PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CLARINETE - … con el clarinete - Lacruz, Puchol, Bou. Clarinette HEBDO Débutant – Serge Dangain Escuchar, leer y tocar 1 - Joop Boerstoel – Jaap

CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CLARINETE, CURSO 2015 / 2016

PROGRAMACIÓN

DIDÁCTICA

DE

CLARINETE

PROFESOR: RODRIGO MARTÍNEZ DÍAZ

CURSO 2015 / 2016

2



ÍNDICE

1. Introdución ................................................................................................................ 3

2. Grao elemental ......................................................................................................... 3

2.1. Obxectivos xerais do grao elemental........................................................ 3

2.2. Contidos xerais do grao elemental............................................................ 4

2.3. Obxectivos, contidos, recursos didácticos, temporalización, criterios de avaliación e mínimos esixidos específicos en cada curso do grao elemental

1º Curso………………………………………………………………... 4

2º Curso………………………………………………………………... 8

3º Curso..……………………………………………………………... 11

4º Curso……………………………………………………….……… 14

3. Grao profesional ..................................................................................................... 18

3.1. Obxectivos xerais do grao profesional.................................................... 18

3.2. Contidos xerais do grao profesional........................................................ 19

3.3. Obxectivos, contidos, recursos didácticos, temporalización, criterios de avaliación e mínimos esixidos específicos en cada curso do grao profesional

1º Curso………………………………………………………………. 19

2º Curso………………………………………………………………. 23

3º Curso………………………………………………………….…… 27

4º Curso…………………………………………………………….… 30

5º Curso…………………………………………………………….… 34

6º Curso…………………………………………………………….… 38

4. Procedementos e instrumentos de avaliación …………………………..…………... 42

5. Criterios de cualificación………………………………………………………...……… 42

6. Atención á diversidade ……………………………………………………………….... 43

7. Enfoque metodolóxico ………………………………………………………………….. 43

8. Probas de acceso ………………………………………………………………………. 46

9. Actividades culturais e de promoción do ensino ………………..…………………… 49

10. Observación sobre a revisión da programación e avaliación interna do departamento ……………………………………………………………………………. 49

3



1. INTRODUCIÓN

A lei orgánica 2/2006 do 3 de maio, de educación, establece no seu artigo 45 que as ensinanzas

artísticas teñen coma finalidade proporcionar ao alumnado unha formación artística de calidade e

garantir a cualificación dos futuros profesionais da música.

Toda actividade docente que pretenda acadar o éxito precisa dunha planificación na que se concreten

os obxectivos que a nosa actividade se propón, coa finalidade de orientar, dirixir e planificar

coherentemente os procesos de intervención educativa.

Podemos entender que unha programación didáctica é un plan de actuación, unha forma de organizar a

actividade docente, dándolle unha estrutura coherente coas características do ensino e coas

circunstancias nas que se produce, sempre tendo como referente o currículo establecido oficialmente.

Esta programación terá un carácter aberto e flexible, de tal xeito que trate de adaptarse ás necesidades

educativas diferenciadas do alumnado, do contexto e do centro.

2. GRAO ELEMENTAL

O artigo 48 establece que as ensinanzas elementais de música terán as características e a organización

que as administracións educativas determinen. Ditas características veñen nombradas no posterior

decreto do DOGA do 27 de Setembro de 2007.

2.1 Obxectivos Xerais do Grao Elemental:

O ensino do Clarinete no Grao Elemental terá como obxectivo contribuír a desenvolver no alumnado

as capacidades seguintes:

Adoptar unha posición corporal que permita respirar con naturalidade e que favoreza a correcta

colocación do instrumento e a coordinación entre ambas mans.

Controlar o aire mediante a respiración diafragmática e os músculos que forman a embocadura

de xeito que posibilite unha correcta emisión, afinación, articulación e flexibilidade do son.

Saber empregar con precisión os reflexos necesarios para corrixir de forma automática a

afinación das notas e a calidade do son.

Coñecer as características e posibilidades sonoras do instrumento e sabelas empregar, dentro

das esixencias do nivel tanto na interpretación individual como de conxunto.

Demostrar unha sensibilidade auditiva que permita o control permanente da afinación e

perfeccionamento continuo da calidade sonora.

Emitir un son estable, en toda a extensión do instrumento, comezando a empregar os matices

para dar cor e expresión á interpretación musical.

Interpretar un repertorio básico integrado por obras de diferentes épocas e estilos, dunha

dificultade acorde a este nivel.

4



2.2 Contidos Xerais do Grao Elemental:

Práctica da relaxación e a respiración para o desenvolvemento da capacidade pulmonar.

Fortalecemento dos músculos faciais. Exercicios de respiración sen instrumento e con el (notas

longas controlando a afinación, calidade do son e dosificación do aire).

Desenvolvemento da sensibilidade auditiva como premisa indispensable para a obtención

dunha boa calidade de son.

Práctica de escalas e intervalos (terceiras, cuartas) controlando a emisión do ar en diferentes

articulacións.

Emisión do son en relación coas dinámicas e alturas.

Desenvolvemento da flexibilidade nos saltos, nas articulacións, nos trinos, etc.

Práctica de conxunto con outros instrumentos para desenvolver a afinación, o axuste e a

precisión rítmica.

Adestramento permanente e progresivo da memoria.

Adquisición de hábitos de estudo correctos e eficaces.

Lectura á vista de obras ou fragmentos sinxelos.

Iniciación á comprensión das estruturas musicais nos seus niveis –motivos, temas, períodos, frases,

seccións, etc. – para chegar a unha interpretación consciente

Selección progresiva en canto ao grao de dificultade de exercicios, estudos e obras do repertorio

que se consideren útiles para o desenvolvemento conxunto da capacidade musical e técnica do

alumno.

