TRK AIR SANAY VE HZMET SEKTRKAMU VERENLER SENDKASI YAYINIDIR.

CRETSZDR. YAYIN NO: 38

PROF.DR.NUSRET EKNEARMAAN

Ali Suavi Sokak No: 1/11 06570 Tandoan/ANKARA Tel: (0.312) 232 05 65 3 Hat / Fax:: 232 05 70 PR

OF.

DR

.NU

SR

ET

EKN

E A

RM

A

AN

.AN

KA

RA

200

0

PROF. DR. NUSRET EKNE

ARMAAN

Ankara, 2000

TRK AIR SANAY VE HZMET SEKTR KAMU VERENLER SENDKASI YAYINIDIR

CRETSZDR YAYIN NO: 38

Ali Savi Sokak No: 1/11 06570 Tandoan/ANKARA Tel: (0.312) 232 05 65 3 Hat & Fax: 232 05 70

III

NDEKLER

Sayfa

NSZ................................................................................................. 1-3

Prof. Dr. Nusret Ekinin zgemii ve Yaynlar ........................... 7-39

I. SOSYAL SYASET

Prof. Dr. Toker Dereli .................................................................... 43-48 XXI. Yzylda zgrlkler stne

Prof. Dr. Nevzat Yalnta ............................................................. 49-54 Orta Asya Cumhuriyetlerinin Sosyo-Ekonomik

Kalknmalarnda Yeni stikametler

Prof. Dr. Metin Kutal....................................................................... 55-70 Trkiye-Avrupa Birlii likilerinin Sosyal Boyutu

Prof. Dr. Glten Kutal .................................................................... 71-90 okuluslu irketlerin Ulusal Devletler ve Uluslararas

Kurulular Tarafndan Sosyal Politika Alannda Denetimi Sorunu

Prof. Dr. Werner Gumpel (ev. Ara. Gr. Alpay Hekimler) ..... 91-96 Dou ve Gney Avrupadaki Makro Ekonomik stikrarn

Sosyal Problemleri

Prof. Dr. Werner Gumpel ............................................................ 97-102 Soziale Probleme der Makrokonomischen Stabilisierung

in Osteuropa

Prof. Dr. Kamil Turan ................................................................ 103-128 Balangcndan Cumhuriyete Kadar Trk alma

Hayatnda nsani Deerler Asndan Uygulamalar

IV

Prof. Dr. Yusuf Alper .................................................................. 129-158 4447 Sayl Kanun ve Sosyal Gvenlik Sisteminin

Finansman Yapsna Etkileri

Dr. mren Aykut .......................................................................... 159-164 evre ve evre Sorunlar

Mehmet uhubi........................................................................... 165-168 Deiim ve Bilgi a

Do. Dr. Berrak Kurtulu .......................................................... 169-176 Bat Avrupada e-G nleyici Politikalar

Do. Dr. Berrak Kurtulu .......................................................... 177-186 Dnya Biliminin Merkezi: A.B.D.

Do. Dr. Veysel Bozkurt ............................................................ 187-202 Kresellemenin Toplumsal Sonular

Yard. Do. Dr. Ahmet Uzun ....................................................... 203-218 Sanayi Devrimi Esnasnda alma artlar

Dr. Tuncay Glolu ................................................................... 219-228 Trkiyede Sosyal Gvenlik Sisteminin Temel Sorunlar

Dr. Pir Ali Kaya .......................................................................... 229-244 Sosyal Adaletin Teorik erevesi zerine Bir

Deerlendirme

II. ALIMA EKONOMS

Prof. Dr. Cahit Talas .................................................................. 247-248 Enaz cretler Saptand

Prof. Dr. Sabahaddin Zaim ....................................................... 249-256 ktisadi ve Sosyal Kalknmada zel Finans

Kurumlarnn Yeri

Prof. Dr. smet Ergn ................................................................ 257-284 Devlet ve Ekonomi

V

Prof. Dr. Erdoan Alkin ............................................................. 285-290 Hzl Nfus Art, sizlik ve Gelir Dalm

Prof. Dr. Tahir Bataymaz ......................................................... 291-302 ocuk Emeinin Kullanm Engellenebilir mi? IPEC

Projesine Eletirisel Bir Bak

Do. Dr. Sedat Murat .................................................................. 303-352 Avrupa Birlii lkelerinde ve Trkiyede gcnn Yaps

Do. Dr. Zeki Erdut .................................................................... 353-374 Avrupa Birliinde alan Kadnlarn Haklar

Serpil zdamar .......................................................................... 375-386 Anadolu Sanayiinde Verimlilik Atlmlar

zeyir Ataman ........................................................................... 387-396 Kuramsal ve Uygulama Boyutlaryla Asgari cret

Dr. Zerrin Frat ........................................................................... 397-414 Avrupa Birliinde zrllerin stihdamna Ynelik

Yeni Stratejiler ve Trkiye

Dr. zlem Iok ..................................................................... 415-426 Mesleki Eitim Modelleri ve Trkiye in Genel Bir Bak

Dr. Hasan Pekdemir .................................................................. 427-436 Gemiadamnn (Deniz isi) stihdam Sorunlar ve

zm nerileri

III. ENDSTR LKLER

Prof. Dr. Toker Dereli ................................................................. 439-450 The Impact of Privatization on Industrial Relations in

Turkey

Prof. Dr. Tankut Centel ............................................................. 451-464 i ve veren Sendikalar Konfederasyonlarnn Trk

alma Yaamndaki Yeri

VI

Prof. Dr. Mesut Glmez ............................................................. 465-500 nsan Haklar Szlemelerini Onay Politikasnda Bir

Sapma: Sendikal Haklar Szlemelerinin Onaylanmas

Prof. Dr. Kuvvet Lordolu ......................................................... 501-510 Yeni Yzylda Sendikasz Bir Sendikaclk Olasl

zerine Tartma

Prof. Dr. Gnter Endruweit (ev. Ara. Gr. Sleyman zdemir) ......................................... 511-524 yeri alma likileri Ve Personel Ynetimi Asndan

Esneklemenin Sonular: Teorik Bir Yaklam

Prof. Dr. Aysen Tokol ................................................................ 525-536 eitli Boyutlar ile Sosyal Diyalog

Refik Baydur ............................................................................... 537-542 Sendikalar ve Uzlama

Erdoan Karakoyunlu ............................................................... 543-552 2000li Yllarda alma Yaamnda Beklentiler

Do. Dr. Mustafa Ayka ............................................................ 553-596 Sendikalarn Gelecei: Kreselleme ve Yapsal

Deiiklikler Asndan Bir Analiz

Do. Dr. Ahmet Selamolu ....................................................... 597-616 Yaln retim Srecinin Organizasyonunda Anahtar

Uygulamalar

Yard. Do. Dr. Arif Yavuz .......................................................... 617-624 alma Hayatnda Esneklik ve Trkiye in neriler

Yard. Do. Dr. Tekin Akgeyik ................................................... 625-634 Toplam Kalite Ynetimi, Katlmal Ynetim ve

Transformasyonel Liderlik

Yard. Do. Dr. Saym Yorgun ................................................... 635-644 Avrupa Birlii Srecinde Endstriyel Demokrasi

Dr. Erdal Egemen ...................................................................... 645-660 Rekabet Gc, Ekonomik Etkinlik ve Gvencesi

VII

Dr. Zeki Parlak ........................................................................... 661-688 Yeni Uluslararas blm Yaklamnn Eletirel Bir

Deerlendirmesi

Dr. Adnan Mahirolullar ........................................................... 689-728 Trkiyede Toplu Pazarlk Dzeninin Gelime Aamalar

ve Temel zellikleri

Ara. Gr. Halil Zaim ................................................................. 729-750 Takm almas Kavram ve Bir Firma Uygulamas

Ara. Gr. Banu Ukan ............................................................. 751-766 Sendikalararas Rekabet Politikalarnda Yeni Araylar

Ara. Gr. Alpay Hekimler ........................................................ 767-780 Esnek stihdamda Yeni Bir Model:

alma Sreleri Hesab

IV. HUKUKU

Prof. Dr. Nuri elik ..................................................................... 783-788 Asl verenle Yaplan Toplu Szlemesinden Alt

veren ilerinin Yararlanp Yararlanamayacaklarna likin Yargtay Kararlarnn Geliimi

Prof. Dr. Fevzi ahlanan ........................................................... 789-792 Sendika yelii ve yelikten stifa ile lgili Noter lemleri

Prof. Dr. Fevzi Demir ................................................................. 793-816 Atatrk Dnemi alma Hayatmz

Prof. Dr. Ali Gzel ...................................................................... 817-844 4447 Sayl Kanuna Gre sizlik Sigortas

Prof. Dr. Faruk Anda ............................................................... 845-850 Sosyal Sigortalar Kurumu ve Sendika likisi zerine

Bir neri

Yard. Do. Dr. lknur Klk ....................................................... 851-890 alma Mevzuatndaki Son Dzenlemeler Inda

verenlerin altrma Zorunluluu ve Yaptrmlar

VIII

V. YNETM VE NSAN KAYNAKLARI

Prof. Dr. Mustafa Yaar Tnar ................................................... 893-904 Sosyal Siyasetten Endstri likilerine / Endstri likilerinden

nsan Kaynaklarna? alma Ekonomisi ve Endstri likileri retiminde

Yeniden Yaplanma zerine Dnceler

Do. Dr. Serpil Ayta ................................................................. 905-914 alma Yaamnda Kadnn Kariyer Sorunu

Do. Dr. Engin Yldrm ............................................................. 915-934 Disiplinsel G ve Organizasyonlar

Yard. Do. Dr. Esen Dereli ........................................................ 935-940 Siyasal Liderlik: zellikle Siyasal Liderliin Yaps ve

Siyasal Liderlikte Kiisel Karakteristiklerin Etkisi Ynnden Bir Deerlendirme

Yard. Do. Dr. M. G. Serap Ekin - S. Hande Tezlmez ........... 941-968 Trk Dnyasndaki Yneticilerin Ahlak Konusundaki

Dnce ve Kararlar

Yard. Do. Dr. Selim Zaim........................................................ 969-1002 Kyaslama (Benchmarking) Yolu ile Daha yiye Ulamann

renilmesi

Yard. Do. Dr. Ufuk Aydn ..................................................... 1003-1024 nsan Kaynaklar Ynetimi, Hukuku ve i Sendikalar

Dr. Mehve Tarm .................................................................. 1025-1040 Hizmet Organizasyonlarnda (Hastanelerde) Kalite

1

NSZ

stanbul niversitesi ktisat Fakltesinin sekin retim yelerinden Prof. Dr. Nusret EKNin emeklilii dolaysiyle adna hazrlanan bu Armaan Kitabna nsz yazmak bana nasip olduu iin mutluyum. Kendisi ile ayn Fakltede ve Blmde 40 yl bulan alma arkadalm boyunca saysz anya sahip oldum. Bu anlarn hepsi onun renkli kiiliinin, nkte ve hicivlerinin zengin ierii ile bezenmitir. Onlarn kk bir blmnden bile burada bahsetmek bir nszn snrlarn aacaktr. Bu nedenle szlerimi, kendisinin akademik almalar ve Fakltemize ve lkemize yapt katklarla snrlandrmaya karar verdim.

1932 ylnda zmitte doan Prof. Dr. Nusret EKN, 1955 ylnda .. ktisat Fakltesinden mezun olmu, ayn yl bu Fakltenin Sosyal Siyaset Krssne (imdiki adyla alma Ekonomisi ve Endstri likileri Blmne) Asistan olarak girmitir. Prof. Dr. Ekin, bu tarihten itibaren yaklak 45 yl ktisat Fakltesine kesintisiz hizmet vermitir.

Dr. Ekin 1959da Doktorasn alm, 1960-61 akademik ylnda A.B.D. Cornell niversitesi alma ve Endstri likileri Fakltesinde doentlik tezi almalar yapm, 1964 ylnda Doent ve 1971 ylnda Profesr olmutur. Prof. Dr. Ekin ayrca, eitli yllarda ngilterede London School of Economicsde, Almanyada Bonn, Stutgart, Mnih ve Kiel niversitelerinde konuk retim yesi olarak bilimsel almalarda bulunmutur. Dr. Ekin, akademik yaants boyunca Sosyal Siyaset, alma Ekonomisi ve Endstri likileri alanlarnda birok aratrma yapm, ok sayda kitap ve makale yaynlamtr.

Prof. Dr. Nusret EKNin tm bu almalarnda dikkati eken nemli bir zellii, daima ileriye dnk ve yeniliki olmasdr. Bununla beraber gelecei planlamak ve hazrlamak iin gemii bilmenin nemini de her zaman vurgulam, bu amala sendikaclk ve sosyal siyaset tarihi gibi konularn blmmz programlarnda okutulmasn

2

stlenmitir. Bunu yaparken de hicvi elden brakmam, sendikacln dnyada g kaybetmesi karsnda endielendiini, ilerde en azndan bu konular okutarak kendi i gvencesini korumak istediini, kendi deyimiyle ileriyi grebilmek gerektiini sylemitir.

Prof. Dr. Nusret EKNin niversitemizde lisans ve lisansst dzeydeki eitim faaliyetleri dnda, ii ve iveren sendikalarnca dzenlenen seminer ve sempozyumlarda verdii saysz ders ve konferanslar, bilim alanmzn geni kitlelerce tannp benimsenmesinde etkili olmutur. Kendisi ayrca, i uyumazlklarnda uzun yllar resmi arabulucu olarak grev yapm, uzlamac karakteri ve tkenmeyen sabr ile lkemizde alma barna deerli katklarda bulunmutur. te yandan, Trk Endstri likileri Dernei de kuruluunu Prof. Dr. Nusret EKNe borludur. O, bu dernein kurucu bakan olarak birok bilimsel kongrenin gerekletirilmesini salamtr; halen de ayn dernein ynetim kurulu yesi olarak deerli katklarn srdrmektedir.

