Projektovanje proizvodnih sistema

PROJEKTOVANJE PROIZVODNIH PROJEKTOVANJE PROIZVODNIH SISTEMA

PROJEKTOVANJE PROIZVODNIH

1. PROGRAM PROIZVODNJE 1.1 OSNOVNI PODACI O PROIZVODIMA Proizvodni program posmatranog sistema čini pet proizvoda - delova oblika poluge i to: Proizvod 1: Poluga 02.60.003 P1 Proizvod 2: Poluga 03.60.0042 P2 Proizvod 3: Poluga 03.16.0019 P3 Proizvod 4: Poluga 03.16.0044 P4 Proizvod 5: Poluga 03.16.0021 P5 Osnovne karakteristike proizvodnog programa (oznaka, naziv, količina, masa, vrednost svakog od proizvoda) date su u nastavku u vidu karte PROGRAM PROIZVODNJE .

Osnovni podaci u pogledu karakteristika proizvoda i mogućnosti plasmana su dati tabelarno, putem izlaznih informacija procesa razvoja proizvoda – KARTI PROIZVODA

KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

PROIZVODNI SISTEM ZA

IZRADU POLUGA_______

PROIZVODA

naziv: POLUGA oznaka 02.60.003 namena: jedinica mere: komada

struktura materijala:

iz domaćih izvora: 100% iz uvoza:

prikaz proizvoda (fotos, skica) i osnovne mere

Potpis:

Proizvodni sistem: Projekat br: _06-2.00____________________

PROIZVODNI SISTEM ZA Deo projekta: _06.2.02__________________

_______ Izvor podataka: _MARKETING___________

Datum: __________2005._ list: 1/5

KARAKTERISTIKE

OKOLINE

600

q j [

jed

/god

]

500

400

300

200

100

100

ostali podaci:

-Vrednost jedinice proizvoda:- Cena koštanja:

plan razvoja: Revitalizacija proizvoda

potpis:

Fakultet tehničkih nauka Institut za industrijsko inženjerstvo

i menadžment Trg Dostiteja Obradovića 7

21000 Novi Sad

t [god]

Vrednost jedinice proizvoda: 1300.00

Revitalizacija proizvoda

KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:



PROIZVODA





Potpis:




Datum: __________2005._ list: 2/5

KARAKTERISTIKE

OKOLINE

600

q j [

jed

/god

]

500

400

300

200

100

100

ostali podaci:



potpis:



21000 Novi Sad

t [god]



KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:



PROIZVODA





Potpis:




Datum: __________2005._ list: 3/5

KARAKTERISTIKE

OKOLINE

600

q j [

jed

/god

]

500

400

300

200

100

100

ostali podaci:



potpis:



21000 Novi Sad

t [god]



KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:



PROIZVODA





Potpis:




Datum: __________2005._ list: 4/5

KARAKTERISTIKE

OKOLINE

600

q j [

jed

/god

]

500

400

300

200

100

100

ostali podaci:



potpis:



21000 Novi Sad

t [god]



KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:



PROIZVODA





Potpis:




Datum: __________2005._ list: 5/5

KARAKTERISTIKE

OKOLINE

600

q j [

jed

/god

]

500

400

300

200

100

100

ostali podaci:



potpis:



21000 Novi Sad

t [god]



KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem: Projekat br: _06-2.00____________________ Fakultet tehničkih nauka Institut za industrijsko inženjerstvo


21000 Novi Sad


IZRADU POLUGA_______ Izvor podataka: _MARKETING___________

Datum: __________2005._

P R O I Z V O D količina masa vrednost cena košt. ostatak dohotka

r. b. Oznaka n a z i v [kom/god] [kg/kom] [kg/god] [din/kom] [din/god] [din/kom] [din/kom] [din/god]

1 2 3 4 5

02.60.003

03.60.0042

03.16.0019

03.16.0044

03.16.0021

POLUGA

POLUGA

POLUGA

POLUGA

POLUGA

2 000

5 000

4 000

10 000

14 000

6.50

7.00

12.00

6.95

16.00

13 000

35 000

48 000

69 500

224 000

1300.00

700.00

2200.00

900.00

1800.00

2 600 000

3 500 000

8 800 000

9 000 000

25 200 000

SVEGA

35 000

389 500

49 100 000

2. ANALIZA PROGRAMA PROIZVODNJE

2.1 ANALIZA KARAKTERISTIKA PROGRAMA PROIZVODNJE

Osnovna zavisnost STRUKTURA/KOLIČINE oblikovana je na osnovu podataka o količinama proizvoda.

Slika 1. Odnos STRUKTURA/KOLIČINE za dati proizvodni program Radi se o proizvodima koji imaju relativno visok stepen složenosti i s obzirom na

količine u kojima se trebaju izraditi može se zaključiti da program proizvodnje pripada području II i manjim delom području III opšteg slučaja zavisnosti STRUKTURA/KOLIČINE. Stoga je pri razradi procesa i oblikovanju struktura sistema potrebno koristiti tehnološke i prostorne strukture univerzalnog i produkcionog karaktera.