2.3 Obxectivos, contidos, recursos didácticos, criterios de avaliación e mínimos esixidos

específicos en cada curso do grao elemental:

5



1º CURSO DO GRAO ELEMENTAL

Obxectivos:

Mostrar os fundamentos dunha posición corporal correcta controlando un ton muscular axeitado do

tronco e das extremidades tanto nunha posición erguida como sentada.

Adquirir os fundamentos dunha boa técnica respiratoria, embocadura e emisión.

Iniciar o alumno no sentido da afinación a través da práctica na clase colectiva.

Reter e madurar os coñecementos adquiridos nas clases individuais e colectivas.

Memorizar pequenos fragmentos musicais.

Coñecer as indicacións de medida, ritmo, dinámica e articulación que se atopan nos textos musicais

propostos neste curso.

Adquirir hábitos de estudo correctos.

Coñecer o clarinete como instrumento musical: partes que o compoñen, nome das chaves,

mantemento e hixiene.

Contidos:

Control, dominio e rectificación da posición corporal do alumno e do instrumento coa axuda dun

espello.

Realización da montaxe, desmontaxe e limpeza do clarinete correctamente sen forzar ningunha das

partes.

Exercicios de respiración con e sen instrumento.

Exercicios de embocadura e emisión.

Exercicios de afinación.

Exercicios de memorización e de interpretación.

6



Recursos Didácticos:

Estudos

Aprende con el clarinete - Lacruz, Puchol, Bou.

Clarinette HEBDO Débutant – Serge Dangain

Escuchar, leer y tocar 1 - Joop Boerstoel – Jaap Kastelein

Obras

La Clarinette Classique, Vol. A - J. Lancelot et H. Classens.

The Really Easy Clarinet Book - John Davies & Paul Harris.

TEMPORALIZACIÓN:

PRIMEIRA AVALIACIÓN

- Aprende con el clarinete, ata a lección 10

- Clarinette HEBDO, libro do primeiro trimestre

- La clarinette classique, 2 pezas

SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escalas de FaM e SolM, unha oitava.


- Clarinette HEBDO, libro do segundo trimestre


TERCEIRA AVALIACIÓN

- Escalas de FaM, SolM e Do M, dúas oitavas


- Clarinette HEBDO, libro do terceiro trimestre


Nota: Esta temporalización estará suxeita aos cambios que o profesor considere oportunos para

atender ás necesidades individuais de cada alumno-a.

7



Criterios de Avaliación:

Mostrar nos estudos a capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo,

interese...).

Demostrar que se asimila unha correcta posición corporal.

Interpretar os estudios para o curso utilizando os elementos básicos da interpretación: tempo,

articulación, dinámica e estilo, acordes coa dificultade do curso.

Memorizar textos musicais empregando a medida, articulación e fraseos axeitados ao nivel.

Ler textos a primeira vista con fluidez e comprensión.

Demostrar a adquisición de hábitos correctos de estudo.

Criterios mínimos esixidos para acadar unha cualificación positiva:

Manter unha postura corporal e respiración correctas.

Amosar interese e constancia na preparación de obras e estudos.

Ser quen de realizar unha lectura instrumental correcta das pezas e exercicios

programados.

Interpretar as obras aplicando certos criterios de estilo e musicalidade.

Acadar unha cualificación igual ou superior a 5 aplicando as porcentaxes sinaladas nos criterios de

cualificación.

Participar polo menos unha vez durante o curso nas audicións do centro.

8




Obxectivos:

Desenvolver os fundamentos dunha posición corporal correcta do instrumento e do instrumentista.

Afianzar o proceso da inspiración, retención e expulsión do ar

Iniciar ao alumno no control necesario dos músculos que conforman a embocadura permitindo unha

boa calidade sonora en todos os rexistros.

Diferenciar e empregar os diferentes tipos de articulacións básicas: legato, stacatto e picado-ligado.

Mellorar progresivamente o sentido da afinación relativa (clase individual e colectiva) e de conxunto

(clase colectiva).

Elaborar coa axuda do profesor un sistema de traballo individual aplicable ao estudo diario.

Comprender e asimilar as estruturas musicais que poidan presentarse neste nivel, para acadar unha

mellor interpretación.

Memorizar fragmentos musicais.

Coñecer as características e posibilidades sonoras do instrumento.

Empregar as indicacións de medida, ritmo, dinámica e articulación dos textos musicais propostos

neste curso.


Traballar a música de conxunto en diferentes formacións durante a clase colectiva (dúos, tríos,

cuartetos,...).

9



Contidos:

O control e dominio progresivo da posición do clarinete e do clarinetista.

Exercicios de respiración con e sen instrumento.

Exercicios de embocadura e emisión.


Exercicios para desenvolver a flexibilidade nos saltos e articulacións.

Interpretación e memorización dos textos musicais a nivel individual e de conxunto.


Estudos

20 études faciles pour clarinette - J. Lancelot.

Vingt six études élémentaires pour clarinette - Dancla, Wohlfahrt (J. Lancelot).

Escuchar, leer y tocar 2 - Joop Boerstoel – Jaap Kastelein

Obras

La Clarinette Classique, Vol. A e B - J. Lancelot et H. Classens.

Abracadabra Clarinet Duets – Malcolm Pollock

10



TEMPORALIZACIÓN:


- Iniciación á escala cromática

- Escalas e arpexios de FaM, SolM e DoM

- 20 études faciles pour clarinette, 4 estudos

- Vingt six études élémentaires pour clarinette, 5 estudos.

