SADRZAJ1.Uvod..32.Sta je Cloud Computing....4,5,6

3.Sigurnost podataka u Cloud racunarskom sistemu...6

4.Microsoft i Cloud Computing..7,85.Prednosti Clouda...8,96Zakljucak9

1.1 Uvod u marketing...10,11

1.2 Internet marketing..11,12

1.3 Internet marketing plan..12,13

1.4 Koncept internet kampanje14,15

1.5 Zakljucak..161.UVOD

Najnoviji trendovi u razvoju poslovnih aplikacija I eksploatacije racunarskih resursa su uveliko postale neodvojive od globalne racunarske mreze internet, za koji slobodno mozemo reci da postaje sastavni dio racunarskog sistema.Tokom 2008. Godine cloud computing nasao se u sredistu zbivanja u medijima posvecenim informacionim tehnologijama.U roku od samo nekoliko mjeseci,cloud computing ,nekada relativno malo poznat concept,postao je najprimamljivija tehnologija godine.Citav niz kompanija pridruzio se novom trendu,lansirajuci usluge vezane za cloud computing.U mnogim slucajevima,radilo se samo o preimenovanju postojece ponude kako bi se iskoristile nove okolnosti.Ukratko ,radilo se o medijskoj groznici najviseg nivoa.Medjutim,strasti se polako smiruju I IT mediji,kao I analiticari I sama informaticka industrija,danas imaju u mnogo vecoj mjeri realistican pogled na tehnologiju cloud computing-a.Na primjer,Gartner ide toliko daleko da predvidja da ce cloud computing proci kroz razbijanje iluzija tj.fazu u medijskom ciklusu u kojoj nove tehnologije ne uspjevaju da ispune ocekivanja I brzo izlaze iz mode.I pored toga,uprkos senzacionalizmu, I za razliku od mnogih tehnologija koje su joj prethodile,kao sto su video telefonija,kancelarija bez papira I mobilna televizija,da navedemo samo neke od njih,cloud computing ce sasvim sigurno ostati prisutni I evolirati tokom godina koje slijede.Oni ce izmjeniti nacin rada ljudi,kao I poslovanje kompanija,omogucavajuci im da koriste usluge na ekonomicniji nacin.

Usluge cloud computing su narocito privlacne za male ili pocetnicke kompanije koje ne mogu priustiti velike inicijalne investicije u informaticku opremu.Ipak, nije vjerovatno d ace vece organizacije potpuno napustiti model informatickih aktivnosti na licu mjesta ili da ce informaticke kapacitete koji imaju centralnu ulogu I njihovoj trzisnoj konkurentnosti zamijeniti uslugama cloud computing-a.Mnoge kompanije I dalje ce zahtijevati nivo bezbjednosti,performansi ili specijalizacije aplikacija koji ne moze biti dostignut koriscenjem javnih cloud computing-a.One ce mozda formirati sopstvenu privatnu njihovu efikasnost,ali uz vecu bezbjednost I kontrolu.

Ukratko, cloud computing ne predstavljaju prolaznu modu, ali ni revoluciju u elektronskom poslovanju.Umjesto toga,vecina kompanija vjerovatno ce koristiti kombinovano informaticko okruzenje,u kojem ce aplikacije,infrastruktura I, u pojedinim slucajevima, svi poslovni procesi, biti realizovani putem javnih I privatnih cloud computing-a.

2.Sta je Cloud Computing ?

Cloud (oblak ) je vrlo cesto koristena metafora za Internet.Ona potice od nacina na koji se internet oznacava u raznim dijagramima, ali I od same infrastructure internet.Kada se ona koristi zajedno s izrazom computing novi termin vise nema isto znacenje.Postoji mnostvo razlicitih definicija cloud computing-a.Neki analiticari definisu cloud computing kao virtuelne servere dostupne preko internet.Drugi smatraju da je sve sto se nalazi iza firewall-a gledano sa stanovista korisnika lokalne mreze u oblaku.Mozda bi najbolja definicija bila da je cloud computing concept podele programskog okruzenja koji koristi internet kao platform I omogucuje da aplikacije I dokumenti poslati iz bilo kog dijela svijeta budu prikupljeni I cuvaju se na zato predvidjenim serverima.Ova vrsta racunara koji se zasnivaju na koristenjem web-a,smanjuju potrebu za kupovinom nove opreme I programa te otvaraju nove oblike saradnje.Pristup podacima u oblaku odvija se putem web pretrazivaca ili specijalizovanih aplikacija.Danas svi govore o cloud computing-u ali cini se da svako koristi drugaciju,iako slicnu,njihovu definiciju,u zavisnosti od svoje pozicije.Na primjer,oni koji rade u oblasti usluga imace drugaciju definiciju cloud computing-a od nekoga ko radi na sistemskoj arhitekturi.Cloud computing je jos uvijek pojam u razvoju.Njegove definicije,primjeri upotrebe,tehnologije koje ga podrzavaju,problem,rizici I prednosti bice konstantno azurirane kroz debate u javnim I privatnim sektorima.Ove definicije,obiljezja I karakteristike ce vremenom evoluirati I mijenjati se.Industrija Cloud Computing-a predstavlja veliki ekosistem koga cine mnogi modeli,proizvodjaci I trzista.Ova definicija pokusava da obuhvati razne pristupe pojmu Cloud-a.

