Upload
hathu
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Program Wychowawczy
i Profilaktyczny
Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi nr 345
w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2
w Warszawie
Warszawa 2015
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
2
Program Wychowawczy i Profilaktyczny
Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi nr 345
w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2
w Warszawie
Program wychowawczy i profilaktyczny przygotowany w oparciu o:
Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej
Powszechną Deklarację Praw Człowieka
Deklarację Praw Dziecka uchwaloną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada
1959 r.
Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U.z 2004r. Nr 256,
poz. 2572 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r., poz. 977 z późn. zmianami)
"Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020", Załącznik do Uchwały Nr
LXIII/1751/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r.
Statut Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w Warszawie
Opracowały :
mgr Małgorzata Brzostowska
(pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny)
mgr Magdalena Boczarska
(pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny, rehabilitant)
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
3
Program Wychowawczy i Profilaktyczny
Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345
w Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 2
zatwierdzony do realizacji
przez nauczycieli na posiedzeniu Rady Pedagogicznej
dnia 24 sierpnia 2015 r.
i przez rodziców na zebraniu dnia 8 września 2015 r.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
4
SPIS TREŚCI
1. Wstęp
2. Założenia programu
3. Co chcemy osiągnąć, jaki postawy i umiejętności będziemy rozwijać - czyli cele programu
4. Jak będziemy pracować, by osiągnąć zamierzone cele - czyli procedury osiągania celów
4.1. Współpraca nauczyciela z dziećmi - czyli metody, formy i zasady pracy
4.2. Rola i postawa nauczyciela
4.3. Rola rodziców w społeczności przedszkolnej
5. Dziecko ma prawo - Deklaracja Praw Dziecka
6. Co czerpiemy z pedagogiki Korczaka we współczesnej placówce oświatowej
6.1. Prawa dziecka w naszym przedszkolu - jak funkcjonują nie tylko od święta
7. By w grupie przedszkolnej każdy odnalazł swoje miejsce - pozytywne i negatywne
konsekwencje zachowania
7.1. Formy nagradzania dzieci
7.2. Konsekwencje i środki zaradcze w przypadku niedostosowania się do
ustalonych wspólnie zasad
7.3. Szczegółowe postępowanie z dzieckiem nieprzestrzegającym zasad w grupie,
gdy inne środki nie przynoszą efektów
8. Tematyka i treści realizowanych zajęć
I. "To jestem JA"
II. "To jest moja rodzina"
III. "Poznaję reguły życia w grupie"
IV. "Jestem otwarty na potrzeby innych"
V. "Prawa dziecka-w państwie Króla Maciusia I"
VI. „Jestem Polakiem, jestem Europejczykiem"
VII. "Przedszkolak w świecie wartości"
VIII. "Dbam o swoje bezpieczeństwo"
IX. "Zdrowy przedszkolak"
9. Nasze dobre praktyki i obszary do poprawy - czyli ewaluacja programu
10. Skąd my to wszystko wiemy - bibliografia
11. Załączniki
Załącznik 1: materiały dla rodziców "Kara a konsekwencje"
Załącznik 2: ulotka dla rodziców "Prawa Dziecka"
Załącznik 3: materiały dla rodziców "Prośba Twojego Dziecka"
Załącznik 4: quiz dla dzieci "Bezpieczny przedszkolak"
Załącznik 5: ankieta dla rodziców i wyniki
Załącznik 6: wyniki ankiety w zakresie profilaktyki
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
5
„Nie sztuka mieć dzieci,
ale trzeba mieć czas żeby je wychować”.
Eric Emmanuel Schmitt
1. Wstęp
Analizując poprzedni program wychowawczy doszłyśmy do wniosku, że czas na zmiany.
Dawno nie aktualizowany, bez teraźniejszego spojrzenia i opinii rodziców prosił o solidne
odświeżenie. Szukając podstaw do nowego wyzwania zapoznałyśmy się z Programem Rozwoju
Edukacji w Warszawie na lata 2013-2020. Dokument ten podkreśla wzmacnianie
wychowawczej roli przedszkola (wspieranie rodziców w procesie wychowawczym,
rozwiązywanie konfliktów, kształtowanie zachowań w duchu akceptacji i idei włączania),
konieczność wspierania dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych i wyrównywania szans
edukacyjnych, wychowania do bezpieczeństwa. Postanowiłyśmy więc rozbudować rozdział
dotyczący metodyki i praw dziecka, dołączyć sposoby rozwiązywania problemów
wychowawczych, rozwinąć tematykę w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa, podkreślić
współpracę z rodzicami i ich miejsce w społeczności przedszkolnej i wzbogacić o przygotowane
przez nas materiały dla rodziców.
Naszą pedagogiczną inspiracją został Janusz Korczak - człowiek, który walczył o prawa
dziecka i współcześnie stał się edukacyjną submarką Warszawy. "Podmiotem w procesie
edukacji jest dziecko, natomiast rola nauczyciela polega na towarzyszeniu mu w zdobywaniu
wiedzy, nowych doświadczeń i umiejętności" - taka postawa nauczyciela i współpraca z
dzieckiem buduje fundamenty do dalszego rozwoju. Wychowanie jest szeregiem prac, które
umożliwia dziecku uporządkowanie świata, bo ono uczy się żyć na świecie tak samo, jak uczy
się w szkole czytać i pisać.
Każde dziecko jest skarbem - dla nas rodziców, nauczycieli. O każdego dbamy, staramy się
wspierać i kształtować, by stopniowo wprowadzać je w dorosłość. Wychowanie jest długim
procesem, wymagającym dużego nakładu pracy, tak ze strony rodziców, nauczycieli jak i
samego dziecka. Dzieci mają ogromny potencjał i tylko od nas, dorosłych, zależy na ile i w
jakim kierunku będzie się rozwijał. Zasady życia, współistnienia w grupie, nie tylko
przedszkolnej, których przestrzegamy i uczymy dzieci od najmłodszych lat, mają pomóc
dziecku żyć w dorosłości. Najważniejszą zasadą wychowania jest szacunek- do siebie, do
innych dzieci i dorosłych, ale również do otaczającej nas przyrody i dóbr materialnych.
Przedszkole stara się przygotowywać dzieci do udziału w funkcjonowaniu społeczeństwa,
czyli uspołecznić swoich wychowanków. Stara się także rozwijać ich osobowość, by pozwolić
im na samodzielne kierowanie swoim życiem, komunikatywność, kreatywność. Przedszkole w
świetle polskiego prawa, uchwał i ustaw ma wspierać rodzinę poprzez wypełnianie zadań
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
6
opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych. Traktuje dziecko podmiotowo, czyli akceptuje
jego indywidualne potrzeby, odczucia, możliwości, umiejętności, pobudza do aktywności
własnej, wyrabia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności, rozwija poczucie więzi
społecznej i współodpowiedzialności. Charakteryzująca dzieci w tym wieku naturalna
aktywność, ciekawość, skłonność do naśladownictwa, wrażliwość emocjonalna, to czynniki,
które stwarzają korzystne warunki do osiągnięcia zamierzonych celów oraz pozytywnych
efektów działań wychowawczych.
Aby wychowanie dziecka toczyło się prawidłowo, potrzebna jest dobrze zorganizowana
współpraca przedszkola z domem rodzinnym. W tym względzie należy wspólnie ustalić
hierarchię wartości, którymi należy się kierować w wychowaniu dziecka, aby mogło się ono
odnaleźć w istniejącej rzeczywistości oraz było dobrze przygotowane do twórczego,
odpowiedzialnego i odważnego tworzenia przyszłości.
Zaproponowany przez nas program oddziaływań wychowawczych ma na celu poprawę
jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej - dzieci, rodziców,
środowiska oraz pracowników. Ma za zadanie określić, jakimi wartościami powinniśmy
kierować się w stosunku do naszych wychowanków, ich rodziców, jakie normy postępowania,
czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z
przyjętymi normami społecznymi. Będzie on spełniał niewątpliwie swoją rolę, jeżeli zarówno
nauczyciele, dzieci, rodzice będą podmiotami tego procesu.
Spójną częścią programu są zagadnienia dotyczące profilaktyki, ponieważ "Profilaktyka, to
proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz
eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu". Tak więc działania związane z szeroko pojętą
profilaktyką są nieodłącznie związane z procesem wychowania.
Dzieci w wieku przedszkolnym szybko i łatwo przyswajają wiedzę. Nie mają problemów z
opanowaniem prostych zasad dotyczących bezpieczeństwa oraz prostych czynności ratowniczych.
Jednocześnie dzieci właśnie w tym wieku narażone są na wiele niebezpieczeństw. Wiedza i
umiejętności z zakresu edukacji bezpieczeństwa powinny być zatem nabywane przez dzieci już na
etapie edukacji przedszkolnej.
2. Założenia programu
Program Wychowawczy i Profilaktyczny przewidziany jest do corocznej realizacji. Po
dokonaniu ewaluacji końcowej zdecydujemy (nauczyciele i rodzice), czy będzie, w swojej obecnej
formie, realizowany w następnych latach czy konieczne będzie wprowadzenie zmian.
Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i jego treści
zawierają się w następujących obszarach:
Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi,
zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (obszar 1).
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
7
Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku (obszar 2).
Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych (obszar 6).
Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt. (obszar 12).
Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne (obszar 15).
Główne założenia naszego programu to:
Wspieranie działalności wychowawczej rodziny oraz uznawanie priorytetu domu
rodzinnego w wychowaniu dziecka.
Realizowanie zadań w zakresie wychowania przebiega równolegle z zadaniami przedszkola
w sferze edukacyjnej.
Akcentowanie pozytywnych działań i postaw dzieci: umiejętności funkcjonowania w grupie,
kultury osobistej, stosunku do obowiązków przedszkolnych, samodzielności, twórczego
podejścia do zadań i problemów, pomaganie innym.
Podkreślanie umiejętności współpracy (a nie rywalizacji).
Stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków,
zgodnie z ich prawami, wrodzonym potencjałem i możliwościami, w relacjach ze
środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.
Uświadomienie dzieciom istniejących w życiu ludzkim zagrożeń pochodzących ze świata ludzi i
zwierząt oraz wyposażyć je w umiejętność radzenia sobie z nimi. Obowiązkiem każdej osoby
dorosłej, zwłaszcza nauczycieli jest stwarzanie każdego dnia warunków sprzyjających kształtowaniu
postaw odpowiedzialności za życie własne oraz innych. Tylko kreatywna realizacja działań o
charakterze profilaktycznym przez nauczycieli umożliwi wytworzenie się określonych kompetencji u
dzieci i ułatwi funkcjonowanie w życiu następnych pokoleń w przyszłości.
3. Co chcemy osiągnąć, jakie postawy i umiejętności będziemy rozwijać - czyli
cele programu
CELE OGÓLNE :
Wspomagamy wszechstronny rozwój dziecka, uwzględniając jego indywidualne
predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania.
Kształtujemy wrażliwość i postawę akceptacji róznych cech i potrzeb człowieka.
Wdrażamy i zachęcamy rodziców do współuczestnictwa w procesie dydaktyczno-
wychowawczym przedszkola poprzez dialog edukacyjny.
Kształtujemy podstawowe powinności moralne np. życzliwość, tolerancję, uczciwość,
sprawiedliwość, odpowiedzialność.
Rozwijamy umiejętności samoobsługowe, nawyki higieniczne i kulturalne.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
8
Wzmacniamy poczucie przynależności narodowej, historycznej, kulturowej.
Rozwijamy umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych
i dochodzenia do kompromisu, wzajemnego szanowania i przestrzegania swoich praw.
Uświadamiamy złożoność otaczającego świata i czyhających zagrożeń.
Rozwijamy postawy prozdrowotne.
Kształtujemy pozytywne postawy i bezpieczne zachowania dzieci w sytuacjach zagrażających ich
życiu i zdrowiu.
Wyposażamy dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne
zdrowie i bezpieczeństwo.
Tworzymy warunki do kształtowania postaw i wartości, ułatwiamy dzieciom dokonywanie wyborów,
mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Pomagamy dziecku w odkrywaniu siebie, budowaniu pozytywnego obrazu własnego „ja”,
poznawaniu własnych cech, zdolności, upodobań, możliwości, odkrywaniu własnego
potencjału.
Podkreślamy więzi uczuciowe z rodziną, wspieramy w poznawaniu siebie jako członka
wspólnoty rodzinnej, przedszkolnej i budowaniu więzi społecznych.
Doceniamy każdy wysiłek dziecka w procesie stawania się częścią społeczności grupowej i
przedszkolnej.
Rozwijamy umiejętności zgodnego współżycia i współdziałania z rówieśnikami i najbliższym
środowiskiem oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów na zasadzie kompromisu.
Kształtujemy wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, szacunek dla odmienności
poglądów, rasy, wyznania.
Umożliwiamy dokonywanie wyborów i zapoznajemy z ich konsekwencjami.
Wprowadzamy w świat podstawowych wartości etycznych: prawdy, uczciwości, mądrości,
dobra, miłości, przyjaźni, odpowiedzialności, godności, szacunku, tolerancji –
równouprawnienie, tolerancja, otwarcie na drugiego człowieka.
Rozwijamy umiejętność rozróżniania dobra od zła.
Wdrażamy do przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych.
Budzimy uczucia patriotyczne i obywatelskie.
Uświadamiamy dzieciom ich prawa i obowiązki.
Uczymy godzenia dążeń do dobra własnego z dobrem innych, wolności własnej z wolnością
innych.
Uświadamiamy dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze by
ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci.
Uczymy, jak radzić sobie z trudnościami, by w okresie dorastania i dorosłości lepiej radziły sobie z
problemami i kryzysami.
Kształtujemy zdrowy styl życia.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
9
4. Jak będziemy pracować, by osiągnąć zamierzone cele - czyli procedury
osiągania celów
Każdy nauczyciel i ten zaczynający pracę w zawodzie, i ten pracujący już wiele lat dostaje
dreszczy na samą myśl o procedurach, metodach, formach i innych strasznie brzmiących słowach.
A to dlatego - odnosimy takie wrażenie, że w dzisiejszych czasach proces wychowania sprowadza
się do nieustannego wypełniania tabelek, dokumentów, ocen oraz innych "papierów" i
udowadniania swojej skuteczności wychowawczej. Dlatego w naszym programie, w tym miejscu
napiszemy, jak w naszym przedszkolu wygląda codzienna praca z dziećmi.
4.1. Współpraca nauczyciela z dziećmi - czyli metody, formy i zasady pracy
ZASADY:
Nie zmieniamy dziecka a budzimy to, co w nim drzemie. Dziecko jest już człowiekiem, więc
nie możemy go stworzyć od nowa.
Każdy osiąga sukcesy na miarę swoich możliwości.
Dzieci wspólnie z nauczycielkami opracowują "Kodeks przedszkolaka" zawierający
zachowania nieakceptowane oraz zachowania pożądane (nagradzane) i własnoręcznym
odbiciem dłoni zobowiązują się do jego przestrzegania. Reguły i zasady pozwalają na
poszanowanie podmiotowości każdej jednostki w grupie, każdy odpowiada za
przestrzeganie zasad, wychowawca również.
Jeżeli do grupy dołącza nowe dziecko, przedszkolaki wprowadzają je w zasady
funkcjonowania, są gospodarzami, starają się dawać dobry przykład.
Dzieci wykonują drobne prace porządkowe: sprzątają po zakończonej zabawie lub innej
aktywności, wycierają, gdy coś sie rozleje, zamiatają podłogę, gdy naśmiecą.
Pełnią dyżury zgodnie z przydziałem, wywiązywanie się z obowiązków podlega ocenie przez
grupę.
Dzieci uczą się od dorosłych, dorośli od dzieci, wszyscy wzajemnie na siebie wpływają i
siebie kształtują.
Wzajemnie respektujemy swoją podmiotowość.
Staramy się poznawać i rozumieć siebie nawzajem.
Dziecko, które nie ma ochoty na zabawę lub potrzebuje wyciszenia ma prawo do
samotności.
METODY:
Dzieci dokonują oceny postępowania własnego i kolegów (nauczycielki w poszczególnych
grupach opracowują swój system oceniania: np. "buźki", "serduszka", według potrzeb i
pomysłu dzieci). Mają prawo wyrazić swoje niezadowolenie, radość, także wobec
wychowawcy. Mówiąc krótko, mogą się przytulić lub śmiertelnie na Panią obrazić.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
10
Konflikty, podobnie jak omawianie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu najczęściej
rozwiązujemy na forum grupy, w myśl zasady, że dzieci odpowiedzialne są za siebie, swoich
kolegów, za miejsce i atmosferę w przedszkolu.
W czasie naturalnych, codziennych sytuacji dziejących się na forum grupy wykorzystujemy
nauczanie incydentalne: uczymy dzieci wyrażania emocji, umiejętności przepraszania i
wybaczania, które mają prowadzić do poprawy w zachowaniu dziecka a nie do jego
ukarania.
Czytamy dzieciom książki, które same wybierają. Uczestniczymy w akcji "Cała Polska czyta
dzieciom".
Prowadzimy kronikę przedszkola: wykonujemy zdjęcia , zamieszczamy prace dzieci.
Przedszkolaki chętnie ją oglądają, komentują.
Eksponujemy przedszkolne dyplomy, podziękowania, puchary i inne trofea.
Chętne dzieci wykonują ilustracje, które są wykorzystywane w tworzeniu gazetek dla
rodziców, strony internetowej przedszkola.
Przedszkolaki otrzymują różnego rodzaju medale, odznaczenia, dyplomy w zależności od
aktywności, w które się angażowały. Na zakończenie przedszkola każde dziecko otrzymuje
pamiątkowy dyplom oraz upominek.
Uroczyście obchodzimy urodziny, imieniny. Przygotowujemy uroczystości na różne okazje,
spotykamy się z rodzicami.
Dzieci oceniają swoje prace - mogą wyrazić swoje zdanie. Każda jednak praca (czy się
podoba, czy nie) ma swoje miejsce w galerii dla rodziców.
Preferujemy działania praktyczne (tworzenie, projektowanie, odkrywanie), samodzielne
doświadczenia dzieci, gry i zabawy dydaktyczno-wychowawcze.
Stosujemy metody aktywizujące umożliwiające dziecku przeżywanie: techniki dramowe,
wystawy, pokazy.
Pracujemy także metodami podającymi aby dzieci mogły przyswoić treści: opowiadanie,
pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem.
Korzystamy z pedagogiki zabawy, metody ruchu rozwijającego W. Sherborne,
różnorodnych technik plastycznych.
FORMY PRACY:
praca indywidualna,
zajęcia zorganizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub prowadzone w mniejszych zespołach,
współdziałanie w parach,
zabawa i inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy,
czynności samoobsługowe dzieci, np. związane z utrzymaniem higieny osobistej,
spacery i wycieczki.
