Programación didáctica do departamento de Grego e Latín ... · No Latín II ... dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe sen dificultade destacable. Recoñece,

páxina 47 de 224

Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6 E-36005 Pontevedra

886.15.90.90 [email protected]

886.15.90.98

www.iesaxunqueira2.com IES A Xunqueira II

Programación didáctica do departamento de Grego e Latín

IES A Xunqueira II

Pontevedra

Asdo. A xefatura de departamento.

Dª. Mª Cristina López Gago

páxina 48 de 224



886.15.90.98


Índice 1. Introdución e contextualización. .................................................................................................................................. 51

2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. .................................................................................... 51

GREGO I ....................................................................................................................................................................................................................................................................... 52

GREGO II ...................................................................................................................................................................................................................................................................... 60

CULTURA CLÁSICA ................................................................................................................................................................................................................................................ 65

LATÍN 4º ESO ............................................................................................................................................................................................................................................................ 69

LATÍN 1º BACHARELATO ...................................................................................................................................................................................................................................... 75

LATÍN 2º BACHARELATO .................................................................................................................................................................................................................................... 114

3. Concreción dos obxectivos para o curso. ....................................................................................................................... 157

3.1. OBXECTIVOS DA EDUCACION SECUNDARIA OBRIGATORIA .......................................................................................................................................................................... 157

3.1.1. Na Cultura Clásica de 3º ESO ................................................................................................................................................................................................................. 158

3.1.2. No Latín de 4º de ESO ........................................................................................................................................................................................................................... 159

3.2. OBXECTIVOS DO BACHARELATO ........................................................................................................................................................................................................................ 160

3.2.1. No Grego I ............................................................................................................................................................................................................................................. 161

3.2.2. No Latín I ............................................................................................................................................................................................................................................... 161

3.2.3. No Grego II ............................................................................................................................................................................................................................................ 163

3.2.4. No Latín II .............................................................................................................................................................................................................................................. 165

4. Concreción para cada estandar de aprendizaxe : relación entre os EA, criterios de avaliación, temporalización e os procedementos e instrumentos de avaliación. 166

4.1. Cultura Clásica de 3º ESO ............................................................................................................................................................................................................................. 166

4.2. LATÍN 4º ESO ............................................................................................................................................................................................................................................. 175

páxina 49 de 224



886.15.90.98


4.3. LATÍN- 1º BACHARELATO ................................................................................................................................................................................................................... 190

4.4. LATÍN - 2º BACHARELATO ................................................................................................................................................................................................................... 211

4.5. GREGO - 1º BACHARELATO .......................................................................................................................................................................................................................... 224

a. Temporalización. ............................................................................................................................................................................................................................................... 232

c. Procedementos e instrumentos de avaliación. ................................................................................................................................................................................................. 232

Instrumentos de avaliación. ............................................................................................................................................... 234

5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .................................................................................................. 234

5.1. Grego I e II .......................................................................................................................................................................................................................................................... 234

5.2. Cultura Clásica 3º ESO ........................................................................................................................................................................................................................................ 237

5.3. Latín 4º ESO, Latín I e Latín II ............................................................................................................................................................................................................................. 238

6. Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar. ................................................................................................ 239

7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ..................................................................... 241

7.1. Cultura Clásica 3º ESO ....................................................................................................................................................................................................................................... 241

7.2. Latín 4º ESO ....................................................................................................................................................................................................................................................... 241

7.3. Latín I e Latín II - Bacharelato ........................................................................................................................................................................................................................... 242

7.4. Grego I e II - Bacharelato ................................................................................................................................................................................................................................... 243

8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. .......................................................... 244

9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes. ........................ 245

Non é de aplicación. ........................................................................................................................................................... 245

10. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias, no caso do bacharelato. 245

11. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados. 246

12. Medidas de atención á diversidade. .......................................................................................................................... 247

13. Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso que corresponda ........................................... 248

páxina 50 de 224



886.15.90.98


14. Actividades complementarias e extraescolares programadas. ................................................................................. 249

15. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. 250

páxina 51 de 224



886.15.90.98


1. Introdución e contextualización.

Polo que respecta ao departamento unificado de Grego e Latín, a asignación de grupos e profesorado para o presente curso 2019/2020 é como segue:

*(1) Imparte Lingua Castelá e Literatura e exención de 2ª Lingua como materia afín.

*(2) Completa o seu horario con horas de Biblioteca, no PLAMBE e exerce a xefatura do departamento.

2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.

Nas materia de Grego e Latín a comunicación lingüística(CCL)é a competencia clave que máis presenza terá, xa que o estudo da lingua, da súa orixe e evolución,

do seu funcionamento interno, do seu léxico e dos seus textos ha redundar sen dúbida nun maior coñecemento e dominio das linguas propias. Non obstante,

deberase ter en conta tamén o tratamento das outras competencias.

O labor de análise morfosintáctica e tradución non só constitúe por si mesmo un importante exercicio intelectual, senón que ao mesmo tempo estimula a

memoria, a lóxica de pensamento e os hábitos de disciplina no estudo, mellorando o razoamento e impulsando a competencia clave de aprender a aprender (CAA).

A competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(CMCCT)poden traballarse nos temas de cultura e civilización, e nas epígrafes

referidas á localización xeográfica e temporal.

CURSO 3º ESO

4ºESO 1º BAC 2º BAC

Materia Cultura Clásica Latín Grego I Latín I Grego II Latín II

Nº alumnado 26 24 9 9 9 15

Montserrat López Suárez * (1) 1 grupo/ 3 h 1 grupo/4 h

Mª Cristina López Gago * (2) 1 gr/ 2 h 1 grupo/4 h 1 grupo/4 h 1 grupo/4 h

páxina 52 de 224



886.15.90.98


A competencia dixital(CD)deberá estar presente en todo momento; a procura de información na rede, a súa selección crítica e a súa utilización, entendidas

como un proceso guiado polo profesorado, deberán servirnos para programar traballos colaborativos e producir novos materiais, e pólos ao dispor da comunidade

educativa.

As competencias sociais e cívicas (CSC) poden traballarse nomeadamente nos bloques referidos á civilización. A vida no mundo grego, na súa dimensión

político-social ou relixiosa préstase sempre á valoración e á comparación co mundo actual, salientando semellanzas e diferenzas, e fomentando un xuízo crítico da

realidade. Deste xeito, cobran nova forza conceptos como democracia, xustiza, igualdade, cidadanía e diversidade.

A competencia en conciencia e expresión cultural (CCEC) , ademais de no estudo da literatura grega, está moi presente nos contidos referidos ás artes

plásticas, ás festas e os espectáculos, e ás manifestacións relixiosas, entre as que tamén se contan os xogos deportivos. Coñecer e valorar todas estas manifestacións

culturais artísticas, diferenciando xéneros e estilos, recoñecendo canons estéticos e estilos artísticos, lévanos a consideralas como parte do patrimonio dos pobos

e a apreciar dun xeito especial aquelas que están dentro do noso contorno, ben sexa nas páxinas dun libro ou ben nun museo ou nun depósito arqueolóxico.

A competencia que traballa o sentido da iniciativa e o espírito emprendedor(CSIEE) estará presente sobre todo no bloques de contidos non lingüísticos,

para aproveitar a metodoloxía do traballo en grupo de xeito responsable e proactivo.

O estudo das linguas clásicas, e do grego en particular, constitúe un instrumento fundamental para favorecer o discurso e, por tanto, a estruturación do

pensamento do alumnado, o desenvolvemento da lóxica lingüística e a disciplina mental que se manteñen no tempo aínda que se esquezan os contidos concretos.

O perfil competencial do alumnado de Grego e as rúbricas necesarias para avalialo son os seguintes:

GREGO I

GR1_CCL_1ª : avalía os seguintes EA: B1.1.1./ B2.1.1./ B2.2.1/ B2.2.2. / B2.3.1./ B2.4.1./ B.2.5.1./ B.2.6.1.

páxina 53 de 224



886.15.90.98


Grao mínimo

Cualificación 0-4 Cualificación 5-6 Cualificación 7-8 Cualificación 9-10

Recoñece, con incorreccións importantes, as letras do alfabeto e os signos ortográficos e de puntuación básicos, en soporte dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe con dificultade.

Recoñece, con incorreccións importantes, as letras do alfabeto e os signos ortográficos e de puntuación básicos, en soporte dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe sen dificultade destacable.

Recoñece, con corrección, as letras do alfabeto e os signos ortográficos e de puntuación básicos, en soporte dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe con fluidez.

Recoñece, con total corrección, as letras do alfabeto e os signos ortográficos e de puntuación básicos, en soporte dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe con fluidez destacable

Aplica con imprecisión as reglas de transcripción dos termos gregos ao castelán e galego.

Aplica sin imprecisións importantes as reglas de transcripción dos termos gregos ao castelán e galego.

Aplica con bastante precisión as reglas de transcripción dos termos gregos ao castelán e galego.

Aplica con máxima precisión as reglas de transcripción dos termos gregos ao castelán e galego.

Infire, de xeito mecánico, semellanzas e diferenzas ortográficas e fonéticas entre o alfabeto grego e latino, coa fin de apreciar o influxo do alfabeto grego noutras linguas modernas.

Infire, con algunha reflexión sinxela, semellanzas e diferenzas ortográficas e fonéticas entre o alfabeto grego e latino, coa fin de apreciar o influxo do alfabeto grego noutras linguas modernas.

Infire, con razonamentos de certa complexidade, semellanzas e diferenzas ortográficas e fonéticas entre o alfabeto grego e latino, coa fin de apreciar o influxo do alfabeto grego noutras linguas modernas.

Infire, con conciencia plena, semellanzas e diferenzas ortográficas e fonéticas entre o alfabeto grego e latino, coa fin de apreciar o influxo do alfabeto grego noutras linguas modernas.

GR1_CCL_2ª : avalía os seguintes EA: B3.1.1./ B3.2.1./ B3.3.1/ B3.4.1. / B3.5.1./ B3.5.2./ B.3.6.1../ B3.6.2./ B3.6.3./ B3.6.4./B3.6.5./B3.6.6./ B3.7.1. e B4.1.1./ B4.2.1./ B4.3.1./ B4.4.1./ B4.5.1./ B4.6.1./ B4.7.1./B4.8.1./ B4.9.1./B4.10.1./ B4.11.1./ B4.12.1.

Grao mínimo


Determina de xeito mecánico a correspondencia entre caso e función sintáctica e a concordancia entre os elementos básicos da oración en textos seleccionados de dificultade crecente, empregando esquemas gramaticais e recursos similares.

Determina cun razoamento sinxelo a correspondencia entre caso e función sintáctica e a concordancia entre os elementos básicos da oración en textos seleccionados de dificultade crecente, empregando esquemas gramaticais e recursos similares.

Determina con razoamentos de certa complexidade a correspondencia entre caso e función sintáctica e a concordancia entre os elementos básicos da oración en textos seleccionados de dificultade crecente, empregando

Determina con plena conciencia a correspondencia entre caso e función sintáctica e a concordancia entre os elementos básicos da oración en textos seleccionados de dificultade crecente, empregando esquemas gramaticais e recursos similares.

páxina 54 de 224



886.15.90.98


esquemas gramaticais e recursos similares.

Distingue con dificultade as oracións simples das compostas e xera, con frecuentes errores morfosintácticos, sinxelas oracións a partires de paradigmas, co que amosa comprender a estructura dunha lingua flexiva.

Distingue sen gran dificultade as oracións simples das compostas e xera, con poucos errores morfosintácticos,sinxelas oracións a partires de paradigmas, co que amosa comprender a estructura dunha lingua flexiva.

Distingue con bastante facilidade as oracións simples das compostas e xera, con bastante precisión e sen errores morfosintácticos, sinxelas oracións a partires de paradigmas, co que amosa comprender a estructura dunha lingua flexiva.

Distingue con moita facilidade as oracións simples das compostas e xera, con total precisión na morfosintaxe, sinxelas oracións a partires de paradigmas, co que amosa comprender a estructura dunha lingua flexiva.

Compara a morfoloxía e sintaxe gregas coas das linguas que usa ou estuda en textos de diversa natureza para consolidar as estructuras lingüísticas da súa propia lingua e propiciar aprendizaxes autónomos doutros idiomas con maior éxito sen interese por non darse plena conta da súa utilidade.

Compara a morfoloxía e sintaxe gregas coas das linguas que usa ou estuda en textos de diversa natureza para consolidar as estructuras lingüísticas da súa propia lingua e propiciar aprendizaxes autónomos doutros idiomas con maior éxito con interese inconstante por non ser consciente con frecuencia da súa utilidade.

Compara a morfoloxía e sintaxe gregas coas das linguas que usa ou estuda en textos de diversa natureza para consolidar as estructuras lingüísticas da súa propia lingua e propiciar aprendizaxes autónomos doutros idiomas con maior éxito con interese constante por darse conta da súa utilidade.

Compara a morfoloxía e sintaxe gregas coas das linguas que usa ou estuda en textos de diversa natureza para consolidar as estructuras lingüísticas da súa propia lingua e propiciar aprendizaxes autónomos doutros idiomas con maior éxito con máximo interese e motivación por darse plena conta da súa utilidade.

GR1_CCL_3ª / GR1_CAA_3ª /GR1_CD_3ª: avalía os seguintes EA: B6.1.1./ B6.2.1./ B6.2.2./ B6.3.1./B6.4.1./ B6.5.1./ B6.6.1.

Grao mínimo


Ordenaos elementos morfosintácticos de textos gregos breves e sinxelos, tanto orixinais como adaptados, dende a prosa ática (séculos V e IV a.C.) ata a koiné (séculos I ao IV d.C.), mediante o emprego de paradigmas,esquemas gramaticais, con incoherencia e determina, amosando inseguridade, as

Ordena os elementos morfosintácticos de textos gregos breves e sinxelos, tanto orixinais como adaptados, dende a prosa ática (séculos V e IV a.C.) ata a koiné (séculos I ao IV d.C.), mediante o emprego de paradigmas, esquemas gramaticais, con algunas incoherencias e determina, sen dúbidas importantes, as relacións

Ordena os elementos morfosintácticos de textos gregos breves e sinxelos, tanto orixinais como adaptados, dende a prosa ática (séculos V e IV a.C.) ata a koiné (séculos I ao IV d.C.), mediante o emprego de paradigmas, esquemas gramaticais,…con coherencia e determina, con seguridade, as

Ordena os elementos morfosintácticos de textos gregos breves e sinxelos, tanto orixinais como adaptados, dende a prosa ática (séculos V e IV a.C.) ata a koiné (séculos I ao IV d.C.), mediante o emprego de paradigmas, esquemas gramaticais,…con plena coherencia e eficacia e determina, con total seguridade, as relacións

páxina 55 de 224



886.15.90.98


relacións de concordancia que se establecen entre eles.

de concordancia que se establecen entre eles.

relación de concordancia que se establecen entre eles.

de concordancia que se establecen entre eles.

Aplica,rara vez de xeito preciso, a correspondencia entre caso e función sintáctica para entender a estructura dunha lingua flexiva e consolidar a estructura lingüística da súa propia lingua e outras que coñece.

Aplica,con frecuencia de xeito preciso, a correspondencia entre caso e función sintáctica para entender a estructura dunha lingua flexiva e consolidar a estructura lingüística da súa propia lingua e outras que coñece.

Aplica,regularmente con precisión, a correspondencia entre caso e función sintáctica para entender a estructura dunha lingua flexiva e consolidar a estructura lingüística da súa propia lingua e outras que coñece.

Aplica,sempre con precisión, a correspondencia entre caso e función sintáctica para entender a estructura dunha lingua flexiva e consolidar a estructura lingüística da súa propia lingua e outras que coñece.

Produce versións progresivamente máis satisfactorias do grego ao castelán ou galego con incorreccións importantes, facendo uso do vocabulario que se vai traballando paulatinamente e apoiándose sempre no diccionario, coa fin de mellorar a súa expresión e comprensión escrita e ampliar o seu vocabulario.

Produce versións progresivamente máis satisfactorias do grego ao castelán ou galego con algunhas incorreccións, e apoiándose no diccionario sé é preciso, coa fin de mellorar a súa expresión e comprensión escrita e ampliar o seu vocabulario.

Produce versións progresivamente máis satisfactorias do grego ao castelán ou galego con apreciable corrección, facendo uso do vocabulario que se vai traballando paulatinamente e co apoio frecuente do diccionario, coa fin de mellorar a súa expresión e comprensión escrita e ampliar o seu vocabulario.

Produce versións progresivamente máis satisfactorias do grego ao castelán ou galego con absoluta corrección, facendo uso do vocabulario que se vai traballando paulatinamente e prácticamente sen apoio do diccionario, coa fin de mellorar a súa expresión e comprensión escrita e ampliar o seu vocabulario.

Analiza fragmentos o textos de obras traducidas de autores griegos clásicos, identificando con incorreccións importantes as ideas principais e o seu contido esencial, que organiza en esquemas, mapas conceptuais, guións, etc. e relacionando o contido con outros aspectos culturais e históricos que nos legou o mundo clásico e que perviven na actualidade e no seu entorno máis cercano, con inxenuidade e os clasifica atendendo ao xénero literario ao que pertencen.

Analiza fragmentos o textos de obras traducidas de autores griegos clásicos, identificando con incorreccións as ideas principais e o seu contido esencial, que organiza en esquemas, mapas conceptuais, guións, etc. e relacionando o contido con outros aspectos culturais e históricos que nos legou o mundo clásico e que perviven na actualidade e no seu entorno máis cercano, con conciencia superficial, e os clasifica atendendo ao xénero literario ao que pertencen.

Analiza fragmentos o textos de obras traducidas de autores griegos clásicos, identificando con corrección as ideas principais e o seu contido esencial, que organiza en esquemas, mapas conceptuais, guións, etc. e relacionando o contido con outros aspectos culturais e históricos que nos legou o mundo clásico e que perviven na actualidade e no seu entorno máis cercano, con deliberación, e os clasifica atendendo ao xénero literario ao que pertencen.

Analiza fragmentos o textos de obras traducidas de autores griegos clásicos, identificando con total corrección as ideas principais e o seu contido esencial, que organiza en esquemas, mapas conceptuais, guións, etc. e relacionando o contido con outros aspectos culturais e históricos que nos legou o mundo clásico e que perviven na actualidade e no seu entorno máis cercano, con conciencia crítica e os clasifica atendendo ao xénero literario ao que pertencen.

Comenta os devanditos textos e fragmentos (a través de comentarios de texto, disertacións, debates…) de forma superficial, planteando hipótesis, extraíndo conclusións, que comproba co

Comenta os devanditos textos e fragmentos (a través de comentarios de texto, disertacións, debates…) con conciencia superficial, planteando hipótesis, extraíndo conclusións, que

Comenta os devanditos textos e fragmentos (a través de comentarios de texto, disertacións, debates…) con deliberación, planteando hipótesis, extraíndo conclusións, que comproba co

Comenta os devanditos textos e fragmentos (a través de comentarios de texto, disertacións, debates…) con conciencia crítica, planteando hipótesis, extraíndo conclusións, que comproba co

páxina 56 de 224



886.15.90.98


emprego de todo tipo de fontes (TIC, textos traducidos,…) e rara vez propoñendo ideas orixinais e creativas, así como aceptando as dos demais sen prexuizos e con actitude tolerante, todo iso coa fin de mellorar a súa capacidade de enxuizar críticamente.

comproba co emprego de todo tipo de fontes (TIC, textos traducidos,…) e ocasionalmente propoñendo ideas orixinais e creativas, así como aceptando as dos demais sen prexuizos e con actitude tolerante, todo iso coa fin de mellorar a súa capacidade de enxuizar críticamente.

emprego de todo tipo de fontes (TIC, textos traducidos,…) e regularmente vez propoñendo ideas orixinais e creativas, así como aceptando as dos demais sen prexuizos e con actitude tolerante, todo iso coa fin de mellorar a súa capacidade de enxuizar críticamente.

emprego de todo tipo de fontes (TIC, textos traducidos,…) e empre propoñendo ideas orixinais e creativas, así como aceptando as dos demais sen prexuizos e con actitude tolerante, todo iso coa fin de mellorar a súa capacidade de enxuizar críticamente.

GR1_CCL_4ª: avalía os seguintes EA: B6.1.1./ B6.2.1./ B6.2.2./ B6.3.1./B6.4.1./ B6.5.1./ B6.6.1./ B6.6.2.

Grao mínimo


Identifica e relaciona helenismos con su étimo a partir da análise de textos de tipoloxía variada, en especial de carácter científico-tecnolóxico e de medios de comunicación e información, amosando inseguridade e con incoherencia.

Identifica e relaciona helenismos con su étimo a partir da análise de textos de tipoloxía variada, en especial de carácter científico-tecnolóxico e de medios de comunicación e información, sen dúbidas importantes e cometendo algunas incoherencias.

Identifica e relaciona helenismos con su étimo a partir da análise de textos de tipoloxía variada, en especial de carácter científico-tecnolóxico e de medios de comunicación e información, con seguridade e coherencia.

Identifica e relaciona helenismos con su étimo a partir da análise de textos de tipoloxía variada, en especial de carácter científico-tecnolóxico e de medios de comunicación e información, con total seguridade e coherencia.

Deduce o seu significado, o que lle permite, mediante a conformación de familias léxicas, campos semánticos,… a categorización do vocabulario común máis frecuente e do léxico científico e tecnolóxico de orixe grega, valorando a pertinencia do léxico empregado e o seu correcto emprego nos diversos contextos, co que mellora a súa comprensión e expresión escrita, generalmente con imprecisión.

Deduce o seu significado, o que lle permite, mediante a conformación de familias léxicas, campos semánticos,… a categorización do vocabulario común máis frecuente e do léxico científico e tecnolóxico de orixe grega, valorando a pertinencia do léxico empregado e o seu correcto emprego nos diversos contextos, co que mellora a súa comprensión e expresión escrita, sen imprecisións importantes.

Deduce o seu significado, o que lle permite, mediante a conformación de familias léxicas, campos semánticos,…,a categorización do vocabulario común máis frecuente e do léxico científico e tecnolóxico de orixe grega, valorando a pertinencia do léxico empregado e o seu correcto emprego nos diversos contextos, co que mellora a súa comprensión e expresión escrita, con bastante precisión.

Deduce o seu significado, o que lle permite, mediante a conformación de familias léxicas, campos semánticos,… a categorización do vocabulario común máis frecuente e do léxico científico e tecnolóxico de orixe grega, valorando a pertinencia do léxico empregado e o seu correcto emprego nos diversos contextos, co que mellora a súa comprensión e expresión escrita, sempre con total precisión.

Integra a terminoloxía especializada aprendida ao longo do curso, en exposicións e presentación orais, a fin de

Integra a terminoloxía especializada aprendida ao longo do curso, en exposicións e presentación orais, a fin de desenvolver a súa competencia



páxina 57 de 224



886.15.90.98


desenvolver a súa competencia lingüística con dificultade.

lingüística sen dificultade destacable.

desenvolver a súa competencia lingüística con fluidez.

desenvolver a súa competencia lingüística con fluidez destacable.

Confecciona, con incoherencia e con notables imperfecciones da disposición da información, táboas con listados dos prefixos, lexemas e sufixos máis productivos da lingua grega, presentes na formación das palabras en castelán e outras linguas que coñece.

Confecciona, con algunas incoherencias e cunha mellorable disposición da información, táboas con listados dos prefixos, lexemas e sufixos máis productivos da lingua grega, presentes na formación das palabras en castelán e outras linguas que coñece.

Confecciona, con coherencia e cunha adecuada disposición da información, táboas con listados dos prefixos, lexemas e sufixos máis productivos da lingua grega, presentes na formación das palabras en castelán e outras linguas que coñece.

Confecciona, con total coherencia e cunha excelente disposición da información, táboas con listados dos prefixos, lexemas e sufixos máis productivos da lingua grega, presentes na formación das palabras en castelán e outras linguas que coñece.

Distingue, con imprecisión, os recursos de derivación, polos que se forman palabras a partires dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixox e sufixos); e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, que favorece a mellora do seu caudal léxico de orixe grega.

Distingue, sen imprecisións importantes, os recursos de derivación, polos que se forman palabras a partires dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixox e sufixos); e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, que favorece a mellora do seu caudal léxico de orixe grega.

Distingue, con bastante precisión, os recursos de derivación, polos que se forman palabras a partires dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixox e sufixos); e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, que favorece a mellora do seu caudal léxico de orixe grega.

Distingue, con máxima precisión, os recursos de derivación, polos que se forman palabras a partires dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixox e sufixos); e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, que favorece a mellora do seu caudal léxico de orixe grega.

GR1_CCL_5ª/ GR1_ CSC_5ª/ GR1_CD_5ª : avalía os seguintes EA: B6.1.1./ B6.2.1./ B6.2.2./ B6.3.1./B6.4.1./ B6.5.1./ B6.6.1.

Grao mínimo


Ubica puntos xeográficos (ciudades, islas, restos arqueolóxicos,…) que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento da civilización grega, empregando fontes cartográficas diversas, con constante axuda.

Ubica puntos xeográficos (ciudades, islas, restos arqueolóxicos,…) que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento da civilización grega, empregando fontes cartográficas diversas, con escasa axuda.

Ubica puntos xeográficos (ciudades, islas, restos arqueolóxicos,…) que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento da civilización grega, empregando fontes cartográficas diversas, de manera autónoma.

Ubica puntos xeográficos (ciudades, islas, restos arqueolóxicos,…) que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento da civilización grega, empregando fontes cartográficas diversas, de manera totalmente autónoma

páxina 58 de 224



886.15.90.98


Sistematiza con moita incoherencia a través de cronogramas, os principais períodos da historia de Grecia (época arcaica, clásica, helenística e romana) e as súas principais manifestacións culturais (literatura, filosofía, xogos, relixión,…)

Sistematiza con incoherencia , a través de cronogramas, os principais períodos da historia de Grecia (época arcaica, clásica, helenística e romana) e as súas principais manifestacións culturais (literatura, filosofía, xogos, relixión,…)

Sistematiza con moita coherencia e propiedade, a través de cronogramas, os principais períodos da historia de Grecia (época arcaica, clásica, helenística e romana) e as súas principais manifestacións culturais (literatura, filosofía, xogos, relixión,…)

Sistematiza con total coherencia e propiedade, a través de cronogramas, os principais períodos da historia de Grecia (época arcaica, clásica, helenística e romana) e as súas principais manifestacións culturais (literatura, filosofía, xogos, relixión,…)

Demostra a evolución das formas sociais e políticas dos citados períodos históricos e como se desenvolveron e perviven nas formas de gobernó e institucións políticas e sociais do mundo actual, mediante análises básicos de documentais, textos periodísticos,…

Demostra a evolución das formas sociais e políticas dos citados períodos históricos e como se desenvolveron e perviven nas formas de gobernó e institucións políticas e sociais do mundo actual, mediante análises coa suficiente profundidade, de documentais, textos periodísticos,…

Demostra a evolución das formas sociais e políticas dos citados períodos históricos e como se desenvolveron e perviven nas formas de gobernó e institucións políticas e sociais do mundo actual, mediante análises con profundidade de documentais, textos periodísticos,…

Demostra a evolución das formas sociais e políticas dos citados períodos históricos e como se desenvolveron e perviven nas formas de gobernó e institucións políticas e sociais do mundo actual, mediante análises de destacable profundidade de documentais, textos periodísticos,…

Produce traballos individual e colaborativamente, sen creatividade e copiando modelos, sobre o legado de Grecia na cultura occidental e no seu entorno máis cercano, facendo uso das diferentes fontes e soportes de información e comunicación para consulta e presentación final, tanto oral como escrita, co propósito de recoñecer as aportacións da Grecia antiga á sociedade occidental.

Produce traballos individual e colaborativamente, esforzándose por ser creativo e orixinal, sobre o legado de Grecia na cultura occidental e no seu entorno máis cercano, facendo uso das diferentes fontes e soportes de información e comunicación para consulta e presentación final, tanto oral como escrita, co propósito de recoñecer as aportacións da Grecia antiga á sociedade occidental.

Produce traballos individual e colaborativamente, con creatividade e orixinalidade, sobre o legado de Grecia na cultura occidental e no seu entorno máis cercano, facendo uso das diferentes fontes e soportes de información e comunicación para consulta e presentación final, tanto oral como escrita, co propósito de recoñecer as aportacións da Grecia antiga á sociedade occidental.

Produce traballos individual e colaborativamente, con extraordinaria creatividade e orixinalidade, sobre o legado de Grecia na cultura occidental e no seu entorno máis cercano, facendo uso das diferentes fontes e soportes de información e comunicación para consulta e presentación final, tanto oral como escrita, co propósito de recoñecer as aportacións da Grecia antiga á sociedade occidental.

GR1_CCEC_6ª/ GR1_ CSC_6ª/ GR1_CD_6ª : avalía os seguintes EA: B5..1.1./ B5.1.2./ B5.1.3./B5.1.4./B5.2.2./ B5.3.1./ B5.4.1./ B5.4.2./ B5.5.1./B5.6.1./ B5.6.2./ B5.6.3./B5.7.1./ B5.8.1.

Grao mínimo

páxina 59 de 224



886.15.90.98



Selecciona datos de interese extraídos tanto de fontes primarias como secundarias, incluídas as relativas á TIC, sobre diversos aspectos do mundo grego e a súa pervivencia na actualidade (personaxes mitológicos plasmados en nomes de calles, locais comerciais, pinturas e esculturas; constelacións máis representativas das distintas estaciones e zodiacais,…cun razoamento sinxelo e sen prestar atención ao que fai.

Selecciona datos de interese extraídos tanto de fontes primarias como secundarias, incluídas as relativas á TIC, sobre diversos aspectos do mundo grego e a súa pervivencia na actualidade (personaxes mitológicos plasmados en nomes de calles, locais comerciais, pinturas e esculturas; constelacións máis representativas das distintas estaciones e zodiacais,…con razoamentos algo complexos e poñendo algo de atención.

Selecciona datos de interese extraídos tanto de fontes primarias como secundarias, incluídas as relativas á TIC, sobre diversos aspectos do mundo grego e a súa pervivencia na actualidade (personaxes mitológicos plasmados en nomes de calles, locais comerciais, pinturas e esculturas; constelacións máis representativas das distintas estaciones e zodiacais,…cun razoamento complexo e prestando suficiente atención

Selecciona datos de interese extraídos tanto de fontes primarias como secundarias, incluídas as relativas á TIC, sobre diversos aspectos do mundo grego e a súa pervivencia na actualidade (personaxes mitológicos plasmados en nomes de calles, locais comerciais, pinturas e esculturas; constelacións máis representativas das distintas estaciones e zodiacais,…cun razoamento de gran complexidade e prestando moita atención ao que fai.

Organiza a información facendo uso de guións, mapas conceptuais, esquemas,…para establecer campos temáticos acerca do legado da cultura grega antiga de forma incongruente.

Organiza a información facendo uso de guións, mapas conceptuais, esquemas,…para establecer campos temáticos acerca do legado da cultura grega antiga cometendo incoherencias pouco importantes

Organiza a información facendo uso de guións, mapas conceptuais, esquemas,…para establecer campos temáticos acerca do legado da cultura grega antiga con coherencia.

Organiza a información facendo uso de guións, mapas conceptuais, esquemas,…para establecer campos temáticos acerca do legado da cultura grega antiga con plena propiedade.

Planifica e produce traballos, prioritariamente interactivos e colaborativos, nos que fomenta o respecto e a cooperación grupal, e nos que presta especial atención ao correcto emprego dun léxico apropiado e á redacción sen erros ortográficos, servíndose no posible, das citadas TIC para a súa presentación de forma ordeada tanto oralmente como escrita, co propósito de desenvolver a súa competencia lingüística, con erros destacables e demandando modelos.

Planifica e produce traballos, prioritariamente interactivos e colaborativos, nos que fomenta o respecto e a cooperación grupal, e nos que presta especial atención ao correcto emprego dun léxico apropiado e á redacción sen erros ortográficos, servíndose no posible, das citadas TIC para a súa presentación de forma ordeada tanto oralmente como escrita, co propósito de desenvolver a súa competencia lingüística, con erros esperables e propoñendo variacións a modelos.

Planifica e produce traballos, prioritariamente interactivos e colaborativos, nos que fomenta o respecto e a cooperación grupal, e nos que presta especial atención ao correcto emprego dun léxico apropiado e á redacción sen erros ortográficos, servíndose no posible, das citadas TIC para a súa presentación de forma ordeada tanto oralmente como escrita, co propósito de desenvolver a súa competencia lingüística, adecuadamente acabados e orixinais.

Planifica e produce traballos, prioritariamente interactivos e colaborativos, nos que fomenta o respecto e a cooperación grupal, e nos que presta especial atención ao correcto emprego dun léxico apropiado e á redacción sen erros ortográficos, servíndose no posible, das citadas TIC para a súa presentación de forma ordeada tanto oralmente como escrita, co propósito de desenvolver a súa competencia lingüística, brillantes e moi orixinais.

páxina 60 de 224



886.15.90.98


GREGO II

GR2_CCL_ 1ª/ GR2_ CAA_1ª/ GR1_CD_1ª : avalía os seguintes EA: B2..1.1./ B2.2.1./ B2.3.1./ B2.4.1./ B3.1.1./ B.3.2.1./ B.3.3.1./ B3.4.1./ B3.5.1./ B3.6.1./ B3.6.2./ B3.7.1./ B3.7.2.

Grao mínimo


Declina as formas regulares e irregulares da morfoloxía nominal e pronominal e conxuga verbos regulares recoñecendo o tema e establecendo as súas diferenzas e os verbos atemáticos máis frecuentes, sempre a partir de paradigmas; ademáis, elabora táboas cos rexímenes e o significado máis xeral das preposicións e preverbios, amosando desinterese por estas accións, pese a estar orientadas a automatizar a súa aprendizaxe e como paso previo ao seu recoñecemento en textos.

Declina as formas regulares e irregulares da morfoloxía nominal e pronominal e conxuga verbos regulares recoñecendo o tema e establecendo as súas diferenzas e os verbos atemáticos máis frecuentes, sempre a partir de paradigmas; ademáis, elabora táboas cos rexímenes e o significado máis xeral das preposicións e preverbios, amosando interese de xeito inconstante por estas accións, pese a estar orientadas a automatizar a súa aprendizaxe e como paso previo ao seu recoñecemento en textos.

Declina as formas regulares e irregulares da morfoloxía nominal e pronominal e conxuga verbos regulares recoñecendo o tema e establecendo as súas diferenzas e os verbos atemáticos máis frecuentes, sempre a partir de paradigmas; ademáis, elabora táboas cos rexímenes e o significado máis xeral das preposicións e preverbios, amosando interese constante por estas accións, pese a estar orientadas a automatizar a súa aprendizaxe e como paso previo ao seu recoñecemento en textos.

Declina as formas regulares e irregulares da morfoloxía nominal e pronominal e conxuga verbos regulares recoñecendo o tema e establecendo as súas diferenzas e os verbos atemáticos máis frecuentes, sempre a partir de paradigmas; ademáis, elabora táboas cos rexímenes e o significado máis xeral das preposicións e preverbios, amosando interese e dedicación constante por estas accións, pese a estar orientadas a automatizar a súa aprendizaxe e como paso previo ao seu recoñecemento en textos.

Analiza sintácticamente textos gregos prestando especial atención ás oracións subordinadas, aos nexos que as introducen, e ao emprego dos modos e tempos verbais con axuda constante.

Analiza sintácticamente textos gregos prestando especial atención ás oracións subordinadas, aos nexos que as introducen, e ao emprego dos modos e tempos verbais con axuda pouco frecuente.

Analiza sintácticamente textos gregos prestando especial atención ás oracións subordinadas, aos nexos que as introducen, e ao emprego dos modos e tempos verbais de xeito autónomo.

Analiza sintácticamente textos gregos prestando especial atención ás oracións subordinadas, aos nexos que as introducen, e ao emprego dos modos e tempos verbais con plena autonomía e con iniciativa propia..

Compara variantes e coincidencias oracionais coa súa lingua materna e con outras que coñece, realizando comentarios sobre os mesmos, e valora este contraste como un enriquecemento persoal para o desenvolvemento das súas


Compara variantes e coincidencias oracionais coa súa lingua materna e con outras que coñece, realizando comentarios sobre os mesmos, e valora este contraste como un enriquecemento persoal para o desenvolvemento das súas posibilidades comunicativas, con


páxina 61 de 224



886.15.90.98


posibilidades comunicativas amosando inseguridade.

posibilidades comunicativa, sen dúbidas importantes.

seguridade e con bastante exactitude.

posibilidades comunicativas, con total seguridade e exactitude.

Organiza a estructura morfosintáctica dun texto texto como paso previo á traducción e consulta habitualmente, se se lle indica de xeito repetido e inequívoco, o diccionario grego-español para familiarizarse coa súa estructura e organización e para resolver, con imprecisión, a selección de significados do vocabulario no traballado anteriormente.

Organiza a estructura morfosintáctica dun texto texto como paso previo á traducción e consulta habitualmente, se se lle suxire, o diccionario grego-español para familiarizarse coa súa estructura e organización e para resolver, sen imprecisións importantes, a selección de significados do vocabulario no traballado anteriormente.

Organiza a estructura morfosintáctica dun texto texto como paso previo á traducción e consulta habitualmente, con iniciativa propia, o diccionario grego-español para familiarizarse coa súa estructura e organización e para resolver, con bastante precisión, a selección de significados do vocabulario no traballado anteriormente.

Organiza a estructura morfosintáctica dun texto texto como paso previo á traducción e consulta habitualmente, con constante iniciativa propia, o diccionario grego-español para familiarizarse coa súa estructura e organización e para resolver, con total precisión, a selección de significados do vocabulario no traballado anteriormente.

Contrasta as estructuras morfosintácticas do grego coas do latín, castelán, galego ou outras linguas servíndose de textos bilingües que presenten distintas traduccións dun mesmo fragmento, coa fin de mellorar a aprendizaxe autónoma doutras linguas e das súas posibilidades comunicativas en diversos contextos de forma mecánica.

Contrasta as estructuras morfosintácticas do grego coas do latín, castelán, galego ou outras linguas servíndose de textos bilingües que presenten distintas traduccións dun mesmo fragmento, coa fin de mellorar a aprendizaxe autónoma doutras linguas e das súas posibilidades comunicativas en diversos contextos, con conciencia superficial.

Contrasta as estructuras morfosintácticas do grego coas do latín, castelán, galego ou outras linguas servíndose de textos bilingües que presenten distintas traduccións dun mesmo fragmento, coa fin de mellorar a aprendizaxe autónoma doutras linguas e das súas posibilidades comunicativas en diversos contextos, con deliberación.

Contrasta as estructuras morfosintácticas do grego coas do latín, castelán, galego ou outras linguas servíndose de textos bilingües que presenten distintas traduccións dun mesmo fragmento, coa fin de mellorar a aprendizaxe autónoma doutras linguas e das súas posibilidades comunicativas en diversos contextos, con conciencia crítica

GR2_CCL_ 2ª/ GR2_CAA_2ª: avalía os seguintes EA: B6..1.1./ B6.2.1./ B6.3.1./ B6.3.2./ B6.4.1./ B6.5.1./ B.6.6.1./ B6.6.2.

Grao mínimo


Crea, con incorreccións importantes na elección etimolóxica, listados distribuidos por familias léxicas ou campos semánticos, servíndose da traducción dos vocablos gregos de

Crea, con incorreccións pouco importantes na elección etimolóxica, listados distribuidos por familias léxicas ou campos semánticos, servíndose da traducción dos vocablos gregos de

Crea, con corrección na elección etimolóxica, listados distribuidos por familias léxicas ou campos semánticos, servíndose da traducción dos vocablos gregos de uso frecuente aprendidos na aula,

Crea, con total corrección importantes na elección etimolóxica, listados distribuidos por familias léxicas ou campos semánticos, servíndose da traducción dos vocablos gregos de

páxina 62 de 224



886.15.90.98


uso frecuente aprendidos na aula, cos que aumenta o vocabulario da súa propia lingua e de outras que coñece.


cos que aumenta o vocabulario da súa propia lingua e de outras que coñece.


Distingue os recursos de derivación, polo que se forman palabras a partir dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixos e sufixos) e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, para mellorar o caudal léxico de orixe grega, mediante o uso de resumes, esquemas léxicos,…con imprecisión na súa interpretación.

Distingue os recursos de derivación, polo que se forman palabras a partir dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixos e sufixos) e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, para mellorar o caudal léxico de orixe grega, mediante o uso de resumes, esquemas léxicos,…sen imprecisións importantes na súa interpretación.

Distingue os recursos de derivación, polo que se forman palabras a partir dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixos e sufixos) e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, para mellorar o caudal léxico de orixe grega, mediante o uso de resumes, esquemas léxicos,…con bastante precisión na súa interpretación.

Distingue os recursos de derivación, polo que se forman palabras a partir dunha base léxica á que se unen uns afixos (prefixos e sufixos) e de composición, polo que se forman palabras a partires da unión de dous ou máis bases léxicas, para mellorar o caudal léxico de orixe grega, mediante o uso de resumes, esquemas léxicos,…con total precisión na súa interpretación.

Categoriza estos helenismos como recurso léxico máis relevante para constituir a nomenclatura científico-técnica, a fin de mellorar o coñecemento de términos especializados en materias ou en diversos campos do saber (medicina, bioloxía, matemáticas, química, física, artes plásticas e visuais, etc. demandando axuda constante. Fai uso desta terminoloxía especializada aprendida nas exposicións orais ou presentación escritas de traballos de clase ou en calquera outra situación de aprendizaxe, a fin de desenvolver a súa comprensión e expresión oral e escrita con dificultade.

Categoriza estos helenismos como recurso léxico máis relevante para constituir a nomenclatura científico-técnica, a fin de mellorar o coñecemento de términos especializados en materias ou en diversos campos do saber (medicina, bioloxía, matemáticas, química, física, artes plásticas e visuais, etc. xeralmente sen demandar axuda constante. Fai uso desta terminoloxía especializada aprendida nas exposicións orais ou presentación escritas de traballos de clase ou en calquera outra situación de aprendizaxe, a fin de desenvolver a súa comprensión e expresión oral e escrita sen dificultade destacable.

Categoriza estos helenismos como recurso léxico máis relevante para constituir a nomenclatura científico-técnica, a fin de mellorar o coñecemento de términos especializados en materias ou en diversos campos do saber (medicina, bioloxía, matemáticas, química, física, artes plásticas e visuais, etc. de forma autónoma. Fai uso desta terminoloxía especializada aprendida nas exposicións orais ou presentación escritas de traballos de clase ou en calquera outra situación de aprendizaxe, a fin de desenvolver a súa comprensión e expresión oral e escrita con fluidez.

Categoriza estos helenismos como recurso léxico máis relevante para constituir a nomenclatura científico-técnica, a fin de mellorar o coñecemento de términos especializados en materias ou en diversos campos do saber (medicina, bioloxía, matemáticas, química, física, artes plásticas e visuais, etc. de xeito totalmente autónomo e con iniciativa propia. Fai uso desta terminoloxía especializada aprendida nas exposicións orais ou presentación escritas de traballos de clase ou en calquera outra situación de aprendizaxe, a fin de desenvolver a súa comprensión e expresión oral e escrita con fluidez destacable.

GR2_CCL_ 3ª/ GR2_CCEC_3ª/ GR2_CMCCT_3ª /GR2_CD_3ª: avalía os seguintes EA: B4.1.1./ B4.2.1./ B4.2.2./ B4.3.1./ B4.4.1./ B4.5.1./ B.6.6.1./ B6.6.2.

páxina 63 de 224



886.15.90.98


Grao mínimo


Le obras ou textos seleccionados, en versión orixinal e traducidos (textos bilingües), e os clasifica seguindo modelos para a identificación neles das características do xénero da literatura grega (épica, lírica, historia, teatro, oratoria e novela) ao que pertenzan e as características de estilo propias dos seus autores.

Le obras ou textos seleccionados, en versión orixinal e traducidos (textos bilingües), e os clasifica a partires de pautas para a identificación neles das características do xénero da literatura grega (épica, lírica, historia, teatro, oratoria e novela) ao que pertenzan e as características de estilo propias dos seus autores.

Le obras ou textos seleccionados, en versión orixinal e traducidos (textos bilingües), e os clasifica de xeito autónomo para a identificación neles das características do xénero da literatura grega (épica, lírica, historia, teatro, oratoria e novela) ao que pertenzan e as características de estilo propias dos seus autores.

Le obras ou textos seleccionados, en versión orixinal e traducidos (textos bilingües), e os clasifica de xeito totalmente autónomo e por iniciativa propia para a identificación neles das características do xénero da literatura grega (épica, lírica, historia, teatro, oratoria e novela) ao que pertenzan e as características de estilo propias dos seus autores.

Confecciona, con desorde na súa realización, cronogramas onde contempla as épocas históricas nas que se desenvolven estos xéneros literarios, para valorar a aportacións de Grecia a este campo da cultura.

Confecciona, cunha orde mellorable na súa realización, cronogramas onde contempla as épocas históricas nas que se desenvolven estos xéneros literarios, para valorar a aportacións de Grecia a este campo da cultura.

Confecciona, con adecuada orde na súa realización, cronogramas onde contempla as épocas históricas nas que se desenvolven estos xéneros literarios, para valorar a aportacións de Grecia a este campo da cultura.

Confecciona, con excelente orde na súa realización, cronogramas onde contempla as épocas históricas nas que se desenvolven estos xéneros literarios, para valorar a aportacións de Grecia a este campo da cultura.