Gartner and Forrester nudi sledecu definiciju :

Oblast racunarstva u kojoj se veoma skalabilni informaticki kapaciteti obezbjedjuju u vidu usluge isporucene putem internet eksternim potrosacima.

Daryl Plummer, GartnerApstrahovana, visoko skalabilna I kontrolisana kompjuterska onfrastruktura koja hostuje aplikacije namjenjene krajnjim korisnicima I cije se usluge naplacuju na bazi ostvarene potrosnje.

Forrester

Intel takodje ima sopstvenu definiciju cloud computing-a,koja uzima u obzir njegovu arhitekturu I usluge,pri cemu postoji razlika izmedju javnih I privatnih cloud computing mreza : Arhitektura cloud computing :usluge I podaci egzistiraju u dijeljenom, dinamicki skalabilnom skupu resursa zasnovanom na tehnologijama virtualizacije ili skalarnim aplikativnim okruzenjima.

Definicija NIST-a, odijeljenja za kompjutersku sigurnosti pri Ministarstvu Trgovine u SAD-u(ove definicije smatraju se industrijskim standardom)

Cloud Computing je model koji omogucava jednostavan mrezni pristup, na zahtjev korisnika, dijeljenom skupu resursa (npr. mrezni resursi,server,proctor na hard diskovima,aplikacije I servisi )koji mogu biti brzo omoguceni za upotrebu ili ugaseni, a sa minimalnim intervencijama ili akcijama od strane pruzaoca usluga. Ovakav model se sastoji od pet kljucnih karakteristika,tri servisna modela I cetiri modela prema klasifikaciji. Cloud computing,kako smatra Gartner, predstavljaju fenomen u nastajanju drugim rijecima, fenomen koji nastupa u trenutku kada su uslovi za to povoljni I kada brojni faktoriti to dozvoljavaju u ovom slucaju, orijentacija ka servisima, virtualizacija I standardizacija racunarstva putem internet.U kombinaciji sa globalnom ekonomskom krizom, cloud computing omogucava smanjenje odredjenih troskova vezanih za informaticke tehnologije.Najveci dio arhitekture cloud computing-a koji se danas koriste obuhvata javne cloud computing mreze namijenjene pruzanju usluga putem internet,kao sto su google Search,Microsoft Hotmail ili Salesforce.com.

Veliki provajderi usluga, zajedno sa tipicnim pionirima u prihvatanju novih tehnologija kao sto su finansijske usluge,superkompjuteri I farmaceutske kompanije,takodje primjenjuju arhitekturu cloud computing-a prilikom omplementacije privatnih cloud mreza zasticenih firewall-om.Ovaj nacin koristenja jos uvijek je u pocetnoj fazi I ocekuje se d ace ostvariti rast na bazi korporativnih tehnologoja virtuelizacije koje se vec sada uvode.Javne usluge cloud computing-a uglavnom su usmjerene ka potrosackim uslugama kao sto su pretrazivanje na internet,licni email sevisi,drustveno povezivanje (social networking) I druge primjene Interneta 2.0 (Web 2.0).Male I pocetnicke kompanije takodje privlaci concept usluga pruzenih putem cloud computing-a,s obzirom na to da on omogucava smanjenje inicijalnih investicija u informaticke tehnologije.Ocekuje se d ace neke od vecih kompanija uvesti usluge cloud computing-a u oblasti aplikacija za koje se smatra da nemaju kriticnu vaznost za poslovanje- kao sto je internet softver za upravljanje rasporedom putovanja zaposlenih ili podrsku u sferi menadzmenta ljudskih resursa.Medjutim,za mnoge kompanije,informaticka infrastruktura blisko je povezana sa centralnom oblascu njihovog poslovanja I eksternalizacija racunarskih kapaciteta predstavljala bi veliki poslovni rizik.Bezbjednost,pouzdanost,performance I usaglasenost sa standardima predstavljaju najvaznija pitanja za sefove informatickij odeljenja prilikom procjenjivanja novih tehnologija.Na primjer,biotehnoloska kompanija mozda nece zeliti da vrsi modeliranje novih lijekova izvan sopstvenih zidova,vec ce za naprednu simulaciju novih jedinjenja iskoristiti sopstvene servere.Kako bi iskoristila svu fleksibilnost I efikasnost arhitekture cloud computing-a.ta kompanija moze razviti internu,privatnu cloud computing mrezu nad kojom ce imati vecu control I ostvariti vecu bezbjednost racunarskih resursa.Iako je cloud computing u razvoju kompjuterske nauke, ideja postoji vec nekoliko godina.Naziva se cloud computing zato sto podaci aplikacije postoje na oblaku Webservera.Istrazivaci koji traze pametnje nacine da bi obavili najkomplikovanije kompjuterske zadatke misled a su pronasli odgovor u oblacima,ali ne one vrste koje se sastoje od vodenih kapljica I smrznutih kristala.

