PROGRAM MEMBINA TABIAT MEMBACA LATAR BELAKANG · 4.2 Aktiviti Galakan Membaca Aktiviti-aktiviti yang telah dilaksanakan dengan jayanya di sekolah ... dengan konsep Bilik Darjah Abad

NILAM YANG DITAMBAHBAIK –PANDUAN PELAKSANAAN DI SEKOLAH 1

PROGRAM MEMBINA TABIAT MEMBACA 1. LATAR BELAKANG

Terdapat beberapa kajian dan dapatan mengenai tabiat membaca di negera ini. Kajian tersebut mendapati taraf membaca rakyat Malaysia masih rendah. (Dapatan kajian BTP 2005, PNM 2010/2015)

1.1 Dapatan Kajian terkini mengenai tabiat membaca yang dijalankan

oleh Perpustakaan Negara Malaysia tahun 1996 (Melalui Frank Small & Associates) menunjukkan adanya perbezaan ketara antara kadar literasi dan tabiat membaca. Kadar literasi Negara mencapai 93% manakala kadar mereka yang membaca buku hanya mencapai 87% sahaja. Kajian tersebut juga mendapati rakyat Malaysia membaca dua buah buku setahun.

1.2 Pihak UNESCO yang membuat anggaran tahap literasi setiap 5

tahun menganggarkan tahap literasi rakyat Malaysia bagi tahun 1995 ialah 84%.

Pada masa ini terdapat aktiviti-aktiviti atau projek-projek galakan membaca yang telah sedang dijalankan oleh Jabatan Pendidikan Negeri, sama ada aktiviti asas, pemupukan atau pengayaan yang perlu diteruskan.

2. RASIONAL

Suatu tamadun atau bangsa hanya dapat dibina melalui masyarakat yang mengamalkan budaya ilmu. Cara utama dalam membina budaya ilmu dalam sesebuah masyarakat berkemahiran tinggi ialah melalui amalan tabiat membaca yang berterusan. Kementerian Pendidikan telah melaksanakan pelbagai program galakan membaca seperti Anugerah NILAM Kebangsaan, Kem membaca 1 Malaysia, Kem Penulis Muda, Khemah Membaca, Kem Literasi Maklumat di sekolah-sekolah. Secara keseluruhan program-program galakan membaca yang dilaksanakan sebelum ini telah mencapai objektif yang disasarkan, namun demikian, masih terdapat keperluan untuk menambahbaik program bagi meningkatkan kualiti pembacaan. Kementerian Pendidikan perlu mencari pendekatan baharu bagi melaksanakan program galakan membaca yang lebih berkesan dan memenuhi keperluan semulajadi dan persekitaran murid-murid.

3. ASAS PERTIMBANGAN

Menyedari hakikat bahawa terdapat keperluan untuk menambahbaik pelaksanaan program, perkara-perkara berikut menjadi asas pertimbangan.

3.1 Pemantapan budaya pembacaan berkualiti dalam kalangan murid

meningkatkan pengetahuan, kemahiran, penguasaan literasi maklumat dan digital sepanjang hayat untuk menghadapi cabaran negara maju. Natijah kepada pemantapan budaya pembacaan ini akan melahirkan murid yang berupaya mengaplikasikan pengetahuan, kemahiran serta nilai dalam membuat penaakulan dan refleksi bagi menyelesaikan masalah, membuat keputusan, berinovasi dan berupaya mencipta sesuatu.

3.2 Peningkatan tahap kognitif, afektif dan psikomotor murid untuk

terus menjana dan melahirkan idea kreatif dan inovatif melalui tabiat membaca berkualiti untuk menyedia dan mempersiapkan murid-murid dengan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan untuk bersaing di peringkat global.

3.3 Memenuhi falsafah pendidikan kebangsaan yang mencakupi

elemen jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial (JERIS) dan juga pendemokrasian pendidikan meliputi pelbagai tahap keupayaan murid seperti yang dinyatakan di dalam dokumen PPPM, Akta Pendidikan 1996, Peraturan-peraturan Pendidikan (Pendidikan Khas) 2013 dan Education For All (unesco)

3.4 Menggalakkan pelibatan semua warga sekolah dalam pelaksanaan

program dan aktiviti membaca merentasi kurikulum. Semua warga sekolah bertanggungjawab dalam mewujudkan iklim yang menggalakkan budaya membaca di sekolah.

3.5 Meningkatkan pelibatan masyarakat/komuniti

setempat/pertubuhan-pertubuhan kerajaan dan bukan kerajaan dalam pembinaan tabiat membaca berkualiti dalam kalangan murid.

3.6 Pencapaian Malaysia khususnya dalam literasi bacaan PISA pada

tahun 2012 menunjukkan penurunan yang membimbangkan. Dalam PISA 2009, Malaysia menduduki tangga ke-55 daripada 74 buah negara yang turut serta, manakala dalam PISA 2012, kedudukan dalam bacaan merosot ke tangga 59 daripada 65 buah negara. Purata skor bacaan murid Malaysia merosot daripada 414 mata pada PISA 2009 kepada 398 mata pada PISA 2012. Berdasarkan laporan kajian PISA, 52.5% murid Malaysia gagal mencapai Tahap 2, yang menurut Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), tahap minimum untuk membolehkan seseorang menyertai kehidupan masyarakat secara berkesan dan produktif setelah tamat persekolahan

3.7 Selaras dengan hasrat “Pendidikan Untuk Semua” dan konsep

kesamarataan akses terhadap peluang pendidikan yang berkualiti seperti yang dinyatakan dalam anjakan 1 Transformasi Sistem Pendidikan, terdapat keperluan untuk menstruktur semula pendekatan, pelaksanaan dan penilaian program NILAM yang


ditambah baik dengan peluasan kepada kepelbagaian jenis sekolah seperti Sekolah Pendidikan Khas, Sekolah Integriti, Sekolah Dalam Hospital, Sekolah Titian Kasih dan Kolej Vokasional.

4. PENDEKATAN

Berdasarkan pertimbangan di atas, pendekatan yang wajar diambil dalam pembinaan tabiat membaca mesti berupa paksaan yang berterusan. Perkara-perkara utama adalah sebagaimana gambarajah berikut :

Rajah 1 : Pendekatan Program

4.1 Kumpulan sasar (merujuk kepada objektif dan asas pertimbangan)

Usaha membentuk budaya suka membaca dalam kalangan generasi kini perlu dimulakan dari peringkat kanak-kanak lagi. Dalam konteks institusi pendidikan, kanak-kanak di peringkat sekolah rendah diberi tumpuan utama. Pada masa yang sama

MASA

BAHAN

KUMPULAN SASAR

AKTIVITI

PUSAT SUMBER SEKOLAH

PENGLIBATAN IBU BAPA

aktiviti ini juga dilaksanakan dalam kalangan murid sekolah menengah. Pelaksanaan program yang dicadangkan, adalah secara berterusan bermula dengan murid pra-sekolah, sekolah rendah, sekolah menengah dan pra diploma di kolej vokasional

4.2 Aktiviti Galakan Membaca

Aktiviti-aktiviti yang telah dilaksanakan dengan jayanya di sekolah perlu diterus, ditambah baik, diperluas dan ditambah dengan aktiviti-aktiviti baharu yang sesuai dengan perkembangan trend semasa. Usaha ini perlulah disokong dengan pelbagai promosi melalui media massa, media sosial serta penglibatan tokoh-tokoh ilmuan, professional, hiburan, sukan dan politik. Dalam konteks ini, pihak sekolah hendaklah melaksanakan aktiviti-aktiviti yang sesuai, praktis dan berkesan dalam menyemai, memupuk dan mengembang dan melestarikan budaya membaca.

4.3 Bahan Bacaan

Bahan bacaan terdiri daripada dua jenis bahan iaitu buku dan bahan bukan buku yang terdiri dari pelbagai format dan diperoleh dari pelbagai sumber. Buku Buku yang boleh digunakan ialah semua jenis buku samada dalam bentuk fizikal mahupun digital (ebook). Buku boleh diperolehi dari koleksi sedia ada di Pusat Sumber Sekolah, perpustakaan awam, perpustakaan bergerak, Perpustakaan Desa, koleksi peribadi, koleksi digital yang disimpan di storan digital dan juga dari internet. Bahan bukan buku Bahan bukan buku ialah bahan bacaan selain daripada buku seperti artikel, jurnal, majalah, komik, laporan, risalah, poster, brosur dan lain-lain.

