Projektovanje Informacionih Sistema- Seminar Ski Rad

8/2/2019 Projektovanje Informacionih Sistema- Seminar Ski Rad

http://slidepdf.com/reader/full/projektovanje-informacionih-sistema-seminar-ski-rad 1/13

UNIVERZITET U ISTOČNOM SARAJEVU

SAOBRAĆAJNI FAKULTET

DOBOJ

OPŠTE O INFORMACIONIM SISTEMIMAProjektovanje informacionih sistema

Student: Mentori:

Mihajlović Slobodan 23/08 Dr Petko Stanojević, doc

Mr Gordana Jotanović, prof. inf.



Slobodan Mihajlović 23/08 Opšte o informacionim sistemima

Doboj, 2012.

SADRŽAJ

1. UVOD .....................................................................................................................................................32. POJAM INFORMACIONOG SISTEMA .............................................................................................43. ELEMENTI I OSOBINE INFORMACIONIH SISTEMA ...................................................................5

3.1 Elementi informacionih sistema ......................................................................................................53.2 Osobine informacionih sistema ........................................................................................................5

4. VRSTE I FUNKCIJE INFORMACIONIH SISTEMA .........................................................................64.1 Funkcije informacionih sistema .......................................................................................................7

5. ŽIVOTNI CIKLUS I FAZE RAZVOJA INFORMACIONIH SISTEMA ...........................................85.1 Faze razvoja informacionih sistema ................................................................................................9

6. CILJEVI I PROBLEMI RAZVOJA INFORMACIONIH SISTEMA ................................................106.1 Uzroci neuspjeha projekata informacionih sistema .......................................................................106.2 Poboljšanje uspješnosti informacionih sistema .............................................................................11

7. ZAKLJUČAK .......................................................................................................................................128. LITERATURA .....................................................................................................................................13

2




1. UVOD

Informacioni sistem (IS) u tehničkom pogledu može se definisati kao skup međusobno povezanihkomponenti koje skupljaju, procesiraju, bilježe i distribuiraju podatke kako bi pomogledonošenje odluka, koordinaciju i kontrolu u organizaciji. Informacioni sistemi služe i kao pomoć menadžerima i radnicima za analizu raznih problema, kao i veoma korisna pomoć kod izradenovih proizvoda. Takođe informacioni sistem sadrži neophodne informacije o ljudima, mjestimai stvarima unutar organizacije ili vanjskog okruženja.

Svaki informacioni sistem ima tri aktivnosti koje su neophodne da korisnik informacionogsistema donosi odluke, da kontroliše operacije, analizira probleme, i da kreira nove proizvode ili dadaje usluge. Ove aktivnosti su input, procesiranje i output.

Informacioni sistem je skup komponenata organizovanih tako da omogućavaju registrovanje,

prikupljanje, prenos, obradu, skladištenje, analizu i distribuciju informacija za različite namjene.Prema opštoj teoriji sistema, svaki sistem sadrži elemente na ulazu i izlazu, odnosno inpute ioutpute, kao i odgovarajuće upravljanje.

Projektovanje informacionih sistema (IS) je kompleksna i kreativna djelatnost koja zahtijevasistematski pristup i metodologiju primjerenu tehnološkim mogućnostima . Brzi tehnološki razvojzahtjeva da se dugoročno zna šta se hoće. Neophodno je imati strategijsku sliku razvoja IS, koja ćeobezbjediti kompatibilnost sistema i biti fleksibilna u prihvatanju nove tehnologije. Totalno integrisaniIS je nedostižan i nepotreban. Ono što je potrebno jeste dovoljno slobode kako bi korisnici mogli darazvijaju svoju inicijativu u kreiranju sistema koji im je potreban. Pri tome je potrebno poštovati pravila koja će omogućiti razmjenu podataka, što podrazumjeva zajedničku mrežu za prenos,

zajednički model podataka i njihov standardni oblik.

