การวิจัยในชัน้เรียน

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒE-mail: numphon@swu.ac.th

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

สภาพปญหาการเรียนการสอนวิทยาศาสตร

2

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ความแตกตางในการเรียนรูของแตละบุคคล

ผูเรียนแตละคนมี

ศักยภาพในการ

เรียนรูไดแตกตางกัน

มีความถนัดทางการ

เรียนแตกตางกัน

Brain shape and structure can be informative about people's abilities

Narly Golestani at University College London, UK.

3

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การเรียนการสอนที่เนนครูเปนศูนยกลางTeacher- Centered Instruction

http://www.onec.go.th 4

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ Learner- Centered Instruction

5

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

เนื้อหาการจัดกิจกรรม

การเรียนรู

สื่อการเรียนรูการวัดผลและ

ประเมินผล

ทักษะ

แหลงเรียนรู6

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

1. การเรียนรูจากกรณีปญหา(Problem-based Learning: PBL)

การจัดการเรียนรู

2. การเรียนรูเปนรายบุคคล(Individual study)

3. การเรียนรูแบบสรรคนิยม(Constructivism)

4. การเรียนรูแบบแสวง

หาความรูไดดวยตนเอง(Self-Study)

5. การเรียนรูจากการทํางาน(Work-based Learning)

6. การเรียนรูที่เนนการวิจัย

เพื่อสรางองคความรู(Research-based Learning)

7

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

องคความรูทางวิทยาศาสตรไดมาอยางไร?

ปรากฏการณธรรมชาติ(Natural phenomenon)

วิธีการทางวิทยาศาสตร(Scientific method)

องคความรูทางวิทยาศาสตร(Body of scientific knowledge)

อะไร

ที่ไหน

เมื่อใด

ทําไม

อยางไร

ทักษะกระบวน

การทางวิทยาศาสตร(Scientific process skills)

ขอเท็จจริง

แนวคิด หรือ

ความคิดรวบยอด

หลักการ

ทฤษฏี และ กฎ

8

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน

(Classroom Action Research ; CAR)

การวิจัยในชั้นเรียน

(Classroom Research ; CR)

9

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

พระราชบัญญัตกิารศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และ

ฉบับแกไข พ.ศ. 2545

กําหนดแนวทางการสนับสนุนใหครูผูสอนใชกระบวนการวิจัยเพื่อ

การพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน

หมวดที่ 4 แนวทางการจัดการศึกษา มาตรา 24

สงเสริมสนับสนุนใหผูสอนสามารถจัดบรรยากาศ สภาพแวดลอม

สื่อการเรียน และ อํานวยความสะดวกเพื่อใหผูเรียนเกิดการเรียนรู

รวมทั้งสามารถใชการวิจัย เปนสวนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู

ทั้งนี้ ผูสอนและผูเรียนอาจเรียนรูไปพรอมกัน จากสื่อการเรียนการ

สอนและแหลงวิทยาการประเภทตางๆ

10

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542

มาตรา 30

ใหสถานศึกษาพัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่มี

ประสิทธิภาพ รวมทั้งการสงเสริมใหผูสอนสามารถ

ใชกระบวนการวิจัย เพื่อพัฒนาการเรียนรูที่เหมาะสมแก

ผูเรียนในแตละระดับการศึกษา

11

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2544

การจัดการเรียนรูตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

มีรูปแบบและวิธีการที่หลากหลาย เพื่อใหสอดคลองกับ

ความถนัด ความสนใจและความตองการของผูเรียน

โดยใหผูสอนนํากระบวนการวิจัยมาผสมผสานหรือ

บูรณาการใชในการจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนาคุณภาพ

ของผูเรียน และ เพื่อใหผูเรียนเกิดการเรียนรูสามารถ

ใชกระบวนการวิจัย เปนสวนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู

12

การวิจัยในชั้นเรียนคืออะไร

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล 13

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ความหมายของการวิจัยในชั้นเรียน

