Profil Grada Bihaca Za Investitore

7/24/2019 Profil Grada Bihaca Za Investitore

1/12

Profil grada Bihaa za investitore

2015


2/12

P R O F I L Z A I N V E S T I T O R E

S A D R A J

1. Biha Zapadna Kapija Bosne i Hercegovine na jugoistonoj granici EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

2. Mladi obrazovani ljudi kao nae najvee bogatstvo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

3. Osnovne karakteristike privrednih aktivnosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Poljoprivreda i procesna industrija hrane razvija se na sigurnoj resursnoj bazi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

umarstvo i obrada drveta-potencijal za finalnu i brendiranu proizvodnju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Prirodne ljepote i turizam-kompleksni turistiki megaprojekti kao budunost razvoja . . . . . . . . . . . . . . . 8

4. Makrokonkurentnost (drava, federacija, kanton i opina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Porezi-stimulirajue stope . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Zakoni o stranim investicijama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Podsticaji-sistem podrke razvoju pojedinih sektora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

5. Lokacijski paketi-Biha, od poduzetnitva i industrije do poljoprivrede i turizma. . . . . . . . . . . . . . . . . .11

Poslovna zona Kamenica I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

Poslovna zona Ripa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

Kompleksni turistiki proizvodi: Grad Biha, rijeka Una i Nacionalni park Una . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

6. Sistem za podrku investitorima u Bihau olakava investitorima proces prikupljanja iobrade informacija i proces investiranja-Gradska administracija prati zahtjeve svakoginvestitora individualno i koordinaciju olakava i ubrzava cjelokupni proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

7. Zato investirati u Biha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

Relativno niski trokovi vezani za pokretanje preduzea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

Prihvatljivi trokovi vezani za pripremu izgradnje industrijskih i proizvodnih kapaciteta . . . . . . . . . . . . . .14

Radna snaga obrazovana i obuena a cijene radne snage meu najniim u regiji . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

Niski porezi i znaajni podsticaji sa svih nivoa vlasti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Trokovna strana Vaeg poslovanja nee biti preoptereena visokim

cijenama repromaterijala, energenata i komunalnih usluga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Cijene poslovnih usluga meu najpovojnijim u regiji i BiH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Biha ve stie povjerenje znaajnih investitora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

8. Kako nas kontaktirati u Bihau? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20


3/12

2 3

P R O F I L Z A I N V E S T I T O R E P R O F I L Z A I N V E S T I T O R E

1. BIHA - ZAPADNA KAPIJA BOSNE IHERCEGOVINE NA JUGOISTONOJ GRANICI EU

Biha je grad koji je smjeten na krajnjem sjeverozapadu Bosne i Hecegovine, te je jedan od teritorijalno veihi mnogoljudnijih gradova u tom dijelu BiH. Biha je takoer administrativno sjedite Unsko Sanskog Kantona ukojem ivi oko 300.000 stanovnika, dok na teritoriji grada Bihaa ivi 61.186 stanovnika.

Specifinost pozicije ovog grada ogleda se u tome to on granii sa Republikom Hrvatskom, te se moe reida je grad na jugoistonoj granici EU.

Iako je Biha relativno daleko od glavnog grada Bosne i Hercegovine, Sarajeva (310 km), ipak je mreom

magistralnih puteva i autoputeva dobro povezan sa centralnom Bosnom ali i sa svojim okruenjem. Od veihurbanih centara u relativnoj blizini nalazi se Banjaluka (149 km), Prijedor (102 km), Karlovac (RH, 100 km) i glavnigrad Republike Hrvatske, Zagreb (154 km).

Biha se ukratko moe opisati kao zapadna kapija Bosne i Hercegovine na jugiostonoj g ranici EU. Do granicesa Slovenijom je 112 km, sa Austrijom 270 km, a sa Maarskom 242 km, uglavnom modernih autocesta ili brzihmagistralnih puteva. Biha je takoer povezan i eljeznikim saobraajem, kako sa ostatkom BiH i sjevernomHrvatskom tako i sa centralnom Dalmacijom i lukama na Jadranskom moru. Ukoliko koristite avio saobraaj zadolazak u Biha, najblie zrane luke sa ustaljenim meunarodnim saobraajem su u Zagrebu (2 sata vonje),Splitu (2 sata vonje) i Sarajevu (4 sata vonje). Na teritoriji grada Bihaa se nalazi i sportski aerodrom koji bi uzizvjesna ulaganja mogao postati komercijalni aerodrom.

Relativna blizina Jadranskog mora omoguava neometan i brz pristup lukama u Republici Hrvatskoj. Velikeluke Split, Rijeka, ibenik su dva do tri sata vonje udaljene od Bihaa i povezane sa Bihaem mreom brzihmagistralnih puteva i autocesta, te eljeznicom.