3




2. POJAM INFORMACIONOG SISTEMA

Metodologija razvoja informacionih sistema (IS) treba da bude opšta, primjenljiva na sisteme bilo kojevrste, odnosno na neki "opšti sistem". Potrebno je precizno definisati šta se podrazumijeva pod pojmom informacionog sistema, koje su njegove funkcije i kakav je njegov položaj u sistemu u komedjeluje. Iz tih razloga je potrebno poći od sledećih opštih pojmova i definicija:

• Informacija je obavijest, podatak o nečemu, predana novost ili znanje, to je kolekcijasimbola koji mogu imati određeno značenje.

• Podatak je sirova činjenica koja predstavlja neku istinu iz stvarnog svijeta. Pojedinačni podaci sami za sebe znače malo ili nemaju neko značenje.

• Znanje se gradi na osnovu novih informacija koje se nadovezuju na postojeće znanje.

• Sistem je skup objekata i njihovih veza (međusobno povezanih objekata). Objekti u sistemu seopisuju preko svojih svojstava koja se nazivaju atributima.

• Informacioni sistem ( eng. Information System) je sistem u kome se veze između objekata iveze sistema sa okolinom ostvaruju razmjenom informacija. Takođe, informacioni sistemi susastavni dio upravljanja (održanja željene organizovanosti) nekog sistema. Iz tog ugla posmatranja može im se pridodati atribut "upravljački" i definisati upravljački IS kao sistemkoji prenosi, čuva i obrađuje podatke pretvarajući ih u informacije potrebne za upravljanje.

Slika 1. Opšti prikaz sistema

4




3. ELEMENTI I OSOBINE INFORMACIONIH SISTEMA

3.1 Elementi informacionih sistema

Komponente sistema jesu njegovi fizički dijelovi, ulazi i izlazi te procesi njihovog pretvaranja i

upravljački postupci (planiranje, organizacija, upravljanje i nadzor). Mogu se izdvojiti slijedećielementi sistema i definisati njihove glavne osobine:

• Podsistemi: komponente koje pripadaju sistemu• Granica: definiše opseg i domašaj sistema• Okolina: sve što je izvan granica sistema, ali se još uvijek tiče sistema• Ulazi: elementi koji ulaze u sistem iz okoline• Izlazi: elementi koji napuštaju sistem• Okruženja: veze između sistema i njegove okoline (zaštita, filtri)• Ograničenja: unutrašnji i vanjski faktori koji odreñuju i ograničavaju funkcioniranje sistema.•

Karakteristike: koje opisuju organizaciju, interakciju, međuzavisnost i integrisanost

3.2 Osobine informacionih sistema

Za informacione sisteme se mogu izdvojiti bitni elementi i definisati njihovneglavne osobine:

1. sistemi za obavještavanje, odnosno informacioni sistemi,

2. sistemi za upravljanje informacijama važnim za organizaciju i društvo,3. sistemi za upravljanje sadržajem ljudskih aktivnosti.

Pojam informacionog sistema podrazumijeva sisteme koji su podržani računarom, tj. računarski isisteme koji se ne oslanjaju na računare, ali obrađuju informacije. Namjena IS je prikupljanje i pružanje informacija korisnicima u jednom ili više poslovnih sistema, te se mogu nazvatiorganizacioni IS. Korisnici informacionih sistema su poslovođe, radnici (zaposleni, osoblje), klijenti idrugi. Upravljanje informacijama se obavlja bez obzira na vrstu sistema, a sačinjavaju ga:

• prikupljanje podataka,• zapisivanje i memorisanje podataka,•

obrada podataka,• skladištenje i pronalaženje informacija kao i• prikaz informacija u odgovaraju ćem obliku.