กระบวนการหาความรูหรือวิธีการใหมๆ รวมทั้งการ

ประดิษฐคิดคนสิ่งใหมๆ เพื่อนํามาใชในการเรียน

การสอน เพื่อแกปญหาที่เกิดจากการเรียนการสอน

ในชั้นเรียนของตนเอง หรือเพื่อพฒันาการเรียนรู

ของผูเรียน

14

ผลการวิจัยใชไดเฉพาะกลุมที่ทําการศึกษา บางทีเราเรียกวา การวิจัย

เชิงปฏบิัติการในชั้นเรียน (Classroom Action Research) หรือการ

วิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

(Action Research)

มีองคประกอบที่สําคัญ 3 ประการ ดังนี้

1. เปนการสืบเสาะอยางเปนระบบ

2. มีการสะทอนผลการปฏบิัติงาน

3. เนนการนําผลการศึกษาไปปรับปรุงการปฏิบัติงาน

การสืบเสาะอยางเปนระบบ (Systematic Inquiry) หมายถึง

การใชเทคนิคและวิธกีารที่หลากหลาย รวมถึงการออกแบบการทดลอง

การสังเกตอยางเปนระบบ และ กรณีศึกษา (Case Studies)

15

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ลักษณะของการวิจัยในชั้นเรยีน

เปนการทดลองใชแนวความคิดไปปฏิบัติงาน ซึ่งเปนวิธีการหนึ่ง

ที่จะทําใหไดความรูเพิ่มขึ้นเพื่อปรับปรุงหลักสูตร การสอนและ

การเรียนรู (Kemmis and McTaggart. 1982)

เปนการเสาะแสวงหาคําตอบของปญหาและแกปญหาที่เกิดจาก

ชีวิตประจําวันในชั้นเรียน และ นําผลการคนพบไปปฏิบัติโดย

ทันทีซึ่งการวิจัยนี้ครูนักวิจัยอาจจะศึกษาโดยลําพัง หรือ รวมมือ

กับครคูนอื่น นักศึกษา หรือ นักวิจัยในมหาวิทยาลัยก็ได

(McKay. 1992, Twine and Martinek.1992)

16

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ความหมายของการวิจัยในชั้นเรียน

กระบวนการแสวงหา และ/หรือสรางความรูที่ครูใน

ฐานะผูปฏิบัตกิารในชั้นเรียนดําเนนิการขึ้นดวยการใช

วิธีการทางวิทยาศาสตรหรือวิธีการอื่นๆที่กระทําอยาง

เปนระบบและเชื่อถือได โดยมีจดุมุงหมายหลักเพื่อรู

และเขาใจปญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรียน เพื่อแกไขปญหา

การจัดการเรียนการสอนหรือการปฏิบตัิงานของครูให

มีคุณภาพดียิ่งขึ้น

17

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การวิจัยในชั้นเรยีน (Classroom Research

เปนกระบวนการที่จะชวยใหครูผูสอนสามารถพัฒนา

ระบบการจัดการเรียนรูของตน ใหมีประสิทธิภาพและ

เกดิประโยชนสูงสุดแกผูเรียน ทําใหกระบวนการจัดการ

เรียนรูของครู มีความเปนวิชาชีพและมีความเปนศาสตร

ในวิธวีิทยาของการจัดการเรียนรูมากขึ้น

18

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ใครคือผูทํา

วิจัยในชั้นเรียน

ครูผูสอน

19

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ครูผูสอนจะเริ่มตนทําวิจัยในชั้นเรียนอยางไร

