Projectplan Inrichtingsgebied Grechtkade Oost - hdsr.nl · Projectplan . Inrichtingsgebied . Grechtkade Oost . Marten van der Hoeve . 22 mei 2012 . Versie 4 . ... het inrichtingsplan

Projectplan Inrichtingsgebied Grechtkade Oost

Marten van der Hoeve 22 mei 2012

Versie 4

Inhoud 1 Inleiding 3 Inhoud en doel projectplan 4 Leeswijzer 4 2 Werkzaamheden 5 Inrichtingsgebied Grechtkade Oost 5 Aanleg brug in de Houtkade 5 Kadeverbetering Grechtkade Oost 109F-1 Zuid” 6 Bijlage A Plan “Inrichtingsgebied Grechtkade Oost ” Bijlage B Kadeverbetering Grechtkade Oost”

2

1 Inleiding Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) heeft in de polder Kamerik-Teylingens grond verworven voor de aanleg van een gemaal en bijbehorende watergangen. De bouw van het nieuwe gemaal in de Grechtkade is onderdeel van het watergebiedsplan Kamerik en Kockengen, dat in 2007 door het Algemeen Bestuur van het waterschap is vastgesteld. Onderdeel van de aangekochte grond is ook een deel van de Grechtkade, de regionale kering aan de Grecht. HDSR heeft de taak er voor te zorgen dat alle regionale waterkeringen binnen haar stroomgebied voor 2020 voldoen aan de geldende norm. Hiervoor heeft HDSR een Groot OnderhoudsPlan opgesteld en de Grechtkade valt binnen dit plan.

Figuur 1 Overzicht Grechtkade en aangrenzend land Er is meer grond verworven dan noodzakelijk was voor alleen de bouw van het gemaal en bijbehorende infrastructuur. Hierdoor kan voldaan worden aan meerdere doelen vanuit veiligheidsperspectief en de Europese Kaderrichtlijn Water (EKW). Er is gekozen om de kade te verstevigen, natuurvriendelijke oevers aan te leggen en een bijdrage te leveren aan de waterbergingsopgave. Vanuit HDSR bestaat de wens het gemaal en bijbehorende watergangen landschappelijk in te passen en de recreatieve waarde van het gebied te vergroten. Door dit te combineren met extra waterberging en een veiliger kade neemt de ruimtelijke kwaliteit van het plangebied enorm toe.

3

1.1 Inhoud en doel projectplan Dit projectplan beschrijft de verschillende werkzaamheden die zullen worden uitgevoerd om bovenstaande doelen te bereiken. Het is een geïntegreerd plan geworden, waarbij alle doelen in één plan zijn verwerkt. Dit totale pakket wordt naar alle belanghebbende instanties verstuurd zodat overal even duidelijk wordt gemaakt wat de omvang van het project is. Het doel van dit plan is om een korte en duidelijke beschrijving van de voorgenomen werkzaamheden te geven. Op deze manier blijft het projectplan makkelijk leesbaar en is het makkelijk om snel de grote lijnen van het project te leren kennen. Om kennis te nemen van de details wordt naar de bijlagen verwezen. In feite is er dus een aantal plannen binnen een totaalplan opgenomen. Schematisch ziet dat er als volgt uit. Figuur 1 Schematisch overzicht onderdelen van het projectplan 1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt beschreven welke onderdelen zijn opgenomen in dit projectplan. Deze zijn onder te verdelen in de werkzaamheden ten behoeve van de inrichting van het waterbergingsgebied en de dijkverbetering Grechtkade oost. In de bijlagen A en B zijn de daadwerkelijke rapporten, het inrichtingsplan en het ontwerp van de dijkverbetering opgenomen.

Bijlage A Plan inrichtingsgebied Grechtkade Oost inclusief bijlagen.

Bijlage B Kadeverbetering Grechtkade Oost inclusief bijlagen.

Projectplan Grechtkade oost

4

2 Werkzaamheden 2.1 Inrichtingsgebied Grechtkade Oost Het inrichtingsgebied Grechtkade Oost omhelst het gebied tussen het nieuwe gemaal, de Houtkade, de Grechtkade en de eigendomsgrens aan de westzijde (figuur. 2). In dit gebied worden nieuwe sloten gegraven, sommige sloten gedempt, natuurvriendelijke oevers aangelegd en er wordt voor extra waterberging gezorgd. Het fietspad wordt vanaf de nieuw aan te leggen pont verlegd naar de teen van de kade vanwaar het zijn richting vervolgd richting Houtkade. Een uitgebreide beschrijving van de werkzaamheden en de verwachte kosten is te vinden in bijlage A van dit plan.

Figuur 2 Inrichtingsgebied Grechtkade Oost 2.2 Aanleg brug in de Houtkade Door het graven van een nieuwe watergang door de Houtkade ontstaat de noodzaak van een fietsbrug in de Houtkade. Deze brug moet ook geschikt zijn voor licht onderhoudsverkeer. Er is gekozen voor een betonnen brug, vergelijkbaar met het type Omicron. De brug zal afmetingen hebben van 6 bij 3 meter. In onderstaande afbeelding is een voorbeeld gegeven van eend dergelijke brug. In de brug bij de houtkade worden wel leuningen aangebracht.

5

Figuur 3 Voorbeeld Omicron-brug De nieuwe fietsbrug is gepland op grondgebied van de gemeente Woerden. Hiervoor is bij die gemeente een vergunningsaanvraag ingediend. De gemeente Woerden heeft echter aangegeven dat zij deze aanvraag beschouwen als een onderdeel van het totale plan en zij heeft de beslissing hierover gedelegeerd aan de gemeente Nieuwkoop. De vergunningsaanvraag is dus uiteindelijk behandeld door de gemeente Nieuwkoop. Deze heeft een eigen procedure en inspraak doorlopen en is op 14 november 2011 door de gemeente Nieuwkoop afgegeven. 2.3 Werkzaamheden Grechtkade Oost Gelijktijdig met het opstellen van het inrichtingsplan Grechtkade Oost is het ontwerp voor de verbetering van een deel van de de Grechtkade opgestart. Het deel van de Grechtkade dat grenst aan het inrichtingsgebied (dus tussen het gemaal en de Houtkade) voldoet niet aan de gestelde eisen en moet verbeterd worden. Omdat beide project direct naast elkaar liggen is besloten om deze samen uit te voeren.

6

Figuur 4 Aanlegprofiel Grechtkade Het verbeterontwerp van de Grechtkade is zo opgesteld dat het landschappelijke aspect van een kadeprofiel duidelijk zichtbaar blijft. Wel dient er een berm aangelegd te worden. Deze berm wordt in fasen aangelegd (figuur 4). Dit omdat deze na verloop van tijd nog zal zakken. In bijlage B van dit plan is de exacte daling en het eindresultaat weergegeven. Het gekozen ontwerp is het profiel met het minste ruimtebeslag maar wat nog wel aan de veiligheidseisen voldoet. Een andere vorm van de kade leidt tot bredere bermen en zorgt er voor een grotere ruimteclaim dan nodig is. Op dit moment is er een fietspad op de kade aanwezig. Dit fietspad is in eigendom van de gemeente Woerden. Het beheer en onderhoud wordt door het recreatieschap uitgevoerd. Op dit moment gaat het plan er vanuit dat dit fietspad wordt verwijderd en na kadeverbetering deze weer op de kruin wordt teruggebracht. Hierbij geldt dat de kosten voor het opnemen en terugbrengen door de gemeente wordt gefinancierd, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor het fietspad. De uniforme afspraak bij kadeverbetering wordt daarbij gehanteerd. Als onderdeel van het project Oversteek Grecht (initiatief gemeente Woerden wordt het fietspad vanaf de aan te leggen fietspont naar het zuiden wel van de kade afgelegd (zie figuur 3). In bijlage B is het totale ontwerprapport voor de kade bijgevoegd. Hierin staan alle uitgangspunten, resultaten en dus een kostenraming voor het te verrichten grondwerk.

