projekovanje proizvodnih sistema

FAKULTET TEHNIČKIH NAUKAODSEK ZA INDUSTRIJSKO INŽENJERSTVO I MENADŽMENTPredmet:PROJEKTOVANJE PROIZVODNIH SISTEMA

S E M I N A R S K I R A D

DOO « VEKTRA-CO »radna jedinica: « MICA MLEKARICA »

PREDMETNI NASTAVNIK: STUDENTI:Prof.dr. Ilija Ćosić Marija Mileusnić 549/I2Bojan Lalić Nataša Gajić 575/I2 Danijela Gračanin 553/I2 Mirjana Stepanović 593/I2

Juče na paši danas u čaši

OPŠTI PODACI O PREDUZEĆU

NAZIV PREDUZEĆA: DOO « VEKTRA-CO » -Novi SadRADNA JEDINICA: «MICA MLEKARICA » -Bački PetrovacDELATNOST: (15510) Proizvodnja i prerada mleka i mlečnih proizvodaDATUM OSNIVANJA: 16.12.1997.godineBR.ZAPOSLENIH: 37

ORGANIZACIONA STRUKTURA:

STRUKTURA ZAPOSLENIH:

funkcija br.zaposlenihUPRAVLJANJE&MARKETING 3KNJIGOVODSTVO 2KOMERCIJALA PRODAJA NABAVKA TRANSPORT

456

PROIZVODNJA 17UKUPNO 37

NAPOMENA:1. Poslove održavanja i tehničko-tehnološke podrške po potrebi obavljaju

unajmljena stručna lica2. Knjigovodstveno-računovodstvene poslove,pored redovnog kadra, obavlja i

unajmljena specijalizovana agencija.

UPRAVLJANJE-MARKETING

KNJIGOVODSTVO KOMERCIJALA PROIZVODNJA

Knjigovodstveni poslovi

Opšti i kadrovski poslovi

Nabavka

Prodaja

Transport-sirovog mleka-gotovih proizvoda

Proizvodnja

Pakovanje


ISTORIJAT

Radna jedinica « MICA MLEKARICA» - Bački Petrovac je osnovana 16.12.1997.godine u okviru društva sa ograničenom odgovornošću DOO «VEKTRA-CO»- Novi Sad.

Započela je svoje poslovanje,sa svega, 5 radnika (3 u proizvodnji), proizvodeći isključivo jogurt, sa ulazom od 420 l sirovog mleka dnevno.U periodu od mesec dana, nabavka sirovog mleka je porasla na 1000 l dnevno, nakon čega su se postepeno razvijali i uvodili novi proizvodi:

MLEKO KISELO MLEKO PAVLAKA RAZLIČITE VRSTE SIREVA

Danas,»MICA MLEKARICA» , u svom proizvodnom programu nudi 19 različitih proizvoda, a neki od njih su:

1.Mleko paster 2,2%mm 2.Jogurt 0,18 3,2%mm

3.Jogurt 0,33 3,2%mm 4.Jogurt 0,60 3,2%mm


5.Jogurt 1l 3,2%mm 6.Kiselo mleko 0,18 3,2%mm

7. Pavlaka 0,18 20%mm 8.Mileram 0,15 30%mm

1. PROGRAM PROIZVODNJE1.1. OSNOVNI PODACI O PROIZVODIMA

Odabrani program proizvodnje čini osam proizvoda, mleko i mlečni proizvodi, koji se proizvode skoro istim tehnološkim postupkom, uz mala odstupanja od proizvoda do proizvoda.

Proizvodi su: Proizvod 1: P1 MLEKO PASTER 2,2%mm Proizvod 2: P2 JOGURT 0,18 3,2%mm Proizvod 3: P3 JOGURT 0,33 3,2%mm Proizvod 4: P4 JOGURT 0,60 3,2%mm Proizvod 5: P5 JOGURT 1L 3,2%mm Proizvod 6: P6 KISELO MLEKO 3,2%mm Proizvod 7: P7 PAVLAKA 20%mm Proizvod 8: P8 MILERAM 30%mm

Osnovni podaci o proizvodima dati su u KARTAMA PROIZVODA

2. ANALIZA PROGRAMA PROIZVODNJE


2.1. PRIKAZ ZAVISNOSTI STRUKTURE/KOLIČINE

Osnovna zavisnost pj-qj oblikovana je na osnovu podataka o količinama proizvoda ,i izgleda:

