PROFIL ZA INVESTITORE - bihac.org - profil za investitore BOS.pdf · 4 PROFIL ZA INVESTITORE Područje grada Bihaća graniči sa općinama Cazin, Bosanska Krupa, Bosanski Petrovac

G R A D B I H A Ć

P R O F I L Z AI N V E S T I T O R E

S A D R Ž A J

Bihać - Zapadna kapija Bosne i Hercegovine na jugoistočnoj granici EU .... 3Mladi obrazovani ljudi kao naše najveće bogatstvo ......................................... 5Osnovne karakteristike privrednih aktivnosti .................................................... 8

Poljoprivreda i procesna industrija hrane – razvija se na sigurnoj resursnoj bazi ........................................................................................................... 8Šumarstvo i obrada drveta – potencijal za finalnu i brendiranu Proizvodnju .............................................................................................................12Prirodne ljepote i turizam – kompleksni turistički megaprojekti kao budućnost razvoja ..................................................................................................13

Makrokonkurentnost (država, federacija, kanton i grad) ................................ 16Porezi – stimulirajuće stope ............................................................................... 16Zakoni o stranim investicijama ........................................................................... 18Podsticaji – sistem podrške razvoju pojedinih sektora ................................ 19

Lokacijski paketi – Bihać, od poduzetništva i industrije do poljoprivrede i turizma ......................................................................................... 21

Poslovna zona Kamenica ....................................................................................21Poslovna zona Ripač ............................................................................................ 23

Sistem za podršku investitorima u Bihaću ....................................................... 25Zašto investirati u Bihać ......................................................................................26

Relativno niski troškovi vezani za pokretanje preduzeća: ............................26Prihvatljivi troškovi vezani za pripremu izgradnje industrijskih i proizvodnih kapaciteta ........................................................................................26Troškovi vezani za izdavanje urbanističke saglasnosti i pripremne radnje ................................................................................................. 27Troškovi vezani za izdavanje građevinske dozvole i pripremne radnje ..... 27Troškovi vezani za izdavanje upotrebne dozvole ..........................................28Radna snaga obrazovana i obučena, a cijene radne snage među najnižim u regiji ......................................................................................................28Niski porezi i značajni podsticaji sa svih nivoa vlasti: ....................................29Troškovna strana vašeg poslovanja neće biti preopterećena visokim cijenama repromaterijala, energenata i komunalnih usluga ......................29Cijene poslovnih usluga među najpovoljnijim u regiji i EU .........................30Bihać već stiče povjerenje značajnih investitora ...........................................30

Kako nas kontaktirati u Bihaću ? ......................................................................... 33

3PROFIL ZA INVESTITORE

B I H A Ć - Z A P A D N A K A P I J A

B O S N E I H E R C E G O V I N E N A J U G O I S T O Č N O J

G R A N I C I E U

Grad Bihać se nalazi na sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine, na granici sa Republikom Hrvatskom, odnosno Evropskom unijom, između planina Plješevica i Grmeč. Magistralnim putem M5, koji je dio evropskog pravca E 761, grad Bihać je povezan sa cijelom regijom, a počinje sa graničnim prijelazom Izačić, prolazi kroz grad Bihać i dalje drugim putevima M5 vodi prema istoku. Grad Bihać je privredni, administrativni i kulturni centar Unsko-sanskog kantona. Ukupna površina grada jeste 900 km2 i predstavlja jedan od teritorijalno većih gradova BiH, sa ukupnim brojem od 56.261 stanovnika.

Unsko-Sanski kanton u Bosni i Hercegovini

Bosna i Hercegovina u Evropi

Prikaz 1.Geostrateški položaj Unsko-sanskog kantona

PROFIL ZA INVESTITORE4

Područje grada Bihaća graniči sa općinama Cazin, Bosanska Krupa, Bosanski Petrovac i Drvar, a sa Hrvatske strane općinama Donji Lapac, Korenica i Slunj, sa ukupnim brojem od 172,084 stanovnika, dok područje Unsko Sanskog Kantona ima ukupno 273.261 stanovnika

Od glavnog grada Bosne i Hercegovine, Sarajeva udaljen je 310 km i povezan mrežom magistralnih puteva sa centralnom Bosnom. Od većih urbanih centara u relativnoj blizini nalazi se Banjaluka (149 km), Prijedor (102 km), Karlovac (100 km) i Zagreb (154 km).

Do granice sa Slovenijom je 112 km, sa Austrijom 270 km, a sa Mađarskom 242 km, povezan modernim autocestama ili brzim magistralnim putevima. Bihać je također povezan i željezničkim saobraćajem, kako sa ostatkom BiH i sjevernom Hrvatskom, tako i sa centralnom Dalmacijom i lukama Split i Rijeka u RH, na Jadranskom moru.

Ukoliko se koristi avio saobraćaj za dolazak u Bihać, najbliže međunarodne zračne luke su u Zagrebu (2 sata vožnje), Zadar (2 sata vožnje), Sarajevu (4 sata vožnje) i Split (4 sata vožnje).