2. MLADI OBRAZOVANI LJUDIKAO NAE NAJVEE BOGATSTVO

Grad Biha sa svojih 61.186 stanovnika, te kao administrativnicentar Unsko Sanskog kantona na ijoj teritoriji ivi oko 300.000stanovnika, relativnom blizinom velikih urbanih centara kao tosu Banjaluka sa oko 200.000 stanovnika, Prijedor sa oko 97.000stanovnika, Zagreb (Republika Hrvatska, sa oko 1.000.000stanovnika) i Karlovac (Republika Hrvatska, sa oko 60.000stanovnika), predstavlja teritoriju koja zajameno ima pristup

visokoobrazovanoj radnoj snazi i kvalificiranim radnicima. SamBiha je jedan od razvijenih univerzitetksih centara u BiH.

Studentima se prua mogunost redovnog i vanrednog studijai to na slijedeim fakultetima:Tehniki ( elektrotehniki, graevinski,drvnoindustrijski, mainski i tekstilni odsjek), Ekonomski fakultet, Pravni fakultet, Biotehniki (poljoprivredni,prehrambeni i umarski odsjek), Pedagoki (odsjek engleskog i njemakog jezika i knjievnosti,matematika i fizika,predkolski odgoj, razredna nastava i odsjek tjelesnog odgoja), Visoka zdravstvena kola (sanitarno inenjerstvo iodsjek sestrinstva) i Islamski pedagoki fakultet odsjek islamske vjeronauke i odsjek socijalne pedagogije i duhovneskrbi). Trenutan broj upisanih studenata je oko 4.000.

U sklopu srednjeg obrazovanja realiziraju se programi u trajanju 3 ili 4 godine u slijedeim zanjimanjima:ope gimnazijsko obrazovanje, tehnike i srednje kole, medicinsko obrazovanjei umjetniko obrazovanje. Znaajnoje istaknuti da se zahvaljujui Zakonu o obrazovanju odraslih Unsko-sanskog kantona realiziraju programidokvalifikacije i prekvalifikacije ime se kandidatima omoguava vea konkurentnost na tritu. Trenutno u srednjekole upisano je 3600 uenika.

Starosna struktura stanovnitva grada Bihaa je izrazito povoljna. Za razliku od starosne strukturestanovnitva u EU i susjednih zemalja, stanovnitvo na teritoriji Bihaa nema tendenciju starenja, a broj mlaihod 14 godina je 18,2%, dok je broj starijih od 65 godina svega oko 12,1%. Biha u budunosti zasigurno nee imatiproblema sa nedostatkom radne snage izazvanim starenjem populacije.

Prikaz 1.Geostrateki poloaj Unsko-sanskog kantona

Prikaz 2. Univerzitet u Bihau

GEOGRAPHICPOSITION

Bosnia & Hercegovina in Europe Una-Sana Canton in Bosnia & Herzegovina


4/12

4 5


0 - 14 godina 15 - 65 godina Preko 65 godina

Biha 18,2 % 69,7% 12,1%

Prosjek Republika Hrvatska 15,0% 67,0% 18,0%

Prosjek BiH 17,5% 67,4% 15,1%

Prosjek Republika Srbija 14,3% 67,9% 17,8%

Prosjek EU 15 15,4% 66,7% 17,9%

Prosjek EU 28 15,6% 66,6% 17,8%

Prikaz 3. Starosna struktura stanovnitva

Na evidenciji JU Slube za zapoljavanje USK krajem maja 2015. godine prijavljeno je 10.142 nezaposlenihlica na podruju grada Biha, od ega najvei procenat otpada na nekvalifikovanu radnu snagu (oko 28,9%),kvalifikovane radnike (28,1%), radnike sa srednjom strunom spremom (26,3%), dok na radnike sa visokom i viomstrunom spremom otpada (11,3%) uglavnom ekonomisti, pravnici, dipl.ing. poljoprivrede, dipl ing. prehrambenetehnologije i profesori raznih smjerova.

Na podruju grada Bihaa u februaru 2015 godine bilo je zaposleno oko 11.541 osoba, a prosjena netoplaa iznosila je oko 460 EUR, dok je prosjena bruto plaa oko 706 EUR. Iako neto iznad prosjeka u Bosni iHercegovini, i neto i bruto plae u Bihau su jo uvijek mnogo manje nego u poreenju sa susjednom Hrvatskom iprosjekom EU. Biha uistinu ima dobro obrazovanu, kvalificiranu i jeftinu radnu snagu.

Teritorija Neto Plate (EUR)

Bruto Plate (EUR)(sa uplaenim doprinosima,

penzionim i zdravstvenimosiguranjem)

Biha 460 706

Prosjek republika Hrvatska 716 1030

Prosjek BiH 419 650

Prosjek Republika Srbija 355 489

Prikaz 4. Neto i bruto plate februar 2015.