DIJAGRAM STRUKTURA/KOLIČINA

0

500000

1000000

1500000

2000000

P2 P3 P1 P5 P7 P4 P6 P8

pj

qj

Na osnovu relativno niskog stepena složenosti proizvoda,može se zaključiti da veličine datog programa proizvodnje odredjuju njegovu pripadnost području III opšteg slučaja zavisnosti STRUKTURA/KOLIČINE,kako je dalje prikazano na slici:

2.2. ABC-analiza ODNOSA STRUKTURA/KOLIČINE

I II III IV

KARAKTER TEHNOLOŠKIH I PROSTORNIH STRUKTURANAMENSKI

PRODUKCIONI

UNIVERZALNI

OPŠTI

OCENA POLOŽAJA POSMATRANOG PROGRAMA PROIZVODNJE

qj

pj


2.2.1.KOLIČINSKA ANALIZA

OZNAKA NAZIV PROIZVODA

%KOLIČINA SUMA%

P2 JOGURT O.18l 52.30 52.30

P3 JOGURT O.33l 9.03 61.33

P1 MLEKO 2.2 9.01 70.34

P5 JOGURT 1l 8.86 79.20

P7 PAVLAKA 8.51 87.71

P4 JOGURT O.6l 7.16 94.87

P6 KISELO MLEKO 3.51 98.38

P8 MILERAM 1.62 100.00

ABC KOLIČINSKA ANALIZA

0

10

20

30

40

5060

70

80

90

100

P2 P3 P1 P5 P7 P4 P6 P8

%K

OL

IČIN

A

A B C


2.2.2.ZAPREMINSKA ANALIZA

OZNAKA NAZIV PROIZVODA

%ZAPREMINE SUMA%

P2 JOGURT O.18l 25.50 25.50

P1 MLEKO 2.2 24.40 49.9

P5 JOGURT 1l 24.00 73.9

P4 JOGURT 0.6l 11.62 85.52

P3 JOGURT 0.33l 8.06 93.58

P7 PAVLAKA 4.15 97.73


P8 MILERAM 0.65 100.00

ABC ZAPREMINSKA ANALIZA

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

P2 P1 P5 P4 P3 P7 P6 P8

%Z

AP

RE

MIN

A

A B C

2.2.3. VREDNOSNA ANALIZA


OZNAKA NAZIV PROIZVODA %VREDNOSTI UKUPNO%

P2 JOGURT 0.18l 25.78 25.78

P5 JOGURT 1l 23.51 49.29

P1 MLEKO 2.2 16.12 65.41

P4 JOGURT 0.6l 11.95 77.36

P7 PAVLAKA 9.69 87.05

P3 JOGURT 0.33l 8.90 95.95

P8 MILERAM 2.27 98.22


ABC VREDNOSNA ANALIZA

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

P2 P5 P1 P4 P7 P3 P8 P6

%V

RE

DN

OS

TI

A

Kako se vidi iz prethodnih slika, proizvodi su razvrstani u sva tri područja,a u sve tri analize posebno se izdvaja proizvod P2-Jogurt 0,18.

3.IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA I


REDUKCIJA KOLIČINA3.1.IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA

Na osnovu analize složenosti proizvoda,zaključili smo da je najsloženiji proizvod P7-PAVLAKA 20%MM, koji se u sve tri ABC analize nalazi u B-području.Istog stepena složenosti su i proizvodi: P6-KISELO MLEKO ,P8- MILERAM,ali je njihovo količinsko i zapreminsko učešće u proizvodnji manje, pa je stoga proizvod P7-PAVLAKA, izabran za PROIZVOD PREDSTAVNIK.