M L A D I O B R A Z O V A N I L J U D I K A O

N A Š E N A J V E Ć E B O G A T S T V O

Grad Bihać sa svojih 56.261 stanovnika, te kao administrativni centar Unsko Sanskog kantona na čijoj teritoriji živi oko 273.261 stanovnika, relativnom blizinom velikih urbanih centara kao što su Banjaluka sa oko 185.000 stanovnika, Prijedor sa oko 89.400 stanovnika, Zagreb (Republika Hrvatska, sa oko 1.000.000 stanovnika) i Karlovac (Republika Hrvatska, sa oko 60.000 stanovnika), predstavlja teritoriju koja ima pristup visokoobrazovanoj radnoj snazi i kvalificiranim radnicima. Sam Bihać je jedan od razvijenih univerzitetskih centara u BiH.

Prikaz 2. Univerzitet u Bihaću


Studentima se pruža mogućnost redovnog i vanrednog studija na slijedećim fakultetima: Tehnički (elektrotehnički, građevinski, drvnoindustrijski, mašinski i tekstilni odsjek), Ekonomski fakultet, Pravni fakultet, Biotehnički (poljoprivredni, prehrambeni i šu- marski odsjek), Pedagoški (odsjek engleskog i njemačkog jezika i književnosti, matematika i fizika, predškolski odgoj, razredna nastava i odsjek tjelesnog odgoja), Fakultet zdravstvenih studija (sanitarno inženjerstvo i odsjek sestrinstva) i Islamski pedagoški fakultet (odsjek islamske vjeronauke, odsjek socijalne pedagogije i duhovne skrbi).

U sklopu srednjeg obrazovanja realiziraju se programi u traja- nju 3 ili 4 godine u slijedećim zanimanjima: opće gimnazijsko obrazovanje, tehničke i srednje škole, medicinsko obrazovanje i umjetničko obrazovanje. Značajno je istaknuti da se zahvaljujući Zakonu o obrazovanju odraslih Unsko-sanskog kantona realiziraju programi dokvalifikacije i prekvalifikacije čime se kandidatima omogućava veća konkurentnost na tržištu.

Starosna struktura stanovništva grada Bihaća je izrazito povoljna. Za razliku od starosne strukture stanovništva u EU i susjednih zemalja, stanovništvo na teritoriji Bihaća nema tendenciju sta- renja. Broj mlađih od 14 godina je 15,7%, dok je broj starijih od 65 godina svega oko 12,7%. Bihać u budućnosti neće imati problema sa nedostatkom radne snage izazvanim starenjem populacije.

Na evidenciji JU Služba za zapošljavanje USK prijavljeno je 9.094 nezaposlenih lica sa području grada Bihać, od čega najveći procenat su: nekvalifikovana radna snaga (oko 28,6%), kvalifikovani radnici (26,8%), radnici sa srednjom stručnom spremom (28,6%). Sa visokom stručnom spremom je 8,5% od ukupnog broja nezaposlenih lica i sa višom stručnom spremom 1,9% i to: ekonomisti, pravnici, dipl.ing. poljoprivrede, dipl ing. prehrambene tehnologije i profesori raznih smjerova.


0 -14 godina 15 - 65 godina Preko 65 godina

Bihać 15,7 % 71,6% 12,7%

Prosjek Republika Hrvatska

15,2% 67,1% 17,7%

Prosjek BiH 15,4% 70,4% 14,2%

Prosjek Republika Srbija

14,3% 67,9% 17,8%

Prosjek EU 15 15,4% 66,7% 17,9%

Prosjek EU 28 15,6% 66,6% 17,8%

Prikaz 3. Starosna struktura stanovništva

Na području grada Bihaća u septembru 2017. godine bilo je zaposleno oko 12.035 osoba, a prosječna neto plaća iznosila je 487 EUR, dok je prosječna bruto plaća iznosila 734. EUR. Iako nešto iznad prosjeka u Bosni i Hercegovini i neto i bruto plaće u Bihaću su još uvijek mnogo manje nego u poređenju sa susjednom Hrvatskom i prosjekom EU. Bihać uistinu ima dobro obrazovanu, kvalificiranu i jeftinu radnu snagu.

Teritorija Neto Plate

(EUR)

Bruto Plate (EUR) (sa uplaćenim doprinosima, penzionim i

zdravstvenim osiguranjem)

Bihać 487 734

Prosjek republika Hrvatska 813 1069

Prosjek BiH 432 670

Prosjek Republika Srbija 406 560

Prikaz 4. Neto i bruto plate septembar 2017.


O S N O V N E K A R A K T E R I S T I K E

P R I V R E D N I H A K T I V N O S T I

Poljoprivreda i procesna industrija hrane – razvija se na sigurnoj resursnoj bazi

Od ukupne poljoprivredne površine USK-a na grad Bihać otpada 18,4%. Prema katastarskim podacima grad Bihać raspolaže s 35.809,1 ha poljoprivrednog zemljišta. Njive čine 13.441,5 ha, livade 10.175,4 ha, pašnjaci 11.654,4 ha i voćnjaci 537,8 ha. Na području grada najviše su zastupljena zemljišta IV bonitetne klase, a potom slijede zemljišta III, V, II, VI, VII, I i na kraju zemljišta VIII klase. Zakonom o poljoprivrednom zemljištu reguliše se korištenje poljoprivrednog zemljišta, a na osnovu kojeg Gradsko vijeće Grada Bihaća donosi Program gospodarenja poljoprivrednim zemljištem u vlasništvu države na

Prikaz 5. Proizvodnja soje


području Grada Bihaća. Zaključno sa 2016. godinom zajedno sa ugovorima iz prethodnih godina pod zakupom se nalazi 612,4 ha poljoprivrednog zemljišta.