4.4 Masa

Menurut Kajian Tabiat Membaca (UPM,1997) kira-kira 15% sahaja pembelajaran yang melibatkan pembacaan. Kebanyakan latihan membaca itu dilakukan dalam masa yang singkat dan tidak berterusan. Oleh itu masa pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah perlu dimanfaatkan untuk memperkukuhkan kemahiran dan minat membaca. Disarankan supaya cadangan-cadangan di bawah ini dapat dilaksanakan :- a. Dimasukkan aktiviti membaca dalam proses PdP secara

merentas kurikulum; b. Pengisian masa di luar masa PdP dan juga waktu rehat;


c. Pengisian aktiviti berkaitan pembacaan dan kemahiran selepas pembacaan semasa perhimpunan ataupun program-program anjuran sekolah.

d. Diperuntukkan waktu untuk aktiviti/kemahiran PSS sewaktu

minggu orientasi murid baharu yang melibatkan pengajaran kemahiran membaca;

e. Kesinambungan minat membaca di luar waktu

persekolahan. Perlunya penglibatan dan kerjasama ibu bapa dan masyarakat setempat untuk terus memupuk minat tersebut

4.5 Pusat Sumber Sekolah

Kejayaan sesuatu program pembacaan dan aktiviti pengayaan selepas pembacaan banyak bergantung kepada pengurusan PSS yang cekap. Di samping Pengetua dan Guru Besar, peranan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) amat penting untuk menerajui pengurusan PSS sebagai nadi penggerak aktiviti membaca. PSS diharapkan menyediakan wadah sebagai pusat ilmu, pusat penemuan, pusat pengajaran dan pembelajaran, pusat profesional serta pusat hubungan sosial. Pembangunan dan penyediaan sumber dan perkhidmatan PSS perlulah bersesuaian dengan konsep Bilik Darjah Abad 21 yang sedang dibangunkan secara berperingkat-peringkat di sekolah. Selain dari keperluan fizikal yang selesa, PSS juga perlu menjadi ”one stop centre” untuk penyediaan sumber dan juga koleksi bacaan yang mencukupi bagi kegunaan warga sekolah. Aktiviti meningkatkan keberkesanan PSS juga harus dijalankan seperti Anugerah Pusat Sumber Sekolah Cemerlang, kemahiran penggunaan PSS dalam minggu orientasi murid baru dan lain-lain aktiviti.

4.6 Penglibatan ibu bapa, masyarakat dan sokongan agensi

kerajaan/bukan kerajaan

Aktiviti membaca di sekolah akan menjadi lebih aktif dan berkesan sekiranya ada kesinambungan di luar persekitaran sekolah. Ibu bapa seharusnya menjadi model dan sumber inspirasi kepada anak-anak untuk terus membaca. Di samping memberi galakan dan dorongan secara berterusan, ibu bapa juga perlu meluangkan masa membaca bersama anak-anak dalam persekitaran rumah yang menggalakkan minat membaca. Agensi-agensi kerajaan dan bukan kerajaan juga berperanan untuk bersama-sama membentuk minat membaca kepada murid-murid dan juga masyarakat melalui penganjuran program-program pembacaan. Mereka yang terlibat dalam industri penerbitan dan penyediaan bahan bacaan turut memainkan peranan yang besar dalam membentuk, membudaya

dan mengekalkan minat membaca dalam kalangan murid-murid kita.

5. PROGRAM NILAM YANG DITAMBAHBAIK

NILAM yang ditambahbaik merupakan kesinambungan kepada program NILAM terdahulu. NILAM yang ditambahbaik lebih berfokus kepada kualiti pembacaan berbanding kuantiti bahan di baca dalam NILAM terdahulu. NILAM yang ditambahbaik merupakan gabungan aktiviti pembacaan (kuantiti dan kualiti bahan) dan juga aktiviti-aktiviti pengayaan selepas pembacaan (peningkatan pengetahuan dan kemahiran selepas pembacaan) yang akan melihat kepada aspek kualiti selepas pembacaan. Bahan-bahan yang boleh dibaca lebih pelbagai dan tidak terikat kepada buku berbentuk fizikal sahaja.

Rajah 2: Model Program NILAM Yang Ditambahbaik

NILAM YANG

DITAMBAHBAIK

AKTIVITI PENGAYAAAN

SELEPAS

PEMBACAAN

E- Book

JUMLAH MATA

GANJARAN

BUKU BAHAN BUKAN

BUKU

AKTIVITI

PEMBACAAN

NILAM YANG DITAMBAHBAIK

Buku Berbentuk

Fizikal

Bahan

Bercetak

Bahan Bukan

Bercetak


5.1 Matlamat

Matlamat Program NILAM yang ditambahbaik ialah melestarikan budaya membaca sepanjang hayat dalam kalangan murid-murid selaras dengan hasrat Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 (PPPM 2013-2025)

5.2 Objektif

Pelaksanaan program-program galakan pembacaan berkualiti bertujuan untuk :- a. Melestarikan budaya membaca berkualiti sepanjang hayat dalam kalangan murid-murid

b. Membentuk kognitif, afektif dan psikomotor murid untuk terus

menjana dan melahirkan idea kreatif dan inovatif melalui tabiat membaca berkualiti.

c. Memenuhi falsafah pendidikan kebangsaan yang mencakupi elemen

jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial (JERIS) d. Menggalakkan pelibatan semua warga sekolah dalam pelaksanaan program dan aktiviti galakan membaca

e. Meningkatkan pelibatan masyarakat/komuniti setempat/pertubuhan- pertubuhan kerajaan dan bukan kerajaan dalam pembinaan tabiat membaca berkualiti dalam kalangan murid.

5.3 Tahap Pelaksanaan

Pelaksanaan program NILAM yang ditambahbaik ini lebih memberi perhatian kepada kualiti bahan bacaan yang dibaca di samping mengekal kuantiti bacaan. Dari segi kualiti, murid mempunyai banyak pilihan bahan bacaan sama ada bahan buku, atau bahan bukan buku seperti brosur, poster, risalah, artikel, komik, majalah, laporan, jurnal, bahan pembelajaran digital yang boleh diperolehi dari pelbagai sumber dan format. Jumlah bacaan buku oleh murid yang terdapat dalam objektif NILAM terdahulu masih dikekalkan (yang bersifat kuantitatif) tetapi telah ditambah baik dari sudut kualitatif melalui kualiti buku yang baca. Pengukuran kualiti buku diukur melalui jumlah muka surat yang dibaca. Jumlah minimum muka surat telah ditetapkan bagi setiap kumpulan umur murid. Semakin tebal atau banyak muka surat buku yang dibaca maka semakin banyak mata ganjaran akan diberikan.

Jadual berikut menunjukkan kumpulan umur murid, jumlah muka surat dan mata ganjaran.

(SOKONG DENGAN DAPATAN KAJIAN/TINJAUAN BERKAITAN DENGAN KUALITI BUKU) Contoh:

10 mata ganjaran bagi Bahan Bukan Buku = 1buku

5.4 Kawalan

Sekolah membentuk satu mekanisma pengurusan program galakan membaca dan juga aktiviti-aktiviti pengayaan selepas membaca di sekolah. Masa untuk pelaksanaan aktiviti-aktiviti ini boleh dibuat di dalam

BIL KUMPULAN PEMBACA JUMLAH MUKA SURAT MATA

GANJARAN

KOD MIN MAX

1. SEKOLAH RENDAH

(PRA SEKOLAH- TAHUN 6)

Buku

kanak-

kanak

40 10 R1.10

41 60 20 R1.20

61 80 30 R1.30

81 100 40 R1.40

101 Lebih daripada

101

50 R1.50

2. SEKOLAH MENENGAH

(PERALIHAN – TINGKATAN 6)

31 60 10 M1.10

61 90 20 M1.20

91 120 30 M1.30

121 150 40 M1.40

151 Lebih

daripada 151

50 M1.50

MURID (PRA

SEKOLAH-TAHAP

1)

BAHAN BUKU BAHAN BUKAN BUKU JUM. MG

JUM. BAHAN DI

BACA

JUM. BUKU

MUKA SURAT

NILAI MG

JUMLAH MG

JUM. BAHAN BUKAN BUKU

NILAI MG

JUMLAH MG

JUM. BAHAN

(A) (B) (C) (D) (E) (F) (G) (H) (I) (J)

CTH A B C A x C =

D E F E x F = G G ÷ 10 = H

D + G = I

A + H = J

SEK 1 24 16 10 240 5 5 5 X 5 = 25 2 265 26

SEK 2 24 65 40 960 5 5 5 X 5 = 25 2 985 26

SEK 3 24 85 50 1200 5 5 5 X 5 = 25 2 1225 26

SEK 4 10 16 10 100

4 5 4 X 5 = 20 2 870 27 15 85 50 750

SEK 5 20 90 50 1000 20 5 20 X 5 =

100 10 1100 30


kelas semasa PdP secara merentas kurikulum dan juga aktiviti-aktiviti di luar kelas. Semua bacaan ini direkodkan dan diurus secara sistematik. Pengesanan pembacaan dibuat melalui rekod bacaan yang diisi oleh murd-murid. Rekod bacaan boleh disediakan berdasarkan contoh-contoh yang dilampirkan, (Rujuk Lampiran) BOLEH DIUBAHSUAI UNTUK KEBERKESANAN PENGGUNAAN. Pihak pengurusan sekolah perlu memastikan semua rekod bacaan murid disahkan dan jumlah pembacaan serta penghasilan selepas pembacaan mereka setiap tahun disedia dan dikemaskini. Tanggungjawab untuk pengesahan bacaan dan pembentukan kemahiran selepas membaca tidak terletak kepada guru kelas/tingkatan dan guru-guru bahasa sahaja, tetapi diperluaskan kepada semua guru mata pelajaran dan juga ibu bapa di rumah.

6. STRATEGI PELAKSANAAN

6.1 Pelaksanaan

Pelaksanaan Program NILAM di peringkat negeri dilaksanakan di bawah seliaan JPN dengan kerjasama dan pemantauan oleh BTPN dan rangkaiannya sebagai urus setia. Pelaksanaan program NILAM di peringkat JPN dan BTPN serta rangkaiannya termasuklah memastikan pelaksanaan program NILAM itu sendiri seperti yang telah dinyatakan dalam Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/2005, menyelia, menilai dan melapor untuk tujuan penambahbaikan dan penyuburan.