Slika 2. Položaj posmatrannog programa proizvodnje u opštem slučaju zavisnosti STRUKTURA/KOLIČINE

2.2 ABC ANALIZA ODNOSA

Izvršen je proračun koli

programa proizvodnje u ukupnim koliutvrñena područja najvećeg (A), zna

Od pet proizvoda u programu proizvodnje se izdvaja najznačajnije količinsko, maseno

2.2.1 KOLIČINSKA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog u

programa proizvodnje u ukupnim koli

-ukupna količina: 35 -količina P1: -količina P2: -količina P3: -količina P4: 10-količina P5: 14

ABC ANALIZA ODNOSA STRUKTURA/KOLI

Izvršen je proračun količinskog, masenog i vrednosnog učešprograma proizvodnje u ukupnim količinama, masi i vrednosti i na osnovu datih odnosa

ćeg (A), značajnog (B) i neznatnog (C) prirasta datih veliOd pet proizvoda u programu proizvodnje se izdvaja proizvod P5 koji ima

insko, maseno i vrednosno učešće.

ČINSKA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog učešća količine svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnim količinama, koje se računa po obrascu:

[ ]%100×=q

qp i

qi

35 000 kom/god = 100%

2 000 kom/god = 5.71% 5 000 kom/god = 14.28% 4 000 kom/god = 11.43%

10 000 kom/god = 28.57% 14 000 kom/god = 40%

Slika 3. Količinska ABC analiza

TRUKTURA/KOLI ČINE

i vrednosnog učešća proizvoda iz i na osnovu datih odnosa prirasta datih veličina.

proizvod P5 koji ima

ine svakog proizvoda iz una po obrascu:

2.2.2 MASENA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog uproizvodnje u ukupnoj masi svih proizvoda proizvodnog programa koje sobrascu:

-ukupna masa: -ukupna masa P1: -ukupna masa P2: -ukupna masa P3: -ukupna masa P4: -ukupna masa P5:

MASENA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog učešća mase svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnoj masi svih proizvoda proizvodnog programa koje s

[ ]%100×=u

im m

mp

i

389 500 kg/god = 100%

13 000 kg/god = 3.34% 35 000 kg/god = 8.98% 48 000 kg/god = 12.32% 69 500 kg/god = 17.84% 224 000 kg/god = 57.51%

Slika 4. Masena ABC analiza

a mase svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnoj masi svih proizvoda proizvodnog programa koje se računa po

2.2.3 VREDNOSNA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog uprograma proizvodnje u ukupnoj vrednostiračuna po obrascu:

-ukupna vrednost: -ukupna vrednost P1: -ukupna vrednost P2: -ukupna vrednost P3: -ukupna vrednost P4: -ukupna vrednost P5:

VREDNOSNA ABC ANALIZA

Podrazumeva analizu procentualnog učešća vrednosti svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnoj vrednosti svih proizvoda proizvodnog programa koje se

[ ]%100××

=u

iiv v

qvp

i

ukupna vrednost: 49 100 000 din/god = 100%

ukupna vrednost P1: 2 600 000 din/god = 5.3% ukupna vrednost P2: 3 500 000 din/god = 7.13%

ednost P3: 8 800 000 din/god = 17.9% ukupna vrednost P4: 9 000 000 din/god = 18.33% ukupna vrednost P5: 25 200 000 din/god = 51.3%

Slika 5. Vrednosna ABC analiza

a vrednosti svakog proizvoda iz svih proizvoda proizvodnog programa koje se

2.3 ANALIZA KARAKTERISTIKA DELOVA PROGRAMA

2.3.1 STRUKTURA DELOVA PREMA OSNOVNIM DIMENZIJAMA

Analiza dimenzija delova u programu izvršena je, imajući u vidu njihov osnovni oblik, odreñivanjem učešća odreñenih područja dužina delova u ukupnoj količini i masi predmeta rada. a) količinsko učešće b) maseno učešće

Slika 6. Struktura delova po dužini

2.3.2 STRUKTURA DELOVA PREMA VRSTI MATERIJALA

Analizom podataka o vrsti materijala predmeta rada, u posmatranom programu proizvodnje, utvrñeno je da su različite vrste materijala zastupljene kako u različitim predmetima rada, tako i u okviru pojedinih predmeta rada. Stoga nije moguće izvršiti analizu vrste materijala po količini predmeta rada nego samo po masenom učešću pojedinih materijala u celokupnom programu proizvodnje.

Slika 7. Struktura delova prema vrsti i obliku materijala (maseno učešće)

2.3.3 STRUKTURA DELOVA PREMA KVALITETU POVRŠINA

Kako su zahtevi u pogledu kvaliteta površina za posmatrani program proizvodnje ujednačeni, sa najvišim kvalitetom obrade N6 na svakom predmetu rada, nije potrebno vršiti analizu delova prema zahtevima kvaliteta obrade površina.

3. IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA I REDUKCIJA KOLI ČINA

3.1 IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA Na osnovu ABC analize i analize karakteristika predmeta rada iz programa proizvodnje u pogledu dimenzija i materijala od kog su izrañeni, za proizvod predstavnik je izabran proizvod P5, odnosno POLUGA 03.16.0021

Proizvod predstavnik zadovoljava i uslove: � tehnološki je najsloženiji proizvod u ukupnom programu proizvodnje � u količinskoj, masenoj i vrednosnoj analizi je u području A � u analizama karakteristika pokazuje značajna učešća u ukupnoj količini i masi

programa proizvodnje

3.2 REDUKCIJA PROGRAMA PROIZVODNJE Redukcija programa proizvodnje na proizvod predstavnik izvršena je primenom masenog koeficijenta redukcije – rmj i koeficijentakoji uzima u obzir geometrijsku i tehnološku sličnost proizvoda sa proizvodom predstavnikom – rsj. Proizvod qj[kom/god] mj[kg/kom] sj rm rtii ru=rmi*rt ii qjred=qj*ru

P1 2 000 6.5 0.6 0.41 0.6 0.246 492 P2 5 000 7 0.7 0.44 0.7 0.308 1 540 P3 4 000 12 0.9 0.75 0.9 0.675 2 700 P4 10 000 6.95 0.8 0.43 0.8 0.344 3 440 P5 14 000 16 1 1 1 1 14 000

Redukovana količina: qred = ∑ qjred = 22 172

qred ≈ 22 200

Na osnovu redukcije programa utvrñena je i pridružena proizvodu predstavniku,

redukovana količina u veličini qred =22 200 kom/god

4. RAZRADA POSTUPKA RADA ZA PROIZVOD

PREDSTAVNIK

Operacije za izradu poluge izvode se sledećim redosledom: 1. Sečenje 9. Glodanje 2. Sečenje 10. Odsecanje 3. Sečenje 11. Odsecanje 4. Savijanje 12. Struganje 5. Savijanje 13. Struganje 6. Savijanje 14. Zavarivanje 7. Zavarivanje 15. Glodanje 8. Glodanje 16. Izrada žljeba sa nagibom

Tehnološki postupak za proizvod predstavnik dat je u celosti u kartama

TEHNOLOŠKI POSTUPAK, koje slede..

O P E R A C I J A RADNO MESTO tpz [min/ser] S P H OPERAC. GRUPA RADNA

JEDINICA Broj: Naziv:

1001, 1002 010-10 020-10

E l e m e n t i p o s t u p k a r a d a Elementi režima rada Elementi vremena rada

[min/jed]

S k i c a Z a h v a t Kvalitet obrade Alat i pribor

l v so a tio tip tid d n s i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

010 sečenje 020 sečenje

- u pribor -sečenje lima po šablonu pozicije 2 - u pribor -sečenje lima po šablonu pozicije 5

N9

N9

mehanička presa PKZ 500 mehanička presa PKZ 500

4

4

Postupak razradio: Datum: Overio: Datum: Vreme rada [min/kom]

poluga Č.0345

03.16.0021

RADNO MESTO tpz [min/ser] S P H OPERAC. GRUPA RADNA


1003, 1004 030-10 040- 5


[min/jed]



030 sečenje 040 savijanje

- u pribor -sečenje lima po šablonu pozicije 3 - u pribor -savijanje pozicije 3

N9

mehanička presa PKZ 500 mašina za savijanje M5-1/2000

15

5


poluga Č.0345

03.16.0021



1005, 1006 050-5 060-5


[min/jed]



050 savijanje 060 savijanje

- u pribor -savijanje pozicije 2 - u pribor -savijanje pozicije 5

mašina za savijanje M5-1/2000 mašina za savijanje M5-1/2000

7

7


poluga Č.0345

03.16.0021



1007, 1008 070-15 080-40


[min/jed]



070 zavarivanje 080 glodanje

- u pribor -zavarivanje sklopa (pozicije 2,3,5) - u pribor -glodanje sklopa (pozicije 2,3,5)

N9

VCV 36101 verikalna glodalica

20

20


poluga Č.0345

03.16.0021



1009, 1010 090-40 100-10


[min/jed]



090 glodanje 100 odsecanje

- u pribor -glodanje sklopa (pozicije 2,3,5) -u prizme -odsecanje

N9

N13

vertikalna glodalica trakasta testera

18

15


poluga Č.0345

03.16.0021



1011, 1012 110-10 120-30


[min/jed]



110 odsecanje 120 struganje

-u prizme -odsecanje - u čeljusti i šiljak -struganje

N13

N9

trakasta testera univerzalni strug

8

15


poluga Č.0345

03.16.0021



1013, 1014 130-30 140-15


[min/jed]



130 struganje 140 zavarivanje

- u čeljusti i šiljak -struganje - u pribor -zavarivanje

N9

univerzalni strug VCV 36101

6

17


poluga Č.0345

03.16.0021



1015, 1016 150-40 160-20


[min/jed]



150 glodanje 160 izrada žljeba sa nagibom

- u pribor -glodanje sa čela -glodanje rupa -obaranje ivica - u pribor -izrada žljeba sa nagibom

N6

N6

N6

N6

vertikalna glodalica mašina za izradu žljebova

45

25


poluga Č.0345

03.16.0021

5. IZBOR TIPA I VARIJANTE TOKA U SISTEMU

Na osnovu prethodno izvršenih analiza i proračuna utvrñene su osnovne grupe

veličina i odreñen tip i varijanta toka u sistemu.