7

Bijlage A

Plan inrichtingsgebied Grechtkade Oost

8

Bijlage B

Kadeverbetering Grechtkade Oost

9

10

Inrichtingsgebied Grechtkade Oost

Inhoud 1 Inleiding 2 Opgave 4 Proces 4 2 Gebiedsbeschrijving 5 3 Uitgangspunten 6 Recreatieve voorzieningen 6 Fietsverbindingen en –pont 6 Natuur 6 Waterkering 6 Water 6 4 Ontwerp 7 Plan op hoofdlijnen 7 Hoofdwatergangen 7 Waterbergingsgebied (deelgebied A) 8 Graslandgebied (deelgebied B) 8 Recreatieve infrastructuur 9 Brug Houtkade 10 Bijlage 1 Kaart huidige situatie Bijlage 2 Projectkaart Bijlage 3 Dwarsdoorsneden

2

1 Inleiding Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) heeft in de polder Kamerik-Teylingens grond verworven voor de aanleg van een gemaal en bijbehorende watergangen. De bouw van het nieuwe gemaal is onderdeel van het watergebiedsplan Kamerik en Kockengen, dat in 2007 door het Algemeen Bestuur van het waterschap werd vastgesteld. Het waterschap heeft meer grond verworven dan noodzakelijk was voor alleen de bouw van het gemaal en bijbehorende infrastructuur. Hierdoor kan ook voldaan worden aan andere doelen vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (EKW), zoals de aanleg natuurvriendelijke oevers en het leveren van een bijdrage aan de waterbergingsopgave. Vanuit HDSR bestaat de wens om het gemaal en bijbehorende watergangen landschappelijk in te passen en de daarmee de recreatieve waarde van het gebied te vergroten. Ter verbetering van de recreatieve capaciteit wordt binnenkort een fietsverbinding (fietspont) over de Grecht aangelegd. Zo wordt het mogelijk om via de Kamerikse Houtkade naar Zegveld en de Nieuwkoopse Plassen te fietsen. Daardoor wordt het Groene Hart beter toegankelijk en ontstaan er verschillende interessante nieuwe routes voor fietsers en wandelaars.

Figuur 1 Met de klok mee vanaf linksboven: Grechtkade vanaf Houtkade, Grechtkade, locatie toekomstig gemaal, Houtkade.

3

Opgave De beheerder van het watersysteem heeft de wens uitgesproken zoveel mogelijk waterberging te realiseren en dit te combineren met hydrologie, recreatie, landschap en natuur. De opdracht betrof het ontwerpen van een nieuwe hoofdwatergang, het integreren van een reeds voorgenomen hoofdwatergang, het verleggen van het fietspad, het ontwerpen van een brug, het inrichten van het gebied er omheen als waterberging en het gelijktrekken van de Grechtkade aan de overige werkzaamheden. De opdracht is uitgevoerd in samenwerking met de Dienst Landelijk Gebied (DLG), waarbij DLG vooral in de schets- en ontwerpfase haar expertise heeft ingebracht. Proces In de opdracht waren geen natuurdoelen geformuleerd. Aangezien vanuit lokaal of provinciaal natuurbeleid geen natuurdoelen te herleiden waren, is in eerste instantie geprobeerd een natuurdoelen te formuleren op basis van de resultaten van een ontwerpsessie met betrokkenen (1 november 2010). Hieruit volgde een variantenstudie (11 november 2010), op basis waarvan een onderbouwde keuze voor de voorkeursvariant kon plaatsvinden. Aan de hand van een paar voor de hand liggende mogelijkheden zijn drie varianten op een rij gezet. Uiteindelijk is gekozen om variant 2 nader uit te werken. Na uitwerking van deze variant bleek dat de hoeveelheid ontworpen waterberging niet voldeed aan de verwachtingen. Er is daarom gekozen voor een nieuwe variant, waarin nog meer aandacht aan waterberging wordt geschonken. Deze variant is deels uitgewerkt door DLG, waarna HDSR het definitieve ontwerp heeft opgesteld. Ook het traject van vergunningen en uitvoering wordt door HDSR begeleid.

4

2 Gebiedsbeschrijving Het project bevindt zich in de polder Oud-Kamerik, het grensgebied van de provincies Utrecht en Zuid-Holland en de gemeenten Nieuwkoop en Woerden, in de plaats Woerdense Verlaat. Aan de zuidzijde van het plangebied ligt de Houtkade, aan de westzijde ligt de Grecht, waarlangs op de kade een fietspad ligt (bijlage 2). Aan de noordzijde wordt het gebied door middel van een watergang gescheiden van agrarisch gebied en aan de oostzijde gaat een nieuwe watergang de scheiding vormen tussen agrarisch gebied en plangebied.

De Grecht is een wetering (gegraven waterloop) tussen de Kromme Mijdrecht en de Oude Rijn. De Grecht werd aan het einde van de veertiende eeuw gegraven en diende voor de ontwatering van het omringende polderland, maar werd ook voor de scheepvaart gebruikt. Op dat moment was de Grecht een kanaal dat vrijwel exact in noord-zuidrichting liep en dwars door de polder Kamerik-Mijzijde ging. Voor de boeren, wier land door de nieuwe watergang werd doorsneden, betekende dat veel overlast. Door golfslag moesten zij de oevers van hun landerijen verstevigen en omdat zij geen bruggen over de Grecht mochten bouwen, werd het bewerken van hun, westelijk van het water gelegen landen moeilijker. Na lang protest mocht in 1494 een ‘nieuwe Grecht’ worden gegraven. Gekozen werd voor een tracé aan de uiterste westrand van Kamerik-Mijzijde. Hier liep een veenstroompje, de Oude Meije. Voor de aanleg van de nieuwe Grecht werd hoofdzakelijk de loop van die Oude Meije gevolgd tussen de Houtkade en de Lingekade. Dit geeft de wetering hier het karakter van een rivier (figuur 2, bijlage 1).

Figuur 2 Locatie projectgebied

5

3 Uitgangspunten Bij het opstellen van het ontwerp is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: Water In het gebied worden als gevolg van de bouw van het gemaal twee hoofdwatergangen aangelegd. Eén in oost-west richting (hoofdwatergangen N- en K-West) en één in noord-zuidrichting (hoofdwatergang A-zuid 2). Deze laatste hoofdwatergang zal vanuit de polder Kamerik-Mijzijde, door de Houtkade, uitkomen in de polder Oud-Kamerik. De dimensioneringen van deze hoofdwatergangen zijn aangegeven door het waterschap, net als de positie van het gemaal. Het slotenpatroon in het gebied staat in het zuiden in rechtstreeks contact met de hoofdwatergang, waardoor een aaneengesloten systeem ontstaat. Waterkering De kade van de Grecht zal worden verflauwd waardoor de teen van de kade naar het oosten opschuift. De waterkerende hoogte is vastgesteld op 0,2 m NAP. Het fietspad moet misschien buiten het waterkerend profiel aangelegd worden of op een eventuele tussenberm. Door deze werkzaamheden zal het profiel tussen het gemaal en de houtkade weer uniform worden. Natuur In de opdracht zijn geen natuurdoelen geformuleerd. Aangezien het gebied niet is opgenomen in lokaal of provinciaal natuurbeleid (het provinciaal Natuurgebiedsplan) zijn ook daaruit geen natuurdoelen te herleiden. Naar aanleiding van een ontwerpsessie met waterschap en beheerder is de variantenstudie opgesteld, waarbij aan de hand van drie varianten een paar voor de hand liggende combinaties tussen natuur en waterbeheer op een rij zijn gezet. Daarbij is uitgegaan van een relatief open landschap. Dit open landschap dient te worden ingepast in de omgeving. Natuurwaarden zullen zichzelf ontwikkelen als gevolg van het slotenpatroon in het gebied. Door dit patroon ontstaan verschillen in stroomsnelheid en dus ook verschil in vegetatie. Fietsverbindingen en -pont Ten westen van het gebied komt een zelfbedieningspont, waarmee De Grecht kan worden overgestoken. Daarmee wordt de toegang en de Houtkade met elkaar verbonden voor fietsers en wandelaars. De pont komt cica 50 meter uit de bocht van de Grecht te liggen en de toeritten worden tegen de kade, buiten het waterkerend profiel aangelegd. Vanuit het recreatieschap de Stichtse Groenlanden (die verantwoordelijk zijn voor het beheer en onderhoud) en de projectgroep ‘Oversteek Grecht’ bestaat de wens om het fietspad op de Grechtkade ook in noordelijke richting Woerdense Verlaat en op het overige deel van de Houtkade te verbreden. Het waterschap heeft liever geen activiteiten op de kades vanwege toekomstige versterking van de kade. Dit heeft er toe geleid dat in dit project deels rekening is gehouden met een verlegging van het fietspad naar de teen van de kade. Recreatieve voorzieningen Door het gebied loopt een kanoroute met uitstapplaatsen aan weerszijden van de Grecht. Deze verbinding blijft gehandhaafd. Verdere recreatieve ontwikkeling van het gebied is belangrijk. Op het dak van het gemaal Oud Kamerik is een uitzichtpunt gerealiseerd. Het gebied is in principe toegankelijk voor wandelaars via de noordkant en de zuidkant.