3. OSNOVNE KARAKTERISTIKEPRIVREDNIH AKTIVNOSTI

3.1. POLJOPRIVREDA I PROCESNA INDUSTRIJA HRANE RAZVIJA SE NA SIGURNOJ RESURSNOJ BAZI

Grad Biha raspolae sa 27.243ha poljoprivrednog zemljita(njive 12.286 ha, vonjaci 484 ha, livade 8.796 ha i panjaci 5.677ha) i pripojenog dijela opine Drvar od 4.375 ha poljoprivrednogzemljita (njiva 1.039 ha, vonjaka 53 ha, livada 1.162 ha ipanjaka 2.121 ha). Proizvodnja itarica i krmnog bilja na podrujugrada Bihaa organizovana je na porodinim poljoprivrednimgazdinstvima i to iskljuivo za podmirenje vlastitih potreba i ufunkciji je stoarske proizvodnje jer u postojeim okvirima veinapoljoprivrednih gazdinstava nije konkurentna u ovoj proizvodnjizbog visoke cijene repromaterijala i usitnjenosti posjeda. Davanjemu zakup poljoprivrednog zemljita u vlasnitvu drave na podrujugrada Bihaa fizikim i pravnim licima za oekivati je da se stanje

u ovoj oblasti znatno popravi.U posljednje dvije na veim povrinama zasijane su uljarice a postignuti prinosi dokazsu da uz organizovan otkup i pravilnu primjenu agrotehnikih mjera na ovim prostorima mogu sijati i kulture kojedonose veu dobit porodinim gazdinstvima.

Proizvodnja povra odvija se na otvorenom polju i u zatienom prostoru. Navedenom proizvodnjom bavi seveliki broj domainstava iako postoje realne anse za intenzivan razvoj ove grane poljoprivrede limitirajui faktorje nepostojanje preraivakih, skladinih i rashladnih kapaciteta. Udruenje proizvoaa povra i jagodiastogvoa u zatiem prostoru Biha 2006 okuplja 65 proizvoaa sa ukupnom povrinom pod zatienim prostoromod 25.000m2 i godinjom proizvodnjom od 465 tona raznog povra.

Povrine pod zatienim prostorom na podruju grada Bihaa iznosi 40.000m2, a proizvodnja povra je 700tona i u stalnom je porastu.

Prikaz 5. Plastenika proizvodnja


5/12


6/12

8 9


3.3. PRIRODNE LJEPOTE I TURIZAM KOMPLEKSNI TURISTIKIMEGAPROJEKTI KAO BUDUNOST RAZVOJA

Biha ima izuzetne mogunosti za razvoj turizma. Postojeresursi za razvoj banjskog, ruralnog, vjerskog, kulturno-historijskog, zimskog, herbalnog, lovnog, ribolovnog i ekstremnogturizma.

Proglaenjem Nacionalnog parka Una 29. maja 2008.godine, Biha je dobio novu neprocjenjivu vrijednost koju moraiskoristiti za razvoj privrede, odnosno turizma kao jedne odnajperspektivnijih grana privrede. Nacionalni park gotovo u

cjelosti se prostire na teritoriji grada Bihaa. Rijeka Una prostirese u duini od 80 km, bogata je virovima, slapovima, vodopadima ipredstavlja jednu od najljepih rijeka u Bosni i Hercegovini.

Grad Biha ve raspolae sa 7 hotela, 1 motelom, 301 soba (sa 561 leajeva) i 7 ostalih smjetajnih jedinica(sa 486 leaja), odmaralita i sl .objekti za krai odmor, kampovi prostor za kampiranje,te ostali smjetaj. Iakopostoje prirodni potencijali, pravi razvoj turizma na teritoriju grada Biha moe se oekivati onda kada bududefinirani kompleksni turistiki proizvodi oslonjeni na resurse koji postoje. Mogunost za profitabilno investiranje utakve projekte je oigledna. Grad Biha je spreman dati podrku investitorima u definiranju kompleksnih turistikihproizvoda koji bi se oslanjali na prirodne resurse kao to su: rijeka Una, Nacionalni park, SRC Duga Luka, TRCTerme Gata, Stari gradovi i sl.

4. MAKROKONKURENTNOST(DRAVA, FEDERACIJA, KANTON I GRAD)

Grad Biha se nalazi u sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine (Federacija BiH), u Unsko Sanskomkantonu, i administrativno je sjedite kantona. Obzirom na administrativni poloaj na teritoriji grada primjenjuju

se svi zakoni i propisi Bosne i Hercegovine, Federacije BiH i Unsko sanskog kantona. Neki od tih zakona i propisadaju odreenu konkurentsku prednost Bosni i Hercegovini u odnosu na susjedne drave u pojedinim segmentima.

4.1. POREZI STIMULIRAJUE STOPE

Bosna i Hercegovina spada u zemlje sa najniom stopom PDV-a u okruenju (skupa sa Crnom Gorom)ali istovremeno i u zemlje sa relativno niskom stopom poreza na dobit (za pravna lica) gdje jedino u okruenjuMakedonija i Crna Gora imaju manje stope poreza na dobit.

PDV se plaa na promet dobara i usluga koje poreski obveznik, u okviru obavljanja svojih djelatnosti, izvri nateritoriji BiH uz naknadu i uvoz dobara u BiH, a standardna stopa PDV-a na oporezivi promet dobara i usluga i uvozdobara u BiH iznosi 17 %.