Svake decenije,kompjuterska industrija mijenja prioritet za softverom koji je smjesten na jednom mjestu I softver koji se umijesto toga nalazi na korisnicim racunarima.To je uvijek odluka o ravnotezi,ali danasnje kombinacije visoko brzih mreza,boljih PC grafickih procesora I brzih jeftinih server I disk prostora su okrenuli inzinjere prema izvrsenju veceg broja obrada podataka u data

centrima.U ranom dijelu prosle decenije istrazivaci su se zalozili za slican centralizovani pristup,nazvan Grid Computing.Ali cloud computing projekti razvijeni u poslednjim godinama su mocniji od grid sistema.IBM je jedna od vodecih kompanija koja objavljuje planove za koristenje Cloud Computing tehnologije.IBM direktori u Sangaju su otkrili system nazvan blue cloud,koji ce omoguciti bankama I drugim korisnicima distribuciju programa kroz veliki broj masina za izvrsenje.Dvije vrhunske Internet kompanije su objavile slicne projekte.Yahoo kaze d ace CarnegieMellon University I eventualno druge skole koristiti 4000 procesorski kompjuter postavljen u Web kompaniji za obavljanje softverskih istrazivanja.I Google, upravljajuci se efikasnoscu jednog od svijetskih najvecih super racunara koriscen za pokretanja njihovog pretrazivackog pogona,kazu d ace napraviti hiljada procesora u njihovim data centrima dostupnim skolama ukljucujuci univerzitete u Vasingtonu,Standford univerzitetu I MIT-uda bi pomogli ucenje racunarskih programskih tehnologija visokih performansi.Mnogi dugogodisnji istrazivaci super racunara kazu das u ovo primjeri tenzija oko cloud computing-a.Upotpunjjujuci ovu tenziju,slijedi,povecanje vrlo brzih internet konekcija,jeftiniji mocniji cipovi,jeftiniji I veci hard diskovi I razvijanje data centara.

3.SIGURNOST PODATAKA U CLOUD RACUNARSKOM SISTEMU

Kao osnovnu tehniku enkripcije podataka,Cloud Computing koristi RSA algoritam za simetricku kriptografiju, prvenstveno nemjenjen sifrovanju podataka,ali se danas koristi I u sistemima elektronskog potpisa.RSA algoritam danas predstavlja industrijski standard u oblasti asimetricne kriptografije I zastite podataka,tako da je siroko primjenjen u mnogim sigurnosnim protokolima I sistemima elektronskog poslovanja.Tvorci ovog algoritma su Ronald Rivest,Leonard Ejdlman I Adi Samir,gdje RSA predstavlja akronim njihovim prezimenima.Algoritam je patentiran od strane MIT-a 1983. Godine u SAD,pod sifrom U.S Patent 4.405.829.U RSA algoritmu kljucnu ulogu imaju veliki prosti brojevi.Sigurnost RSA zasniva se na slozenosti faktorizacije velikih brojeva.Smatra se da je odredjivanje originalne poruke na osnovu sifrata I kljuca za sifrovanje ekvivalentno faktorizaciji proizvoda dva velika prosta broja.Prosti brojevi koji se koriste u ovom algoritmu uglavnom sadrze nekoliko stotina cifara I zbog toga se ovde javljaju vise problema prakticne prirode.Da bi se pomnozili toliko veliki brojevi,moraju se koristiti posebni algoritmi za mnozenje.Sem toga,lako se da primetiti da je za takve operacije potrebno vise vremena,pa su tako ovi algoritmi sifrovanja mnogo sporiji u odnosu na simetricne algoritme.

DES algoritam sifrovanja je oko 100 do 1000 puta brzi u odnosu na RSA algoritam.Sem ovoga algoritmi za faktorizaciju brojeva postaju svakim danom sve bolji,kao I neumoljiv razvoj kompjutera ucinili su da danas 512-bitni RSA algoritam ne bude dovoljan za bezbjedno sifrovanje poruka,za 1024-bitne algoritme pretpostavlja se d ace biti bezbjedni barem jos 15-ak godina.I pored navedenih tehnika za enkripciju I sifrovanje podataka,dalje je najveci problem koji brine sve one koji koriste Cloud Computing,ali I one koji bi se opredjelili za usluge Cloud-a,bezbjednost I privatnost podataka.Koliko je zaista sve to bezbjedno,I ko ce garantovati privatnost podataka.Zbog skladistenja podataka na serverima velikih kompanija,time autori na neki nacin gube legalna prava nad podacima.Milioni ljudi skladiste svoje licne informacije,e-mailove,fotografije,dokumenta,svoje radove itd. Na serverima velikih kompanija,kao sto sun pr. Google,Microsoft,Facebook..4.MICROSOFT I CLOUD COMPUTING