- La clarinette classique vol A, 5 pezas

SEGUNDA AVALIACIÓN

- Iniciación á escala cromática (continuación)

- Escala e arpexio de DoM e Lam



- La clarinette classique vol B, 4 pezas


- Escala cromática

- Escalas e arpexios de FaM e Rem, SolM e Mim






11





interese... ).

Interpretar os estudos para o curso utilizando os elementos básicos da interpretación: tempo,

articulación, dinámica e estilo, acordes coa dificultade do curso.

Memorizar textos musicais empregando a medida, articulación e fraseos axeitados co nivel.


Capacidade de adaptación á música colectiva.






programados.



cualificación.


12




Obxectivos:

Desenrolar os fundamentos dunha posición corporal correcta do instrumento e do instrumentista.

Coñecer e valorar a importancia da respiración abdómino-diafragmática como medio para posibilitar

un son estable e centrado.

Coñecer as características e posibilidades sonoras do instrumento.

Mellorar o dominio da embocadura permitindo unha boa calidade sonora en todos os rexistros.

Desenrolar o uso das articulacións básicas para acadar unha maior axilidade e flexibilidade nas

propostas musicais do curso.

Iniciar ao alumno no emprego dos reflexos necesarios para corrixir de forma consciente a afinación

das notas e a calidade do son relacionándoo coa respiración e a embocadura.


Consolidar e perfeccionar os elementos técnicos.

Desenrolar por si mesmo un sistema de traballo individual que rentabilice o tempo empregado no

estudo diario.

Memorizar un estudo ou tempo dunha obra proposta neste curso.

Contidos:

Control e dominio progresivo da posición do clarinete e do clarinetista.

Práctica de exercicios con e sen instrumento para iniciar ao alumno na respiración

abdómino-diafragmática.

Exercicios de embocadura e emisión: notas sostidas (notas longas) en diferentes dinámicas (ff, mf, p,

pp, crescendo, diminuendo, crescendo-diminuendo).

Exercicios para desenrolar a flexibilidade nos saltos e articulacións.



13




Estudos

Vingt cinq études faciles et progressives - Grünwald, Kayser, Hermann (J. Lancelot)

Vingt études faciles pour la clarinette - A. Samie (U. Delécluse)

Vingt six études élémentaires pour clarinette – J. Lancelot

Escoitar, ler e tocar (vol.2) – J. Boerstoel e J. Kastelein

Obras

La Clarinette Classique, (vol. B e C) - J. Lancelot et H. Classens.

Abracadabra Clarinet Duets – Malcolm Pollock

Belwin Master Duets (Clarinet Easy) – K. Snell

14



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática ata Do5

- Escalas e arpexios de ReM e Sim

- Vingt cinq études faciles et progressives, 3 estudos



SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- Escalas e arpexios SibM e Solm


- La clarinette classique vol C, 3 pezas


- Escala cromática

- Repaso de todas as escalas e arpexios maiores e menores aprendidos ata agora





15





interese…).

Valoración das capacidades auditivas, rítmicas e da actitude diante do estudo.

Interpretar os estudos e obras programadas para o curso utilizando os elementos básicos da

interpretación: tempo, articulación, dinámica e estilo, acordes coa dificultade do curso.


Demostrar a adquisición dunha correcta calidade do son e da afinación.



Demostrar a adquisición de hábitos correctos de estudo

Criterios mínimos esixidos para acadar unha cualificación positiva




programados.



cualificación.

Participar polo menos unha vez durante o curso nas audicións do centro

16




Obxectivos:

Adoptar unha posición corporal que permita respirar con naturalidade e que favoreza a correcta

colocación do instrumento así como a coordinación entre ambas mans.

Controlar o aire mediante a respiración diafragmática e músculos que interveñen na embocadura de

maneira que posibiliten unha correcta emisión, afinación, articulación e flexibilidade do son.

Saber empregar con precisión os reflexos necesarios para corrixir a afinación das notas e a calidade

do son.

Adquirir hábitos e técnicas de estudo rentables que posibiliten a consecución dos obxectivos do

curso.

Consolidar e perfeccionar os elementos técnicos.

Memorizar completamente unha das obras propostas no curso.

Coñecer as características e posibilidades sonoras do clarinete e saber empregalas tanto na

interpretación individual como de conxunto.

Interpretar un repertorio básico integrado por obras de diferentes épocas e estilos, dunha dificultade

acorde a este nivel.

Coñecer unha breve descripción historica do clarinete, dende a súa aparición ata os nosos días.

Contidos:

Control e dominio progresivo da posición do clarinete e do clarinetista.

Práctica de exercicios con e sen instrumento para desenrolar a capacidade pulmonar do alumno na

respiración abdómino-diafragmática

Exercicios de embocadura e emisión: notas sostidas en diferentes dinámicas (ff, mf, p, pp, crescendo,

diminuendo, crescendo-diminuendo).

Inicio ao estudo dos trinos.

17



Iniciación á compresión das estructuras musicais nos distintos niveis, para chegar a través delas a

unha interpretación consciente e non meramente intuitiva.



Coñecemento das características acústicas e dos feitos históricos propios do clarinete e dos

instrumentos da súa familia.


Estudos

22 études pour clarinette - J. Lancelot.

26 studies for clarinet - Jan Van Beekum.

Escoitar, ler e tocar (vol.2) – J. Boerstoel e J. Kastelein

Obras

Sonata Nº 1 - J. X. Lefevre.

Divertimento Nº 2 - W. A. Mozart.

Romanza - M. Reger.

Belwin Master Duets (Clarinet Easy) – K. Snell

18



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- Escala e arpexio de LaM

- 26 studies for clarinet – 4 estudos


- Unha obra das indicadas en recursos didácticos

SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- Escala e arpexio de MibM



- Unha obra das indicadas en recursos didácticos


- Escala cromática




- Unha obra das indicadas en recursos didácticos.