Porez na dohodak plaa i rezident i nerezident koji ostvaruje prihode od samostalne ili nesamostalnedjelatnosti na teritoriji FBiH po stopi od 10%. Prihodi koji se u smislu ovog zakona ne smatraju dohotkom su prihodipo osnovu sudjelovanja u raspodjeli dobiti gospodarskih drutava.

Obveznik poreza na dobit privrednih drutava je: poduzee, banka i druga finansijska organizacija i drutvo zaosiguranje i reosiguranje imovine i lica, zadruga i zadruna organizacija i institucija koja prodajom proizvoda i usluga

na tritu ostvaruje dobit. Porez na dobit plaa se po stopi od 10 % na utvrenu poreznu osnovicu u poreznombilansu. Plaanja poreza na dobit oslobaa se:

obveznik koji je u godini za koju se utvruje porez na dobit izvozom ostvario vie od 30 % od ukupno

ostvarenog prihoda

obveznik koji u pet uzastopnih godina investira u proizvodnju u vrijednosti od najmanje 20 miliona

KM, na teritoriji F BiH, poevi od prve godine investiranja u kojoj mora biti investirano najmanje

4 miliona KM

obveznik koji zapoljava vie od 50 % invalidnih lica i lica s posebnim potrebama due od godinu

dana za godinu u kojoj je bilo zaposleno vie od 50 % tih lica

obveznik - poslovna jedinica nerezidenta koji je osnovan ili ije je sjedite ili kojem se stvarna uprava i nadzor

nad poslovanjem nalazi izvan teritorije Federacije, a u BiH oslobaa plaanja poreza na dobit za dobit koju

ostvari poslovanjem na teritoriji Federacije.

DraveStopa poreza na dodanu vrijednost

(PDV) u %Stopa poreza na dobit

(za pravna lica) u %

Bosna i Hercegovina 17 10

Hrvatska 25 20

Srbija 20 15

Crna Gora 19 9Makedonija 18 10

Albanija 20 10

Turska 18 20

Slovenija 20 21

Maarska 27 19

Bugarska 20 10

Rumunija 24 16

Prikaz 8. Porezne stope

Prikaz 7. Rijeka Una


7/12

10 11


4.2. ZAKONI O STRANIM INVESTICIJAMA

Bosna i Hercegovina ima dobro definirane zakone i podzakonske akte koji se tiu pokretanja i rada privrednihsubjekata, a posebno se tretiraju i direktne strane investicije. Osnovni zakonski akti koji reguliu pitanja registracijei poslovanja privrednih subjekata kao i direktnih stranih investicija s u:

Zakon o politici direktnih stranih ulaganja u BiH (Slubeni glasnik BiH broj 17/98 i 13/03) ureuje

osnovne politike i principe uea stranih ulagaa u privredu BiH.

Zakon o stranim ulaganjima (Slubene novine F BiH broj 61/01 i 50/03) ureuje prava, obaveze i

povlastice stranih ulagaa, oblike stranih ulaganja, postupak odobrenja i odreuje organe nadlene

za odobrenje stranih ulaganja u F BiH.

Zakon o vanjskotrgovinskoj politici (Sl. glasnik BiH, broj 7/98 i 35/04) regulie osnovne elemente

sistema za izvoz i uvoz roba i usluga i odreuje uslove za izvravanje ekonomskih djelatnosti u

inozemstvu i za izvravanje ekonomskih djelatnosti zikih i pravnih lica u BiH.

Uvoz i izvoz roba je slobodan od bilo kakvih ogranienja ili drugih mjera istog efekta, ali se ne iskljuuju

zabrane ili ogranienja meunarodnog prometa opravdane na temelju javnosti, morala, javne politike

ili javne sigurnosti. Uvoz i izvoz e se osigurati pod istim uslovima na itavoj teritoriji BiH.

Odluka o uslovima za otvaranje i rad predstavnitava stranih osoba u F BiH (Slubene novine F BiH

broj 7/95)

4.3. PODSTICAJI SISTEM PODRKE RAZVOJU POJEDINIH SEKTORA

Privrednicima koji djeluju ili namjeravaju djelovati na podrju grada Bihaa dostupno je nekoliko izvorafinansijskih sredstava namijenjenih razvoju MSP-a kroz irok spektar djelatnosti. Tako su dostupna sredstva putem:

Programa Gradske uprave (poticaji privredi)

Programa podrke Vlade USK-a (poljoprivreda, poduzetnike zone i sl.)

Programa Federalnog ministarstva razvoja, poduzetnitva i obrta

Programa Federalnog ministarstva poljoprivrede, vodoprivrede i umarstva

Programa Federalnog ministarstva za izbjegla i raseljena lica

Ministarstva za izbjegla i raseljena lica RS-a

Programa Zavoda za zapoljavanje

Agencija za unapreenje stranih investicija-FIPA

Takoer, potencijalni strani investitori koji dolaze iz zemalja ije vlade podravaju investiranje i razvoj poslovau treim zemljama, po istom osnovu mogu ostvariti odreenu financijsku podrku prilikom ulaganja u nau zemlju,(npr. SIMEST program podrke italijanskim kompanijama koje investiraju u BiH) itd.