- količina predmeta rada: qred = 22200kom/god

- stepen tehnološke složenosti predmeta rada:

i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Σ tii

tii 4 4 15 5 7 7 20 20 18 15 8 15 6 17 45 25 231

Efektivni kapacitet elemenata sistema: god

Ke

min180000=

eeeee SnmK η+++=

em - broj radnih dana

en - broj radnih sati

eS - broj smena dnevno

eη - koeficijent iskorišćenja

- opterećenje preseka sistema:

×=

godtqT iiredi

min

T1 = 88 800 T5 = 155 400 T9 = 399 600 T13 = 133 200 T2 = 88 800 T6 = 155 400 T10 = 333 000 T14 = 377 400 T3 = 333 000 T7 = 444 000 T11 = 177 600 T15 = 999 000 T4 = 111 000 T8 = 444 000 T12 = 333 000 T16 = 555 000

godKe

min18000078,025,7240 =×××=

Slika 8. Odnos OPTEREĆENJE/KAPACITET

- Kser = 5 128 200 / 180 000 = 28.49 ≈ 29

- ΣTi = 5 128 200 min/god > Ke

- Timax = 999 000 min/god > Ke

- Timin = 88 800 min/god < Ke

- na većini operacija Ti > Ke

- tip i varijanta toka: 2.1

6. PROJEKTOVANJE STRUKTURA SISTEMA 6.1 OSNOVNE PODLOGE ZA PROJEKTOVANJE STRUKTURA SISTEMA

6.1.1 KOLIČINE U PROGRAMU PROIZVODNJE Pošto se radi o pojedinačnom prilazu u projektovanju struktura sistema, koji je

zasnovan na svoñenju programa proizvodnje na jedan proizvod predstavnik, količine u programu su odreñene redukovanom količinom, u veličini:

qred = 22 200 kom/god.

6.1.2 NORMATIVI U SISTEMU

Normativi u sistemu, definisani kao utrošci jedinica resursa za izradu jedinice

proizvoda, odreñuju se na osnovu tehnoloških postupaka predmeta rada. Kako je u uslovima pojedinačnog prilaza projektovanju proizvodnih sistema izvršena razrada tehnološkog postupka samo za proizvod predstavnik, u nastavku su dati, u vidu posebne tabele - NORMATIV VREMENA, za proizvod predstavnik i odgovarajuću redukovanu količinu.

O p e r a c i j a R a d n o m e s t o V r e m e t i i

broj naziv naziv oznaka min/kom

010

020

030

040

050

060

070

080

090

100

110

120

130

140

150

160

SEČENJE SEČENJE SEČENJE SAVIJANJE SAVIJANJE SAVIJANJE ZAVARIVANJE GLODANJE GLODANJE ODSECANJE ODSECANJE STRUGANJE STRUGANJE ZAVARIVANJE GLODANJE IZRADA ŽLJEBA SA NAGIBOM

MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 VCV 36101 VERTIKALNA GLODALICA VERTIKALNA GLODALICA TRAKASTA TESTERA TRAKASTA TESTERA UNIVERZALNI STRUG UNIVERZALNI STRUG VCV 36101 VERTIKALNA GLODALICA MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

1001

1001

1001

1002

1002

1002

1003

1004

1004

1005

1005

1006

1006

1003

1004

1007

4

4

15

5

7

7

20

20

18

15

8

15

6

17

45

25

03.16.0021

POLUGA

6.2 ODREðIVANJE OSNOVNIH VELI ČINA PROIZVODNOG SISTEMA

6.2.1 RITAM TOKA

Ritam toka predstavlja vremenski interval izmeñu izlaska dve uzastopne jedinice predmeta rada iz procesa rada.

Za uslove Varijante toka 2.1, koja je karakterisana neprekidnošću toka i puštanjem u proces ip partija predmeta rada, veličine popt, ritam toka definisan je kao ritam partija predmeta rada. Iz tih razloga neophodno je najpre definisati veličinu serije i partije predmeta rada.

Imajući u vidu prethodna razmatranja vezana za odreñivanje optimalne veličine serije i varijantu toka, usvojen je period operativnog plana – period puštanja serije u proces, u trajanju od jedne nedelje, što uslovljava broj serija:

in ≈ 50 [ser/god].

Za definisan broj serija i redukovanu količinu vezanu za proizvod

predstavnik, dobija se optimalna veličina serije po obrascu:

=ser

kom

i

qn

n

redopt ;

što za odreñene vrednosti iznosi:

ser

komnopt 444

50

22200== .