19




Valoración das aptitudes do alumno e da sua actitude diante da asignatura.


interese...).

Valoración das capacidades auditivas, rítmicas e da actitude diante do estudo.

Interpretar os estudos e obras programadas para o curso utilizando os elementos básicos da

interpretación: tempo, articulación, dinámica e estilo, acordes coa dificultade do curso.

Demostrar a adquisición dunha correcta calidade do son e da afinación.









programados.



cualificación.


20



3. GRAO PROFESIONAL

A lei orgánica 2/2006 do 3 de Maio, de educación, establece no seu artigo 6.2 que o goberno fixará, en

relación cos obxectivos, as competencias básicas, os contidos e os criterios de avaliación, os aspectos

básicos do currículo que constitúen as ensinanzas mínimas.

Presentamos a concreción do dito decreto a nivel de aula do grao profesional. Neste nivel, a principal

finalidade é a de proporcionar ao alumnado unha formación artística de calidade e garantir a

cualificación dos futuros profesionais.

3.1 Obxectivos Xerais do Grao Profesional:

A ensinanza de clarinete no Grao profesional terá como obxectivo contribuír ao desenvolvolvemento

nos alumnos as seguintes capacidades:

Dominar escalas, arpexos e terceiras das tonalidades maiores e menores.

Conseguir un son estable e equilibrado en todos os rexistros do clarinete.

Dominar os aspectos técnicos para conseguir unha interpretación correcta.

Amosar unha autonomía e sensibilidade auditiva para resolver cuestións relacionadas coa

interpretación (dixitación, fraseo, articulación e afinación).

Interpretar correctamente un repertorio extenso e variado con criterio persoal.

Ter uns hábitos de traballo que inclúan o método, a constancia, a valoración do esforzo e a

autocrítica.

Dominar a lectura a primeira vista e a memorización.

Mostrar interese e capacidade de superación.

Participar nas manifestacións musicais relacionadas co seu instrumento.

Interpretar en público, con calidade artística e capacidade comunicativa.

21



3.2. Contidos Xerais do Grao Profesional:

Coñecemento para solucionar problemas mecánicos do clarinete.

Coñecemento para adecuar canas.

Coñecemento conceptual do clarinete e do seu mantemento.

Coñecemento dalgúns feitos acústicos.

Coñecemento do repertorio de clarinete na música de cámara.

Práctica de escalas, arpexos, terceiras das tonalidades maiores e menores

Traballo de estudos específicos que permitan solucionar e perfeccionar dificultades mecánicas e

técnicas concretas.

Proxección e calidade do son, estabilidade na afinación e control das dinámicas.

Traballo dun repertorio básico que inclúa obras de épocas e estilos diferentes.

Lectura a primeira vista aplicada a repertorio.

Desenvolvemento da memorización.

Interese polas manifestacións musicais relacionadas coa materia.

Hábito de traballo persoal e autocrítico, e vontade de superación persoal.

3.3 Obxectivos, contidos, recursos didácticos, criterios de avaliación e mínimos esixidos

específicos en cada curso do grao profesional a continuación.

22



1º CURSO DO GRAO PROFESIONAL

Obxectivos:

Perfeccionar a técnica respiratoria, embocadura, emisión e afinación.

Mostrar dominio do corpo en función á práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriais internos.

Controlar e coñecer cada vez máis o instrumento

Coñecer as principales características que determinan a música nas diferentes épocas.

Demostrar suficiente autonomía técnico-práctica para abordar todas e cada unha das dificultades que

poidan aparecer nas interpretacións que se aborden durante o curso.

Interpretar utilizando a medida, afinación, fraseo e articulación correctos.

Prácticar música de conxunto, en formacións de diversa configuración desenrolando o sentido da

interdependencia.

Memorizar textos musicais.

Adquirir fluidez na lectura a primeira vista.

Adquirir unha técnica de estudo rentable.

Contidos:

Exercicios de respiración, embocadura, emisión e afinación.

Traballo auditivo (oído interno), para recoñecer conceptos tais como: afinación, timbre e intensidade,

coa posibilidade de modificalos. Perfeccionamento da interválica afinada.

Perfeccionamento do control postural do corpo, buscando a mellor funcionalidade sonora.

Exercicios de mecanismo. Escalas, terceiras e arpexos.

Exercicios de articulación.

Exercicios de interpretación.

Práctica interpretativa en grupo, buscando escoitar aos demais sen perder as referencias do son

propias.

Entrenamento da memoria.

23



Exercicios de lectura a primeira vista.

Coñecemento dalgúns feitos acústicos e históricos do clarinete.

Técnicas de estudo.

RECURSOS DIDÁCTICOS:

Estudos

Método completo para clarinete 1ª Parte - A. Romero.

- Exercicios da pax. 19 á pax. 27 e da pax. 56 á pax. 98

21 Caprichos - Gambaro.

26 Estudios – C. Rose

Escalas – Stiévenard (da pax. 2 á pax. 25).

Obras

Concerto - N. Rimsky-Korsakov.

Arabesque - M. Poot.

Sonatina - W. A. Mozart.

Fantasía - C. Nielsen.

Serenata - F. Schubert.

Suite in five - P. Harris.

Sonata en Do menor - G. F. Händel.

Four short pieces - H. Ferguson.

Adagio - H. J. Baermann.

24



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- Escalas e arpexios de MibM e Dom

- 21 Caprichos (Gambaro) – 3 estudos

- 26 Estudios (Rose) – 3 estudos

- Unha obra clásica das indicadas en recursos didácticos

SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- Escalas e arpexios de LaM e Fa#m



- Unha obra romántica das indicadas en recursos didácticos


- Escala cromática




- Unha obra moderna das indicadas en recursos didácticos



25




Mostrar a capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo, interese…).