Dokumen panduan pelaksanaan program perlu disediakan mengikut kesesuaian sekolah. Walau bagaimanapun kerangka asas yang menjadi asas kepada konsep dan pelaksanaan Program NILAM yang ditambahbaik yang disediakan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia perlulah dipatuhi. Sekolah juga boleh menghasilkan aktiviti yang berkesan dan inovatif mengikut kreativiti masing-masing. Perkara yang perlu dihuraikan dengan jelas dalam dokumen panduan tersebut:

a. Cadangan jenis aktiviti dan cara pelaksanaannya;

Pelancaran NILAM,

Promosi NILAM

Bicara Buku

Resensi Buku

Literasi Maklumat

Bicara buku dengan Penulis

Penghasilan karya penulisan

Buku skrap

Folio

Koleksi keratan akhbar

Pengucapan awam/Kemahiran berkomunikasi

Kemahiran membaca

Jejak Maklumat

Forum buku/pidato buku/debat buku

Pertanding reka cipta/melukis

aktiviti lain mengikut kesesuaian dan keperluan.

b. Peranan warga sekolah

Pentadbir

GPM

Guru Penyelaras Pusat Sumber

Guru mata pelajaran

c. Penglibatan ibu bapa dan komuniti

Perpustakaan keluarga

Membantu, memantau dan menyokong aktiviti bacaan.

Aktiviti-aktviti kemasyarakatan

Penglibatan ibu bapa dalam Program Khidmat Bantu PSS.

d. Jenis bahan bacaan

Bahan buku bercetak / buku digital

Buku fizikal, e-Book, audio book, interactive book, audio book, wordless book

Spesifikasi buku (minimum)

Pra Sekolah hingga Tahun 6 (21 - 40 ms)

Sekolah Menengah Peralihan -Pra Diploma (51 – 80 ms)

Murid-murid Berkeperluan Khas

Bahan bukan buku

Jurnal

Brosur berilmiah/risalah berilmiah

Majalah

Artikel/ Rencana

Komik

Laporan

Peta

Cerpen

Katalog berilmiah

Manual Pengguna

Carta

Poster

Buletin

Buku Skrap

NILAM YANG DITAMBAHBAIK –PANDUAN PELAKSANAAN DI SEKOLAH

11

e. Rekod bacaan

Buku rekod NILAM

Rekod digital

f. Pengesanan dan penilaian

Jumlah buku dan bahan bukan buku

Jumlah bahan di baca

Jumlah mata ganjaran terkumpul

Pelaksanaan aktiviti pengayaan selepas pembacaan

Eviden

6.2 Jawatankuasa pelaksanaan Program NILAM perlu ditubuhkan di semua

negeri yang bertanggungjawab kepada BTP selaku urus setia Jawatankuasa Induk Gerakan Tabiat Membaca, KPM. Jawatankuasa ini juga bertugas merancang dan melaksanakan Program NILAM di peringkat negeri.

7. KESIMPULAN Program NILAM yang ditambahbaik adalah satu pendekatan yang

memberi peluang dan galakan kepada murid-murid menggunakan keupayaan diri membentuk dan membudayakan tabiat membaca. Kepelbagaian jenis bahan bacaan yang disokong dengan pembinaan pengetahuan dan kemahiran selepas pembacaan diharap dapat melestarikan budaya membaca itu dalam kalangan murid-murid. Pelaksanaan program secara sistematik disokong dengan dokumen dan rekod yang sahih dapat dijadikan sumber rujukan bagi pihak-pihak yang berminat mengkaji atau menjadikannya sebagai contoh untuk dilaksanakan.

1. PANDUAN PELAKSANAAN

Program NILAM yang dilaksanakan di sekolah memerlukan satu strategi yang berkesan. Langkah-langkah berikut perlu dijalankan oleh pihak sekolah untuk semua warga sekolah memahami dan menghayati program ini. 1.1 Taklimat Pengetua / Guru Besar

Sebagai pentadbir sekolah, Guru Besar atau Pengetua harus memahami konsep dan matlamat program untuk dijelaskan kepada warga sekolahnya. Perkara-perkara yang perlu dijelaskan adalah seperti berikut : a. Latar Belakang gerakan membaca b. Apa itu NILAM c. Tujuan NILAM d. Aktiviti NILAM (pembacaan) e. Aktiviti NILAM (selepas pembacaan) f. Bahan bacaan g. Sistem kawalan h. Sistem ganjaran

1.2 Mesyuarat Guru

Kefahaman guru-guru terhadap program membolehkan mereka merangka beberapa strategi pelaksanaan yang berkesan. Strategi yang dimaksudkan ialah : a. Menyediakan carta organisasi

- Menentukan peranan guru GPM, guru PSS, guru kelas dan guru mata pelajaran

- Menyediakan senarai tugas / penglibatan semua staf. b. Merancang, menyusun dan memantau aktiviti c. Kecukupan bahan bacaan dan strategi untuk menambah

koleksi d. Memastikan kelancaran perjalanan program dari segi : - Pelaksanaan aktiviti pembacaan - Pelaksanaan aktiviti pengayaan selepas pembacaan

- Pengumpulan data - Pengesahan - Pengawalan - Penilaian.

1.3 Pengesanan, pengawalan dan penilaian Program


13

Keberkesanan program ini ditentukan melalui perkara-perkara berikut : a. Memastikan semua guru terlibat dalam pelaksanaan program. b. Meminta/paksa murid untuk merekodkan bacaan dan aktiviti

selepas bacaan mereka ke dalam Buku Rekod NILAM. c. Guru-guru bertanggungjawab untuk menyemak, menilai dan

mengesahkan bacaan serta aktiviti murid dalam Buku Rekod NILAM

d. Memastikan pengumpulan data dilaksanakan pada masa yang

ditentukan.

e. Masalah dan halangan dalam pelaksanaan program di maklumkan di dalam mesyuarat-mesyuarat bersama guru-guru.

f. Menentukan insentif-insentif kepada murid-murid yang terlibat

secara aktif di peringkat sekolah

f. Mengumpul dan menyerahkan data NILAM kepada penyelaras program

f. Menyerahkan fail/dokumen rekod bacaan murid kepada guru

penyelaras NILAM pada hujung tahun untuk diasingkan mengikut kelas baharu pada tahun berikutnya

2. BAHAN

2.1 Penyediaan bahan bacaan yang mencukupi adalah faktor utama

untuk memastikan keberkesanan dan kejayaan program. Selain

daripada itu, buku/dokumen panduan pelaksanaan dan juga Buku

Rekod NILAM menjadi bahan sokongan untuk pengesanan,

pengawalan dan penilaian program secara keseluruhan.

a. Bahan bacaan

Bahan bacaan terdiri daripada dua jenis bahan iaitu buku dan bahan bukan buku yang terdiri dari pelbagai format dan diperoleh dari pelbagai sumber.

Buku Buku yang boleh digunakan ialah semua jenis buku samada dalam bentuk fizikal mahupun digital (ebook). Buku boleh diperolehi dari koleksi sedia ada di Pusat Sumber Sekolah,

Perpustakaan Awam, Perpustakaan bergerak, Perpustakaan Desa, koleksi peribadi, koleksi digital yang disimpan di storan digital dan juga dari internet. Bahan bukan buku Bahan bukan buku ialah bahan bacaan selain daripada buku seperti surat khabar, jurnal, majalah, komik, laporan, poster, brosur dan lain-lain.

b. Rekod Bacaan

Buku Rekod Bacaan NILAM digunakan untuk merekod aktiviti bacaan buku/bahan yang dilakukan oleh murid. Buku ini turut merekod segala aktiviti pengayaan selepas pembacaan yang dilakukan oleh murid selepas membaca sesebuah buku/bahan. Pihak sekolah boleh merujuk format rekod bacaan yang telah disediakan. (Sila rujuk lampiran) untuk cadangan format Buku Rekod Bacaan NILAM.

c. Bahan/dokumen panduan

Buku panduan “NILAM Baharu – Panduan Pelaksanaan di Sekolah” akan menjadi dokumen rujukan utama bagi panduan pelaksanaan program NILAM di sekolah-sekolah. Klip video akan turut disediakan bagi menjelaskan lagi konsep dan cadangan pelaksanaan program ini kepada semua warga sekolah. Contoh-contoh aktiviti akan dimasukkan ke dalam buku panduan tersebut sebagai rujukan kepada pihak sekolah. Pihak sekolah boleh mengolah semula cadangan aktiviti tersebut mengikut kreativiti dan kesesuaian murid-murid di sekolah.