3.2.REDUKCIJA PROGRAMA PROIZVODNJE

Redukcija količina na proizvod predstavnik izvršena je primenom masenog koeficijenta redukcije rm i koeficijenta koji uzima u obzir tehnološku sličnost proizvoda sa proizvodom predstavnikom rs.Postupak je prikazan tabelarno:

PROIZVOD qj mj sjFAKTOR REDUKCIJE r m r s ru=rm*rs qred

011 307.440 307.440 0.8 5.875 0.8 4.70 1.444.968

001 1.785.600 321.408 0.6 6.142 0.6 3.68 6.571.008

002 308.160 101.693 0.6 1.943 0.6 1.17 360.547

003 244.440 146.664 0.6 2.802 0.6 1.68 410.659

004 302.400 302.400 0.6 5.779 0.6 3.47 1.049.328

021 120.000 21.600 1 0.413 1 0.41 49.200

031 290.700 52.326 1 1 1 1 290.700

041 55.296 8.295 1 0.159 1 0.16 8.847

REDUKOVANA KOLIČINA 10.185.258


4. RAZRADA POSTUPKA RADA ZA PROIZVOD PREDSTAVNIK

Postupak proizvodnje, proizvoda predstavnika, P7-PAVLAKA,kao i teh.sistemi(mašine), prikazan je dijagramom,a nazivi operacija i vremena trajanja tii su dati u «legendi».

4.1. KARTA TEHNOLOŠKOG POSTUPKA

POČETAKULAZ:MLEKO 3,2%mmML.MAST 50%

1D

2S

3D

4H

5TK

DUPLIKATOR

SEPARATOR

DUPLIKATOR

HAMBA

TOPLA KOMORA

6K

PH-metar

7HL

8SK

ČOVEK

ČOVEK

KRAJ IZLAZ:PAVLAKA 20%mm

ULAZ:-KOKE-ŠTAPIĆI

ULAZ:-ČAŠE,-POKLOPCI,-GAJBE

LEGENDA:1D- PASTERIZACIJA 70minZAGREVANJE NA 72stepenaKONTROLA TEMPERATUREDELIMIČNA DEZINFEKCIJA MLEKA

2S- HOMOGENIZACIJA 60min

3D- ZASEJAVANJE 60minHLADJENJE NA 47stepeniDODAVANJE KULTURA

-KOKE -ŠTAPIĆI

MEŠANJE

4H- PAKOVANJE 27,5minPUNJENJEDOZIRANJEZATVARANJEZAVARIVANJEPAKOVANJE U GAJBE

5TL- FERMENTACIJA 240min

6K- KONTROLAKISELOSTIGUSTINEUKUSA

7HL- HLADJENJE NA SOBNU TEMPERATURU

8SK- SKLADIŠTENJE U HLADNJAČU


4.2.OPIS OPERACIJA1D-PASTERIZACIJA

ZAGREVANJE DO 72 stepena, odvija se pomoću vode koja cirkuliše izmedju duplog zida DUPLIKATORA. Kada masa dostigne željenu temperaturu(koja se očitava na displeju,ili merenjem), 3 sekunde se odvija proces NISKE PASTERIZACIJE tj. delimične dezinfekcije mleka( uništavanje patogenih bakterija).

2D-HOMOGENIZACIJA Mleko se iz DUPLIKATORA presipa u termos za homogenizaciju-

HOMOGENIZATOR,koji pod pritiskom od 200 bara, centrifugalnom silom, usitnjava masne kuglice i raspršuje u mleko, tako da ostaju u disperziji(nemogu se ponovo sjedinjavati i izdvajati na površinu).

Dužina trajanja procesa limitirana je kapacitetom separatora.

3D-ZASEJAVANJE Masa iz HOMOGENIZATORA se vraća u DUPLIKATOR, gde se najpre

hladi, cirkulišućom vodom i na temperaturi od 45 stepeni se zasejava, tj. dodaju joj se kulture, i to:

-KOKE, strepto koke, koje daju gustinu i čvrstoću -ŠTAPIĆI,koji daju kiselost

i vrši se mešanje, radi sjedinjavanja mase. 4H-PAKOVANJE

Zasejana masa se burićima transportuje do mašine za pakovanje-HAMBE,koje vrši: punjenje čaše, doziranje,zatvaranje i zavarivanje poklopca. Tako upakovanu pavlaku u čaše radnik-čovek, pakuje u gajbe.

5TK-FERMENTACIJA Upakovan proizvod se smešta u TOPLU KOMORU, gde se odvija proces

fermentacije. Proizvod dobija potrebnu čvrstinu,gustinu i kiselost. Ovim procesom je ,takodje, obavljeno konzerviranje proizvoda-kiselo mlečno vrenje.