4.2. Rola i postawa nauczyciela
Przyszły nauczyciel wybierając zawód najczęściej robi to już świadomie, mając wyobrażenie
siebie jako przyszłego pedagoga. Część studentów uważa, że sama sympatia, nawet miłość do
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
11
dziecka wystarczy by zbudować solidny warsztat pracy. Tak jak korczakowscy "bursiści" kiedyś, tak
dzisiejsi studenci rozpoczynając praktyki zobowiązują się dobrowolnie do pracy na rzecz placówki i
dzieci. Jednak pierwsze praktyki zazwyczaj weryfikują nastawienie studenta do pracy. Jedni
przychodzą by "popatrzeć" na dzieci i posiedzieć cichutko w kąciku, inni tylko są "by zaliczyć"
godziny, bywają ci , co nieśmiało podejdą do dziecka i próbują nawiązać rozmowę. No i wreszcie ci,
co wiedzą po co przyszli - wpadają w wir zabawy z dziećmi, uczestniczą w ich codzienności
przedszkolnej, pocieszają, przytulają, zadają mądre pytania i kiedy muszą opracować
charakterystykę wybranego dziecka nie przychodzą do opiekuna z pytaniem "co mam napisać?".
Dlaczego o tym wspominamy? Bo patrząc na uśmiechniętego, energicznego, chętnego do
kontaktu studenta wiemy już, że dzieci go polubią i skorzystają na tej "znajomości" obydwie
strony. Natomiast osoba zamknięta w sobie, milcząca, nie potrafiąca wyrazić swoich potrzeb, mało
komunikatywna, rzadko uśmiechająca się będzie miała trudności w kontakcie z dziećmi ale także z
nauczycielami i specjalistami. Dlatego, jak uważał Korczak, nauczyciel powinien najpierw poznać
siebie - "Bądź sobą - szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie
sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i
obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić
przede wszystkim".
Do czego dąży nauczyciel-wychowawca w naszym przedszkolu?
Uznaje siebie, obok rodziców i dzieci, jako część społeczności przedszkolnej.
Akceptuje dziecko takim, jakie jest, wraz z "bagażem doświadczeń" z którym przychodzi do
przedszkola. Kieruje się zasadą "Nie zmieniaj dziecka na inne niż jest".
Zna prawidłowości rozwojowe dzieci w swojej grupie wiekowej, ponieważ proces
wychowania wychodzi od jego naturalnych faz rozwoju.
Wyznaje zasadę, że dziecko jest podmiotem w procesie wychowania. Stara sie być cierpliwy
i wyrozumiały wobec dziecka. Jest dla dziecka przykładem.
Szanuje naturalną skłonność dziecka do "samowychowania" bo jak twierdzi prof.
Gruszczyk-Kolczyńska - dziecko tyle razy powtarza zabawę (czynności), ile potrzeba mu do
opanowania i utrwalenia danej umiejętności.
Uczy się - dąży do samodoskonalenia, poszukuje rozwiązań ale też daje sobie prawo do
błędu.
Zdaje sobie sprawę, że nie zawsze wszystko potrafi, dlatego korzysta z doświadczenia
koleżanek i specjalistów oraz rodziców - wzajemna wymiana doświadczeń wzbogaca
warsztat pracy i wspomaga rozwój dziecka.
Dąży do zdobycia zaufania dziecka, dlatego w przedszkolu realizowany jest program
adaptacyjny "Pierwsze kroki w przedszkolu" opracowany przez nasze nauczycielki.
Obserwuje dziecko i dąży do jego poznania, stara się być dobrym diagnostą, współpracuje z
rodzicami by już na wczesnym etapie pobytu w przedszkolu zaradzić trudnościom lub
wspierać uzdolnienia. Dlatego też prowadzi arkusze obserwacji i dzieli się z rodzicami
swoimi spostrzeżeniami. Może również zasięgnąć porady specjalisty: logopedy, psychologa,
pedagoga specjalnego.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
12
Wspiera umiejętności dziecka zarówno w czasie wolnym, tworząc kąciki zainteresowań i
rozwijając zainteresowania, jak i zajęć grupowych. Pozwala im na podejmowanie
samodzielnych decyzji (w określonych sytuacjach) i ponoszenie ich konsekwencji (na miarę
możliwości dziecka i sytuacji).
Potrafi wczuć się w emocje dziecka, rozumie, że zarówno te pozytywne jak i negatywne
wzbogacają proces rozwoju. Na ich podstawie stara się rozpoznawać potrzeby
wychowanków.
Wykazuje postawę tolerancji i zrozumienia dla dzieci niepełnosprawnych, nawet wtedy gdy
musi zmierzyć się z wieloma trudnościami wychowawczymi i edukacyjnymi wynikającymi z
rodzaju zaburzenia. Ma prawo nie wiedzieć, nie umieć ale powinien wykazywać chęć
poszukiwania rozwiązania problemu.
W grupach integracyjnych, nauczyciele we współpracy z pedagogiem specjalnym realizują
program autorski "Rozmawiamy o niepełnosprawności. Program pracy z grupą integracyjną
wspomagający rozwój umiejętności społeczno-emocjonalnych
dzieci zdrowych i niepełnosprawnych" mający na celu uświadomienie wszystkim członkom
społeczności przedszkolnej ich równości.
Jest dobrym organizatorem, nie ulega to wątpliwości gdy musi otoczyć opieką grupę 25
osobową, zorganizować zajęcia w grupie integracyjnej, z dziećmi na różnym poziomie
rozwoju lub zaspokoić potrzeby dziecka z uzdolnieniami.
Zapoznał się z "Procedurą udzielania pomocy psychologicznej" i wie jak postępować gdy
dziecko posiada specjalne potrzeby edukacyjne (orzeczenie z Poradni Psychologiczno-
Pedagogicznej, opinię psychologiczno-pedagogiczną) oraz wykazuje umiejętności
wskazujące na uzdolnienia.
Dokonuje autorefleksji, ocenia swoje umiejętności - jak pisał Korczak "Ma człowiek
obowiązki wobec własnego ducha, własnej myśli, bo to jest jego warsztat pracy". Wykazuje
się twórczym samokrytycyzmem.
Dąży do samorozwoju: angażuje się w prace na rzecz przedszkola, opracowuje i realizuje
programy własne zgodnie ze swoimi umiejętnościami, wiedzą i potrzebami.
Niedopuszczalne jest stosowanie kar cielesnych przez nauczyciela, który powinien także
uświadamiać rodziców o ich negatywnym wpływie na rozwój emocjonalny.
4.3. Rola rodziców w społeczności przedszkolnej
Wychodzimy z założenia, że Rodzice są partnerami w tworzeniu klimatu działalności
kształcąco - wychowawczej i zarządzania placówką. Dlatego dążymy do tego, by byli na bieżąco
informowani o tym co dzieje się w przedszkolu i mieli możliwość zgłaszania własnych uwag czy
pomysłów. Zachęcamy ich do aktywnego włączania się w organizację wycieczek, imprez i
uroczystości. Jak to wygląda w praktyce?
Corocznie opracowany zostaje plan współpracy z rodzicami, zatwierdzany przez Radę Pedagogiczną.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
13
Podczas pierwszego zebrania powołane zostają Oddziałowe Rady Rodziców, których
przewodniczący wchodzą w skład Rady Rodziców Przedszkola. Zakres obowiązków i
kompetencji RR zawiera Regulamin Rady Rodziców.
Organizujemy dla rodziców zebrania i dni otwarte. Podczas pierwszego zebrania (pierwszy
tydzień września) rodzice zapoznawani są z programem wychowawczym (oraz innymi
programami), który zatwierdzają do realizacji, mając jednocześnie możliwość zgłoszenia
zmian, uwag i propozycji. Zachęcamy rodziców do współpracy i wsparcia w czasie
realizowania treści programowych.
Organizujemy wspólne spotkania, uroczystości z udziałem rodziców. Włączamy ich w
przygotowania, np. poczęstunku, potrzebnych strojów czy dekoracji.
Umożliwiamy indywidualne spotkania z rodzicami celem wymiany informacji o dziecku,
wspólnie rozwiązujemy problemy lub wspomagamy uzdolnienia.
Prowadzimy tablicę informacyjną przy wejściu (comiesięczne kalendarium wydarzeń
przedszkolnych, bieżące informacje, propozycje aktywnego spędzania czasu z dzieckiem w
cyklu "Mamo, tato pobaw się ze mną")
W szatni, w boksach każdej z grup znajdują się tablice informacyjne ze sprawami bieżącymi
danej grupy oraz miesięcznymi planami pracy dydaktyczno-wychowawczej. Także tu
nauczycielki zamieszczają podziękowania dla rodziców.
Prowadzimy gazetki ścienne nt.: "Prośba twojego dziecka - przybliżenie pedagogiki
Korczakowskiej", "Prawa dziecka", "Integracja w przedszkolu" oraz inne wynikające z
aktualnych potrzeb (np. o niepełnosprawności, tolerancji, rozwijaniu samodzielności).
Przygotowujemy ulotki tematyczne, np. "Prawa dziecka", "Kara a konsekwencja"
(ZAŁĄCZNIKI NR 1-3).
Organizujemy konkursy dla dzieci i rodziców (plastyczne, fotograficzne, ekologiczne).
Prowadzimy galerię prac dziecięcych, które są wywieszane nie tylko na przeznaczonych do
tego tablicach, ale są ozdobą wszystkich pomieszczeń przedszkola.
5. Prawa i obowiązki dziecka w przedszkolu
Deklaracja Praw Dziecka, dokument przyjęty 20 listopada 1959 przez Zgromadzenie Ogólne
ONZ zawierał 10 szczegółowo sprecyzowanych zasad praw dziecka, które wynikają z faktu, że
dziecko będąc uzależnione w swym rozwoju od dorosłych wymaga specjalnej ochrony.
Deklaracja Praw Dziecka obejmuje wszystkie dzieci bez względu na różnice.
Ustawodawstwo kraju (oraz inne środki) powinno otoczyć dziecko szczególna ochroną,
która umożliwi mu wszechstronny rozwój, z poszanowaniem jego wolności i godności.
Gwarantuje dziecku prawo do nazwiska i obywatelstwa w chwili urodzin.
Stworzenie matce i dziecku przed i po urodzeniu warunków do rozwoju, opieki, ochrony
medycznej poprzez system ubezpieczeń.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
14
Otoczenie szczególna troską dzieci niepełnosprawne.
Stwarzanie dziecku atmosfery pełnej miłości, bezpieczeństwa i zrozumienia, czemu
powinien służyć system ochrony rodziny, opieka nad dziećmi pozbawionymi rodziców.
Prawo do nauki, rozwoju kulturalnego, rozrywek, które powinny służyć pełnemu rozwojowi
osobowości. Wymogiem minimalnym powinno być powszechne, obowiązkowe szkolnictwo
na poziomie podstawowym.
Pierwszeństwo dziecka do ochrony i pomocy.
Ochrona dziecka przed wyzyskiem, okrucieństwem, zaniedbaniem, wykluczenie handlu
dziećmi i zakaz pracy poniżej odpowiedniego, minimalnego wieku oraz wykonywania
czynności szkodliwych fizycznie, psychicznie lub moralnie.
Wychowywanie dziecka w duchu tolerancji, szacunku dla innych ludzi, przyjaźni i pokoju
między narodami.
Analizując treści praw określonych w Konwencji o Prawach Dziecka dziecko w przedszkolu
ma prawo do:
Właściwie zorganizowanego procesu wychowawczo-dydaktyczno-opiekuńczego
dostarczającego różnorodnych bodźców stymulujących wszechstronny rozwój zgodnie z:
metodyką pracy z małym dzieckiem i warunkami realizacji podstawy programowej
wychowania przedszkolnego,
potrzebami i możliwościami rozwojowymi wychowanków (w tym potrzeba badania,
eksperymentowania, wyboru realizowanej aktywności poznawczej, wyboru zadań i
sposobów ich rozwiązywania, zgłaszania własnych pomysłów).
Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w sytuacji zaistnienia takiej potrzeby.
Wszechstronnego rozwoju z uwzględnieniem zainteresowań i zdolności, możliwości i
potrzeby twórczej aktywności.
Zabawy i działania w bezpiecznych warunkach współdziałania z innymi.
Zaspokajania własnych potrzeb zgodnie z zasadami współżycia społecznego.
Codziennego pobytu na powietrzu (jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne).
Nieskrępowanego uczestnictwa w życiu przedszkola.
Ochrony przed wszelkimi formami przemocy fizycznej i psychicznej.
Szacunku dla różnorodnych jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowania.
Poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności, akceptacji jego osoby.
Przebywania w spokojnej, pogodnej atmosferze.
Uwagi i opieki nauczyciela, opieki ze strony innych pracowników przedszkola.
Snu i wypoczynku jeśli jest zmęczone.
Racjonalnego żywienia.
Nagradzania wysiłku i osiągnięć.
Znajomości swoich praw i obowiązków.
Obowiązki dziecka w przedszkolu dążące do wychowania w poszanowaniu innych ludzi, godności i
wolności osobistej:
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
15
Postępowanie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi, używanie form
grzecznościowych wobec osób dorosłych i kolegów.
Stosowanie się do przyjętych umów obowiązujących w grupie i w przedszkolu, ustalonych
wspólnie z nauczycielami.
Odnoszenie się z szacunkiem do osób pracujących w przedszkolu, w tym reagowanie na
komunikaty przekazywane przez personel przedszkola.
Dbanie o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz innych kolegów.
Bezwzględne poszanowanie nietykalności cielesnej innych dzieci i dorosłych.
Staranie się o utrzymywanie porządku wokół siebie, sprzątanie zabawek.
Dbanie o swój wygląd i estetykę ubrania.
Szanowanie wolności i godności osobistej drugiego człowieka / kolegi.
6. Co czerpiemy z pedagogiki Korczaka we współczesnej placówce oświatowej
W działalności dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej naszego przedszkola kierujemy
się zasadą przyjętą przez Janusza Korczaka "Nie ma dzieci, są ludzie". Ze względu na niezaradność i
niedojrzałość psychiczną oraz słabość organizmu, dziecko wymaga specjalnej ochrony i specjalnych
praw, o które walczył Satry Doktor. Chcemy, by dzieci w naszej placówce znały swoje prawa i je
rozumiały, dlatego też "prawa dziecka" są jednym z realizowanych tematów Programu
Wychowawczego. Jest to dla dzieci temat trudny, dlatego samo rozmawianie o prawach nie
wystarczy. Prawo trzeba wcielić w życie i korzystać z niego, ale też dać prawo innym. Tak
naprawdę dzieci korzystają ze swoich praw przez cały czas pobytu w przedszkolu, w codziennych
sytuacjach, ucząc się jednocześnie szacunku do drugiego człowieka i dzielenia z nim wspólnej
przestrzeni. My nauczyciele i rodzice musimy pamiętać, że w okresie przedszkolnym kształtuje się
przyszła postawa dziecka - to czego nauczymy teraz będzie, jak silne podstawy stworzymy, będzie
procentowało w przyszłości. Jeżeli my będziemy szanować dziecko i jego uczucia - ono będzie
szanować ludzi. Jeżeli wychowywać będziemy w poczuciu sprawiedliwości, godności, prawdy - tak
będzie postępować dorosły człowiek.
Prawa dziecka w naszym przedszkolu - jak funkcjonują na co dzień, a nie
tylko od święta
Prawo do szacunku
Już od chwili urodzenia dziecko jest wartościowych człowiekiem i dlatego należy mu się
szacunek. Jest to najbardziej lekceważone we współczesnym świecie prawo. Prawo dotyczące
szacunku dla dziecięcej niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości, dla
tajemnic. Dziecku należy się szacunek, gdyż rozwija się dzięki własnej aktywności.
W przedszkolu: My pedagodzy jesteśmy świadomi, że dziecko potrzebuje szacunku, by
stworzyć swój godny wizerunek jako osoby i trzeba znaleźć sposób, by mu w tym pomóc.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
16
Zauważamy indywidualność każdego dziecka, poznajemy jego fascynacje, zainteresowania,
trudności, uzdolnienia choć jest to trudne w licznej grupie przedszkolnej. Każde jest inne i ma inne
potrzeby. Staramy się choć chwilę czasu poświęcić każdemu indywidualnie: przywitać się, zapytać
o nastrój, przytulić, pocieszyć gdy trzeba, rozwiązać problem. W czasie poranków, w kręgu
rozmawiamy o tym, jak spędziły popołudnie, weekend, urodziny (inne święto), itp. - chcemy, by
każde czuło się wysłuchane, ważne. W grupach obchodzimy urodziny i imieniny.
Prawo do niewiedzy
Dla kilkuletniego dziecka nie wszystko jest proste, jasne i zrozumiałe. Potrzeba wielkiej
wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, gdyż otaczający je świat jest
nieznany. Wiele błędów w ich postępowaniu wynika z niewiedzy. Dziecko tak krótko jest z
rodzicami, a tak wiele trzeba je nauczyć zanim pójdzie w świat. Ukazywanie wiedzy z różnych
dziedzin na miarę możliwości rozumienia dziecka jest zadaniem domu i przedszkola. Pamiętać o
tym powinni zwłaszcza rodzice, którzy chcieliby mieć zdolne i wszechwiedzące dziecko nie
zważając na jego potrzebę zabawy i własnego poznawania świata a przede wszystkim prawo do
"niewiedzenia".
W przedszkolu: Kilkugodzinny pobyt to wielozmysłowe poznanie otaczającej rzeczywistości.
Poprzez zajęcia prowadzone w różnej formie oraz zabawę – każde dziecko, z pomocą
wychowawców oraz własnych umiejętności i potencjału, uczy się tajników życia. Naszym zadaniem
jako wychowawców, dorosłych jest cierpliwe i wytrwałe niesienie pomocy podopiecznym w chwili,
gdy potrzebują oni przewodnika.
Prawo do niepowodzeń i łez
Dziecko nie stanie się "dorosłym" w momencie przekroczenia progu przedszkola więc nie
możemy od niego oczekiwać, że od razu poczuje się bezpiecznie. Ma prawo płakać gdyż
towarzyszą mu różne emocje. Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje i nabierze
doświadczenia życiowego. Gniew, złość, oskarżanie za niepowodzenia dziecka wywołuje u niego
agresję i płacz. Nie należy spodziewać się natychmiastowej zmiany. Niekiedy wystarczy poczekać i
okazać trochę wyrozumiałości.
W przedszkolu: W dziecku odporność emocjonalna kształtuje się poprzez udział w
codziennych aktywnościach. Gdy bawi się z kolegami lub uczestniczy w zajęciach ma prawo mu
"nie wychodzić". Wspieramy dziecko motywując je do dalszego działania, podjęcia kolejnej próby,
chwaląc za włożony trud. Zdecydowanie mniej popłynie łez rozpaczy, gdy nasze reakcje na
niepowodzenie dziecka będą odpowiednie. Skutecznym sposobem jest nazywanie uczuć dziecka w
momencie niepowodzenia, np. przykro jest gdy coś się nie uda, smutno jest gdy coś się kończy...