ครูผูสอนจะเริ่มตนดวยวิธีงาย ๆ คือ สอนไปสังเกตไป วาผูเรียนคน

ไหนมีจุดเดน จุดดอยตรงไหน แลวพยายามบันทึกไว จากนั้นสรุป

ขอมูลที่มีอยู ซึ่งจะทําใหทราบวาเด็กในชัน้มีกลุมเกงกี่คน กลุมออน

กี่คน ใครบางที่เรียนออน ออนในเรื่องอะไร เพื่อจะไดคิดหา

นวัตกรรมที่เหมาะสมเพื่อชวยเหลือกลุมออนตอไป

20

ครูผูสอนจะเริม่ตนทาํวิจัยในชั้นเรยีนอยางไร

ไมใช ปญหาหรือสิ่งที่ตองการพัฒนาอาจเปนดานความรู ทักษะ และ เจตคติ หรือ ดานความประพฤติ พฤติกรรม หรือ

บุคลิกภาพที่ไมพึงประสงคของผูเรียนก็ได

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล 21

ปญหาหรือสิ่งที่ตองการพัฒนาตองเปน

ดานความรูเทานั้นใชหรือไม

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การวิจัยในชั้นเรียน

ครูทําวิจัยและใชผลการวิจัย

แกปญหาการเรียนการสอน

ขยายองคความรูและพฒันางาน

23

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ลักษณะการวิจยัในชั้นเรยีน

เปนการวิจัยปฏิบัติการ (Action Research)

เกิดขึ้นในชั้นเรียนเกี่ยวกับการเรียนการสอน

ผูวิจัยก็คือ ครู

ครูเปนผูสะทอนความรูหรือขอคนพบออกมา

24

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การวิจัยในชัน้เรียน

มีความสําคัญอยางไร

25

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ประโยชนของการวิจัยในชั้นเรียน

ประโยชนตอผูเรียน

ประโยชนตอครูและบุคลากรทางการศึกษา

ประโยชนตอสถานศึกษา

ประโยชนตอวงการศึกษา26

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

กระบวนการวจิัยในชั้นเรียน

กระบวนการวิจัย ประกอบดวย

การวางแผนวิจัย (Plan)

ปฏิบัติตามแผน(Action)

เก็บรวมรวมขอมูล (Observation) และ

สะทอนความรู ขอคนพบ ขอสังเกต(Reflection) หรือ

เรียก ยอๆ วา กระบวนการ PAOR

27

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

PAOR & PDCA

P = PLANA = ACTIONO = OBSERVATIONR = REFLECTION

P = PLAND = DOC = CHECKA = ACTIONON

28

การวิจัยในชั้นเรียน การประกนัคุณภาพ

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

วงจรการวิจัย

http://celt.ust.hk/ideas/ar/web_images/ARcycle.jpg 29

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การกําหนดปญหาวิจัย

การแสวงหาลูทาง

แกปญหา

การสรุป

การนําไปปฏิบตัิ

การสังเกต

บันทึกผลการทดลอง

การทดลองใช

วิธีการแกปญหา

การเผยแพรให

นํางานวิจัยไปใชหลักการวิจัย

ปฏิบตัิการที่ดี

30

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

กระบวนการจัดการเรียนรู

จดุประสงค

จดุประสงคการเรียนรู

พบปญหาการ

จดัการเรียนรู

การจัดกิจกรรม

การเรียนรู

การประเมินผล

การเรียนรู

กระบวนการวิจัยในชั้นเรียน

การสํารวจปญหาและ

หาสาเหตุของปญหา

กําหนดวิธีการ

หาวิธีการที่เหมาะสมที่สุด

ดําเนินการวิจัย/แกปญหา

สรุปและเขียนรายงาน

นําผลการวิจัยไปปรับปรุง/พัฒนา31

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ประเภทของการวิจัยในชั้นเรียน

1. การวิจัยเชิงสํารวจในชัน้เรียน

(Classroom Survey)

2. การวิเคราะหพฤติกรรมในชั้นเรียน

(Behavior Analysis)

3. การศึกษารายกลุม/บุคคล

(Group Individual Study)

4. การศึกษาเชิงความสัมพันธ

(Correlational Study)

การวิจัยเพื่อรู/เขาใจ

1. การวิจัยเชิงทดลองใชรปูแบบ

การสอน สื่อการเรียนรู นวัตกรรม

ชุดฝก ชุดกจิกรรม สื่อสิ่งพิมพ

โปรแกรมคอมพิวเตอรฯลฯ

(Experimental Research)