5. LOKACIJSKI PAKETI BIHA, ODPODUZETNITVA I INDUSTRIJE DOPOLJOPRIVREDE I TURIZMA

Na podruju grada Bihaa planirana je izgradnja dvije atraktivne poslovne zone i to z ona Ripa povrine 20,7ha i zona Kamenica I povrine 39,2 ha. Osim toga prirodni potencijal za razvoj turizma i proglaeni Nacionalni parkUna, pruaju osnov za razvoj jednog kompleksnog turistikog proizvoda koji moe animirati znaajnije investitore teemo ga smatrati zasebnim lokacijskim paketom.

5.1. POSLOVNA ZONA KAMENICA

Poslovna zona Kamenica I locirana je na sjevero-zapadnomdijelu urbanog podruja grada Bihaa na postojeem magistralnomputu M.5 Biha- granini prelaz Izai ime se preko R. Hrvatskeostvaruje veza sa zemljama Evropske unije. Udaljenost od centragrada iznosi priblino 4 km, a od graninog prelaza Izai 8 km.

Prema Regulacionom planu Kamenica (Slubeni glasnikopine Biha br.03/03) ukupna povrina poslovne zone od 392.000m podijeljena je na 71 parcelu povrine od 2.090 do 7.800 mnamijenjene za malo i srednje poduzetnitvo, parcelu namijenjenusadraju sajmita povrine 35.810 m, motela povrine 10.380m, uprave sa administracijom povrine 9.000 m i info centra saparkingom povrine 10.100 m. Po strukturi vlasnitva 24 parcele ilicca 133.070 m su vlasnitvo opine Biha sa 1/1, 12 parcela ili cca45.180 m Socijalistikog Saveza, a 39 parcela ili cca 213.750 m jeprivatno vlasnitvo.

Prostorno planska i projektna dokumentacija su u cjelosti zavrene, a trenutno se investira u izgradnjuinfrastrukture.

Trenutna situacija u poslovnoj zoni: izgraeno je 9 poslovnih objekata u kojima 11 poslovnih subjekata obavljadjelatnost. Za 2 poslovna objekta izgradnja je u toku, a za 7 poslovnih subjekata u toku su pripreme za izgradnju

u razliitim fazama. U obuhvatu regulacionog plana Kamenica nalazi se 5 neizgraenih graevinskih parcela/slobodnih za potencijalne investitore koje su u vlasnitvu Grada Bihaa.

Trenutno je ire podruje snabdijeveno elektrinom energijom a postoje i vodovodne instalacije, dok je zazemljite u poslovnoj zoni infrastrukturno opremanje u toku.

Tabela 1. Poslovna zona na podruju Bihaa

Opina Poslovna zona Povrina (ha) Broj poslovnih subjekata u zoni Ukupna izgraena povrina (m2)

Biha Kamenica 39,2 11 (u 9 objekata) 9.802

Prikaz 9. Lokacijski paket Kamenica


8/12

12 13


5.2. POSLOVNA ZONA RIPA

Poslovna zona Ripa nalazi se na zapadnom prilazu graduBihau uz magistralni put koji spaja sarajevskozeniku kotlinupreko Bihaa sa Hrvatskom i EU. Za ovu poslovnu zonu izraenje i usvojen Regulacioni plan Poslovna zona Ripa. Prostorniobuhvat poslovne zone je 20,7 ha, preparcelisana je u 15 parcela,od ega je zemljite veliine cca 4,2 ha vlasnitvo grada Bihaa ipreparcelisano je u 4 parcele. Izgraen je 1 poslovni objekt kojiobavlja djelatnost proizvodnje peleta (Amadint d.o.o.). Do sada nijebilo znaajnijih ulaganja u PZ Ripa. Parcele unutar zone izmeusaobraajnica je mogue i spajati kako bi se udovoljilo potrebama

investitora. U irem podruju postoji snabdijevanje elektrinomenergijom i vodom, telekomunikacionim mreama a same lokacijesu djelimino opremljene.

5.3. KOMPLEKSNI TURISTIKI PROIZVODI:GRAD BIHA, RIJEKA UNA I NACIONALNI PARK UNA

Iako Biha ima izuzetne mogunosti za razvoj turizma kao to su prirodni resursi za razvoj banjskog, ruralnog,vjerskog, kulturno-historijskog, zimskog, herbalnog, lovnog, ribolovnog i ekstremnog turizma, turizam u Bihau jouvijek ne igra ulogu koju bi trebao imati u cjelokupnom razvoju i promociji grada i kantona. Potreba za sistematskirazvoj ovog sektora i tranformacija turistikih i prirodnih potencijala u razvijene i brendirane turistike proizvode jejasna, te e grad Biha podrati takve aktivnosti u potpunosti.