Należy dziecku pozwolić na porażkę, niepowodzenie bo przecież nie zawsze się wygrywa.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
17
Prawo do upadków
Obcując na co dzień z dziećmi powinniśmy pozwolić im błądzić i radośnie dążyć do
poprawy. Dziecko ma prawo zrobić źle.
W przedszkolu: Wychowawca uznając powyższe prawo, a tym samym akceptując błędy
wychowanków musi pamiętać, że jego obowiązkiem jest obserwowanie zachowania i wyjaśnianie
przyczyn oraz zaproponowanie możliwości poprawy. Dziecko może wiele razy przejawiać te same
błędy a naszym zadaniem jest wiele razy korygować. Gdy trudne zachowania powtarzają się należy
poszukać przyczyny, zaprosić do współpracy rodziców i wykazywać cierpliwość w działaniach
korygujących. Dziecko ma prawo dążyć do poprawy.
Prawo do własności
Dzieci uwielbiają gromadzić "skarby": kamyczki, patyczki, rysunki, itp. Mają swoje ulubione
zabawki, przytulanki, którymi nie zawsze chcą się dzielić. Dorośli swoją postawą powinni uczyć
poszanowania swoich rzeczy i cudzej własności. Gdy dorosły nie szanuje dziecięcych "skarbów" nie
może wymagać, by dziecko nauczyło się szanować cudzą własność lub kogoś.
W przedszkolu: Każde dziecko ma w sali swoją szufladkę, w której gromadzi prace
plastyczne, "skarby" i swoje zabawki przyniesione z domu. Uczymy dzieci, że każdy odpowiada za
swoją szufladkę i nie może "zaglądać" do cudzej, nie może bez pozwolenia brać nie swoich
zabawek. Jest to doskonale pole do obserwacji dziecięcych zachowań oraz tego, jak do prawa
własności podchodzi się w domu. Ponadto dzieci mają swoje półeczki w szatni, czy przybory do
mycia zębów. Poszanowanie prawa własności jest konieczne zarówno od strony nauczycieli jak i
rodziców. Uczymy dzieci, że mają prawo do własności, ale też powinny respektować je wobec
każdego kolegi. Gdy znajdziemy cudzą rzecz, to należy ją oddać. W naszym przedszkolu miejscem
dla rzeczy znalezionych jest szatnia, gdzie takie przedmioty są wyeksponowane (klucze, okulary,
gumki do włosów, ubrania, zabawki, itp.).
Prawo do tajemnicy
Powierzona rodzicowi lub nauczycielowi przez dziecko tajemnica powinna taką pozostać.
Wyśmiewanie się z dziecka w gronie wielu ludzi - i dzieci, i dorosłych jest krzywdzące.
W przedszkolu: Dzieci, nawet te najmłodsze mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne,
koleżeńskie. Dzieci często odgradzają się krzesełkami, budują namioty, kryjówki – to ich świat
zabawowych tajemnic. Bywa, że dzieci w swej szczerości często dzielą się wydarzeniami z domu
rodzinnego, nauczyciel szanujący jego tajemnicę, powinien uczyć go swa postawą, że są to sprawy
o których nie mówi się wszystkim. Dziecko może podzielić się swoją tajemnicą, ale nie musi tego
robić. Zabawy tematyczne typu "głuchy telefon” uczy dzieci zachowania tajemnicy cierpliwie i do
końca. Przygotowując uroczystość dla rodziców (dziadków) czy upominki umawiamy się z
przedszkolakami, że jest to tajemnica. A gdy dotrzymają tajemnicy rodzice będą mieli wielką
niespodziankę.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
18
Prawo do radości
Radość to nieodłączne uczucie naszych dzieci. Wdepnięcie do zimnej kałuży, ubrudzenie
ubranka podczas zabawy wywołują radość na twarzach dzieci, przy, najczęściej, niezadowoleniu
rodziców. A przecież ono w ten sposób doświadcza, co daje mu wiele radości z odkrywania.
Niekiedy nierozumna miłość odbiera dziecku radość pokonywania trudności, satysfakcję z
samodzielnego radzenia sobie, odkrywania i poznawania. Dla własnej wygody lub z powodu
niecierpliwości wyręczamy dzieci w czynnościach samoobsługowych, odbierając im chęć i
możliwość samodzielnych prób.
W przedszkolu jest dużo radości, jednak nauczyciele oraz inni pracownicy przedszkola
swoim radosnym usposobieniem mogą przysporzyć jej jeszcze więcej. Sztuką radowanie się należy
zarażać dzieci już od najmłodszych lat. Dlatego w tzw. porankach bawimy się w kole, przy muzyce,
radośnie witamy dzień i siebie nawzajem, wspólnie planujemy zajęcia i zabawy. Organizujemy
teatrzyki, koncerty, spotkania, bale, wycieczki i inne uroczystości. Robimy sobie małe
przyjemności, np. dzieci tworzą rysunki i podarowują je koledze, pani lub mamie. Pokazujemy, jak
radość można wyrażać. Uczymy także radości z pokonywania trudności, osiągniętego celu, odkrytej
tajemnicy. Radość z jednego, mniejszego osiągnięcia mobilizuje do dalszych, większych. Wszystko
co służy odprężeniu, wypoczynkowi, co uprzyjemnia czas, bawi, rozwesela – to powinno
wypełniać chwile spędzone w przedszkolu. Pamiętajmy: radości nigdy za wiele. Dziecko jest
szczęśliwe gdy czuje się akceptowane i kochane.
Prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć
W przedszkolu stawiamy na dialog, który jest podstawą komunikacji miedzy ludźmi. Ucząc
dziecko akceptowania swoich emocji, zarówno tych pozytywnych jak i negatywnych, reagowania
na nie, budujemy atmosferę szczerości i zaufania. Przekonujemy dziecko, że mamy prawo do
swoich uczuć i zachęcamy do dzielenia się nimi z innymi.
W przedszkolu: Dzieci potrzebują tego, aby ich uczucia były akceptowane i doceniane.
Dajemy im prawo do radości i przeżywania sukcesu, ale także złości, gniewu, irytacji,
niezadowolenia, niechęci smutku. Każde z tych uczuć może zostać stłumione, wyrażone w sposób
nieakceptowany społecznie lub asertywnie. To od działania wychowawcy (a wcześniej od
postępowania rodziców) zależy, w jaki sposób będą one wyrażone. Czasami zdarza się tak, że
dziecko w domu nauczone jest wyrażania negatywnych emocji poprzez krzyk, rzucanie
przedmiotami, bicie, plucie i inne, nieakceptowane społecznie sposoby. W przedszkolu staramy
się, by odbywało się to w sposób możliwy do zaakceptowania przez inne dzieci i nauczycieli -
korygujemy zachowania. Odbywa się to poprzez umożliwienie dziecku miejsca odosobnienia jeżeli
tego potrzebuje, indywidualną rozmowę (werbalne wyrażenie uczuć), przełożenie emocji np. na
pracę plastyczną (pozawerbalne wyrażanie uczuć), uszanowanie potrzeby "ochłonięcia" i
wypłakania się, pokazywanie sposobów radzenia sobie z agresją. Powinniśmy pozwolić dzieciom
na wyrażanie uczuć, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych ale pokazujmy swoją postawą, jak
sobie z nimi radzić. Rodzic, nauczyciel również ma prawo mieć gorszy dzień, przeżywać radość i
smutek. Pamiętajmy, dzieci uczą się od nas.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
19
Prawo do dnia dzisiejszego
Dziecko z braku doświadczeń żyje teraźniejszością, chwilą bieżącą. Ta chwila liczy się
najbardziej. A dziecko pragnie być tym, kim jest w tym momencie, czyli po prostu pragnie być
sobą.
W przedszkolu: Codzienna praca nauczyciela przebiega w oparciu o podstawy programowe
zawarte w "Programie wychowania w przedszkolu”, który można nazwać wykładnią potrzeb, praw
i kierunków rozwoju małego człowieka. Zawarte w nim założenia ogólne zawierają wszystkie
omówione prawa i uznają, że nadrzędną wartością edukacji przedszkolnej jest rozwój dziecka.
Realizując dzień po dniu zamierzenia i treści programowe poszerzone o wartości uczuć
społecznych mamy możliwość zapewnienia dzieciom ich wszechstronnego rozwoju oraz
poszanowania ich praw. Być dzieckiem tu i teraz, a nie przyszłym dorosłym, nie pociechą czy
zabawką w rękach dorosłych.
7. By w grupie przedszkolnej każdy odnalazł swoje miejsce - pozytywne i
negatywne konsekwencje zachowania dziecka
Zawsze staramy się uważnie obserwować dzieci i ich zachowania. Przedszkole corocznie
omawia na początku roku szkolnego z rodzicami obecnymi na zebraniu organizacyjnym zasady
oceny zachowania. Ustalane są wtedy również priorytety pracy wychowawczej (krótka ankieta dla
rodziców) i zasady współpracy z rodzicami.
Dzieci potrzebują precyzyjnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno.
Opracowując wspólnie z nimi kodeks postępowania musimy zarówno wspierać i motywować je do
przestrzegania obowiązujących norm i zasad, jak również konsekwentnie je egzekwować.
Skutecznym środkiem wychowawczym są nagrody i pochwały. Mają one wartość zachęcającą do
pracy dla każdego człowieka, a tym bardziej dla dziecka. Uznanie i akceptacja mobilizują do
dalszych wysiłków.
Szczególną naszą uwagę kierujemy na zachowania dzieci , które są pozytywne, warte
naśladowania przez pozostałych wychowanków. Nagradzamy dzieci za:
wrażliwość na potrzeby innych- empatię,
umiejętność dzielenia się zabawkami z innymi dziećmi,
gotowość do niesienia pomocy osobom słabszym,
rozwiązywanie konfliktów na zasadzie kompromisu, dialogu,
reagowanie na stosowanie przemocy fizycznej, werbalnej i psychicznej- szukanie
wsparcia w tych sytuacjach u dorosłych,
stosowanie ustalonych umów i zasad,
wysiłek włożony w wykonywanie pracy, zadania,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
20
wypełnienie podjętych obowiązków,
bezinteresowną pomoc innym,
stosowanie zasad ochrony przyrody,
aktywny udział w pracach grupy,
stosowanie form grzecznościowych wobec dzieci i dorosłych,
postawy szacunku wobec innego wyglądu, wyznania, zachowania,
mówienie prawdy,
poszanowania własności wspólnej i indywidualnej.
7.1. Formy nagradzania dzieci
nagradzanie uznaniem i pochwałą (na tle grupy, w obecności rodziców),
nagradzania przez sprawianie przyjemności dziecku przez nauczycieli lub kolegów w
kontaktach indywidualnych lub na forum grupy,
darzenie dziecka szczególnym zaufaniem np. zwiększając zakres jego samodzielności,
przywilej wykonywania prostych czynności wskazanych przez nauczyciela,
atrakcyjne spędzenie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie wg. pomysłu dzieci.
przywileje pełnienia dyżurów i wykonywanie innych czynności wskazanych przez
nauczyciela i obowiązków wobec całej grupy rówieśniczej,
atrakcyjne spędzenie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie wg. pomysłu dzieci
drobne nagrody rzeczowe.
W przedszkolu nie akceptujemy zachowań takich jak:
naruszenie nietykalności osobistej (bicie, popychanie, kopanie, szarpanie),
braku szacunku wobec dorosłych,
poniżania godności drugiego człowieka (wyśmiewania się z innych, namawianie do
odtrącania w zabawie (zajęciach, innych sytuacjach),
lekceważenia obowiązków przedszkolnych,
używania wulgarnego języka,
braku poszanowania osobistego i wspólnego dobra,
kłamstwa,
nieprzestrzeganie ustalonych norm i zasad współżycia w grupie i przedszkolu,
stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu własnemu i innych,
niszczenie wytworów pracy innych , ich własności,
celowe nie wywiązywanie się z podjętych obowiązków.
Dziecko ponosi konsekwencje w przypadku naruszenia obowiązujących w przedszkolu zasad i norm
zachowania. W naszej działalności wychowawczej stosujemy zasadę: konsekwencje wychowują,
kary ranią.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
21
7.2. Konsekwencje i środki zaradcze w przypadku niedostosowania się do ustalonych
wspólnie zasad
Ocena postępowania na forum grupy - ocena czynu przez siebie i grupę, nie jest to formą kary
ale ma prowadzić do poprawy zachowania (ujawniają się różne typy zachowań - na jednych
ocena robi wrażenie, na innych nie, buntują się, są ulegli).
Zawieranie umów, praca nad sobą - uczenie się, co dobre i pożyteczne (samodoskonalenie).
Konsekwencje naturalne – bezpośrednie następstwo winy (zabawa wodą – mokre ubranie),
pozwalamy dzieciom doświadczać w sytuacjach nie zagrażających bezpieczeństwu dziecka.
Tłumaczenie i wyjaśnianie, upomnienie.
Propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji.
Ukazywanie następstw postępowania, tłumaczenie dziecku, aby skłonić go do autorefleksji.
Wyrażenie przez nauczyciela swojego niezadowolenia i zawodu z powodu zachowania dziecka.
Zmiana aktywności i miejsca zabaw.
Chwilowe wyłączenie z zabawy, aktywności grupy.
Czasowe odebranie przyznanego przywileju.
Wykonanie dodatkowego zadania.
Rozmowa z rodzicami.
Zastosowanie jasnego systemu wymagań i konsekwencji, zaspokojenie potrzeby uwagi i
akceptacji. Akceptujemy dziecko ale nie akceptujemy jego zachowania.
7.3. Szczegółowe postępowanie z dzieckiem nieprzestrzegającym zasad w
grupie, gdy inne środki nie przynoszą efektów
1. Współpraca z rodzicami. Podjęcie równolegle podobnej pracy z dzieckiem w domu. Tylko
ujednolicenie oddziaływań wychowawczych przynosi oczekiwane efekty.
2. Ustalamy, jakie konkretnie niepożądane zachowanie u dziecka chcemy wyeliminować.
3. Obserwujemy niepożądane zachowania dziecka: co poprzedziło to zachowanie, co
nastąpiło potem. Pozwoli to określić, w jakich sytuacjach najczęściej występują niewłaściwe
zachowania, np. podczas pracy grupowej, indywidualnej, gdy trzeba skoncentrować uwagę,
wykonać określonego rodzaju zadanie. Może to pomóc w zapobieganiu niektórym
zachowaniom.
4. Wprowadzamy indywidualny system nagród i konsekwencji oparty na obserwacji dziecka
(preferowane zabawy, zainteresowania, potrzeby).
5. Przeprowadzenie z dzieckiem rozmowy i wyjaśnienie co wolno w przedszkolu, a czego nie i
czego oczekujemy, co nas martwi. Możemy spisać indywidualny kontrakt z dzieckiem
(napisy plus obrazki).
6. Częste przypominanie o zasadach.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
22
7. Jednocześnie pracujemy nad jedną/dwoma zasadami, które egzekwujemy od dziecka
poprzez wzmocnienia pozytywne (pochwała, przytulenie, przybicie "piątki", uśmiech,
pochwalenie na forum grupy, przed rodzicem, lub w formie punktowej: naklejki, buźki).
Ustalamy z rodzicami formy nagradzania w domu, za określone zachowania. Należy
dostrzegać nawet krótkie momenty pożądanego zachowania.
8. Za niepożądane zachowanie dziecko ponosi konsekwencje. Konsekwencja musi być
zapowiedziana wcześniej i wprowadzone natychmiast po zachowaniu. Wyciągamy
konsekwencje według zasady: przypomnienie zasady - przypomnienie zasady i
konsekwencji - wyciągnięcie konsekwencji.
9. Aby wspomagać dziecko w dążeniu do właściwego zachowania stosujemy krótkie i jasne
komunikaty. Żeby przerwać niepożądane zachowanie w komunikacie do dziecka zawieramy
wskazówkę, jak zmienić zachowanie, czego oczekujemy.
10. Krytykujemy zachowanie, a nie dziecko.
11. Kierujemy aktywnością dziecka aby umożliwić wytrwanie we właściwym zachowaniu.
zachęcamy do aktywności plastycznej lub innej, umożliwiającej wyciszenie się, wyrażenie i
odreagowanie emocji.
12. Wykorzystywanie dostępnych środków dydaktycznych (tekst, wiersz, piosenka)do rozmowy
na temat pozytywnych zachowań, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych.
13. Zawieranie kontraktu z dzieckiem i rodzicami o wzajemnej współpracy (według potrzeb).
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
23
8. Tematyka i treści realizowanych zajęć
Tematyka zajęć wspomaga realizację programu wychowania przedszkolnego "Nasze
przedszkole" Małgorzaty Kwaśniewskiej i Wiesławy Żaby-Żabińskiej, zatwierdzonego do realizacji w
naszej placówce. Realizowane treści są zgodne z podstawą programową wychowania
przedszkolnego.
I. „To jestem JA”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego):
I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne
funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci.
XIII. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacja matematyczną.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Rozwijanie
świadomości siebie
Dostrzega i nazywa części ciała,
określa jakie pełnią funkcje,
Doświadcza możliwości różnych
części ciała w zabawach ruchowych,
tanecznych,
Nabywa zachowania akceptujące
odmienny wygląd kolegów i
dorosłych.
Obserwowanie siebie w lusterku,
rysowanie autoportretu,
Rysowanie portretu kolegi,
Oglądanie książki "Moje ciało"
Zabawy ruchowe, taneczne,
ćwiczenia gimnastyczne,
Gry dydaktyczne akcentujące
różnice w wyglądzie, np.
„Sombrero czy melonik?”,
Porównywanie wyglądu różnych
osób, osób na ilustracjach,
zdjęciach, itp.
zabawa ruchowa "do przodu lewą
rękę daj...",
odrysowywanie swoich/kolegi
części ciała, sylwet i ich ozdabianie
witanie się wybrana częścią ciała,
zgadywanka "o kim mówię" -
opisywanie wyglądu,
rozpoznawanie różnic w wyglądzie
porównywanie wzrostu,
"świat się zmienia i ja też" -
oglądanie zdjęć z rożnych etapów
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
24
życia,
zabawa dydaktyczna "co dla
niemowlaka, co dla przedszkolaka"
- segregowanie przedmiotów,
Moje zmysły rozpoznaje zmysły, wie, na czym
polega ich działania
próbuje zrozumieć zachowania
dzieci z zaburzoną integracja
zmysłową (nadwrażliwość na hałas,
dotyk, itp.)
dotyk: zabawa "zaczarowany
worek" (rozpoznawanie
przedmiotów dotykiem),
dotykanie materiałów o
różnorodnej fakturze,
odgadywanie "kto to jest" po
dotyku twarzy, oznaczanie
symbolu oznaczającego dotyk;
słuch: wysłuchiwanie odgłosów
najbliższego otoczenia,
przekazywanie informacji bez
słów, rozmowy cicho-głośno,
wymyślenie symbolu
oznaczającego słuch;
węch: "co na obiad" -
odgadywanie obiadu na podstawie
węchu; zapachy miłe i niemiłe,
malowanie zapachu, nazywanie
zapachów, opracowanie symbolu
oznaczającego zapach;
wzrok: zabawa - co widziałem w
telewizji, rysowanie z zawiązanymi
oczami, jak dbać o oczy,
zapoznanie z symbolami Brailla,
zabawa w ciuciubabkę, oznaczenie
zmysłu;
smak: zagadki słowne (kwaśna i
żółta), zabawa badawcza "co jem"
- odgadywanie po smaku,
określanie smaków, co lubię jeść,
układanie jadłospisu, oznaczenie
zmysłu.