Veličina partije odreñena je na osnovu uslova rukovanja materijalom na

radnim mestima i transporta izmeñu njih.Imajući u vidu karakteristike predmeta rada u pogledu dimenzija i mase odreñena je veličina partije:

part

kompopt 45= ;

i na osnovu toga utvrñen je broj partija u seriji:

=ser

part

p

ni p ;

ser

parti p 10

45

444 == .

Veličina partije i serije i broj partija u seriji u vremenskom periodu od jedne

godine odreñuje ritam toka, odnosno ritam partija i ritam serija predmeta rada na način:

serseri

Kr

n

es

min3600

50

180000min ==

= ;

partparti

Kr

p

ep

min8

2250

180000min ==

= .

6.2.2. OPTEREĆENJE PRESEKA TOKA – RADNIH MESTA Za varijantu toka 2.1 i odreñene veličine serije predmeta rada, opterećenje

preseka toka dobija se na osnovu izraza:

( )

⋅⋅+=

godtpitiT iioptppzini

min.

Proračun opterećenja preseka toka izvršen je na osnovu utvrñenih podataka i predstavljen je u vidu karata koje slede: KARTA VREMENA ZA OPERACIJU i KARTA OPTEREĆENJA PRESEKA SISTEMA.

o p e r a c i j a količina veličina serije br. serija elementi norme vremena veličina norme

vremena fond vremena za operaciju

Qopi n in tpzi tii tni Ti oznaka naziv radno mesto [jed/god] [jed/ser] [ser/god] [vr.jed/ser] [vr.jed/jed] [vr.jed/ser] [vr.jed/god]

1 2 3 4 5 6 = 4/5 7 8 9 = 7 + 5 x 8 10 = 6 x 9

010

020

030

040

050

060

070

080

090

100

110

120

130

140

150

160

SEČENJE

SEČENJE

SEČENJE

SAVIJANJE

SAVIJANJE

SAVIJANJE

ZAVARIVANJE

GLODANJE

GLODANJE

ODSECANJE

ODSECANJE

STRUGANJE

STRUGANJE

ZAVARIVANJE

GLODANJE

IZRADA ŽLJEBA SA NAGIBOM

1001

1001

1001

1002

1002

1002

1003

1004

1004

1005

1005

1006

1006

1003

1004

1007

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

22 200

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

444

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

50

10

10

10

5

5

5

15

40

40

10

10

30

30

15

40

20

4

4

15

5

7

7

20

20

18

15

8

15

6

17

45

25

1 786

1 786

6 670

2 225

3 113

3 113

8 900

8 920

8 032

6 670

3 562

6 690

2 694

7 563

20 020

11 120

89 300

89 300

333 500

111 250

155 650

155 650

445 000

446 000

401 600

333 500

178 100

334 500

134 700

378 150

1 001 000

556 000

POLUGA 03.16.0021

Predmet rada:

R a d n o m e s t o O p t e r eće n j e Ti

oznaka n a z i v [min/god]

1001

1002

1003

1004

1005

1006

1007

MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 VCV 36101 VERTIKALNA GLODALICA TRAKASTA TESTERA UNIVERZALNI STRUG MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

512 100

422 550

823 150

1 848 600

511 600

469 200

556 000

Predmet rada:

POLUGA 03.16.0021

6.2.3 PRORAČUN ELEMENATA STRUKTURA SISTEMA

6.2.3.1 PRORAČUN BROJA JEDINICA TEHNOLOŠKIH SISTEMA Potreban broj jedinica tehnoloških sistema u fazama procesa – operacijama

rada, se odreñuje na osnovu odnosa OPTEREĆENJE / KAPACITET, odnosno:

iip

e

TM jed

K= ;

pri čemu su: Ti - opterećenje preseka sistema na operaciji >>i<< dobijeno na osnovu

KARTE OPTEREĆENJE PRESEKA SISTEMA Ke - efektivni kapacitet elemenata sistema – tehnoloških sistema, prethodno

odreñen standardnim režimom rada sistema Broj jedinica tehnoloških sistema je potrebno usvojiti kao ceo broj - Miu, što

uslovljava odreñeni, proračunski stepen iskorišćenja radnih mesta. Predmetni proračun izvoden je tabelarno putem karte PRORAČUN BROJA TEHNOLOŠKIH SISTEMA.

6.2.3.2 PRORAČUN BROJA UČESNIKA U PROCESU RADA Potreban broj učesnika u fazama procesa – operacijama rada, se odreñuje na

osnovu odnosa OPTEREĆENJE / KAPACITET, odnosno:

iip

e

TR jed

K= ;

Broj učesnika u procesima rada se usvaja kao ceo broj - Riu, što uslovljava

odreñeni, proračunski stepen iskorišćenja vremena rada. Predmetni proračun izvoden je tabelarno putem karte PRORAČUN BROJA UČESNIKA U PROCESIMA RADA.