Relaciona usando resumes, esquemas, etc., a temática destos textos, así como os personaxes históricos e literarios máis relevantes que aparecen neles, cos xéneros da literatura latina, coa intención de apreciar a contribución da literatura clásica ao desenvolvemento da literatura occidental, en xeral, e da española en particular, con superficialidade e desorde.

Relaciona usando resumes, esquemas, etc., a temática destos textos, así como os personaxes históricos e literarios máis relevantes que aparecen neles, cos xéneros da literatura latina, coa intención de apreciar a contribución da literatura clásica ao desenvolvemento da literatura occidental, en xeral, e da española en particular, aplicando un pensamento simple pero estructurado.

Relaciona usando resumes, esquemas, etc., a temática destos textos, así como os personaxes históricos e literarios máis relevantes que aparecen neles, cos xéneros da literatura latina, coa intención de apreciar a contribución da literatura clásica ao desenvolvemento da literatura occidental, en xeral, e da española en particular, con notable abstracción.

Relaciona usando resumes, esquemas, etc., a temática destos textos, así como os personaxes históricos e literarios máis relevantes que aparecen neles, cos xéneros da literatura latina, coa intención de apreciar a contribución da literatura clásica ao desenvolvemento da literatura occidental, en xeral, e da española en particular, aplicando un destacable pensamento abstracto.

Produce comentarios persoais, traballos ou disertacións, sen creatividade e empregando tópicos, acerca do legado grego

Produce comentarios persoais, traballos ou disertacións, esforzándose en ser creativo, acerca do legado grego nas obras

Produce comentarios persoais, traballos ou disertacións, con aportacións creativas, acerca do legado grego nas obras máis

Produce comentarios persoais, traballos ou disertacións, de forma moi creativa, acerca do legado grego nas obras máis

páxina 64 de 224



886.15.90.98


nas obras máis representativas da literatura occidental e do seu entorno máis cercano, servíndose preferentemente das TIC para a súa confección e presentación, tanto oral como escrita, e dando xuizos e opinións que contemplen a creación literaria como fonte de disfrute e de desenvolvemento emocional.

máis representativas da literatura occidental e do seu entorno máis cercano, servíndose preferentemente das TIC para a súa confección e presentación, tanto oral como escrita, e dando xuizos e opinións que contemplen a creación literaria como fonte de disfrute e de desenvolvemento emocional.

representativas da literatura occidental e do seu entorno máis cercano, servíndose preferentemente das TIC para a súa confección e presentación, tanto oral como escrita, e dando xuizos e opinións que contemplen a creación literaria como fonte de disfrute e de desenvolvemento emocional.

representativas da literatura occidental e do seu entorno máis cercano, servíndose preferentemente das TIC para a súa confección e presentación, tanto oral como escrita, e dando xuizos e opinións que contemplen a creación literaria como fonte de disfrute e de desenvolvemento emocional.

Organiza, co apoio debido do profesorado, información relevante, manexando fontes de diversa índole entre as que se inclúen as relativas ás TIC, sobre o legado de Grecia e a súa pervivencia na cultura actual e no seu entorno máis cercano, co propósito de valorar a súa aportación á civilización occidental, cunha selección de datos con errores destacables.

Organiza, co apoio debido do profesorado, información relevante, manexando fontes de diversa índole entre as que se inclúen as relativas ás TIC, sobre o legado de Grecia e a súa pervivencia na cultura actual e no seu entorno máis cercano, co propósito de valorar a súa aportación á civilización occidental, cunha mellorable selección de datos.

Organiza, co apoio debido do profesorado, información relevante, manexando fontes de diversa índole entre as que se inclúen as relativas ás TIC, sobre o legado de Grecia e a súa pervivencia na cultura actual e no seu entorno máis cercano, co propósito de valorar a súa aportación á civilización occidental, cunha adecuada selección de datos .

Organiza, co apoio debido do profesorado, información relevante, manexando fontes de diversa índole entre as que se inclúen as relativas ás TIC, sobre o legado de Grecia e a súa pervivencia na cultura actual e no seu entorno máis cercano, co propósito de valorar a súa aportación á civilización occidental, cunha excelente selección de datos.

Planifica e produce traballos monográficos sobre o citado legado con imperfeccións notables.

Planifica e produce traballos monográficos sobre o citado legado sen rematar nalgúns aspectos imprescindibles.

Planifica e produce traballos monográficos sobre o citado legado rematados no imprescindible.

Planifica e produce traballos monográficos sobre o citado legado pulidos ao detalle.

Emprega, cun manexo moi básico, diversos medios como vídeo, grabacións, diapositivas, programas informáticos de presentación, recursos interactivos e colaborativos, maquetas, paneis, representacións teatrais, exposicións,… na exposición destes traballos, aportando conclusións persoais sobre o tema de investigación, co que mellora non só a competencia comunicativa, senon tamén a súa capacidade de enxuizamento crítico.

Emprega, como usuario básico, diversos medios como vídeo, grabacións, diapositivas, programas informáticos de presentación, recursos interactivos e colaborativos, maquetas, paneis, representacións teatrais, exposicións,… na exposición destes traballos, aportando conclusións persoais sobre o tema de investigación, co que mellora non só a competencia comunicativa, senon tamén a súa capacidade de enxuizamento crítico.

Emprega, cun dominio eficaz, diversos medios como vídeo, grabacións, diapositivas, programas informáticos de presentación, recursos interactivos e colaborativos, maquetas, paneis, representacións teatrais, exposicións,… na exposición destes traballos, aportando conclusións persoais sobre o tema de investigación, co que mellora non só a competencia comunicativa, senon tamén a súa capacidade de enxuizamento crítico.

Emprega, cun dominio áxil e versátil, diversos medios como vídeo, grabacións, diapositivas, programas informáticos de presentación, recursos interactivos e colaborativos, maquetas, paneis, representacións teatrais, exposicións,… na exposición destes traballos, aportando conclusións persoais sobre o tema de investigación, co que mellora non só a competencia comunicativa, senon tamén a súa capacidade de enxuizamento crítico.

páxina 65 de 224



886.15.90.98


CULTURA CLÁSICA

PERFIL DE ÁREA Área: CC

Nivel

Área

Estándares

Indicador de logro (grao mínimo) Peso (%)

3º

CC

3º-CCB2.3.2-Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.

Comprende o por que do diferente grao de romanización dentro da península e como se pode observar hoxe na arqueloloxía.

3 %

3º

CC

3º-CCB3.2.3-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.

Comprende o papel de modelo que cumpre o heroe (modelo a imitar, ainda que inalcanzable) como protagonista do xénero literario que xurde no intre da formación dunha cultura: a épica.

3 %

3º

CC

3º-CCB3.2.4-Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.

Busca imaxes relativas aos mitos lidos, pero coa condición de que pertenzan a diferentes épocas e estilos artísticos, como exemplo de que a mitoloxía inspirou e segue a inspirar aos artistas de todas as épocas.

3 %

3º

CC

3º-CCB5.5.1-Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.

Comprende o inmenso valor do Teatro en Grecia, fronte ao elemental do teatro en Roma. Os espectáculos de masas en Roma, como exemplo do Panem et Circenses.

3 %

3º

CC 3º-CCB6.6.2-Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da

análise etimolóxica das súas partes. Constrúe termos científicos partindo do significado e combinando os elementos clásicos que os compoñen.

2.5 %

3º

CC

3º-CCB6.7.1-Identifica e diferencia con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.

Partindo dunha lista de étimos orixinais, é quen de deducir o cultismo, o semicultismo e a patrimonial derivados deles.

2.5 %

3º

CC

3º-CCB6.7.2-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual. Busca latinismos en publicacións (xornais, revistas, cómics) e deduce o

significado, construíndo frases coherentes.

2.5 %

3º

CC 3º-CCB6.9.1-Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da

linguaxe científico-técnica e sabe usalos con propiedade. Deduce, mediante a análise dos compoñentes, o significado dun termo científico de uso habitual na actualidade.

2.5 %

3º

CC 3º-CCB6.11.1-Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e

recoñece a súa influencia na literatura posterior. Coñece os rasgos definitorios dos xéneros máis salientables da literatura grecolatina: épica, teatro e lírica.

2.5 %

3º

CC 3º-CCB6.12.1-Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no

seu período histórico e cita as súas obras máis coñecidas. É quen de falar da produción literaria e os contidos fundamentais de Homero, Eurípides, Aristófanes, Plauto, Virxilio, Marcial e Fedro.

2.5 %

3º

CC 3º-CCB7.3.1-Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de

manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tradicións do noso país. Imaxina ucronías e o seu resultado actual, para comprender que o mundo de hoxe é como é porque a historia do mundo clásico foi como foi.

2.25 %

3º

CC 3º-CCB6.8.2-Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas

de evolución. É quen de establecer unha evolución dende o latín ao galego e ao castelán, partindo dun exemplo base (pectus : peito/pecho :: tectus :.........../............).

2.22 %

páxina 66 de 224



886.15.90.98


3º

CC 3º-CCB7.4.1-Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar

información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.

Emprega de xeito activo as redes da información para construír traballos persoais, plantexados de tla forma que non os poida atopar feitos.

2.03 %

3º

CC

3º-CCB1.1.1-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico en que se sitúan en distintos períodos as civilizacións grega e romana, delimitando o seu ámbito de influencia, establecendo conexións con outras culturas próximas e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

Recoñece o Mediterráneo como o núcleo do mundo clásico e como unha ponte de comunicación entre as dúas culturas clásicas con outras que influiron nelas.

2 %

3º

CC

3º-CCB1.2.1-Enumera aspectos do marco xeográfico que poden ser considerados determinantes no desenvolvemento das civilizacións grega e latina, e achega exemplos para ilustrar e xustificar as súas formulacións.

Comprende a función de "ponte" que tivo o Mediterráneo, vía de paso da cultura e das invasións, e o carácter insular do mapa grego.

2 %

3º

CC 3º-CCB2.1.1-Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.

Acada unha perspectiva temporal de feitos significativos na historia das dúas culturas clásicas (o mundo minoico, o mundo micénico, as guerras do Peloponeso, as guerras macedónicas, a caída da monarquía romana, a invasión de Aníbal, a morte de Xulio César e o fin da República).

2 %

3º

CC 3º-CCB2.2.2-Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de

Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. É quen de enumerar as principais causas do devenir das etapas históricas en que se dividen as dúas culturas.

2 %

3º

CC

3º-CCB2.2.4-Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.

Coloca dentro do mundo mediterráneo as culturas clásicas, en relación coas outras culturas relevantes anteriores (Mesopotamia, Exipto).

2 %

3º

CC 3º-CCB2.3.1-Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas

causas e delimitando as súas fases.

Sitúa no mapa de Hispania as diferentes fases da conquista, tendo claros os límites cronolóxicos do proceso e comprendendo o por que de tanto tempo, en comparanza coa conquista da Galia.

2 %

3º

CC

3º-CCB3.1.1-Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.

Recoñece a diferencia entres os deuses autóctonos latinos e os resultantes da fusión de ambas relixións.

2 %

3º

CC 3º-CCB3.2.1-Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e

explica os principais aspectos que os diferencian. Selecciona os persoaxes da mitoloxía que máis lle interesan e explica o por que cun traballo persoal que o xustifique.

2 %

3º

CC 3º-CCB3.2.2-Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os

pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.

Comprende que a fase mitolóxica é inherente ao desenvolvemento das culturas, como o é a fase anímica no desenvolvemento da persoa.

2 %

3º

CC

3º-CCB3.3.1-Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.

É quen de explicar a través dos mitos o antropomorfismo dos deuses, seleccionando para elo os relatos máis claros como exemplo.

2 %

3º

CC 3º-CCB4.1.1-Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas

antigas e actuais. Recoñece elementos artísticos do arte clásico en obras de épocas posteriores, nomeadamente arquitectura e escultura.

2 %

3º

CC 3º-CCB4.1.2-Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte

grecolatina, asociándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos. Asocia determinadas obras artísticas á feitos históricos relevantes (por exemplo, o simbolismo do Ara Pacis).

2 %

3º

CC

3º-CCB4.2.1-Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.

Recoñece obras das tres épocas do arte grego e a diferencia entre a escultura grega e a romana.

2 %

3º

CC 3º-CCB4.3.1-Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período

histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais. Pode comentar unha obra de arte que teña que ver cunha historia que o alumno coñece e que é que de relacionar.

2 %

páxina 67 de 224



886.15.90.98


3º

CC 3º-CCB4.5.1-Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e

europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.

Busca en internet unha relación de monumentos romanos espallados por Europa, como mostra da presencia de Roma neses lugares.

2 %

3º

CC

3º-CCB5.1.1-Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.

Comprende a diferencia entre o sistema político espartano e o ateniense, coas implicacións sociais que iso supón, e o gran esforzo da sociedade romana no intre de "montar" o sistema republicano, sen ter cáseque modelo para facelo.

2 %

3º

CC

3º-CCB5.2.1-Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos da época e comparándoos cos actuais.

Critica o sistema social grego e o romano, dende o punto de vista do que hoxe consideramos correcto.

2 %

3º

CC 3º-CCB5.2.2-Describe as principais características e a evolución dos grupos que

compoñen as sociedades grega e romana. Elabora un cadro panorámico cos dereitos e deberes dos grupos sociais en Grecia e Roma.

2 %

3º

CC

3º-CCB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.

Analiza críticamente o papel social dos membros da familia en Grecia e Roma, contrastándoos entre si e co que hoxe consideramos correcto.

2 %

3º

CC 3º-CCB5.4.2-Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos

científicos e técnicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.

¿Qué era Pitágoras, un filósofo ou un científico? Traballa sobre persoaxes como Arquímedes e Euclides. Ciencia e técnica no mundo antigo: non eran uns ignorantes polo feito de seren antigos. O inmenso crimen do Trivium e o Quadrivium.

2 %

3º

CC

3º-CCB5.6.1-Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.

Comprende que os Xogos Olímpicos eran moito máis que atletismo e que tiñan un carácter relixioso. Investiga qué quere dicir Ximnasia.

2 %

3º

CC

3º-CCB6.4.2-Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histórico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.

Pode facer a evolución de étimos latinos ás principais linguas romances.

2 %

3º

CC

3º-CCB6.6.1-Recoñece e explica o significado dalgúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.

Coñece unha lista de termos científicos baseados nas linguas clásicas.

2 %

3º

CC

3º-CCB6.8.1-Explica os procesos de evolución dalgúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.

Aplica as reglas da evolución para construir termos actuais procedentes dos étimos orixinais.

2 %

3º

CC

3º-CCB6.10.1-Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.

Agrupa en familias léxicas termos formados por compoñentes gregos ou latinos, de distinta categoría gramatical.

2 %

3º

CC

3º-CCB7.1.1-Sinala e describe algúns aspectos básicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.

Das lecturas dos autores citados no punto anterior, comenta aqueles aspectos que se poden recoñecer hoxe como formando parte da nosa realidade.

2 %

3º

CC 3º-CCB7.2.1-Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lexendarios mediante exemplos

de manifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.

Elabora unha oresentación en Power Point con imaxes actuais de mitos clásicos.

2 %

3º

CC

3º-CCB4.4.1-Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.

É quen de comentar unha imaxe que represente unha obra da época romana, sexa monumental ou de inxeniería.

1.5 %

3º

CC 3º-CCB5.4.1-Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos

de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma. Comenta imaxes sobre a casa en Grecia e en Roma, e coñece os hábitos de vida diaria visibles nos epigramas de Marcial.

1.5 %

3º

CC 3º-CCB6.1.1-Recoñece tipos de escritura, clasifícaos consonte súa natureza e a súa

función, e describe os trazos que os distinguen. Comprende as vantaxes e os inconvintes dos diferentes tipos de escritura, segundo a finalidade e o contexto no que se empregan.

1.5 %

páxina 68 de 224



886.15.90.98


3º

CC 3º-CCB6.2.1-Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no

mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe. Coñece as diferencias dos alfabetos das linguas romances máis cercanas (as peninsulares, o francés e o italiano).

1.5 %

3º

CC

3º-CCB6.4.1-Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.

Elabora un esquema panorámico das principais linguas indoeuropeas agrupándoas por familias.

1.5 %

3º

CC 3º-CCB6.5.1-Identifica as linguas que se falan en Europa e en España, diferenciando pola

súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

Sitúa nun mapa de Europa as linguas romances.

1.5 %

3º

CC 3º-CCB2.2.1-Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma,

nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas. Acada unha visión panorámica, tendo claro o devenir das diferentes etapas nas respectivas historias.

1 %

3º

CC 3º-CCB2.2.3-Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos

salientables, consultando ou non fontes de información. Elabora eixos cronolóxicos coas etapas de ambas culturas, tendo claro o devenir das respectivas historias.

1 %

3º

CC

3º-CCB6.3.1-Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.

Comprende a presencia no alfabeto latino de elementos gregos que para nós son "normais", ainda que para os romanos eran alleos ao seu sistema orixinal. Coñece os caracteres "cirílicos" a orixe do seu nome e o que histórica e culturalmente supuxo ese alfabeto.

1 %

3º

CC 3º-CCB3.4.1-Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que

lles son propios.

Diferencia os ritos do culto público dos do culto privado.

0.5 %

páxina 69 de 224



886.15.90.98


LATÍN 4º ESO

PERFIL DE ÁREA Área: LA

Nivel

Área

Estándares

Indicador de logro (grao mínimo) Peso (%)

4º

LA

4º-LAB4.1.1-Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos adaptados, identificando correctamente as categorías gramaticais presentes nas palabras con flexión e explicando as funcións na oración.

É quen de seguir a cadea de análise "declinación-morfema-caso-función" dos sustantivos presentes nun texto.

5 %

4º

LA

4º-LAB6.1.1-Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de frases de dificultade graduada e textos adaptados, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

Adquisición dunha técnica de tradución graduada, na que cada paso é consecuencia do anterior, nun proceso encadeado fundamentado nunha parte morfolóxica que permite o paso a outra sintáctica. O fin do proceso é o volcado da mensaxe ao galego ou castelán, coidando de atinar coa semántica. O lema, sempre presente, é: "A mellor virtude dunha tradución é que non se note que o é".

4 %

4º

LA

4º-LAB3.1.1-Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemorfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradigma.

Partindo do enunciado dunha palabra, é que de identificar o lexema e o morfema para determinar a súa función sintáctica.

3 %

4º

LA

4º-LAB3.3.1-Define o concepto de declinación e conxugación. É quen de comprender o concepto de declinación dos sustantivos, partindo do xa

coñecido mecanismo da conxugación verbal.

3 %

4º

LA 4º-LAB3.4.1-Enuncia correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín,

distíngueos a partir do seu enunciado e clasifícaos segundo a súa categoría e a súa declinación.

Partindo do enunciado, sitúa nun modelo de declinación e aplica correctamente os morfemas válidos para a palabra proposta.

3 %

4º

LA 4º-LAB3.5.1-Identifica as conxugacións verbais latinas e clasifica os verbos segundo a

súa conxugación a partir do seu enunciado. Identifica a conxugación dun verbo, partindo do enunciado, aprendendo a aproveitar toda a información que lle aporta.

3 %

4º

LA

4º-LAB4.5.1-Compara e clasifica tipos de oracións compostas, e diferénciaas das oracións simples.

Comprende o concepto de oración subordinada, fronte ás coordinadas, asociando aquelas cun elemento simple (sustantivo, adxectivo ou adverbio) dentro destas.

3 %

4º

LA 4º-LAB3.2.1-Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten

identificalas e define criterios para clasificalas. Segundo o enunciado, diferencia adxectivos e sustantivos de adverbios, conxuncións e preposicións.

2.5 %

4º

LA 4º-LAB3.5.2-Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de

paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación. Descompón unha forma verbal nos elementos que a forman, dacordo co modelo de conxugación ao que pertence, partindo do enunciado.

2.5 %

4º

LA 4º-LAB1.4.1-Identifica as linguas que se falan en España, diferenciando pola súa

orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan. Debuxa un mapa lingüístico da península, sinalando as zonas de linguas romances e nomeando a que corresponde a cada unha delas.

2 %

4º

LA

4º-LAB2.3.1-Le en voz alta textos latinos de certa extensión coa pronuncia correcta.

Le con pronunciación clásica correcta textos de traballo durante o curso.

2 %

4º

LA 4º-LAB3.4.2-Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para

cada palabra o paradigma de flexión correspondente. Emparella correctamente sustantivo e adxectivo, independentemente do paradigma que siga cada unha das dúas palabras.

2 %

páxina 70 de 224



886.15.90.98


4º

LA

4º-LAB3.6.1-Identifica correctamente as principais formas derivadas de cada tema verbal latino: en voz activa o modo indicativo, tanto do tema de presente como do tema de perfecto; en pasiva, o presente, o pretérito imperfecto, o futuro imperfecto e o pretérito perfecto de indicativo.

Comprende as semellanzas coas linguas que coñece no referente aos conceptos de lexema, vocal temática, morfema, e as diferencias entre o latín e as linguas que coñece, verbo do mecanismo de expresar a voz pasiva no tema de presente.

2 %

4º

LA

4º-LAB3.6.2-Cambia de voz as formas dos tempos verbais do presente, pretérito imperfecto, futuro imperfecto e pretérito perfecto de indicativo.

Partindo de formas activas ou pasivas en castelán ou galego, constrúe as formas latinas equivalentes, xogando cos morfemas e as vocais de unión (no tema de presente) ou reconstruíndo o participio e seleccionando a forma correcta do verbo SVM (no tema de perfecto).

2 %

4º

LA 4º-LAB3.6.3-Identifica formas non persoais do verbo, como o infinitivo de presente activo

e o participio de perfecto. Identifica os compoñentes do infinitivo activo (presente, perfecto e futuro) e localiza as formas participiais localizando o modelo de paradigma de declinación no que se insiren.

2 %

4º

LA

4º-LAB3.6.4-Traduce correctamente ao galego e ao castelán diferentes formas verbais latinas.

Supera cun mínimo de cinco puntos (nunha escala de 10 puntos) exercicios de morfoloxía verbal, consistentes en tradución directa e inversa (activa e pasiva) e en respostas múltiples (a escoller unha forma verbal válida para encher unha lagoa nunha frase de tradución inversa).

2 %

4º

LA 4º-LAB4.2.1-Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión

nominal e pronominal latina, e explica as principais funcións que realizan dentro da oración.

Identifica as funcións de diferentes formas soltas dun sustantivo a partir do enunciado do mesmo.

2 %

4º

LA 4º-LAB4.2.2-Traduce correctamente á súa lingua os casos latinos presentes nos textos e

redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

Remata cunha solución correcta a cadea de análise citada no Estándar 4º-LAB4.1.1

2 %

4º

LA 4º-LAB4.3.1-Recoñece nos textos as regras e a concordancia latina, e redacta en lingua

latina pequenas frases, onde practica o seu uso. Constrúe correctamente sintagmas adxectivo-sustantivo nunha función concreta, partindo da expresión en castelá ou galego.

2 %

4º

LA

4º-LAB4.4.1-Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica as súas características. Comprende e identifica oracións simples en castelá ou galego e proxecta ese

coñecemento en oracións latinas.

2 %

4º

LA 4º-LAB4.6.1-Recoñece, dentro de frases e textos sinxelos, as construcións de infinitivo e

participio máis transparentes, e analízaas e tradúceas correctamente. Partindo de textos en castelán ou galego, comprende a función dun infinitivo (sustantivo) e un participio (adxectivo) nunha oración simple.

2 %

4º

LA

4º-LAB5.1.2-Sabe enmarcar determinados feitos históricos no período histórico correspondente. Comprende o devenir dos feitos esenciais que contribuiron ao desenvolvemento de

cada período, encadeándoos cronolóxicamente.

2 %

4º

LA 4º-LAB5.1.3-Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos

salientables, consultando diferentes fontes de información. Sitúa nuha época e nun momento concreto nomes de feitos, persoaxes ou lugares que definiron o desenvolvemento histórico do momento en cuestión.

2 %

4º

LA 4º-LAB5.1.4-Describe algúns dos principais fitos históricos da civilización latina, e

explica a grandes liñas as circunstancias en que teñen lugar e as súas principais consecuencias.

É quen de formular ucronías sobre a historia de Roma do tipo "Como cres que tería sido a historia de Europa se Aníbal tivese entrado en Roma?", co gallo de comprender a decisiva importancia do devenir da Roma clásica como base do que somos.

2 %

4º

LA 4º-LAB5.2.1-Describe os trazos esenciais que caracterizan as sucesivas formas de organización

do sistema político romano. Coñece o significado de vocablos relevantes sobre cargos políticos, identificando a época na que estiveron en funcionamento e o re´ximen político que representan.

2 %

4º

LA 4º-LAB5.2.2-Describe a organización da sociedade romana e explica as características das

clases sociais e os papeis asignados a cada unha delas, en comparación cos actuais.

Coñece o significado de termos sociais, as súas características e a súa evolución ao longo da historia social e política de Roma, e as condicións dos diferentes colectivos en cada unha das tres etapas politicas de Roma (monárquica, republicana e imperial).

2 %

4º

LA 4º-LAB5.3.1-Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus

membros, e analiza a través deles os estereotipos culturais da época en comparación cos actuais.

Le a obra "Un salmantino en Roma" como un bo documento sobre a vida familiar na Roma do século I p.C., cun cuestionario que lle plantexa o máis relevante sobre os costumea da época.

2 %

páxina 71 de 224



886.15.90.98


4º

LA 4º-LAB5.4.1-Identifica os principais deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina,

sinala os trazos que os caracterizan e establece relacións entre os deuses máis importantes.

Acada unha idea clara da diferencia entre a relixión autóctona e a grecorromana, as diferencias entre as divinidades dunha e outra, e comprende o tipo de relixión que se desprende do concepto antropomórfico dos deuses clásicos.

2 %

4º

LA 4º-LAB5.5.1-Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, e sinala as semellanzas e as principais diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos.

A conexión Troia-Roma, que se plantexa no principio de curso mediante lectura de fragmentos das lendas de Homero e de Virxilio, fai que o alumno teña claro o que era o heroe clásico, a moral agonal e o código ético do mesmo, formando un tipo de persoaxe que pervive nas sagas posteriores.

2 %

4º

LA

4º-LAB5.6.1-Distingue e describe o modo de vida en Roma no ámbito privado, analizando os tipos de vivenda, alimentación, vestimenta e coidado persoal e contrástaos cos da actualidade.

A través de fragmentos de Marcial e Xuvenal, acada unha impresión clara sobre a sociedade do século I p.C., os costumes e os valores sociais que daquela se consideraban como correctos ou criticables, para establecer unha comparación coa época actual do propio alumno.

2 %

4º

LA

4º-LAB5.7.1-Describe as características dos tipos de espectáculos públicos celebrados no teatro, no circo e no anfiteatro, valora o seu mantemento no mundo actual e sitúa nun mapa os teatros, os circos e os anfiteatros conservados máis importantes.

Comprende o significado do lema "Panem et Circenses" e a súa vixencia na actualidade. Achégase á comedia latina coa lectura dunha obra de Plauto, contempla exemplos das carreiras do circo e le en Marcial epigramas sobre o que se podía ver no Coliseo.

2 %

4º

LA 4º-LAB6.2.1-Utiliza mecanismos de inferencia para com-prender textos de forma global,

relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece. A interpretación dun texto supón algo máis que a mera tradución, pois os matices son importantes para aclarar o contido.

2 %

4º

LA 4º-LAB6.3.1-Utiliza correctamente os manuais e o dicionario, analizando a información

que proporcionan, para traducir pequenos textos.

O diccionario é un arma de doble filo, que, se non se emprega axeitadamente, pode complicar o traballo. Saber sacarlle toda a utilidade que tén é fundamental para o bo resultado dunha tradución.

2 %

4º

LA 4º-LAB6.4.1-Realiza comentarios sobre determinados aspectos culturais presentes nos textos seleccionados, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

Comenta os textos lidos proxectando o seu contido sobre os aspectos estudiados, dos que o texto é un complemento ou unha ampliación. A técnica do comentario de textos é un dos aspectos máis importantes para o estudio non memorístico desta e doutras materias, pois revela que o alumno asimilou e comprendeu o que se lle propuxo.

2 %

4º

LA

4º-LAB6.6.1-Mantén un sinxelo diálogo en latín sobre a base dun tema previamente acordado. Utiliza correctamente expresións latinas (latinismos ou aforismos) nunha conversa

cos compañeiros.

2 %

4º

LA 4º-LAB7.1.1-Deduce o significado de termos latinos non estudados, partindo do contexto ou de

palabras da lingua propia. Reconstrúe termos latinos a partir de termos romances aplicando as normas de evolución fonética.

2 %

4º

LA

4º-LAB7.1.2-Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia. Xustifica coas normas de evolución fonética palabras da súa lingua, partindo do

étimo orixinal.

2 %

4º

LA 4º-LAB7.2.1-Identifica e explica os principais prefixos e sufixos, analizando o seu mantemento

na propia lingua. Comparando termos simples cos seus compostos e derivados en galego ou castelán deduce o prefixo e sufixo latino e o seu significado.

2 %

4º

LA 4º-LAB7.3.1-Identifica a etimoloxía de palabras de léxico común da lingua propia e explica a

partir desta o seu significado.

Deduce o significado dun termo actual partindo da forma latina.

2 %

4º

LA 4º-LAB7.4.1-Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe

empregalas no seu contexto axeitado, cando se expresa na súa propia lingua. Busca latinismos en publicacións (xornais, revistas, cómics) e deduce o significado, construíndo frases coherentes.

2 %

4º

LA 4º-LAB.1.6.1-Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán aplicando as

regras fonéticas de evolución. É quen de establecer unha evolución dende o latín ao galego e ao castelán, partindo dun exemplo base (pectus : peito/pecho :: tectus :.........../............).

1.5 %

4º

LA 4º-LAB.1.5.1-Identifica e diferencia palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos, en

relación co termo de orixe. Define o que son cultismos e termos patrimoniais, sendo quen de formar parellas dos mesmos a partir dun étimo latino.

1 %

páxina 72 de 224



886.15.90.98


4º

LA

4º-LAB2.2.1-Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do abecedario latino, sinala as principais adaptacións que se producen en cada unha delas, recoñece os tipos de alfabetos usados actualmente en Europa e relaciona cada un coas linguas que os empregan.

Coñece as diferencias dos alfabetos das linguas romances máis cercanas (as peninsulares, o francés e o italiano).

1 %

4º

LA 4º-LAB5.1.1-Distingue as etapas da historia de Roma e explica os seus trazos esenciais

e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras. Elabora un eixo cronolóxico de cada etapa histórica de Roma, destacando os fitos esenciais en cada unha delas.

1 %

4º

LA 4º-LAB6.4.2-Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o

tema principal e distinguindo as súas partes. Como unha fase do punto anterior, o mapa conceptual é o punto de partida ou o resumo do texto comentado. En calquera caso, demostra a comprensión do mesmo.

1 %

4º

LA

4º-LAB6.5.1-Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en latín sobre un tema proposto.

Como exercicio persoal de retroversión pediráselle que constrúa algún texto de creación propia sobre algún pasaxe interesante visto no estudio da materia nalgún momento concreto do curso.

1 %

4º

LA

4º-LAB1.1.1.-Sinala sobre un mapa o marco xeográfico no que se sitúa en distintos períodos a civilización romana, delimitando o seu ámbito de influencia e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

Representa nun mapa o contorno xeográfico da lingua latina no intre da súa máxima extensión, ainda que non identifique as diferentes etapas do proceso.

0.5 %

4º

LA 4º-LAB.1.2.1-Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas

familias, delimitando nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión. Explica o proceso desenvolvido por Franz Bopp e define as causas da expansión do indoeuropeo e as familias ou troncos, ainda que non os membros de cada unha delas.

0.5 %

4º

LA

4º-LAB.1.3.1-Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

Sinala nun mapa as zonas de Europa nas que se falan linguas de orixe indoeuropea

0.5 %

4º

LA 4º-LAB2.1.1-Recoñece diferentes tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a

súa función. Comprende as vantaxes e os inconvintes dos diferentes tipos de escritura, segundo a finalidade e o contexto no que se empregan.

0.5 %

PERFIL COMPETENCIAL DE ESTÁNDARES PRIORITARIOS Competencia Clave:

Conciencia e expresións culturais (4º ESO)

COMPETENCIA EN CONCIENCIA E EXPRESIÓNS CULTURAIS

PROCESO

ESTÁNDARES PRIORITARIOS

RÚBRICA DO NIVEL DE LOGRO

A

B C

nivel de logro mínimo

D

Coñecer, comprender, apreciar e valorar con espírito crítico, as diferentes manifestacións culturais e artísticas

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB2.1.1] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.4.1] , [4º-LAB5.5.1]

De forma autónoma comprende e describe con claridade o contido

Describe con certa precisión o contido de textos orixinais seleccionados de

Coa axuda dun guión de lectura resume o contido de textos adaptados de

Coa axuda do profesor trata de emparellar un texto literario da Roma

páxina 73 de 224



886.15.90.98


, [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.7.1] ,

[4º-LAB6.4.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

de textos lidos carácter literario carácter literario, sinalando a relación con textos actuais que lle foron dados previamente, e

comprende a

influencia da mitoloxía clásica na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores (literatura, artes plásticas e visuais, música, etc.).

antiga con outro

literarios, identificando a posterior inspirado identificando e pervivencia cultural nel, tentando valorando a dos mesmos e sinalando o por qué transcendencia recoñece a desa relación, e cultural dos mesmos

como modelos para creadores de épocas posteriores, e a influencia da relixión e a mitoloxía clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas

influencia cultural da relixión e a mitoloxía clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores (literatura, artes plásticas e visuais, música, etc.).

busca algúns exemplos da influencia cultural da mitoloxía clásica na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores.

posteriores (literatura, artes plásticas e visuais, música, etc.).

.

O coñecemento da O acercamento á Resposta a Marca vida diaria na vida diaria na cuestionarios

sobre superficialmente

sociedade romana, o

sociedade romana, a os principais rasgos

algúns aspectos

acercamento a determinados autores

da vida diaria da chamativos no

páxina 74 de 224



886.15.90.98


Considerar as manifestacións culturais e artísticas como fonte de enriquecemento e

[4º-LAB2.1.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.4.1] ,

determinados autores latinos, que exerceron

latinos que exerceron influencia cultural e

sociedade romana, sobre determinados

sistema de vida da sociedade romana,

desfrute persoal e parte da riqueza e [4º-LAB5.5.1] , [4º-LAB5.6.1] ,

influencia cultural e artística nas épocas autores latinos e, comprende de xeito

patrimonio dos pobos. [4º-LAB5.7.1] , artística nas épocas posteriores e o grazas ás cuestións

incompleto e

posteriores, mediante

coñecemento do plantexadas polo confuso fragmentos

traballos e papel de Roma no profesor, coñece o de certos autores e comentarios sobre deseño da Europa decisivo papel de de forma imprecisa partes relevantes

de posterior mediante o Roma no deseño da e con confusión

obras súas (Virxilio, proceso histórico da Europa posterior coñece o que Plauto, Marcial, Romanización mediante o proceso supuxo a Séneca, Fedro) e a permítenlle valorar

e histórico da Romanización para

comprensión do comprender a Romanización, todo o

unha parte da

decisivo papel de natureza da cultura cal dálle unha certa Europa actual. Roma no deseño da latina e a situación visión do mundo Europa posterior, que ocupa en antigo e da relación mediante o proceso relación coas

culturas coas culturas

histórico da occidentais posteriores. Romanización, posteriores. proporciónanlle unha visión panorámica do mundo latino que o prepara para comprender e valorar en clave de comparación as sociedades posteriores.

páxina 75 de 224



886.15.90.98



Conciencia e expresións culturais

Nivel

Área

Estándares

4º LA 4º-LAB1.1.1. - Sinala sobre un mapa o marco xeográfico no que se sitúa en distintos períodos a civilización romana, delimitando o seu ámbito de influencia e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

4º LA 4º-LAB2.1.1 - Recoñece diferentes tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función.

4º LA 4º-LAB5.1.2 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos no período histórico correspondente.

4º LA 4º-LAB5.1.4 - Describe algúns dos principais fitos históricos da civilización latina, e explica a grandes liñas as circunstancias en que teñen lugar e as súas principais consecuencias.

4º LA 4º-LAB5.2.2 - Describe a organización da sociedade romana e explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha delas, en comparación cos actuais.

4º LA 4º-LAB5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, e analiza a través deles os estereotipos culturais da época en comparación cos actuais.

4º LA 4º-LAB5.4.1 - Identifica os principais deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinala os trazos que os caracterizan e establece relacións entre os deuses máis importantes.

4º LA 4º-LAB5.5.1 - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, e sinala as semellanzas e as principais diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos.

4º LA 4º-LAB5.6.1 - Distingue e describe o modo de vida en Roma no ámbito privado, analizando os tipos de vivenda, alimentación, vestimenta e coidado persoal e contrástaos cos da actualidade.

4º LA 4º-LAB5.7.1 - Describe as características dos tipos de espectáculos públicos celebrados no teatro, no circo e no anfiteatro, valora o seu mantemento no mundo actual e sitúa nun mapa os teatros, os circos e os anfiteatros conservados máis importantes.

4º LA 4º-LAB6.4.1 - Realiza comentarios sobre determinados aspectos culturais presentes nos textos seleccionados, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

4º LA 4º-LAB7.4.1 - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe empregalas no seu contexto axeitado, cando se expresa na súa propia lingua.

páxina 76 de 224



886.15.90.98



Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (4º ESO)

COMPETENCIA PARA O SENTIDO DE INICIATIVA E ESPÍRITO EMPRENDEDOR

PROCESO



A

B C


D

Transformar as ideas en actos.

[4º-LAB5.7.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.2.2] ,

Ante o contido do seu traballo e a necesidade de comunicar os seus resultados, con total independencia é quen de decidir o formato de presentación e o

Decide de entre as opcións suxeridas polo profesor, cal é a que lle parece máis axeitada para a presentación dos seus traballos.

Cumpre satisfactoriamente os pasos sinalados polo profesor para realizar a presentación dos traballos elaborados.

Tenta reproducir o sistema de presentación explicado polo profesor, con fallas de coherencia e con lagoas importantes.

sistema máis adecuado para ela.

Crear, innovar e asumir riscos

[4º-LAB5.7.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.1.1] ,

Intervén de forma espontánea e autónoma nos debates e

Intervén seguindo indicacións do profesor nos debates e contribúe ao dinamismo da clase.

Intervén cando é interpelado nos debates e contribúe ao dinamismo da clase.

Só intervén nos debates de clase cando é obrigado polo profesor, e con

páxina 77 de 224



886.15.90.98


contribúe ao dinamismo da

aportacións pouco

páxina 78 de 224



886.15.90.98


clase. construtivas.

Planificar e xestionar proxectos co fin de alcanzar obxectivos

[4º-LAB5.7.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.1.1] ,

Toma a iniciativa no intre de decidir o procedemento de traballo axeitado para elaborar a tarefa que se lle encomenda.

Escolle entre as distintas opcións propostas a que lle parece máis axeitada para elaborar a tarefa que se lle encomenda.

Seguindo as instrucións, leva á cabo o procedemento sinalado para elaborar a tarefa que se lle encomenda.

Necesita ser orientado e aínda así non é quen de seguir as pautas sinaladas coa solvencia necesaria para elaborar a tarefa que se lle

encomenda.


Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

Nivel

Área

Estándares

4º LA 4º-LAB5.1.1 - Distingue as etapas da historia de Roma e explica os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.

4º LA 4º-LAB5.2.1 - Describe os trazos esenciais que caracterizan as sucesivas formas de organización do sistema político romano.




páxina 79 de 224



886.15.90.98



Aprender a aprender (4º ESO)

COMPETENCIA PARA APRENDER A APRENDER

PROCESO



A

B C


D

Organizar o propio proceso de aprendizaxe en grupo ou individualmente

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º- LAB.1.5.1] , [4º-LAB2.2.1] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.3.1] ,

Recaba fontes e datos e os selecciona en función da utilidade para o seu traballo.

Emprega correctamente os datos atopados por sí mesmo para o seu traballo.

Emprega de forma rutinaria os datos recibidos para o seu traballo.

Emprega de forma escasa e incompleta a información proporcionada polo profesor.

[4º-LAB7.1.2] ,

Elabora con Elabora de forma Elabora de forma Elabora de forma

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º- LAB.1.5.1] , [4º-LAB.1.6.1] , [4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB2.2.1] ,

autonomía e orixinalidade, selecciona o importante,

autónoma e con certa creatividade, resumindo de forma completa e

guiada con pouca creatividade e con algunhas imprecisións non

mecánica e escasa orixinalidade, resumindo de forma incompleta e sen

Adquirir, procesar e asimilar novos coñecementos e capacidades.

[4º-LAB3.2.1] , [4º-LAB3.3.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.5.1] ,

eliminando de forma razoada o que non o é, e resume con precisión e de forma crítica.

diferenciando o importante do accesorio.

identificando con claridade o importante e o secundario.

distinguir o importante do accesorio.

[4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.1.2] ,

páxina 80 de 224



886.15.90.98


Buscar orientacións e facer uso delas

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB2.2.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º-LAB3.3.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.5.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.1.2] ,

Partindo das suxestións recibidas, elabora un proceso de búsqueda persoal, e logo de comprender a información recollida, explica con moita coherencia as conclusións do seu traballo.

Aplica con destreza os consellos recibidos co que chega a comprender as orientacións recibidas, actuando en consecuencia e explicando as conclusións do seu traballo.

Aplica con algunha dificultade as orientacións do profesor e, grazas á axuda recibida, comprende con certa coherencia e explica de forma razoada o resultado do seu traballo.

Aplica con dificultade as orientacións recibidas e, malia a axuda recibida, recoñece con dificultade e explica de forma incoherente e incompleta o resultado do seu traballo.

Extrae da súa Dos procedementos Elabora Reproduce o

experiencia empregados individualmente procedemento

Apoiarse en experiencias vitais e aprendizaxes anteriores e aplicalos en situacións novas

[4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.1.2] ,

conclusións metodolóxicas para futuros proxectos.

anteriormente escolle o máis apropiado para o traballo a desenvolver.

entendendo as orientacións recibidas.

recibido, sen tomar conciencia de por que.

Ter motivación e confianza nas propias posibilidades.

[4º-LAB.1.5.1] , [4º-LAB.1.6.1] , [4º-LAB2.2.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º-LAB3.3.1] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB7.1.2] ,

Busca novos camiños con creatividade e

profundiza neles, elaborando textos creativos e precisos.

Descobre camiños con certa autonomía, elaborando sen axuda textos propios e orixinais.

Reproduce o proceso aprendido e chega a

compoñer textos propios con algunha indicación e usando

Necesita da asistencia para levar a cabo o traballo amosando pouca elaboración persoal e moi apegada ao modelo recibido.

páxina 81 de 224



886.15.90.98



Aprender a aprender

Nivel

Área

Estándares

4º LA 4º-LAB.1.2.1 - Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas familias, delimitando nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión.

4º LA 4º-LAB.1.3.1 - Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

4º LA 4º-LAB.1.5.1 - Identifica e diferencia palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos, en relación co termo de orixe.

4º LA 4º-LAB.1.6.1 - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.


4º LA 4º-LAB1.4.1 - Identifica as linguas que se falan en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

4º LA 4º-LAB2.2.1 - Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do abecedario latino, sinala as principais adaptacións que se producen en cada unha delas, recoñece os tipos de alfabetos usados actualmente en Europa e relaciona cada un coas linguas que os empregan.

4º LA 4º-LAB3.2.1 - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

4º LA 4º-LAB3.3.1 - Define o concepto de declinación e conxugación.

4º LA 4º-LAB3.4.2 - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

4º LA 4º-LAB3.5.1 - Identifica as conxugacións verbais latinas e clasifica os verbos segundo a súa conxugación a partir do seu enunciado.

guías orientativas.

páxina 82 de 224



886.15.90.98


4º LA 4º-LAB3.5.2 - Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación.

4º LA 4º-LAB3.6.1 - Identifica correctamente as principais formas derivadas de cada tema verbal latino: en voz activa o modo indicativo, tanto do tema de presente como do tema de perfecto; en pasiva, o presente, o pretérito imperfecto, o futuro imperfecto e o pretérito perfecto de indicativo.

4º LA 4º-LAB3.6.3 - Identifica formas non persoais do verbo, como o infinitivo de presente activo e o participio de perfecto.

4º LA 4º-LAB4.2.1 - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, e explica as principais funcións que realizan dentro da oración.

4º LA 4º-LAB4.5.1 - Compara e clasifica tipos de oracións compostas, e diferénciaas das oracións simples.


4º LA 4º-LAB5.1.3 - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos salientables, consultando diferentes fontes de información.



4º LA 4º-LAB6.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de frases de dificultade graduada e textos adaptados, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

4º LA 4º-LAB6.2.1 - Utiliza mecanismos de inferencia para com-prender textos de forma global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

4º LA 4º-LAB6.3.1 - Utiliza correctamente os manuais e o dicionario, analizando a información que proporcionan, para traducir pequenos textos.

4º LA 4º-LAB7.1.1 - Deduce o significado de termos latinos non estudados, partindo do contexto ou de palabras da lingua propia.

4º LA 4º-LAB7.1.2 - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.

páxina 83 de 224



886.15.90.98



Comunicación Lingüística (4º ESO)

COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA

PROCESO

ESTÁNDARES PRIORITARIOS RÚBRICA DO NIVEL DE

LOGRO oral e escrito

Expresión oral códigos estándares

Expresión escrita códigos estándares

A B C nivel de logro mínimo

D

Investiga, estuda e

Planificar

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB2.3.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º- LAB3.3.1] , [4º-LAB3.4.1] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.2] , [4º- LAB5.2.1] , [4º-LAB5.7.1] ,

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB4.3.1] , [4º-LAB6.5.1] ,

ORAL

selecciona información sobre historia, institucións ou vida cotiá no mundo clásico e a organiza adecuadamente en función do plan previsto para o intre da súa exposición.