Cechy człowieka i
jego charakter
Próbuje określać jaki jestem (dobry,
uczynny, odważny…)
Rozpoznaje i nazywa własne cechy
charakteru (spokojny, nerwowy,
szybki, powolny, itp.)
Rozróżnia podobne cechy
Omawianie różnych zachowań
dzieci podczas codziennych
sytuacji,
Praca w zespołach, grupach,
Ocena zachowań bohaterów
literackich,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
25
charakteru u kolegów i bliskich,
bohaterów literackich,
Określa, które cechy charakteru są
pozytywne, w które negatywne,
Dostrzega reakcję innych na własne
zachowanie – stara się sprawić
radość własnym zachowaniem.
Ocenianie własnego
postępowania,
Wspólne rozwiązywanie
problemów, konfliktów,
wymyślanie zakończeń do
historyjek’
Określanie cech charakteru u
siebie i innych.
"Nasi koledzy w krzywym
zwierciadle" - wykorzystanie
tekstów literackich: "Bijacz"
(Musierowicz), "Dwie gaduły', "O
Grzesiu kłaczuchu i jego cioci",
"Leń", "Kłamczucha",
"Skarżypyta", "Brudas" - co można
zrobić, aby się zmienić?
Wiara we własne
siły i możliwości
sprawcze
Podejmuje różnorodne działania i
potrafi cieszyć się z efektów własnej
pracy.
Rozmowy (systematyczne
wyjaśnianie, wymienianie zdań i
przedstawianie argumentów
dotyczących własnych ocen i
odczuć. Omawianie zachowań
bohaterów literackich),
Zabawy dramowe
Zabawy akcentujące obecność
każdego dziecka w grupie, zabawy
integracyjne.
Potencjał
rozwojowy
Dostrzega u siebie potencjał
rozwojowy podczas codziennych
działań,
Określa własne upodobania,
zainteresowania, marzenia,
Rozpoznaje własne potrzeby,
dostrzega upodobania innych,
Odczuwa radość z pokonywania
trudności,
Próbuje określać mocne strony u
innych,
Stara się nie unikać sytuacji
trudnych i problemowych ale
próbuje je rozwiązać z pomocą.
Zabawy z mikrofonem,
Zabawy spontaniczne,
Działalność artystyczna:
plastyczna, muzyczna,
uroczystości, występy, małe formy
teatralne,
Zajęcia dodatkowe
Zabawy integracyjne,
"co lubię robić najbardziej" -
wypowiedzi dzieci,
"tablica ogłoszeń" - każde dziecko
daje ogłoszenie, w czym może
pomóc kolegom",
zabawa ruchowa "kto umie",
Przezwyciężanie
nieśmiałości w
Umie wyrażać własne zdanie,
pogląd, opinię,
Chętnie bierze udział w
Uroczystości, konkursy, zawody
sportowe
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
26
kontaktach z innymi uroczystościach przedszkolnych
pokonując nieśmiałość i tremę.
Scenki dramowe.
Rozpoznawanie i
nazywanie emocji
negatywnych i
pozytywnych
Rozpoznaje i nazywa własne uczucia
i emocje,
Potrafi mówić o własnych uczuciach
(pozytywnych i negatywnych)
Rozpoznaje zachowania negatywne i
potrafi wyrazić wobec nich krytykę,
Próbuje określić przyczynę
powstałych emocji.
poranne rozmowy z dziećmi,
określanie swojego nastroju
Zabawa "co mówi moja twarz" ,
co czuję - wyrazanie mimiką
nastrojow i ich wyrażanie
Stwarzanie sytuacji wskazujących
na radzenie sobie z własnymi
emocjami
Nazywanie uczuć w codziennych
sytuacjach
Ćwiczenia relaksacyjne ukazanie
różnorodnych form aktywności,
rundka: "gdy jest mi smutno to..",
"gdy jest mi wesoło to..."
Przekazywanie swoich
uczuć w sposób
społeczne
akceptowany
Potrafi właściwie przyjmować
pochwały i krytykę,
Wyraża swoje emocje w sposób
społecznie akceptowany,
Nazywa swoje przeżycia, stany
emocjonalne.
Nauczanie incydentalne w
codziennych sytuacjach,
Metody pozwalające rozładować
stres i napięcie w sposób
społecznie akceptowany
Techniki wyciszające: relaksacja
przy muzyce, mandale, masażyki
do wierszyków, rysowane
wierszyki, zabawy w kręgu.
II. „To jest moja rodzina”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
XV. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Więzi rodzinne
Moje miejsce w
rodzinie
Nazywa członków własnej rodziny i
zna ich imiona,
Przedstawia się własnym imieniem i
nazwiskiem,
Oglądanie zdjęć rodzinnych
Wypowiedzi dzieci w codziennych
kontaktach,
teksty literackie "Album rodzinny"
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
27
Dzieli się rodzinnymi przeżyciami,
Nazywa uczucia do swoich
najbliższych.
wie, jakie są obowiązki
poszczególnych członków rodziny
T Chwastek-Latuszkowa, "Ogródek
mamy" E. Skarżyńska, "mama
sprząta mieszkanie" J. Ratajczyk,
"Samo się" H. Musierowicz,
Uroczystości z udziałem rodziców,
dziadków.
rysowanie planu domu,
Relacje z rodzicami,
rodzeństwem,
dziadkami
Rozmawia z rodzicami, wyraża
własne zdanie, dzieli się emocjami,
Określa prace domowe członków
rodziny,
Doraźnie pomaga w pracach
domowych,
Okazuje uczucia rodzicom,
rodzeństwu, dziadkom
Uczestniczy w uroczystościach
związanych z tradycjami rodzinnymi,
Interesuje się praca zawodową
swoich bliskich,
Przeżywa nastrój oczekiwania i
bierze czynny udział w
przygotowaniu uroczystości
przedszkolnych z udziałem członków
rodziny,
Zna swoja rolę w rodzinie (dziecko,
brat, siostra, wnuk) i obowiązki z
tym związane.
Uroczystości rodzinne w
przedszkolu,
Kultywowanie tradycji rodzinnych,
Przedstawianie różnych zawodów
wykonywanych przez rodziców,
Ukazywanie sposobu pomagania
innym w codziennych
obowiązkach.
Kultura rodziny Wyraża miłość do rodziców
(pożegnanie, powitanie)
Rozróżnia zachowania akceptowane
i nieakceptowane w rodzinie
Dzieli się przeżyciami z przedszkola
Okazuje szacunek i respektuje
potrzeby innych członków rodziny,
np. prawo do odpoczynku
Stwarzanie sytuacji, w których
dziecko może wyrazić przywiązanie
do rodziców: uroczystości,
wykonanie drobnych upominków,
Scenki dramowe
Małe formy teatralne – odgrywanie
ról.
Zwyczaje i tradycje
rodzinne
Uczestniczy w uroczystościach
świeckich i religijnych w rodzinie,
wspólnych spotkaniach przy stole
Zadaje pytania o zwyczaje rodzinne,
Opowiada przy stole swoje przeżycia
Aktywnie pomaga w
przygotowaniach do różnych
Poznawanie tradycji religijnych,
odnajdowanie podobieństw w
obchodach świąt religijnych w
domach,
Przygotowania prezentów,
Rozmowy z dziećmi podczas
różnych świąt
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
28
uroczystości, obchodów świąt , min.
nakrywa do stołu,
Posługuje się sztućcami.
Organizowanie zajęć, np. przyjęcie
– umożliwiających dzieciom
samodzielne jego przygotowanie,
Dyżury przy nakrywaniu do stołu.
Czas spędzony z
rodziną
Aktywnie spędza czas z rodziną
Proponuje sposoby spędzania czasu z
rodzeństwem – inicjuje zabawy,
Uczestniczy w wyjazdach rodzinnych,
wycieczkach
Ukazywanie różnych sposobów
spędzania wolnego czasu,
Codzienne rozmowy z dziećmi,
Zachęcanie do zbierania różnych
pamiątek, np. z wycieczek, wakacji
i pokazywanie ich w przedszkolu.
III. „Poznaję reguły życia w grupie”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne
funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
II. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie
dzieci do utrzymywania ładu i porządku.
III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Adaptacja:
Do nowego
środowiska
Do środowiska
społecznego
Dziecko:
Akceptuje nowe sytuacje, osoby,
rzeczy, pomieszczenia,
W miarę nabywania samodzielności
korzysta ze środowiska
przedszkolnego stosownie do
swoich potrzeb
Odczuwa przynależność do miejsca
(moje przedszkole, mój znaczek,
moja półka), zna nazwę grupy
Rozpoznaje swoich nauczycieli,
opiekunów w przedszkolu,
Przestrzega zasadę nieoddalania się
Program adaptacyjny „Pierwsze
kroki spotkań z grupą w
przedszkolu”
M. Brzostowskiej i K. Kowalskiej
dla dzieci i rodziców
Zabawy integracyjne
Zabawy i zajęcia integracyjne,
tańce, min. z pedagogiki zabawy,
metodą Sherborne
Zabawy w zespołach
Tworzenie atmosfery radości i
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
29
Do ról społecznych
od nauczycielek,
Zwraca się w razie potrzeby do osób
sprawujących opiekę,
Używa imion kolegów
Ufnie nawiązuje kontakty z
pracownikami przedszkola,
Reaguje na wezwania i polecenia
nauczyciela,
Akceptuje rolę przedszkolaka,
kolegi.
bezpieczeństwa
"Serdeczny krąg" - mówienie
kolegom miłych rzeczy,
przygotowywanie podarunków
dla kolegi - rysunki, serduszka
Relacje w grupie
przedszkolnej;
Konflikty
Kompromis
Nawiązuje kontakty z innymi
dziećmi, zaprasza do zabawy,
Podejmuje wspólne zabawy, prace,
Próbuje radzić sobie z pominięciem
lub odrzuceniem w zabawie
Rozwiązuje konflikty poprzez
komunikaty słowne i pozawerbalne,
Radzi sobie z własnymi emocjami
Stara się dojść do kompromisu
"To my" - prawda czy fałsz -
zdania o naszej grupie (wszyscy
mamy zielone włosy? jesteśmy
ponurakami?, itp."
Ukazywanie wzorców zabawy,
Reagowanie w sposób społecznie
akceptowany, odrzucanie agresji.
"Z kim chciałbym pojechać na
wielką wyprawę?" -wypowiedzi
dzieci,
"Mój przyjaciel" - rysowanie
kredkami,
Ukazywanie sposobów
rozwiązywania niektórych sytuacji
konfliktowych podczas zabaw i
codziennego życia,
Scenki dramowe
Wykonywanie zadań w zespole, w
parze
Przyjmowanie różnych pozycji
społecznych podczas pracy (lider,
członek zespołu).
Przestrzeganie norm i
zasad regulujących
współżycie i
gwarantujących dobre
samopoczucie w grupie
Zna i stosuje się do norm i zasad
współżycia w grupie (kontrakt
wypracowany wspólnie z dziećmi),
Rozumie konsekwencje łamania
przyjętych umów,
Jest odpowiedzialny za swoje
zachowanie,
Przeprasza gdy wyrządzi komuś
Zawieranie kontraktów z jasnymi i
czytelnymi normami i regułami
życia w grupie z zaznaczeniem
konieczności ich przestrzegania,
Rysowanie ilustracji do zasad,
"Nasze kłopoty" - rozmowa
kierowana, jaka zasada jest
najtrudniejsza do przestrzegania,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
30
krzywdę,
Potrafi godnie przyjąć porażkę
Wykorzystanie bajki "Cudaczek
Wyśmiewaczek" Duszyńskiej
(beksa, złośnik, kłamczuch)
Stosowanie systemu nagród i
środków zaradczych – zależny od
nauczycielek
Dostarczanie dzieciom wzorców
właściwego zachowania się
(postawy nauczycieli, bohaterowie
literaccy)
"co zrobić aby było miło" -
zapisywanie pomysłów dzieci,
"kiedy jest nam miło" -
wypowiedzi dzieci,
"jak pomóc....." - scenki dramowe,
poszukiwanie rozwiązań,
podsumowanie dnia, tygodnia "co
udało mi sie zrobić dobrego dla
siebie i dla innych"
Okazywanie pomocy
potrzebującym –
dzieciom
niepełnosprawnym,
młodszym, nowo
przybyłym do
przedszkola
Okazuje pomoc dzieciom
niepełnosprawnym, słabszym,
bierze pod uwagę potrzeby innych
terapeutyczne zabawy w kole
zabawy integracyjne
dostarczanie dzieciom wzorców
właściwego zachowania się.
podsumowanie dnia, tygodnia "co
udało mi sie zrobić dobrego dla
innych"
wykorzystanie wiersza "Koledzy",
Szanowanie autonomii
i indywidualności
innych
liczy się z odczuciami drugiej osoby
słucha potrzeb i pragnień innych,
rozróżnia prawdę, fałsz, fantazje,
kłamstwa w utworach literackich i
codziennych sytuacjach,
przewiduje skutki złego
postępowania, wyciąga wnioski.
uczestnictwo w zabawach,
ćwiczeniach i tańcach
integracyjnych dających poczucie
przynależności do grupy,
zabawy spontaniczne,
Rozwijanie i
doskonalenie czynności
samoobsługowych
sprawnie wykonuje czynności
samoobsługowe,
sprząta po zakończeniu zabawy i
pracy,
pełni dyżury
doskonalenie umiejętności
samoobsługowych w codziennych
sytuacjach
ukazanie potrzeby przebywania w
uporządkowanych
pomieszczeniach.
Integrowanie i
komunikowanie się w
posiada nawyk witania i żegnania się
z kolegami, innymi osobami,
zna i używa formy grzecznościowe:
uroczyste obchodzenie urodzin,
wykonywanie drobnych
upominków dla kolegów,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
31
grupie i poza nią. proszę, przepraszam, dziękuję,
zgodnie bawi się z kolegami, nie
wyrządza nikomu krzywdy,
umie się dzielić zabawkami,
słodyczami,
rozumie znaczenie nieprzerywania
rozmowy.
stwarzanie okazji do używania
form grzecznościowych
praca w zespołach
Przeciwdziałanie
przemocy i agresji
zna pojęcia. „agresja” i „przemoc”
umie nazwać swoje uczucia
odgrywa i demonstruje wybrane uczucia (scenki sytuacyjne)
uczy się oswajać z własnym strachem („Strach ma wielkie oczy”, „Jak przestraszyć swój strach?”
bierze udział w zajęciach odreagowywania złości, np.: „ludzik złości” „skrzynia złości” (z gazetami) „rysunek złości” „tabliczka złości”, itp.
potrafi utożsamić się z inną osobą (kształtowanie umiejętności empatycznych)
podaje sposoby na pokonywanie złości
reaguje na rożne formy agresji i przemocy
orientuje się, jakie są skutki agresji/ przemocy na świecie dla ludzi
uczy się być asertywne
rozumie znaczenie słowa „zgoda”, „kompromis”
stara się być przyjazne dla
otoczenia
rozmowy, pogadanki nt. sytuacji wywołujących agresję
wskazywanie sposobów radzenia sobie z nadmiarem emocji i rozładowujących negatywne emocje
wdrażanie do postawy asertywnej
wdrażanie do postawy empatycznej
przestrzeganie zasad kontaktów grupowych- przedszkolnych
wdrażanie do przestrzegania zasad współżycia w społeczeństwie
wdrażanie do komunikowania otoczeniu swoich emocji w sposób akceptowany i bezpieczny dla siebie i otoczenia
omawianie sposobów poszukiwania pomocy w sytuacji bycia pokrzywdzonym- „bezpieczni dorośli”, instytucje udzielające wsparcia i pomocy np. „Niebieski telefon”, numer alarmowy 112 itp.
uświadamianie dzieci co oznacza przemoc i jakie są jej rodzaje
wdrażanie dzieci do szacunku
dla nietykalności osobistej
innych ludzi i własnej
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
32
IV. „Jestem otwarty na potrzeby innych”
Przedszkolaki uczą się traktowania odmienności jako czegoś naturalnego,
niewzbudzającego sensacji czy zażenowania. Nabywają umiejętność współżycia z innymi, kształtują
się postawy tolerancji (lub nie), opiekuńczości, solidarności, troskliwości. Kontakt dziecka
sprawnego z niepełnosprawnym kształtuje właściwą postawę wobec innych ludzi, skłania do
większej otwartości i wyrozumiałości. Możliwość porównania własnych ograniczeń i trudności z
codziennymi zmaganiami dzieci niepełnosprawnych uczy pokory i cierpliwości w pokonywaniu
życiowych przeszkód.
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego):
I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne
funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych.
IV. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i
rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Rozpoznawanie i
nazywanie uczuć i
potrzeb innych ludzi
w różnych sytuacjach
Dziecko:
potrafi w sposób czytelny określić
swoje uczucia,
rozumie, że inni mają prawo wyrażać
swoje uczucia
sytuacje edukacyjne z
wykorzystaniem literatury
dziecięcej, historyjki obrazkowe,
opowiadania nauczyciela, zdjęcia
przedstawiające różne emocje
samorzutne wypowiedzi dzieci,
scenki dramowe, bajki
terapeutyczne
różne formy teatralne
Odkrywanie,
nazywania
pozytywnych cech
charakteru
(koleżeńskość,
życzliwość,
uprzejmość,
tolerancja,
opiekuńczość)
Dziecko:
nazywa pozytywne cechy
charakteru,
wie, co znaczy być koleżeńskim,
uprzejmym, tolerancyjnym,
opiekuńczym
sytuacje edukacyjne z
wykorzystaniem literatury
dziecięcej, historyjki obrazkowe,
opowiadania nauczyciela
samorzutne wypowiedzi dzieci,
scenki dramowe, bajki
terapeutyczne
różne formy teatralne
Eliminowanie
zachowań
Dziecko:
dostrzega negatywne zachowania,
Eliminowanie przejawów
złośliwości, drwin poprzez
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
33
agresywnych w
stosunku do innych
nie wyrządza innym krzywdy,
ocenia postępowanie własne i
innych,
potrafi przyznać się do błędu,
potrafi być odpowiedzialne za swoje
zachowanie,
potrafi zadość uczynić i przeprosić za
popełnioną krzywdę,
rozmowy, słuchanie utworów
literackich, ocenianie postaw
bohaterów, uzasadnianie swoich
ocen,
Zawieranie umów, kontraktów
odnośnie właściwego zachowania
się w stosunku do innych,
Przyjmowanie w zabawach
pozytywnych postaw
obserwowanych w otoczeniu lub
zaczerpniętych z literatury,
Bajki terapeutyczne
Zabawy przeciwko agresji.