Prof. Dr. Nusret EKN, .. ktisat Fakltesinden baka eitli niversitelerimizin faklte ve enstitlerinde retim faaliyetlerinde bulunmu, ok sayda rencinin yetimesinde srekli aba sarfetmitir. Bunlar arasnda .. letme Fakltesi, letiim Fakltesi ve kurulu almalarnda da aktif grevler stendii Uluda niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi nemli bir yer tutar. Kukusuz onun Yksek retim Sistemimize katklar arasnda byk bir baar ve zveri ile yrtt idari faaliyetleri de zellikle vurgulanmaldr. Nitekim, ktisat Fakltesinde 6 yl Dekan Yardmcl ve 5 yl Dekanlk, stanbul niversitesi Senatosu yelii, ktisat Fakltesi alma Ekonomisi ve Endstri likileri Blm Bakanl ve nsan Kaynaklar Aratrma Merkezi Mdrl, Dr. Ekinin stanbul niversitesine bilimsel kiilii yansra uzlamac ve bar yetenekleri ile ok deerli ynetsel katklarna tank olduumuz idari grevleridir. Kendisinin bunlar dnda ok sayda vakf, dernek, yayn kurulu yelii eidinden faaliyeti olmutur. Dr. Ekin bu faaliyetlerinin nemli bir ksmn ve 17 Temmuz 1999 tarihinde emekli oluundan bu yana ok sevdii Blmnde lisansst dzeydeki retim etkinliini ve yayn faaliyetini srdrmektedir.

3

Prof. Dr. Ekin birok yl ncesinden yaklaan 2000li yllara, hayata ve almaya ballnn gstergesi olarak sk sk atfta bulunur, dostlarna 2020 yl iin randevular verirdi. Kendisinden nice 2020li yllar salk ve esenlikle kutlamasn ve almalarn yeni baarlarla srdrmesini dilerim.

Kendisinin ansna dzenlenen bu Armaan Kitabnn yaynlanmasn stlenen Trk Ar Sanayii ve Hizmet Sektr Kamu verenleri Sendikasnn (THS) Ynetim Kurulu Bakan Sayn Turgay Doludenize, Sayn Ynetim Kurulu yelerine, Genel Sekreteri, sevgili rencimiz Sayn Ahmet Atee ve alma arkadalarna gerekten teekkr borluyum.

Ayrca, bu Armaann dzenlenmesinde zveri ile alan ve bu Armaann yaynlanmasn gerekletiren blmmz retim yesi Sayn Do. Dr. Ahmet Selamolu ve Aratrma Grevlisi Sayn Sleyman zdemire de en iten teekkrlerimi sunarm.

Gemile gelecei birbirine balad iin kiilik ve eilimlerine uygun dtn sandm 21. Yzylda zgrlkler stne balkl yazm Prof. Dr. Nusret Ekine ithaf ediyor, Fakltemize ve bilime yapt katklar kadar, hogrl ve scak dostluu iin de kendisine teekkr ediyorum.

Prof. Dr. Toker DEREL

.. ktisat Fakltesi Dekan

4

BO SAYFA

5

PROF. DR. NUSRET EKNN ZGEM VE YAYINLARI

6

7

PROF. DR. NUSRET EKN'N ZGEM VE YAYINLARI *

Hazrlayan

Ara. Gr. Sleyman ZDEMR **

I. ZGEM Prof. Dr. Nusret Ekin 1932 ylnda zmitde domutur.

Haydarpaa Lisesini bitirdikten sonra, 1955 ylnda .. ktisat Fakltesinden mezun olmutur. 1956 ylnda ..ne bal Gazetecilik Enstitsn bitirmitir. 1955 ylnda ktisat Fakltesi Sosyal Siyaset Krssne Asistan olarak giren Prof. Ekin, 1959 ylnda Doktor, 1964 ylnda Doent ve 1971 ylnda Profesr olmutur.

1960 ylnda 2 yla yakn bir sre ABD Cornell niversitesinde doktora sonras almalar yapmtr. Prof. Ekin, Trkiye dnda pekok lkede misafir retim yesi olarak bulunmutur. Bunlar arasnda London School of Economics (ngiltere), Bonn, Stuttgart, Mnih ve Kiel niversiteleri (Almanya) saylabilir.

1965de stanbul niversitesi ile Saarbrcken niversitesinin birlikte yrttkleri Gmen iler aratrmasnda Aratrma eflii yapan Prof. Ekin, 1966 ylnda Washington (ABD)da International Manpower Institutein dzenledii Gelimede nsangc seminerine Trkiyeyi temsilen 6 ay sre ile katlmtr. Prof. Ekin ayrca, DPT Sosyal Planlama Dairesi almalarnda aralkl olarak bulunmu, kinci Be Yllk Plan, nsangc ve stihdam zel htisas Komisyonu Bakanl da yapmtr.

Prof. Ekin, Endstri likileri alannda ilk almalar gerekletirmi, ayrca bu konuda ok sayda aratrma, yayn ve

* Bu bibliyografya, Dr. N. Ekinin 1955 ylndan balayan ve Nisan 2000 tarihine kadar uzanan yaynlanm eserlerini kapsamaktadr. ** stanbul niversitesi, ktisat Fakltesi.

8

bilimsel kongre hazrlamtr. Bu erevede, Endstri likileri alannda 5 ulusal, 2 uluslararas Bilim Kongresi dzenlemi ve kongre sonras bildiri kitaplar yaynlamtr. Sosyal Siyaset, alma Ekonomisi, Endstri likileri, alma Hukuku alannda deiik taraflarca ulusal ve uluslararas alanda dzenlenen bilimsel konferans, seminer, kollogyum, panel vb. toplantlara katlm ve tebliler vermi ve ok sayda kurulua aratrma hazrlam ve raporlar sunmutur.

Prof. Ekin, .. ktisat Fakltesindeki retim yelii yannda, .. letiim Fakltesinde, .. letme Fakltesinde, Uluda niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesinde, Milli Gvenlik ve Harp Akademilerinde, Yedek Subayl dneminde Deniz Harp Okulunda, Trk- Sendikaclk Kolejinde, Yakn ve Ortadou alma Enstitsnde retim yelii yapm ve konusu ile ilgili dersler vermitir. Prof. Ekin, ayn zamanda .. Sosyal Bilimler Enstitsnde Yksek Lisans ve Doktora derslerini srdrm, ok sayda rencinin tez danmanln yrtmtr.

Bugne kadar yaynlanm 20yi akn kitab, 10 aratrmas, 300e yakn etd, rapor ve makalesi mevcuttur.

Trkiyedeki Humboldt Bursiyerleri Derneini kuran ve uzun bir sre bakanln yapan Prof. Ekin, Trk Endstri likileri Derneini de kurmu ve uzun yllar bakan olmutur. Halen ayn dernein Ynetim Kurulu yesi bulunmaktadr. Ayrca, 1996 ylnda hazrlanan Sendikaclk Ansiklopedisi Yayn Kurulu yelii, MPM Danma Kurulu yelii, ktisat Fakltesi Mezunlar ve Mensuplar Vakf Kurucu yelii ve II. Bakanl, alma Bakanl Yksek Danma Kurulu yelii de yapmtr. 1986da bir sre Ekonomik Forum Gazetesinde Bak bal altnda meslei ile ilgili dzenli ke yazlar yazmtr.

Halen TESEV, ktisat Fakltesi Mezunlar Cemiyeti, Trkiye-AB Dernei ve Dr. N. Eczacba Vakf Ynetim Kurulu yesidir. Ayrca, International Association of Personnel in Employment Security ve International Industrial Relations Association gibi uluslararas bilimsel kurulu yeliklerini de srdrmektedir. Prof. Ekin birok defa Uluslararas alma rgtnn Uluslararas alma Konferansna Hkmet Delegesi olarak da katlmtr. 1963 ylndan bu yana toplulukla i uyumazlklarnda Resmi Arabuluculuk yapmaktadr.

Prof. Ekin, stanbul niversitesinde eitli idari grevlerde de bulunmutur. 1974-1980 dneminde 6 yl Dekan Yardmcl, 1980-1985 dneminde 5 yl dekanlk yapmtr. 1988 ylnda nsan

Kaynaklar Aratrma Merkezi Mdrlne getirilmi ve bu grevini 1993 ylna kadar devam ettirmitir. 1993 ylnda alma Ekonomisi ve

9

Endstri likileri Blm Bakanlna seilmitir. Ayrca, uzun yllar Anabilim Dal Bakanl da yapm ve stanbul niversitesi Senato yelii devam ederken, 17 Temmuz 1999 tarihinde 44 yllk alma hayatndan sonra Fakltesinden emekli olmutur.

Prof. Dr. Nusret Ekin evli ve iki ocuk babasdr. ngilizce ve Almanca dillerini bilmektedir.

II. YAYINLAR

A. KTAPLAR (1) Trkiye'den F. Almanya'ya gc Akm ve Meseleleri; I.

Rapor: F. Almanya ve Trkiye'nin Emek Arz ve Talebi Bakmndan Tetkiki; (O. Tuna - T. Yazgan ile birlikte); Sermet Matbaas; stanbul; 1966; 117 s.

(2) Trkiye'den F. Almanya'ya gc Akm ve Meseleleri; II. Rapor: F. Almanya'ya gc Akm le lgili Organlar ve Meseleleri; (O. Tuna - T. Yazgan ile birlikte); Sermet Matbaas; stanbul; 1966; 184 s.

(3) gc ve Ekonomik Gelime; Faklteler Matbaas; stanbul; 1968; 204 s.

(4) Gnmzn Ekonomik ve Siyasi Meseleleri; (O. Tuna ile birlikte); stanbul; 1969; 118 s.; (oaltma).

(5) Otomasyon ve Sosyal Meseleleri; (O. Tuna ile birlikte); Sermet Matbaas; stanbul; 1970; 331 s.

(6) Gelien lkelerde ve Trkiye'de sizlik; Sermet Matbaas; stanbul; 1971; 432 s.

(7) Milli Seviyede i - veren birlii; Ayyldz Matbaas; Ankara; 1973; 276 s.

(8) Endstri likileri; 1. Bask; stanbul; 1976; 256 s. (9) Endstri likileri; 2. Bask; Elektronik Ofset; stanbul; 1979;

304 s.

(10) Endstri likileri; 3. Bask; Vens Ofset; stanbul; 1984; 248 s.

10

(11) Endstri likileri; 4. Bask; Vens Ofset; stanbul; 1985; 248 s.

(12) Endstri likileri; 5. Bask; Vens Ofset; stanbul; 1987; 248 s.

(13) Endstri likileri; 6. Bask; Yn Ajans; stanbul; 1989; 248 s.

(14) Kk yerlerinde Endstri likileri; Ankara; 1993; 70 s. (15) Gelien lkelerde ve Trkiye'de Bir stihdam Politikas

Olarak Kk lekli yerlerinin Teviki; stanbul; 1994; 94 s.

(16) sizlik Sigortas, Teorik Boyutlar ve Dnya Uygulamalar; Ankara; 1994; 72 s.

(17) Endstri likileri; 7. Bask; Beta A..; stanbul; 1994; 232 s. (18) Byme - hracat - stihdam Boyutlaryla Kk yerleri

ve Sosyal Koruma; Renk Ajans Matbaas; stanbul; 1994; 132 s.

(19) Kaytd Ekonomi ve Enformel stihdam; stanbul; 1995; 112 s.

(20) Kreselleme ve Gmrk Birlii; stanbul; 1996; 245 s. (21) TED; Avrupa ve Trkiyede Endstri likilerinde Son

Gelimeler; I. Ulusal Endstri likileri Kongresi; 9 Kasm 1990; stanbul, s. 1-18 & Trk Endstri likilerinde Yeni Araylar; II.Ulusal Endstri likileri Kongresi; 21 22 Kasm 1991; stanbul; s. 19-27(ed. N. Ekin M. Delican); Ankara; 1994; 275 s.

(22) TED; ada Gelimeler Inda Trkiyede Toplu Pazarln Otuz Yl; III. Ulusal Endstri likileri Kongresi; 11 12 Kasm 1993; stanbul; (ed. N. Ekin M. Delican); Ankara; 1994; 129 s.

(23) TED; 75. Yldnmnde U, Kreselleme ve Trk Endstri likileri; IV. Ulusal Endstri likileri Kongresi; 24 25 Kasm 1994; stanbul; (ed. N. Ekin M. Delican); Ankara; 1995; 223 s.

(24) TIRA; New Dimensions in Industrial Relations in A Changing World; First International Industrial Relations Congress; 12 13 Nov.; 1992; stanbul; (ed. Dr. N. Ekin M. Delican); Ankara; 1994; 136 pp.

11

(25) TIRA; Industrial Relations Towards The New Century : Democracy, Development and Contemporary Labour Standards; Second International Industrial Relations Congress; 30 Nov. 1 Dec. 1995; (ed. N. Ekin S. zdemir); Ankara; 1996; 243 pp.

(26) TED; Kreselleme, Rekabet Gc ve Endstri likilerinde Dnm; V. Ulusal Endstri likileri Kongresi; 14 15 Kasm 1996; stanbul; (ed. N. Ekin A. Selamolu); Ankara; 1998; 197 s.

(27) Kresel Bilgi anda Eitim Verimlilik stihdam; stanbul; 1997; 263 s.

(28) Bilgi Ekonomisinde Elektronik Ticaret; stanbul; 1998; 171 s.

(29) Kreselleme ve Gmrk Birlii, alma Yaamnda Dnm : elikiler ve Frsatlar; Yenilenmi II. Bask; stanbul; 1999; 432 s.

(30) Trk Sosyal Gvenlik Sisteminde Araylar : zelletirme ve Yeniden Yaplanma; (Y. Alper T. Akgeyik ile birlikte); stanbul; 1999; 246 s.

(31) Trkiyede sizlik : Yoksullua Dnen Yapay stihdam; stanbul; 2000; (baslyor).

B. ARATIRMALAR

(1) Trkiye Sanayiinde i Devri; stanbul; 1959; 450 s.; (oaltma).

(2) stanbul Byk Sanayiinde cretler ve Verimlilik; (O. Tuna - M. Kutal - T. Dereli - T. Yazgan ile birlikte); stanbul Sanayi Odas Yayn; stanbul; 1972; 77 s.; (oaltma).

(3) The Development of Industrial Relations in Turkey; (T. Dereli ile birlikte); Fatih Yaynevi Matbaas; stanbul; 1980; 35 pp.

(4) National Legislative and Administrative Regulations Regarding the Welfare of Turkish Migrant Workers and Their Families; stanbul; 1981; 45 pp.; (oaltma).

12

(5) The Welfare of Turkish Migrant Workers; Faklteler Matbaas; stanbul; 1983; 76 pp.

(6) Turkey's Full Membership to the EC and Its Impact on German - Turkish Social Relations; stanbul; 1988; 42 pp.; (oaltma).