6

4 Ontwerp De belangrijkste wijziging ten aanzien van de oorspronkelijke wensenschets is een verlegging van de noord-zuid watergang (HFD WTG A-zuid-2). Hierdoor wordt een heldere begrenzing naar de terreinen van derden bewerkstelligd, wordt het zuidelijk deelgebied (deelgebied B) optimaal benut en goed bereikbaar voor de beheerder. Dit deelgebied bestaat uit grasland en wordt ingericht als waterbergingsgebied door middel van een slotenpatroon. Verder is er mogelijkheid voor natuurwaarden om zich te ontwikkelen. Het noordelijke deelgebied (deelgebied A) wordt ingericht als rietmoeras, waarmee de eerste grote hoeveelheid waterberging wordt gerealiseerd. Het peil in het gebied stijgt mee met het peil in de hoofdwatergang. De inrichting is afgestemd op een minimaal beheer. De ontsluitingsweg van het gemaal wordt landschappelijk ingepast in het rietmoeras. De pontverbinding heeft in haar proces een zuidelijker locatie gekregen dan op de wensenschets staat aangegeven. Het fietspad vanaf de Houtkade tot aan de pont wordt onderlangs de kade geleid. Er wordt rekening gehouden met een toekomstige verbreding van de kade. Hieronder worden de verschillende delen nader uitgewerkt (figuur 3, bijlage 2).

Figuur 3 Ontwerp plangebied Hoofdwatergangen De hoofdwatergang vanuit het zuiden naar het gemaal is aan de oostzijde van het perceel gelegd, zodat deze de nieuwe scheiding vormt tussen de gronden van HDSR en gronden van derden. De zijsloten worden losgekoppeld en de hoofdwatergang wordt aan de oostzijde beschoeid. Dimensionering (10.60 m) is conform de gestelde wensen waterschap.

7

Rietmoerasgebied (deelgebied A) Het rietmoerasgebied ligt direct ten noorden van de nieuw te realiseren hoofdwatergang naar het nieuwe gemaal aan de Grechtkade. Het gebied is onderdeel van het peilvak waarvoor een waterpeil is vastgesteld van NAP -2,27/-2,37 m (zomer-/ winterpeil). Aan de westkant van dit gebied wordt een duiker aangelegd die de hoofdwatergang in verbinding stelt met het peilvak ten noorden van het rietmoerasgebied. Deze duiker zal moeten voorzien in voldoende vuilafvoer. Ook wordt aan de noordkant van dit gebied een peilscheidingsdam aangelegd.

Figuur 4 Dwarsdoorsnede A-A’ Er zijn verschillende randvoorwaarden voor dit deelgebied. langs hoofdwatergang is de aanleg van beschoeiing noodzakelijk. Het maaiveld wordt afgegraven tot -2,62 m NAP, waarbij een kleine strook langs de watergang op het niveau van het huidige maaiveld blijft. Hierdoor wordt een soort scheidingsdam gecreëerd, waarbij een kleine ingang wordt opengehouden aan de kant van het gemaal. De ingang van het bergingsgebied wordt beschermd door een beschoeiing. Door de afgraving wordt in het bergingsgebied een constante waterdiepte van minstens 1 m gerealiseerd (figuur 4, bijlage 3). Waterberging kan toenemen als het peil in de polder stijgt door waterafvoer uit het achterliggende gebied. De ontsluitingsweg van het gemaal (3,5 m breed) wordt door het gebied getraceerd. De weg wordt aangelegd op een kleine kade. Om deze weg landschappelijk in te passen wordt aan de noordzijde een oeverzone gecreëerd. Door voldoende ver af te graven vraagt het gebied weinig beheer. Door het inplanten van enkele rietplanten wordt de natuurwaarde van dit stuk versterkt. Ook bij de vormgeving van de toegangsweg naar het gemaal is rekening gehouden met een goed beheerbare rietstrook. Het bodempeil is zo gekozen dat weinig beheer noodzakelijk is. Om ervoor te zorgen dat er geen houtige gewassen opslaan aan de randen, moeten er met enige regelmaat jonge boompjes verwijderd worden. Waterbeheer gebeurt conform polderpeil en waterberging. Graslandgebied (deelgebied B) De watergangen in het graslandgebied staan in direct contact met de zuidelijke hoofdwatergang door middel van een duiker. Het gebied is voor recreanten toegankelijk over de dam waarin deze duiker ligt en via de noordkant vanaf de Grechtkade. De recreatieve waarde wordt geborgd door meer te maaien en niet door de aanleg van een pad. Het noordelijkste deel van het gebied wordt hetzelfde ingericht als het rietmoerasgebied. Dit creëert een extra hoek waterberging. De eisen aan dit gebied zijn hetzelfde als die voor het rietmoerasgebied. Binnen het gebied worden de sloten in een hoekig patroon aangelegd om er voor te zorgen dat de maximale waterberging bereikt wordt. Daarnaast zal door dit patroon een variatie in

8

stroomsnelheid bereikt worden, wat weer zorgt voor ontwikkeling van verschillende soorten vegetatie (figuren 5 en 6, bijlage 3).

Figuur 5 Dwarsdoorsnede B-B’ Om te voorkomen dat de grondwaterstand naar de zomer toe middenin de percelen te ver wegzakt, worden greppels aangelegd. Diepte van deze greppels minimaal ca. -2,20 m NAP. Na 1 juni mogen deze greppels droogvallen.

Figuur 6 Dwarsdoorsnede C-C’ Langs de noorden oostzijde van het graslandgebied worden de bestaande watergangen afgedamd, zodat deze los komen te staan van de nieuw te realiseren hoofdwatergang. Voor de werkzaamheden aan de Grechtkade is een ruimtelijk beslag opengelaten van ongeveer 20 m. Binnen deze ruimte wordt een berm aangelegd volgens het voorkeursprofiel zoals getekend in figuur 6. Het betreft hier slecht een kleine strekking omdat langs het gemaal, bij de nieuwe fietspont en bij de nieuw te bouwen duiker al werkzaamheden plaatsvinden. Samenvatting de geplande inrichtingsmaatregelen zijn: - Aanleg dammen aan oostzijde - Aanleg dam met duiker - Graven greppels - Verhogen maaiveld aan oosten noordzijde. - Beschoeiing aan noordzijde bij hoofdwatergang - Aanleg beheerstoegang - Werkzaamheden Grechtkade Natuur Het deelgebied wordt ingericht als grasland met mogeljikheid tot natuurontwikkeling. Door het slotenpatroon zal in de noordkant van het gebied zal de natuurwaarde toenemen daar waar de stroomsnelheid afneemt. De maatregelen die hiervoor zijn genomen zijn bij het onderdeel water genoemd. Beheer Het gebied wordt zo ingericht dat er weinig beheer nodig is. De exacte invulling van het beheer moet nog plaatsvinden. Het kan zijn dat Natuurmonumenten benaderd wordt of dat het gebied door een lokale grondeigenaar (boer) wordt onderhouden.