2.2 Kesesuaian Bahan

a. Pra sekolah dan Sekolah Rendah

Bilangan muka surat : Minima buku kanak-kanak Saiz font : 12 – 18 Illustrasi yang menarik dan berwarna-warni Struktur ayat yang mudah kepada kompleks Gaya bahasa yang menarik

b. Sekolah Menengah (Peralihan-Tingkatan 5 dan

Tingkatan 6)

Bilangan muka surat : minima 31 muka surat Berdasarkan kebolehan dan minat murid Buku fiksyen dan bukan fiksyen Novel remaja yang bersesuaian


15

Bahan yang membolehkan murid berfikir secara konkrit dan matang Buku yang bertema dan plot yang lebih kompleks

3. PERANAN Bagi memastikan kejayaan pelaksanaan program ini, semua pihak perlu bekerjasama dalam memahami dan melaksanakan tugas mengikut fungsi masing-masing. Setiap peringkat bahagian di organisasi yang dinyatakan di bawah ini mempunyai peranan tertentu seperti berikut :

3.1 Peranan di peringkat Bahagian dan Jabatan

a. Bahagian Teknologi Pendidikan

Menentukan dasar dan garis panduan

Merancang dan mengurus program dan aktiviti

Menguruskan perkongsian pintar dengan agensi-agensi

kerajaan dan swasta

Melaksanakan pemilihan Tokoh NILAM Kebangsaan

Memantau pelaksanaan

Menyediakan laporan pelaksanaan

Penilaian program

Menyediakan Buku Panduan Program NILAM

Urus setia Jawatankuasa Induk Gerakan Tabiat Membaca KPM

b. Jabatan Pendidikan Negeri

Mempengerusikan jawatankuasa induk Gerakan Tabiat

Membaca peringkat negeri



kerajaan dan swasta

Melaksanakan pemilihan Tokoh NILAM Negeri



Penilaian program

c. Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri

Urus Setia jawatankuasa kerja Gerakan Tabiat Membaca

peringkat negeri.

Merancang dan mengurus program dan aktiviti.


kerajaan dan swasta.

Menguruskan pemilihan Tokoh NILAM negeri.

Memantau pelaksanaan.


Penilaian program

d. Pejabat Pelajaran Daerah

Mempengerusikan jawatankuasa induk Gerakan Tabiat

Membaca peringkat daerah

Mengurus program dan aktiviti


kerajaan dan swasta

Melaksanakan pemilihan Tokoh NILAM Daerah


Penilaian program

e. Pusat Teknologi Pendidikan Bahagian (Sabah dan Sarawak)

Urus setia jawatankuasa kerja Gerakan Tabiat Membaca

peringkat bahagian



kerajaan dan swasta

Melaksanakan pemilihan Tokoh NILAM bahagian



Penilaian program

f. Pusat Kegiatan Guru

Urus setia jawatankuasa kerja Gerakan Tabiat Membaca

peringkat daerah

Membantu mengurus program dan aktiviti


kerajaan dan swasta

Melaksanakan pemilihan Tokoh NILAM daerah



Penilaian program


17

3.2 Peranan di peringkat sekolah Setiap warga pendidik dan komuniti sekolah memainkan peranan penting dalam pelaksanaan program NILAM. Setiap individu mempunyai peranan tertentu. Peranan yang dimainkan adalah sepeti berikut:

a. Penasihat - Pengetua / Guru Besar Pengetua/Guru Besar sebagai pentadbir sekolah bertanggungjawab memastikan kejayaan pelaksanaan dan keberkesanan program ini.

b. Pengerusi - Penolong Kanan 1

Mempengerusikan setiap mesyuarat Jawatankuasa Program

NILAM.

Memahami dasar dan matlamat program.

Memberi taklimat kepada guru dan ibu bapa.

Memastikan pelaksanaan Program NILAM berjalan lancar

melalui:

o Penyeliaan

o Perjumpaan dengan guru

o Temu bual murid dan ibu bapa secara informal

o Menentukan keberkesanan jadual pelaksanaan Program

NILAM.

o Mengambil tindakan susulan bagi mengatasi kelemahan

program.

o Mengenal pasti guru untuk menghadiri kursus dan seminar

yang berkaitan dengan bacaan dan seumpamanya.

o Menyemak dan mengesah rekod bacaan murid.

o Meluluskan peruntukan kewangan dan yang berkaitan

o Mengesahkan laporan yang berkaitan Program NILAM

c. Timbalan Pengerusi – PK Kurikulum / PK HEM / Penyelia Petang

Menjalankan tugas Pengerusi semasa ketiadaan beliau.

Membantu Pengerusi merancang, melaksana, menyelaras,

memantau dan menilai Program NILAM.

Membantu Pengerusi untuk menjayakan Program NILAM.

Membantu Pengerusi mengenal pasti kelemahan Program

NILAM dan mengambil tindakan.

Menyelia aktiviti-aktiviti yang menyokong Program NILAM.

Memastikan Program NILAM dilaksanakan mengikut

perancangan.

Menyediakan pengurusan kewangan Program NILAM.

Menyemak dan mengesah rekod bacaan murid.

d. Penyelaras Program – Guru Perpustakaan dan Media

Memberi taklimat tentang pelaksanaan Program NILAM pada

setiap awal tahun.

Menentukan program dan menyediakan kertas kerja aktiviti yang

hendak dilaksanakan.

Merancang anggaran perbelanjaan Program NILAM.

Menganjurkan aktiviti Program NILAM peringkat sekolah.

Memastikan program berjalan dengan lancar.

Menjadi urus setia untuk pemberian anugerah NILAM di

peringkat sekolah.

Mengenal pasti dan membimbing calon untuk anugerah NILAM

peringkat negeri.

Mendapatkan pengesahan laporan dan data NILAM daripada

Pengetua/Guru Besar.

Menghantar laporan dan data NILAM ke PKG.


e. Setiausaha – Guru NILAM

Menyimpan rekod, minit mesyuarat dan surat menyurat.

Menyelaras perjalanan mesyuarat dan hal-hal yang berkaitan.

Membantu Penyelaras Program menjalankan aktiviti NILAM.

Mempamerkan data dan maklumat di sudut NILAM.

Mengumpulkan maklumat (kertas kerja, laporan, bahan, data)

dan menyerahkan kepada penyelaras program.

Menyediakan laporan berkala dan laporan tahunan bertulis

untuk dikemukakan kepada Penyelaras Program dan salinan

kepada Pengerusi.


f. Penolong Setiausaha – Guru Data NILAM

Mengumpul data rekod membaca dan aktiviti murid daripada

Guru Tingkatan/Kelas setiap bulan.

Memasukkan data ke pengkalan data.

Menganalisis data rekod membaca dan aktiviti murid dan

menyerahkannya kepada Guru NILAM



19

g. Ketua Bidang / Ketua Panitia

Membantu pihak sekolah dalam pemilihan bahan bacaan untuk murid.

Merancang dan menyelaras aktiviti pengajaran dan

pembelajaran yang boleh menjurus ke arah pembacaan

berkualiti.

Membuat perancangan, anggaran perbelanjaan Program NILAM

bersama-sama Penyelaras Program.

Memantau pelaksanaan Program NILAM.

Menyemak dan mengesah rekod bacaan dan aktiviti murid.

i. Guru Kelas / Guru Tingkatan

Menyediakan sudut bacaan di kelas masing-masing.

Memastikan setiap murid mempunyai buku catatan.

Menggalakkan murid mengikuti aktiviti Program NILAM secara

aktif.


Merekod bilangan buku yang dibaca ke dalam borang data

NILAM.

Membantu pelaksanaan Program NILAM mengikut

perancangan.

Menyerahkan data NILAM kepada Guru Data NILAM setiap

hujung bulan.

Mengenal pasti dan menyenaraikan murid yang layak diberi

pengiktirafan.

j. Guru Perpustakaan

Membuat penggredan buku.

Menyediakan bahan bacaan yang mencukupi bagi menjalankan Program NILAM.

Mengagihkan buku pinjaman secara berkelompok (Projek Pukal)

Membantu setiausaha menganjurkan sebarang aktiviti untuk menyokong Program NILAM.


k. Guru mata pelajaran

Menggalakkan murid mengikuti program NILAM dan melaksanakan aktiviti-aktiviti pembacaan secara merentas kurikulum

Menyokong dan menggalakkan murid melaksanakan aktiviti-aktivit pembelajaran berasaskan kepada bahan pembacaan murid


k. Wakil PIBG

Menjadi pengantara untuk menyampaikan maklumat program

NILAM kepada ibu bapa.

PIBG berfungsi sebagai agen kepada penglibatan institusi-

institusi lain dalam menjayakan program ini dari segi khidmat

nasihat, sumbangan buku dan kewangan.

l. Ibu Bapa Peranan ibu bapa bukan setakat menyediakan keperluan asas untuk anak-anak, malahan mereka turut memainkan peranan penting dalam menjayakan program ini. Matlamat program lebih mudah tercapai sekiranya mereka :

Menggalakkan anak-anak membaca di rumah dengan

bimbingan daripada ibu bapa.

Menyediakan bahan bacaan di rumah (jika berkemampuan)

Membuat pinjaman bahan bacaan daripada sumber lain

(Perpustakaan Awam, Perpustakaan Desa, Perpustakaan

Bergerak dan sebagainya)

Memastikan anak-anak sentiasa mempunyai bahan untuk

dibaca, menggunakan ilmu daripada bahan tersebut dan

seterusnya membuat catatan.

Mengesah dan menandatangani rekod bacaan anak-anak.

(Sekiranya ditentukan oleh pihak sekolah)

m. Pengawas Pusat Sumber Sekolah Pengawas PSS sama-sama terlibat menjayakan program NILAM ini. Mereka bukan sahaja dapat membantu guru PSS malahan merupakan agen penggerak program ini. Tugas mereka adalah seperti berikut :

Membantu murid untuk meminjam buku di PSS.

Membuat pameran buku-buku yang sesuai untuk dipinjam.

Membantu guru PSS menyediakan pinjaman kelompok (bulk

loan).

Membantu guru PSS menganalisis data bacaan murid.