Niepełnosprawni
rówieśnicy
Dziecko:
Zna znaczenie słowa
„niepełnosprawny”
Rozumie potrzebę uczęszczania do
przedszkola dzieci
niepełnosprawnych
Akceptuje niepełnosprawnych
kolegów
Wykazuje zachowania tolerancyjne
wobec trudności i ograniczeń swoich
kolegów
W miarę możliwości pomaga
kolegom, zaprasza do wspólnej
zabawy
Zadaje pytania nt,
niepełnosprawności, integracji
Zajęcia integracyjne,
wprowadzenie dzieci do znaczenia
integracji
Przedstawienie trudności jakie
mają niepełnosprawni rówieśnicy
Odpowiadanie na każde zadane
przez dziecko pytanie
Rozszerzeniem tematyki dotyczącej niepełnosprawności jest program "Rozmawiamy o
niepełnosprawności. Program pracy z grupą integracyjną wspomagający rozwój umiejętności
społeczno-emocjonalnych dzieci zdrowych i niepełnosprawnych" autorstwa Małgorzaty
Brzostowskiej (pedagoga specjalnego) i Elżbiety Niewiarowskiej (nauczyciel prowadzący). Program
realizowany jest w grupach integracyjnych.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
34
V. „Prawa dziecka - w państwie Króla Maciusia I”
Prawa dziecka wynikają z naturalnych potrzeb fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych i
społecznych dziecka - tak uważał Janusz Korczak. Jest to temat trudny dla dzieci zwłaszcza,
gdybyśmy chcieli przedstawić go tylko za pomocą metod podających i oczekiwać od
wychowanków, ze będą potrafili "wyrecytować" swoje prawa. Dlatego też na realizację treści z
tego zakresu składa się cały system wychowawczy naszego przedszkola, opisany w poprzednich
rozdziałach. Prawa dziecka realizujemy w praktyce wychowawczej, poprzez konkretne działania,
metody, zasady i postępowanie w rozwiązywaniu trudności wychowawczych.
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne
funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
IV. wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i
rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Podejmuję decyzje zna swoje podstawowe
prawa
przewiduje konsekwencje
swojego postępowania i
podejmowanych decyzji na
miarę możliwości
rozwojowych
wprowadzenie do tematu "Tydzień w
Państwie Króla Maciusia Pierwszego" -
przeczytanie I rozdziału książki "Król Maciuś
Pierwszy".
symboliczne przekazanie dzieciom władzy,
np. mogą głosować nad wyborem
aktywności (zabawa czy praca, wyjście na
dwór czy zabawa w sali, itp.),
uświadomienie dzieciom konsekwencji
podejmowanych decyzji, np. jeżeli
wybierzecie zabawę, jutro będzie więcej
pracy, itp.
pokolorowanie szablonu korony - każde
dziecko ozdabia swoją
Zabawa pt.„Pokaż co robią ministrowie
Króla Maciusia”.
Dzieci otrzymują po jednym obrazku i
przedstawiają swoim ciałem, ruchem to co
przedstawia obrazek. Przedszkolacy
rozpoznają i nazywają wykonywane przez
ministrów Króla Maciusia czynności.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
35
„Król Maciuś Pierwszy zaprasza do zabawy”
– zabawa ruchowa.
Wybrane dziecko – Król Maciuś – zaprasza
przedszkolaków do zabawy ruchowej.
Dzieci w określony sposób poruszają się po
sali , np. jak zające, jak węże, jak ptaki itp.
Co to są prawa i po co
są obowiązki
zna swoje prawa i obowiązki
wynikające z roli
przedszkolaka,
zna Kodeks Przedszkolaka,
wie, za jakie zachowania jest
nagradzane,
wie, jakie są konsekwencje
niewłaściwego zachowania,
potrafi odpowiedzieć, kim był
Janusz Korczak (nauczyciel,
który kochał dzieci i walczył o
ich prawa)
Zabawa integracyjna „Mały człowiek”.
Dzieci ilustrują ruchem treść wiersza:
Mały człowiek, duża sprawa. (dzieci
przykucają, wstają i zataczają rękami koło)
Mały człowiek ma swe prawa. (dzieci
rękami wskazują siebie)
Strzegąc praw tych należycie, (dzieci
krzyżują ręce i przykładają do siebie)
układamy dziecku życie. (dzieci klaszczą, a
następnie witają się przez podanie ręki).
Wypowiadanie wspólnie z dziećmi hasła:
„Dzieci mają swoje prawa niech każdy się
dowie, bo dziecko to także człowiek”. (dzieci
wypowiadają hasło rytmicznie podskakując,
rytmicznie tupiąc lub klaszcząc).
Rozmowa z dziećmi nt „Co to są prawa?”.
„Dzieci mają swoje prawa, a także
obowiązki” – spisanie praw i obowiązków
dzieci (propozycje dzieci); scenki dramowe.
„Kolorowe folie” - oglądanie otoczenia
przez kolorowe folie, wyciągnięcie wniosku,
że gdy przestrzegane są prawa dziecka to
świat jest kolorowy i radosny.
Prawo do miłości i
wychowania w
rodzinie
wie, że każde dziecko ma
prawo wychowywać się w
rodzinie, nawet dzieci, które
nie mają rodziców,
czuje się bezpiecznie w
przedszkolu,
wie do kogo zwrócić się o
pomoc, gdy potrzebuje
pocieszenia,
„Kołyska” - zabawa dzieci w parach wg W.
Sherborne.
„Masażyki” - zabawa dzieci w parach.
Zajęcia realizowane w ramach tematu
"Moja rodzina"
Prawo do radości,
zabawy
odczuwa radość z
podejmowanych aktywności,
działań i zabaw,
akceptuje siebie,
„Król Maciuś Pierwszy” – inscenizacja
utworu.
dzieci rozwiązują zagadki dotyczące
zabawek.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
36
zabawy według pomysłu dzieci
Prawo do wyrażania
swoich myśli i uczuć
wyraża swoje myśli i emocje
w sposób akceptowany
społecznie,
wie, że ma prawo do
negatywnych emocji oraz
okazywania radości,
potrafi zwrócić sie o pomoc,
gdy nie radzi sobie z
emocjami,
zabawa „Wyrażanie uczuć”. Dzieci – na
podstawie ilustracji wypowiadają się na
temat charakterystycznych cech różnych
stanów emocjonalnych, np. radosna twarz
– to buzia na której usta skierowane są do
góry, a oczy są duże i radosne.
„Miny”- zabawy z lusterkiem.
„Nazwij swoje uczucia” – dokończ zdania.:
jestem smutny , gdy ...
czuję się szczęśliwy , ponieważ .., itp.
„Skrzynka uczuć”- wyrażanie swego
nastroju za pomocą rysunku.
Wspólne rozwiązywanie problemów.
Prawo do nauki
poprzez zabawę
rozumie, że można uczyć się
poprzez zabawę,
aktywnie uczestniczy w
zabawach z grupą oraz
indywidualnych,
chętnie doświadcza, inicjuje
zabawy, zmienia aktywności
„Kostka” – uczymy Króla Maciusia liczyć i
rozpoznawać cyfry. Dzieci tańczą w
dowolny sposób przy muzyce. W przerwie
utworu muzycznego : łączą się w grupy,
zespoły liczące tyle dzieci ile oczek było na
kostce, (pokazanej przez nauczycielkę);
zgodnie z pokazaną na kostce cyfrą –
dotykają podłogi tyloma częściami swojego
ciała.
stosowanie aktywizujących metod pracy,
opartych na doświadczaniu i zabawie.
Prawo do
niepowodzeń i łez
wie, że ma prawo mieć
gorszy dzień, nie mieć ochoty
na zabawę, mieć zły humor,
korzysta z podpowiedzi
dorosłego, jak poprawić
nastrój,
wyraża swoje emocje w
sposób akceptowany
społecznie,
wspólne rozwiązywanie problemów,
znajdowanie różnych sposobów
rozwiązywania zadania,
zapoznanie z technikami relaksacyjnymi,
zajęcia uczące dzieci jak pomagać innym,
np. jak rozśmieszyć smutasa,
ćwiczenia w nazywaniu swoich problemów,
np. jestem zły bo nie udało mi się
zbudować domku,
Prawo do szacunku mówi otwarcie, kiedy nie
podoba mu się niewłaściwe
traktowanie przez innych,
rozumie, że należy szanować
dorosłych oraz kolegów,
do kolegów i dorosłych
zwraca się z szacunkiem,
„Zabawa w komplementy”. Dzieci
wypowiadają się nt. „Co lubię, co mi się
podoba u swoich kolegów i koleżanek”.
zabawy integracyjne,
scenki dramowe,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
37
używając odpowiedniego
słownictwa,
Prawo do własności decyduje o swojej własności ,
przestrzega innych prawo do
własności,
nie bierze cudzych rzeczy bez
zapytania właściciela o zgodę,
nie wyjmuje rzeczy z
szufladek innych dzieci,
scenki dramowe,
nauczanie incydentalne w naturalnych
sytuacjach,
Prawo do bycia sobą akceptuje siebie,
buduje pozytywny obraz
siebie,
wie, że ma prawo czegoś nie
umieć,
wskazuje różnice w wyglądzie
różnych ludzi,
wskazuje różnice w
charakterach dzieci,
potrafi przedstawić się i
powiedzieć kilka słów o sobie,
Zabawa orientacyjno-porządkowa „Znajdź
parę”. Dzieci tańczą do piosenki „Wszystkie
dzieci nasze są", a na przerwę w muzyce
szukają sobie pary.
„Wszyscy jesteśmy ważni pomimo różnic”.
Układanie obrazków w pary na zasadzie
przeciwieństw (praca w grupach): chudy -
gruby, wesoły - smutny, wysoki - niski,
ciemnoskóry człowiek - człowiek o białym
kolorze skóry.
Rozmowa: zwrócenie uwagi na prawo do
akceptacji takimi jakimi jesteśmy bez
względu na różnice w wyglądzie, w kolorze
skóry, włosów.
„Co lubicie robić?” - zabawa z pedagogiki
zabawy, wykorzystanie chusty animacyjnej.
Nauczyciel wymienia czynności, które lubią
wykonywać dzieci; te dzieci, które lubią
wymienione zajęcia, wchodzą pod chustę, a
następnie wracają na miejsce.
Prawo do niewiedzy potrafi powiedzieć, kiedy
czegoś nie rozumie lub nie
wie, jak postąpić,
podejmuje próby
rozwiązania problemu,
zadania,
Zabawa z rymami i sylabami”. Dzieci
tworzą rymowanki, wyliczanki do
podanych przez nauczycielkę słów.
nauczanie incydentalne, podczas
codziennych sytuacji,
Prawo do tajemnicy Wie, że są sprawy, o których
się nie mówi,
dotrzymuje tajemnicy
powierzonej przez kolegę
zabawa w "głuchy telefon", rebusy, zagadki
Prawo do okrywania i
tworzenia
aktywnie uczestniczy w
zabawach z grupą oraz
indywidualnych,
chętnie doświadcza, inicjuje
Zabawy twórcze „Rozweselamy Króla
Maciusia” – wykonanie obrazków „Gra
kolorów”. Dzieci zamalowują całą
powierzchnię kalki technicznej różnymi
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
38
zabawy, zmienia aktywności plamami (intensywne kolory kredek
woskowych). Składają kartkę na połowę i
podają nauczycielce. Nauczycielka
„prasuje”- lekko nagrzanym żelazkiem -
złożoną kartkę. Kolory łączą się i powstają
ciekawe kompozycje.
Prawo do imienia i
narodowości
potrafi się przedstawić,
zna nazwę swojego kraju i
miasta, w którym mieszka,
rozpoznaje dzieci różnych
narodowości i wie, że
wszystkie dzieci mają takie
sama prawa
Składanie obrazków z kilku elementów w
jedną całość (dzieci różnych narodowości -
Afrykańczyk, Europejczyk, Chińczyk,
Indianin, Hindus)- praca w grupach.
VI. „Jestem Polakiem, jestem Europejczykiem”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
XV. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Moja miejscowość,
Moje miasto
Interesuje się krajobrazem w
najbliższej okolicy,
Zna nazwę miejscowości i dzielnicy w
której mieszka , wskazuje cechy
charakterystyczne krajobrazu,
Wskazuje miejsce Warszawy na
mapie Polski
Zna herb Warszawy i
charakterystyczne miejsca (zabytki)
Wycieczki, zwiedzanie okolicy,
Uczestniczenie w różnych imprezach
organizowanych przez dzielnicę
Bemowo i Miasto,
Tematy kompleksowe
Polska – państwo,
Interesowanie się
różnorodnością i
bogactwem naszego
kraju, regionu,
świadomość bycia
polakiem, szanowanie
Potrafi określić swoje miejsce w
świecie: jestem Polakiem, mieszkam
w Polsce, mówię po polsku,
Rozumie znaczenie symboli
narodowych,
Zna wybrane polskie tradycje i
zwyczaje.
Spacery po okolicy
Wycieczki krajoznawcze
Opracowanie tematów
kompleksowych
Oglądanie albumów, encyklopedii,
wyszukiwanie informacji na
interesujące tematy, czytanie ich
Edukacja regionalna: legendy, stroje
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
39
symboli narodowych ludowe, rzemiosło artystyczne,
tańce regionalne, itp.
Europa - kontynent Nazywa niektóre państwa Europy i
określa ich cechy charakterystyczne
po zabytkach, kuchni, itp.
Rozumie słowo „europejczyk”,
Rozpoznaje flagę UE
Budzenie zainteresowania
wybranymi państwami Europy
poprzez wykorzystanie osobistych
doświadczeń dzieci (np. wyjazdy
wakacyjne)
Poznawanie życia rówieśników w
innych krajach
Uświadomienie różnorodności
językowej,
Poznanie znaczenia pojęcia Unia
Europejska, zapoznanie ze znakami i
symbolami UE (flaga, hymn, godło).
VII. „Przedszkolak w świecie wartości” (wartości etyczne)
Nie wystarczy, że dzieci usłyszą o wartościach, rzeczywiste ich przyswojenie wymaga
indywidualnego przeżywanie i kreowania, do ich stosowania potrzebne są umiejętności społeczne.
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne
funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
Treści Oczekiwane efekty, dziecko
kończące przedszkole: Propozycja realizacji
Prawda
Uczciwość
Mądrość
Uczy się odróżniać dobro od zła,
Odrzuca zachowania negatywne a
stara się naśladować zachowania
akceptowane społecznie
Poznaje przejawy nieuczciwości w
życiu codziennym (zabieranie
przedmiotów należących do innych,
kłamstwo),
Dostrzega wartość uczciwości
Analizowanie dziecięcych zachowań
w codziennych sytuacjach, zabawie,
Analiza zachowań bohaterów
utworów literackich, teatryków, np.
„Kłamczucha”, „Samochwała”,
„Pchła Szachrajka”, „Pipi
Pończoszanka”, „Dwie Dorotki”,
„Kubuś Puchatek”, „Dziewczynka z
zapałkami”,
Określanie i dostrzeganie
negatywnych zachowań w scenkach
dramowych.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
40
Dobro
Miłość
Przyjaźń
Okazuje uczucia miłości i szacunku w
stosunku do członków rodziny,
Przyjmuje w zabawach pozytywne
postawy,
Stara się wybierać postępowanie
akceptowane społecznie – w
kierunku czynienia dobra
Spontaniczne pomaganie innym,
Dostarczanie pozytywnych wzorców
zachowań,
Rozpoznawanie i wybieranie
sposobów postępowania
ukierunkowanych na czynienie
dobra (pomoc, negocjacje, słuchanie
innych)
Obowiązek
Odpowiedzialność
Stara się dotrzymywać słowa
Okazuje radość i zadowolenie z
dobrze wypełnionych obowiązków,
dyżurów,
Dostrzega konsekwencje braku
odpowiedzialności za swoje zdrowie i
bezpieczeństwo: złe odżywianie,
nieodpowiednie ubranie
Poznawanie znaczenie
dotrzymywania słowa podczas
zabawy lub wykonywania zadania
Wywiązywanie się z powierzonych
zadań
Budzenie wrażliwości poprzez
rozmowy (co się stanie gdy…?)
Szacunek
Godność
Potrafi uprzejmie odnosić się do
ludzi
Używa zwrotów grzecznościowych
Wyjaśnienie pojęcia szacunek-to
grzeczność połączona z troską o
uczucia i dobro drugiej osoby,
Poznanie wartości godności i jej
niezależności od plci, wieku, kondycji
fizycznej: zabawy w uprzejme
zwroty, kontakt z literaturą:
„Brzydkie kaczątko”, „Muminki”,,
„Kwoka”, „Kubuś Puchatek”,
„Zajączek z rozbitego lusterka”;
zabawy w ważne słowa (dziękuję,
przepraszam, proszę, czy mogę)
Uczestniczenie w akcjach
ekologicznych promujących
szacunek do Ziemi i przyrody.
Szczęście
Optymizm
Wyraża swoją radość i zadowolenie,
dzieli się nią z innymi,
Odczuwa satysfakcję ze sprawiania
radości innym, np. samodzielnie
wykonanymi prezentami
Określanie sytuacji, w których
dziecko czuje się szczęśliwe,
Dostrzeganie, że szczęście wiąże się
nie tylko ze światem konsumpcji,
Uroczystości przedszkolne
Do rozszerzenia i wzbogacenia tematyki można wykorzystać również treści programu
edukacyjnego „WYCHOWANIE W DUCHU WARTOŚCI” Diane Tillman, Pilar Qera Colomina gdzie
znaleźć można scenariusze zajęć oraz teksty literackie na bazie których można omawiać
poszczególne wartości.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
41
VIII. „Dbam o bezpieczeństwo swoje i innych”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania
przedszkolnego):
IV. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
VI. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.
XI. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.