9

Recreatieve infrastructuur Fiets Qua materiaalkeuze wordt aangesloten bij het huidige pad op de Houtkade (halfverharding). Geadviseerd wordt een betongranulaat (bijv Grijze Grime) te kiezen dat grover is dan het bestaande materiaal op de kade. Hierdoor watert het beter af en spat het minder. Ter hoogte van de pont en ter hoogte van het gemaal moet het fietspad op de kade liggen. Dit zou resulteren in een extra open afrit op de kade, wat een groot ruimtebeslag heeft en veel grondwerk vergt. Er is voor gekozen het fietspad tot de pont onderlangs de kade te leggen en tussen de pont en het gemaal het bestaande fiets-/voetpad te handhaven. Voor wat betreft het stuk tussen het gemaal en de fietspont wordt een ontwerp bedacht waarbij het fietspad op de kade ligt, maar ook een variant waarbij het pad naar de teen wordt verlegd. Kano In de huidige watergang bij de inlaat Grecht ligt een kanosteiger. Deze kan niet op de huidige locatie blijven en wordt verplaatst naar de zuidzijde van de Houtkade. Kano’s kunnen onder de aan te leggen brug in de Houtkade doorvaren (doorvaarthoogte 80 cm). In principe ontstaat er uitbreiding van de vaarmogelijkheden en is nu ook een kanoroute in noordelijke richting via de nieuwe hoofdwatergangen mogelijk. Brug Houtkade Door het graven van een nieuwe watergang door de Houtkade ontstaat de noodzaak om een verbinding via een fietsbrug in de Houtkade te realiseren. Als randvoorwaarde geldt dat de brug ook geschikt moet zijn voor licht onderhoudsverkeer. Gekozen is voor een eenvoudige plaatbrug. Dit type brug is passend in de omgeving waar vele van dit soort bruggen voorkomen. De leuning wordt uitgevoerd in zwart of gegalvaniseerd ijzer en afgestemd op het ontwerp voor het hekwerk op het gemaal. De brug kan via de Grecht aangevoerd worden, er hoeven geen ingewikkelde constructie-werkzaamheden plaats te vinden op de bouwlocatie. Punt van aandacht is de lengte van de paalfundering en de vereiste diameter van de heipalen (advies/ berekening). Er is een standaardbrug die voldoet aan de specificaties. De Omicron-plaatbruggen bestaan uit twee delen van 1,5 m breed (totale breedte 3 m). Beheer Beheerder van het fietspad en de brug in de Houtkade is het recreatieschap de Stichtse Groenlanden. Het onderhoud van het fietspad houdt in dat de toegepaste halfverharding jaarlijks wordt aangevuld op plaatsen waar kuilen zijn ontstaan. Het is van belang vanwege afwatering en stuk rijden van de kanten (fietsers rijden om een plas heen) het fietspad in goede conditie te houden. De brug is in principe onderhoudsvrij.

10

Bijlage 1

Kaart huidige situatie

11

Bijlage 2

Projectkaart

12

Bijlage 3

Dwarsdoorsneden

13

14

Uitgangspuntennotitie Grechtkade‐Oost Kadevak 109F‐1

projectnr. 240498

revisie 3.1

29 september 2011

Opdrachtgever

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

T.a.v. de heer M.H. van der Hoeve

Postbus 550

3990 GJ HOUTEN

datum vrijgave beschrijving revisie 3.1 goedkeuring vrijgave

29 september 2011 definitief VO M.Lolcama A.J. van Houwelingen

projectnr. 240498 Uitgangspuntennotitie Grechtkade‐Oost

29 september 2011, revisie 3.1 Kadevak 109F‐1

blad 0 van 36 Infrastructuur



Inhoud Blz.

1 Inleiding 3 1.1 Algemeen 3 1.2 Doel van het project 3 1.3 Doel van het document 3 1.4 Status van het document 3

2 Eisen 4 2.1 Waterkeren 4 2.2 Kadeklasse 4 2.3 Leidraad toetsen 4 2.4 Levensduur / planperiode 4

3 Randvoorwaarden 5

4 Technische uitkomsten en uitgangspunten toetsing 6 4.1 Achterland en hoogteligging 6 4.2 Normering en stabiliteitsfactor 6 4.3 Hydraulische randvoorwaarden 7 4.3.1 Boezempeil 7 4.3.2 Peil na val 7 4.4 Polderpeil 7 4.5 Overige randvoorwaarden 7 4.5.1 Toeslagen vereiste kruinhoogte 7 4.5.2 Windbelasting 8 4.5.3 Verkeers‐ en calamiteitenbelasting 8 4.5.4 Schepen en drijvende voorwerpen 8 4.6 Normen en richtlijnen 9 4.6.1 Nationale normen 9 4.6.2 Leidraden en Richtlijnen 9

5 Functionele uitgangspunten 10 5.1 Beheeraspecten 10 5.2 Belanghebbenden 10 5.3 Raakvlakken 10 5.4 Nevenfuncties 10 5.5 Waterbeheer 10 5.6 Flora en Fauna 11 5.7 Archeologie 11

6 Geotechnische berekening en ontwerp 12 6.1 Berekeningsmethodiek 12 6.2 Stowa 12 6.3 Grondgegevens & ‐opbouw 13 6.4 Berekening en resultaten 14

7 Conclusie 17




Bijlage A: Ontwerp aanvulling

Bijlage B: Veiligheidsfactoren

Bijlage C: Ingemeten dwarsprofiel ‐ bestaande situatie

Bijlage D: Voorontwerp Overzichtstekening nieuwe situatie fietspad op de kade

Bijlage E: Voorontwerp Dwarsprofiel nieuwe situatie fietspad op de kade




1 Inleiding

1.1 Algemeen

Dit project heeft betrekking op een deel van de oostelijke kade langs de Grecht (kadevak

109F‐1). De lengte van deze waterkering is circa 300 meter. De kade is door het

Hoogheemraadschap getoetst en over het gehele traject als onvoldoende beoordeeld op

zowel hoogte als stabiliteit. Het betreft over nagenoeg de gehele strekking een groene kering,

dus zonder bebouwing of wegen op de dijk, behalve een wandel‐ /fietspad van Gralux. De

Grechtkade dient te worden ontworpen zodat hij voor wat betreft de stabiliteit de komende

30 jaar voldoet. Voor de hoogte wordt uitgegaan van maximaal 10 jaar. De komende 30 jaar is

de waterkerende functie vervuld. Wel dient er in het ontwerp rekening gehouden te worden

met de aanleg van een fietspad in de teen van de kade of op de kruin, met aansluitingen over

de kade naar de ‐aan te leggen ‐ fietspont.

1.2 Doel van het project

Het is de reglementaire taak van het Hoogheemraadschap zorg te dragen voor veilige

waterkeringen. Een ontwerp dient te worden gemaakt waarmee de beschouwde

waterkeringen na uitvoering van dit ontwerp voldoen aan de eisen als gesteld in de geldende

Veiligheidstoetsingen en Leidraden voor waterkeringen.

De hoofdvraag is hoe het ontwerp van de kade er uit komt te zien. Resultaat van deze studie

zal zijn, dat het Hoogheemraadschap een besteksgereed kadeontwerp in handen heeft

waarmee het onderhavige traject van de oostelijke boezemkade van de Grecht voldoet aan

de eisen als gesteld in de geldende toetsingsvoorschriften en leidraden voor de

waterkeringen.

1.3 Doel van het document

De uitgangspuntennotitie voor de kadeverbetering geeft inzicht in de benodigde informatie

voor het ontwerp:

uitkomsten toetsing voor dit specifieke traject (van fietspad Houtkade tot het te

bouwen gemaal);

overzicht van aanwezige geotechnische gegevens (boringen / sonderingen,

dwarsprofielen);

programma van eisen voor het ontwerp, waaronder parameters e.d.;

inventarisatie overige reeds bekende randvoorwaarden (vanuit archeologie, flora en

fauna, derden).

1.4 Status van het document

Dit document is een levend werkdocument. Het wordt gebruikt als uitgangspunt voor de

ontwerpfase en is gebaseerd op de inventarisatie van aanwezige gegevens en de

randvoorwaarden. Deze uitgangspuntennotitie biedt voldoende inzicht om de volgende fasen

op te starten.




2 Eisen

Met eisen worden de dwingende verlangens van het Hoogheemraadschap bedoeld waaraan

het ontwerp moet voldoen. Afwijken kan alleen als er geen andere oplossing mogelijk is.

2.1 Waterkeren

De functie waterkeren moet ten allen tijde worden gewaarborgd, zowel in de uitvoerings‐ als

in de gebruiksfase. Aangezien er nog geen goed ontwerp ligt, is de uitvoeringsstabiliteit in dit

stadium nog niet bekeken.