21

Mempamerkan graf-graf bacaan murid.

n. Murid Program ini memerlukan penglibatan aktif murid-murid secara langsung. Mereka merupakan kumpulan sasaran yang akan menentukan kejayaan program NILAM atau sebaliknya. Peranan murid-murid adalah seperti berikut :

Membaca sebanyak mungkin bahan-bahan bacaan.

Memastikan mereka membaca bahan-bahan mengikut tahap

yang telah ditetapkan.

Menggunakan pengetahuan dan kemahiran yang diperolehi

daripada hasil pembacaan tersebut dalam aktiviti-aktiviti

pengayaan selepas pembacaan.

Merekodkan bahan bacaan yang telah dibaca dan aktiviti yang

telah dilaksanakan selepas pembacaan.

4. CARTA ALIR PENGURUSAN NILAM

4.1 Urutan Pengurusan NILAM Peringkat KPM ke JPN

KPPM / PENGARAH BTP

PENGARAH JPN

PPD

SEKOLAH

PKG BTPN

4.2 Urutan Pengurusan NILAM Peringkat Sekolah Menengah

4.3 Urutan Pengurusan NILAM Peringkat Sekolah Rendah

PENGETUA

PK PENTADBIR

KETUA BIDANG BAHASA

GPM

KETUA PANITIA BAHASA

GURU KELAS

GURU BESAR

PK PENTADBIRAN

GPM

KETUA PANITIA BAHASA

GURU KELAS

MURID

MURID


23

5. PENGUMPULAN DATA

Pengumpulan data adalah satu perkara yang amat penting dalam pelaksanaan Program NILAM. Data bacaan dan aktiviti setiap murid perlu dikumpulkan bagi membolehkan laporan kemajuan bacaan dan juga keberhasilan selepas pembacaan dibuat. Bagi menjamin keberkesanan program dicadangkan pengumpulan data seperti langkah-langkah berikut: 5.1 Butiran maklumat pembacaan murid perlu diisi oleh guru

kelas/guru tingkatan dalam Sistem Indeks Kualiti NILAM (IQNILAM) yang disediakan oleh guru data pada setiap minggu pertama bulan berikutnya.

5.2 Guru Data Program NILAM akan mengemaskini sistem IQNILAM.

5.3 Peringkat Pengumpulan

Peringkat individu

Peringkat kelas / tingkatan

Peringkat sekolah

Peringkat PKG

Peringkat BTPN

Peringkat BTP Contoh Paparan hadapan Sistem Indeks Kualiti NILAM (IQNILAM):

Jadual 8 :Sistem Indeks Kualiti NILAM (IQNILAM)

5.4 Pengisian Butiran Bacaan

Laporan butiran bacaan disediakan dengan :

a. Guru mengisi butiran bacaan ke dalam kad kemajuan setiap tahun berdasarkan entri dalam buku rekod bacaan yang telah disahkan.

b. Pada setiap akhir tahun persekolahan jumlah bahan bacaan dan aktiviti akan dihitung dan diberi pengiktirafan sekiranya murid telah mencapai kadar minimum pencapaian NILAM.

c. Pencapaian keseluruhan di atas dicatatkan ke dalam :

Buku Rekod NILAM

Kad Kemajuan

Surat Berhenti sekolah

Surat Akuan Sekolah

d. Sekiranya diperlukan maklumat bacaan terperinci boleh diperolehi daripada rekod berpusat atau rekod bacaan murid.

Contoh Rekod Pengiktirafan Pencapaian Program NILAM dalam Rekod Kemajuan Murid. (Dicadangkan diletakkan di bahagian belakang Rekod Kemajuan Murid)

Sekolah Rendah

PENGIKTIRAFAN Sekolah Rendah ( Pra Sekolah - Tahun 6)

1 BINTANG 144 - 287

2 BINTANG 288 - 431

3 BINTANG 432 - 575

4 BINTANG 576 - 719

5 BINTANG 720 ke atas

Jadual 9 : Rekod Pencapaian Program NILAM (SR)

PENGIKTIRAFAN Sekolah Menengah ( Peralihan - Tingkatan 5)

1 BINTANG 120 - 239

2 BINTANG 240 - 359

3 BINTANG 360 - 479

4 BINTANG 480 - 599


Jadual 10 : Rekod Pencapaian Program NILAM (SM)

PENGIKTIRAFAN Sekolah Menengah

( Tingkatan 6 Bawah – Tingkatan 6)

1 BINTANG 48 - 95

2 BINTANG 96 - 143

3 BINTANG 144 - 191

4 BINTANG 192 - 239


Jadual 11 : Rekod Pencapaian Program NILAM (SM- Tingkatan 6)


25

SKOR ASPEK PENGLIBATAN KOKURIKULUM BAGI PROGRAM NILAM YANG DITAMBAHBAIK

Pentaksiran Aktiviti Jasmani Sukan & Kokurikulum (PAJSK)

CADANGAN PELAKSANAAN AKTIVITI PENGAYAAN SELEPAS PEMBACAAN Bagi menilai keberhasilan aktiviti pembacaan murid-murid, aktiviti-aktiviti

pengayaan selepas pembacaan perlu dilaksanakan. Pelaksanaan dan penilaian

aktiviti-aktiviti ini memerlukan penglibatan semua guru (di sekolah) dan juga ibu

bapa ( di luar sekolah)

1. Contoh aktiviti pengayaaan selepas pembacaan

Bercerita

Membaca bersama

Mengulas buku

Bicara Buku / diskusi buku

Syarahan

Forum

Lakonan / sketsa

Resensi Buku

Deklamasi sajak

Berpantun

Mencipta lirik lagu

Radio Sekolah

Tunjuk cara

Lukisan/poster

Menulis/menghasilkan buku

dan lain-lain

PROGRAM NILAM

MARKAH

5

Bintang

4

Bintang

3

Bintang

2

Bintang

1

Bintang

Sekolah 7 6 5 4 3

Zon/Daerah/Bahagian 8 7 6 5 4

Negeri 9

Kebangsaan 10

a. Bercerita Bercerita kepada rakan / pendengar tentang isi cerita sesebuah buku.

Dilaksanakan secara formal/informal sama ada di sekolah,

rumah, taman-taman, tapak perkhemahan dan sebagainya.

Pendengar boleh terdiri daripada sesiapa sahaja termasuk RP,

guru, keluarga, jiran dan lain-lain.

Mencatatkan butiran aktiviti dalam Rekod Aktiviti RP.

Guru penilai mesti berada di tempat aktiviti sedang

dijalankan.

Mendapatkan penilaian dari guru penilai.

Mendapatkan pengesahan dari guru pembimbing RP.

b. Membaca Bersama Aktiviti membaca sebuah buku secara bersama-sama .

Dijalankan secara formal/informal di kelas, kantin, rumah, taman dan sebagainya.

Masa – tidak ditentu/tidak dihadkan.

Ahli terdiri daripada sesiapa sahaja.

Rekodkan butiran aktiviti dalam buku RP.

Guru penilai atau Guru Pembimbing mesti berada di tempat aktiviti sedang dijalankan.

c. Ulasan Buku Menyampaikan ulasan buku yang telah dibaca di hadapan umum. Contohnya : Kelas, perhimpunan atau dalam kumpulan. Antara kandungan ulasan buku ialah judul, pengarang, penerbit, sinopsis, tema dan penerapan nilai-nilai murni. Pada akhir sesi, pengulas (RP) akan menggalakkan murid-murid untuk membaca buku tersebut.

Aktiviti dijalankan secara formal / informal.

Markah hanya diberi kepada RP yang melaksanakan aktiviti tersebut.

Aktiviti direkodkan dalam Buku Rekod Aktiviti Rakan Pembaca.

Guru penilai atau Guru Pembimbing mesti berada di tempat

aktiviti sedang dijalankan.

d. Bicara Buku / Diskusi Buku Membicarakan buku yang telah dibaca berdasarkan sekurang-kurangnya satu daripada aspek berikut :


27

Kritikan umum tentang buku

Membicarakan tentang penulis

Memberikan pandangan dan cadangan

Kelebihan dan keistimewaan buku itu

Kekurangan dan kelebihan kualiti fizikal buku

Penggunaan bahasa

Guru penilai atau Guru Pembimbing mesti berada di tempat aktiviti

sedang dijalankan

e. Syarahan

Menyampaikan syarahan mengenai sesuatu topik berdasarkan pembacaan dan rujukan daripada beberapa buah buku.

Dilaksanakan secara formal, di kelas dalam perhimpunan,

pertandingan dan sebagainya.

Pendengar terdiri daripada sesiapa sahaja.

Markah hanya diberi kepada RP yang melaksanakan aktiviti tersebut.

Aktiviti direkodkan dalam Rekod Aktiviti RP.

Mendapatkan pengesahan dan penilaian daripada guru pembimbing.

f. Forum Merupakan perbincangan terbuka sama ada diperingkat sekolah atau peringkat yang lebih tinggi.

Dijalankan secara formal.

Panel terdiri daripada sekumpulan RP atau panel yang dilantik.

Sekurang-kurangnya dua orang panel.

Permarkahan hanya diberi kepada RP atau ahli panel sahaja.

Pendengar terdiri daripada sesiapa sahaja.



g. Lakonan / Sketsa

Sekumpulan RP melakonkan semula watak-watak berdasarkan:

Bagi aktiviti kumpulan, markah yang sama diberikan dkepada setiap

ahli yang terlibat dalam lakonan.