Busca e selecciona información sobre historia, institucións ou vida cotiá no mundo clásico, organizándoa en función do plan de exposición previsto.

Seguindo pautas marcadas, selecciona algunha información sobre historia, institucións ou vida cotiá no mundo clásico e a organiza seguindo pautas e coa axuda do guión preparado para a súa exposición.

Seguindo instrucións, traballa sobre datos relativos á historia, institucións ou vida cotiá no mundo clásico, sen organizala correctamente e sen marcar con claridade o plan previsto para a súa exposición.

[4º-LAB6.6.1] ,

Investiga, estuda e Busca e selecciona Seguindo pautas Seguindo selecciona información sobre marcadas, instrucións, ES

CRITO

información sobre historia, institucións selecciona algunha traballa sobre

páxina 84 de 224



886.15.90.98


historia, institucións ou vida cotiá no información sobre datos relativos á ou vida cotiá no mundo clásico, historia, institucións historia, institucións mundo clásico e a

organiza adecuadamente para levar á cabo unha exposición.

organizándoa para o traballo previsto.

ou vida cotiá no mundo clásico. A organiza seguindo un guión.

ou vida cotiá no mundo clásico, sen organizala correctamente.

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB3.1.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º-LAB3.3.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º-

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.5.2] ,

ORAL

Resume sen ningún cuestionario, o contido dun escrito, estructurando correctamente a súa exposición oral e manifestando o seu punto de vista persoal e a opinión que lle merece.

Constrúe unha versión persoal aínda que non se desprende da estructura orixinal e sen entrar en valoracións ou críticas sobre o lido.

Entende con certa dificultade o contido dun texto, o que lle impide realizar un comentario se non é inducido por un cuestionario entregado polo profesor.

Resume de forma incorrecta e con inexactitude o contido dun texto, pola incompresión do vocabulario e da estructura, o que lle impide facer unha exposición coherente do lido.

LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.2] , [4º-LAB3.6.4] , [4º-

Crear un texto coherente

[4º-LAB3.6.4] , [4º- LAB4.2.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-

LAB4.3.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.1] , [4º- LAB5.2.2] , [4º-LAB5.4.1] ,

Resume de forma Constrúe unha Entende con certa Resume de forma

LAB5.2.1] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º- escrita e sen versión persoal dificultade o contido incorrecta e con [4º-LAB5.6.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.4.2] , ningún nun texto escrito, dun texto, o que lle inexactitude o LAB5.7.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB7.4.1] , cuestionario, o aínda que non se impide realizar contido dun texto, [4º-LAB6.4.1] , [4º-

LAB6.4.2] , [4º-LAB6.6.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

ESCRITO

contido dun escrito, estructurando correctamente a

desprende da estructura orixinal e sen entrar en

unha versión persoal se non é inducido por un

pola incompresión do vocabulario e da estructura, o que lle

súa exposición e valoracións ou cuestionario impide ver o manifestando o seu críticas sobre o lido. entregado polo desenrolo

páxina 85 de 224



886.15.90.98


coherente punto de vista profesor. do redactado. persoal e a opinión que lle merece.

Partindo dunha

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB2.3.1] , [4º-LAB3.1.1] , [4º- LAB3.2.1] , [4º-LAB3.3.1] , [4º-LAB3.4.1] , [4º- LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º- LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.2] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-

[4º-LAB.1.6.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.3] ,

ORAL

Logo de buscar unha información, o alumno é quen de personalizala, construíndo unha exposición na que a súa iniciativa e os seus intereses se integren no traballo, dándolle unha impronta persoal propia.

información dada, o alumno é quen de facer unha exposición diferente da mesma, pero a súa intervención non deixa de ser unha paráfrase do que ten recibido, mesmo incluíndo valoracións de tipo persoal.

Partindo dunha información dada, o alumno necesita dun guión que o oriente no momento de expoñer o seu traballo, non sendo quen de actuar por iniciativa propia.

O alumno necesita a presencia do profesor, non sendo quen de facer unha exposición, mesmo coa axuda dun guión, para cumprir alomenos co esquema de "pregunta-resposta literal".

LAB3.6.4] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB3.6.4] , [4º-

Cohesionar ideas [4º-LAB4.3.1] , [4º- LAB4.4.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB4.6.1] , [4º- LAB5.1.4] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º- LAB6.3.1] , [4º-LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º- LAB6.6.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.2.1] , [4º-

LAB4.3.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º- LAB5.2.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.4.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º- LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] ,

ESCRITO

Logo de buscar unha información, o alumno é quen de personalizala, construíndo unha versión na que a súa iniciativa e os seus intereses se integren no

Partindo dunha información dada, o alumno é quen de facer unha versión diferente da mesma, pero a súa intervención non deixa de ser unha paráfrase do que

Partindo dunha información dada, o alumno necesita dun guión que o oriente sobre a tarefa que debe realizar, non sendo quen de actuar por iniciativa propia,

O alumno necesita a presencia do profesor, non sendo quen de resolver a tarefa, mesmo coa axuda dun guión, para acadar alomenos o resultado de

páxina 86 de 224



886.15.90.98


LAB7.3.1] , traballo, dándolle unha impronta

ten recibido, mesmo incluíndo

aínda que resolve o cuestionario recibido.

"pregunta-resposta literal".

persoal propia. valoracións de tipo persoal.

ORAL

Manexa con total soltura as categorías lingüísticas e comprende os mecanismos morfosintácticos, o que supón unha grande solvencia na exposición oral.

Manexa con bastante corrección o mecanismo lingüístico común das linguas que coñece, o que lle permite expresarse con bastante coherencia na lingua falada.

Coñece de forma intuitiva o funcionamento das linguas que fala, o que non lle garante unha corrección no intre de expresarse oralmente.

Ten dificultades para construir un discurso coherente, xa que non coñece suficientemente o mecanismo morfosintáctico que lle permitiría acadalo, cometendo erros e anacolutos, que impiden unha

Adecuarse

[4º-LAB2.3.1] , [4º- LAB3.6.4] , [4º-LAB4.2.1] , [4º-LAB5.3.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.4.1] ,

[4º-LAB3.4.1] , [4º- LAB3.6.3] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º- LAB5.2.2] , [4º-LAB5.6.1] ,

expresión oral correcta.

páxina 87 de 224



886.15.90.98


ó contexto [4º-LAB6.4.2] , [4º- LAB6.6.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

[4º-LAB5.7.1] , [4º- LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º-LAB7.1.1] , [4º- LAB7.4.1] ,

ESCRITO

Manexa con total soltura as categorías lingüísticas e comprende os mecanismos morfosintácticos, o que supón unha grande solvencia na redacción escrita.

Manexa con bastante corrección o mecanismo lingúístico común ñas linguas que coñece, o que lle permite expresarse con bastante coherencia na lingua escrita.

Coñece de forma intuitiva o funcionamento das linguas que fala, o que non lle garante unha corrección no intre de expresarse por escrito.

Ten dificultades para construir un discurso coherente, xa que non coñece suficientemente o mecanismo morfosintáctico que lle permitiría acadalo, cometendo erros e anacolutos,

que impiden unha expresión correcta.

páxina 88 de 224



886.15.90.98


Presentación

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º- LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º- LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.4] , [4º-LAB4.3.1] , [4º- LAB4.4.1] , [4º-LAB4.6.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º- LAB5.2.1] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.4.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.4.1] , [4º- LAB6.4.2] , [4º-LAB6.5.1] ,

ESCRITO

Coa información recollida e seleccionada na fase de planificación constrúe unha exposición coherente, empregando un vocabulario preciso e facendo valoracións persoais sobre as semellanzas e as diferencias co mundo actual.

Organiza a información recollida na fase de planificación e a emprega xunto cun vocabulario preciso, preparando o seu traballo e expresando opinións persoais.

Emprega a información atopada na fase de planificación e a organiza seguindo pautas e coa axuda dun guión expón o resultado.

Aproveita os datos recollidos seguindo instrucións e traballa na exposición dos mesmos, sen organizalos correctamente.

Fluidez

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB2.3.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB3.6.2] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB4.2.1] , [4º- LAB4.3.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º- LAB6.1.1] , [4º-LAB6.6.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º- LAB7.3.1] ,

ORAL

Asimila o contido das fontes utilizadas e empregando un vocabulario correcto. constrúe unha versión orixinal e persoal na amosa tela comprendido e asimilado, o que facilita unha exposición ordeada

Localiza nas fontes o máis destacado para o contido do seu traballo e cun vocabulario adecuado prepara a súa intervención axudado cun guión, que lle axuda a facer unha exposición coherente e fluída.

Interpreta de forma aceptable o contido das fontes utilizadas e o emprega para a súa exposición cun vocabulario básico e adecuado, aínda que non esgota a información e comete imprecisións e incoherencias.

Comete erros na interpretación do lido, que lle impiden comprender as ideas importantes, e exprésase con incorreccións e de xeito incompleto.

coherente e fluída.

páxina 89 de 224



886.15.90.98


Revisión dos textos

[4º-LAB2.3.1] , [4º- LAB3.5.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º- LAB3.6.4] , [4º-LAB4.3.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º- LAB4.5.1] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º- LAB5.4.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º- LAB6.3.1] , [4º-LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º- LAB7.2.1] ,

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB.1.6.1] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB3.2.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB4.2.1] , [4º- LAB4.3.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º-LAB4.6.1] , [4º- LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.3.1] , [4º- LAB5.6.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º- LAB6.4.1] , [4º-LAB7.1.1] , [4º-LAB7.3.1] ,

ORAL

Describe con total precisión oralmente as semellanzas e os contrastes atopados en textos de autores clásicos respecto á nosa época, tanto en modos de vida como en costumes e actitudes, establecendo valoracións e xuízos críticos.

Describe con bastante precisión oralmente as semellanzas e os contrastes atopados en textos de autores clásicos respecto á nosa época, tanto en modos de vida como en costumes e actitudes, e establece a relación coa nosa realidade.

Describe oralmente de xeito breve as semellanzas e os contrastes atopados en textos de autores clásicos respecto á nosa época, tanto en modos de vida como en costumes e actitudes, e sinala as diferenzas.

Resume oralmente con razoamentos breves e superficiais algunhas semellanzas e diferenzas entre aspectos concretos atopados en textos de autores clásicos respecto á nosa época.

Describe con total precisión por escrito as semellanzas e os contrastes atopados

Describe con bastante precisión por escrito as semellanzas e os

Describe de xeito breve as semellanzas e os contrastes atopados

Resume con razoamentos breves e superficiais

ESCRITO

en textos de autores clásicos respecto á

contrastes atopados en textos de autores

en textos de autores clásicos respecto á

algunhas semellanzas e

nosa época, tanto en clásicos respecto á nosa época, tanto en diferenzas entre modos de vida como nosa época, tanto en modos de vida como aspectos concretos en costumes e modos de vida como en costumes e atopados en textos actitudes, en costumes e actitudes, e sinala de autores clásicos

páxina 60 de 224



886.15.90.98


establecendo actitudes, e as diferenzas. respecto á nosa valoracións e establece a época. xuízos críticos. relación coa nosa

realidade.

COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA

PROCESO

ESTÁNDARES PRIORITARIOS NIVEL DE


Comprensión oral

códigos estándares

Comprensión escrita códigos estándares


D

ORAL

páxina 61 de 224



886.15.90.98


Localizar e obter información

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- LAB3.2.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.1] , [4º- LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.4.1] , [4º- LAB5.6.1] , [4º-LAB5.7.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

ESCRITO

Busca e localiza as fontes de información, sen axuda, tendo en conta o obxectivo do seu traballo, seleccionando o contido que considera axustado para o seu propósito.

A partir dunha bibliografía recibida localiza as fontes de información e, tendo en conta o obxectivo do seu traballo, selecciona o que considera válido para o seu propósito.

Logo de ter recibida a información, tendo en conta o obxectivo do seu traballo, selecciona a que considera válida para o seu propósito.

Reproduce o contido da información recibida, limitándose á ordenación que considera válida para o seu propósito.

páxina 62 de 224



886.15.90.98


Integrar e interpretar

[4º-LAB3.3.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º- LAB3.6.2] , [4º-LAB3.6.3] , [4º-LAB4.2.1] , [4º- LAB4.4.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º- LAB5.3.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º- LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º-LAB7.2.1] , [4º- LAB7.3.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

[4º-LAB.1.6.1] , [4º- LAB3.1.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.2] , [4º- LAB3.6.1] , [4º-LAB4.3.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º- LAB4.5.1] , [4º-LAB4.6.1] , [4º-LAB5.1.4] , [4º- LAB5.2.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-LAB6.3.1] , [4º- LAB6.4.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º-LAB6.5.1] , [4º- LAB7.1.1] , [4º-LAB7.3.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

ORAL

Interpreta con precisión o contido de textos orixinais e emprega a información seleccionada para construír a súa exposición consonte coa finalidade que pretende acadar coa mesma.

Interpreta con corrección textos adaptados ao nivel do E.S.O., facendo deles a fonte fundamental do que se propón expoñer e transmitir.

Entende textos sinxelos que utiliza nos seus traballos de exposición, aínda que non esgota a información que lle proporcionan.

Necesita a axuda de preguntas concretas para poder extraer algún contido dos textos traballados, cun resultado incompleto nas súas intervencións.

ESCRITO

Interpreta con precisión o contido de textos orixinais utilizados nos seus traballos.

Interpreta con corrección textos adaptados ao nivel do E.S.O.

Entende textos sinxelos utilizados nos seus traballos.

Necesita a axuda de preguntas concretas para poder extraer algún contido dos textos traballados.

[4º-LAB.1.5.1] , [4º- A independencia e É consciente de Coa advertencia de Tenta rematar a LAB.1.6.1] , [4º-LAB2.3.1] , orixinalidade coas que un traballo que un traballo súas exposicións

páxina 63 de 224



886.15.90.98


Reflexionar e valorar

[4º-LAB3.2.1] , [4º- LAB3.4.1] , [4º-LAB3.4.2] , [4º-LAB3.5.1] , [4º- LAB3.5.2] , [4º-LAB3.6.1] , [4º-LAB3.6.2] , [4º- LAB3.6.3] , [4º-LAB3.6.4] , [4º-LAB4.2.1] , [4º- LAB4.3.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º-LAB4.5.1] , [4º- LAB4.6.1] , [4º-LAB5.1.4] ,

[4º-LAB3.1.1] , [4º- LAB4.4.1] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.4.1] , [4º- LAB6.4.2] ,

ORAL

que leva á cabo as súas exposicións teñen como consecuencia o costume de rematalos cunhas conclusións persoais, nas que aparecen as súas opinións críticas, tanto sobre a materia

persoal implica un punto de vista propio, e por iso leva á cabo as súas exposicións rematándoas cunhas conclusións persoais, nas que aparecen opinións e valoracións propias sobre a

persoal implica un punto de vista propio, esfórzase por rematar as súas exposicións cunhas conclusións persoais, coas que tenta expresar opinións e valoracións propias sobre a materia

expresando opinións propias que son respostas á preguntas sobre a materia traballada, que figuran no guión recibido para preparar a súa intervención.

páxina 64 de 224



886.15.90.98


[4º-LAB5.2.1] , [4º- traballada como materia traballada e coñecida durante a

LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , sobre realidade que o contido que preparación da súa [4º-LAB5.6.1] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.1.1] , [4º-LAB6.2.1] , [4º-

coñeceu durante a preparación da súa intervención.

coñeceu durante a preparación da súa intervención.

intervención.

LAB6.3.1] , [4º-LAB6.4.1] , [4º-LAB6.6.1] , [4º- LAB7.1.1] , [4º-LAB7.2.1] , [4º-LAB7.3.1] ,

ESCRITO

A independencia e orixinalidade coas que leva á cabo os seus traballos teñen como consecuencia o costume de rematalos cunhas conclusións persoais, nas que aparecen as súas opinións críticas, tanto sobre a materia traballada como

É consciente de que un traballo persoal implica un punto de vista propio, e por iso leva á cabo os seus traballos rematándoos cunhas conclusións persoais, nas que aparecen opinións e valoracións propias sobre a

Coa advertencia de que un traballo persoal implica un punto de vista propio, esfórzase por rematar os seus traballos cunhas conclusións persoais, coas que tenta expresar opinións e valoracións propias

Tenta rematar a súas exposicións expresando opinións propias que son respostas á preguntas sobre a materia traballada, que figuran no guión recibido para preparar o seu traballo.

sobre realidade que materia traballada e sobre a materia coñeceu durante o o contido que coñecida durante a proceso de coñeceu durante a preparación. elaboración. preparación.

PERFIL COMPETENCIAL DE ESTÁNDARES PRIORITARIOS

Competencia Clave:

Comunicación Lingüística

Nivel

Área

Estándares

4º LA 4º-LAB.1.5.1 - Identifica e diferencia palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos, en relación co termo de orixe.

páxina 65 de 224



886.15.90.98


4º LA 4º-LAB.1.6.1 - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.

4º LA 4º-LAB2.3.1 - Le en voz alta textos latinos de certa extensión coa pronuncia correcta.

4º LA 4º-LAB3.1.1 - Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemorfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradigma.

4º LA 4º-LAB3.2.1 - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

4º LA 4º-LAB3.3.1 - Define o concepto de declinación e conxugación.

4º LA 4º-LAB3.4.1 - Enuncia correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín, distíngueos a partir do seu enunciado e clasifícaos segundo a súa categoría e a súa declinación.

4º LA 4º-LAB3.4.2 - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

4º LA 4º-LAB3.5.1 - Identifica as conxugacións verbais latinas e clasifica os verbos segundo a súa conxugación a partir do seu enunciado.

4º LA 4º-LAB3.5.2 - Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación.

4º LA 4º-LAB3.6.1 - Identifica correctamente as principais formas derivadas de cada tema verbal latino: en voz activa o modo indicativo, tanto do tema de presente como do tema de perfecto; en pasiva, o presente, o pretérito imperfecto, o futuro imperfecto e o pretérito perfecto de indicativo.

4º LA 4º-LAB3.6.2 - Cambia de voz as formas dos tempos verbais do presente, pretérito imperfecto, futuro imperfecto e pretérito perfecto de indicativo.

4º LA 4º-LAB3.6.3 - Identifica formas non persoais do verbo, como o infinitivo de presente activo e o participio de perfecto.

4º LA 4º-LAB3.6.4 - Traduce correctamente ao galego e ao castelán diferentes formas verbais latinas.

4º LA 4º-LAB4.2.1 - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, e explica as principais funcións que realizan dentro da oración.

4º LA 4º-LAB4.2.2 - Traduce correctamente á súa lingua os casos latinos presentes nos textos e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

4º LA 4º-LAB4.3.1 - Recoñece nos textos as regras e a concordancia latina, e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

4º LA 4º-LAB4.4.1 - Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica as súas características.

páxina 66 de 224



886.15.90.98



4º LA 4º-LAB4.6.1 - Recoñece, dentro de frases e textos sinxelos, as construcións de infinitivo e participio máis transparentes, e analízaas e tradúceas correctamente.








4º LA 4º-LAB6.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de frases de dificultade graduada e textos adaptados, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

4º LA 4º-LAB6.2.1 - Utiliza mecanismos de inferencia para com-prender textos de forma global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

4º LA 4º-LAB6.3.1 - Utiliza correctamente os manuais e o dicionario, analizando a información que proporcionan, para traducir pequenos textos.

4º LA 4º-LAB6.4.1 - Realiza comentarios sobre determinados aspectos culturais presentes nos textos seleccionados, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

páxina 67 de 224



886.15.90.98



Competencia Dixital (4º ESO)

COMPETENCIA DIXITAL

PROCESO



A

B C


D

Emprega con

Uso crítico, creativo e seguro das TIC para o traballo, o ocio a inclusión e a comunicación

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB2.1.1] , [4º-LAB2.2.1] , [4º-LAB3.4.1] , [4º-LAB3.6.2] , [4º-LAB5.1.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.4.1]

Emprega con eficacia e autonomía diversas fontes e recursos relacionados coas tecnoloxías da información e comunicación para a elaboración de traballos, analizando a utilidade da información que se lle ofrece e

autonomía diversas fontes e recursos relacionados coas tecnoloxías da información e comunicación para a elaboración de traballos sinxelos, escollendo o que considera apropiado.

Baseándose nun guión recibido, emprega as diversas fontes e recursos relacionados coas tecnoloxías da información e comunicación para a elaboración de traballos sinxelos.

Emprega de forma pautada fontes e recursos sinalados, relacionados coas tecnoloxías da información e comunicación.

seleccionando a que considera necesaria para o fin que persegue.

Uso das TIC para obter, avaliar, almacenar, producir, presentar e intercambiar

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB2.1.1] , [4º-LAB2.2.1]

Elabora con autonomía fichas e

Elabora fichas e traballos sinxelos e

Elabora con guións recibidos fichas e

Busca con axuda en portais educativos

páxina 68 de 224



886.15.90.98


, [4º-LAB3.4.1] , [4º-LAB3.6.2] traballos completos presenta os seus traballos sinxelos datos para realizar os , [4º-LAB5.1.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.4.1] , [4º-LAB5.5.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB6.4.2] , [4º-LAB7.1.2] , [4º-LAB7.4.1] ,

e presenta os seus resultados empregando diversos sistemas comunicativos

resultados, elaborados en grupo ou con axuda seguindo indicacións do

dirixidos polo profesor ou realizados en grupo, mediante a técnica audiovisual do Power Point e

seus traballos e elabora, coa axuda de guións e do profesor, fichas pero sen aproveitar

baseados nas profesor, presenta os seus debidamente os tecnoloxías da empregando as resultados. sistemas baseados información e da técnicas nas tecnoloxías da comunicación audiovisuais ou información e da

mediante técnicas audiovisuais ou dixitais, elaborados de xeito individual ou en grupo

dixitais máis coñecidas, (presentacións en Power Point ou Movie Maker).

comunicación e sen acadar resultados precisos e completos.

(presentacións en

Power Point, Movie

Maker, páxinas web

sinxelas, etc.)

Emprega as TICs con Emprega as TICs con Emprega as TICs con Emprega as TICs total independencia total naturalidade, naturalidade, cando se lle suxire e naturalidade, amosando ter como amosando ter como para levar á cabo

Comunicarse e participar en redes de [4º-LAB5.4.1] , [4º-LAB5.5.1] ,

amosando ter integrado o seu uso

frecuente o seu uso na súa vida

posibilidade o seu uso na súa vida

tarefas da súa vida académica e nas

colaboración a través de internet. [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB7.4.1] ,

na súa vida académica e nas académica e nas relacións cos

académica e nas relacións cos relacións cos compañeiros no intre relacións cos compañeiros no intre compañeiros no intre de traballar en grupo. compañeiros no intre de traballar en grupo. de traballar en grupo. de traballar en

páxina 69 de 224



886.15.90.98


grupo.

páxina 70 de 224



886.15.90.98



Competencia Dixital

Nivel

Área

Estándares





4º LA 4º-LAB2.1.1 - Recoñece diferentes tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función.

4º LA 4º-LAB2.2.1 - Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do abecedario latino, sinala as principais adaptacións que se producen en cada unha delas, recoñece os tipos de alfabetos usados actualmente en Europa e relaciona cada un coas linguas que os empregan.

4º LA 4º-LAB3.4.1 - Enuncia correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín, distíngueos a partir do seu enunciado e clasifícaos segundo a súa categoría e a súa declinación.

4º LA 4º-LAB3.6.2 - Cambia de voz as formas dos tempos verbais do presente, pretérito imperfecto, futuro imperfecto e pretérito perfecto de indicativo.






páxina 71 de 224



886.15.90.98


4º LA 4º-LAB6.4.2 - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

4º LA 4º-LAB7.1.2 - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.

4º LA 4º-LAB7.4.1 - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe empregalas no seu contexto axeitado, cando se expresa na súa propia lingua.


Sociais e cívicas (4º ESO)

COMPETENCIA SOCIAL E CIDADÁ

PROCESO



A

B C


D

Interpretar fenómenos e problemas sociais para elaborar respostas, tomar decisións e resolver conflitos

[4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.7.1] ,

Adopta como idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e que, pola influencia que

Comprende que é unha idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e

Cando é plantexado polo profesor, busca relación entre situacións e formas de pensar da sociedade romana e as da sociedade actual equivalentes, tentando atopar

Ten dificultade en atopar paralelismo entres a sociedade romana e a actual,mesmo en situacións concretas sinaladas polo profesor.

páxina 72 de 224



886.15.90.98


exerceron sobre a Europa posterior, coñecelas a elas sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos.

chega a saber que, pola influencia que exerceron sobre a Europa posterior, coñecelas a elas sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos.

semellanzas.

Pola súa conta

Traballo cooperativo (interactuar con outras persoas e grupos conforme a normas baseadas no respecto mutuo e as conviccións democráticas.)

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.3.1] , [4º-LAB1.4.1] , [4º-LAB5.1.1] , [4º-LAB5.1.2] , [4º-LAB5.1.4] , [4º-LAB5.2.1] , [4º-LAB5.2.2] , [4º-LAB5.3.1] , [4º-LAB5.6.1] , [4º-LAB5.7.1] ,

decide formar un grupo para facer unha análise crítica das manifestacións relixiosas, os espectáculos e os hábitos da sociedade romana e comparalos cos actuais, sacando conclusións sobre o cambio ou a continuidade dalgúns

Por encargo do profesor traballa cun grupo de compañeiros para chegar a coñecer as manifestacións relixiosas, os espectáculos e os hábitos da sociedade romana e comparalos cos actuais.

Con indicacións do profesor forma un grupo de traballo para chegar a coñecer algunhas manifestacións relixiosas, espectáculos e hábitos da sociedade romana e facer unha comparación cos actuais.

Coa axuda do profesor forma un grupo de traballo co que tenta chegar a coñecer algunhas manifestacións relixiosas, espectáculos e hábitos da sociedade romana.

deses aspectos.

Descubre Logo de seren En casos concretos Con dificultade paralelismos entre sinaladas polo presentados polo chega a descubrir Participar dun xeito eficaz e construtivo na vida social e profesional. [4º-LAB5.3.1] ,

situacións sociais plantexadas na

profesor chega a detectar

profesor pode descubrir algún

nalgún exemplo de paralelismos entre

antigüidade e os seus paralelismos entre paralelismo entre situacións sociais desenlaces, e outras situacións sociais situacións sociais da plantexadas na

páxina 70 de 224



886.15.90.98


semellantes que coñece da historia posterior, sendo quen de sacar conclusións sobre as obrigas e compromisos que supón o feito de vivir en sociedade.

plantexadas na antigüidade e os seus desenlaces, e outras semellantes que coñece da historia posterior, sacando conclusións aplicables para a súa propia forma de vivir en sociedade.

antigüidade e os seus desenlaces, e outras semellantes que coñece da historia posterior e actual, relacionándoas e aproveitando o aprendido para aplicalo na súa propia vida cotiá.

antigüidade e outras semellantes que coñece da historia posterior e, por indicación do profesor, tenta atopar algo que lle serva para aplicar ás súas propias relacións sociais.

Participar plenamente na vida cívica de forma activa e democrática.

[4º-LAB.1.3.1] , [4º-LAB5.2.2] ,

Sabe que a obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa, por sermos herdeiros daquela, e así aproveita ese coñecemento para aplicalos á súa propia realidade, ás relacións sociais e á vida diaria.

Chega a comprender que a obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa, por sermos herdeiros daquela, e saca conclusións aplicables á súa propia forma de actuar.

Coa axuda do profesor atopa casos que lle deixan ver que a obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa, por sermos herdeiros daquela, e tenta aproveitar o positivo para a súa propia vida.

Aínda que chega a coñecer algúns aspectos da sociedade romana, non é quen de ver a relación entre ela e a actual, polo que non establece semellanzas entre elas e non saca ningún proveito para as súas relacións sociais .

páxina 71 de 224



886.15.90.98



Sociais e cívicas

Nivel

Área

Estándares












páxina 72 de 224



886.15.90.98



Matemática, ciencia e tecnoloxía (4º ESO)

COMPETENCIA EN MATEMÁTICA, CIENCIA E TECNOLOXÍA

PROCESO



A

B C


D

Coñecer e reproducir

Acceso e identificación

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º-LAB5.7.1] , [4º- LAB6.4.2] ,

Logo de identificar sen necesidade de axuda a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, busca pola súa propia iniciativa a información oportuna para traballar sobre ela.

Coñecida a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, busca pola súa propia iniciativa información para traballar sobre ela.

Explicada polo profesor a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, con pistas e orientacións busca información para traballar sobre ela.

Necesita da axuda do profesor para comprender a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, recibindo a información para traballar sobre ela.

Comprensión

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º- LAB4.5.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º- LAB5.7.1] , [4º-LAB6.4.2] ,

Espontáneamente estuda o material atopado, asimila e comprende o seu contido e selecciona o máis valioso para a tarefa que se propón desenvolver en función dos obxectivos marcados.

Seguindo pautas estuda o material atopado, chega a comprender e a seleccionar o contido máis valioso para a tarefa que debe desenvolver en función dos obxectivos marcados.

Seguindo orientacións do profesor tenta comprender e seleccionar o contido máis valioso para a tarefa que debe desenvolver en función dos obxectivos marcados.

Da información recibida do profesor e por medio de preguntas tenta atopar o contido máis valioso para a tarefa que debe desenvolver en función dos obxectivos marcados.

páxina 73 de 224



886.15.90.98


Aplicar e analizar

Aplicación

Análise

[4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB4.1.1] , [4º-LAB4.4.1] , [4º- LAB4.5.1] , [4º-LAB5.7.1] , [4º- LAB6.4.2] , [4º-LAB7.2.1] ,

Analiza polo miúdo o contido da información, para decidir o lugar e a secuencia que debe seguir e deseñar a estrutura máis correcta.

Analiza o contido da información, para decidir o lugar e a secuencia que debe seguir e deseñar a estrutura que lle parece máis axeitada.

Seguindo unhas pautas sobre como facelo, chega a analizar o contido da información tentando deseñar unha estrutura.

Respostando a preguntas tenta analizar o contido da información para deseñar unha estrutura.

Pon en práctica o Pon en práctica o Constrúe o deseño Presenta un deseño deseño preparado nas deseño preparado nas preparado nas fases consonte coas fases fases anteriores fases anteriores anteriores acadando anteriores, acadando dándolle forma dándolle forma ó un resultado un resultado

Síntese e creación [4º-LAB1.1.1.] , [4º-LAB.1.2.1] , [4º-LAB4.1.1] , [4º-LAB5.1.3] , [4º- LAB6.4.2] ,

definitiva e perfecta ó proxecto e acadando un resultado completo, ordenado

proxecto e acadando un resultado ordenado, aplicando o procedemento

aceptable. mellorable e incompleto.

e claro, logo de axeitado. aplicar o procedemento

Razonar e

axeitado.

reflexionar

Rematado o traballo, Rematado o traballo, Rematado o traballo, Rematado o traballo,

espontáneamente e cumpre coa tarefa de recibe instrucións e recibe instrucións por propia iniciativa realizar unha análise chega a realizar unha para tentar realizar realiza unha análise crítica tanto sobre o análise superficial unha análise crítica tanto sobre o procedemento seguido sobre o procedemento superficial sobre o Xuizo e valoración [4º-LAB3.1.1] , [4º-LAB4.4.1] ,

[4º- LAB4.5.1] , [4º-LAB5.7.1] ,

procedemento seguido como sobre o

como sobre o resultado e valorar o

seguido e sobre o resultado e así valorar

procedemento seguido e sobre o resultado,

resultado e valora o traballo en conxunto. o traballo. que non permite traballo en conxunto, valorar o traballo. sacando conclusións para futuros traballos.

páxina 74 de 224



886.15.90.98



Matemática, ciencia e tecnoloxía

Nivel

Área

Estándares



4º LA 4º-LAB3.1.1 - Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemorfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradigma.

4º LA 4º-LAB4.1.1 - Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos adaptados, identificando correctamente as categorías gramaticais presentes nas palabras con flexión e explicando as funcións na oración.

4º LA 4º-LAB4.4.1 - Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica as súas características.




4º LA 4º-LAB6.4.2 - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

4º LA 4º-LAB7.2.1 - Identifica e explica os principais prefixos e sufixos, analizando o seu mantemento na propia lingua.

páxina 75 de 224



886.15.90.98


LATÍN 1º BACHARELATO


Conciencia e expresións culturais (1º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D

Comprende e valora Recoñece a Coa axuda de Coa axuda do [1º-LA1B1.1.1.] , [1º- o alcance cultural da pervivencia cultural exemplos recibidos profesor busca LA1B1.4.1.] , [1º-LA1B1.3.1.] , relixión e a mitoloxía da relixión e a descubre a algúns exemplos da


[1º-LA1B1.5.3.] , [1º- LA1B2.1.1.] , [1º-LA1B2.3.1.] , [1º-LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.2.] , [1º-LA1B5.5.1.] , [1º-LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º-LA1B5.7.1.] , [1º-LA1B5.8.1.] , [1º-

clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores (literatura, artes plásticas e visuais, música, etc.)

mitoloxía clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores (literatura, artes plásticas e

pervivencia cultural da relixión e a mitoloxía clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas

influencia cultural da relixión e a mitoloxía clásicas na historia e nas creacións artísticas das épocas posteriores e con

LA1B6.4.1.] , e de forma visuais, música, etc.) posteriores (literatura, erros trata de

páxina 76 de 224



886.15.90.98


contido de textos lidos literarios, identificando e valorando a transcendencia cultural e artística dos mesmos, como modelos para creadores de épocas posteriores.

instrucións describe con certa precisión o contido de textos orixinais seleccionados de carácter literario identificando a pervivencia cultural e artística dos mesmos.

visuais, música, etc.) e coa axuda dun guión de lectura recibido resume o contido de textos adaptados de carácter literario, tentando sinalar a pervivencia cultural en textos actuais que lle foron dados previamente.

literario da Roma antiga con outro posterior inspirado nel, sinalando o por que desa relación.

Considerar as manifestacións culturais e artísticas como fonte de enriquecemento e desfrute persoal e parte da riqueza e patrimonio dos pobos.

[1º-LA1B1.1.1.] , [1º- LA1B1.4.1.] , [1º-LA1B1.3.1.] , [1º-LA1B1.5.3.] , [1º- LA1B2.1.1.] , [1º-LA1B2.3.1.] , [1º-LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.2.] , [1º-LA1B5.5.1.] , [1º-LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º-LA1B5.7.1.] , [1º-LA1B5.8.1.] , [1º- LA1B6.4.1.] ,

Decide aproveitar o estudio da vida diaria na sociedade romana e do contacto cos espectáculos públicos romanos como punto de partida para establecer unha relación cos das épocas posteriores e para descubrir a influencia cultural de aqueles na posteridade, e para facer unha

Tralo estudio da vida diaria na sociedade romana e da natureza dos espectáculos públicos romanos, marca as diferenzas e semellanzas cos das posteriores e opina sobre elas describindo e explicando a súa función social e o nivel cultural da sociedade da época.

Sinala cales son os principais contrastes na vida diaria da sociedade romana e dos espectáculos públicos romanos verbo dos das épocas posteriores e expresa a súa opinión describindo a súa natureza e opinando sobre o seu nivel cultural.

Marca superficialmente algunhas diferenzas entre o sistema de vida da sociedade romana e os espectáculos públicos romanos cos das épocas posteriores limitándose a describilos pero sen detectar o seu valor cultural.

comparación cos actuais, sexa positiva (teatro) ou negativa (Panem et Circenses)

verbo do nivel cultural daqueles fronte ao destes.

páxina 77 de 224



886.15.90.98


páxina 78 de 224



886.15.90.98




Nivel

Área

Estándares

1º LA 1º-LA1B1.1.1. - Localiza nun mapa o marco xeográfico da lingua latina e a súa expansión, delimitando os seus ámbitos de influencia e colocando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

1º LA 1º-LA1B1.3.1. - Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

1º LA 1º-LA1B1.4.1. - Identifica as linguas que se falan en España, diferenciando pola súa orixe romances e non romances, localiza nun mapa as zonas onde se utilizan, delimita o marco xeográfico das linguas romances faladas no mundo e recoñece as súas características.

1º LA 1º-LA1B1.5.3. - Demostra a presenza do latín no século XXI en campos como a ciencia, a cultura, a publicidade, os medios de comunicación, internet e as redes sociais.

1º LA 1º-LA1B2.1.1. - Recoñece tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función, e describe os trazos que distinguen uns dos outros.

1º LA 1º-LA1B2.3.1. - Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do alfabeto latino, así como a súa evolución, sinala as adaptacións que se producen en cada unha e recoñece os tipos de alfabeto usados actualmente en Europa, en relación coas linguas que os empregan.

1º LA 1º-LA1B5.1.1. - Describe o marco histórico en que xorde e se desenvolve a civilización romana, sinala períodos dentro del e identifica en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.

1º LA 1º-LA1B5.1.2. - Distingue as etapas da historia de Roma, explicando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.

1º LA 1º-LA1B5.5.1. - Identifica os principias deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o ámbito de influencia, explica a súa xenealoxía e establece relacións entre os deuses.

1º LA 1º-LA1B5.5.2. - Identifica deuses, semideuses e heroes dentro do imaxinario mítico, e explica os principais aspectos que diferencian uns dos outros.

1º LA 1º-LA1B5.6.2. - Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos e as lendas da antiguüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa, e valorando a súa influenza na arte e na literatura posterior a través de exemplos.

1º LA 1º-LA1B5.7.1. - Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, explicando os trazos que lles son propios, e describe as principais características dos ritos funerarios romanos, distinguindo as semellanzas e as diferentas que presentan cos de hoxe en día.

1º LA 1º-LA1B5.8.1. - Describe as principais manifestacións escultóricas e pictóricas da arte romana, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.

1º LA 1º-LA1B6.4.1. - Realiza comentarios sobre os principais trazos dos textos seleccionados e sobre os aspectos culturais presentes neles, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

páxina 79 de 224



886.15.90.98



Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (1º bacharelato)

COMPETENCIA PARA O SENTIDO DE INICIATIVA E ESPÍRITO EMPRENDEDOR

PROCESO



A

B C


D

Transformar as ideas en actos.

[1º-LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.4.1.] , [1º-LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.1.2.] ,

De forma autónoma e por iniciativa persoal reflexiona sobre o resultado do seu traballo de tradución e decide levar á cabo os cambios necesarios para, sen modificar o senso do texto orixinal, presentar un

Rematado o traballo de tradución e, se o resultado o esixe, por suxerencia do profesor é quen de levar á cabo os cambios necesarios para, sen modificar o senso do texto orixinal, presentar un resultado fiel ao

Cando a tradución o esixe, con orientacións do profesor pode mellorar o resultado para cumprir co principio de que "a mellor virtude dunha tradución é que non se note que o é".

Non é quen de aplicar o principio de que "a mellor virtude dunha tradución é que non se note que o é", pois os erros da súa tradución impídenlle comprender o senso orixinal.

resultado fiel ao principio de que "a principio de que "a mellor virtude dunha mellor virtude dunha tradución é que non tradución é que non se note que o é". se note que o é".

Na parte histórica e Na parte histórica e Na parte histórica e Con axuda

cultural decide de cultural da asignatura cultural da asignatura constante e con

Crear, innovar e asumir riscos [1º-LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º-LA1B5.1.2.] ,

forma independente organizar mediante cronogramas,

suxíreselle, pero non se lle instrúe, sobre a posibilidade

dánselle orientacións sobre como organizar

imprecisións tenta levar á cabo esquemas e cadros

esquemas e cadros de organizar mediante mediante sobre os períodos da

páxina 80 de 224



886.15.90.98


sinópticos e cronogramas, cronogramas, historia de Roma, dos

páxina 80 de 224



886.15.90.98


panorámicos a esquemas e cadros esquemas e cadros aspectos sociais e información obtida no sinópticos e sinópticos e políticos e da seus traballos de panorámicos a panorámicos a romanización de investigación sobre os información obtida no información recibida Hispania, con períodos da historia seus traballos de sobre os períodos da resultado moi de Roma, dos investigación sobre os historia de Roma, dos elemental.

aspectos sociais e períodos da historia aspectos sociais e

políticos e da de Roma, dos políticos e da

romanización de aspectos sociais e romanización de

Hispania. Ó mesmo políticos e da Hispania, con

tempo, extrae romanización de resultado aceptable.

conclusións e Hispania, traballando

expresa a súa con resultado

opinión verbo da súa satisfactorio.

pervivencia e

evolución.

A iniciativa persoal De maneira cáseque Con orientacións do Con axuda que lle permitiu autónoma contrasta profesor pode facer constante tenta coñecer o as estruturas cáseque facer tarefas de funcionamento da morfosintácticas satisfactoriamente retroversión, con lingua latina ten como latinas coas das úa tarefas de erros derivados da consecuencia a lingua, o que lle retroversión de imprecisión no

Planificar e xestionar proxectos co fin de

[1º-LA1B5.4.2.] , [1º- decisión de emprender tarefas

permite realizar tarefas de

textos breves e frases sinxelas e

manexo da morfoloxía e a sintaxe latinas e

alcanzar obxectivos LA1B5.4.1.] , [1º-LA1B5.1.5.] , de retroversión de retroversión de seguindo responde con erros textos breves e textos breves e orientacións leva á a preguntas sobre a frases sinxelas, nos frases sinxelas e á cabo a identificación orixe de vocablos da que amosa habilidade suxerencia do dalgunhas familias súa lingua, partindo para empregar as profesor durante o léxicas ó aplicar as da semellanza formal estruturas propias da traballo dos textos, regras de evolución co étimo orixinal lingua latina e pola leva á cabo fonética, morfolóxica latino. súa conta e sen voluntariamente unha en semántica

páxina 90 de 224



886.15.90.98


suxerencias alleas tarefa de observación recibidas.

emprende unha da evolución fonética,

análise dos textos morfolóxica e

traballados verbo da semántica dos

evolución fonética, vocablos, elaborando

morfolóxica e de forma

semántica dos espontánea familias

vocablos, elaborando léxicas de vocablos

de forma da súa lingua.

espontánea familias

léxicas de vocablos

da súa lingua,

construíndo

compostos e derivados.


Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

Nivel

Área

Estándares


1º LA 1º-LA1B5.1.5. - Describe os principias fitos históricos e os aspectos máis significativos da civilización latina, e analiza a súa influencia no devir histórico posterior.

1º LA 1º-LA1B5.4.1. - Describe os elementos que caracterizan as sucesivas formas de organización do sistema político romano.

1º LA 1º-LA1B5.4.2. - Describe a organización e a evolución da sociedade romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos existentes na época e comparándoos cos actuais.

1º LA 1º-LA1B5.6.1. - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno, sinalando as semellanzas e as principais diferentas entre ambos tratamentos, e asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.

páxina 91 de 224



886.15.90.98



Aprender a aprender (1º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D

Organizar o propio proceso de aprendizaxe en

grupo ou individualmente

[1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º-LA1B1.2.1.] , [1º-LA1B1.5.1.] , [1º- LA1B1.6.1.] , [1º-LA1B3.3.1.] , [1º-LA1B3.5.1.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º-LA1B3.7.1.] , [1º-LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.2.1.] , [1º-LA1B4.5.1.] ,

Reflexiona sobre novas alternativas para recabar fontes e datos e os selecciona en función da utilidade para o seu traballo.

Reflexiona sobre o emprego máis convinte dos datos atopados por si mesmo segundo a finalidade do seu traballo.

Emprega de forma rutinaria os sistemas de busca de datos necesarios para o seu traballo.

Emprega de forma escasa e incompleta a información proporcionada polo profesor.

[1º-LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.9.2.] , [1º-LA1B6.1.1.] , [1º-LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º-LA1B6.4.1.] , [1º-LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º-LA1B7.4.2.] ,


[1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º-LA1B1.2.1.] , [1º-LA1B1.5.1.] , [1º- LA1B1.6.1.] , [1º-LA1B2.2.1.] , [1º-LA1B3.2.1.] , [1º- LA1B3.3.1.] , [1º-LA1B3.5.1.] , [1º-LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º-LA1B3.8.1.] , [1º-LA1B4.2.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º-LA1B5.6.2.] , [1º-LA1B5.9.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º-LA1B6.2.1.] ,

Reflexiona sobre os métodos tradicionais de traballo e busca novos camiños con creatividade, sexa no eido da tradución ou no da parte teórica da asignatura.

Á preguntas do profesor, valora os métodos tradicionais de traballo e tenta descubrir outros camiños con certa autonomía.

Logo de reproducir o proceso aprendido, valora algunha das alternativas propostas polo profesor e selecciona a que considera máis axeitada.

Necesita da asistencia para levar a cabo o traballo, sen atopar outras alternativas para facer as tarefas.

[1º-LA1B6.3.1.] , [1º-

páxina 92 de 224



886.15.90.98


LA1B6.4.1.] , [1º-LA1B7.1.1.] , [1º-LA1B7.3.1.] , [1º-

[1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º-LA1B1.2.1.] , [1º-LA1B1.5.1.] , [1º- LA1B1.6.1.] , [1º-LA1B2.2.1.] , [1º-LA1B3.2.1.] , [1º- LA1B3.3.1.] , [1º-LA1B3.5.1.] , [1º-LA1B3.6.1.] , [1º-

Logo de recibir un proxecto de traballo, reflexiona, selecciona e elabora un proceso de búsqueda persoal.

Elixe, logo de reflexionar e cos consellos recibidos, o sistema de traballo que considera máis axeitado, actuando en consecuencia.

Aplica con algunha dificultade as orientacións do profesor, verbo do procedemento a seguir no traballo persoal.

Aplica con dificultade as orientacións recibidas, non sendo quen de rematar correctamente o traballo.