(7) Trkiye'nin AT'na Tam yelii ve Sosyal Sorunlar; stanbul; 1988; 81 s.; (oaltma)

(8) U ve AT Boyutlaryla Trk Endstri likileri; stanbul; 1989; 156 s.; (oaltma)

(9) Amendments Required in the Turkish Labor Law and Industrial Relations Systems in the Light of European Integration and Capital Investments in Turkey; stanbul; 1989; 100 pp.; (oaltma)

(10) Trkiye'de sizlik Sigortas Uygulamas, Genel Bir Deerlendirme; (M. Kutal ile birlikte); stanbul; 1993; 185 s., (oaltma).

C. MAKALELER

(1) Adapazar'nn ktisadi Hayatna Bir Bak; Mstakbel "Sakarya Vilayeti" Yolunda Biz ve Arzularmz; Sakarya Yksek Tahsil ve Yardmlama Dernei; stanbul 1953; s. 9-10.

(2) i Devrinin Nazari Esaslar; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1957-1958; C: XIX; No: 1-4; s. 49-112.

(3) Sanayimizde Yksek i Devrinin Tesirleri ve Bu Hususta Alnabilecek Tedbirler; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1958-1959; C: XX; No: 1-4; s. 243-322.

(4) ktisadi Kalknma ve i Devri; Trk Yurdu, Aralk 1959; C: I; S: 9; s. 29.

(5) Sanayimizdeki i Devri Nisbetlerine Tesiri Bakmndan Umumi Olarak Kyl - i Meselesi; ve Dnce; Ocak-ubat 1960; C: XXVI; S: 221-222; s. 3-4.

13

(6) Memleketimizde i Devri Mevzuunda Yaplan Aratrmalar ve Ortaya Koyduklar Neticeler; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1960; IX-X-XI. Kitap; s. 123-192.

(7) i Seyyaliyeti ve ktisadi Kalknma; Trk Yurdu; Nisan 1960; C: II; S: 1; s. 47-48.

(8) Ekonomik Hayatta Emein nemi; Yurtta Ekonomi ve Siyaset; Mart 1964; S: 1; s. 7-8.

(9) Gelimi ve Az Gelimi Ekonomilerde Emek Arznn Hususiyetleri; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1964; XV. Kitap; s. 147-164.

(10) Sendikalar ve Prodktivite; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1965; XVI. Kitap; s. 69-94.

(11) Ekonomik Gelime ve gcnn Sektrler tibariyle Dalndaki Deimeler; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1965; C: XXIV; No: 3-4; s. 109-133.

(12) stihsalin Beeri Cephesi; ktisat Dergisi; Ocak 1965; S: 7; s. 3-5.

(13) Sendikalarn Prodktivite zerine Tesirleri; ktisat Dergisi; Mart 1965; S: 9; s. 22-25.

(14) Trkiye'de gc ve stihdam Meseleleri; ktisat Dergisi; Temmuz 1965; S: 13; s. 8-10.

(15) Trkiye'de Kadn gcnn Bnyesi; ktisat Dergisi; Ocak 1966; S: 19; s. 27-29.

(16) Ortak Pazar'da alma Meseleleri ve Trkiye; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1966; XVIII. Kitap; s. 279-314.

(17) gc ve Ekonomik Gelime; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1965-1966; C: XXV; No: 1-2; s. 80-92.

(18) Trkiye'de Ekonomik Gelime ve stihdam Meseleleri; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1966; C: XXV; No: 3; s. 90-104.

(19) Trkiye'de Uyumazlklar, Grev ve Lokavtlar; Trkiye'de Sermaye - Emek Mnasebetleri; ktisadi Aratrmalar Tesisi; stanbul 1967; s. 1-23; (oaltma)

(20) Strikes and Lockouts in Turkey; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1967; C: XXVI; No: 1-4; s. 131-154.

14

(21) AET Karsnda Trkiye'nin gc Sorunlar; Avrupa Ekonomik Topluluu ve Trkiye - Seminer Teblileri; ktisadi Kalknma Tesisi; stanbul 1967; s. 233-263.

(22) Work Conflicts in Turkey: Strikes and Lockouts; International Seminar on Labor - Management Relations in Turkey; Grand Tarabya Hotel; Istanbul, 20-27 October 1967; p. 1-29.

(23) Sendikalarn Prodktivite zerine Tesirleri; Prodktivite Dergisi; C: I; S: 3-4; Temmuz-Austos 1967; s. 7-9.

(24) Ortak Pazar'da Trk ilerinin Durumu; Sanayi Dnyas; Nisan 1967; S: 44; s. 4-5.

(25) Prodktivite uuru ve Prodktiviteyi Artrma mkanlar; Prodktivite Dergisi; C: II; S: 6; Ekim 1968; s. 325-326.

(26) Trkiye'nin Sanayilemesinde Kyl - ehirli iler; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1968; C: XXVII; No: 3-4; s. 225-264.

(27) Az Gelimi lkelerde sizlik Aratrmalar ve Sonular; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1968; XIX. Kitap; s. 201-218.

(28) Trkiye'de Mcadeleleri; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1969; XX. Kitap; s. 203-220.

(29) Sendikalar ve Emek Prodktivitesi; Prodktivite Dergisi; C: II; S: 11; Mart 1969; s. 643-647.

(30) Otomasyonun Gelecei; ktisat Dergisi; Kasm 1969; S: 65; s. 3-10.

(31) kinci Sanayi Devrimi: Otomasyon; ktisat Dergisi; Aralk 1969; S: 66; s. 12-15.

(32) sizlik Konusunda Yeni Grler; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1969-1970; C: XXIX; No: 1-4; s. 75-97.

(33) Trkiye'de Sanayilemenin Baz Sosyal Problemleri, Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1970; XXI. Kitap; s. 135-154.

(34) Endstriyel Demokrasi Kavram; Endstriyel Demokrasi Semineri; MPM Yaynlar; Ankara 1970; s. 6-26.

(35) Otomasyon ve letme Ynetimi; Sevk ve dare Dergisi; No: 23; Ocak-ubat 1970; s. 25-31.

15

(36) Toplu Szleme Dzeninin Getirdikleri; Sevk ve dare Dergisi; No: 25; Mays-Haziran 1970; s. 17-25.

(37) Az Gelimi lkelerde stihdam ve sizlik Meseleleri; Hava- Mecmuas; Ocak 1970; S: 6; s. 10-12.

(38) Az Gelimi lkelerde stihdam; Hava- Mecmuas; ubat 1970; s. 17-18.

(39) ve Dncenin Dndrttkleri; ve Dnce; C: XXIV; S: 200; s. 1.

(40) Yurtd gc stihdamnn Ekonomik ve Sosyal Analizi; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1970-1971; C: XXX; No: 1-4; s. 73-96.

(41) i - veren birlii Kavramnn Teorik Esaslar; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1971; XXII-XXIII. Kitap; s. 1-20.

(42) Az Gelimi lkelerde sizliin zellikleri; Prof. Dr. Refii kr Suvla Armaan; Sermet Matbaas; stanbul 1971; s. 199-221.

(43) Gelien lkelerde ehirleme; ktisat Dergisi; Kasm 1971; S: 89; s. 10-13.

(44) Trkiyede gc inde Tarm gcnn Bnyesi ve zellikleri; Tarmsal gc Sorunlar Semineri; MPM Yaynlar; Ankara 1971; s. 233-250.

(45) Trkiyede stihdam Meseleleri Asndan gcnn zellikleri; Trkiyenin ktisadi Gelime Meseleleri; C: 1; stanbul 1971; s. 515-532.

(46) Labor Force and Employment Problems in Turkey; Problems of Turkeys Economic Development; Vol: I; Istanbul 1972; p. 463-481.

(47) i, veren, sizlik Maddeleri; Trk Ansiklopedisi; C: XX; Fasikl: 159; Milli Eitim Basmevi; Ankara 1972; s. 421-422, 433-434.

(48) Endstri Mnasebetlerinde Yeni Gelimeler ve F. Almanya Modeli; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1972; XXIV. Kitap; s. 1-18.

(49) Gelien lkelerde Planlama; ktisat Dergisi; Aralk 1972; S: 102; s. 3-10.

16

(50) Structure of the Labour Force; Intereconomics; Monthly Review of International Trade and Development; No: 10; October 1973; p. 316-318.

(51) Milli Seviyede i veren birlii; veren Dergisi; C: XII; S: 1; Ekim 1973; s. 3-24.

(52) Bat lkelerinde alan Trk ilerinin Tasarruflarnn Deerlendirilmesi ve i irketleri; Cumhuriyetin 50. Ylnda Trkiyenin Sosyal ve Ekonomik Sorunlar Semineri; Erzurum; 22-25 Ekim 1973; Atatrk niversitesi Yaynlar; s. 61-79.

(53) Milli Seviyede i - veren birlii; Ankara Ticaret Odas Dergisi; Ekim-Kasm 1973; s. 77-82.

(54) Enflasyonist Eilimin Sosyal Problemleri; Trk Sanayicileri ve adamlar Dernei; 10.01.1974; s. 1-14.

(55) Sendikalarn cret Politikas ve letme Ynetimine Etkileri; Sevk ve dare Dergisi; S: 67; Mart 1974; s. 9-13.

(56) Hayat Pahall ve Sosyal Sorunlar; Prof. Dr. Haydar Furga Armaan; Sermet Matbaas; stanbul 1974; s. 199-216.

(57) Milli Seviyede i veren birlii ve Milli cret Siyaseti le lgili almalar; MESS Konferanslar; 1973-1974; stanbul 1974; s. 10-25.

(58) Snai Yatrmlarn Finansmannda Yurtdnda alan ilerin Tasarruflarndan Yararlanma Olanaklar; Sanayi Kongresi; Makine Mhendisleri Odas; 17-21 Kasm 1974; Ankara; s. 1-30.

(59) Trkiyede Faal Nfusstihdam, sizlik; Hacettepe Sosyal ve Beeri Bilimler Dergisi; C: 6; S: 1-2; Mart-Ekim 1974; s. 81-100.

(60) Gelien lkelerde Sendikaclk; ktisat Dergisi; Ocak 1975; S: 127; s. 3-8.

(61) The Development of Industrial Relations in the Mixed Economic System of Turkey; International Seminar on the Turkish and Other Countries Experience With a Mixed Economy; Hacettepe University; October 13-17, 1975; Antalya; p. 1-76.

17

(62) Trkiyede Karma Ekonomi Dzeninde Endstri likilerinin Geliimi; Trkiye ve Dier lkelerin Karma Ekonomi Tecrbeleri Konusunda Uluslararas Seminer; Hacettepe niversitesi; 13-17 Ekim 1975; Antalya; s. 1-77.

(63) Sosyal Gvenlik Sistemi ve Yazarlarn Gvencesi; Milliyet Sanat Dergisi; 21 Mart 1975; S: 124; s. 8-9.

(64) Deien Teknoloji ve Sosyal Sorunlar; 18. Dnem letme ktisad Enstits Yll; s. 1-3.

(65) sizlik Sorunu; 1976 Ylnn kinci Yarsna Girerken; TSAD; stanbul 1976; s. 61-66.

(66) Trkiyede cret, Prodktivite ve stihdam likileri; Sanayimizde cret Maliyet ve Prodktivite likileri; letme Fakltesi Muhasebe Enstits; stanbul 1976; s. 11-30.

(67) Die Wirtschaftliche Entwicklungspolitik und die Aussenhandelsbeziehungen der Trkei; Sdosteuropa Mittelungen; No: 3; 1976; p. 30-31.

(68) Uluslararas Deneylerin Inda Trk Endstri likileri; Banka ve Ekonomik Yorumlar; C: 13; S: 11; Kasm 1976; s. 13-20.

(69) Trkiye'de Endstri likilerindeki Gelimeler; Banka ve Ekonomik Yorumlar; C: 13; S: 12; Aralk 1976; s. 2-8.

(70) Economic and Social Factors Affecting Industrial Relations in Turkey; Industrial Relations in Turkey in the Light of International Experiences; Economic and Social Studies Conference Board; 19-22 October 1976; Grand Tarabya Hotel; Istanbul; p. 1-30.

(71) Trkiye'de Toplu Pazarlk Dzeninde cretler; Ferdi ve Kollektif likilerinde Gncel Sorunlar Semineri; M.O. Prodktivite Kurumu; Kbrs; 12-20 Haziran 1976; s. 1-8.

(72) Trkiye'de Endstri likilerini Etkileyen Ekonomik ve Sosyal Faktrler; Uluslararas Deneylerin Inda Trkiye'deki Endstri likileri; Ekonomik ve Sosyal Etdler Konferans Heyeti; stanbul 1977; s. 270-304.

(73) sizlik ve g Sorunu; Denge Dergisi; S: 4; Ocak 1977; s. 16-17.

18

(74) AET lkelerinde alan Trk ilerinin Sorunlar; Trkiye - AET likileri; ktisadi Aratrmalar Vakf; stanbul 1977; s. 149-188.

(75) Economic and Social Factors Affecting Industrial Relations in Turkey; letme Fakltesi Dergisi; C: 6; S: 1; Nisan 1977; s. 33-67.

(76) cret Ynetimi ve Endstri likileri; Sevk ve dare Dergisi; No: 109; Eyll 1977; s. 9-13.

(77) cret Ynetimi ve Endstri likileri; Tekstil veren Dergisi; S: 21; Aralk 1977; s. 20-24.

(78) Trkiye'de stihdam Gvenlii"; ktisat Fakltesi Mecmuas: Fndkolu Armaan; Faklteler Matbaas; stanbul 1977; s. 173-182.

(79) sizlik Sorunu; ve i Bulma Kurumu Dergisi, S: 6; Nisan 1977; s. 12-16.

(80) Trkiye'de stihdam Gvenlii ve Uygulamadan Doan Sorunlar; ve i Bulma Kurumu Dergisi; S: 8; Ekim 1977; s. 3-5.

(81) Trkiye'de Endstriyel likileri Etkileyen Ekonomik Faktrler; Denge; S: 21; Haziran 1978; s. 16-18.

(82) Az Gelimi lkelerde sizlik Ynnden ve i Bulma Kurumlarnn nemi; Yakn ve Orta-Dou alma Enstits; 1978; s. 1-9.

(83) Die Wirtschaftliche Entwicklung und die Aussenhandelsbeziehungen der Trkei; Die Dritte Welt; Jahrang 6, Nr. 3-4; 1978; p. 503-527.