Aktiviti boleh dijalankan di dalam kelas, dewan perhimpunan dan lain-

lain.

h. Deklamasi Sajak Deklamasi sajak dijalankan di dalam kelas, dewan perhimpunan, atau di peringkat yang lebih tinggi.

Dijalankan secara formal / informal.

RP menyampaikan deklamasi sajak dihadapan pendengar. Pendengar

boleh terdiri daripada sesiapa sahaja termasuk RP, guru, dan warga

sekolah.



i. Berpantun Berpantun dijalankan di dalam kelas, dewan perhimpunan, atau di peringkat yang lebih tinggi.


RP menyampaikan pantun dihadapan pendengar. Pendengar boleh

terdiri daripada sesiapa sahaja termasuk RP, guru, dan warga

sekolah.



j. Mencipta Lirik Lagu dan Persembahan. Mencipta lirik lagu berdasarkan buku yang dibaca dan dipersembahkan di dalam kelas, dewan perhimpunan, atau di peringkat yang lebih tinggi. Lirik dan lagu yang dicipta, merupakan lagu yang pendek dan mudah.


RP mempersembahkan hasil karya dalam bentuk lagu dihadapan

pendengar.

Pendengar boleh terdiri daripada sesiapa sahaja termasuk RP, guru,

dan warga sekolah.



k. Radio Sekolah Radio Sekolah dijalankan di dalam bilik khas, bilik audio, studio sekolah, atau tempat yang telah disediakan. Radio sekolah merupakan program yang mengasah bakat RP menjadi seorang penyampai radio. Bahan persembahan boleh terdiri daripada promosi bahan-bahan di pusat sumber atau program-program sekolah.


RP menyampaikan Radio Sekolah dihadapan pendengar On-Air Radio

Sekolah.

Pendengar boleh terdiri daripada sesiapa sahaja termasuk RP, guru,

dan warga sekolah.




29

2. Penilaian dan pengesahan aktiviti di dalam dan di luar

sekolah.

Aktiviti-aktiviti pengayaan selepas pembacaan yang dilakukan oleh murid di

dalam persekitaran sekolah ataupun aktiviti-aktiviti di bawah kelolaan sekolah

tetapi dijalankan di luar sekolah, boleh dinilai dan disahkan oleh semua guru

mata pelajaran di sekolah.

Manakala aktiviti di luar sekolah, penilaian dan pengesahan boleh dilakukan

melalui pengesahan Sijil Penyertaan / Sijil Penghargaan / Surat Penyertaan atau

dokumen-dokumen yang berkaitan. Semua aktiviti yang disertai boleh disahkan

oleh beberapa orang seperti dalam senarai berikut :

a. Pihak penganjur

b. Pengerusi majlis program

c. Presiden Kelab / Persatuan

d. Ketua kampung

e. Pengerusi PIBG

f. Ibu / Bapa / Penjaga

Lampiran 1A

DAPATAN SOAL SELIDIK MENGAPA PELAJAR-PELAJAR SEKOLAH RENDAH KURANG MEMBACA

BIL ALASAN JUMLAH PERATUS

1. Tidak ada masa 289 72.25

2. Lebih suka bermain 179 44.75

3. Membaca membosankan 165 41.25

4. Buku tidak cukup 147 36.75

5. Buku tidak menarik 121 30.25

6. Membantu kerja ibu bapa 118 29.5

7. Lebih suka menonton TV dan mendengar radio 113 28.25

8. Tidak ada peluang ke pusat sumber atau perpustakaan 107 26.75

9. Banyak kerja rumah / homework 102 25.5

10. Tidak minat membaca sejak kecil 99 24.75

11. Keletihan 96 24.00

12. Tidak mahir membaca 77 19.25

13. Suasana tidak selesa / bising 76 19.00

14. Tidak mampu membeli buku 68 17.00

15 Malas 66 16.5

16. Buku tidak sesuai 31 7.75

Nota : 1. Bilangan responden terlibat sebanyak 400 orang. 2. Responden boleh memilih lebih daripada satu alasan.


31

Lampiran 1B

DAPATAN SOAL SELIDIK MENGAPA PELAJAR-PELAJAR

SEKOLAH MENENGAH KURANG MEMBACA

BIL PERKARA JUMLAH PERATUS



3. Malas 133 51.15


5. Suasana tidak selesa atau bising 100 38.46









14. Tiada galakan ibu bapa / guru 57 21.92



17. Cenderung kepada bahan berunsur hiburan 41 15.77

18. Penulisan yang tidak berkualiti 28 10.77


20. Media elektronik lebih menarik 14 5.38


Lampiran 1C

DAPATAN SOAL SELIDIK MENGAPA PELAJAR-PELAJAR SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH KURANG MEMBACA

BIL PERKARA JUMLAH PERATUS






6. Cenderung kepada bahan berunsur hiburan 199 30.15



9. Suasana tidak selesa / bising 176 26.67








17. Malas 57 8.64

18. Tiada galakan ibu bapa 41 6.21

19. Penulisan yang tidak berkualiti 28 4.24

20. Media elektronik lebih menarik 14 2.12



33

Lampiran 2

SEJARAH JADUAL PELAKSANAAN PROGRAM NILAM

Tahun Jauhari Rakan

Pembaca Sekolah Rendah Sekolah Menengah

1998 Tahun 1

Tahun 2001 - Mula pelaksanaan Tahap RP Program NILAM di sekolah rendah dan tahun 2002 di sekolah menengah.

1999 Tahun 1 & 2 Tingkatan 1

2000 Tahun 1 , 2 & 3 Tingkatan 1 & 2

2001 Tahun 1 , 2 , 3 & 4 Tingkatan 1 , 2 & 3

2002 Tahun 1 , 2 , 3 , 4 & 5 Tingkatan 1 , 2 , 3 & 4

2003 Tahun 1 , 2 , 3 , 4 , 5 & 6 Tingkatan 1 , 2 , 3 , 4 & 5

Lampiran 3

AKTIVITI MEMBACA

Asas / Teras Pemupukan Membaca Pengayaan

A. Akitiviti yang dilaksanakan

bertujuan untuk memberi kemahiran asas kepada murid-murid. Kemahiran ini meliputi bacaan skimming, scanning, tinjauan menelaah dan bacaan tepat.

A. Aktiviti yang dilaksanakan

bertujuan untuk meningkatkan bacaan murid-murid dan memupuk tabiat membaca.

A. Aktiviti yang dijalankan

untuk menjadikan pembacaan sebagai satu budaya dan amalan berterusan.

B. Penguasaan kemahiran asas

membaca membolehkan murid-murid mendapat kemahiran belajar dan mencari maklumat.

B. Kesemua aktiviti ini

dijalankan serentak dan semua warga sekolah terlibat secara langsung. Waktu pelaksanaannya ditentukan oleh pihak sekolah.

B. Melalui aktiviti ini murid- murid akan terus

membaca dan menggabungkan kemahiran belajar, kemahiran berfikir, dan kemahiran mencari maklumat.

C. Kemahiran asas membaca

ini dilaksanakan melalui aktiviti seperti :

- Projek CAKNA - Khemah Membaca - Bengkel Membaca - Minggu Membaca - Bulan Membaca - Kerja Projek - Projek Kemahiran Maklumat - Aktiviti Waktu Perpustakaan

C. Contoh aktiviti yang

dijalankan ialah :

- Laluan Iqra’ - Membaca Bersama - Hentian Ilmu - Bacalah Sayang - Semarak Minda - Mindaku Berkreatif - 10 Minit Bersama Buku - Projek Banyak Membaca - Jejak Maklumat

C. Antara aktiviti yang

dijalankan ialah :

- Choral Speaking - Pertandingan Bercerita - Bina Minda - Berbalas Pantun - Pidato - Perbahasan - Kuiz Pengetahuan - Perbincangan Buku - Pesta Buku - Pertandingan Buku Skrap - Resensi Buku


35

Lampiran 4 Contoh-contoh Aktiviti Bahasa Malaysia 1. Projek Pukal

1.1 Setiap kelas dibekalkan dengan buku-buku dalam kotak-kotak yang mengandungi antara 50–100 naskah buku pada peringkat awal dan ditambah dari masa ke semasa.

1.2 Setiap murid dibenarkan membaca dan meminjam buku setiap hari sebanyak yang mampu.

1.3 Kerjasama guru kelas amat diperlukan dalam memastikan kejayaan program.

1.4 Kerjasama ibu bapa dan penjaga juga diharapkan untuk membantu membaca / menceritakan kepada anak-anak mereka isi buku yang dipinjam.

1.5 Semua bahan bacaan akan dicatat dalam Rekod Bacaan NILAM. 2. Cergas! Cerdas!

2.1 Idea untuk projek galakan membaca Cergas! Cerdas! adalah daripada satu program galakan membaca yang dikemukakan dalam sebuah buku oleh Hilda K. Wisburg dan Ruth Toor yang berjudul ‘Elementry School Librarian’s Almanac : A Complete Media Program for Every Month of the School Year’.

2.2 Program yang dikemukakan di dalam buku tersebut kemudian diubahsuai dan diperkembangkan lagi supaya boleh dilaksanakan dengan mudah di peringkat sekolah. Untuk projek galakan membaca ini murid-murid digalakkan membaca serta membuat rekod bacaan bagi buku yang telah dibaca. Rekod bacaan murid adalah dibuat di atas borang rekod bacaan yang disediakan khas. Borang rekod bacaan yang disediakan membolehkan murid-murid yang menyertai projek membuat rumusan mengenai buku yang telah dibaca dengan mudah.