Od 2008. godine u skladu sa Zakonom o poljoprivredi Federacije BiH i Pravilnikom o upisu u Registar poljoprivrednih gazdinstava i Registar klijenata upisana su 1.598 poljoprivredna gazdinstva, od toga je aktivnih 397.

Proizvodnja žitarica i krmnog bilja organizirana je na porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima i to najvećim dijelom za podmirenje vlastitih potreba. Ratarsku proizvodnju na porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima karakteriziraju uzgoj tradicionalnih kultura (kukuruz, pšenica, ječam, raž, zob). U zadnjih nekoliko godina na većim površinama imamo prisutnu sjetvu soje i heljde a postignuti prinosi ovih kultura dokaz su, da se i na ovim prostorima, uz pravilnu primjenu agrotehničkih mjera i organizovan otkup može ostvariti veća dobit. Da bi postojeći genetski potencijali pojedinih ratarskih kultura bili iskorišteni, potrebno je uvesti dodatne agrotehničke mjere u poljoprivrednoj proizvodnji, a koje bi imale za cilj povećanje kvaliteta i prinosa po jedinici mjere.

Povrtlarska proizvodnja organizovana je na proizvodnju povrća na otvorenom prostoru i proizvodnju povrća u zaštićenom prostoru (plastenici i staklenici). Najpovoljnija područja za proizvodnju povrća na otvorenom su u dolini rijeke Une i lokaliteti na kojima je moguće navodnjavanje. Proizvođači koji primijene dobre uvjete navodnjavanja, kvalitetne sorte i intenzivnu agrotehniku, koncentriraju površinu i specijaliziraju proizvodnju na dvije do tri kulture uz povoljne agroekološe uvjete, mogu očekivati uspjeh u ovoj grani poljoprivrede. Ovom granom poljoprivrede bavi se veliki broj domaćinstava gdje ona


često predstavlja sekundarnu djelatnost. Na području grada duži niz godina djeluje Udruženje plasteničke proizvodnje koje ima oko 123 registrovana poljoprivredna proizvođača. Pod zaštićenim prostorom nalazi se približno 3,5 ha poljoprivrednog zemljišta (3 ha plastenika i 0,5 ha staklenika), a to je najveća površina u odnosu na ostale općine iz kantona. Kulture koje se uzgajaju u zaštićenom prostoru su najčešće paradajz i paprika, a u zimskom periodu uzgajaju se salata, špinat i mladi luk. Kod nas egzistira registrovana firma specijalizirana za proizvodnju certificiranih presadnica povrća koja proizvede za tržište cca. 33.440 certificiranih presadnica (paprika-22.056, paradajz-12.250 i krastavac-1.960). Poljoprivrednici koji koriste certificirani sadni materijal povrća (paprika i paradajz), a koji koriste intenzivne agrotehničke mjere u proizvodnji, odnosno koriste sistem navodnjavanja, prihranjivanje i zaštitu, ostvaruju prinos od 8 kg/m².

Animalna proizvodnja čini 70% poljoprivredne proizvodnje, a najvažnija grana animalne proizvodnje je govedarstvo koje je usmjereno ka mljekarskoj proizvodnji. Pored govedarstva zastupljeno je ovčarstvo i kozarstvo, pčelarstvo, slatkovodno ribarstvo i peradarstvo dok su svinjogojstvo i konjogojstvo mnogo manje zastupljeni i njihov uzgoj služi samo za lične potrebe domaćinstva. U sistemu govedarske proizvodnje osiguravaju se značajni proizvodi (mlijeko i meso) i njezina je važnost posebice naglašena zbog komplementarnosti s ratarskom proizvodnjom. Goveda su veliki potrošači ratarskih proizvoda i slobodno se može reći da je u našim uvjetima govedarska proizvodnja ujedno i pokretač ratarske proizvodnje.

U 2017. godini otkupljeno je 1.833.230 litara kravljeg mlijeka, od čega je mljekara Meggle otkupila oko 95%, dok preostalih 5% su otkupile mljekare MI 99 (Zott see) i Dasmil doo. Na


području grada Bihaća postoji 119 kooperanata koji svakodnevno isporučuju svježe kravlje mlijeko mljekarama putem 42 otkupne stanice (laktofriza). Ovlaštene veterinarske stanice u 2017. godini izdale su 933 mliječna kartona i to je pokazatelj o broju muznih grla čije mlijeko se isporučuje u mljekare.

Prikaz 7. Uzgoj govedaPrikaz 6. Proizvodnja pšenice

Pčelarstvo – Uzgoj pčelinjih zajednica jedna je od rijetkih grana poljoprivrede koja ima stalni rast proizvodnje. Registrovana su dva udruženja pčelara koja zajedno imaju približno dvije stotine članova i više od 8.115 pčelinjih zajednica. Prosječna godišnja proizvodnja meda iznosi cca. 85 tona

Ribarstvo – Proizvodnja ribe u 2017. godini je iznosila 599,5 tona, a riblje mlađi lipljena i pastrmke 1.658.655 komada sa tendencijom rasta proizvodnje od 2000. godine kada je proizvodnja bila 50 tona. Ova proizvodnja posjeduje HACCAP sistem za uzgoj,


pripremu i isporuku ribe, a od ukupne proizvodnje 80% ribe izvozi se u druge zemlje, a 20% čini domaće tržište. U budućem periodu planira se povećanje proizvodnje riblje mlađi na mrijestilištu Klokot na 10.000.000 komada godišnje i rast proizvodnje ribe izgradnjom novog ribogojilišta na lokaciji Račić kapaciteta 1.200 tona.