Buscar orientacións e facer uso delas LA1B3.7.1.] , [1º-LA1B3.8.1.] , [1º-LA1B4.2.1.] , [1º-

LA1B4.5.1.] , [1º-LA1B5.6.2.] , [1º-LA1B5.9.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º-LA1B6.2.1.] , [1º-LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.1.] , [1º-LA1B7.1.1.] , [1º-LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] ,

Apoiarse en experiencias vitais e aprendizaxes anteriores e aplicalos en

[1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B1.2.1.] , [1º-LA1B2.2.1.] ,

Extrae da súa experiencia

Entre algunhas alternativas

Elabora individualmente

Tenta reproducir o procedemento

situacións novas [1º-LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º-LA1B4.5.1.] , [1º-LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.9.2.] , [1º-LA1B6.1.1.] , [1º-LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º-LA1B6.4.1.] , [1º-LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] ,

conclusións para futuros proxectos, adaptando a cada tarefa o procedemento máis indicado.

ofrecidas polo profesor, aplica o procedemento que considera máis apropiado, por telo coñecido de tarefas anteriores, para o traballo a desenvolver.

entendendo as orientacións recibidas verbo do procedemento indicado polo profesor.

recibido, sen tomar conciencia de por que.

[1º-LA1B4.6.1.] , [1º-

páxina 93 de 224



886.15.90.98



LA1B1.2.1.] , [1º-LA1B1.5.1.] , [1º-LA1B1.6.1.] , [1º- LA1B2.2.1.] , [1º-LA1B3.2.1.] , [1º-LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B3.5.1.] , [1º-LA1B3.6.1.] , [1º-LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º-LA1B4.2.1.] , [1º-LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B5.1.3.] , [1º-LA1B5.6.2.] , [1º-LA1B5.9.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º-LA1B6.2.1.] , [1º-LA1B6.3.1.] , [1º-

Afonda e detalla, elaborando textos creativos e precisos, froito da súa intención de non aterse ao xa coñecido nin limitarse a repetir cousas e procedementos anteriores.

Elabora sen axuda textos propios e orixinais, tentando alonxarse da rutina e repetición de procedementos de traballo.

Buscando unha impronta persoal, compón textos propios con algunha indicación e usando guías orientadoras.

Amosa escasa elaboración persoal e moi apegada ao modelo recibido.

LA1B6.4.1.] , [1º-LA1B7.1.1.] , [1º-LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] ,


Aprender a aprender

Nivel

Área

Estándares

1º LA 1º-LA1B1.2.1. - Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas familias, e delimita nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión.

1º LA 1º-LA1B1.5.1. - Distingue e delimita as etapas do latín, recoñece e distingue a partir do étimo latino cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, e explica as evolucións que se producen nun caso e no outro.

1º LA 1º-LA1B1.6.1. - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán, aplicando as regras fonéticas de evolución, e recoñece palabras da súa lingua que sufriron procesos de evolución semántica.

1º LA 1º-LA1B2.2.1. - Explica a orixe do alfabeto latino, e a evolución e a adaptación dos signos do alfabeto grego.

1º LA 1º-LA1B3.2.1. - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

1º LA 1º-LA1B3.3.1. - Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, explicando e ilustrando con ejemplos as características que diferencian os conceptos de declinación e conxugación

1º LA 1º-LA1B3.5.1. - Clasifica verbos segundo a súa conxugación partindo do seu enunciado e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.

páxina 94 de 224



886.15.90.98


1º LA 1º-LA1B3.6.1. - Explica o uso dos temas verbais latinos, identificando correctamente as formas derivadas de cada un.

1º LA 1º-LA1B3.7.1. - Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

1º LA 1º-LA1B3.8.1. - Traduce correctamente ao galego e ao castelán formas verbais latinas, e compara os tempos e os modos verbais presentes no latín cos do galego e os do castelán.

1º LA 1º-LA1B4.2.1. - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma axeitada de traducilos.

1º LA 1º-LA1B4.5.1. - Distingue as oracións simples das compostas e, dentro destas últimas, as coordinadas das subordinadas, os seus tipos e os nexos que as caracterizan, e sinala exemplos que expliquen en cada caso as súas características.

1º LA 1º-LA1B4.6.1. - Identifica as funcións que realizan as formas non persoais (infinitivo e participio) dentro da oración e compara ejemplos do seu uso.

1º LA 1º-LA1B5.1.3. - Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, ponos en contexto e relaciónaos con outras circunstancias contemporáneas.


1º LA 1º-LA1B5.9.2. - Localiza nun mapa os principais exemplos de edificacións públicas romanas que forman parte do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a cronoloxía aproximada.

1º LA 1º-LA1B6.1.1. - Utiliza adecuadamente a análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica de textos de dificultade graduada, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

1º LA 1º-LA1B6.2.1. - Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de xeito global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

1º LA 1º-LA1B6.3.1. - Utiliza correctamente o dicionario, analizando e valorando correctamente a información gramatical incluída nos seus manuais e nas súas entradas, e localiza o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.


1º LA 1º-LA1B7.1.1. - Deduce o significado de termos latinos non estudados partindo do contexto ou de palabras da lingua propia ou doutras que coñece.

1º LA 1º-LA1B7.3.1. - Deduce o significado das palabras das linguas de España a partir dos étimos latinos.

1º LA 1º-LA1B7.4.2. - Relaciona palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.

páxina 95 de 224



886.15.90.98



Competencia Dixital (1º bacharelato)

COMPETENCIA DIXITAL

PROCESO



A

B C


D

Uso crítico, creativo e seguro das TIC para o traballo, o ocio a inclusión e a comunicación

[1º-LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B5.1.4.] , [1º-LA1B5.2.2.] ,

Emprega con total corrección as

Grazas ó emprego correcto da

Seguindo un guión no que se lle ofrece a

Tenta elaborar un traballo sobre unha

[1º-LA1B5.3.1.] , [1º- tecnoloxías da información da rede, estrutura correcta e o figura histórica da LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.5.1.] , [1º-LA1B5.8.1.] , [1º- LA1B5.9.1.] , [1º-LA1B5.9.2.] , [1º-LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.4.2.]

información e a comunicación, escollendo a documentación, as fontes e as imaxes

selecciona o material necesario para elaborar un traballo sobre algún personaxe relevante

contido imprescindible, sabe aproveitar as oportunidades da rede para desenvolver

Roma antiga, seguindo un guión, aínda que o resultado non sexa completo.

axeitadas para do mundo romano. o devandito guión. investigar sobre personaxes relevantes do mundo romano, decidindo a estrutura e o

sistema correctos para levar á cabo a

súa exposición.

Emprega

páxina 96 de 224



886.15.90.98


Uso das TIC para obter, avaliar, almacenar, producir, presentar e intercambiar información

[1º-LA1B1.2.1.] , [1º- LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B2.1.1.] , [1º-LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º-LA1B5.1.4.] , [1º-LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.3.1.] , [1º-LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.5.1.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º-LA1B5.8.1.] , [1º-LA1B5.9.1.] , [1º- LA1B5.9.2.] , [1º-LA1B7.1.2.] , [1º-LA1B7.4.2.]

correctamente as fontes de información dixitais, localizando e seleccionando o máis valioso, para elaborar traballos e presentacións sobre calquera época da historia da Roma antiga, con cronogramas, e

Emprega as fontes de información dispoñibles na rede para elaborar traballos e presentacións sobre determinadas épocas e aspectos da Roma antiga.

Á suxerencia do profesor e cun guión de traballo, selecciona da rede o material oportuno para realizar o traballo encomendado de maneira correcta.

É quen de atopar na rede material para resolver, aínda que non de xeito completo, un cuestionario ou guión sobre algún momento da historia da Roma antiga.

sobre a romanización de Hispania.

Comunicarse e participar en redes de colaboración a través de internet.

[1º-LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B5.1.4.] , [1º-LA1B5.2.2.] , [1º-LA1B5.3.1.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.5.1.] , [1º-LA1B5.8.1.] , [1º- LA1B5.9.1.] , [1º-LA1B5.9.2.] , [1º-LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.4.2.]

Pola súa propia iniciativa emprega as TICs en grupo, intercambiando e compartindo información que lle permita elaborar cos compañeiros presentacións dixitais (Power Point, Movie Maker, páxinas web, etc.) para explicar o mecanismo da flexión nominal e verbal, amosando mediante animacións as combinacións de lexemas e morfemas

Por suxerencia do profesor emprega as TICs en grupo, intercambiando e compartindo información que lle permita elaborar cos compañeiros presentacións dixitais (Power Point, Movie Maker, etc.) para explicar o mecanismo da flexión nominal e verbal, expoñendo casos prácticos como exemplo do emprego da súa aplicación.

Logo de ter visto un exemplo, pode explicar cun traballo propio feito en grupo en formato Power Point o mecanismo da flexión nominal e verbal latina.

Logo de ter visto un exemplo, tenta reproducir con outras palabras un traballo similar, feito en grupo, aínda que con erros.

que permiten a

análise morfolóxico e

páxina 97 de 224



886.15.90.98


sintáctico.


Competencia Dixital

Nivel

Área

Estándares

1º LA 1º-LA1B1.2.1. - Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas familias, e delimita nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión.


1º LA 1º-LA1B2.1.1. - Recoñece tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función, e describe os trazos que distinguen uns dos outros.


1º LA 1º-LA1B3.6.2. - Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.

1º LA 1º-LA1B5.1.4. - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos salientables, consultando diferentes fontes de información.

1º LA 1º-LA1B5.2.2. - Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e da Gallaecia, e sinala a súa influencia na historia posterior.

1º LA 1º-LA1B5.3.1. - Identifica e sinala nun mapa os restos arqueológicos máis salientables da romanización de Hispania e da Gallaecia, e descobre e relaciona as pezas arqueolóxicas romanas dos museos cos coñecementos adquiridos.


1º LA 1º-LA1B5.5.1. - Identifica os principias deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o ámbito de influencia, explica a súa xenealoxía e establece relacións entre os deuses.


1º LA 1º-LA1B5.8.1. - Describe as principais manifestacións escultóricas e pictóricas da arte romana, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.

1º LA 1º-LA1B5.9.1. - Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras públicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanísticos posteriores.

1º LA 1º-LA1B5.9.2. - Localiza nun mapa os principais exemplos de edificacións públicas romanas que forman parte do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e a cronoloxía aproximada.

páxina 98 de 224



886.15.90.98


1º LA 1º-LA1B7.1.2. - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.



Comunicación Lingüística (1º bacharelato)


PROCESO






D

[1º-LA1B1.5.1.] , [1º- [1º-LA1B1.5.1.] , [1º- Depende dun

LA1B1.5.2.] , [1º- LA1B2.4.1.] , [1º- LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º-


ORAL

Amosa madurez e independencia na elaboración de guións de traballo en función do plan previsto para a exposición diante

Amosa certa soltura na elaboración de guións de traballo pensando no obxectivo da exposición oral que levará á cabo.

Necesita unhas pautas para poder elaborar guións cos que tentará levar á cabo a preparación dunha exposición ante os

cuestionario para intentar planificar unha tarefa.

Planificar LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- dos seus compañeiros. LA1B5.2.1.] , [1º-

LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º-

compañeiros.

LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º-

páxina 99 de 224



886.15.90.98


LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º-

ESCRITO

Amosa madurez e independencia na elaboración de

Amosa certa soltura na elaboración de guións de tendo en

Necesita unhas pautas para poder elaborar guións que

A organización do contido do seu traballo responde

LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º-

páxina 100 de 224



886.15.90.98


LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

guións de traballo pensando no que será a elaboración escrita dos contidos previstos.

conta o obxectivo de facer a redacción do texto escrito.

lle permitan redactar persoais.

ao esquema de pregunta-resposta, co que non se pode falar de planificación persoal.


[1º-LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

[1º-LA1B3.1.1.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.1.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º-

ORAL

Amosa madurez e independencia na estrutura e no tratamento dos contidos previstos nos guións de traballo tendo presente a súa exposición orixinal e coherente cun enfoque persoal sobre a materia traballada.

Amosa certa soltura no intre de organizar coherentemente os contidos recollidos segundo o guión de traballo pensando no obxectivo previsto da exposición oral.

Sen saír dos guións elaborados con axuda prepara as súas intervencións orais ante os compañeiros, necesitando o apoio do propio guión durante a exposición, para acadar unha certa coherencia.

Tendo en conta que os seus traballos responden ao esquema de pregunta-resposta, non se pode contemplar a existencia dun proceso de creación persoal dunha exposición oral coherente.

ESCRITO

Amosa madurez e independencia na estrutura e no

Amosa certa soltura no manexo dos contidos

É quen de redactar con certa coherencia o texto

Tendo en conta que os seus traballos responden ao

LA1B7.5.1.] , tratamento dos previstos nos guións do seu traballo, pero esquema de contidos previstos de traballo para sempre contando pregunta-resposta, nos guións de construír unha co guión elaborado o resultado do seus traballo tendo redacción con axuda. traballos escritos é presente o coherente do texto. de resposta dun obxectivo buscado cuestionario, no no intre de redactar que non existen a súa versión aportacións persoal sobre a persoais, e

páxina 101 de 224



886.15.90.98


materia traballada. repetindo o que ten lido na información recibida.

[1º-LA1B1.6.1.] , [1º- [1º-LA1B3.3.1.] , [1º- Comprende a

Cohesionar ideas

LA1B2.4.1.] , [1º- LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.1.1.] , [1º- LA1B4.2.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º-

LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.5.1.] , [1º- LA1B3.5.2.] , [1º- LA1B3.5.3.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.1.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º-

ORAL

información recollida e constrúe a súa intervención expoñendo con moita coherencia as ideas fundamentais, e as conclusións do seu traballo, sexa sobre o contido ou sobre o procedemento empregado.

Comprende as orientacións recibidas e actúa en consecuencia, expoñendo ordenadamente as ideas fundamentais e as conclusións do seu traballo.

Grazas á axuda recibida, comprende e expón con certa coherencia e de forma razoada o resultado do seu traballo.

Malia a axuda recibida, recoñece con dificultade e explica de forma incoherente e incompleta o resultado do seu traballo.

LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º-

LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º-

LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º-

ESCRITO

Comprende a información recollida e desenvolve con

Comprende as orientacións recibidas e actúa en consecuencia,

Grazas á axuda recibida, comprende con certa coherencia e

Malia a axuda recibida, recoñece con dificultade e explica de forma

LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- moita coherencia redactando explica de forma incoherente e

LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- tanto o texto como coherentemente o razoada o resultado incompleta o

LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- as conclusións do texto e as do seu traballo. resultado do seu LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º-

LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º-

seu traballo, sexa sobre o contido ou sobre o procedemento empregado.

conclusións do seu traballo.

traballo.

LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] , LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º-

páxina 102 de 224



886.15.90.98


LA1B7.4.1.] , [1º-

LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

[1º-LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º-

[1º-LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º-

Elabora con total autonomía e

Elabora con certa autonomía e

Prepara a súa intervención con

Prepara a súa intervención de

LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- orixinalidade e, en creatividade, axuda e de forma forma mecánica e

Adecuarse ó contexto

LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º-

LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º-

ORAL

función do obxectivo que se busca, selecciona o

resumindo de forma completa e diferenciando o

guiada con pouca creatividade e con algunhas

sen orixinalidade, resumindo de forma incompleta e sen

LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- importante, importante do imprecisións non distinguir o LA1B6.4.2.] , [1º-

LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º-

diferenciando de forma razoada o que

accesorio, adaptando a súa

identificando o importante e o

importante do accesorio, non

LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- non o é, con vistas intervención ao secundario por non coñecendo o

LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- ao propósito da súa obxectivo e ter claro o contexto obxectivo do seu LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

LA1B7.5.1.] , exposición, e resume con precisión e de forma crítica.

finalidade que busca coa súa exposición.

no que se desenvolve o seu traballo.

traballo.

ESCRITO

Elabora con autonomía e orixinalidade, selecciona o importante, diferenciando de forma razoada o que non o é, e resume con precisión e de forma crítica.

Elabora de forma autónoma e con certa creatividade, resumindo de forma completa e diferenciando o importante do accesorio.

Elabora e redacta o seu traballo de forma guiada, con pouca creatividade e con algunhas imprecisións non identificando con claridade o importante e o secundario por non ter claro o contexto no que se desenvolve.

Elabora o seu traballo de forma mecánica e escasa orixinalidade, resumindo de forma incompleta e sen distinguir o importante do accesorio por non coñecer o obxectivo do seu traballo.

páxina 103 de 224



886.15.90.98


Presentación

[1º-LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º-

ESCRITO

De forma escrita ou oral expón razoadamente, en orde e con exactitude

Con bastante corrección e bo orde e terminoloxía expón os contidos dos seus traballos,

Sen incorreccións importantes e cun orde e terminoloxía aceptables presenta os seus traballos,

Presenta os seus traballos sen unha elaboración propia e reproducindo fragmentos das

páxina 104 de 224



886.15.90.98


LA1B5.2.1.] , [1º-

terminolóxica, os empregando aínda que utiliza fontes empregadas, LA1B5.2.2.] , [1º- contidos dos seus ocasionalmente frecuentemente pero cun resultado LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º-

traballos, empregando expresións orixinais e non tomadas das fontes consultadas.

fragmentos das fontes consultadas.

fragmentos das fontes empregadas.

incompleto.

LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

Fluidez

[1º-LA1B2.4.1.] , [1º- LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º-

ORAL

Domina a técnica de falar en público, seguindo os pasos correctos para reflectir na súa exposición oral o contido, diferenciando a idea central, as partes do discurso e a contribución das mesmas ao desenvolvemento da devandita idea central, e remata o

Coñece a técnica de falar en público, seguindo os pasos correctos para reflectir na súa exposición o contido. Identifica a idea central e as partes do discurso, facendo unha paráfrase do conxunto. Todo elo permite a comprensión por parte dos oíntes.

Emprega con resultado aceptable a técnica de falar en público. Identifica a idea central e as partes, repetindo no seu traballo fragmentos das mesmas. Procura facer comprensible aos oíntes o contido da súa exposición.

Ten moitos problemas no intre de facer unha exposición oral, identificando con inexactitude a idea central e as partes secundarias, e non logrando interpretar nin comunicar con claridade o contido.

LA1B7.2.1.] , [1º- traballo cunha LA1B7.3.1.] , [1º- valoración persoal LA1B7.4.1.] , [1º- e crítica sobre o LA1B7.5.1.] , tratado. O resultado

páxina 105 de 224



886.15.90.98


é unha exposición clara e fluída que facilita a comprensión por parte dos oíntes.


[1º-LA1B1.5.2.] , [1º- LA1B3.1.1.] , [1º- LA1B3.2.1.] , [1º- LA1B3.3.1.] , [1º- LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B4.1.1.] , [1º- LA1B4.2.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º-

[1º-LA1B1.5.1.] , [1º- LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.5.1.] , [1º- LA1B3.5.2.] , [1º- LA1B3.5.3.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º-

ORAL

O seu coñecemento dos sistemas de composición e derivación permítelle relacionar con total corrección palabras da súa lingua coas correspondentes latinas, identificando e separando correctamente o lexema dos prefixos, infixos ou sufixos que presenten, e deducindo o significado.

O seu coñecemento dos sistemas de composición e derivación permítelle relacionar con bastante precisión palabras da súa lingua coas correspondentes latinas, identificando e separando con bastante acerto o lexema dos prefixos, infixos ou sufixos que presenten, e logrando xeralmente deducir

Con algunha deficiencia recoñece os formantes (lexemas, prefixos, infixos e sufixos) de determinadas palabras latinas e é quen de relacionar con elas as equivalentes na súa lingua, deducindo o significado.

Dispoñendo dunha lista de formantes en palabras latinas e os correspondentes significados, logra con imprecisións relacionalas coas súas derivadas na lingua propia.

páxina 106 de 224



886.15.90.98


LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- o significado.

LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

ESCRITO

Coñece un amplo conxunto de lexemas, prefixos, infixos e sufixos polo que lle resulta doado establecer familias léxicas, construíndo derivados mediante a combinación de ditos formantes e explicando a semántica do composto

Coñece un conxunto limitado de lexemas, prefixos, infixos e sufixos e chega a establecer familias léxicas, e a partires dunha lista de significados na súa lingua constrúe derivados mediante a combinación de ditos formantes.

A partir dunha lista limitada de significados na súa lingua constrúe derivados mediante a combinación dos formantes explicando o significado da palabra resultante.

A partir dunha táboa na que aparecen clasificados os formantes (lexemas, prefixos, infixos e sufixos) consegue con dificultade combinalos para formar algúns derivados, tentando con erros xustificar o seu significado.

construído.

páxina 107 de 224



886.15.90.98



PROCESO



Comprensión oral




D

Seguindo pautas

[1º-LA1B3.2.1.] , [1º- LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º-

[1º-LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.5.1.] , [1º- LA1B3.5.2.] , [1º- LA1B3.5.3.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º-

Coñecidos o contido e o obxectivo da tarefa que se propón levar á cabo, consulta as fontes de información (textos, monografías, internet, etc.), e

Aténdose ás suxerencias do profesor busca e selecciona información necesaria para preparar unha exposición oral correcta diante dos compañeiros.

marcadas, selecciona algunha información coa que preparar unha exposición oral.

Necesita de axuda para conseguir información, pero non é quen de valorar a oportunidade da mesma e de seleccionala correctamente para preparar unha exposición oral.


LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,


ORAL

investiga, estuda e selecciona a que considera oportuna e apropiada para construír unha exposición completa.

LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

páxina 100 de 224



886.15.90.98


Coñecidos o contido e o obxectivo da tarefa que se propón levar á cabo, consulta as fontes de información (textos, monografías, internet, etc.), e

Aténdose ás suxerencias do profesor busca e selecciona información necesaria para levar á cabo o traballo que se lle encarga.

Seguindo pautas marcadas, selecciona algunha información que lle parece axeitada para levar á cabo o traballo encomendado.

Seguindo instrucións e recibindo axuda para localizar datos cos que preparar un traballo, non chega a valorar a oportunidade e

investiga, estuda e utilidade dos selecciona toda a mesmos para a que considera tarefa que se lle

ESCRITO

oportuna e pide.

apropiada coa que constrúe e redacta o seu traballo.


[1º-LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B4.2.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º-

[1º-LA1B3.1.1.] , [1º- LA1B3.4.1.] , [1º- LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.5.2.] , [1º- LA1B3.5.3.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º-

ORAL

O enfoque persoal e a reflexión inicial ante calquera tarefa que se propón emprender permítenlle asimilar non só o proceso seguido durante a preparación da súa intervención, senón

A axuda inicial recibida para calquera tarefa que se propón emprender facilitaralle a asimilación do proceso seguido para preparar a súa intervención, e

Seguindo as pautas que se lle dan para realizar calquera tarefa que se lle encarga comprende o proceso seguido para preparar a súa intervención, e tamén coñece o contido da

Só é quen de reproducir coa axuda do profesor as pautas necesarias para realizar calquera tarefa que se lle encarga, polo que, aínda que coñece o proceso que debe seguir para

LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- tamén o significado tamén do información obtida, preparar a súa LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- e o valor da significado e do co que pode intervención e o

páxina 101 de 224



886.15.90.98




información obtida, integrando na súa propia realidade os dous aspectos que quedarán para a súa vida futura: a orixe da nosa cultura e as formas de traballar. En definitiva, información e formación.

valor da información obtida, integrando na súa propia realidade os dous aspectos que deberán quedarlle para a súa vida futura: a orixe da nosa cultura e as formas de traballar. En definitiva,

integrar na súa propia realidade os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

contido da información obtida, non asimila os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

LA1B7.5.1.] , LA1B6.3.1.] , [1º- información e LA1B6.4.2.] , [1º- formación. LA1B6.5.1.] , [1º-

LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

ESCRITO

O enfoque persoal e a reflexión inicial ante calquera tarefa que se propón emprender permítenlle asimilar non só o proceso seguido durante elaboración do seu traballo, senón tamén o significado e o valor da información obtida, integrando na súa propia realidade os dous aspectos que quedarán para a súa vida futura: a orixe da nosa cultura e as

A axuda inicial recibida para calquera tarefa que se propón emprender facilitaralle asimilar o proceso seguido durante elaboración do seu traballo, e tamén o significado e o valor da información obtida, integrando na súa propia realidade os dous aspectos que deberán quedarlle para a súa vida futura: a orixe da

Seguindo as pautas que se lle dan para realizar calquera tarefa que se lle encarga comprende o proceso seguido para elaborar o seu traballo, e tamén coñece o contido da información obtida, co que pode integrar na súa propia realidade os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

Só coa axuda do profesor reproduce as pautas necesarias para realizar calquera tarefa que se lle encarga, e aínda que coñece o proceso que debe seguir para facer un traballo persoal e o contido da información obtida, non asimila os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

formas de traballar. nosa cultura e as En definitiva, formas de traballar. información e En definitiva, formación. información e formación.

páxina 102 de 224



886.15.90.98


As bases do seu Coñecidas as As constantes Malia as constantes Reflexionar e valorar

[1º-LA1B1.5.1.] , [1º- LA1B3.2.1.] , [1º- LA1B3.6.1.] , [1º- LA1B3.6.2.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.2.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.2.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.6.1.] , [1º- LA1B7.1.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

[1º-LA1B3.4.2.] , [1º- LA1B3.5.1.] , [1º- LA1B3.5.2.] , [1º- LA1B3.5.3.] , [1º- LA1B3.7.1.] , [1º- LA1B3.8.1.] , [1º- LA1B4.1.1.] , [1º- LA1B4.3.1.] , [1º- LA1B4.4.1.] , [1º- LA1B4.5.1.] , [1º- LA1B4.6.1.] , [1º- LA1B4.7.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º- LA1B5.2.1.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º- LA1B5.5.2.] , [1º- LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.6.2.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º- LA1B6.1.1.] , [1º- LA1B6.3.1.] , [1º- LA1B6.4.2.] , [1º- LA1B6.5.1.] , [1º- LA1B7.1.2.] , [1º- LA1B7.2.1.] , [1º- LA1B7.3.1.] , [1º- LA1B7.4.1.] , [1º- LA1B7.4.2.] , [1º- LA1B7.5.1.] ,

ORAL

traballo en calquera das áreas da asignatura (iniciativa persoal, orixinalidade, enfoque crítico, etc.) teñen como consecuencia que sexan omnipresentes nas súas intervencións orais os elementos de reflexión e crítica, como consecuencia lóxica dunha tarefa levada á cabo cun enfoque persoal.

recomendacións para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) encárgase de que nas súas intervencións orais aparezan habitualmente os elementos de reflexión e crítica, como consecuencia dunha tarefa levada á cabo cun enfoque persoal.

recomendacións recibidas para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) son a orixe de que nalgunhas das súas intervencións orais aparezan os elementos de reflexión e crítica sobre o contido traballado.

recomendacións recibidas para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) non é quen de que nas súas intervencións orais aparezan os elementos de reflexión e crítica sobre o contido traballado, e, se se lle pregunta, non expresa opinións e valoracións persoais.

ESCRITO

As bases do seu traballo en calquera das áreas da asignatura (iniciativa persoal, orixinalidade, enfoque crítico, etc.) teñen como consecuencia que sexan omnipresentes nos seus traballos os elementos de reflexión e crítica, como consecuencia lóxica dunha tarefa levada á cabo cun enfoque persoal.

Coñecidas as recomendacións recibidas para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) preocúpase de que nos seus traballos aparezan habitualmente os elementos de reflexión e crítica, como consecuencia dunha tarefa levada á cabo cun enfoque persoal.

As constantes recomendacións recibidas para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) son a orixe de que nalgúns dos seus traballos aparezan os elementos de reflexión e crítica sobre o contido traballado.

Malia as constantes recomendacións recibidas para elaborar o seu traballo en calquera das áreas da asignatura (traballo persoal, orixinal e crítico) non é quen de que nos seus traballos aparezan os elementos de reflexión e crítica.

páxina 103 de 224



886.15.90.98




Nivel

Área

Estándares

1º LA 1º-LA1B1.5.1. - Distingue e delimita as etapas do latín, recoñece e distingue a partir do étimo latino cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, e explica as evolucións que se producen nun caso e no outro.

1º LA 1º-LA1B1.5.2. - Coñece exemplos de termos latinos que deron orixe tanto a unha palabra patrimonial como a un cultismo, e sinala as diferenzas de uso e significado entre ambos.

1º LA 1º-LA1B1.6.1. - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán, aplicando as regras fonéticas de evolución, e recoñece palabras da súa lingua que sufriron procesos de evolución semántica.


1º LA 1º-LA1B2.4.1. - Le con pronuncia e acentuación correctas textos latinos, identificando e reproducindo exemplos de diferentes tipos de pronuncia.

1º LA 1º-LA1B3.1.1. - Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradigma.

1º LA 1º-LA1B3.2.1. - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.


1º LA 1º-LA1B3.4.1. - Enuncia e declina correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín, distinguindoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e a súa declinación.

1º LA 1º-LA1B3.4.2. - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

1º LA 1º-LA1B3.5.1. - Clasifica verbos segundo a súa conxugación partindo do seu enunciado e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.

1º LA 1º-LA1B3.5.2. - Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación.

1º LA 1º-LA1B3.5.3. - Conxuga os tempos verbais máis frecuentes en voz activa e pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes.

1º LA 1º-LA1B3.6.1. - Explica o uso dos temas verbais latinos, identificando correctamente as formas derivadas de cada un.

páxina 104 de 224



886.15.90.98


1º LA 1º-LA1B3.6.2. - Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.

1º LA 1º-LA1B3.7.1. - Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

1º LA 1º-LA1B3.8.1. - Traduce correctamente ao galego e ao castelán formas verbais latinas, e compara os tempos e os modos verbais presentes no latín cos do galego e os do castelán.

1º LA 1º-LA1B4.1.1. - Analiza morfoloxicamente e sintacticamente frases e textos de dificultade graduada, identificando correctamente as categorías gramaticais presentes nas palabras con flexión e explicando as funcións que realizan na oración.

1º LA 1º-LA1B4.2.1. - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma axeitada de traducilos.

1º LA 1º-LA1B4.3.1. - Recoñece nos textos as regras e a concordancia latina, e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

1º LA 1º-LA1B4.4.1. - Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.

1º LA 1º-LA1B4.5.1. - Distingue as oracións simples das compostas e, dentro destas últimas, as coordinadas das subordinadas, os seus tipos e os nexos que as caracterizan, e sinala exemplos que expliquen en cada caso as súas características.

1º LA 1º-LA1B4.6.1. - Identifica as funcións que realizan as formas non persoais (infinitivo e participio) dentro da oración e compara ejemplos do seu uso.

1º LA 1º-LA1B4.7.1. - Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo e participio máis frecuentes, en relación con construcións análogas noutras linguas que coñece.



1º LA 1º-LA1B5.2.1. - Explica a romanización de Hispania e da Gallaecia, describe as súas causas e delimita as súas fases.





páxina 105 de 224



886.15.90.98




1º LA 1º-LA1B6.1.1. - Utiliza adecuadamente a análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica de textos de dificultade graduada, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

1º LA 1º-LA1B6.2.1. - Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de xeito global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

1º LA 1º-LA1B6.3.1. - Utiliza correctamente o dicionario, analizando e valorando correctamente a información gramatical incluída nos seus manuais e nas súas entradas, e localiza o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.

1º LA 1º-LA1B6.4.2. - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

1º LA 1º-LA1B6.5.1. - Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en latín sobre un tema proposto.

1º LA 1º-LA1B6.6.1. - Mantén un sinxelo diálogo en latín sobre a base dun tema previamente acordado.

1º LA 1º-LA1B7.1.1. - Deduce o significado de termos latinos non estudados partindo do contexto ou de palabras da lingua propia ou doutras que coñece.

1º LA 1º-LA1B7.1.2. - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.

1º LA 1º-LA1B7.2.1. - Identifica e explica os principais prefixos e sufixos, analizando o seu mantemento na propia lingua.

1º LA 1º-LA1B7.3.1. - Deduce o significado das palabras das linguas de España a partir dos étimos latinos.

1º LA 1º-LA1B7.4.1. - Identifica a etimoloxía de palabras de léxico común da lingua propia e explica a partir desta o seu significado.


1º LA 1º-LA1B7.5.1. - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe empregalas no seu contexto adecuado cando se expresa na súa propia lingua.

páxina 106 de 224



886.15.90.98



Sociais e cívicas (1º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D

Sabe que a Chega a comprender Coa axuda do Con dificultade


[1º-LA1B1.1.1.] , [1º- LA1B1.3.1.] , [1º-LA1B1.4.1.] , [1º-LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º-LA1B5.1.2.] , [1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º-LA1B5.2.1.] , [1º-LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.4.1.] ,

obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa, por sermos herdeiros daquela.

que a obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa, por sermos herdeiros

profesor atopa casos que lle deixan ver que a obxectividade coa que podemos analizar a sociedade romana é unha vantaxe para poder analizar a nosa.

chega a comprender a relación entre a sociedade romana e a actual, polo que non establece doadamente semellanzas entre

[1º-LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º-LA1B6.4.1.] ,

daquela. elas.

Traballo cooperativo (Interactuar con outras persoas e grupos conforme a normas baseadas no respecto mutuo e as conviccións democráticas.)

[1º-LA1B1.1.1.] , [1º- LA1B1.4.1.] , [1º-LA1B1.3.1.] , [1º-LA1B2.3.1.] , [1º- LA1B5.1.1.] , [1º-LA1B5.1.2.] , [1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B5.1.5.] , [1º-LA1B5.2.1.] , [1º-LA1B5.2.2.] , [1º- LA1B5.4.1.] , [1º-LA1B5.4.2.] , [1º-LA1B5.6.1.] , [1º- LA1B5.7.1.] , [1º-LA1B5.9.1.] ,

[1º-LA1B5.10.1.] , [1º- LA1B6.4.1.] ,

Descubre cos compañeiros paralelismos entre situacións sociais plantexadas na antigüidade e os seus finais, e outras semellantes que coñece da historia posterior, sendo quen de sacar conclusións para o súa forma de actuar en sociedade ("O que non coñece a Historia está condenado a repetila").

Logo de seren

sinaladas polo profesor chega a comprender cos seus compañeiros paralelismos entre situacións sociais plantexadas na antigüidade e os seus finais, e outras semellantes que coñece da historia posterior, sacando conclusións para a súa propia vida ("O que non coñece a Historia está

En casos concretos

Con dificultade

páxina 107 de 224



886.15.90.98


condenado arepetila").

páxina 108 de 224



886.15.90.98


plantexados polo chega a descubrir profesor pode

descubrir cos seus compañeiros paralelismos entre situacións sociais na antigüidade e os seus

cos compañeiros nalgún exemplo exposto polo profesor paralelismos entre situacións sociais plantexadas

finais, e outras semellantes que coñece da historia

na antigüidade e os seus finais, e outras semellantes que

posterior, tentando coñece da historia proxectalas sobre a posterior e actual. súa propia realidade.

Participar dun xeito eficaz e construtivo na vida social e profesional.

[1º-LA1B1.4.1.] , [1º- LA1B1.3.1.] , [1º-LA1B5.1.3.] , [1º-LA1B5.1.5.] ,

Adopta como idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e conclúe que, pola influencia que exerceron sobre a

Comprende que é unha idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e chega a saber que, pola influencia que

Cando é plantexado polo profesor, busca relación entre situacións e formas de pensar da sociedade romana e as da sociedade actual equivalentes, tentando atopar semellanzas para adaptalas á súa vida.

Ten dificultade en atopar paralelismo entre a sociedade romana e a actual, mesmo en situacións concretas sinaladas polo profesor, sendo incapaz de aproveitalas para a súa propia vida.

Europa posterior, exerceron sobre a

coñecelas a elas Europa posterior,

páxina 109 de 224



886.15.90.98


sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos e actuar en consecuencia na vida diaria.

coñecelas a elas sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos e aplicar esas ensinanzas na propia vida.

A través da lectura de Mediante a lectura,


[1º-LA1B1.4.1.] , [1º- LA1B1.3.1.] , [1º-LA1B5.1.2.] , [1º-LA1B5.1.3.] , [1º- LA1B5.2.2.] , [1º-LA1B5.4.1.] ,

determinados autores e obras clásicas (Épica, Teatro, Fábula) descubre a finalidade social das mesmas, así como a situación social da época, as intencións sociopolíticas do autor e o tipo de sociedade á que van dirixidas, proxectando a súa análise sobre a

orientada cun guión, de determinados autores e obras clásicas (Épica, Teatro, Fábula) chega a comprender a finalidade social das mesmas, así como a situación social da época, as intencións sociopolíticas do autor e o tipo de sociedade á que van dirixidas e

Gracias a un cuestionario verbo de determinadas lecturas (Épica, Teatro, Fábula) chega a coñecer o contido das mesmas e responde a preguntas concretas, en relación coa influencia na súa propia vida.

Le algúns fragmentos representativos de obras emblemáticas e responde a un cuestionario, con erros de interpretación ou sen entender o contido de parte do lido.

actualidade, en clave establece algunha de comparanza, e relación coa época sacando actual e coa súa



886.15.90.98


conclusións para a súa propia forma de actuar e comportarse en sociedade.

propia realidade.


Sociais e cívicas

Nivel

Área

Estándares

1º LA 1º-LA1B1.1.1. - Localiza nun mapa o marco xeográfico da lingua latina e a súa expansión, delimitando os seus ámbitos de influencia e colocando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

1º LA 1º-LA1B1.3.1. - Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

1º LA 1º-LA1B1.4.1. - Identifica as linguas que se falan en España, diferenciando pola súa orixe romances e non romances, localiza nun mapa as zonas onde se utilizan, delimita o marco xeográfico das linguas romances faladas no mundo e recoñece as súas características.




1º LA 1º-LA1B5.1.3. - Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, ponos en contexto e relaciónaos con outras circunstancias contemporáneas.


1º LA 1º-LA1B5.10.1. - Enumera os elementos que compoñen a estrutura do exército romano e explica o seu funcionamento, atendendo á súa evolución ao longo dos períodos históricos

1º LA 1º-LA1B5.2.1. - Explica a romanización de Hispania e da Gallaecia, describe as súas causas e delimita as súas fases.



886.15.90.98



1º LA 1º-LA1B5.4.1. - Describe os elementos que caracterizan as sucesivas formas de organización do sistema político romano.







Matemática, ciencia e tecnoloxía (1º bacharelato)


PROCESO

ESTÁNDARES PRIORITARIOS RÚBRICA DO NIVEL DE LOGRO

A

B C


D

Logo de identificar Coñecida a natureza Explicada polo Necesita da axuda do sen necesidade de do traballo a profesor a natureza profesor para axuda a natureza do desenvolver e os do traballo a comprender a traballo a desenvolver obxectivos a acadar, desenvolver e os natureza do traballo a Acceso e identificación [1º-LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B5.1.4.] ,

[1º-LA1B5.9.1.] , e os obxectivos a acadar, busca pola

busca pola súa propia iniciativa información

obxectivos a acadar, con pistas e

desenvolver e os obxectivos a acadar,

súa propia iniciativa a para traballar sobre orientacións busca recibindo a información ela. información para información para oportuna para traballar sobre ela. traballar sobre ela. traballar sobre ela.



886.15.90.98



Estuda o material atopado, asimila e

Seguindo pautas estuda o material

Seguindo orientacións do

Da información recibida do profesor

comprende o seu atopado, chega a profesor tenta e por medio de contido e selecciona comprender e a comprender e preguntas tenta o máis valioso para a seleccionar o contido seleccionar o contido atopar o contido máis Comprensión [1º-LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B5.1.4.] , [1º-

LA1B5.9.1.] , tarefa que se propón desenvolver en

máis valioso para a tarefa que debe

máis valioso para a tarefa que debe

valioso para a tarefa que debe desenvolver

función dos obxectivos desenvolver en desenvolver en en función dos marcados. función dos obxectivos función dos obxectivos obxectivos marcados. marcados. marcados.

Escolle entre varias

Aplicar e analizar

Aplicación

[1º-LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B5.1.4.] , [1º-LA1B5.9.1.] ,

Deseña e pon en práctica a estrutura que lle parece máis axeitada para construír o seu traballo, en función da información seleccionada e do seu propio punto de vista.

alternativas recibidas para deseñar e pór en práctica a estrutura que lle parece máis axeitada para construír o seu traballo, en función da información seleccionada e do seu

Aproveita as ideas recibidas para pór en práctica a estrutura que se lle suxire para construír o seu traballo, en función da información.

Seguindo instrucións precisas tenta pór en práctica a estrutura que se lle deseña para construír o seu traballo.

propio punto de vista.

Análise Analiza polo miúdo o Analiza o contido da Seguindo unhas Respostando a



886.15.90.98


contido da información, para decidir o lugar e a secuencia que debe seguir, segundo a estrutura prevista.

información, para decidir o lugar e a secuencia que debe seguir, segundo a estrutura prevista.

pautas sobre como facelo, chega a analizar o contido da información, para decidir a estrutura prevista.

preguntas tenta analizar o contido da información, para decidir a estrutura prevista.

Pon en práctica o Pon en práctica o Constrúe o deseño Presenta un deseño deseño preparado nas deseño preparado nas preparado nas fases consonte coas fases fases anteriores fases anteriores anteriores acadando anteriores, acadando dándolle forma dándolle forma ó un resultado un resultado

Síntese e creación

[1º-LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B5.9.1.] , definitiva ó proxecto e acadando un

proxecto e acadando un resultado

aceptable. mellorable e incompleto.

resultado completo, ordenado, aplicando o ordenado e claro, procedemento logo de aplicar o axeitado. procedemento Razonar e

axeitado.

reflexionar

Xuizo e valoración

[1º-LA1B1.5.3.] , [1º-LA1B5.1.4.] , [1º-LA1B5.9.1.] ,

Rematado o traballo, espontáneamente e por propia iniciativa realiza unha análise crítica tanto sobre o procedemento seguido como sobre o resultado e valora o traballo en conxunto, sacando conclusións

Rematado o traballo, cumpre coa tarefa de realizar unha análise crítica, tanto sobre o procedemento seguido como sobre o resultado, coa que pode valorar o traballo en conxunto.

Rematado o traballo, recibe instrucións e chega a realizar unha análise superficial, sobre o procedemento seguido e sobre o resultado, para tentar valorar o traballo.

Rematado o traballo, recibe instrucións para tentar realizar unha análise superficial sobre o procedemento seguido e sobre o resultado, que non permite valorar o traballo.

para futuros traballos.



886.15.90.98




Nivel

Área

Estándares


1º LA 1º-LA1B5.1.4. - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos salientables, consultando diferentes fontes de información.




Conciencia e expresións culturais (2º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D

Resposta con erros á preguntas sobre o Leva á cabo con contido dalgúns textos independencia e Con bastante literarios latinos orixinalidade claridade e orde leva Cumpre coa tarefa traducidos, e con comentarios de textos á cabo comentarios de facer sen dúbidas dificultade e de obras latinas de textos de obras importantes algúns incoherencias



886.15.90.98


traducidas, nos que, logo de aplicar as

latinas traducidas, nos que, logo de aplicar

comentarios de textos de obras latinas

localiza algunha relación entre eles e

pautas correctas que as pautas correctas traducidas, e chega a outros posteriores lle permiten acadar a que lle permiten atopar a súa que lle foron


[2º-LA2B4.3.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º-LA2B4.1.1] , [2º-LA2B1.1.1] , [2º- LA2B1.2.1] , [2º-LA2B4.4.1] , [2º-LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º-LA2B5.5.1] , [2º-LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

comprensión do contido e resumilo con total coherencia e propiedade, identifica e valora a súa supervivencia en obras literarias posteriores da cultura occidental, demostrando a

acadar a comprensión do contido e resumilo con certa coherencia, identifica a súa supervivencia en obras literarias posteriores da cultura occidental, sendo consciente da débeda dos

supervivencia nalgúns textos de obras literarias posteriores da cultura occidental.

entregados, pero non pode xustificar a súa resposta.

débeda dos diferentes xéneros diferentes xéneros literarios posteriores literarios posteriores cos seus cos seus correspondentes da correspondentes da Roma clásica. Roma clásica.

De forma razoada e

cos argumentos oportunos relaciona Comprende a o contido dos textos Resposta con relación da literatura Resposta con literarios e as argumentos latina con algúns erros á personaxes das obras axeitados á tarefa de manifestacións preguntas sobre a estudadas con relacionar o contido culturais e artísticas relación dalgún texto manifestacións dos textos literarios e de épocas posteriores literario latino con culturais e artísticas as personaxes das na literatura e o arte, outro de época

Considerar as manifestacións culturais e artísticas como fonte de enriquecemento e desfrute persoal e parte da riqueza e patrimonio dos pobos.

[2º-LA2B4.2.1] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º-LA2B5.5.1] ,

(literatura, escultura, pintura, música, etc.) de épocas posteriores, das que as obras clásicas

obras estudadas con manifestacións culturais e artísticas (literatura, escultura, pintura, música, etc.)

e a explica con algún erro, pero de forma aceptable.

posterior ou con algunha obra artística que se lle presenta.

foron inspiración, e de épocas



886.15.90.98


destaca a posteriores, das que contribución da as obras clásicas literatura latina ó foron inspiración. desenvolvemento da literatura e o arte occidental.

Resposta con Resposta con Tenta respostar á Coa axuda dun sorpresa pero con interese á suxerencia de guión tenta facer interese á suxerencia suxerencia de manifestar, mediante unha versión

Expresarse a través de diferentes medios artísticos e culturais.