Informacioni sistem je podsistem poslovnog sistema. Sačinjavaju ga ulazni podaci i izlazneinformacije, procesi i izvršioci (osobe, programi, računari). Poslovne sisteme sačinjavaju materijalniulazi i izlazi (sirovine, energija, proizvodi) i informacioni tokovi (poruke, dokumenti). Ulaz u neki poslovni sistem predstavlja izlaz iz nekog drugog poslovnog sistema. Poslovni sistemi sadrže:

5




• procese (npr. obrada, prerada, proizvodnja),• povratne veze (npr. poređenje plana i realizacije),• skladišta podataka (informacija),• izvršioce (osobe, mašine, alati, sirovine),• skladišta materijala i dr.

Karakteristike informacionih sistema:

• organizacija – struktura i poredak, hijerarhijske veze koje određuju formalnu komunikaciju iupravljački lanac (npr. vojska, preduzeće),

• interakcija – način na koji pojedine komponente sarađuju s drugim komponentama (npr.nabava sa proizvodnjom, proizvodnja s prodajom),

• međuzavisnost – jedan podsistem zavisi od drugog (ulaz), da bi mogao funkcionisati, i• integrisanost – mjera povezanosti komponenti.

4. VRSTE I FUNKCIJE INFORMACIONIH SISTEMA

Mogu se izdvojiti slijedeće vrste informacionih sistema:

1. Transakcioni informacioni sistemi (TIS) čija je namjena da evidentiraju i obrađuju podatke o poslovnim transakcijama;

2. Upravljački informacioni sistemi (UIS) koji imaju zadatak da podržavaju upravljačku funkcijuna osnovu dokazanih matematičkih i statističkih metoda;

3. Sistemi za podršku odlučivanju (SPO) koji služe za odlučivanje na osnovu nestrukturiranih podataka iz različitih izvora;

4. Izvršni informacioni sistemi koji predstavljaju podvarijantu IS za izvršne rukovodioce;5. Ekspertni sistemi (ES) odnosno sistemi sa ugrađenim znanjem i simulacijom zaključivanja;6. Sistemi za automatizaciju kancelarijskog poslovanja7. Sistemi za grupnu podršku

Tabela 1. Upravljanje i nivoi informacionih sistema

Informacioni sistem Informacije (kada) Korisnici (ko) Upravljanje

TransakcioniObrada podataka,

dnevno Niže poslovodstvo Operativno

Upravljački Zbirne, periodično Srednje poslovodstvo Taktičko (trendovi)

Za podršku odlučivanju Sintetizovane „ad hoc1”Više poslovodstvo,

upravaStrategijsko („šta

ako”...)

1 Ad hoc je latinski izraz koji znači "zbog ovog" ili "zbog ove svrhe". U opštem smislu ad hoc označava neko rešenje zaneki specifični problem ili zadaću koji se ne generalizuje i koji se ne smije primjenjivati u druge svrhe.

6

http://hr.wikipedia.org/wiki/Latinski_jezik

http://hr.wikipedia.org/wiki/Latinski_jezik




4.1 Funkcije informacionih sistema

Kod informacionih sistema (slika 2) upravljanje se ostvaruje preko povratne sprege koja utiče

na ulaze, transformacije i izlaze. Uticaj okruženja se takođe manifestuje na sve elementeinformacionog sistema. Informacioni sistemi mogu se zasnivati na klasičnim rešenjima, koja predpostavljaju korišćenje poslovne dokumentacije (tzv. manuelna obrada informacija), ilirješenjima koja su dijelimično ili potpuno bazirana na primjeni informacione tehnologije. Ova posljednja vrsta informacionih sistema naziva se informacioni sistemi bazirani na računaru,kompjuterizovani informacioni sistemi ili računarom podržani informacioni sistemi.

Slika 2. Funkcije u informacionom sistemu

Informacioni sistemi, zasnovani na primjeni informacione tehnologije (slika 3) sadrže slijedećekomponente:

• hardver,• softver,• mreža,• procedure,• metode i tehnike (znanja zaposlenih),• procesi i podaci,• baze podataka i• društveni kontekst.