Šumarstvo i obrada drveta – potencijal za finalnu i brendiranu Proizvodnju

Šumska zemljišta zauzimaju cca 56% ukupne površine grada Bihać. Iz šumskog zemljišta izdvojeno je 119,20 ha u šumu posebne namjene za turizam, rekreaciju i odmor.

Visoko vrijedno šumsko bogatstvo grada Bihać zajedno sa drvnom industrijom, zbog svojih komparativnih prednosti, predstavlja značajnu mogućnost za investiranje i realizaciju uspješnih i profitabilnih projekata.

U drvnom sektoru uspješno posluje nekoliko kompanija („Laser“, „Bor“, „Sani Global“, „Freeli gradnja“, „Tehnocen”) koje imaju određeni obim finalnih visokovrijednih proizvoda od drveta. U ovom sektoru postoji mogućnost investiranja u sektor drvne industrije i to u proizvodnju finalnih proizvoda, brendiranih proizvoda i sl., uzevši u obzir resursno bogatsvo Unsko Sanskog Kantona.


Prirodne ljepote i turizam – kompleksni turistički megaprojekti kao budućnost razvoja

Bihać je grad sa izuzetnim mogućnostima za razvoj turizma. Obzirom na resurse koji privlače turiste u ovaj dio Bosne i Hercegovine to su specifični oblici turizma zasnovani prije svega na prirodnim resursima: sportski turizam, lovni i ribolovni turizam (fly fishing), zdravstveni turizam, ekoturizam, seoski turizam, kulturni turizam, ali u posljednje vrijeme i šoping turizam.

Grad sa svojom dugom istorijom (758. godina postojanja) i grad kroz čije središte protiče rijeka Una, koja je jedna od najljepših rijeka u regionu, a dijelom svoga toka čini i prirodnu granicu RH i BiH, čini grad još privlačnijim turistima željnim prekrasnih prirodnih krajolika netaknute prirode.

Rijeka Una obiluje brzacima, slapovima i vodopadima, od kojih je najveći geomorfološki spomenik prirode – Štrbački buk, visok 24 m. Osim toga posebnost rijeke Une se ogleda u sedrenim nakupinama koje su nastale taloženjem mikrokristala kalcijevog karbonata (CaCO

3), pijeska, na mahovinu koja omogućuje bolje

prijanjanje kristala i stvaranje sedrenih barijera koje čine poseban biotop, po čemu se razlikuje od svih ostalih staništa u slatkim vodama.


Prikaz 10. Rijeka Una

Proglašenjem Nacionalnog parka „Una“ 29. maja 2008. godine, zaštita gornjeg toka rijeke Une, ali i turizam u gradu Bihaću je dobio novu dimenziju.

Područje NP „UNA” nalazi se na krajnjem zapadu BiH, na teritoriji grada Bihaća i pripada Unsko-koranskoj zaravni. Ovo područje predstavlja jedinstvenu prirodnu cjelinu u ovom dijelu Evrope, vrijednu za očuvanje krajobrazne i biološke raznolikosti.

Prikaz 11. Rijeka Una

U režimu stroge i usmjerene zaštite je 13.500 ha površine NP „UNA”, a u režimu usmjerenog razvoja je područje od 6.300 ha.

Grad Bihać također obiluje starim zamcima i utvrdama: Sokolac, Orašac, i Ostrovica, koje su nekada imale veliki značaj u odbrani


srednjovjekovnih gradova. Nacionalni spomenici u gradu Bihaću su građevine od izuzetnog značaja zbog svog kulturnog, istorijskog, vjerskog ili etničkog statusa i vremena u kom su nastali, a to su: Džamija Fethija, zgrada Klostera, Toranj crkve sv. Ante Padovanskog, zamak Ostrovica, srednjevjekovni grad Sokolac, ostaci starog grada i utvrda u Ripču, sojeničko naselje u Ripču itd.

Nesporne prirodne ljepote, geografski položaj, značaj grada Bihaća kao tranzitnog područja sa turbulentnom istorijom, gdje se na svakom koraku može vidjeti spoj istoka i zapada su glavne odlike konkurentnosti grada Bihaća sa privrednog aspekta, ali i razvoja turizma koji je jedna od značajnijih perspektivnijih privrednih grana.

Prikaz 12. Grad Bihać

Grad Bihać raspolaže sa hotelima, motelima i prenoćištima, sa smještajnim kapacitetima od ukupno 340 soba (sa 656 ležajeva), ostalim smještajnim jedinicama (sa 484 ležaja), odmaralištima, objektima za kraći odmor, i seoskim domaćinstvima, kampovima, prostorima za kampiranje, te ostalim smještajem.

Strateško opredjeljenje Grada Bihaća jeste razvoj i unapređenje turizma i stvaranje kompletnog turističkog proizvoda grada Bihaća zajedno sa Turističkom zajednicom Grada Bihaća, koja ima ulogu promotora turističke ponude, autora turističkih događanja i svih drugih aktivnosti, koje mogu doprinjeti poboljšanju turističke usluge i povećanju broja turista u gradu Bihaću.