3. Program Banyak Membaca

Program ini adalah khusus untuk Tingkatan Satu dan Tingkatan Dua dikendalikan oleh seorang guru. Pelajar digalakkan membaca seberapa banyak buku dan dicatat dalam borang-borang khas yang mana akan dianalisis pada tiap-tiap akhir bulan untuk mengetahui jumlah buku yang dibaca oleh setiap menentukan pelajar yang banyak membaca. Insentif dalam bentuk hadiah diberi.

4. Anotasi Buku

Aktiviti khusus untuk Tingkatan 4, murid-murid digalakkan membaca seberapa banyak buku pada setiap bulan dan membuat ulasan dengan format yang seragam di dalam buku khas. Ulasan-ulasan ini akan diperiksa oleh guru untuk menentukan bahawa murid-murid benar-benar membaca. Analisis akan dibuat pada tiap-tiap bulan untuk menentukan jumlah buku yang dibaca secara individu dan kelas. Buku yang dibaca adalah dalam Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris.

5. Khemah Membaca

Khemah Membaca diadakan pada setiap tahun untuk murid-murid Tingkatan Satu. Dalam aktiviti ini mereka akan didedahkan dengan teknik membaca, kemahiran pengendalian maklumat, ADD dan kerja projek. Di akhir kursus para peserta akan membuat pameran dan persembahan serta diberi sijil penyertaan.

6. Kuiz Bestari

Kuiz ini untuk Tingkatan 3 hingga Tingkatan 6 Atas. Soalan-soalan akan dikemukakan pada setiap bulan dan murid-murid akan mengembalikan jawapan pada tarikh yang ditetapkan. Soalan-soalan yang dikemukakan merangkumi tajuk-tajuk berkaitan dengan Ekonomi, Sejarah, bahasa dan isu-isu semasa. Urus setia akan membuat semakan jawapan dan menentukan pemenang.

7. Projek CAKNA

7.1 Projek ini dijalankan bertujuan untuk mengatasi masalah murid yang tidak boleh membaca. Murid membaca bahan tersebut dengan diawasi dan dibimbing oleh guru mengikut jadual di tempat-tempat yang ditetapkan. Dalam aktiviti ini guru pembimbing akan membantu murid yang tidak boleh menyebut perkataan dengan betul dan tidak boleh membaca dengan baik. Seterusnya murid diminta menceritakan semula untuk mengetahui pemahaman mereka terhadap bahan yang dibaca. Murid yang lebih baik tahap kefahamannya diminta mempersembahkan hasil bacaaannya dalam bentuk grafik seperti komik, kartun dan kulit buku.

7.2 Keberkesanan program ini dinilai melalui pembelajaran Bahasa

Melayu. Aktiviti ini juga dijalankan dalam bentuk pertandingan kemudian dinilai dan diberi penghargaan.

8. Projek Iqra’

8.1 Semua pelajar Tingkatan Satu hingga Tingkatan Lima adalah wajib menyertai projek membaca (IQRA’).

8.2 Setiap pelajar dikehendaki mempunyai sebuah buku rekod bacaan. Mereka dikehendaki membuat catatan nama buku, nama pengarang, penerbit dan juga sinopsis dari bahan yang dibaca.


37

8.3 Jumlah buku yang wajib dibaca oleh setiap murid tidak kurang daripada 30 buah buku. Jumlah ini tidak termasuk bahan-bahan bacaan ringan seperti majalah dan surat khabar.

8.4 Buku rekod bacaan hendaklah dihantar di akhir setiap penggal persekolahan kepada guru kelas masing-masing. Guru kelas akan memeriksa buku tersebut dan membuat laporan kepada pengetua tentang kemajuan yang dicapai oleh murid-murid.

9. Sepuluh Minit Bersama Buku

9.1 Semua guru dan murid dikehendaki hadir ke sekolah sebelum jam 7.30 pagi. Murid membaca di zon-zon yang disediakan mengikut giliran yang telah dijadualkan.

9.2 Waktu Membaca : a. Pada waktu pagi setiap hari pesekolahan mulai jam 7.30 pagi

hingga 7.40 pagi (10 minit). b. Pada waktu rehat selepas makan

Tahap I : 10.15 pagi hingga 10.35 pagi dan; Tahap 2 : 10.45 pagi hingga 11.05 pagi

9.3 Zon Membaca Di pusat sumber, lorong, kaki lima, kantin, pondok bacaan dan di mana sahaja yang difikirkan sesuai.

Bahan-bahan : Buku-buku dari pusat sumber Surat khabar dan majalah

10. 1 + 1 = 100 (Diskusi Buku)

10.1 Program ini dikembangkan daripada program Diskusi Buku / Bicara Buku. Apabila disedari program ini tidak mencukupi semua warga SMTM 1, maka diusahakan satu program yang lebih sistematik.

10.2 Program 1 + 1 = 100 ialah seorang guru / kakitangan membaca sebuah buku dan disebarkan kepada 100 orang pendengar yang lain.

10.3 Program ini juga dikembangkan kepada pelajar iaitu seorang murid membaca sebuah buku, disebarkan dkepada 100 orang rakannya.

11. Semarak Penyayang

11.1 Satu kumpulan murid seramai 40 orang dipilih sebagai Penggerak Pembaca (PP). Seramai 10 orang guru telah dilantik untuk membimbing PP. Setiap ibu bapa angkat (guru pembimbing) mempunyai empat orang PP.

11.2 Setiap PP diberi satu lencana SEMARAK PENYAYANG dan sebuah beg berisi 10 buah buku. Buku-buku ini akan ditukar dalam masa seminggu.

11.3 PP diberikan satu Buku Catatan Rekod Pembaca. PP akan mempromosikan buku masing-masing kepada keluarga, jiran-jiran dan rakan-rakan mereka. Setiap pembaca yang telah membaca buku tersebut akan dicatatkan di dalam Buku Catatan Rekod Pembaca. Keluarga juga akan digalakkan membuat buku sinopsis sebagai koleksi bahan bacaan di PSS.

11.4 PP akan menghantar Buku Catatan Rekod Pembaca kepada ibu bapa angkat masing-masing setiap minggu untuk disemak.

11.5 Lawatan oleh ibu bapa angkat ke rumah anak angkat dan mengesan masalah yang dihadapi oleh keluarga untuk menerap budaya membaca. Bimbingan untuk mewujudkan Perpustakaan Keluarga.

11.6 Tokoh Pembaca akan dipilih di kalangan murid, guru, keluarga dan juga PP terbaik kerana ramai mencari pembaca.

12 Program Jejak Maklumat

12.1 Program Jejak Maklumat adalah berbentuk pertandingan yang

berkonsepkan ‘treasure Hunt’ atau ‘Explorace’. Pertandingan ini adalah berasaskan pembacaan yang mencabar minda dan kreativiti bagi mendorong kepada penerokaan khazanah ilmu yang terdapat dalam pembacaan. Pertandingan ini turut menguji ketahanan mental dan fizikal para peserta termasuk semangat berpasukan serta kerjasama dalam kumpulan.

12.2 Terdapat lima perhentian yang meliputi lima segmen yang perlu dilalui oleh para peserta secara individu dan berkumpulan seperti berikut :

12.2.1 Perhentian Pertama : Segmen Ketahanan Fizikal (Individu)

12.2.2 Perhentian Kedua : Segmen Isu Semasa (Individu) 12.2.3 Perhentian Ketiga : Segmen pemikiran kreatif (Individu atau berkumpulan) 12.2.4 Perhentian Keempat: Segmen Uji Minda (Berkumpulan) 12.2.5 Perhentian Kelima : Segmen Pembacaan (Berkumpulan)

Berakhir di Pusat Sumber Sekolah (Aktiviti bagi setiap segmen boleh diubahsuai mengikut kesesuaian sasaran dan tempat).

13. Contoh-contoh Aktiviti Bahasa Inggeris.

a. Spelling Bee b. Action Song c. Choral Speaking


39

d. Book Review e. Story Telling f. Recite – Rhymes / Poem g. Quiz h. Jazz – Chants i. Debate j. Public Speaking k. Dramatize

Lampiran 5 Penerangan Cara Merekod Bahan Bacaan Program NILAM 1. Bilangan.

Merujuk kepada bilangan buku yang telah dibaca. 2. Tarikh.

Merujuk kepada tarikh bahan bacaan itu mula dibaca. 3. Judul.

Merujuk kepada tajuk bahan bacaan yang dibaca. 4. Bilangan muka surat.

Merujuk kepada jumlah muka surat bahan bacaan yang dibaca. 5. Penerbit.

Merujuk kepada nama penerbit bahan bacaan yang dibaca. 6. Tahun terbit.

Merujuk kepada tahun bahan bacaan itu diterbitkan. 7. Pengarang.

Merujuk kepada pengarang/penulis bahan bacaan yang dibaca.

Untuk bahan bacaan seperti ensiklopedia, nama pengarang tidak perlu dicatatkan.

8. Sumber.

Merujuk kepada punca bahan bacaan itu diperolehi. Contoh: sumber dari pusat sumber sekolah, perpustakaan, internet dll.

9. Bahan bacaan.

Merujuk kepada jenis bahan bacaan bercetak atau bahan bacaan bukan cetak.