Jedan od kljunih potencijala grada Bihaa je rijeka Una. Proglaenjem Nacionalnog parka Una, Bihaje dobio novu neprocjenjivu vrijednost koju mora iskoristiti za razvoj privrede, odnosno turizma kao jedne odnajperspektivnijih grana privrede. Nacionalni park gotovo u cjelosti se prostire na teritoriji grada Bihaa. Potencijalneturistike resurse na podruju grada predstavljaju: atraktivne destinacije na Uni: Martinbrod, Kulen Vakuf, Oraac,trbaki buk, Ripa i Biha, nacionalni spomenici: Damija Fethija, Kloster, Sokolac, Brekovica, te Toranj crkve sv.Antuna, zatim, hoteli i ugostiteljstvo, Ribolovni revir Klokot, Srbljani Vonja kanuom i kajakom moe se organiziraticijelom duinom Une i njenih pritoka, dok za rafting postoje izvanredne staze.

Postojei prirodni resursi, zdrava hrana i isti okoli nedovoljno su iskoriteni u turistikoj ponudi, a posebno ururalnom dijelu Bihaa. Planiranje i realizacija mega turistikog projekta koji bi za sobom povukao velike investicijei investitore sa kredibilitetom je rijeenje za razvoj turizma.

6. SISTEM ZA PODRKU INVESTITORIMA U BIHAUOLAKAVA INVESTITORIMA PROCES PRIKUPLJANJAI OBRADE INFORMACIJA I PROCES INVESTIRANJA GRADSKA ADMINISTRACIJA PRATI ZAHTJEVE SVAKOGINVESTITORA INDIVIDUALNO I KROZ KOORDINACIJUOLAKAVA I UBRZAVA CJELOKUPNI PROCES

Glavna taka kontakta sa potencijalnim investitorima ispred grada Bihaa je Sluba za opu upravu, privrednei drutvene djelatnosti grada Bihaa, Odsjek za upravljanje lokalnim razvojem. Na tom mjestu svi potencijalniinvestitori koji imaju interes za investiranje na teritoriji grada Bihaa i koji imaju dokazan kredibilitet, mogu dobitisve potrebne informacije o lokacijskim paketima koji su aktuelni ali i o planovima grada Bihaa za naredni periodu smislu kreiranja prilika i stvaranja preduslova za investiranje. Aktivnosti koje ova sluba provodi su vezane zaprezentaciju i promociju lokacijskih paketa i prilika za investiranje, prijem investitora i usmjeravanje investitora, tedirektna podrka investitoru kroz dodjelu zadataka osoblju unutar gradske administracije koja servisira potrebeinvestitora u procesu iznalaenja lokacije i realizacije investicije. Ideja je da se zahtjevi svakog pojedinanoginvestitora poprate na sistematski organiziran nain i koordiniran od strane same gradske administracije.

Na zvaninoj web stranici se nalaze informacije o prlikama za investiranje na teritoriji grada Bihaa (http://bihac.org/ ).

7. ZATO INVESTIRATI U BIHA

7.1. RELATIVNO NISKI TROKOVI VEZANI ZA POKRETANJE PREDUZEA:

Naziv EUR

Osnivaki ulog 1.000

Trokovi notarskih usluga 500

Sudska taksa za osnivanje preduzea 108

Trokovi objave u slubenom glasniku (orjentaciono) 75

UKUPNO 1.683

Prikaz 11. Trokovi pokretanja preduzea

Prikaz 10. Lokacijski paket Ripa


9/12

14 15


7.2. PRIHVATLJIVI TROKOVI VEZANI ZA PRIPREMU IZGRADNJEINDUSTRIJSKIH I PROIZVODNIH KAPACITETA

Naknade i takse koje investitor treba da izmiri do upotrebne dozvole za izgradnju privrednih subjekata, kaoprimjer trokova navedeni su trokovi vezani za dvije perspektivne poslovne zone.

Trokovi vezani za izdavanje urbanistike saglasnosti i pripremne radnje

1. Taksa na zahtjev za urbanistiku saglasnost 33 EUR

2. Geodetski snimak eksterne usluge

3. Izrada idejnog projekta eksterne usluge

4. Izrada elaborata za pribavljanje potrebnih saglasnosti eksterne usluge

5.Naknada za ureenje gradskog graevinskog zemljita (PremaOdluci o graevinskom zemljitu i Odluci o utvrivanju baznecijene trokova ureenja graevinskog zemljita za 2010.godinu)

0,6058 x 45,0= 27,5 EUR/m2korisne povrinegraevine (za pripremljene i opremljene

lokacije)

6. Pretvaranje poljoprivrednog zemljita u graevinsko eksterne usluge

Trokovi vezani za izdavanje graevinske dozvole i pripremne radnje

1. Taksa za odobrenje za graenje 5 - 75 EUR

2. Izrada glavnog projekta eksterne usluge

3. Geomehanika ispitivanja eksterne usluge

4. Naknada nastala iz osnova prirodnih pogodnosti grad.gra.zemljita renta (Prema Zakonu o graevinskom zemljitu iOdluci o graevinskom zemljitu)

