ProjectDichten&rijmenTaal-jaar1

DIH

Introductie

Tijdensditprojectgajemeerlerenoverdeverschillendemanierenvanrijmen.Daarnaastzuljeaandeslaggaanmethetschrijvenvanallerleisoortengedichten.

Voordatweaandeslaggaan,ishetnatuurlijkwelhandigomeerstietsmeertewetenoverdichtenenrijmen.Veelgedichtenwordennamelijkvolgenseenbepaaldestructuurgeschreven.Ditwordtookweldedichtvormgenoemd.Datbepaaldsomshetaantalregels,maarvooralhetrijmschemavanhetgedicht.Watisdaneenrijmschema?Hieronderwordenverschillenderijmschema’saanjeuitgelegd.

1. slagrijm: a a a a (alle eindklanken van de verschillende versregels rijmen op elkaar)

2. gekruist rijm: a b a b

Wilhelmus van Nassouwe....................... a

Ben ick van Duystschen bloet,................b

Het Vaderlandt getrouwe.........................a

Blijf ick tot inden doet.............................b

3. gepaard rijm: a a b b c c enz.

Denk daarbij ook aan sinterklaasversjes, zoals het volgende:

Sint heeft lang moeten denken

wat hij jou dit jaar moest schenken.

En na lang te hebben nagedacht

Vond hij iets wat je zeker niet verwacht.

4. omarmend rijm: a b b a

De wereld scheen vol lichtere geluiden

en een soldaat sliep op zijn overjas.

Hij droomde lachend dat het vrede was

omdat er in zijn droom een klok ging luiden. (Bertus Aafjes)

5. gebroken rijm: a b c b of a b a c

Een salvo klinkt - de daad is slechts een kogel,

en niemand weet, wie hen begraven zal, -

tegen de eeuwigheid is het zo weinig,

maar tweeënzeventig is hun getal.

5. verspringend rijm: a b c a b c Naastdezerijmschema’szijnerookheelveelsoortenvormenvangedichten.Welkekenjijzelfal?Vulzehieronderinhetwoordveldsamenmeteenkortebeschrijvingin.Benjeklaar?Zoekdaneensviagooglewelkeanderedichtvormenjekuntvinden.

Opdracht1–Hetmooistegedicht

Opdracht2–DromenvangerIedereenheeftweleendroomofwens.Misschienwilje(later)ietsworden,ietshebbenofiemandzijn.Watisjouwdroom?Misschiengaje‘mwelwaarmaken.Ofblijfthetaltijdeendroom?Indezeopdrachtgajejouwwensofdroominwoordenvangen!

Cowboy

ikzei:“ikwileencowboy,diemelandenlaatverkennen,en

melaatslapenophetgrasmeteendekenvansterrenovermeheen.”

ikzei:“sorry,maarikgaweg,wileencowboyvinden,diememeeneemthiervervandaan,helemaalweg,alleenwijmetz’ntweetjes.”

“cowboy,neemdezemeidmee,”datiswatikzei.

(RobbinJacobs,15jaar)

1. WatvindjevanhetgedichtdatRobbinschreef?Hoezoujededroomvandevertelleromschrijven?Enwatdenkjedatzegedaanheeftomhaardroomwaartemaken?………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. DeIndianengelovendatdehemel’snachtsvolzitmetdromen.Zehangendromen-vangersbovendebeddenvankinderenomdenaredromenvandemooiedromenteonderscheiden.Denachtmerrieswordengevangeninhetwebvandedromenvanger,demooiedromenbereikendoorhetoogvandedromenvangerhetkind.

Welkewoordenvoorjouwdroomzoudenerdoorhetoogvandedromenvangergaan?Kunjevoordezewoordenookanderewoordendie–ongeveer–hetzelfdebetekenen(synoniemen)verzinnen?Eengedichtwordtspeciaalvanbijzonderewoorden.Zois‘nat’nietzo’nbijzonderwoord,maar‘bedruppeld’wél.Schrijfjouwwoordenendesynoniemenervanindedromenvangeropdevolgendepagina.

Misschienhebjenaasteendroomvoorjezelfookweleenwens,vooriemandanders.Inallerleilandenoverdewereldbestaanwensbomen.Eenwensboomiseenboomwaarinlapjes,linten,spijkersenmuntengehangenwordennahetdoenvaneenwens.InAziëvindjeintempelssomsspiralenmeteenbriefjeerin.Ophetbriefjestaateengelukswensvooriemandanders.Despiraalbrandtlangzaamop.

Hebjijeenwensvooriemand?Alsjijzo’nbriefjeineenboomofineenspiraalineentempelzoumogenophangen,watzoujeerdanopschrijven?Opdevolgendebladzijdevindjeeenleegvlaggetje.Vulhierjouwwensvooreenanderin.

Opdracht3–Stiftpoezie

Watiseenstiftgedicht?Eengedichtdatontstaatdoorineenbestaandetekstwoordenwegtestrepen.

Hoemaakjeeengeslaagdstiftgedicht?