M A K R O K O N K U R E N T N O S T

( D R Ž A V A , F E D E R A C I J A , K A N T O N I G R A D )

Državu Bosnu i Hercegovinu čine dva entiteta: Federacija BiH i Republika Srpska, i Distrikt Brčko.

Federaciju BiH čini 10. federalnih jedinica – kantona. Grad Bihać se nalazi u federalnoj jedinici broj 1. - u Unsko-sanskom kantonu.

Unsko-sanski kanton ima 8 općina/gradova, a Bihać je glavni grad Kantona i njegovo administrativno sjedište.

Na teritoriju Kantona primjenjuju se zakoni države BiH, FBiH, USK i gradski propisi. Neki od tih zakona i propisa daju određenu konkurentsku prednost Bosni i Hercegovini u odnosu na susjedne države u pojedinim segmentima.

Porezi – stimulirajuće stope

Bosna i Hercegovina spada u zemlje sa najnižom stopom PDV-a u okruženju (skupa sa Crnom Gorom ), ali istovremeno i u zemlje sa relativno niskom stopom poreza na dobit (za pravna lica) gdje jedino u okruženju Makedonija i Crna Gora imaju manje stope poreza na dobit.

PDV se plaća na promet dobara i usluga koje poreski obveznik, u okviru obavljanja svojih djelatnosti, izvrši na teritoriji BiH uz naknadu i uvoz dobara u BiH, a standardna stopa PDV-a na opore- zivi promet dobara i usluga i uvoz dobara u BiH iznosi 17 %.


Porez na dohodak plaća i rezident i nerezident koji ostvaruje pri- hode od samostalne ili nesamostalne djelatnosti na teritoriji FBiH po stopi od 10%. Prihodi koji se u smislu ovog zakona ne sma- traju dohotkom su prihodi po osnovu sudjelovanja u raspodjeli dobiti gospodarskih društava.

Obveznik poreza na dobit privrednih društava je: poduzeće, banka i druga finansijska organizacija i društvo za osiguranje i reosigura- nje imovine i lica, zadruga i zadružna organizacija i institucija koja prodajom proizvoda i usluga na tržištu ostvaruje dobit. Porez na dobit plaća se po stopi od 10 % na utvrđenu poreznu osnovicu u poreznom bilansu. Plaćanja poreza na dobit oslobađa se:

f obveznik koji je u godini za koju se utvrđuje porez na dobit izvozom ostvario više od 30 % od ukupno ostvarenog prihoda

f obveznik koji u pet uzastopnih godina investira u proizvodnju u vrijednosti od najmanje 20 miliona KM, na teritoriji F BiH, počevši od prve godine investiranja u kojoj mora biti investirano najmanje 4 miliona KM

f obveznik koji zapošljava više od 50 % invalidnih lica i lica s posebnim potrebama duže od godinu dana za godinu u kojoj je bilo zaposleno više od 50 % tih lica

f obveznik - poslovna jedinica nerezidenta koji je osnovan ili čije je sjedište ili kojem se stvarna uprava i nadzor nad poslovanjem nalazi izvan teritorije Federacije, a u BiH oslobađa plaćanja poreza na dobit za dobit koju ostvari poslovanjem na teritoriji Federacije.


DržaveStopa poreza na dodanu

vrijednost (PDV) u %Stopa poreza na dobit (za

pravna lica) u %

Bosna i Hercegovina 17 10

Hrvatska 25 20

Srbija 20 15

Crna Gora 19 9

Makedonija 18 10

Albanija 20 10

Turska 18 20

Slovenija 22 19

Mađarska 27 16

Bugarska 20 10

Rumunija 24 16

Prikaz 13. Porezne stope

Zakoni o stranim investicijama

Bosna i Hercegovina ima dobro definirane zakone i podzakonske akte koji se tiču pokretanja i rada privrednih subjekata, a posebno se tretiraju i direktne strane investicije. Osnovni zakonski akti koji regulišu pitanja registracije i poslovanja privrednih subjekata kao i direktnih stranih investicija su:

f Zakon o politici direktnih stranih ulaganja u BiH (Službeni glasnik BiH broj 17/98 i 13/03) uređuje osnovne politike i principe učešća stranih ulagača u privredu BiH.

f Zakon o stranim ulaganjima (Službene novine F BiH broj 61/01 i 50/03) uređuje prava, obaveze i povlastice stranih ulagača, oblike stranih ulaganja, postupak odobrenja i određuje organe nadležne za odobrenje stranih ulaganja u Federaciji Bosne i Hercegovine


f Zakon o vanjskotrgovinskoj politici (Sl. glasnik BiH, broj 7/98 i 35/04) reguliše osnovne elemente sistema za izvoz i uvoz roba i usluga i određuje uslove za izvršavanje ekonomskih djelatnosti u inozemstvu i za izvršavanje ekonomskih djelatnosti fizičkih i pravnih lica u BiH.

f Uvoz i izvoz roba je slobodan od bilo kakvih ograničenja ili drugih mjera istog efekta, ali se ne isključuju zabrane ili ograničenja međunarodnog prometa opravdane na temelju javnosti, morala, javne politike ili javne sigurnosti. Uvoz i izvoz će se osigurati pod istim uslovima na čitavoj teritoriji BiH.

f Odluka o uslovima za otvaranje i rad predstavništava stranih osoba u F BiH (Službene novine F BiH broj 7/95)