KAMENICA (VI zona): 4,5 EUR/m2korisne

povrine graevine

RIPA: 0 EUR

5.Naknada za izgradnju sklonita (Naknada se ne plaa u sluajuako investitor gradi sklonite u sklopu objekta)

1% od investicionevrijednosti graevine

Nadzor nad izgradnjom objekta eksterne usluge

Trokovi vezani za izdavanje upotrebne dozvole

1. Taksa za upotrebnu dozvolu 5 - 75 EUR

2.Trokovi tehnikog prijema (Prema Cjenovniku o nainuobraunavanja i naplate trokova tehnikog pregledagraevine)

max 15.000 EUR(0,5 - 0,45 0,35 % od investicionevrijednosti graevine trokovi sesmanjuju to je vea investiciona

vrijednost graevine)

7.3. RADNA SNAGA OBRAZOVANA I OBUENA,A CIJENE RADNE SNAGE MEU NAJNIIM U REGIJI

Kvalitet i obuenost radne snage, te dostupnost kako visokoobrazovanih strunjaka tako i kvalificiranihradnika su naa prednost. Uz to, cijena radne snage je mnogo manja u poreenju sa prosjekom EU.

0

200

400

600

800

1000

1200

Bih

a

ProsjekR

epublik

aHr

v...

Prosjek

BiH

Prosjek

Rep

ublik

aSrbij

a

Neto plate (EUR)

Bruto plate (EUR) (sauplaenim

doprinosima

penzionim izdravstvenim

osiguranjem)

Prikaz 12.Neto i bruto plate

7.4. NISKI POREZI I ZNAAJNI PODSTICAJI SA SVIH NIVOA VLASTI:

Kao prednosti Bosne i Hercegovine ubrajaju se: jedna od najniih stopa PDV-a (17%) u regiji i Europi, kao iveoma prihvatljive stope poreza na dobit kompanija koje su takoe meu najniim u regiji i Europi (10%).

Osim toga poreske olakice za direktne strane investicije su na snazi te su u prvim godinama poslovanja takvisubjekti u potpunosti ili djelimino osloboeni plaanja poreza na dobit.


10/12

16 17


Sistem reinvestiranja dobiti koja postaje neoporeziva u tom sluaju, takoer je na snazi za sve privrednesubjekte.

Drava na svim nivoima podstie razvoj pojedinih sektora podsticajima, pa tako i sam grad Biha u svombudetu planira podsticaje za razvoj privrede, gdje je Programom poticaja privredi za 2015. godinu planiranoslijedee:

1. Sunansiranje kamatne stope poduzetnicima na podruju Grada Biha;

2. Refundacija trokova osnivanja obrtnikih radnji (osim trgovina i ugostiteljskih radnji) i dijela

trokova osnivanja preduzea-d.o.o. u 2015.godini;

3. Realizacija Projekta Pokreni svoj posao u Bihau;

4. Sunansiranje dijela trokova zakupa poslovnog prostora obrtnikim radnjama (osim trgovina i

ugostiteljskih radnji) i preduzeima d.o.o. koji registriraju djelatnost i rmu na podruju Grada

Bihaa;

5. Sunansiranje rjeavanja imovinskih odnosa privrednih subjekata za razvojne projekte;

6. Sunansiranje razvojnih projekata poduzetnitva u zoni Nacionalnog parka Una;

7. Sunansiranje dokvalikacije, prekvalikacije i strunog usavravanja i osposobljavanja kadrova

za zapoljavanje u proizvodni sektor;

8. Sunansiranje zapoljavanja pripravnika-volontera u realnom sektoru;

9. Sunansiranje uea privrednika Grada Bihaa na privrednim manifestacijama;

10. Sunansiranje promocije starih tradicionalnih zanata;

11. Sunansiranje promotivno-privrednih manifestacija (Zlatne ruke Grada Bia, Trahanijada,

Festival folklora Dijaspore i dr.);

12. Sunansiranje Projekta Turistiki voz NP UNA.

7.5. TROKOVNA STRANA VAEG POSLOVANJA NEE BITIPREOPTEREENA VISOKIM CIJENAMA REPROMATERIJALA,ENERGENATA I KOMUNALNIH USLUGA

BihaBIH- F BiH

Mrkonji GradBiH- RS

Hrvatska(Karlovac)

Slovenija(Celje)

Cijena elektrineenergije EUR/kWh

(niska tarifa)0,066-0,051 0,0342 0,0592 0,1969 (prosjek)

Cijena elektrineenergije EUR/kWh

(visoka tarifa)0,133-0,097 0,0686 0,1156 0,1969 (prosjek)

Cijena vode EUR/m3 0,87 0,74 + 10 EUR/mjesec 1,810,31 + 226 EUR/

mjesec

Cijena kanalizacijeEUR/m3

0,19 0,15 0,69660,1991 + 0,6464 +

193,13 EUR/mjesecu

Odvoz Smea EUR/m2 9,65m 0,49 0,377

Prikaz 13. Cijene elektrine energije i komunalnih usluga

7.6. CIJENE POSLOVNIH USLUGA MEU NAJPOVOLJNIJIM U REGIJI I EU

Kao pokazatelj veoma povoljnih cijena poslovnih usluga, navodimo primjer vanjskog raunovodstva (rauno-vodstvo + poresko savjetovanje + polugodinji i godinji obrauni poslovanja) ija se cijena u ovisnosti od aktivnosti

i veliine preduzea kree od 100 do 500 EUR mjeseno.