IT buducnost je u Cloud sistemima.Usvijetlu najava velikih kompanija da se intenzivno radi na razvoju Cloud rjesenja,kompanija Microsoft sa pravom moze da se pozicionira kao jedina kompanija koja se vec dugo bavi cloud tehnologijama I koja moze da ponudi ceo portfolio cloud servisa.Microsoft krajnjim korisnicima nudi mogucnost izbora okruzenja.Taj concept se naziva Software + Servis,upravo iz razloga sto krajnji korisnici zele fleksibilnost, veci nivo upravljivosti racunarskih sistema I zastite.Microsoft nudi potpunu paletu proizvoda kroz tri vrste Cloud servisa :Infrastruktura kao servis,Platforma kao servis,Software kao servis.Ukoliko se korisnik odluci da infrastrukturu podigne kod sebe,tako sto ce primeniti najnaprednije tehnologije virtuelizacije I alate za upravljanje,onda cemo takvee Cloud servise nazvati privatnim Cloud servisima,jer oni potpuno posveceni I u celokupnoj kontroli samog korisnika.U slucaju da se korisnik odluci da servis dobije od strane kompanija koje nude ovakvu vrstu usluga,onda cemo taj servis nazvati javnim Cloud servisom.Microsoft dozvoljava krajnjim korisnicima dap rave hibridna okruzenja, tj. Da kombinuju po svojoj volji privatno I javno Cloud okruzenje bez ikakvih ogranicenja.Postoji jos jedna podejla Cloud servisa,komercijalni I korisnicki Cloud servisi.Microsoft kompanija nudi svojim krajnjim korisnicima besplatne verzije korisnickih Cloud servisa vec dugi niz godina.Navedimo primjer Hotmail-a koji zapravo predstavlja mail servis u Cloud-u.Postoji od 1997. Godine I predstavlja najcesce koristeni Cloud servis.Blizu 400 miliona otvorenih naloga na Hotmail-u danas postoji,sto znacajnije prevazilazi cifru svih kokurenata koji nude ovakvu vrstu Cloud usluga.Komercijalni Cloud,ne predstavlja konceptualno drugaciji pristup,samo je publika kojoj se Cloud servis provajder obraca poslovno orijentisana.S tim u vezi,Microsoft nudi napredna rjesenja iz oblasti bezbjednosti,zastite I dostupnosti svih Cloud servisa.Bez obzira koja vrsta usluge se odabere,Cloud Computing servisi se danas ne mogu zamisliti bez primjene naprednih tehnologija virtuelizacije.Virtuelizacija je osnova svakog modernog informaciono-tehnoloskog sistema.Microsoft vidi virtuelizaciju kroz cetiri osnovna modela,I kao takav Microsoft postoji jako dugo na trzistu virtuelizacionih rjesenja:

-Server virtuelizacija-konsolidacija server -Desktop virtuelizacija

-Virtuelizacija aplikacija

-Prezentaciona virtuelizacija

Primjena ovih tehnologija omogucava Microsoft-u da ponudi najbolje platformske servise.Upravo zbog toga,Microsoft je danas spreman da ponudi razvojna okruzenja u Cloud-u,baze podataka,pa I same operativne sisteme.Danas kompanije vrlo jednostavno mogu naruciti platform kroz javni Cloud servis I da pri tome ostvare znacajnije ustede.Sa ekonomske strane concept Cloud servisa je ocigledan,zato sto kompanija nema pocetnih investicija u infrastrukturu,odrzavanje,nadogradnju,jer kroz Cloud servis je oslobodjena ovih troskova.Glavna prednost Cloud Computing servisa je ta,sto kompanije imaju mogucnost da placaju samo one servise koje koriste,kada Ih koriste I koliko ih koriste.Jednostavno ustede I povracaj investicije su odmah vidljivi.Najcesce pominjano pitanje je pitanje sigurnosti I zastite podataka.Microsoft je uveliko investirao u pravljenje svojih geo-klastera koji se nalaze na skoro svim kontinentima,tako das u svi podaci I aplikacije potpuno bezbjedni,uvijek dostupni kranjim korisnicima,uz maksimalnu sigurnost.Takodje,ovo potvrdjuje I SLA(engl. Service Level Agreement) koji Microsoft potpisuje sa svojim korisnicima,nudeci maksialno obezbjedjivanje servisa koje je kompanija platila.Dvije osnovne ponude koje kompanije mogu da dobiju su