(84) Trkiye'de Endstri likilerini Etkileyen Faktrler; Endstriyel likiler; MESS Yayn; No: 72; stanbul 1979; s. 123-163.

(85) The Development of Industrial Relations in Turkey, with Special Reference to Collective Bargaining and Workers Participation Trends in State Economic Enterprises; Fifth World Congres; International Industrial Relations Association; Paris; 3-7 Sept. 1979; p. 1-16.

19

(86) Trkiye - AET likilerinde i Sorunlar, Trkiye'nin D Ekonomik ve Politik likilerinde Seenekler; Tarabya Oteli; 28-30 Haziran 1979; s. 1-13.

(87) Migration and Reintegration Problems of Turkish Workers; European-American Workshop on "The Security of Turkey and Its Allies: Self Development and Interdependence"; Istanbul; 10-12 Sept. 1979; p. 1-28.

(88) AET ve Trk ileri; Bulgu, Ekonomik Aratrmalar Dergisi; Austos 1979; s. 7-12.

(89) Trk ileri Avrupa'da m, Ortak Pazar'da m (AET) alyor?; ktisat Dergisi; Eyll 1979; S: 183; s. 5-16.

(90) Turkish Labor in the EEC; Die Trkei auf dem Weg in the EG; Mglichkeiten und Probleme einer Vollmitgliedschaft der Trkei in der Europaischen Gemeinschaft; R. Oldenbourg Verlag; Mnchen-Wien; 1979; p. 77-98.

(91) The Development of Industrial Relations in the Mixed Economic System of Turkey; Turkey's and Other Countries' Experience With the Mixed Economy (Ed. M. Hi); Y. Gryay Matbaas; Istanbul 1979; p. 559-619.

(92) Some Aspects of the Turkish Economic and Social Development; Problems of Turkey's Economic Development; Vol: II; ELO Matbaas; Istanbul 1979; p. 21-42.

(93) Trkiye'den D Gn Sosyo - Ekonomik Analizi; Trkiye Gazeteciler Sendikas stanbul ubesi alma Raporu, 1978-80; stanbul 1980; s. 125-136.

(94) Genlerin sizlik Sorunu; Sosyoloji Konferanslar: Prof. Dr. Cavit Orhan Ttengil'e Armaan; stanbul 1980; XVIII. Kitap; s. 39-50.

(95) Nfus Planlamas Paneli; stanbul Ticaret Odas; stanbul 1980; s. 15-19.

(96) Trkiye'den D G ve Ekonomik Gelime; letme Fakltesi Dergisi; stanbul 1980; C: 9; S: 2; s. 1-15.

(97) Trkiye'de Sosyal Meseleler; Trkiye'de Endstri likileri"; Cumhuriyet Dnemi Trkiye Ekonomisi, 1923-78; stanbul 1980; s. 655-699, 700-732.

20

(98) Trkiye'de stihdam; Cumhuriyet Dnemi Trkiye Ansiklopedisi; 1980; C: 5; No: 37; s. 1154-1169.

(99) Atatrk as a Labor Reformer; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1980-1981; C: 39; No: 1-4; s. 51-62.

(100) Konut ve Gecekondu Sorunu; Soyta Dergisi; S: 10; Ocak-ubat 1980; s. 3.

(101) Yln Ortalarnda Trk Ekonomisi; Para Dergisi; Eyll 1981; No: 4; s. 51.

(102) Trkiye - AET likilerinde i Sorunlar; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1980-1981; C: 39; No: 1-4; s. 121-135.

(103) Trk Endstri likilerinin Yasal erevesi ve Gnmzdeki Sorunlar; Bursa 1977 Semineri; Bursa 1981; s. 77-85.

(104) The Impact of Mixed Economy on Industrial Relations System in Turkey; Review of Istanbul Chamber of Industry; Vol: 2; No: 1981/1; p. 3-4.

(105) i Dvizleri, i irketleri ve Ekonomik Gelime; Para-Kredi Dergisi; S: 7-8; Temmuz-Austos 1981; s. 40-42.

(106) stihdam Sorunu ve sizliin Azaltlmas; II. Trkiye ktisat Kongresi; III. "Sosyal Gelime ve stihdam" Komisyonu Teblileri; 2-7 Kasm 1981; zmir; s. 7-22.

(107) Trkiye'de 1970-1980 Dnemi Sanayi Kesimi Saat creti ve Maliyetine likin alma Raporu (K. Lordolu ile birlikte); ktisat ve Sosyal Bilimler Dergisi; 1981; C: II; S: 1; s. 95-99.

(108) The Wages and Cost of Labor in the Industrial Sector of Turkey Between the Years 1970-1980 (K. Lordolu ile birlikte); ktisat ve Sosyal Bilimler Dergisi; 1981; C: II; S: 1; s. 101-106.

(109) alma ve Szleme zgrl le Grev-Lokavt Haklarna likin Yaklamlar, (Yorum); ada Anayasalarda Ekonomik ve Sosyal Haklar ve devler; stanbul 1982; s. 163-166.

(110) lkemizde cret Politikasnn Ekonomik Gelimemize Etkileri; Yeni Dnyas; No: 30; Nisan 1982; s. 5-9.

(111) Trkiye'de 1980 ncesi Endstri likilerinin Genel Grnm; Sosyal Siyaset Konferanslar: Prof. Dr. Orhan Tuna'ya Armaan; stanbul 1982; XXXI. Kitap; s. 125-138.

21

(112) lkemizdeki cret Politikasnn Ekonomik Gelimemize Etkileri; Trk Ekonomik Hukuk Aratrmalar Vakf; stanbul 1982; s. 7-16.

(113) AET'nin Sosyal Politikas ve Trkiye; F. Almanya'da alan Trk ilerinin Toplu Dnleri ve Trkiye le F. Almanya'da Uyum Salamalar Semineri; Uluda niversitesi Basmevi; Bursa 1982; s. 75-79.

(114) Turkey's Migrant Workers: An Analysis of Problems and Prospects; The Middle East Business an Banking; Nov. 1982; p. 13-16.

(115) The Development of Industrial Relations in Turkey (with T. Dereli); Prof. Dr. mit Doanay'n Ansna Armaan; .. Faklteler Matbaas; stanbul 1982; s. 11-43.

(116) The Problem on the Agenda: Turkish Migrant Workers; Economic and Touristic Bazaar International; 1982; Vol: 1; No: 2; p. 3-4.

(117) Problem of Turkish Workers With Respect to Turkey - EEC Relations; ktisat Fakltesi Mecmuas: Prof. Dr. Cavit Orhan Ttengil'in Ansna Armaan; stanbul 1982; C: 38; No: 1-2; s. 385-400.

(118) Turkish Migrant Workers; Economic and Touristic Bazaar International; Nov.-Dec. 1982; p. 3-4.

(119) Enwartungen und Tatsachen im 25. Jahr der Einwanderung Trkischer Gastarbeiter, Sosyal Siyaset Konferanslar: Prof. Dr. Orhan Tuna'ya Armaan; 31. Kitap; stanbul 1982; s. 53-63.

(120) 1982 Sonbaharnda Trkiye Ekonomisi; Para Dergisi; Ekim 1982; s. 34-41.

(121) sizlik Sorununun Ksa Dnemde zm mitsiz Grnyor; Ekonomiden Mesaj; S: 10; 16-21 Ekim 1983; s. 13.

(122) Trkiye'nin Geleceinde i - veren likileri; stihdam, i - veren likileri ve Sosyal Gvenlik; Trkiye Kimya Sanayii verenleri Sendikas; zal Matbaas; stanbul 1983; s. 189-195.

22

(123) 24 Ocak Kararlarnn letmelerde Personel Sorunlar zerindeki Etkileri; 24 Ocak Kararlar Sonrasnda letmelerin Sorunlar ve zm Yollar Semineri; 1-2 ubat 1983; Sheraton Oteli; s. 1-8.

(124) Yeni Anayasa'nn ve Uluslararas Antlamalarn Inda Yasalar Paneli; Trkiye Gazeteciler Sendikas; 10-11 Ocak 1983; stanbul; s. 77-81; (oaltma).

(125) G Olaynda Yeni Boyutlar: Orta-Dou lkelerine i G; ktisat Dergisi, Mays-Haziran 1983; s. 4-5.

(126) Sosyal Konularda eitli Makaleler; Ekonomi Ansiklopedisi; Payma Yaynlar; stanbul 1983.

(127) Orta-Dou lkelerine i G Gelimesi ve Sorunlar; Soyta Dergisi; Mart-Nisan 1983; No: 24; s. 12-13.

(128) The Welfare of Turkish Migrant Workers; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1983; XXXII-XXXIII. Kitap; s. 45-111.

(129) The Unemployment Puzzle in Turkey: How It Turns Out to Be an Employment Problem; The Turkish Journal of Population Studies; 1983; Vol: 5; p. 5-36.

(130) D G Olaynda Yeni Yaklamlar; Ekonomi; Ercan Holding; 1983; S: 1; s. 20-21.

(131) D Gn 20. Ylnda: Beklentiler ve Gerekler; Banka ve Ekonomik Yorumlar; Ocak 1984; S: 1; s. 37-44.

(132) AET'de Trk gc ve Serbest Dolam; ktisadi Kalknma Vakf Dergisi; No: 39; Mays 1984; s. 11-13.

(133) Worker's Remittances, Worker Companies and Economic Development; Middle East Business and Banking; Aug. 1984; p. 24-26.

(134) Dnya'da ve Trkiye'de alan Kadnlarn Sorunlar; ktisat Fakltesi Mecmuas: Ord. Prof. kr Baban'a Armaan; stanbul 1984; C: 40; S: 1-4; s. 81-90.

(135) Kdem Tazminat; Rota; No: 1; 1985; s. 6-7. (136) Trkiye'nin En nemli Sorunu Nfus Art; Kadnca; S: 84;

Kasm 1985; s. 72-73.

(137) Kdem Tazminat Sempozyumunu Aarken; TDS Kdem Tazminat Sempozyumu; stanbul 1985; s. 11-17.

23

(138) The Labor Aspects of Turkish - EEC Relations; Economic Dialogue; Jan. 1986; No: 10; p. 94-98.

(139) Turkey: Unemployment Most Pressing Problem, Search Continues for Varied Solutious; The IAPES News; Jan. 1986; Vol: 46; No: 1; p. 9-11.

(140) Hzl ehirlemenin Sosyo - Ekonomik Etkileri, Hzl ehirlemenin Yaratt Ekonomik ve Sosyal Sorunlar; Siyasi ve Sosyal Aratrmalar Vakf; stanbul 1986; s. 76-85.

(141) Trkiye'nin 1930'lardan Buyana Sosyo - Ekonomik Yapsndaki Gelimeler; Kanunu'nun 50. Yl Sempozyumu; 11-12 Kasm 1986; s. 1-23.

(142) Endstri likilerinde Yeni Yaklamlar; Kiplas veren Dergisi; S: 7; Ekim 1986; s. 4-7.

(143) Trkiye'nin 1930'lardan Buyana Sosyo - Ekonomik Yapsndaki Gelimeler; veren Dergisi; C: XXV; S: 2; Kasm 1986; s. 6-9.

(144) Trkiye'de Endstri likilerinin Geliimi ve 1936 Kanunu; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1986; C: 35-36; s. 33-51.

(145) Kdem Tazminat'nda Yeni Yaklamlar; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1986; C: 35-36; s. 283-288.

(146) Gelien lkelerde Sendikaclk; Ord. Prof. Dr. mer Celal Sarc'a Armaan; letme ktisad Enstits Yayn; stanbul 1986; s. 141-148.

(147) i Dvizleri ve Sanayileme; ktisat Fakltesi Mecmuas: Ord. Prof. Dr. mer Celal Sarc'a Armaan; stanbul 1986; C: 42; No: 1-4; s. 43-50.

(148) The Employment Office's Activities in Turkey; The IAPES News; Jan. 1987; Vol: 47; No: 1; p. 16.

(149) Trkiye - AT likileri; Gmen iler ve Serbest Dolam; TOBB; Ankara 1987; s. 15-32.

(150) Jahr der Trkish-Deutschen Beziehungen; Middle East Business and Banking; Mai. 1987; p. 18-20.

(151) AT'a Tam yelik Bavurusu Perspektifinde i Sorunlar; stanbul Sanayi Odas Dergisi; S: 256; 15 Haziran 1987; s. 3-7.

24

(152) Trkiye'den D Gn 25. Ylnda Beklentiler ve Gerekler; ktisat Fakltesi Mecmuas: Prof. Dr. Sabri F. lgener'e Armaan; stanbul 1987; C: 43; S. 1-4; s. 283-293.

(153) Serbest Dolam kmaz ve Tam yelik; Kiplas veren Dergisi; S: 10; Temmuz 1987; s. 4-7.

(154) Trk Endstri likileri Sisteminin Geliimi: Genel Bir Deerlendirme; Ekonomi 87; Eyll 1987; s. 14-23.

(155) Trkiye'de sizliin Gelecei; Para ve Sermaye Piyasas Dergisi; Ekim 1987; s. 10-12.

(156) Endstri likileri ve Sendikaclk; Belediye- Dergisi; S: 25; 1 Kasm 1987; s. 9-12.

(157) Endstri likilerinde Btnleme; Kamu- Dergisi; C: I; S: 2; Ekim 1987; s. 3-7.

(158) ilerin Ynetime Katlmas; Belediye- Dergisi; S: 26; 7 Aralk 1987; s. 12-16.

(159) Kentleme - Ekonomi likileri zerine Yorum; ehirleme ve evre Konferans; Trkiye evre Sorunlar Vakf Yayn; Ankara 1987; s. 36-43.

(160) Comment on the Relationship Between Urbanization and the Economy; Urbanization and Environment Conference; Environmental Problems Foundation of Turkey; Ankara 1987; p. 24-27.

(161) Programs Focus on Improving Labor Market (with Dr. T. Bataymaz); The IAPES News; Vol: 48; No: 1; Jan. 1988; p. 17.

(162) AT Tam yelii, U ve Trk Endstri likileri; Milletleraras Normlarn Inda Endstriyel likiler Sistemimizin Deerlendirilmesi; Abant, 13-16 Mart 1988; s. 1-6.

(163) 1987'nin alanlar Asndan Ekonomik Boyutlaryla Deerlendirilmesi; Basisen Dergisi, ubat 1988; S: 28; s. 17-20.