6.2.3.3 PRORAČUN POTREBNIH POVRŠINA Potrebne površine za smeštaj elemenata sistema na radnim mestima –

tehnoloških sistema za obradu, merenje, rukovanje materijalom i upravljanje su proračunate na osnovu izraza:

2

rmi tsi fF F k m = ⋅

gde su:

Ftsi - neto površina tehnoloških sistema na radnom mestu kf - koeficijent kojim se uzima u obzir površine ostalih delova strukture

radnog mesta, osim neto površine tehnološkog sistema Proračun potrebnih površina je izveden tabelarno, putem KARTE

POVRŠINA.

R a d n o m e s t o Ti Ke Broj jedinica

oznaka n a z i v [min/god] [min/god] M ip Mi

u ηits

1001

1002

1003

1004

1005

1006

1007


512 100

422 550

823 150

1 848 600

511 600

469 200

556 000

180 000

180 000

180 000

180 000

180 000

180 000

180 000

2.85

2.35

5.57

11.27

2.84

2.61

3.09

3 3 6

12 3 3 4

0.95

0.79

0.92

0.94

0.95

0.87

0.77

Proizvodni sistem za izradu poluga

R a d n o m e s t o Ti Ke Broj učesnika

oznaka n a z i v [min/god] [min/god] Rip Ri

u ηiu

1001

1002

1003

1004

1005

1006

1007


512 100

422 550

823 150

1 848 600

511 600

469 200

556 000

90 000

90 000

90 000

90 000

90 000

90 000

90 000

5.7

4.7

9.15

20.54

5.68

5.22

6.18

6 5

10

21 6 6 7

0.95

0.94

0.92

0.98

0.95

0.87

0.88


T e h n o l o š k i s i s t e m P o v r š i n a [m2]

oznaka n a z i v br.jed osnovna kf radnog mesta ukupna

1001

1002

1003

1004

1005

1006

1007


3 3 6

12 3 3 4

8.00

5.00

4.00

1.60

0.80

1.06

4.00

3 3 4

8

10

7 4

24.00

15.00

16.00

12.80

8.00

7.42

16.00

72.00

45.00

96.00

153.6

24.00

22.26

64.00


6.2.4 PREGLEDI POTREBA

Na osnovu zahteva odreñenih tehnološkim postupkom za proizvod predstavnik i izvedenih proračuna izvršen je izbor odgovarajućih elemenata sistema – tehnoloških sistema i učesnika čiji je pregled dat tabelarno putem karti PREGLED TEHNOLOŠKE OPREME i PREGLED UČESNIKA U PROCESIMA RADA.

tehnološki sistem površina snaga masa vrednost oznaka proizvoñač/tip naziv i tehničke karakteristike br.jed. m2/jed m2 kW/jed kW kg/jed kg 106din/jed 106din

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1001

1002

1003

1004

DALMASTROJ BD-3

MEHANIČKA PRESA PKZ 500

MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000

VCV 36101

VERTIKALNA GLODALICA

3 3 6

12

8.00

5.00

4.00

1.60

24.00

15.00

24.00

19.20

Proizvodni sistem za proizvodnju poluga

tehnološki sistem površina snaga masa vrednost oznaka proizvoñač/tip naziv i tehničke karakteristike br.jed. m2/jed m2 kW/jed kW kg/jed kg 106din/jed 106din

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1005

1006

1007

PRVOMAJSKA SELEKT 320 P-S POTISJE PA-631 P/1000 MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

TRAKASTA TESTERA � prečnik sečenja: max.320mm � kvadratni presek sečenja: max.260x260mm � pravougaoni presek sečenja: max. 300x220mm

STRUG UNIVERZALNI � visina šiljaka: 300mm � razmak šiljaka: 1000mm � broj obrtaja: 20-2000min-1 � spoljne dimenzije: 2500x1500mm

MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

3 3 4

0.80

1.06

4.00

2.40

3.18

12.00


učesnik u procesu rada stepen stručnosti

redni broj vrsta zanimanja

broj učesnika

I II III IV V VI.1 VI.2 VII.

1 VII.2 VIII

NKV PKV KV.1 SSS/KV.2 SSS sp/KV.3 VŠS/VKV (VSS VKV) sp VSS Mr/SPECIJ. Dr.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 2 3 4 5 6 7

Radnik na presi Radnik na mašini za savijanje Varilac Glodač Sekač Strugar Radnik na mašini za žljebove

6

5

10

21

6

6

7

6 5

10

21

6

6

UKUPNO

61

61


7. ODREðIVANJE VREMENA TRAJANJA

CIKLUSA RADA

7.1 ODREðIVANJE NA ČINA KRETANJA PREDMETA RADA DUŽ TOKA

Odnos relevantnih grupa veličina koji je bio od odlučujućeg uticaja na izbor varijante toka u sistemu – pojedinačni tok predmetnog tipa (Varijanta 2.1 osnovnog modela tokova materijala), je uslovio i izbor rednoparalelnog načina kretanja predmeta rada duž toka.