2.2 Kadeklasse

De kaden dienen na verbetering minimaal te voldoen aan het veiligheidsniveau behorend bij

kadeklasse conform “Verordening waterkering West‐Nederland”. In dit geval kadeklasse III.

2.3 Leidraad toetsen

De kade dient na verbetering te voldoen aan de eisen conform de “Leidraad toetsen op

veiligheid regionale waterkeringen” en op alle onderdelen een voldoende te scoren.

2.4 Levensduur / planperiode

De kade dient voor langere termijn aan de veiligheidseisen te voldoen. De levensduur wordt

gesteld op 30 jaar voor wat betreft de stabiliteit. Voor het op hoogte brengen van de kering

wordt een levensduur van tenminste 10 jaar gehanteerd. Deze waarden zijn naast het kosten‐

en overlastaspect ook gebaseerd op factoren als zetting en klink van de kade en de

ondergrond.

Hoogte

Indien de kade is opgebouwd uit sterk samendrukbare grond is

de levensduur van 30 jaar niet realistisch voor het onderdeel

hoogte. Er moet uiteindelijk voldaan worden aan een

leggerhoogte van NAP +0,25 m. Het is wenselijk voor de gehele

kade een eenduidig beeld te verkrijgen. Voor hoogte wordt een

levensduur van 10 jaar gehanteerd.




3 Randvoorwaarden

Onder randvoorwaarden worden alle zaken verstaan die van nature of door eerder menselijk

handelen invloed hebben op, of van belang zijn voor de waterkering. Met deze

randvoorwaarden moet rekening worden gehouden bij het ontwerp.

In de toetsrapportage zijn de geldende randvoorwaarden reeds onderzocht. Deze dienen als

uitgangspunt waarbij een kritische beoordeling nodig is. De volgende randvoorwaarden m.b.t.

de kadeverbetering dienen te worden vastgelegd:

Technische randvoorwaarden

1) Normering

De kaden langs polders zijn volgens de "Verordening waterkering West‐Nederland" ingedeeld in kadeklassen.

2) Hydraulische randvoorwaarden

Boezempeil:

Natte situatie; Maatgevend Boezempeil (MBP)

Droge situatie; Hoog Boezempeil (HBP)

Val van toetspeil naar streefpeil 3) Polderpeil

Maatgevend polderpeil (zomer en winter) 4) Geohydrologische schematisering

Ligging freatische lijn en stijghoogte 1e watervoerende pakket

Hydraulische kortsluiting uitsluiten ja /nee 5) Geotechnische randvoorwaarden

Dwarsprofielen kade en vooroever;

Geotechnisch profiel;

Grondparameters. 6) Overige randvoorwaarden

Wind: aanwezigheid van objecten die door windbelasting de veiligheid van de kade kunnen aantasten?

Verkeersbelasting

Schepen en drijvende voorwerpen: ‐ Scheepsgolven ‐ Aanvaring (schepen > 1.000 ton)

Aanwezige NWO’s en relatie met keureisen (leidingen, woningen, bomen)

Functionele randvoorwaarden

1) LNC, Behoud en/of ontwikkeling van de drie aspecten op regionaal, lokaal en dijkniveau:

Landschap (L), inrichting; bebouwing en beplanting, karakteristieke dijkprofiel

Natuur (N), flora en fauna, natuurwetgeving; Ecologische Hoofdstructuur, Natuurbeschermingswet

Cultureel erfgoed (C), ontstaansgeschiedenis, waarbij Archeologie (verdrag Malta) van belang

2) Integraal waterbeheer

Reguleren waterstanden, beheer waterkwaliteit, duikers, sluizen en gemalen 3) Verkeer/vervoer

Wegverkeer, scheepvaart en nutsvoorzieningen 4) Woon‐/werk‐/leefmilieu

Bewoning, industrieterreinen, land‐ en tuinbouw en recreatieve activiteiten




4 Technische uitkomsten en uitgangspunten toetsing

Op basis van de toetsing kan geconcludeerd worden dat het oordeel van kadevak 109F‐1

onvoldoende is. De kade is niet overal hoog genoeg en scoort onvoldoende op de

stabiliteitssporen. Voor wat betreft de sporen piping en microstabiliteit wordt een voldoende

oordeel behaald. Het toetsspoor bekleding is niet meegenomen in de toetsing.

Kadevak HT STPH STBI STBU STMI Oordeel

109F‐1 Onvoldoende Voldoende Onvoldoende Onvoldoende Voldoende Onvoldoende

In dit hoofdstuk staan de algemene uitgangspunten genoemd waarop de toetsing wordt

gebaseerd.

4.1 Achterland en hoogteligging

De kade langs de oostkant van de Grecht beschermt polder Kamerik‐Mijzijde tegen

overstroming. Het achterliggende gebied is hoofdzakelijk in gebruik als landbouwgebied. De

bebouwing neemt toe richting het oosten, waar veel boerderijen liggen langs de Van

Teijlingenweg. Het maaiveld langs de teen van de kade varieert in hoogte tussen ongeveer

NAP ‐1,80 m en NAP ‐2,10 m. Op sommige plaatsen is een teensloot aanwezig. De gemiddelde

diepte hiervan is ongeveer 0,80 m, waardoor het maaiveld op deze plaatsen daalt tot

ongeveer NAP ‐2,80 m.

4.2 Normering en stabiliteitsfactor

Kadevak 109E‐1 is volgens de Verordening Waterkeringen West‐Nederland ingedeeld in

IPO‐kadeklasse III. Hierbij hoort een overschrijdingsfrequentie van 1/100 per jaar.

Deze verschillende overschrijdingsfrequenties hebben gevolgen voor de te hanteren

stabiliteitsfactor in de toetsing. Bij de toetsing op macrostabiliteit wordt getoetst aan een

vereiste stabiliteitsfactor F. De stabiliteitseis bij gebruik van rekenwaarden voor de sterkte

luidt:

γ / γnγd > 1,0

waarin:

γ = Stabiliteitsfactor berekend bij rekenwaarden van de sterkte

γn = Schadefactor = 0,90 (veiligheidsklasse III)

γd = Modelfactor = 1,00 (methode Bishop)

De schadefactor is afhankelijk van de veiligheidsnorm van de kade. In het geval van kadevak

109F‐1 is dit dus IPO‐klassen III met schadefactor gn = 0,90 (zie Leidraad toetsen tabel 4.1).

In eerste instantie wordt gerekend met de glijcirkelmethode, waardoor de modelfactor 1,0

bedraagt. In dit geval wordt getoetst aan F = 0,90. In het geval van een Uplift Van methode of

de toets op horizontaal afschuiven, bedragen de modelfactoren respectievelijk 1,05 en 1,2. Bij

de toetsing volgens deze methode moet de berekende stabiliteitsfactor worden gedeeld door

deze veranderde modelfactor.




4.3 Hydraulische randvoorwaarden

4.3.1 Boezempeil

Het streefpeil en het toetspeil zijn vastgesteld voor de toetsing in 2008 [7] en bedragen

respectievelijk NAP ‐0,47 m en NAP ‐0,10 m (Tab. 4‐1).

Het verloop van de freatische lijn is gebaseerd op TR Waterspanningen bij Dijken. Voor de

indringingsdiepte is de afstand van 1 m aangenomen. De indringingsdiepte heeft voornamelijk

invloed op de buitenstabiliteit.

Tabel 4‐1 Streefpeil en toetspeil kadevak 109F‐1

Kadevak Streefpeil (m t.o.v. NAP) Toetspeil (m t.o.v. NAP)

109F‐1 ‐0,47 ‐0,10

4.3.2 Peil na val

Voor de berekening van de stabiliteit buitentalud wordt uitgegaan van een situatie waarbij

het waterpeil in de boezem plotseling zakt als gevolg van een calamiteit elders. Als

maatgevende waterstand wordt een situatie aangehouden van streefpeil (GBP) – 0,10 m.

4.4 Polderpeil

Langs het kadevak is 1 peilgebied gedefinieerd. Dit peilgebied beslaat een groot deel van

polder Kamerik‐Mijzijde en zal in de toetsing worden benoemd als peilgebied Kamerik‐

Mijzijde. Het gebied kent een onderscheid in winter‐ en zomerpeil (Tab. 4‐2).