2. การทดลองเฉพาะราย/กลุม

(Case /Group Experimental

Research)

การวิจัยเพื่อแกปญหา/พัฒนา

32

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู

มีขัน้ตอนอะไรบาง

33

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ขั้นตอนการทําวิจัยในชัน้เรียน1. วิเคราะหสภาพปญหาที่เกิดขึ้นในชัน้เรียน

2. ศึกษาหาวิธีการในการแกปญหา

3. พัฒนานวัตกรรมหรือวิธีการแกปญหา

4. นํานวัตกรรมหรือวิธีการแกปญหาไปใช

5. ตรวจสอบและสรุปผล

6. การรายงานผลการเรียนรู/การวิจัย

7. การนําผลการวิจัยไปประยุกตใช/

การเผยแพรผลการวิจัย 34

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

กระบวนการวิจัยในชั้นเรียน

มีการดําเนินการเปนขั้นตอนโดยยึดหลักการทางวิทยาศาสตร ดังนี้

1) การสํารวจและวิเคราะหปญหาการเรียนการสอน

2) การศึกษาแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวของ

3) การพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอน

4) การสรางและพัฒนาเครื่องมือเพื่อเก็บรวบรวมขอมูล

5) การทดลอง การรวบรวม การวิเคราะห และสรุปผล การวิจัย

6) การเขียนรายงานการวิจัย

35

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

1. วิเคราะหสภาพปญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรยีน

ปญหา

ปญหา ปญหา

ปญหาปญหา

ปญหา

36

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

สํารวจปญหา

จัดลําดับความสําคัญของปญหา

เลือกปญหา

วิเคราะหปญหา

1. วิเคราะหสภาพปญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรยีน

37

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ที่มาของปญหาการวิจัยปฏิบัติการในชัน้เรียน

สภาพการณในการปฏิบัติงานของครู เชน

สภาพการจัดการเรียนการสอน

การใชสื่อประกอบการเรียนการสอน

วิธีสอนที่ใช

พฤติกรรมของนักเรียนที่เปนปญหา

การจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตร

1. วิเคราะหสภาพปญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรียน

38

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ปญหากับการเรียนรู 3 ดาน

ดานพุทธพิสัย (Cognitive Domain)

ปญหาเกี่ยวกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

ดานจติพิสัย (Affective Domain)

ปญหาเกี่ยวกับการแสดงพฤติกรรม

ดานทักษะพิสัย (Psychomotor Domain)

ปญหาเกี่ยวกับความชํานาญในการปฏิบัติ

39

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การเลือกปญหา

ปญหานาสนใจ

ปญหามีความสําคัญ

ปญหาที่แกไขแลวทําใหเกิดประโยชนอยางแทจริง

40

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวของ

แนวคดิทฤษฎีการเรียนรู

หลักสูตร

ตํารา คูมือ

ผลงานวิจัย

2. ศกึษาหาวิธกีารในการแกปญหา

• ใครศึกษาไวบาง

• ใชวิธีใดในการแกปญหา

• ผลการแกปญหาเปนอยางไร

ไดเห็นแนวทางในการแกปญหา41

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

PAOR

PLANวางแผนแกไข

ACTปฏิบัติ

OBSERVEสังเกต

Reflectสะทอนผลกลับ

42

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

นวัตกรรม (Innovation) หมายถึง

สิ่งประดษิฐหรือวิธีการใหมๆ หรือปรับปรุงของเกาให

เหมาะสม โดยการใหเหมาะสม โดยการทดลองหรือ

พัฒนาจนเปนที่นาเชื่อถือไดวาจะมีผลดี ในทางปฏิบัติ

สามารถนําไปใชไดอยางมีประสทิธิภาพ

3. พัฒนานวัตกรรมหรือวิธีการแกปญหา

43

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

สื่อสิ่งประดิษฐ วิธีการหรือเทคนิค

นวัตกรรม

3. พัฒนานวัตกรรมหรือวิธีการแกปญหา

44

สื่อการเรียนรู

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

การดําเนินงาน

การเก็บรวบรวมขอมูล

(เครื่องมือที่ใชในการวิจัย)