(164) Yeni Hkmet Programnda i - veren likileri ve 1980 Yl Sonras Kamu Sektrndeki Endstriyel likiler; Yeni Hkmet Programnn Ekonomik, Sosyal ve Kamu Ynetimi Ynnden Deerlendirilmesi Semineri; Yalova, Termal Otel; 20-23 Mart 1988; s. 1-12.

25

(165) sizlik ve stihdam Politikalar; Dayanma Dergisi; S: 6-7; ubat-Mart 1988; s. 87-89.

(166) stihdam ada Dnya'nn En Can Alc Problemidir; stihdam Dergisi; S: 2; 1988; s. 21.

(167) Trkiye'de Toplu Pazarlk Dzeninde cretler (Ayr Basm); Bkre, Romanya; 18-21 Mays 1988; s. 1-12.

(168) Enflasyonist Politikalar birlii Arayn Olumsuz Etkiliyor; veren Dergisi, C: XXVI; S: 8; Mays 1988; s. 10-12.

(169) Labor Aspects of EC - Turkish Relations; Turkey and EC: Problems and Initiatives of Solutions; Sept. 3-8, 1988; Bonn, W. Germany; p. 1-19.

(170) Yln Ardndan: Serbest Dolam kmaz; ktisadi Kalknma Vakf Dergisi; S: 59; Eyll 1988; s. 49-52.

(171) ada Boyutlaryla Endstri likileri ve Trkiye; stanbul Sanayi Odas Dergisi; S: 271; 15 Eyll 1988; s. 28-32.

(172) Sosyo - Ekonomik Boyutlaryla Trk - F. Alman likileri; ktisat Fakltesi Mecmuas: Prof. Dr. Sleyman Barda'ya Armaan; stanbul 1988; C: 45; No: 1-4; s. 290-294.

(173) Barda Hocamza; ktisat Fakltesi Mecmuas: Prof. Dr. Sleyman Barda'ya Armaan; stanbul 1988; C: 45; No: 1-4; s. 3-5.

(174) Employment Problems in Turkey; 50. Yl Armaan; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1988; C: 44; No: 1-4; s. 39-49.

(175) Tek Pazar'a Giderken Trk Gmen ileri; 1992'de Tek Pazar'a Geecek Olan Avrupa Topluluu'nda Trk ilerinin Durumu; 25 Mays 1989; Etap Marmara Oteli, stanbul; s. 1-24.

(176) The Labor Force and Employment Problems of Women in OECD Countries; Paper Presented to the International Conference on the Subject of "Improving Employment Prospects for Woman in a Changing Society: The Years Ahead"; 7-8 Nov. 1989; Istanbul; p. 1-16.

(177) Les Problemes des Femmes dans la Population Active et dans L' emplo dans les Pays de L' OECD; Ameliorer les Perspectives d' emplo des Femmes dans une Socete en

26

Mutation: Les Annees A Venir; 7-8 Nov. 1989; Istanbul; p. 1-18.

(178) AT ve ILO likilerinde Sosyal Siyaset ve Endstri likileri Sorunlar; Kutyay Semineri : 1989 Tecrbesi Inda Endstri likileri ve Salk Sistemimizin Deerlendirilmesi ve Gelecei; 22-24 Aralk 1989; Klassis Otel, Silivri; s. 1-8.

(179) OECD lkelerinde Kadn gc ve stihdam Sorunlar; stihdam Dergisi; S: 12; 1989; s. 21-22.

(180) Bat Avrupa'da ve Trkiye'de Endstriyel likiler; TSK Mterek Heyet Toplants; 2 Ekim 1989; stanbul; s. 12-26.

(181) Endstri Toplumlarnda Kadn stihdamndaki Gelimeler; Kiplas veren Dergisi; S: 20; Ocak 1990; s. 16-17.

(182) Endstri likileri ve cret Politikalarnda Son Tartmalar; Cahit Talas'a Armaan; Ankara 1990; s. 209-223.

(183) Dnya'da ve Trkiye'de Sosyo - Ekonomik ve Siyasal Gelimeler; Adapazar Sanayi ve Ticaret Odas; Adapazar 1990; s. 12-19.

(184) Serbest Dolam ve Trkler; Panorama; S: 17; 10 Haziran 1990; s. 33.

(185) Endstri likilerinde Yabanclama"; Panorama; S: 26; 12 Austos 1990; s. 33.

(186) Turkish Employment Prospects for Women in a Changing Society; The Labour Force and Employment Woman Problem in OECD Countries; Ankara 1990; p. 53-69.

(187) Deien Bir Toplumda Kadnlarn stihdam mkanlarnn Gelitirilmesi; OECD lkelerinde Kadn gc ve stihdam Sorunlar Konferans; ve i Bulma Kurumu; Ankara 1990; s. 6-9.

(188) Taraflar Ztlamalara Girmeden Diyaloglarla Sorunlara zm Aramal; veren Dergisi; C: XXVIII; S: 10; Temmuz 1990; s. 6-9.

(189) Trkiye'de sizliin Gelecei; Kiplas veren Dergisi; S: 23; Ekim 1990; s. 8-9.

(190) Les Problemes des Femmes dans la Population Active et dans L' emplo dans Les Pays de L' OECD; Maliye Aratrma Merkezi Konferanslar: Prof. M. Orhan

27

Dikmen'e Armaan; Otuznc Seri; stanbul 1990; s. 11-27.

(191) Kalabalklaan ve Kirlenen Dnya; Panorama; S: 5; 3 ubat 1991; s. 44.

(192) alma Hayatnda Younlaan Sorunlar; ktisat Dergisi; Ocak 1991; S: 311; s. 19-20.

(193) 1991 Ylnda Trk Endstri likilerine Genel Bak: Sorunlar, Tartmalar, neriler"; T. Tekstil Sanayii verenleri Sendikas, Endstri likileri Sistemimizde Son Gelimeler Semineri; 18-22 Mays 1991; Mart Tatil Ky, Marmaris; s. 25-36.

(194) Bat Toplumlarnda Kadn gc stihdam ve Ksmi Sreli almadaki Gelimeler; Hukuki Esaslar ve Sosyo-Ekonomik Ynleriyle Ksmi alma; Babakanlk Aile Aratrma Kurumu; Ankara 1991; s. 19-36.

(195) Sosyal Uzlama; MESS ve Yuva Dergisi, S: 9; Aralk 1991; s. 2.

(196) 1991 Ylnda Trk Endstri likilerine Genel Bak; Tekstil veren Dergisi; S: 163; Kasm 1991; s. 6-11.

(197) Kentleme ve evre Sorunlar; Kiplas veren Dergisi; S: 26; Aralk 1991; s. 13-14.

(198) Gen ilerin Sosyal Politika Sorunlar; Gen iler (Ed. Aslyce); stanbul 1991; s. 73-91.

(199) i Sal ve Gvenliinde Son Gelimeler; Sosyal Siyaset Dergisi; No: 1; Ocak 1992; s. 24-30.

(200) Son Dnem Toplu Szlemelerinin Deerlendirilmesi ve Gelecek Toplu Szlemelere Bak; MESS Paneli; stanbul 1992; s. 39-49.

(201) 1992 Banda Dnya'da Endstri likilerinin Grnm; 30. Ylnda KPLAS; stanbul 1992; s. 43-53.

(202) alma Hayatnda Younlaan Sorunlar; Basisen Dergisi; S: 45; Mays 1992; s. 5-6.

(203) Gvencesinin alma Hayatndaki nemi ve Mevcut Dzenlemenin Yaratt Sorunlar; Aktin Feshinde Yarg Denetimi Sempozyumu; Trk- Yaynlar; No: 180; Ankara 1992; s. 31-37, 55-57.

28

(204) Trk Endstri likilerinin Gnmzdeki Sorunlar; stanbul Sanayi Odas Dergisi; S: 315; Mays 1992; s. 45-49.

(205) Endstri likileri Sistemi; Toprak veren Dergisi; Haziran 1992; S: 14; s. 10-12.

(206) Demokrasi, rgtlenme Hakk ve Sendikalar; BASSEN IV. Genel Kurulu alma Raporu; stanbul 1992; s. 81-84.

(207) Endstri likilerinde Yeni Boyutlar; LASPETKM- Sendikas 4. Olaan Genel Kurul alma Raporu, 1989-1992; stanbul 1992; s. 153-162.

(208) Atatrk, alma Reformlar ve Bar; MESS veren Gazetesi; Kasm 1992; No: 635; s. 4.

(209) letmelerde alma likileri ve Temel Sorunlar; Tekstil Sektrnn Sorunlar ve alma Hayatmzdaki Gelimeler; T. Tekstil Sanayii verenleri Sendikas; stanbul 1992; s. 61-72.

(210) Trk Toplu Pazarlk Dzenimizde Temil ve Uygulamadan Doan Sorunlar; M. Ekonomi 60. Yagn Armaan; Ankara 1993; s. 299-308.

(211) The Employment Office's Activities and Vacotional Guidance in Turkey; letme Fakltesi Dergisi; C: 15; S: 2; Mart 1993; s. 27-29.

(212) OECD lkelerinde Kadn gc ve stihdam Sorunlar; Maliye Aratrma Merkezi Konferanslar; Prof. Dr. Memduh Yaa'ya Armaan; stanbul 1993; s. 26-42.

(213) Trkiye'de Sendikacln Yasal Dzeni ve Sorunlar; Maliye Aratrma Merkezi Konferanslar; Prof. Dr. Bedi N. Feyziolu'na Armaan; stanbul 1993; s. 70-82.

(214) Trkiye'de sizliin Gelecei; Toleyis Dergisi; S: 32; Ekim-Aralk 1993; s. 11-12.

(215) Atatrk As A labor Reformer; .. Atatrk lkeleri ve nklap Tarihi Enstits Yll; C: VI-VII; 1991-92; stanbul 1993; s. 175-182.

(216) Economic Policies Reshape Turkey's Employment Structures, Jobless Concept; News; International Association of Personnel in Employment Security; Vol: 54; No: 1; Feb. 1994; p. 35-36.

29

(217) Younlaanan alma Sorunlar; Basisen Dergisi; S: 52; Nisan 1994; s. 40-42.

(218) stihdam ve cret Boyutlaryla ifte Kriz"; stanbul Sanayi Odas Dergisi; S: 340; Temmuz 1994; s. 25-27.

(219) Ekonomik Yapda Meydana Gelen Bozulmalar alma Hayatnda Krizlere Dnmektedir; Toprak veren Dergisi; S: 22; Haziran 1994; s. 11-13.

(220) 2000'li Yllarda Endstri likilerine Bak; MESS Yayn; stanbul 1994; s. 61-66, 279-285.

(221) 1995'in Balarnda Trk Endstri likileri; Basisen Dergisi; Mart 1995; No: 54; s. 25-26.

(222) Turkish Professors Recommend Ending Nation's Employment Service Monopoly; News; International Association Personnel in Employment Security; Vol: 55; No: 1; Feb. 1995; p. 27-30.

(223) Verimlilik Art; Kalknmada Anahtar Verimlilik; S: 36; Nisan 1995; s. 9.

(224) 2000'li Yllara Doru alma Hayat; THS Dergisi; C: 13; S: 5; Mays 1995; s. 1-11.

(225) Tam yelik Beklentisinin Ardndan; T Vakf Dergisi; 1995/1; s. 14-15.

(226) sizlik Sigortasnda Yeni Boyutlar; Sosyal Siyaset Konferanslar; 40. Kitap; stanbul 1995; s. 1-10.

(227) "2000'e 5 Kala Trkiye'nin Hedefleri ve Yeniden Yaplanma: alma Hayat"; Anavatan Partisi; Ankara 1995; s. 123-153.

(228) 21. Yzyla Doru alma Hayatnda Yaanan Sorunlar ve neriler; Toleyis Dergisi; Ekim-Kasm-Aralk 1995, No: 37; s. 17-20.

(229) 21. Yzyla Doru alma Hayatnda Yaanan Sorunlar ve neriler; Toleyis Dergisi; Nisan-Mays-Haziran 1995; No: 36; s. 8-12.

(230) Gelien Dnya ve Trkiye'de Temel Sorunlar; Lastik- 22. Olaan Genel Kurulu alma Raporu; stanbul 1995; s. 207-217.

30

(231) Kreselleme ve Endstri likilerinde Yeni Boyutlar; Mercek; Ocak 1996; s. 12-15.

(232) Deiim ve Sendikalarn Gelecei; Mercek; Nisan 1996; s. 18-35.

(233) 1995'de alma Yaam, i - veren - Hkmet likileri ve 1996 Beklentileri; Basisen Dergisi; S: 56; Nisan 1996; s. 51-53.

(234) Trk Endstri likileri Sistemi: zellikleri ve Sorunlar; ktisat Fakltesi Mecmuas: Sabahaddin Zaim'e Armaan; 1994/B-3; C: 1-4; stanbul 1996; s. 195-201.

(235) Deiim ve Toplu Pazarlk; veren Dergisi; C: XXXIV; S: 12; Eyll 1996; s. 26-29.

(236) Deiim ve Sendikalarn Gelecei I-II-III; Selloz- Dergisi; S: 46-47-48; Temmuz-Ekim-Kasm 1996; s. 13-15, 14-17, 10-13.

(237) alma Hayatnda Fonlar ve Zorunlu Tasarruf; Basisen Dergisi; Aralk 1996; S: 57; s. 22-25.

(238) Child Labor in Small Establishments in Turkey With Reference to Some Resultant Industrial Relations Problems; TIRA; Second International Industrial Relations Congress; Ankara 1996; p. 119-140.

(239) Trkiyede Kk yerlerinde Endstri likileri Asndan alan ocuklar; TED; II. Uluslararas Endstri likileri Kongresi; Ankara 1996; s. 141-159.

(240) Kreselleme, Gmrk Birlii: Trk Endstri likileri zerine Olas Etkileri; Friedrich Ebert Vakf; stanbul 1997; s. 1-20.

(241) Kreselleme ve alma Yaamnda Dnm; Friedrich Ebert Vakf; stanbul 1997; s. 1-25.

(242) Dnm, Kreselleme ve alma Hayatnda Yeni Boyutlar; Kamu- Dergisi; C: 4; S: 2; Haziran 1997; s. 55-67.

(243) Dnm, Kreselleme ve alma Hayatnda Yeni Boyutlar; Prof. Dr. Kemal Ouzmana Armaan; Ankara 1997, s. 55-67.

