FACILITY MAIL 117
FANTONI 115
FAST-FACILITY 114
FEDEX EXPRESS 117
FHP VILEDA PROFESSIONAL 120
FLEET LOGISTICS 125
FLEET SOLUTIONS 125
FORBO 118
FORMA 115
FREESTONE 102
G
G4S EVENT SECURITY 119
G4S SECURITY SERVICES 62
G4S COURIER SERVICES 117
920 CAR nl.indd 127 26/11/10 15:40
128 Profacility Guide 2011
BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa … BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa …
alFaBetiscHe index | prOFacility guide 2011
GDB BELUX 115
GE CAPITAL SOLUTIONS 125
GET 119
GIROFLEX 115
GIRSBERGER BENELUX 42
GISPEN 115
GLOBAL 40
GOM 120
GOODMAN MANAGEMENT SERVICES 122
GOSSELIN GROUP 124
GOURMET INVENT 121
GROUP GOVAERT 120
GVA GRIMLEY BRUSSELS 122
H
HADES-ELIS 120
HAKO BELGIUM 120
HAUTE ECOLE DE LA PROVINCE DE LIEGE 114
HECTAS SCHOONHOUDEN 120
HELIOSCREEN 63
HERTZ 125
HUNTER DOUGLAS 63
I
IDEAL FLOORCOVERINGS 118
IFMA BELGIAN CHAPTER 21
IMMOBILIEN HUGO CEUSTERS 122
IMMOQUEST 122
IMTECH MAINTENANCE 118
IMTECH PROJECTS 118
ING 123
ING CAR LEASE 125
INITIAL TEXTILES 120
INTER PARTNER ASSISTANCE 125
INTERALU 116
INTERLABOR 114
INTERPLANT 123
IPSO 120
IRIS 117
IRIS CLEANING SERVICES 120
IRIS GREENCARE 119
IRON MOUNTAIN 117
ISS 18
ISS CATERING 121
ISS HYGIENE SERVICES 120
J
J.N.C INTERNATIONAL 123
JALEMA 117
JANSEN FINISHINGS 116
JASPERS - EYERS & PARTNERS 123
JETTE CLEAN 120
JOHNSON CONTROLS 114
JONES LANG LASALLE 122
K
KAHO SINT-LIEVEN HOGESCHOOL 114
KANTOORINRICHTING STULENS 115
KÄRCHER 120
KARDEX 124
KBC AUTOLEASE 125
KBC REAL ESTATE 123
KBS-SYSTEMS 119
KEY ESTATE 122
KING BELGIUM 122
KING STURGE 122
KINNARPS 115
KNAUF AMF PLAFONDS 116
KNIGHT FRANK 122
KOFFIE ROMBOUTS 121
K-ONCEPT 43
KONE BELGIUM 118
KPMG ADVISORY 123
KUWAIT PETROLEUM 125
KYOCERA MITA 117
L
L.O.G 114
LAGA 123
LANCELOT PROTECTION IMMOBILIERE 119
LAURENTY 120
LEASE PLAN FLEET MANAGEMENT 125
LEASE PLANT INTERNATIONAL 116
LIMPENS 118
LINDNER 116
LINKLATERS 123
LITTLE VAN GOGH 115
LORIERS TRAITEUR 121
LUKOIL 125
LUXAFOIL 118
LYDIAN LAWYERS 123
LYRECO 117
M
MAARS JANSEN PARTITIONING SYSTEMS 45
MAAS INTERNATIONAL 121
MAES FACTORY 114
MANPOWER BUSINESS SOLUTIONS (MBS) 114
MARCQ & ROBA 123
MASTER KEY 44
MASTERLEASE 125
MCS 114
MEDIATONE 116
MERAK 117
MERCEDES-BENZ FINANCIAL SERVICES BELUX 125
920 CAR nl.indd 128 26/11/10 15:40
Profacility Guide 2011 129
alFaBetiscHe index | prOFacility guide 2011
BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa … BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa …
MEWA SERVICE 119
MEWAF INTERNATIONAL 115
MEYVAERT 119
MIKO COFFEE SERVICE 84
MIREILLE 120
MODULAR LIGHTING 116
MONDIAL ASSISTANCE GROUP 125
MONTOIS PARTNERS ARCHITECTS 123
MOTRAC HANDLING & CLEANING 120
MOZER GROUP 90
MUTIBURO 122
N
NESCAFÉ at work - Nestlé Professional 121
NESPRESSO BELGILUX 121
NILFISK 120
NISCAYAH 119