Podsticaji – sistem podrške razvoju pojedinih sektora

Privrednicima koji djeluju ili namjeravaju djelovati na području grada Bihaća dostupno je nekoliko izvora finansijskih sredstava na- mijenjenih razvoju MSP-a kroz širok spektar djelatnosti. Tako su dostupna sredstva putem:

f Programa Gradske uprave (poticaji privredi)

f Programa podrške Vlade USK-a (poljoprivreda, eko–naknade, poduzetničke zone i sl.)

f Programa Federalnog ministarstva razvoja, poduzetništva i obrta

f Programa Federalnog ministarstva poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva


f Programa Federalnog ministarstva za izbjegla i raseljena lica

f Ministarstva za izbjegla i raseljena lica RS-a

f ProgramaZavoda za zapošljavanje

f Agencija za unapređenje stranih investicija-FIPA

Također, potencijalni strani investitori koji dolaze iz zemalja čije vlade podržavaju investiranje i razvoj poslova u trećim zemljama, po istom osnovu mogu ostvariti određenu financijsku podršku prilikom ulaganja u našu zemlju.


L O K A C I J S K I P A K E T I – B I H A Ć , O D

P O D U Z E T N I Š T V A I I N D U S T R I J E D O

P O L J O P R I V R E D E I T U R I Z M A

Na području grada Bihaća nalazi se Poslovna zona Kamenica I i Poslovna zona Ripač.

Poslovna zona Kamenica

Poslovna zona Kamenica I locirana je na sjevero-zapadnom dijelu urbanog područja grada Bihaća na postojećem magistralnom putu M.5 Bihać - granični prelaz Izačić, čime se preko R. Hrvatske ostvaruje veza sa zemljama Evropske unije. Udaljenost od centra grada iznosi približno 4 km, a od graničnog prelaza Izačić 8 km.

Prema Regulacionom planu Kamenica (Službeni glasnik općine Bihać br. 03/03) ukupna površina poslovne zone od 392.000 m² podijeljena je na 71 parcelu površine od 2.090 do 7.800 m² namijenjene za malo i srednje poduzetništvo, parcelu namijenjenu sadržaju sajmišta površine 35.810 m², motela površine 10.380 m²,


Prikaz 14. Lokacijski paket Kamenica

uprave sa administracijom površine 9.000 m² i info centra sa parkingom površine 10.100 m². Po strukturi vlasništva 24 parcele ili cca 133.070 m² su vlasništvo općine Bihać sa 1/1, 12 parcela ili cca 45.180 m² Socijalističkog Saveza, a 39 parcela ili cca 213.750 m² je privatno vlasništvo.

Odlukom Grada Bihaća, osnovana je Poslovna zona Kamenica, definirane granice zone, način upravljanja i održavanja iste (“Sl.glasnik Grada Bihaća, br. 6/17).

Trenutna situacija u poslovnoj zoni:

Prostorno planska i projektna dokumentacija su u cjelosti završene, Zona je snabdjevena lelektričnom energijom, a trenutno se investira u izgradnju infrastrukture. Na lokalitetu PZ Kamenica izgrađeno je 12. poslovnih objekata u kojima je aktivnih 11. poslovnih subjekata. U obuhvatu regulacionog plana „Kamenica“ nalazi se još 5. neizgrađenih građevinskih parcela slobodnih za potencijalne investitore, koje su u vlasništvu Grada Bihaća.


Općina Poslovna zona Površina (ha)

Broj aktivnih poslovnih

subjekata u zoni

Ukupna izgrađena

površina (m2)

Bihać Kamenica 39,212

(u 11 objekata)15.768

Prikaz 15. Poslovna zona na području Bihaća

Poslovna zona Ripač

Poslovna zona Ripač nalazi se na zapadnom prilazu gradu Bihaća uz magistralni put M5, koji spaja grad Bihać sa ostatkom BiH, na jednoj strani i preko graničnog prijelaza Izačić, na drugoj strani, sa Evropskom unijom.

Donešen je Regulacioni plan „Poslovna zona Ripač“, koja se prostire na ukupnoj površini od 20,7 ha, od čega je zemljište veličine cca 4,2 ha vlasništvo grada Bihaća i preparcelisano je u 15 parcela.

Do sada nije bilo značajnijih ulaganja u PZ Ripač, lokacije su djelomično opremljene, a u širem području postoji snabdijevanje električnom energijom, vodom, telekomunikacionim mrežama. Parcele unutar zone između saobraćajnica je moguće i spajati kako bi se udovoljilo potrebama investitora.


Prikaz 16. Lokacijski paket Ripač


S I S T E M Z A P O D R Š K U

I N V E S T I T O R I M A U B I H A Ć U

Sistem za podršku investitorima u Bihaću olakšava investitorima proces prikupljanja i obrade informacija i proces investiranja – gradska administracija prati zahtjeve svakog investitora individualno i kroz koordinaciju olakšava i ubrzava cjelokupni proces.

Glavna tačka kontakta sa potencijalnim investitorima ispred grada Bihaća je Centar za podršku investitorima, koji je organiziran pri Službi za upravljanje lokalnim razvojem.