-Azure(Windows,SQL u Cloud-u)koji predstavlja platform kao servis Cloud-u

-Office 365 koji predstavlja Software kao servis

Office 365 je dolazeca verzija Microsoft Cloud ponuda,koja ce dati krajnjim korisnicima mogucnost da nesmetano I bez ikakve razlike u odnosu na lokalnu upotrebu unutar svoje mrezne infrastructure,koriste Office aplikacije (poput Word-a,Excel-a,PowerPoint-a), a da im za to treba

samo pretrazivac,poput (Internet Explorera ili nekog drugog pretrazivaca ).Ovaj paket ce dodatno korisnicima pruziti mogucnost da koriste e-mail,razmjenjuju postu,dokumente I informacije na portal,zapocinju live meeting sesije,instant messaging itd.Office 365 se ocekuje d ace biti dostupan u Srbiji u prvoj polovini 2012. Godine.Vec danas u svijetu postoje mnogi korisnici koji zadovoljno koriste Microsoft javne servise,poput Coca Cola Enterprises,Starbucks Coffe Company,Siemens,Philips I mnogi drugi.Cloud Computing kao sto sam naveo ima nekoliko razlicitih definicija.Neki vide Cloud servise kao softver kome se pristupa preko web pretrazivaca.Cesto se izjednacava sa velikim Data centrima u kojima se mogu iznajmiti odredjene usluge ili skladistiti I cuvati podaci.Microsoft definise Cloud Computing kao skup uredjaja (racunara,server,mobilnih uredjaja),koji koriste internet da bi povecali raspolozivost I nacin koristenja isttih uredjaja za krajnjeg korisnika.Podaci se skladiste u velikim Data centrima kojima se pristupa I upravlja pomocu internet.Postoji 3 nacina na koje se moze koristiti Cloud Computing :

-Kompletno premjestanje radnih tokova I aplikacija u Cloud,odnosno u neciji u ovom slucaju Microsoftov Data centar

-Koristenje Cloud servisa kao dopunu ili podrsku lokalnim aktivnostima

-Pravljenje svog,privatnog Cloud-a na kome ce se nalaziti aplikacije I podaci

5.PREDNOSTI CLOUD-aSa 15-to godisnjim iskustvom u razvoju Cloud Computing-a,Microsoft paralelno razvija sve svoje usluge I u Cloud-u,cineci ih dostupnim najrazlicitijim vrstama korisnika.Prednosti su brojne :

-Omogucava smanjenje troskova I podizanje efikasnosti.

-Smanjuje troskove odrzavanja infrastructure I operativne troskove,ukljucujuci troskove za hardver I objekat/

-Omogucava fleksibilnost u radu korisnicima nudi izbor rjesenja u okviru postojece infrastructure ili prelazak na novu infrastrukturu,odnostno izbor da iskoriste cloud na nacin koji im odgovara.

-Potpuna kontrola nad procesima I podacima,bilo das u smjesteni na privatnom cloudu ili u nekom od Microsoft centara.

-Postojanje platform,proizvoda I alatki koje omogucavaju potpunu sinhronizaciju u radu izmedju uredjaja I oblaka.

-Dostupnost,bezbjednost I pouzdanost koja je potrebna preduzecu sa globalnim pristupom I podrskom 24 sata dnevno, 7 dana u nedjelji.

Microsoft svoje usluge zasnovane na Cloud Computing konceptu naziva jednim imenom Cloud Power (snaga oblaka ).Cloud Power nije proizvod,usluga ili rjesenje.Nije brend niti logo.Cloud Power oznacava sve mogucnosti koje korisnici imaju,koristeci Microsoft cloud rjesenje kako bi ostvarili svoj pun potencijal.

Primarna Microsoft Cloud rjesenja su :

Microsoft Office 365

Windows Azure

SQL Azure

Windows Server Hyper-V

Cloud Power ce promijeniti tradicionalno poslovanje,bilo da se radi o velikim kompanijama,malim preduzecima ili kucnim korisnicima.Omogucice da se uradi vise,a ulozi manje,da se ustedi energija I proctor.Podaci ce se cuvati tamo gdje najvise odgovara,I uvijek ce biti na raspolaganju,bilo das u u privatnom ili javnom cloud-u.Bice dostupna najkompletnija rjesenja koja je moguce napraviti u Cloud-u,sa poznatim alatima koji su sada dostupniji,kompatibilniji,prilagodjeni I laksi za upotrebu za veci broj korisnika.Cloud power ima sve sto je potrebno da bi vec sada mogli da poslujemo I radimo sa tehnologijama koje predstavljaju buducnost.

6.ZAKLJUCAK

Cloud computing obezbjedjuje efikasan,skalabilan I isplativ nacin za danasnje organizacije da dostave poslovne ili potrosacke IT usluge preko internet.Razliciti modeli cloud computing-a su na raspolaganju,pruzaju I solidnu podrsku za osnovne poslovne funkcije I fleksibilnost da isporuce nove usluge.