Treści edukacyjne Oczekiwane umiejętności i
wiadomości dziecka Propozycja realizacji
Znajomość zasad bezpiecznego
zachowania się w różnych sytuacjach:
w sali podczas zabaw, w łazience, w
szatni, w ogrodzie przedszkolnym -
placu zabaw, na spacerach i
wycieczkach
(przestrzeganie norm określonych
zachowań typowych dla
funkcjonowania dzieci w
przedszkolu)
uważnie porusza się po
budynku oraz w ogrodzie
przedszkolnym
ustawia się w pary podczas
wyjść z sali, zbiórki w
ogrodzie
bezpiecznie i zgodnie z
przeznaczeniem korzysta z
urządzeń zabawowych na
placu zabaw
zna i stosuje zasady
wychodzenie z ogrodu (do
toalety, do domu)
przestrzega zakazu
wkładania czegokolwiek do
uszu, ust, nosa
korzysta z zabawek,
narzędzi i przyborów
zgodnie z zasadami ich
użytkowania
zgłasza nauczycielce
zabawki zepsute i
niebezpieczne
ustalenie z dziećmi kodeksu
zachowań obowiązujących
w przedszkolu
rozmowy, pogadanki nt.
sytuacji zagrażających
dzieciom,
ustalenie jasnych zasad
korzystania z zabawek w sali
i urządzeń w ogrodzie,
Przestrzeganie kontraktów
grupowych,
spotkania z policjantem,
strażnikiem miejskim,
lekarzem
dostarczanie dzieciom
wzorców zachowania,
filmy edukacyjne, teatrzyki,
scenki dramowe
wyciąganie konsekwencji za
zachowania zagrażające
bezpieczeństwu własnemu i
innych
próbuje samodzielnie i
bezpiecznie organizować
sobie czas wolny w
przedszkolu i w domu
Niebezpieczne miejsca zabaw orientuje się, gdzie można
bawić się bezpiecznie, a
gdzie nie
nie oddala się od dorosłych
praca z tekstem, obrazkiem
podczas wycieczek po
okolicy wskazywanie miejsc
niebezpiecznych do zabawy
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
42
zna zagrożenia wynikające
z przebywania w pobliżu
zbiorników wodnych,
kąpieli w nich, ślizgania się
po zamarzniętej
powierzchni
(teren budowy, jezdnia,
zbiorniki wodne)
Unikanie zagrożeń w domu i w
przedszkolu :
Szkodliwe produkty i środki
chemiczne, środki
pirotechniczne, lekarstwa
substancje niebezpieczne:
alkohol, nikotyna, narkotyki
urządzenia elektryczne
urządzenia gazowe
narzędzia i urządzenia
techniczne
ogień
zachowuje ostrożność w
zetknięciu z nieznanymi
środkami chemicznymi,
lekarstwami, grzybami, itp.,
wie, że lekarstwa zażywa
się tylko pod kontrolą
dorosłych
rozumie zakaz brania do
rąk nieznanych
przedmiotów, butelek, itp.
nie próbuje nieznanych
produktów
zna szkodliwy wpływ
substancji niebezpiecznych
i ich nie próbuje
przestrzega zakazu zabawy
urządzeniami
elektrycznymi i gazowymi,
zna konsekwencje
nieprzestrzegania zakazu
dostrzega sytuacje
zagrażające zdrowiu i życiu,
np. podchodzenie do
pracujących maszyn i
urządzeń
unika zabawy z ogniem, zna
konsekwencje
informuje dorosłych o
swoich dolegliwościach,
złym samopoczuciu,
Dostrzega sytuacje
zagrażające
bezpieczeństwu innych
dzieci i zgłasza je
nauczycielce
(niebezpieczna zabawa,
oddalanie się od grupy, itp.
praca z tekstem i obrazkiem
scenki dramowe
filmy
zapoznanie z piktogramami
oznaczającymi miejsca
niebezpieczne
historyjki obrazkowe
przykładowe środki
niebezpieczne (płyn do
mycia toalet,
papierosy,fajerwerki, itp.)
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym orientuje się w wycieczka na skrzyżowanie,
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
43
bezpiecznym poruszaniu
się po drogach i korzystaniu
ze środków transportu
wie, do czego służą światła
odblaskowe
zna elementarne zasady i
znaki ruchu drogowego –
stosuje je w praktyce
na zasady bezpiecznego
podróżowania
potrafi przejść przez ulicę (z
sygnalizatorem i bez)
potrafi właściwie zachować
się w środkach transportu
miejskiego: bezpieczne
wysiadanie i wsiadanie,
kasowanie biletu,
ustępowanie miejsca
stosuje zasady
bezpiecznego poruszania
się jako pieszy podczas
wyjść z grupą
pokaz właściwego
zachowania się na ulicy
podczas spacerów
poznawanie zasad
przebywania w środowisku
naturalnym, podczas
spacerów, wycieczek
zapoznanie z zasadami
bezpiecznego podróżowania
różnymi środkami
transportu: rower-kask,
łódź-kamizelka ratunkowa,
samochód-fotelik, pasy
podróżowanie autokarem-
wycieczka
Znajomość sposobów wzywania
pomocy i radzenia sobie w trudnych
sytuacjach
zna numery alarmowe i
potrafi wybrać je w
telefonie
zna sposoby zachowania
się w sytuacji zagrożenia i
gdzie można otrzymać
pomoc
potrafi poprosić o pomoc
scenki dramowe
zabawy z telefonem
zabawy tematyczne
praca z tekstem i obrazkiem
zagadki słowne i muzyczne
układanie historyjek
obrazkowych, wymyślanie
ich zakończenia
Unikanie zagrożeń pochodzących od
dorosłych (właściwe reagowanie):
spotkanie z nieznajomym
złe tajemnice (krzywdzenie
dziecka)
niebezpieczny dotyk
rozumie pojęcie "osoba
obca"
stosuje zasadę
ograniczonego zaufania do
osób nieznajomych w
różnych miejscach i
sytuacjach
wie, gdzie i jak szukać
pomocy
wie, co robi policjant,
potrafi opisać jego mundur,
zachowuje ostrożność w
mało znanym lub obcym
zdefiniowanie pojęcia osoby obcej, uświadomienie dzieciom, że nie wszyscy dorośli zasługują na zaufanie
wyjaśnienie, w jakich
sytuacjach trzeba powiedzieć
NIE
poznanie charakteru pracy
policjanta, możliwość
bezpośredniego kontaktu
praca z tekstem "Wilk i 7
koźlątek",
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
44
środowisku
informuje dorosłych o
niewłaściwych
zachowaniach obcych
wobec nich
odmawia, gdy jest
częstowane nieznanymi
substancjami
wie, że nie wolno
przyjmować prezentów od
obcych
przestrzega zakazu
wsiadania do pojazdów
osób nieznajomych
rozumie przeczytany
tekst, logicznie
wnioskuje
opowie własnymi
słowami tekst teatrzyku
"Komu można zaufać, co to
jest zaufanie" - wypowiedzi
dzieci,
"drzewo zaufania" -
rysowanie ludzi, którym
można zaufać,
rozmowy kierowane
scenki dramowe
zapoznanie rodziców z
kampaniami społecznymi,
np. prowadzonymi przez
Fundację Dzieci Niczyje
wyczulenie na zachowania
obcych
uświadomienie, iż osoba
wyglądająca przyjaźnie
może być dla nas
zagrożeniem
Unikanie zagrożeń płynących ze
środków masowego przekazu:
Internet (niebezpieczne strony
WWW , gry internetowe
udostępnienie swojego
telefonu, zdjęcia, adresu
zagrożenia związane z
poznawaniem ludzi w Internecie
nadmierne oglądanie telewizji
zna zagrożenia płynące z
korzystania z Internetu
zna skutki nadmiernego
oglądania TV i
niewłaściwych dla dzieci
treści
korzysta z komputera i TV
pod kontrolą dorosłych
zapoznanie z zagrożeniami
związanymi z nadużywaniem
mediów: wady postawy,
otyłość, wady wzroku, złe
wykorzystanie czasu,
uświadomienie, że świat
pokazany w reklamach nie
jest rzeczywisty;
ukazanie alternatywnych
form spędzania czasu
realizacja programów
zewnętrznych
Dziecko w świecie wirtualnym zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel – oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów / koleżanek)
korzysta z Internetu tylko za zgodą rodziców / osób dorosłych
nie traktuje komputera, jako największego
rozmowy kierowane na temat negatywnego wpływu nadmiernego korzystania z internetu, telewizji i spędzania czasu na grach komputerowych i telewizyjnych
odgrywanie scenek uświadamiających zagrożenia z kontaktów przez Internet
wprowadzenie w zasady kultury kontaktów poprzez
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
45
towarzysza zabaw
zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego - nierzeczywistego)
nie promuje zachowań agresywnych, przemocy obecnej, np. w grach komputerowych
dostrzega także
pozytywny wpływ świata
wirtualnego (np. rozwój
myślenia, kojarzenia,
wyobraźni, pogłębienie
wiedzy, wzmocnienie
poczucia własnej
wartości, itp.)
komunikatory- Savoir vivre w rozmowach przez telefon, listach, mailach itp.
Unikanie zagrożeń pochodzących ze
środowiska przyrodniczego:
rośliny trujące
zachowanie ostrożności w
kontaktach ze zwierzętami
żyjącymi w okolicy przedszkola
zjawiska atmosferyczne,
rozpoznawanie ich i nazywanie
niebezpieczeństwa wynikające z
pogody
wie, że niektóre rośliny są
trujące
nie wkłada nieznanych
roślin do buzi
nie zbliża się do nieznanych
zwierząt, unika kontaktu z
nimi
nie wkłada rąk za
ogrodzenie podczas
spacerów
potrafi zachować się w
przypadku ataku psa
rozpoznaje i nazywa
zjawiska atmosferyczne
nie naraża się na
niebezpieczeństwa
wynikające z pogody, np.
nie stoi pod drzewem w
czasie burzy, nie zdejmuje
czapki w mroźną pogodę.
wycieczki po okolicy,
wskazywanie roślin
trujących, np. cis, złotokap
scenki dramowe
pokazanie, jak reagować w
przypadku ataku psa
obserwacje przyrodnicze
prowadzenie kalendarza
pogody
historyjki obrazkowe
dobieranie odzieży do
aktualnej pogody
oglądanie serwisów
pogodowych i stosowanie się
do podawanych informacji
Tematykę można rozszerzyć o zajęcia proponowane przez Reginę Dąbrowską w książce
„BEZPIECZNIE PRZEZ ŻYCIE – CZYLI JAK UCZYĆ DZIECKO UNIKANIA ZAGROŻEŃ” (scenariusze i karty
pracy). Do wykorzystania teksty z książki Doroty Niewoli "Chcę być bezpieczny".
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
46
IX. „Zdrowy przedszkolak”
Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego):
II. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku.
V. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
Treści edukacyjne
Oczekiwane umiejętności i
wiadomości dziecka
Propozycja realizacji
Kształtowanie nawyków higienicznych
kształtowanie świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia
nabywanie właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych i aktywności ruchowej
stwarzanie poczucia bezpieczeństwa własnego i innych, oraz życia w zgodzie ze środowiskiem naturalnym
zna zasady dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo oraz je przestrzega
chętnie korzysta z zabiegów higienicznych
spożywam zróżnicowane posiłki
czynnie spędza wolny czas
rozumie zasady sportowej rywalizacji
rozwijanie samodzielność w zakresie czynności higienicznych i samoobsługowych
dba o estetykę własnego wyglądu
przyzwyczajanie do utrzymania w porządku rzeczy osobistych;
zachowuje ład w najbliższym otoczeniu;
doskonali umiejętności planowania
angażowanie rodziców w działalność prozdrowotną przedszkola
zajęcia zorganizowane
zabiegi higieniczne
spacery
wycieczki
zawody sportowe
konkursy i turnieje
przedsięwzięcia i akcje prozdrowotne
dbanie o własne zdrowie- nie unikanie dentysty, szczepień
pielęgnowanie przyrody wokół nas- segregowanie odpadów i dbanie o środowisko
dbanie o czystość całego ciała
częste i prawidłowe mycia rąk
dbanie o czystość zębów po każdym posiłku
wyjaśnienie potrzeby stosowania szczepień
przestrzeganie przed nadwyrężaniem głosu
zwrócenie uwagi na niekorzystny wpływ hałasu na słuch
rozumienie potrzeby odpoczynku i relaksu
przyzwyczajanie do przebywania w wietrzonych
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
47
pomieszczeniach
prelekcje i pogadanka lekarza internisty
wizyta w gabinecie pielęgniarki szkolnej, w gabinecie stomatologicznym
codzienne spacery, wyjścia do ogrodu przedszkolnego - wietrzenie sal - wycieczki plenerowe
Zdrowe odżywianie się
zwraca uwagę na umiejętne i kulturalne zachowanie się w czasie posiłku
rozumienie znaczenie umiaru w jedzeniu słodyczy
zna zasady zdrowego odżywiania się
potrafi zrobić samodzielnie zdrowe potrawy z gotowych półproduktów
potrafi zaproponować zdrowe przekąski
kulturalne zachowanie się podczas posiłków
racjonalne odżywianie i jego znaczenie dla zdrowia człowieka
zachęcanie do spożywania zdrowych produktów, dużej ilości warzyw i owoców
przekazywanie wzorców zachowań do naśladowania
nauka zasad Savoir vivre
systematyczne wdrażanie do kultury i higieny
omawianie piramidy zdrowego żywienia
wspólne tworzenie z dziećmi plakatów, gazetki, prace twórcze - konkursy, quizy, zagadki, hasła o zdrowym żywieniu
tworzenie z dziećmi kącików eksponujących zdrową żywność
wspólne wykonywanie sałatek, kanapek, drugiego śniadania, deserów
Aktywne spędzanie czasu
czynnie wypoczywa –ćwiczy biega, uprawia sporty
pokonujemy przeszkody, chodzi na spacery i wycieczki
częste przebywa na powietrzu w każdej porze roku
wyrabianie zamiłowania do wycieczek i aktywności ruchowej, jako źródła zdrowia, radości, rekreacji i wypoczynku
stworzenie warunków do rozwijania aktywnej i
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
48
organizuje zabaw ruchowe na powietrzu
potrafi wykonywać ćwiczenia zapobiegające powstawaniu wad postawy
twórczej działalności ruchowej
rozwijanie ogólnej sprawności i koordynacji ruchowej poprzez systematyczne organizowanie gimnastyki, zabaw ruchowych, zawodów sportowych
zachęcanie dzieci do samorzutnych zabaw związanych z ruchem
organizowanie zajęć ruchowych w sali i na powietrzu
codzienne przebywanie w ogrodzie przedszkolnym
uczestniczenie w grach i zabawach terenowych
gimnastyka poranna
wykorzystanie w sposób aktywny czasu wolnego z rodziną na powietrzu
zachęcanie rodziców do wspólnych zabaw z dzieckiem na placu zabaw,
Profilaktyka nałogów
jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami, nałogami
prezentuje właściwą postawę „PRZECIW”
orientuje się w procesie uzależnienia człowieka od czegoś (zna ich niekorzystny wpływ na organizm)
wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości)
wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy (tytoń), leki, Internet, telewizja)
nabywa umiejętność odmawiania „NIE” bez poczucia winy (asertywność)
nie jest podatne na wpływ reklam (tzw. ukryte programy) oraz osób mających złe zamiary
wdrażanie do postawy asertywnej
zapoznanie dzieci z skutkami nadużywania alkoholu, skutkami palenia papierosów i zażywania środków psychoaktywnych
zachęcanie do zdrowego sposobu rozładowywania napiec i stresów DZIAŁANIA DOSTOSOWANE SĄ DO WIEKU DZIECI
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
49
jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami;
wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości)
wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy, komputer, telewizja)
9. Nasze dobre praktyki i obszary do zmiany - czyli ewaluacja programu
1. Przeprowadzenie wśród rodziców ankiety, która posłuży nam do upewnienia się, czy treści
zawarte w naszym programie są zgodne z potrzebami rodziców (być może będzie konieczność
dostosowania programu na bazie bieżących doświadczeń i potrzeb rodziców wynikłych w
pierwszym miesiącu uczęszczania dzieci do przedszkola). Wyniki zostaną zawarte w załączniku
do programu.
2. Program wychowawczy podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego 2014/2015 poprzez:
analizę dokumentacji pedagogicznej: planów miesięcznych, zapisów w dzienniku pod
kątem realizacji treści z programu
analizę arkuszy obserwacji dzieci w obszarach związanych z realizacją programu
(wzrost/regres umiejętności)
zapoznanie się z rocznymi sprawozdaniami każdej grupy - analiza wniosków do pracy na
następny rok szkolny
analiza gotowości szkolnej - arkusz zbiorczy wyników
analiza rozmów wicedyrektora z rodzicami (pochwały, skargi, trudności, potrzeby, itp.)
ocenę zaangażowania rodziców w uroczystości przedszkolne (liczba osób
uczestniczących w uroczystościach, angażujących się w pomoc przy ich organizowaniu)
monitorowanie ilości rodziców uczestniczących w spotkaniach tematycznych,
szkoleniowych, warsztatowych organizowanych w odpowiedzi na ich bieżące potrzeby i
wyciąganie wniosków
konkurs: rozumienie praw dziecka grupa 3 i 4
przeprowadzenie quizu dla dzieci, grupa 3 i 4
ocena umiejętności dzieci w codziennych sytuacjach
plebiscyt życzliwości - dzieci oceniają nauczyciela
dzielenie się doświadczeniem podczas spotkania z okazji zakończenia roku
ankieta przeprowadzona wśród nauczycieli (czerwiec 2015)
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
50
Planowałyśmy również przeprowadzenie ankiety wśród rodziców, ale niechętnie biorą oni udział w
takim sposobie wyrażania swoich opinii więc nie wniosły by znaczących informacji do ewaluacji.
10. Skąd my to wszystko wiemy- czyli bibliografia
1. "Bezpiecznie przez życie-czyli jak uczyć dziecko unikania zagrożeń", R. Dąbrowska
2. Deklaracja Praw Dziecka
3. "Dziecko w świecie wartości", I. Koźmińska, E. Olszewska
4. "Janusz Korczak - myśli", Hanna Krichner
5. "Mam prawo", G. Kasdepke
6. "Metody pracy Korczaka", Agnieszka Witkowska-Krych
7. "Myśl pedagogiczna Janusza Korczaka", Lucyna Ukleja
8. "Nasze przedszkole" program edukacji przedszkolnej, M. Kwaśniewska, W. Żaba-
Żabińska
9. "Nie przydeptuj małych skrzydeł" Katarzyna Wnęk - Joniec
10. "Porządkowanie świata. Kogo wychowywał Janusz Korczak", Wojciech Lasota
11. "Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020", Załącznik do Uchwały
Nr LXIII/1751/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r.
12. „Wychowanie w duchu wartości” D. Tillman, P. Qera Colomina
13. www.2012korczak.pl
14. www.fdn.pl - Fundacja Dzieci Niczyje
15. www.kopd.pl - Komitet Ochrony Praw Dziecka
16. www.brpd.pl - Biuro Rzecznika Praw Dziecka
............. I NASZE WŁASNE DOŚWIADCZENIA
11. Załączniki
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
51
ZAŁĄCZNIK NR 1
Co zamiast klapsa?
Karanie a ponoszenie konsekwencji
Kara to najczęściej wybierana metoda wychowawcza, po którą sięgają rodzice, gdy dziecko
nie zachowuje się zgodnie z ich oczekiwaniami. Kara ma nauczyć dziecko właściwego
postępowania, często przybiera ona formę nakazów, zakazów, rozkazów, bicia, klapsów,
manipulacji, krzyków, porównań, dawania szlabanów, prawienia kazań, straszenia, przekupywania.
Wszystko dla dobra dzieci - po to, aby były dobre, umiały przestrzegać reguł i praw, potrafiły
kochać, szanowały siebie i innych, były otwarte, samodzielne, ciekawe świata, szczęśliwe,
przyjacielskie, itd.
Stop. Czy wcześniej wymienionymi sposobami da się to osiągnąć? Na pewno NIE.