Demostrar que se utiliza un esforzo muscular e unha respiración axeitados ás esixencias da execución

musical.

Demostrar o dominio na execución dos estudos e das obras sen desligar os aspectos técnicos dos

musicais.

Demostrar a sensibilidade auditiva na afinación e no uso das posibilidades sonoras do instrumento.

Mostrar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e

interpretativos.

Memorizar e ler a primeira vista textos musicais acordes co nivel no que se encontra o alumno.


Presentarse aos exames, probas ou audicións propostas




programados.



cualificación.


26




Obxectivos:


Mostrar dominio do corpo na práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriais internos.

Controlar e coñecer cada vez máis o seu instrumento.

Coñecer as principais características que determinan a música nas diferentes épocas.


poidan aparecer nas interpretacións que se aborden durante o curso.


Practicar música de conxunto, en formacións de diversa configuración desenrolando o sentido da

interdependencia.




Contidos:


Traballo auditivo (oído interno) para recoñecer conceptos como: afinación, timbre e intensidade, coa

posibilidade de modificalos. Perfeccionamento da interválica afinada.





Práctica interpretativa en grupo, buscando escoitar aos demais sen perder as referencias do proprio

son.


27




Coñecemento dalgúns feitos acústicos e históricos do clarinete.



Estudos

24 Caprices - Jean Calmel.

26 études - C. Rose.

21 capricci - Gambaro

Método completo para clarinete 1ª Parte - A. Romero. - Exercicios da pax. 27 á pax. 34.

Escalas - Stiévenard (da pax. 26 á pax. 49).

Obras

Divertimento Nº 3 - W. A. Mozart.

Adagio en Sol menor - T. Albinoni.

Sonata - Wanhal.

Concierto Nº 3 - C. Stamitz.

Sonatina - P. Harris.

Tres piezas - J. Pons Server.

Concertino - G. Tartini.

Five Bagatelles - G. Finzi.

Variaciones Op. 33 - C. M. V. Weber.

28



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- Escalas e arpexios de LabM e Fam




SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- Escalas e arpexios de MiM e Do#m





- Escala cromática







29




Mostrar a capacidade de aprendizaxe progresiva individual (dedicación, esforzo, interese...).


musical.

Demostrar dominio na execución dos estudos e das obras sen separar os aspectos técnicos dos

musicais.

Demostrar sensibilidade auditiva na afinación e no uso das posibilidades sonoras do instrumento.


interpretativos.







programados.



cualificación.


30




Obxectivos:


Dominar o corpo en función da práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriais internos.

Controlar e coñecer cada vez máis o seu propio instrumento.



poidan aparecer nas interpretacións que se aborden durante o curso, detectando concretamente os

erros e problemas técnicos, intentando plantexar exercicios para superar as dificultades.

Evolucionar na velocidade de dixitación, sen perder os parámetros de calidade e control adquiridos

ata o momento.


Prácticar música de conxunto, en formacións de diversa configuración desenrolando o sentido da

interdependencia.




Contidos:





Exercicios técnicos específicos incrementados en velocidade, que propicien a interdependencia de

acción dos órganos corporais.


31





Práctica interpretativa en grupo, buscando escoitar ós demais sen perder as referencias proprias do

son.





Estudos

40 études pour clarinette Cahier 1 - C. Rose.

Método completo para clarinete - A. Romero.

- 1ª Parte: Ejercicios diarios de mecanismo da pax. 34 á pax. 40

- 2ª Parte: Ejercicios y lecciones para las diversas formas del picado da pax. 2 á pax. 46

416 études progressives Cahier 1 - F. Kroepsch.

Obras

Studie - Donizetti.

Mozartiana - W. A. Mozart.

Sonata - F. Danzi.

Romanze - R. Strauss.

Fantasy pieces Op. 43 - N. Gade.

Sonata en Sol menor - G. F. Händel.

Concierto en Mi b Op. 36 - F. Krommer.

Canzonetta Op. 19 - G. Pierné.

Five Pieces - G. Jacob.

32



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- Escalas e arpexios de RebM e Sibm

- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala DoM e Lam



SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- Escalas e arpexios de SiM e Sol#m

- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala SolM e Mim




- Escala cromática


- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala FaM e Rem





33




Mostrar a capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo, interese... ).


musical.

Demostrar o dominio na execución dos estudos e das obras sen separar os aspectos técnicos dos

musicais.

Demostrar a sensibilidade auditiva na afinación e no uso das posibilidades sonoras do instrumento.


interpretativos.


Nivel técnico asimilado e velocidade de execución.






programados.



cualificación.


34




Obxectivos:


Mostrar dominio do corpo en función da práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriais internos.







ata o momento.



interdependencia.




Contidos:








35






son.





Estudos

30 studi in tutte le tonalitá - I. Müller.

40 études pour clarinette vol. 1 - C. Rose.

Método completo para clarinete 1ª Parte - A. Romero

- Ejercicios diarios de mecanismo da pax. 40 á pax. 47


Obras

Gran dúo concertante - C. M. V. Weber.

Concierto Nº 1 - C. Stamitz.

Sonate en Mi b Op. 167 - C. Saint-Saëns.

Duo Concertante - D. Milhaud.

Sonata Op. 49 - M. Reger.

Fantasía - G. Rossini.

Concierto - I. Pleyel.

Introduzione ed allegro appassionato Op. 256 - C. Reinecke.

36



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala ReM e Sim



SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala SibM e Solm




- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 1 (Kroepsch) – exercicios da escala LaM e Fa#m


- Unha obra moderna das indicadas en recursos didácticos.



37




Mostrar a capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo, interese..).


musical.


musicais.



interpretativos.








programados.



cualificación.