แบบสังเกตพฤติกรรม

แบบประเมินการปฏิบัตงิาน

แบบทดสอบ/แบบวัด/เครื่องมือวัดผล

4. นํานวัตกรรมหรือวิธีการแกปญหาไปใช

45

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

รูปแบบการวจิัยปฏิบัติการในชั้นเรียน

การวิจัยเชิงสํารวจ

(Survey Research)การวิจัยเชิงทดลอง

(Experimental Research)

46

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

วิเคราะหขอมูล

เขียนสรุปผลการดําเนินงาน

5. ตรวจสอบและสรปุผล

47

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

1. บทนํา (ความเปนมาและความสําคัญของปญหา คําถามวิจัย กรอบความคิดของการวิจัย วัตถุประสงคของการวิจัย ขอบเขตของการวิจัย นิยามศัพทเฉพาะ ขอตกลงเบื้องตนของการวิจัย ประโยชนของการวิจัย)

2. เอกสารที่เกี่ยวของกับการวิจัย

3. วิธีดําเนนิการวิจัย

(กลุมตัวอยาง เครื่องมือวิจัย

การเก็บรวบรวมขอมลู การวิเคราะหขอมูล)

6. การเขียนรายงานผลการเรียนรู/การวิจัย

48

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

4. ผลการวิเคราะหขอมูล

5. สรุปผลการวิเคราะหขอมูล อภิปรายผล และ

ขอเสนอแนะ

6. บรรณานุกรม

7. ภาคผนวก

6. การเขียนรายงานผลการเรียนรู/การวิจัย

49

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ตัวอยางหัวขอของการวจิัย

ดานผูเรียน

เรื่องการเรียน

เรื่องพฤติกรรมผูเรยีน

ดานวิธกีารสอน

ดานผูสอน

ดานแหลงเรียนรู

50

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ตัวอยางงานวิจัยในชั้นเรยีน

การศึกษารายกรณีนักเรียนที่ไมสงงาน วิชาวิทยาศาสตรพื้นฐาน ชั้น

มัธยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียน...

การศึกษาความพึงพอใจในการเรียนรูวิทยาศาสตร ของนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียน......

การศึกษาเจตคติที่มตีอวิชาวิทยาศาสตร ระหวางเพศชาติกับเพศ

หญิงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียน....

การศึกษาเจตคติทางวิทยาศาสตรของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5

โรงเรียน....

51

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ตัวอยางงานวิจัยในชั้นเรยีน

การศึกษาความสนใจใฝรูวชิาวิทยาศาสตรของนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปที่ 5 โรงเรียน......

การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตรของนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปที่ 1 เรื่อง การสังเคราะหดวยแสง ดวยกระบวนการ

จัดการเรียนรูแบบซิปปา

การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตรและ

ความสามารถในการคิดวิเคราะหของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3

ที่ไดรับการสอนโดยใชชุดกจิกรรมเพื่อสงเสริมการคิดวิเคราะห เรื่อง

วงจรไฟฟาในบาน52

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล

ตัวอยางงานวิจัยในชั้นเรยีน

การพัฒนาแบบฝกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นบูรณาการ

สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1

การสรางชุดกิจกรรมการแกปญหาทางวิทยาศาสตร เรื่อง อาหารและ

สารอาหาร สําหรับนักเรียนระดับชวงชั้นที่ 3

การสรางบทเรียนสําเร็จรูป เรื่อง ธาตุและสารประกอบเพื่อสงเสริม

การคิดอยางมีเหตุผลสําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2

53

ผศ.ดร.น้ําฝน คูเจริญไพศาล 54