7




Slika 3. Komponente informacionih sistema

5. ŽIVOTNI CIKLUS I FAZE RAZVOJA INFORMACIONIH SISTEMA

Praćenje životnog ciklusa obezbjeđuje konzistentan i standardizovan način razvoja IS. Svrha praćenjaživotnog ciklusa razvoja omogućava pravilno planiranje, izvršavanje i nadzor projekta. Životni ciklusdefiniše faze i zadatke (aktivnosti), koje nužno treba obaviti tokom razvoja, bez obzira na veličinusistema koji se gradi. Svaka pojedina aktivnost proizvodi skup rezultata. Ciklus osigurava “kontrolnetačke” za praćenje napretka, procjenu postignutih rezultata i donošenje odluka o daljnjim koracima.Projekat prolazi kroz faze životnog ciklusa. Za životni ciklus razvoja softvera mogu se definisatisledeće faze i zadaci:

• potreba analize i dizajna,• konceptualni (sistemski) dizajn ,• detaljni (programski dizajn),•

implementacija (kodiranje),• pojedinačno i integralno testiranje,• sistemsko testiranje i• predaja sistema

8




5.1 Faze razvoja informacionih sistema

Za životni ciklus razvoja IS (slika 4) potrebno je definisati mnogo kompleksnije faze.

Slika 4. Dijagram životnog ciklusa i faza razvoja IS

Strategijsko planiranje razvoja IS počinje snimanjem stanja (inicijalna strategija). Doprinosiodređivanju poslovnih ciljeva, identifikovanju problema i ideja, određivanju načina njihovog

rješavanja, te definisanju zahtjeva koji se postavljaju pred sistem. Planiranje projekta se sastoji odizrade plana rada, određivanja kadrova za projekat, upravljanje i nadzor projekta.

Analiza zahtjeva je detaljna analiza kojom se preciziraju granice projekta i poslovni zahtjevi. Vrši sedetaljna analiza postojećeg sistema, problema i poslovnih zahtjeva. Specifikacija zahtjeva je detaljniopis zahtjeva za IS, oblikovan tako da ga razumiju dizajneri. Predstavlja model budućeg sistema.

Oblikovanje sistema, odnosno dizajn (modeliranje) IS, predstavlja pogled projektanta na budući IS.Služi za donošenje odluke o tome kako graditi sistem. Sadrži dizajn potrebnih rješenja. Postojerješenja koja ne treba dizajnirati. Detaljni dizajn predstavlja razradu rješenja, odnosno izradutehnološkog modela IS (pogled izvođača).

Izrada (implementacija) podrazumjeva ugradnju baze podataka, kodiranje procesa (funkcija) novogIS, a vrši se nakon odabira računarske platforme. Testiranje je provjera ugrađenih komponenti.Integracija i provjera sistema je udruživanje dijelova i provjera cjeline, da bi se dokazalo da sistemradi (da je ispravno napravljen), te da radi ono što je zahtijevano (da je napravljen pravi sistem kojiispunjava zahtjeve korisnika).

9




Uvođenje u primjenu sistema prdstavlja prenošenje radnih aktivnosti i konverzija podataka sastarogna novi sistem. Održavanje se sastoji od izmjena sistema radi poboljšanja njegovih radnihkarakteristika (performansi), poboljšanja ili prilagođavanja načina upotrebe.

Novi razvojni ciklus se provodi nakon preispitivanja čitavog sistema i konstatacije da su potrebneveće izmjene uslijed promjena u poslovanju ili promjena poslovnih ciljeva. Novi razvojni ciklus,

najčešće, predstavlja novi projekat.