38




Obxectivos:

Mostrar un dominio do corpo en función da práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriais

internos.







ata o momento.


Ampliar o coñecemento de novos efectos sonoros a desenrolar no instrumento.


interdependencia.




Contidos:







39



Control de novos efectos sonoros resultantes do clarinete e da súa representación na partitura.





son.

Adestramento da memoria.




Estudos

40 études pour clarinette vol. 2 - C. Rose.

30 Capricci per clarinetto - E. Cavallini.

48 etüden Heft I - A. Uhl.

Método completo para clarinete - A. Romero.

- 1ª Parte: Ejercicios diarios de mecanismo da pax. 47 á pax. 51

- 2ª Parte: 24 estudios en todos los tonos mayores y menores da pax. 91 á pax. 119


Obras

Sonata - P. Hindemith.

Concierto Op. 73 Nº 1 - C. M. V. Weber.

Sonatina - B. Martinu.

Sonata K. 521 - W. A. Mozart.

Sonata Op. 120 Nº 1 - J. Brahms.

40



Sonatina - D. Milhaud.

Concerto - G. S. Mercadante.

Sonatina - Malcolm Arnold.

Introducción, tema y variaciones - G. Rossini.

TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala MibM e Dom

- 40 Estudios (Rose vol.2) – 6 estudos


SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala MiM e Do#m




- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala LabM e Fam


- Unha obra moderna das indicadas en recursos didácticos.



41




Mostrar a capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo, interese...).


musical.


musicais.



interpretativos.








programados.



cualificación.


42




Obxectivos:

Mostrar un dominio do corpo en función da práctica do clarinete. Recoñecementos sensoriales

internos.







ata o momento.


Ampliar o coñecemento de novos efectos sonoros a desenrolar no instrumento.


interdependencia.




Contidos:







43



Control de novos efectos sonoros resultantes do clarinete e da súa representación na partitura.


Exercicios de articulación. Exercicios de interpretación.

Práctica interpretativa en grupo, buscando escoitar ós demais sen perder as referencias do proprio

son.


Exercicios de lectura a primeira vista. Técnicas de estudo.


Estudos

22 studi progressive - Gambaro.

416 études progressives Cahier 2 - Kroepsch

10 Grandi studi - L. Savina.

48 etüden Heft II - A. Uhl.

Método completo para clarinete 1ª Parte - A. Romero.

- Ejercicios diarios de mecanismo da pax. 51 á pax. 55.

24 Studies In All Keys Op. 49 - Robert Stark.

Obras

Concierto para clarinete K. 622 - W. A. Mozart.

Sonata - L. Bernstein.

Première Rhapsodie - C. Debussy.

Sonatina - H. Genzmer.

Sonatina - B. Bartók.

Sonata Op. 120 Nº 2 - J. Brahms.

44



Estudio melódico Op. 33 - M. Yuste.

Premiére Sonate - F. Devienne.

Dance Preludes - W. Lutoslawski.


Mostrar capacidade de aprendizaxe progresivo individual (dedicación, esforzo, interese... ).


musical.


musicais.



interpretativos.








programados.



cualificación.


45



TEMPORALIZACIÓN:


- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala SiM e Sol#m

- 24 Studies In All Keys Op. 49 (Robert Stark) – 4 estudos

- Dúas obras das indicadas en recursos didácticos

SEGUNDA AVALIACIÓN

- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala RebM e Sibm


- Dúas obras das indicadas en recursos didácticos


- Escala cromática

- 416 études progressives Cahier 2 (Kroepsch) – exercicios da escala Fa#M e Re#m


- Dúas obras das indicadas en recursos didácticos.



46



4. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación constitúe unha parte moi importante do proceso da ensinanza aprendizaxe, xa que nos

permite recoller información e analizala para orientarnos e tomar decisións. Isto supón que o proceso

sexa aberto e flexible, é dicir, que admita reaxustes a fin de obter unha maior rentabilidade do mesmo.

A avaliación dos graos elemental e profesional, levarase a cabo tendo en conta os obxectivos xerais e os

do curso. O nivel de cumprimento destes obxectivos, non ha de ser medido de forma mecánica, senón

con flexibilidade, tendo presente a situación inicial do alumno, as súas características persoais e as súas

posibilidades.

A avaliación da aprendizaxe dos alumnos será continua e integradora e levarase a cabo a través das

actividades realizadas na clase.

Controlarase de preto como responde e evoluciona o alumno ante unha nova aprendizaxe e a súa

asimilación. Evidentemente, non soamente teremos en conta aspectos técnicos e mecánicos, senón a

súa formación máis completa, desde o punto de vista dos hábitos adquiridos, a musicalidade, o interese

e a adaptación ó instrumento.

5. CRITERIO DE CUALIFICACIÓN

Para a cualificación do alumno consideraráse a asistencia con regularidade a clase como directamente

vencellada coa actitude mostrada ante a materia, o nivel de cumprimento dos obxectivos do curso e a

traxectoria do alumnado.

Serán cualificados con un 9 ou un 10 os alumnos que superen de xeito sobresaínte os obxectivios

fixados para ese curso.

Serán cualificados cun 7 ou 8 os alumnos que superen de xeito notable os obxectivos fixados para

ese curso.

Serán cualificados cun 6 os alumnos que superen os obxectivos mínimos e manifesten una actitude

positiva cara a asignatura.

Serán cualificados cun 5 os alumnos que simplemente superen os obxectivos mínimos.

Serán cualificados cun 4 os alumnos que non acaden os obxectivos mínimos pero manifestaran unha

actitude positiva e ofrecen posibilidades claras de recuperación.