[2º-LA2B4.2.1] ,

de manifestar, mediante calquera forma de expresión

manifestar, mediante algunha forma de expresión artística

algunha forma de expresión artística (paráfrase,

persoal sobre o contido dun texto literario lido,

artística (paráfrase, (paráfrase, comentario), a idea amosando comentario, versión comentario, versión obtida dunha lectura, deficiencias de escrita escrita sendo quen de comprensión e de

personalizada, personalizada), a amosar que expresión. debuxo, música, idea obtida dunha comprendeu a etc.), a idea obtida lectura ou a súa mensaxe do autor. dunha lectura ou a impresión subxectiva súa impresión sobre a mesma, subxectiva sobre a sendo quen de mesma, sendo quen expresar o que sentiu de expresar con ó comprender a claridade o que mensaxe do autor. sentiu ó comprender a mensaxe do autor.



Nivel

Área

Estándares



886.15.90.98


2º LA 2º-LA2B1.1.1 - Recoñece e distingue a partir do étimo latino termos patrimoniais, semicultismos e cultis-mos, e explica as evolucións que se producen nun e noutro caso.

2º LA 2º-LA2B1.2.1 - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán, aplicando as regras fonéticas de evolución, e recoñece palabras da súa lingua que sufriron procesos de evolución semántica, valorando a relación co significado orixinal do étimo latino.

2º LA 2º-LA2B4.1.1 - Nomea os aspectos máis salientables referentes á transmisión dos textos clásicos ao longo do tempo.

2º LA 2º-LA2B4.2.1 - Describe as características esenciais dos xéneros literarios latinos, e identifica e sinala a súa presenza en textos propostos.

2º LA 2º-LA2B4.3.1 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura latina.

2º LA 2º-LA2B4.4.1 - Realiza comentarios de textos latinos e sitúaos no tempo, explicando a súa estrutura, se a extensión da pasaxe o permite, e as súas características esenciais, e identifica o xénero ao que pertencen.

2º LA 2º-LA2B5.3.1 - Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentarios lingüísticos, históricos e literarios de textos.

2º LA 2º-LA2B5.4.1 - Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos previamente.

2º LA 2º-LA2B5.5.1 - Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.

2º LA 2º-LA2B6.3.1 - Comprende, explica e emprega na lingua propia e no contexto axeitado locucións e expresións latinas que se mantiveron na linguaxe literaria, xurídica, filosófica, técnica, relixiosa, médica e científica.

2º LA 2º-LA2B6.4.1 - Recoñece e explica o significado dos helenismos e dos latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.


Aprender a aprender (2º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D



886.15.90.98


Organizar o propio proceso de

[2º-LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º-LA2B2.5.2] , [2º-LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º-LA2B3.3.1] ,

Amosa a súa habilidade na elaboración de traballos

Responde con bo resultado á tarefa de elaborar traballos compilatorios,

Leva a cabo con resultado aceptable a tarefa de elaborar traballos

Necesita de axuda constante para elaborar traballos compilatorios,

aprendizaxe en grupo ou individualmente [2º-LA2B3.4.1] , [2º- compilatorios, monográficos ou compilatorios, seguindo pautas LA2B3.5.1] , [2º-LA2B4.2.1] ,

[2º-LA2B5.1.1] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º-LA2B5.3.1] ,

monográficos ou amplos, nos que exhibe os recursos

amplos, amosando certa habilidade nas fases de traballo:

monográficos ou amplos, aínda que non esgota o

moi concretas, acadando un resultado de



886.15.90.98


que posúe, tanto no guión, busca e traballo en cada extención e contido aspecto de elaborar manexo da unha das fases de insuficientes. o guión como de información, elaboración,

buscar, seleccionar, conclusións e acadando un

ordear e redactar a crítica. resultado que

información precisa e necesita de

suficiente e extraer ampliación.

conclusións,

rematando cunha

valoración persoal e crítica sobre o

traballado, cun

resultado orixinal e creativo.


[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.4.1] , [2º-LA2B2.4.2] , [2º-LA2B1.1.1] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º-LA2B2.5.2] , [2º-LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º-LA2B3.3.1] , [2º-LA2B3.4.1] , [2º- LA2B3.5.1] , [2º-LA2B4.2.1] , [2º-LA2B5.1.1] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º-LA2B5.3.1] , [2º-LA2B6.2.1] ,

A novidade que supón o estudio da literatura latina e dos textos literarios o convence da necesidade de confeccionar esquemas e cronogramas para identificar cada xénero e situar a cada autor nun momento histórico, adoptar un sistema

Convencido polo profesor de que o estudio da literatura supón una novidade na forma de traballar, esfórzase para confeccionar esquemas e cronogramas que lle permitan identificar cada xénero e situar a cada autor nun momento histórico, e

Logo de telo visto en clase, á instancias do profesor tenta con bastante corrección confeccionar esquemas e cronogramas que lle permitan identificar cada xénero e situar a cada autor nun momento histórico, e segue as instrucións

Coa axuda constante do profesor, tenta confeccionar esquemas e cronogramas que lle permitan identificar cada xénero e situar a cada autor nun momento histórico, aínda que con erros importantes.

para analizar en busca o método para do profesor para profundidade o analizar con certa entender e explicar o



886.15.90.98


contido, extraendo as ideas principais e as secundarias, e describindo a estrutura do texto, o que contribúe á máis clara exposición do contido.

profundidade o contido, extraendo as ideas principais e as secundarias, e describindo a estrutura do texto.

contido da súa obra.

Buscar orientacións e facer uso delas [2º-LA2B1.1.1] , [2º-

LA2B1.2.2] , [2º-LA2B2.4.1] ,

[2º-LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º-LA2B2.5.2] , [2º-LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º-LA2B3.3.1] , [2º-LA2B3.4.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º-LA2B5.1.1] , [2º-LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º-LA2B6.2.1] ,

O contacto coa realidade que supón

o curso de 2º, cos dous bloques fundamentais de Lingua e Literatura, convénceo da necesidade de buscar o sistema máis axeitado para a memorización dos elementos morfolóxicos e o emprego dos

Por comprender o traballo que lle esixe

o contido do programa de 2º, cos dous bloques fundamentais de Lingua e Literatura, é consciente da necesidade de memorizar os elementos morfolóxicos e aplicar os mecanismos sintácticos que lle

Expostas polo profesor as

diferentes opcións metodolóxicas axeitadas para memorizar os elementos morfolóxicos e os mecanismos sintácticos que lle permitan un traballo de tradución correcto (regras mnemotécnicas,

Con axuda ensaia algúns dos métodos

axeitados para tentar memorizar os elementos morfolóxicos e os mecanismos sintácticos que lle permitan un traballo

de tradución correcto (regras mnemotécnicas,

esquemas, claves, etc.), e tenta pór en mecanismos permitan un traballo esquemas, claves, práctica algún dos sintácticos necesarios de tradución correcto, etc.), e decide sistemas aprendidos para o traballo de polo que busca o que adoptar o que lle para identificar e tradución (regras máis lle axuda (regras resulta máis útil, situar un texto dentro mnemotécnicas, mnemotécnicas, logo de coñecer as dun xénero literario esquemas, claves, esquemas, claves, opcións máis concreto e etc.), e ensaiar pola etc.), e adoptar un habituais para desenvolver o súa iniciativa mapas sistema axeitado identificar e situar un comentario co menor conceptuais, (mapas conceptuais, texto dentro dun número de erros esquemas ou esquemas ou xénero literario posible. recursos semellantes recursos semellantes) concreto e

para identificar e para identificar e desenvolver o situar un texto dentro situar un texto dentro comentario.



886.15.90.98


dun xénero literario dun xénero literario concreto e concreto e

desenvolver o desenvolver o comentario e comentario e valoración crítica valoración crítica derivados da súa derivados da súa comprensión. comprensión.

O coñecemento sobre Froito do

a materia adquirido coñecemento dos Con exemplos nos cursos anteriores cursos anteriores e metodolóxicos

permítelle organizar como resposta ás expostos en clase e

e seleccionar suxerencias coa experiencia dos autónomamente as recibidas, busca o cursos anteriores estratexias necesarias método máis axeitado tenta atopar o que

Apoiarse en experiencias vitais e aprendizaxes anteriores e aplicalos en situacións novas

para a comprensión e a identificación dos elementos morfosintácticos que lle faciliten o traballo de tradución, e a

convicción de que, nunha alta porcentaxe de casos, o resultado dunha tradución necesita un traballo de mellora, para cumprir co principio de que "A mellor virtude dunha tradución é que non

para a comprensión e a identificación dos elementos morfosintácticos imprescindibles, adoptando o que máis lle facilite o traballo de tradución, e advertido de que o traballo non remata ata que, polo

principio de que "A mellor virtude dunha tradución é que non pareza unha tradución", busca un

máis lle axuda para a comprensión dos principais elementos morfosintácticos que con maior frecuencia aparecen no traballo diario da tradución e o adopta como sistema de traballo, sen esquecer que cando o resultado da tradución o esixe e á suxerencia do profesor, baseada no principio de que "A mellor virtude dunha tradución é que non

Reproduce un procedemento de traballo recibido, co que tenta levar á cabo a tarefa de tradución con axuda constante e con erros salientables, e cando o profesor llo indica tenta atopar unha versión aceptable da tradución, aínda que con erros derivados dos cometidos na versión literal.

pareza unha mecanismo que lle pareza unha tradución", pola súa garanta a corrección e tradución", debe ser iniciativa busca un a cohesión final da quen de presentar



886.15.90.98


mecanismo que lle súa versión, e o unha versión persoal garanta a corrección e adopta como aceptable e bastante a cohesión final da procedemento coherente. súa versión. habitual.


[2º-LA2B2.4.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º-LA2B3.2.1] , [2º-LA2B3.3.1] , [2º- LA2B5.2.1] ,

Amosa seguridade

e iniciativa ante aqueles aspectos da materia nos que a intervención persoal pode ter una maior presencia: - O traballo dos textos permítelle comprender a

Esfórzase por tomar

a iniciativa ante aqueles aspectos da materia nos que a intervención persoal pode ter una maior presencia: - Os comentarios en clase transmítenlle a

Resposta aos requerimentos do profesor de adoptar formas de traballo propias naquelas partes da materia que se prestan para elo: - Leva á cabo exercicios de retorversión nos que

Necesita a axuda do profesor para actuar con certa autonomía nalgunhas áreas da materia:

- Coa axuda constante do profesor exercita a retroversión tendo en

utilidade da conta a orde das utilidade da práctica retroversión e chega tenta reproducir

sen palabras en latín, con

da retroversión, e de a elaborar oracións erros importantes a erros importantes. xeito preciso e en latín, nas que estrutura máis

exacta

orixinal constrúe oracións en latín, reproducindo correctamente a estrutura máis exacta da lingua latina.

tenta reproducir con bastante corrección a estrutura máis exacta da lingua latina.

da lingua latina. - Resolve sen erros a tarefa plantexada para efectuar, no eido do léxico, listados de

- Cumprindo os pasos sinalados polo profesor chega a efectuar, con erros de tipo terminolóxico,

- No eido do léxico, formantes, familias listados de



886.15.90.98


formantes, para efectuar listados léxicas ou campos familias léxicas ou - No eido do léxico de formantes, familias semánticos. campos semánticos. chega á conclusión léxicas ou campos da utilidade de adoptar

un sistema para efectuar listados de formantes, familias léxicas ou campos semánticos, decidindo o seu propio sistema.

semánticos, escolle o procedemento que considera máis axeitado, entre as posibilidades que se lle suxiren.

- Ante a tarefa de

- Responde con bastante corrección á tarefa de clasificar e ilustrar as regras de evolución fonética do latín á súa lingua, aplicando sen erros importantes o

- Clasifica con imprecisións as regras de evolución fonética do latín á súa lingua, organizando con algúns erros as vertentes culta e patrimonial.

clasificar e ilustrar as regras de evolución

fonética do latín á súa lingua, o alumno escolle algún dos sistemas que se lle ofrecen, para expoñer a devandita evolución e os resultados culto e patrimonial dos vocablos latinos.

procedemento de exposición suxerido polo profesor.

- Seguindo pautas marcadas, chega a comentar textos estruturados con certa profundidade, resumíndoos con algunha incoherencia.

- Ante a tarefa de

clasificar e ilustrar as regras de evolución fonética do latín á súa lingua, o alumno idea o sistema máis axeitado (esquemas, mapas conceptuais, táboas, gráficos, etc.) co que expoñer a devandita evolución e os resultados culto e

- Diante de textos sinxelos e superficiais tenta facer unha tarefa de comentario, e os resume con incoherencias e erros.

patrimonial dos vocablos latinos. - Comprende a técnica

do

comentario de - Coñecidas as textos e aplica con pautas necesarias corrección as



886.15.90.98


para realizar pautas necesarias comentarios de para acadar e textos, decide a comprender o concreción das contido, e resumilo mesmas para acadar con coherencia. a comprensión completa e expoñela con propiedade, coherencia e orixinalidade.

Competencia Clave:

Aprender a aprender

Nivel

Área

Estándares

2º LA 2º-LA2B1.1.1 - Recoñece e distingue a partir do étimo latino termos patrimoniais, semicultismos e cultis-mos, e explica as evolucións que se producen nun e noutro caso.

2º LA 2º-LA2B1.2.2 - Explica o proceso de evolución de termos latinos ás linguas romances, sinalando cam-bios fonéticos comúns a distintas linguas dunha mesma familia, e ilustralo con exemplos.

2º LA 2º-LA2B2.4.1 - Identifica con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e en castelán.

2º LA 2º-LA2B2.4.2 - Aplica os seus coñecementos da morfoloxía nominal e pronominal latina para realizar traducións e retroversións, axudándose do dicionario.

2º LA 2º-LA2B2.5.1 - Identifica con seguridade e axudándose co dicionario calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e en castelán.

2º LA 2º-LA2B2.5.2 - Aplica os seus coñecementos da morfoloxía verbal latina para realizar traducións e retroversións, axudándose do dicionario.

2º LA 2º-LA2B3.1.1 - Utiliza axeitadamente a análise da sintaxe nominal e pronominal dun texto para efectuar correctamente a súa tradución.

2º LA 2º-LA2B3.2.1 - Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas latinas, e relaciónaas con construcións análogas existentes noutras linguas que coñeza.

PERFIL COMPETENCIAL DE ESTÁNDARES PRIORITARIOS



886.15.90.98


2º LA 2º-LA2B3.3.1 - Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua latina, e relaciónaos para traducilos cos seus equivalentes en galego e en castelán.

2º LA 2º-LA2B3.4.1 - Define e comprende os conceptos de oración composta, coordinación e subordinación, sinala exemplos nos textos e recoñece os tipos de oracións compostas, tanto coordinadas como subordinadas, así como os nexos que as caracterizan.

2º LA 2º-LA2B3.5.1 - Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.


2º LA 2º-LA2B5.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos latinos para efectuar correctamente a súa tradución.

2º LA 2º-LA2B5.2.1 - Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario, analizando e valorando correctamente a información gramatical que proporciona, e identifica en cada caso o termo máis acaído na lingua propia, en función do contexto e do estilo empregado polo autor, para unha correcta tradución do texto.


2º LA 2º-LA2B6.2.1 - Deduce o significado de palabras e expresións latinas non estudadas a partir do contexto, ou de palabras ou expresións da súa lingua ou doutras linguas que coñeza.


Comunicación Lingüística (2º bacharelato)


PROCESO






D



886.15.90.98


Planificar

[2º-LA2B1.1.1] , [2º- LA2B1.2.2] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º- LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

[2º-LA2B2.4.2] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B3.4.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.1.1] ,

ORAL

Coñecido o contido do programa, decide elaborar un plan de traballo para todo o curso, contemplando as diferentes partes da materia e priorizando as que teñen unha maior relevancia con vistas ás exposicións orais, nomeadamente á literatura e ós

A exposición inicial do profesor sobre o programa e a distinta importancia das diferentes partes do mesmo o convencen de que debe elaborar un plan de traballo de exposicións orais para todo o curso.

Seguindo instrucións do profesor tenta elaborar un plan de traballo das diferentes partes da materia, priorizando as que teñen unha maior importancia nas cualificacións atendendo ás exposicións orais.

Presta atención á distribución feita polo profesor das partes da asignatura por orde de importancia e á advertencia de adicar máis tempo ás más relevantes ó longo do curso que implican intervencións orais.

traballos sobre ela.

ESCRITO

Coñecido o contido do programa, decide elaborar un plan de traballo para todo o curso, contemplando as diferentes partes da materia e priorizando as que teñen unha maior importancia no desenvolvemento escrito, a lingua e a literatura.

A exposición inicial do profesor sobre o programa e a distinta importancia das diferentes partes do mesmo o convencen de que debe elaborar un plan de traballo para todo o curso, pensando no desenvolvemento por escrito.

Seguindo instrucións do profesor tenta elaborar un plan de traballo das diferentes partes da materia, priorizando as que teñen unha maior importancia nas cualificacións dos traballos por escrito.

Presta atención á distribución feita polo profesor das partes da asignatura por orde de importancia e á advertencia de adicar máis tempo ás máis relevantes ó longo do curso.



886.15.90.98



[2º-LA2B1.2.1] , [2º- LA2B2.3.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.4.1] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B5.1.1] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º- LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

[2º-LA2B2.4.1] , [2º- LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.1.1] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B6.1.1] ,

ORAL

É consciente da importancia de preparar as súas intervencións orais de forma que na exposición haxa un desenvolvemento lóxico e coherente que faga doado para os oíntes seguir e entender o contido do que trata.

Preocúpase por seguir os consellos do profesor sobre a importancia de preparar as súas intervencións orais de forma que na exposición haxa un desenvolvemento lóxico e coherente que faga doado para os oíntes seguir e entender o contido do que trata.

Segue as pautas marcadas polo profesor para preparar as súas intervencións orais de forma que na exposición acade un desenvolvemento lóxico e coherente.

Necesita da axuda do profesor para preparar as súas intervencións orais de forma que na exposición poida acadar un desenvolvemento lóxico e coherente.

Segue as pautas marcadas polo profesor para redactar os seus traballos escritos e acadar un desenvolvemento lóxico e coherente.

Necesita da axuda

ESCRITO

É consciente da importancia de redactar os seus traballos escritos de forma que haxa un desenvolvemento lóxico e coherente que faga doado seguir e entender o contido do que trata.

Preocúpase por seguir os consellos do profesor sobre a importancia de redactar os seus traballos escritos de forma que haxa un desenvolvemento lóxico e coherente que faga doado

do profesor para redactar os seus traballos escritos de forma que tente acadar un desenvolvemento lóxico e coherente.

seguir e entender o

contido do que trata.

[2º-LA2B1.2.1] , [2º- [2º-LA2B2.4.1] , [2º- Sabe que o Recibida do Segue as Necesita da axuda

LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.4.2] , [2º- emprego de profesor a instrucións do constante do LA2B2.2.1] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º- diferentes fontes advertencia de que profesor para evitar profesor para evitar



886.15.90.98


Cohesionar ideas

LA2B2.3.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B3.4.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º-

LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.5.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.1.1] , [2º-

ORAL

para a preparación das intervencións orais o obriga a refundir nun texto coherente as diversas

o emprego de diferentes fontes para a preparación dunha intervención oral o obriga a refundilas nun

a repetición e o desorde derivado do emprego de diferentes fontes no intre de preparar unha intervención

o desorde e a repetición de ideas tomadas de diferentes fontes e tentar acadar unha exposición da que

LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- redaccións e partes texto, elabora o seu oral, tentando obter os oíntes poidan LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- de cada unha traballo evitando o un resultado lóxico obter un

LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.1.1] , [2º- desas fontes, e desorde e a e ordenado que desenvolvemento LA2B6.2.2] , [2º- LA2B6.2.1] , elabora o seu repetición de permita entender mínimamente LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

traballo evitando o desorde e a

contidos, acadando unha exposición

aos seus oíntes o contido da súa

coherente e ordenado.

repetición de lóxica que faga exposición. contidos,

acadando doado entender o

unha exposición desenvolvemento da

lóxica que fai súa exposición. doado entender o desenvolvemento das ideas que expón.



886.15.90.98


ESCRITO

Sabe que o emprego de diferentes fontes para a elaboración dos traballos o obriga a refundir nun texto coherente as diversas redaccións e partes de cada unha desas fontes, e constrúe o seu texto evitando o desorde e a repetición de contidos, acadando unha redacción lóxica e que fai doado entender o desenvolvemento das ideas que expón. Sabe que no intre de

Recibida do profesor a advertencia de que o emprego de diferentes fontes para a redacción dun traballo escrito o obriga a refundilas nun texto coherente, elabora o seu texto evitando o desorde e a repetición de contidos e acadando unha exposición lóxica que faga doado entender o desenvolvemento das ideas expostas.

Segue as instrucións do profesor para evitar a repetición e o desorde derivado do emprego de diferentes fontes no intre de redactar un texto escrito, tentando obter un resultado lóxico e ordenado que permita entender o contido do seu traballo.

Necesita da axuda constante do profesor para evitar o desorde e a repetición de ideas tomadas de diferentes fontes e tentar acadar unha redacción que permita obter unha idea mínimamente coherente e ordenada do contido.

As indicacións e os

consellos do profesor fanlle



886.15.90.98


Adecuarse ó contexto

[2º-LA2B3.2.1] , [2º- LA2B5.3.1] ,

[2º-LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B3.4.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.1.1] ,

ORAL

comezar a preparar unha intervención debe plantexarse as circunstancias nas que se vai producir a súa exposición e o contido da mesma, e que o plan de traballo debe ter en conta esas circunstancias, polo que esas variables están presentes ao longo da elaboración da exposición para adecuarse ás mesmas (estrutura, nivel de profundidade, linguaxe apropiado, tipo de público, tempo dispoñible,

saber que no intre de comezar a preparar unha intervención debe plantexarse as circunstancias nas que se vai producir a súa exposición e o contido da mesma, e que o plan de traballo debe ter en conta esas circunstancias, polo que procura ter en conta esas variables ao longo da elaboración da exposición para adecuarse ás mesmas (estrutura, nivel de profundidade, linguaxe apropiado,

Seguindo exemplos expostos polo profesor verbo das circunstancias que se presentan no intre de comezar a preparar unha intervención, procura ter en conta algunha desas variables ao longo da elaboración da exposición para adecuarse ás mesmas (estrutura, nivel de profundidade, linguaxe apropiado, tipo de público, tempo dispoñible, etc.).

Tenta reproducir con axuda algún exemplo exposto polo profesor verbo das circunstancias que se presentan no intre de comezar a preparar unha intervención, cun resultado que adoece de erros verbo desas circunstancias, o que supón unha inadecuación ó contexto no que se fai a exposición.. .

etc.) tipo de público, tempo dispoñible, etc.)



886.15.90.98


Tenta reproducir con axuda algún Sabe que no intre

de Seguindo

exemplos exemplo exposto

comezar a planear Polas indicacións e

expostos polo polo profesor verbo

un traballo debe consello do profesor verbo das

das circunstancias

plantexarse as profesor sabe que circunstancias que

que se presentan

necesidades que se

no intre de comezar se presentan no no intre de plantexar

lle van presentar a planear un traballo

intre de comezar a un traballo, cun

sobre o obxectivo a debe plantexarse as

preparar unha resultado que

acadar e sobre o necesidades que se

intervención, adoece de erros

contido do mesmo, e

lle van presentar procura ter en verbo desas

que o plan de sobre o obxectivo a conta algunha circunstancias, o que

traballo debe ter en acadar e sobre o desas variables ao

supón unha

ESCRITO

conta esas circunstancias, polo

contido do mesmo, e que o plan de

longo da elaboración para

inadecuación ó contexto no que se

que esas variables

traballo debe ter en adecuarse ás fai a exposición..

están presentes ao

conta esas mesmas (estrutura,

longo da circunstancias, polo

linguaxe apropiado,

elaboración para que tenta telas en tempo dispoñible, adecuarse ás conta ao longo da etc.). mesmas (estrutura, elaboración para nivel de adecuarse ás



886.15.90.98


profundidade, mesmas (estrutura, linguaxe apropiado, linguaxe apropiado, extensión, etc.). extensión, etc.).

Presentación

[2º-LA2B1.1.1] , [2º- LA2B2.2.1] , [2º- LA2B2.3.1] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º-

ESCRITO

Consciente de que o aspecto formal dun traballo é fundamental para a

Tendo escoitado do profesor que o aspecto formal dun traballo é

Seguindo as advertencias do profesor verbo de que o aspecto formal

Malia a advertencia de que o aspecto formal dun traballo é fundamental para a

páxina 130 de 224



886.15.90.98


LA2B3.5.1] , [2º- comunicación do fundamental para a dun traballo é comunicación do LA2B4.2.1] , [2º- contido, redacta comunicación do fundamental para a contido, presenta

os LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.1.1] , [2º- LA2B5.2.1] ,

razoadamente, en orde e con exactitude terminolóxica, os

contido, con bastante corrección e bo orde e terminoloxía

comunicación do contido, sen incorreccións importantes e cun

seus traballos sen unha elaboración propia e reproducindo

contidos dos seus redacta os contidos orde e terminoloxía

fragmentos das

traballos, dos seus traballos, aceptables presenta

fontes empregadas,

empregando empregando os seus traballos, pero cun resultado expresións ocasionalmente aínda que utiliza incompleto. orixinais e non fragmentos das frecuentemente tomadas das

fontes fontes consultadas.

fragmentos das

consultadas. fontes empregadas.

páxina 131 de 224



886.15.90.98


Fluidez

[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.3.1] , [2º- LA2B3.4.1] , [2º- LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

ORAL

Amosa madurez e independencia na preparación da súa intervención, con guións de traballo lóxicos que lle permiten unha execución dos mesmos fluída no intre de expoñer a súa versión persoal sobre a materia traballada.

Amosa certa soltura na elaboración dos guións de traballo como paso previo á unha execución fluída no intre de facer a exposición oral.

Seguindo modelos de guións prepara as súas intervencións tentando unha exposición fluída do contido e acadando certo aporte persoal.

Necesita axuda constante para preparar as exposicións orais, tentando acadar unha estrutura e unha exposición con aportacións persoais, pero sen acadar a fluidez necesaria para que sexa claramente entendido o contido.

páxina 132 de 224



886.15.90.98



[2º-LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.4.1] ,

[2º-LA2B1.1.1] , [2º- LA2B1.2.1] , [2º- LA2B2.2.1] , [2º- LA2B2.4.1] , [2º- LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B3.5.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.1.1] , [2º- LA2B6.2.1] , [2º-

ORAL

Entendido o funcionamento da lingua latina, comprende a necesidade de memorizar as formas nominais e pronominais e o mecanismo da conxugación verbal, e con total autonomía aplica eses coñecementos na tarefa da tradución de oracións simples.

Do mesmo modo

comprende por si mesmo o mecanismo da subordinación e identifica o xogo dos nexos e modos

Advertido da súa importancia, coñece e memoriza as formas nominais e pronominais e o mecanismo da conxugación verbal, e con certa autonomía aplica eses coñecementos na tarefa da tradución de oracións simples.

Do mesmo modo, logo das explicacións oportunas chega a comprender o mecanismo da subordinación e identifica o xogo dos nexos e modos verbais, o que lle permite establecer a

Coñece e memoriza a morfoloxía nominal e verbal e, á instancias do profesor, aplica eses coñecementos na tarefa de tradución de oracións simples.

Reproduce o sistema de análise dun texto que presenta oracións subordinadas e, con certa dificultade pode efectuar a tradución de textos complexos de latín á súa propia lingua.

Coñece e memoriza unha parte da morfoloxía nominal e verbal, e aplica eses coñecementos en oracións simples que non presentan dificultades significativas, con axuda constante.

Tamén con axuda constante coñece o mecanismo da oración subordinada latina e con dificultade identifica os distintos tipos, necesitando orientación continuada para facer a tradución, aínda que con

LA2B6.2.2] , [2º- verbais, sendo quen

equivalencia de cada

erros.

LA2B6.4.1] , de establecer a tipo de equivalencia de subordinación

páxina 133 de 224



886.15.90.98


cada latina tipo de co seu subordinación

latina correspondente na

co seu súa lingua, e con correspondente na certa autonomía súa lingua, e con pode efectuar a

páxina 134 de 224



886.15.90.98


total autonomía tradución de textos

pode efectuar a bastante complexos

tradución de textos de latín á súa propia

complexos de latín á

lingua.

súa propia lingua.

Pola propia natureza




da asignatura, os da asignatura, os da asignatura, os da asignatura, os textos son o terreo textos son o terreo textos son o terreo textos son o terreo no que se no que se no que se no que se desenvolve a desenvolve a desenvolve a desenvolve a meirande parte do meirande parte do meirande parte do meirande parte do traballo do alumno,

o traballo do alumno, o

traballo do alumno, o

traballo do alumno, o

que implica unha que implica unha que implica unha que implica unha multiplicidade de multiplicidade de multiplicidade de multiplicidade de aspectos. aspectos. aspectos. aspectos. - A súa destreza no - Preocúpase polo - Cos consellos

do - Con dificultade

emprego dos emprego axeitado profesor pon en marcha os

ESCRITO

elementos dos elementos preocúpase polo consellos do morfolóxicos e morfolóxicos e emprego axeitado profesor para sintácticos, e a sintácticos e pola dos elementos empregar a manipulación

exacta manipulación morfolóxicos e morfoloxía e a

do dicionario correcta do sintácticos e pola sintaxe da forma permítenlle aplicar dicionario,

tentando manipulación máis correcta

todos os conseguir a correcta do posible, e, coa

páxina 135 de 224



886.15.90.98


mecanismos que aplicación dos dicionario, axuda do garanten a mecanismos que tentando, con dicionario, acadar corrección e a garanten a algunha unha tradución que coherencia final

da corrección e a imprecisión,

acadar con incorreccións

tradución, coherencia final o unha tradución que tenta achegarse ao

presentando un máis fiel ao contido reflicta o mellor contido do texto

páxina 136 de 224



886.15.90.98


resultado que do texto orixinal. posible o contido do

orixinal.

reflicte texto orixinal. exactamente o contido do texto orixinal e cumprindo co principio de que "A mellor virtude dunha tradución é que non pareza unha tradución".

- O seu coñecemento da estrutura morfosintáctica da lingua latina permítelle levar á cabo con bastante exactitude

- Tenta aplicar o seu coñecemento da estrutura morfosintáctica da lingua latina para levar á cabo sen incorreccións

- Guiado polo profesor tenta aplicar o que sabe sobre a estrutura morfosintáctica da lingua latina para facer con incorreccións

exercicios de importantes exercicios de retroversión nos exercicios de retroversión dunha - Froito da súa que amosa o orde retroversión

dunha oración latina á

cabal comprensión

correcto da oración

oración latina á equivalente na súa

e asimilación da latina. equivalente na súa propia lingua. estrutura propia lingua.

páxina 137 de 224



886.15.90.98


morfosintáctica da lingua latina, é quen de contrastala coa da súa propia lingua, o que lle permite realizar con total corrección exercicios de retroversión nos que amosa o orde correcto da oración latina, tanto das palabras como dos sintagmas oracionais.

- Comprende e

- Asimila os procedementos latinos de composición e derivación, o que lle permite interpretar con corrección os recursos con que se forman palabras a partir dunha base léxica, identificando os afixos (prefixos, infixos e sufixos), e o mecanismo de composición, coa unión de dúas ou máis bases léxicas,

- Aplica con certa soltura os procedementos latinos de composición e derivación, o que lle permite interpretar con bastante corrección os recursos con que se forman palabras a partir dunha base léxica, identificando os afixos (prefixos, infixos e sufixos), e o mecanismo de

- Comprende con algunha dificultade os mecanismos de composición e derivación, chegando a deducir con imprecisións o significado dalgunhas palabras derivadas, ó recoñecer os afixos e as bases léxicas.

- Con algunha imprecisión aplica algunhas regras da

páxina 138 de 224



886.15.90.98


domina os todo o cal o faculta

composición, coa evolución fonética

procedementos para deducir por si

unión de dúas ou do latín á súa

latinos de mesmo o máis bases léxicas, lingua, identificando

composición e significado de deducindo por si con algúns erros derivación, o que lle

moitas palabras. mesmo o palabras

permite interpretar significado de patrimoniais e con total corrección os recursos con que se forman palabras a partir dunha base léxica, identificando os afixos (prefixos, infixos e sufixos), e o mecanismo de composición, coa unión de dúas ou máis bases léxicas, todo o cal o faculta para deducir por si mesmo o significado das palabras, acadando deste xeito un amplo vocabulario.

- Aplica as principais regras da evolución fonética do latín á súa lingua para realizar exercicios nas dúas direccións, construíndo con bastante precisión o resultado da evolución e distinguindo as palabras resultantes, entre patrimoniais e cultismos.

bastantes palabras.

- Aplica as regras máis coñecidas da evolución fonética do latín á súa lingua para realizar exercicios nas dúas direccións, construíndo sen imprecisións importantes o resultado da evolución e distinguindo as palabras resultantes, entre patrimoniais e

cultismos.

cultismos. - Coñece as

páxina 139 de 224



886.15.90.98


principais regras da evolución fonética do latín á súa lingua, o que o faculta para realizar exercicios nas dúas direccións,

páxina 140 de 224



886.15.90.98


construíndo con total precisión o resultado da evolución, e distinguindo os resultados dunha evolución total (patrimonial) dos dunha parcial (cultismo e semicultismo), incluíndo os afixos mais produtivos da lingua latina incluídos no proceso.


PROCESO



Comprensión oral




D

[2º-LA2B4.2.1] , [2º-

Amosa a súa Responde con bo Leva a cabo con Necesita de axuda LA2B4.3.2] , [2º- habilidade na resultado á tarefa resultado

aceptable constante para


[2º-LA2B6.3.1] ,

LA2B4.5.1] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.3.1] , [2º-

ORAL

preparación de intervencións orais,

de plantexarse unha intervención oral

a tarefa de preparar unha intervención

preparar unha intervención oral,

páxina 141 de 224



886.15.90.98


exhibindo os amosando certa oral, aínda que non seguindo pautas moi

LA2B6.1.1] , [2º- recursos que habilidade nas esgota o traballo concretas no intre de

LA2B6.2.1] , [2º- posúe no intre de fases de nas fases de buscar e seleccionar



886.15.90.98


LA2B6.2.2] , buscar e preparación de preparación verbo a información. seleccionar a busca, selección e da busca e información manexo da selección da precisa e suficiente información

axeitada información

que lle permite unha

para o seu fin. necesaria, o que

exposición orixinal

implica un resultado

e creativa. que necesitará de ampliación.

ESCRITO

Amosa a súa habilidade na preparación de traballos, exhibindo os recursos que posúe no intre de buscar e seleccionar a información precisa e suficiente para acadar un resultado orixinal e creativo.

Responde con bo resultado á tarefa de elaborar traballos compilatorios, monográficos ou amplos, amosando certa habilidade nas fases de preparación de busca, selección e manexo da información oportuna.

Leva a cabo con resultado aceptable a tarefa de preparar traballos compilatorios, aínda que non esgota as fases de busca e selección da información necesaria, acadando un resultado que necesita de

Necesita de axuda constante para preparar traballos compilatorios, seguindo pautas moi concretas no intre de buscar e seleccionar a información.

ampliación.



886.15.90.98



[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.2.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º- LA2B6.3.1] ,

[2º-LA2B2.4.1] , [2º- LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.2.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B3.5.1] , [2º- LA2B4.2.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.2.1] ,

ORAL

Xa dende o curso anterior o alumno coñece os obxectivos que se lle dan ao estudio desta materia a nivel de Secundaria: evitar o estudio memorístico e incentivar a intervención persoal. Por iso entende que o enfoque persoal e a reflexión inicial ante calquera tarefa que se propón emprender son moi importantes e permítenlle non só interpretar a información obtida senón tamén comprender o proceso seguido durante a preparación da súa intervención, quedando ámbolos dous integrados na súa propia realidade. En

Recórdanselle ao alumno os obxectivos que se lle dan ao estudio desta materia a nivel de Secundaria: evitar o estudio memorístico e incentivar a intervención persoal. Lembra que as premisas para calquera tarefa que se propón emprender son a reflexión inicial e o enfoque persoal e con elas prepara a súa intervención, buscando interpretar a información obtida e comprender o proceso seguido, co que procura integrar na súa propia realidade os dous aspectos. En definitiva, información e formación.

Segue as pautas que se lle lembran do ano anterior para realizar calquera tarefa que se lle encarga: comprender o proceso seguido para preparar a súa intervención, e tamén coñecer o contido da información obtida. Con todo elo pode integrar aceptablemente na súa propia realidade os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

Só é quen de reproducir coa axuda do profesor as pautas necesarias para realizar calquera tarefa que se lle encarga, polo que, aínda que coñece o proceso que debe seguir para preparar a súa intervención e o contido da información obtida, non asimila os dous aspectos que deberían quedarlle para a súa vida futura: información e formación.

definitiva, información e formación.



886.15.90.98


Xa dende o curso Recórdanselle ao alumno coñece os obxectivos que se lle dan ao estudio desta materia a nivel de

Segue as pautas Só coa axuda do anterior o alumno que se lle lembran profesor

reproduce ESCR

ITO coñece os do ano anterior as pautas

obxectivos que se lle

para realizar necesarias para

dan ao estudio desta

calquera tarefa que realizar calquera



886.15.90.98


materia a nivel de Secundaria: evitar o se lle encarga: tarefa que se lle Secundaria: evitar o estudio

memorístico comprender o encarga, e aínda

que estudio memorístico

e incentivar a proceso seguido coñece o proceso

e incentivar a intervención persoal.

para elaborar o seu que debe seguir para

intervención persoal.

Lembra que as traballo, e tamén facer un traballo

Por iso entende que

premisas para coñecer o contido da

persoal e o contido

o enfoque persoal e calquera tarefa que información obtida. da información a reflexión inicial se propón Con todo elo pode obtida, non

asimila ante calquera tarefa

emprender son a integrar os dous aspectos

que se propón reflexión inicial e o aceptablemente na

que deberían

emprender son moi enfoque persoal e súa propia quedarlle para a súa

importantes e con elas prepara os realidade os dous vida futura: permítenlle non só seus traballos, aspectos que información e interpretar a buscando

interpretar deberían quedarlle formación.

información obtida a información obtida

para a súa vida

senón tamén e comprender o futura: información e

comprender o proceso seguido, co

formación.

proceso seguido que integra na súa durante a propia realidade

os

elaboración dos seus

dous aspectos. En

traballos, quedando

definitiva,

ámbolos dous información e integrados na súa formación. propia realidade. En definitiva, información e



886.15.90.98


formación.

[2º-LA2B1.1.1] , [2º- [2º-LA2B2.4.1] , [2º- Como Logo de lembrarlle

Tenta pór en Malia a insistente

Reflexionar e valorar

LA2B1.2.1] , [2º- LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.2.1] , [2º- LA2B2.3.1] , [2º- LA2B2.4.2] , [2º- LA2B2.5.1] , [2º- LA2B2.5.2] , [2º- LA2B3.1.1] , [2º- LA2B3.5.1] , [2º-

LA2B3.2.1] , [2º- LA2B3.3.1] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º- LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B5.5.1] , [2º- LA2B6.1.1] , [2º- LA2B6.2.1] ,

ORAL

consecuencia lóxica das bases expostas na rúbrica anterior verbo do enfoque das formas de traballar, o alumno achégase por unha banda ao proceso seguido durante a

as bases expostas na rúbrica anterior verbo do enfoque das formas de traballar, o alumno achégase por unha banda ao proceso seguido durante a preparación do seu traballo e por outra á

práctica as bases expostas na rúbrica anterior, non limitándose á preparación da súa intervención, coñecedor de que a finalidade da mesma é poder facer unha reflexión e unha

recomendación de pór en práctica as bases expostas na rúbrica anterior, necesita do control do profesor para tentar fixarse no método empregado para preparar as súas intervencións,



886.15.90.98


LA2B4.2.1] , [2º- preparación do seu información obtida, crítica sobre o non acadando LA2B5.1.1] , [2º- traballo e por outra

á e tenta integrar na contido traballado e satisfactoriamente

LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º- LA2B6.3.1] , [2º- LA2B6.4.1] ,

información obtida, o que lle permite reflexionar, valorar e integrar na súa propia realidade os dous aspectos que

súa propia realidade os dous aspectos que deberán quedarlle para a súa vida futura: a orixe da

sobre o propio proceso de traballo, tentando sacar conclusións que poida proxectar sobre o seus futuros

os obxectivos de poder reflexionar sobre a materia traballada nin opinar sobre o método seguido.

quedarán para a súa

nosa cultura e as traballos en calquera

vida futura: a orixe formas de traballar. eido. da nosa cultura e

as Ese achegamento

formas de traballar. permítelle reflexionar

e valorar sobre os dous aspectos traballados.

.

Como Logo de lembrarlle

Tenta pór en Malia a insistente

consecuencia as bases expostas práctica as bases recomendación de lóxica das bases na rúbrica anterior expostas na

rúbrica pór en práctica as

expostas na rúbrica

verbo do enfoque anterior, non bases expostas na

anterior verbo do das formas de limitándose á rúbrica anterior, enfoque das formas traballar, o alumno preparación dos necesita do

control de traballar, o achégase por unha seus traballos, do profesor para alumno achégase banda ao proceso coñecedor de que a tentar fixarse no

ESCRITO

por unha banda ao proceso seguido

seguido durante a preparación do seu

finalidade da mesma é poder facer unha

método empregado para preparar as



886.15.90.98


durante a traballo e por outra á

reflexión e unha súas intervencións,

preparación do seu información obtida, crítica sobre o non acadando traballo e por outra

á e tenta integrar na contido traballado e satisfactoriamente

información obtida, o

súa propia sobre o propio os obxectivos de

que lle permite realidade os dous proceso de traballo, poder reflexionar reflexionar,

valorar aspectos que tentando sacar sobre a materia

e integrar na súa deberán quedarlle conclusións que traballada nin opinar

propia realidade os

para a súa vida poida proxectar sobre o método

páxina 140 de 224



886.15.90.98


dous aspectos que futura: a orixe da sobre o seus futuros

seguido.

quedarán para a súa

nosa cultura e as traballos en calquera

vida futura: a orixe formas de traballar. eido.

da nosa cultura e as

Ese achegamento

formas de traballar. permítelle reflexionar

e valorar sobre os dous aspectos traballados.



Nivel

Área

Estándares

2º LA 2º-LA2B1.1.1 - Recoñece e distingue a partir do étimo latino termos patrimoniais, semicultismos e cultismos, e explica as evolucións que se producen nun e noutro caso.



2º LA 2º-LA2B2.2.1 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, diferenciando lexemas e morfemas, e procurando exemplos noutros termos nos que estean presentes.

2º LA 2º-LA2B2.3.1 - Analiza morfoloxicamente palabras presentes nun texto latino, identifica correctamente os seus formantes e sinala o seu enunciado.


2º LA 2º-LA2B2.4.2 - Aplica os seus coñecementos da morfoloxía nominal e pronominal latina para realizar traducións e retroversións, axudándose do dicionario.

páxina 141 de 224



886.15.90.98



páxina 142 de 224



886.15.90.98



2º LA 2º-LA2B3.1.1 - Utiliza axeitadamente a análise da sintaxe nominal e pronominal dun texto para efectuar correctamente a súa tradución.

2º LA 2º-LA2B3.2.1 - Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas latinas, e relaciónaas con construcións análogas existentes noutras linguas que coñeza.

2º LA 2º-LA2B3.3.1 - Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua latina, e relaciónaos para traducilos cos seus equivalentes en galego e en castelán.

2º LA 2º-LA2B3.4.1 - Define e comprende os conceptos de oración composta, coordinación e subordinación, sinala exemplos nos textos e recoñece os tipos de oracións compostas, tanto coordinadas como subordinadas, así como os nexos que as caracterizan.

2º LA 2º-LA2B3.5.1 - Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.


2º LA 2º-LA2B4.3.2 - Nomea autores representativos da literatura latina, encádraos no seu contexto cultural, e cita e explica as súas obras máis coñecidas.


2º LA 2º-LA2B4.5.1 - Analiza o diferente uso que se fixo dos textos latinos, explorando o mantemento dos xéneros e os temas da literatura latina mediante exemplos da literatura contemporánea.

2º LA 2º-LA2B4.5.2 - Recoñece a través de motivos, temas ou personaxes a influencia da tradición grecolatina en textos de autores/as contemporáneos/as, e sérvese deles para comprender e explicar o mantemento dos xéneros e dos temas procedentes da cultura grecolatina, describindo os seus aspectos esenciais e os tratamentos que reciben.

2º LA 2º-LA2B5.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos latinos para efectuar correctamente a súa tradución.




2º LA 2º-LA2B5.5.1 - Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.

páxina 143 de 224



886.15.90.98


2º LA 2º-LA2B6.1.1 - Identifica e explica termos do léxico literario, científico e filosófico, e tradúceos correctamente ao galego e ao castelán.


2º LA 2º-LA2B6.2.2 - Identifica a etimoloxía e coñece o significado de palabras de léxico común e especializado do galego e do castelán.