Kara, choć na pierwszy rzut oka wydaje się skuteczna (dziecko zaprzestaje danego
zachowania), na dłuższą metę jest mało przydatna, gdyż pociąga za sobą wiele skutków ubocznych,
widocznych nie tylko na ciele dziecka (siniaki, zranienia), ale także na jego psychice. Kary
wywołują u dzieci różne przykre emocje z którymi trudno im sobie poradzić. Dzieci przestają się
zachowywać w niewłaściwy sposób z powodu lęku, a nie dlatego, że zrozumiały, dlaczego nie
wolno czegoś robić. Dlatego zazwyczaj raz wymierzona kara nie wystarcza - dzieci nie rozumieją,
co zrobiły źle, więc zachowanie, które wywołało karę, będzie się powtarzać. Często dzieci uczą się,
że ważna jest nie zmiana zachowania, ale to, aby nie dać się przyłapać rodzicom. Te z dzieci, które
nie otrzymują od rodziców pozytywnej uwagi, będą wręcz powtarzały niewłaściwe zachowania, w
myśl zasady: "lepiej być skrzyczanym i zbitym, niż ignorowanym". Dla dziecka najważniejsza jest
uwaga rodzica, więc gdy rodzic skupia się wyłącznie na złym zachowaniu dziecka, powoduje
wzmacnianie niepożądanego zachowania.
Co w takim razie robić? Czy mamy akceptować niewłaściwe zachowania dziecka? Nie.
Dziecko musi odczuć konsekwencje swojego złego zachowania.
Konsekwencje wychowują. Kary ranią.
Konsekwencje są naturalnym wynikiem zachowania dziecka. Bywają pozytywne i
negatywne. Pokazują dziecku jak należy postępować i czego więcej nie robić. Aby taka sytuacja
mogła zaistnieć, dziecko musi znać reguły panujące w domu. Jest to dla niego bardzo ważne, gdyż
wiedzą o tym, jakie zachowania akceptujemy, a jakie nam się nie podobają, buduje jego poczucie
bezpieczeństwa. Gdy dajemy dziecku odczuć konsekwencje jego zachowania, dajemy mu szansę na
zastanowienie się, jak to zachowanie zmienić, jak np. naprawić wyrządzoną komuś krzywdę.
Konsekwencje powinny być sformułowane jako reguły zachowania. Nie jest konieczne,
aby dziecko (szczególnie małe, ze starszym można je ustalać wspólnie) się na nie zgadzało - to
rodzic je wyznacza. Jeśli je ustalimy, powinniśmy stanowczo i konsekwentnie ich przestrzegać, a
jeśli coś w nich zmieniamy, dziecko powinno być o tym uprzedzone.
Jeśli wskazujemy na konsekwencje, powinniśmy je odnosić do konkretnego czynu, zachowania, a
nie do dziecka, jako takiego ("jestem zła, że stłukłeś mój kubek", zamiast: "jesteś niedorajdą").
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
52
Warto pamiętać, aby konsekwencje były dostosowane do wieku i możliwości dziecka oraz aby
doświadczenie konsekwencji było możliwe. Na przykład nie jest możliwe, żebyśmy rano, spiesząc
się do pracy, zostawili dziecko w domu, jako konsekwencję tego, że zbyt wolno się ubiera.
Stwierdzenie "Jak się zaraz nie ubierzesz, to zostaniesz sam w domu" byłoby straszeniem, a nie
wyciąganiem konsekwencji z zachowania dziecka.
Dzieci najskuteczniej uczą się przyjmowania odpowiedzialności za swoje działania na podstawie
konsekwencji własnych zachowań:
• "Jeśli tylko bawisz się jedzeniem, to najwyraźniej już się najadłeś i możesz odejść od stołu",
• "Jeżeli dokuczasz młodszemu bratu, on nie będzie się z tobą bawił",
• "Jeśli wydasz całe kieszonkowe w jeden dzień, to przez resztę tygodnia nie będziesz miał ani
grosza".
Racjonalne konsekwencje łamania reguł pomagają dzieciom w coraz lepszym ich rozumieniu i
przestrzeganiu.
Oto kilka pomocnych sposobów, które warto zastosować zamiast karania:
1. Wyraź swoje uczucia, nie atakując charakteru dziecka. "Złoszczę się, kiedy widzę porozrzucane zabawki w twoim pokoju".
2. Określ swoje oczekiwania. "Oczekuję, że zabawki będą posprzątane."
3. Wskaż dziecku, jak może naprawić zło. "Misie poukładaj na półce a samochodziki i klocki do pudełek".
4. Zaproponuj wybór. "Możesz bawić się wszystkimi zabawkami, ale musisz je sprzątać zanim pójdziesz oglądać bajkę.
Jeśli nie posprzątasz zabawek, nie będziesz mógł oglądać bajki. Decyduj sam".
5. Przejmij inicjatywę. DZIECKO: Dlaczego telewizor jest wyłączony i nie mogę oglądać bajki?
OJCIEC: Ty mi powiedz dlaczego?
Pozwól dziecku samodzielnie znaleźć odpowiedź na dręczące je pytanie, dzięki temu dostrzeże
konsekwencje swojego postępowania.
6. Wspólnie rozwiąż problem. "Możemy ustalić, że jeśli będziesz potrzebował pomocy przy sprzątaniu poprosisz mnie o pomoc, a
potem wspólnie pooglądamy bajkę".
Autorka: Marlena Trąbińska-Haduch
Grafika: Ewa Brejnakowska-Jończyk
Materiał pochodzi ze strony internetowej Fundacji Dzieci Niczyje
www.dobryrodzic.fdn.pl
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
53
ZAŁĄCZNIK NR 2
Będąc każdego dnia z dziećmi powinniśmy pozwolić im błądzić i radośnie dążyć do poprawy. Osoby dorosłe
uznając powyższe prawo a tym samym akceptując błędy dzieci muszą pamiętać, że ich obowiązkiem jest
obserwowanie zachowania, wyjaśnianie przyczyn nieprawidłowości oraz podejmowanie działań
kompensacyjnych wobec dzieci, które tego potrzebują.
~~~ Prawo do tajemnicy ~~~
Dzieci w przedszkolu, nawet te najmłodsze mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne, koleżeńskie. Dzieci
często odgradzają się krzesełkami, budują namioty, kryjówki – to ich świat zabawowych tajemnic. Zabawy
tematyczne typu ,,Głuchy telefon” uczy dzieci zachowania tajemnicy cierpliwie i do końca. ~~~ Prawo do własności ~~~
Wiemy, że dzieci uwielbiają gromadzić skarby w postaci kamyka, rysunku, czy innego przedmiotu. Podczas
zabawy mają swoje ulubione zabawki, kąciki, wszystkie wytwory plastyczne stanowią skarbiec. Szanujmy
to prawo, dzięki temu uczymy dzieci, że mają prawo do własności, ale też powinny respektować je wobec
każdego kolegi, innych ludzi.
PRAWA DZIECKA W PRZEDSZKOLU
~~~ Prawo do szacunku ~~~
Prawo dotyczące szacunku dla dziecięcej niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości,
szacunku dla tajemnic i wahań, ciężkiej pracy wzrostu, dla bieżącej godziny, w której żyje dziecko. Fakt
obdarzania człowieczeństwem wymaga szacunku. Aby stworzyć takiego człowieka, trzeba stosować metody
oparte na szacunku bez użycia manipulacji. Trzeba znaleźć sposób, by dziecku przesłać godny wizerunek
jego osoby. Każde dziecko jest inne, coś innego je fascynuje, coś innego przyciąga. Dlatego ważne jest
uwzględnienie indywidualności każdego dziecka oraz jego podstawowych potrzeb.
~~~ Prawo do niewiedzy ~~~
Potrzeba wielkiej wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, one mają do tego
prawo, gdyż otaczający ich świat jest nieznany. Zadaniem dorosłych jest cierpliwe i wytrwałe niesienie
pomocy dzieciom w chwili, gdy potrzebują oni przewodnika, by wybrać i zdecydować kim być, co robić,
jaka postawę przyjąć w społeczeństwie i na podstawie jakich wartości budować swoją przyszłość. W tym
momencie niepokojem napawa fakt, iż rodzice w swoich marzeniach chcą mieć dzieci zdolne i
wszystkowiedzące. Niekiedy stawiają zbyt duże wymagania kosztem zabawy, zapominając o tym, że ich
dziecko ma prawo do niewiedzy. Przed nim szkoła, w której będzie uczyć się dalej.
~~~ Prawo do niepowodzeń i łez ~~~
Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje i nabierze doświadczenia życiowego. Gniew, złość,
oskarżanie za niepowodzenia dziecka wywołuje u niego agresje i płacz. Nie należy spodziewać się
natychmiastowej zmiany. Niekiedy wystarczy poczekać i okazać trochę wyrozumiałości. Współczesna
psychologia proponuje zamiast karania pokazać dziecku jak może naprawić zło. Drugim skutecznym
sposobem jest określenie uczucia dziecka w momencie niepowodzenia, np. przykro jest gdy coś się nie uda,
smutno jest gdy coś się kończy... Zdecydowanie mniej popłynie łez rozpaczy, gdy nasze reakcje na
niepowodzenie dziecka będą odpowiednie.
~~~ Prawo do upadków ~~~
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
54
~~~ Prawo do dnia dzisiejszego ~~~
Dziecko z braku doświadczeń żyje teraźniejszością, chwilą bieżącą. Ta chwila liczy się najbardziej. Rodzice
chcą, by dziecko nie absorbowało zbyt wiele czasu, nie wymagało głębszego namysłu, jak z nim
postępować. A dziecko pragnie być tym, kim jest w tym momencie, czyli po prostu pragnie być dzieckiem, a
nie przyszłym dorosłym, nie pociechą czy zabawką w rękach dorosłych.
Dziecko ma prawo:
do radości
do wyrażania swoich uczuć
do nauki przez zabawę
do sprawiedliwej oceny
do rozwijania zainteresowań
do zadawania pytań
do niepowodzeń i łez
do własności
do niewiedzy
do tajemnic i własnego zdania
do szacunku
do przekonań religijnych
do stałej opieki dorosłego
do korzystania z pomocy
do czasu wolnego
~~~ Prawo do radości ~~~
Radość to nieodłączne uczucie naszych dzieci. Sztuką radowania się należy zarażać dzieci już od
najmłodszych lat. Niekiedy nierozumna miłość odbiera dziecku radość pokonywania trudności, satysfakcję z
samodzielnego radzenia sobie, odkrywania i poznawania. Dla własnej wygody lub z powodu niecierpliwości
wyręczamy dzieci w czynnościach samoobsługowych, odbierając im chęć i możliwość samodzielnych prób.
Musimy pamiętać, że najważniejsza jest radość pokonywania trudności, osiągniętego celu, odkrytej
tajemnicy. Radość z jednego, mniejszego osiągnięcia mobilizuje do dalszych, większych.
~~~ Prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć ~~~
Konieczność dialogu, zaakceptowania emocji nieprzyjemnych, sposobów wytwarzania atmosfery szczerości
i zaufania to podstawowe warunki komunikacji między ludźmi. Musimy przekonać siebie i dziecko, że
mamy prawo do swoich uczuć oraz obowiązek dzielić się nimi z innymi. Dzieci potrzebują tego, aby ich
uczucia były akceptowane i doceniane. Powinniśmy pozwolić dzieciom na wyrażanie uczuć, zarówno
pozytywnych, jak i negatywnych.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
55
www.kopd.pl www.fdn.pl www.unicef.pl www.brpd.pl
CIEKAWE KSIĄŻKI:
Renata Piątkowska, Anna Czerwińska Rydel
"Moje prawa, ważna sprawa", wyd. Literatura
...............................................................................................................................
Joanna Krzyżanek "Dzieciaki z ulicy Tulipanowej,
czyli Prawa Małych i Dużych", wyd. Jedność
Książka została laureatką VII edycji konkursu
„Świat przyjazny dziecku” organizowanego przez
Komitet Ochrony Praw Dziecka.
............................................................................................
...................................
Grzegorz Kasdepke "Mam Prawo!",
wyd. National Geographic : G+J RBA
...............................................................................................................................
POLECANE STRONY INTERNETOWE:
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
56
ZAŁĄCZNIK NR 3
Prośba Twojego Dziecka
Nie psuj mnie. Dobrze wiem, że nie powinienem mieć tego wszystkiego, czego się domagam. To tylko
próba sił z mojej strony.
Nie bój się stanowczości. Właśnie tego potrzebuję – poczucia bezpieczeństwa.
Nie bagatelizuj moich złych nawyków. Tylko ty możesz pomóc mi zwalczyć zło, póki jest to jeszcze w
ogóle możliwe.
Nie rób ze mnie większego dziecka, niż jestem. To sprawia, że przyjmuje postawę głupio dorosłą.
Nie zwracaj mi uwagi przy innych ludziach, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. O wiele bardziej
przejmuję się tym, co mówisz, jeśli rozmawiamy w cztery oczy.
Nie chroń mnie przed konsekwencjami. Czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych i
nieprzyjemnych.
Nie wmawiaj mi, że błędy, które popełniam, są grzechem. To zagraża mojemu poczuciu wartości.
Nie przejmuj się za bardzo, gdy mówię, że cię nienawidzę. To nie ty jesteś moim wrogiem, lecz twoja
miażdżąca przewaga !
Nie zwracaj zbytniej uwagi na moje drobne dolegliwości. Czasami wykorzystuję je, by przyciągnąć
twoją uwagę.
Nie zrzędź. W przeciwnym razie muszę się przed tobą bronić i robię się głuchy.
Nie dawaj mi obietnic bez pokrycia. Czuję się przeraźliwie tłamszony, kiedy nic z tego wszystkiego nie
wychodzi.
Nie zapominaj, że jeszcze trudno mi jest precyzyjnie wyrazić myśli. To dlatego nie zawsze się
rozumiemy.
Nie sprawdzaj z uporem maniaka mojej uczciwości. Zbyt łatwo strach zmusza mnie do kłamstwa.
Nie bądź niekonsekwentny. To mnie ogłupia i wtedy tracę całą moją wiarę w ciebie.
Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami. Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić cię o
wyjaśnienia, poszukam ich gdzie indziej.
Nie wmawiaj mi, że moje lęki są głupie. One po prostu są.
Nie rób z siebie nieskazitelnego ideału. Prawda na twój temat byłaby w przyszłości nie do zniesienia.
Nie wyobrażaj sobie, iż przepraszając mnie stracisz autorytet. Za uczciwą grę umiem podziękować miłością,
o jakiej nawet ci się nie śniło.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
57
Nie zapominaj, że uwielbiam wszelkiego rodzaju eksperymenty. To po prostu mój sposób na życie, więc
przymknij na to oczy.
Nie bądź ślepy i przyznaj, że ja też rosnę. Wiem, jak trudno dotrzymać mi kroku w tym galopie, ale
zrób, co możesz, żeby nam się to udało.
Nie bój się miłości. Nigdy.
Materiał pochodzi ze strony www.2012korczak.pl
ZAŁĄCZNIK NR 5
Ankieta dotycząca działań wychowawczych przedszkola została przeprowadzona
wśród rodziców dzieci ze wszystkich grup w przedszkolu, w dniach 22.09.2014-
10.10.2014.
Wyniki ankiety miały dać odpowiedź, czy działania wychowawcze przedszkola, zawarte w
programie są rzeczywiście zgodne z potrzebami i preferencjami rodziców w tym zakresie.
W roku szkolnym 2014/2015 do przedszkola uczęszcza 90 dzieci, zwrócono 18
ankiet.
1. Jaki styl wychowawczy Pan/i preferuje:
Wychowujemy dziecko bezstresowo: 2 odpowiedź
Wychowujemy dziecko z dyscypliną: 8 odpowiedzi
Dążymy do wpajania określonych zasad: 10 odpowiedzi WYPOWIEDZI RODZICÓW NA TEMAT ZASAD:
"Że w życiu naszym najważniejsza jest rodzina i szacunek do drugiego człowieka."
"Szacunek dla innych, rodzicielstwo bliskości."
"Dziecko wie, co jest dobre, a co złe, wie które zachowania są bezpieczne. Staramy się aby
wyrosło na dobrego człowieka, który potrafi myśleć o innych i innym pomagać."
"Poszanowania innych ludzi, szczególnie starszych i niepełnosprawnych, zwracamy dużą
uwagę na kulturę osobistą.
"Dziecko ma wiedzieć co mu wolno, a czego nie. Nie wierzę w moc bezstresowego
wychowywania, później wyrasta taka osoba na problemową."
"Wartości społeczne, itp."
"Szacunek do drugiego człowieka, bezpieczeństwo, otwartość."
"Szacunek do innych, kultura, dobre zachowanie, pomoc innym."
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
58
"Zasady dobrego zachowania, poszanowania innych ludzi, w tym starszych osób, tolerancji,
wolności słowa, miłości, pomagania innym, współczucie, współodczuwania, empatia."
"Wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka - szczególnie w rodzinie, współczucia innym,
poczucia własnej wartości oraz tego, że każdy jest inny i każdy jest wyjątkowy i zasługuje na
szacunek."
"Otwartość, konsekwencji, nazywania/ pokazywania dobrych/złych wzorców/zachowań."
2. Czy oddziaływania wychowawcze przedszkola są spójne z zasadami wpajanymi przez Państwa?
TAK: 12 odpowiedzi TAK MYŚLĘ: 1 odpowiedź NIE: 2 odpowiedzi NIE MAM
ZDANIA: 3 odpowiedzi
3. Czy Pana/i zdaniem przedszkole sprzyja rozwojowi umiejętności w zakresie:
Poznawania siebie, akceptowaniu roli przedszkolaka, kolegi?
TAK: 13 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 4 odpowiedzi
Nawiązywania poprawnych relacji społecznych i przestrzegania reguł obowiązujących w grupie?
TAK: 15 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź
Zauważaniu i otwartości na potrzeby drugiego człowieka?
TAK: 11 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 7 odpowiedzi
Dbania o własne bezpieczeństwo?
TAK: 14 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 3 odpowiedzi
Wychowania patriotycznego- poczucia tożsamości narodowej i bycia Europejczykiem?
TAK: 10 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 7 odpowiedzi
Przyswajania wartości etycznych: prawdy, uczciwości, przyjaźni, odpowiedzialności, szacunku, godności?
TAK: 16 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź
4. Czy jest Pan/i zadowolony/a z metod pracy z dziećmi w naszym przedszkolu?
TAK: 12 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 6 odpowiedzi
"Nie znam tych metod-ale widzę dobre efekty."
5. Czy Pan/i ma zaufanie do nauczyciela w kwestii działań wychowawczych?
TAK: 14 odpowiedzi NIE: 2 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź
Jeżeli NIE, to dlaczego?
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
59
"Bo nie widać efektów."
"Działania wychowawcze mają sens wówczas, gdy dziecko jest dożywione i wyspane. A tym podstawowym kwestiom udziela się zbyt mało uwagi - dobrze jest jak jest. Odporność fizyczna w ten sposób z dnia na dzień spada, odpowiednio, działania wychowawcze nie skutkują."