NOUVELLE RESTAURATION 121
NOVA RELOCATION 122
O
OCE BELGIUM 117
OCTA + 125
OFFICE DEPOT INTERNATIONAL 117
OKA 115
OKTOPUS 119
ONET BELGIUM 120
OTIS 118
OVERTOOM 117
P
PAMI 46
PAN-ALL 116
PAULUS PIERRE TRAITEUR 121
PEUGEOT LEASE 125
PHILIPPE DE BLOOS ARCHITECTURE 123
PITNEY BOWES MANAGEMENTS SERVICES 117
PLANON 114
PLAY 116
POTIEZ-DEMAN 92
PREVENT 119
PRIVA BUILDING INTELLIGENCE 118
PROCOS GROUP 22
PROREST 121
PROTIME 119
PROXYCLICK 114
PUBLI-COEN SAFETY & SIGN 118
R
RANDSTAD BELGIUM 114
REALTY 4
RECORD 117
RECTICEL INSULATION 118
REGUS 122
RENSON VENTILATION 118
RENTOKIL PEST CONTROL 120
REPROSOL 118
RICOH BELGIUM 117
RISCO GROUP BENELUX 119
ROCKWOOL BELGIUM 116
ROTOM 124
RYCKAERTS & PARTNERS 123
S
S&S FACILITY SERVICES 114
S.G.I SECURITY 119
SAECO BENELUX 121
SAMYN AND PARTNERS 123
SANITEC c/o SGS BELGIUM 120
SCHINDLER 118
SCHNEIDER ELECTRIC 118
SECURITAS 67
SECURITY MONITORING CENTRE 119
SEDUS STOLL 47
SELECTA 121
SERIS SECURITY 119
SERVAES SERVICES 124
SICABEL 64
SICAME OFFICE 115
SICLI 119
SILVERSQUARE 122
SIP WELL 121
SIXT 125
SMET JET 120
SNCB 125
SODEXO 23 - 65
SOGESMAINT 122
SOMATI 119
SOPHIA GROUP 64
SPIE BELGIUM 118
SSI SCHAEFER 124
STEELCASE 48
STERIMA -VANGUARD TEXTILE 120
STIB 125
STIBBE 123
STO 116
STOW INTERNATIONAL 124
STRIP-IT 66
SV 115
T
T.E.M 118
TAXIPOST 117
TC LOCATION 125
TDS OFFICE DESIGN 115
TEAM RELOCATIONS 124
920 CAR nl.indd 129 26/11/10 15:40
130 Profacility Guide 2011
Profacility Guide,jaarlijks publicatie van
uitgever: Business Interactive Media bvba Louisalaan 475 -1050 BrusselTel. +32(0)2 669 77 65 - Fax +32(0)2 626 37 [email protected] - www.bimedia.be
directeur van de uitgave: Didier VAN DEN [email protected]
adVerteNtie & MarKetiNGKey account Managers:Sigrid [email protected]
Sakia [email protected]
Marketing:Didier VAN DEN [email protected]
Advertentie tarieven beschikbaar opwww.profacility.be/advertising
rÉdactieHoofredacteurs:Patrick BARTHOLOMÉ[email protected]
Eduard CODDÉ[email protected]
redacteurs: Pascal BINON, Michel BUCKINX, Axelle DEMOULIN, Tim HARRUP, Bruno HODITTE,Stéphanie KOPLOWICZ, Stijn PHLIX, Alain SPILNER,Philip WILLAERT
Stuur ons uw persbericht [email protected] (FR)[email protected] (NL)
Productielay-outKurt THYS - Str8www.str8.be
coördinatieArnout VAN HOECKE [email protected]
drukkerijVan der Poorten NVwww.vanderpoorten.be
PartNerSHiPSProfacility is Media partner van
aBoNNeMeNteNAbonnement 1 jaar op Profacility :98 Euro (incl. btw). Inbegrepen in het abonnement : • Profacility Magazine - 3 nummers• Profacility Gids - editie 2012 • Profacility e-Newsletter - 11 nummers elke 2e dinsdag van de maand• www.profacility.be/biblio - toegang tot de Profacility-bibliotheek*
* U krijgt een eigen login en wachtwoord. Onbeperkt downloaden tijdens de duur van uw abonnement.