Competencia Dixital (2º bacharelato)

COMPETENCIA DIXITAL

PROCESO



A

B C


D

Uso crítico, creativo e seguro das TIC para o

[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.4.1] , [2º-LA2B2.5.1] ,

Emprega con total destreza e

Prepara traballos e presentacións con

Esfórzase por preparar de maneira

Con axuda tenta empregar as TICs

traballo, o ocio a inclusión e a comunicación

[2º-LA2B2.5.2] , [2º- imaxinación as TICs

orixinalidade, creativa traballos e para preparar os seus

LA2B4.3.2] , [2º-LA2B4.5.1] , para elaborar os servíndose das presentacións, traballos, coas

páxina 144 de 224



886.15.90.98


[2º-LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º-LA2B6.1.1] , [2º-LA2B6.2.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º-LA2B6.3.1] , [2º-LA2B6.4.1] ,

traballos e preparar presentacións servíndose de todas as opcións que as TICs lle ofrecen: grabacións, presentacións, maquetas, recursos interactivos, etc.

opcións máis coñecidas que as TICs lle ofrecen: grabacións, presentacións, etc.

empregando algúns dos medios que as TICs proporcionan: Power Point, Movie Maker, esquemas ou diapositivas.

técnicas máis sinxelas que ofrecen.

páxina 145 de 224



886.15.90.98


Uso das TIC para obter, avaliar, almacenar, producir, presentar e intercambiar información

[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.4.1] , [2º-LA2B2.5.1] , [2º-LA2B2.5.2] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º-LA2B4.5.1] , [2º-LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º-LA2B6.1.1] , [2º-LA2B6.2.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º-LA2B6.3.1] , [2º-LA2B6.4.1] ,

Concibe a idea de empregar as TICs para localizar información relevante sobre a literatura, a toponimia, o léxico e o legado de Roma e a súa pervivencia na actualidade, e organizala perfectamente e cunha estructura complexa. Coa información obtida na fase de recopilación e organización produce traballos exhaustivos e monográficos coas TICs, establecendo relacións con temas

Cumpre co traballo de localizar coas TICs a información imprescindible sobre o legado de Roma e a súa pervivencia na actualidade,

e a organiza estructuradamente e con certa profundidade. O emprego das TICs permítelle elaborar un traballo coa información fundamental recollida na fase de recopilación, tentando formular conclusións persoais e orixinais

Emprega con bastante corrección as TICs para recoller información necesaria coa que explicar con certa claridade a aportación do mundo latino á civilización occidental. Organiza correctamente a información obtida na fase de recopilación, e coas TICs constrúe un traballo co que explica de forma elemental a influencia do mundo latino nas épocas históricas posteriores do mundo occidental.

Seguindo instrucións utiliza as TICs para buscar e recoller algunha información coa que trata de coñecer de forma básica e incompleta a aportación do mundo latino á civilización occidental. Tenta levar á cabo un traballo coas TICs, contando cun guión recibido para explicar a influencia do mundo latino nas épocas posteriores, acusando as carencias derivadas da recopilación incompleta feita na

páxina 146 de 224



886.15.90.98


de actualidade, valorando a aportación do mundo latino á civilización occidental e expoñendo conclusións persoais sobre o tema.

sobre a relación do mundo latino coa posteridade.

fase anterior.

Emprega con total

Comunicarse e participar en redes de colaboración a través de internet.

[2º-LA2B1.2.2] , [2º- LA2B2.4.1] , [2º-LA2B2.5.1] , [2º-LA2B2.5.2] , [2º- LA2B4.3.2] , [2º-LA2B4.5.1] , [2º-LA2B4.5.2] , [2º- LA2B5.2.1] , [2º-LA2B6.1.1] ,

destreza e imaxinación as TICs para expoñer con claridade e creatividade os traballos realizados, servíndose de todas as opcións que as TICs lle ofrecen:

Expón os traballos elaborados con orixinalidade, servíndose das opcións máis coñecidas que as TICs lle ofrecen: grabacións, presentacións, etc.

Esfórzase por presentar de maneira creativa os traballos feitos, empregando algúns dos medios que as TICs proporcionan: Power Point, Movie Maker, esquemas ou

Con axuda tenta empregar as TICs para presentar os seus traballos, coas técnicas máis sinxelas que ofrecen.

[2º-LA2B6.2.1] , [2º- LA2B6.2.2] , [2º-LA2B6.3.1] , [2º-LA2B6.4.1] ,

grabacións, presentacións, maquetas, recursos

diapositivas.

interactivos, etc.

páxina 147 de 224



886.15.90.98



Competencia Dixital

Nivel

Área

Estándares





2º LA 2º-LA2B4.3.2 - Nomea autores representativos da literatura latina, encádraos no seu contexto cultural, e cita e explica as súas obras máis coñecidas.






2º LA 2º-LA2B6.2.2 - Identifica a etimoloxía e coñece o significado de palabras de léxico común e especializado do galego e do castelán.



páxina 148 de 224



886.15.90.98



Sociais e cívicas (2º bacharelato)


PROCESO



A

B C


D


[2º-LA2B4.4.1] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º-LA2B4.5.2] , [2º-LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] ,

Decide aproveitar o estudio da literatura latina, dos autores, épocas e xéneros para relacionar, de forma obxectiva, reflexiva e razoada a temática deses textos e as personaxes literarias e históricas máis relevantes que neles aparecen, cos seus sucesores e

O estudio da literatura latina, dos autores, épocas e xéneros sérvelle para relacionar con obxectividade o contido deses textos e as personaxes que neles aparecen, cos seus sucesores e herdeiros, destacando as mensaxes transmitidas e a

Por consello do profesor tenta relacionar de forma sinxela a temática de textos e personaxes literarios relevantes que aparecen no estudio da literatura cos seus herdeiros, tratando de atopar a vixencia daqueles nos das épocas posteriores e na actualidade.

Con axuda constante e de forma incompleta localiza puntos de conexión entre algúns textos e personaxes literarios e históricos, e os seus herdeiros de épocas posteriores, ata á súa propia realidade.

herdeiros, importancia dos proxectando sobre

o valores sociais

páxina 149 de 224



886.15.90.98


seu mundo e a súa recibidos e aínda

realidade as vixentes na súa mensaxes propia realidade, en transmitidas, busca de respostas asumindo a para si mesmo. importancia dos valores sociais recibidos e aínda vixentes e aproveitando para atopar respostas ás súas propias dúbidas

e preguntas.

Traballo cooperativo (Interactuar con outras persoas e grupos conforme a normas baseadas no respecto mutuo e as conviccións democráticas.)

[2º-LA2B4.4.1] , [2º- LA2B4.5.1] , [2º-LA2B4.5.2] , [2º-LA2B5.3.1] , [2º- LA2B5.4.1] , [2º-LA2B6.4.1] , [2º-LA2B6.3.1] ,

Logo das súas tarefas de recompilación de información, elabora en equipo traballos e os presenta, acadando unha visión global e unha profunda comprensión sobre o legado de Roma e reflexionando no grupo sobre a súa pervivencia na cultura

Logo dos seus traballos en grupo de recompilación de información, elabora traballos e os presenta, coñecendo e comprendendo o papel do legado de Roma e a súa pervivencia na cultura occidental actual, e recoñecéndose

Os seus traballos en grupo de recompilación, elaboración e presentación permítenlle comprender a continuidade do legado da Roma clásica nas sociedades posteriores occidentais, ata á súa

Chega a comprender, logo de traballar cos compañeiros, de forma superficial e incompleta que as sociedades do mundo occidental son herdeiras das ideas e valores transmitidos pola Roma clásica.

páxina 150 de 224



886.15.90.98


occidental actual, recoñecendo a súa propia pertenza como cidadáns á cultura e sociedade occidental.

herdeiro da mesma.

propia.

Participar dun xeito eficaz e construtivo na vida social e profesional.

[2º-LA2B5.3.1] ,

Adopta como idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e que, pola influencia que exerceron sobre a Europa posterior, coñecelas a elas sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos e actuar en consecuencia na vida diaria.

Comprende que é unha idea básica para o estudio do mundo antigo romano que baixo os diferentes aspectos que se van coñecer existe unha forma de ser e unha sociedade determinadas, e chega a saber que, pola influencia que exerceron sobre a Europa posterior, coñecelas a elas sérvenos para coñecernos mellor a nós mesmos e aplicar esas ensinanzas na propia vida.

Cando é plantexado polo profesor, busca a relación entre situacións e formas de pensar da sociedade romana e as da sociedade actual equivalentes, tentando atopar semellanzas para adaptalas á súa vida.

Ten dificultade en atopar paralelismo entre a sociedade romana e a actual, mesmo en situacións concretas sinaladas polo profesor, sendo incapaz de aproveitalas para a súa propia vida.

páxina 150 de 224



886.15.90.98


A través das lecturas


[2º-LA2B4.5.2] ,

programadas para o curso descubre a finalidade social das obras ás que pertencen, así como a situación social da época, as intencións sociopolíticas do autor e o tipo de sociedade á que van dirixidas, proxectando a súa análise sobre a actualidade, en clave de comparanza, e sacando conclusións para a súa propia forma de

Mediante a lectura, orientada cun guión, dos autores e obras programadas chega a comprender a finalidade social das mesmas, así como a situación social da época, as intencións sociopolíticas do autor e o tipo de sociedade á que van dirixidas e establece algunha relación coa época actual e coa súa propia realidade.

Grazas a un cuestionario verbo das lecturas programadas chega a coñecer o contido das mesmas e responde a preguntas concretas, en relación coa influencia na súa propia vida.

Le as obras programadas e responde a un cuestionario, con erros de interpretación ou sen entender o contido de parte do lido, sendo difícil proxectalo sobre a súa realidade, como axuda para a súa propia vida.

actuar e comportarse

en sociedade.

páxina 151 de 224



886.15.90.98



Sociais e cívicas

Nivel

Área

Estándares









Matemática, ciencia e tecnoloxía (2º bacharelato)


páxina 152 de 224



886.15.90.98


PROCESO



A

B C


D

páxina 153 de 224



886.15.90.98



Acceso e identificación

Comprensión

Aplicar e analizar

Aplicación

Análise

Razonar e reflexionar

Síntese e creación

[2º-LA2B1.2.1] , [2º-LA2B2.2.1] , [2º-LA2B4.1.1] , [2º-LA2B4.3.1] , [2º-LA2B6.1.1] , [2º-LA2B6.3.1] , [2º-LA2B6.4.1] ,

Logo de identificar sen necesidade de axuda a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, busca pola súa propia iniciativa a información oportuna para traballar sobre ela. Unha vez estudado o material atopado, asimila e comprende o seu contido para deseñar e pór en práctica a estrutura que lle parece máis axeitada, dándolle forma definitiva ó proxecto e acadando un resultado completo, ordenado e claro, logo de aplicar o procedemento axeitado.

Coñecida a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, busca pola súa propia iniciativa información para traballar sobre ela. Seguindo pautas estuda o material atopado, chega a comprender e a seleccionar o contido máis valioso e escolle entre varias alternativas recibidas para deseñar e pór en práctica a estrutura que lle parece máis axeitada dándolle forma ó proxecto e acadando un resultado ordenado,

Explicada polo profesor a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, con pistas e orientacións busca información para traballar sobre ela. Seguindo orientacións do profesor tenta comprender e seleccionar o contido máis valioso e aproveita as ideas recibidas para pór en práctica a estrutura que se lle suxire e construír o deseño, acadando un resultado aceptable.

Necesita da axuda do profesor para comprender a natureza do traballo a desenvolver e os obxectivos a acadar, recibindo a información para traballar sobre ela. Respostando preguntas tenta atopar o contido máis valioso, e seguindo instrucións precisas tenta pór en práctica a estrutura que se lle deseña, presentando un deseño consonte co proceso, acadando un resultado mellorable e incompleto.

páxina 154 de 224



886.15.90.98


aplicando o procedemento axeitado.

Xuizo e valoración

[2º-LA2B1.2.1] , [2º-LA2B2.2.1] , [2º-LA2B2.3.1] , [2º-LA2B4.1.1] , [2º-LA2B4.3.1] , [2º-LA2B6.1.1] ,

Rematado o traballo, espontáneamente e por propia iniciativa

Rematado o traballo, cumpre coa tarefa de realizar unha análise

Rematado o traballo, recibe instrucións e chega a realizar unha

Rematado o traballo, recibe instrucións para tentar realizar

páxina 155 de 224



886.15.90.98


[2º-LA2B6.3.1] , [2º-LA2B6.4.1] , realiza unha análise crítica tanto sobre o análise superficial unha análise crítica tanto sobre o procedemento

seguido sobre o procedemento

superficial sobre o

procedemento seguido

como sobre o seguido e sobre o procedemento seguido

como sobre o resultado e valorar o resultado e así valorar

e sobre o resultado,

resultado e valora o seu traballo en o seu traballo. que non lle permite seu traballo en conxunto. valorar o seu conxunto, sacando propio traballo. conclusións para futuros traballos.



Nivel

Área

Estándares


2º LA 2º-LA2B2.2.1 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, diferenciando lexemas e morfemas, e procurando exemplos noutros termos nos que estean presentes.

2º LA 2º-LA2B2.3.1 - Analiza morfoloxicamente palabras presentes nun texto latino, identifica correctamente os seus formantes e sinala o seu enunciado.

2º LA 2º-LA2B4.1.1 - Nomea os aspectos máis salientables referentes á transmisión dos textos clásicos ao longo do tempo.

2º LA 2º-LA2B4.3.1 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura latina.



páxina 156 de 224



886.15.90.98



páxina 157 de 224



886.15.90.98


3. Concreción dos obxectivos para o curso.

3.1. OBXECTIVOS DA EDUCACION SECUNDARIA OBRIGATORIA

A educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades que lles permitan:

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como con- dición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Re- xeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os comportamen- tos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novos coñe- cementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e acomunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do coñecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneiraapropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.

páxina 158 de 224



886.15.90.98


n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.

ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.

o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.

3.1.1. Na Cultura Clásica de 3º ESO

CULTURA CLÁSICA Obxectivos

Contidos

f,o B1.1. Marco xeográfico das civilizacións grega e romana. e,ñ,f,g B2.1. Marco histórico da civilización grega: das civilizacións minoica e micénica ao mundo

helenís- tico. e,ñ,f,g B2.2. Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio. b B3.1. O panteón grego e romano. e,a,b,ñ B3.2. Mitos grecolatinos. Os heroes. l,ñ B3.3. Relixión grega. b B3.4. Relixión romana: culto público e privado. l,b B4.1. Fundamentos da arte clásica. l B4.2. Arquitectura en Grecia e Roma: tipos de edificios e ordes arquitectónicas. l B4.3. Escultura en Grecia e Roma: etapas, estilos e temáticas. l,ñ B4.4. Enxeñería romana: obras públicas e urbanismo. Vías romanas. e,ñ B4.5. Herdanza clásica no patrimonio artístico. a B5.1. Organización política en Grecia e en Roma. g,h,ñ B5.2. Sociedade en Grecia e Roma: clases sociais. c,ñ B5.3. A familia en Grecia e Roma. m B5.4. Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda, hixiene, alimentación, vestimenta e traballo.

d B5.5. Espectáculos públicos en Grecia e Roma. ñ B5.5. Os espectáculos públicos en Grecia e Roma. e B6.1. Historia da escritura. Signos e materiais. e,f B6.2. Orixe do alfabeto. O alfabeto grego e o alfabeto romano. f,ñ,o B6.3. As linguas do mundo. O indoeuropeo e as súas familias lingüísticas. l,ñ,o B6.4. As linguas romances. h,ñ,o B6.5. Composición e derivación culta de orixe grega e latina. e,ñ,o B6.6. Latinismos, palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos. f,l,ñ,o B6.7. Principais regras de evolución fonética do latín ao galego e ao castelán. f B6.8. Léxico grecolatino na linguaxe científica e técnica. h,ñ,o B6.9. Presenza das linguas clásicas nas linguas modernas. l B6.10. Xéneros literarios grecolatinos: autores e obras principais. l,n,ñ B.7.1. Civilización grecolatina nas artes e na organización social e política actual. l,n,ñ B7.2. Mitoloxía e temas lexendarios nas manifestacións artísticas actuais. l,ñ B7.3. Historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país. b,e B7.4. Traballos de investigación sobre a civilización clásica na nosa cultura.

páxina 159 de 224



886.15.90.98


3.1.2. No Latín de 4º de ESO

LATÍN 4º ESO

Obxectivos

Contidos

f, ñ, o B1.1. Marco xeográfico da lingua. e, l, ñ, f,o B1.2. O indoeuropeo. Linguas indoeuropeas e familias lingüísticas. n,p B1.3. Linguas de España: linguas romances e non romances. b, ñ,o B1.4. Orixe, evolución e etapas do latín. Palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.

f,ñ,o B1.5. Nocións básicas de evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ao galego e ao castelán.

e B2.1. Orixes da escritura. Sistemas de escritura. e B2.2. Orixe e evolución do alfabeto latino. h B2.3. Pronuncia do latín: tipos. b B3.1. Formantes das palabras. e B3.2. Tipos de palabras: variables e invariables. b, e B3.3. Concepto de declinación e conxugación. b, e B3.4. Flexión nominal e pronominal: substantivos, adxectivos e pronomes. b, e, h, ñ, o, B3.5. Flexión verbal. f B4.1. Elementos da oración. h B4.2. Casos latinos. e B4.3. Concordancia. b B4.4. Oración simple: oracións atributivas e predicativas. e B4.5. Oración composta: coordinación e subordinación. h B4.6. Construcións de infinitivo e de participio máis transparentes. a, f, e , ñ B5.1. Períodos da historia de Roma. a, ñ B5.2. Organización política e social de Roma. c , ñ B5.3. A familia romana l, n, ñ B5.4. Mitoloxía e relixión. m B5.5. Vida cotiá: vivenda, alimentación e indumentaria d, e, ñ B5.6. Espectáculos públicos: teatro, circo e anfiteatro h B6.1. Análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica. d, o B6.2. Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias. h B6.3. Iniciación ás técnicas de tradución. l, f B6.4. Lectura comprensiva e comentario de textos latinos orixinais, adaptados ou

traducidos. g B6.5. Produción de pequenos textos en lingua latina. h, ñ ,o B7.1. Vocabulario básico latino: léxico transparente; palabras de maior frecuencia. b, l, ñ, o B7.2. Composición e derivación culta. Lexemas, prefixos e sufixos. b, e B7.3. Locucións latinas de uso actual.

Os contidos aquí referidos entenderanse, asimesmo, como mínimos.

páxina 160 de 224



886.15.90.98


3.2. OBXECTIVOS DO BACHARELATO

A etapa do bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma e

desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar

criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da

aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguasestranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e dacomunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas propias

da modalidade elixida.

l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a orde- nación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo,

confianza nun mesmo e sentido crítico.

n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural.

ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas

e hábitos saudables.

páxina 161 de 224



886.15.90.98


o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridadeviaria.

p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

3.2.1. No Grego I

GREGO 1º BACHARELATO Obxectivos Contidos d,g,h B1.1. Marco xeográfico da lingua grega. a,g,h B1.2. Familias lingüísticas. O indoeuropeo. d,h,n B1.3. Historia da lingua grega: desde o micénico ata o grego moderno. a,h B1.4. Variedades dialectais. a,d,g,h B2.1. Orixes da escritura. Sistemas de escritura. a,d,g,h B2.2. Orixes e evolución do alfabeto grego. a,d,e B2.3. Caracteres do alfabeto grego. d,e,f B2.4. Clasificación dos fonemas: pronuncia. d,e,f B2.5. Transcrición de termos dos caracteres gregos. d,e,f B2.6. Signos diacríticos e de puntuación. d,e,f,i B3.1. O grego, lingua flexiva. Tipos de palabras: variables e invariables. d,e,f B3.2. Formantes das palabras. d,e,f B3.3. Concepto de declinación: declinacións gregas. Enunciado e paradigmas.

d,e,f B3.4. Flexión nominal e pronominal. d,e,f B3.5. Sistema verbal grego. Verbos temáticos e atemáticos. d,e,f B3.6. Formas verbais persoais e non persoais. d,e,f,h,i B4.1. Casos gregos. e,f B4.2. Concordancia. e,f B4.3. Elementos da oración. e,f B4.4. Oración simple: oracións atributivas e predicativas. e,f B4.5. Oracións compostas. e,f B4.6. Construcións de infinitivo. e,f B4.7. Construcións de participio. d,e,f,g,i B4.8. Análise e tradución de frases e textos.

3.2.2. No Latín I


Obxectivos Contidos I,p B1.1. Marco xeográfico da lingua. g B1.2. O indoeuropeo. Linguas indoeuropeas e familias lingüísticas. n,p B1.3. Linguas de España: linguas romances e non romances. d,g,p,h B1.4. Orixe, evolución e etapas do latín. Palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos.

d,p,n B1.5. Nocións básicas de evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ao galego e aocastelán.

g B2.1. Orixes da escritura. Sistemas de escritura. g B2.2. Orixe e evolución do alfabeto latino. e B2.3. Pronuncia do latín: tipos. d B3.1. Formantes das palabras. g B3.2. Tipos de palabras: variables e invariables.

páxina 162 de 224



886.15.90.98


i,l B3.3. Concepto de declinación e conxugación.

páxina 163 de 224



886.15.90.98


g,d B3.4. Flexión nominal e pronominal: substantivos, adxectivos e pronomes. l,d B3.5. Flexión verbal. i B4.1. Elementos da oración. e B4.2. Casos latinos. g B4.3. Concordancia. d B4.4. Oración simple: oracións atributivas e predicativas. g B4.5. Oración composta: coordinación e subordinación. e B4.6. Construcións de infinitivo e de participio. a,i,l,g,p B5.1. Períodos da historia de Roma. h,a,p,n B5.2. Romanización de Hispania e da Gallaecia. a,c B5.3. Organización política e social de Roma. n B5.4. Mitoloxía e relixión. Ritos funerarios. n,h,p B5.4. Mitoloxía e relixión. Ritos funerarios. n B5.5. Arte romana. i,d,p B5.6. Obras públicas e urbanismo. a B5.7. O exército. e B6.1. Análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica. d,p B6.2. Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias. d,i B6.3. Iniciación ás técnicas de tradución. d,e B6.4. Lectura comprensiva e comentario de textos latinos orixinais, adaptados ou

traducidos. d,e B6.5. Lectura comparada e comentario de textos en lingua latina e lingua propia.

i B6.6. Produción de pequenos textos en lingua latina. e B7.1. Vocabulario básico latino: léxico transparente; palabras de maior frecuencia.

d,p B7.2. Composición e derivación culta. Lexemas, prefixos e sufixos. d,e,p B7.3. Mantemento de elementos lingüísticos latinos. g,e B7.4. Locucións latinas de uso actual.

3.2.3. No Grego II

GREGO 2º BACHARELATO

Obxectivos Contidos e, f, h B1.1 Os dialectos antigos, os dialectos literarios e a koiné. d, f B1.2 Do grego clásico ao grego moderno. d, e, f B2.1 Revisión da flexión nominal e pronominal: Formas menos usuais e irregulares. d, e, f B2.2 Revisión da flexión verbal: A conxugación atemática. Modos verbais. d, e, f B2.3 Análise morfolóxica. d, e, f B3.1 Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal. d, e, f B3.2 Usos modais. d, e, f B3.3 Tipos de oracións e construcións sintácticas.

d, e, f B3.4 A oración composta. Formas de subordinación. d, e, f, i B3.5 Análise, tradución e interpretación de textos.

páxina 164 de 224



886.15.90.98


d, e, h, i, l B4.1 Xéneros literarios: - A épica. - A historiografía. - O drama: Traxedia e comedia. - A lírica. - A oratoria. - A fábula.

Páxina 165

d, e, f, l B5.1 Tradución e interpretación de textos gregos. d, e, g B5.2 Uso do dicionario. d, e, f B5.3 Comentario e análise filolóxica de textos de grego clásico orixinais, preferiblemente en

prosa. a, d, e, h, l B5.4 Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos. d, l B5.5 Identificación das características formais dos textos. d, e, f B6.1 Helenismos máis frecuentes do léxico especializado e común. d, e, f, l B6.2 Ampliación de vocabulario básico grego: A linguaxe literaria e filosófica. d, e, f -Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua. d, e, f Descomposición de palabras nos seus formantes.

3.2.4. No Latín II


Obxectivos Contidos d B1.1 Pervivencia de elementos lingüísticos latinos nas linguas modernas: palabras

patrimoniais, cultismos e semicultismos. d, g B1.2 Evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ao galego e castelán. i, d B2.1 Morfoloxía nominal e pronominal: Formas menos usuais e irregulares. j, d B2.2 Morfoloxía verbal: verbos irregulares e defectivos. Formas nominais do verbo: xerun-

dio, xerundivo e supino. A conxugación perifrástica. e B3.1 Estudo pormenorizado da sintaxe nominal e pronominal. e B3.2 Tipos de oracións e construcións sintácticas. d B3.3 A oración composta: coordinación e subordinación. e B3.4 Construcións de infinitivo, participio, xerundio, xerundivo e supino. h, l, i, g, d B4.1 A transmisión literaria e os xéneros literarios latinos: épica, historiografía, lírica, ora-

toria, comedia e fábula. e, d B5.1 Tradución e interpretación de textos latinos. b B5.2 Comentario e análise histórica, lingüística e literaria de textos latinos orixinais.

Páxina 166

a B5.3 Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos. h B5.4 Identificación das características formais dos textos. e B6.1 Ampliación de vocabulario básico latino: léxico literario, científico e filosófico.

d, g B6.2 Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua. h B6.3 Locucións e expresións latinas incorporadas á lingua coloquial e á literaria. d B6.4 Composición e derivación culta. Lexemas, prefixos e sufixos de orixe latina e grega.

Os contidos aquí referidos entenderanse, asimesmo, como mínimos.

4. Concreción para cada estandar de aprendizaxe : relación entre os EA, criterios de avaliación, temporalización e os procedementos e instrumentos de avaliación.

4.1. Cultura Clásica de 3º ESO

CULTURA CLÁSICA 3ºESO. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE POR AVALIACIÓNS TEMPO

R. INSTRUMENTOS

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN

1ª A

VALI

ACIÓ

N

2ª A

VALI

ACIÓ

N

3ª A

VALI

ACIÓ

N

RÚ

BR

ICA

S EA

PER

FIL

CO

MP

prob

as e

scrit

as

Trab

allo

indi

v A

V / t

rab

grup

cade

rno/

apun

tes

prob

a or

al

obse

rvac

ión

sist

emát

ica

B2.1. Identificar, describir e explicar o marco histórico en que se desenvolven as civilizacións grega e romana.

CCB2.1.1. Sabe enmarcar determinados feitos históricos nas civilizacións grega e romana e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.

CC-ESO-AA

X

X

X

X

B2.2. Coñecer as principais características de cada pe- ríodo da historia de Grecia e Roma, e saber situar nun eixe cronolóxico feitos históricos.

CCB2.2.1. Distingue con precisión as etapas da historia de Grecia e Roma, nomeando e situando no tempo os principais fitos asociados a cada unha delas.

CCB2.2.1 Reproduce un eixe cronolóxico coas principais etapas da historia de Grecia e Roma, na orde adecuada, e coas datas aproximadas de principio e fin de cada un delas, e pode enumerar algúns dos aspectos máis relevantes de cada etapa.

X

X

X

Páxina 167

CCB2.2.2. Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia e Roma, describindo as circunstancias que interve- ñen no paso de unhas a outras.

CCB2.2.2. Explica o proceso de transición que se produce entre as etapas da historia de Grecia do período Micénico ao Minoico e a Época Escura, sinalando a creación do alfabeto como o punto de in- flexión para as etapas máis importantes de Grecia. e recoñecendo, no caso de Roma, a importancia do episodio do fin da Monarquía e o papel de Xulio César na transición ao imperio.

X

X

X

CCB2.2.3. Elabora eixes cronolóxicos en que se representen fitos históricos salientables, consultando ou non fontes de información.

CCB2.2.3 é igual que o CCB2.2.1

X

X X

X

CCB2.2.4. Sitúa dentro dun eixe cronolóxico o marco histórico en que se desenvolven as civiliza- cións grega e romana, sinalando períodos e identificando en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.

CCB2.2.4 Relaciona os principais feitos históricos de Grecia e Roma con outras culturas coetáneas.

X

X

B2.3. Coñecer as características fundamentais da romanización de Hispania e Gallaecia.

CCB2.3.1. Explica a romanización de Hispania e Gallaecia, describindo as súas causas e delimitando as súas fases.

CC-ESO-CL-EE/CSC/CCEC

X

X

X

X

CCB2.3.2. Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e Gallaecia, sinalando a súa influencia na historia posterior do noso país.

CCB2.3.2. Distingue algunhas das cidades romanas máis importantes de Hispania e Gallaecia como exemplos do proceso da romanización. Relaciona o nome latino e o nome actual desas cidades ou recintos arqueolóxicos e sabe situalos de xeito aproximado nun mapa

X

X

X

B3.1. Coñecer os principais deuses da mitoloxía grecolatina.

CCB3.1.1. Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mi- toloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.

B3.1.1. Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia, explicando a súa xenealoxía a partir da Cosmogo- nía de Hesíodo e establecendo as relacións entre os diferentes deuses.

X

X

X

X.

X

X

B3.2. Coñecer os mitos e os heroes grecolatinos, e establecer semellanzas e diferenzas entre os mitos e os heroes antigos e os actuais.

CCB3.2.1. Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.

CCB3.2.1. Sabe diferenciar entre deuses, semideuses eheroes.

X

X

X

Páxina 168

CCB3.2.2. Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa.

CC-ESO-AA/CSC-CSIEE-TG

X

X

X

X

X

X

CCB3.2.3. Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as principais semellanzas e diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos, asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.

CCB3.2.3. Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura.

X

X

X

CULTURA CLÁSICA 3ºESO. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE POR AVALIACIÓNS TEMPOR.

INSTRUMENTOS




1ª A

VALI

ACIÓ

N

2ª A

VALI

ACIÓ

N

3ª A

VALI

ACIÓ

N

RÚ

BR

ICA

S EA

PER

FIL

CO

MP

prob

as e

scrit

as

Trab

allo

indi

v A

V / t

rab

grup

cade

rno/

apun

tes

prob

a or

al

obse

rvac

ión

sist

emát

ica

CCB3.2.4. Recoñece referencias mitolóxicas nas artes plásticas, sempre que sexan claras e sinxelas, describindo, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.

CC-ESO-CD

X

X

X

X

X

B3.3. Coñecer e comparar as características da relixiosidade e da relixión grega coas actuais.

CCB3.3.1. Enumera e explica as principais carac- terísticas da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.

CCB3.3.1. Enumera e explica as principais caracte- rísticas da relixión grega, distinguindo entre a reli- xión olímpica e relixións mistéricas, póndoas en re- lación con outros aspectos básicos da cultura helé- nica e establecendo comparacións con manifesta- cións relixiosas propias doutras culturas, principalmente a relixión católica. CC-ESO-CSC

X

X

X

X

X

X

B3.4. Explicar os fundamentos da relixiosidade romana e distinguir a relixión oficial das manifestacións do culto privado.

CCB3.4.1. Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica os trazos que lles son propios.

CCB3.4.1. Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, e explica de xeito sinxelo os trazos que lles sonpropios. CCEC

X

X

X

Páxina 169

B4.1. Coñecer as características fundamentais da arte clásica e relacionar manifestacións artísticas actuais cos seus modelos clásicos.

CCB4.1.1. Recoñece os trazos básicos da arte clásica nas manifestacións artísticas antigas e actuais.

CC-ESO-CL-EO/CCEC/CD

X

X

X

X

CCB4.1.2. Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles aspectos relacionados coa arte grecolatina, aso- ciándoos a outras manifestacións culturais ou a fitos históricos.

CCB4.1.2 Completa os eixes cronolóxicos históri- cos con datos básicos sobre a arte grecolatina, distinguindo entre a arte arcaica, clásica, helenística e romana.

X

X

X

B4.2. Identificar as características máis salientables da arquitectura grecorromana en relación cos edificios máissingulares.

CCB4.2.1. Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.

CCB4.2.1. Recoñece as características esenciais das arquitecturas grega e romana, identificando en imaxes a orde arquitectónica á que pertencen distintos monumentos, para razoar a súa resposta.

X

X

X

B4.3. Coñecer as manifestacións escultóricas da arte grega e romana ao longo da Antigüidade e identificar a súa temática.

CCB4.3.1. Recoñece esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histórico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.

CCB4.3.1. Recoñece algunhas esculturas gregas e romanas en imaxes, encádraas nun período histó- rico e identifica nelas motivos mitolóxicos, históricos ou culturais.

X

X

X

X

X

Páxina 170

CULTURA CLÁSICA 3º ESO. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE POR AVALIACIÓNS TEMPOR.

INSTRUMENTOS




1ª A

VALI

ACIÓ

N

2ª A

VALI

ACIÓ

N

3ª A

VALI

ACIÓ

N

RÚ

BR

ICA

S EA

PER

FIL

CO

MP

prob

as e

scrit

as

Trab

allo

indi

v A

V / t

rab

grup

cade

rno/

apun

tes

prob

a or

al

obse

rvac

ión

sist

emát

ica

B4.4. Coñecer as creacións urbanísticas romanas, así como a súa rede viaria.

CCB4.4.1. Describe as características, os principais elementos e a función das grandes obras pú- blicas romanas, explicando e ilustrando con exemplos a súa importancia para o desenvolvemento do Imperio e a súa influencia en modelos urbanís- ticosposteriores.

CC-ESO-CSC/CSIEE-TG/EO/CCEC

X

X

X

X

X

X

B4.5. Coñecer e saber localizar os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo.

CCB4.5.1. Localiza nun mapa os principais monumentos clásicos do patrimonio español e europeo, identificando a partir de elementos concretos o seu estilo e súa cronoloxía aproximada.

CCB4.5.1. Localiza nun mapa algúns monumentos clásicos do patrimonio español e sabe recoñecelos nunha fotografía.

X

X

X

B5.1. Coñecer as características das principais formas de organización política presentes no mundo clásico, e establecer semellanzas e diferenzas entre elas.

CCB5.1.1. Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.

CCB5.1.1. Nomea os principais sistemas políticos da antigüidade clásica e describe, dentro de cada un, a forma de distribución e o exercicio do poder, as institucións, o papel que estas desempeñan e os mecanismos de participación política.

CC-ESO-CL-EE

X

X

X

X

B5.2. Coñecer as características e a evolución das clases sociais en Grecia e Roma.

CCB5.2.1. Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cí- vicos da época e comparándoos cos actuais.

CCB5.2.1. Describe a organización das sociedades grega e romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cí- vicos da época e comparándoos cos actuais.

CC-ESO-CSC

X

X

X

X

X

CCB5.2.2. Describe as principais características e a evolución dos grupos que compoñen as sociedades grega e romana.

CC-ESO-CL-EE/CSC

X

X

X

X

X

B5.3. Coñecer a composición da familia e os papeis asignados aos seus membros.

CCB5.3.1. Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuais.

CCB5.3.1. Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, pai, nai e fillos a través do xogo e da edu- cación, identificando e explicando a través deles estereotipos culturais e comparándoos cos actuáis.

X

X

X

X

Páxina 171

CC-ESO-CSC

B5.4. Coñecer os trazos máis salientables da vida co- tiá en Grecia e Roma.

CCB5.4.1. Identifica e describe os tipos de vivenda, o modo de alimentación, os hábitos de hixiene e a vestimenta en Grecia e Roma.

CC-ESO-CSIEE-TG CC-ESO-CL-EO

X

X

X

X

X

CCB5.4.2. Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e téc- nicos da época, e explica a súa influencia no progreso da cultura occidental.

CCB5.4.2. Identifica formas de traballo e explica a influencia dos coñecementos científicos e técnicos da época no progreso da culturaoccidental

X

X

B5.5. Identificar as principais formas de lecer da anti- güidade.

CCB5.5.1. Describe as principais formas de lecer das sociedades grega e romana, analizando a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.


X

X

X

X

X

B5.6. Relacionar e establecer semellanzas e diferenzas entre as manifestacións deportivas da Grecia Clásica e as actuais.

CCB5.6.1. Explica a orixe e a natureza dos Xogos Olímpicos, comparándoos e destacando a súa importancia con respecto a outras festividades deste tipo existentes na época, e comenta o seu mantemento no mundo moderno, establecendo semellanzas e diferenzas entre os valores culturais aos que se asocian en cada caso.


X

X

X

X

X

B6.1. Coñecer a existencia de diversos tipos de escritura, distinguilos e comprender as súas funcións.

CCB6.1.1. Recoñece tipos de escritura, clasifí- caos consonte súa natureza e a súa función, e describe os trazos que os distinguen.

CC-ESO-CL-CE

X

X

X

X

X

B6.2. Coñecer a orixe do alfabeto e distinguir os tipos de alfabetos usados na actualidade.

CCB6.2.1. Nomea e describe os trazos principais dos alfabetos máis utilizados no mundo occidental, diferenciándoos doutros tipos de escrituras, e explica a súa orixe.

CC-ESO-CL-CE

X

X

X

X

X

X

B6.3. Recoñecer a presenza de elementos dos alfabetos grego e latino nos alfabetos actuais.

CCB6.3.1. Explica a influencia dos alfabetos grego e latino na formación dos alfabetos actuais, e sinala nestes últimos a presenza de determinados elementos tomados dos primeiros.

CCB6.3.1. Explica a influencia do alfabeto grego na formación do latino, e a presenza de ambos no alfabeto latino actual.

CC-ESO-CCEC

X

X

X

X

Páxina 172

B6.4. Coñecer indoeuropeas.

a orixe

común

das

linguas

CCB6.4.1. Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas, sinalando os idiomas modernos que se derivan de cada unha e os aspectos lingüísticos que evidencian o seu parentesco.

CCB6.4.1. Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas (xe- rmánica, celta, india, eslava, latina, grega), sinalando os idiomas modernos maioritarios que se derivan das principais subfami- lias.

X

X

X

CCB6.4.2. Describe a evolución das linguas romances a partir do latín como un proceso histó- rico, explicando e ilustrando con exemplos os elementos que evidencian do xeito máis visible a súa orixe común e o parentesco existente entre elas.

CC-ESO-CL-EE/CCEC

X

X

X

X

B6.5. Identificar as linguas europeas romances e non romances, e localizalas nun mapa.

CCB6.5.1. Identifica as linguas que se falan en Eu- ropa e en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

CCB6.5.1 Identifica nun mapa de Europa os lugares nos que se falan linguas romances.

CSC/CSIEE-TG

X

X

X

X

B6.6. Identificar a orixe grecolatina do léxico das linguas de España e doutras linguas modernas.

CCB6.6.1. Recoñece e explica o significado dal- gúns dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España e doutras linguas modernas, e explica o seu significado a partir do termo de orixe.

CCB6.6.1 Recoñece en palabras de uso habitual a orixe grecolatina.

CC-ESO-CL-EE

X

X

X

X

X

X

CCB6.6.2. Explica o significado de palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes.

CCB6.6.2. Explica o significado dunhas poucas palabras a partir da súa descomposición e da análise etimolóxica das súas partes, como un exemplo para entender a importancia das linguas clásicas no coñecemento das linguas modernas, especialmente do galego e do castelá.

X

X

X

X

X

X

B6.7. Distinguir e identificar latinismos, cultismos, semicultismos e termos patrimoniais.

CCB6.7.1. Identifica e diferenza con seguridade cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, en relación co termo de orixe sen, necesidade de consultar dicionarios nin outras fontes de información.

CCB6.7.1 Coñece a diferenza entre cultismo, semicultismo e termo patrimonial, e ilustra a mesma cun exemplo. Ante un exemplo concreto no que o alumno poda ver a palabra latina orixinal, o cultismo, semicultismo e a palabra patrimonial, o alumno pode distinguir cal corresponde a cada unha destas clasificacións.

X

X

X

X

X

CCB6.7.2. Coñece o significado das principais lo- cucións latinas de uso actual.

CC-ESO-CL-CO X X X

X

X X X

Páxina 173

B6.8. Facer evolucións desde o latín ao galego e ao castelán, tendo en conta os fenómenos fonéticos.

CCB6.8.1. Explica os procesos de evolución dal- gúns termos desde o étimo latino ata os seus respectivos derivados nas linguas romances, describindo algúns dos fenómenos fonéticos producidos e ilustrándoos con outros exemplos.

CC-ESO-CL-EE

X

X

X

X

X

X

CCB6.8.2. Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.

CCB6.8.2. Realiza evolucións do latín ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolu- ción básicas mencionadas no CCB6.8.1

X

X

X

X

X

B6.9. Coñecer e utilizar con propiedade terminoloxía científico-técnica de orixe grecolatina.

CCB6.9.1. Explica a partir da súa etimoloxía termos de orixe grecolatina propios da linguaxe cien- tífico-técnica e sabe usalos con propiedade.

CCB6.9.1. Explica a partir da súa etimoloxía os termos de orixe grecolatina propios da linguaxe cientí- fico-técnica, nomeadamente o léxico da saúde.

X

X

X

X

X

X

X

X

páxina 174 de 224

CULTURA CLÁSICA 3º ESO. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE POR AVALIACIÓNS TEMPOR.

INSTRUMENTOS




1ª A

VALI

ACIÓ

N

2ª A

VALI

ACIÓ

N

3ª A

VALI

ACIÓ

N

RÚ

BR

ICA

S EA

PER

FIL

CO

MP

prob

as e

scrit

as

Trab

allo

indi

v A

V / t

rab

grup

cade

rno/

apun

tes

prob

a or

al

obse

rvac

ión

sist

emát

ica

B6.10. Constatar o influxo das linguas clásicas en linguas non derivadas delas.

CCB6.10.1. Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras.

CCB6.10.1. Demostra o influxo do latín e o grego sobre as linguas modernas servíndose de exemplos para ilustrar o mantemento nestas de elementos léxicos morfolóxicos e sintácticos herdados das primeiras a partir das habilidades e coñecementos adquiridos dende o B6.6

X

X

X

X

X

B6.11. Coñecer as principais características dos xéne- ros literarios grecolatinos e a súa influencia na literatura posterior.

CCB6.11.1. Describe as características esenciais dos xéneros literarios grecolatinos e recoñece a súa influencia na literatura posterior.

CCB6.11.1 Coñece as principais características do xéneros latinos e a súa influencia posterior.

X

X

X

B6.12. Coñecer os fitos esenciais das literaturas grega e latina como base literaria da cultura europea e occidental.

CCB6.12.1. Nomea aos autores máis representativos da literatura grecolatina, encádraos no seu período histórico e cita as súas obras máis coñe- cidas.

CCB6.12.1. Nomea aos autores grecolatinos máis representativos de cada xénero literario e algunha das súas obras.

X

X

B7.1. Recoñecer a presenza da civilización clásica nas artes e na organización social e política.

CCB7.1.1. Sinala e describe algúns aspectos bá- sicos da cultura e a civilización grecolatina que perviviron ata a actualidade, demostrando a súa vixencia nunha e noutra época mediante exemplos.

CC-ESO-AA

X

X

X

X

B7.2. Coñecer a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios nas manifestacións artísticas actuais.

CCB7.2.1. Demostra a pervivencia da mitoloxía e os temas lendarios mediante exemplos de ma- nifestacións artísticas contemporáneas nas que están presentes estes motivos.

CC-ESO-AA/CEC

X

X

X

X

B7.3. Identificar os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e a súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura romana en diversos aspectos da civilización actual.

CCB7.3.1. Enumera e explica algúns exemplos concretos nos que se pon de manifesto a influencia que o mundo clásico tivo na historia e as tra- dicións do noso país.

CCB7.3.1. Identifica os aspectos máis importantes da historia de Grecia e Roma e as súas pegadas na civilización actual.

CC-ESO-CSC

X

X

X

X

páxina 175 de 224

B7.4. Realizar traballos de investigación sobre a pervivencia da civilización clásica na contorna, utilizando as tecnoloxías da información e a comunica- ción.

B7.4.1. Utiliza as tecnoloxías da información e a comunicación para recabar información e realizar traballos de investigación acerca da pervivencia da civilización clásica na nosa cultura.

CC-ESO-AA

X

X

X

4.2. LATÍN 4º ESO

TEMPORALIZACIÓN, PONDERACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO

CURSO Latín 4º

NIVEL 4º SECUNDARIA OBLIGATORIA ÁREA Latín (LA)

Criterio de avaliación

Estándares

Grao mínimo para superar a área Indicador mínimo de logro

T 1 T 2 T 3 CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN C.C. Instrumentos de avaliación /

Procedementos de avaliación (%)*

LA-B1.1

4º-LAB1.1.1. - Sinala sobre un mapa o marco xeográfico no que se sitúa en distintos períodos a civilización romana, delimitando o seu ámbito de influencia e situando con precisión puntos xeográficos, cidades ou restos arqueolóxicos coñecidos pola súa relevancia histórica.

Peso: 0.5%

Representa nun mapa o contorno xeográfico da lingua latina no intre da súa máxima extensión, aínda que non identifique as diferentes etapas do proceso.

X

PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as.

INSTRUMENTOS: Caderno de clase.

CMCCT CCEC CAA CD CSC

páxina 176 de 224

LA-B1.2

4º-LAB.1.2.1 - Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas familias, delimitando nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión.

Peso: 0.5%

Explica o proceso desenvolvido por Franz Bopp e define as causas da expansión do indoeuropeo e as familias ou troncos, ainda que non os membros de cada unha delas.

X



CD CAA CMCCT

LA-B1.3 4º-LAB.1.3.1 - Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

Peso: 0.5%

Sinala nun mapa as zonas de Europa nas que se falan linguas de orixe indoeuropea

X PROCEDEMENTOS: Observación sistemática.

INSTRUMENTOS: Rexistro anecdótico (anecdotario). CSC CAA CD

LA-B1.5

4º-LAB.1.5.1 - Identifica e diferencia palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos, en relación co termo de orixe.

Peso: 1%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_3 LA_4_CAA_3

X

X

X

PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos alumnos/as. Observación sistemática.

INSTRUMENTOS: Posta en común. Diario de clase.

CCL CAA

páxina 177 de 224

LA-B1.6

4º-LAB.1.6.1 - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán aplicando as regras fonéticas de evolución.

Peso: 1.5%


X

X

X

PROCEDEMENTOS: Observación sistemática.

INSTRUMENTOS: Diario de clase.

CCL CAA

LA-B1.4

4º-LAB1.4.1 - Identifica as linguas que se falan en España, diferenciando pola súa orixe as romances e as non romances, e delimita nun mapa as zonas onde se utilizan.