6K-KONTROLA Nakon proteka 4h, vrši se kontrola gustine, kiselosti i ukusa proizvoda,

pomoću PH-metra i to slučajnim izborom. Takodje se prilikom vadjenja proizvoda iz toplotne komore, svaki proizvod, vizuelno kontroliše.

7HL-HLADJENJE Proizvodi se nakon vadjenja iz tope komore ostavljaju da odstoje, radi

prilagodjavanja sobnoj temperaturi-HLADJENJE NA SOBNU TEMPERATURU.

8-SK-SKLADIŠTENJE Proizvodi prilagodjeni sobnoj temperaturi prenose se u HLADNJAČU,gde

se hlade, i odakle se dalje transportuju u prodaju.


5.IZBOR TIPA I VARIJANTE TOKA U SISTEMU

Na osnovu utvrdjenih osnovnih grupa veličina odredili smo tip i varijantu toka u sistemu:

Količina predmeta rada: qred = 10.185.258 kom 0,2/god

Kako je u pitanju procesna proizvodnja, zbog nemogućnosti posmatranja kretanja 1proizvoda kroz proces proizvodnje, za nas : 1PROIZVOD = ŠARŽA OD 825 KOM

tako da je qred= 10.185.258 / 825 = 12.346 kom/godStepen tehnološke složenosti predmeta rada:

Vreme u min/god

i 1 2 3 4 5 6 7 8 sumatii 70 60 60 27.5 240 20 30 8 515.5

Opterećenje preseka sistema: Ti = qred * tii (min/god)

i 1 2 3 4 5 6 7 8Tii 864220 740760 740760 339515 2963040 246920 370380 98768

Efektivni kapacitet elemenata sistema: Ke = 364*2*720*0.78=408844.8

Odnos OPTEREĆENJE/KAPACITET

Varijanta toka: suma Ti=6.364.363 > Ke; br.Ti<Ke =br. Ti > Ke;Kser>1- sto ukazuje na Varijante 1.2 i 2.1, ali na osnovu prethodnih godina utvrdili smo da je u pitanju Varijanta 1.2 .

Ke=408844.8

T1

T2

T3

T4

T5

T6

T7

T8 PREKID TOKA

NEPREKIDNOST TOKA


6. PROJEKTOVANJE STRUKTURE SISTEMAOsnovne podloge za projektovanje strukture sistema:

-KOLIČINE U PROGRAMU PROIZVODNJE qred=12346 (kom/god)-NORMATIV VREMENA U SISTEMU, dat u nastavku tabelarno putem KARTE NORMATIV VREMENA

6.1.RITAM TOKAZa uslove Varijante 1.2 toka, ritam toka je definisan kao ritam serije

predmeta rada, pa je stoga bilo neophodno utvrditi optimalnu veličinu serije predmeta rada.

U preduzeću je usvojen period operativnog plana-period puštanja serija u proces, u trajanju od jedne nedelje(7dana) što uslovljava broj serija:

in= 52 (ser/god)

Za odredjeni broj serija i redukvanu količinu vezanu za proizvod predstavnik,dobija se optimalna veličina serije kao odnos:

nopt= qred / in = 12346 / 52 = 238 (kom/ser)

Veličina serije i broj serija u posmatranom vremenskom periodu od jedne godine odredjuju ritam toka, odnosno ritam serije predmeta rada:

rs = Ke / in = 408.844,8 / 52 = 7863 (min/ser)

6.2.OPTEREĆENJE PRESEKA

Opterećenje preseka toka predstavlja vremenski izraženu količinu rada koju je potrebno uložiti u fazama procesa rada za izradu date količine predmeta rada. U uslovima Varijante 1.2. toka i odredjene veličine serije predmeta rada, opterećenje preseka toka se dobija na onovu izraza:

Ti = in ( tpzi + nopt * tii ) (min/god)

Gde su:tii - vreme izrade na operaciji «i»tpzi - pripremnozavršno vreme na operaciji «i»in -broj serija predmeta radanopt-veličina serije predmeta rada

Proračun opterećenja preseka toka izvršen je, na osnovu prethodno utvrdjenih podataka, tabelarno i dat u nastavku putem KARTE VREMENA ZA OPEACIJU i KARTE OPTEREĆENJA PRESEKA SISTEMA.