U uredu potencijalni investitori mogu dobiti sve potrebne informacije o potrebnoj dokumentaciji, aktualnim lokacijskim paketima, razvojnim planovima grada Bihaća za naredni period, u smislu kreiranja prilika i stvaranja preduslova za investiranje I sl.. Svrha postojanja ureda jeste direktna podrška investitoru kroz dodjelu zadataka osoblju unutar gradske administracije, koja treba da servisira investitora od pronalaženja lokacije za eventualnu izgradnju objekta, do podnošenja zahtjeva I konačno same realizacije ideje. Službenici ureda koordiniraju postupak sa drugim Službama, obavještavaju inestitora.

Radi transparentnosti i informiranja potencijalnih investitora na web stranici Grada Bihaća se redovno ažuriraju podaci koji se tiču prilika za investiranje na teritoriji grada Bihaća (http://bihac.org)


Z A Š T O I N V E S T I R A T I

U B I H A Ć

Relativno niski troškovi vezani za pokretanje preduzeća:

Naziv EUR

Osnivački ulog 500

Sudska taksa za osnivanje preduzeća 108

Troškovi objave u službenom glasniku (orjentaciono)

75

UKUPNO 683

Prikaz 17. Troškovi pokretanja preduzeća

Prihvatljivi troškovi vezani za pripremu izgradnje industrijskih i proizvodnih kapaciteta

Kao primjer troškova navedene su visine naknada i taksa koje je potrebno uplatiti do upotrebne dozvole za izgradnju privrednih subjekata u dvije poslovne zone.


Troškovi vezani za izdavanje urbanističke saglasnosti i pripremne radnje

Taksa na zahtjev za urbanističku saglasnost 33 EUR

Izrada idejnog projekta eksterne usluge

Izrada elaborata za pribavljanje potrebnih saglasnosti

eksterne usluge

Naknada za uređenje gradskog građevinskog zemljišta(Prema Odluci o građevinskom zemljištu i Odluci o utvrđivanju bazne cijene troškova uređenja građevinskog zemljišta za 2010. godinu)

0,6058 x 45,0= 27,5 EUR/m2 korisne površine građevine

(za pripremljene i opremljene lokacije)

Pretvaranje poljoprivrednog zemljišta u građevinsko

eksterne usluge

Troškovi vezani za izdavanje građevinske dozvole i pripremne radnje

Izrada glavnog projekta eksterne usluge

Taksa za odobrenje za građenje 5 - 75 EUR

Geomehanička ispitivanja eksterne usluge

Naknada nastala iz osnova prirodnih pogodnosti grad.građ. zemljišta – renta(Prema Zakonu o građevinskom zemljištu i Odluci o građevinskom zemljištu)

KAMENICA (VI zona): 4,5 EUR/m2 korisne površine građevine

RIPAČ: 0 EUR

Naknada za izgradnju skloništa(Naknada se ne plaća u slučaju ako investitor gradi sklonište u sklopu objekta)

1% od investicione vrijednosti građevine

Nadzor nad izgradnjom objekta eksterne usluge


Troškovi vezani za izdavanje upotrebne dozvole

Taksa za upotrebnu dozvolu 5 - 75 EUR

Troškovi tehničkog prijema(Prema Cjenovniku o načinu obračunavanja i naplate troškova tehničkog pregleda građevine)

max 15.000 EUR(0,5 - 0,45 – 0,35 % od investicione vrijednosti građevine – troškovi se smanjuju što je veća investiciona

vrijednost građevine)

Radna snaga obrazovana i obučena, a cijene radne snage među najnižim u regiji

Kvalitet, obučenost i cijena radne snage visokoobrazovanih stručnjaka i kvalificiranih radnika su naša prednost.

Neto plate (EUR) Bruto plate (EUR)

1200

1000

800

600

400

200

0

Bihać ProsjekRepublikaHrvatska

ProsjekBiH

Prosjek RepublikaSrbija

Prikaz 18. Neto i bruto plate


Niski porezi i značajni podsticaji sa svih nivoa vlasti:

Porezne stope PDV-a od 17% i stope poreza na dobit od 10% su su među najnižim u regiji i Europi, zbog čega Bosna i Hercegovina ima izrazitu komparativnu prednost.

Poreske olakšice za direktne strane investicije u prvim godinama poslovanja preduzeća podrazumjevaju u potpunosti ili djelimično oslobađanje plaćanja poreza na dobit.

Sistem reinvestiranja dobiti koja postaje neoporeziva u tom slu- čaju, na snazi je za sve privredne subjekte.

Podsticaje za razvoj privrede podstiče država BiH, na svim nivoima, tako da i Grad Bihać u svom budžetu redovno planira davanje podsticaje za razvoj pojedinih privrednih sektora.

Troškovna strana vašeg poslovanja neće biti preopterećena visokim cijenama repromaterijala, energenata i komunalnih usluga

Bihać BIH- F BiH

Mrkonjić Grad BiH- RS

Hrvatska(Karlovac)

Slovenija(Celje)

Cijena električne

energije EUR/kWh

(niska tarifa)

0,066-0,051 0,0342 0,05920,1969

(prosjek)

Cijena električne

energije EUR/kWh

(visoka tarifa)

0,133-0,097 0,0686 0,11560,1969

(prosjek)

Cijena vode EUR/m3 0,87

0,74 + 10 EUR/mjesec

1,810,31 + 226

EUR/mjesec

Cijena kanalizacije

EUR/m3

0,19 0,15 0,6966

0,1991 + 0,6464 +

193,13 EUR/mjesecu

Odvoz Smeća EUR/m2 9,65m³ 0,49 0,377

Prikaz 19. Cijene električne energije i komunalnih usluga


Cijene poslovnih usluga među najpovoljnijim u regiji i EU

Cijena usluga vanjskog računovodstva (računovodstvo + poresko savjetovanje + polugodišnji i godišnji obračuni poslovanja) predstavlja dodatne pogodnosti za investiture svojom cijenom koja se u ovisnosti od aktivnosti i veličine preduzeća kreće od 100 do 500 EUR mjesečno.