Manier1:

• Bladerdoordekrantartikelentotjeergenseenzin,ofzelfsmaaréénwoord,vindtdatjeraakt/datjegrappigvindt/datjemooivindtetc.

• Jehoeftdaarvoornietéchttelezen:Jegaatalleendeartikelenscannen.• Kijkofjevanuitdatwoordnaarenkeleanderewoordenofzinnenkanspringen,

waarmeejehetbeginvaneengedichtkanmaken.• Jekunthierinheelcreatiefzijn.Hetisprimaomtegaanzoekenofdewoordendieje

voorhetvervolginjehoofdhebt,tevindenzijnindetekst.Maarblijfevengoedopenstaanvoorheelandererichtingendiehetstiftgedichtkanuitgaan.

• Dewoordendiejenietgebruiktstreepjedoormeteenzwartemarker.

Manier2:

• Jekuntookeersteenvolledigegedichtbedenken• Daarnaomlijnjedestukken,woordenoflettersdiejenodighebtvoorjouwgedicht.• Dewoordendiejenietgebruiktstreepjedoormeteenzwartemarker.

Opdezewebsitestaateenvideowaarzelatenzienhoejezo’nstiftgedichtmaakt.https://judyelf.edublogs.org/2011/07/14/zo-maak-je-een-stiftgedicht/

VoorbeeldenvanStiftgedichten:

Opdracht4–SMSgedichtAlskleurnvervagnNnixmeercker=G1vogelmeerzingtWilikrnnspringnschreeuwnslaanBewijzendatikjeliefhebDatikvooraltijdopjew8Jijbentmnkr8(AlskleurenvervagenEnniksmeerzekerisGeenvogelmeerzingtWilikrennenspringenschreeuwenslaanBewijzendatikjeliefhebDatikvooraltijdopjewachtJijbentmijnkracht)Inhetvorigegedichtzijnjullieaandeslaggegaanmethetmakenvaneengedichtdoorlosselettersenwoordenineenrijtezetten.Hetafkortenenvervangenvanwoordendoortekensdoenjullievakerdanjezelfdoorhebt.Hoevaakhebjenamelijkalwelnieteenappjegestuurdnaariemandwaarbijjeeenwoordafkortte?VandieSMSkennisgaanweindezeopdrachtgebruikmaken.ErbestaatnamelijkzoietsalseenSMSgedicht.Ditwordtookweleen160gedichtgenoemd.Een160/SMSgedichtbestaatuit160tekens.Ditzijnzowellettersalsspatiesalsleestekens.Omdatjemaareenbeperktaantaltekensmaggebruiken(netzoalsineensmsje)ishethandigomgebruiktemakenvanafkortingen.DeafkortingendiejenormaalgesprokenineenSMS-jeziet(bijv.d8(dacht),ff(even),4U(voorjou)gaanweindusookindezeopdrachtverwerken.JouwgedichtzalveeldusveelweggaanhebbenvaneenSMS-je.Bijhetschrijvenvanditgedichtje,hoefjejeaanmaarweinigregelstehouden.Erzijngeenrijmschema’sverbondenaandezedichtvorm.Welishetdusdebedoelingdatjegedichtjeuit160tekensbestaat.Hierondervindtjeruimteomjegedichtopteschrijven.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Opdracht5–DeknoopIndezeopdrachtlaatjealjefantasiedevrijeloop.Uitdedoosmetknopenkiesjijéénknoopdiejehetmeestinteressantvind.Jekuntbijvoorbeelddekleurmooivinden,hetpatroon,ofdevormvandeknoopetc.Dezeknoopgajegebruikenomeengedichtteschrijven.Hoegajedatdandoen?Vraagjezelfeensaf:

1. Aanwelkkledingstukheeftdezeknoopgezeten?

2. Vanwiezoudatkledingstukzijngeweest.Watvooreenpersoonishet?Bijv.man/vrouw/leeftijd/armofrijk/sterkofzwaketc.

3. Waarheeftdiegenehetkledingstukgedragen?

4. Wasdatgisterenofmisschienwelheellanggeleden.

5. Watiseruiteindelijkmethetkledingstukgebeurt?Bijv.Verloren/weggegevenetc.

6. Hoeisdieknoopuiteindelijkindetrommelterechtgekomen?Schrijfjeantwoordenopdezevrageneensinkernwoordenhieronderop.Hiermee,kunjenuaandeslaggaan.Jemagzelfkiezenwelkrijmschemajewiltgaangebruiken.Bijv.Abab/Aabb/abacetc.Gebruikhetvolgendepapieralskladvoorhetschrijvenvanjegedicht.Ditgedichttypjeinwordenleverjegeprintin.Letop!Doegoedjebestwantzekomenopdemuur!

Kladversiegedicht……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Evaluatie–Beantwoorddevragen.

1. Watvondjevanditproject?

2. Welkeopdrachtvondjehetleukste?

3. Welkevondjehetminsteleuk?

4. Moeterietsaanditprojectveranderdwordenvolgensjou?

Zoja,wat?Zonee,waaromniet?