7.2 VREME TRAJANJA CIKLUSA RADA U cilju odreñivanja vremena trajanja operacionog, tehnološkog i proizvodnog

ciklusa oblikovan je dijagram kretanja partija predmeta rada duž toka u okviru jedne serije, za uslove tehnološkog postupka proizvoda predstavnika.

Za ovaj postupak potrebne su nam sledeće veličine, od kojih su neke odreñene u prethodnim proračunima:

- broj partija u seriji: 10p

parti

ser= ;

- veličina partije: part

kompopt 45= .

- vreme potrebno za izradu jedne partije na i-toj operaciji:

×=

partM

tpt

ii

iioptpi

min

i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

komt ii

min 4 4 15 4 7 7 20 20 18 15 8 15 6 17 45 25

[ ]jedM ii 1 1 2 1 1 1 3 3 3 2 1 2 1 3 6 4

Na osnovu vrednosti iz tabele utvrñena su sledeća vremena:

partt p

min180

1

4451 =×=

partt p

min270

3

18459 =×=

partt p

min180

1

4452 =×=

partt p

min5.337

2

154510 =×=

partt p

min5.337

2

15453 =×=

partt p

min360

1

84511 =×=

partt p

min180

1

4454 =×=

partt p

min5.337

2

154512 =×=

partt p

min315

1

7455 =×=

partt p

min270

1

64513 =×=

partt p

min315

1

7456 =×=

partt p

min255

3

174514 =×=

partt p

min300

3

20457 =×=

partt p

min5.337

6

454515 =×=

partt p

min300

3

20458 =×=

partt p

min25.281

4

254516 =×=

Uzimajući u obzir dobijene veličine oblikovan je dijagram kretanja partija

predmeta rada duž toka u okviru jedne serije, i predstavljen na Slici 9.

Slika 9. Dijagram kretanja partija predmeta rada u seriji

Na osnovu dijagrama odreñena su vremena trajanja ciklusa rada, i to:

Proizvodni ciklus - Tcp , koji je u konkretnom slučaju računat po obrascu:

++×+×−++×+

++×−++×++×−×++=

∑ser

ttttttt

ttttttttttT

moipppppp

ppppppppppcp

min10810

810810

161514131211

10987654321

i iznosi:

Operacioni ciklusi - Tcoi , po formuli:

×=ser

itT ppicoi

min;

serTco

min8100451801 =×=

serTco

min12150452709 =×=

serTco

min8100451802 =×=

serTco

min5.15187455.33710 =×=

serTco

min5.15187455.3373 =×=

serTco

min162004536011 =×=

serTco

min8100451804 =×=

serTco

min5.15187455.33712 =×=

serTco

min14175453155 =×=

serTco

min121504527013 =×=

serTco

min14175453156 =×=

serTco

min114754525514 =×=

serTco

min13500453007 =×=

serTco

min5.15187455.33715 =×=

serTco

min13500453008 =×=

serTco

min25.126564525.28116 =×=

Tehnološki ciklus - Tct , po obrascu:

−= ∑ser

tTT moicpct

min

iznosi:

serTct

min25.1036151625.10441 =×−=

ser

Tcp

min25.1044151625.2815.3371025582705.337360105.337

27083003003151031518085.33710180180

=×++×+×−++×++

+×−++×++×−×++=

7.3 DIJAGRAM ZA SVE SERIJE

Radi provere objektivnosti proračunatih vremena trajanja ciklusa rada, na osnovu prethodno odreñenih podataka i ritma serije, koji smo računali po obrascu:

=seri

Kr

n

es

min , tj.

serrs

min3600

50

180000== ,

oblikovan je dijagram kretanja svih serija duž toka u periodu od jedne godine, Slika 10.

Slika 10. Dijagram kretanja svih serija duž toka

8. URAVNOTEŽENJE PROCESA RADA

Na osnovu broja jedinica i stepena iskorišćenosti tehnoloških sistema na radnim mestima i analize mogućnosti izvoñenja pojedinih operacija na istom tehnološkom sistemu usvojena je varijanta dijagrama rada sistema kojim su odreñena vremena početka i vremena rada teholoških sistema u okviru ciklusa uravnoteženja (Slika 13.).

Za vreme trajanja ciklusa uravnoteženja usvojeno je vreme trajanja jedne smene (Tcu = 1 smena = 450 minuta). Uravnoteženje je izvedeno na osnovama prilaza razvijenog za varijantu 2.1 osnovnog modela tokova u sistemu.

Slika 11. Dijagram rada proizvodnog sistema

Na osnovu dijagrama rada proizvodnog sistema oblikovan je dijagram stanja zaliha na meñuskladištima (Slika 12.).