6. CILJEVI I PROBLEMI RAZVOJA INFORMACIONIH SISTEMA

Osnovni cilj razvoja informacionog sistema je izgraditi sistem koji radi i koji je pouzdan, unutar zadanih granica. To podrazumjeva izgraditi sistem koji zadovoljava poslovne ciljeve, premazahtjevima korisnika, u prihvatljivom vremenu i po opravdanoj cijeni. Neki od problema koji se mogu pojaviti prilikom razvoja IS su:

•

prekoračenje planiranog vremena i finansijskih sredstava,• neispunjavanje zahtjeva, odnosno neodgovarajući sistem,• nepouzdanost,• nesigurnost,• neelastičnost IS u primjeni, kao i• teškoće u održavanju IS.

Oko 70% informacionih sistema u svijetu se smatra neuspješnim.

6.1 Uzroci neuspjeha projekata informacionih sistema

Postoji mnogo razloga neuspješnih projekata IS. Mogu se izdvojiti sledeći:

• složenost aplikacija,• nedostatak usmjerenosti ka korisniku,• zanemarivanje okruženja organizacije,• pretjerani optimizam,• izostanak praćenja napretka,

• nedostatak komunikacije između korisnika i izvođača i sl.

Među najčešćim uzrocima smatraju se loša organizacija i vođenje projekata, oslonac na vanjske projektante i savjetnike, nerealno planiranje, loša izvedba projekata, neodgovarajuća analiza sistema,greške u dizajnu i kontroli kvaliteta i dr.

10




6.2 Poboljšanje uspješnosti informacionih sistema

Da bi se poboljšala uspješnost IS potrebno je:

• projektovanje IS,• planiranje, upravljanje izvedbom, praćenje napretka,• uključivanje korisnika.

Korisnik poznaje poslovni proces i zna odrediti potrebe, a informatičar upoznaje poslovanje i zna kakoizraditi IS.

11




7. ZAKLJUČAK

Poslovna preduzeća, druge vrste organizacija i pojedinci u savremenom društvu, zavise odinformacionih sistema za upravljanje svojim operacijama i djelovanjima, održavanje kompetitivnosti

na tržištu, ponudu različitih usluga i unaprijeđivanje ličnih sposobnosti i kapaciteta.

Moderne korporacije zavise od računarskih informacionih sistema da bi obrađivale svoje finansijskeračune i poslovne transakcije, i upravljale ljudskim resursima, opštinske uprave zavise odinformacionih sistema za ponudu osnovnih usluga svojim građanima, pojedinci koriste informacionesisteme da bi unaprijeđivali svoja znanja, za kupovinu, upravljanje bankovnim računima itransakcijama, kao i za različite finansijske operacije.

Izumom i dostupnošću novih informacionih tehnologija javljaju se nove mogućnosti. Pošto suinformacioni sistemi omogućili različite ljudske aktivnosti, samim tim su izvršili uticaj na društvo.Ubrzali su obavljanje svakodnevnih aktivnosti, uticali na strukturu organizacija, izmjenili načine

ponude i potražnje proizvoda na tržištu, kao i načine i shvatanje rada. Informacije i saznanje, danasčine vitalni ekonomski resurs.

12

http://bs.wikipedia.org/wiki/Sistem

http://bs.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunar

http://bs.wikipedia.org/wiki/Informaciona_tehnologija

http://bs.wikipedia.org/wiki/Sistem

http://bs.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunar

http://bs.wikipedia.org/wiki/Informaciona_tehnologija




8. LITERATURA

[1] Dr Poliščuk E. Jaroslav, „Projektovanje informacionih sistema”, Elektrotehnički fakultet,Podgorica, 1998.

[2] Dr Alempije Veljović, „ Razvoj informacionih sistema i baze podataka”, Savez inženjera itehničara Jugoslavije, Beograd, 1996.

[3] Dr Branislav Lazarević, „Projektovanje informacionih sistema”, FON, Beograd, 1990.

[4] www.ef.uns.ac.rs

[5] www.scribd.com

[6] www.efmo.ba

[7] www.wikipedia.org

13

Documents

Projektovanje Informacionih Sistema- Seminar Ski Rad