Peso: 2%

Debuxa un mapa lingüístico da península, sinalando as zonas de linguas romances e nomeando a que corresponde a cada unha delas.

X



CSC CAA CD

LA-B2.1

4º-LAB2.1.1 - Recoñece diferentes tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función.

Peso: 0.5%

Comprende as vantaxes e os inconvintes dos diferentes tipos de escritura, segundo a finalidade e o contexto no que se empregan.

X

PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos alumnos/as.

INSTRUMENTOS: Posta en común.

CD CCEC

páxina 178 de 224

LA-B2.2

4º-LAB2.2.1 - Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do abecedario latino, sinala as principais adaptacións que se producen en cada unha delas, recoñece os tipos de alfabetos usados actualmente en Europa e relaciona cada un coas linguas que os empregan.

Peso: 1%


X



CAA CD

LA-B2.3

4º-LAB2.3.1 - Le en voz alta textos latinos de certa extensión coa pronuncia correcta.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_2

X

X

X



CCL

LA-B3.1

4º-LAB3.1.1 - Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradig

ma.

Peso:

3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_2 LA_4_CMCT_1

X

X

X



CMCCT CCL

páxina 179 de 224

LA-B3.2

4º-LAB3.2.1 - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

Peso: 2.5%

Segundo o enunciado, diferencia adxectivos e sustantivos de adverbios, conxuncións e preposicións.

X

X



CAA CCL

LA-B3.3

4º-LAB3.3.1 - Define o concepto de declinación e conxugación.

Peso: 3%

É quen de comprender o concepto de declinación dos sustantivos, partindo do xa coñecido mecanismo da conxugación verbal.

X



CAA CCL

LA-B3.4

4º-LAB3.4.1 - Enuncia correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín, distíngueos a partir do seu enunciado e clasifícaos segundo a súa categoría e a súa declinación.

Peso: 3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_2 LA_4_CD_2

X

X

X



CD CCL

LA-B3.4

4º-LAB3.4.2 - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

Peso: 2%


X

X

X



CCL CAA

páxina 180 de 224

LA-B3.5

4º-LAB3.5.1 - Identifica as conxugacións verbais latinas e clasifica os verbos segundo a súa conxugación a partir do seu enunciado.

Peso: 3%


X

X

X


INSTRUMENTOS: Resolución de exercicios e problemas.

CAA CCL

LA-B3.5

4º-LAB3.5.2 - Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación.

Peso: 2.5%


X

X

X



CCL CAA

4º-LAB3.6.1 - Identifica Ver grao mínimo fixado nas correctamente as rúbricas principais formas LA_4_CCL_4 derivadas de cada tema LA_4_CAA_3 verbal latino: en voz

activa

o modo indicativo, tanto do

LA-B3.6

tema de presente como do tema de perfecto; en pasiva, o presente, o pretérito imperfecto, o

X

X

X

PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Diario de clase.

CAA CCL

futuro imperfecto e o pretérito perfecto de indicativo.

Peso: 2%

páxina 181 de 224

LA-B3.6 4º-LAB3.6.2 - Cambia de voz as formas dos tempos verbais do presente, pretérito imperfecto, futuro imperfecto e pretérito perfecto de indicativo.

Peso: 2%


X X PROCEDEMENTOS: Observación sistemática.

INSTRUMENTOS: Diario de clase. CD CCL

LA-B3.6

4º-LAB3.6.3 - Identifica formas non persoais do verbo, como o infinitivo de presente activo e o participio de perfecto.

Peso: 2%

Identifica os compoñentes do infinitivo activo (presente, perfecto e futuro) e localiza as formas participiais localizando o modelo de paradigma de declinación no que se insiren.

X

X



CAA CCL

LA-B3.6

4º-LAB3.6.4 - Traduce correctamente ao galego e ao castelán diferentes formas verbais latinas.

Peso: 2%


X

X

X



CCL

LA-B4.1

4º-LAB4.1.1 - Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos adaptados, identificando correctamente as categorías gramaticais presentes nas palabras con flexión e explicando as funcións na oración.

Peso: 5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CMCT_2

X

X

X



CMCCT

páxina 182 de 224

LA-B4.2

4º-LAB4.2.1 - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, e explica as principais funcións que realizan dentro da oración.

Peso: 2%


.

X

X

X


CAA CCL

LA-B4.2

4º-LAB4.2.2 - Traduce correctamente á súa lingua os casos latinos presentes nos textos e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

Peso: 2%


X

X

X



CCL

LA-B4.3

4º-LAB4.3.1 - Recoñece nos textos as regras e a concordancia latina, e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

Peso: 2%


X

X

X



CCL

LA-B4.4

4º-LAB4.4.1 - Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica as súas características.

Peso: 2%

Comprende e identifica oracións simples en castelá ou galego e proxecta ese coñecemento en oracións latinas.

X

X



CMCCT CCA CCL

páxina 183 de 224

LA-B4.5

4º-LAB4.5.1 - Compara e clasifica tipos de oracións compostas, e diferénciaas das oracións simples. Peso: 3%

Comprende o concepto de oración subordinada, fronte ás coordinadas, asociando aquelas cun elemento simple (sustantivo, adxectivo ou adverbio) dentro destas.

X

X



CAA CMCCT CCL

LA-B4.6

4º-LAB4.6.1 - Recoñece, dentro de frases e textos sinxelos, as construcións de infinitivo e participio máis transparentes, e analízaas e tradúceas correctamente.

Peso: 2%

Partindo de textos en castelán ou galego, comprende a función dun infinitivo (sustantivo) e un participio (adxectivo) nunha oración simple.

X

X



CCL

LA-B5.1

4º-LAB5.1.1 - Distingue as etapas da historia de Roma e explica os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.

Peso: 1%

Elabora un eixo cronolóxico de cada etapa histórica de Roma, destacando os fitos esenciais en cada unha delas.

X

X


INSTRUMENTOS: Investigacións.

CSC CSIEE CD

LA-B5.1

4º-LAB5.1.2 - Sabe enmarcar determinados feitos históricos no período histórico correspondente.

Peso: 2%

Comprende o devenir dos feitos esenciais que contribuiron ao desenvolvemento de cada período, encadeándoos cronolóxicamente.

X

X



CAA CCEC CSC

páxina 184 de 224

LA-B5.1

4º-LAB5.1.3 - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos salientables, consultando diferentes fontes de información.

Peso: 2%

Sitúa nuha época e nun momento concreto nomes de feitos, persoaxes ou lugares que definiron o desenvolvemento histórico do momento en cuestión.

X

X



CD CAA CMCCT

LA-B5.1

4º-LAB5.1.4 - Describe algúns dos principais fitos históricos da civilización latina, e explica a grandes liñas as circunstancias en que teñen lugar e as súas principais consecuencias.

Peso: 2%

É quen de formular ucronías sobre a historia de Roma do tipo "Como cres que tería sido a historia de Europa se Aníbal tivese entrado en Roma?", co gallo de comprender a decisiva importancia do devenir da Roma clásica como base do que somos.

X

X



CSC CCEC CCL

LA-B5.2

4º-LAB5.2.1 - Describe os trazos esenciais que caracterizan as sucesivas formas de organización do sistema político romano.

Peso: 2%

Coñece o significado de vocablos relevantes sobre cargos políticos, identificando a época na que estiveron en funcionamento e o re´ximen político que representan.

X

X



CSIEE CSC CCL

LA-B5.2

4º-LAB5.2.2 - Describe a organización da sociedade romana e explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha delas, en comparación cos actuais.

Peso: 2%

Coñece o significado de termos sociais, as súas características e a súa evolución ao longo da historia social e política de Roma, e as condicións dos diferentes colectivos en cada unha das tres etapas politicas de Roma (monárquica, republicana e imperial).

X

X



CSIEE CSC CCEC CCL

páxina 185 de 224

LA-B5.3

4º-LAB5.3.1 - Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, e analiza a través deles os estereotipos culturais da época en comparación cos actuais

. Peso:

2%

Le a obra "Un salmantino en Roma" como un bo documento sobre a vida familiar na Roma do século I p.C., cun cuestionario que lle plantexa o máis relevante sobre os costumes da época.

X



CSC CCEC CCL

4º-LAB5.4.1 - Identifica os

LA-B5.4

principais deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinala os trazos que os caracterizan e establece relacións entre os deuses máis importantes.

Acada unha idea clara da diferencia entre a relixión autóctona e a grecorromana, as diferencias entre as divinidades dunha e outra, e comprende o tipo de relixión que se desprende do concepto antropomórfico dos deuses

X



CCEC CCL CD

Peso: 2% clásicos.

4º-LAB5.5.1 - Recoñece e

LA-B5.5

ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, e sinala as semellanzas e as principais diferenzas que se observan entre ambos os tratamentos.

A conexión Troia-Roma, que se plantexa no principio de curso mediante lectura de fragmentos das lendas de Homero e de Virxilio, fai que o alumno teña claro o que era o heroe clásico, a moral agonal e o código ético do mesmo, formando un tipo de persoaxe que

X



CAA CCEC CD

páxina 186 de 224

Peso: 2% pervive nas sagas posteriores.

4º-LAB5.6.1 - Distingue e Ver grao mínimo fixado nas describe o modo de vida rúbricas en Roma no ámbito LA_4_CCL_1 CD LA-B5.6

privado, analizando os tipos de vivenda, alimentación, vestimenta e

LA_4_CAA_1 LA_4_CD_2 LA_4_CCEC_2

X

X

X PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos/as.

CCEC CSC CCL

coidado persoal e contrástaos cos da

LA_4_CSC_1 LA_4_CSIEE_1

INSTRUMENTOS: Investigacións. CSIEE CCL

actualidade. CAA Peso: 2%

LA-B5.7

4º-LAB5.7.1 - Describe as características dos tipos de espectáculos públicos celebrados no teatro, no circo e no anfiteatro, valora o seu mantemento no mundo actual e sitúa nun mapa os teatros, os circos e os anfiteatros conservados máis importantes.

Peso: 2%

Comprende o significado do lema "Panem et Circenses" e a súa vixencia na actualidade. Achégase á comedia latina coa lectura dunha obra de Plauto, contempla exemplos das carreiras do circo e le en Marcial epigramas sobre o que se podía ver no Coliseo.

X



CSC CSIEE CCL CMCCT CCEC

LA-B6.1

4º-LAB6.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de frases de dificultade graduada e textos adaptados, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

Peso: 4%


X

X

X



CCL CAA

páxina 187 de 224

LA-B6.2

4º-LAB6.2.1 - Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

Peso: 2%


X

X

X



CCL CAA

LA-B6.3 4º-LAB6.3.1 - Utiliza correctamente os manuais e o dicionario, analizando a información que proporcionan, para traducir pequenos textos.

Peso: 2%


X X X PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. INSTRUMENTOS: Diario de clase.

CCL CAA

LA-B6.4

4º-LAB6.4.1 - Realiza comentarios sobre determinados aspectos culturais presentes nos textos seleccionados, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_1 LA_4_CCEC_1

X

X

X



CCEC CCL

páxina 188 de 224

LA-B6.4

4º-LAB6.4.2 - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

Peso: 1%

Como unha fase do punto anterior, o mapa conceptual é o punto de partida ou o resumo do texto comentado. En calquera caso, demostra a comprensión do mesmo.

X

X



CMCCT CD CCL

LA-B6.5

4º-LAB6.5.1 - Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en latín sobre un tema proposto.

Peso: 1%


X



CCL

LA-B6.6 4º-LAB6.6.1 - Mantén un sinxelo diálogo en latín sobre a base dun tema previamente acordado.

Peso: 2%

Utiliza correctamente expresións latinas (latinismos ou aforismos) nunha conversa cos compañeiros.

X PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos

alumnos/as. INSTRUMENTOS: Posta en común.

CCL

LA-B7.1

4º-LAB7.1.1 - Deduce o significado de termos latinos non estudados, partindo do contexto ou de palabras da lingua propia.

Peso: 2%


X

X

X



CAA CCL

páxina 189 de 224

LA-B7.1

4º-LAB7.1.2 - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CAA_5 LA_4_CD_2

X

X

X



CD CAA

LA-B7.2

4º-LAB7.2.1 - Identifica e explica os principais prefixos e sufixos, analizando o seu mantemento na propia lingua.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_4 LA_4_CMCT_2

X

X

X



CMCCT CCL

LA-B7.3

4º-LAB7.3.1 - Identifica a etimoloxía de palabras de léxico común da lingua propia e explica a partir desta o seu significado.

Peso: 2%

Deduce o significado dun termo actual partindo da forma latina.

X

X



CCL

LA-B7.4

4º-LAB7.4.1 - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe empregalas no seu contexto axeitado, cando se expresa na súa propia lingua.

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_4_CCL_4 LA_4_CD_2 LA_4_CCEC_1 LA_4_CSC_1

X

X

X



CD CSC CCEC CCL

Peso: 2%

páxina 190 de 224

4.3. LATÍN- 1º BACHARELATO


CURSO Latin 1º

NIVEL 1º SECUNDARIA: BACHARELATO ÁREA Latín (LA)


Estándares




1º-LA1B1.1.1. - Localiza nun mapa o marco xeográfico da lingua

latina

e a súa expansión, delimitando os seus ámbitos de influencia e Representa nun mapa o contorno colocando con precisión xeográfico da lingua latina no

intre PROCEDEMENTOS: Probas específicas. CMCT

LA-B1.1 puntos xeográficos, da súa máxima extensión, ainda X CCEC cidades ou restos que non identifique as diferentes INSTRUMENTOS: Proba de interpretación de datos. CSC arqueolóxicos coñecidos etapas do proceso. pola súa relevancia histórica.

Peso: 1%

1º-LA1B1.4.1. - Identifica

páxina 191 de 224

as linguas que se falan en

España, diferenciando pola

súa orixe romances e non

LA-B1.4.

romances, localiza nun mapa as zonas onde se utilizan, delimita o marco xeográfico das linguas romances faladas no mundo e recoñece as súas

Debuxa un mapa lingüístico da península, sinalando as zonas de linguas romances e nomeando a que corresponde a cada unha delas.

X



CSC CCEC

características.

Peso: 1%

LA-B1.2. 1º-LA1B1.2.1. - Define o indoeuropeo e recoñece as linguas indoeuropeas e as súas familias, e delimita nun mapa a zona de orixe e as zonas de expansión.

Peso: 0.5%

Explica o proceso desenvolvido por Franz Bopp e define as causas da expansión do indoeuropeo e as familias ou troncos, ainda que non os membros de cada unha delas.



CD CAA

1º-LA1B1.3.1. - Identifica as linguas que se falan actualmente en Europa, diferenciando pola súa

LA-B1.3.

orixe entre indoeuropeas e non indoeuropeas, clasifica as primeiras en familias lingüísticas e delimita nun mapa as zonas onde se

Sinala nun mapa as zonas de Europa nas que se falan linguas de orixe indoeuropea.

X



CSC CCEC

utilizan.

Peso: 1%

1º-LA1B1.5.1. - Distingue

páxina 192 de 224

e delimita as etapas do

latín,

recoñece e distingue a partir do étimo latino

LA-B1.5.

cultismos, semicultismos e termos patrimoniais, e explica as evolucións que se producen nun caso e no

Define o que son cultismos e termos patrimoniais, sendo quen de formar parellas dos mesmos a partir dun étimo latino.

X

X

PROCEDEMENTOS: Cuestionarios INSTRUMENTOS: Cuestionario abierto

CCL CAA CMCT

outro.

Peso: 1%

LA-B1.5.

1º-LA1B1.5.2. - Coñece exemplos de termos latinos que deron orixe tanto a unha palabra patrimonial como a un cultismo, e sinala as diferenzas de uso e significado entre ambos.

Peso: 1%

Marca as diferencias de significado entre termos actuais (patrimonial e cultismo) procedentes dun mesmo étimo latino.

X

X

PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos alumnos


CCL

LA-B1.5.

1º-LA1B1.5.3. - Demostra a presenza do latín no século XXI en campos como a ciencia, a cultura, a publicidade, os medios de comunicación, internet e as redes sociais.

Peso: 1%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CMCT_2 LA_B1_CCEC_1 LA_B1_CD_2

X

X

X


INSTRUMENTOS: Traballo de aplicación e síntese.

CMCT CD CCEC

páxina 193 de 224

LA-B1.6.

1º-LA1B1.6.1. - Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán, aplicando as regras fonéticas de evolución, e recoñece palabras da súa lingua que sufriron procesos de evolución semántica.

Peso: 1.5%

É quen de establecer unha evolución dende o latín ao galego e ao castelán, partindo dun exemplo base (pectus : peito/pecho :: tectus :.........../............).

X

X

PROCEDEMENTOS: Cuestionarios

INSTRUMENTOS: Cuestionario pechado

CCL CAA

LA-B2.1.

1º-LA1B2.1.1. - Recoñece tipos de escritura e clasifícaos consonte a súa natureza e a súa función, e describe os trazos que distinguen uns dos outros.

Peso: 1%

Comprende as vantaxes e os incovenientes dos diferentes tipos de escritura, segundo a finalidade e o contexto no que se empregan.

X

PROCEDEMENTOS: Probas específicas.

INSTRUMENTOS: Proba de interpretación de datos.

CD CCEC

LA-B2.2. 1º-LA1B2.2.1. - Explica a orixe do alfabeto latino, e a evolución e a adaptación dos signos do alfabeto grego.

Peso: 0.5%

Coñece a orixe do alfabeto latino e os signos non latinos procedentes do grego.

X PROCEDEMENTOS: Probas específicas. INSTRUMENTOS: Proba de interpretación de datos.

CAA CMCT

páxina 194 de 224

LA-B2.3.

1º-LA1B2.3.1. - Explica a orixe do alfabeto de diferentes linguas partindo do alfabeto latino, así como a súa evolución, sinala as adaptacións que se producen en cada unha e recoñece os tipos de alfabeto usados actualmente en Europa, en relación coas linguas que os empregan.

Peso: 0.5%


X

PROCEDEMENTOS: Cuestionarios

INSTRUMENTOS: Cuestionario abierto

CSC CCLCC EC

LA-B2.4.

1º-LA1B2.4.1. - Le con pronuncia e acentuación correctas textos latinos, identificando e reproducindo exemplos de diferentes tipos de pronuncia.

Peso: 1%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CCL_6

X

X

X

PROCEDEMENTOS: Observación sistemática

INSTRUMENTOS: Rexistro anecdótico (anecdotario).

CCL

LA-B3.1.

1º-LA1B3.1.1. - Descompón palabras nos seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e morfemas, e servíndose destes para identificar desinencias e explicar o concepto de flexión e paradigma.

Peso: 3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CMCT_2 LA_B1_CCL_2

X

X

X



CMCT CCL

páxina 195 de 224

LA-B3.2.

1º-LA1B3.2.1. - Distingue palabras variables e invariables, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

Peso: 2.5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CAA_2 LA_B1_CCL_3

X

X

X



CAA CCL

LA-B3.3.

1º-LA1B3.3.1. - Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, explicando e ilustrando con exemplos as características que diferencian os conceptos de declinación e conxugación

Peso: 2.5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CD_2 LA_B1_CAA_2 LA_B1_CCL_9

X

X

X

PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. Probas específicas.

INSTRUMENTOS: Lista de control/cotexo. Resolución de exercicios e problemas.

CAA CCL CD

LA-B3.4.

1º-LA1B3.4.1. - Enuncia e declina correctamente substantivos, adxectivos e pronomes en latín, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e a súa declinación. Peso: 3%


X

X

X



CCL

páxina 196 de 224

LA-B3.4.

1º-LA1B3.4.2. - Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

Peso: 2%


X

X

X



CCL

LA-B3.5.

1º-LA1B3.5.1. - Clasifica verbos segundo a súa conxugación partindo do seu enunciado e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.


X

X

X



CAA CCL

Peso: 2% .

LA-B3.5.

1º-LA1B3.5.2. - Coñece e identifica as formas que compoñen o enunciado dos verbos de paradigmas regulares e recoñece a partir destas os modelos de conxugación.

Peso: 2.5%


X

X

X



CCL

páxina 197 de 224

LA-B3.5.

1º-LA1B3.5.3. - Conxuga os tempos verbais máis frecuentes en voz activa e pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes. Peso: 1.5%


X

X

X



CCL

LA-B3.6.

1º-LA1B3.6.1. - Explica o uso dos temas verbais latinos, identificando correctamente as formas derivadas de cada un.

Peso: 1.5%

Debuxa unha cuadrícula na que presentar a conxugación dun verbo, distribuindo correctamente os campos das categoría de uso máis frecuente: modos, temas (de presente e de perfecto), tempos.

X

X


INSTRUMENTOS: Proba obxectiva.

CAA CCL

LA-B3.6.

1º-LA1B3.6.2. - Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.

Peso: 1%


X



CD CCL

LA-B3.7.

1º-LA1B3.7.1. - Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

Peso: 2%

Identifica os compoñentes do infinitivo activo (presente, perfecto e futuro) e localiza as formas participiais localizando o modelo de paradigma de declinación no que se insiren.

X

X



CAA CCL

páxina 198 de 224

LA-B3.8.

1º-LA1B3.8.1. - Traduce correctamente ao galego e ao castelán formas verbais latinas, e compara os tempos e os modos verbais presentes no latín cos do galego e os do castelán. Peso: 1%


X

X

X



CAA CCL

1º-LA1B4.1.1. - Analiza morfoloxicamente e sintacticamente frases e textos de dificultade graduada, identificando

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CMCT_2 LA_B1_CCL_9

LA-B4.1.

correctamente as categorías gramaticais presentes nas palabras con flexión e explicando as

X

X

X


CMCT CCL

funcións que realizan na oración.

Peso: 2%

LA-B4.2.

1º-LA1B4.2.1. - Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal e pronominal latina, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma axeitada


X

X

X



CAA CCL

de traducilos.

páxina 199 de 224

Peso: 1.5%

1º-LA1B4.3.1. - Recoñece

nos textos as regras e a

LA-B4.3.

concordancia latina, e redacta en lingua latina pequenas frases, onde practica o seu uso.

Constrúe correctamente sintagmas adxectivo-sustantivo nunha función concreta, partindo da expresión en castelá ou galego.

X

X PROCEDEMENTOS: Probas específicas.


CCL

Peso: 0.5%

LA-B4.4.

1º-LA1B4.4.1. - Compara e clasifica tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.

Peso: 0.5%

Comprende e identifica oracións simples en castelá ou galego e proxecta ese coñecemento en oracións latinas.

X

X



CMCT CCL

LA-B4.5.

1º-LA1B4.5.1. - Distingue as oracións simples das compostas e, dentro destas últimas, as coordinadas das subordinadas, os seus tipos e os nexos que as caracterizan, e sinala exemplos que expliquen en cada caso as súas características.

Peso: 2%

Comprende o concepto de oración subordinada, fronte ás coordinadas, asociando aquelas cun elemento simple dentro destas.

X

X



CAA CCL

páxina 200 de 224

LA-B4.6.

1º-LA1B4.6.1. - Identifica as funcións que realizan as formas non persoais (infinitivo e participio) dentro da oración e compara ejemplos do seu uso.

Peso: 1.5%

Partindo de textos en castelán ou galego, comprende a función dun infinitivo e un participio nunha oración simple

X

X



CAA CCL

LA-B4.7.

1º-LA1B4.7.1. - Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo e participio máis frecuentes, en relación con

A partir dun texto complexo na súa lingua, identifica o bloque de palabras que acompanan a un infinitivo ou a un participio.

X

X



CCL

construcións análogas noutras linguas que coñece.

Peso: 2.5%

LA-B5.1.

1º-LA1B5.1.1. - Describe o marco histórico en que xorde e se desenvolve a civilización romana, sinala períodos dentro del e identifica en cada un as conexións máis importantes que presentan con outras civilizacións.

Peso: 1%

Elaborar un eixo cronolóxico da historia da antiga Roma, sinalando as diferentes etapas e situando en cada unha delas os feitos máis relevantes dende o punto de vista histórico.

X

X



CCEC CCL CSC

páxina 201 de 224

LA-B5.1.

1º-LA1B5.1.2. - Distingue as etapas da historia de Roma, explicando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.

Peso: 1%

Elabora un eixo cronolóxico de cada etapa histórica de Roma, destacando os fitos esenciais en cada unha delas.

X

X



CSC CSIEE CCEC

LA-B5.1.

1º-LA1B5.1.3. - Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, ponos en contexto e relaciónaos con outras circunstancias contemporáneas. Peso: 1.5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CSC_1 LA_B1_CAA_1

X

X

X

PROCEDEMENTOS: Cuestionarios.

INSTRUMENTOS: Cuestionario aberto.

CAA CSC

LA-B5.1.

1º-LA1B5.1.4. - Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos salientables, consultando diferentes fontes de información.

Peso: 1%

Sitúa nuha época e nun momento concreto nomes de feitos, persoaxes ou lugares que definiron o desenvolvemento histórico do momento en cuestión.

X

X



CD CMCT

páxina 202 de 224

LA-B5.1.

1º-LA1B5.1.5. - Describe os principias fitos históricos e os aspectos máis significativos da civilización latina, e analiza a súa influencia no devir histórico posterior.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CSC_1 LA_B1_CCL_10 LA_B1_CSIEE_2

X

X

X



CSC CSIEE CCL

LA-B5.2.

1º-LA1B5.2.1. - Explica a romanización de Hispania e da Gallaecia, describe as súas causas e delimita as súas fases.

Peso: 2%

Debuxa nun mapa as diferentes zonas de conquista e os momentos de ocupación de cada unha delas, e comprende a consecuencia dese proceso gradual e discontinuo no grao de desenvolvemento.

X



CMCT CCL CSC CCEC

LA-B5.2.

1º-LA1B5.2.2. - Enumera, explica e ilustra con exemplos os aspectos fundamentais que caracterizan o proceso da romanización de Hispania e da Gallaecia, e sinala a súa influencia na historia posterior

. Peso:

1.5%

Comprende os diferentes graos de romanización da Península mediante o comentario do gráfico panorámico "Mil anos dun vistazo", no que se recolle a traxectoria histórica de cada zona da Península dende o ano 1000 a.C. ao ano 0.

X



CSC CD CCL

páxina 203 de 224

LA-B5.3.

1º-LA1B5.3.1. - Identifica e sinala nun mapa os restos arqueológicos máis salientables da romanización de Hispania e da Gallaecia, e descobre e relaciona as pezas arqueolóxicas romanas dos museos cos coñecementos adquiridos.

Peso: 1%

Elabora unha relación de restos arqueolóxicos románs famosos e os sitúa na rexión na que se atoparon, facendo comparacións sobre o grao de romanización da mesma trala observación deles.

X


INSTRUMENTOS: Escala de observación.

CD

LA-B5.4.

1º-LA1B5.4.1. - Describe os elementos que caracterizan as sucesivas formas de organización do sistema político romano.

Peso: 1.5%

Coñece o significado de vocablos relevantes sobre cargos políticos, identificando a época na que estiveron en funcionamento e o réximen político que representan.

X

X



CSIEE CSC

LA-B5.4.

1º-LA1B5.4.2. - Describe a organización e a evolución da sociedade romana, explicando as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relacionando estes aspectos cos valores cívicos existentes na época e comparándoos cos actuais. Peso: 1.5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CSC_1 LA_B1_CD_2 LA_B1_CCL_6 LA_B1_CCL_10 LA_B1_CSIEE_2

X

X

X



CSIEE CD CSC CCL

páxina 204 de 224

LA-B5.5.

1º-LA1B5.5.1. - Identifica os principias deuses, semideuses e heroes da mitoloxía grecolatina, sinalando os trazos que os caracterizan, os seus atributos e o ámbito de influencia, explica a súa xenealoxía e establece relacións entre os deuses.

Peso: 2.5%

Acada unha idea clara da diferencia entre a relixión autóctona e a grecorromana, as diferencias entre as divinidades dunha e outra e comprende o tipo de relixión que se desprende do concepto antropomórfico dos deuses clásicos.

X



CCEC CD

LA-B5.5.

1º-LA1B5.5.2. - Identifica deuses, semideuses e heroes dentro do imaxinario mítico, e explica os principais aspectos que diferencian uns dos outros.

Peso: 1.5%

Coñece a forma de ser dos deuses a partir da lectura de mitos.

X

X



CCEC CD CCL

LA-B5.6.

1º-LA1B5.6.1. - Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno, sinalando as semellanzas e as principais diferentas entre ambos tratamentos, e asociándoas a outros trazos culturais propios de cada época.

A conexión Troia-Roma, que se plantexa no principio de curso mediante lectura de fragmentos das lendas de Homero e de Virxilio, fai que o alumno teña claro o que era o heroe clásico, a moral agonal e o código ético do mesmo, formando un tipo de persoaxe ue pervive nas sagas posteriores.

X



CCL CSC CSIEE

páxina 205 de 224

Peso: 2%

LA-B5.6.

1º-LA1B5.6.2. - Sinala semellanzas e diferenzas entre os mitos e as lendas da antigüidade clásica e os pertencentes a outras culturas, comparando o seu tratamento na literatura ou na tradición relixiosa, e valorando a súa influenza na arte e na literatura posterior a través de exemplos.

Peso: 2.5%

Comprende que os elementos argumentais e éticos da épica clásica aparecen nas épicas de diferentes lugares e épocas, porque o xénero épico é o que funda unha literatura e establece o código ético a seguir, reunido nas virtudes do heroe, exemplo a imitar pola sociedade que está a nacer.

X

X



CAA CCEC CCL

LA-B5.7.

1º-LA1B5.7.1. - Distingue a relixión oficial de Roma dos cultos privados, explicando os trazos que lles son propios, e describe as principais características dos ritos funerarios romanos, distinguindo as semellanzas e as diferentas que presentan cos de hoxe en día.

Peso: 2%

Comprende a separación clara entre a relixión pública e os ritos privados no mundo romano, e os tipos de cerimonias e divinidades de cada un deses ámbitos.

X



CSC CMCT CCL CCEC

LA-B5.8.

1º-LA1B5.8.1. - Describe as principais manifestacións escultóricas e pictóricas da arte romana, identificando a partir de elementos

É imprescindible ter unha referencia do arte grego, que establece as categorías do arte que se practica en Roma, establecendo as diferencias e as novidades que xurden na península itálica.

X



CCEC CD

páxina 206 de 224

concretos o seu estilo e a súa cronoloxía aproximada.

Peso: 2%

1º-LA1B5.9.1. - Describe as características, os principais elementos e a función das grandes

obras O alumno comprende que o

públicas romanas, pragmatismo do pobo romano foi o

explicando e ilustrando con

que provocou a aparición dunha

exemplos a súa manifestación xigantesca de PROCEDEMENTOS: Cuestionarios. CD LA-B5.9. importancia para o construcións públicas e X X CSC

desenvolvemento do infraestruturas necesarias para INSTRUMENTOS: Cuestionario aberto. CMCTC

Imperio e a súa influencia

unha expansión territorial e unha

en modelos urbanísticos dominación territorial como as que

posteriores. levou a cabo Roma.

Peso: 1.5%

1º-LA1B5.9.2. - Localiza nun mapa os principais exemplos de edificacións públicas romanas que O alumno sitúa nun mapa do

LA-B5.9.

forman parte do patrimonio español e europeo, identificando a partir de

mundo romano os máis coñecidos monumentos e restos de construcións máis representativos


CMCT CD

elementos concretos o seu estilo e a cronoloxía

da presencia de Roma, espallados polo que foi o territorio da

INSTRUMENTOS: Investigacións. CAA

aproximada. ocupación do imperio.

páxina 207 de 224

Peso: 1.5%

LA-B5.10.

1º-LA1B5.10.1. - Enumera os elementos que compoñen a estrutura do exército romano e explica

Coñece algúns conceptos do mundo militar, nomeadamente termos que ainda hoxe teñen presencia no noso vocabulario, así

X



CSC CMCT

páxina 208 de 224

o seu funcionamento, atendendo á súa evolución ao longo dos períodos históricos

Peso: 0.5%

como símbolos e citas famosas que forman parte de expresións, aforismos e vocablos de uso actual.

LA-B6.1.

1º-LA1B6.1.1. - Utiliza adecuadamente a análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica de textos de dificultade graduada, para efectuar correctamente a súa tradución ou retroversión.

Peso: 3.5%


X

X

X



CCL CAA

LA-B6.2.

1º-LA1B6.2.1. - Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de xeito global, relacionando estruturas latinas con outras equivalentes nas linguas que coñece.

Peso: 2%


X

X

X



CAA CCL

páxina 209 de 224

LA-B6.3.

1º-LA1B6.3.1. - Utiliza correctamente o dicionario, analizando e valorando correctamente a información gramatical incluída nos seus manuais e nas súas entradas, e localiza o significado de palabras que entrañen dificultade, identificando


X

X

X



CAA CCL

páxina 200 de 224

entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.

Peso: 2.5%

LA-B6.4.

1º-LA1B6.4.1. - Realiza comentarios sobre os principais trazos dos textos seleccionados e sobre os aspectos culturais presentes neles, aplicando para iso os coñecementos adquiridos previamente nesta ou noutras materias.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B1_CCEC_1 LA_B1_CSC_1 LA_B1_CAA_4

X

X

X



CSC CCEC CAA

LA-B6.4.

1º-LA1B6.4.2. - Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

Peso: 2%

Como unha fase do punto anterior, o mapa conceptual é o punto de partida ou o resumo do texto comentado. En calquera caso, demostra a comprensión do mesmo.

X

X



CMCT CCL

LA-B6.5.

1º-LA1B6.5.1. - Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en latín sobre un tema proposto.

Peso: 1%


X



CCL

páxina 201 de 224

LA-B6.6.

1º-LA1B6.6.1. - Mantén un sinxelo diálogo en latín sobre a base dun tema

Utiliza correctamente expresións latinas (latinismos ou aforismos) nunha conversa cos compañeiros.


CCL

páxina 202 de 224

previamente

acordado. Peso:

1.5%


LA-B7.1.

1º-LA1B7.1.1. - Deduce o significado de termos latinos non estudados partindo do contexto ou de palabras da lingua propia ou doutras que coñece.

Peso: 2%

Reconstrúe termos latinos a partir de termos romances aplicando as normas de evolución fonética.

X

X



CAA CCL

LA-B7.1.

1º-LA1B7.1.2. - Identifica e explica as palabras transparentes e de maior frecuencia.

Peso: 1%

Xustifica coas normas de evolución fonética palabras da súa lingua, partindo do étimo orixinal.

X

X



CD CCL

LA-B7.2.

1º-LA1B7.2.1. - Identifica e explica os principais prefixos e sufixos, analizando o seu mantemento na propia lingua.

Peso: 1.5%

Comparando termos simples cos seus compostos e derivados deduce o prefixo e sufixo latino e o seu significado.

X

X



CMCT CCL

LA-B7.3.

1º-LA1B7.3.1. - Deduce o significado das palabras das linguas de España a partir dos étimos latinos.

Forma familias léxicas na súa lingua, partindo dun étimo latino.

X

X



CAA C

páxina 203 de 224

Peso: 1% CL

LA-B7.4. 1º-LA1B7.4.1. - Identifica a

Deduce o significado dun termo X X PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. CCL

páxina 210 de 224

etimoloxía de palabras de léxico común da lingua propia e explica a partir desta o seu significado.

Peso: 1.5%

actual partindo da forma latina. INSTRUMENTOS: Diario de clase.

LA-B7.4.

1º-LA1B7.4.2. - Relaciona palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.

Peso: 1%

Coñece e aprende o significado doutros termos da mesma familia léxica que o termo básico.

X

X



CAA CD CCL

LA-B7.5.

1º-LA1B7.5.1. - Coñece o significado das principais locucións latinas de uso actual e sabe empregalas no seu contexto adecuado cando se expresa na súa propia lingua.

Peso: 1.5%

Busca latinismos en publicacións (xornais, revistas, cómics) e deduce o significado

X

X



CCL

páxina 211 de 224

4.4. LATÍN - 2º BACHARELATO


CURSO Latín 2º

NIVEL 2º BACHARELATO ÁREA Latín (LA)


Estándares




LA-B1.1

2º-LA2B1.1.1 - Recoñece e distingue a partir do étimo latino termos patrimoniais, semicultismos e cultismos, e explica as evolucións

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CAA_2 LA_B2_CCEC_1

X

X

X


CCL CAA

que se producen nun e noutro caso.

INSTRUMENTOS: Posta en común. CCEC

Peso: 2%

LA-B1.2 2º-LA2B1.2.1 - Realiza Ver grao mínimo fixado nas X X X PROCEDEMENTOS: Cuestionarios. CMCCT

páxina 212 de 224

evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán, aplicando as regras fonéticas de evolución, e recoñece palabras da súa lingua que sufriron procesos de evolución semántica, valorando a relación co significado orixinal do étimo latino.

Peso: 2%

rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CCEC_1 LA_B2_CMCT_1B


CCL CCEC

LA-B1.2

2º-LA2B1.2.2 - Explica o proceso de evolución de termos latinos ás linguas romances, sinalando cambios fonéticos comúns a distintas linguas dunha mesma familia, e ilustralo con exemplos.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CAA_4 LA_B2_CD_2

X

X

X



CD CCL CAA

LA-B2.1

2º-LA2B2.1.1 - Nomea e describe as categorías, e sinala os trazos que as distinguen.

Peso: 1%

PROCEDEMENTOS:

INSTRUMENTOS:

CAA CCL

LA-B2.2

2º-LA2B2.2.1 - Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, diferenciando lexemas e morfemas, e

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_7 LA_B2_CMCT_1A

X

X

X



CMCCT CCL

páxina 213 de 224

procurando exemplos

noutros termos nos que estean presentes.

Peso: 3%

LA-B2.3

2º-LA2B2.3.1 - Analiza morfoloxicamente palabras presentes nun texto latino, identifica correctamente os seus formantes e sinala o seu enunciado.

Peso: 5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_7 LA_B2_CMCT_1B

X

X

X



CMCCT CCL

LA-B2.4

2º-LA2B2.4.1 - Identifica con seguridade e axudándose do dicionario calquera tipo de formas nominais e pronominais, declínaas e sinala o seu equivalente en galego e en castelán.

Peso: 7%


X

X

X



CD CCL CAA

páxina 214 de 224

LA-B2.4

2º-LA2B2.4.2 - Aplica os seus coñecementos da morfoloxía nominal e pronominal latina para realizar traducións e retroversións, axudándose do dicionario.

Peso: 3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CAA_4

X

X

X



CCL CAA

LA-B2.5

2º-LA2B2.5.1 - Identifica con seguridade e axudándose co dicionario


X

X

X


CD CAA CCL

calquera tipo de formas verbais, conxúgaas e sinala o seu equivalente en galego e en castelán.

Peso: 3%

LA_B2_CAA_1 LA_B2_CD_2

LA-B2.5

2º-LA2B2.5.2 - Aplica os seus coñecementos da morfoloxía verbal latina para realizar traducións e retroversións, axudándose do dicionario.

Peso: 5%


X

X

X



CCL CAA CD

páxina 215 de 224

LA-B3.1

2º-LA2B3.1.1 - Utiliza axeitadamente a análise da sintaxe nominal e pronominal dun texto para efectuar correctamente a súa tradución.

Peso: 5%


X

X

X



CCL CAA

LA-B3.2

2º-LA2B3.2.1 - Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións sintácticas latinas, e relaciónaas con construcións análogas existentes noutras linguas que coñeza.

Peso: 3%


X

X

X



CCL CAA

LA-B3.3 2º-LA2B3.3.1 - Identifica na análise de frases e

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas X X X PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. C

CL CAA

textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua latina, e relaciónaos para traducilos cos seus equivalentes en galego e en castelán.

Peso: 3%

LA_B2_CCL_7 LA_B2_CAA_3


páxina 216 de 224

LA-B3.4

2º-LA2B3.4.1 - Define e comprende os conceptos de oración composta, coordinación e subordinación, sinala exemplos nos textos e recoñece os tipos de oracións compostas, tanto coordinadas como subordinadas, así como os nexos que as caracterizan.

Peso: 5%


X

X

X



CAA CCL

LA-B3.5

2º-LA2B3.5.1 - Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, tradúceas correctamente e explica as súas funcións.

Peso: 3%

Comprende o doble valor (verbo+...) das formas non persoais do verbo, en latín e na súa lingua.

X

X



CCL CAA

LA-B4.1

2º-LA2B4.1.1 - Nomea os aspectos máis salientables referentes á transmisión dos textos clásicos ao longo do tempo.

Chega a coñecer o proceso histórico das transmisión de textos ata a chegada da imprenta, e o concepto de edición crítica, derivado dese proceso.

X

X



CCEC CMCCT CCEC

Peso: 1%

LA-B4.2

2º-LA2B4.2.1 - Describe as características esenciais dos xéneros literarios latinos, e identifica e sinala a súa presenza en textos propostos.

Peso: 1.5%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_2 LA_B2_CAA_2 LA_B2_CCEC_2

X

X

X



CAA CCL CCEC

páxina 217 de 224

LA-B4.3

2º-LA2B4.3.1 - Realiza eixes cronolóxicos e sitúa neles autores, obras e outros aspectos relacionados coa literatura latina.

Peso: 0.15%

Sitúa nun momento concreto aos autores fundamentais, para comprender o porqué da súa produción literaria.

X



CMCCT CCEC

LA-B4.3

2º-LA2B4.3.2 - Nomea autores representativos da literatura latina, encádraos no seu contexto cultural, e cita e explica as súas obras máis coñecidas.

Peso: 3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_5 LA_B2_CD_1

X

X

X


INSTRUMENTOS: Exposición dun tema.

CD CCL

LA-B4.4

2º-LA2B4.4.1 - Realiza comentarios de textos latinos e sitúaos no tempo, explicando a súa estrutura, se a extensión da pasaxe o permite, e as súas características esenciais, e identifica o xénero ao que pertencen.

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_2 LA_B2_CCEC_1 LA_B2_CSC_1

X

X

X



CCL CSC CCEC

Peso: 3%

páxina 218 de 224

LA-B4.5

2º-LA2B4.5.1 - Analiza o diferente uso que se fixo dos textos latinos, explorando o mantemento dos xéneros e os temas da literatura latina mediante exemplos da literatura contemporánea.

Peso: 1%

Busca as pegadas dos principais autores latinos na literatura actual.

X

X



CSC CD CCL

LA-B4.5

2º-LA2B4.5.2 - Recoñece a través de motivos, temas ou personaxes a influencia da tradición grecolatina en textos de autores/as contemporáneos/as, e sérvese deles para comprender e explicar o mantemento dos xéneros e dos temas procedentes da cultura grecolatina, describindo os seus aspectos esenciais e os tratamentos que reciben.

Peso: 2%

Busca as pegadas dos principais autores latinos na literatura actual, tentando atopar as diferencias introducidas polos autores actuais verbo dos modelos clásicos.

X

X



CSC CD CCL

LA-B5.1

2º-LA2B5.1.1 - Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos latinos para efectuar correctamente a súa tradución.


X

X

X

PROCEDEMENTOS: Probas específicas. INSTRUMENTOS: Resolución de exercicios e problemas.

CCL CAA

Peso: 5%

páxina 219 de 224

2º-LA2B5.2.1 - Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario, analizando e valorando correctamente a información gramatical que proporciona, e identifica en


cada caso o termo máis PROCEDEMENTOS: Observación sistemática. CD LA-B5.2 acaído na lingua propia,

en X X X CAA

función do contexto e do INSTRUMENTOS: Diario de clase. CCL estilo empregado polo autor, para unha correcta tradución do texto.

Peso: 5% .

2º-LA2B5.3.1 - Aplica os Ver grao mínimo fixado nas coñecementos

adquiridos rúbricas

para realizar comentarios LA_B2_CCL_9 PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos CAA

LA-B5.3 lingüísticos, históricos e literarios de textos.

LA_B2_CAA_4 LA_B2_CCEC_1 X X X alumnos/as. CSC

CCEC

LA_B2_CSC_1 INSTRUMENTOS: Posta en común. CCL Peso: 7%

LA-B5.4

2º-LA2B5.4.1 - Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas con coñecementos adquiridos

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CCEC_1 LA_B2_CSC_1

X

X

X



CSC CCEC CCL

previamente.

páxina 220 de 224

Peso: 5%

LA-B5.5 2º-LA2B5.5.1 - Recoñece Ver grao mínimo fixado nas X X X PROCEDEMENTOS: Análise das producións dos CCL

páxina 221 de 224

e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto.

Peso: 2%

rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CCEC_1

alumnos/as. INSTRUMENTOS: Traballo de aplicación e síntese.

CCEC

LA-B6.1

2º-LA2B6.1.1 - Identifica e explica termos do léxico literario, científico e filosófico, e tradúceos correctamente ao galego e ao castelán.

Peso: 3%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CMCT_1B LA_B2_CD_2

X

X

X



CCL CMCCT CD

LA-B6.2

2º-LA2B6.2.1 - Deduce o significado de palabras e expresións latinas non estudadas a partir do contexto, ou de palabras ou expresións da súa lingua ou doutras linguas que coñeza.

Peso: 2.5%


X

X

X



CAA CCL CD

LA-B6.2

2º-LA2B6.2.2 - Identifica a etimoloxía e coñece o significado de palabras de léxico común e especializado do galego e do castelán.

Peso: 2%

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas LA_B2_CCL_9 LA_B2_CD_2

X

X

X



CD CCL

páxina 222 de 224

LA-B6.3 2º-LA2B6.3.1 - Comprende, explica e

Ver grao mínimo fixado nas rúbricas X X X PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos

alumnos/as. CMCCT CSC

Dirección MD50XD02G Actualización do 13 de Outubro de 2019 Páxina 223 de 256



886.15.90.98


emprega na lingua propia e no contexto axeitado locucións e expresións latinas que se mantiveron na linguaxe literaria, xurídica, filosófica, técnica, relixiosa, médica e científica.