Slika 12. Dijagram stanja zaliha na meñuskladištima

Proračun zaliha uravnoteženja- ( )[ ]1=÷ iiuq , kao i maksimalnih zaliha na

meñuskladištima- ( )[ ]1max =÷ iizQ izvršen je prema obrascima:

( )

( )[ ]kom

t

k

t

kTq

ii

rs

s

iiso

ii

rs

s

iiso

cuuopt

−=∑∑

=

=

=÷

=

=+÷

1

1

1

1

;

( )

( )[ ]komq

t

k

t

kTQ uopt

ii

rs

s

iism

ii

rs

s

iism

cuz +

−==÷

=

==÷

=

=∑∑

1

1

1

1max .

Veličine zaliha, kao i veličine koeficijenata neprekidnog rada tehnoloških sistema

do karakterističnih preseka - iiok , ( )1+÷ ii

ok , iimk i ( )1+÷ ii

mk , odreñene su na osnovu prethodnih izraza i predstavljene u tabeli.

MEðUSKLADIŠTE

ZALIHE URAVNOTEŽENJA [kom]

MAKSIMALNE ZALIHE [kom]

∑ iisok ( )∑ +÷ 1ii

sok ( )[ ]1+÷ iiuq ∑ iismk ( )∑ +÷ 1ii

smk ( )[ ]1max +÷ iizQ

1-2 - - 0 0,5 0 57 2-3 0 1,00 30 - - 30 3-4 1,24 0,62 33 - - 33 4-5 - - 0 0,62 0,62 30 5-6 - - 0 - - 0 6-7 - - 0 0,86 2,09 6 7-8 - - 0 1,41 0,94 11 8-9 0,94 1,17 9 2,38 2,13 10 9-10 1,93 1,7 3 0,69 0,46 7 10-11 1,7 0,85 1 1,7 0,85 5 11-12 0,86 1,72 4 0,99 1,85 5 12-13 1,5 0,75 12 - - 12 13-14 - - 0 0,75 1,5 17 14-15 1,12 3,36 4 - - 4 15-16 - - 0 3,36 1,68 4

9. OBLIKOVANJE PROSTORNIH STRUKTURA

SISTEMA

9.1 IZBOR OBLIKA TOKA

U slučaju neprekidnog toka, Varijante 2.1, potrebno je projektovati prostornu strukturu predmetnog tipa sa razmeštajem radnih mesta u vidu radnih jedinica kao osnovnim oblikom toka.

Za konkretan slučaj izabran je pravolinijski oblik toka kao najpogodniji, jer se

koristi u slučajevima programa proizvodnje nižeg stepena tehnološke složenosti i uže strukture delova u programu.

9.2 OSNOVNE PODLOGE ZA OBLIKOVANJE STRUKTURA

9.2.1 KARTA TOKA PROCESA

Karta toka procesa je oblikovana na osnovu tehnološkog postupka za proizvod predstavnik i prikazana je u vidu posebne KARTE TOKA PROCESA .

9.2.2 MATRICA INTENZITETA KRETANJA Matrica intenziteta kretanja formirana je na osnovu KARTE TOKA PROCESA i u

njoj su predstavljene relacije izmeñu radnih mesta (simbolom #) u sistemu.

kuda od

1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007

1001 # 1002 # 1003 # 1004 # #

1005 # 1006 # 1007

9.2.3 IZBOR MODELA RAZMEŠTAJA RADNIH MESTA

Na osnovu Varijante toka 2.1 i pravolinijskim oblikom toka, izabran je model prave kao model razmeštaja elemenata strukture i oblikovan je osnovni razmeštaj radnih mesta (Slika 13.).

Slika 13. Osnovni razmeštaj radnih mesta u sistemu

9.2.4 DIJAGRAM TOKA MATERIJALA

Tehnološki postupak proizvoda predstavnika se sastoji iz relativno velikog broja operacija rada, sa više tehnoloških sistema na radnim mestima. U skladu sa tim, oblikovan je dijagram toka materijala i prikazan na Slici 14.

Slika 14. Dijagram toka materijala

9.3 RAZMEŠTAJ RADNIH MESTA

Prostorna struktura sistema oblikovana je na osnovu istraženih karakteristika predmeta rada, varijantom toka i odreñenim tehnološkim postupkom proizvoda predstavnika, i sastoji se od radne jedinice, skladišta materijala i skladišta proizvoda,

U skladu sa dijagramom toka materijala i površinama radnih mesta u okviru radne

jedinice oblikovan je osnovni razmeštaj prostornih struktura (Slika 15.).

Slika 15. Osnovni razmeštaj prostornih struktura

Izbor tehnoloških sistema za izvoñenje operacija iz tehnološkog postupka izrade proizvoda predstavnika, po vrsti i karakteristikama, omogućio je oblikovanje strukture radnih mesta sa površinama koje oni uključuju, kao i izbor geometrijskih modela tehnoloških sistema na radnim mestima.Uzimajući u obzir i površine potrebne za transport izmeñu radnih mesta, kao i meñusobni položaj tehnoloških sistema, položaj tehnoloških sistema u odnosu na transportne puteve, oblikovan je razmeštaj radnih mesta (Slika 16.).

Slika 16. Razmeštaj radnih mesta

Documents

Projektovanje proizvodnih sistema