Medjutim,fleksibilnost I otvorenost modela cloud computing-a stvorili su veliki broj bezbjedonosnih problema.Ogromne kolicine IT resursa se dijele medju mnogim korisnicima I bezbjednosti procesa su cesto skrivene iza slojeva apstrakcije.Cloud computing se cesto nudi kao usluga,tako da se kontrola podataka I operacija prebacuje na nezavisnog provajdera servisa,zahtjevajuci da njihovi klijenti uspostave odnos povjerenja sa svojim provajderima I razviju rjesenja za sigurnost koja ovaj odnost uzima u obzir.

U ovom radu predstavio sam upustva o bezbjednosti cloud computing-a.Ispitan je veliki broj bezbjedonosnih izazova za cloud provajdere I njihove klijente,I razgovarano je o konkretnim upustvima za sprovodjenje kontrole sigurnosti cloud-a koja se baziraju na priznatim bezbjedonosnim okvirima industrije I najbolje prakse.

1.1 UVOD U MARKETINGU prosloj dekadi jedan od osnovnih Web slogan bio je : Ukoliko ne postojis na Internetu,ti ne postojis.Slogan danasnjice bi mogao glasiti Ukoliko nisi prepoznatljiv na internetu,ti ne postojis.

Prema americkom udruzenju za marketing,definicija marketinga glasi :Marketing je process planiranja I sprovodjenja koncepcija,cijena,promocije I distribucije ideja,roba I usluga,sa ciljem da se kreira razmjena koja zadovoljava potrebe pojedinaca,organizacije I drustva.Etimolosko znacenje reci marketing je stavljanje na trziste.

Marketing miks concept predstavlja odgovarajucu kombinaciju instrumenata marketinga baziranu na informacijama o potrebama potrosaca ciljnog trzista.

Instrumenti marketing miksa su poznatiji kao 4P I 4C :

Price proizvod (bazicni instrument marketing miksa koji predstavlja sve ono sto se moze ponuditi trzistu da izazove paznju,interesovanje I kupovinu.U marketing proizvod je : roba,usluga,ideja)

Product cijena (ona nije cilj marketing avec sredstvo koje u kombinaciji sa drugim instrumentima marketing miksa sluzi za ostvarenje dugorocnih I kratkorocnih poslovnih ciljeva )

Position-place-distribucija (institucije I organizacije koje ucestvuju na tzv.dostavu robe od proizvodjaca do potrosaca-kanali prodaje I fizicka distribucija koja je skup aktivnosti neophodnih da bi roba stigla po dogovorenim uslovima, u dogovorenim rokovima I na predvidjenje lokacije )

Promotions promocija (process komuniciranja preduzeca sa svojim okruzenjem kako bi se stvorila pozitivna slika imidz o preduzecu I njegovim proizvodima-moze se javiti kao :Licna prodaja,unapredjenje prodaje,privredna propaganda,publicitet,odnosi sa javnoscu I direktni marketing ).

Customers-segmentacija trzista (odredjivanje dijelova potencijalnog trzista za robu,usluge koje pruza preduzece I odredjivanje kriterijuma po kojima se kupci opredjeljuju za odredjeni proizvod).

Competition trzisno nadmetanje (Polozaj,strategija,koristi,prednosti,mane preduzeca )

Cost cijena (odredjivanje politike cijena I formiranje istih ).

Capabilities sposobnosti (koji su resursi preduzeca,interna organizacija,proizvodni system ).1.2 INTERNET MARKETINGU kontekstu prethodno navedenog moze se izvesti I jedna od definicija internet marketinga :

Internet marketing se moze predstaviti kao process planiranja I izvrsavanja koncepcije,cijena,promocije,distribucije ideja,robe I usluga,pod uslovom prilagodjavanja komunikacionim aspektima internet,u cilju stvaranja razmjena koja zadovoljava ciljeve potrosace,firme I drustva.

Ilustracija 4C model stubovi internet marketingaMedjutim,gledano sa aspekta Web prezentacija 4C model se zasniva na cetiri stuba Internet marketinga I na analizi osnovnih pojavnih oblika kvalitetnog nastupa firme na internetu :

Content sadrzaj-Kvalitet sadrzaja na Web sajtu,njegova postavka,organizacija I koncepcija,predstavljaju osnovu kvalitetnog onlajn nastupa (eng. Contetnt is the King) Clickstream putanja korisnika-Kada se formira nastup na internet(Web sajt),posmatranjem svih akcija posetioca prezentacije-od toga odakle je dosao,kuda se kretao po sajtu I kuda je sa njega otisao omogucuje se unaprjedjenje interakcije sa potencijalnim korisnikom I dovodjenje do cilja onlajn nastupa.Danas postoje alati na internet koji omogucavaju preciznu analizu kao npr. Google analyst Communication komunikacija- Kada potencijalni korisnik dodje na web sajt,na osnovu elemenata C1(sadrzaj) I C2 (putanja korisnika) moguce je ostvariti upravljanje komunikacijom (communication management).Primjer ovakvog sistema upravljanja komunikacijom predstavlja strategija pristupnih stranica RSS,Letter news Conversion-konverzija-Kada se prethodna tri elementa 4C ostvare na kvalitetan nacin,moguce je veoma precizno izracunati direktne efekte nastupa (konverzija posetilaca sajta u korisnike). W.I.S.E. model-varijacija 4C internet marketing strategijeDrugi nacin opisa najvaznijih elemenata internet marketing miksa posebno naglasava vidljivost na pretrazivacima.Ovaj model razvijen je kao popularan podsetnik u radu sa klijentima :

Web Site Content-sadrzaj Web prezentacije (Kreiranje kvalitetnog sadrzaja web sajta).