Peso: 2%

LA_B2_CCL_9 LA_B2_CCEC_1 LA_B2_CMCT_1A LA_B2_CD_3 LA_B2_CSC_1


CD CCEC CCL

2º-LA2B6.4.1 - Recoñece e explica o significado

dos Ver grao mínimo fixado nas

helenismos e dos rúbricas

LA-B6.4

latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas faladas en España,

LA_B2_CCL_9 LA_B2_CCEC_1 LA_B2_CMCT_1B

X

X

X PROCEDEMENTOS: Intercambios orais cos alumnos/as.

CMCCT CSC CD

e explica o seu significado a partir do termo de orixe.

LA_B2_CD_2 LA_B2_CSC_1

INSTRUMENTOS: Posta en común. CCL CCEC

Peso: 2%




886.15.90.98


4.5. GREGO - 1º BACHARELATO

TEMPORALIZACIÓN, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN DOS ESTÁNDARES DO CURSO

CURSO Grego I

NIVEL 1º BACHARELATO ÁREA GREGO (GR)

Estándares


T 1 T 2 T 3 CRITERIOS PARA A CUALIFICACIÓN Instrumentos de avaliación /

Procedementos de avaliación

Proba oral Proba escrita

Traballo en grupo

Traballo individual

Caderno

GR1B1.1.1. Localiza nun mapa o marco xeográfico en que ten lugar o nacemento da lingua grega e a súa expansión.

Ver rúbricas no perfil competencial x x x

GR1B1.2.1. Explica a orixe da lingua grega e a relación coas outras linguas da familia indoeuropea.

x x

GR1B1.2.2. Enumera e localiza nun mapa as principais ramas da familia das linguas indoeuropeas.

x x

GR1B1.3.1. Explica o concepto de familia lingüística. x x GR1B1.3.2. Define o concepto de indoeuropeo e explica o proceso de creación do termo.

x x

GR1B1.4.1. Establece a filiación das linguas de Europa delimitando nun mapa a zona de orixe e zonas de expansión.

x x

GR1B1.5.1. Coñece as etapas da evolución da lingua grega, desde o micénico ata o grego moderno.

x x




886.15.90.98


GR1B1.6.1. Identifica a escritura Lineal B como un silabario, e a evolución dos caracteres do alfabeto.

x x x

GR1B1.7.1. Coñece a pronuncia da lingua grega moderna e utiliza algunhas palabras e expresións básicas.

x x x x

GR1B1.8.1. Sitúa nun mapa as diversas variedades dialectais da lingua grega.

x x

GR1B2.1.1. Recoñece diferentes tipos de escritura segundo a súa orixe e tipoloxía e describindo os trazos que distinguen a uns doutros.

x x

GR1B2.2.1. Explica a orixe do alfabeto grego e describe a evolución dos seus signos a partir da adaptación dos signos do alfabeto fenicio.

x x x

GR1B2.2.2. Explica a orixe e a evolución dos sistemas de escritura de diferentes linguas, partindo do alfabeto grego, e sinala as adaptacións que se producen en cada unha delas.

x x x

GR1B2.3.1. Identifica e nomea correctamente os caracteres que forman o alfabeto grego, na súa forma minúscula e maiúscula, e escríbeos e leos correctamente.

x x x x x

GR1B2.4.1. Sitúa todos os fonemas da lingua grega no cadro clasificatorio dos fonemas e sabe describilos desde o punto e o modo de articulación.

x x x x

GR1B2.5.1. Coñece as normas de transcrición e aplícaas con corrección na transcrición de termos gregos ao galego e ao castelán.

x x x x x x

GR1B2.6.1. Coñece o valor e colocación dos acentos, espíritos e demais signos diacríticos e de puntuación.

x x x x




886.15.90.98


GR1B3.1.1. Distingue unha lingua flexiva doutra non flexiva.

x

GR1B3.2.1. Distingue palabras variables e invariables, explica as características que permiten identificalas e define criterios para clasificalas.

x x x x

GR1B3.3.1. Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando e diferenciando lexemas e afixos, e buscando exemplos doutros termos nos que estean presentes.

x x x x x x

GR1B3.4.1. Enuncia correctamente diversos tipos de palabras en grego, distinguíndoos a partir do seu enunciado e clasificándoos segundo a súa categoría e declinación.

x x x x x x

GR1B3.5.1. Declina palabras e sintagmas en concordancia, aplicando correctamente para cada palabra o paradigma de flexión correspondente.

x x x x x x x

GR1B3.5.2. Analiza desde o punto de vista morfolóxico substantivos, adxectivos, determinantes e sintagmas de concordancia, e tradúceos correctamente ao galego e/ou ao castelán.

x x x x x x x

GR1B3.6.1. Declina e/ou conxuga correctamente palabras propostas segundo a súa categoría, e explica e ilustra con exemplos as características que diferencian os conceptos de conxugación e declinación.

x x x x x x x

GR1B3.6.2. Clasifica verbos segundo o seu tema, e describe os trazos polos que se recoñecen os modelos de flexión verbal.

x x x x x x x

GR1B3.6.3. Explica o uso dos temas verbais gregos e identifica correctamente as formas derivadas de cada un deles.

x x x x x




886.15.90.98


GR1B3.6.4. Conxuga os tempos verbais en voz activa e medio pasiva, aplicando correctamente os paradigmas correspondentes.

x x x x x x x

GR1B3.6.5. Analiza morfoloxicamente e traduce ao galego e/ou ao castelán diferentes formas verbais gregas, e compara o seu uso en ambas as linguas.

x x x x x x x

GR1B3.6.6. Cambia de voz as formas verbais identificando e manexando con seguridade os formantes que expresan este accidente verbal.

x x x

GR1B3.7.1. Distingue formas persoais e non persoais dos verbos, explica os trazos que permiten identificalas e define criterios para as clasificar.

x x x x x x

GR1B4.1.1. Analiza morfolóxica e sintacticamente frases e textos sinxelos identificando correctamente as categorías gramaticais ás que pertencen as diferentes palabras e explicando as funcións que realizan no contexto.

x x x x x x x

GR1B4.2.1. Enumera correctamente os nomes dos casos que existen na flexión nominal grega, explica as súas funcións dentro da oración e ilustra con exemplos a forma adecuada de traducilos.

x x x x x x

GR1B4.3.1. Coñece e aplica a concordancia entre nomes e determinantes nominais, así como entre verbos e suxeitos.

x x x x x x x

GR1B4.4.1. Analiza correctamente casos e funcións para poder recoñecer cada elemento da oración.

x x x x x x x

GR1B4.5.1. Compara e clasifica diferentes tipos de oracións simples, e identifica e explica en cada caso as súas características.

x x x x x x x

GR1B4.6.1. Compara e clasifica diferentes tipos de oracións compostas, diferénciaas con precisión das

x x x x x x x




886.15.90.98


oracións simples e explica en cada caso as súas características.

GR1B4.7.1. Identifica as funcións das formas de infinitivo dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.

x x x x x x

GR1B4.8.1. Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de infinitivo concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.

x x x x x x

GR1B4.9.1. Identifica as funcións das formas de participio dentro da oración, comparando exemplos do seu uso.

x x x x x x

GR1B4.10.1. Recoñece, analiza e traduce correctamente as construcións de participio concertado e non concertado, relacionándoas con construcións análogas noutras linguas que coñece.

x x x x x x

GR1B4.11.1. Identifica e relaciona elementos morfolóxicos da lingua grega para realizar a análise e a tradución de textos sinxelos.

x x x x x x x

GR1B4.12.1. Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos sintácticos propios da lingua grega, relacionándoos para traducilos cos seus equivalentes en galego e/ou en castelán.

x x x x x x

GR1B5.1.1. Describe o marco histórico no que xorde e se desenvolve a civilización grega, sinalando distintos períodos dentro del mesmo e identificando en cada un as conexións máis importantes con outras civilizacións.

x x x x

GR1B5.1.2. Pode elaborar eixes cronolóxicos nos que se representan fitos históricos relevantes, consultando ou non fontes de información.

x x x x




886.15.90.98


GR1B5.1.3. Distingue as etapas da historia de Grecia, explicando os seus trazos esenciais e as circunstancias que interveñen no paso de unhas a outras.

x x x x

GR1B5.1.4. Sabe enmarcar determinados feitos históricos na civilización e no período histórico correspondente, póndoos en contexto e relacionándoos con outras circunstancias contemporáneas.

x x x x

GR1B5.2.1. Describe os principais sistemas políticos da antiga Grecia e compáranse entre eles, establecendo semellanzas e diferenzas, e cos actuais.

x x x

GR1B5.2.2. Describe a organización da sociedade grega, explica as características das clases sociais e os papeis asignados a cada unha, relaciona estes aspectos cos valores cívicos da época e compáraos cos actuais.

x x x x

GR1B5.3.1. Identifica e explica os papeis que desempeña dentro da familia cada un dos seus membros, analizando a través deles estereotipos culturais da época e comparándoos cos actuais.

x x x x

GR1B5.4.1. Identifica e describe formas de traballo e relaciónaas cos coñecementos científicos e técnicos da época, explicando a súa influencia no progreso da cultura occidental.

x x x x

GR1B5.4.2. Describe as principais formas de lecer da sociedade grega e analiza a súa finalidade, os grupos aos que van dirixidas e a súa función no desenvolvemento da identidade social.

x x x x x

GR1B5.5.1. Pode nomear coa súa denominación grega e latina os principais deuses e heroes da mitoloxía grecolatina, e sinalar os trazos que os

x x x x x x




886.15.90.98


caracterizan, os seus atributos e o seu ámbito de influencia.

GR1B5.6.1. Identifica dentro do imaxinario mítico deuses, semideuses e heroes, e explica os principais aspectos que os diferencian.

x x x x x

GR1B5.6.2. Recoñece e ilustra con exemplos o mantemento do mítico e da figura do heroe na nosa cultura, analizando a influencia da tradición clásica neste fenómeno e sinalando as semellanzas e as principais diferenzas entre ambos os tratamentos, asociándoas a outras características culturais propias de cada época.

x x x x x x x

GR1B5.6.3. Recoñece referencias mitolóxicas directas ou indirectas en diferentes manifestacións artísticas, e describe, a través do uso que se fai destas, os aspectos básicos que en cada caso se asocian á tradición grecolatina.

x x x x x x x

GR1B5.7.1. Enumera e explica as principais características da relixión grega, póndoas en relación con outros aspectos básicos da cultura helénica e establecendo comparacións con manifestacións relixiosas propias doutras culturas.

x x x

GR1B5.8.1. Describe e analiza os aspectos relixiosos e culturais que sustentan os certames deportivos da antiga Grecia e a presenza ou ausencia destes nos seus correlatos actuais.

x x x

GR1B6.1.1. Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de dificultade graduada para efectuar correctamente a súa tradución.

x x x x x x x x

GR1B6.2.1. Utiliza correctamente o dicionario para localizar o significado de palabras que entrañen

x x x x x




886.15.90.98


dificultade, identificando entre varias acepcións o sentido máis axeitado para a tradución do texto.

GR1B6.2.2. Utiliza mecanismos de inferencia para comprender textos de forma global.

x x x x x x

GR1B6.3.1. Traduce do grego ao galego e/ou ao castelán frases e textos sinxelos.

x x x x x x

GR1B6.4.1. Utiliza os coñecementos adquiridos para facer comentarios dos textos.

x x x x x

GR1B6.5.1. Compara estruturas gregas coas da lingua propia, e establece semellanzas e diferenzas.

x x x x x x

GR1B6.6.1. Elabora mapas conceptuais e estruturais dos textos propostos, localizando o tema principal e distinguindo as súas partes.

x x x x x x x

GR1B6.7.1. Mantén un sinxelo diálogo en grego sobre a base dun tema previamente acordado.

x x x

GR1B6.8.1. Redacta frases sinxelas ou pequenos textos en grego sobre un tema proposto.

x x x x

GR1B7.1.1. Deduce o significado de palabras gregas non estudadas a partir de palabras da súa propia lingua ou do contexto.

x x x x x x x

GR1B7.1.2. Identifica e explica as palabras de maior frecuencia e os principais prefixos e sufixos, e tradúceos á propia lingua.

x x x x x x x

GR1B7.1.3. Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinala e diferencia lexemas e afixos, e procura exemplos doutros termos nos que estean presentes.

x x x x x x x x

GR1B7.2.1. Descompón os formantes das palabras e recoñece o significado dos elementos de orixe grega.

x x x x x x x




886.15.90.98


GR1B7.3.1. Identifica os helenismos máis frecuentes do vocabulario común e explica o seu significado remitíndose aos étimos gregos orixinais.

x x x x x x x x

GR1B7.3.2. Identifica a etimoloxía e coñece o significado das palabras de léxico común da lingua propia.

x x x x x x x x

GR1B7.5.1. Relaciona distintas palabras da mesma familia etimolóxica ou semántica.

x x x x x x x x

a. Temporalización.

Primeira avaliación: Comprende dende o 16 de setembro de 2019 ata o 20 de decembro de 2019 : 62 días lectivos Segunda avaliación: Comprende dende o 8 de xaneiro de 2020 ata o 3 de abril, para ESO e 1º Bacharelato : 58 días lectivos e ata o 9 de marzo para 2º bacharelato: 45 días lectivos. Terceira avaliación: Comprende dende o 14 de abril de 2020 ata o 18 de maio de 2020 para 2º Bacharelato (pendente da CIUG) , cun total de 42 días lectivos e ata o 19 de xuño: 55 días lectivos. Polo que respecta á temporalización dos estándares de aprendizaxe nos distintos niveis, ver apartado anterior.

b. Grao mínimo de consecución para superar a materia.

Contémplase no apartado dous, no perfil competencial e as correspondentes rúbricas.

c. Procedementos e instrumentos de avaliación.

A avaliación levarase a cabo tendo en conta os diferentes elementos que constitúen o currículo, é dicir, ascompetencias básicas, os obxectivos, a




886.15.90.98


adquisición dos coñecementos programados para o curso,os contidos e os criterios de avaliación desglosados nos estándares de aprendizaxe.

Os procedementos para obter información no proceso de avaliación e, en relación con eles, os instrumentos utilizados no devandito proceso serán variados

e incluirán, segundo se trate da avaliación ordinaria, extraordinaria ou de superación da materia pendente os seguintes:

Na avaliación ordinaria

• A observación: atención ao proceso de aprendizaxe de cada alumno, dirixida a seleccionar información de acordo cuns indicadores, mediante rexistros

individuais do traballo diario, a participación na clase, o interese por ampliar información, etc. e rexistros do grupo sobre o traballo dos seus membros,

intervencións, organización de tarefas, etc.

• A interrogación: preguntas directas de forma oral ou con cuestionarios.

• A análise de tarefas: revisión individual como fonte de información útil e proveitosa que conleva unha enorme motivación.

• Os exames e probas nas suas diversas modalidades: escritas, orais, individuais, colectivas.

Respecto do tipo e a frecuencia dos exames, haberá alomenos dous probas de contido lingüístico - coa tradución dun texto e preguntas de gramática,

sintaxe e léxico sobre a misma - e unha proba de carácter teórico sobre os temas de cultura ou literatura en cada trimestre.

Ao longo do curso realizaranse tres sesións de avaliación, unha por cada trimestre. A última destas coincidirá coa avaliación final ordinaria de Xuño, no caso

de Grego I e de Maio, no caso de Grego II.

Na avaliación extraordinaria

Seguindo a lexislación vixente está prevista una proba extraordinaria en Setembro para o alumnado que non acade cualificación positiva na convocatoria

de xuño. Para a superación desta proba será necesario obter una nota mínima de 5 e entregar os traballos obrigatorios (ver apartado de mínimos esixibles en




886.15.90.98


Grego I e Grego II).Oalumnadoquenestaconvocatoriasigasenacadarcualificaciónpositivaepromocionede curso,levaráa materiapendente.

Instrumentos de avaliación. Para avaliar o traballo do alumnado os instrumentos que teremos en conta serán:

• Traballo persoal diario. Asimila conceptos, relaciona, aplica sobre os textos, traduce, comenta, toma notas, resposta correctamente ás cuestións, etc.

• Diario individual de aula. Realiza as actividades propostas, reelabora a información, confecciona apuntamentos claros e ordenados, utiliza o léxico que

aprendemos, etc.

• Traballos individuais e en grupo. Coopera coas súas compañeiras e compañeiros, acepta e ofrece apoios, contribúe coas súas aportacións, respecta as ideas

dos demais, etc.

• Actitudes cara a materia. Mostra interese pola aplicación práctica da materia, ten actitude inquisitiva ante as explicacións insuficientes, etc.

• Probas escritas. Comprende os conceptos, aplica os procedementos, exprésase correctamente na súa lingua materna, redacta de forma clara e ordenada,

utiliza o léxico aprendido nas súas producións, etc.

• Informes baseados na observación directa, como saídas didácticas na clase, presentacións, capacidade organizativa.

5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.

5.1. Grego I e II

A programación dos contidos, que se desenvolve ao comezo de cada unidade, leva a unha metodoloxía distinta segundo se trate de contidos

conceptuais referidos á lingua grega o referidos ao legado de Grecia. Así pois, para os primeiros, partindo sempre dunha participación directa do alumnado,

tanto co seu traballo individual na casa, como coa posta en común da tradución en clase, se parte dos textos gregos como elemento fundamental para a




886.15.90.98


comprensión dos elementos lingüísticos correspondentes: a morfosintaxe nominal e pronominal, a morfoloxía verbal, cunha visión xeral de todos os tempos

e modos, insistindo nos máis frecuentes en grego (presente, imperfecto e aoristo) e os modos máis usuais (indicativo, participio, infinitivo).

Dentro da estructura oracional, ofrécese unha visión xeral ampla das oracións simples e compostas.

Os textos trabállanse de maneira progresiva; en principio se trata de textos adaptados en grego ático do século V a.C., con estructuras similares

ás dos autores gregos e vanse amosando estructuras lingüísticas de dificultade creciente, que son relevantes polo seu uso frecuente. A medida que se

avanza no programa, o alumnado poderá acercarse a calquera texto orixinal escrito en grego ático cunha capacidade de lectura, comprensión e tradución

dos textos moi elevada. As correccións da tradución e o comentario da misma realizaranse na aula.

A comprensión da gramática e da sintaxe será inductiva, y a comprensión analítica seguirá á presentación da morfoloxía e a sintaxe. Con esta

metodoloxía favorecerase a fluidez e a confianza do alumnado, o que axudará a acadar o obxectivo final de ler e entender o grego dentro do contexto da

civilización e cultura gregas do século V a.C.

Respecto do léxico, ao longo de todo o libro préstase gran atención ao léxico da lingua grega que debe asimilarse, seguindo criterios de

frecuencia de aparición dos termos, así como da súa utilidade. De esta forma inténtase que o vocabulario grego que debe memorizarse sexa o máis

productivo posible. O léxico e as etimoloxías abórdanse nunha sección específica en cada unidade para aprender, por medio de exercicios

etimolóxicos, o vocabulario de orixe grega que se mantivo ata os nosos días. Esta sección baséase no léxico grego que aparece nos textos que o

alumnado traduce, o que representa unha gran axuda destinada a mellorar a comprensión e a expresión da propia lingua.

Outra sección que se inclúe en cada unidade é a de Formación de palabras, na que se abordan aqueles procesos de formación que son frecuentes

en grego e que, en certos casos, pasaron ao castelán e a outras moitas linguas. Ambas seccións contribúen a que o alumnado reflexione sobre os procesos

que intervienen na formación e evolución das palabras. Esta reflexión deberá facilitar o desenvolvemento de estratexias de aprendizaxe.




886.15.90.98


Os contidos do bloque correspondente a Grecia e o seu legado abórdanse de tres maneras: en primeiro lugar, con textos orixinais traducidos ao

castelán, nos que se destacaron os temas sinalados nocurriculum oficial: xeografía, historia, política, vida pública e privada, literatura, filosofía, arte, relixión

e mitoloxía, cuia pervivencia reconécese en moitas das manifestacións culturais no mundo posterior.

En segundo lugar, os propios textos gregos, de dificultade graduada, fan referencia constante a aspectos da vida cotiá, xeografía, a situación da

muller, a escravitude... Por iso, todos os textos gregos poden utilizarse para reforzar o contido cultural dos textos en castelán e viceversa: o contido dos

textos traducidos axudará á comprensión dos textos orixinais, ademáis de proporcionar novos coñecemientos e de enriquecer os xa adquiridos. En

terceiro lugar, en cada unidade ofrécese unha ampliación, na que se describen globalmente aspectos que os textos orixinais non poden abarcar, como

son visiones de conxunto, datos históricos, tablas cronolóxicas, etc.

Este coñecemento da cultura grega, que parte do traballo individual sobre o libro de texto do alumno, completarase con traballos en grupo sobre

os distintos temas, de modo que, tal como se recolle nos criterios de avaliación, o alumnado aprenda a planificar os traballos a partires de datos tomados

de distintas fontes, plasmarlos por escrito e exponerlos oralmente.

Tanto na parte correspondente á Lingua Grega, como na adicada ao legado de Grecia, o papel do profesorado será o de orientador, director, motivador

e moderador das actividades dos alumnos. Así, á vista do ritmo de aprendizaxe do grupo e da diversidade do mismo, e tendo sempre presentes os obxectivos

do curso, decidirá as distintas actividades.

Secuenciación habitual do traballo de aula

A posible secuencia sería a seguinte:

• Presentación da actividade con mapas, gráficos, textos, vídeos, fotos, etc.

• Información por parte da profesora:

o Información básica para todo o alumnado




886.15.90.98


o Información complementaria para reforzo e apoio

o Información complementaria para afondamento e ampliación

• Traballo persoal:

o Lectura e comprensión de textos

o Análise de documentos, pequenas investigación, etc.

o Resposta a preguntas

o Resolución de problemas

o Comentario de documentos, mapas, imaxes, etc.

o Elaboración de mapas, gráficas, síntesis, mapas conceptuais

o Memorización comprensiva

• Avaliación:

o Análise de producións: caderno, mapas, comentarios, rúbricas

o Exposicións orais

o Probas escritas

o Traballos individuais e en grupo

o Observación do traballo na aula

5.2. Cultura Clásica 3º ESO

Tendo en conta os bloques de contidos e analizando os estándares que se reflicten en cada bloque, o método proposto para o estudo da Cultura Clásica é o seguinte:

• Lecturas do tema correspondente no libro de texto. As lecturas serán comentadas pola profesora, sendo oportuna unha ampliación que virá dada por outros materiais como fotocopias, diapositivas, etc. A lectura axudará ao alumno na comprensión do vocabulario específico da materia.




886.15.90.98


• Cada unidade componse dun bloque específico referido a cuestións históricas que se alternarán con outras de carácter máis práctico e lúdico. Isto permitirá unha mellor asimilación dos conceptos e espertará o interese dos alumnos.

• Elaboración de esquemas, resumos e/ou mapas conceptuais dos bloques temáticos de cultura. • Realización das actividades marcadas polo profesorado, tanto as do libro de texto como as aportadas procedentes de diversas fontes. • Leranse textos e comentaranse, e buscarase promover debates entre o alumnado. • O estudo das formas de pensamento e das crenzas do mundo clásico contará cunha previa explicación do profesorado. • Hai exercicios nas web e direccións moi interesantes para esta materia cos que se traballará complementariamente cando poidamos dispor de aulas

con medios informáticos. • O desenvolvemento das clases farase da forma máis activa e participativa posible, tratando de que os alumnos interveñan activamente na corrección

das actividades, discutindo dúbidas, presentando alternativas, comentarios, suxestións, etc. • No desenvolvemento das unidades irase alternando a adquisición de novos coñecementos coa realización de exercicios e tarefas relacionados cos

mesmos. Para a adquisición de novos coñecementos pódense combinar varios métodos, como poden ser: explicación directa servíndose dunha presentación de diapositivas, consulta do libro de texto dos apuntamentos elaborados polo profesor, ou outro material por parte do alumno, estudo a través de contido dixital interactivo, aprendizaxe por descubrimento, realizando tarefas en parellas (titoría entre iguais) o en grupos máis grandes, etc.

5.3. Latín 4º ESO, Latín I e Latín II

De forma xeral, o proceso de ensino/aprendizaxe pode realizarse mediante as seguintes actividades: Os contidos gramaticais serán explicados pola profesora e irán acompañados de exemplos e exercicios que sirvan para consolidar os contidos teóricos. A

explicación destes contidos alternarase na aula coa tradución de textos. Estes textos traballaranse na aula e na casa coa axuda do dicionario. Para a tradución de textos, antes daráselle unha explicación contextualizadora dos aspectos de morfoloxía e sintaxe máis salientables. Para os temas de composición e derivación, latinismos e topónimos, o alumnado disporá dun material que deberá estudar pola sua conta e do cal serán examinados. Dos latinismos pediráselles que fagan unha frase con cada un deles, que serán corrixidas na clase. Para a explicación da literatura seguirase a seguinte metodoloxía:

• explicación introdutoria na aula. • entrega de material específico para o estudo de cada un dos xéneros tratados.




886.15.90.98


• realización de esquemas e resumos por parte dos alumnos, que serán corrixidos pola profesora. • realización dunha proba teórica para avaliar os coñecementos dos alumnos. No que atinxe ás lecturas a metodoloxía será a seguinte: • introdución na aula do texto a ler. • lectura reflexiva do texto coa axuda dunha guía de lectura. • realización dun cuestionario para acreditar a lectura efectiva do texto

6. Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar.

O material pedagóxico seleccionarase tomando como marco de referencia os criterios de selección de materiais curriculares que están recollidos

no Proxecto curricular e unha vez constatadas a súa pertinencia didáctica e adecuación ás características do grupo do alumnado. Así, o departamento de

Grego e Latín propón os seguintes materiais e recursos:

a. En Grego I o libro de texto de R. Colomer y R. Tomás Griego 1 da Editorial Almadraba, Considérase o seu uso necesario para o alumnado tanto

no que se refire á práctica da tradución de textos como ao coñecemento dos aspectos principais da Lingua e cultura gregas. Será tamén

necesario en caso de cursar Grego II, no primeiro trimestre.

O libro de texto non será o único material didáctico utilizado na aula, pois é positivo que o alumnado tome contacto cos enfoques pedagóxicos

realizados dende as perspectivas que ofrecen outros manuais de diferentes editoriais. Nalgunhas ocasións será o profesorado quen elabore o material ou

quen incentive a súa elaboración por parte do propio alumnado.

En unidades didácticas específicas traballarase tamén con:

• Recursos bibliográficos: dicionarios etimolóxicos de helenismos, libros sobre literatura, historia e cultura grega, bandas deseñadas, etc.

• Recursos informáticos: computadores, páxinas web.




886.15.90.98


• Recursos audiovisuais: materiais: lector de DVD, pantalla de proxección, películas que aborden temas literarios e documentais, lector de CDs.

Durante o presente curso, a maioría das clases impartiranse na Aula de Clásicas, o que permitirá ao alumnado dispor de DVDs, mapas, ilustracións

sobre Mitoloxía, pósters , diapositivas e libros de lugares de interés como Micenas, Creta, Atenas e libros de Arte.

Na biblioteca do IES, na sección de Grego existen diversos exemplares de textos traducidos e orixinais dos autores obxecto de lectura obrigatoria

tanto de Grego I como de Grego II e material complementario.

b. En Cultura Clásica de 3º ESO o libro de texto utilizado é Cultura Clásica (Proxecto Saber Hacer, Serie EVOCA) Santillana Educación, 2015, S.L., co ISBN 978-84-9058-346-3 elaborado por Rosario Marco Gascó, Enrique Martínez Cossent, José Luis Pellicer Mor e Conxa Pont Gallego.

c. En Latín 4º ESO o libro de texto é Latín 4º ESO da editorial Casals (ISBN 978-84- 218-6111-0), cos recursos complementarios que o acompañan: • Un DVD con actividades autoavaliables para o alumno, pensado para que este faga as actividades en casa e, feitos os exercicios, obteña

unha cualificación. • Un dicionario básico latín-español / español-latín que inclúe todo o vocabulario preciso. • Un conxunto de recursos dixitais accesibles desde a web ecasals.net. • Pósters para a aula, con explicacións e propostas de traballo. • Un DVD para o profesor, e un solucionario das actividades do libro, con propostas de exames. • Posibilidade de achegarse coas novas tecnoloxías a un espazo común profesor/alumno no que intercambiar información diversa.

d. En Latín I, 1º Bacharelato, o libro é Latín 1, da Editorial Casals , aínda que se considera o seu uso non obrigatorio. e. En Latín II, 2º Bacharelato, non é obrigatorio o libro.

Tanto en Latín I como en Latín II, é preciso o uso dun dicionario tipo VOX.




886.15.90.98


7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

7.1. Cultura Clásica 3º ESO

En todas as avaliacións a cualificación será a media ponderada das cualificacións obtidas segundo as seguintes porcentaxes:

• 60% da nota, procederá das probas escritas, que serán dúas por avaliación, onde se valoran o grao de asimilación do aprendido das unidades didácticas. Na cualificación das mesmas valorarase o dominio dos contidos, pero tamén a correcta ortografía, expresión e presentación dos mesmos.

• 40 % da nota, procederá do seguimento das actividades de aula e de casa (15%), lecturas e traballos (15%) e do caderno de clase completo e a súa correcta presentación (10%).

Para aprobar ao final de curso será requisito imprescindible ter aprobadas todas as avaliacións, cunha cualificación maior ou igual a 5. A nota final será a a media das notas obtidas en cada unha das tres avaliacións. Ao remate de curso faranse probas de recuperación por avaliacións, segundo cada caso, ou ben unha xeral para os alumnos que teñan que recuperar toda a materia. Considerarase recuperada a materia só se están aprobadas todas as avaliacións ou ben dita proba xeral cunha nota mínima de cinco puntos.

Na convocatoria de setembro o único instrumento avaliador será unha proba escrita na que entrarán todos os estándares mínimos sinalados. A nota será a obtida na proba.

7.2. Latín 4º ESO


• 60% da nota, procederá das probas escritas: unha proba de gramática, como mínimo, por avaliación, que suporá o 30% da nota e unha proba de análise e traducción, que suporá o 30 %.

• 10% da nota, procederá do traballo e participación na clase.

• 30 % da nota, procederá dunha proba escrita de cultura.




886.15.90.98




7.3. Latín I e Latín II - Bacharelato

Latín I


• 60% da nota, procederá das probas escritas: unha proba de gramática, como mínimo, por avaliación, que suporá o 30% da nota e unha proba de análise e traducción, como mínimo, que suporá o 30 %.



Latín II


• 70% da nota, procederá das probas escritas: unha proba de gramática, sintaxe, toponimia e locucións latinas por avaliación, que suporá o 20% da nota e unha proba de análise e traducción, como mínimo, que suporá o 30 %.






886.15.90.98




7.4. Grego I e II - Bacharelato

Na avaliación ordinaria:

Nas tres avaliacións a nota calcularase de acordo coas seguintes porcentaxes:

• 90% da nota procederá das probas obxectivas escritas. Aquí distinguirase entre os diferentes bloques de estándares de aprendizaxe avaliables :

• dúas probas de carácter lingüístico (análise morfosintáctica e tradución dun texto) farán media aritmética e suporán o 65% da nota, en Grego I e o 70% en Grego II. Os contidos léxicos suporán o 5%.

Unha proba de carácter teórico (cultura e/ou literatura) que suporá o 20 %, no caso de Grego I e o 15% en Grego II.

• 10 % da nota procederá das actividades da aula, traballos programados, preguntas en clase, caderno individual.

Na avaliación extraordinaria

A nota da proba extraordinaria de setembro suporá o 85% da nota final. O 15% restante corresponderá aos traballos de carácter obrigatorio que o alumnado deberá presentar.

Criterios de correción de exercicios e probas

En cada proba figurará para o coñecemento do alumnado a valoración de cada pregunta sobre o total da puntuación expresada nela. Por outra banda, valoraranse os seguintes aspectos en cada proba escrita segundo un baremo que figurará na propia proba: presentación: limpeza, claridade, caligrafía e marxes; faltas de ortografía e puntuación; expresión correcta.




886.15.90.98


8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.

Indicadores de logro Escala Proceso de ensino: 1 2 3 4

1.- O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?

2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?

3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?

4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?

5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?

6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?

7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?

8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?

9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?

10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?

11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?

12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?

Práctica docente: 1 2 3 4 1.- Como norma xeral fanse explicacións xerais para todo o alumnado

2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?

3.- Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade

4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?

5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?

6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?




886.15.90.98


7.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?

8.- Incorpóranse as TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe

9.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?

10.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?

11.- Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?

12.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?

13.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?

14.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

15.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares

16.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación,.. ?

Ademáis destes indicadores, farase un informe mensual sobre o cumprimento da programación.

9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes.

Non é de aplicación.

10. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias, no caso do bacharelato.

No presente curso 2019/20 hai tres alumnos que cursan Grego II sen ter cursado Grego I e unha alumna que, por cambio de modalidade, cursa Latín II sen ter cursado Latín I.

Tanto en Latín I como en Grego I : farase unha proba ao final da primeira e da segunda avaliación que constará dos seguintes apartados:

I. Cuestións de morfoloxía e sintaxe relacionadas cos contidos e os estándares previstos nos trimestres: suporá o 50% da nota.

II. Análise e tradución dun texto ou de frases latinas: 30% da nota.

III. Cuestións de cultura e civilización romana e/ou grega : 20 % da nota.




886.15.90.98


Dado que, ao mesmo tempo, están cursando Latín II e Grego II, é posible facer un mellor seguimento do traballo do alumno, e a profesora pode reforzar a materia con exercicios puntuais.

En ambos casos, se non superan os mínimos esixibles, poden presentarse á convocatoria extraordinaria prevista para Maio.

11. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados.

No nivel de ESO, tendo en conta a obrigatoriedade dos estudios, hai esa diversidade, ainda que xa se pode falar dunha certa “selección natural”, á que contribúe tamén o feito de estar ante materias optativas, elixidas libremente polos alumnos. Contemplamos diferentes graos de dificultade dos traballos, lecturas e tarefas a propoñer, dependendo dos niveis existentes. A Avaliación inicial está programada precisamente para tratar de detectar eses niveis. Consideramos tamén unha boa medida a dos traballos cooperativos, pois a colaboración entre alumnos de niveis diferentes pode chegar a equilibrar parcialmente as diferencias.

No nivel de Bacharelato, por razóns evidentes, as diferencias diminúen no relativo ás capacidades e competencias dos alumnos, facéndose menos importante o aspecto da Diversidade que no nivel da ESO. Ainda así, segue a ser un aspecto destacado a ter en conta.

No caso da materia de Latín e Grego, o número de alumnos en cada curso permite un seguimento moi estreito da evolución e desenvolvemento de cada un deles ó longo do curso.

Na parte do traballo dos textos, unha vez detectados os problemas, adáptase o contido gramatical dos mesmos, segundo a capacidade dos alumnos e a súa competencia na práctica da análise morfosintáctica, mesmo chegando a facer análise en castelán ou galego. A medida non é complexa e é moi útil se temos en conta que as categorías gramaticais son as mesmas nas tres linguas, e só nalgúns casos hai diferencias entre elas.

No caso de traballos de lecturas, comentarios ou exposicións, xunto coa selección de textos máis sinxelos dun mesmo autor ou obra, as medidas contempladas inciden no nivel de esixencia do traballo proposto, en función da competencia, do grao de madurez e das capacidades citadas como cualidades persoais no apartado dos Criterios de avaliación e cualificación. Así, pódense propoñer guións de traballo que presenten cuestións moi concretas a resolver, ata deixar cáseque unha total iniciativa persoal, pasando por outros cuestionarios que sexan simples suxestións e dean pulo ao alumno para o seu traballo.

Non podemos esquecer que no proceso de aprendizaxe a este nivel de ensino medio interesa tanto o resultado do traballo como reflexionar sobre o método seguido no mesmo. Aquí é, precisamente, onde se poden emparellar os distintos niveis de competencia: na correcta aplicación




886.15.90.98


do proceso esixido a cada un, independentemente dos niveis de dificultade e do resultado, que necesariamente serán diferentes, segundo a estratexia adoptada para cada tipo de alumno.

Nos casos que sexan necesarios, e a iniciativa do departamento de Orientación, poderanse adaptar o tipo de instrumentos de avaliación ás características especiais de algúns alumnos (TDAH, Asperger, etc.).

12. Medidas de atención á diversidade.

Á marxe das medidas organizativas e específicas, a atención á diversidade do alumnado haina que entender como un elemento da práctica docente diaria. Débese axustar a actuación na aula segundo as necesidades de cada momento. Trátase, pois, de comprender a actividade docente como un proceso no cal é preciso ofrecer respostas diferenciadas en función dos ritmos de aprendizaxe do alumnado, das características individuais ou persoais, dos seus coñecementos previos, da organización da información que posúen os alumnos, das motivacións, intereses, capacidades, etc.

Con todo, o tratamento que se concede á atención á diversidade na etapa de bacharelato presenta unhas características diferentes que o concedido na ESO. Desta forma, neste nivel educativo diversidade fai referencia á necesidade de seren atendidas desde adaptacións de acceso, sen chegar en ningún caso a tomar medidas curriculares significativas.

Desde a aula, débese adoptar unha metodoloxía que favoreza a aprendizaxe de todo o alumnado na súa diversidade: propor actividades abertas, para que cada alumna e alumno as realice segundo as súas posibilidades, ofrecer esas actividades cunha gradación de dificultade en cada unidade didáctica, organizar as aprendizaxes mediante proxectos que - á vez que lles motiven – lles axuden a relacionar e aplicar coñecementos, aproveitar situacións de heteroxeneidade, como os grupos cooperativos, que favorezan o ensino/aprendizaxe, etc.

Mencionaremos aquelas medidas que non implican modificar substancialmente os contidos, é dicir que só requiren adaptacións referidas a aspectos que manteñen basicamente inalterable o currículo adoptado na materia mais que, sen estas actuacións, determinados alumnos e alumnas non progresarían. En xeral, pódese afirmar que a programación do grupo, salvo algunhas variacións, é tamén a mesma para o alumnado que reciba esas actuacións específicas. Desta forma, pode ser necesario que, para o desenvolvemento adecuado de determinados alumnos e alumnas, se deseñe unha serie de medidas específicas. A continuación sinálanse algunhas que son complementarias ás mencionadas:

• Utilizaremos grupos flexíbeis se é preciso ou se considera positivo, favorecendo a coeducación. • Procuraremos un ensino que parta da zona de desenvolvemento próxima do alumnado, non querendo significar traballo aillado, senón propondo

actividades baseadas na cooperación. • Proporemos diferentes tempos na realización das actividades e tarefas cando sexan individuais.




886.15.90.98


• Valoraremos as capacidades do alumnado co fin de mellorar a súa autoestima, realizando un reforzo positivo. • Actividades de reforzo en determinados aspectos puntuais, pois por distintas razóns, determinado alumnado está a atopar maiores dificultades das

habituais na súa aprendizaxe. • Ampliacións dalgúns contidos ou temas e actividades de ampliación para certo alumnado que o require. • Utilizaremos recursos e materiais diferenciados, gráficos, audiovisuais, etc., que contemplen os distintos estilos de aprendizaxe do alumnado. • Realizaremos actividades de recuperación para aquel alumnado que non teña acadados os obxectivos ao finalizar a unidade ou secuencia.

13. Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso que corresponda

Os temas transversais pretenden conseguir que os alumnos desenvolvan actitudes persoais que lles axuden a construír unha sociedade máis xusta.

As materias de Cultura Clásica, Grego e Latín, permiten un achegamento ao mundo antigo no que xorden ou continúan sistemas sociais e políticos como democracia e escravitude. Isto establece unha boa base para a crítica dos alumnos. Os temas transversais e de educación en valores serán parte dos contidos e centrarán o enfoque dos comentarios. Tales temas desenvolveranse do modo seguinte:

Educación para a convivencia

Farase especial énfase nos elementos de parentesco entre as linguas romances. Irmandarase a consideración do castelán, catalán e galego entre se e o parentesco das linguas peninsulares coas outras linguas románicas.

Educación para a igualdade de oportunidades de ambos sexos. Abordarase en perspectiva crítica a situación da muller na antigüidade e nos nosos días. Trátase de: Facer unha análise especial da muller e dos escravos e dos sistemas de educación grecorromanos. Recoñecer en textos clásicos e actuais situacións nas que se produza calquera tipo de discriminación por razón de sexo. Evitar formas, termos e expresións que denoten discriminación. Rexeitar calquera situación de discriminación por razón de sexo. Educación para a paz. A lectura de textos clásicos de filósofos, historiadores e poetas nos que se reflictan as repercusións sociais que a paz trae á sociedade e o coñecemento dos principais conflitos bélicos da antigüidade será o punto de partida para a reflexión.




886.15.90.98


Analizar e recoñecer nos textos clásicos as achegas de personaxes de calquera ámbito do mundo clásico no fomento da paz, as relacións entre os diversos pobos e a convivencia. Apreciar e valorar a diversidade lingüística e cultural de España e Europa como mostra da diversidade e riqueza culturais. Valorarase a tolerancia, a pluralidade de crenzas, o papel do dereito e as leis e a convivencia das sociedades antigas.

Educación moral e cívica.

Utilizar a lingua oral e escrita como instrumento para relacionarse cos demais. Reflexionar sobre o uso da lingua como medio para transmitir ideas, pensamentos e opinións, respectando os xuízos e opinións alleos. Alcanzar un compromiso persoal para a conservación do patrimonio artístico, lingüístico e cultural.

Educación ambiental

Estudo das modificacións que o home provocou no seu ámbito para o seu desenvolvemento. Estudo dos hábitos alimenticios de gregos e romanos así como dos seus costumes referentes ao coidado do corpo e mente.

Recoñecer e identificar na contorna restos arqueolóxicos que se relacionen coa cultura clásica. Comprometerse no mantemento e conservación de toda pegada do mundo clásico.

Educación para o lecer

Identificar en festas e espectáculos actuais a súa orixe grecolatina. Apreciar e valorar como un legado da civilización grecolatina a pervivencia de moitos deportes actuais e dos Xogos Olímpicos en particular.

14. Actividades complementarias e extraescolares programadas.

Dentro das actividades complementarias e extraescolares programadas dende o Departamento de Griego e Latín prevemos a realización das

seguintes actividades:

• A exposición nos murais do corredor de traballos do alumnado sobre: “A Mitoloxía na vida cotiá”, “ Xeografía de Grecia: unha viaxe”, “O léxico grego hoxe”; “Gastronomía grega”; “O legado de Homero” ou de outros temas suxeridos polo alumnado.

• Audicións de música griega antiga e actual.




886.15.90.98


• Asistencia á obra de teatro "Las aventuras de Ulises", no Teatro Principal o 5 de Marzo de 2020, con outros IES de Pontevedra.

• Participación no concurso "Odisea", organizado pola SEEC.

• Participación no Club de Letras do centro, en 1º Bacharelato.

Se é posible organizarase algunha viaxe para poder asistir a unha representación teatral de teatro clásico en Lugo, A Coruña ou Ourense., en función dos programas que se reciban no Departamento. Por outra parte, en reunións cos membros do Departamento de Latín e outros departamentos poderanse programar actividades conxuntas.

Intentaremos organizar una viaxe a Grecia a fin de curso, para o cal teremos reunión cos departamentos de Latín e Grego doutros centros de Pontevedra.

Proporemos ao alumnado a participación nalgunha actividade fóra do centro coa finalidade de comprobar a proximidade dos contidos adquiridos na materia, valorar o saber e o coñecemento e fomentar a crítica construtiva baseada en criterios acadados no saber científico. Este tipo de actividades dependerá en gran medida das programacións do centro e das programacións culturais da cidade e das cidades ou vilas próximas, pois propomos a asistencia a algún acto cultural relacionado cos conceptos da materia: teatro, exposicións, conferencias, etc

15. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.

A avaliación da programación permite detectar necesidades de recursos materiais e humanos, infraestrutura, etc. e racionalizar tanto o uso interno destes recursos como as demandas dirixidas ao centro educativo ou a Administración para que os facilite, en función das necesidades.

Xa durante o curso académico débese detectar o grao no que o alumnado adquire os contidos e os posibles erros ou defectos da programación (desmotivación, significatividade da aprendizaxe, interese por outros aspectos menos tratados ...). Así, serán obxecto de avaliación os estándares de aprendizaxe, obxectivos, contidos, procedementos e instrumentos de avaliación, metodoloxía, recursos e materiais, criterios de avaliación e secuenciación das unidades didácticas.




886.15.90.98


Ao finalizar o curso, en Xuño, o departamento elaborará unha memoria onde se recollerán os seguintes puntos en relación coas materias de Grego I e II:

1. Modificacións introducidas durante o curso na programación didáctica feita ao principio de curso e as súas motivacións. 2. Análise dos resultados das avaliacións dos alumnos en relación cos cursos anteriores. 3. Propostas para a revisión de:

a. A programación didáctica para o curso seguinte. b. A concreción curricular.

4. Funcionamento do departamento. 5. Composición do mesmo. 6. Temas máis importantes tratados nas reunións. 7. Informe de Actividades Complementarias e Extraescolares. 8. Valoración do traballo feito para a integración das TIC na práctica docente, fomento da lectura e desenvolvemento das competencias básicas.

Empregarase a seguinte plantilla:

Mecanismo avaliación e modificación de programación didáctica Escala

Indicadores de logro 1 2 3 4

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?

3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas

7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?




886.15.90.98


12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares? 17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

Documents

Programación didáctica do departamento de Grego e Latín ... · No Latín II ... dixital ou papel de textos orixinais ou adaptados, os le e escribe sen dificultade destacable. Recoñece,