Bihać već stiče povjerenje značajnih investitora

Bihać aktivno radi na podizanju svoje konkurentnosti i kroz velike razvojne projekte stvara preduslove za investiranje i povoljnu poslovnu klimu. Neki od tih projekata su:

f Una Nacionalni park i razvoj poduzetništva u Nacionalnom parku “Una”

f Korištenje obnovljivih izvora energije na području grada Bihaća

f Turističko - sportski aerodrom “Golubić”

f Turističko - rekreativni - skijališni centar “Duga Luka”

f Poslovne zone grada Bihaća

f Turističko - rehabilitacioni centar “Terme” Gata

f Gradski prijevoz

f Proizvodnja energije na biomasu

f Projekt valorizacije “Starih gradova”


Usvojeni regulacioni planovi i urbanistički projekti u okviru čijih se obuhvata nalaze lokacije koje trenutno mogu biti najintere- santnije domaćim i stranim investitorima su:

f Regulacioni plan „Poslovna zona Ripač“ – mogućnost izgradnje poslovnih i privrednih objekata

f Regulacioni plan „Kamenica“ – mogućnost izgradnje poslovnih i privrednih objekata

f Regulacioni plan „Sportsko-rekreacioni centar Duga Luka“c– mogućnost izgradnje sportsko-rekreativnih sadržaja sa naglaskom na zimske sportove

f Regulacioni planovi „Repušine“, „Prekounje“ i „Ceravci I“, te Urbanistički projekat „Luke-centar“ – mogućnost izgradnje poslovnih objekata i objekata kolektivnog stanovanja sa poslovnim sadržajima u užem gradskom području

f Regulacioni planovi i urbanistički projekti u pripremi, a u okviru čijih se obuhvata nalaze lokacije koje trenutno mogu biti najinte- resantnije domaćim i stranim investitorima su:

f Regulacioni plan „Ribićka otoka“ - mogućnost izgradnje sportsko-rekreativnih sadržaja

f Urbanistički projekat „Dijela užeg gradskog centra sa dijelom Trga Maršala Tita“ – mogućnost izgradnje poslovnih, stambeno- poslovnih objekata, javnih parking garaža u najužem centru grada


Bihać je već stekao povjerenje velikih investitora , kako domaćih tako i stranih i na teritoriji grada Bihaća posluje veliki broj značajnih privrednih subjekata kao što su : Meggle Mljekara d.o.o. Bihać, ČJ d.o.o., Laser d.o.o. Bihać, Bor d.o.o. Bihać, Sani global d.o.o. Bihać, Austrotherm BH d.o.o - Bihać, Bihaćka pivovara d.d Bihać, Tera Nova d.o.o. Bihać, Bauerfeind d.o.o. Bihać, Tehnocen d.o.o. Opal comerce d.o.o. Bihać, Hotel Opal exclusive, Safir d.o.o. Bihać - Hotel Paviljon, Kostelski buk d.o.o. Bihać – Hotel Kostelski Buk, Emporium d.o.o. Bihać - Hotel Emporium, Elumatec maschinen d.o.o. Bihać, Robni promet d.o.o. Bihać, Freeli gradnja d.o.o. Bihać, Bob d.o.o. Bihać, Interkeramika d.o.o. Bihać, VS–Trend d.o.o. Bihać, TC Bingo doo Tuzla Podružnica Bihać, doo FIS Vitez Podružnica Bihać, Robot General Trading Co Sarajevo- Podružnica Bihać, Čavkunović - BP d.o.o.Bihać, Čavkunović – Trade d.o.o. Bihać, Čavkunović – Bau d.o.o. Bihać, HF - Commerc, d.o.o. Bihać, Rekić d.o.o. Bihać, Grafičar d.o.o. Bihać.

K A K O N A S

K O N T A K T I R A T I U B I H A Ć U ?

Grad Bihać Bosanska 477 000 Bihać Bosna i Hercegovinatel: + 387 37/222 224 – centrala

+ 387 37/229 670 – Centar za podršku investitorima+ 387 37/229 619 – Služba za lokalno ekonomski razvoj

fax: +387 37/229 629web: www.bihac.org

e-mail: [email protected]; [email protected]

Aktivnosti na izradi Plana privlačenja investicija su realizovane u okviru Projekta upravne odgovornosti – druga faza (GAP II). Projekat GAP je finansiran od strane USAID, Sida i Ambasada

Kraljevine Holandije u BiH.


I N V E S T I R A J T E u B I h A ćB O S N A I h E R c E g O V I N A

Vaša NaREDNa LOKaCIja ZaPOKRETaNjE POSLOVaNja

Documents

PROFIL ZA INVESTITORE - bihac.org - profil za investitore BOS.pdf · 4 PROFIL ZA INVESTITORE Područje grada Bihaća graniči sa općinama Cazin, Bosanska Krupa, Bosanski Petrovac