Interactivity-interaktivnost (Ostvarivanje interaktivnosti sa potencijalnim korisnikom)

Search Engines Visibility vidljivost na pretrazivacima (Strategija ostvarivanja vidljivosti na pretrazvacima ).

Effectiveness-djelotvornost(Postizanje kvalitetnih efekata unaprijedjenjem stepena konverzije).1.3 INTERNET MARKETING PLAN

Svako preduzece i svaka aktivnost bi trebali da imaju svoju strategiju,viziju,misiju,kao i plan po kome ce razvijati svoje aktivnosti.Tako je potrebno imati i Internet marketing plan koji se formira da bi se uspjesno sprovela definisana internet marketing strategija.

Internet marketing plan se sastoji iz sledecih logickih cijelina koje se kreiraju tokom stvaranja koncepta organizacije na internetu ili prije sprovodjenja internet marketing kampanje :1.Executive Summary (izvrsni rezime) sazetak ili apstrakt.Definisanje cilja marketinga,ili sta jeste cilj promocije na internetu.

2.Analiza statistika internet trzista Da bi se doslo do ovakvih podataka potrebno je izvesti,pronaci ili naruciti istrazivanja koja ce dovesti do realnih podataka o stanju internet trzista (konkurentni proizvodi,suptituti,lideri,SWOT analiza)3.Formulisanje strategija marketing komunikacije- Internet marketing taktike.Postoje brojne taktik,a najbolje su one koje su primjenjene na takav nacin da doprinose stvarivanju ciljeva online nastupa organizacije.

4.Planiranje internet marketinga budzeta-Definisanje konkretnih segmenata primjene marketing strategije.U ovaj budzet su uvrstene i plate zaposlenih u marketinskom sektoru (ako je to potrebno ),kao i cijene usluga koje dovode do implementacije internet marketing plana (cijene istrazivanja,kreiranja posebnih elaborata i sl.)

5.Formiranje marketinskog tima- Ko ce obaviti ove zadatke i na koji nacin.Organizacija ljudskih resursa predstavlja najbitniji segment u kreiranju uspjesnog posla,pa tako i u implementaciji internet marketinskog plana,u slucaju kreiranja ovakvog tima u samoj firmi.

6.Kreiranje korporativnog identiteta fime online Klasicni elementi PR i marketinske strategije ukljucujuci osobenosti interneta (misija,vizija,logo,slogan,vizuelni identitet Web sajta,nacini komunikacije sa komitentima putem interneta...).

7.Definisanje vremenskih rokova Organizacija marketinskih aktivnosti bez tacno odredjenih termina desavanja, moze oboriti kompletan internet marketinski plan.Ova usluga podrazumjeva kreiranje projektnog plana.

8.Dizajniranje promotivnih kampanja (Internet Media Plan) Kreiranje uslova za efikasno dizajniranje pojedinacnih marketinskih kampanja.

9.Kreiranje dodatnih marketinskih materijala Clanci (PR),opisi pojedinih koraka u izvodjenju marketinskih kampanja,objedinjavanje potrebne dokumentacije,below the line marketing..

10.Sprovodjenje sopstvenih istrazivanja trzista Koriscenje sopstvenih resursa (Web sajta,mailing liste ..)za kreiranje slike o osobenostima korisnika internet usluga.

11.Izvrsenje PR i promotivnih programa Na osnovu prethodno pripremljenih segmenata internet marketing plana sprovodi se konkretna PR i adverizing kampanja.

12.Planiranje razlicitih manifestacija i sajmova Klasicni vidovi promocije putem sajmova I ostalih slicnih manifestacija predsavljaju obavezan korak u kreiranju ozbiljnog nastupa organizacije na internet I imaju za cilj uvecanje kredibiliteta I jacanje korporativnog identiteta firme.13.Mjerenje efekata marketinskih aktivnosti Najjace oruzje interneta.Egzaktni podaci koji omogucavaju veoma precizno definisanje narednih marketinskih kampanja i korekcija nacina prisustva firme na internetu.

14.Inkorporiranje dodatnih korisnickih funkcija Ovaj korak se zasniva na konkretnim rezultatima provodjenja sopstvenih istrazivanja,kao i na osnovu rezultata izvrsenja datih marketinskih programa.