Serán cualificados cun 3, 2 ou 1 aqueles alumnos que claramente non acaden os obxectivos mínimos,

dependendo a cualificación dos criterios de avaliación referidos á actitude ante a materia.

47



6. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Para responder ás necesidades concretas do alumnado con necesidades educativas especiais compre

facer as adaptacións metodolóxicas e curriculares correspondentes.

Dependendo das circunstancias que se presentan na aula, o profesor poderá plantexar as seguintes

estratexias:

Adaptacións do material didáctico, que ofrezan unha amplia gama de actividades didácticas que

respondan aos diferentes graos de aprendizaxe.

Variacións da metodoloxía, para adaptala ás necesidades de cada alumno.

Propoñer actividades de traballo diferenciadas: o profesor fará unha análise dos contidos da

materia e preparará actividades con distinto nivel de dificultade que permitan tratar estes

mesmos contidos con esixencias distintas.

Organizar o traballo de forma flexible e con ritmos distintos de aprendizaxe.

Acelerar ou frear o ritmo de introducción de novos contidos adaptándose ao alumno

individualmente.

Reforzar as capacidades do alumno e fomentar o seu espíritu de superación

48



7. ENFOQUE METODOLÓXICO

A interpretación musical, meta dos ensinos instrumentais, é, por definición, un feito diverso,

profundamente subxectivo, e no seu resultado sonoro final fúndese en unidade indisoluble a mensaxe

do creador contido na obra e a persoal maneira de transmitilo do intérprete, que fai propia esa mensaxe

modulándoa a través da súa propia sensibilidade. Como en toda tarefa educativa, é o desenvolvemento

da personalidade e a sensibilidade propias do alumno o fin último que se persegue aquí, de maneira

acusada canto que a música é, ante todo, vehículo de expresión de emocións e non de comunicación

conceptual, no que o subxectivo ocupa, por conseguinte, un lugar primordial.

Ao longo dun proceso de aprendizaxe desta índole, o profesor ten que ser máis que nunca un guía, un

conselleiro, que á vez que dá solucións concretas a problemas ou dificultades igualmente concretos,

debe en todo aquilo que teña un carácter máis xeral, esforzarse en dar opcións e non en impor criterios,

en orientar e non en conducir como da man cara uns resultados predeterminados, e en estimular e

ensanchar a receptividade e a capacidade de resposta do alumno ante o feito artístico. Na construcción

da súa nunca definitiva personalidade artística, o alumno é protagonista principal, por non dicir único, o

profesor non fai se non un labor de “arte maiéutica”.

As programacións deben estar abertas, flexibles, para que, atendendo ao progreso da técnica, se adapten

ás características e ás necesidades individuais de cada alumno tratando de desenrolar as súas

posibilidades e de suplir as súas carencias.

No que á técnica se refire, é necesario concibila (e facela concibir ao alumno), nun sentido profundo,

como unha verdadeira “técnica de interpretación”, que supera con moito o concepto da pura mecánica

da execución (que, sen embago, é parte integrante dela) de feito, a técnica, no seu sentido máis amplo, é

a realización mesma da obra artística e, por tanto, fusiónase, intégrase nela e é, simultaneamente, medio

e fin.

49



Todo este proceso debe garantir a funcionalidade das aprendizaxes, asegurando que poidan ser

utilizadas nas circunstancias reais nas que o alumno as necesite. Por aprendizaxe funcional enténdese

non só a posible aplicación práctica do coñecemento adquirido, senón tamén e sobre todo, o feito de

que os contidos sexan necesarios e útiles para levar a cabo outras aprendizaxes e para enfrontarse con

éxito á adquisición doutros contidos, presentandose cunha estructuración clara a interrelación e a

conexión entre distintos contidos dunha mesma asignatura e entre contidos de distintas asignaturas.

Deste modo, poderíamos resumir a metodoloxía a utilizar como:

- Activa: que asegure a participación do alumnado no proceso de ensinanza-aprendizaxe, baseando

o seu avance na búsqueda de coñecementos.

- Flexible.

- Personalizada: que se adecúe ás capacidades intelectuais , físicas e ao ritmo volutivo de cada

alumno/a, que atenda á pluralidade de necesidades e intereses.

- Autónoma e participativa: que favoreza a capacidade de aprender por si mesmos e de realizar

actividades en grupo. Fará fincapé na competencia “aprender a aprender” como aspecto

imprescindible para os estudos musicais.

- Favorecerá unha aprendizaxe significativa e interdisciplinar, non en bloques estancos.

- Atenderá á diversidade de motivacións, capacidades e intereses do alumnado.

- A aprendizaxe e a convivencia dos alumnos estará sempre nun marco de tolerancia e respecto.

- A educación en valores será o tema transversal máis importante.

- Fomentará a participación da comunidade educativa no proceso de ensinanza-aprendizaxe.

- Fomentará a autonomía crecente do alumnado .

- Primará a idea de que o feito de tocar en público é un acto de xenerosidade, é compartir e non

competir con alguén, é comunicar e non impoñer, é unha linguaxe e non unha demostración de

facultades.

50



8. PROBAS DE ACCESO

PROBAS DE ACCESO AO GRAO ELEMENTAL

Na proba de instrumento a cada curso interpretaránse dúas pezas, das cales unha delas deberá

interpretarse de memoria, e un anaco a primeira vista proposto polo tribunal.

As obras que o requiran deberán ser acompañadas ó piano que proporcionará o alumno.

As dúas pezas a interpretar escolleranse da lista que figura a continuación:

ACCESO A 2º CURSO DO GRAO ELEMENTAL

La clarinete classique A – J.Lancelot e H.Classens

-Nº1: SIMPLICE - K.Czerni.

-Nº2: PETITE PIÈCE – A. Diabelli.