In overleg met HDSR is een nieuw peil aangehouden voor het ontwerp (23‐08‐2011).

Tabel 4‐2 Winter‐ en zomerpeil peilgebied Kamerik‐Mijzijde

Kadevak Winterpeil (m t.o.v. NAP) Zomerpeil (m t.o.v. NAP)

Toetsing 109F‐1 ‐2,10 ‐2,00

4.5 Overige randvoorwaarden

4.5.1 Toeslagen vereiste kruinhoogte

De toetshoogte is vastgesteld op NAP +0,05 m. Hier bovenop wordt rekening gehouden met

0,20 m overhoogte. In deze extra 0,20 m zitten toeslagen als golfoverslaghoogte en

waakhoogte geïntegreerd en het resultaat wordt de leggerhoogte genoemd. Er moet dus

uiteindelijk voldaan worden aan een leggerhoogte van NAP +0,25 m.




4.5.2 Windbelasting

De aanwezigheid van bomen in de kade wordt niet meegenomen in toetsing. Voor een

eventuele aanpassing zijn deze bomen wel van belang, omdat dat in dat stadium wordt

bepaald of ze kunnen blijven staan. Daarom wordt hier een indicatie gegeven van de

aanwezige hoeveelheid bomen. Er staat slechts een klein aantal bomen in de teen van de

kade. Het gaat om een paar kleine knotwilgen die precies in de teen staan. Deze bomen

staan op ongeveer 700 m, gezien vanaf het noorden.

4.5.3 Verkeers‐ en calamiteitenbelasting

Afhankelijk van de kade dient tijdens maatgevende omstandigheden gebruik gemaakt te

worden van een bepaalde verkeersbelasting. Er wordt binnen HDSR onderscheid gemaakt

tussen twee soorten, namelijk verharde en groene kaden. Het onderscheid is gebaseerd op de

mogelijkheid voor verkeer om over de kade te rijden, de mate waarin dat gebeurt en het type

voertuig waarmee dat gebeurt [2].

Tijdens maatgevende omstandigheden op een groene kade dient gerekend te worden met

een belasting van 5 kN/m2, tijdens normale omstandigheden met een belasting van 10 kN/m2.

Deze belastingen worden geschematiseerd over de gehele kruinbreedte, tot een maximum

van 2,5 m, met een consolidatiepercentage van 20% en een spreidingshoek van 45°. Voor

verharde kaden geldt te allen tijde een verkeersbelasting van 13 kN/m2, waarbij de breedte,

het consolidatiepercentage en de spreidingshoek hetzelfde zijn als bij een groene kade (Tab.

4‐3).

Tabel 4‐3 Gebruikte verkeersbelastingin de toetsing voor kadevak 109F‐1

Kadevak Type Verkeersbelasting (kN/m2)

109F‐1 Groene kade 10

4.5.4 Schepen en drijvende voorwerpen

Het boezemwater wordt bevaren. Er hoeft alleen rekening gehouden worden met aanvaring

door schepen in buitenbochten met voldoende waterdiepte voor beladen vrachtschepen van

bijvoorbeeld meer dan 1000 ton, en dan alleen indien sprake is van een weinig robuuste

kering. Aangezien er bij de Grecht geen sprake is van beladen vrachtschepen van meer dan

1000 ton wordt geen rekening gehouden met aanvaring door schepen.




4.6 Normen en richtlijnen

4.6.1 Nationale normen

NEN 6740 Geotechniek, TGB 1990 Basiseisen en belastingen van december 1991, met wijzigingsblad A1 van mei 1997;

4.6.2 Leidraden en Richtlijnen

Bij de berekeningen is uitgegaan van onderstaande richtlijnen:

Handreiking Ontwerpen & Verbeteren – Boezemkaden, STOWA 2009

Technisch rapport waterkerende grondconstructies, TAW juni 2001; inclusief addendum 2007

Technisch rapport Waterspanningen bij Dijken, TAW september 2004;

Handreiking constructief ontwerpen, TAW april 1994;

Handboek construeren met grond. Grondconstructies op en in weinig draagkrachtige en sterk samendrukbare ondergrond, CUR rapport 162, 1993;

Leidraad toetsen op veiligheid regionale waterkeringen” van STOWA met kenmerk 2007‐02 van 2007 inclusief addendum betreffende de boezemkaden (2010)

CUR 166 deel 1 en 2, CUR, 4e druk




5 Functionele uitgangspunten

5.1 Beheeraspecten

Om het beheer goed te kunnen uitvoeren worden de volgende minimale taludhellingen

aangehouden:

Binnentalud 1 : 3

Buitentalud 2 : 3

Toe te passen bekleding dient te voldoen aan de uitgangspunten in het Voorschrift Toetsen

op Veiligheid primaire Waterkeringen (VTV 2006).

Als er na kadeverbetering hekken worden teruggebracht dienen deze hekken gemakkelijk

passeerbaar te zijn voor inspectie door het opnemen van een poort of overstapvoorzieningen.

5.2 Belanghebbenden

De belangen van eigenaren en bewoners bij het kadeverbeteringsproject moeten zo min

mogelijk geschaad worden. Eigenaren en bewoners dienen door middel van communicatie en

voorlichting bij het kadeverbeteringsproject te worden betrokken.

5.3 Raakvlakken

Enkele raakvlakken, in de vorm van aanrakende projecten, waarmee rekening gehouden dient

te worden zijn:

De bouw van het gemaal, met de ligging van het fietspad;

De kadeverbetering rond het gemaal;

De bouw van de fietspont;

Het achterland met inrichting.

5.4 Nevenfuncties

Naast de waterkerende functie vervullen de kades ook andere functies, zoals bijvoorbeeld

waterbeheer, wonen, recreëren, landschap en natuur. Alle bestaande functies dienen in kaart

te worden gebracht en in het ontwerp dient hiermee rekening te worden gehouden.

5.5 Waterbeheer

De waterhuishouding aan weerszijden van de waterkering moet in stand blijven, zowel tijdens

de uitvoering als in de gebruiksfase. Dat houdt in dat boezempeil en polderpeilen niet

negatief mogen worden beïnvloed en dat het netto slootoppervlakte minimaal gelijk blijft.

Indien boezemoppervlakte wordt gedempt, dient dat elders in de boezem te worden

gecompenseerd. Hetzelfde geldt voor het oppervlak van de polder(teen)sloten. Compensatie

van gedempt wateroppervlak moet in hetzelfde peilvak voorzien zijn.




5.6 Flora en Fauna

De natuurtoets is gebaseerd op beperkte inventarisatiegegevens van derden, een veldbezoek

en literatuuronderzoek. Deze gegevens geven geen garantie dat tijdens de uitvoering van de

werkzaamheden geen (andere) beschermde soorten worden waargenomen.

De werkzaamheden die uitgevoerd worden hebben enkel effect op de oeverzone van enkele

watergangen en de aangrenzende zone. Daardoor zullen alleen de soorten in en nabij de

watergang verstorende en negatieve effecten ervaren. In de oeverzone zijn beschermde

amfibieën (tabel 1‐soorten), vissen (tabel 2 en 3 soorten), flora (tabel 1‐soort) en (broedende)

vogels aanwezig.

Broedende vogels mogen in het kader van de Flora‐ en faunawet niet verstoord worden. In

het plangebied zijn volop broedende vogels aanwezig in het voorjaar. Dit betekent dat

verstorende werkzaamheden zoals het vergraven van oevers buiten het broedseizoen dienen

(ca. 15 maart t/m 15 juli) plaats te vinden.

Bij de uitvoering van de werkzaamheden is het aan te bevelen

om te werken volgens de richtlijnen die zijn opgenomen in de

‘Gedragscode Flora‐ en Faunawet voor Waterschappen’. Hierin

is de voorkeursperiode voor onderhavige plannen vastgelegd

op de periode 15 juli tot 1 november. Negatieve effecten op de

aanwezige beschermde natuurwaarden worden hiermee

beperkt en zijn tevens ontheffingsvrij. Negatieve effecten op de

strikt beschermde Bittervoorn worden uitgesloten, de soort is

zeer mobiel en is niet bodem en oevergebonden als de Kleine

modderkruiper.

Het advies is een ecologische begeleiding van de uitvoering.