(244) Dnm ve Endstri likilerinin Gelecei; MESS veren Gazetesi; S: 693; Austos 1997; s. 8.

31

(245) a ve Yldzlar Yakalamak; Egevizyon; S: 18; Temmuz 1997; s. 16-17.

(246) Kreselleen Dnya ve Trkiyenin Gelecei; MESS Birleik Metal- Diyalog ve birlii Toplants; Haziran 1997; stanbul; s. 7-24.

(247) Diyalog a; Mercek; S: 8; Ekim 1997; s. 14-25. (248) alma Yaamnda Dnm; Mercek; Ocak 1998; S: 9; s.

11-15.

(249) Kreselleme, Gmrk Birlii: Trk Endstri likileri zerine Olas Etkiler; Prof. Dr. Metin Kutala Armaan; Kamu- Yaynlar; Ankara 1998; s. 307-326.

(250) Kreselleme, Rekabetgc ve Sendikaclkta Yeni Eilimler; Sosyal Siyaset Konferanslar; 41-42. Kitap; stanbul 1998; s. 1-24.

(251) Asya Krizi ve Genileyen sizlik; Toprak veren Dergisi; S: 41; Mart 1999; s. 10-11.

(252) Yeni Yzyla Doru alma Yaamnda Dnm; Lastik- 23. Olaan Genel Kurulu alma Raporu, 1998-1999; stanbul 1999; s. 49-70.

(253) a Yakalama Kurulu Kurmalyz; Egevizyon; S: 27; Temmuz 1999; s. 27-28.

(254) Esneklik a; Mercek; S: 15; Temmuz 1999; s. 6-14.

(255) Yeni Yla, Yz Yla, Bin Yla Doru Dnm ve Trkiyenin Vizyonu; veren Dergisi; C: XXXVIII; Say: 3; Aralk 1999; s. 8-11.

(256) Dnen a, Deien Endstri likileri; Mercek; S: 17; Ocak 2000; s. 10-28.

D. EVRLER

(1) J.C. Ramaer; 1920-1940 Trkiye'sinin Ekonomik Durgunluu ve Muhtemel Sebepleri; ve Dnce; 1 Ocak 1958; C: XXIV; S: 197; s. 2-6.

32

(2) C.M. Hulten; Gazetecilerin Eitiminde niversitelerin Rol; r Fikir ve Sanat Dergisi, 25 Nisan 1963; S: 1; s. 8-9.

(3) B.C. Roberts; ngiltere'de i - veren Mnasebetleri (A. Baransel ile birlikte); Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1963; XIV. Kitap; s. 99-115.

(4) R. Tagiuri; Trkiye'de Sevk ve darenin Seyri (N. Yalnta ile birlikte); Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1964; XV. Kitap; s. 67-72.

(5) C.M. Hulten; ABD'de Basn Sanayiinde Fikir ileri ve Bunlarn Sendikaclk Meseleleri; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1964; XV. Kitap; s. 137-146.

(6) F. Paukert; Ekonomik Gelimeden Salanan Kazanlarn Dalm (A. Baransel ile birlikte); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1966; C: XXV; No: 3; s. 216-242.

(7) M. Debeauvaris; Gelimekte Olan lkelerde nsangc Planlamas (A. Baransel ile birlikte); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1966; C: XXV; No: 4; s. 207-231.

(8) C. Kerr - J.T. Dunlop - P.H. Harbison - C.A. Myers; Sanayileme ve Kltr (A. Baransel ile birlikte); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1967; C: XXVI; No: 1-4; s. 99-115.

(9) R. Dumont; Gelime ve Artan Ktlk: Kadnlarn Rol Ne Olmal?; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1983; XXXII-XXXIII. Kitap; s. 329-336.

E. BBLYOGRAFYALAR

(1) ve Dnce Mecmuas C: I-XV - S: 1-100 Bibliyografyas; ve Dnce; Temmuz-Austos 1957; C: XXIII; S: 191-192; s. 3-31.

33

(2) ve Dnce Mecmuas C: XVI-XXIV - S: 101-200 Bibliyografyas; ve Dnce; Nisan 1958; C: XXIV; S: 200; s. 2-16.

(3) Mecmuas Hakknda Bilgi; ve Dnce; Mays 1958; C: XXIV; S: 201; s. 7-8.

(4) Ortak Pazar'n Sosyal Meseleleri le lgili Bir Ksm ngilizce Neriyat; ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1966; C: XXV; No: 4; s. 300-302.

(5) Otomasyonun Sosyal ve Ekonomik Ynleri le lgili Bibliyografya; Sosyal Siyaset Konferanslar; stanbul 1970; XXI. Kitap; s. 245-273.

F. KTAP TANITIMLARI

(1) Manpower and Education (F. Harbison - C.A. Myers); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1965-1966; C: XXV; No: 1-2; s. 329-333.

(2) Sosyal Siyasete Giri (O. Tuna); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1965-1966; C: XXV; No: 1-2; s. 323-328.

(3) ehirleme Asndan Trkiye'de gcnn Demografik ve Sosyo - Ekonomik Bnyesi (T. Yazgan); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1967; C: XXVI; No: 1-4; s. 234-236.

(4) The Development of Turkish Trade Unionism, A Study of Legislative and Socio - Political Dimensions (T. Dereli); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1967; C: XXVI; No: 1-4; s. 226-233.

(5) Teorik Esaslar ve Tatbikat Bakmndan Asgari cret (M. Kutal); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1968; C: XXVII; No: 3-4; s. 387-392.

(6) Employment and Unemployment Problems of the Near East and South Asia (R.G. Ridker - H. Lubell); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1968-1969; C: XXVIII; No: 1-4; s. 237-239.

34

(7) The World Employment Programme, (ILO); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1968-1969; C: XXVIII; No: 1-4; s. 239-241.

(8) Quantitative Analyses of Modernization and Development (F.H. Harbison - J. Maruhnic - J. Resnick); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1968-1969; C: XXVIII; No: 1-4; s. 242-244.

(9) Employers' and Workers' Participation in Planning, (ILO); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1969-1970; C: XXIX; No: 1-4; s. 227-237.

(10) Trade Unions and Industrial Relations: An International Comparison (E.M. Kassalow); ktisat Fakltesi Mecmuas; stanbul 1969-1970; C: XXIX; No: 1-4; s. 239-247.

G. GAZETE YAZILARI

(1) Kyl - i Meselesi; Hr Sz; 20 Haziran 1961. (2) i Seyyaliyeti ve ktisadi Kalknma; Hr Sz; 20 Kasm

1962.

(3) Ekonomik Kalknma ve gc; Cumhuriyet; 18 Aralk 1963.

(4) cret ve Prodktivite; Milliyet; 17 Mart 1966. (5) Trkiye'de sizlik; Milliyet; 28 Mays 1966. (6) Ortak Pazar ve Trk ileri; Cumhuriyet; 4 Nisan 1967. (7) Yeni Plan ve sizlik; Milliyet; 10 Haziran 1967. (8) Trkiye'de Grev ve Lokavtlar: Grevlerin Bnyesi ve

zellileri; Cumhuriyet; 26 Austos 1967. (9) Trkiye'de Grev ve Lokavtlar: Grevlerin Sebep ve Etkileri;

Cumhuriyet; 27 Austos 1967. (10) Trkiye'de Grev ve Lokavtlar: Grevlerin Uzamas ve Sonu

Alamay; Cumhuriyet; 28 Austos 1967. (11) Az Gelimi lkelerde sizlik: Esas Sorun Eksik stihdam;

Cumhuriyet; 19 Eyll 1967.

35

(12) Az Gelimi lkelerde sizlik: Ekonomik Gelime ve Milli Savunma; Cumhuriyet; 20 Eyll 1967.

(13) Az Gelimi lkelerde sizlik: "Ziraate Geri Dnmeli mi?; Cumhuriyet; 21 Eyll 1967.

(14) Az Gelimi lkelerde sizlik: sizliin zellikleri; Cumhuriyet; 22 Eyll 1967.

(15) Trkiye'de sizlik; Teksif; 15 ubat 1967. (16) Grevlerin Sebepleri ve Etkileri; Teksif; 15 Kasm 1968; s. 9. (17) Grevlerin Uzamas ve Sonu Alamay; Teksif; 1 Aralk

1968; s. 9.

(18) Teknolojik Devrim; Milliyet; 3 Mart 1970. (19) sizlik Sigortas Gelirken; Milliyet; 2 Mays 1970. (20) Sendikalar Kanunu: Ak Oturum; Milliyet; 21 Haziran

1970.

(21) Almanya, iler ve Trkiye: Ak Oturum; Milliyet; 2 Aralk 1973.

(22) Almanyadaki Bunalm ve Trk iler: Ak Oturum; Milliyet; 13 Ekim 1974.

(23) Kdem Tazminat ve Vergiler: Ak Oturum; Milliyet; Mart 1975.

(24) Memur ve Parlamenter demeleri: Ak Oturum; Milliyet; 16 Ocak 1977.

(25) AET, Avrupa'daki Trk ilerine Ne Getiriyor?; Milliyet; 16 Haziran 1977.

(26) stikrar Tedbirleri ve Trkiye Ekonomisi: Ak Oturum; ktisat Dergisi; S: 159; Eyll 1977; s. 13-30.

(27) Trkiye ve AET'de Erken Tam yelik: Ak Oturum; Milliyet; 17 ubat 1980.

(28) Bat'daki Trk Emei; Milliyet; 5 Temmuz 1980. (29) Erken Emeklilik; Hrriyet: 8. Gn lavesi; 2 Kasm 1980. (30) Hzl Nfus Artnn Dourduu Sosyal ve Ekonomik

Sorunlar; Milliyet: Dnenlerin Forumu; 1 Kasm 1981.

36

(31) Aramzda Kuracamz Ballk A Glenmemize Yardm Edecektir; Mezunlar Cemiyeti Haber Blteni; Ekim 1981; S: 6; s. 1.

(32) Cumhuriyet Dneminde i - veren likilerinin Geliimi; Dnya Gazetesi; 12-16 Ekim 1981; s. 2.

(33) alma ve Szleme zgrl le Grev ve Lokavt Haklarna likin Yaklamlar; Dnya Gazetesi; 19 ubat 1982; s. 2.

(34) Anayasa'da Sosyal Haklar: Ak Oturum; Tercman; 27 Mart 1982.

(35) Almanya'daki ilerimiz ve Meseleleri: Ak Oturum; Tercman; 3 Nisan 1982.

(36) Kaybedilen Hazine: i Dvizleri: Ak Oturum; Tercman; 29 Mays 1982.

(37) Dnya'da ve Trkiye'de alan Kadnlarn Sorunlar; Milliyet; 21 Mays 1982.

(38) Anayasa Tasars ve alma Bar; Milliyet; 12 Austos 1982.

(39) ktisat Eitimi: Ak Oturum; ktisat Dergisi; S: 213-214; s. 13-25.

(40) Ayn Ekonomik Takvimi: Ekim Aynda Neler Olacak?; Gnaydn Ekonomik Blteni; Eyll 1982.

(41) Yurt Dndaki ilerimiz Yol Aznda m?; Milliyet; 7 Kasm 1982.

(42) Yurt Dndaki ilerimizin Dn, Bugn ve Yarn; Milliyet (Almanya Basks); 13 Kasm 1982.

(43) 1983'e Geerken alma Hayatndaki Gelimeler; Dnya Gazetesi; Trkiye Ekonomisi 1982 Eki; 27 Aralk 1982; s. 4.

(44) Seim Sonras F. Almanya; Milliyet : Forum (Almanya Basks); 14 Mart 1983.

(45) Twenty Years of Turkey - EEC Relations; Anka Review; Nov. 29, 1983.

(46) Turkey's and the World's Most Pressing Problem: Unemployment; Anka Review; Dec. 20, 1983.

37

(47) Modern Trends in Industrial Relations; Anka Review; June 5, 1984.

(48) Productivity, Wages and Inflation; Anka Review; July 10, 1984.

(49) The New World of Computers; Anka Review; Nov. 6, 1984. (50) Premature Pensioners; Anka Review; Jan. 31, 1984. (51) Worker's Remittances and Industrialization; Anka Review;

April 3, 1984.

(52) Social and Economic Balances in Development; Anka Review; Dec. 11, 1984.

(53) D Gn 20. Ylnda Beklenenler ve Gerekler; Tercman, 21-22 Mart 1984.

(54) AET'de Trk gc ve Serbest Dolam; Tercman; 9 Nisan 1984.

(55) Dnya'da ve Trkiyede alan Kadnlarn Sorunlar; Trk- Kadn iler Blteni; S: 4; Nisan 1984.

(56) Dnya'da ve Trkiyede alan Kadnlarn Sorunlar; Trk- Kadn iler Blteni; S: 5; Temmuz 1984.

(57) Dnya'da ve Trkiyede alan Kadnlarn Sorunlar; Trk- Kadn iler Blteni; S: 6; Kasm 1984.

(58) The Unemployment Problem of Youth; Anka Review; March 12, 1985.

(59) Development and the Question of Educational Change; Anka Review; April 12, 1985.

(60) Worker - Employer Cooperation at the National Level; Anka Review; May 28, 1985.

(61) Technological Change and Development; Anka Review; Jan. 15, 1985.

(62) Working Women; Anka Review; Aug. 20, 1985. (63) The Minumum Wage and the Questions It Brings Up; Anka

Review; Nov. 26, 1985. (64) Population Growth Shock; Anka Review; Dec. 24, 1985. (65) sizlik Sorunu; Gne; 16 Eyll 1985.

38

(66) Asgari cret ve Getirdii Tartmalar; Yeni Asr; 16 Ekim 1985.

(67) Trkiye - AET likilerinin 22. Yl; Gne; 24 Ekim 1985. (68) Nfus Patlamasndan Kurtulamadk; Milliyet; 4 Kasm 1985. (69) Altn gen zlemi...; Milliyet; 6 Ocak 1986. (70) The Socio - Economic Effects of Rapid Urbanization; Anka

Review; Feb. 11, 1986. (71) Hzl Kentleme ve Biriken Sorunlar; Rapor Gazetesi; 30

Ocak 1986.

(72) 1986'ya Girerken i - veren likileri; Rapor Gazetesi; 6 ubat 1986.

(73) Nfus Artnda Nereye; Rapor Gazetesi; 13 ubat 1986. (74) Milli Seviyede i - veren birlii; Rapor Gazetesi; 18

ubat 1986.