Perincian bahan bacaan bercetak: i. Fiksyen : buku cerita ii. Bukan Fiksyen : buku ilmiah iii. Karya agung : karya yang dihasilkan oleh pujangga (ahli

falsafah dll) pada sesuatu zaman, karya terbaik yang gemilang atau karya yang dicipta daripada daya intelek dan daya kreativiti yang tinggi. Contohnya Hikayat Hang Tuah, Hikayat Amir Hamzah.

iv. Karya besar : Satu cacatan ringkas yang padat dan

komprehensif yang dihasilkan daripada karya yang lebih besar. Contohnya Ranjau Sepanjang karya Shahnon Ahmad, Hamlet oleh William Shakespeare.

Perincian bahan bukan cetak: vi. E-book : catatkan alamat URL

: kategori ini termasuk bahan buku digital, bahan buku audio (CD/DVD), aplikasi yang


41

dimuat turun dll. 10. Bahasa.

Merujuk kepada bahasa bahan bacaan yang dibaca. 11. Buku ini mengenai.

Merujuk kepada tema bahan bacaan yang dibaca. 12. Nilai Murni yang saya dapat daripada buku ini.

Merujuk kepada nilai-nilai murni yang terdapat dalam bahan bacaan.

13. Buku ini menarik/ tidak menarik

Merujuk kepada pandangan murid terhadap bahan bacaan yang dibaca.

14. Rumusan Bacaan

Gambaran tentang buku yang dibaca boleh diterjemahkan dalam bentuk sinopsis, peta minda, lukisan, perbendaharaan kata dan lain-lain.

Panduan Kategori Bahan Bagi Buku Rekod Bacaan NILAM

BIL MATA GANJARAN PANDUAN JENIS BAHAN

1. Buku fiksyen dan Buku bukan fiksyen (Rujuk mata ganjaran ikut bilangan muka surat)

Bahan buku fiksyen dan bukan fiksyen ini boleh dibaca dalam bentuk buku fizikal dan berbentuk e-book.

Bahan komik berbentuk karikatur direkod sebagai bahan fiksyen atau bukan fiksyen. Komik ini mesti mempunyai unsur pembelajaran. Contoh: Komik Sains, Komik Sejarah, Syok Komik Komsas dan lain-lain lagi.

2. 5 mata ganjaran Jurnal

Membaca satu jurnal lengkap. Kategori jurnal yang digalakkan ialah Jurnal catatan buku harian, jurnal dari surat khabar, dan semua jenis jurnal ilmiah.

3. 4 mata ganjaran Laporan/majalah

Laporan dan majalah perlu dibaca keseluruhan. Jika murid baca sebahagian akan dikira sebagai membaca petikan/ rencana atau artikel

4. 3 mata ganjaran Risalah/brosur

Dalam bentuk pekeliling, bulletin, surat siaran, surat edaran dan warta

Risalah/brosur yang berilmiah sahaja diterima

5. 3 mata ganjaran Artikel/rencana/cerpen

Bahan daripada akhbar, majalah atau atas talian

6. 3 mata ganjaran Peta

Peta yang mengandungi informasi dan mempunyai bahan-bahan yang boleh dibaca.

7. 3 mata ganjaran E-Bahan Pembelajaran / Kit Pembelajaran / Bahan Bantu Belajar / CD Perisian Pendidikan / Video Klip Berinformasi

Murid boleh menggunakan bahan ini sama ada secara amali atau membaca atas talian

Semua bahan yang digunakan perlu mempunyai informasi yang boleh dibaca.

Bagi video klip dan semua bahan digital lain mesti mengandungi perkataan-perkataan penerangan yang boleh dibaca sahaja

8. 2 mata ganjaran Katalog/ Manual Pengguna/ Buku Skrap/ Buletin

Katalog/Manual pengguna ialah senarai atau daftar nama buku, barang dan lain-lain dalam susunan tertentu (kadang-kadang terdapat harganya sekali). Bahan ini perlu mempunyai informasi yang boleh dibaca.


43

Buku Skrap perlu mempunyai informasi yang boleh dibaca.

Buletin ialah bahan bercetak yg berisi berita atau pernyataan rasmi yang diterbitkan oleh sesuatu organisasi

9. 1 mata ganjaran Carta/Poster/Komik

Carta dan poster mesti mempunyai bahan berinformasi yang boleh dibaca.

Komik ini ialah bahan bacaan ringan bukan berbentuk pembelajaran yang mempunyai nilai-nilai murni tetapi komik berbentuk pembelajaran dimasukkan ke dalam bahan bacaan fiksyen dan bukun fiksyen.

*Bagi bahan bercetak atau bahan bukan bercetak yang tidak tersenarai dalam

jadual mata ganjaran, guru di sekolah boleh mempertimbangkan bahan tersebut diletakkan dalam kategori bahan yang sesuai.

Lampiran 6 REKOD BACAAN MURID SEKOLAH RENDAH Tarikh : ___________

Tahun Terbit : _________________ Bahan : Buku Bukan Buku (Bulatkan)

Judul :_______________________________________________________

Nama Pengarang :_______________________________________________________

Penerbit : _______________________________________________________

Alamat URL (Jika sumber melalui internet) : ____________________________________

Buku : Bil muka surat buku : ___________ Bukan Buku: _____________

Kod : R 1.10 R1.20 R1.30 R1.40 R1.50 (Bulatkan) Kod : G1 G2 G3 G4 G5 (Bulatkan)

Rumusan

Aktiviti Pengayaan

Sila tandakan √ pada ruangan yang sesuai

Aktiviti √ Pengesahan Aktiviti √ Pengesahan Aktiviti √ Pengesahan

Rumusan

√

Wajib

Mengeja

Mendeklamasi sajak

Amali Lakonan Lain-lain(nyatakan)

___________

Melukis Bercerita

Jumlah Aktiviti : ( )

Buku : R1.10 ( ) R1.20 ( ) R1.30 ( ) R1.40 ( ) R1.50 ( )

Bahan Bukan Buku : G1 ( ) G2 ( ) G3 ( ) G4 ( ) G5 ( )

Aktiviti : ( )

* Sila rujuk jadual di hadapan berkaitan bahan dan mata ganjaran

Jumlah Bilangan Keseluruhan Bahan Yang Dibaca Dibawa Ke Hadapan


45

REKOD BACAAN MURID SEKOLAH MENENGAH Tarikh : _________

Tahun Terbit : _________________ Bahan : Buku Bukan Buku (Bulatkan)

Judul :_______________________________________________________

Nama Pengarang :_______________________________________________________

Penerbit : _______________________________________________________

Alamat URL (Jika sumber melalui internet) : ____________________________________

Buku : Bil muka surat buku : ___________ Bukan Buku: _____________

Kod : M 1.10 M1.20 M1.30 M1.40 M1.50 (Bulatkan) Kod : G1 G2 G3 G4 G5 (Bulatkan)

Rumusan

Aktiviti Pengayaan

Sila tandakan √ pada ruangan yang sesuai.

Aktiviti √ Pengesahan Aktiviti √ Pengesahan Aktiviti √ Pengesahan

Rumusan

√

Wajib

Mengeja

Mendeklamasi sajak

Amali Lakonan Lain-lain(nyatakan)

___________

Melukis Bercerita

Jumlah Aktiviti : ( )

Buku : M1.10 ( ) M1.20 ( ) M1.30 ( ) M1.40 ( ) M1.50 ( )

Bahan Bukan Buku : G1 ( ) G2 ( ) G3 ( ) G4 ( ) G5 ( )

Aktiviti : ( )

* Sila rujuk jadual di hadapan berkaitan bahan dan mata ganjaran

Jumlah Bilangan Keseluruhan Bahan Yang Dibaca Dibawa Ke Hadapan

SENARAI MATA GANJARAN BAGI BAHAN BACAAN

Mata Ganjaran Bahan Buku

Mata Ganjaran Bahan Bukan Buku

BIL KUMPULAN PEMBACA JUMLAH MUKA SURAT MATA

GANJARAN

KOD MIN MAX

1. SEKOLAH RENDAH

(PRA SEKOLAH- TAHUN 6)

Buku

kanak-

kanak

40 10 R1.10

41 60 20 R1.20

61 80 30 R1.30

81 100 40 R1.40

101 Lebih daripada

101 50 R1.50

2. SEKOLAH MENENGAH

(PERALIHAN – Tingkatan 6)

31 60 10 M1.10

61 90 20 M1.20

91 120 30 M1.30

121 150 40 M1.40

151 Lebih daripada

151 50 M1.50

BIL BAHAN BERCETAK /BAHAN

BUKAN CETAK

MATA GANJARAN KOD

1. Jurnal 5 G5

2. Laporan / Majalah 4 G4

3. Risalah / Brosur / Artikel / Rencana/ Peta /

Cerpen/E-Bahan Pembelajaran/ Kit

Pembelajaran/ Bahan Bantu Belajar CD

Perisian Pendidikan/ Video Klip

Berinformasi

3 G3

4. Katalog/ Manual Pengguna / Buku Skrap /

Buletin

2 G2

5. Carta / Poster / Komik 1 G1


47

Disediakan oleh: Sektor Pengurusan Sumber Pendidikan Bahagian Teknologi Pendidikan Kementerian Pendidikan Malaysia

Sekian

Documents

PROGRAM MEMBINA TABIAT MEMBACA LATAR BELAKANG · 4.2 Aktiviti Galakan Membaca Aktiviti-aktiviti yang telah dilaksanakan dengan jayanya di sekolah ... dengan konsep Bilik Darjah Abad