5.7 Archeologie

Voor de in het plangebied aanwezige koopveengronden blijft de archeologische verwachting laag. Ter plaatse van de klei‐ en zandafzettingen van de stroomgordel zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Daarnaast blijken de oeverafzettingen te zwak ontwikkeld voor bewoning. De hoge verwachtingswaarde ter plaatse kan derhalve worden bijgesteld naar een lage verwachtingswaarde. Geadviseerd wordt het gehele plangebied vrij te geven voor wat betreft archeologie. Dit zal mede moeten worden afgestemd met bevoegd gezag.

Ten aanzien van dit advies zal altijd contact moeten worden opgenomen met het betreffende

bevoegde gezag.

Ook voor vrijgegeven (delen van) plangebieden bestaat altijd de mogelijkheid dat er tijdens

graafwerkzaamheden toch losse sporen en vondsten worden aangetroffen. Het betreft dan

vaak kleine sporen of resten die niet door middel van een booronderzoek kunnen worden

opgespoord.

Selectieadvies

Geadviseerd wordt om de verwachting bij te stellen tot een lage archeologische

verwachting en het plangebied vrij te geven voor wat betreft archeologie.




6 Geotechnische berekening en ontwerp

HDSR heeft in het verleden geotechnische berekeningen uitgevoerd voor de toetsing van de

huidige kade. Deze berekeningen zijn gecontroleerd en er is een ontwerp gemaakt.

6.1 Berekeningsmethodiek

Uit de profielen van HDSR blijkt dat de kade onder toetspeil (NAP +0,05m) ligt. De kade dient

te worden verbeterd vanwege stabiliteit en hoogte.

Voor de zettingsberekeningen is gebruik gemaakt van de methode Koppejan.

6.2 Stowa

De stabiliteit wordt volgens deze richtlijn beoordeeld met de rekenwaarden van de

sterkteparameters van de ondergrond. De gehanteerde materiaalfactoren zijn conform

de materiaalfactoren in de STOWA leidraad (Technisch Rapport Waterkerende

Grondconstructies d.d. juni 2001). Zie onderstaande tabel 6‐1.

Tabel 6‐1 Materiaalfactoren volgens de STOWA leidraad (stabiliteit)

Materiaalfactor γmb [‐] Omschrijving

cohesie c' inwendige wrijvingshoek φ'

Klei, organisch 1,30 1,25

Veen 1,30 1,30

Zand, matig vast 1,30 1,15

De stabiliteit wordt beoordeeld op basis van de veiligheidsklasse III zoals weergegeven

in de STOWA leidraad. De stabiliteit van de kering is theoretisch gewaarborgd indien

bij rekenwaarden van de sterkteparameters van de ondergrond voldaan wordt aan:

γ / γnγd > 1,0

waarin:

γ = Stabiliteitsfactor berekend bij rekenwaarden van de sterkte

γn = Schadefactor = 0,90 (veiligheidsklasse III)

γd = Modelfactor = 1,00 (methode Bishop)

Op deze wijze is de stabiliteit gewaarborgd indien de berekende stabiliteitsfactor γ

groter is dan 0,90.




6.3 Grondgegevens & ‐opbouw

Het grondonderzoek is eerder door Mos Grondmechanica uitgevoerd in de vorm van 5

sonderingen en 16 boringen met het opdrachtnummer 0062610, d.d. november 2010. De

sonderingen zijn gemaakt tot een diepte van maximaal 15 meter en 16 boringen met een

diepte van ca. 8 meter.

Bodemopbouw

Op grond van de sonderingen en boringen is onder de kade de volgende bodemopbouw

vastgesteld door HDSR vanuit de toetsing.

Tabel 6‐2 Bodemopbouw teen waterkering

Bodemopbouw teen waterkering

Van [m] NAP Tot [m] NAP Bodemopbouw

– 1,80 – 6,55 Veen

– 6,55 – 7,55 Veen kleiig, klei humeus

– 7,55 – 9,00 Veen

– 9,00 Klei, siltig

Tabel 6‐3 Bodemopbouw kruin waterkering

Bodemopbouw kruin waterkering

Van [m] NAP Tot [m] NAP Bodemopbouw

+ 0,03 – 5,40 Klei, siltig

– 5,40 – 9,00 Veen

– 9,00 Klei, siltig

Grondparameters

Op basis van NEN 6740 (tabel 2.2) en de aangeleverde gegevens van HDSR en Tauw (d.d. 13

april 2011) zijn de representatieve grondparameters bepaald.

De voor de samendrukking te hanteren grondparameters volgen uit de door Tauw aangeleverde resultaten (d.d. 9 mei 2011) uit het Msettle‐bestand.

Tabel 6‐4 Rekenwaarden grondgegevens voor de zettingsberekening

Grondsoort Volumiek gewicht

/ n [kN/m3]

Cp C'p Cs C's Cv

[m2/s]

Hoek van Inwendige

Wrijving ' [°] Cohesie c'

[kPa]

Veen 10,4/10,4 14,4 5,5 69,3 31,8 1,4.10‐6 10,4 1,7

Klei, siltig 15,20/15,20 30 10 330 110 1,0.10‐7 20,1 2,7

Veen kleiig,

klei humeus 12,7/12,7 17,9 6,6 98,6 33,2 2,0.10‐7 13,6 0,9

Hierin zijn:

γ : vochtig volumegewicht [kN/m3]

γn : nat (verzadigd) volumegewicht [kN/m3]

Cp/C'p : primaire samendrukkingcoëfficiënt voor/ na de grensspanning [‐]

Cs/C's : secundaire samendrukkingcoëfficiënt voor/ na de grensspanning [‐]

Cv : consolidatiecoëfficiënt [m2/s]

' : Hoek van inwendige wrijving

c' : Cohesie




De grensspanning is gelijk gehouden aan de initiële korrelspanning vermeerderd met 10 kPa

(POP). De verhoging van de grensspanning is opgetreden door o.a. fluctuaties van de

grondwaterstand.

Voor de ophoging van het profiel zijn de volgende materiaaleigenschappen toegepast:

vochtig/nat volumegewicht, 17 kN/m2. De cohesie en phi zijn respectievelijk 3,3 en 14,7 (gelijk

gehouden aan de grondeigenschappen van Tauw).

Stijghoogte

De stijghoogte in het 1e watervoerende pakket ligt op NAP ‐2,70 m.

Polderpeil

In overleg met HDSR is een nieuw peil aangehouden voor het ontwerp (23‐08‐2011).

Tabel 6‐5 Winter‐ en zomerpeil peilgebied Kamerik‐Mijzijde

Kadevak Winterpeil (m t.o.v. NAP) Zomerpeil (m t.o.v. NAP)

Ontwerp 109F‐1 ‐2,37 ‐2,27

Verkeers‐ en calamiteitenbelasting

Tijdens maatgevende omstandigheden op een groene kade dient gerekend te worden met

een belasting van 5 kN/m2. Voor een lichte verkeersbelasting (5 kN/m2) geldt dat in de

situatie hoogwater zelfs mogelijk helemaal geen wateroverspanning optreedt, omdat de

belasting beneden de grensspanning blijft. (= 30% aanpassing) lijkt realistisch. In het ontwerp

is echter gerekend met een consolidatiepercentage van 20%.

Tabel 6‐6 Gebruikte verkeersbelasting voor kadevak 109F‐1

Kadevak Type Verkeersbelasting (kN/m2)

109F‐1 Groene kade 5

6.4 Berekening en resultaten

Ontwerp

De eerste ontwerpstap van de aanvulling van de waterkering is het bepalen van het

aanlegprofiel. Uitgangspunt is dat een lagere lange berm vaak eerder een stabiel evenwicht

oplevert dan een hoge smalle berm.

De aanvulling zakt onder zijn eigen gewicht en laat daardoor ook het huidige maaiveld zakken.

De bestaande teensloot wordt gevuld met materiaal uit de nieuw te graven teensloot om het

aanvulgewicht en daarmee de zetting te beperken.

Het nieuwe ontwerp komt er als volgt uit te zien. Vanaf de kruin wordt een steunberm

aangebracht met een dikte van 1,30 m t.p.v. de huidige teen. Vanaf de teen heeft de

steunberm een aanlegbreedte van ruim 8 meter en een talud van 1:20. Het ontwerp is

gepresenteerd in bijlage A.