(75) i Dvizleri ve Sanayileme; Rapor Gazetesi; 27 ubat 1986.

(76) Bilgisayarlarn Yeni Dnyas; Rapor Gazetesi; 6 Mart 1986. (77) Gelime ve Deien Eitim; Rapor Gazetesi; 13 Mart 1986. (78) alan Kadnlarn Sorunlar; Rapor Gazetesi; 21 Mart

1986.

(79) Teknolojik Gelime ve Sendikalar; Rapor Gazetesi; 27 Mart 1986.

(80) Genlerde sizlik Sorunu; Rapor Gazetesi, 3 Nisan 1986. (81) Ekonomik ve Sosyal Gelimedeki Beklentiler; Rapor

Gazetesi; 10 Nisan 1986. (82) Gelime ve Deien Eitim; MESS veren Gazetesi; 1

Nisan 1986; s. 4.

(83) cretler ve Verimlilik; Rapor Gazetesi; 24 Nisan 1986. (84) Endstri likilerinde ada Eilimler; Rapor Gazetesi; 1

Mays 1986.

(85) Bilgisayarlarn Gelecei; Rapor Gazetesi; 8 Mays 1986. (86) D Gn 25. Ylnda Sorunlar; Ekonomik Blten; 8 Aralk

1986.

39

(87) Kalknma ve sizlik Oranlar Babaa Gidiyor; Dnya Gazetesi; 1987'ye Girerken Trkiye Ekonomisi Eki; s. 11.

(88) Kirlenen ve Kentleen Dnya; Milliyet; 8 Eyll 1987. (89) Endstri likilerinde Yeni Dzenlemeler Gerekiyor; Milliyet;

7 Ocak 1988.

(90) Gelir Dalm Hzla Bozuldu; Sabah; 24 Ocak Eki; 29 Ocak 1988.

(91) Yeni Yl Sosyal Sorunlara Gebe; Milliyet; 5 Ocak 1989. (92) Olumsuzluklar Artyor; Milliyet; 6 Ocak 1990. (93) Yeni Bir cret Zamm Modeline htiya Var; Milliyet; 7 Ocak

1991.

(94) Endstri likileri ve nsan Kaynaklar; Sabah; 9 Haziran 1996.

(95) Direnen Kaybedecek; Milliyet; 14 Temmuz 1997. (96) Dnm ve Endstri likilerinin Gelecei; Milliyet; 26

Temmuz 1997.

(97) Verimlilik ve Kalite anda Rekabet Gc; Milliyet; 27 Temmuz 1997.

(98) Yoksa stihdamda Altn a Sona m Erdi?; Milliyet; 30 Temmuz 1997.

(99) alma Yaamnda Sancl Dnm; Milliyet; 1 Austos 1997.

(100) Toplumun Yldzn Parlatacak Vizyoner Lider; Milliyet; 3 Austos 1997.

(101) Bilgi ana Bilgisiz Girenler Yand; Milliyet; 4 Austos 1997.

(102) Geleceini Dnmeyenin Gelecei de Olamaz; Milliyet; 5 Austos 1997.

(103) Sanayi Sektr Kutsal Bir Sektrdr; MESS veren Gazetesi; S: 713; Mays 1999; s. 3.

(104) 2000 Manifestosu, a Yakalama Kurulu ve Kalite; MESS veren Gazetesi; S: 718; Ekim 1999; s.4.

I. SOSYAL SYASET:

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

43

XXI. YZYILDA ZGRLKLER STNE

Prof. Dr. Toker DEREL *

Gvenli olmasn istediimiz gelecek gnlerde drt temel zgrle dayal bir dnya zlyoruz. Bunlardan birincisi - dnyann her yerinde - sz ve ifade zgrl; ikincisi - dnyann her yerinde - her bireyin Tanrya diledii ekilde ibadet etme zgrl; ncs - yoksulluktan kurtulma zgrl; drdncs ise korkulardan arnma zgrldr.

Franklin Delano Roosevelt

Nutuk, 06 Ocak 1941

20. yzylda insan yaamn en ok etkileyen deiimlerden birinin zgrlkler alannda gerekletii kukusuzdur. 19. ve 20. yzyln saysz teknolojik yeniliklerinin insan ve toplum zerindeki byk etkileri muhakkakki gzard edilemez. Ne var ki, 20. yzyln ilk yarsn kapsayan iki emperyalist dnya savann ardndan, ikinci yars boyunca zgrlk ve insan haklarn gelitirmeye ynelik abalar yzyln sonunda yeni bir ivme kazanm, toplama kamplar, ikence, srgnler ve gizli polis terr vb. yerine, zgrlk hareketleri dnyann gndeminde n sray almaya balamtr. te yandan, zgrlk kavramnn glenmesi yansra, ierii ve uygulamalar da deiime uramaktadr. Ancak bu deiim de kendi iinde belirsizlikler tamakta, yksek hzndan tr 21. yzylda yeni dzensizliklere ve hayal krklklarna gebe grnmektedir.

* stanbul niversitesi, retim yesi

XXI. Yzylda zgrlkler stne

44

20. yzyln ilk yarsnn nemli bir blmnde gnmzdeki anlam ile demokrasi ve zgrlkler ancak snrl sayda lkede geerliydi. ngiliz mparatorluu Avusturalyadan Hindistana, Msr ve Kanadaya kadar uzanmakta, Avusturya-Macaristan, Osmanl Trk ve Alman mparatorluklar dnyann nemli bir blmn kapsamaktayd. Oysa Washingtonda kurulu zgrlk rgtne gre 1999 itibariyle 191 lkenin 88i, ya da dnya nfusunun yzde 40 zgr olarak tanmlanmaktadr. Bu lkelerde serbest seimler ve geleneksel siyasal haklar geerlidir. 53 kadar lke (1,5 milyar insan) ise snrl zgrlkler kategorisinde yeralmaktadr. Bunlarda seim sistemleri snrldr ya da kiisel zgrlkler kstldr. rnein Rusya ksmen zgrdr. in ise zgr deildir.

Ancak gnmzde dnyann zgrle bak da deimitir. zgrlklerin ktye kullanld toplumlarda bile nemli olan, bunun artk sorgulanan bir konu haline gelmi olmasdr. te yandan zgrlk yalnzca alan olarak yaylmakla kalmamtr; kavramn kendisi de bir evrim geirmitir. rnein Amerikallarn 21. yzyla girerken zgrlkten anladklar, 20. yzyln banda bu kavrama ykledikleri anlamdan farkl bulunmaktadr. Nasl klasik parlamenter demokrasiden, siyasal ve ekonomik gcn grup ve rgtler arasnda paylalmas anlamndaki oulcu demokrasi kavramna ulalmsa, baskdan kurtulma anlamndaki geleneksel zgrlk kavram da zaman iinde ok-boyutlu bir nitelie erimitir. Gnmzde zgrle bireylerin kendi kendilerini tamamlamalar, zgr kiiler olarak gelime potansiyellerini nleyen tm engellerden kurtulmalar anlam da yklenmektedir. Maslowun motivasyon kuramnda vurgulad bu zgrlk boyutu bireyin devletten beklentilerini de artrmakta, bylece bireysel haklar alan genilemektedir. rnein kadnlara, aznlklara, sakatlara ilikin haklarn gelitirilmesi, yurttalara sosyal gvenlik, eitim ve gelir destei salanmas gibi istekler, kiinin kendi kendini tamamlamas iin gerekli saylan temel geler saylmaktadr.

Gnmzde bu anlamda zgrlkler sadece ileri lkelerde deil azgelimi lkelerde de gelimenin hem balca amac, hem de arac olarak grlmektedir. zgrlk kavram klasik siyasi ve ekonomik zgrlkleri ve rnein eitim ve salk hizmetlerinin geniletilmesi gibi sosyal frsatlar, yolsuzluklarla sava iin saydamlk ilkesini ve temel ihtiyalarn karlanp sefalet ve yoksulluun yokedilmesini iermektedir. Gerekte gnmzn zgrlk anlay insan refahn arttrmaya ynelik hemen her eit istek ve beklentiyi kapsar duruma gelmitir.

20. yzyl, kitlesel tahrip ve yaratclk gibi iki eliik olguya birarada tank olduu iin ar tezatlar adr. zgrlk kavramnn evrimi de bir bakma yzyln iki byk deikeni olan sava ve

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

45

ekonomik gelimenin fonksiyonu olarak seyretmitir. Savalarn trajik sonular olmu, 1. Dnya harbinde 10 milyon, ikincisinde ise 60 milyon insan hayatn kaybetmitir. Ancak, bu byk tradejiler baz olumlu sonular da dourmu, bu sayede smrge imparatorluklarnn ortadan kalkmas mmkn olmutur. Ayrca, bu savalar zgrlk idealini n plana karmtr. Gerekten, her iki sava da o kadar tahripkar olmutur ki onlar yalnzca devletler arasnda siyasi ve ekonomik g mcadelesinden ibaret grmek olana yoktur. Dier bir deyile, idealler arasndaki atma her iki savata da nemli bir rol oynam, ayn durum daha sonra yine ideolojik nitelikte bir atma olan souk savata da devam etmitir. Bu nedenlerle savalar zgrlklerin gelimesinde dolayl olarak rol oynam, onlar izleyen dnemdeki ekonomik refah ise zgrln boyutlarn daha da zenginletirmitir. 1900 ylndan bu yana dnya nfusu drt misli artarken, kresel mal ve hizmet retimi (salk,turizm,vb) yaklak onbe misli artmtr. lkeler zenginletike, geleneksel zgrlkler de insanlara yetmemeye balamtr. Dier bir deyile, insanlar Maslowun ihtiyalar hiyerarisinde temel beslenme ve barnma dzeyinden adalet ve gzellik gibi, kendine sayg, kendi kendini tamamlama eidinden daha st kademedeki manevi ihtiyalarn tatminini arar duruma gelmilerdir. nsanlarn, bu daha geni zlemleri gerekletiremedike, tam anlam ile zgr olamayacaklar sylenmeye balamtr.

Ancak bulunduumuz zaman noktasnda zgrln tanm belirsizlikler tamaktadr; bu nedenle de 21. yzylda zgrlk duyarl bir konumdadr. Klasik anlamdaki zgrlk, iinde birey iin baar frsatlar kadar baarszlk tehlikesini de birlikte tamaktadr. Bu nedenle kiisel kendi kendini tamamlamann gerekletirilmesi ya da sosyal dzenin korunmas risklerle kar karyadr. Geleneksel inan ve yaam zgrlkleri ayn zamanda msamahay ve bireyin kendi kendini snrlamasn gerektirir; bunlarn yokluu ise anariyi tevik eder. Oysa en demokratik saylan toplumlarda bile bu niteliklerin bazen yeterince varolmad grlmektedir. zgrle alkn olmayan toplumlarda ise hogr ve kendi kendini snrlama niteliklerinin fevkalade snrl olduunu bilmekteyiz. Bu nedenlerle, ada zgrlk kavram yeni atmalara gebe grnmektedir. Geleneksel zgrlk ise en azndan evrensel bir nitelik tamaktayd. Buna gre bireyler hi olmazsa teorik olarak ifade, din, toplant ve mlkiyet hakkna sahiptirler. Bu zgrlk eidinde doal olarak grup basks mevcut deildir. Bireysel haklar ve sosyal kazanmlar n plana karan ada zgrlklerde ise, bir grubun hak ve kazanmlar dier gruplarn kayb anlamna gelebilmektedir. ilerin sendikal haklarn glendirmek, iverenlerin ve hatta tketicilerin aleyhine olabilir. Kadn haklarnn, ecinsellerin ya da sakatlarn haklarnn geniletilmesinden, erkekler, ecinsel ya da sakat

XXI. Yzylda zgrlkler stne

46

olmayanlar yararlanmayacaklardr. zellikle grup karlarnn gruplarn glerine gre dengesiz dalm toplumsal dayanmay olumsuz ynde etkileyebilecektir. Belli kesimler iin sosyal gvenliin vergilerle finanse edilmesi de vergi mkellefince bir eit kolektif bask olarak grlebilecektir.

zellikle televizyon ve internetin egemen olduu bir dnyada, fikirler kltrel ve politik snrlar hibir engel tanmadan hzla at iin, zaten daima alevli bir konu olmu bulunan zgrlk gelecekte daha da byk belirsizliklere gebe grnmektedir. Birbirinden ok farkl kar gruplarnn 20. yzyl sona ererken Seattleda Dnya Ticaret rgtnn (WTO) ekonomik politikalarna kar sergiledii protestolar, ifade zgrlnn -yine teknoloji sayesinde kreselleerek-kresellemeye kar etkin sonular alabildiini gstermitir. Gerekten 30 Kasm-03 Aralk 1999da WTOnun Seattledaki ekonomik kresellemeye ilikin toplantlarna kar yaklak 70.000 kiinin katld protestolar, 1989daki Tiananmen Meydan gsterileri, Demir Perdenin ve Berlin Duvarnn k gibi 20. yzyln son eyreini belirleyen en nemli gelimelerden biri olarak tarihe geecektir. Seattleda WTOnun ekonomik kreselleme politika ve kurallarn protesto edenler dnya medyasnn dikkatini bu rgtn gndemine kar harekete geirmeyi baarmlardr. Bylece sivil toplum rgtleri milyonlarca kiiyi kresel gelimenin yaratt sosyal sorunlar ve evre bakmndan dourduu sonular hakknda duyarl hale getirmiler, ayn zamanda iktidar sahiplerine bundan byle kapal kaplar ardnda kararlar almalarnn kolay olmayacan gstermilerdir. Ksaca Sivil Toplum ad verilen bu gruplar, evre, emek ve insan haklar gruplarndan oluan enformel bir federasyondur. Sivil Toplumu dikkate almamak bundan byle baarszla davet karmak anlamna gelecektir. Dnya Bankas bu gerei bir lde renmitir; Sivil Toplum gruplarnn 1990larn ortalarnda 50 Yl Artk Yeter slogan ile Dnya Bankas faaliyetlerini sekteye uratmas rgt gndemini deitirmi ve Dnya Bankas Sivil Toplumun temsilcilerinin dileklerini dinlemeye balamtr.