Inschrijven op www.profacility.be/abocontact: [email protected]
Verantwoordelijke uitgever:Didier VAN DEN EYNDE, Louisalaan 4751050 Brussel
© Overname van artikelen en afbeeldingen, zelfs gedeeltelijk gebeurt enkel na schriftelijke toestemming van de uitgever.
TEC 125
TECNIBO 116
TECNOSPACE 116
TENNANT EUROPE 120
TEXACO BELGIUM 125
THYSSEN KRUPP 118
TNT EXPRESS WORLDWIDE 117
TOP COFFEE SERVICES 121
TOPDESK BELGIUM 114
TORK > SCA HYGIENE PRODUCT 120
TOTAL BELGIUM 125
TOURING 125
TPF GROUP 123
TRACTEBEL ENGINEERING (GDF ZUEZ) 123
TRAJECT 111
TRIGION SECURITY 119
TYCO THERMAL CONTROLS 118
U
UNION GENERALE DES ENTREPRISES BELGES DE NETTOYAGE 120
ULTIMO BELGIUM 114
UNICORN IMPORTS 119
UNILEVER BELGIUM 121
UPS 117
USG INNOTIV ICT 114
V
VAB 125
VAG SECURITY SYSTEMS 119
BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa … BedriJVeN GeGeVeNS oP PaGiNa …
alFaBetiscHe index | prOFacility guide 2011
VAN MOER 119
VANDEZANDE 120
VEDIOR INTERIM 114
VELOPA 123
VENAC 116
VILLO / JC DECAUX VILLE 125
VITRA 115
VIZZION ARCHITECTS 123
VK 123
W
WELLNESS DESIGN INTERNATIONAL 50
WERNER & MERTZ BENELUX 120
WIDNELL EUROPE 123
WILKHAHN 49
WIRTZ INTERNATIONAL 123
WOLTERS KLUWER 114
X
XEROX 117
Y
YOUR MOVER VANDERGOTEN 93
Z
ZIEGLER RELOCATION 122
ZIEGLER 124
ZUMTOBEL LIGHTING 116
920 CAR nl.indd 130 26/11/10 15:40
Business Interactive Media sprlAvenue Louise, 475 BE 1050 Brussels TEL. +32 (0)2 669 77 65 I FAX. +32 (0)2 626 37 17 [email protected] I www.bimedia.be
ADVERTISING Sigrid NAUWELAERTS • [email protected] LANNAU • [email protected]
De Profacility-media zijn publicaties van
Uw maandelijkse afspraak met de actualiteit.Alle informatie rond de optimalisering van het beheer van uw gebouwen, werkomgeving, facilitaire diensten en mobiliteit.
De newsletterverschijnt elke 2de dinsdag
van de maand
Om de newsletter gratis te ontvangen via e-mail, schrijf u in op www.Profacility.be/newsletter.
m.profacility.beVolg het laatste nieuws
op uw iPhone of andere smartphones.
PFY newsletter pubA42011NL:Layout 1 22/11/10 12:27 Page 1
Untitled-4 1 04/01/11 11:43
Corporate Real Estate Solutions
Zit uw bedrijf nog wel op de juiste plaats?Door de dagelijkse buzz in uw bedrijf hebt u vaak niet de tijd om stil te staan bij uw vastgoedsituatie. En toch is dit een essentieel aspect van uw onderneming. Want in België kosten bedrijfslokalen gemiddeld 12.000 euro per jaar, per werknemer! Na personeelskosten is uw vastgoed dus de tweede grootste kostenpost, goed voor zo’n 20% van uw totaalbudget.
Daarom biedt Anixton, onafhankelijke consultant in bedrijfsvastgoed, u een verkennende audit op www.stayormove.com. U beantwoordt gewoon enkele vragen en wij kijken hoe we uw vastgoedkost kunnen optimaliseren: onderhandelen van huurcontract, nieuwe termijnen, een betere locatie, optimaal benutten van de ruimte, sale & lease back-opties,… Klinkt interessant? Wij zetten deze voorstellen ook persoonlijk om in de praktijk en u betaalt enkel op wat u bespaart. Kortom, het enige wat u riskeert, is dat u geld zult besparen.
Surf snel naar ons nieuwe website www.stayormove.com voor een verkennende audit
Contact : +32 2 721 99 19 | [email protected] | www.anixton.com
Untitled-4 1 04/01/11 11:44