11/12

18 19


7.7. BIHA VE STIE POVJERENJE ZNAAJNIH INVESTITORA

Grad Biha odaje utisak ureene sredine i sredine u kojoj je jednostavno obavljati poslove. Gradskaadministracija je to postigla kroz realizaciju niza projekata u saradnji sa meunarodnim organizacijama ali ioslanjajui se na vlastite snage.

Biha aktivno radi na podizanju svoje konkurentnosti i kroz velike razvojne projekte stvara preduslove za

investiranje i povoljnu poslovnu klimu. Neki od tih projekata su:

Plinikacija grada Bihaa

Una Nacionalni park i razvoj poduzetnitva u Nacionalnom parku Una

Koritenje obnovljivih izvora energije na podruju grada Bihaa

Turistiko - sportski aerodrom Golubi

Turistiko - rekreativni - skijalini centar Duga Luka

Poslovne zone grada Bihaa

Turistiko - rehabilitacioni centar Terme Gata

Istraivanja i eksploatacija izvorita pitkih i mineralnih voda na podruju Bihaa

Gradski prijevoz

Projekt meliorizacije i razvoja poljoprivredne proizvodnje na kompleksu Velhovsko polje

Proizvodnja energije iz otpada

Projekt valorizacije Starih gradova

Usvojeni regulacioni planovi i urbanistiki projekti u okviru ijih se obuhvata nalaze lokacije koje trenutnomogu biti najinteresantnije domaim i stranim investitorima su:

1.Regulacioni plan Poslovna zona Ripa mogunost izgradnje poslovnih i privrednih objekata

2.Regulacioni plan Kamenica mogunost izgradnje poslovnih i privrednih objekata

3.Regulacioni plan Sportsko-rekreacioni centar Duga Luka mogunost izgradnje sportsko-

rekreativnih sadraja sa naglaskom na zimske sportove

4.Regulacioni planovi Repuine, Prekounje i Ceravci I, te Urbanistiki projekat Luke-

centar mogunost izgradnje poslovnih objekata i objekata kolektivnog stanovanja sa poslovnim

sadrajima u uem gradskom podruju

Regulacioni planovi i urbanistiki projekti u pripremi, a u okviru ijih se obuhvata nalaze lokacije koje trenutnomogu biti najinteresantnije domaim i stranim investitorima su:

1.Regulacioni plan Ribika otoka - mogunost izgradnje sportsko-rekreativnih sadraja

2. Urbanistiki projekat Dijela ueg gradskog centra sa dijelom Trga Marala Tita mogunost

izgradnje poslovnih, stambeno-poslovnih objekata, javnih parking garaa u najuem centru grada

Biha je ve stekao povjerenje velikih investitora , kako domaih tako i stranih i na teritoriji grada Bihaaposluje veliki broj znaajnih privrednih subjekata kao t o su : Meggle Mljekara d.o.o. Biha, J d.o.o., Laser d.o.o.Biha, Bor d.o.o. Biha, Austrotherm d.o.o- Biha , Bihaka pivovara d.d Biha, Tera Nova d.o.o. Biha, Bauerfeindd.o.o. Biha , Opal comerce d.o.o. Biha, -Hotel Opal exclusive , Safir d.o.o. Biha Hotel Paviljon , Kostel commerced.o.o. Biha Hotel Kostelski Buk, Eemporium d.o.o. Biha -Hotel Emporium, Elumatec maschinen d.o.o. Biha ,Robni promet d.o.o. Biha, Freeli gradnja d.o.o. Biha, Bob d.o.o. Biha , Interkeramika d.o.o. Biha, Messer Sarajevo

plin doo Sarajevo VS Trend d.o.o. Biha, TC Bingo doo Tuzla Podrunica Biha, doo FIS Vitez Podrunica Biha,Robot General Trading Co Sarajevo- Podrunica Biha.


12/12

20

P R O F I L Z A I N V E S T I T O R E

7. KAKO NAS KONTAKTIRATI U BIHAU ?

Aktivnosti na izradi Plana privlaenja investicija su realizovane u okviru Projekta upravneodgovornosti druga faza (GAP II). Projekat GAP finansiraju USAID, Sida i Ambasada KraljevineHolandije u BiH.

Grad BihaBosanska 4, 77 000 Biha, Bosna i Hercegovina

tel: + 387 37/ 222 224, + 387 37/ 229 619

fax: +387 37/ 229 629

web: www.bihac.org

e-mail: [email protected], [email protected]

Documents

Profil Grada Bihaca Za Investitore