Zettingsberekening

Omdat er bij het aanbrengen van grond zetting optreedt, indien slappe lagen aanwezig zijn, is

er een zettingsberekening uitgevoerd met het programma DSettlement. Het ontworpen

aanlegprofiel is daarbij als uitgangspunt genomen.




Belangrijk uitgangspunt is dat er de komende 30 jaar geen nieuw ontwerp en extra

ruimtegebruik nodig is voor de steunberm. Zetting op de kruin kan worden eventueel

gecompenseerd worden met onderhoud (na 5 à 10 jaar).

Stabiliteitberekening

Bij de stabiliteitberekeningen, die zijn uitgevoerd met het programma D‐Geo Stability, is een

bovenbelasting in rekening gebracht van 5 kN/m2, over 2,5 meter breedte op de kruin van de

kade.

De berekende veiligheidsfactoren voor het dwarsprofiel zijn weergegeven in tabel 6‐7.

Tabel 6‐7 Veiligheidsfactoren uit de stabiliteitberekeningen

Veiligheidsfactor Huidig Eindstabiliteit

DP 109F‐1 +) 0,66 0,90 +) met tijdelijke bovenbelasting van 5 kN/m

2




Berekening uitvoeringstabiliteit

Tijdens de uitvoering dient een minimale stabiliteit van 0,80 te worden gegarandeerd. De

ophoging van het profiel wordt in grondlagen van ca. 0,30 m aangebracht. In principe worden

de lagen in periodes van 30 dagen aangebracht. Indien de vereiste stabiliteit niet wordt

bereikt, wordt deze periode vergroot. Tijdens de uitvoering wordt zonder verkeersbelasting

berekend. De resultaten van de uitvoering zijn weergegeven in tabel 6‐8.

Tabel 6‐8 Veiligheidsfactoren uitvoeringsstabiliteit

Fasering1) STBI Tijd van aanbrengen

[dagen vanaf t=0]

1 0,86 0

2 0,85 30

3 0,86 60

4 0,85 90

5 0,80 120

De laatste ophogingslag levert een situatie met onvoldoende stabiliteit op na 120 dagen. Om

de aanleg van de waterkering te versnellen, is het mogelijk om met waterspanningsmeters te

werken. I.p.v. een tijd van aanbrengen wordt gewerkt met een consolidatiegraad.

De veiligheidsfactoren van het ontwerp voor eind‐ en uitvoeringsstabiliteit zijn gepresenteerd

in bijlage B.




7 Conclusie

In overleg met het waterschap is een nadere analyse uitgevoerd naar de invoerparameters.

Dit heeft geresulteerd in een geoptimaliseerd ontwerp.

De berekening is gunstiger geworden door:

opvoering van de POP van 5 kPa (hantering Oranjewoud) naar 10 kPa (hantering

Tauw);

aanpassing van de stijghoogte van ‐1,9 m NAP (hantering HDSR) naar ‐2,7 m NAP

(hantering Tauw);

het hanteren van een fasering in de uitvoering.

Toepassing van het ontwerpprofiel, zoals gepresenteerd in bijlage A, leidt tot een ontwerp

waarin wordt voldaan aan de veiligheidsfactor van 0,9 na 30 jaar.

In dit definitieve Voorontwerp is door het waterschap gekozen de variant met het fietspad op

de kruin uit te werken. In de afweging zijn de totale kosten en het optreden van zetting, in

met name de berm, meegenomen.







Bijlage A: Ontwerp aanvulling

MSettle 8.2 : 20110829 kadevak 109F-1.sli

Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.

4545 -

A4

16-9-2011

Grechtkade Oost

Ontwerp aanvulling -

AnnexHDSR -

Inp

ut

Vie

w

Laye

rs

3. V

een

kle

iig,

kle

i hu

m

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

1. k

lei,

silti

g

30,0

00

1

23

4

5

-10

,000

berm

(4)

4443

1234

56789

10111

21314

15161

7181

92

021222

3242526

27282

93031323

334

353637

383940

414

2




Bijlage B: Veiligheidsfactoren

Huidige stabiliteit: 0,66

MStab 9.10 : 20110829 kadevak 109F-1 huidig.sti

Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.

Ingenieursbureau Oranjewoud4545 -

A4

14-9-2011

Grechtkade Oost

Huidige stabiliteit-

AnnexHDSR -

Cri

tica

l Cir

cle

Bis

ho

p

Laye

rs

3. V

een

kle

iig,

klei

hum

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 9

,50

[m]

Ym

: 1

,00

[m]

Rad

ius

: 5,

50

[m]

Saf

ety

: 0,

66

2

3

4

5

T1

T1




Ontwerpstabiliteit: 0,90

MStab 9.10 : 20110829 kadevak 109F-1 eind.sti

Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tica

l C

ircl

e B

ish

op

Laye

rs

3. V

een

klei

ig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

11.

ber

m (

4)

5. k

lei,

silti

g

10.

kru

in

9. b

erm

(3)

8. b

erm

(2)

7. b

erm

(1)

6. s

loot

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 13

,00

[m]

Ym

: 5,

50 [m

]R

adi

us :

14,5

0 [m

]S

afet

y :

0,90

1

23

4

56

78

9

10

11

T1




Uitvoeringsstabiliteit laag 1: 0,86

MStab 9.10 : 20110829 kadevak 109F-1 uitvoering fase 1.sti

Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tica

l Cir

cle

Bis

ho

p

Laye

rs

3. V

een

klei

ig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

6. s

loot

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 12

,70

[m]

Ym

: 5,

00 [m

]R

adiu

s : 1

4,00

[m]

Saf

ety

: 0

,86

30,0

00

123

4

56

00






Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tica

l Cir

cle

Bis

ho

p

Laye

rs

3. V

een

klei

ig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

7. b

erm

(1)

6. s

loot

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 14

,20

[m]

Ym

: 6,

00 [m

]R

adiu

s : 1

3,50

[m]

Saf

ety

: 0

,85

30

1

23

4

56

7

000

0






Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tica

l C

irc

le B

ish

op

Laye

rs

3. V

een

kle

iig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

8. b

erm

(2)

7. b

erm

(1)

6. s

loo

t

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 1

4,50

[m]

Ym

: 5

,50

[m]

Rad

ius

: 13,

00

[m]

Saf

ety

: 0,

86

1

2

3

4

56

78






Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tic

al C

ircl

e B

ish

op

Laye

rs

3. V

een

kle

iig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

5. k

lei,

silti

g

9. b

erm

(3)

8. b

erm

(2)

7. b

erm

(1)

6. s

loo

t

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 1

4,80

[m]

Ym

: 5

,50

[m]

Ra

dius

: 1

3,00

[m]

Saf

ety

: 0,8

5

1

2

3

4

56

78

9






Tolhuisweg 57

8440 AA Heerenveen

Phone (0513) 63 45 67

Fax (0513) 63 3353

date drw.

ctr.

form.


A4

16-9-2011

-

Annex -

Cri

tica

l Cir

cle

Bis

ho

p

Laye

rs

3. V

een

kle

iig, k

lei h

um

4. V

een

> 3

00

2. V

een

> 3

00

11.

be

rm (

4)

5. k

lei,

silti

g

10.

kru

in

9. b

erm

(3

)

8. b

erm

(2

)

7. b

erm

(1

)

6. s

loot

1. k

lei,

silti

g

Xm

: 1

5,1

0 [m

]Y

m :

5,0

0 [m

]R

adiu

s :

12,5

0 [m

]S

afet

y :

0,801

2

3

4

56

78

9

10

11




Bijlage C: Ingemeten dwarsprofiel ‐ bestaande situatie






revisie 3.1 Kadevak 109F‐1







Bijlage D: Voorontwerp Overzichtstekening nieuwe situatie fietspad op de

kade








Bijlage E: Voorontwerp Dwarsprofiel nieuwe situatie fietspad op de kade










Documents

Projectplan Inrichtingsgebied Grechtkade Oost - hdsr.nl · Projectplan . Inrichtingsgebied . Grechtkade Oost . Marten van der Hoeve . 22 mei 2012 . Versie 4 . ... het inrichtingsplan