6.3.ELEMENTI STRUKTURE SISTEMA

6.3.1. PRORAČUN BROJA JEDINICA TEHNOLOŠKIH SISTEMA

Potreban broj jedinica tehnoloških sistema u fazama procesa-operacijama rada, je odredjen na osnovu odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET,odnosno:

Mip = Ti / Ke (jed)

Kako je broj jedinica tehnoloških sistema potrebno usvojiti kao ceo broj-Miu, to uslovljava odredjeni proračunski stepen iskorišćenja radnih mesta (n =Mip/ Miu).

Proračun je izveden tabelarno i dat u nastavku putem KARTE PRORAČUNA BROJA JEDINICA TEHNOLOŠKIH SISTEMA.

6.3.2.PRORAČUN BROJA UČESNIKA U PROCESIMA RADA

Potreban broj učesnika u fazama procesa-operacijama rada se, takodje , odredjuje na osnovu odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET:

Rip = Ti / Ke (jed)

Kako je i broj učesnika u procesima rada potrebno usvojiti kao ceo broj–Riu, to uslovljava odredjeni, proračunski stepen iskorišćeenja vremena rada (n=Rip/Riu).

Proračun je izvršen tabelarno i dat u nastavku putem KARTE PRORAČUNA BROJA UČESNIKA U PROCESIMA RADA.

6.3.3.PRORAČUN POTREBNIH POVRŠINA

Potrebne površine za smeštaj elemenata sistema na radnim mestima, su proračunate na osnovu izraza:

Frmi = Ftsi * kr (m2)

gde su:Ftsi – neto površina tehnološkog sistema na radnom mestukr – koeficijent kojim se uzimaju u obzir površine ostalih delova

strukture radnog mesta, osim neto površine tehnološkog sistema.

Proračun potrebnih površina je izveden tabelarno i prikazan u nastavku putem KARTE POVRŠINA.


7.ODREDJIVANJE VREMENA TRAJANJA CIKLUSA RADA

7.1.ODREDJIVANJE NAČINA KRETANJA PREDMETA RADA DUŽ TOKA

Predmeti rada se duž toka kreću PARALELNO, što je uslovljeno samom tehnologijom proizvodnje mleka i mlečnih proizvoda.

7.2.VREME TRAJANJA CIKLUSA RADA

Radi odredjivanja vremena trajanja operacionog, tehnološkog i proizvodnog ciklusa oblikovan je dijagram kretanja serije predmeta rada duž toka, za uslove tehološkog postupka proizvoda predstavnika-P7,PAVLAKA.Potrebni podaci prikazani su tabelarno:i 1 2 3 4 5 6 7 8

tii(min) 70 60 60 27.5 240 20 30 8Mii 2 2 2 1 6 1 1 1tp 35 30 30 27.5 40 20 30 8

tmoi = 5 min/operaciji.

tpz

1 2

tp1

238

tp1

1 2 238

tp2

1 2 238

tp3

tp4

1 2

238

1 2 238

tp5

1 2

238

tp6

tp7

1 2

238

tp8

1 2

238

2 2

2 2 2

2

Tcp= tpz1+tp1+tp2+tp3+tp4+n*tp5+tp6+tp7+tp8+8*tmoi

tmoi

2 2


7.2.1.OPERACIONI CIKLUS –Tcoi

Tcoi = n * tii / Mii (min/ser)- n= 238 kom/seri 1 2 3 4 5 6 7 8Tcoi 8330 7140 7140 6545 8160 4760 7140 1904

7.2.2.TEHNOLOŠKI CIKLUS – Tct

Na osnovu predstavljenog dijagrama, odredili smo formulu za izračunavanje tehnološkog ciklusa:

Tct=tpz1+tp1+tp2+tp3+tp4+n*tp5+tp6+tp7+tp8

Tct = 60+35+30+30+27.5+238*40+20+30+8= 9760.5 min/ser

7.2.3. PROIZVODNI CIKLUS –Tcp

Tcp = Tct + 8*tmoi

Tcp = 9760.5 + 8*5 = 9800.5 min/ser

DIJAGRAM KRETANJA SVIH SERIJA DUŽ TOKA

Tct

rs rs rs rs

TctTct Tct


Documents

projekovanje proizvodnih sistema