1.4 KONCEPT INTERNET KAMPANJEPrisustvo firme na internetu nije brosura ili propagandni letak na koji su vlasnici ponosni.Kvalitetno prisustvo na globalnoj mrezi uz preduzimanje svih potrebnih koraka ka davanju smisla,odnosno svrsishodnoj prezentaciji je dimenzija koja poslovanju donosi ono zbog cega i postoji-profit.

Kombinacija velikog broja razlicitih marketinskih strategija ciji su rezultati minimalno 10 puta veci u odnosu na njihovu cenu.Kvalitetan odabir i integracija ovih strategija trebalo bi da daje veci rezultat nego njihov prosti zbir (sinergija ).

Formiranje koncepta prisustva firme na internetu bazira se na prepoznavanju potreba korisnika.

Sta je to sto izdvaja vasu firmu od konkurencije?

Ko su potencijalni klijenti?

Koje su informacije potrebne potencijalnim klijentima?

Ko su vasi ostvareni (stalni)klijenti i sta se sa njima moze pruziti putem interneta?

Kakve su karakteristike proizvoda,usluga i njihove distribucije?

Na koje se sve nacine mogu smanjiti razliciti troskovi komunikacijom putem interneta ?

Kako izgleda vasa ponuda ?

Koje internet servise koristiti u razlicitim fazama internet prisustva?

Komunikacija i poslovanje danas nemaju granice Cesto ulazimo u neki poslovni projekat,a da prethodno nismo dobro osmislili i zamislili gdje zelimo da stignemo i kako.Razvoj Web sajta NE bi trebalo da bude prvi korak u gradjenju vaseg poslovnog prisustva na internetu.Prvi korak je internet strategija.

Potrebno je razmisljati o sledecim pitanjima :

Sta je osnovna misija (svrha,motiv postojanja )kompanije.Sta je osnovni biznis ?Koju kljucnu potrebu zadovoljava na trzistu ?

Sta je poslovna vizija plan da se bude kroz 3 ili 5 godina ?

Koja je glavna ciljna grupa na trzistu ?

Na koji nacin internet moze da pomogne ostvarenju misije i vizije ?

Analiza konkurencija prisustvo na internetu ?

Glavni cilj prisustva na internetu ? Pruzanje informacija ? Unaprijedjenje imidza ? Prodaja ? Novi kontakti i klijenti ?

Koje su faze gradjenja internet prisustva ?

Strategija i plan promocije web prezentacije ?

Koje su kljucne rijeci koje karakterisu konkretni biznis,proizvode i usluge (npr. Lijekovi,gradjevinski materijal ili sl. )?

Koji domen (URL) je odgovarajuci imajuci u vidu strategiju ?

Koja struktura i navigacija Web sajta je optimalna , imajuci u vidu ciljeve ?

Na koji nacin ce se zainteresovati,motivisati posetioci Web sajta da ponovo posete isti?

Na koji nacin ce se graditi odnos sa potencijalnim klijentima (npr.e-newsletter )?

Koji kreativni.vizuelni stil je najbolji sa stanovista ciljne grupe i ukupne strategije ?

Koji resursi su planirani da odvojite za Web sajt(vrijeme i budzet)?

Slijedi lista od 7 najefektivnijih internet marketing strategija :

1)Izgradnja imidza,

2)Pruzanje informacija,

3)Pridobijanje novih klijenata ,

4)Prodaja preko interneta,

5)Marketing i promocija firme,

6)Isporuka (proizvoda,usluga,dokumentacije..),

7)Unapredjenje odnosa sa kupcima,porlovnim saradnicima,potencijalnim saradnicima I kupcima,javnoscu.1.5 ZAKLJUCAK Perspektive razvoja interneta su pozitivne.Najavljena pojeftinjenja internet pristupa,sama cijena kompjuterske opreme,kriticna masa broja korisnika internet ()samo potvrdjuju ono sto se moze vidjeti kada malo pregledate koji se svi novi online servisi pojavljuju kod nas,ili ako imate informacije sta ce se sve pojaviti online u narednom periodu.

Objavljeni podaci o obimu e-trgovine u Srbiji (vjerovatno se misli na B2B iB2C sector zajedno),gdje u Srbiji 46 odsto korisnika internet vec kupuje karticama,a 57 odsto narucuje pouzecem (treba ovdje uracunati I procenat kupovine preko e-banking sistema koji koristi 10 odsto korisnika internet ),dovoljno govore o potencijalu trgovine preko internet.Ako mediji na dovoljno kvalitetan nacin budu promovisali ovakve informacije ,uskoro ce u Srbiji jos vise intenzivirati razvoj online poslovanja.

PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

FAKULTET POSLOVNE INFORMATIKE

Vanredne studije

Smer Poslovna informatika

Predmet

Internet marketing

Cloud computing i internet marketing

(seminarski rad)

Predmetni nastavnik

Prof. dr Gordana Radi

Student

Radovan Miladinovi

Index br. 119-11vpi

Banja Luka, maj 2014.

5