-Nº3: BERCEUSE – C. Gurlitt.


La clarinete classique B – J.Lancelot e H.Classens

-Nº6 CHANT DU MATIN – F. Kummer.

-Nº7 MENUET – J. Matteson.

-Nº9 MÉLODIE – J. X.Lèfevre.


La clarinete classique C – J.Lancelot e H.Classens

-Nº1 ANDANTINO – M.F.Blasius.

-Nº2 ARIOSO – M.Yost.

-Nº3 MENUET – G.F.Fuchs.

51



PROBAS DE ACCESO AO GRAO PROFESIONAL

Na proba de instrumento a cada curso, interpretaranse tres obras de diferentes estilos das cales

unha deberá ser interpretada de memoria.

As obras que o requiran deberán ser acompañadas ó piano que proporcionará o alumno.

As tres obras a interpretar escolleranse da lista que figura a continuación:

ACCESO A 1º CURSO DO GRAO PROFESIONAL

-SONATA Nº1 – J. X. Lefevre

-DIVERTIMENTO Nº2 – W. A. Mozart

-PASTOURELLE – M. Dengiudice


-CONCERTO – Rimsky-Korsakov

-SUITE IN FIVE – P. Harris

-SONATA EN Do menor – G. F. Händel

-FOUR SHORT PIECES – H. Ferguson


-SONATA – Wanhal

-CONCERTO Nº3 – C. Stamitz

-FIVE BAGATELLES – G. Finzi

-VARIACIONES op.33 – C. M. V. Weber


-SONATA – F. Danzi

-FANTASY PIECES op.43 – N. Gade

-CONCERTO EN Mi b op.36 – F. Krommer

-FIVE PIECES – G. Jacob

52




-GRAN DUO CONCERTANTE – C. M. V. Weber

-SONATE EN Mi b op.167 – C. Saint-Säens

-INTRODUZIONE ED ALLEGRO APPASIONATO op.256 – C. Reinecke

-SONATA op. 49 – M. Reger


-SONATA – P. Hindemith

-CONCERTO Nº1 op. 73 – C. M. V. Weber

-SONATA Nº1 op.120 – J. Brahms

-INTRODUCCIÓN, TEMA Y VARIACIONES – G. Rossini

9. ACTIVIDADES CULTURAIS E DE PROMOCIÓN DO ENSINO DE CLARINETE

O departamento fomentará a presenza dos alumnos en concertos, cursos e masters-class que

xurdan dentro ou fora do centro.

Audición e/ou visualización de gravacións de grandes intérpretes (CD, DVD…)

Intercambios con outros Centros (Conservatorios, Escolas de Música, Academias, Agrupacións,

etc…)

O departamento participará na promoción da súa especialidade a través de concertos públicos e

audicións, tanto do alumnado como do profesorado

53



10. OBERVACIÓNS SOBRE A REVISIÓN DA PROGRAMACIÓN E AVALIACIÓN

INTERNA DO DEPARTAMENTO

Esta programación terá un carácter aberto e flexible, de tal xeito que trate de adaptarse ás necesidades

educativas diferenciadas do alumnado, do contexto e do centro. De este modo, faranse revisións e

posibles modificacións desta programación, sempre que o profesorado do departamento o considere

oportuno.

As reunións do departamento realizaranse para garantir de forma constante unha avaliación interna das

estratexias metodolóxicas do departamento, valorando o seu grao de cumprimento e os seus resultados.

Tamén se farán enquisas anuais ao alumnado e aos seus pais para acadar unha mellora no proceso

ensino-aprendizaxe.

54



RECITAL DE FIN DE GRAO

Todos os alumnos que rematen o grao profesional deberán facer

obrigatoriamente un RECITAL DE FIN DE GRAO, organizado polo Equipo

Directivo antes de rematar o curso académico, ven sexa na convocatoria

ordinaria de xuño, ou na extraordinaria de setembro. Dito recital será condición

indispensable para aprobar o curso.

O alumno deberá levar pianista acompañante nas obras que así o precisen

e a duración do recital deberá ser duns 25 min aproximadamente.

55



PREMIOS FIN DE GRAO PROFESIONAL

O alumno deberá ter para optar ao premio de fin de grao, unha cualificación media mínima dun 8 no 6º

curso de profesional.

O alumno/a deberá tocar un mínimo de 25 minutos, e non menos de dúas obras que deberán ser de

diferentes estilos.

O alumno/a deberá traer o seu propio pianista para as obras que precisen acompañamento de piano.

Deberase interpretar como mínimo unha das obras presentadas de memoria, as cales deberán ter o

nivel esixido para dita proba, que é o correspondente aos dous últimos cursos do Grao Profesional.

O alumno deberá proporcionar unha copia de cada unha das obras elixidas no momento da

prescripción.

O tribunal reservase o dereito de rexeitar algunha das obras se considera que non se axusta ao nivel

esixido.

Para a concesión do premio de fin de grao será necesario que o alumno acade unha

cualificación mínima dun 9 .

56



CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO PREMIO FIN DE GRAO

- Aplicar adecuadamente os aspectos técnicos e musicais na execución do programa escollido.

- Interpretar obras de distintas épocas e estilos amosando coherencia entre a execución e a estética da

obra.

- Manifestar unha correcta utilización das posibilidades sonoras do instrumento

- Coidar a calidade sonora.

- Adecuar esforzo muscular e relaxación ás esixencias da execución instrumental.

- Interpretar de memoria algunha obra do programa presentado

- Amosar capacidade comunicativa e calidade artística.

Documents

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CLARINETE - … con el clarinete - Lacruz, Puchol, Bou. Clarinette HEBDO Débutant – Serge Dangain Escuchar, leer y tocar 1 - Joop Boerstoel – Jaap