Seattleda ykselen protestolarn bir zellii de, eliik karlarn temsilcilerinin birbiriyle atan beklentilerini yanstmasdr. yle ki bir yandan kreselleen ekonominin alanlar iin yaratt sosyal sorunlarn zmn isteyen emeki gruplarn alma standartlarnn ykseltilmesine ynelik istekleri, yatrmlar ve istihdam zerinde olumsuz etkiler yaratr gerekesiyle gelimekte olan lkelerin iveren ve ii rgtleri temsilcilerinin tepkileriyle karlam, evre rgtlerinin istekleri gelimi ve gelimekte olan lkelerin yatrm beklentilerine ve sendika politikalarna ters dmtr. Bu elikiler zgrlklerin 21. yzylda ne denli atmalara neden olacann gstergesidir.

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

47

Seattlen olas bir sonucu, Uluslararas alma rgtnn (ILOnun) temel alma standartlarnn evrensel kabulnde daha ileri bir yaptrm gcne sahip olaca izlenimi vermektedir. Bunun nasl gerekleecei henz belirgin deildir. Ancak medya haberleri -hatta bunlar arasnda tutucu grleriyle bilinen medya organlarnn yaynlar bile- alma standartlarn WTO gndemine almak yerine dorudan ILOnun desteklenmesini savunmaktadr. Ksaca ILOnun standartlarna uyumu glendirmek istei etkin bir WTO yaratmann fiyat olarak grlmeye balanmakta, ekonomik ve siyasi gce sahip evreler de WTOnun bu dorultuda almaya devamn istemektedir.

Trkiye ILOnun insan kaynaklarna ilikin 7 temel szlemesini esasen onaylam bulunmaktadr. Bunlar; rgtlenme zgrl ve toplu szleme hakkna ilikin 87 ve 98 sayl szlemeler, zorunlu almann kaldrlmasna ilikin 29 ve 105 sayl szlemeler, eit deerdeki iler iin kadn ve erkek iilere eit cret denmesine ilikin 100 sayl szleme, ayrmcla kar 111 sayl szleme ve istihdama katlmada asgari ya hadlerine ilikin 138 sayl szlemedir. Bu temel szlemeler dnda lkemizin onaylad ILO szlemeleri arasnda istihdam gvencesi (158 sayl) ve kamu grevlilerinin rgtlenme hakkna ilikin (151 sayl) szlemeler de konumuz bakmndan nemlidir. Ne var ki Trkiye mevzuat ve uygulamalarnn 87, 98 ve 111, 151 ve 158 sayl szlemelere uyumunu henz yeterince salayamad iin eletirilmektedir. 1998de ILO yerinde almaya likin Temel Haklar Bildirgesini karmtr. Bu belgenin temel ILO szlemeleri arasnda yeralma olasl kuvvetlidir.

Uyum sorununa 1999 itibariyle Trkiyenin aday lke sfatn kazanmas sonucu bir de Avrupa Birlii boyutu eklenmitir. AB boyutunda insan haklar, istihdam gvencesi, toplu karmalar, ynetime katlma (ii temsilcilerinin rol, iyeri konseyleri) kamu grevlilerinin sendikalama haklar, vb. gibi Avrupa standartlar gndeme gelecektir. Kreselleme gerek temel insan haklar, gerek egemenlik ve kar politikalar ile atacak baka birok nemli deiimlere gebe grnmektedir. Bu konuda uluslararas rgtlerin ve AB gibi blgesel entegrasyonlarn evrensel ve bazen birbiriyle elien etkilerinin nasl badatrlaca ise henz belirgin deildir. Batnn deer ve ideallerini baka lkelere ihra etme istei bu lkelerin kendi ideal ve deerlerinden vazgemek ya da bunlar deitirmek istek ve gc ile giderek atmaya girebilecektir. Batnn deer verdii eyler bu lkelerin korkulu ryas ya da en azndan benimsemek istemedii deimeler olabilir. zgrlk kukusuz byk bir kazanmdr, ancak ona ulamak gemite hi de kolay olmamtr; ileride de kolay olacaa benzememektedir.

XXI. Yzylda zgrlkler stne

48

Belki bazen biraz abartlmakla birlikte, kreselleme olgusunun lkeleri kendi iradeleri dnda hzl bir benzeim srecine soktuu dorudur. AB gibi blgesel entegrasyonlara girme halinde ise lke kendi iradesi ile ulusal egemenlik glerinin bazlarndan vazgemek durumunda kalmaktadr. Bu ikinci durumda birey, grup ve ulus karlar arasnda doacak tezatlar daha da hzl ve arpc olabilir. AB yelii yolundaki Trkiye ise, 21. yzylda bu tezatlarn olumsuz etkilerini hafifletecek denge ve uzlamalar iin gerekli planlamalar yapmak zorundadr.

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

49

ORTA ASYA CUMHURYETLERNN SOSYO EKONOMK KALKINMALARINDA YEN STKAMETLER

Prof. Dr. Nevzat YALINTA *

GR Eski Sovyetler Birliinin dalp yeni 15 mstakil cumhuriyetin

kurulmas ile insanlk tarihi ok nemli ve yepyeni bir tecrbe yaamaya balamtr. Bu durum her alanda olduu gibi sosyo-ekonomik gei ve kalknma sahalarnda da ortaya kmaktadr. Gei ve kalknma meselelerinin asl zorluu, daha nce bu genilikte bir deiimin yani merkezletirilmi sosyalist ekonomiden, ok odakl serbest Pazar ekonomisine geiin vukuu bulmam olmasdr. Dolaysyla bu yeni durumu karlayacak nazari ve uygulamaya ait ciddi bir bilgi ve tecrbe birikimi sz konusu deildir.

Bu durum ise geii ve kalknmay gerekletirecek yeni cumhuriyetlerin ve bu arada Orta Asya Trk Cumhuriyetlerinin lider ve idarecilerinin sorumluluunu ok byk lde artrmaktadr. ktisatlar ve uygulayclarn da mesuliyeti fazladr. niversitelerde de iktisat retiminin bu yeni ihtiyaca gre ekillendirilmesi gerekli olmaktadr.

GAYE te Orta Asyadaki Cumhuriyetlerde mevcut artlar karsnda

geiin en dengeli ve verimli ekilde yaplmas ve sosyo-ekonomik kalknmann, refahn artp yaygnlamasnn en salam temeller zerinde ve mmkn olabilecek en ksa vadede gerekletirilmesi zarureti asl hedef olmaktadr. Bu ise hem teori ve hem de uygulamada yeni istikametleri, politikalar ortaya karm ve halen de karmaktadr.

Biz bu yazda, btn Orta Asya Cumhuriyetleri iin sz konusu olan bu yeni istikametlerin sistematik takdimini ve ksa bir * stanbul niversitesi, Emekli retim yesi

Orta Asya Cumhuriyetlerinin Kalknmalar

50

deerlendirmesini yapacaz. Bu bir ereve izme gayreti olacaktr. Tabiatyla burada asl gznne alnan lkeler Azerbaycan da dahil olmak zere tmyle Trk Cumhuriyetleri dir.

BAIMLI SOSYO EKONOMK YAPI Azerbaycan ve Orta Asya Cumhuriyetleri zbekistan,

Trkmenistan, Tacikistan, Krgzistan ve Kazakistan - mstakil devletler haline dnmeden nce, 1991 ylndan evvel, merkeze baml sosyo-ekonomik yap ve sistem iinde bulunuyorlard. Bu durum kararlarda, yapda ve ekonomik sistemin ilemesinde ortaya kyordu. Moskovada bulunan gosplan idaresi btn Sovyetler Birliinin sosyo-ekonomik planlamas iinde Trk Cumhuriyetlerinin planlamalarn da yrtyordu. Sovyetlerinki alabildiince kat ve merkeziletirilmi bir sosyalist planlama rneiydi. Bu sistem ayn zamanda 19. asrn ilk dnemlerinden, arlk Rusyasndan balayp bu asrn sonlarna kadar uzanan bir zaman sresinde bu blge ekonomilerinin kaynaklarnn blge dna aktarlmas istikametinde kurulup iletilmitir. Neticede, Orta Asya btn zenginliklerine ramen bugnk gelimeye muhta seviyede kalmtr. Kaynaklarn aktarlmas zellikle aadaki sahalarda belirgin bir hal almtr.

1. Hammadde kaynaklarnn aktarlmas

2. nsangcnden yararlanma

3. Enerji kaynaklarndan istifade (petrol, gaz, kmr, su)

4. Da kapal pazar olarak kullanma

Bu zellikleri ok uzun sre tam olan Trk Cumhuriyetleri neticede tipik birer mstemleke ekonomilerine dnm ve sosyal yaplar o istikamette ekillenmitir.

YEN STKAMETLER Eski dnem sadece baml bir sosyo-ekonomik yap ve dk

bir hayat dzeyi getirmemi, ayn zamanda baml insan tipini de ortaya karmtr. O zamanki cari sistemin sonucu olarak vatandalar sosyo-ekonomik alanda kararlar almak serbestiyetine sahip olmadklarndan serbest hareket etme, teebbslere girime imkanlarndan mahrum olmu bulunuyorlard. Bu ise mteebbislerin, zel kesimin mevcudiyetini nlyordu. Halbuki Serbest Pazar Ekonomisi hr teebbsn, zel sektrn varlna dayanmaktadr. Bu vazgeilmez arttr. Sovyetler Birlii dneminin, Sovyet insan

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

51

ekillendirme politikalar bireysel ve hr karar alp uygulama serbestiyetini ortadan kaldryordu. Hr mteebbislerin oalp yaygnlamas ve zel kesimin doup glenmesi iin aadaki istikametlerde gelimelerin srat kazanmas zaruri grlmektedir. Bu sonulara, Trk Cumhuriyetlerinin mstakilliklerini ilan etmelerinden sonra yaplan incelemeler neticesinde varlmtr.

1- Hukuki Yapda Deiiklikler Bunlar, mevcut hukuki yapdaki hr teebbsn doup

gelimesinde engel mevzuatn kaldrlmasyla yeni sistemin glenmesini salayacak tevik tedbirlerinin karlmasdr. Bu konuda ilk olarak ele alnacak hukuki dzenlemeler u alanlarda olabilir:

zel Mlkiyet Hakk,

Miras Hukuku,

Ticaret ve irketler Kanunu,

cra-flas Kanunu,

Yabanc Sermaye Kanunu ve dierleri.

Bu alandaki abalar balam fakat tmyle sonulandrla-mamtr.

2- Devlet daresinin Dzenlenmesi zellikle ekonominin idaresinden sorumlu devlet idaresinin tesirli,

zaman kaybettirmeden ileri sonulandrc ve mspet davran iinde bulunucu ekilde yeniden dzenlenmesi gerekecektir. Bunlar bilhassa Ticaret ve Sanayi Bakanlklar, Maliye ve Gmrk Tekilatlar, Merkez Bankas ve D Ticaretten sorumlu dairelerle yabanc sermayeden sorumlu kurululardr. Bu arada kamu personeli yeni bir eitimden gemelidir. Bunun iin Kamu Personeli Eitim Enstits kurulabilir. Bu sahadaki almalar olduka yavatr ve sosyalist dnemdeki alkanlklar gelimede ciddi engeller dourmaktadr.

3- Sermayenin Teekkl Sosyo-ekonomik kalknmann gereklemesi sermaye birikimine

baldr, nk yatrmlar ancak byle gerekleebilir. Serbest Pazar Ekonomisinde ise bu zel mteebbislerin sahip olabilecekleri nitelikte olmaldr.

Orta Asya Cumhuriyetlerinin Kalknmalar

52

Sermaye birikimi i ve d kaynaklarn a- i tasarruflar arttrrken b- yabanc sermaye ve d yardm akn oaltmak zaruri olmaktadr. Baz Trk Cumhuriyetlerinde kk ve orta apl yabanc sermaye cesaret krc glklerle kar karyadr.

4- nsan Gcnn Yetitirilmesi Bir lkenin kalknmasnda en nemli servet onun beeri

kaynaklardr. Bu kaynaklarn kalknmay sratlendirecek insan gcn salamada kullanlmas ncelik tamaktadr. Bu alanda zihniyet, davran deiiklikleri ile eitim vastalarna bavurulacaktr. Orta Asya Cumhuriyetlerindeki insan gcne, etkinlii artrmak iin u vasflar kazandrmak nem kazanmaktadr.

1. Mteebbis ruhunun uyandrlmas,

2. Sorumluluk duygusunun gelitirilmesi; kendisi, evresi ve toplum iin,

3. Yeni mesleki ve teknik vasflarn kazandrlmas; yeni teknolojiler ve meslekler iin, ticaret, turizm, bankaclk ve dier sektrlerde,

4. ktisadi teebbslerde orta ve uzun vadeli dnme alkanl gerekmektedir.

5- Sosyo-Ekonomik birlii ve Btnlemeler Orta Asyada yeni cumhuriyetler ve zellikle bazlar, blnme ve

snrlandrlmalarn sonucu olarak, 21. Asr Dnyasnn zorunlu kld kaynak ve pazar hacimlerine yeterli lde sahip deillerdir. Esasen zamanmz, mstakil devletlerin ibirlii ve btnleme adr. Kaynaklar biraraya gelmekte, pazarlar geniletilmekte ve sosyo-ekonomik politikalar uyumlu hale sokulmaktadr. Avrupa Birlii (AB) ve Kuzey Amerika Serbest Blgesi (NAFTA) bunun baarl rnekleridir.

Orta Asya Trk Cumhuriyetleri de elbette kalknmalarn gerekletirirken kapal ekonomiler olmamal ve d ekonomilerle sk bir ibirlii ve btnlemeler gerekletirmelidirler. Bir taraftan Bamsz Devletler Topluluu (BDT) iinde ekonomik imkanlarn kullanrken, dier taraftan da yeni Ekonomik birlii Tekilat (ECO) ervesinde iktisadi ilikilerini glendirmelidirler. Bu tekilatta, Trkiyenin de bulunmas, bu Cumhuriyetler ve Azerbaycan iin nemli bir avantajdr. Fakat, bu Cumhuriyetler iin sosyo-ekonomik alanda asl g getirecek hedef kendi aralarnda bir btnlemeyi gerekletirebilmeleridir. Bu ise

Prof. Dr. N. Ekine Armaan

53

bir Orta Asya Ortak Pazar olabilir. Bu istikamette istiklal ilanndan sonra Takentte atlan admlar hzlandrlabilir. Bu Ortak Pazar erevesinde gerekletirilecek asl hedefler yannda mterek gayretlerle yeni bir nfus, tarm v