"Nie znam zasad dotyczących działań wychowawczych. Nie jestem uczestnikiem w grupie (tylko moje dziecko). Po jednym miesiącu nie jestem w stanie ocenić. "
6. Jak ocenia Pan/i swoje kontakty z wychowawcą?
BARDZO DOBRZE: 6 odpowiedzi DOBRZE: 6 odpowiedzi POPRAWNIE: 5 odpowiedzi ŹLE: 1
odpowiedź
Jeżeli ŹLE, POPRAWNIE to dlaczego?
"W sytuacji gdy tylko mogę przyprowadzić dziecko, niestety do 17.00 nie mam możliwości
odebrania - poza porankiem, o ile wychowawca jest, nie ma innej możliwości kontaktu,
zapytania w ciągu dnia co z dzieckiem!"
"Uważam jednak, że mało informacji jest przekazywanych o dziecku. Czuję niedosyt
dotyczący informacji o moim dziecku."
"Nauczyciel zwraca uwagę na kwestie czy dziecko i co zjadło i ile i czy spało. Moim zdaniem
nie są to najbardziej istotne rzeczy jakie moje dziecko robi w przedszkolu."
7. Co chciał(a)by Pan/i zmienić w działalności przedszkola?
BRAK ODPOWIEDZI: 9 ankietowanych NIC: 2 odpowiedzi
WYPOWIEDZI RODZICÓW :
"Większa swoboda i zabawa twórcza w grupie, mniej nastawiania się na to, czy dziecko
zjadło obiad czy nie."
"Za krótki dla mnie okres do oceniania."
"Godziny pracy - jeśli ktoś pracuje 8-16 przy dojeździe godzinnym odebranie dziecka do
17.00 graniczy z cudem, a wtedy jak się odbiera można zdobyć jedyne info zlecając to
innej osobie mam mało informacji co się działo."
"Więcej współpracy z rodzicami i sprawiedliwości w ocenianiu dzieci i ich zachowań."
"Na początku - więcej udziału rodziców na wspólnych zajęciach z dziećmi. Urozmaicić
śniadania w kasze: jaglaną, gryczaną, ryżową, itd."
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
60
"Jesteśmy w przedszkolu od września-nie wiem co bym zmieniła - może mniej
pomidorowej."
„Płatność za przedszkole – przelewem bankowym!”
„Informacji na temat j. angielskiego- konkretnie czego dzieci będą się uczyły w danym
miesiącu (słownictwo, piosenki). Bez wspomagania pracy anglisty w domu, nauka nie
będzie efektywna!”
8. Jakie treści, działania powinny zostać zawarte w programie wychowawczym przedszkola: (można
podkreślić wiele odpowiedzi)
rozwijanie w dziecku świadomości siebie: 16 odpowiedzi
podkreślanie wartości rodziny: 14 odpowiedzi
zapoznanie z regułami życia w grupie i ich przestrzeganie: 13 odpowiedzi
kształtowanie otwartości na potrzeby innych osób, także niepełnosprawnych: 12
odpowiedzi
dbanie o własne i innych bezpieczeństwo: 13 odpowiedzi
kształtowanie tożsamości narodowej: 5 odpowiedzi
wychowanie w myśl wartości etycznych: 11 odpowiedzi
prawa dziecka: 8 odpowiedzi
inne:
WYPOWIEDZI RODZICÓW:
"Poznanie sztuki klasycznej. Niech nawet na takim poziomie, na jakim dzieci potrafią."
"Kształtowanie postawy poszanowania innych, ich pracy, itp. Budowanie pozytywnego obrazu
samego siebie-wiara we własne możliwości."
"Kultura osobista, zachowanie przy stole i elementy etykiety."
"Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci. (Porozumiewanie się z dorosłymi i z dziećmi.
Wyrabianie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nabywanie umiejętności
dokonywania wyborów i zdawania sobie sprawy z konsekwencji."
"Napiszę co nie powinno być zawarte, chodzi mi o "GENDER" i wszystko co jest z tym związane."
"Twórcza ekspresja."
"W innym przedszkolu (u starszego dziecka na Żoliborzu) spotkałam się z fajnym projektem, pt.
"Kim jestem" dziecko przynosiło do przedszkola rzeczy, które mówią o tym kim jest, co lubi, co
robi, czym się interesuje. Była np. wystawa Lego, wystawa "kotów", ale też snopków - chłopca,
który miał rodzinę na wsi. Każdy tydzień poświęcony był innemu dziecku, wszyscy na to czekali,
każdy mógł pokazać wszystkim swoje skarby, każdy był inny i każdy był interesujący. Albo np.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
61
ciekawe zawody w przedszkolu prezentowane przez rodziców, np. był lekarz, fryzjerka, sędzia,
weterynarz, itp., fotograf, było super."
Analiza wyników:
Z 90 możliwych do wypełnienia ankiet otrzymano 18.
Na pytanie , odnośnie stylu wychowawczego, najczęstszą odpowiedzią było „Dążymy do
wpajania określonych zasad”. 10 osób zaznaczyło tą odpowiedź. Drugie wskazane
odpowiedzi to „Wychowujemy dziecko z dyscypliną”- 8 osób.
W pytaniu 2, dotyczącym zgodności oddziaływań wychowawczych w domu i w przedszkolu
uzyskano zgodność z 12 osobami, 6 osób nie miało zdania.
Na pytanie 3 więcej jak połowa osób odpowiedziała, że przedszkole sprzyja rozwojowi dzieci-
w różnych zakresach, odpowiedzi od 10 do 16 osób zgodność na „Tak”.
12 rodziców jest zadowolonych z metod pracy w przedszkolu, 6 nie ma zdania.
14 ankietowanych rodziców wyraża zaufanie w kwestii zaufania do nauczycieli, 2
ankietowanych nie ufa nauczycielom z przedszkola, 2 ankietowanych nie ma zdania.
Kontakty z wychowawcami są oceniane odpowiednio na poziomie: 6 bardzo dobre, 6 dobre,
5 na poziomie poprawnym, 1 źle.
Na pytanie, czy rodzice chcieliby coś zmienić w działalności przedszkola, 9 rodziców nie
udzieliło odpowiedzi, 2 nie zmieniłoby nic. Pozostałe to wypowiedzi otwarte:
"Większa swoboda i zabawa twórcza w grupie, mniej nastawiania się na to, czy dziecko
zjadło obiad czy nie."
"Za krótki dla mnie okres do oceniania."
"Godziny pracy - jeśli ktoś pracuje 8-16 przy dojeździe godzinnym odebranie dziecka do 17.00 graniczy z cudem, a wtedy jak się odbiera można zdobyć jedyne info zlecając to innej osobie mam mało informacji co się działo."
"Więcej współpracy z rodzicami i sprawiedliwości w ocenianiu dzieci i ich zachowań."
"Na początku - więcej udziału rodziców na wspólnych zajęciach z dziećmi. Urozmaicić śniadania w kasze: jaglaną, gryczaną, ryżową, itd."
"Jesteśmy w przedszkolu od września-nie wiem co bym zmieniła - może mniej pomidorowej."
„Płatność za przedszkole – przelewem bankowym!”
„Informacji na temat j. angielskiego- konkretnie czego dzieci będą się uczyły w danym miesiącu (słownictwo, piosenki). Bez wspomagania pracy anglisty w domu, nauka nie będzie efektywna!”
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
62
Najczęściej wskazywane odpowiedzi w pytaniu 8- co powinno być zawarte w programie
wychowawczym, to odpowiednio: 16 odpowiedzi „Rozwijanie w dziecku świadomości
siebie”, 14 odpowiedzi „Podkreślanie roli rodziny”, dwie po 13 wskazań „Zapoznanie z
regułami życia w grupie i ich przestrzeganie” i „Dbanie o własne i innych bezpieczeństwo”.
Ważną kwestią dla ankietowanych było również „Kształtowanie otwartości na potrzeby
innych osób, także niepełnosprawnych” - 12 ankietowanych wskazało tę odpowiedź.
Swobodne wypowiedzi rodziców:
"Poznanie sztuki klasycznej. Niech nawet na takim poziomie, na jakim dzieci potrafią."
"Kształtowanie postawy poszanowania innych, ich pracy, itp. Budowanie pozytywnego
obrazu samego siebie-wiara we własne możliwości."
"Kultura osobista, zachowanie przy stole i elementy etykiety."
"Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci. (Porozumiewanie się z dorosłymi i z dziećmi.
Wyrabianie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nabywanie umiejętności
dokonywania wyborów i zdawania sobie sprawy z konsekwencji."
"Napiszę co nie powinno być zawarte, chodzi mi o "GENDER" i wszystko co jest z tym
związane."
"Twórcza ekspresja."
"W innym przedszkolu (u starszego dziecka na Żoliborzu) spotkałam się z fajnym projektem,
pt. "Kim jestem" dziecko przynosiło do przedszkola rzeczy, które mówią o tym kim jest, co
lubi, co robi, czym się interesuje. Była np. wystawa Lego, wystawa "kotów", ale też snopków -
chłopca, który miał rodzinę na wsi. Każdy tydzień poświęcony był innemu dziecku, wszyscy na
to czekali, każdy mógł pokazać wszystkim swoje skarby, każdy był inny i każdy był
interesujący. Albo np. ciekawe zawody w przedszkolu prezentowane przez rodziców, np. był
lekarz, fryzjerka, sędzia, weterynarz, itp., fotograf, było super."
Opracowanie ankiety
Małgorzata Brzostowska
Magdalena Boczarska
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
63
ZAŁĄCZNIK NR 6
Analiza wyników ankiet przeprowadzonych w przedszkolu w dniach 7-17
kwietnia 2015 roku na temat działań profilaktycznych, które powinny
zostać ujęte w programie profilaktycznym przedszkola.
Ankiety osobno wypełniali rodzice i nauczyciele. W śród nauczycieli udział wzięło 8 nauczycieli na
12 pracujących w przedszkolu oraz 17 rodziców na 92 uczęszczających dzieci. Odsetek osób
zainteresowanych wśród rodziców jest bardzo niski. Również nie wszyscy nauczyciele wzięli udział
w ankiecie.
Analiza wyników ankiety dla rodziców
Ankieta miała 3 pytania, była anonimowa. Rodzice udzielali następujących odpowiedzi;
Pytanie 1: W programie wychowawczo-profilaktycznym Przedszkola z Oddziałami
Integracyjnymi Nr 345 powinny zostać zawarte następujące zagadnienia:
a. bezpieczne zachowania w przedszkolu (przestrzeganie norm określonych zachowań w
sytuacjach typowych dla funkcjonowania dzieci w przedszkolu: w sali zabaw, łazience, szatni,
na placu zabaw, na wycieczce lub spacerze): 14 odpowiedzi
b. bezpieczne zachowania w domu ( unikanie zagrożeń: leki, prąd, gaz): 11 odpowiedzi
c. bezpieczeństwa w ruchu drogowym (zasady bezpiecznego poruszania się jako pieszy): 14
odpowiedzi
d. znajomości sposobów wzywania pomocy i radzenia sobie w trudnych sytuacjach: 13
odpowiedzi
e. unikanie zagrożeń pochodzących ze środowiska przyrodniczego (od roślin i zwierząt,
wynikających ze zjawisk atmosferycznych): 10 odpowiedzi
f. unikanie zagrożeń pochodzących od dorosłych (właściwe reagowanie): 15 odpowiedzi
g. kształtowanie nawyków higienicznych: 14 odpowiedzi
h. zdrowe odżywanie się: 11 odpowiedzi
i. wczesna profilaktyka nałogów (na poziomie dostosowanym do wieku dzieci): 5 odpowiedzi
j. aktywne spędzanie czasu (zaspokojenie potrzeby ruchu w przedszkolu i na powietrzu): 14
odpowiedzi
k. przeciwdziałanie agresji i przemocy (właściwe komunikowanie się z innymi dziećmi i
dorosłymi, organizowanie czasu wolnego, sposoby radzenia sobie za złością): 13 odpowiedzi
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
64
l. bezpieczne spędzanie wolnego czasu (gry komputerowe, Internet, telewizja): 7 odpowiedzi
m. inne propozycje: brak
Pytanie 2: Jakie są Państwa oczekiwania w zakresie współpracy z przedszkolem,
dotyczące realizowania działań profilaktycznych:
a. możliwość zapoznania się z programem wychowawczo-profilaktycznym (strona
internetowa, egzemplarz dostępny w przedszkolu): 16 odpowiedzi
b. zapoznanie z programem wychowawczo-profilaktycznym na pierwszym zebraniu z
rodzicami (wrzesień): 7 odpowiedzi
c. możliwość zgłaszania zmian w programie zgodnie z procedurą uchwalania programu
wychowawczo-profilaktycznego: 8 odpowiedzi
d. dostępność miesięcznych planów pracy (bieżących działań) każdego z oddziałów: 8
odpowiedzi
e. gazetka, ulotki dla rodziców na temat profilaktyki, wspierania rozwoju dziecka: 10
odpowiedzi
f. inne: brak
Pytanie 3: Inne uwagi dotyczące działań profilaktycznych w przedszkolu:
Jeden z ankietowanych rodziców wyraził potrzebę „Kontakt z higienistką lub pielęgniarką –
przegląd głów- w miarę możliwości 1x w miesiącu”
WNIOSKI:
Rodzice niechętnie biorą udział w ankietach ( w bieżących badaniach 17 ankiet na 92 dzieci,
w ankiecie przeprowadzonej w dniach 22.09.2014-10.10.2014 zwrócono 18 ankiet). Z
przeprowadzonej ankiety wynika, że najmniej ważnymi zagadnieniami są: bezpieczne spędzanie
wolnego czasu oraz wczesna profilaktyka nałogów. Rodzice nie zaproponowali innych działań w
zakresie profilaktyki. W zakresie współpracy w realizacji zagadnień profilaktyki najmniej
pożądanym przez rodziców jest zapoznanie z programem na pierwszym zebraniu.
W programie wychowawczo-profilaktycznym zawarte zostaną zagadnienia oraz sposoby
współpracy z przedszkolem, które otrzymały minimum 8 odpowiedzi (50% głosów rodziców).
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
65
Analiza ankiety dla nauczycieli
Ankieta była anonimowa i miała 13 pytań, dwa z nich były pytaniami otwartymi.
Wśród 11 rozdanych ankiet zwróconych było 8.
W pytaniu 1, 7 nauczycieli określiło swój poziom wiedzy z zakres bezpieczeństwa na poziomie
dobrym, 1 osoba oceniła swoją wiedzę na poziomie średnim.
W pytaniu 2, 3 i 4 wszyscy nauczyciele ocenili pozytywnie dbałość o stan zdrowia, bezpieczne
warunki pobytu dzieci i wyrazili chęć udziału w działaniach przedszkola na rzecz bezpieczeństwa.
Na pytanie 5 – otwarte – ankietowani określili swoje propozycje zagadnień i treści programowych,
które należy umieścić w programie profilaktycznym;
Hałas
Pierwsza pomoc
Telefony alarmowe
Zagrożenia płynące z kontaktu z obcymi
Zagrożenia płynące z przyrody i jej zanieczyszczenia
Bezpieczeństwo na drodze
Przestrzeganie zasad obowiązujących w grupach
Nauka prawidłowych zachowań w sytuacji kryzysowej
Uświadamianie skutków zachowań własnych
Zagrożenie atakiem terrorystycznym- 2 osoby
Zasady postępowania z agresywnymi rodzicami, pod wpływem substancji psychotropowych
– 3 osoby
Zasady zdrowego stylu życia i aktywnego spędzania wolnego czasu- 2 osoby
Choroby zakaźne, pasożyty- konsekwencje
Postępowanie w przypadku przemocy w rodzinie lub zaniedbywania obowiązków
rodzicielskich
Zdrowe odżywianie
Higiena
Pytanie 6- wszyscy ankietowani nauczyciele określili, iż znają zagrożenia, na jakie narażeni są
wychowankowie w przedszkolu.
Pytanie 7- 6 nauczycieli określiło, iż zna zagrożenia, na jakie narażeni są wychowankowie poza
przedszkolem, 2 nie posiada takiej wiedzy.
W 8 pytaniu 7 nauczycieli określiło niewystarczający poziom przekazywania informacji o stanie
zdrowia i trudnościach wychowawczych ze strony rodziców podopiecznych. 1 osoba ocenia ten
poziom przekazywania informacji, jako wystarczający.
Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2
Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska
66
Pytanie 9- otwarte, miało wykazać zadania realizowane wspólnie z rodzicami podopiecznych.
Ankietowani wskazali;
Jednolite oddziaływania wychowawcze z dziećmi mającymi problemy wychowawcze
Udział w grupie roboczej „Niebieska Karta”
Spotkania z rodzicami nietworzącymi rodziny pełnej w celu ujednolicenia oddziaływań
wychowawczych i zwiększenia poczucia bezpieczeństwa dziecka
Higiena- 2 ososby
Oświadczenia odbioru- 3 osoby
Uświadamianie zasad, które dzieci powinny przestrzegać w przedszkolu
Przekazywanie treści regulaminów obowiązujących w placówce
Uświadamianie konieczności współpracy rodziców z przedszkolem
Rozmowy o zdrowym trybie życia(odżywianie, ruch, nałogi)
Przestrzeganie zasad bezpiecznej zabawy w przedszkolu i w domu
Pożegnanie przy opuszczaniu przedszkola- 3 osoby
Organizacja wycieczek- 2 osoby
Profilaktyka zdrowotna i dentystyczna
Zalecenia dietetyczne
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
Samodzielność
Zwracanie uwagi na stan zdrowia.
W pytaniu 10 ankietowani nauczyciele oceniali właściwość przydziału przydzielonych obowiązków
w sytuacjach kryzysowych. 6 ankietowanych określiło je, jako prawidłowe, 1 osoba oceniła je
negatywnie, 1 osoba nie wyraziła opinii.
W pytaniu 11 ankietowani oceniali otwartość dyrekcji placówki na propozycje i pomysły
nauczycieli. 6 oceniło je pozytywnie, 2 nie wyraziło opinii.
12 pytanie ocenić miało poziom wsparcia udzielanego przez dyrekcję placówki w sytuacjach nagłej
potrzeby, sytuacjach kryzysowych. 6 nauczycieli oceniło je pozytywnie, 2 nie wyraziło zdania.
Na pytanie 13 wszyscy nauczyciele odpowiedzieli twierdząco- chętnie biorą udział we wspólnych
spotkaniach i szkoleniach.
Wnioski;
Ankietowani nauczyciele byli w większości pytań zgodni w odpowiedziach- większość odpowiedzi
się pokrywała. Tworzony program profilaktyczny scali potrzeby nauczycieli z przedszkola nr 345 i
powinien zapewnić usystematyzowaną bazę programową w zakresie zagrożeń i działań
profilaktycznych.
Opracowanie ankiety Małgorzata Brzostowska Magdalena Boczarska